Januara14Reta

8/13/2019 Januara14Reta

1/24

UEA...

UEA...UEA...

Kien vi iros?12

21

15

16

Universala Esperanto Asocio perdis lasencon pri direkto kaj riskis farii sensignifa

organizo en bolanta mondo, sed...

Sep Demandoj alFederico Gobbo

Per tango varmiien Bonaero

Novelanismo en Burundostrebas por la edukado

Oficiala organo de Universala Esperanto-Asocio (en oficialaj rilatoj kun UN kaj Unesko)

107-a jaro n-ro 1276 (1) Januaro 201

Internacia Komercoinoj elstaras kaj IKEFenvojias kiel avangarda faka asocio de UEA 5


2/24

is 2017 multe da bonaj aferoj nepre okazosen la Esperanto-movado.

Sed nur se ankavi partoprenosin.

stis tempo kiam la Esperanto-movado moviis surbaze nur de idealismo, sen planado, sen klaraj celoj je mallonga kajonga tempo.ed la mondo aniis kaj ni devas kune anii.li ol iam ajn, venis la tempo popularigi la UEA-servojn, plifortigi la lokajn kaj la (inter)naciajn esperantistajn organizojn,libonigi la instruo-sistemon, kapabligi la instruistaron, disvolvi novajn projektojn, pliriigi la kulturon, inter aliaj farendaoj.nne, eliri el la getto, sere al novaj laborfrontoj kie Esperanto povos partopreni en la nuntempa lingva tagordo.oni nian Strategian Planon estas fundamenta pao por ke ni interagu individue kaj enrete.u estas la deo kiun ni havas antani. Jes ja, ni havas, ar se la lingvo estas nur unu, la movado estas tutao konsistantal iuj kiuj in amas kaj praktikas. Tial ni iuj povas kaj devas kontribui.is 2017, multe da bonaj aferoj okazos. Tio dependas ekskluzive de ni.

or pli da informoj, aliru: www.uea.org/strategialaborplano www.uea


3/24

egaleca kaj sincera interhoma komunikado entutmonda skalo estas tio, kio povas tui lakoron de milionoj. De Kees Ruig, nederlanda fakulo prienmerkatigo, mi lastatempe ricevis la konsilon:aetantoj ne aetas produkton, ili aetasdezirplenumion. Do, necesas konscii, ke nivendas ne nur lingvon. Ni vendas unue, kaj

efe, homaranecon.

Paroli kaj askulti Per homaraneco mi celas la senton, ke onimem aktive partoprenas en iuspeca tutmondakulturo ne simple kiel konsumanto a kliento,sed kiel kunkonstruanto. Tiu kulturo mem, do,estas alia ol la kulturo de la grandaj kompaniojkaj traktatoj. Oni povus nomi in civitanakulturo a, kiel estas proponata en la i-numera

efraporto, kulturo de la tria sektoro. Miaelekto de homaraneca omaas la pensaronde Zamenhof, al kiu ni uldas pioniran laboronpri ia etika bazo.

Kiom da homoj en nia nuntempa mondosentas ligitecon al tiu homaraneca kulturo?Certe temas pri minoritato: u 2%? 5%?Tutmonde, tamen, temas tutcerte pri dekoj damilionoj. Tiuj homoj estas niaj aliancanoj niajsamideanoj. Multaj el ili verajne neniam adispri Esperanto. Ili estus tamen pretaj subteni in,

Vi trovas en viaj manoj, a sur via ekrano,renovigitan revuon. Nia nova redaktoro energie

etis sin en la laboron por rekoncepti kaj relanii tiun gvidan velipon de la Esperanta gazetaro.Nun li atendas viajn reagojn, konsilojn kajkunlaboron en la pluvelado. Mi persone tre ojas pro la entuziasmokaj ambicio de la nova redaktoro, kiu estaskvaza aldona estrarano de UEA, kiu helpasdoni direkton kaj agordi la tonon de la tutaasocio. Alianke necesas rekoni, ke la renovigode la revuo estas nur unu pao en tiu pli vastarenovigo, kiun celas la nuna estraro. Enkonduke al la nova jaro kaj prilume alla kovrila temo, mi atus dividi kun vi kelkajnpensojn pri tiu renovigo. Pli uste, pri nur dulosilaj demandoj: kia movado ni fakte estas?Kaj kiel evolui al movado, kiu povas ani lamondon?

Plenumo de deziroj Kiu movadano ne devas foje respondi alla demando, kiom da homoj fakte parolas lalingvon? Kaj oni parolas jen pri dekmiloj, jen pricentmiloj, e foje pri milionoj da esperantistoj,kvankam ni iuj scias, ke en la lastaj jaroj UEAapena sukcesas kunskrapi kvinmilon daindividuaj membroj. Evidente gravas la difinoj. La KER-ekzamenoj, ekzemple, liveras al ni utilandinaron, pri lingvokapabloj en niveloj A1is C2. is nun la ekzamenojn trapasis, enunu nivelo a alia, irka 1 400 homoj. Estus

bele, se ni povus kreskigi tiun nombron al 14

000, a e al 140 000, ar tio komencus doni plikredindan bildon pri la amplekso de la lingvo-komunumo. Kaj tia dokumentado ja apartenasal niaj prioritatoj. Sed ne tiel, a ne nur tiel, ni ekhavosamasmovadon. Por tio necesas plivastigi niankomprenon de esperantisteco, por inkluzivianka niajn samideanojn. Kiel foje skribisHelmut Welger, ni pli bone komprenosEsperanton se ni imagos in, ne kiel lingvon kuninterna ideo, sed kiel ideon kun interna lingvo.Kaj tiu ideo de homa digno, homa solidareco,

ar i kongruas kun iliaj valoroj, ilia mondbildo Por farii amasmovado, ni devos do lerniparoli kun tiuj homoj. Tio signifas ankalerni askulti ilin. Ni alportas homaranecanrigardon al la lingva sfero; ni elseru kaj akceptuhomaranecajn kontribuojn en aliaj sferoj. La

fakto, ke UEA jam de 65 jaroj emfazas la losilangravecon de la homaj rajtoj en nia laboro porEsperanto, estas modelo de tia evoluo; sed nine imagu, ke tie jam nias niaj devoj.

u la nepoj nin benos? Tiel tekstas, iom provoke, la unua parto dela kongresa temo de la venonta UK en Bonaero.Pri i vi povos legi pli amplekse alipae. itie suas konstati, ke la temo traktas uste lakampon, kiun mi aludis i tie. Kial ne ekkoncepti nin kiel movadon pordaripova evoluo? A pli bone, kiel edukan

movadon por daripova mondo? Kiel movado,kies edukado okazas e la radikoj de la homaidenteco, en tiu profunde intima, emocia,intuicia nivelo de la lingvokono? Esperanto: lingvo por daripova mondo

Jen slogano por ni en i tiu nova jaro. Sloganokiu postulas laboron anka de nia anko, porkompreni ian amplekson, iajn implicojn.

Malgra la sao de Zamenhof, ne suaspacience elteni. Necesas anka dinamike evoluiNia renovigita revuo proponas daran inviton:evoluu kun ni!

Malferme Mark Fettes

Por fariiamasmovado

Mark Fettesestasprezidanto de UEA kajprofesoro pri edukado

en la universitato Simon

Fraser (Vankuvero,Kanado). Esperantistode la jaro 2013.

Nia renovigitarevuo proponasdaran inviton:evoluu kun ni!

31276 (1) januaro 2014


4/24

Jen historia numero de la revuo Esperanto! Nova formato, novaj sekcioj, tradiciaj sekciojnove vestitaj, malpli da teksto kaj pli da bildoj kaj fotoj. Elmontrias tute reliefe la kovrilo kunsia nova stilo. eftemo de nun iunumere pripensigos la legantaron. Esperantista ekonomiofarias kara temo ar i gravegas por la evoluo de Esperanto. uu isfunde la renovigitanocialan organon de UEA kaj ne forgesu sekvi in e Guglo+, kie vi povos kritiki, ladi, proponi,

babili kun la redaktoro kaj farii aktiva rolulo en la redaktado de via revuo.

Fabrcio Valle,San-Palo, Brazilo http://bit.ly/19F2jia

Kolofono

i-numere

EnhavoOficiala organo de Universala Esperanto-Asocio

(en oficialaj rilatoj kun UN kaj Unesko)Fondita en 1905 de Paul Berthelot

(1881-1910). Establita kiel organo de UEA en1908 de Hector Hodler (1887-1920).

Redaktoro: Fabrcio Valle

Konsilisto pri Merkatiko kaj Reklamado: Paulo Lima

Grafikisto: Cleber Lemes Brito

Adreso de la Redakcio:Revuo Esperanto

p/a Fabrcio Valle, Rua Faustolo, 124 gua Branca05041-000 San-Palo-SP, Brazilo

+55 11 [email protected]

www.facebook.com/revuo.esperantowww.youtube.com/user/revuoesperanto

esperanto.com/users/revuoesperantowww.slideshare.net/revuo_esperanto

www.linkedin.com/company/revuo-esperantowww.ipernity.com/group/revuoesperanto

Aperas: en iu monato krom agusto.

Limdato por kontribuaoj: la 10-a de la antaa monato.Legata en 120 landoj.

Volegata por vidhandikapitoj.Abonprezo: varias lalande (EUR 38);

informiu e via landa asocio a e la CO.Unuopa ekzemplero kostas EUR 4,00.

Anonctarifo (EUR): 1 p. 1000, 1/2 p. 550, 1/4 p. 300, 1/8 p. 165, 1/16 p. 90.Movada rabato 50%.

Anoncoj sur ekstera kovrilo kostas duoble. Rabato por tuja ripeto 20%.Bankokontoj: 378964 e ING-bank, Postbus 1800, NL-1000 BV Amsterdam.

(IBAN: NL72INGB0000378964BIC: INGB NL2A) 42.60.51.599 e ABN AMRO Bank,Postbus 949, NL-3000 DD Rotterdam (IBAN: NL66ABNA0426051599BIC: ABNA NL2A).

Kreditkartoj:

Adreso de la Centra Oficejo de UEA:Nieuwe Binnenweg 176, NL-3015 BJ

Rotterdam, Nederlando.+31-10-436-1044 +31-10-436-1751

[email protected] www.uea.org

enerala Direktoro: Osmo Buller.

Misio:Kvaza anteno kaptanta la tendencojn, la

ardon, la aspirojn de la esperantoj iulande, larevuo Esperanto prezentu aktualan, interesan,

inspiran bildon pri la agado kaj strategio de UEAkaj pri la evoluo de Esperanto en monda skalo.

Estraro

deUniversalaEsperanto-Asocio Prezidanto:D-ro Mark Fettes,

2658 E 21st Av, Vancouver BC,Kanado VSM 2W1; +1-778-928-4489;[email protected]

Vicprezidanto:S-ro Stefan MacGill,Pannnia u. 30.I.6, HU-1136 Budapest,Hungario; +36 (1) 349 5207;[email protected]

enerala Sekretario:S-ro Martin Schffer, +52 596 9245144 a +49 30 69 20 48 461;[email protected].

Membro:S-ino Barbara Pietrzak, Ul.Midzynarodowa 38/40a m 217, PL-03-922 Warszawa, Pollando; +48 22 25279 21 [h], +48 6000 51 425;[email protected].

Membro:S-ro Jos Antonio Vergara,Casilla 508, Puerto Montt, ilio;+56 65 2256660 [h],+56 65 2326031 [of ], +56 979996705;[email protected].

Membro:: S-ro Lee Jungkee, 401 dong301 ho, Dongpyun-ro 135, Dongan-kuAnyang-shi, Kyungki-do, 431-060,Korea Respubliko; +82 10 3340 5936;[email protected].

Membro:S-ro Stefano Keller, Casepostale 6034, CH-1002 Lausanne,Svislando; +41 76 261 06 09;[email protected].

Observanto de TEJO:S-ro Nico HuurmanObservanto de ILEI:S-ino Mireille Grosjean.

Pri difinitaj aspektoj de la asocia politikorespondecas jenaj subteamoj (la gvidantokursive): Mastruma evoluigo (financo,administrado, kongresa politiko): Fettes,Schffer, MacGill, Lee. Monda evoluigo(eksteraj rilatoj, informado, esploro kajdokumentado): Keller, Vergara, Fettes,Pietrzak. Movada evoluigo (landa kaj regionaagado, instruado, aktivula trejnado): MacGill,Pietrzak, Lee, Vergara. 1)

Pli detale e:www.uea.org/kiu/estraro.html

12Feniksa reagoUEA reagas sur la movadanstagnadon kaj invitas iujn aluniversala alianco

DiplomatioParoli la lingvon dela malamiko

KomercoKomerco ekparolas Esperanton

UneskioLa evoluo de la uzado

de Esperanto en scienco,edukado kaj kulturo.

KalejdoskopoKalejdoskope pri io

AntenoSocia Komunikadosub pluraj aspektoj

Biblioteko kajKongreso

Sociala agado en Burundokaj kongreso en Meksiko

RecenzoEbono odoras etoson

FelietonoVarieteo

Lingvo-InstruadoLa rusa per Esperanto

21Sep demandojInterlingvistiko: de kie ni venas,

kien ni intencas iri

16Per tango varmiien BonaeroArgentino sin preparaspor varma kaj fruktodonaUniversala Kongreso

6

5

7

8

11

15

10

18

19

Unua AlineoPor komencantoj kaj

komencintoj

ArtikoloLa unuaj vortoj dela redaktoro B

20

22

41276 (1) januaro 2014


5/24

Dum longa tempo Esperanto estis sinonimonur de internacia amikeco, lingvo de frateco,lingvaj rajtoj, demokratia komunikado,homaraneco, amata evaleto, senengaiintauado kaj similaoj, la la gusto de la diversajgrupaj tendencoj en Esperantujo. Parolipri komerco kaj profito oni apena toleris.Kelkokaze oni emis c akre kondamni iniciatojnsur la kampo de la esperantista ekonomio,

surbaze kaj de dogmoj kiuj ja ne apartenasal la socia fundamento de esperantismo kajmiskompreno pri la interna ideo de Esperantoa iom isdatigite pri tio, ke Esperanto ne estaslingvo kun interna ideo, sed ideo kun internalingvo, kiel oni povas legi en Malferme. Kaj tiuideo proklamas ke la lingvo ne apartenas al laesperantistoj, sed al la mondo! En tiu direkto ekoras uzo de Esperantoen komerco, en la potenca inio, sub la iniciatode IKEF, faka asocio aliinta al UEA. uEsperantujo rekonos ke esperantista ekonomio(ne nur komerco!) estas bonvena realao a

dogmume blasfemos kontra nerenverseblaondo? Legu kaj vodonu e hp://bit.ly/1db8LMr.

Himno ne mankis... Komence de novembro 2013, de la 1-a isla 3-a, en la bela urbo Suzhou, provinco Jiangsu(la suda inio, proksime de anhajo), okazis la7-a Jarkunveno de inaj E-Komercistoj, kadrede Internacia Komerca kaj Ekonomia Fakgrupo(IKEF), sub la gvido de Wang Tianyi, longdaraesperantisto kaj profesiulo de internaciakomerco de multaj jaroj. La solena malfermookazis sabate, la 2-an, kun estrara tablo, kantado

de la himno de Esperanto kaj ceteraj kutimajproceduroj. Internacieco estas unu el la karakteroj dela renkontio ar en i partoprenis pli ol 40esperantistoj kaj komercistoj el la tuta inio kajanka el aliaj landoj kiel Brazilo, Koreio, Iranokaj Astralio. La inaj E-komercistoj devenisel Pekino, anhajo kaj aliaj 12 provincoj. Plimozaika etoso regis, nne. LEE Sung Woo, la prezidanto de Korea-ina Asocio kaj KIM Yong Jin, la prezidantode la korea sekcio de IKEF, speciale ugis al

Suzhou por partopreni la eventon. AstraliaE-komercisto faris longan vojaon porpartopreni kaj plimultigi siajn kontaktojn. La kunveno okazis en tute nove konstruitapublika edukejo, la Lernejo Dongshahu,situanta kadre de la industria parko de Suzhou,kie plu kaj plu naskias novaj alt-teknologiajfabrikoj kaj kompanioj, indevenaj kaj anka eleksterlando, ekzemple el Koreio kaj Singapuro.

Dum la evento, la estraro de Klubo deinaj Esperantistaj Komercistoj (KCHEK) farisraporton pri la agado de la inaj komercistoj dumla pasinta jaro, ladis la novajn iniciatojn sur lakampo de internacia komerco, kiel ekzemple,la vojao de Zhang Tie Zheng al Brazilo poresplori la lokan merkaton de hotelaj matracoj,kaj anka la agado de Deng Xiaozhong, kunsiaj bongustaj vinoj, kiel Saluton kaj Venasal ni (importitaj el Eropo). Li Zong, el la urboChangsha, parolis pri sia agado kadre de lakolegio kie li laboras. Dum la lasta tago, dimane, partoprenantoj

prezentis siajn kompaniojn kaj varojn al laeestantoj, kiel la aparaton Sanazono, vibrilonkiun oni uzas sur la talio por detrui grasaon,kaj medikamentojn por plifortigi la sanon.Zhang Tie Zheng montris fotojn de sia vojaoen Brazilo dum septembro 2013.

sed mankas homoj kiuj povas kaj volaslabori Malgra la atingoj kaj sukcesoj de lastaj

jaroj , ankora trovias barilo por la daraprogreso de Esperanto en komerco, nome lamanko de lingvokapablaj ocistoj. Oni malfacile

trovas oficistojn kiuj povas komunikii kajskribe kaj parole en Esperanto. Nuntempemankas junaj kaj viglaj homoj kiuj povas (kajvolas) labori en Esperantaj kompanioj. Lasituacio estas iom rondira: mankas ocistojar neniu volas pene studi (kaj lerni) fremdanlingvon se oni ne havas eblon trovi laboron.Sed se mankas laborforto, la novaj Esperantajkompanioj ne povas disvolvi negocojn, kreski,perlabori monon kaj prosperi. Kion fari?

Esperanto helpis, helpas kaj helpos nin

i-jare la kunveno estis organizita de ZhengTie Zheng (Kiraso), veterana esperantisto kajkomerca direktoro de Shuilian Maress, fakrikode matracoj, helpe de aliaj valoraj amikoj kajesperantistoj el la loka movado en Suzhou, kiujpene laboris dum la tuta jaro por la preparadokaj organizado de la jam tradicia jara kunvenode la inaj E-komercistoj. Li deklaris al la revuo Esperanto, ke la

altnivela Esperanto uzata la tutan temponestis la plej evidenta kaj kuraiga karakterode la evento. Dum la kunveno preska iujparolis Esperanton kaj ue kaj libere. Tiuni fenomenon, por diri la veron, mi unuafojespertis. Harmonia atmosfero, kiun donas al ninur Esperanto, iam regis en la renkontiejokaj mi multe uis la etoson kaj ege ojis, ke jenestas la veraj Esperanto-komercistoj, jen estas lapraktikado de Esperanto. Nia jarkunveno estisi-foje sendube tre fruktdona kaj sukcesa. Restasal mi la impreso, ke Esperanto multe helpis ninen komercado kaj dare helpas, helpos nin.

La evento komenciis vendrede vespere,kiam okazis la interkonatia vespero kajla partoprenantoj prezentis sin al la aliajsamideanoj. Kelkaj samideanoj prezentis postekantojn kaj muzikon. Sabato, la 2-a, estis la tago de la efakunsido de la Jarkunveno. En la lasta tago, enla solena malfermo, kantado de la himno deEsperanto, La Espero, memorigis al la komercemajpartoprenantoj ke ne nur el pano vivas la homo.

Komerco IKEF

Komerco ekparolas

Esperanton en inio

Ne nur el panovivas la homo

Estrara Tablo, de maldekstre:Zhang Tie Zheng, Zhang Changsheng,

Jiang Wei Yi kaj Wang Tianyi

IKEF-Fotoservo

Lerneja studento ludas muzikilonen la arta vespero

Wang Tianyi kaj Zhang Tie Zheng

51276 (1) januaro 2014


6/24

Post 12-jara disputo, unua pao por lasolvo de la irana nuklea problemo estas nefarita. La subskribo de historia interkonsentola 24-an de novembro 2013 en enevo interIrano kaj la kvin membroj de la Konsilio deSekureco de Unuiintaj Nacioj kune kun

Germanio (la tiel nomata 5+1) estas gravavenko de diplomatio, sed anka la rezultode ekaj komunikaj strategioj. Tio signifas

ja nek denitivan fermon de la problemo,nek restarigon de kompletaj diplomatiajrilatoj inter Irano unuanke kaj Usono kajUnuiinta Relando alianke, tamen kielprezidanto Obama asertis la tagon mem de lasubskribo hodia, diplomatio malfermisnovan vojon direkte al mondo, kiu estas plisekura. Kiel okazas malofte en la internaciadiplomatio, la personaj emocioj malkaisla gravecon de la momento: kaj la brakumointer John Kerry kaj Catherine Ashton, kaj lamesao de Mohammad avad Zarif, iranaministro de eksterlandaj aferoj, elsendita enTvitero iom post la subskribo (Ni atingisinterkonsenton), estas nerefuteblaj signoj detio. Sed, fakte, tiun subskribon oni isvenisde malproksime, kaj same la usona kiella irana registaroj multe investis por iaefektivigo. La rea alproksimio komenciis eble jam

la 20-an de marto 2009, kiam Obama interretealparolis Iranon kaj la irananojn e la okazode la persa novjaro (Noruz): Ni havas diris la usona prezidanto en videomesao,kun subteksto en la persa, registrita en laBlanka Domo gravajn opinidiferencojn,

kiuj kreskis kun la tempo. Mia registaronun dedias sin al diplomatio, kiu traktos laplenan gamon de aferoj anta ni, kaj celaskonstruajn ligojn inter Usono, Irano kaj lainternacia komunumo. Sekvis citao de lapersa poeto Sadio (La loj de Adamo estaskorperoj unu de la alia, ar ili estas kreitajel unu esenco) kaj ne mallonga novjara

bondeziro perslingve. Mi memoras, kiel tiu simpla mesaoimpresis multajn irananojn, sed tiu estisankora la tempo de la regoperiodo deAhmadinead, kaj Teherano ankora nevolis (a ne povis) malfermi dialogon kunUsono. Obama denove registris novanvideomesaon iujare, akurate e la okazode la persa novjaro en marto, alparolante lairanan popolon kaj la reimon, kaj denovekun la na eldiro de perslingva bondeziro. Aferoj aniis la 15-an de junio 2013,kiam Hasan Rohani iis la sepa prezidantode Irano. ano ne nur politika, sed ankakomunikada kaj e lingva: dum la malmultajmonatoj de regado oni rimarkis jam e la

nova registaro vastan uzon de sociaj retoj,tre ofte anglaligve, kaj komunikadan alironen neta malkontinueco kompare al la antaairana registaro.

Oni memoras ekzemple la interretanbond ez iron de la mi ni st ro Za ri f porla Ro Haana, la juda novjaro, kaj laanglan intervjuon donitan de Rohani alCNN en septembro: Mi volas diri tional la usona popolo: mi portas pacon kajamikecon de la irananoj al la usonanoj. Ela longa diplomatia intertraktado, kvazamaratono, komencita la 24-an de septembrokaj fermiinta poste multege da tagoj persubskribo de la interkonsento, estis faritade la irananoj tute anglalingve, malsame alla estinteco.

La interkonsento, kiu havas validon de6 monatoj, malfermas nun gravan periodonde reciproka studo inter la du partioj.Multaj necertaoj restas, kaj anka multe daoponantoj, sed estas ja ne certe, ke la vojoentreprenita de diplomatio estas la usta:kelkajn monatojn antae neniu, mi pensas en Irano same kiel en Usono , estus vetintaion en tiu direkto. Eble la sekreto de la pacoestas paroli la lingvon de la malamiko.

iplomatio InterkonsentoRon Foster/Shutterstock Official photo - www.rouhani.ir

Paroli la

lingvon dela malamikoLa eneva interkonsento estis leciono priinternacia komunikado, en mondo kieordinare regas lingva diskriminacio. Paroli

la lingvon de la alia partio estis diplomatialosilo, dum definitivan losilon, uzatan deesperantistoj, oni ne agnoskas.

Obama parolis la persan,Rouhani parolis la anglan.

Tio estas diplomatio.

Simone Zoppellaroreguleaperigas siajn artikolojn e

disvastigo.esperanto.it

Simone Zoppellaro

61276 (1) januaro 2014


7/24

La evoluo de la uzado de Esperanto en scienco, edukado kaj kulturo.UNESKiO

La Strategia Plano vidas bezonon por pli datrejnitaj aktivuloj por realigi progreson sur niajkernaj kampoj konigi nian lingvon pli vaste

kaj moderne instrui in. UEA ekprenas gvidanrolon en tio, kunlabore kun landaj agantoj. En2014 okazos almena tri seminarioj pri AktivulaMaturigo (AMO), eventuale ses. Jen la unuajkonkretaj elpaoj faritaj de la estrara subteamoMovado:

us komenciis la agadjaro 2014 kaj ni iuj kun nova elano volas, ke en la nova jaro ni estu pliekaj ol en la pasinta, niaj rezultoj pli multaj kaj pli signifaj ol antae.

Niaj bazaj deziroj movadanaj estas ja konataj: iam pli da homoj parolu Esperanton, estu lingvajusteco en la mondo. Krom esti esperantisto, kiel civitanoj de nia lando, kiel homoj, ni luktas ne nurpor lingvaj rajtoj, sed anka pli enerale por la realigo de iuj homaj rajtoj, por paca kunvivado de

iuj, por ebligi kaj certigi viveblan futuron anka por niaj posteuloj. Niaj kontribuoj tra la jaro estu utilaj eroj aldonitaj al la komuna strebado por pli bona kaj pli justavivo por iu, por tiel konstrui mondon kun daripova evoluo por io kaj iu, en harmonia diverseco

Kiel gvidilo pri farendaoj, projektoj, povas servi al ni listo de memortagoj, datrevenoj, en kiescelebrado ni povas, kaj sekve de la supraj konsideroj, e devas partopreni kune kun neesperantistojLa estrara subteamo de UEA, respondeca pri Monda Evoluo la la laborplano, pretigis kalendaronel datoj elektitaj specife por nia movado. Tiuj eventoj ebligas al ni kontribui al celoj, kiujn la tutahomaro enfokusigas, krome, per nia kunago, ni povas prezenti justan solvon al problemoj de interetnakomunikado, daripovecon subtenantan, jam de ni praktikatan. En venontaj revunumeroj aperos priskriboj kaj agadproponoj detalaj pri la unuopaj eventoj. Bonenotu nun tiujn i datojn por ustatempe povi pretigi vian kunagadon. La monatoj januaro kaj junio,sen proponataj festendaoj, permesos al vi pli longan pretion al la alimonataj eventoj. Sed krom tiuji datoj, eventoj, ekzistas granda kvanto da aliaj okazoj, kiujn iu loka grupo a individua agantopovas trovi kaj alpreni laplae en sian agadprogramon.

Jen do la listo de festendaoj rekomendataj de UEA:

Krom iuj tiuj datoj kaj eventoj, eblas regione konsideri la sekvajn eblojn por agadoj:Internaciaj, naciaj a regionaj eventoj, kiuj rilatas al lingvo, kulturo, etnoj, interetna interano,

amikeco kaj paco. Ekzemple: Lingvosalonoj/ekspozicioj; Libroekspozicioj/salonoj/foiroj; plurkulturajfestoj, festivaloj; konferencoj, renkontoj kies liston lafake, lateme kaj laloke vi certe povos trovien via regiono. Sukcesplenan agadjaron! hp://uea.org/vikio/index.php/Festotagoj

Kadre de la 81a Itala Kongreso apud Trento(ag. 23-30) okazos seminario de aktivulatrejnado; restas decidi, u tio eniros formale laSPAMO-serion. Deziro por trejnseminario enAfriko ekzistas; en la usa 5a Afrika Kongresookazis planado por seminario malfrue en 2014.Por iuj seminarioj detaloj pri aliado, kotizoj kajprogramoj estos rete alireblaj.

AMO-seminario 1Loko: Horny, Hungario (40 km. de Budapeto, sur insuloen la Danubo)Datoj: 21-24 marto (vendrede is lunde)Temo: Kiel komuniki ekeGvidantoj (konrmotaj): Stefan MacGill (Kiel labori internacie),Veronkia Por (Kiel prizorgi lokan grupon), Lu Wunsch vanRolshoven (Kiel pretigi gazetarajn komunikojn kaj rilati kun

urna listoj ) kaj reprez entant o de E@I (Komuni kaj ebloj enkomputika mondo).Ligita arano: Junulara Esperanto-Renkontio (JER) organizata

samloke de la hungara sekcio de TEJO (HEJ) inter la 21a kaj 23ade marto. La seminaria programo farios integra parto de laJER-programo. Informoj: www.jer.hu

AMO-seminario 2Loko: Viktorio, Kanado (100 km. de Vankuvero, sur insulo enla Pacika Oceano)Datoj: 10-11 julio (ade-vendrede)Temo: Strategio kaj praktiko de Esperanto-informado en NordaAmerikoGvidantoj planataj: Mark Fees, Orlando Raola, HumphreyTonkinLigitaj aranoj: Nord-Amerika Somera Kursaro (NASK), niontaen la 7an de julio, poste la 62a Landa Kongreso de Esperanto-USA (jul. 11-14). www.esperanto-usa.org.

AMO-seminario 3Loko: Siano (Xian), inioDatoj: 16-23 agusto (sabate is sabate)Temo: Konsciigo, Kapabligo kaj Praktiko por nia lingvo EsperantoGvidantoj planataj: ielismo Wang, Trezoro Huang Yinbao,Miaohui, Stalino YuanLigita arano: 4-semajna Somera Esperanto-Lernejo, kiu niosen la 23a de agusto. Informoj: www.esperanto.cn/amo

UNESKIO estas tre ampleska rubriko. io rekte a ne rekte ligita al evoluado de edukado,kulturo kaj scienco, anka en la movada senco, estos temo por i tiu rubriko. Do antaen per

UNESKiO, UNESKiE(N), UNESKiA, UNESKiAL, UNESKiEL kaj UNESKiU.Enkonduke

Plurkontinenteabundos AMOi-jare

Agade, celebrante:Ek al nova jaro!

Stefan MacGill

Stefano Keller

Februaro

Julio

Novembro

Marto

Agusto

Decembro

Aprilo

Septembro

Internaciaj jardekoj

de UN, la ankora

darantaj kaj la us

komenciinta:

Majo

Oktobro

20052014:Internacia Jardeko de Edukado por Daripova Evoluo [UN] 20052015:Dua Internacia Jardeko de

Indienaj Popoloj de la Mondo [UN] 20112020:UN Internacia Jardeko pri Biodiverseco [UN] 20132022:Internacia Jardeko de Alproksimio de Kulturoj [Unesko]

13 Monda Tago de la Radio [Unesko]1723 Semajno de Internacia Amikeco [esperantistoj]20 Monda Tago pri Socia Justeco [UN]21 Tago de la gepatra lingvo [Unesko]

26 EsperantoTago Lingva justeco [esperantistoj]

16 Internacia Tago de Toleremo [UN]

8 Internacia Virina Tago [UN]21 Internacia Tago de la forigo

de rasa diskriminacio [UN]

9 Internacia Tago de Indienaj Popoloj de la Mondo [UN]12 Internacia Junulara Tago [UN]

10 Tago de Homaj Rajtoj10 Priesperanta rezolucio

de Unesko (Montevideo 1954) [UN/Unesko]15 ZamenhofTago / Tago de la esperanta libro [esperantistoj]

22 Internacia Tago de la Tero [UN]

21 Internacia PacoTago [UN]26 Eropa Tago de Lingvoj

(en eropo)30 Monda Tago de Tradukado

[FIT]

21 Monda Tago por Kultura Diverseco, por Dialogo

kaj Evoluo [UN]22 Internacia Tago por

VivoDiverseco [UN]

5 Monda Tago de Instruistoj[Unesko]

1276 (1) januaro 2014 7


8/24

KalejdoskopoUtho kaj Karl Ja bibliotekistoj!

AME-Fondao anoncas, ke la premiotojde la Esperanto-Kulturpremio 2014, la 14-a,i-foje estas la ineniero Utho Maier kaj laapotekisto Karl Heinz Schaeer, loantoj dela urbo Aalen. Amba meritis la premion prosia persisto en la engao por la kulturo deinternaciaj kompreniloj, specife pri la librokulturo de Esperanto kaj enerale de planlingvoj. Seniliaj iniciato kaj energia kunhelpado siatempe ne estus garantiata la dara pluvivo de la GermanaEsperanto-Biblioteko, kiu anta 24 jaroj trovis novan hejmon en la urbo Aalen. La urbestro dela E-urbo Herzberg, Gerhard Walter, pretas prelege ladi iliajn meritojn. La premiado okazoskadre de dimana matineo, la 30-an de marto 2014.

Arbo plantita

buronos aprileEn la 14-a de decembro eventokaze estis

prezentita fondota NRO sur la kampo de justakomerco kaj etika konsumado, kies laborlingvoestos Esperanto, en Bela Horizonto, granda

brazila industria urbo. Arbo estas la nomode la nova organizo, kiu jam havas fondo-komitaton. i fondios la 19-an de aprilo2014. Paola Giannini tre uigis la eestantaronper kantado en pluraj lingvoj, inkluzive deEsperanto. E-kanto: hp://bit.ly/1956zXp

Monda Unio

de BonpoEsperanto estas adoptita kiel unu el lalaborlingvoj de Monda Unio de Bonpo (MUB),celanta diskonigadon de Mahajano, unu el la

budhismaj skoloj. Bonpo estas la plej antikvaMahajano, bazita sur altruismo kaj plej vastasindonado al la popoloj tra la mondo. Laesperantistino Eruda Li akceptis la invitonfarii honora konsilanto.

Fake

Persone

Olimpike

ina Radio Internacia komencis siajnelsendojn la 19an de decembro 1964. Laredaktoro, reviziistoj kaj ceterajkunlaborantoj de la revuoEsperanto gratulegas latutan stabon de RI.Antaen al la50-jario en 2014!

Per sendado de vere unika kajuinda teksto, sub diversaj aspektoj. Sevia asocio faras tion, kion iuj aliaj faras,kiel i relieos? Se via iniciato, evento,faka agado, persona laboro, novaovenos kun speciale grava informo, kunekskluzivao por la revuo Esperanto,kun vere eksterordinara fakto, via anoestos vere granda. Agado ligita al la UEA-novelanismo anke de landaj, fakaj kaj lokajasocioj havos avantaon. Ne forgesu, ke larevuo Esperanto estas la ociala organo de

UEA, kiu sin etas en travivadon de grandamovada epopeo kaj bezonas plifortigi sianuniversalan aliancon. Alianke, tre ofte vortabunda raportofarios noto en Kalejdoskopo pro manko despaco. Ne malbenu la redaktoron pro tio,sed laboru por pli bonaj UEA-nancoj, aren revuo kun 48 paoj via longega raportohavus duoblan ancon. Piaj informoj ehp://bit.ly/1ce1Y86.

Kiel aperi en

Kalejdoskopo

Novelanisme

Mankas energio en

EsperantoRoland Schnell ([email protected]), docento pri bioenergiode SRH-Universitato en Berlino, informas kela universitato proponas trijaran kurson enla angla, kun praktikado, en la fako Business

Administration Renewable Energy. Reprezentantojde SRH-universitato vizitis Nierion en 2013.Per la kurso oni celas realigon de komunajprojektoj kaj komerce vastan kontaktigon degermanaj entreprenoj de la sektoroj de vento-,akvo- kaj bioenergio. Jen bona agadkampo porE-fakuloj. Mankas terminaro.

La prezidanto de Tomska Esperanto-Klubo, Konstantin Obrazcov, veturosal la Olimpikoj en Soi (Rusio), kielvolontulo. Li pretas helpi al eksterlandajesperantistoj per interpretado [email protected].

Religie

Datrevene

1276 (1) januaro 20148


9/24

Tri

kovrilojnCleber farisCleber Lemes Brito estas la profesiulo

kiu elpensis la novan fasonadon de la revuoEsperanto kaj ekde nun enpaigas iniumonate. Li laboras en granda brazila reklam-entrepreno, kiu servas al tre grandaj klientojAparte, laborante vespere kaj semajnfine,li enkasigas kroman monon per servado alkelkaj tre specialaj klientoj. Li tre atis la ideonlabori por internacia revuo kaj proponis ipanservon al UEA. Detalo: li preparis tri malsamajn

kovrilojn, el kiuj la UEA-estraro elektis tiun,kiun vi vidas.

Persone

Belaj plaojsurvoje al Bonaero La 70-a Internacia Junulara Kongreso deTEJO okazos en julio 2014 en la brazila urboFortalezo, meze de la vojo inter Eropo aNordameriko kaj Bonaero, kie okazos la UKtuj post la IJK en Brazilo. Fortalezo estas alloga pro siaj belaj plaojkaj bunta gastronomio. Ekskursoj anta kajpost la kongreso donos al la esperantistoj

ancon viziti kelkajn el la plej belaj plaoj deBrazilo. Estas diversaj loebloj por kongresanoj.Atentu pri tio, ke tiuj kiuj pagos la kotizon isla 31-a de januaro gajnos specialan rabaton!hp://ijk.brazilo.net

Novaj anco,Platformo kaj

Aspiro La temo de la 10-a ina Kongreso deEsperanto tre kongruas kun la novelanismode UEA: Novaj anco, Platformo kaj Aspiro. iokazis la 16-an de novembro en la Zaozhuang-aUniversitato, la orienta inio. Anta la kongresoinauguriis ina Esperanto-Muzeo. La prezidanto de EL, Chen Haosu, enla inagura parolado diris, ke la ideogramodek signifas en inio kaj komencon kaj non,aludante darigon, heredon kaj prosperadon.En la nomo de la eksterlandaj partoprenantojRagnar Baldursson mallonge parolis opiniante,ke post ekfunkcio de la Esperanto-Muzeo enZaozhuang la E-movada centro probablemovios de Eropo al Azio. Mark Fettes,prezidanto de UEA, sendis al la kongresogratulmesaon, kiun latlegis Lee Jungkee,eksestro de la UEA-Komisiono pri AziaEsperanto-Movado. Varmaj diskutoj okazis en kvar grupoj, kunprezentado de resumo pri la diskutitaj temoj.Pri edukado kaj junulara vivo estis specialefruktoriaj diskutoj. Ne mankis UEA/KER-ekzamenoj. Gestudentoj de la arta fakultatoprezentis kantojn, dancon, deklamadon de

E-poemoj kaj ludis per tradiciaj instrumentoj. Partoprenis la kongreson pli ol 300esperantistoj. La universitato estis taga ejopor tiom altnivela kongreso.

Nova elano al etajjunularaj projektoj

Januare TEJO starigos novan fonduson,kun la emblema nomo Trampolino, kiu celasproksimion al la juna aktivularo kaj proponas

konkretan helpon kaj subtenon al tiuj, kiujiel deziras aktivi por Esperanto. iun duanmonaton TEJO disponigos etan monsumon,kiun la junuloj povos peti, sendante sianprojekton al la TEJO-estraro,kiu decidos u subteni a ne,u per mono, per konsilado,varbado de kunlaborantoj aper videbligo por la projektoj.

La kapitalo de la fondusovenas el la vendo de lat-emizoj de TEJO kajde Kontakto, aeteblaj

e http://tejo.org/e o / t - c x e m i z o j.H e l p e m u l o jiru sumon alTEJO-konto t e j d o n e UEA,i n d i k a n t eF o n d u s oT r amp o l i nokiel kialonde la pago.

Por solidareco,justeco kaj

progreso La lio de Granma Esperanto-Asocio enKubo proponas interkonsenton pri kunlaborokaj kultura interano. Se via E-asocio vidasen Esperanto internacian lingvon, kreitan porprezenti ponton de komunikio, komprenokaj ambaflanka kunlaboro inter homojde bona volo, kaj konscias pri ia historiasignifo por solidareco, justeco kaj progresopor iuj, nepre legu la tutan kontrakton porAmikeca Interkonsento pri Kunlaboro ehp://bit.ly/1cZeQ0t

Junulare

Kongrese

Iniciate

Ivan Krestanovinvitas Bulgara Esperanto-Asocio anoncas

Esperantan Literaturan Konkurson en la nomode la eminenta bulgara esperantisto tradukistoIvan Krestanov. La konkurso estos por: Traduko de bulgarlingva rakonto denuntempa verkisto en Esperanton. Eseo pri Ivan Krestanov a pri la rolo dela tradukita Esperanta literaturo en la nunamondo. Bonvolu sendi viajn verkojn is la no denovembro 2014. La rezultoj estos anoncitaj endecembro 2014. Skribu al [email protected] informoj.

Konkurse

Junulare

1276 (1) januaro 2014 9


10/24

DONACOJis la 10-a de decembro

Fondao Azio

Japanio: J. Azjargal, N. Isogai, S. Kuzume, Y.Sawaya. N. Syzi, M. Tahira po 14,53; K. Syzi65,41.Sumo i-jara: 3799,90.

Fondao AmerikoNederlando: T. van Huis-Staritsky 60,00.Usono: J. Johnson 7,29.Sumo i-jara: 782,45.

Fondao CanutoAstrio: U. Stecher 10,00.Finnlando: S. Myninen 500,00.Nederlando: T. van Huis-Staritsky 60,00.Sumo i-jara: 4222,01.

Konto Novjorka OcejoFinnlando: S. Myninen 500,00.Hispanio: L. Hernndez 250,00; R. Uruea300,00.Sumo i-jara: 1683,91.

Konto Espero

Finnlando: S. Myninen 500,00.Hispanio: L. Hernndez 250,00; R. Uruea 200,00.Nederlando: T. van Huis-Staritsky 60,00.Sumo i-jara: 2215,24.

Konto AfrikoBritio: J. Bunting 74,91.Francio: J.-M. Cash 200,00.Hispanio: R. Uruea 150,00.

Nederlando: R. Bossong 10,00; T. van Huis-Staritsky 60,00; H. Wernik 150,00; F.D. VanZoest 25,00.Sumo i-jara: 3978,83.

Volontula FondaoAstrio: S. Stamm 24,00.Nederlando: T. van Huis-Staritsky 60,00.Sumo i-jara: 1714,95.

enerala kasoFrancio: R. Triolle 706,60.Nederlando: F.D. van Zoest 25,00.Usono: M. Hammersmith 22,08; J. Johnson 7,29.

Sumo i-jara: 2657,65.

En 328 paoj tiu i verko de Kapuciski

donas impresan bildon de Afriko. La librokonsistas el 29 apitroj, iu el ili rilatas al iupreciza parto de tiu vastega kontinento. Kielunu el la tutmonde plej bonaj urnalistoj, laatoro veturis per diversaj iloj, portiloj, bestojen plej multaj partoj de tiu mondoparto. Laleganto akiras impresojn pri etosoj, eksciasfaktojn kaj legas analizojn pri konstatoj. Varmego, odoroj, humideco a sekeco,pluvego a ventego, nuboj a akra suno, stelojkaj luno en dezerta nokto, vitado, laceco,adaptio al novaj temperaturoj kaj al afrikajfenomenoj la leganto eksentas la klimatonper ege trafaj observoj plej detale kaj rie

priskribitaj. Odoroj elvenas el la vortoj kaj paoj,kiam la atoro priskribas la vendadon de spicojen placo; bruoj adias, kiam la atoro aludaspri la stratoj, homamasoj, krioj kaj vokoj. Tagioestas mirinde bela momento en Afriko: muezinavoko sonoras samtempe kiel kristanaj kantoj ennajbara preejo kaj pepado de frumatena koko.Post dumnokta timiga silento venas lumo kaj

Recenzo

EBONO ODORASETOSOJN

OficialaInformilo

Ebono.Raportoj elAfriko. Ryszard Kapuciski.Trad. Tomasz Chmielik.Bielsko-Biaa: Kleks, 2001. 329p.21cm. Bind. ISBN 837194392X.Prezo: 22,50

Mireille Grosjean

homa aktivado.Homoj, socioj, kulturoj kaj kutimoj havas centranlokon. Renkontioj, kontaktoj, kunveturadoj,negocadoj kaj marandadoj aperas en siaj sudajkoloroj. Kapuciski ne nur priskribas! Li ankaprezentas afrikajn faktojn kaj ecojn. Pri

la historio de tiu kontinento li bedarindekomencas sian analizon de la momento, kiamblankuloj atingis la marbordojn de diversajafrikaj regionoj. Ni ne kritiku lin pro tio, ar nikonstatas, ke kvaza iuj eropaj atoroj samekiel li komplete forgesas la mirindajn sociojn,kiuj ekzistis anta la deksesa jarcento. Endasnove skribi iujn lernolibrojn pri Historio.

La analizo de Kapuciski pri Ruandoestas aparte trafa, kiam li uzas por tutsi, utukaj twa ne la vorton etno, sed tute prave lavorton kasto. Jes ja, tute same analizas tiunfenomenon Kanyana Mutombo, doktoro priinternaciaj rilatoj kaj konsilanto de Unesco prirasismo kontra nigruloj. Ne temas pri etnoj en

Ruando, ar etnoj havas sian lingvon kaj sianteritorion, kaj male tutsi, utu kaj twa uzas lasaman lingvon kaj vivas sur la sama grundo.En la Esperanto-movado en la apuda landoBurundo trovias tiuj tri homgrupoj kaj perEsperanto ili kreas fratajn rilatojn. Multaj aliaj aspektoj de la kontinentoAfriko estas detale analizitaj: politiko, komerco,klimato, socio. io en abundaj rakontoj, kiehomo iam staras centre. Kompreneble endas reliegi la mirinde

belan tradukon de Tomasz Chmiel ik. Perabunda vorrezoro, u rilate al plantonomoj,

bestonomoj a arkitekturaj argonaj terminoj, uper kreado de trafaj odoroplenaj a gustoriajkunmetaoj, li sukcesas doni al la legantoimpresojn sensajn kaj emociajn. Resume, se vi deziras iom scii pri Afriko,ari la aeron de la frumateno, akiri impresojn,ekkoni faktojn, legu i tiun verkon.

Opinioj pri Ebono: http://bit.ly/1brMAlE

Kiuj povas donaci?iuj kiuj vivas en tiu i mondo!

slidesha.re/JTp1cQ


11/24

Anteno

kaptas la tendencojn,

la bonajn iniciatojn, la

gravajn movojn okazintajn

sur la kampo de la socia

komunikado:

gazetaro, merkatiko,

eksteraj rilatoj, lobiado.

En kaj ekster

Esperantujo.

Bitoteko

Biblioteko JuanRgulo Prez

tio estis vere utila kaj interesa sperto. Mi gvidisla itallingvan programon June Kune, reguleelsendatan de nia universitata radio en laprovincoj Teramo kaj Ascoli Piceno. Per i mistrebis informi pri Esperanto, kvankvam lamanko de stabila kunlaboranto malfaciligismian laboron kaj min iomete demoralizis. Postla diplomio, mi direktis la programon Lingvojkaj kulturo, kies temo estis, efe, lingvoj aminoritataj a ne vaste konataj.

Szabolcs Kial vi decidis kandidatii?Massimo Mi decidis kandidatii ar mi taksasinformadon grava en kaj ekster Esperantujo,kaj mi pensas, ke mia sperto utilos al la agado

de TEJO. Kunlaborigi la asociojn kaj profesielaborigi iujn kunlaborantojn estas kernajpunktoj de mia laborplano.

Szabolcs u vi ofte legas Esperantajngazetojn? Kiujn?Massimo Mi preferas legi ret-informilojn.Aperis en la lastaj jaroj multe da interesaj

blogoj kaj retaj gazetoj, kiuj disponigas kvalitajnnovaojn. Mi anka atas, kiam mi havas liberantempon, legi artikolojn de Tutmondaj Vooj.Kontakto de Rogener Pavinski estas tre interesakaj iam aktuala kaj mi senpacience atendasla tagon kiam mi ricevos la novan revuonEsperanto. Estas tre konsiderinde, ke la lingvoEsperanto estas ne nur celo sed anka rimedode informado.

Bitoteko (substantivo kreita el BIToj kajbibl iOTEKO) estas projekto kies celo estasrete registri eldonaojn, verkojn, dokumentojn,kiuj estas ligitaj kun Esperanto. Danke al la

sindona laboro de esperantistoj de Hispana

Esperanto-Federacio, la kolekto de Bitoteko en2013 havis jam 3 500 dokumentojn kaj darepligrandias. Jen la ligilo al tiu valora kolektohp://bit.ly/1hRe0GV.

Anka TEJOTutmondehavos novanredaktoron Stano Marek post 12 jaroj kielredaktoro de Esperanto transdonis la taskonredakti la revuon de UEA al Fabrcio Valle kajtransprenis la redaktorecon de Juna Amiko.Post du jaroj da laborado kun Stano e TEJOTutmonde, Szabolcs Szilva transdonis laredaktorecon al Massimo Ripani kaj havisintervjuon kun la nova redaktoro, eklaborontaen la nova jaro!

Szabolcs Bonvolu prezenti vin en kelkajfrazoj.Massimo Mi estas Massimo Ripani, italaesperantisto loanta en Novoeboksarsk(uvasa Respubliko - Rusa Federacio). Miestis estrarano de Itala Esperantista Junularo

kaj de Junulara E-Asocio de uvaa Respubliko.Nun mi partoprenas en la konsilantaro de ItalaEsperanto-Federacio kaj estas la redaktorode la ret-gazeto Disvastigo (hp://disvastigo.esperanto.it), kreita de Giorgio Bronzetti,iama TEJO-aktivulo, por disponigi altkvalitanmaterialon al gazetaro kaj konigi la zamenhofanlingvon inter ne-esperantistoj.

Szabolcs u vi aparte interesias priurnalismo?Massimo urnalismo estas mia profesio. Mistudis en scienc-rilata liceo, tamen mi kompreniske humanismaj studoj estas pli interesaj pormi. Pro tio, mi elektis poste la fakultaton prikomunikado. Mi laboris kiel sporta urnalistopor la retejo de nia urba piedpilka teamo kaj

JunaAmikosurvoje alplena isdatio

Juna Amiko, la revuo de ILEI porjunaj lernantoj, havas novan kaj spertanredaktiston, Stano Marek el Slovakio,kaj iras per nova elano al bonkvalita kajenhavoria eldonado. En 2014 aperos 4numeroj. Juna Amiko disponas pri grandaskipo de kunlaborantoj kaj kelkaj el ilihavas regulan rubrikon. Stefan MacGill,la antaa redaktoro, plu kunlaboros.Stano Marek laboras per plej modernajkaj profesiaj teknikoj kaj havas regulajnkontaktojn kun retaj lernpaaroj. La novaredaktoro de Juna Amiko planas disponigiretajn ekzercojn lige kun la enhavo de la

revuo.

La prezo de la abono por unu jaro: AlA-landoj: 16 eroj. Al B-landoj:11 eroj(rabato ekde 3 ekzempleroj).La abonopago iru al UEA per la kontode Juna Amiko: juna-l.La adreso por aboni la revuon: SbastienCyprich, Pollando, [email protected]. L a a d r e s o d e l a r e d a k t o r o :[email protected]! Donacu abonon! Lernu amuzeper Juna Amiko!Konigu la revuon en via loka klubo,landa asocio, ILEI-sekcio!Kontribuu per amuzaj rakontoj, enigmoj,ludoj, kantoj!

Massimo RipaniSzabolcs Szilva

1276 (1) januaro 2014 11


12/24

En 1908, de l movada aglo estis hom Hector Hodler kreinto. u i estas bela? Forta?Bona? Jes kaj jes kaj jes. Jen en la mondon venis

nova internacia organizo, UEA. Tra la mondoiras forto voko, per ugiloj de alten sorantainternacia ne-registara organizo. Kolektiaskompetentaj batalantoj kaj de faro al faro, subla signo de l senesa agado, rapide kreskas laafero per la laboro de ia membraro, kontraiuj mokoj kaj batoj. Ne in timigas noktajfantomoj! Kun febra avido de neoto, UEAlogas al universala alianco landajn asociojnel foraj teroj el kvin mondopartoj. De loko alloko, i tiras la movadan agantaron. Spite iujn

barojn, l afero kreskas kaj progresas. Fajron onisentas interne, en 1954: kion izola homo povasfari en mondo ajne blinda kaj freneza? Tion i:perlas per la belo stelo-stilo, kun facilo prucasEsperanto la unua Unekso rezolucio. Pliajvenas, e unu anta nelonge. Jam cent jarojnUEA kreskas: sprosas, buronas kaj ekorasvive. Agordu la brustojn, ho nia membrar, pornova, pli vigla jam kanto! i sonu potencede montoj al mar, anoncu al iu dormanto,ke novaoj torentas iuj atentas l anonconkondukistan: jen tutmondio kaj Teknologiode Informado kaj Komunikado (TIK). UEA perdas la sencon pri direkto. Tre

paradokse, altaj montegoj konfuzas in laaglon movadan. La kor batas maltrankvile,pri movado detruita. Ho vere, sur i pezas

prema Fato: oradon novan sekvas nova batokaj krizoj mortminacaj. UEA, peno kaj laboro, io stagnas! La UEA-kasisto konstatas, ke la kaso fastadas, ar laesperantoj observas la devizon esperantistan,iorezistan: neniam pagi kotizon! Tial do UEA,preska sen okupo, hurlas kiel malsata lupo. Ni vivas en tempo nenifara, vaka! Niankora longe devas plu atendi feniksanreagon. Ho, samideanoj ventokapaj blasfemediras tion al ni,sed vane, ar en niaj cerboj jane kreskas herbo! Bela estas la pilgrimo enreal a en animo al la rezulto rara de persistosenompara. Kaj plu daras la laboro en nova

jarcento, pike bolanta. Tra densa lumo de novajebloj brilegas la celo, al kiu AME kaj teame niiras. Ho amiko, UEA venke staros e la celo,kaj jen sur via umbiliko kreskos la nova markoel la roterdama kapo. Por ke tio i konkretiu, nur unu aferetonni devas scipovi: krei movadon tagan por lanova epoko. Sentime rigardi en pupilon de lamoderna vivo, aktuala, kruda. Helpos nin imirindaaro supertaga: 12 prioritatoj zorgeelpensitaj, troveblaj en nia strategia plan. Ne estas nur do. Subtenas faktoj. Jes ja,

tio nin subtenas dum baraktoj, ke, dum debat,al ni ne mankas faktoj. Aldone ni klarigas ke lamovado estas socia fenomeno, kreao de sociaj

intertraktoj, kaj in modifas la anita sceno. La revo estas io. Kaj kurao: kiom dahomoj plu samideane tra la tuta mond pretaslabori is elerpio por la afero - konkretigo deUEA-plan? Nia diligenta membraro, certe enlaboro vigla ne lacios, is la bona plano de lorganizo per superba kresk elefektivios. Jes

ja, i sindono daros is - iam - nin sukcesone laros.

UEA Reago

Feniksa reago per

revo kaj planado,kredo kaj agadoOrganizao pli-ol-centjara povas havi nur problemojn, kiam la mondo en kiu i estiskreita esas ekzisti. Sed en tute nove bolanta mondo, UEA prenas kiel startpunkton la

tradicion pri revado kaj kredado de la esperantistoj, kaj aldonas al i ennoviemon,planado por reagi kaj ekboli kune kun la mondo.

i-tiu teskto estis redaktita surbaze de frazoj de poemaro plukitaj el Nova Esperanta Krestomatio

http://bit.ly/18SUi8s

La malfacila vojo al la koro de la mondoLa mondo, kiun Esperanto volas konvinki, necedas al la logoj de l ideo de internacia lingvo.Ne ekzistas rekta linio de la prezento de la ideoal la ravio pri nia afero.Do, restas al la esperantoj plu kaj plu klopodadi.Kiel la knabo de tiu i video:

El la redakcio

1276 (1) januaro 201412


13/24

UEANovelanismo

La unua sektoro estas la registaro, la tato: publikaj rimedoj porpublikaj celoj. La dua, la privataj entreprenoj: privataj rimedoj por

privataj celoj. La tria: privataj rimedoj por publikaj celoj. Temas pri la kampode la NROj, kiel UEA, la landaj, fakaj kaj iuj lokaj organizoj en Esperantujo.

is nun la esperantistoj vidis sin kielmembrojn de apartismaj kluboj kaj asocioj de

Esperanto, kun pli malpli tre spontanea kajsvaga agado por tre klara ideo. Tio i bonefunkciis en la unua jarcento de Esperanto,dum la lingvo baraktadis por farii vivantalingvo per akiro de literaturo, kulturo,historio kaj vigla komunumo. Nu, tiel i la

Esperanto-movado brile sukcesis plenumisian historian mision: vivantigi Esperanton

kaj doni al i lingvan stabilecon, spiteiujn skismojn kaj senlacan (ishodiaan)reformemon. Tamen, la nuntempa misio estas tute alia:disvolvi aplikadon de Esperanto kaj fari el ilingvon de kaj por la mondo, tute agnoskita

de i. Tion i la esperantistoj sukcesos nur permemkonscio, ke la E-organizaro apartenas

al la tiel nomata Tria Sektoro, granda sociatutao prezentanta specifajn strukturon,agadmanieron kaj kulturon. La tria sektoro havas siajn propraj trajtojn,el kiuj ni prezentas kvin:

Oni ne povas distribuieventualan prof i ton alestraranoj kaj membroj de laorganizo. Proto estas iamree investata en la organizonmem, en la plenumado de lalastatuta celaro. Alianke,estas ne pli ol dogmo la ideoke ion oni devas fari nur pervolontula laboro kaj ke decidipor la profesiigo de la bazastrukturo de niaj organizojestas abomenao ne akcepteblade la E-idealistoj. Esperantomem, kiel propedetika lingvode nova industrio de lingvo-instruado, estu la efa fonto deenspezo kaj proto por laE-asociaro.

iu agadkampo de la triasektoro postulas specifajnalrigardojn, propran manieronvidi la mondon kaj rilati kuni. Tiu identeco ne mankas alla tria E-sektoro, kiu konsistasel maturiinta movado porplena partopreno en la mondode la rekonitaj NROj. De lainterna ideo de Esperantois la diversaj tendencoj dela movado, kiel fundamentaesperantismo, finvenkismo,ramismo, Manifesto dePrago, Uneskismo kaj plejlaste novnaskitaj tendencojpor aplikado de Esperanto, iodonas al la E-movado frapantanidentecon.

Io, kio mankis is nun enEsperantujo, estas la alprenode efika labormaniero, novaaliro al edukado de la volontulaesperantuja homfortego, efikaj

proceduroj por agado kaj efeunueco en la diverseco kaj nemalunueco pro la diverseco, kielis nun. UEA proponas ion i perede iu novelanismo, kies starpunktoestas la plenumado de sia strategialaborplano. Per tio Esperantoakiros tion, kio mankas: grandandisvastion kaj la eblon kontribuikonkrete por pli bona mondo.Alianke, UEA kun sia universalaalianco akiros grandegan prestionkaj agnoskon kiel grava internaciane-registara organizaro.

iu vera NRO havassian strategian planon,kiu rolas kiel mapok a j k ompaso . Nuren la disvolvado kajplenumado de la misio lapraktikaj detaloj aperas.Adoptinte laborplanon,UEA faris grandanpaon por eskapi el siasenelira situacio kaj savila movadon de stagnokaj inercio. Ankalandaj, fakaj kaj lokajasocioj devas havigi al sistrategian planon, ligitanal la strategia plano deUEA. Per tio la movadosoros tre alten.

Ni apartenasal la tria sektoro

Agado senprofitaj celoj

Identeco perpropra kulturo

Unueco enla agado

StrategiaPlanado

K v a n k a m e s t a s t u t eakceptebla la ideo, ke NROhavu profesian stabon(UEA-ocistojn en la CentraOcejo), granda parto de lalaboro estas plenumata devolontuloj (vi, kiu legas). isnun regis sole la volontulalaboro en la E-movado, sedpor atingi pli ambiciajn celojnsur la kampo de aplikado deEsperanto (fakaj asocioj) kajplenumado de la enelarajceloj de UEA kaj aliancanoj,pli kaj pli profesiaj staboj kajmono, mono kaj mono estosbezonataj. Kompreneble, lafundamento iam estos lavolontula laboro.

Voluntulalaboro

1276 (1) januaro 2014 13


14/24

La reago estassurvoje

UEA Strategia Plano

Delonge oni diras, ke UEA kun sia universala aliancostagnas. Prave! Sed granda reago jam estas survoje, kies efafonto de inspiro estas la Strategia Plano de UEA. Unuavidei estas kompleksa dokumento, sed oni povas legi e hp://

bit.ly/1gDkOrj koncizan prezenton. La plena plano tagasefe por tiuj, kiuj deziras havi isfundan komprenon pri lanovaj padoj trairendaj de UEA. Por la unuopaj esperantistoj,landaj, fakaj kaj lokaj asocioj suas la rma engaio enunu el la teamoj kaj sub-teamoj por la praktika agado. Legui-sube kiel vi povas partopreni la universalan aliancon deUEA por la partoprenigo de Esperanto en la vivon de mondokiu bezonegas in, sed absolute ne scias, ke tia lingvo, kiaestas Esperanto, ekzistas.

KIUEFMOTORAS

UEA kun siastrategia plano

LA DEFIOPartoprenigi laE-organizaron

La mondo stumblas sur lamalfacilaoj de lingva diverseco, dum

ni, sen lingvaj baroj, stumblas promanko de strategio. Paroli la lingvonde UEA, efmotora organizo de

la esperantoj ekde 1908, estasla unua pao. Ekparolu la

strategian UEA-lingvon.

1Parolu lasaman lingvon

Oni ne rigardu la planonunuavice kiel liston de farendaoj,

sed kiel mapon, kiu montrasla interrilatojn inter la multaj

diversaj facetoj de la E-movadokaj la specifaj strukturoj kaj

agadoj de UEA.

2Komprenu lainterrilatojn

Konsciigo, Kapabligo, Komununokaj Kunordigo. La plano donas

bazan direkton por tiuj iagadkampoj. Organizaoj el la

universala alianco devas kontribuiper engao de siaj membroj en

unu el tiuj agadkampoj.

3Elektu vianagadkampon

La esenco de la Plano resumas12 strategiajn prioritatojn por la

agadkampoj. Partoprenante en laUEA-teamoj estas eble fari saajn

decidojn pri la bezonoj kaj rimedojpor la prioritata laboro.

Gravas do enteamii.

4Enteamiu porsaaj decidoj La Plano sendube enhavas mankojn

kaj povas impresi tre ambicie porniaj limigitaj rimedoj. Sed i tagosanka por stimuli kunpensadon,diskutadon kaj pli celkonsciankunlaboron sur iuj niveloj de

la UEA-strukturo.

5Kultivucelkonscion

1276 (1) januaro 201414


15/24

Biblioteko enBurundo jam

ne sufias

Orbojpartoprenis

meksikanE-kongreson

Johan Derks

Fbio Monteiro

Dek kvin mil eroj iris al Rumonge porkonstruo de biblioteko por esperantistoj, sed lafondao Esperanto en Evoluo (EeE) jam bezonaspli da mono por elkonstruigi du klasambrojn.Kio estas la utilo de tiu multekosta entrepreno 15 000 nur por aeto de la tereno kajkonstruado? Nur per bildoj oni povas prezenti la penonkaj la ojon, kiun la planado, intertraktado,konstruado kaj malfermo de la nova bibliotekoen Rumonge donis al la lokaj gvidantoj kaj iliajsekvantoj. La iniciatintoj volis ne nur Esperanto-

En kiu lando oni povas drinki Esperantondum kongreso? Certe en Meksiko ar tie estastekilo nomata Esperanto, tre bonkvalita la lakongresantoj kiuj in gustumis. Sentekilumeprelegis pri vegetaranismo la junulo VictorArgelle, kiu asertis ke ne nur la sanon de la

homoj, sed anka la mondon vegetaranismopovas plibonigi, ar i helpas batali kontramalsato, plibonigas la medion, la vivon de la

bestoj. i havas nur pozitivajn aspektojn,li diris. Martin Scher, enerala sekretario deUEA, opiniis prelege ke ni devas labori pliprofesie. Dum la prelego oni diskutis kielhelpi la realigon de la strategia plano de laorganizo, kies estrarano li estas. OrlandoRaola, prezidanto de Esperanto-USA, siavice

prelegis pri evoluigo de lingvaj kapabloj kajsociaj retoj en Esperanto. Intervjuate de larevuo Esperanto, li diris mi komparis lamanieron la kiu la homoj lernas Esperantonnun al tiu de la periodo anta la ekesto deinterreto kaj sociaj retoj. La anoj estasnekredeblaj! Kaj ni devas lerni kiel pli bone

profiti tiujn novajn komunikrimedojn.Fbio Monteiro, ano de la Loka KongresaKomitado (LKK) de la IJK de TEJO, donisiujn informojn pri la venonta IJK, en Brazilo(legu pri tio en Kalejdoskopo pao 99,kaj en la februara numero de la revuoEsperanto). Joaqun Rosillo prelegis pri laorboj, grandega mistero. u vi iam adispri ili? Kiam ni fotas, kelkfoje ni povas vidiilin. Orboj estas specialaj makuloj a lumojkiuj aperas sur fotoj. enerale, ili aperas kieestas gajeco, felio, kaj pozitiva energio,

instruis la preleganto. La plej interesa aferoestas ke post la prelego, oni freneze fotision en la ambro, celante kapti orbojn. Lala preleganto, ili ofte vizitas E-aranojn kajcerte partoprenas la meksikan E-kongreson.u ili parolas Esperanton, neniu sciis informi. Kiel ordinare okazas, ne mankis distraoj

kiel ludoj, pentrado, karaokeo, spektado delmoj kaj ekskursoj. Elstaris la arta vespero,kun grandiozaj spektakloj pri meksikajtradiciaj dancoj kaj muziko, infana E-teatraokaj E-kantoj. La multaj kongresanoj i fariiskulmina punkto de la tuta programo, prola neordinare alta nivelo. Guadalupe VegaAcosta, la efa ano de LKK, konfesis emocie,ke Mi estas tre kontenta, ege felia, ar nihavis tre bonajn momentojn kaj sukcesankongreson.

Burundanojfestas la

novan

bibliotekejon

centron, sed centron, kiu funkcias ankapor ne-esperantistoj. Tiu plano is nun neprosperis, pro manko de nancaj rimedoj, sedcerte la strategio, ke disvastigado de Esperantoligiu kun pli enerala celo, kvaza iu novtipaesperantismo, isfunde stimulos la tutmondanesperantistaron al engaio en tiuspecajniniciatojn. Burundanoj laboregas ekde 2005 pordiskonigi la idealon de Esperanto: lingvode paco (konkreta celo en lando, kiu suferis

multege pro la bataloj inter hutuoj kaj tuciojdum la Afrika Mondmilito). Same kiel en

sovetiaj tempoj Esperanto malfermis fenestronpor orientanoj al la okcidenta mondo, tiel nunEsperanto malfermis fenestron por afrikanoj alla evoluinta mondo. Danke al propra klopodadosub gvido de Association Nationale dEsprantoau Burundi (ANEB) nun ekzistas na klubojen Rumonge kaj kvardek en la tuta lando.La lernantoj estas preska iuj junuloj, oftelernejanoj. Vi povas sendi lerno- a legolibrojn kajviajn librojn francajn kaj Esperantajn al: BP170, Rumonge, BURUNDO.

Burundo

E-Kongreso- Meksiko

1276 (1) januaro 2014 15


16/24

Tango. Bonaeradanco, populara kajinternacie disvastigita, de paro ligita.Priskribi tangon per vortoj postulas multepli. Tiu i artikolo celas in priskribi,

kaj anka la bonaeran kunteskton, sedla legantaro multe pli facile komprenoskio estas tango kaj kion i signifas porArgentino, farante la unuan paon neper legado, sed per uado - hp://bit.ly/1fpUkX8 (danco), hp://bit.ly/1j2LuDD(kantoj) kaj http://bit.ly/1crJJa4 (perpiano). Arenta murmuro, jen vide, jen ade,

jen spirite. Bonaerokantas bonvenigantekaj per varma brakumo farias lulilo dedeziroj por siaj vizitantoj. Mano sur zono,

vango apud vango, la proksimio de lakorpoj, la pasio en iu pao la preciza kajrma gvidado de la viro, sub la rozkoloraduonlumo de la kabaredo. Tiel sin movusLudoviko Zamenhof kaj Klara Silbernik,dancante tangon, se okaze en 1887 ilivizitintus la Parizonde Sudameriko. Parizeca en iu konstruao, hispanecaen sia tradicio, indiena en siaj profundajradikoj, italeca isoste en la iutaga vivo,la Bonaerakoro pulsas vigle per agrabla

mozaiko da ritmoj: fandango, habanero,kandombo, milongo, tango, bolero,azo, svingo, punko, popo, rokmuziko,metalroko, hiphopo, regeo, klasika, ora.La subtila takto de interna tamburo laamaso trairas la urbegon. En iu kvartalola argentina pasio diktas la ritmon de lvivo.

Iom da historio Post la unua triono de la 19-a jarcento

fandango, habanero, milongo i.a.konsistigis tangon, kiu origine danceca,evoluis rapide al kanzona populara muzikointernacie disvastigita.

En la stratoj de Bonaero, en fifamajkvartaloj la viroj praktikis inter si mempaojn de tango, dum atendado, enironteen la bordelojn - dancejojn kaj kafejojn detiuj jaroj. La eldiro de verkistoj, tango dancehavas tiun originon, en la fidomoj.Poste, kiam la junaj riuloj impertinente,amuzieme kaj brueme kunportis in alParizo, tie iuj apladis la novaon. Tiamtango revenis en Bonaeron kaj fariissocie bone akceptita. Ekoris iaj danco,

kanto kaj verkoj. Carlos Gardel, La mutulo,nomita tiel pro la bonaera kutimo nomiiun kontrae al lia karaktera aspekto, tujfariis kantisto mondkonata.

Paroli pri tango-historio postulasdoktorecon pri poezio, danco kaj muziko.De la bordeleca deveno al la elstarakomponistoAstor Piazzola, tango naskiis

bruega kaj senena, provokema is plenaallogo en iu kontakto, en iu atendita kajanhelita tueto. Tia estas la volupteca kerno

de ia origino. Poloj, francoj, hispanoj,italoj, iulandaj enmigrintoj eksvarmisscivolemaj, kaj dancemaj, en sia novalando. La mita kaj sovaa gao de lakamparo senfortiis kaj velkis sub la inuode la ekfurorao. i-kuntekste, ne de la19-a jarcento, en la impona haveno deBonaerovebis en la aero la spirito de lakreskanta sento de unika momento: lanaskio de la modernaArgentino.Ritmoj kaj koloroj de la urbo

Rua, blanka, ora, blua estas la rubandojde River Platekaj Boca Juniors, futbalajkluboj naskiintaj ene de la sama urbazono kaj sep diabloj kaj unu diablino onine scias kial kaj kiel, ili poreterne fariisakregaj rivaloj. La multkolora kvartalode La Boca! Tie komencias kolorigokiel lavango el farbo elverita disde laipoj en la tutan kvartalon. Picejoj. Stare,

sidante, piedirante, matene, vespere, nokte,multmaniere kaj en iu horo oni povasmani picon. Kiam la agrabla nokta babiladoplilongias kaj post manado de picokun vino la mateno alproksimias,sekvu neonan lumon kaj envenu en LaGiralda, kie oni servas la tutan tagon kajla tutan nokton, kaj matenmanu varmanokoladon kun benjetoj, specialaon de lakafejo, plae alportitan de kelneroj vestitaj

kun kitelo la la tradicio de havena kelnero. Kiam oniaj piedoj eksuferas pro la longairado, oni kaptas la okazon por halti kelkajnminutojn kaj enmeti ilin en fontanon dela Placo de Majo, la sama kie ekzakte tionfaris la senemizuloj* por mildigi sian pied-doloron post piedmarado dum horoj envarmega tago el iuj partoj kaj irkaaojde la urbo, por postuli la liberigon de laenkarcerigita Juan Domingo Pern, antasesdek ok jaroj la 17-an de oktobro 1945,

UK Argentino

La pasioen iu paoJorge Enrique Cabrera

1276 (1) januaro 201416


17/24

kiam la argentina tatisto kaj ili kreis novanmovadon, kiu anis profunde la estontanpolitikan vivon en Argentino: Peronismoaperas.

Evitakaj Pern. azmuziko populariiskaj Armstrong kaj Gillespie fariis pli kaj plipopularaj kaj konkuris kun la tangomuziko.Virinoj kaj novaj rajtoj plenigis la urbon.Virinoj kaj senlaboruloj. La politika vivo

malfermiis al la senhavuloj. Rimarkinde, la ora erao de tango atingissian zeniton e la no de la Peronismo, kiamsursceniis roko, popo, tvisto kaj centoj danovaj bandoj naskiis. Spite de tio, ke tangorestas profunde kiel radiko kaj parto de lasocia historio, en la koro de la loantoj lavivo disbranias june kaj plene en plurajurbaj artoj kaj novaj scenejoj.

Bonaero por junuloj kaj muzikemuloj

Agustina Pasavanti, juna kaj aktivamembro deJuna Esperantistaro Argentina(JEA) rimarkigas ke en Bonaeroekzistasgranda diverseco de aktivaoj por junuloj.Por komenci ni povus mencii mojosajndancejojn. Oni povas elekti la specifa tipode muziko, jen rapo, jen salso a roko, jenplurgenra stilo. uste tia estas la dancejokaj restoracio Esperanto, kies dancokartonkonsistigas roko, nacia roko, salso, popo,latino, regeo, internacia kaj elektronika

Kiam naskiis Esperanto, al multaj ajnisevidente, ke la okcidenta civilizacio iompost iom disvastias tra la mondo, kreantemodelon de estonta tuthomara socio. Malmultaj demandis sin tiam pri lavivkapablo de tiu evolumodelo. Jaron post

jaro aperis novaj teknikaj inventoj, novajsciencaj malkovroj, novaj institucioj kiuj

promesis pli racian, sekuran, prosperanestontecon. Sed pasis jarcento kaj kvarono. Daras lascienca kaj teknika progreso, sed samtempekreskas la indikoj, ke tiu socia modelo nepovas funkcii je planeda skalo. Tial multlokekaj multnivele disvolvias provoj ani nianevolumodelon, al io pli justa, pli parema,pli vivkonforma. Klare Esperanto mem konsistigas unuel tiuj provoj. Strebante ani la mondanlingvan reimon, ni samtempe laboras por lakonservado de lingva kaj kultura diverseco,

kaj por la protektado de lingvaj rajtoj kajlingva justeco. Malfacilas imagi daripovanmondan socion sen tiuj kvalitoj. Sed e sur la lingva kampo, Esperantone povas sukcesi en izolo. Necesas multajaliaj anoj, ekzemple en la rekono kajprizorgado de indienaj lingvoj, a en lahavebleco de interpretaj servoj por migrintoj,a en la disvolvado de plurlingva instruadoen lernejoj. Ni povas multe lerni de aktivulojkaj esploristoj pri tiaj temoj. Kaj la lingva kampo estas nur unuel pluraj gravaj dimensioj en la streboj al

daripova estonteco. Tradicie, oni parols pritri kolonoj de tiuj streboj: la ekonomio, lasocio, kaj la naturo. Laborante por Esperanto,ni devas esti pretaj kundiskuti kun aktivulojsur iuj tiuj kampoj, klerii pri iliaj problemojkaj solvoproponoj, kaj trovi tagajn formojnde kunlaboro.

La temo de la 99a Universala Kongresoen Bonaero, Argentino, invitas nin alvasta esplorado kaj kundiskutado pritiaj evoludirektoj. Markante la finon dela Jardeko de Edukado por DaripovaEvoluo (2005-2014), sub aspicio de

Unesko, la kongreso celos samtempe montripromesplenan vojon por la Esperanta idearo novan, aktualan manieron respondi al lademando, pro kio Esperanto?

En la monatoj anta la kongreso, UEAproponos al kluboj kaj asocioj tra la mondodiversajn diskutmaterialojn, celante erpi ella riaj ideoj kaj spertoj de aktivuloj el multajlandoj. E se vi ne povas veni al Bonaero,eblos kontribui alimaniere al la kongresajlaboroj. Ja anka tio estas daripova evoluo.

muziko. Junuloj estas amikemaj kaj iampretaj por distra konversacio. Aliankeen pluraj kafejoj de la urbo oni permesasal la publiko uzi la scenejon kaj improviziartan prezentadon, sole a kune kun sia

bando, kaj anta la publiko sin esprimitute sen baroj.

Malpermesite ne tui Por tiuj, kiuj atas muzeon, bonaj opciojestasMalba, Belaj Artoj, Naturaj Sciencojkajla tre amuza muzeoMalpermesitene Tui,kie oni proponas al la vizitanto interagiplene kun io, por lerni ludante. Oni iampovas pasigi vere amuzan vesperon en laargentina efurbo.

Nuntempe la urbo estas elektita kiella plej bona turista cel-urbo en Sudamerikopro loado, kulturaoj kaj gastronomio.Bonaeroestas plenplena de kafejoj, muzeoj,dancejoj, parkoj, teatroj, spektakloj, de urbaarto surstrate, surmure, e subtere. ieaperas gratioj, ornam-leoj, intervenojkaj okazaoj, murpentraoj, parkurado,pentristoj, mimoj, skulpturistoj, tamburado,rapistoj, dancistoj, magoj, inter aliaj diversajartistoj kiuj vitale elanas en iaj junaj kajvarmetosaj kvartaloj. Ne nur per tango la

esperantistoj varmios en Bonaerodum lai-jara Universala Kongreso de Esperanto.

Kongresa Temo

Vortareto

Senemizulo: laboristoj kaj senlaboruloj elsocie malalta niveloj kiuj pledis por la liberigode Pern. La nomo devenas de tiu tago, kiamamaso da senlaboruloj kaj malriaj laboristojsvarmiis en la Placo de Majo, kelkaj vestitajkun jako, kelkaj kun emizo kaj refalditamaniko, kelkaj nudaj je la torso. Kial Pernestis enkarcerigita?: estas alia rakonto.

Placo de Majo:(hispane: Plaza de Mayo) efaplaco en Bonaero, kie okazis la plejgravajmomentoj de la politika vivo en Argentino.

Okazao : (angle: happening) artopartopreniga de ordinaraj personoj(ekzemple amaso da nudaj multkolorepentritaj personoj).

Interveno:Strata/Urba arto. Modi publikanspacon la arta kriterio de la artisto.

1276 (1) januaro 2014 17


18/24

Cu ofero?Grandioza

afero!

Kruko dare senespere amindumas labelan, junan Jasminon. Kruko: Ho, mi volonte oferus mianvivon por vi! Jasmino: u vi do mortus por mi? Kruko: Jes!! Jasmino: u balda?

Brila Komercisto Baniko: Nia efo estas la plej brilakomercisto en la tuta urbo. Kruko: u? De kiu vi havas tiuninformon? Baniko: De li.

partoprenis la ILEI-Konferencon en Herzberg kajen septembro mi studis en la instruista trejnadoe la Universitato Adam Mickiewicz (UAM), enPollando.

Lastatempe mi instruas Esperanton alkomencantoj en nia urbo. Mi esperas, ke mi laboroskiel la rusa instruistino Anna arapova, kiu havisgrandan inuon sur Eroenkon. Konsultu la liston de la ekzamensesio j:hp://bit.ly/1dnsit9

| Redaktao

Instruante mi lernadasEsperantonAperos regule en Felietono redaktaoj deesperantistoj kiuj sukcesis trapasi la UEA/KER-ekzamenojn. Jen do Hikita Akio, launua japana kandidato.

Kiam mi laboris en la nacia porblindulalernejo

en Tokio okazis kunveno por rememori la rusanverkiston kaj esperantiston, Eroenkon. Mi egeinteresiis pri lia vivo kaj fabeloj kiujn li verkis. Do, mi decidis partopreni en tre-tre intensakurso en 2012. Dum la kurso mi trapasis la KER-ekzamenon por B1-nivelo. Poste dum UK enHanojo mi trapasis in por B2-nivelo. En 2013 mi

| AnedoktojEl Anekdotoj en Esperanto:

http://yhoo.it/1kjmOoH

ranEspe

toHerman Deceuninck

senkomente diskonigis ligilon: La mondo rigardatatra 3054 lingvoj en danero de formorto.hp://bit.ly/1fvRVcX

Jindich Kostalek

komentis videon el YouTube: mi atisviajn lmetojn. Darigu!hp://bit.ly/1cZ3L

Maria Nazar Laroca

komentis poemon de Paulo Nascentes:Jen mia ruza demando: u poeziokapablas forvii la lirikan Mion? ;)Bela poemo!Poemo e: hp://bit.ly/1evVLGw

Takashi ITO

verkis hajkon en Esperanto:

seke pasantejen falinta folioapud piedoj

hp://bit.ly/191yZyD

La redakcio de la revuo Esperantoplukadas pluserojn el s iasekvantaro e Guglo+

HIKITA Akio - B2

Ronald Schindler

komentis videon el YouTube(hp://youtu.be/PT-HBl2TVtI)Tre impresa lmo pri

helpopreteco ni iuj agadusimile! Sekvu la revuon e Guglo+http://bit.ly/19F2jia

Felietono

hp

://bit.ly/1gSJ8FQ

1276 (1) januaro 201418


19/24

En la decembra numero de Esperantoraporto pri la iniciato de E@I por instruadode la germana, slovaka kaj ea lingvoj perEsperanto montris la vojon. i-numereEsperanto raportas pri komuna projekto

de la inform-eduka fako de la rusia rmaoSunvojo kune kun Monda Organizo porDisvolvado de la Esperantista Ekonomio(Intraespo), kiuj kunorganizas maleajnkursojn de la rusa lingvo en Esperanto, kajestonte de la portugala por rusoj.

io estas ligita al pli ampleksa projektopor tutmonda disvolvado de novtipaindustrio de lingvo-instruado, kies efafundamento estas la adopto de Esperantokiel propedetika lingvo. Alianke, en la

brazila kunteskto la iniciato estas ligita alkampanjo por enkonduko de Esperanto

kiel laborlingvo de grandaj kaj mezgrandaj

entreprenoj, planantaj tutmondigi sianagadon. Gravas atentigi ke la kurso de larusa lingvo per Esperanto ne estas nur por

brazilanoj. Homoj el la tuta mondo povosenkribii kaj partopreni internacian kurson,kadre de pionira iniciato, kies kontribuo al lapraktika uzo de Esperanto kiel propedetikalingvo helpos akceli profesian aplikadon deEsperanto.

Praktikaj detalojLa unua baza kurso de la rusa komencios

em februaro 2014 kaj daros du monatojn.La instruado okazos per ret-seminarioj (32horoj). La fama rusia esperantistino IrinaGonarova kiu profesie instruas Esperantonkaj la rusan estos la instruistino. La lecionoj

okazos dufoje en la semajno. La lernantojricevos la koncernajn studmaterialojn, farosekzercojn, plenumos taskojn. Dum la tutainstruado iutage la lernantoj havos eblonkonsulti la instruiston pri la lingvo. Post lano de la kurso la lernintoj ricevos invitonpartopreni eestan kurson por darigantoj,kiu okazos en agusto 2014 en Moskvo,kadre de Somera Esperanta Studado(SES)en Rusio, kie la kursanoj ricevos boneganlingvan praktikon.Por r icevi pl i detala jn informojnplenigu sen prokrasto la formularon ehp://bit.ly/18Rp5Tc

Lingvo-Instruado Propedetiko

Nova propedetika

ondo el Rusio kajBraziloLa Manifesto de Prago estasfurora dokumento vaste citatade esperantistoj en artikoloj,prelegoj kaj en reagoj kontramisinformoj de la gazetaro.

Sed ia plej kerna kontribuoal la movado apena sentiasen la praktiko: esti gvidoliniopor agado, ne por nursenesa citado. Sed novajondoj ekbruas.

Irina Gonarova sin prezentas

Mikaelo ertilov kaj Irina Gonarova

Mi estas Irina Gonarova la homo,kiu staras anta vi e la malfermita pordode la nova instrua projekto de Intraespo

kaj Sunvojo kaj e la sojlo de la propranova pasiiga sperto: instruado de la rusalingvo pere de Esperanto. Emociplene miatendas nian renkontion.

Mi estas instruisto pri la rusaj lingvokaj literaturo, la la praktika sperto instruisto de Esperanto. Ekde 1977 miseninterrompe aktivas en la rusia E-movadokiel organizanto de junularaj aranoj kajE-instruisto. Paralele kun eesta instruadoen urbaj E-kursoj, dum tri jaroj (1988-1991) mi laboris en la kooperativo porkoresponda E-instruado. En la jaro 1991mi iis administra direktoro en la AsocioSubtena de la Akademio Internacia dela Sciencoj (AsAIS). En la Moskva tata

atomobil-konstrua instituto (MASI)mi dum 17 jaroj (1994-2011) instruisEsperanton kiel devigan studobjekton. Miauniversitata lernolibro (1995 - reeldonitaen 2004) ricevis stampon de la Ministeriode Supera Klerigado, kiu rekomendas inkiel lernilon por la studentoj de altlernejoj.Dum diversflanta AIS-aktivado mi iisadjunkto de AIS San-Marino kaj ricevis tiela sciencan gradon magistro humanitara,pro aro da verkitaj lernolibroj kaj atoralaboro. Por altigi mian profesiecon konformeal niaj celoj, mi aliis al la 3-monata intensakurso pri la instruado de la rusa kiel fremdalingvo, e la Moskva tata Lomonosov-universitato (MGU). Tio certe helpos minpli profesie kaj eke instrui la rusan lingvonal iuj lernemuloj. Dankon pro via kondo!

Saluton! ! Ludwig Wigenstein, lozofo de la 21-ajarcento, skribis La limoj de mia lingvo estasla limoj de mia mondo. Lernante naciajnlingvojn ni iras en nia mondo plu kaj plutrans iujn limojn. La rusa lingvo estas unuel la plej grandaj en la mondo. La la kvantode parolantoj la rusa lingvo estas la kvina.i estas labora lingvo de UN kaj unu el laplej popularaj lingvoj de interreto.

2014 estos Jaro de Kulturo en RusiaFederacio. La registaro kaj regionaj estrarojen la tuta Rusio planas fari multajn diversajnkulturajn aranojn. Pluraj muzeoj, teatroj,kulturdomoj kaj kluboj ricevos tatansubvencion, kaj la kultura vivo en la provincojpliviglios. Nacia kulturo estas rme ligitakun la nacia lingvo. La organizantoj de lakurso esperas, ke lernante la rusan vi pli boneekscios pri la ria rusa kulturo, same kielbalda oni povos lerni anka la portugalan.Esperantistoj sciipovu minimune tri lingvojn:sian gepatran lingvon, Esperanton kaj unufremdan lingvon.

Dirk BindmannKvankam la rusa ne estas ociala lingvo deEU, i jam estas ociala lingvo en EU. Lahp://bit.ly/JzBkei i apartenas al la ocialeagnoskitaj minoritataj lingvoj en Finnlandokaj en Rumanio.

Ingolf JandtKelkaj komentintoj rimarku la malsamon interociala lingvo de EU kajLa ociala lingvo de EU.

Boris KolkerRusiaj parlamentanoj deziras igila rusan lingvon ociala lingvo deEropa Unio. u vi subtenas?

Steven Lytle KurtNe la ociala lingvo, sed unu ella ocialaj lingvoj.Se Rusio estus ano de la Eropa Unio,la rusa devus esti oficiala lingvo,alie ne.

La rusalingvo enFejsbuko:

191276 (1) januaro 2014


20/24

Pri kutimoj

kreskas. Kompreneble la malnova radikone malaperas, do nun la lingvo havas du

a tri vortojn kun la sama signifo, dumantae estis nur unu. Esperantistoj atasfanfaroni, ke Esperanto estas la plej facilalingvo de la mondo. Sed kiel i povos restifacile lernebla, se lernantoj devos enkapigiiam pli ampleksan vortostokon? (AnnaLowenstein - legu ian tutan artikolon:hp://bit.ly/Iy24uD) Mi plene konsentas kun io, kion Annaskribis pri la afero. (Marcos Cramer) La problemo estas, ke la nova vorto,kiu venas por redini la misdinitan a ne

kompletan koncepton, havas sian propranmisecon a strangegon. La nova vorto estasmultfoje pli misdina a pli nekompleta olla antaa vorto. (Josenilton) Apena konklude: kelkaj esperantistojeventuale opinias, ke dezajni havas iansignifon, kiu mankas en la Fundamentavorto fasoni. Tamen, esploroj en la Tekstaro(hp://bit.ly/1cAw58h) montras, ke la du vortojaperas en precize la samaj kuntekstoj. La revuo Esperanto uzos la vortonfasono dum kelka tempo, kaj invitas

la esperantistaron opinii vodone ehp://bit.ly/1kn1CLy

Juna Amiko estasrevuo de ILEI por vi,

por viaj infanoj, nepoj,lernantoj. Vi trovos en iludojn, kvizojn, facilajntekstojn, amuzaojn kajinteresajn faktojn prilandoj pri homoj, prikutimoj, pri bestoj.

Do, kiun vorton uzi?La revuo Esperanto pepis per Tvitero: Por

la redezajno de la revuo Esperanto laborasdu altnivelaj profesiuloj.Renato Corsei komentis: @revuo_esperantoestus pli bone se ili laborus pri la refasonadool pri la redezajno. Multaj pretas defendi la Bonan Lingvon,sed u ni baraktu kontra evoluado de lalingvo? Kion signifas evoluado, se temas priEsperanto? En la diskutlisto La Bona Lingvoekestis diskutado pri la du vortoj:

Fasoni estas ne tute taga vorto porla afero dinita per dezajno. Dezajnoestas, ni diru, tre specifa fasonado sur lakampo de grako, industrio. (Fabrcio Valle) Mi opinias, ke dezajno estas la usonamaniero elparoli desegno. (Renato Corsei) Mi mem neniam uzas la vortondezajni a dizajni, kiu ajnas esti suenova aldono al la Esperanto vortoprovizo. icerte ne ekzistis, kiam mi lernis la lingvon!Do, kiel la homoj elturniis, anta ol onienkondukis tiun lamodan vorton prenitan el

la angla? Per la Fundamenta vorto fasoni,sed anka per aliaj vortoj, ekzemple stilo,formo ktp. Per tiaj aldonaoj al la lingvo,la vortprovizo de Esperanto konstante

MireilleGrosjean

Pagoporkomencantoj kaj

komencintoj-facilaj tekstoj,

gramatikaj notoj,klarigojpri

lingvo, stilo,formoktp.

Vi lernas, ILEI helpas. ilei.info

Fasono/Dezajno

Pri homoj

Nur por junaj korojpli ol 30 jarojn aaj Kio estas Patrono de TEJO? u vi scias? Neestas pli bona okazo ol la nova jaro por lerninovajn aferojn: patrono estas subtenanto de laTutmonda Esperantista Junulara Organizo, la

junulara sekcio de UEA. Oni pagas trioblonde la MJ-kotizo de sia lando, kaj la patroneco

jardaros, tio estas, daros unu jaron, kaj iujpovos resti patronoj por iam, dum la koro

junos. Kutime la patronoj estas homoj, kiuj jamtranspasis la tiel nomatan TEJO-aon (t.e.30-jarojn). Tamen ilia juneco iam renovias,kaj oni neniam forgesas la gravan rolon de la

junularo en la Esperanta movado.Kompreneble la patronoj ne nur donas ion,

sed anka ion ricevas. Kiel TEJO-membroj, iliricevas la socikulturan revuon Kontakto, kunla rubriko TEJO-Tutmonde, kaj povas alii alla Internacia Junulara Kongreso kun grandarabato. Krome, ili ricevas apartan informilon -Patrona Letero - kvarfoje jare. Fine, ili povaspartopreni, dum iuj Universalaj Kongresoj, enla Patrona Akcepto. En tiu i speciala okazao,kelkaj aktivuloj de TEJO raportas pri la agadode la antaa jaro kaj pri la estontaj projektoj

de la organizo. Oni anka respondas al lademandoj de la patronoj, oni askultas iliajnsaajn konsilojn, kaj kompreneble la junularoociale dankas al la patronoj pro la subteno.io kutime nias per kunfestado, kun manojkaj trinkaoj, en neformala etoso. Evidente patronii bonas por la sano kajpor la humoro: pripensu tion, okaze de la nova

jaro! Manuela Ronco

MireilleGrosjean


21/24

ER: En la fenomeno de lingvojuzataj/uzitaj por internaciakomunikado kiu estas lacelobjekto de interlingvistiko grava demando estas variadode tiuj lingvoj kaj dialektio. Kiu estas viaopinio pri dialektio de Esperanto?FG:Kiel mi klarigis jam antae, internaciakomunikado estas efa temo de interlingvistiko,sed ne la nura. Ne ekzistas dialektoj deEsperanto, ar la varia uzo de la lingvo ne estastro inuata de la deveno de la parolanto, se lalingvonivelo estas sue bona. u Esperantopovas disfali samkiel Latino? Ne! Bonance laRomia Imperio estis unikao en la homa historio

ER: Kiel vi reagas al laC homsky- a aser t o , keEsperanto ne estas lingvo?FG: Ho ve! Mi jam reagisfredate al tiu stultao en 2008anglalingve en mia tiama blogo.

Anedokte, li asertis tion dum intervjuo fare deMark Arono, kiu cetere enkondukis la temonne malbone. Estas iam danere paroli pri temo,kiun oni ne konas, kaj e pli danere kiamlingvisto parolas pri lingvo, kiun li nek regasnek priesploras... Esperanto ne estas esceptotiurilate. Alianke, e la plej inua vivantalingvisto povas erari fojfoje kaj Chomskysendube estas, e neatantoj koncedas! Mipensas, ke post la apero en 2010 de la volumoLingvo kaj menso eldone de UEA, kiu enhavasgravajn kontribuojn de Chomsky en nia lingvo,li anis sian opinion pri Esperanto.

internan ideon? u i multe aniis kunla paso de la tempo? Kiel i diferencas (se idiferencas) disde lingvosentoj de komunumanojde aliaj minoritataj lingvo?FG: is nun mi ne faris enketon inter laesperantistoj pri tiu temo, do mi ne scias kionesperantistoj enerale sentas. Mi volas substreki,ke Esperanto, kvankam uzata de malmajoritatagrupo dise tra la mondo, ne estas minoritatalingvo, en la normala senco de tiu esprimo uzatainter lingvistoj kaj institucioj, kiel ekzemple EU

Minoritataj lingvoj sin dinas per etno, dumEsperanto sin dinas maletne, per etiko. Kaj lafundo de tiu i etiko estas paroli inter diversajnacianoj per lingvo netrale-homa, por uzila ankora aktualan esprimon de Zamenhof.

ER: En iuj lingvokomunumojestas io komuna, kiu kunligasla parolantojn. Kiel la vi enla nuna, post-moderna epokoesperantistoj sentas tiun

SepDemandoj Federico Gobbo

ER: Kio estas interlingvistiko?FG:En la tradicio kie fontasEsperanto, interlingvistiko estassubfako de lingvistiko dediitaal la esplorado kaj pristudadode internaciaj helplingvoj. Kutime oni komencasekde Volapuko, pristudas Esperanton, ofte

kompare kun aliaj postaj konkurantoj, kielekzemple Ido a Latino sine Flexione. Efektivenun la termino estas ambigua, ar aliaj fakajrondoj in uzas alisignife. La kadro do estassufie komplika. Kaj lastatempe la klasikainterlingvistiko, t.e. pristudado de internaciajhelplingvoj, estas pli kaj pli integrata en lasubfako lingvopolitiko kaj -planado (LPP),sekvante sugeston, kiu fontas de Valter Tauli,grava estona lingvisto tre aktiva en la 60-aj jaroj.

ER: Kiuj estas la efajnuntempaj esploristoj priinterlingvistiko kaj kiel statasilia laboro?FG: Grava esploristino enEropo estas Sabine Fiedler(Leipzig, Germanio), kiu esploris aparte lafrazeologion de Esperanto. Goro ChristophKimura (Soa Universitato, Tokio, Japanio)laste esploris socilingvistike la Esperanto-komunumon kompare kun minoritatajlingvoj. Alia interesa esploristo estas Tsvi

Sadan (israelano japandevena, nome TsuguyaSasaki, nun laboranta e Bar-Ilan Universitato,Israelo); li estas lingvisto, kies efaj esplorojestas la novhebrea kaj la jida lingvoj; ekde tiujperspektivoj li skribis multe pri la Esperantakulturo kaj nuntempa, kaj pionirepoka.Estas grave noti, ke iuj universitatanoj devashavi alian fakon, anke de interlingvistiko,por pluvivteni la karieron. Interlingvistikosola ne suas. Mi volas min limigi nur al launiversitatanoj, ne la sendependaj esploristoj,e se de ili foje venas tre bonaj ideoj.

ER: Kian rolon ludas la kursode Pozna? u temas priekvivalentao al via katedroen la enerala kadro de la fako?FG:Mi opinias, ke la interlingvistikaj studoj enPollando estas unikao. Unue, ili postulas de lapartoprenontoj bonan scion de nia lingvo, arla lecionoj okazas en Esperanto. Due, temas prikursaro, ne ununura kurso, kaj fakte ili darastri jarojn. La kurso en Amsterdamo estas pliordinara, kaj i okazas iun akademian jarondenove, alivorte ne ekzistas unua, dua, triakursoj de interlingvistiko kiel en Pozna. Oniinstruas la fakon ne rekte en Esperanto, sed

en alia lingvo mia antaulo, Wim Jansen,uzis la nederlandan; mi uzas la anglan.Tamen Esperanton mi instruos almena parterektemetode, tio signifas, ke mi parolos enEsperanto en la klaso. Notu, ke nenia antakonode Esperanto estas postulata al la kursanoj enAmsterdamo.

ER: Kial interlingvistikoankora ne ricevis la statuson

de universitata studobjekto,kio faciligus ian enlistigon enla kadrojn de Magistrigaj kajDoktorigaj kursoj en multaj universitatoj?FG:Ne komplete veras, ke interlingvistiko(mi celas klasikan interlingvistikon) neniericevas statuson de universitata studobjekto;en Amsterdamo, ekzemple, i estas instruataal bakalaraj studentoj, dum en Torino estasla magistriaj studentoj en Lingvosciencojkiuj rajtas ekzamenii. La listo kompilitade Germain Pirlot, Esperanto estas instruatanuntempe en 69 universitatoj en 24 landoj.

Federico Gobbo(1974) estas lakontraktadocento e Universitato de Torino (Italio)

per kurso pri Planlingvistiko.

Esperanto sindifinas maletne,

per etikoFedererico Gobbobalda transprenosla katedron deInterlingvistiko enla Universitato deAmsterdamo. Por li la

kadro de la fako estassufie komplika.

Ivan Colling kaj Maria Laroca

211276 (1) januaro 2014


22/24

Be! B entute ne kredis ke brazila redaktorone posedanta la bakalarecon, post pli ol100 jaroj da eropaj baladoj en baloj nurpor bardoj, sciante deklami nek Bajrononnek Bloderon, sukcesus trovi breon porpartopreni bankedon en Babelo, kiel novaredaktoro de la revuo Esperanto. En Bagdadojes, kiam invitite de Belacaro, la babilona reo.En Bahamoj post multe da baraktado. Foje enBurundo! Sed en Babelo tute ne. Babelo neestas bagatela facilao por balbutuloj kiuj dumjaroj nek pagis la UEA-kotizon nek babiladisen konversaciaj rondoj de E-bodisatvoj, nekeestis prelegojn de akademiaj beletristoj. Bnur festenis per briooj kaj babaoj en krokodilajrondoj kaj kiel barbaro rajdis bejan evalon. Sed estis necese nek doni bakion pormalbari al li la vojon nek malkae transpasi

la barbakanon. Suis kelkaj boteloj da bonabiero e la trono de Baduro, sub baldakeno,kaj danco kun bajadero dum Bajramo kaj jen liestis anta Beatrico, ne akompanata de Dante,sed de Bakko, en Benelukso, kiel la unua neeropano en la bastiono! Eropo, la patrino de la okcidentacivilizacio! Bravure kaj bunte i regalis nin:la filozofio el antikva Grekio, Francio kajdiversaj olimpaj montoj tra la kontinento,ne nur helenaj. Renesanco, Nica Revuo, lafranca revolucio libereco, egaleco, frateco.Skolo de Budapeto, la Industria Revolucio,Betoveno, UNESKO-rezolucio por Esperanto

kaj Esperanto mem kaj multe pli (longasvarietea delo!). Eropo estas por Esperantoiu Belerofono, kiu mortigis imeron. iakumulis bonifikojn por Esperanto dumjarcento kaj kvarono. Eropo instruis nin,ke berlinaj muroj ne eternas. El i venis BrigiteBardot kun sia bikino (hodiaa brokantaokompare al brazilaj bikinoj!).

Kial do transloki la redakcion al aliakontinento? Ni ne perdu nian tempon perbizancaj diskutoj! Eropo estas ja brilianto,sed la aliaj kontinentoj ne estas balastaoj!

iuj kune, Eropo, Azio, Amerikoj (ne nurla norda), Afriko kaj Oceanio bezonas trovinovajn vojojn por la movado.

efe ar la mondo bolas, tutmondiasla barakaro kaj brikoj surscenias reliefe,Esperanto nur kiel amata evaleto, kielintelekta ludo, kiel okupo de nur brilajintelektuloj, ne plu povas hegemonie diktila irendan vojon en Esperantujo: ni enkondukuEsperanton en la brilan revuon de Berthelotkiel laborlingvon, kiel fonton de laborpostenoj,de enspezofontoj, de globaj negocoj, kielilon de sociala kaj eduka laboro. is nunla esperantistoj laboris por ke la mondolernu Esperanton, nun venas la tempo porke la esperantoj transformu la mondon perEsperanto. Ni ne atendu ke la mondo adoptosEsperanton. Ja ni in adoptu!

Prenu kelkajn biskotojn kaj biskvitojnkaj askultu: la revuo investos anka surla alian ankon de la monero: instruadonde esperantologio, interlingvistiko, beletro,movada strategio, e-merkatiko kaj bona lingvoal iuj siaj legantoj. Balda Esperantujo havosbarikadon je novaj talentoj, tiel gloraj kielBoulton, Bein, Baniko kaj ceteraj movadajbuldozoj. Komprenu ke agoj verdaj svingiasen iuj belvederoj, e en Bandungo kaj balda

e en borso de bankieroj en Bajreno, Bankokokaj Baltimoro, is malna benko. Kaj ar mono dio ne estas, unu foje jare Bmeditos marene de Bramaputro pri Bramo,is B ios Budao. Poste B iros al Banaraso kaj

tie recitos i versojn de Bagavadgito:

Kaj ni ne forgesu amuzion, u kunbigotoj, u kun bravuloj, u kun bizaruloj:barakaton kaj bufedon, bierojn kun bavarojen Bogoto, brandon en Belfasto, kabaredonen Bairikio, baleton en Balo, balalajkon ela profundega lago Baikalo. Kaj uadonde bosanova kanzono en Braziljo: hp://bit.ly/18gOgAs La novbakita brazila redaktoro bezonasni siajn unuajn vortojn: suas, bufono! Li

multe b-umis kaj diris preska nenion, nurbanalaojn. Ne bravas. Vivu la beduenoj kaj labantuoj! Vivu Bolivio! Vivu UK en Bonaero!Vivu Belgrado! Vivu la belorusoj kaj bulgaroj!Vivu Berta kaj iuj virinoj! Vivu la bilancojkaj biloj de Buller! Vivu la biblioteko Hodler!Vivu la banko kie UEA deponos la monon dela novaj alioj kaj donacoj! Vivu la budetopor 2015! Vivu la bugenviloj! Vivu Bulonjoe Maro! Vivu Bjalistoko! Bis!

Artikolo

La unuaj

vortoj de laredaktoro B

Fabrcio Vallehavas blogon e

www.redaktoro-b.com.br

Fab

Documents

Januara14Reta