Irungo euskarazko

hamabostekaria I runero265. zk.Bigarren aroa

Azaroak 152015

3 Elkarrizketa Jose Luis Noain margolaria.4 Elkarrizketa Pablo Moratinos, Interneteko aholkularia.5 Berria FICAB Bidasoako Nazioarteko Zinemaldi Arkeologikoa.7 Berria Aurrekontu parte hartzaileak.10 Gurasoentzat Gatazkak nola bideratu? Bigarren atala.11 Haurren Leihoa El Pilar Ikastetxea.12 Gazteen Lanak San Vicente de Paul DBH2.14 Gazte infor 15 Agenda

ErreportajeaKorrokoitz 9, eztabaidaiturri.6. orrialdea

KirolakErroibide SaskibaloiElkarteak 10 urte bete ditu.9. orrialdea

Ikuskizuna da Behobia-Donostiako irteera

2

Hezkuntza, Hizkuntza Politika eta Kultura Sailak (Hizkuntza Politikarako

Sailburuordetzak) diruz lagunduaErakunde honek Irunero diruz laguntzen du

Erakunde honek Irunero diruz laguntzen du

Joseba Arozena etaUnai Oiartzun

Unai Oiartzun

Sonia Garcia Olazabal, Amaia Terrazas amaiaterrazasruiz@gmai l .com

Ion Otxoaion@943sansebast ian.com

Baseclick S.L.ISSN: 1134-0606Lege gordailua:SS-230-94.Maiatzaren Lehena, 23 -20304 IRUNTel: 673 39 84 57

I runero

Serapio Mujika kaleari 1960ko urriaren 26koosoko bilkuran jarri zioten izena. Alkatetzak eginzuen proposamena. Juan Arana kalearekikoperpendikularra da, eta Pio XII plazatik igaro on-doren, Elizatxo hiribidean amaitzen da.

Serapio Mujika Zufiria, historialari eta artxibo-zain gipuzkoarra izan zen. Ormaiztegin jaio zen1854ko azaroaren 14an, eta Donostian hil zen,1941eko martxoaren 16an.

Zaragozan Zuzenbidea ikasi eta notario titulualortu zuen. Baina ez zuen sekula notario lanikegin. Bizitza osoa Gipuzkoako udal artxibo ugariordenatzeko lan arretatsuan eta ikerketa histo-rikoan eman zuen. Hari zor diote irundarrekUdal Artxibategia sistematikoki ordenatu izana.XIX. mendearen amaieran eta XX. hasieran bu-rutu zuen.

Gizon metodikoa, langilea eta ordenatua zenMujika. Historiako Akademian bere lana saritu

zuten. Laurencin markesak laudorioak eskainizizkion, jarraitu beharreko eredutzat jo bait-zuen.

Balio historiografiko handiko obra ugari argita-ratu zuen. Espainiako Historiaren Errege Akade-mian akademiko, Frantziako Akademiako ofizial,Gipuzkoako Kronikari, Gipuzkoako Udal Artxiba-tegietako Ikuskatzaile eta Probintziako SemeAgurgarri izendatu zuten.

Mujikaren oroimenez aipamen sutsuak agertuziren “El Bidasoa” aldizkarian, garai desberdine-tan. Gainera, haren figura eta lana goraipatuzuten Bidasoaldeko idazle ospetsuek, adibidez,Fausto Arozenak, Emilio Navasek, Luis de Uran-zuk eta J.M.M. inizialak zituen beste batek.

Iturria: José Monje.Irungo kaleen izenak.

Irun atzo Irun gaur

Sera

pio

Mujik

aK

ale

a

Argazki lehiaketan edonor izan daiteke parte hartzaile. Ezdago adinari edo bizitokiari dagokion mugarik.

Gaia bakarra izango da: Irun. Irungo jendea, lekuak, natura,etab.

Saria: urtearen bukaeran, argitaratu ditugun argazkien egileenartean sari bat zozkatuko dugu.

Bete beharrekoak: argazkiak kalitate ona behar du izan. Ar-gazkiarekin batera, deskribapen txiki bat bidali beharko duegileak.

Argazkiak bidaltzeko: jarozena@irunero.com

Argazki lehiaketa

Josu SagarzazuIrungo Zabaltza plazako Pio Barojaren estatua.

IUA: 4

2893

1998. urtean kalea berritu zuten, gaur egungo itxura emanez.

3

Pozik erakusketarekin?Oso pozik. Prestaketa guztiaren ondoren,lasaiago nabil orain. Lanarekin asebetetanago, baina onartu behar dut akatsakikusten dizkiodala. Hala ere, kontent nagoerakusketa bikoitzarekin. José AntonioSantano alkateari eskerrak eman nahi niz-kioke, berarekin hitz egiteko hitzordua es-katu nuenean, abegitsu hartu ninduelako.Edozein hiritarrek alkatearekin hitz egi-teko aukera, egokia iruditu zait. Belen Sie-rra Kultura ordezkari ohiari ere eman nahinizkioke eskerrak, baita Jokin Ormazabalteknikariari ere, erakusketa antolatzekolaguntza handia eman digulako. Nireseme Santiagok ere parte hartu du era-kusketaren prestaketan.

Zergatik Menchu Galen eta Oiasson?Lan asko genituen, eta ez ziren areto ba-karrean sartzen. Oiasso Museoa gustukodut, baina Menchu Gal aretoa oso bereziada niretzat. Eraikin horretako azken solai-ruan hasi nintzen ni pinturan, GasparMontes Iturriozekin. Udako oporretan,ikasle gutxi hartzen zituen, eta nik zenbaitudara pasa nituen berarekin. Erakusketaridagokionez, zortea izan dut, bi aretoakutzi dizkidatelako.

Hitz egin zure buruaren inguruan.Ez da erraza norberari buruz hitz egitea.

Irungo 60.000 biztanleen artean, gehie-nek dituzte bizitza interesgarriak. Ni Ma-drilen jaio nintzen 1944an, eta hiru urtenituela etorri nintzen Irunera. San Mar-tzialen egin nuen Lehen Hezkuntza, etaunibertsitatearen aurrekoa Loiolan, Do-nostian. Gero Arte Ederretako ikasketakegin nituen Madrilgo San Fernandon, etahan ezagutu nuen Carmen Maura,Mentxu niretzat. Ezkondu egin ginen.“Hondarribira ezkondu ginen”, azaldu zi-daten moduan. Esamoldearen esanahiada ezkondu ginela, eta Hondarribian bizi-tzen hasi ginela. Gure hiru seme-alabakjaio ziren han. Hondarribiko Institutuanlan egiten hasi nintzen. 2000 urtera arteegon nintzen han, eta gero Lisboako Es-painiako Institutura joan nintzen. 2007koSan Martzial egunean, erretiroa hartunuen. Irunera etorri nintzen bizitzera, etaorduz geroztik, proiektuak aurrera erama-ten saiatu naiz.

Zure pinturak ere bilakaera izango zuen,ezta?Egin dudan guztiak nire garaiaren, nire ha-sieraren zigilua darama. Nire influentzianagusia Antonio López García izan dan,nazioartean ezaguna den margolari hipe-rrealista. Arte Ederretako lehen mailannintzela ezagutu nuen. Klasera etorri zen,

eta identifikazio handia sentitu nuen berepostulatu estetikoekiko. Momentu har-tan, iraultzailea zen. Orduan abstrakzioazen nagusi, Eduardo Chillidarekin, AntonioTapiesekin, Saurarekin edo Senperere-kin... Pintore errealista bat indarrez sar-tzea berritzailea zen, ia eskandaluzkoa.Erreferentzia estetikoa izan zen niretzat,eta harreman afektibo estua izan nuengainera López Garcíarekin. Ideia batekinhasi zen, eta identifikazioa lortu zuen. Egiaesan, gustatuko litzaidake berriro agur-tzea, ikasketak amaitu nituenetik ez bai-naiz berriro berarekin egon.

Errealitatea interpretatzeko modua sortuzuen, eta nik modu apalagoan jarraitudiot bide horri, nire begirada emanez, etanire munduan aplikatuz: Irunen, Honda-rribian eta nire lantokietan.

Nola definituko zenuke zure burua?Sintesi horiek gehiegi dira niretzat. Osozaila da esatea. Margolari saiatua naiz,langilea, bokazioz betea eta sortzeko gai-tasun eta talentu ertaina dituena. Esperi-mentazio eta berrikuntza ahalmenarrunta dut. Baina lanean dudan irmota-suna eta nire gogoa eta ilusioa, horiek bai,goi mailakoak dira. Beraz, pinturako langi-lea naizela esan daiteke.

Artista handiak eman ditu Bidasoak.Asko aipa ditzaket: Darío Regoyos, JoséSalís, Vicente Berrueta (udaletxean duenkoadro batean oinarrituta, Urdanibia pla-zako estatua egin dute), Vazquez Díaz,Francisco Maura, Julio Etxeandia eskulto-rea, eta Gaspar Montes Iturrioz. Garai ho-rretakoak dira Bernardino Bienabe Artia,eta León Barrenetxea eskultorea. GasparMontesen bidea jarraituta, Mentxu Gal,

Enrique Albizu, José Gracenea, CarlosArrecubieta eta Jesús Montes datoz. On-doren Ana Izura, Felipe Iguiñiz eta ni neu.Atzetik ere badago harrobia.

Bidasoak artista asko harrapatu izan ditu,eta esango nuke Madril-Irun eta Hendaia-Paris trenei esker izan dela. Antonio Ma-chado poetak adibidez, bere ezkontzareneguneko gaua Hondarribian pasa zuen,hurrengo egunean Paris aldera irteteko.Regoyosen eta Vazquez Díazen presentziaere azalduko luke horrek, adibidez.

Zure erakusketara bueltatuta, zein da biaretoen antolaketa?Mentxu Galen sorkuntza libreko obrakdaude. Oiasson, nire hasierako lagin ba-tzuk kenduta, dagoen guztia geometria-ren eta marrazkiaren lengoaiaren ildotikdoa, teorikoagoa da. Marrazkian eta gra-batuan erabiltzen ditudan baliabideakikus daitezke. Teknikan interesa duen jen-deari gustatuko zaizkio.

Erakusketetako zein nahiago duzu?Menchu Galen nire mugak, nire ezintasu-nak gelditzen dira agerian. Arazo larrieiaurre egin nahi izan diet koadro horietakobatzuetan, eta noski, emaitzek ez nauteerabat asebetetzen. Oiasso Museokolanei dagokienez, lotsarik gabe esan deza-ket ondo eginak direla.

Zure bide artistikoari jarraitu al dio familiak?Luis Noain osaba, gerraren erruz gutxie-tsitako margolaria izan zen. Nire alaba an-tropologoa da, seme zaharrena arkitektoaeta gazteena musikaria. Pintorerik ezdago, baina arte plastikoekiko lotura dute,edozelan ere.

José Luis Noainen obrak ikus daitezke otsailaren 14ra arte, Mentxu Gal

aretoan eta Oiasso Erromatar Museoan. Pasioz beteriko margolaria da

Noain, gertukoa. Patxadan hitz egiten du, baina informazio asko eta xe-

hetasun ugari eskaintzen ditu. Labur geratzen da orrialde bakarreko el-

karrizketa.

JOSE LUIS NOAIN

“Margolari saiatua,langilea eta bokaziozbetea naiz”

Zein izan da zure ibilbidea?Urte asko eman nituen Txingudi Telebis-tan lanean. Han hasi nintzen Irunerorakolehen kolaborazioak egiten. 2012an on-line komunikazioko nire enpresa martxanjarri nuen, eta Ana Grijalbaren gonbida-pena jaso nuen, Iruneron parte hartzeko.3ymedia enpresan online komunikaziokoaholkularitza egiten dut, eta lan horrekinuztartu izan dut Iruneroko kolaborazioa.Enpresa txiki eta ertainentzat, autonomo-entzat eta langabeentzat formazioak ereeskaintzen ditut, haien produktuak salduditzaten, edo irudi digital ona eratu deza-ten.

K-Bidasoan ere parte hartu dut. Irungo etaHondarribiko aholkulariak gara, eta tal-deko lanak egiteko elkartu gara. Artisauaholkulariak garela esaten dugu. Ezagutzalibrea elkarbanatzen dugu, eta pertsone-kin egiten dugu lan, enpresekin edo mar-kekin baino gehiago. Bidasoa Bizirikgarapen agentziarekin eta Urolako Ugga-sarekin lan egin izan dugu.

Interneten eboluzioa ikusi duzu. Zer iruditu zaizu?Internetekin lehen kontaktua 1997an izan

nuen. Hasieran ikusle hutsak ginen, oraineduki igorleak gara. Erabiltzaileak garagure artean elkar eragina dugunak, etaedukiak sortzen ditugu gainera. Interne-ten sozializazioa izan da hori. Gaur egun,enpresen tresna berdinak ditu edonorkeskura. Enpresa handi batenaren antzekoweb orria egin dezake edonork, osomerke, ia doan. Aldaketa bortitza izan dahori. Gaur egun arraroa da bilatzaileannorbaiten izena idaztea eta emaitzarik ezjasotzea.

Orain konturatzen hasi gara arrasto digitalhorrek asko esaten duela gure buruareninguruan. Arrasto hori baloratzen eta ete-kina ateratzen hasi gara. Marka pertso-nala da, eta enplegua lortzen lagundudezake, adibidez. Bestalde, gaur egun pro-duktu bati buruz jendeak zer pentsatzenduen jakin dezakegu, erosi aurretik.Iraultza horren jabe egin gara, eta kude-atzen ikasten hasi gara.

Telefono mugikorrak, tabletak eta beste-lako gailuak ere baditugu.24 ordu ematen ditugu sarean. Nahi edoez, interneten arrastoa uzten ari gara beti.Telefonoa, erlojua, telebistak... Komuni-

katzen ari gara une oro. Edozein botoi kli-katuta arrastoa uzten dugu, eta hori kude-atu beharra dago.

Nora goaz?Dena konektatzen duen internet daukaguorain. Etorkizunean, gure beharrak aurrei-kusten dituen internet izango dugu. Ba-dira jada bide horretan doazenaplikazioak. Normalean bazkaldu ohidugun orduan, balorazio onak edo preziomerkeak dituzten jatetxeak proposatzenditu aplikazio batek, adibidez. Telefonoariezer galdetu gabe, ekimena hartzen duberak. Gure beharrei aurrea hartzen dienzerbait izango da internet. Ez dakit zeinneurritan izango den abantaila.

Beldur pixka bat ematen du...Gaur egun, erraza da egingo duguna ira-gartzea. 1984 liburuan edo filmean esaten

zutena errealitatea da. Ez gara neurrizkanpo kontrolatutako eta militarizatutakogizartea, baina egia da jokaera eredu ba-tzuei jarraitzen diegula beti. Big Data kon-tzeptua dabil orain bolo-bolo. Gureportaera aurreikusten duten online zerbi-tzuak dira, eta aurreikuspen horien arabe-rako aukerak edo soluzioak proposatzendituzte. Esate baterako, Facebook-ek ezdigu aukeratu dugun edukia bakarrik era-kusten, bere aurreikuspenen arabera gureinteresekoa izan daitekeena ere eskain-tzen digu. Gure askatasuna galtzen dugu,neurri batean. Egia da gehiegizko informa-zioari aurre egiteko modua dela hori. Ira-kurri nahi dugun edo behar duguninformazioa filtratzen du. Ez dut esatenabantaila denik, errealitatea da. Abantailaedo desabantaila izan daiteke.

4

Iruneroko laguntzaile izan da Pablo Moratinos 2012az ge-roztik. Sare sozialei edo interneten erabilerari buruz hitzegin du, eta enpresentzako aholkuak eman ditu. Gai guztihoriei buruz idazten du bere blog-ean ere, baina enpreseizuzenduta, eta eduki teknikoagoekin. Iruneron kolabora-tzen jarraituko du Pablo Moratinosek, baina noizbehin-kako artikuluekin.

“Gure beharrak aurreikustendituen internet izango dugu

etorkizunean”

5

“Zinema jaialdi bitxia da FICAB. Ausarta.Arkeologoen lana dibulgatzeko helburua-rekin sortu zuten Oiasso Erromatar Muse-oak eta Irungo Udalak. Inguruan,behintzat, ez du pareko proposamenik.“Jorratzen dituen gaiei eta formatuari da-gokionez, festibal bakarra da”, berretsi duJuncal Eizaguirre Irungo Udaleko Kulturaordezkariak. Horregatik, beharbada, lortudu egonkortzea eta pixkanaka haztea.Zazpi eguneko zinemaldia izango da aur-tengoa. 85 film jaso dituzte antolatzaileeklehiaketarako, eta 26 emango dituzte fes-tibalean. Jatorri eta hizkuntza ezberdine-takoak izango dira. Aurten, lehen aldiz,korearrez eskainiko dute film bat, eta ara-biarrez beste bat. Emankizun guztiek azpi-tituluak izango dituzte, gaztelaniazkoakgehienak.

Donostiak hartu du Off FICAB saila, azaro-aren 14an eta 15ean. Ondarearekin loturagehien duten filmak aukeratu dituzte SanTelmon emateko. Tartean euskarazko az-pitituluak dituzten bi film bakarrak. SusanaSoto San Telmo Museoko zuzendariak begionez ikusi du FICABen parte hartzea: “Mu-seook ondarearen inguruan lan egitendugu. Erakusketak egiten ditugu, bisita di-daktikoak etab. Baina zinemaren bidez,museoen atzean dagoen lana modu ludi-koan erakutsi daiteke”. Mertxe Urteaga

Oiasso Museoko zuzendariak gogoratu duSan Telmorekin lortutako harremanariesker eskaini ahal izan dutela zazpi egu-neko zinemaldia. “Lankidetza ezinbeste-koa da guretzat”, baieztatu du Urteagak.

Eguneko hiru sesioAzaroaren 16an helduko da FICAB Irunera.19:00etan egingo dute inaugurazio ekital-dia Amaia Kultur Zentroan, eta Sail Ofizia-leko film bat eskainiko dute ondoren.Azaroaren 17tik 21era, eguneko hiru sesioegongo dira. Denak doakoak. Goizetan,Hezkuntza Saileko filmak emango dituzte,Amaia Kultur Zentroan. Ikastetxeetakohaurrentzat egokiak izan daitezkeen filmakizango dira, baina beste edonori ere ire-kiak. 11:00etan emango dituzte. Bazkalondoren, Arratsaldeko Saila hartuko duCarlos Blanco Aguinaga kultur guneak,17:00etan. “Film dinamikoak izango dira,arin samarrak”, argitu du Mertxe Urteagak.Abentura eta emozioa ere izango dituzteezaugarri. Iluntzean, 19:00etatik aurrera,Sail Ofizialeko filmak emango dituzte,Amaia Kultur Zentroko auditorioan.

Sail guztietako filmek parte hartuko dutelehiaketan. Epaimahaiko kideek onenahautatuko dute, eta Jaialdiko Sari Nagusiaeta 2.000 euro emango dizkiote. Ondo-rengo adituak izango dira epaimahaikokide: Marc Azéma Historiaurrean doktoreaeta paleolitoko artean aditua, Paloma Gar-cía Gijongo Arkeologia Museoko zuzenda-ria, José Luis Rebordinos DonostiakoNazioarteko Zinemaldiko zuzendaria etaLuis Sanz ikus-entzunezko eduki heziga-rrien eta dokumentalen ekoizlea Vallado-lideko Unibertsitatean. Juan SantosYanguas Euskal Herriko UnibertsitatekoAntzinako Historiako katedraduna izangoda epaimahaiko presidente. PublikoarenSari berezia ikusleek hautatuko dute, eta1.000 euro jasoko ditu haiek aukeratutakofilmak. Amaiera ekitaldia eta sari banaketaazaroaren 21ean izango dira, 19:00etanOiasso Erromatar Museoan.

2001ean sortu zen FICAB Bidasoako Nazioarteko ZinemaldiArkeologikoa. Orduan ez zen lehiaketa, eta lau egunez eskain-tzen zituen filmak. Aurten hamabosgarren edizioa bete du FI-CABek, eta agerikoa da izan duen hazkundea. Zazpi egunekofestibala izango da, lau sail izango ditu, eta lehena Donostianegin dute, San Telmo Museoan, azaroaren 14an eta 15ean.

Hamabost urte bete ditu FICAB Bidasoako Nazioarteko Zinemaldi Arkeologikoak

“Lankidetza ezinbestekoa da guretzat”Mertxe Urteaga, Oiasso Museoko zuzendaria

“Gaiei eta formatuari dagokionez, festibal bakarra da”Juncal Eizaguirre, Irungo Udaleko Kultura ordezkaria

“Zinemaren bidez, museoen atzean dagoen lana modu ludikoan erakutsi daiteke”

Susana Soto, San Telmo Museoko zuzendaria

Arkeologiari eta ondare historikoari buruzko hogeita sei film emango dituzte

6

Iturgintza lanetan ari zirela, eraikinaren egurrezko egituradesestali zuten. Horrekin batera, bizilagunak, erakundeaketa enpresa pribatuak nahasten dituen gatazka azaleratuzuten. Etxean termitak zituztela jabetu ziren momentu ho-rretan. Baina hariari tiraka, eztabaidaren gainerako osagaiakgelditu dira agerian. Korrokoitz kaleko 9.eko bizilagunenkasuak alerta piztu du eremu osoan.

Korrokoitz 9, eztabaida iturriEtxebizitza utzi eta eraikinaren eraistea ordaindu beharko dute bizilagunek

Eraikina ikuskatu duen arkitektura enpre-saren txostenean oinarrituta, erortzekoarriskuan dagoela deklaratu du IrungoUdalak. Bizilagunek abenduaren 9an etxe-tik kanpo egon behar dute, beranduenez.Bitartean, eraikina zurkaiztu eta asterogainbegiratu dute arkitektoek. Dena den,hori ez da bizilagunen arazo bakarra. Erai-kinaren eraistea haiek ordaindu behar du-tela ere jakinarazi die Udalak. Lehenkalkuluen arabera, 20.000 euroko kostuaizan dezake. Bi familiabizi dira Korrokoitz9ko eraikinean. Lehensolairuan, 73 eta 76urteko senar-emaz-teak. Bigarrenean, ja-bearen alaba bizi da,bere seme-alabekin.Etxabean, Alzate ile-apaindegia zegoen.Negozioa uztera be-hartu dute jabea, etamomentuz, langabezian gelditu da, 52 ur-terekin. “Izorratuta gaude”, adierazi duRemedios González lehen solairuko ema-kumeak.

Irailean jakin zuten etxean termitak zituz-tela. Iturgintza lan batzuen ondorioz kon-turatu ziren, eta arkitektura enpresabaten zerbitzua kontratatu zuten, egu-rrezko egituraren ego-era ikuskatzeko.Arriskuaz jabetuta, bi-lera eskatu zuten Xa-bier Iridoy IrungoUdaleko Hirigintza or-dezkariarekin. “Etxeaikustera joan ginen.Udaleko teknikariekeraikina erortzeko arris-kuan zegoela berretsi zuten, eta hiru hila-beteko epea eman genien etxea uzteko”,azaldu du Iridoyk. Jakinarazpen ofizialajaso ondoren, José Antonio Santano alka-tearekin biltzeko es-kaera egin zutenbizilagunek. “Jaso ge-nuen gutuna oso hotzazen. Gure ardurak bes-terik ez zituen aipatzen.Horregatik joan ginenalkatearekin hitz egitera, gizatasun pixkabaten bila”, argitu du Asier Martinek. Bi-garren solairuko e-txebizitzaren jabearensemea da, eta bertan bizi den emakume-aren anaia.

Alkateak Gizarte Ongizatea arlora bideratuzituen, beste etxebizitza bat lortzeko ir-tenbideen bila. Adineko senar-emazteei,Eusko Jaurlaritzaren Alokabide programa-ren bitartez alokairu sozialeko etxebizitzabat eskuratzea proposatu diete. Lortzenez badute, diru-laguntza bat emangodiete hilero, etxebizitza baten alokairuaordaintzen laguntzeko. Bigarren solairukoemakumeak Babes Ofizialeko Etxebizitzabat eslaitua du Oinaurre eremuan. Bere

etxebizitza eraikitzenduten bitartean, alo-kairu baterako laguntzaemango diote. LourdesAlzate ile-apaintzaileari,berriz, K-Biziak progra-man parte hartzea pro-posatu diote. IrungoAlde Zaharra biziberri-tzeko asmoz, lokalakalokatzeko diru-lagun-tzak ematen dituzte K-

Biziak-en bidez. “Zaila da irtenbideaproposa aurkitzea, familiek jasan dutenkaltearen larritasuna kontuan hartuta”, ai-tortu du Sergio Corchón Gizarte Ongizateaarloko ordezkariak.

Beste proposamen bat ere egin zieten bi-zilagunei: udalak etxearen eraistea or-daintzea, eta gero orubea erostea,

prezioari eraistearenkostua deskontatuta.Asier Martinek azaldudu orubearen balioariburuzko aholkularitzaeskatu dutela, eta argigelditu zaiela udalarenproposamena ez zaielakomeni: “Hiru familia-ren artean banatu be-

harko genuke diferentzia, eta trukean,oruberik eta eskubiderik gabe gelditukoginateke. Karga bat kenduko luke Udalakgainetik”. Desadostasunen aurrean, alega-

zioa aurkeztu dute bi-zilagunek, eta prestdaude epaitegietarajotzeko.

Arduraren eztabaidaBizilagunen argudioa

da egoeraren ardura guztia ez delahaiena. “Badakigu udala ez dela termitenarduradun. Baina eremuaren egoera oro-korrarena bai, bada. Baztertuta izan dueremua aspaldidanik. Ez da sekula lehen-

tasuntzat hartu”, argudiatu du Martinek.Udalak berriz, erantzukizunik ez duelabaieztatu du. Xabier Iridoy Hirigintza ar-loko ordezkariak eman du azalpena: “Mo-mentu honetan ez dago Udalak arduraduela esaten duen txostenik. Hori froga-tzen baldin bada, hartu beharreko neu-rriak hartuko ditugu. Baina momentuz,ardura hori frogatzen duen dokumenturikez dago”. Etxea behar bezala zaintzeko gaiizan ez direla leporatu dietela adierazi duAsier Martinek. “Hori ez da bidezkoa”, sa-latu du.

1999 urtean, hiri-antolamendutik kanpoutzi zuen Udalak Korrokoitz. Eremua be-rriro urbanizatzeko asmoa zuen. Orduz ge-roztik, sententziatuta egon da eraikina.Hala ere, konponketa eta atontze lanakegin dituzte, etxean eroso bizi ahal iza-teko. “Inbertsioak egin ditugu, baina ta-maina batekoak, jakinda gertuko egunbatean etxea botako zutela”, nabarmendudu Martinek. 2008an, PAU urbanizazio-rako ekintza plana onartu zuen IrungoUdalak, eta Korrokoitz eremua sartu zuenproiektuan. Itxaropen izpia izan zela gogo-ratu du Asier Martinek: “Planoak ikusi ge-nituen, eta kaltetuen artean geundelakonfirmatu ziguten. Horrek, eremuanbeste etxebizitza bat izateko eskubideaematen zigun”.

Alabaina, proiektua geldirik dago orduzgeroztik. “Eremua oso konplikatua da, en-presa pribatuen esku dagoelako”, azaldudu Xabier Iridoyk. 2000 urtetik aurrera,zenbait inbertsorek lursailak erosi zituzteneremuan. Guztiekin negoziatu behar izandu Udalak, eta ezinezkoa izan da akordioa.Neurri handi batean, eremuaren atzeandagoen kanalaren obra nork ordaindukoduen adostu ez dutelako. Beste arazoe-tako bat bizilagunak beraiek direla uste duMartinek: “Gu ere karga bat gara, besteetxebizitza bat eman behar digutelako”.Etxea eraisten dutenean ordea, eskubidehori galduko dute Korrokoitz 9ko bizilagu-nek. “Proiektua aurrera eraman arte etxeazutik mantendu ez izana leporatu digute.Baina hamabost urte eman ditugu zain”,azpimarratu du Asier Martinek.

Edozelan ere, Korrokoitz eta Papinea ere-muen egoera kezkagarria da. XX. mende-aren hasierako eraikin zaharkituezgainera, baratzeak, sastrakak eta honda-kinak daude, Irungo erdigunetik oso-osogertu. Agerikoa da birmoldaketa beharduela eremuak. “Nire aldetik, ahaleginguztiak egingo ditut proiektua mugiaraz-teko”, zin egin du Xabier Iridoy Hirigintzaarloko ordezkariak. Momentuz, argi dago-ena da abenduaren 9an Korrokoitz kalekoeraikina utzi beharko dutela bizilagunek.Eta ez daudela konforme udalak proposa-tutako aterabideekin. Helegite kontent-zioso-administratiboa jartzea izan daitekehurrengo urratsa. Asier Martinek ez dakinoraino helduko diren: “Uste dut bideaaspektu ekonomikoak markatuko duela.Luzea eta garestia baita administrazioarenaurkako prozesu batean sartzea”. Ziurga-betasunean bizi dira Korrokitz 9n.

“Momentu honetan ez dagoudalak ardura duela esaten

duen txostenik”Xabier Iridoy, Hirigintza

arloko ordezkaria

“Udalak baztertuta izan dueremua aspaldidanik”Asier Martin, kaltetua

“Zaila da irtenbide aproposaaurkitzea, familiek jasanduten kaltearen larritasuna

kontuan hartuta”Sergio Corchón, Gizarte

Ongizatea arloko ordezkaria

7

Amaitu da aurrekontu parte hartzailee-tako azken bozketa. Bileretan eta web gu-nean proposatutako proiektuak bozkatudituzte irundarrek, azaroaren 6tik 13ra.Aurrekontu parte hartzaileen atal oroko-rrean, Txingudi Ikastolako kirol gunea es-taltzeko proposamenak irabazi dubozketa, 1.925 botorekin. 250.000 eu-roko kostua izan dezakeela aurreikusidute. Bigarrena Artiako futbol zelaiko har-mailak estaltzeko proiektua izan da(1.809 boto eta 400.000 euroko kostua),eta hirugarrena, Behobiako “Goardia Ki-degoa” eraikina eraberritzekoa (1715boto eta 490.000 euroko kostua). 25.476boto jaso dituzte guztira bozketa oroko-rrean.

Gazteen atalean, haurrentzat eta gazte-entzat ekintzak antolatzen dituzten gaztetaldeei diru laguntzak emateko proposa-mena izan da bozkatuena. 128 boto jasoditu, eta 20.000 euro bideratuko dituztelaaurreikusi dute. Tokiko enpresei diru-la-guntzak ematea eskatu dute hurrengoproposamenean, enpresa horiek Irungogazteak kontrata ditzaten (97 boto eta30.000 euroko kostua). Hirugarren tokiangelditu da sanmartzialetan Gazte Guneasortzeko proiektua (88 boto, 30.000 eu-roko kostua). Parte hartzea askoz apala-goa izan da gazteen artean. 879 boto jasodituzte guztira.

Bigarren esperientziaBigarren aldiz antolatu du Irungo Udalakaurrekontu parte hartzaileen prozesua.65 milioi euroko aurrekontu osotik, 1,5milioi bideratu ditu prozesura, horietatik200.000 euro, gazteei zuzendutako atalespezifikora. 2014an bezala, InnovaGenio enpresak kudeatu du prozesua.

Ekimenaren eskema orokorra mantendudute, baina zenbait aldaketa egin dituzte.Nabarmenena, aurrez-aurreko bileren ko-purua bostetik hirura murriztea. Hiru faseizan ditu prozesuak.

Lehen fasean proposamenak egin dituztehiritarrek, web gunearen bidez edo uda-lak antolatutako bileretan. Urriaren 7anLeka Enea eskolan egin dute, urriaren14an Luis Marianoko gizarte zentroan,eta urriaren 21ean Urdanibia plazako Os-pitale Zaharrean. Hiritarrek bilera guztie-tan parte hartu ahal izan dute, bainabehin bakarrik eman diete bozkatzekoaukera. Ateratako proposamenak aztertuondoren, udalak batzuk baztertu ditu,baldintzak betetzen ez zituztelako.

Onartutako proposamenen artean,aurre-bozketa egin dute hiritarrek, urria-ren 26tik 29ra. Guztira 48 proposamenpasa dira azken bozketara, 12 bilera ba-koitzetik, eta beste 12 web gunetik.Azken faseari hasiera eman aurretik, bi-lera informatzailea antolatu dute, azaro-aren 5ean, Carlos Blanco Aguinaga kulturgunean. Azken bozketa azaroaren 6tik13ra egin dute. 16 urtetik gorako irunda-rrek eman ahal izan dute botoa,www.irun.org/presupuestosparticipati-vos web gunean, Irun Txartelaren edoNANaren bidez.

Gazteen aurrekontu parte hartzaileei da-gokienez, internet bidezko prozesua izanda, hasieratik bukaerara. Urriaren 7tik12ra proposamenak jaso dituzte, etaazken bozketa azaroaren 6tik 13ra egindute. 16 eta 30 urte arteko gazteek partehartu ahal izan dute. 200.000 euro jarriditu Udalak gazteen erabakiaren esku.

Txingudi Ikastolako kirol gunea estaltzeko proiektuaizan da bozkatuena aurrekontu parte hartzaileetanGazte taldeei diru-laguntzak emateko proposamena onetsi dute

gazteen atalean bozkatu duten irundarrek

k i r o l a k8

Bisitariak biderkatzen ditu Irungo Behobia auzoak azaroko bigarren igan-dean. Festa edo jaialdi erraldoi bat izango balitz bezala, jendez eta kolo-rez betetzen dira kaleak, espaloiak, errepideak, tabernak eta baitagasolindegia ere. Giroa ere halakoxea da. Bafle handiek musika auzoosoan zehar hedatzen dute, eta esatarien iruzkinek festa sentsazioa are-agotzen dute. Behobia-Donostiaren irteerak ez du beste edozein laster-ketarenaren antza handirik.

Ikuskizuna da Behobia-Donostiako irteeraFesta erraldoiaren itxura hartzen du Irungo auzoak lasterketaren aurretik

Inguruko auzoetatik entzuten da Behobitik datorrenzalaparta. Kalera irten bezain pronto, nabari da las-terketa eguna dela. Behobia aldera doan jende ge-hien-gehienak kiroletako arropa darama. Batzukoinez doaz, motxila eta guzti. Beste batzuk korrikamotelean, berotzeko asmoz. Hartu beharreko bide-ari buruz galdetzen dutenek euren burua salatzendute. Ez dira eskualdekoak. Autobusean, treneanedo topoan iritsikoziren, beste milaka lagunbezala. Nahiko Arbidegaztea Urnietakoa da,eta trenean etortzen daurtero. Giro atsegina iza-ten dela azaldu du: “Ba-tekin edo bestearekin hitz egiten, ziztu bizianpasatzen zait bidaia. Kataluniarrak topatzen ditut,edo estatuko beste leku askotakoak. Interesgarriaizaten da haien esperientziak entzutea”.

Bosgarren aldiz ariko da Nahiko Arbide Behobia-Do-nostian. Hala ere, aurten helbururik gabe irtengo da,lagun talde batekin gozatzera. “Elkarri animatukodiogu, eta pixkanaka egingo dugu ibilbidea. Gogorrada, baina ez gatoz sufritzera”, azpimarratu du urnie-tarrak. Behobian gelditu da lagunekin, baina badakiez dituela aise aurkituko: “Zaila izaten da lagunak to-patzea, hainbeste jenderen artean”. Leku eta orduzehatza finkatu beharradago, bestela, eromenada Behobian norbait bi-latzea. Milaka eta mi-laka lagun biltzen diraauzoan. Beroketan edomentalizazioan kon-tzentratuta egoten dirabatzuk, lehen multzoetan irtengo direnak, batez ere.Luzaketa ariketetan edo edari isotonikoei azken tra-goak ematen ikus daitezke horiek.

Gainerakoen artean, irudi bitxiak ikusten dira. Taber-nak barra-barra egoten dira, esaterako. Eguraldi ona-rekin, terrazetan egoten da jende asko, kafea lasaiederrean hartzen. Dendariek ere goizari etekina ate-ratzen diote, ur botilatxoak edo fruta saltzen. Hidra-tazioa behar-beharrezkoa da, baina ur gehiegiedatea ere ez da komeni, ondorioak ekar ditzakee-lako. Antolakuntzak prestatutako komunen aurreandauden ilarak ikustea besterik ez dago. Bero handiaegiten du, eta eguzkiak gogor jotzen du. Horregatik,edozein aterpek balio du itzala bilatzeko. Elizarenatarian jendea dago, eskaileretan eserita. Gasolinde-gian ere bai, erregai hornigailuen artean. Berriketandaude gehienak, edo musikaren erritmoan dantzan.

Jatorrien eta helburuen aniztasunaKoloreen festa ere bada Behobia-Donostiako irteera

gunea. Hala ere, bat edo bi nagusi izaten dira urtero.Lasterketako kamisetarenak, hain zuzen ere. Aurtenfuksia da, eta mauka grisak ditu. Jende askok daramasoinean. Beste kolore batzuk urtero errepikatzen diraBehobian, Kataluniako gorria eta horia, adibidez.4.000 kataluniar inguru aritzen dira azken urteotanBehobia-Donostian. Taldeka iristen dira gehienak, la-gunen gomendioa jarraituta. “Ni irteteko irrikaz

nago, kontatu didaten guztiaikusteko”, adierazi du ManelExpósitok. Terrassakoa da, etalagunekin etorri da. Rosa Gar-cíak animatu du, joan den ur-tean parte hartu baitzuen.Esperientzia “ederra” izan zela

azaldu du: “Jende asko zegoen animatzen, hasieratikbukaerara. Gainera, euskaldunek oso ondo hartzengaituzte beti. Errepikatzea erabaki genuen, eta buel-tatu gara, baina jende gehiagorekin. 30 lagun garaguztira”.

Asturiastik etorri dira Jennifer Pérez eta Aida So-moza. Lehen aldiz parte hartuko dute Behobia-Do-nostian. “Lasterketa enblematikoa eta gogorra da.Erronka da guretzat”, aitortu du Pérezek. Amaitzeadute helburu, eta lasterketaz gozatzea. Ordulariaalde batera utziko dute. Urduritzen hasi dira, irtetekoordua hurbiltzen ari delako. Sentsazio arrunta dela

uste du, dena den, Jennifer Pe-rezek: “Lasterketako emozioa-ren parte da urduritasuna”.Momentuz, irteerako giroa dis-frutatzen ari dira. Harritutadaude antolatzaileek prestatu-tako muntaiarekin. “Pena damusika ibilbide osoan zehar ez

dagoela. Mundiala litzateke hori”, aipatu du Aida So-mozak. Ondoan, elastiko deigarriak dituzten gizon-emakumeen multzo bat dago. Nafarroako DiabetesElkarteko kideak dira. “Gure osasunerako kirolakduen garrantzia irudikatu nahi dugu”, argitu du Hum-berto Perez de Leivak.

Pixkanaka hustuz joan da Behobia. Elbarriak irtendira lehenengo, eta patinatzaileak ondoren.10:00etan hasi dira lasterka korrikalari azkarrenak,Donostiara bidean. Hortik aurrera, multzoka irtetenjoan dira parte hartzaileak, dortsalaren kolorearenarabera. Urduritasunak gora egin du irteerako arkurahurbilduz joan diren heinean. Atzera kontaketaamaitu den unean, emozioek eztanda egin dute.Hortik aurrera, 20km-ko ibilbide gogorrari heldubehar izan diote parte hartzaileek. Haizea eta beroaizan dituzte kontra, baina ikusleen babesa alde. Atzean gelditu da Behobiako irteera gunea. Bertan,langileen eta boluntarioen lana hasi da, auzoak nor-maltasuna berreskura dezan.

“Lasterketa enblematikoa eta gogo-rra da. Erronka da guretzat”

Jennifer Pérez

“Zaila izaten da lagunak topatzea,hainbeste jenderen artean”

Nahiko Arbide

Korrikalari bat hil da aurten Behobia-Donostian. Laugarrenada lasterketaren historian. Bihotzekoak eman zion muga pasaondoren, eta zerbitzu medikoak bizkor iritsi ziren arren, ezinizan zuten gaztearen heriotza ekidin. Jose Javier Suescun zen,31 urteko berbintzandarra (Nafarroa). Lasterketa gogorra izanzen, haizearen, beroaren eta hezetasunaren ondorioz. Guztira446 korrikalari artatu behar izan zituzten zerbitzu medikuek,eta 20 bat izan ziren hurrengo egunak ospitalean eman zituz-tenak. 440 korrikalarik bertan behera utzi zuten lasterketa.Beste askok parte hartzeari uko egin zioten. 34.000 dortsalbanatu zituzten, baina 28.262 kirolari irten ziren Behobiatik.

Hildako bat izan da Behobia-Donostian

k i r o l a k 9

La Salleko mutil batzuen eta haien gurasoen ekimenezsortu zen Erroibide. Azalduko al duzu?Kadete maila amaituta, mutilek ez zuten lehiatzen jarra-itzeko aukerarik, Irunen ez zegoelako saskibaloi elkarte-rik. 2004/2005 denboraldian zehar lagunartekoak lortugenizkien. Gero herriko jaietako 3x3 txapelketetan partehartu zuten. Hurrengo denboraldirako, izena eman ge-nuen Eusko Jaurlaritzan, Gipuzkoako Foru Aldundian, etaGipuzkoako Saskibaloi Federazioan. Junior mailako taldebatekin hasi ginen lehiatzen. Taldeak gehituz joan ginenhurrengo urteetan. Agerian gelditu zen Irungo gazteaskok saskibaloian jokatu nahi zutela.

Hamar urte bete ditu Erroibidek. Ez al duzue ospakizunik antolatuko?Ez gaude ezer ospatzeko moduan. Badirudi gure kluba ezdela existitzen. Ate guztiak jo ditugu: Eusko Jaurlaritza,Gipuzkoako Foru Aldundia, Irungo Udala, GipuzkoakoSaskibaloi Federazioa. Baina ez dugu laguntzarik jaso,gure kabuz egin behar izan dugu aurrera.

Hala ere, bilakaera handia izan du Erroibidek.Hala da. Zortzi talde ere izan ditugu, eta 80 neska-mutilinguru eskolan. Orain 64 ditugu. Kopurua mugatu beharizan dugu, ez daukagulako non sartu. Kirol instalazioekinarazo handia dago Irunen. Beste herrietan, haurrak askozlehenago hasten dira lehiatzen. Irunen ezinezkoa da, ezdagoelako lekurik. Ez entrenatzeko, ezta lehiatzeko ere.

Azken Portun eta Artalekun ari zarete. Ez al da nahikoa?Azken Portu eraiki zutenean, ez zuen saskibaloi kantxa

estalirik. Gerora egin zuten, alkatea harrituta gelditu ze-lako gure taldeen aurkezpen batean. Egia da bere hitzabete zuela. Hala ere, kantxa txiki gelditu zaigu orain. Ar-talekun senior mailako taldeek entrenatzen dute, bainahamar urtean ezin izan dute inoiz kantxa osoan entre-natu. Bidasoako taldeek ere han entrenatzen dute, etakantxa herenetan zatituta ibiltzen dira, Eskola Kirolekohaurrak bezala.

Nola eutsi diozue elkartearen hazkundearen eta bide-ragarritasun ekonomikoaren arteko orekari?Ingeniaritza ekonomikoa eginez. Argi dugu saskibaloi el-karte xumea, txikia eta mugatua garela. Daukaguna gas-tatzen dugu, euro bakar bat gehiago ere ez. Urte bateanezin badugu arroparik erosi, aurrekoa berrerabiltzendugu. Jokalariak gurasoekin joaten dira partidetara, ju-nior eta senior mailan izan ezik. Dena den, ondo pentsa-tuta, erakundeen laguntzarik ez izatea positiboa izan da,alde batetik. Horrek libreago izan gaitezen ahalbidetu du.Ez diogu inori ezer zor. Ni adibidez, lasai asko joan nai-teke, eta ez diot inori azalpenik eman behar.

Aldatuko al zenukete askatasun hori kirol maila handiago baten truke?Ez. Guk beti pentsatu izan dugu ezin dugula garaipenekinitsutu. Gure elkartearentzat irreala da kirol arrakastarekinamestea. Kontrakoa pentsatzeak obsesioa dakar. Beti iru-ditu izan zait onartezina dela erakundeen, babesleen etaikusleen dirua fitxaketetan gastatzea, eta haurrak eta gaz-tetxoak abandonatzea. Gipuzkoa Basket elkarteak, esa-

terako, ez du talde bakar bat ere azpian. Niretzat askozaberasgarriagoa da Erroibideko kadete mailako neskakikustea. Ilusio ikaragarriarekin ari dira, ezin izan dutelakolehenago lehiatu.

Aspaldi ari zarete emakumezkoen saskibaloia sustatzen. Ez da berdintasunagatik hartutako erabakia izan. Natu-rala izan da. Elkartean emakumeak ditugu jokatzen, en-trenatzen eta zuzendaritzan. Federazioan ere partehartzen dute klubeko emakumeek, mahaiko laguntzaileedo epaile lanak egiten. Orain Euskal Herriko Unibertsi-tatearekin hitzartuta gaude. Donosti Basket Neskakproiektua sortu dute, beste zenbait elkarterekin, emaku-mezkoen saskibaloia indartzeko. Hitzarmenari esker,Irungo neskek irtenbidea dute, guk ezin baitiegu mailabatetik gora lehiatzeko aukera bermatu.

Gustura utziko al duzu elkartea?Bai. Honaino iritsi gara, eta oso harro gaude egin dugunlanarekin. Irundar askori saskibaloian jokatzeko aukeraeman diogu. Gainera pertsonak hazi ditugu, ez jokalariakbakarrik. Haurren jarrera zaindu dugu, eta entzuteko etaarreta mantentzeko gaitasuna ere bai. Guzti horrek joka-lari onak egiten ditu, teknikaz harago. Ni gustura ibili naiz,ikusiko dugu zer datorren orain.

Zer esango zenioke zure ondorengoari?Ez nuke nahi kontatu ditudan zorigaitz guztiekin izutzerik.Erroibiden lan asko egin behar da, baina ez da zaila. Gukegin baldin badugu, edonork egin dezake. Hori bai, dedi-kazioa eta borondatea behar dira.

Hamar urte bete ditu aurten Erroibide saskibaloi elkarteak. Juniormailako talde batekin hasi zen, 2005ean. Enrique López izan dapresidente hamarkada osoan. Baina heldu zaio kargua uzteko mo-mentua. Bere azken denboraldia izango da. Gipuzkoako Saskiba-loi Federazioan presidenteorde izateari ere utziko dio.Hamargarren urteurrenari dagokionez, Lópezek ez du uste ospa-kizunetarako arrazoi handirik dagoenik. Kluba ez dago momen-turik onenean. “Sabaia jo dugu. Ezin dugu gehiago hazi, ezdugulako azpiegiturarik”, azaldu du Lópezek. Harro dago, halaere, Erroibiden egindako lanarekin.

“Ez gaude ezer ospatzeko moduan”

2005/10/08 Erroibideren lehen partidu ofiziala. Paco Rico(entrenatzailea), Alejandro López, Bearn Lartigue, AndoniAguirre, Aitor Errazquin, Joseba Arozena, AndrésViedma, Carlos Rosell, Aritz Hernández eta Mikel Santano.

Enrique López:

10

GATAZKAK NOLA BIDERATU? (BIGARREN ATALA)

KALTETU EDO MINDU ZAITUT, BARKATU!

Pertsonen arteko gatazketan, gehienetannorbaitek besteak gustuko ez duen zerbaitegin duela gertatzen da.

Pertsonon ezaugarria da gauzakbeti ongi ez egitea. Esaerak dioen beza-laxe, gizakiok beti egiten dugu estropezuharri berdinarekin. Eta zer egin horrelako-etan? Geure burua zigortu? Gure buruaestutu? Gehienetan, gure burua zigortzekojoera dugu, baina ganoraz aztertzen ba-dugu, badago gaizki egindakoa konpon-tzeko bide natural bat.

Tamalez, duela urte batzuetakohezkuntza erruan oinarrituta zegoen, etazerbait gaizki egiten genuenean, jotzen

gintuzten edo ezertarako balio ez genuelasentiarazten ziguten. Zenbait ikastetxetanohiko gertaera izaten zen zuzenkiarekin es-kuetan jotzea eta batek baino gehiagoketsipen handiz jasan izan du irakaslearenzaplazteko indartsua. Etxe askotan erezigor bide gogorrak erabili izan dira hau-rren jarrera desegokiak bideratzeko. Zorio-nez, gertaera horiek iraganekoak dira, etagaur egun gure ikastetxeetan edo etxeetanez da horrelakorik gertatzen. Hala ere, go-goetarako galdera bat proposatu nahinuke.Gure ikastetxeetan eta etxeetan jotzearenbidea alde batera utzi dugun arren, ba aldugu estrategiarik haurrek edo gazteekzerbait gaizki egiten dutenean, hori ho-rrela egin behar ez dela irakasteko? Hau-rrek edo gazteek JOKAERA DESEGOKIAKdituztenean, jotzen ez baditugu ere,OHARTU GABE ez al diegu erruduntasuna-sentiarazten? Zenbait gurasoren edo ira-kasleren jokaera desegokien aurrean, ez aldugu errudun sentiarazten, gaizki eginda-koari konponbiderik eman gabe? Haur edo gazte batek jokaera oso desego-kia duenean, helduoi burura datorkigunlehen gauza da zer egin ote dugun gaizki(zer egin dugun horrelako haur bat iza-

teko). Gure buruari kulpa leporatzendiogu, eta sentitzen dugun erru sentimen-duaren isla haurrari luzatzen diogu. Mineta haserre horretan egin duen kaltearenneurriko zigorra bilatzen dugu. Egindakoaoso larria bada zigorrak ere halakoa izanbehar du. Gogoeta sakona egin behar dugu: batetiknondik gatozen pentsatu, eta bestetikoraindik gure gurasoen hezkuntza zorro-tzaren ondorioak pairatu ditzakegula jakinbehar dugu. Ohartu gabe, askotan gurekinegin dutena (edo gure gurasoekin egin zu-tena) egiten jarraitzen dugu. Eta zer egin?Erruduntasun pasiboan geratu? Ez!!!!!Kulpa adimenez bideratzen ikasi behardugu. Zeren guk, gizakiok, badugu tresnanatural bat zer dagoen ongi edo zer da-goen gaizki ikasteko.UTZ NAZAZUE EGINDAKO KALTEA ONAR-TZEN ETA KULPA SENTIMENDU HAU BIDE-RATZEN IKASTEN!!! GAIZKI EGINDAKOAKONPONTZEN IKASI BEHAR DUT BERRIROGAIZKI EZ EGITEKO!!!Gizaki emozionalak garenez, baditugu zen-bait emozio sozio-moral, gaizki egindakoakonpontzen eta harreman positiboak bide-ratzen laguntzen digutenak. Emozio hauekkulpa, lotsa, harrotasuna eta enpatia dira.Ikus ditzagun banan banan.Denok egiten ditugu gauzak gaizki eta halaikustean ERRUDUN izatearen sentimen-dua bizitzen dugu. Soilik sentimendu hausentitzean gaude benetan gaizki eginda-koa konpontzeko bidean. Euskaraz argiadierazten den bezala damutu egiten gara,orduan bakarrik balio du, adibidez, barka-mena eskatzeak.Gizakiak ENPATIA izateko joerarekin jaio-tzen gara, berez denok dugu besteen su-frimendua ikusteko gaitasuna, bainagaratzen ez badugu, galtzeko bidean egongaitezke. Gaizki egindako zerbaitegatikhaur bat epaitzen dugun momentuan (kul-parazten dugunean) bestearen lekuanipintzeko bidea mozten diogu. Gaiztoadela sentiarazten diogu. Zein da bidea? Zergatik ez diogu haurraripentsarazten? “Zer gertatu da? Gustatuko

litzaizuke zuri egitea besteei egindakoa?Nola konpondu dezakezu?”Errudun izatearen sentimenduak ezin dubarnean geratu. Egindako kaltea aterabehar da, egindako kaltea konpontzensaiatu behar gara. Nola? Lehenik barka-mena eskatuz, eta gero denbora eskatzendigun konponbidea bilatuz: iturria irekitautzi bada, ura biltzen lagunduz, zerbaitpuskatu denean, hura ordezkatzen, nor-bait mindu denean marrazki edo eskulanelaboratu bat eskainiz… Hau da:EGINDAKO KALTEAREN ONDORIO LOGI-KOA BIDERATZEN. Zer egin dut gaizki? Ho-rren ondorioa biziko dut, nire kulpabideratuta egongo da eta ni jakintsuagoaizango naiz, arduratsuagoa eta autonomo-agoa. Bide horretan gugandik ikasikodugu, emozioak erregulatuz eta zuzena zerden ikasiz, helduaren zigorren arabera jo-katu gabe.HARROTASUNA emozio atsegina da. Ongiegindakoa baloratzen badigute (lagun-tzean, bestearen lekuan ipintzean, konpar-titzean, esfortzua baloratzean…)egindakoa berriro egitearen bidean gaude.Balore hauek baloratu eta momentu ho-rietan harrotasuna bideratzen badugu, be-rriro errepikatuko dira, eta haurraren edogaztearen autoestimua handituko da.Hezkuntza emozionalak zoriontasunarenbidera garamatza. Guraso eta hezitzaileokere maiz gauzak gaizki egiten ditugu, etahelduontzat bidea ere berdina da: kulpaemozioa sentitzen utzi, damutu eta egin-dako kaltea konpontzen saiatu. Horrelaeredu bikaina izango gara gure haur etagazteentzat, eta bide batez, mirestuko gai-tuzte beraiek badakitelako hain zuzen erezeinen zaila den beti dena ongi egitea. Ezda erraza, badakit, baina bide positiboakzoriontasunaren bidera garama- Zoriontsubizi!!!

KUTTUN AHOLKULARITZA PSIKOPEDAGOGIKOA

MAPI URRESTI ORTIZ

g u r a s o e n t z a t

11h a u r r e n l e i h o a

El P

ilar

Ikast

etx

ea L

H2 N

ora

Rodri

guez

gaztea12

Irungo Kateako S.R.A. andereak kantatuak. Duela 80urte kantatzen ziren Irunen bertso berri hauek. (El Bi-dasoa 1959-II-7)

Gizon mozkorrarenbertsuak

Bein batian atera zen gizon bat tabernatik moxkorra.Erori zen. Bere lagunak begira. Etorri zen andria, eta:

Gizon ezin jasorikandria ari da

farrez urratzen dagojendia begira.

Dolorez altxa etaerraz erori da

zikintzeko bildur gabeloyaren erdira.

Batzuetan arrastakaeta bestietan erori

nolazpait etxeratu dagizon ederrori.Allegatu danianandre aguxari

txapela kendutzekotabernariyari.

Gizona, guazemizupakian oyera

eguna zablatziankonponduko gera.

Txapela prenda utzitaetorri bazera

kreditu ederren batbiar degu zartzera.

Zuk zenion arduaketzuela indarrik

eztet bara ikusi naiorrela senarrik.

Prenda orregatikanez egin negarrikburu gabiak eztutxapela bearrik.

Iturria: Nikolas Alzola GerdiagaEuskaraz, Irunen barrena.

Euskaraz,

Irunen

barrena

San Vicente de Paul DBH2 Chrisna Ribeiro

13gaztea

Ikus-entzunezko formatuan egindako edo-zein lan artistiko aurkeztu ahal izango duteparte hartzaileek: Ideia batzuk eman di-tuzte: flashmob-ak, kamerari esandakotestuak, bideoklipak, argazkiak, animazioa,lipdub-ak, dantzak, film laburrak… Denakonartuko dituzte. Iraupenaren aldetik, be-rriz, muga jarri dute: bost minutuko lanakizango dira gehienez. Bideoen kalitate tek-nikoa edo artistikoa baloratuko ditu epai-mahaiak, baina batez ere, mezuan jarrikodu arreta. Kontuan hartzeko gakoak emanditu Aitziber Iratzoki Irun Beldur Barik le-

hiaketako koordinatzaileak: “Mezuaren ka-litatea, eta hausnarketa eta eztabaida sor-tzeko duen gaitasuna kontuan hartukoditu epaimahaiak: emakumeen ahaldun-tzea, eta gizonen ardura indarkeria matxis-tarekin bukatzeko”.

Lanak aurkezteko epea azaroaren 20anamaituko da. Proiektu guztiak Youtubeedo Vimeo plataformetara igo beharko di-tuzte parte hartzaileek. Gero, beldurba-rik@irun.org helbide elektronikorabidaliko dituzte estekak. Maila autonomi-

koko lehiaketan parte hartzeko aukera erebadago. Horretarako, jarrera@beldurba-rik.org helbidera ere bidali beharko di-tuzte estekak. Proiektuak bakarka, taldekaedo zentro baten izenean aurkeztu dai-tezke. Pizgarri modura, saria behar izatendute nerabeek lehiaketetan parte har-tzeko. Irungo Udalak 300 euroko erosketatxartela emango dio lanik onenari. “Saritikharago, garrantzitsuena da parte hartzea,azken batean denok irabazten baitugu”,adierazi du, hala ere, Josune GomezIrungo Udaleko Euskara eta Gazteria or-dezkariak.

Gazteak ahalduntzearen garrantziaIrungo gazteak ekimenaren parte sentidaitezen nahi lukeela baieztatu du JosuneGomezek: “Tamalez, berri txarrak entzu-ten ditugu gaur egun. Horregatik, ahaldugun neurrian, indarkeria desagerraraz-teko ahalegina egin behar dugu”. GizarteOngizatea da lehiaketa antolatu duenbeste departamentua. Sergio Corchón or-dezkariak xehetasun gehiago eman dituBeldur Barik-en helburuaren inguruan:“Gazteen ahalduntzea landu behar dugu,indarkeria matxista salatzeko aurrera pau-soa eman dezaten”. Egoera eta ideia askolandu daitezke bideotan. Corchónek batazpimarratu du, lehiaketaren izenburuakbiltzen duena: “Ez da beldurrik edukibehar”.

Irungo Udalak kontuan hartu du 12-17

urte arteko gazte gehienek ez dutela ikus-entzunezkoei buruzko ezagutza handirik.Horregatik, sorkuntza-tailerra antolatu du,azaroaren 3an eta 4an MartindozeneaGaztelekuan. “Artisten eta adituen la-guntza jaso dute tailerretan”, azaldu du Jo-sune Gomezek. Ikus-entzunezkoei etasorkuntzaren urrats guztiei buruzko ahol-kularitza jaso dute parte hartu duten gaz-teek. Baliagarri izango zaizkie ezagutzakBeldur Barik lehiaketan parte hartzeko.

Beldur Barik ikus-entzunezkoen lehiaketamartxan jarri du Irungo Udalak

“Mezuaren kalitatea, eta haus-narketa eta eztabaida sortzekogaitasuna kontuan hartuko

ditu epaimahaiak”Aitziber Iratzoki, koordinatzailea

Bigarren aldiz antolatu du Irungo Udalak Beldur Barikikus-entzunezkoen sorkuntza lehiaketa. Maila autonomi-koan sortu zen ekimena, baina herriz-herri ere egiten duteorain. Nerabeei zuzendutako lehiaketa da: 12 eta 17 urtearteko gaztetxoek parte hartu ahal izango dute. Irunenerroldatutako gazteak izan beharko dira, edo Irunen esko-laratuak, behintzat. Helburu bikoitza du Beldur Barik-ek.Nagusia, berdintasunaren aldeko jarrerak sustatzea, etaemakumeen kontrako indarkeria salatzea. Bide batez, gaz-tetxoen sorkuntzari bultzada emateko tresna ere bada le-hiaketa.

BAKAILAOA DASTA EZAZU

Indarkeria matxista salatu beharko dute parte hartzaileek sormen lanetan

Gazteen ahalduntzea landubehar dugu”

Sergio Corchón, Gizarte Ongizatea arloko ordezkaria

UZTEN AL DUGU INDARKERIAATE AZPITIK PASATZEN?

Zer? Ikastaro honen bidez,hausnarketa bat egin eta espe-rimentatuko da, geure buruare-kin eta beste pertsonekinharremanetan egoteko dugunmoduari buruz. Ikusiko eta pro-batuko dugu zein jarrera dauz-kagun afektibitate harremaniraunkorretan eta egunez eguntopatzen ditugun indarkeriamota guztietan.

Noiz? Azaroak 20 eta 27.

Ordutegia? 10:00 - 13:00

Non? CBA Kultur Gunea (SanJuan Harria plaza)

Prezioa? 7euro.

Izena emateko: azaroaren 2tik17ra

Informazio gehiago? 010 tele-fonora edo www. i r un .o rg

IKASTAROAK: DRONE PILOTUA,DISEINA EZAZU ETA EGIN EZAZUZURE ARROPA

Zer? Mendibil PrestakuntzarakoZentroak zenbait ikastaro anto-latu ditu. Drone pilotuarena, adi-bidez, Bidasoa Eskualdekolehenengo ikastaroa da. Egiaz-tagiri Ofiziala ezagutzeko, etaaireontziei eta rotor anitzekodrone ofizialen pilotatze siste-mei buruz ikasteko aukeraemango du. Prestakuntza teori-koa eta praktikoa egongo dira.

Informazio gehiago eta izenaemateko?943 610 610 telefonora deituzedo e-posta bat helbide hone-tara bidaliz: comunicacion@apmendibi l .com

2016KO INAUTERIAK. OINARRIAK: KARTEL LEHIA-KETA ETA KONPARTSAK

Zer? Irungo Udalak 2016koIRUNGO INAUTERIETAKOkartela aukeratzeko lehiaketa-rako deialdia egin du.

Saria? 500 euro

Aurkezteko epea? 2016ko ur-tarrilaren 12ra bitarte, 14:00akarte. Ospitale Zaharran, Urdani-bia 6 (Kultur eta Kirol Arloan)

Izen ematea: urriaren 17ra artewww.donos t ia .eus / juventud/

Konpartsen parte hartzea(epea: urtarrilak 8) 2016ko des-filean parte hartu nahi dutenIrungo konpartsek San Martzialkaleko 2.ean kokatutako HAZbulegoetan (HerritarrentzakoArreta Zerbitzua) egin dezaketeizen ematea datorren urtarrila-ren 8ra arte.

Informazio gehiago:www. i r un .o rg .

MAITASUN GUTUNENLEHIAKETA

Zer? Leioako Maitasun Gutu-nen XVII. Lehiaketa.Parte hartzaile bakoitzak nahibeste gutun aurkeztu ahalizango du, euskaraz zein gazte-laniaz.

Informazio gehiago?www. i r un .o rg

414 g a z t e i n f o r

Deialdiak

- Aurrez aurre: Irungo CBA liburutegi berrian- Telefonoz: 943 50 54 44 / 943 50 54 40 - Posta elektronikoz: igaz te@i run .o rg

- Webean: www. i r un .o rg/ igaz te- WhatsApp bidez: 607 771 173

Ikastaroak

Euskadiko Gazteak Lankidetzan 2016

KAMISETEN LOGO LEHIAKETABidaliguzu zure logoa eta trukean aparteko bi-daia bat irabazi dezakezu. Logoak bi edo hirukolore izan behar ditu eta programarekin batdatozen helburualk bildu behar ditu.

Epea? abenduak 13.

18 - 30 urte arteko gaztea bazara, parte hartu!

KARTEL LEHIAKETA2016ko Euskadiko Gazteak lankidetzan progra-mako kartelak zuk egindako irudia izan dezake,eta trukean aparteko bidaia irabaz dezakezu.

Epea? abenduak 13

Programari buruz ideiaren bat baldin badau-kazu, parte hartu!!!

Informazio gehiago: h t tp : / /www.gazteau-ke ra.euskad i .eus

Azaroaren 20tik abenduaren 13raZer? AFIk antolatutako “IrunHiria” argazki lehiaketarenerakusketa. Lehiaketara aur-keztu ziren 78 obretatik, 32erakusten dira.

Non? Amaia KZ Hitzaldi are-toan.

Prezioa? Doako sarrera.

Azaroaren 9tik 22raZer? Emakume talde batek"Naturanblai" erakusketa ko-lektiboa aurkezten du. Partehartzen duten artistak Arantza

Aguirre, Nerea Urdangarin,Eva Irazoki, Maritxu Insaustieta Itziar Jimenez dira.

Non?Laboral Kutxan. Kolon13.

Prezioa? Doako Sarrera.

Azaroak 23Zer? Mahai-ingurua, genero-indarkerian adituak diren per-tsonekin: Beatriz Rodriguez(epaile ohia eta abokatua),Xabier Coca (Ertzaintzako ko-misarioordea), Lorena Pidal(Itxaropenaren Telefonokopsikologoa) eta espetxeetakopsikologo bat.

Non? Uxoa elkartea Gipuzkoa hirib., 12

Ordua? 17:30etan

Azaroaren 24tik abenduaren 6raZer? Froilan Celadaren era-kusketa.

Non? Laboral Kutxan. Kolon13

Ordua? Astelehenetik larun-batera: 18:00-21:00; Igande-etan eta jai egunetan:11:30-13:30

Prezioa? Doako Sarrera.

Azaroaren 27tik 29raZer? Basque Street FoodFestival. Ficobara iristen dahain modako dagoen streetfood edo kaleko janaria: Ira-ganeko karabanen koloreekapainduko dute erakustazoka,

haien gastronomi eskaintzazabalarekin. Mota guztietakojendearentzat prestatutakoekitaldia.

Non? Ficobako 3. pabiloian.

Ordua? 11:00etatik20:00etara.

Non? Ficoban

Prezioa? Doako sarrera

Informazio gehiago: www. the-foodt rucksc lub.com

Azaroak 29Zer? Luis Mariano Lirica El-karteak antolatutako “La vidaes tango” kontzertua.

Non? Amaia K.Zn.

Ordua? Zehaztu gabe.

Prezioa? 10 euro bazkideak /15 euro bazkide ez direnak.

Informazio gehiago: www. l i -r i ca - l u i s ma r i an o. o r g / con -tacto/

a i s i aa 15

Azaroak 22Zer? Fakun Aznarezek, ka-zetari argentinarrak, Argen-tinako egoeraz hitz egingodu.

Non? Kabigorri AteneoaSargía, 1 - atzealdea.

Ordua? 19:00etan.

Prezioa? Doako Sarrera.

Antolatzaileak? Iungo As-kapenak eta Kabigorrik ba-tera antolatua.

Telefonoa? 943635333 eta630313642

Informazio gehiago?ht tp: / /www.kabigor r i .o rg/ inde x . p h p / e u / e k i t a l d i a k / e k i -t a l d i a k - 2 0 1 5 / 4 5 3 - h i t z a l -d ia-2001-cor ra l i to-2015

"2001. CORRALITO; 2015, ¿?" HITZALDIA