İşbirlikli Öğrenme Kuramı

İşbirlikli Öğrenme KuramıÖzel Öğretim Yöntemleri

Ercan TAMĞAÇİsrafil TURAN

2

“İnsanın en büyük buluşu ateş, tekerlek ve motor değildir; atom enerjisi veya maddi dünya ile ilgili

herhangi bir şey de değildir. İnsanın en büyük buluşu anlaşarak, ekip halinde uyum içinde

çalışabilmesidir.” B. Jenning

3

•Ortak bir hedefe ulaşmak yada ortak bir amacı gerçekleştirmek için etkileşimde bulunan ve birbirine bağlı olan, iki yada daha fazla sayıda bireyden meydana gelen topluluktur.

Grup Nedir?

4

• Karşılıklı Bağımlılık• Etkileşim• İş Birliği• Paylaşılan Ortak Amaçlar

Grup Nedir?

Bir Grubu Herhangi Bir Topluluktan Ayıran En Önemli Özellikleri:

5

Birkaç kişinin, bir çalışmayı belirlenen hedef doğrultusunda amaca ulaşmak için, beraberce yaptıkları tüm etkinliklere Grup Çalışması denir.

Grup Çalışması Nedir?

6

Grupla çalışma, bireyin kendisini geliştirmesine, çeşitli şekillerde ifade etmesine ve belli rol ve statülere sahip olmasına olanak sağlar.

Grup Çalışmasının Önemi

7

Öğrenme Ortamları

Bireysel(İndividualisti

c) Öğrenme Ortamı

Yarışmacı(Competitive)

Öğrenme Ortamı

İşbirlikli (Collaborative

) Öğrenme

Ortamı

ÖğrenmeOrtamları

8

İşbirlikli öğrenme, basitçe: öğrencilerin küçük gruplar halinde çalışarak ve birbirinin öğrenmesine yardım ederek, öğrenmeyi gerçekleştirme süreci olarak ele alınabilir.

Başka bir değişle: Ortak öğrenme amaçlarını gerçekleştirmek üzere öğrencilerin küçük gruplar halinde (2-6 kişilik) işbirliği içerisinde birlikte çalışması esasına dayalı interaktif bir öğrenme-öğretme metodudur.

İşbirlikli (Collaborative) Öğrenme nedir?

9

İşbirlikli öğrenme, ortak öğrenme amaçlarını gerçekleştirmeyi ve elde edilen verimden tüm üyelerin yarar sağlamasını hedefler.


10

• Her öğrenci eşit katkı sağlamalıdır. Başkalarının başarısına ortak olamaz.

• Yarışmacı öğrenmede olduğu gibi, grup içi yarışma söz konusu değildir.

• Aksine her öğrenci, diğer öğrenciler başarmadan kendisinin de başaramayacağını bilir.

• Ve diğer arkadaşlarının öğrenmesine yardımcı olur.


Sıradan bir grup çalışması değildir.

11

• Küme çalışmalarında olduğu gibi görev dağılımı yoktur. Birlikte çalışma söz konusudur.

• Küme çalışmaları belli bir projenin hazırlanmasına yöneliktir. Oysa isbirlikli öğrenme kuramı hemen hemen tüm konularda kullanılabilir.


Küme çalışması değildir.

12

• İşbirlikli öğrenme etkili, kullanışlı ve çağdaş bir öğrenim yöntemi olmasının yanında her yerde, her türlü soruna çözüm bulmayabilir.

• Bir öğretim yönteminin getirebileceği kadar çözüm getirebilir. Öğretim ortamında yer alan, öğretim yöntemi dışındaki etkenlerin rolü unutulmamalıdır.


İsbirlikli öğrenme sihirli değnek değildir.

13

Grup üyeleri, öğrenilecek materyali anlama ve daha fazla çalışma konusunda birbirlerinin teşvik eder, konuları aralarında tartışarak bilgi paylaşımını sağlarlar.

İşbirlikli Öğrenmenin Özellikleri

14

Hiçbir üyenin çaba sarf etmeksizin grup başarısından yararlanmasına izin verilmez.

Öğrenciler, tek başlarına oturup kendi üzerlerine düşeni yapmazlar. Tam tersine herkes birbirine karşı sorumluluk duyar.

Bütün üyelerin öğrenmesi ve diğerlerinin öğrenmesine katkı sağlanması esas olduğu için bireysel performans düzenli bir şekilde kontrol edilir.


15

Performans puanı ortaktır. Sonuçta elde edilen verim,

grup üyelerinin bireysel performansının toplamından büyüktür.

(bütün üyeler bireysel çalışmaları halinde elde edebilecekleri verimin daha fazlasını böyle bir grup çalışmasında elde edebilirler.)


16

İşbirliğini sağlamada ve etkili kılmada esas olan grup ödülünün verilmesidir.

Dikkat edilmesi gereken ödülün grup ürününe verilmesidir.

İşbirliği İçin Gereken koşullar

Grup Ödülü

17


Olumlu Bağımlılık

İşbirliğinin en önemli koşuludur. Bireylerin ortak amaç ve ödül için çabalarını

birleştirecekleri bir durum yaratır. Grup üyelerinin eğer birlikte çalışırlarsa

başarabileceklerine inanmasıdır. Her üyeye birbirini tamamlayacak roller

verilerek ortaya çıkarılabilir.

18


Bireysel Değerlendirilebilirlik

Grup başarısının bireylerin öğrenmesine bağlı olması durumudur.

Bireysel değerlendirebilirlik, her öğrencinin öğrenme malzemesini öğrenme ve yapılması gerekenleri yapma sorumluluğunu taşıması ile sağlanabilir.

19


Sosyal Beceriler

Öğrencilere kişiler arası ilişkilerin nasıl olması gerektiği öğretilmeli ve bütün öğrencilerin bunları kullanmaları özendirilmelidir.

Uygulamalar sırasında sosyal ilişki üzerinde durulması öğrenmenin etkinliğini artıracaktır.

20


Eşit Başarı Fırsatı

Öğrencilerin gruplarına kendi edimlerini geliştirerek katkıda bulunmasıdır.

Öğrencilerin başarı durumuna bakılmaksızın eşit derecede gayret etmeleri ve her öğrencinin katkısının değerlendirilmesi demektir.

21


Yüz Yüze Etkileşim

Grup üyelerinin birbirini cesaretlendirmesi, desteklemesi ve yardım etmesini ifade eder.

Öğrenmenin daha etkili ve verimli şekilde gerçekleşmesi açısından önemlidir.

Grup üyeleri karşılaştıkları problemleri nasıl çözdüklerini birbirine açıklamalı, edindikleri fikirleri grup arkadaşlarıyla tartışmalı ve bu hususlarda birbirlerini cesaretlendirmeli, desteklemeli ve yardım etmelidirler.

Böylece üyeler, birbirinin başarılarının yükselmesine katkıda bulunmuş olurlar.

22

İşbirlikçi Öğrenmenin Planlanması ve Uygulanması

İşbirlikçi öğrenmenin planlanması Yaklaşımın seçilmesi

• Öğrenci grupları/Başarı bölümleri• Jigsaw• Grup Araştırması• Yapısal yaklaşım• Düşün-Birlikte Çalış-Paylaş• Kafa kafaya vermek

Uygun içeriğin seçilmesi

23


Öğrenci gruplarının oluşturulması Materyal geliştirme Öğrencilerin işlemlere ve rollere

yönlendirilmesinin planlanması Zaman ve mekan kullanımının planlanması

•Grup çalışmasına uygun düzenler

24


İşbirlikçi öğrenmeye dayalı dersin işlenmesi Amaçların ve ön hazırlayıcıların sunulması Sözel bilginin metinde sunulması Çalışma gruplarının oluşturulması Grup çalışmasının desteklenmesi ve yönlendirme

25

Öğrenme-Öğretme Sürecinde Sınıf İçinde Uygulanacak İşbirlikli Öğrenme Tekniklerinden

Bazıları

İşbirlikli Öğrenme Teknikleri

Küçük Grupla Öğrenme Tekniği Ayrılıp Birleşme Tekniği Takım Oyun Turnuvaları Tekniği Grup araştırması Yöntemi

26

Küçük Grupla Öğrenme Tekniği


• 2-6 kişilik gruplar, öğretmenin belirlediği ana konunun alt konularından birini seçerek araştırırlar.

• Grubun her üyesi alt konunun bir bölümünü alır. • Kendi grup arkadaşlarıyla tartışırlar.• Sınıfa sunu yaparlar.• Öğrenciler bu sunuyu değerlendirir

27

Ayrılıp Birleşme Tekniği (Jigsaw)


• Konular, üye sayısı kadar küçük parçalara ayrılır• Her gruptan bir üye ayrılır ve yeni bir grup oluşur• Yeni grup üyeleri çalışma yapar• Öğrendiklerini eski grup üyelerine aktarır• Gruplara sınav verilir, sonuçlar bireysel olarak değerlendirilir.

28

Ayrılıp Birleşme Tekniği (Jigsaw)


Ev Takımları(karışık olarak 5 veya 6 kişiden oluşmaktadır)

Uzman Takımları(her uzman takımında her bir ev takımından 1 kişi yer almaktadır)

29

Takım Oyun Turnuvaları Tekniği


• 4-5 kişilik öğrenci takımları oluşturulur.• Her hafta turnuva yapılır ve her takımın görevi turnuvaya

katılacak arkadaşını hazırlamaktır.• Öğretmen ön bilgi verdikten sonra konu ile ilgili materyali

dağıtır.• Her grup kendisini temsil edecek olanı hazırlar.• Turnuva masaları hazırlanır

• Her takımdan bir veya iki öğrenci yarışır ve aldıkları puan takımın puan hesabına yazılır.• Her hafta turnuva masasındaki öğrenci değişir

30

Grup Araştırma Yöntemi


• Bir konu alt konulara ayrılarak gruplara dağıtılır• Grup üyeleri bu alt konuyu bölümlere ayrılır ve iş bölümü

yapılır. • Her bir grup üyesi diğer grup üyelerinin çalışmasına bağımlıdır.

• Öğrenciler arası iletişim sağlanır• İletişim ve sosyal becerilerinin gelişmesi için etkinlikler yapılabilir

• Öğretmen rehberdir.

31

Grup Araştırma Yöntemi


• Burada Öğrenciler;Bir plan geliştirerek bu planı uygularlar

Bilgi toplayarak, bir probleme çözüm getirirler

Araştırmalarından elde ettikleri bilgileri paylaşırlar.

32

Web 2.0 araçlarının gelişimi ile de bilgisayar destekli işbirlikli öğrenme kavramı (e-işbirliği) son yıllarda kendinden oldukça söz ettirmiştir.

Çevrimiçi işbirlikli öğrenme, öğrencilerin internet yoluyla birbirleriyle etkileşime geçtikleri, küçük gruplar içerisinde iletişim kurarak öğrenme ortamı oluşturdukları alandır.

Bilgisayar Destekli İşbirlikli Öğrenme (CSCL)

33

Çevrimiçi İşbirlikli ve Kubaşık Öğrenme Yapıları

• Tartışma Yapıları: Bir forum ya da tartışma alanı üzerinde öğrenenlerin konu üzerine tartışıp öğrenmelerini geliştirdikleri yöntem.

• Paylaşım Yapıları: Tartışma yapılarının bir adım ötesinde, öğrencilerin Network üzerinden bilgilerini paylaşabildikleri, birbirlerinin öğrenmelerine katkıda bulundukları yöntem.

• İşbirlikli Yapılar: Öğrenenlerin sadece bilgiyi paylaştıkları değil, öğrenmelerini tasarladıkları ve işbirliği yoluyla ürün ortaya koydukları yöntem.

Bilgisayar Destekli İşbirlikli Öğrenme (CSCL)

34

Bireyler grup çalışmasına dönüşümü beklemeden, akışı kesmeden ve istedikleri zaman katkıda bulunabilir,

Katkıda bulunmalar, haftanın yedi günü, günün veya gecenin herhangi bir saatinde olabilir,

Grup çalışmalarına herkes katkıda bulunur, Gruplarda işbirlikli olarak çalışma fırsatı daha çoktur. BDİÖ

teknolojileri, yüz-yüze ortamlarda gerçekleştirilmesi zor olan işbirlikli öğrenme ve grup yöntemlerini destekler.

BDİÖ’nün Genel Karakteristikleri

35

İşbirliğine dayalı öğretme sürecinde öğretmen: tek tek öğrencilerin çabası yerine grubun çabasını dikkate almaktadır. Bu durumun öğrenme sürecinde nasıl bir etki yaratması beklenir ?

A. Öğrenmelerin kısa sürede gerçekleşmesini,B. Öğrencilerin kendi sorumluluklarını düşünmeleri,C. Grupla çalışmaya katılım ve ilginin azalması,D. Grup üyeleri arasında işbirliğinin artması,E. Öğrenciler arası etkileşimin azalması,

ÖRNEK─ 2002 KPSS

36

İşbirlikçi öğrenme aşağıdakilerden hangisini sağlar ?

A. Demokratik ortam ve birlikte çalışma yeteneği sağlar.B. Öğrenciler arası yarışmayı arttırır.C. Öğrencilerin birbirine karşı olumsuz tutum

geliştirmesini sağlar.D. Öğrencilerin bireysel çalışmasını sağlar.E. Öğrencileri güdüler

ÖRNEK─ 2004 KPSS

37

Öğretme Öğrenme Yaklaşımı BeceriA.

Örnek olay incelemeye dayalı öğretim Problem çözme

B.

Sunuş yoluyla öğretim İşbirlikli öğrenme

C.

Bilimsel araştırma yoluyla öğrenme Eleştirel düşünme

D.

Buluş yoluyla öğretim Yansıtıcı düşünme

E.

Proje tabanlı öğretim Bilimsel yöntem süreç becerileri

Aşağıdaki öğrenme – öğretme yaklaşımlarından hangisi karşısında belirtilen becerinin kazandırılması için etkili bir yöntem değildir?

ÖRNEK─ 2006 KPSS

38

Efe, R. ve Ketani, S. (2008). İşbirlikli Öğrenme - Teori ve Uygulama, İstanbul: Elif Yayınevi

Sönmez, V. (2009). Öğretim İlke ve Yöntemleri,Ankara: Anı Yayıncılık Şahin, K. (2010). Özel Öğretim Yöntemler, Ankara: Pegem Yayıncılık Yıldız, V. (1999). İşbirlikli Öğrenme Grupları ve Geleneksel Öğrenme

Grupları Arasındaki Farklılıklar,Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi,16,17-155,155

Dr. Meltem Gökdağ Baltaoğlu, İşbirlikli Öğrenme Sunusu İşbirlikli Öğrenme Modelinde Kullanılan Yöntem ve Teknikler, 2.Ulusal

Kimya Kongresi, 5-8 Temmuz 2011:Erzurum

Kaynakça

Documents

İşbirlikli Öğrenme Kuramı