Jakość Kształcenia - Kultura Jakości

Jadwiga Mirecka

Zespół Ekspertów Bolońskich

Gdańsk 13.03.2009

Konieczność zapewnienia jakości wynika z:

• Procesu Bolońskiego i tworzenia (EOSW) • zaleceń Unii Europejskiej• zmieniających się potrzeb rynku• konkurencji pomiędzy

uczelniami• odpowiedzialności wobec studentów i innych

„interesariuszy

„Społeczna jakość wykształcenia jest podstawowym warunkiem konkurencyjności w globalnej gospodarce”

Guy Sorman dziennikarz, publicysta polityczny, filozof„POLITYKA” Nr 48 2007

Jakość jako:

•„minimum standardów”

• ciągłe ulepszanie

•„przystosowanie do celu” „potrzeb klienta

Jakość kształcenia

• w wymiarze kosztowym – wielkość nakładów poniesionych na kształcenie

• w wymiarze osobowym – rodzaj relacji pomiędzy mistrzem a uczniem w procesie wyzwalania pasji poznawczych

• w wymiarze proceduralnym – procedury dydaktyczne i angażowanie studentów w proces badawczy

Dla uczelni to perfekcyjny rozwój inteligencji, kreatywności i umiejętności studentów

Dla pracodawców to przygotowanie studentów do zadań zawodowych

Jakość znaczy coś innego dla różnych grup interesariuszy

Dla Ministerstwa to poziom prac naukowych

Jakość w Uczelni odnosi się do:

- kształcenia- badań naukowych- kierowania i zarządzania- rozwoju i infrastruktury - pozyskiwania funduszy- kreowania wizerunku

Woźnicki W-wa 2007

Jakość kształcenia obejmuje:

- jakość programu- organizację zajęć- jakość nauczania i oceniania - jakość nauczycieli - jakość pomocy naukowych- środowisko kształcenia- opiekę nad studentami- warunki rekreacji

Sposoby zapewnienia jakości:

I. Zewnętrzne systemy kontroli jakości

II. Wewnętrzne systemy kontroli i zapewnienia jakości

III. Budowanie kultury jakości

Systemy zapewnienia jakości kształcenia

- analiza raportu samooceny uczelni- wizyta zespołu oceniającego- raport zespołu oceniającego- zalecenia zespołu oceniającego - ocena kontrolna

(ocena, audyt, akredytacja)

ZEWNĘTRZNE

Zewnętrzna ocena jakości kształcenia

• akredytacja – sprawdzenie warunków progowych (zgodność ze standardami)

• wyróżnienie (znak jakości)• doskonalenie jakości• rozliczenie wobec podatników (publikowanie

wyników)

Cele oceny:

Negatywne aspekty zewnętrznych systemów zapewniania jakości

- Przeniesienie odpowiedzialności

- Uniformizacja

- Petryfikacja na poziomie minimum

- Ograniczenie innowacyjności

- „Akcyjność”

- „Upiększanie rzeczywistości

Zmiany dotyczące systemów akredytacji

- Oparcie o wewnętrzne systemy zapewnienia jakości

- Nowe kryteria- Akredytacja Europejska

(Stowarzyszenia, umowy dwustronne, meta-akredytacja)

- Europejski Rejestr Agencji ds.Jakości (EQAR)

Zewnętrzne systemy zapewnienia jakości

oparte o weryfikowane przez

Wewnętrzne systemy zapewnienia jakości

Systemy zapewnienia jakości kształcenia

- samoocena uczelni / jednostki- analiza mocnych i słabych stron- plan poprawy jakości- podział zadań- stałe monitorowanie efektów

WEWNĘTRZNE

EURASHE

ESUEUA

ENQA

“Standardy i wskazówki dotyczące zapewnienia jakości kształcenia w Europejskim Obszarze

Szkolnictwa Wyższego”

2005

ENQA :1.1. Polityka oraz procedury zapewnienia

jakości

Standard• Instytucje powinny opracować i wprowadzić w życie

strategię na rzecz ciągłej poprawy jakości. • Strategia, polityka oraz procedury powinny posiadać

formalny status i być powszechnie dostępne. • Powinny również przewidywać określone funkcje dla

studentów oraz pozostałych zainteresowanych stron.

ENQA 1.2. Zatwierdzanie, monitoring oraz okresowy

przegląd programów oraz ich efektów

StandardInstytucja powinna dysponować oficjalnymi mechanizmami zatwierdzania, okresowego przeglądu oraz monitorowania swoich programów oraz ich efektów.

ENQA 1.3. Ocenianie studentów

Standard

Studenci powinni być oceniani według opublikowanych i konsekwentnie stosowanych kryteriów, przepisów i procedur. !!!

ENQA 1.4. Zapewnienie jakości kadry dydaktycznej

Standard

Instytucje powinny posiadać metody gwarantujące, aby kadra prowadząca zajęcia dla studentów dysponowała odpowiednimi kwalifikacjami i kompetencjami. Powyższe metody powinny być dostępne dla osób prowadzących zewnętrzne przeglądy i stanowić przedmiot komentarza w raportach.

ENQA 1.5. Zasoby do nauki oraz środki wsparcia

dla studentów

Standard

Instytucje powinny zagwarantować, aby zasoby wspomagające naukę studentów były wystarczające i odpowiednie dla każdego z oferowanych programów.

ENQA 1.6. Systemy informacyjne

Standard

Instytucje powinny gromadzić, analizować i wykorzystywać stosowne informacje dotyczące skutecznego zarządzania oferowanymi programami

studiów oraz innymi działaniami.

„Instytucjonalna samowiedza stanowi punkt wyjścia dla skutecznego zapewnienia jakości”

ENQA 1.7.Publikowanie informacji

Standard

Instytucje powinny w regularnych odstępach czasu publikować aktualne, bezstronne i obiektywne informacje – zarówno w ujęciu ilościowym, jak i jakościowym – na temat oferowanych przez siebie programów oraz ich efektów.

Pozytywne aspekty wewnętrznych systemów zapewniania jakości

Dostosowanie do kontekstu

Możliwość eksperymentowania

Nie istnieje „one fits all” model

Rzeczywista identyfikacja problemów

Ciągłość działań

„Jakość” to nie koniec lecz początek strategii doskonalenia

Zewnętrzne systemy zapewnienia jakości

Wewnętrzne systemy zapewnienia jakości

Kultura jakości

Skuteczność działań na rzecz jakości

Kontrola jakości – 30% (USA, Europa), 10% (Japonia)

Kultura jakości – 70% (USA), 90% (Japonia)

Kultura jakości

Obejmuje:• budowanie poczucia wspólnoty w oparciu o

wspólnie podzielane wartości i poczucie identyfikacji się z instytucją

• poprawianie jakości w każdym aspekcie funkcjonowania instytucji wraz z promowaniem kreatywności i innowacyjności

Łączy elementy kulturowe z organizacyjnymi

Wybrane wskaźniki kultury jakości

jakość jako własność społeczności akademickiej

partnerstwo i współpraca zrozumienie potrzeby ciągłego monitorowania

jakości oparcie bardziej na zachowaniach się ludzi

niż systemach operacyjnych wzmacnianie samo-refleksji oraz inicjatyw

doskonalących

Rola liderów w budowaniu kultury jakości

• wzmacnianie i promowanie istniejącej kultury jakości

• ujednolicenie działań• zapewnienie ich zgodności z misją uczelni• popieranie inicjatywy• budowanie zaufania__________________________________________Uwaga – strategie centralne nie sprzyjają przyjęciu

koncepcji jako własnej

Wartości

Przywództwo

Kultura

pracowników

Kulturastudentów

Zacząć od początku :

wizja: - jaką chcą mieć uczelnie za...........lat

misja: - co stanowi rdzeń naszej działalności - jakie efekty chcemy osiągnąć

strategia - jak planować, aby osiągnąć oczekiwany wynik

wartości - jak będziemy postępować wobec siebie studentów innych interesariuszy

Elementy kultury pracowniczej :

Wiara w liderów• Wzajemne zaufanie i szacunek• Zamiana krytycyzmu w konstruktywne działania• Klimat współpracy• Odpowiedzialność za wyniki• Poczucie przynależności i dumy

Kultura jakości nie jest czymś stałym, lecz wynika z mnogich interakcji pomiędzy wszystkimi uczestnikami.

Kultura jakości się dzieje

Dziękuję

Wdrożenie kultury jakości może okazać się tańsze niż ukryte koszty jej braku