1

Inhoud

Woord vooraf . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2

De vereniging . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 4

Dienstverlening gemeenten . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .10

Communicatie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 16

Vorming en educatie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 20

Boekhandel . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 23

Samenwerkingsverbanden . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 26

Personeel en organisatie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 28

Fondsenwerving . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 30

Financiën en bedrijfsvoering . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 32

Structuur van de werkorganisatie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 43

Jaarplanning . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 44

Personalia . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 48

Verantwoordingsverklaring IZB . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 50

J A A RV E R S L A G 2 0 1 0

2 3

J A A RV E R S L A G 2 0 1 0 W O O R D V O O R A F

Geachte lezer,

‘Hoe is aan onze prediking, aan de eredienst, de catechese, het pastoraat, het vormingswerk etc. te merken, dat we een gemeente zijn, die beseft een minderheid te zijn geworden in een nieuwe missionaire context?’

Het is een vraag uit de Pinksterbrief, die de IZB in het kader van het 75-jarig bestaan in 2010 aan kerkenraden zond. Veel van wat u in dit jaarverslag terugvindt is te herleiden tot die ene vraag, want onze missionaire dienstverlening - toerusting, vorming, educatie, advisering - is een bijdrage aan de beantwoording.

Anders dan het voorgaande jaar is gekozen voor een sobere uitvoering van het jaarverslag. U vindt hier een verantwoording van het gevoerde beleid: inhoudelijk, organisatorisch en financieel. Naast deze digitale variant verschijnt een papieren versie in een beperkte oplage. Daarmee besparen we druk- en verzendkosten, zonder dat we inleveren op de beschikbaarheid van de informatie voor onze leden.

Graag spreken wij onze diepe dankbaarheid uit voor het werk dat de IZB in 2010 mocht doen. Dat kan een holle frase zijn; het kan ook een uiting zijn van het besef dat de IZB de missionaire roeping voelt als een grote verantwoordelijkheid. Verantwoordelijkheid jegens de kerk en de gemeenten. Verantwoordelijkheid jegens de mensen om ons heen. Verantwoordelijkheid jegens God allermeest. Wij willen die verantwoordelijkheid dragen, maar voelen ook heel goed dat wij ons werk in gebrokenheid gestalte geven. Juist dat besef maakt ons dankbaar dat de IZB instrument in Gods hand is om mensen in aanraking te brengen met het evangelie.

Zo hopen we ook in de komende tijd ons werk te doen, met steun van u die dit leest!

Ds. Roelof de Wit Ds. Louis Wüllschlegersecretaris bestuur directeur

4 5

J A A RV E R S L A G 2 0 1 0

MISSIEDe IZB staat voor zending in Nederland. Wij verlangen ernaar dat gemeenten en gemeentele-den gestalte geven aan het evangelie van Jezus Christus in de wereld en dat zij daardoor men-sen voor Hem winnen. Het is onze passie dat mensen die Hem nog niet kennen, tot het heil in Christus komen en samen met zijn gemeente Hem navolgen.

VISIEDe IZB werkt vooral binnen de Protestantse Kerk in Nederland. Vanuit het gereformeerde belijden nemen wij onze plaats in de kerk in. Wij vinden het de grote uitdaging van onze tijd om bin-nen de Nederlandse context dit gereformeerde belijden te actualiseren en vruchtbaar te maken voor een missionaire visie en aanpak. Wij ont-dekken steeds weer dat waardevolle accenten

uit de geschiedenis van het gereformeerde pro-testantisme ook nu van groot belang zijn: de nadruk op de bijbel als het Woord van God; de unieke betekenis van Jezus Christus die voor ons gestorven is en opgestaan; het persoon-lijke karakter van het geloof; de verzoenende en vernieuwende kracht van de genade van God; de fundamentele betekenis van de kerk in het handelen van God. Met onze kennis en erva-ring willen wij daarom de kerk en de plaatse-lijke gemeenten ondersteunen bij het vervullen van hun missionaire roeping (bijvoorbeeld door het geven van toerusting en vorming, door het opzetten van missionaire projecten, door het verspreiden van lectuur, enz.).

ONELINER

IZB: passie voor missie

J A A RV E R S L A G 2 0 1 0

5

gerond, met de officiële vaststelling van de nieuwe formulering van de missie en visie. Als nieuwe slogan gebruiken we: IZB: passie voor missie.

BeleidsprocesMet de vaststelling van de missie en visie is een eerste belangrijke stap gezet in het nieuwe beleidsproces. Om dit pro-ces te begeleiden is een externe des-kundige in de arm genomen, de heer H. Verheij, oud-gemeentesecretaris van de gemeente Nijkerk. Op het moment dat deze regels worden geschreven is het proces al weer enkele fasen verder. De kernwaarden van de organisatie staan inmiddels op papier en binnen enkele maanden zullen een omgevingsanalyse en interne analyse worden uitgevoerd. Op basis van de mis-sie en visie, de kernwaarden en de uit-komsten van de analyses zullen we in een nieuw meerjarenbeleidplan strategi-sche doelstellingen formuleren. Daarbij hanteren we het SMART-principe: de doelstellingen worden Specifiek, Meet-baar, Acceptabel, Realistisch en Tijdge-bonden geformuleerd. In 2012 hopen we dan een nieuw meerjarenbeleidplan voor de periode 2013 – 2016 te kunnen presenteren.

Interne organisatiestructuurIn het verslagjaar is de interne organisa-tiestructuur aangepast aan de eisen van de tijd. Het bestuur van de IZB stelde op

IZBDe vereniging heeft als statutaire naam ‘IZB - vereniging voor zending in Neder-land’ en is gevestigd te Amersfoort. De IZB is opgericht op 27 november 1935. De verkorte naam van de vereniging luidt: IZB. De IZB staat ingeschreven bij de Kamer van Koophandel onder num-mer 40478278.

De grondslag en het doel van de ver-eniging luiden overeenkomstig artikel 3 van de statuten: “De vereniging erkent de Bijbel als Gods Woord en aanvaardt de Drie Formulieren van Enigheid. Zij heeft ten doel de inwendige zending in Nederland in overeenstemming met de belijdenis van de Nederlandse Her-vormde Kerk”.

Missie en visieAan de hand van deze doelstelling heb-ben we in 2010 opnieuw onze missie en visie doordacht en vastgesteld (zie pa-gina 5). De nieuwe formulering kwam tot stand na een brede consultatie van betrokkenen. Het coördinerend team (CT) brainstormde enkele keren voor een eerste concept en op 21 september 2010 belegden we een werkconferentie met bestuursleden, CT, medewerkers uit de organisatie en een aantal missionair predikanten/werkers. Het bestuur boog zich op 15 oktober 2010 met het CT over de tekst. In de bestuursvergadering van 19 november werd het proces af-

De vereniging

4

D E V E R E N I G I N G

6 7

J A A RV E R S L A G 2 0 1 0 D E V E R E N I G I N G

12 maart 2010 een nieuwe beschrijving van de bestuursstructuur vast, evenals een nieuw directiereglement. De direc-teur op zijn beurt, stelde op 27 april 2010 een nieuwe beschrijving van de werkorganisatie vast. De wijzigingen in deze documenten maakten enkele sta-tutenwijzigingen noodzakelijk, waar de algemene vergadering op 2 juni 2010 mee instemde. De akte van statuten-wijziging is op 21 juni 2010 gepasseerd door de notaris. Een kopie van de nieuwe statuten is te verkrijgen via ons kantoor.De heer P.J. Oudshoorn RA heeft in dit proces erg veel voor ons betekend. Als adviseur is hij na afloop van zijn interim-directeurschap nog enige tijd bij onze organisatie werkzaam gebleven. Wij danken hem hartelijk voor zijn zeer des-kundige inbreng.

Het document ‘Beschrijving van de bestuursstructuur’ handelt over de taak van de diverse organen en functionaris-sen binnen de vereniging: over de alge-mene vergadering, over het bestuur (in het bijzonder ook over de voorzitter, de secretaris en de penningmeester), over de commissie toetsing financieel beleid, en over de rol van de directeur.

In hoofdlijnen kunnen deze taken als volgt worden weergegeven. De alge-mene vergadering is het hoogste orgaan van de vereniging en benoemt de leden van het bestuur. Het bestuur is statutair belast met besturen en toezicht houden. Het element besturen wordt gedelegeerd aan de directeur. Het toezicht houden

vooraf en achteraf is de primaire taak van het bestuur. Het toezicht houden achteraf wordt, voor zover het de finan-ciële en procedurele zaken betreft, mede uitgevoerd door de commissie toetsing financieel beleid. De directeur is – bij delegatie – belast met het besturen. De directeur legt plannen ter goedkeuring of vaststelling voor aan het bestuur. De directeur rapporteert op hoofdlijnen over de voortgang. In het nieuwe directiereglement is dit laatste nader uitgewerkt. Het docu-ment beschrijft de kaders waarbinnen de directeur zelfstandig kan handelen.

Ten slotte is er een nieuwe beschrijving van de werkorganisatie aanvaard. Dit document gaat in op de structuur van de werkorganisatie en de wijze waarop de directeur taken en verantwoordelijk-heden binnen de werkorganisatie dele-geert. Het doel en de werkwijze van het coördinerend team wordt beschreven. De functie van de personeelsvergadering wordt toegelicht. Ook is in dit document het nieuwe organogram (zie pagina 43) opgenomen.

Planning & controlVoor het effectief en efficiënt werken aan onze doelstelling is het bestaan en de werking van een goede planning & control cyclus van essentieel belang. Over het element ‘planning’ hebben we eerder al geschreven in de paragraaf ‘beleidsproces’. In 2010 hanteerden we voor het eerst een instrument om het jaarplan logisch te verbinden aan de

nieuwe missie en visie: de kaderbrief. De kaderbrief omschrijft de contouren van het jaarplan 2011. Bij de vaststel-ling vroeg het bestuur aan de werkor-ganisatie om één element uit de missie en visie in het nieuwe jaarplan centraal te stellen: het dienen van de kerk en de plaatselijke gemeenten met het oog op de missionaire opdracht.

Het jaarplan 2011 is vervolgens samen-gesteld na enkele weken intensief wer-ken en na overleg tussen de verschil-lende afdelingshoofden en binnen het coördinerend team. In het bijzonder zijn de afdelingsplannen besproken met de hoofden van de ondersteunende afde-lingen bedrijfsvoering en financiën (van-wege de financiële consequenties) en communicatie en innovatie (vanwege de noodzakelijke publiciteit rond het werk). Het bestuur heeft het jaarplan en de begroting voor 2011 in de vergadering van 19 november 2010 vastgesteld.

Parallel aan het beleidsproces zullen we in 2011 en 2012 ook werken aan opti-malisering van het ‘controlproces’, zodat we de tenuitvoerlegging van de voorge-nomen plannen goed kunnen volgen. Mocht het nodig zijn op grond van interne of externe ontwikkelingen, dan kunnen we tijdig bijsturen.

Algemene vergaderingDe algemene vergadering werd in 2010 gehouden op 2 juni in ‘De Schakel’ te Nijkerk. Er waren 29 leden aanwezig. De secretaris van het bestuur deed inhou-

delijk verslag van de werkzaamheden in 2009. De penningmeester besprak de jaarrekening 2009. Een lid van de commissie toetsing financieel beleid deed verslag over de toetsing van het jaarverslag en de jaarrekening 2009. Aan het bestuur werd door de ver-gadering decharge verleend over het gevoerde beleid in 2009. Verder vond een bestuurswisseling plaats, waarover hierna meer.

Commissie toetsing financieel beleidDe commissie vergaderde op basis van de nieuwe bestuursstructuur voor het eerst twee keer in 2010, op 18 mei en 14 december. In de eerste vergade-ring stonden de jaarrekening 2009 en het accountantsverslag centraal. In de tweede vergadering het beleidsproces, de planning & control cyclus, een direc-tierapportage over de afgelopen periode, en het jaarplan en de begroting 2011.Op 2 juni 2010 nam de heer A.C. Duijzer uit Gorinchem afscheid van de commis-sie in verband met de maximale zittings-termijn. De heren P. Dalmolen uit Bedum en J.M. van Haaften uit Gorinchem tra-den in 2010 toe tot de commissie.

BestuurBestuursleden worden benoemd door de algemene vergadering. De benoeming van bestuursleden geschiedt voor een tijdvak van drie jaren. Elk jaar treden ten minste twee bestuursleden af vol-gens een door het bestuur op te maken rooster.

8

D E V E R E N I G I N GJ A A RV E R S L A G 2 0 1 0

9

Bestuursleden kunnen maximaal drie keer worden herbenoemd. Het bestuur doet een voordracht aan de algemene vergadering. Leden kunnen namen van kandidaten bij het bestuur indienen. Het bestuur bepaalt dan een dubbeltal ter verkiezing. Als er geen namen worden ingediend, doet het bestuur een enkel-voudige voordracht aan de vergadering. Eind 2010 bestond het bestuur uit 8 per-sonen. De personalia van deze bestuurs-leden vindt u elders in dit jaarverslag, onder vermelding van hun relevante nevenfuncties. Tijdens de algemene ver-gadering van 2 juni 2010 nam ds. M.D. van der Giessen afscheid als secreta-ris van het bestuur. In zijn plaats werd mw. drs. Z.A. Jansen-Smit benoemd als nieuw bestuurslid. Het bestuur stelde op 2 juni 2010 ds. R.F. de Wit aan als zijn nieuwe secretaris. Ds. M.C. Batenburg en ds H.J. van der Veen, beiden aftredend en herkiesbaar, werden opnieuw door de vergadering benoemd.

In het najaar van 2010 werd onze orga-nisatie gecontroleerd in het kader van het CBF-keurmerk. Daarbij kwam aan het licht dat in 2010 de bestuursleden drs. A.P. van der Kooy uit Den Hoorn, onze penningmeester, en ds. J. van Walsum uit Alblasserdam aftredend en herkiesbaar waren. Dit is ons ontgaan, met als gevolg dat zij niet herkiesbaar zijn gesteld en daarom niet langer deel uit mochten maken van het bestuur. Uiteraard zijn wij nagegaan hoe dit heeft kunnen gebeuren om herhaling hiervan te voorkomen.

Met acht bestuursleden bleven wij boven de sinds 2010 statutair zeven benodigde bestuursleden. We kozen ervoor de beide heren als adviseurs van het bestuur te benoemen en hun verantwoordelijkhe-den, met name die van de penningmees-ter, door andere bestuursleden waar te laten nemen. Ook besloten we hen voor de Algemene Vergadering van 2011 opnieuw voor te dragen als lid van het IZB-bestuur. Het bestuur vergaderde in 2010 vijf keer.

DirectieOp 16 januari 2010 namen we tijdens een bijeenkomst in Zeist afscheid van ds. D.Ph.C. Looijen als directeur van de IZB. Hij werd daarna als predikant verbonden aan de wijkgemeente Adventkerk van de Protestantse gemeente te Amersfoort. De verwachting was dat de vacature voor directeur wel een half jaar zou kunnen duren.Met het oog daarop trad per 1 decem-ber 2009 de heer P.J. Oudshoorn aan als interim-directeur voor twee dagen per week.Anders dan verwacht konden we na een voorspoedige gespreksronde al op 1 februari 2010 onze nieuwe directeur verwelkomen: ds. L. Wüllschleger uit Middelburg. We zijn dankbaar dat deze vacature zo spoedig werd vervuld. De heer Oudshoorn nam afscheid op 31 maart, na afronding van zijn advies-werkzaamheden met betrekking tot de interne organisatie.

MedewerkersIn 2010 verwelkomden we een aantal nieuwe medewerkers in het kantoor in Amersfoort: Op 1 januari 2010 kwamen Lenie Dijkshoorn en Bouke Veenstra over van de Ark boekhandel in Driebergen in verband met de nieuwe samenwerking in de IZB-Ark boekhandel. Op 15 februari trad Ada Veldhuizen aan als medewerker van de afdeling toerusting. Per 1 maart keerde Leontien Timmermans terug als administrateur na een afwezigheid van enkele jaren. Op 1 juni trad Stefan Pol-dervaart in dienst als fondsenwerver.Er namen ook collega’s afscheid: Erika van den Berg (medewerker administra-tie) vertrok per 30 april. Op 28 augus-tus namen we afscheid van Marius van Duijn, die als missionair predikant in Eindhoven werkzaam was. Hij vertrok naar de Hervormde gemeente te Rijns-burg. Op 31 december eindigde het dienstverband van Eline de Graaf-Klok, op haar verzoek. Zij werkte als eindre-dacteur van ‘ECHO’.

In 2010 zijn twee personeelsvergaderin-gen gehouden. Op 21 april 2010 wer-den de diverse documenten rondom de interne organisatie besproken en stond verder de ontwikkeling in het HRM-beleid centraal. Op 16 november 2010 verschafte de directeur nadere informa-tie over het beleidsproces en het jaarplan 2011, en stonden opnieuw enkele zaken uit het HRM-beleid geagendeerd. Tij-dens deze vergadering was ook de voor-zitter van het bestuur aanwezig.

Keurmerk CBFAl eerder schreven we dat er in 2010 een hertoetsing plaatsvond in het kader van van het keurmerk van het Centraal Bureau Fondsenwerving. Na een inten-sief beoordelingsproces in de zomer van 2010 liet het CBF ons in september 2010 weten dat de IZB opnieuw in aanmerking kwam voor erkenning als Keurmerkhou-der. We ontvingen in oktober 2010 van het CBF het keurmerkcertificaat voor de periode 1 oktober 2010 t/m 30 septem-ber 2013.

We zijn blij met deze erkenning en beschouwen het als een stimulans om voort te gaan op de ingeslagen weg. Met de medewerkers van het CBF is over-eengekomen dat we hen op de hoogte houden van de ontwikkelingen in het beleidsproces en de planning & control cyclus. Tevens zijn we in dit jaarverslag tegemoet gekomen aan enkele wensen van het CBF met betrekking tot de ver-antwoording.

10 11

Projecten die we alleen inhou-delijk ondersteunen

Deze medewerkers participeren in inter-visiegroepen en krijgen vanuit de IZB werkbegeleiding en/of advies. Bijvoor-beeld projecten in Delft, Huizen, Voort-huizen, Nunspeet, Rijnsburg, Hilversum, Bergschenhoek, Veenendaal.

Als we kijken naar de aard van de werk-zaamheden dan valt onderscheid te maken tussen projecten gericht op (a) gemeenschapsvorming, (b) revitalisering en (c) kerk-zijn voor de buurt. De gren-zen tussen deze categorieën zijn uiter-aard vloeiend.

Kees Koster, hoofd dienstverlening gemeenten, is de verbindende schakel tussen elk van de projecten en de IZB. Hij overlegt met de werkers, de lokale gemeenten en begeleidingscommissies over de doelstellingen, de voortgang en de tussentijdse evaluaties. Door zijn intensieve betrokkenheid bij uiteenlo-pende projecten overziet hij de trends en ontwikkelingen en past daar de dienst-verlening vanuit de IZB op aan. Een overkoepelend thema is ‘werken aan verandering’; de jaarlijkse tweedaagse evangelistenconferentie in Vierhou-ten, in januari 2010, was daar ook aan gewijd.

De IZB kent een grote variëteit aan mis-sionaire projecten, waarin we kerkelijke gemeenten ondersteunen bij hun missi-onaire roeping. Bij een gangbare onder-verdeling is de mate van (financiële) betrokkenheid de leidraad:

Projecten met werkers in dienst van de IZB

De medewerkers op deze locaties zijn het ‘gezicht’ van de IZB in het land en de kerkelijke gemeenten waar ze aan gelieerd zijn, weerspiegelen in hoge mate de brede achterban van de IZB. Kenmerkend voor deze projecten is ook dat ze zijn gesitueerd in een stedelijke omgeving, met name in de Randstad. De aanpak verschilt per project en heeft in zekere mate een experimenteel karak-ter. Bijvoorbeeld: ‘Hebron’, vanuit de Noorderkerk in Amsterdam of de activi-teiten in en rond ‘Het Pand’, vanuit de Martinikerk in Groningen.

Projecten die we financieel ondersteunen

De medewerkers in deze projecten zijn in dienst van de lokale gemeente; de IZB draagt financieel bij aan hun aan-stelling en is ook betrokken bij de werk-begeleiding. Bijvoorbeeld: Rotterdam-Delfshaven, Rotterdam-Kralingen, of Zoetermeer.

Om de effectiviteit en de kwaliteit van de dienstverlening aan missionair wer-kers in het land te vergroten is in 2010 veel geïnvesteerd in ondersteuning op landelijke niveau. Medewerkers in ver-gelijkbare werksoorten werden rond relevante thema’s bij elkaar gebracht. Een groep pioniers bezon zich zo op de ontwikkelingen rond ‘gemeenschaps-vorming/gemeentestichting’. Tijdens deze ontmoetingen werden ervaringen uitgewisseld en werd gediscussieerd over knelpunten en methodieken. De gezamenlijke bezinning leverde bouw-stenen op voor de beleidsvorming.

Komen en gaanIn 2010 kwam een einde aan het pro-ject in Eindhoven, waar ds. Marius van Duijn 9 jaar werkte als missionair predi-kant. Na een paar jaar pionieren kreeg de prille geloofsgemeenschap waar hij aan verbonden was een eigen ‘preek-plek’ in een buurthuis. Sindsdien is de zelfstandige gemeente gevormd, met cursussen, kringen en jongerenwerk. In de zomer van 2010 maakte Marius de overstap naar de Hervormde gemeente te Rijnsburg. De IZB blijft – zij het nu meer op afstand - betrokken bij de voortgang van het werk in Eindhoven, waar een fulltime-predikant wordt aan-gesteld.

Nico van Splunter nam afscheid van Amsterdam-West, waar hij 11 jaar werkte als missionair werker in het pro-ject ‘Thuiskomen’. De jarenlange inves-teringen van de IZB en de Jeruzalem-

kerk in missionair-diaconaal werk in Amsterdam-West, hebben ertoe geleid dat een multiculturele, multi-etnische geloofsgemeenschap is ontstaan in gebouw ‘Westerwijk’.

In november 2010 stapte Nico over naar het IZB-project in Rotterdam-Span-gen, opgezet vanuit de Oude Kerk van Rotterdam-Delfshaven. Suzanne Joosse nam vanaf 1 december 2010 tijdelijk waar in Amsterdam-West. In Rotterdam nam Nico het stokje over van Hans van Dolder, die eerder dat jaar was vertrok-ken naar Amersfoort, waar hij sinds juni 2010 predikant is van de Protestantse gemeente. Het vertrek van Hans viel nagenoeg samen met het afscheid van Sjaak Roos en Marian Vermeij, twee werkers die zich met hart en ziel had-den gegeven aan het inloophuis ‘De Brug’. Na een grondig herbezinning is ervoor gekozen om inloophuis De Brug te sluiten, de beschikbare vrijwilligers-krachten te bundelen en een nieuwe weg in te slaan. In een missionair traject wordt ingezet op een nieuwe christelijke gemeenschap, naast de bestaande kerk in Delfshaven, die aansluit bij de bele-vingswereld en cultuur van de bewoners en relevant is voor de buurt.

In 2010 zijn de voorbereidingen getrof-fen voor twee nieuwe projecten in Den Haag. De Marcuskerk in Moerwijk wil bruggen slaan naar nieuwe vormen van kerkzijn. De kerk staat in een pro-bleembuurt. Zeventig procent van de bewoners heeft een laag inkomen, een

Dienstverlening gemeenten

J A A RV E R S L A G 2 0 1 0 D I E N S T V E R L E N I N G G E M E E N T E N

12 13

derde van de potentiële beroepsbevol-king leeft van een uitkering. Er is weinig sociale cohesie, de lijst met problemen is lang: taal- en gezondheidsachterstan-den, opvoedingsproblematiek, gedrags-stoornissen, eenzaamheid en isolement. Om in deze context missionair te zijn, wil de kerk een netwerk opbouwen van jonge, betrokken gemeenteleden in de leeftijdscategorie 20-40 jaar. Daar-bij worden zoveel mogelijk bestaande contacten benut: het netwerk van de Kinderwinkel, diaconaal-missionaire activiteiten, en activiteiten van wijk-platforms, zoals buurtkoffiebijeenkom-sten, naailessen, taallessen, ontmoe-tingen tussen christenen en moslims, etc. Met de betrokken gemeenteleden, die bewust christen zijn (of dat willen worden) zoekt de kerk naar nieuwe vor-men van gemeente-zijn, die passen bij hun leven en de context van Moerwijk. Gedacht wordt aan gezamenlijke maal-tijden, kringbijeenkomsten, Bijbelstudie, lofprijzing en vieringen in kleine kring, als aanvulling op het huidige aanbod van de Marcuskerk. Het project Marcus-Connect wordt gezamenlijk gedragen door de programmalijn Missionair Werk & Kerkgroei van de Protestantse Kerk in Nederland en de IZB.

In het najaar van 2010 vond de benoe-ming plaats van proponent Ad Vas-tenhoud tot missionair predikant van de Haagse Betlehemkerk. Hij gaat daar vanaf maart 2011 in nauwe samenwer-king met de gemeentepredikant leiding geven aan het project ‘Brood voor de

buurt’, missionaire presentie in de wijk. Het team in Perron 61 (Zoetermeer) werd uitgebreid met Thea de Jong, die daar sinds half september 2010 aan de slag ging als kinderwerker.De Hervormde gemeente te Putten beëindigde per 31 december 2010 het contract van Anton Verstoep, die daar drie jaar werkzaam is geweest als mis-sionair werker.

Op 23 maart leverde Jan Waanders (IZB-Groningen) een bijdrage aan de studie-dag ‘Zwakte als kracht’, over missionair-diaconale presentie in ‘prachtwijken’, georganiseerd door Kerk in Aktie (PKN). ‘Het Pand’, het project waar Jan aan verbonden is, ontwikkelde zich in 2010 steeds meer in de richting van gemeen-schapsvorming. Het lijkt een logische stap in de relaties die zijn opgebouwd met volwassenen in de wijk – al dan niet als gevolg van het kinder- en tiener-werk. Om deze plannen daadwerkelijk uit te voeren is wel een grotere locatie noodzakelijk.

AdviestrajectenWe constateren een toename van het aantal adviesaanvragen uit gemeenten. Het leeuwendeel van deze missionaire advisering beperkt zich tot één of twee gesprekken met vertegenwoordigers van kerkenraden en evangelisatiecommis-sies. In enkele gevallen gaat het om een langer adviestraject. Zo zijn we geruime tijd in gesprek met de Hervormde wijk-gemeente ‘De Rank’ in Arnhem, een kleine gemeente, die we assisteren bij

het scheppen van randvoorwaarden voor een stabiele bloeiende missionaire gemeenschap. Een soortgelijk adviesproces zijn we begonnen met vertegenwoordigers van gemeenten in Almelo, Tilburg en Rotter-dam-Charlois. Het is goed denkbaar dat deze gesprekken op termijn uitmonden in een IZB-project, maar de gesprekken concentreren zich op visievorming, het werken aan draagkracht en aan goede relaties met de bredere kerkelijke ver-banden. In Leeuwarden heeft de IZB de wijkgemeente van Huizum-West (PKN) bijgestaan bij het opstellen van een mis-sionair projectplan en het werven van een kerkelijk werker.

Missionaire toerustingOp de visitekaartjes van de medewerkers van de afdeling Toerusting staat sinds 2010 missionair adviseur. Het is een bescheiden teken van een accentver-schuiving in het takenpakket.

De toerusting aan grote groepen gemeenteleden blijft een belangrijke pij-ler van het werk van de IZB. Cursussen als ‘Woorden vinden’, ‘Gunnend gelo-ven’, ‘Moeilijke vragen in het evangeli-satiegesprek’ vonden ook in 2010 gretig aftrek in gemeenten. Vorming en toe-rusting gaan hand in hand om gemeen-teleden te stimuleren tot een vrijmoedig getuigenis over het christelijk geloof. Steeds vaker stuiten medewerkers daar-bij op het probleem dat cursisten amper zelf onder woorden kunnen brengen wat ze geloven. Gemeenten ontdekken

de waarde van het onderlinge gesprek over geloof in een missionair kader. Vandaar dat gewerkt wordt aan plannen voor een programma dat voorafgaat aan de cursus ‘Gunnend geloven’.

Naast deze aandacht voor de menta-liteit van gemeenteleden, is er toene-mende aandacht voor het beleid van een gemeente. De ‘helpdeskfunctie’ van de afdeling Toerusting blijkt in een behoefte te voorzien, de belangstelling voor het ‘Aanwaaispreekuur’ neemt toe. Kerkenraden vragen de IZB om hulp bij het opstellen van een missionaire para-graaf in het beleidsplan of om advies bij het opzetten van nieuwe missionaire activiteiten. Met het oog op deze rol zijn enkele hulpmiddelen ontwikkeld, zoals de Quick Scan, waarbij een representa-tief aantal gemeenteleden in korte tijd een zelfportret van de gemeente schetst. De uitslag van het onderzoek is het vertrekpunt voor een gesprek over de mogelijkheden voor missionair gemeen-tezijn. De Quick Scan is in 2010 in een aantal gemeenten getest; de ervaringen zijn in de definitieve versie verwerkt. De eerste indrukken zijn positief. In 13 gemeenten zijn we intensief betrokken geweest bij het proces van beleidsvorming. In 60 gemeenten heb-ben we een cursus gegeven, een advies-gesprek gehad, een kerkenraadstraining of een gemeenteavond verzorgd.

Een ander hulpmiddel is de Basis Box, waarmee een gemeente zelf op doeltref-fende wijze onderzoek kan uitvoeren.

D I E N S T V E R L E N I N G G E M E E N T E NJ A A RV E R S L A G 2 0 1 0

14 15

Wat is bijvoorbeeld het draagvlak in de gemeente voor missionair werk? Welke imago heeft de gemeente bij haar leden en daarbuiten? Wat zijn de wensen en behoeften van de bewoners in de buurt van de kerk? De Basis Box bevat ver-scheidene beknopte onderzoeken, com-pleet met lijsten voor de verwerking van de resultaten, zodat gemeenteleden er eenvoudig mee uit de voeten kunnen. Dr. Annemiek van der Veen, vertrouwd met wetenschappelijk onderzoek, heeft een belangrijke bijdrage geleverd aan de totstandkoming van de box.

Van de Scopus-cursus is de module ‘Op hoop van zegen’ vertaald en uitge-test. Daarmee zijn nu drie verschillende Scopus-cursussen gereed in het Neder-landse taalgebied. Om de organisatie van ‘open kringen’ (voor zoekers) te ondersteunen, hebben we een nieuwe kringleiderstraining ontwikkeld. In twee regio’s is het programma gevolgd.

2010 was het eerste jaar waarin gemeenten aan de slag konden met het zogenaamde ‘kraampakket’, een kant-en-klaar hulpmiddel voor gemeenten die het evangelie willen communiceren

met bezoekers van markten en brade-rieën. De gebruikers krijgen soepter-rines, kaarten, kleden, een achterwand voor een kraam, etc. Onder het motto ‘Proef het leven!’ worden kommen soep, hapjes en ansichtkaarten uitgedeeld; op die manier creëren de standhouders een aanleiding voor een gesprek over het christelijk geloof. In het verslag-jaar hebben gemeenten 36 keer gebruik gemaakt van het pakket, waaruit blijkt dat het in een behoefte voorziet.Soms is samen met een plaatselijke mis-sionaire werker of met een commissie materiaal ontwikkeld, wat vervolgens elders weer kan worden ingezet.In de nabije toekomst zal de afdeling Toerusting vaker deze vorm van ‘mate-riaalvoorziening’ aanbieden, waarbij afnemers niet alleen een idee krijgen aangeleverd, maar ook alle benodigde hulpmiddelen. Zo wordt gewerkt aan een missionaire ‘koffer’, waarbij kerken gedurende een heel seizoen in alle gele-dingen (prediking, catechese, jeugdwerk, etc) aan het werk kunnen met missio-naire thema’s. Een ander voorbeeld is materiaal voor een Pinksterpad – een wandeling tussen twee naburige kerken op tweede Pinksterdag.

D I E N S T V E R L E N I N G G E M E E N T E NJ A A RV E R S L A G 2 0 1 0

16 17

FoldersDe IZB profileert zich als ‘missionaire dienstverlener’ voor gemeenten binnen de Protestantse Kerk in Nederland. Met het oog daarop werd de brochure ‘Wat kan de IZB voor uw gemeente beteke-nen?’ ontwikkeld, waarin het totale aan-bod overzichtelijk wordt gepresenteerd. De uitgave is breed verspreid onder pre-dikanten en kerkenraden. Een beknop-tere variant van het productenoverzicht van de afdeling Toerusting verscheen onder de naam ‘Zoeken naar woorden’.

MediaRegelmatig publiceren christelijke kran-ten en tijdschriften interviews met IZB-medewerkers of verslagen van IZB-acti-viteiten. Rond de viering van het 75-jarig jubileum en de verzonden Pinksterbrief verschenen in het verslagjaar artikelen in onder andere het Friesch Dagblad, het Nederlands Dagblad, het Reformato-risch Dagblad, Christelijk Weekblad en de Waarheidsvriend. Rond de directeurswis-seling maakte de Evangelische Omroep radio-interviews met ds. Dick Looijen en ds. Louis Wüllschleger. Veel media-aan-dacht was er ook voor symposium over ‘Kerk voor de buurt’ naar het gelijkna-mige boek van ds. René van Loon, een co-uitgave van de IZB en Boekcentrum. Dr. Arjan Markus, missionair predikant van de IZB te Utrecht (Jacobikerk), gaf enkele interviews naar aanleiding van de presentatie van zijn boek ‘Adieu God’.

De website is uitgegroeid tot het belang-rijke communicatiekanaal van de IZB, met informatie over de activiteiten, interviews, columns, lezingen, boekbe-sprekingen en verslagen. Direct daaraan gekoppeld is de gratis maandelijkse digi-tale nieuwsbrief voor evangelisatie- en zendingscommissies, die ook in toene-mende mate door particulieren wordt gelezen. De oplage schommelt rond de 1500. De inhoud van deze nieuwsbrief is in het verslagjaar aanzienlijk verbeterd, mede dankzij de vorming van een redac-tie met de missionaire adviseurs van de afdeling Toerusting. Ten bate van het werk van Areopagus, het centrum voor contextuele en missionaire verkondiging, is een gratis digitale uitgave ontwikkeld die het karakter heeft van een magazine, met een preekschets, artikelen, lezingen, studietips, columns, informatie over en terugblikken op de cursussen. Deze uit-gave die tot stand komt met inbreng van de leden van de Visiegroep van Areopa-gus, verschijnt minimaal 5 maal per jaar, en wordt verzonden aan een bestand van ca. 750 predikanten.Het toegenomen belang van digitale communicatie maakt een vernieuwing van de website noodzakelijk. De nieuw te bouwen site zal meer mogelijkheden hebben voor interactiviteit en audiovisu-ele communicatie. Naar verwachting zal de oplevering in 2011 plaatsvinden.

Communicatie Om de dagelijkse praktijk van het IZB-werk voor het voetlicht te brengen, schreven enkele missionair werkers op verzoek regelmatig columns. Zo publi-ceerde Nico van Splunter in het ver-slagjaar een serie bijdragen in Idea, het tijdschrift van de Evangelische Alliantie. Peter Smits en Niels de Jong leverden bijdragen aan Christelijk Weekblad.

Marginaal en missionairIn het verslagjaar heeft Koos van Nop-pen, hoofd communicatie, intensief opgetrokken met ds. Wim Dekker, hoofd vorming en educatie, in de voorberei-ding van het boek ‘Marginaal en mis-sionair; kleine theologie voor een krim-pende kerk.’ Aanleiding tot de publicatie was het 75-jarig bestaan van de IZB. Op basis van gesprekken schreef Van Nop-pen conceptteksten, die uiteindelijk door Dekker zijn bewerkt tot hun definitieve vorm.

Tijding / TransmissieVier maal verscheen het ledenblad Tij-ding, een oplage van 26.000 exempla-ren. Mw. drs. Anja van Maanen-Hoek-man, missionair adviseur van de IZB, is toegetreden tot de redactie. In 2010 verschenen twee edities van Transmissie, het toerustingsblad voor kaderleden. Het is een gezamenlijke uitgave van IZB en GZB, in een oplage van 4000 exemplaren. Binnen de redac-tie is meer dan eens gediscussieerd over de toekomst van het blad. Een verbre-ding van de redactie is gewenst. Over-wogen wordt ook de mogelijkheid om

de informatie uit Transmissie voortaan digitaal via de websites en nieuwsbrie-ven van beide organisaties aan te bie-den. Er is verkennend gesprek gevoerd met de HGJB om gezamenlijk te komen tot een nieuw tijdschrift voor toerusting van gemeenteleden, vooralsnog zonder resultaat. De verwachting is dat in 2011 een knoop wordt doorgehakt over de Transmissie-nieuwe-stijl.

ECHOAcht maal per jaar verschijnt een editie van evangelisatieblad ECHO. Een regu-liere uitgave wordt gedrukt in een oplage van 16.000 exemplaren. Uitschieters zijn de nummers rond Pasen en Kerst, die in een veelvoud daarvan worden verspreid; van de Kersteditie verschenen 150.000 exemplaren. In de aanloop naar de feest-dagen kiezen veel gemeenten voor een huis-aan-huis-verspreiding van het blad, waarbij op de achterste pagina informa-tie over de kerkdiensten staat vermeld.De redactie voert permanent een leven-dig gesprek over het doel en de opzet van het blad. Hoe kunnen we rand- en buitenkerkelijken op een integere manier interesseren om (weer) over het evangelie na te denken? Hoe presenteren we onze boodschap in woord en beeld? Zijn de teksten toegankelijk voor minder gelet-terden? Moeten we onze prioriteit niet verleggen naar het internet? Hoe hou-den we voeling met onze verspreiders?Deputaten Zending en Evangelisatie van de Christelijke Gereformeerde Kerken zijn in 2010 begonnen met de ontwik-keling van een website voor mensen die

C O M M U N I C AT I EJ A A RV E R S L A G 2 0 1 0

18 19

belangstelling hebben voor het christe-lijk geloof. Binnen de redactie van ECHO leefde al geruime tijd het plan om de mogelijkheden van een digitaal evange-lisatieblad te verkennen. Na oriënterende gesprekken hebben we de handen ineen-geslagen en werken we samen aan een site voor zoekers, waarbij ook bewerkte artikelen uit het archief van ECHO wor-den benut.In het verslagjaar is de redactie enige tijd onderbemand geweest, onder andere in verband met het zwangerschapsverlof van eindredacteur Eline de Graaf-Klok, die kort na terugkeer ontslag nam. Per 1 januari 2011 is Johan Timmer in haar plaats aangesteld; hij maakt al jarenlang deel uit van de ECHO-redactie. Uitbrei-ding van het schrijversbestand blijft een aandachtspunt.Naast de lancering van de website werkt de redactie aan een editie voor laagge-letterden. In mei 2011 staat een eerste ontmoeting gepland tussen de redactie en de verspreiders van ECHO. Het is de bedoeling deze bijeenkomsten perio-diek te beleggen, om tijdig plannen te bespreken en om feedback te krijgen op verschenen nummers.

Licht in de avondTijdens de 48e jaargang is het blad ‘Licht in de avond’ in een nieuw jasje gesto-ken. Het ‘pastoraal blad waarin gewezen wordt op de rijkdom van Gods Woord’ verschijnt tweemaandelijks in een oplage van 27.000 exemplaren. Veel gemeenten gebruiken het in het ouderenpastoraat. Ter bevordering van de leesbaarheid is gekozen voor een nieuwe indeling met smallere kolommen. Verder is de over-stap gemaakt naar een vierkleureneditie, met kwalitatief goede foto’s. De redactie bleef ongewijzigd in handen van eme-ritus-predikant ds J.H. Gijsbertsen uit Voorthuizen. Om de band met de IZB te verstevigen wordt sinds de nieuwe aanpak, in mei 2010, in elke aflevering een column opgenomen met een flits uit het werk-veld van een evangelist of missionair predikant.

J A A RV E R S L A G 2 0 1 0 C O M M U N I C AT I E

20 21

Een substantieel deel (40%) van zijn werktijd investeert ds. Wim Dekker, hoofd vorming en educatie, in activitei-ten voor Areopagus, het centrum voor contextuele en missionaire verkondiging dat in 2008 werd opgericht. Uit de res-pons sindsdien is wel gebleken dat het centrum in een behoefte voorziet. Dat bleek ook in het verslagjaar. Vijfmaal organiseerde Areopagus op ‘Hydepark’ (Doorn) een meerdaagse cursus voor predikanten, onder andere over ‘Pre-sentatie en communicatie’, en ‘Een prediking die landt’. Per cursus waren er gemiddeld 10 deelnemers. Na afloop gaven ze gemiddeld een 8 als waarde-ringscijfer. In het verslagjaar was voor het eerst een cursus ‘Preken in een missionaire context’ opgenomen; voor missionair werkers en -predikanten is dit een aan-gelegen thema. Vier van hen namen deel aan deze cursus. En voor het eerst was een cursus opgenomen over ‘Voorgaan bij een uitvaart’; dat daar behoefte aan bestond, bleek wel toen de cursus in een mum van tijd was volgeboekt.

StudiedagOp 9 april belegde Areopagus een stu-diedag over het thema ‘Onder de preek gebeurt het!?’ In totaal waren er 69 aan-wezigen, onder wie 48 predikanten, 21 gemeenteleden. ‘De postmoderne cul-tuur, waarin ieder zijn zegje mag doen, maar niemand het voor het zeggen

heeft, heeft de hoorcrisis versterkt en de betekenis van de preek verder onder-mijnd’, hoorden zij dr. Paul Visser zeg-gen. ‘Toch houden we het vol – en ook dat gebeurt kerkbreed en zelfs wereld-wijd: onder de preek gebeurt het! Dat is geen kwestie van jezelf overschreeu-wen tegen beter weten in. Maar vrucht van het geloof in de Bijbelse notie dat God uitgerekend door de prediking heen ‘grote dingen wil verrichten.’ Naast dr. Visser verzorgden ds. G. van Meijeren, ir. Arnoud Looijen en Thea Metske inlei-dingen.

Een nieuw onderdeel van het aanbod in het verslagjaar was de retraite voor predikanten, in samenwerking met Jos Douma. In het nieuwe centrum ‘Reno-vita’ in Bleskensgraaf trokken 9 deelne-mers drie dagen met elkaar op rond het thema ‘De lectio divina en de preekvoor-bereiding’.Jaarlijks belegt Areopagus een cursus in samenwerking met de Protestantse The-ologische Universiteit. In 2010 dachten 14 deelnemers onder leiding van drs. Wim Dekker en dr. Bert de Leede na over ‘Profetische prediking’.

Sinds 2009 kent de IZB een werktak gericht op hogeropgeleide jongeren in de leeftijd van 25-45 jaar, onder de titel Transparant. De deelnemers krijgen een driedaagse training gericht op discipel-schap in het dagelijks leven. Tweemaal

Vorming en educatie

J A A RV E R S L A G 2 0 1 0 V O R M I N G E N E D U C AT I E

22 23

Succesvol eerste jaar IZB-ArkDe eerste dag van het jaar 2010 was voor de IZB op voorhand memorabel: op 1 januari werden de boekhandelactiviteiten namelijk samengevoegd met die van de collega’s van stichting Ark Mission. De bundeling van krachten, onder de naam IZB-Ark, wierp al meteen in het eerste jaar vruchten af: het resultaat pakte beter uit dan begroot.Met man en macht was de samenwerking in het najaar van 2009 voorbereid. IZB en Ark Mission bleken op veel punten gelijke partners: beide organisaties zijn actief op het gebied van zending en evangelisatie, en sterk verankerd in een deel van christe-lijk Nederland. De exploitatie van de boek-handels vertoonde grote overeenkomsten: een deel van de omzet wordt gerealiseerd via boekentafels in kerken. Daarnaast is er sprake van een daling van de inkomsten via de directe klantverkoop in de winkels, terwijl de verkoop van boeken via internet in de lift zit.

De boekwinkel van Ark in Driebergen is gesloten. De grote opruimingsverkoop trok veel koopjesjagers en genereerde daardoor veel omzet. Twee medewerkers maakten de overstap naar Amersfoort, waar ze gelukkig snel integreerden in het team.Naast de reguliere bedrijfsvoering doet IZB-Ark van tijd tot tijd van zich spreken door extra activiteiten. In oktober belegde

de boekhandel een avond met dr. Henk Vreekamp, die kwam spreken over zijn nieuwste boek ‘De tovenaar en de domi-nee’. In diezelfde maand was drs. René van Loon te gast; hij hield een bezielende lezing tijdens een goed bezochte ontmoe-ting met alle boekentafelhouders van IZB en Ark.

ResultatenEen blik op de cijfers leert dat de trend van de afgelopen jaar zich doorzet: de omzet via de webshop steeg met 16%. De directe winkelverkoop liep daaren-tegen gestaag terug. Het zwaartepunt van de boekhandelactiviteiten is (ook) zichtbaar verlegd: de winkelomvang is ingekrompen, de vrijkomende ruimte is benut voor twee werkplekken. Om de klant optimaal van dienst te kunnen zijn, is begonnen met de bouw van een nieuwe webshop, met een nieuwe lay-out en een verbetering van de communicatie met cliënten.

Het klantenbestand is in 2010 met ette-lijke duizenden toegenomen. Een derde (34%) van de totale omzet is gerealiseerd door de 136 boekentafels in kerken. Een belangrijke opsteker was de introductie van de Herziene Statenvertaling, die 4 december op de markt kwam. In de laatste maand van 2010 gingen er 5000 exem-plaren van de deur uit.

Boekhandel

J A A RV E R S L A G 2 0 1 0 B O E K H A N D E L

cultuur, die vreemd is aan het christelijk geloof, er soms vijandig, soms onver-schillig tegenover staat. Maar dat bete-kent niet, dat je zo goed en zo kwaad mogelijk probeert te overleven. Het betekent wel, dat je opnieuw beseft hoe bijzonder het is te mogen geloven. Het is een wonder, dat alles te maken heeft met genade en verkiezing. Er is geen enkele vanzelfsprekendheid in het gelo-ven. Die spiritualiteit hebben we ook vandaag weer nodig, een spiritualiteit, die gestempeld is door onvanzelfspre-kend geloven, door genade en verkie-zing als sleutelwoorden.’

In 2010 is ds. Dekker gevraagd om in het kader van het jubileum een boek samen te stellen. In overleg met de uitgever zagen we af van een bundel opstellen over missionair kerkzijn aan het begin van de 21e eeuw. In plaats daarvan zette ds. Dekker zich aan het schrijven van een boek over missionair werk in een tijd waarin de kerk op haar retour lijkt. Het boek ‘Marginaal en missionair; kleine theologie voor een krimpende kerk’ is geschreven op basis van gesprekken met het hoofd communicatie van de IZB.

De IZB heeft ds. Dekker tijdens het ver-slagjaar enkele maanden studieverlof verleend om hem in staat te stellen zijn proefschrift af te ronden. Het vervroegde emeritaat van zijn promotor, prof. dr. A. van de Beek, droeg bij aan dat besluit. De afronding van de studie over ‘De afwezigheid van God in de Europese cultuur’ zal in 2011 plaatsvinden.

belegde Transparant zo’n training in 2010, in conferentiecentrum Mennorode in Elspeet. Tijdens de eerste bijeenkomst met 17 deelnemers lag het accent op de achtergronden van de hedendaagse cul-tuur en de relevantie van het evange-lie. In de tweede bijeenkomst, waarvoor 23 deelnemers intekenden, stond de vraag centraal: ‘Hoe lees je de Bijbel?’ Door het trainingskarakter onderscheidt Transparant zich van het overige vor-mingsaanbod voor de doelgroep. Wel blijft het lastig om deze categorie met gericht publiciteit te bereiken; mond-tot-mond-reclame en een aanbeveling van de eigen predikant lijken het best te werken.

Lezingen en publicatiesNaast zijn bezigheden voor Areopagus en Transparant publiceert het hoofd vorming en educatie met grote regel-maat artikelen in de kerkelijke pers. Hij schreef toerustingsartikelen voor Tijding en Transmissie. In de Waarheidsvriend schreef hij columns voor de rubriek Zen-ding in zicht, in Christelijk Weekblad boekbesprekingen. In het verslagjaar was hij nauw betrok-ken bij de organisatie van de conferentie ‘Geestelijk leidinggeven vandaag’, in mei 2010, een tweedaagse bezinningsbij-eenkomst van de Gereformeerde Bond voor predikanten. Voor de Confessio-nele Vereniging hield hij een toespraak over ‘Missionair kerkzijn in hedendaags confessioneel perspectief.’ Een citaat daaruit: ‘Als gemeente van Christus ben je een minderheid te midden van een

24 25

J A A RV E R S L A G 2 0 1 0J A A RV E R S L A G 2 0 1 0

UitgeverijDe bundeling van de boekhandelactivi-teiten van IZB en Ark Mission heeft de sluimerende uitgeverij een nieuwe impuls gegeven. Onder de imprint IZB-Ark ver-schenen in 2010 vier Bijbelstudies: ‘Op zoek naar het geheim, ‘De strijd van het geloof’, ‘Bouwen op de rots’ en ‘Geloof, hoop & liefde’.

De jarenlange samenwerking met Boeken-centrum werd gecontinueerd. De uitgave ‘Kerk voor de buurt’, van René van Loon, leidde binnen een jaar tot een tweede druk. Ook de twee andere titels uit 2010, ‘Jezus beter begrijpen’ (drs. Niels de Jong) en het Bijbelse dagboek ‘Door vreemd gebied’ (drs. Pieter L. de Jong) droegen goed bij aan het bedrijfsresultaat. Het boekje van Niels de Jong is de eerste in een reeks, gekoppeld aan een website.

ToekomstIn het eerste jaar heeft de samenwerking haar waarde bewezen, maar is zeker geen reden om nu op de lauweren te gaan

rusten. Daarvoor bevindt de (christelijke) boekenbranche zich teveel in turbulent vaarwater. Door de oprukkende digitali-sering vindt een sanering plaats van het bestand van boekwinkels. Als uit het niets dienen nieuwe spelers zich aan. De her-schikking van het aanbod biedt voor IZB-Ark zowel kansen als bedreigingen. Zo is in het afgelopen jaar relatief veel tijd geïnvesteerd in het verkennen van nieuwe samenwerkingsverbanden. Na rijp beraad is besloten daar van af te zien. Die slotsom maakte het proces niet tot een nutteloze exercitie; de gesprekken verdiepten het inzicht in de markt. De snelle ontwikkelingen in de bran-che vergen een alerte houding van het management. De krachtige concurrentie vereist een hoog niveau aan dienstver-lening. Daarom wordt in de komende maanden een hypermoderne website ontwikkeld, die naar verwachting medio september 2011 online zal zijn. Snelheid, service en kwaliteit zijn speerpunten van het beleid, gericht op de uitbreiding van het klantenbestand.

26 27

Protestantse Kerk in NederlandOp de tweede werkdag van 2010, 5 januari, ondertekenden het moderamen van de generale synode van de Protes-tantse Kerk in Nederland en het bestuur van de IZB een samenwerkingsovereen-komst. De bijeenkomst vond plaats in Wateringseveld, een symbolische locatie, want in deze Vinex-wijk werken de PKN en de IZB samen in het project BOEI 90.‘We leven niet meer in de luxe positie los van elkaar te werken. Een dergelijke luxe kon weleens de armoede van de kerk zijn’, zei één van de onderteke-naars, dr. A(rjan) J.Plaisier, scriba van de Protestantse Kerk in Nederland. Missio-nair kerk-zijn is een van de speerpunten van de Protestantse Kerk. ‘Het is een reactie tegen een gevoel van verlegen-heid en defaitisme. Te lang hebben we onze missionaire opdracht laten liggen’, aldus Plaisier.

Hoe hartelijk de samenwerking ook is, vooralsnog kiest de IZB voor het bewa-ren van zijn zelfstandigheid, zei ds. M.J. (Johan) Tekelenburg, voorzitter van de IZB. ‘Aandacht vragen voor zending in Nederland is onze core business. Mis-schien is het niet verkeerd dat er een vereniging blijft die de kerk op deze opdracht aan blijft spreken.’ Hij verwees naar de lange traditie van de IZB. ‘We zijn het aan allen die zich hiervoor heb-ben ingezet verplicht zorgvuldig om te gaan met de know how en het vertrou-

Samenwerkingsverbanden

wen dat is opgebouwd. Die kennis en ervaring zetten we al jaren in voor de kerk. U mag erop vertrouwen dat wij dat gezien de samenwerkingsovereenkomst zo intensief mogelijk zullen doen.’Uitgesproken is dat op diverse terreinen intensief zal worden samengewerkt. In de eerste plaats met het missionaire team onder leiding van ds. mr. J.P. van Ark en drs. N. Dijkstra-Algra. In het ver-slagjaar was er tweemaal een werkconfe-rentie om de concrete uitwerking van de samenwerkingsovereenkomst gestalte te geven. Daarnaast participeerde de IZB in de eerste missionaire ronde. Bij min-stens de helft van de 80 bijeenkomsten in het land was de IZB vertegenwoor-digd. De IZB participeerde tevens in het Missionair Beraad, de beraadgroep die gevormd is rond het werk van het mis-sionaire team in de Protestantse Kerk.

Met het oog op de uitvoering van de samenwerking tussen IZB en MWKG is er geregeld overleg tussen de medewer-kers van beide organisaties.

Op een aantal plaatsen in Nederland werken Missionair Werk en Kerkgroei en de IZB samen in projecten. In de Haagse nieuwbouwwijk Wateringseveld, in de Rotterdamse achterstandswijk Span-gen en sinds kort in het nieuwe project MarcusConnect, een missionair initiatief vanuit de Marcuskerk in het multicultu-rele stadsdeel Moerwijk.

In het verslagjaar werden er stappen gezet om de samenwerking met andere programmalijnen van de Protestantse Kerk te intensiveren: in het bijzonder met de programmalijnen KiO (Kerk in ontwikkeling) en KiA (Kerk in Actie).

BondenMet de andere bonden in de hervormd-gereformeerde sector van de Protes-tantse Kerk in Nederland heeft de IZB geregeld overleg. Twee maal per jaar is er het Zeven bonden overleg. In dit bondenoverleg staat een bezinnend onderwerp centraal en wordt er infor-matie uitgewisseld. Nauwer overleg is er met de andere MUO’s (modalitaire uitvoeringsorganisaties) in de kerk: GZB en HGJB. Met de HGJB ligt er een lijn in verband met het jongerenwerk. Sinds het Windrooswerk bij de HGJB is ondergebracht vindt er een halfjaarlijks overleg plaats om de stand van zaken te bezien. Met de GZB werd in het ver-slagjaar afgesproken om een tweetal verkenners met ervaring in de kerk te benoemen. Zij zullen de mogelijkheden voor hernieuwde samenwerking van GZB en IZB in de toekomst onderzoeken en daarover in 2011 advies uitbrengen.

Andere partnersSinds haar oprichting is de stichting Evangelie & Moslims nauw verbonden met de IZB. Twee vertegenwoordigers van de IZB participeren in het bestuur van deze stichting en jaarlijks ontvangt Evangelie en Moslims een substantiële subsidie.

Voor de contacten met andere ‘partners in mission’ is de IZB lid van de koepel-organisaties Evangelische Alliantie en de Nederlandse Zendingsraad. In het breed opgezette beraad van kerken en para-kerkelijke organisaties vindt waardevolle bezinning plaats op actuele missiologi-sche vragen.

In het verslagjaar is de IZB ook toege-treden tot de Werkgemeenschap Mis-sionaire Gemeenschapsvorming, een initiatief waarin een groot aantal zen-dingsorganisaties in Nederland ervarin-gen in gemeenschapsvorming/gemeen-testichting uitwisselt.

In het overzicht van samenwerkingsver-banden mogen de Deputaten Evangeli-satie van de Christelijke Gereformeerde Kerken niet ontbreken. Al decennialang werkt de IZB met dit deputaatschap samen in de uitgave van evangelisa-tieblad ECHO. De contacten kregen in 2010 een nieuwe impuls door de ont-wikkeling van een website voor zoekers, een ‘digitale ECHO’.

In al deze samenwerkingsverbanden gaat het erom de missionaire expertise van de IZB ter beschikking te stellen aan andere organisaties en omgekeerd om zelf verdieping te ontvangen bij de bezinning op en de uitvoering van het missionaire werk.

S A M E N W E R K I N G S V E R B A N D E NJ A A RV E R S L A G 2 0 1 0

28 29

FormatieIn 2010 is de formatie van de IZB licht gestegen. Op 1 januari telde het per-soneelsbestand 31 medewerkers, op 31 december 2010 was dit aantal opgelo-pen tot 33. Het aantal fte is in dezelfde periode gestegen van 22,8 naar 23,8.

Als gevolg van de samenwerking tussen de boekhandels van de IZB en stichting Ark Mission zijn per 1 januari 2010 twee medewerkers van Ark overgenomen door de IZB, van wie er één in een bestaande vacature werd ingepast.

VerzuimHet verzuimpercentage bij de IZB ver-toont de afgelopen jaren een dalende trend. Het verzuimpercentage in 2008 bedroeg 4,73 procent, in 2009 was dit 3,2 procent. In 2010 kende de IZB een extreem laag verzuimpercentage van 0,94 procent.

De meldingsfrequentie in 2010 bedroeg 0,54. Dit houdt in dat, wanneer ieder-een zich maximaal 1 keer per jaar ziek meldt, 54 procent van de medewerkers zich daadwerkelijk ziek heeft gemeld. De gemiddelde verzuimduur bedroeg 7,1 werkdag.

PersoneelsbeleidVoor de behartiging van de personeels-zaken heeft de IZB in 2009, Marco Bijl, P&O-adviseur van de dienstenorganisa-

tie van de Protestantse Kerk in Neder-land ingehuurd, voor gemiddeld twee dagdelen per week. Hij adviseert de directeur en afdelingshoofden en biedt ondersteuning bij het verder vormgeven en uitvoeren van het personeelsbeleid. Deze constructie is in 2010 gecontinu-eerd.

In 2009 is prioriteit gegeven aan het beschrijven en ontwikkelen van P&O-procedures. In het verslagjaar zijn deze daadwerkelijk ingevoerd. Daarbij gaat het onder andere over de zogeheten HR-jaarcyclus, waarin iedere medewerker jaarlijks recht heeft op een functione-rings-, voortgangs- en beoordelingsge-sprek.

De IZB hecht grote waarde aan het bevorderen van deskundigheid van de medewerkers. Ondermeer in de functi-oneringgesprekken komt de persoon-lijke ontwikkeling van de medewerker ter sprake. In 2010 is in totaal € 10.613 uitgegeven aan deskundigheidsbevorde-ring. In 2009 was dit € 5.168.

FunctieboekIn 2010 zijn alle functies beschreven van de medewerkers die op het kantoor in Amersfoort werkzaam zijn. Dit heeft tevens geleid tot het herwaarderen van enkele functies. Voor de medewerkers op het kantoor in Amersfoort is dit traject inmiddels afgerond.

Voor de medewerkers die werkzaam zijn in de verschillende missionaire projec-ten moeten de functies nog beschreven worden. Dit moet onderdeel worden van een breder plan waarin tevens aandacht komt voor de selectieprocedure, de kerk-ordelijke positie en een ontwikkelings-programma voor deze medewerkers. Het streven is om dit totaalplan in 2011 af te ronden.

Veiligheid op de werkvloerIn 2010 is er een reglement voor seksu-ele intimidatie, discriminatie en geweld geïmplementeerd voor de medewerkers die hiermee te maken krijgen. Hierin is beschreven welk gedrag als ongewenst wordt aangemerkt, wat de rol van de vertrouwenspersoon is en hoe de klach-tenprocedure werkt. Inmiddels is Marjan

Personeel en organisatie

Riedijk benoemd als vertrouwensper-soon en is een klachtencommissie inge-steld, waarin zitting hebben Liesbet van Velzen-Vermaas (vanuit het bestuur) en Peter Smits (vanuit de kring van mede-werkers).

VrijwilligersbeleidDe IZB hecht veel waarde aan het werk dat door vrijwilligers wordt uitgevoerd. Mede door de inzet van vrijwilligers kan het werk van de IZB doorgang vinden. Het is belangrijk dat vrijwilligers zich thuis voelen bij de IZB. Vrijwilligers heb-ben recht op een prettige, veilige en gezonde werkomgeving. Teneinde op een zorgvuldige wijze om te gaan met vrijwilligers zijn richtlijnen opgesteld, ondermeer over vergoedingen, begelei-ding en arbeidsomstandigheden.

J A A RV E R S L A G 2 0 1 0 P E R S O N E E L E N O R G A N I S AT I E

30 31

Vijf maanden na het vertrek van Rufo Petri – per 1 januari 2010 – trad Ste-fan Poldervaart in dienst als fondsen-werver. Als gevolg van deze vacature en de daaropvolgende inwerkperiode heeft de fondsenwerving geruime tijd niet de aandacht kunnen krijgen die ze verdient. Ondanks de sombere verhalen over de markt van goede doelen, mocht de IZB in het verslagjaar ruim 1,5 miljoen euro ontvangen. Dat stemt tot grote dank-baarheid.

Anders dan zijn voorganger, die voorlich-ter/fondsenwerver was, richt Stefan Pol-dervaart zich hoofdzakelijk op de finan-ciën. Zoals aangegeven heeft de IZB in het beleid van de afgelopen jaren bewust reserves aangesproken om nieuwe pro-jecten te bekostigen. Nu de bodem van deze reserves in zicht komt, neemt het belang van een creatieve fondsenwerving steeds meer toe. Om de huidige projecten te kunnen continueren, heeft de IZB een doelstelling geformuleerd van jaarlijkse groei van 5%. Mede dankzij de actie ‘Overbruggen’ lag het groeipercentage in 2010 op 7%. Daarbij zijn de opbrengsten uit nalatenschappen buiten beschouwing gelaten.

Met grote voortvarendheid heeft de nieuwe medewerker zijn taak opgepakt en gewerkt aan creatieve initiatieven. Zo ontwikkelde hij het concept van fol-ders-op-maat. Gemeenten die voor de

zending in Nederland willen collecteren ontvangen folders met teksten die zijn toegesneden op hun situatie. Daardoor is een persoonlijker appèl mogelijk dan in een algemene folder. Het materiaal kan in eigen huis worden ontwikkeld, waar-door het ook nog eens een kostenbespa-ring met zich meebrengt.

LinkenDe nieuwe aanpak van de fondsenwer-ving is samen te vatten met het kern-woord ‘Linken’. Daarbij gaat het aller-eerst om de persoonlijke link van het lidmaatschap. Sommige leden zijn al decennialang betrokken bij het werk van onze vereniging. Hun jaarlijkse contribu-tie is de belangrijkste inkomstenbron van de IZB.

We constateren dat het ledenbestand vergrijst en dat de jongere generaties die vanzelfsprekende loyaliteit aan een vereniging minder kennen. Ze staan van harte achter het werk van zending en evangelisatie, maar uiten hun betrok-kenheid liever in de vorm van dona-teurschap. Voor deze giftgevers ligt de nadruk niet op de IZB als vereniging, maar op het concrete missionaire project. Dat vergt een accentverschuiving in de fondsenwerving.

Een andere manier van ‘linken’ richt zich op het bedrijfsleven. Dat is een gangbare strategie in de wereld van charitatieve

organisaties, maar nieuw voor de IZB. We gaan het gesprek aan met onderne-mers uit de achterban, met het verzoek om zich te committeren aan één of meer missionaire projecten. Inmiddels is een eerste groep ondernemers gevormd, die we uitgebreid informeren over de ver-scheidene projecten in Rotterdam. Een belangrijke variant van ‘linken’ is de structurele relatie die we leggen tussen gemeenten en missionaire projecten. Bij deze werkwijze snijdt het mes aan twee kanten: de gemeente is meer betrokken op het project waarvoor ze geld inzamelt. Door de inhoudelijke contacten met een

missionair werker of een predikant krijgt zending in Nederland meer een ‘gezicht’. De inspirerende verhalen uit de projecten stimuleren gemeente(lede)n om zelf in hun eigen situatie te doen wat hun hand vindt om te doen, om het evangelie te delen in woord en daad.

In de nabije toekomst biedt het ‘linken’-programma nog veel mogelijkheden om verder uit te werken, bijvoorbeeld onder jongeren. Verder staan er plannen op sta-pel om opnieuw aandacht te vragen voor nalatenschappen.

Fondsenwerving

F O N D S E N W E RV I N GJ A A RV E R S L A G 2 0 1 0

32 33

Met dankbaarheid zien we terug op het jaar 2010. We zijn ruimhartig van mid-delen voorzien om ons werk te doen. Daarbij komt dat we aanzienlijk minder uitgaven dan we hadden begroot. Van het begrote verlies van € 167.000 bleef zodoende in werkelijkheid maar een zeer bescheiden bedrag over. We sluiten het jaar af met een tekort van € 9.000.

We geven u hier een toelichting op de hoofdlijnen van de jaarrekening. De cij-fers in dit jaarverslag zijn slechts een samenvatting van de jaarrekening. Onze accountant, PWC, heeft die jaarreke-ning van een goedkeurende verklaring voorzien. De volledige jaarrekening is op aanvraag beschikbaar.

Baten uit eigen fondswervingGedurende een aantal jaren vertoonde de begroting van de IZB tekorten. Dat was bewust beleid om onze ‘overige reserve’ af te bouwen. Het geld werd besteed aan nieuwe projecten die op ons pad kwamen, onder andere in Amers-foort-Vathorst, Wateringen, Gouda, Den Haag, Rotterdam-Kralingen, -Centrum en -IJsselmonde en Sprang-Capelle. De bodem van de reserve komt steeds meer in zicht.

In 2009 is de ‘actie Overbruggen’ gestart om onze inkomsten op een structureel hoger niveau te brengen. Dat deden we vanuit de ‘drive’ om niet te hoeven

inkrimpen voor een sluitende begro-ting: er liggen overal mogelijkheden om onverminderd te werken vanuit onze passie voor missie: zending in Neder-land.Achteraf blijkt dat we in 2010 al te voorzichtig waren in de raming van de verwachte groei van de contributies en giften van particulieren, fondsen en bedrijven. We ontvingen van deze groep maar liefst 17% meer dan begroot. Daar zijn we zeer dankbaar voor.

Ook uit de inkomsten van de kerk en plaatselijke gemeenten blijkt de loy-aliteit van onze achterban. Al enkele jaren liggen deze op een min of meer constant niveau. We zoeken wel naar mogelijkheden ook deze inkomsten te doen groeien. Het programma ‘linken’ is daar een voorbeeld van. Plaatselijke gemeenten proberen we met dit pro-gramma inhoudelijk en financieel te betrekken bij de missionaire projecten in hun (nabije) omgeving.

Dienstverlening gemeentenEnkele vacatures in onze missionaire projecten leidden tot € 36.000 minder uitgaven aan ‘subsidies en bijdragen’ en ‘personeelskosten’ dan was begroot. Verder gaf de afdeling Toerusting € 8.000 minder uit dan begroot aan kos-ten van uitbesteed werk, kosten voor publiciteit en communicatie, en exploi-tatiekosten. De ontvangen bijdragen

voor gegeven cursussen waren € 8.000 hoger dan begroot, vanwege het door-voeren van een tariefsverhoging.

Vorming en educatieDe uitgaven aan vorming en educatie waren € 27.000 hoger dan begroot. Enerzijds kwam dit door de productie van het boek ‘Marginaal en missio-nair’ waar het hoofd communicatie en innovatie ook intensief bij betrokken is geweest. Anderzijds was dit het gevolg van het besluit om de management-kosten gelijkelijk over de verschillende afdelingen te verdelen. Deze beslissing leidde tot een hogere doorbelasting aan de afdeling vorming en educatie.

Communicatie en innovatieDe kosten voor communicatie en inno-vatie waren € 75.000 lager dan begroot. In het jaarplan 2010 was de realisatie van een nieuwe website opgenomen. In 2010 is besloten deze werkzaamheden uit te stellen tot 2011. Verder waren de drukkosten van het blad ‘Echo’ onge-veer € 25.000 lager dan begroot.

BoekhandelDe boekhandel sloot het jaar 2010 af met een positief exploitatieresultaat van € 13.000 waar een verlies van hetzelfde bedrag was begroot. De samenwer-king met Ark Mission, vanaf 1 januari 2010, heeft geresulteerd in een hogere omzet dan in de afgelopen jaren. Enkele meevallers droegen bij aan het posi-tieve resultaat: het verschijnen van de Herziene Statenvertaling leidde tot een

extra brutowinst van € 35.000 en de verkoop van de afgeboekte voorraad van de inmiddels gesloten Ark winkel in Driebergen leidde tot een extra winst van € 37.000.

Tot zover een toelichting op de recht-streekse bestedingen aan onze doelstel-ling. Van elke euro die we in 2010 uit-gaven, besteedden we 76 cent aan de doelstelling. In 2009 was dit 80 cent. Er werd minder uitgegeven aan de doel-stelling, zoals hierboven reeds is toe-gelicht. In verhouding hebben we daar-door 4% meer besteed aan de kosten van eigen fondsenwerving en de kosten van beheer en administratie.

Kosten eigen fondswervingIn 2010 maakte de IZB € 11.000 meer kosten dan was begroot. Enkele gerichte extra fondsenwervingsacties leidden weliswaar tot meer kosten, maar ook tot ruimschoots hogere - en veelal structu-rele - baten.De kosten voor de eigen fondsenwerving bedroegen 9,6% van de baten uit eigen fondsenwerving (2009: 8,2%). Daarmee zijn we ruim binnen de norm van 25% gebleven die het Centraal Bureau Fonds-werving hanteert. Ook bleven we binnen de norm van 10% die het bestuur van de IZB zichzelf heeft opgelegd.

Kosten beheer en administratieDe kosten van beheer en administratie lagen in 2010 op een hoger niveau dan in 2009 en waren ook hoger dan begroot. Eén van de oorzaken is de directeurs-

Financiën en bedrijfsvoering

F I N A N C I Ë N E N B E D R I J F S V O E R I N GJ A A RV E R S L A G 2 0 1 0

34 35

wissel in 2010. Daarnaast besteedde het hoofd financiën en bedrijfsvoering min-der tijd dan verwacht aan activiteiten die onder de bestedingen aan de doel-stelling worden verantwoord.Ten slotte leidde de aandacht voor de planning & controlcyclus, het herfor-muleren van de missie en visie en de voorbereiding van een nieuw meerja-renbeleidplan tot hogere kosten van beheer en administratie.

Het bestuur heeft vastgelegd dat de kosten van beheer en administratie maximaal 15% mogen zijn van de som der lasten. Met 14,4% (2009: 12,3%) blijven we daar in 2010 nog net onder.

Bezoldiging bestuur en directieIn 2010 ontvingen de bestuursleden uit-sluitend in totaal € 3.237 aan reiskos-tenvergoedingen.

Voor bezoldiging van de directie wordt de arbeidsvoorwaardenregeling van de Protestantse Kerk in Nederland toege-past. De bezoldiging van de directie sluit naar de mening van het bestuur aan bij het ideële karakter van de instelling en de benodigde professionaliteit. Toetsing van de bezoldiging aan de adviesrege-ling beloning directeuren van de Vereni-ging voor Fondsenwervende instellingen (VFI) leidt tot ondersteuning van deze zienswijze.

VermogenIn 2010 is € 94.000 toegevoegd aan de continuïteitsreserve. Met deze reserve willen we de continuïteit van de vereni-ging op langere termijn waarborgen. We achten een omvang van de helft van de begrote baten uit eigen fondsenwerving daarvoor voldoende. Overigens blijven we met dit bedrag ruim binnen de norm die de Vereniging voor Fondsenwer-vende instellingen (VFI) heeft aangege-ven: maximaal anderhalf keer de kosten van de werkorganisatie.Vooral vanwege de dotatie aan de conti-nuïteitsreserve nam de overige reserve in 2010 met € 127.000 af tot een bedrag van € 202.000. We verwachten in 2011 opnieuw een afname van € 125.000. Daaruit moge duidelijk zijn dat we het ons niet meer kunnen veroorloven een jaarrekening met grote tekorten af te sluiten zoals in de periode vóór 2010 het geval is geweest.

BeleggingsbeleidDe liquide middelen worden beheerd via spaarrekeningen en termijndeposito’s. We beschikken over een Treasury-sta-tuut waarin dit is vastgelegd. Uiteraard proberen we wel de renteopbrengst te maximaliseren door het schuiven van gelden van en naar termijndeposito’s. In 2010 hebben we echter geen nieuwe termijndeposito’s gesloten vanwege de aanhoudend lage rente op de rente- en kapitaalmarkt.

F I N A N C I Ë N E N B E D R I J F S V O E R I N GJ A A RV E R S L A G 2 0 1 0

Dienstverband

aard (looptijd) onbepaald bepaald onbepaald

uren 36 16 36

part-time percentage 100 44 100

periode 1/1 - 16/1 1/1 - 28/2 1/2 - 31/12

Bezoldiging

Bruto loon/salaris 3.247 5.421 60.610

Vakantiegeld 256 434 4.849

Eindejaarsuitkering 265 450 5.031

Sociale lasten 84 916 5.469

Pensioenlasten 439 727 8.069

Belastbare vergoedingen/bijtellingen 1.773 0 230

Overige beloningen op termijn 0 0 0

Uitkeringen beëindiging dienstverband 0 0 0

Totaal 6 .064 7 .948 84 .258

Bezoldiging directie D.P.C P.J. L. Wüllsch- Looijen Oudshoorn leger (directeur) (interim-dir.) (directeur) € € €

Relevante nevenfuncties van de directie en het bestuur

M.C. Batenburg Predikant (Waddinxveen)

J.H. van Bemmel N.v.t.

P. van den Heuvel N.v.t.

Z.A. Jansen-Smit Psychologe school voor speciaal basisonderwijs

A.P. van der Kooy Algemeen directeur P.L.J. Bom Holding BV

M.J. Tekelenburg Predikant (IJsselstein)

H.J. van der Veen Predikant (Sliedrecht)

L. van Velzen-Vermaas Preventiewerker OptiMent

J. van Walsum Predikant (Zoetermeer)

R.F. de Wit Predikant (Vriezenveen)

L. Wüllschleger N.v.t.

36 37

ACTIVA

Materiële vaste activa

Onroerende zaken 221.539 221.539

Inventaris 40.475 49.481

Vervoermiddelen 5.425 7.595

267.439 278.615

Financiële vaste activa

Overige vorderingen 8.490 8.490

8.490 8.490

275.929 287.105

Voorraden

Handelsgoederen 156.171 119.791

156.171 119.791

Vorderingen en overlopende activa

Debiteuren 138.603 148.963

Vorderingen op gelieerde organisaties 9.633 2.363

Belastingen en premies 597 0

Overige vorderingen en overlopende activa 30.519 31.108

179.352 182.434

Liquide middelen

Spaarrekeningen en deposito’s 795.000 747.000

Rekeningen-courant 57.079 44.120

Kas 992 1.123

853.071 792.243 Totaal 1.464.523 1.381.573

31 december 2010 31 december 2009

E E E E

Balans per 31 december 2010

PASSIVA

Reserves en fondsen

Reserves

Continuïteitsreserve 793.000 699.000

Overige reserves 202.142 328.889

995.142 1.027.889

Fondsen

Bestemmingsfonds missionaire projecten 23.500 0

23.500 0

1.018.642 1.027.889

Voorzieningen

Voorziening voor groot onderhoud 58.954 69.838

58.954 69.838

Kortlopende schulden

Crediteuren 125.162 103.716

Schulden aan gelieerde organisaties 39.941 48.905

Belastingen en premies 70.907 49.992

Vooruitontvangen bedragen 57.523 10.236

Overige schulden en overlopende passiva 93.394 70.997

386.927 283.846

Totaal 1.464.523 1.381.573

31 december 2010 31 december 2009

E E E E

Balans per 31 december 2010

F I N A N C I Ë N E N B E D R I J F S V O E R I N GJ A A RV E R S L A G 2 0 1 0

38 39

BATEN

Baten uit eigen fondsenwerving 1.477.783 1.398.000 1.483.147 1.586.000

Baten uit beleggingen 64.768 64.400 56.075 57.200

Som der baten 1.542.551 1.462.400 1.539.222 1.643.200

LASTEN

Besteed aan doelstellingen

Dienstverlening gemeenten 791.380 849.800 921.775 925.100

Vorming en educatie 157.937 131.100 98.052 147.900

Communicatie en innovatie 102.911 178.400 116.271 146.700

Boekhandel -6.644 12.800 27.258 7.900

Samenwerkingsverbanden 140.600 146.000 172.500 131.900

1.186.184 1.318.100 1.335.856 1.359.500

Werving baten

Kosten eigen fondsenwerving 141.555 130.700 121.594 156.900

Kosten van beleggingen 861 2.000 4.651 2.000

142.416 132.700 126.245 158.900

Beheer en administratie

Kosten beheer en administratie 223.198 178.200 205.600 223.800

223.198 178.200 205.600 223.800

Som der lasten 1.551.798 1.629.000 1.667.701 1.742.200

Resultaat -9.247 -166.600 -128.479 -99.000

Staat van baten en lasten over 2010

Werkelijk Begroot Werkelijk Begroot 2010 2010 2009 2011

E E E E

F I N A N C I Ë N E N B E D R I J F S V O E R I N GJ A A RV E R S L A G 2 0 1 0

Reserves

Continuïteitsreserve 94.000 29.000 29.000 26.000

Overige reserve -126.747 -195.600 -157.479 -125.000

-32.747 -166.600 -128.479 -99.000

Fondsen

Bestemmingsfonds missionaire projecten 23.500 0 0 0

23.500 0 0 0

-9.247 -166.600 -128.479 -99.000

Resultaatbestemming over 2010

Werkelijk Begroot Werkelijk Begroot 2010 2010 2009 2011

E E E E

40 41

F I N A N C I Ë N E N B E D R I J F S V O E R I N GJ A A RV E R S L A G 2 0 1 0

Verdeling lasten over doelstellingen, werving baten en beheer en administratie

Beheer en administratie

Totaal werkelijk 2010

Totaal begroot 2010

Totaal werkelijk 2009

Dienst-verlening

gemeenten

Vorming en educatie

Communicatie & Innovatie

BoekhandelSamen-

werkings-verbanden

Kosten eigen fondsen-werving

Kosten van beleggingen

€ € € € € € € € € € €

Subsidies en bijdragen 121.613 0 15.000 0 140.600 0 0 0 277.213 292.200 335.028

Afdrachten 0 0 0 0 0 5.455 0 0 5.455 2.600 2.535

Aankopen en verwervingen 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0

Uitbesteed werk 6.208 15.601 513 5.710 0 430 861 1.195 30.518 41.800 27.291

Publiciteit en communicatie 1.345 3.529 50.760 1.496 0 72.321 0 0 129.451 124.200 112.515

Exploitatiekosten 7.219 29.402 127.988 97.324 0 0 0 0 261.933 286.000 224.787

Personeelskosten 786.028 122.771 63.395 197.980 0 52.456 0 177.439 1.400.069 1.344.100 1.401.843

Huisvestingskosten 11.355 3.385 2.408 22.500 0 2.022 0 5.626 47.296 55.000 49.249

Kantoor- en algemene kosten 12.253 5.408 4.498 17.325 0 7.865 0 36.138 83.487 74.500 70.904

Afschrijving en rente 5.650 1.684 1.198 19.402 0 1.006 0 2.800 31.740 27.000 24.010

951.671 181.780 265.760 361.737 140.600 141.555 861 223.198 2.267.162 2.247.400 2.248.161

Bijdragen eigen doelgroep -160.291 -23.843 -162.849 -368.381 0 0 0 0 -715.364 -618.400 -580.460

Totaal 791.380 157.937 102.911 -6.644 140.600 141.555 861 223.198 1.551.798 1.629.000 1.667.701

Besteed aan doelstellingen Werving baten

Verdeling lasten over doelstellingen, werving baten en beheer en administratie

42 43

Accountantsverklaring

J A A RV E R S L A G 2 0 1 0 S T R U C T U U R W E R K O R G A N I S AT I E

Structuur van de werkorganisatie

ALV

Best

uur

Dir

ecte

ur

Dir

ectie

-sec

reta

riaa

t Hoo

fd v

orm

ing

en e

duca

tieH

oofd

die

nstv

erle

ning

ge

mee

nten

Evan

gelis

ator

isch

e pr

ojec

ten

Are

opag

usFi

nanc

iële

adm

inis

trat

ieC

omm

unic

atie

Toer

ustin

gTr

ansp

aran

tSe

cret

aria

atFo

ndse

nwer

ving

Mis

sion

air j

eugd

- en

jong

eren

wer

kSt

udie

en

bezi

nnin

gBo

ekha

ndel

Expe

rtis

ecen

trum

Wer

k on

der m

oslim

sPe

riod

ieke

n

Hoo

fd c

omm

unic

atie

en

inno

vatie

Hoo

fd fi

nanc

iën

en b

edri

jfsvo

erin

g

Staf

med

e-w

erke

r HR

M

44 45

In 2011 richt de IZB zich op één ele-ment uit de missie: De IZB wil de Pro-testantse Kerk in Nederland en haar gemeenten dienen met het oog op de missionaire opdracht. Daarbij werken we zoveel mogelijk samen met onze part-ners in de kerk, de afdeling Missionair Werk en Kerkgroei, de GZB en de HGJB.Per beleidsterrein zetten we enkele high-lights uit het jaarplan op een rij, in voor-bijgaan aan de reguliere activiteiten:

Dienstverlening gemeenten• De ervaringen in de missionaire pro-

jecten in Amsterdam, Rotterdam, Den Haag (Boei 90), Groningen (Het Pand) en Zoetermeer zullen worden bijeen-gebracht in een beleidsdocument over ‘gemeenschaps-/gemeentevorming’.

• In het kader van ‘revitalisering/Kerk voor de buurt’ worden projecten gestart in Den Haag (Bethlehemkerk) en Amsterdam (Jordaan, vanuit de Noorderkerk).

• Op diverse plaatsen worden voorbe-reidingen getroffen voor (mogelijk) nieuwe projecten: Den Haag (Mar-cusConnect), Rotterdam-Kralingen, Almelo, Tilburg, Arnhem, Rotterdam-Charlois en Hilversum.

• De afdeling presenteert in het derde kwartaal van 2011 – samen met hoofd vorming en educatie - een plan hoe de opleiding en begeleiding van mis-sionaire werkers in dienst van de IZB gestalte kan krijgen.

Toerusting• De Basis Box, Quick Scan en de cur-

sus Scopus worden breed in de markt gezet.

• Het aanwaaispreekuur – belangrijk voor nieuwe contacten met gemeen-ten - krijgt veel aandacht in de voor-lichting.

• Omdat veel deelnemers aan het hui-dige cursusaanbod regelmatig op de vraag stuiten wat geloven voor hen-zelf betekent, ontwikkelt de afdeling toegankelijk vormings- en toerus-tingsmateriaal. Met dit nieuwe aanbod proberen we 25% van een gemeente te bereiken (momenteel 5 à 10%).

• Door de opleiding van trainers, kun-nen we veel meer gemeenten bereiken dan nu het geval is. Met de nieuwe werkwijze kan het aantal cursussen Gunnend Geloven naar verwachting verdubbelen. In 2011 wordt hierop geïnvesteerd, de tijdwinst zal in de jaren daarna kunnen worden geoogst.

• Voor de Scopuscursus wordt een gebruikersgroep opgezet.

• De deskundigheidsbevordering van personeel is gericht op het procesma-tig begeleiden van gemeenten en het geven van gerichte adviezen.

Vorming en educatie• Areopagus belegt vijf meerdaagse cur-

sussen, voor predikanten in de Protes-tantse Kerk in Nederland, daarnaast een cursus in samenwerking met de

Jaarplan 2011

Protestantse Theologische Universiteit en een retraite met het instituut van dr. Jos Douma.

• Dr. P.J. Visser publiceert een boek onder de titel ‘Onder de prediking gebeurt het!?’

• Met de totstandkoming van de nieuwe interactieve website (IZB) ontwikkelt Areopagus een digitaal platform over missionaire en contextuele prediking.

• Transparant belegt twee driedaagse conferenties voor de missionaire vor-ming van hoger opgeleiden tussen 25 en 45 jaar. Eind 2011 vindt een evalu-atie plaats.

• Het boek ‘Marginaal en missionair’ verschijnt. Voor de gedachtewisseling over de inhoud wordt een studiebij-eenkomst voor predikanten/theologen belegd.

Communicatie• In overleg met hoofd vorming en

educatie (en de GZB, als partner in de redactie) wordt een nieuwe opzet gemaakt van Transmissie.

• De nieuwe website wordt medio 2011 in gebruik genomen. Bij die gelegen-heid wordt ook de huisstijl vernieuwd.

• Op het gebied van social media maakt de IZB een inhaalslag.

• In 2011 ontwikkelt de IZB een film ten behoeve van de voorlichting.

Fondsenwerving• De activiteiten zijn gericht op een stij-

ging van de inkomsten met 5% ten opzichte van 2010.

• In een brochure wordt het thema ‘nalatenschappen’ opnieuw onder de aandacht gebracht.

• Inspelend op de ontwikkelingen ont-wikkelt de IZB een donateursbeleid.

J A A RV E R S L A G 2 0 1 0 J A A R P L A N 2 0 1 1

46 47

Boekhandel• Uitgroeien tot grootste christelijke

internetboekhandel• Verbeteren van de marges (o.a. op

Alpha materialen)• Omzetgroei ten minste 15% t.o.v.

2010• Optimaliseren verzendmethode• Voortzetten uitvoer businessplan

(2010)• Opstellen van een handleiding voor

boekentafels

Bedrijfsvoering en financiën• Aanbieden expertise aan plaatse-

lijke gemeenten bij het opstellen van begrotingen voor nieuwe en lopende missionaire projecten;

• Protocol opstellen waar in staat onder welke voorwaarden kerk en gemeen-ten gebruik kunnen maken van onze vergaderfaciliteiten;

• Gekoppeld aan het nieuwe meerjaren-beleid plan een meerjarenbegroting opstellen;

• Ontwerpen nieuwe interne financiële rapportagestructuur ter ondersteu-ning van budgetverantwoordelijkheid afdelingshoofden vanaf 2012;

• Implementatie nieuw automatise-ringssysteem;

• Opstellen en uitvoeren meerjarenon-derhoudsplan huisvesting;

• Onderzoek doen naar efficient gebruik van de gebouwen (inclusief afwegin-gen rond modernere huisvesting) en naar het uitbreiden van parkeermoge-lijkheden.

Human Resource Management-Personeelszaken• In 2011 voert de afdeling een mede-

werkerstevredenheidsonderzoek uit.• Personeelsleden krijgen in 2011 een

preventief medisch onderzoek.• Bij vertrekkende personeelsleden

wordt vanaf 2011 een exit-interview afgenomen.

• De procedure voor de werving en selectie en benoeming van missionair werkers en missionair predikanten wordt in 2011 geïmplementeerd.

J A A RV E R S L A G 2 0 1 0 J A A R P L A N 2 0 1 1

48 49

Missionaire werkers/predikanten in dienst van de IZBDr. J. A. van den Berg, Groningen A.H. ten Brinke, WateringenN. Grijzenhout, VeenendaalDs. N. de Jong, Rotterdam-CentrumMw. S. Joosse, Amsterdam (Jeruzalemkerk)Dr. A. Markus, UtrechtIr. P.C.H. Smits, Amsterdam (Noorderkerk)N.F. van Splunter, DelfshavenJ. Waanders, Groningen

Missionaire werkers/predikanten in samenwerkingsprojectenH.P. Boerman, ZoetermeerH.P. den Breejen, BergschenhoekC.J. Dekker, Rijnsburg M. Deleu, GoudaMw. T.C.A. de Jong, Zoetermeer

Ds. A.A. van Kampen, WieringerwaardDs. G.A. Kansen, HilversumDs. W.M. van Laar, Delfshaven Ds. M.C. van Pelt, Rotterdam-KralingenDs. G. van de Pol, Rotterdam-LombardijenDs. C.L. de Rooij, Rotterdam-IJsselmondeDrs. R.F.J. Strengholt, DelftJ.W. van der Vegte, VoorthuizenJ.O. Verkerk, HuizenA. Verstoep, PuttenH.J. Verwoerd, ZoetermeerH. Wijnne, Nunspeet

Personalia (per 31 december 2010)

BestuurDs. M.J. Tekelenburg, voorzitter en waarnemend penningmeesterIJsselstein Ds. R.F. de Wit, secretarisVriezenveenDs. M.C. Batenburg, WaddinxveenProf.dr.ir. J.H. van Bemmel, MaarssenDr. P. van den Heuvel, BunnikMw. drs. Z.A. Jansen-Smit,GeldropDs. H.J. van der Veen, SliedrechtMw. J.E. van Velzen-Vermaas, Harderwijk

DirectieDs. L. Wüllschleger, directeur

Landelijke werkersDs. W. Dekker, hoofd vorming & educatieMw. drs. E.M. de Graaf-Klok,eindredacteur ECHODs. D. Hoolwerf,regionaal missionair adviseurK. Koster,hoofd dienstverlening gemeentenMw. drs. A.J. van Maanen-Hoekman, missionair adviseur

J. van Noppen, hoofd communicatie & innovatieS.H.P. Poldervaart, fondsenwerverJ.J. Timmer, missionair adviseurMw. A.E. Veldhuizen, missionair adviseurMw. T.J. Zeefat-Otter, missionair adviseur

BureauMw. A. van de Beek, interieurverzorgingMw. G. van de Beek, secretariaatM.C. Bijl, medewerker personeel & organisatieMw. M.C.E. van Ginkel-Huisman, management assistentMw. M. Pleizier-den Oudsten, receptioniste/telefonisteH.L. Timmermans, administrateurDrs. J. Westland RA, hoofd financiën en bedrijfsvoering

BoekhandelH. Borghuis, managerMw. H.H. Dijkshoorn Mw. W.A. Inkenhaag-van de VliertMw. C.M. ImthornMw. C. LindhoudB.R. VeenstraH. Wijnne

P E R S O N A L I AJ A A RV E R S L A G 2 0 1 0

50 51

J A A RV E R S L A G 2 0 1 0 V E R A N T W O O R D I N G S V E R K L A R I N G

Het bestuur van IZB - vereniging voor zending in Nederland onderschrijft blij-kens een door de bestuursleden per-soonlijk ondertekende verklaring de vol-gende principes van goed bestuur:1. Binnen de instelling dient de functie

“toezicht houden” (vooraf: vaststel-len of goedkeuren van plannen en achteraf: het kritisch volgen van de organisatie en haar resultaten) duide-lijk te zijn gescheiden van het “bestu-ren” en van de “uitvoering”.

2. De instelling dient continu te werken aan een optimale besteding van mid-delen, zodat effectief en doelmatig gewerkt wordt aan het realiseren van de doelstelling.

3. De instelling streeft naar optimale relaties met belanghebbenden, met gerichte aandacht voor informatie-verschaffing en de inname en verwer-king van wensen, vragen en klachten.

Deze drie principes zijn hierna nader uitgewerkt.

Principe 1 - toezicht houden, besturen en uitvoeren

Organisatie van het intern toezicht op bestuurlijke en uitvoerende taken en de uitvoering daarvan

De instelling wordt bestuurd door het bestuur, bestaande uit ten minste zeven

natuurlijke personen.

De dagelijkse leiding van de activitei-ten berust bij de eenhoofdige directie. De directeur opereert met inachtneming van de statuten, de bestuursbesluiten en het directiereglement.

Het toezicht vooraf berust bij het bestuur. Het bestuur stelt, op advies van de directeur, het meerjarenbeleidsplan, het jaarplan en de begroting vast. Na vaststelling in het bestuur wordt hieraan uitvoering gegeven door de verschil-lende afdelingen onder leiding van de directeur.

Het bestuur heeft het besturen van de vereniging gedeeltelijk gedelegeerd aan de directeur. Tot de competentie van de directeur behoren het uitvoeren van de werkzaamheden, binnen de kaders van het door het bestuur vastgestelde beleid, het leiding geven aan de werkorganisa-tie, het personeelsbeleid en het onder-houden van externe contacten.

De instelling heeft geen afzonderlijk toezichthoudend orgaan. De functie toezicht houden achteraf wordt vervuld door het bestuur. Het bestuur vergadert ten minste vier maal per jaar, in aan-wezigheid van de directeur. De toezicht-houdende functie van het bestuur vindt plaats door beoordeling van door de directeur aangeleverde stukken (inclu-

sief een periodiek directieverslag) en de besluitvorming daarover.

De instelling heeft een Commissie Toet-sing Financieel Beleid, welke bestaat uit leden van de vereniging (niet zijnde bestuursleden) met specifieke deskun-digheid op financieel en beleidsmatig gebied. Deze commissie overlegt ten minste twee maal per jaar met de direc-teur en het hoofd financiën en bedrijfs-voering over het beleid, de begroting en de jaarrekening en is op deze wijze namens de leden betrokken bij het toe-zicht vooraf en achteraf.

Aan de hand van het jaarverslag leggen bestuur en directie aan de leden van de vereniging verantwoording af over de verrichte activiteiten, over de ingezette middelen en over de uitkomsten van de fondsenwerving. De algemene ver-gadering (de ledenvergadering) stelt na bespreking het jaarverslag vast en ver-vult aldus haar rol van toezicht houden achteraf.

Optimale samenstelling van het bestuur

IZB - vereniging voor zending in Neder-land streeft naar een zodanige samen-stelling van het bestuur, dat de noodza-kelijk geachte competenties binnen het bestuur vertegenwoordigd zijn. Op deze wijze wordt gewaarborgd dat de indi-viduele bestuursleden gezamenlijk over een veelheid aan kwaliteiten beschikken.

Evaluatie van het functioneren van directie en bestuurders

Het functioneren van de directie wordt jaarlijks geëvalueerd door het bestuur, mede aan de hand van de directiever-slagen over de verstreken periode, die geagendeerd zijn voor de bestuursver-gaderingen. Daarnaast vindt ten minste eenmaal per jaar een functioneringsge-sprek door de voorzitter van het bestuur en een ander bestuurslid met de direc-teur plaats.

In het op 12 maart 2010 vastgestelde document ‘beschrijving van de bestuurs-structuur’ is opgenomen: ‘het bestuur zal ten minste één maal per vier jaar – onder leiding van een externe deskun-dige - het eigen functioneren, gericht op de kwaliteit en de doelmatigheid van besturen, beoordelen en ontwikke-len’. De vaststelling van dit document in 2010 was het gevolg van een uitge-breide evaluatie van het functioneren van bestuur, directie en werkorganisatie in 2008 en 2009. Daarbij is de heer drs. G.H. Verweij als extern adviseur betrok-ken geweest.

Principe 2 - optimale besteding van middelen

Benoemen van richtinggevende doel-stellingen op alle relevante gebieden en niveaus

Op 19 november 2010 heeft het bestuur een nieuwe missie en visie vastgesteld.

Verantwoordingsverklaring IZB - vereniging voor zending in Nederland 2010

52 53

De missie luidt: ‘de IZB staat voor zending in Nederland. Wij verlangen ernaar dat gemeenten en gemeentele-den gestalte geven aan het evangelie van Jezus Christus in de wereld en dat zij daardoor mensen voor hem winnen. Het is onze passie dat mensen die Hem nog niet kennen, tot het heil in Chris-tus komen en samen met zijn gemeente Hem navolgen’.

Na evaluatie van uitvoering van het voorafgaande meerjarenbeleidplan wordt eens per vier jaar een nieuw meerjaren beleidplan opgesteld. Het beleidplan gaat vergezeld van een meerjarenbegroting waarin de financi-ele gevolgen van de gemaakte keuzes zijn weergegeven.

In 2009 zijn initiatieven genomen om de beleids- en begrotingscyclus op een andere leest te schoeien; meer conform de eisen des tijds, met jaarlijkse activi-teitenplannen en SMART-doelstellingen. In 2010 heeft dit geleid tot het voltooien van een eerste stap: het vaststellen van een nieuwe missie en visie. Eind 2010 heeft dit een vervolg gekregen in defi-niëren van onze kernwaarden. In 2011 wordt ter voorbereiding op het kiezen van nieuwe strategische doelstellingen een gedegen omgevings- en interne analyse uitgevoerd. Deze strategische doelstellingen zullen eind 2011 / begin 2012 worden vastgesteld, zodat in het voorjaar van 2012 een meerjarenbeleid-plan 2013 – 2016 kan worden vastge-steld door het bestuur.

Monitoren en evalueren van de uitvoering van activiteiten en interne processen

De organisatie is zich ervan bewust, dat de noodzakelijke middelen door collec-ten en giften bijeengebracht worden. Het beleid is mede daarom gericht op de effectiviteit van de activiteiten en de efficiënte inzet van middelen. De per-soneelskosten vormen de belangrijkste kostencategorie. Het betreft vaak pro-jecten met een lange looptijd. Bij het bepalen van de personele inzet binnen de werkvelden is de omvang van de inzet (parttime of fulltime) voortdurend een punt van aandacht. Ook bij inkoop van goederen en diensten wordt gezocht naar de beste prijs-kwaliteitverhouding.

Bewaking van de doelmatige uitvoering van de activiteiten vindt plaats door bestuur, directeur en afdelingshoof-den. Aan de hand van het directiever-slag en/of voorstellen van de directeur bewaakt het bestuur de voortgang van de doelstellingen voor de desbetreffende periode en worden nieuwe initiatieven besproken. Intern bewaakt en evalueert de direc-teur de inhoudelijke aspecten van de activiteiten, de doelmatige uitvoering daarvan en de realisering van de doel-stellingen. Basis daarvan zijn werkver-slagen, rapportages en/of voorstellen van de afdelingshoofden, waarin aan-dacht besteed wordt aan knelpunten en nieuwe initiatieven besproken. Voor onderlinge afstemming bespreken direc-

teur en afdelingshoofden hun rapporta-ges tevens in de vergaderingen van het coördinerend team.

De bestedingscontrole vindt als volgt plaats. Eenmaal per kwartaal wordt een budgetrapportage opgesteld en worden de bestedingen vergeleken met de taak-stellende begroting. Belangrijke verschil-len worden geanalyseerd. De directeur stelt aan de hand van deze gegevens vast of het niveau van de bestedingen acceptabel is.

Maandelijks wordt de ontwikkeling van de inkomsten bewaakt aan de hand van een rapportage van de gerealiseerde inkomsten in relatie tot begroting en realisatie van voorgaande jaren.

In werking stellen van aanpassingen naar aanleiding van de evaluaties

De wijze van aanpassing hangt af van het desbetreffende onderwerp. Het bestuur maakt afspraken met de direc-teur over gewenste aanpassingen en de implementatie daarvan en ziet, onder-meer aan de hand van het directiever-slag, er op toe dat de implementatie daadwerkelijk plaats vindt.

Principe 3 - optimale relaties met belanghebbenden

Belanghebbenden van IZB - vereni-ging voor zending in Nederland

De belanghebbenden van de IZB zijn:

intern1. de leden van de vereniging;2. medewerkers, bestuursleden en vrij-

willigers;

extern3. alle kerkelijke gemeenten binnen de

Protestantse Kerk in Nederland, en met name zij die de activiteiten van IZB - vereniging voor zending in Nederland financieel en anderszins steunen;

4. kerkenraden, predikanten, zendings- en evangelisatiecommissies, lectuur-commissies;

5. rand- en buitenkerkelijken;6. donateurs en subsidieverstrekkers;7. bovenplaatselijke kerkelijke organen;8. samenwerkingsverbanden en christe-

lijke organisaties;9. christelijke media.

Inhoud en de kwaliteit van de aan de belanghebbenden verstrekte informa-tie en wijze waarop informatie wordt verstrekt

De externe communicatie is voorname-lijk gericht op de (predikanten, kerken-raden en leden van) plaatselijke kerke-lijke gemeenten binnen de Protestantse Kerk in Nederland.

Daarbij wordt gebruik gemaakt van een breed scala aan middelen: 1. het blad Tijding, dat vier maal per jaar

wordt toegezonden aan alle leden;2. de website www.izb.nl, met nieuws en

achtergronden;

V E R A N T W O O R D I N G S V E R K L A R I N GJ A A RV E R S L A G 2 0 1 0

54 55

3. het periodiek Transmissie, drie maal per jaar, een uitgave in samenwerking met de Gereformeerde Zendingsbond (GZB), gericht op toerusting van gemeenteleden;

4. het (interne) IZB-Bulletin, dat gemid-deld eenmaal per drie weken digitaal wordt verspreid onder alle medewer-kers;

5. folders, brochures, via kerkelijke gemeenten;

6. persberichten in landelijke bladen en kerkbladen;

7. nieuws- en achtergrondartikelen in landelijke media;

8. voorlichtingsbijeenkomsten (op aan-vraag van gemeenten).

De verantwoordelijkheid voor deze uit-gaven ligt bij de directie; het uitvoe-rende werk geschiedt onder leiding van het hoofd communicatie en innovatie.

Inrichting van de communicatie

Het communicatiebeleid van de IZB wordt gekenmerkt door de volgende trefwoorden: actueel, transparant, pro-actief, doelgericht. Afhankelijk van de aard en de urgentie van de communica-tie wordt daarbij een keuze gemaakt uit de veelheid aan mogelijkheden.

Manier van omgaan met ideeën, opmerkingen, wensen en klachten van belanghebbenden

Over de wijze waarop we met belang-hebbenden communiceren bestaan heldere afspraken. Er bestaan korte lijnen voor de beantwoording van vra-gen, opmerkingen of klachten. Veruit de meeste worden binnen een week beant-woord. Als de opmerkingen of vragen nader overleg vereisen binnen de verga-dering van het coördinerend team, volgt een schriftelijke, dan wel mondelinge respons uiterlijk binnen twee weken.Vragen van de pers worden behartigd door de directeur of, als de vragen spe-cifieke werkterrein betreffen (Areopagus, Transparant, missionaire bewustwor-ding), het hoofd vorming en educatie.

Amersfoort, 25 mei 2011

Namens het bestuur van IZB - vereni-ging voor zending in Nederland,

M.J. Tekelenburg, voorzitterR.F de Wit, secretaris

V E R A N T W O O R D I N G S V E R K L A R I N GJ A A RV E R S L A G 2 0 1 0

56

J A A RV E R S L A G 2 0 1 0