Pedagogiczna Biblioteka Wojewódzka w Kielcach

Janusz Korczak (1878-1942)

Światu Myśl – Dzieciom Serce

Opracowanie katalogu Małgorzata Pronobis

Beata Warmuzek

Kielce 2012

katalog wystawy

Redakcja techniczna opracowanie graficzne i skład komputerowy

Robert Kardas

Wydawca: Pedagogiczna Biblioteka Wojewódzka w Kielcach, ul. Jana Pawła II 5, 25-025 Kielce e-mail: biblioteka@pbw.kielce.pl

www.pbw.kielce.pl

Korekta Dorota Parkita

Scenariusz i przygotowanie wystawy Małgorzata Pronobis, Beata Warmuzek

Projekt i opracowanie plakatu Edyta Smolińska

Zdjęcia wystawy Anna Knajder-Sowa

Projekt i opracowanie okładki Edyta Smolińska

WstępW 2012 roku przypada siedemdziesiąta roczni-

ca śmierci Janusza Korczaka, wybitnego polskiego pedagoga, publicysty, pisarza, lekarza i działacza społecznego pochodzenia żydowskiego. W związ-ku z tym, Uchwałą Sejmu RP z dnia 16 września 2011 roku, ustanowiono rok 2012 – Rokiem Kor-czaka. Z tej okazji w wielu placówkach oświatowych przybliżana jest postać, działalność oraz idee peda-gogiczne Starego Doktora, który całe swoje życie związał z dziećmi – sierotami i wraz z nimi zginął w obozie zagłady w Treblince w 1942 roku.

Pedagogiczna Biblioteka Wojewódzka w Kielcach włączając się w obchody Roku Korczakowskiego zor-ganizowała wystawę pt. „Ja-nusz Korczak (1878-1942). Światu Myśl – Dzieciom Serce”. Zgromadzony ma-teriał został pogrupowany w następujących działach tematycznych :

~ Materiały biograficzne; ~ Myśl pedagogiczna; ~ Działalność opiekuń-

czo-wychowawcza; ~ Twórczość literacka; ~ Twórczość pedago-

giczna;

4 ~ Pobyt w getcie; ~ Wspomnienia o Januszu Korczaku; ~ Idee Korczaka dzisiaj; ~ Janusz Korczak w literaturze; ~ Materiały metodyczne dla nauczycieli.

Wystawę można oglądać w siedzibie Biblioteki, w dniach 21 maja – 15 wrze-śnia 2012 r.

Gablota tytułowa„Janusz Korczak (1878-1942). Światu Myśl – Dzieciom Serce” [plakat] / oprac. graficzne Edyta Smolińska. – 2012. – 80 x 80 cm

[Janusz Korczak] Kalendarium [druk] // „Biblioteka. Szkolne Centrum Informa-cji”. – 2012, nr 2. – 81,5 x 30 cm

Materiały biograficzne

Gablota I

Falkowska, Marta : Kalendarz życia, dzia-łalności i twórczości Janusza Korczaka / Maria Falkowska ; [przedm. Aleksander Lewin ; Instytut Badań Pedagogicznych. Zakład Systemów Wychowawczych. Pra-cownia Korczakowska]. – Warszawa : „Nasza Księgarnia”, 1989. – 416, [16] s.

Janusz Korczak (1878-1942) [plakat] // „Biblioteka w Szkole”. – 2012, nr 5, dod. „Rok Korczaka”. – 28,7 x 41 cm

Jaworski, Marek : Janusz Korczak / Ma-rek Jaworski ; [posłowie Stefan Woło-szyn]. – Warszawa : „Interpress”, 1977. – 204, [4] s.

5Olecka, Irena : Życiorys słowem i sercem pisany / Irena Olecka // „Nowa Szkoła”. – 1978, nr 5, s. 9-13

Theiss, Wiesław : Korczak – w pięćdziesiątą rocz-nicę śmierci / Wiesław Theiss // „Problemy Opie-kuńczo-Wychowawcze”. – 1992, nr 4, s. 173-180

Gablota II

Cieśla, Joanna : Henryk zwany Januszem / Joan-na Cieśla // „Polityka”. – 2012, nr 1, s. 76-79

Dębnicki, Kazimierz : Korczak z bliska / Kazimierz Dębnicki. – Warszawa : Ludowa Spółdzielnia Wy-dawnicza, 1985. – 175, [4] s.

Merżan, Ida : Korczak – w trzydziestą rocznicę śmierci / Ida Merżan // „Wychowanie w Przedszko-lu”. – 1972, nr 7/8, s. 431-434

Wołoszyn, Stefan : Korczak / Stefan Wołoszyn. – Warszawa : „Wiedza Powszechna”, 1982. – 334, [2] s.

6 Ziółkowska-Sobecka, Marta : Gorycz niespełnio-nych nadziei / Marta Ziółkowska-Sobecka // „Nowa Szkoła”. – 1992, nr 9, s. 556-559

Materiał źródłowy uzupełniony o skany zdjęć po-chodzących z publikacji:

• [Janusz Korczak] wśród wychowawców // W: Janusz Korczak [fotografie] / oprac. Małgorzata Sienkiewicz. – Małgorzata Sienkiewicz. – Warsza-wa : Krajowa Agencja Wydawnicza, 1986, [foto-grafia (4)]

Gablota III

Janusz Korczak : pisarz – wy-chowawca – myśliciel : studia pod redakcją Hanny Kirchner / pod red. Hanny Kirchner. – Warszawa : Instytut Badań Lite-rackich PAN, 1997. – 284 s.

Janusz Korczak – pedagog heroiczny // W: Wizerunki sław-nych pedagogów polskich / Wincenty Okoń. – Warszawa : Wydawnictwa Szkolne i Peda-gogiczne, 1993. – 393, [1] s.

Korczak [Film] / reż. Andrzej Wajda ; scen. Agnieszka Hol-land ; zdj. Robby Müller ; muz. Wojciech Kilar. – Warszawa : „Vision”, 2007. – 1 płyta wiz. (DVD) (113 min)

Korczak jako dziecko // W: Ja-nusz Korczak [fotografie] / oprac. Małgorzata Sienkiewicz. – Mał-

gorzata Sienkiewicz. – Warszawa : Krajowa Agen-cja Wydawnicza, 1986, [fotografia (2)]

Mortkowicz-Olczakowa, Hanna : Janusz Kor-czak / Hanna Mortkowicz-Olczakowa. – Warsza-wa : „Czytelnik”, 1961. – 284, [4] s.

7Olczak-Ronikier, Joanna : Korczak : próba bio-grafii / Joanna Olczak-Ronikier. – Warszawa : W.A.B., 2011. – 478, [2] s.

Szlązakowa, Alicja : O życiu trudnym i pięknym / Alicja Szlązakowa // „Przyjaciel Dziecka”. – 1978, nr 5, s. 1-4

Materiał źródłowy uzupełniony o skany zdjęć po-chodzących z publikacji:

• Drzeworyt Bruce Cartera pt. „The wigil of Janusz Korczak” // W: Janusz Korczak [fotogra-fie] / oprac. Małgorzata Sienkiewicz. – Małgorzata Sienkiewicz. – Warszawa : Krajowa Agencja Wy-dawnicza, 1986, [fotografia (1)]

• Portret wojskowy Korczaka i szpital na ulicy Śliskiej, gdzie pracował jako lekarz // W: Janusz Korczak [fotografie] / oprac. Małgorzata Sienkie-wicz. – Małgorzata Sienkiewicz. – Warszawa : Kra-jowa Agencja Wydawnicza, 1986, [fotografia (3)]

Gablota IV

Janusz Korczak – życie i dzieło : materiały z Międzyna-rodowej Sesji Naukowej, Warszawa, 12-15 paździer-nika 1978 r. / [kom. red. Hanna Kirchner, Aleksander Lewin, Stefan Wołoszyn]. – Warszawa : Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne, 1982. – 331, [1] s.

8 Koźniewski, Kazimierz : Zostanie mit / Kazimierz Koźniewski. – Warszawa : „Książka i Wiedza”, 1988. – 351, [1] s.

Lewin, Aleksander : Gdy nadchodził kres... : ostat-nie lata życia Janusza Korczaka / Aleksander Le-win. – Warszawa : Wydawnictwa Szkolne i Peda-gogiczne, 1996. – 182, [2] s.

Lisowski, Witold : Ludzie zasługi niepospolitej : wybitni polscy lekarze od XIII – XX w. / Witold Li-sowski. – Warszawa : Ministerstwo Obrony Naro-dowej, [1983]. – 487, [1] s.

Malanowska, Irena : Do końca z dziećmi : krótka biografia Janusza Korczaka / Irena Malanowska // „Opieka, Wychowanie, Terapia”. – 1996, nr 1, dod. „Nasz Animator”, s. 4

Salański, Witold : Jaki był Stary Doktor? / Witold Sa-lański // „Głos Nauczycielski”. – 2012, nr 5, s. 10-11

Szlązakowa, Alicja : Janusz Korczak / Alicja Szlą-zakowa. – Warszawa : Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne, 1978. – 154, [1] s.

9Myśl pedagogiczna

Gablota V

Hołówka, Jacek : Marzenia i świat realny w pracy Janusza Korczaka / Jacek Hołówka // „Pedagogi-ka Społeczna”. – 2007, nr 4, s. 37-41

Jakubowski, Marian : Walory systemu wycho-wawczego Janusza Korczaka / Marian Jakubow-ski // „Nowa Szkoła”. – 1962, nr 10, s. 6-10

Lewin, Aleksander : Uniwersalne wartości do-robku pedagogów nowatorów – ze szczególnym uwzględnieniem spuścizny Janusza Korczaka / Aleksander Lewin // „Ruch Pedagogiczny”. – 2002, nr 5/6, s. 21-32

Myśl pedagogiczna Janusza Korczaka : nowe źró-dła / wybór Maria Falkowska ; [wstęp Aleksander Lewin]; Instytut Badań Pedagogicznych. Zakład Badań Systemów Wychowawczych. Pracownia Korczakowska. – Warszawa : „Nasza Księgarnia”, 1983. – 393, [3] s.

Newerly, Igor : Pedagogika Janusza Korczaka / Igor Newerly // „Nowa Szko-ła”. – 1958, nr 1, s. 21-24

O pedagogikę jako naukę o człowieku : w setną rocz-nicę urodzin Janusza Kor-czaka : [materiały z Ogól-nopolskiego Seminarium Korczakowskiego,Kato-wice,1-18 IV 1978] / pod red. Jadwigi Bińczyckiej i Kazimierza Gorzeloka. – Katowice : Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego, 1979. – 185, [3] s.

Pyrzyk, Ireneusz : Prekur-sorzy pedagogiki opiekuń-czej : ( J. H. Pestalozzi,

10 J. Korczak, A. Makarenko, J. Babicki) / Ireneusz Pyrzyk. – Toruń : Wydawnictwo Adam Marszałek, 1998. – 199 s.

Śliwerski, Bogusław : Wychowanie do samowy-chowania w pedagogice Korczaka / Bogusław Śliwerski // „Problemy Opiekuńczo-Wychowaw-cze”. – 1987, nr 8, s. 362-365

Życie i twórczość Janusza Korczaka jako temat filozoficzno-pedagogicznej refleksji : materiały z konferencji ogólnouczelnianej / [red. nauk. Andrzej Tchorzewski]; Wyższa Szkoła Pedagogiczna w Bydgoszczy. – Bydgoszcz : Wydawnictwo Uczel-niane WSP, 1979. – 133 s.

Gablota VI

Dąbrowska, Anna : Wychowanie fizyczne i zdro-wotne w refleksjach pedagogicznych Janusza Kor-czaka / Anna Dąbrowska // „Wychowanie Fizyczne i Zdrowotne”. – 1993, nr 5, s. 153-157

Gurycka, Antonina : Portret wychowawcy : Ja-nusz Korczak / Antonina Gurycka // „Psychologia w Szkole”. – 2005, nr 1, s. 70-78

11Korczakowskie dialogi / red. nauk. Jadwiga Biń-czycka. – Warszawa : „Żak”, 1999. – 240 s.

Kostka, Marzena : Samopoznanie dziecka w pe-dagogice Janusza Korczaka / Marzena Kostka, Danuta Słowicka // „Edukacja i Dialog”. – 1991, nr 10, s. 24-27

Lewin, Aleksander : Korczak i Freinet – co ich łą-czy a co różni / Aleksander Lewin // „Nowa Szko-ła”. – 1997, nr 2, s. 16-20

Prokopczyk, C. : U podstaw pedagogiki Janusza Korczaka / C. Prokopczyk // „Ruch Pedagogicz-ny”. – 1961, nr 4, s. 44-57

Rusakowska, Daniela : Janusz Korczak a szkoła [i. e. o szkole] : poglądy, oceny, doświadczenia / Daniela Rusakowska ; Instytut Badań Pedago-gicznych Ministerstwa Edukacji Narodowej. Zakład Systemów Wychowawczych. – Warszawa : Instytut Badań Pedagogicznych MEN, 1989. – 162 s.

Gablota VII

Andres, Maria : Idea braterstwa pedagogicznym przesłaniem Janusza Kor-czaka / Maria Andres // „Wychowawca”. – 1994, nr 9, s. 17-19

Bińczycka, Jadwiga : Janusz Korczak o zaba-wie – wybór tekstów // W: Dziecko w świecie zaba-wy : o kulturze, cechach i wartościach ludycznej edukacji / red. Bronisława Dymara. – Kraków : „Im-puls”, 2009. – S. [205]-212

Chymuk, Maria : Dziecko jest jutrem / Maria Chy-muk // „Wychowawca”. – 2007, nr 6, s. 20

12 Długosz, Marzena : „Dialog” z Januszem Korcza-kiem / Marzena Długosz, Agnieszka Gosek // „Wy-chowawca”. – 2007, nr 6, s. 21

Domańska, Joanna : Opieka nad dzieckiem osie-roconym w poglądach i praktyce pedagogów okre-su międzywojennego / Joanna Domańska // „Wy-chowanie na co Dzień”. – 1995, nr 3, s. 10-12

Jakubowski, Marian : Społeczna funkcja i rezulta-ty korczakowskiego systemu wychowania / Marian Jakubowski // „Ruch Pedagogiczny”. – 1962, nr 5, s. 13-29

Kotwicka, Irena : Wychowawcy własnych dzieci / Irena Kotwicka // „Edukacja i Dialog”. – 1995, nr 2, s. 42-45

Matyjas, Bożena : Aktywność kulturalna dzieci i mło-dzieży w teorii i praktyce pedagogicznej Janusza Korczaka : aktualność doświadczeń korczakow-skich w pracy współczesnych domów dziecka / Bo-żena Matyjas. – Kielce : Wyższa Szkoła Pedago-giczna im. Jana Kochanowskiego, 1996. – 232 s.

Pyrzyk, Ireneusz : Tolerancja dziecka w poglą-dach pedagogicznych Janusza Korczaka / Irene-usz Pyrzyk // „Wychowanie na co Dzień”. – 1995, nr 3, s. 10-12

Wolter, Edyta : Korczak o wychowaniu przed-szkolnym / Edyta Wolter // „Wychowawca”. – 2004, nr 3, s. 16-17

Działalność opiekuńczo-wychowawcza

Gablota VIII

Frydman, Ela : Niech dzieci same rządzą / Ela Frydman // „Nowa Szkoła”. – 1962, nr 10, s. 11-12

Jakubowski, Marian : Afirmacja „dziecięctwa” w postawie J. Korczaka – odkrywcy, badacza i artysty / Marian Jakubowski, Ewa Sarnowska // „Przyjaciel Dziecka”. – 1979, nr 5, s. 9-11

13Koziorek, Paweł : Rola wychowawcy i opiekuna w poglądach pedagogicznych Janusza Korczaka / Paweł Koziorek // „Kultura Fizyczna”. – 2006, nr 5/6, s. 32-33

Matyjas, Bożena : Dziecko i jego wychowanie w ujęciu Janusza Korczaka – aspekt higieniczno--zdrowotny / Bożena Matyjas // „Nauczanie Początkowe : kształcenie zintegrowane”. – 2005/2006, nr 2, s. 16-20

Merżan, Ida : Aby nie uległo zapomnieniu : rzecz o Domu Sierot Krochmalna 92 / Ida Merżan. – Warszawa : „Na-sza Księgarnia”, 1987. – 137, [3] s.

Newerly, Igor : Samorząd uczniowski w systemie wy-chowawczym Korczaka / Igor Newerly, Aleksander Kamiń-ski, Władysław Żelazko. – Warszawa : „Nasza Księgar-nia”, 1962. – 230, [2] s.

Raszewska, Maria : Korcza-kowska koncepcja wychowa-nia i wychowawcy w domu dziecka / Maria Raszewska // „Opieka, Wychowanie, Terapia”. – 1997, nr 4, s. 27-28

Gablota IX

Brzekanowski, Jakub : Dziecko, mój młodszy bracie / Jakub Brzekanowski // „Głos Nauczyciel-ski”. – 2012, nr 5, s. 10

Dauzenroth, Erich : Janusz Korczak : życie dla dzieci / Erich Dauzenroth. – Kraków : Wydawnic-two WAM – Księża Jezuici, 2012. – 167, [1] s.

14 Kopczyńska-Sikorska, Jadwiga : Idee praw dziecka w życiu i pracy Janusza Korczaka / Jadwi-ga Kopczyńska-Sikorska // „Wychowanie w Przed-szkolu”. – 1992, nr 6, s. 334-338

Kopczyńska-Sikorska, Jadwiga : O Januszu Korczaku w 85. rocznicę założenia w Warszawie „Domu Sierot” / Jadwiga Kopczyńska-Sikorska // „Wychowanie w Przedszkolu”. – 1998, nr 2, s. 100-103

Lewin, Aleksander : Tryptyk pedagogiczny – Kor-czak, Makarenko, Freinet / Aleksander Lewin. – Warszawa : „Nasza Księgarnia”, 1986. – 156, [4] s.

Smolińska-Theiss, Barbara : Korczakowska idea praw dziecka / Barbara Smolińska-Theiss // „Pe-dagogika Społeczna”. – 2010, nr 3/4, s. 7-19

Zyngman, Israel : Dzieci doktora Korczaka / Israel Zyngman [nazwa], (Stasiek [pseud.]). – Warsza-wa : „Nasza Księgarnia”, 1989. – 229, [3] s.

Materiał źródłowy uzupełniony o skany zdjęć po-chodzących z publikacji:

15• Budynek Domu Sierot lata 20. XX wieku, dawniej Krochmalna 92, dziś Jaktorowska 6 // „Bi-blioteka. Szkolne Centrum Informacji”. – 2012, nr 2, [ skan fotografii]

• Dyrektor Domu Sierot i Bursy // W: Janusz Korczak [fotografie] / oprac. Małgorzata Sienkie-wicz. – Małgorzata Sienkiewicz. – Warszawa : Krajowa Agencja Wydawnicza, 1986, [fotografia (5)]

• Janusz Korczak wśród wychowanków na dziedzińcu Domu Sierot, 1923 : (fotografia ze zbiorów Muzeum Historycznego m. st. Warszawy – Oddziału Korczakianum) // „Biblioteka. Szkolne Centrum Informacji”. – 2012, nr 2, [skan fotografii]

• Sala rekreacyjna w Domu Sierot pełniąca także funkcję jadalni, dawniej Krochmalna 92, dziś Jaktorowska 6 : (fotografia ze zbiorów Muzeum Historycznego m. st. Warszawy – Oddziału Kor-czakianum) // „Biblioteka. Szkolne Centrum Infor-macji”. – 2012, nr 2, [skan fotografii]

• Szlązakowa, Alicja : Janusz Korczak / Alicja Szlązakowa. – Warszawa : Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne, 1978. – S. [52] : Janusz Korczak i dzieci – 1935 r. , [skan fotografii]

• Szlązakowa, Alicja : Janusz Korczak / Alicja Szlązakowa. – Warszawa : Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne, 1978. – S. [56] : Janusz Korczak z wychowawcami w „Różyczce” – 1927 r. , [skan fotografii]

Twórczość literacka

Gablota X

Bankructwo Małego Dżeka / Janusz Korczak. – Warszawa : „Nasza Księgarnia”, 1966. – 195, [1] s.

Fragmenty utworów / Janusz Korczak ; wybrała Danuta Stępniewska. – Warszawa : „Nasza Księ-garnia”, 1978. – 244, [4] s.

16 Kajtuś Czarodziej / Janusz Korczak. – Warsza-wa : „Nasza Księgarnia”, 1988. – 218, [6] s.

Kiedy znów będę mały / Janusz Korczak. – Wro-cław : Kraków [etc.] : Zakład Narodowy im. Osso-

lińskich, 1991. – 215, [2] s.

Król Maciuś Pierwszy / Ja-nusz Korczak. – Warszawa : W.A.B., 2011. – 285, [3] s.

Król Maciuś I [Film] / reż. Wanda Jakubowska ; scen. Igor Newerly, Wanda Ja-kubowska ; zdj. Stanisław Wohl ; muz. Stanisław Skrowaczewski. – Toruń : „Abox”, [b.r.]. – 1 kas. wiz. (VHS) (91 min)

Król Maciuś na wyspie bez-ludnej / Janusz Korczak. – Warszawa : W.A.B., 2011. – 206, [2] s.

Uparty chłopiec / Janusz Korczak. – Warszawa : „Nasza Księgarnia”, 1960. – 131, [1] s.

Gablota XI

Bankructwo małego Dżeka ; Kiedy znów bedę mały / Janusz Korczak ; [red. nauk. t. Hanna Kirch-ner ; oprac. tekstów Józefa Bartnicka ; przypisy Jolanta Ługowska] ; Instytut Badań Edukacyjnych, Instytut Badań Literackich PAN, Międzynarodowe Stowarzyszenie im. Janusza Korczaka. – Warsza-wa : Oficyna Wydawnicza „Latona”, 1994. – 387, [1] s. – (Dzieła / Janusz Korczak ; kom. red. Hanna Kirchner [et al.] ; 9)

Dzieci ulicy ; Dziecko salonu / Janusz Korczak [pseud.] ; kom. red. i wstęp Aleksander Lewin ; Instytut Badań Edukacyjnych, Instytut Badań Li-

17terackich PAN , Międzynarodowe Stowarzyszenie im. Janusza Korczaka. – Warszawa : Oficyna Wy-dawnicza „Latona” : przy współudz. „Czytelnika”, 1992. – 528, [2] s. – (Dzieła / Janusz Korczak ; kom red. Hanna Kirchner [et al.] [T.]. 1)

Jak kochać dziecko ; Momenty wychowawcze ; Prawo dziecka do szacunku / Janusz Korczak ; [red. nauk. t. Stefan Wołoszyn ; oprac. tekstów Elż-bieta Cichy ; przypisy Stefan Wołoszyn] ; Instytut Badań Edukacyjnych, Instytut Badań Literackich PAN, Międzynarodowe Stowarzyszenie im. Janu-sza Korczaka. – Warszawa : Oficyna Wydawnicza „Latona”, 1993. – 565, [3] s. – (Dzieła / Janusz Korczak ; kom. red. Hanna Kirchner [et al.] ; 7)

Kajtuś Czarodziej ; Uparty chłopiec ; Opowiada-nia (1918-1939) / Janusz Korczak ; [red. nauk. t. Hanna Kirchner ; oprac. tekstów Elżbieta Cichy ; przypisy Jolanta Ługowska ; tł. tekstów hebr. Ewa Świderska] ; Międzynarodowe Stowarzyszenie im. Janusza Korczaka. – Warszawa : Oficyna Wydaw-nicza „Latona”, 1998. – 502, [2] s. – (Dzieła / Ja-nusz Korczak ; kom. red. Hanna Kirchner [et al.] ; 12)

Koszałki opałki ; Humoreski i felietony. 1 / Janusz Korczak ; [red. nauk. t. Hanna Kirchner ; oprac. tekstów i przypisy Bożena Wojnowska] ; Międzynaro-dowe Stowarzyszenie im. Janusza Korczaka. – War-szawa : Oficyna Wydawni-cza „Latona”, 1998. – 405, [3] s. – (Dzieła / Janusz Korczak ; kom. red. Hanna Kirchner [et al.] ; 2 [cz.] 1)

Koszałki opałki ; Humore-ski i felietony. 2 / Janusz Korczak ; [red. nauk. t. Hanna Kirchner ; oprac. tekstów i przypisy Bożena

18 Wojnowska] ; Międzynarodowe Stowarzyszenie im. Janusza Korczaka. – Warszawa : Oficyna Wy-dawnicza „Latona”, 1998. – 636, [2] s. – (Dzieła / Janusz Korczak ; kom. red. Hanna Kirchner [et al.] ; 2 [cz.] 2)

Król Maciuś Pierwszy ; Król Maciuś na wyspie bezludnej / Janusz Korczak ; [red. nauk. t. Han-na Kirchner ; oprac. Elżbieta Cichy ; przypisy Marta Ciesielska, Ryszard Waksmund] ; Instytut Badań Edukacyjnych, Instytut Badań Literackich PAN, Międzynarodowe Stowarzyszenie im. Ja-nusza Korczaka. – Warszawa : Oficyna Wydaw-nicza „Latona”, 1992. – 455, [5] s. – (Dzieła / Janusz Korczak ; kom. red. Hanna Kirchner [et al.] ; 8)

Mośki, Joski i Srule ; Józki, Jaśki i Franki / Janusz Korczak ; [red. nauk. t. Aleksander Lewin ; oprac. tekstów i przypisy Marta Ciesielska] ; Międzyna-rodowe Stowarzyszenie im. Janusza Korcza-ka. – Warszawa : Oficyna Wydawnicza „Latona”, 1997. – 381, [3] s. – (Dzieła / Janusz Korczak ; kom. red. Hanna Kirchner [et al.] ; 5)

Na mównicy ; Publicystyka społeczna (1898-1912). 1 / Janusz Korczak ; [red. nauk. t. Józefa Bartnic-ka ; oprac. tekstów i przypisy Bożena Wojnow-ska] ; Instytut Badań Edukacyjnych, Instytut Badań Literackich PAN, Międzynarodowe Stowarzysze-nie im. Janusza Korczaka. – Warszawa : Oficyna Wydawnicza „Latona”, 1994. – 531, [1] s. – (Dzieła / Janusz Korczak ; kom. red. Hanna Kirchner [et al.] ; 3 [cz.] 1)

Na mównicy ; Publicystyka społeczna (1898-1912). 2 / Janusz Korczak ; [red. nauk. t. Józefa Bartnic-ka ; oprac. tekstów i przypisy Bożena Wojnow-ska] ; Instytut Badań Edukacyjnych, Instytut Badań Literackich PAN, Międzynarodowe Stowarzysze-nie im. Janusza Korczaka. – Warszawa : Oficyna Wydawnicza „Latona”, 1994. – 362, [1] s. – (Dzieła

19/ Janusz Korczak ; kom. red. Hanna Kirchner [et al.] ; 3 [cz.] 2)

Pisma rozproszone : listy (1913-1939). 2 / Janusz Korczak ; [red. nauk. tomu Hanna Kirchner ; oprac. tekstów, genezy utworów i uwagi o tekstach oraz przypisy Bożena Wojnowska ; tł. tekstów hebr. Ewa Świderska, Hanna Kirchner] ; Międzynarodo-we Stowarzyszenie im. Janusza Korczaka. – War-szawa : Instytut Badań Literackich, 2008. – 431, [1] s. – (Dzieła / Janusz Korczak ; kom. red. Hanna Kirchner [et al.] ; 14 [cz.] 2)

Senat szaleńców ; Proza poetycka ; Utwory ra-diowe / Janusz Korczak ; [red. nauk, t. Hanna Kirchner ; oprac. tekstów Elżbieta Cichy ; przypi-sy Maria Prussak] ; Instytut Badań Edukacyjnych, Instytut Badań Literackich PAN, Międzynarodowe Stowarzyszenie im. Janusza Korczaka. – Warsza-wa : Oficyna Wydawnicza „Latona”, 1994. – 419, [3] s. – (Dzieła / Janusz Korczak ; kom. red. Hanna Kirchner [et al.] ; 10)

Sława ; Opowiadania (1898-1914) / Janusz Kor-czak ; [red. nauk. t. Hanna Kirchner ; oprac. tek-stów Józefa Bartnicka ; przypisy Bożena Wojnow-ska] ; Instytut Badań Edukacyjnych, Instytut Badań Literackich PAN, Międzynarodowe Stowarzysze-nie im. Janusza Korczaka. – Warszawa : Oficyna Wydawnicza „Latona”, 1996. – 456 s. – (Dzieła / Janusz Korczak ; kom. red. Hanna Kirchner [et al.] ; 6)

Szkoła życia ; Obrazki szpitalne ; Artykuły pedago-giczne i medyczne (1900-1912) / Janusz Korczak ; [red. nauk. t. Stefan Wołoszyn ; oprac. tekstów Elżbieta Cichy ; przypisy Maciej Demel, Stefan Wołoszyn ; przy współprac. Marty Ciesielskiej] ; Międzynarodowe Stowarzyszenie im. Janusza Korczaka. – Warszawa : Oficyna Wydawnicza „La-tona”, 1998. – 596, [2] s. – (Dzieła / Janusz Kor-czak ; kom. red. Hanna Kirchner [et al.] ; 4)

20 Gablota XII

Białek, Józef Zbigniew : Korczak i literatura dla dzieci // W: Szkice z literatury dla dzieci i młodzie-ży / pod red. Zofii Adamczykowej ; przy współpr. Krystyny Heskiej-Kwaśniewicz. – Katowice : Wy-dawnictwo Uniwersytetu Śląskiego, 1981. – S. 18-27

Kirchner, Hanna : Dziecięce i człowiecze : uwagi o pisarstwie Janusza Korczaka / Hanna Kirchner // „Nowa Szkoła”. – 1963, nr 7/8, s. 28-32

Kirchner, Hanna : Miejsce Korczaka w literaturze // W: Janusz Korczak – życie i dzieło : materiały z Międzynarodowej Sesji Naukowej, Warszawa, 12-15 października 1978 r. / [kom. red. Hanna Kirchner, Aleksander Lewin, Stefan Wołoszyn]. – Warszawa : Wydawnictwa Szkolne i Pedagogicz-ne, 1982. – S. 55-60

Krzemińska, Wanda : Idee i bohaterowie : lektury młodego czytelnika : zarys problemowy / Wanda Krzemińska. – Wrocław : Zakład Narodowy im. Ossolińskich, 1969. – S. 212-221

21Olszewska, Maria : „Król Maciuś I” – od powieści do scenariusza filmowego // W: Studia z historii li-teratury dla dzieci i młodzieży : praca zbiorowa / wybór Wanda Grodzieńska. – Warszawa : „Nasza Księgarnia”, 1971. – S. 106-127

Ziółkowska-Sobecka, Marta : Wartości mo-ralne w utworach dla dzieci i młodzieży Ja-nusza Korczaka / Marta Ziółkowska-So-becka // „Poezja i Dziecko”. – 2006, nr 2, s. 56-63

Twórczość pedagogiczna

Gablota XIII

Jak kochać dziecko : dziecko w rodzinie / Janusz Korczak. – Warszawa ; Kraków : Towarzystwo Wydawnicze w Warszawie, 1919. – 145, [4] s.

Jak kochać dziecko : internat, kolonje letnie / Ja-nusz Korczak. – Warszawa ; Kraków : Towarzy-stwo Wydawnicze w Warszawie, 1920. – 114 s.

Jak kochać dziecko : internat, kolonje letnie / Ja-nusz Korczak. – Warszawa ; Kraków : Wydawnic-two J. Mortkowicza, 1929. – 265, [2] s.

Myśli / Janusz Korczak. – Warszawa : Państwowy Instytut Wydawniczy, 1987. – 36, [4] s.

22 Pamiętnik / Janusz Korczak. – Poznań : Wydaw-nictwo Poznańskie, 1984. – 55, [1] s.

Pedagogika żartobliwa / Janusz Korczak. – War-szawa : Państwowe Zakłady Wydawnictw Szkol-nych, 1958. – 72, [3] s.

Pisma wybrane . T.2 / Janusz Korczak ; wprowa-dzenie i wybór Aleksander Lewin. – Warszawa : „Nasza Księgarnia”, 1984. – 343 s.

Pisma wybrane . T.3 / Janusz Korczak ; wybór Aleksander Lewin. – Warszawa : „Nasza Księgar-nia”, 1985. – 451, [5] s.

Pisma wybrane . T.4 / Janusz Korczak ; [wybór Aleksander Lewin] ; [oprac. i przypisy Maria Fal-kowska, Marta Kopczyńska-Ciesielska i Irena Olecka ; pod kier. A. Lewina]. – Warszawa : „Na-sza Księgarnia”, 1986. – 518, [2] s.

Prawidła życia / Janusz Korczak. – Warszawa : Państwowe Zakłady Wydawnictw Szkolnych, 1958. – 78, [2] s.

Prawidła życia / Janusz Korczak. – Warszawa : „Pelikan”, 1988. – 110, [2] s.

Prawo dziecka do szacunku / Janusz Korczak. – Warszawa ; Kraków : Spółdzielnia Wydawnicza „Książka”, 1948. – 42, [1] s.

Wybór pism pedagogicznych. T. 2 / Janusz Kor-czak ; posł. Zofia Szymańska; [wybór i red. Ela Frydman ; rys. S. Szymański]. – Warszawa : Pań-stwowe Zakłady Wydawnictw Szkolnych, 1958. – 259, [1] s.

Pobyt w getcie

Gablota XIV

Archiwum Ringelbluma – getto warszawskie. Li-piec 1942 – styczeń 1943 / oprac. Ruta Sakow-ska ; Żydowski Instytut Historyczny. – Warszawa :

23Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1980. – 411, [1] s.

Bartoszewski, Władysław : I była dzielnica ży-dowska w Warszawie : wybór tekstów / Władysław Bartoszewski, Marek Edelman ; [red. Barbara Od-nous, Elżbieta Lewczuk]. – Warszawa : Wydaw-nictwo Naukowe PWN, 2010. – 372 s.

Błoński, Jan : Biedni Polacy patrzą na getto / Jan Błoński. – Kraków : Wydawnictwo Literackie, 1994. – 156, [3] s.

Paulsson, Gunnar S. : Utajone miasto : Żydzi po aryjskiej stronie Warszawy (1940-1945) / Gunnar S. Paulsson ; przeł. Elżbieta Olender-Dmowska ; red. nauk. Barbara Engelking--Boni, Jacek Leociak. – Kraków : „Znak” ; Warsza-wa : Centrum Badań nad Zagładą Żydów. Instytut Filozofii i Socjologii PAN, 2009. – 384, [4] s.

Materiał źródłowy uzupeł-niony o skany zdjęć po-chodzących z publikacji:

• Warszawskie get-to : w 45 rocznicę powsta-nia 1943-1988 / [teksty Ruty Sakowskiej et al.]. – Warszawa : „Interpress”, 1988 ;

• Polaków dzieje malowane / [red. Elżbieta Olczak ; projekt graf. Krzysztof Stefaniuk ; aut. tekstów Konrad Banach [et al.] ; oprac. i red. map Anna Kamińska [et al.] ; oprac. graf. i kompute-rowe map Katarzyna Wlazło]. – Warszawa : „De-mart”, 2007

24 Gablota XV

Bernard, Mark : Walka i zagłada warszawskiego getta / Mark Bernard. – Warszawa : Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej, 1959. – S. 107-110 : Janusz Korczak

Janusz Korczak w getcie : nowe źródła / [wstęp i red. nauk. Aleksander Lewin ; oprac. filologiczne tekstów Monika Ziółek ; Instytut Badań Edukacyj-nych. Pracownia Korczakowska]. – Warszawa : „Latona”, 1992. – 310 s.

Opieka nad dzieckiem (być może w Domu Sierot Janusza Korczaka) // W: Warszawskie getto : w 45 rocznicę powstania 1943-1988 / [teksty Ruty Sa-kowskiej et al.]. – Warszawa : „Interpress”, 1988. – 79, [2] s., [206] s. tabl.

Sendlerowa, Irena : Ostatnia droga Doktora / Ire-na Sendlerowa, rozm. przepr. Tomasz Szarota // „Polityka”. – 1997, nr 21, s. 94

Materiał źródłowy uzupełniony o skany zdjęć po-chodzących z publikacji:

25• Celnikier, Izaak : Zum Bade // W: Warszaw-skie getto : w 45 rocznicę powstania 1943-1988 / [teksty Ruty Sakowskiej et al.]. – Warszawa : „In-terpress”, 1988. – S. [81], [skan grafiki]

• Dzieci z Domu Sierot Janusza Korczaka w getcie warszawskim // W : Zagłada Żydów pol-skich w czasie II wojny światowej : materiały dla nauczyciela : scenariusze lekcji, tematy esejów, bibliografia / [wprow. Adam Puławski ; kalenda-rium, biogramy, słownik pojęć, wybór materiałów, oprac. Adam Puławski oraz Agnieszka Jaczyńska i Dariusz Libionka]. – Warszawa : Instytut Pamięci Narodowej. Komisja Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu. Biuro Edukacji Publicznej, 2005. – karta nr 17 [skan zdjęcia]

• Kwestionariusz dla władz niemieckich, z ostatnim zachowanym zdjęciem Korczaka // W: Janusz Korczak w getcie : nowe źródła / [wstęp i red. nauk. Aleksander Lewin ; oprac. filologiczne tekstów Monika Ziółek ; Instytut Badań Edukacyj-nych. Pracownia Korczakowska]. – Warszawa : „Latona”, 1992, ilustracja na wkładce nr 6 [skan zdjęcia]

Wspomnienia o Januszu Korczaku

Gablota XVI

Bobińska, Helena : Pamiętnik tamtych lat. Cz. 1 / Helena Bobińska. – Warszawa : Państwowy Insty-tut Wydawniczy, 1963. – 208, [4] s.

Co mi dał Janusz Korczak ? : pokłosie konkur-su / wybór Kazimierz Dębnicki ; wstęp i red. Ela Frydman ; [rys. Mieczysław Kwacz]. – Warsza-wa : Państwowe Zakłady Wydawnictw Szkolnych, 1962. – 170, [1] s.

Mortkowicz-Olczakowa, Hanna : Bunt wspo-mnień / Hanna Mortkowicz-Olczakowa. – Warsza-wa : Państwowy Instytut Wydawniczy, 1961. – S. 404-415 : O Januszu Korczaku

26 Newerly, Igor : O Korczaku / Igor Newerly // „Odra”. – 1987, nr 4, s. 3-12

Newerly, Igor : Rozmowa w sadzie piątego sierp-nia ; O chłopcu z bardzo starej fotografii / Igor Ne-werly. – Warszawa : „Czytelnik”, 1984. – 123, [4] s.

Newerly, Igor : Żywe wiązanie / Igor Newerly. – Warszawa : „Czytelnik”, 1978. – 324, [2] s.

Wspomnienia o Januszu Korczaku / wybór i oprac. Ludwika Barszczewska, Bolesław Mile-wicz ; [wstęp Igor Newerly] ; Instytut Badań Peda-gogicznych. Zakład Badań Systemów Wychowaw-czych. Pracownia Korczakowska. – Warszawa : „Nasza Księgarnia”, 1989. – 335, [1] s.

Idee Korczaka dzisiaj

Gablota XVII

Gurycka, Antonina : Korczakowskie inspiracje... / Antonina Gurycka. – Warszawa : „Scholar”, 2002. – 155 s.

Kuberski, Jerzy : W duchu korczakowskich idei / Jerzy Kuberski, rozm. przepr. Irena Malanowska //

27„Opieka, Wychowanie, Terapia”. – 1996, nr 1, dod. „Nasz Animator”, s. 5-7

Merżan, Ida : Idee Janusza Korczaka wiecznie żywe / Ida Merżan // „Wychowanie w Przedszko-lu”. – 1977, nr 5, s. 263-268

Lewin, Aleksander : Możliwości twórczego wykorzystania spu-ścizny pedagogicznej Janusza Korczaka / Aleksander Lewin // „Nowa Szkoła”. – 1978, nr 9, s. 17-21

Lewin, Aleksander : Testament pedagogiczny Janusza Korcza-ka / Aleksander Lewin // „Pro-blemy Opiekuńczo-Wychowaw-cze”. – 1993, nr 1, s. 32-36

Lewin, Aleksander : Twórcza kontynuacja dzieła pedagogicz-nego Janusza Korczaka // W: Janusz Korczak – życie i dzieło : materiały z Międzynarodowej Sesji Naukowej, Warszawa, 12-15 października 1978 r. / [kom. red. Hanna Kirchner, Aleksander Lewin, Stefan Wołoszyn]. – War-szawa : Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne, 1982. – S. 50-55

Tarnowski, Janusz : Janusz Korczak dzisiaj / Ja-nusz Tarnowski. – Warszawa : Akademia Teologii Katolickiej, 1990. – 241, [1] s.

Tarnowski, Janusz : Śladami Starego Doktora / Janusz Tarnowski, rozm. przepr. Irena Malanow-ska // „Opieka, Wychowanie, Terapia”. – 1996, nr 1, dod. „Nasz Animator”, s. 7-9

28 Janusz Korczak w literaturze

Gablota XVIII

Chmielewska, Iwona : Pamiętnik Blumki / Iwona Chmielewska. – Poznań : Harbor Point Media Ro-dzina, 2011. – [64] s.

Chodkowski, Mikołaj : Korczak (rap) / Mikołaj Chodkowski // „Poezja i Dziecko”. – 2006, nr 2, s. 52

Grabowski, Stanisław : Prośba do Janusza Kor-czaka / Stanisław Grabowski // „Poezja i Dziec-ko”. – 2006, nr 2, s. 63-67

Groński, Ryszard Marek : Planeta Ro / Ryszard Marek Groński. – Warszawa : „Czytelnik”, 1984. – 66, [1] s.

Janusz Korczak [portret] // http://www.gimnazjum--sosnowka.pl/nasz-patron

Miłosz, Czesław : Czesław Miłosz o Januszu Korczaku / Czesław Miłosz // „Ruch Pe-dagogiczny”. – 1998, nr 3/4, s. 111-113

Ostrowicka, Beata : Jest taka historia : opowieść o Januszu Korczaku / Beata Ostrowicka. – Łódź : „Literatura”, 2012. – 58, [6] s.

Szlązakowa, Alicja : Janusz Korczak w legendzie poetyckiej / Alicja Szlązakowa. – Warsza-wa : „Interlibro”, 1992. – 226, [2] s.

Żółkiewska, Wanda : Czarodziej / Wanda Żółkiewska. – Warszawa : Krajowa Agencja Wydawnicza, 1988. – 190, [2] s.

29Materiały metodyczne dla nauczycieli

Gablota XIX

Jaroszyńska, Ewa : O „Królu Maciusiu Pierw-szym” inaczej – lekcja przy-bliżająca prawa dziecka / Ewa Jaroszyńska, Wioletta Kasztelan // „Wychowanie na co Dzień”. – 2010, nr 6, dod. s. 6-8

Kasperkowicz, Kazimiera : Jak opanować złość i napra-wić krzywdę? : na podstawie opowiadania pt. „Fatalna sobota” Janusza Korczaka / Kazimiera Kasperowicz // „Drama”. – 2000, z. 34, s. 20-25

Pelka, Witold : Nawet jeśli go nie ma : spektakl o Janu-szu Korczaku / Witold Pelka // „Biblioteka w Szkole”. – 2012, nr 5, s. 18-21

Stelmasiuk, Monika : „Ja-nusz Korczak wczoraj i dziś” : scenariusz wysta-wy / Monika Stelmasiuk // „Warsztaty Bibliotekar-skie”. – 2003, nr 6, s. 32-37

Tarnowska, Łucja : Doktor Janusz Korczak : po-gadanka dla dzieci / Łucja Tarnowska // „Poradnik Bibliotekarza”. – 1978, nr 4, s. 74-76

Ziółkowska-Sobecka, Marta : „Kajtuś Czaro-dziej”, czyli gorzki smak poznawania świata – kla-sa V / Marta Ziółkowska-Sobecka // „Język Polski w Szkole IV-VIII”. – 1988/1989, nr 2, s. 158-162

30 Gablota XX

Andres, Maria : Pamięci niezapomnianego wy-chowawcy : apel poświęcony Januszowi Korcza-kowi w 50. rocznicę śmierci / Maria Andres // „Po-radnik Bibliotekarza”. – 1992, nr 5, s. 32-35

Frączek, Katarzyna : Dobry Doktor : inscenizacja z okazji Dnia Patrona Szkoły – Janusza Korczaka / Katarzyna Frączek, Małgorzata Przemiosło // „Wy-chowawca”. – 2009, nr 7/8, s. 36-41

Klus-Stańska, Dorota : Percepcja myśli Korczaka – scenariusze warsztatów // W: Edukacja poloni-styczna na rozdrożach: spotkania z językiem pol-skim w klasach 1-3 / pod red. Doroty Klus-Stań-skiej i Małgorzaty Dagiel. – Olsztyn: Wydawnictwo Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego, 1999. – S. 135-137

Lipińska-Postawa, Barbara : „Za rękę mnie Dok-torze weź” : (przedstawienie poświęcone pamięci Janusza Korczaka) / Barbara Lipińska-Postawa // „Wszystko dla Szkoły”. – 2008, nr 7/8, s. 6-8

31Sawicki, Marek : Ostatnia decyzja Janusza Kor-czaka – jaka być powinna? / Marek Sawicki // „Drama”. – 1994, z. 12, s. 10-11

Zielińska, Bożena : Jak zastosowałam w szko-le elementy systemu korczakowskiego / Bożena Zielińska // „Przyjaciel Dziecka”. – 2001, nr 4/6, s. 30-32