Interlevensbeschouwelijke competenties voor dialoog en
samenwerking leerkrachten katholiek secundair onderwijs
Dia 2
interlevenbeschouwelijke competenties ontstaan /
voorgeschiedenis waarom? inhoudelijk en straks?
Dia 3
voorgeschiedenis ILBC Onderwijsspiegel 2004-2005 ruime
bevraging bij leerlingen resultaat: kennis leidt tot tolerantie
respect voor levensbeschouwelijke identiteit vanuit eigen
identiteit anderen ontmoeten Visietekst september 2006 leraren LBV
worden gevraagd schoolprojecten rond respect voor anderen te
ontwikkelen
Dia 4
voorgeschiedenis ILBC Memorandum Vlaamse regering 2009:
minister Smet: "Met het oog op de realisatie van een gezamenlijk
aanbod 'levensbeschouwing' naast de huidige keuzemogelijkheden
binnen het officieel onderwijs, maken we de samenwerking mogelijk
tussen de aanbieders van de verschillende levensbeschouwelijke
vakken. Erkende instanties en vereniging LBV: voorstel tot project
aan de Minister van Onderwijs en uitwerking van competenties voor
interlevensbeschouwelijke dialoog en samenwerking op school.
Dia 5
en daarnaast vele bedenkingen vanuit de maatschappij mensen
liggen niet meer wakker van godsdienst jongeren vragen er niet naar
shoppen is de boodschap iedereen moet zich verantwoorden LBV niet
Patrick Loobuyck LBV (godsdiensten/niet-confessionele zedenleer)
vervangen door vak LEF (levensbeschouwing ethiek filosofie) zeker
in de 3 de graad.
Dia 6
en daarnaast GO! wil in de derde graad 1u LBV en 1 u LEF sinds
de competenties 1u inter- levensbeschouwelijke module Jean-Jacques
De Gucht wetsvoorstel om LBV te reduceren tot 1u LBV en 1u
vergelijkende godsdienstwetenschap Groen! een eenheidsvak
levensbeschouwing, burgerschap en filosofie & facultatief voor
lessen in een specifieke godsdienst of levensbeschouwing kunnen
kiezen.
Dia 7
en daarnaast Open VLD blijft vragen stellen in het parlement
over de kostprijs van LBV in het onderwijs. Caroline Gennez
kinderen blijven langer op school en er komen keuzevakken: sport
LBV cultuur muziek, overzicht op THOMAS
http://www.kuleuven.be/thomas/page/poli tieke-standpunten/
Dia 8
competenties uitgewerkt door de commissie levensbeschouwelijke
vakken goedgekeurd door erkende instanties & vereniging
(inrichtende machten van de levensbeschouwelijke vakken) plechtige
ondertekening van het engagement in het Vlaams Parlement met Smet
en Peumans
Dia 9
uitgangspunten Start vanuit eigen levensbeschouwelijke
identiteit of het vak waarin men les volgt voor ons r.-k.
godsdienst Respect voor identiteit maakt dialoog mogelijk
Tolerantie onmogelijk door wegduwen verschillen Maatschappelijke
taak van de school: school als oefenplaats voor de
maatschappij
Dia 10
binnen het grotere geheel past binnen het leerplan r.-k.
godsdienst vraagt openheid vanuit de voorkeursoptie van het
katholieke geloof/denken in respect voor de persoon groei als mens,
als levensbeschouwelijk wezen, als gelovige. past binnen de
identiteit van het katholiek onderwijs over de dialoogschool vanuit
eigen identiteit in dialoog gaan met anderen in respect
Dia 11
kwaliteits-ondersteuning vakinformatiedossier optimaliseren
belangrijke item overzicht/stand van zaken functiebeschrijving
addendum duidelijkheid naar leerkracht mee nemen in inspectie-
begeleidingsbezoeken.
Dia 12
Dia 13
Dia 14
Inleidend Competenties interlevensbeschouwelijke dialoog en
interlevensbeschouwelijk samenleven Competentie 24 competenties op
12 jaar (LO en SO) = bril thema Kennis vaardigheden en attitudes
ILB-dialoog: open gezonde interesse & nieuwsgierigheid
ontmoeting realisme geen relativisme ILB-samenleven:
maatschappelijke relevantie
Dia 15
Inleidend Twee kolommen Drie terreinen Kennis vaardigheden
& attitudes Ik en mijn LB Ik, mijn LB en de LB van de ander Ik,
mijn LB en de samenleving Te onderscheiden, niet te scheiden
Dia 16
Ik en mijn levensbeschouwing
Dia 17
K ENNIS - De ll ontdekt en verwoordt Nieuwsgierigheid -
verwondering taal 1. De LB kenmerken van de eigen ontwikkelende
identiteit. ~ leeftijdsfase - respecteren diffuse - waarderen
zoekende 2. De eigenheid van de LB waarin hij/zij les volgt.
Aanbieden referentiepunt, wrijfpaal 3. De interne pluraliteit van
de LB waarin zij/hij les volgt Belangrijke opstap
Dia 18
V AARDIGHEDEN EN ATTITUDES De leerling 4. Verwoordt open en
bedachtzaam gedachten, gevoelens, ervaringen, normen en waarden
vanuit de eigen LB. 5. Gaat respectvol en open om met de eigenheid
van de eigen LB. 6. Gaat respectvol en open om met de diversiteit
binnen de eigen LB. 7. Ontwikkelt een positief zelfbeeld en neemt
initiatief gebaseerd op de beleving van de eigen LB.
Dia 19
Ik, mijn levensbeschouwing en deze van de ander
Dia 20
K ENNIS - De ll ontdekt en verwoordt 8. De eigenheid van andere
LB. Ontmoeting - realisme 9. De eigenheid van een LB zoals een
bevoorrechte getuige of een relevante vertegenwoordiger van een LB
ze voorstelt. 10. Gelijkenissen en verschillen tussen LB.
on-verschil-ligheid 11. De interne pluraliteit in verschillende LB.
Openstaan voor betekenis van verschillen
Dia 21
V AARDIGHEDEN EN ATTITUDES de leerling 12. Herkent en benoemt
de LB kleuring van gedachten, gevoelens, ervaringen, waarden en
normen bij zichzelf en de anderen. 13. Respecteert het bestaan van
LB. 14. Luistert empathisch naar leeftijdsgenoten met een andere
LB. 15. Verplaatst zich in het LB perspectief van anderen. 16. Is
constructief kritisch over eigen en andere LB. 17. Gaat respectvol
en open om met de eigenheid van andere LB.
Dia 22
Ik, mijn levensbeschouwing en de samenleving
Dia 23
K ENNIS - De ll ontdekt en verwoordt 18. De verschillen tussen
stereotyperingen over een LB en de binnenkant van een LB 19.
Moeilijkheden en kansen voor ILD en ILS 20. De rol van LB voor
zichzelf en de samenleving
Dia 24
V AARDIGHEDEN EN ATTITUDES de leerling 21. Onderscheidt
levensbeschouwelijke stereotypering van levensbeschouwelijke
identiteit. 22. Gaat constructief om met moeilijkheden en kansen
voor ILD en ILS 23. Oefent ILS en ILS als noodzakelijke vaardigheid
voor het leven in de realiteit van een multilevensbeschouwelijke
samenleving 24. Herkent afspraken en regels nodig voor het
interlevensbeschouwelijke samenleven en past deze toe.
Dia 25
Doel werken aan een tolerantere maatschappij n element
oplichten (dialoog) als maatschappelijk relevant gegeven erkennen
van de waarde van de pluraliteit dialoog met de ander, laat ook
nadenken over zichzelf
Dia 26
dialoog taal aanleren in evenwaardigheid realistisch oneliners
relativeren van eigen of andermans overtuiging = nieuwsgierigheid
wekken
Dia 27
interne pluraliteit dubbele uitdaging doet nadenken over het
eigen standpunt is een opstapje naar de diversiteit in andere
levensbeschouwingen vertrekpunt is altijd het eigen vak LLN
aanzetten tot openheid voor de diverse visies in de eigen
levensbeschouwing
Dia 28
samen leven maatschappelijke opdracht LBV: mee-werken aan een
tolerantere maatschappij vandaar: aandacht voor maatschappelijke
themas LET WEL: benaderen vanuit de levensbeschouwelijke insteek.
vanuit de diversiteit aan levensbeschouwingen kansen grijpen om
vooroordelen en vijandsbeelden te doorbreken en liever nog: te
voorkomen.
Dia 29
ontmoeting proberen om dit realistisch in te vullen meer LB dan
er aanwezig zijn in de klas nadruk op relevante vertegenwoordiger
als informatiebron persoon filmpje geschrift interview materiaal
gebruiken dat vanuit de LB zelf komt en niet over een andere
LB
Dia 30
ondersteuning THOMAS zet er zijn schouders onder delend onder
elkaar geleidelijkheid experiment ook handboeken via digitale
info
Dia 31
en nu van de orde van het leerplan komt in de nieuwe uitgave
van het leerplan dubbel doel: een bril om naar de eigen lessen te
kijken een project uitwerken van maximaal 6 uren Zal later worden
meegenomen bij een inspectie- begeleidingsbezoek in de school.
Dia 32
en nu belang om dit te thematiseren in de vakwerkgroep
Belangrijke vragen: sta ik achter deze uitdaging om dialoog tot
stand te brengen? hoe kunnen we werken aan vaardigheden en
attitudes i.p.v. uitsluitend kennisoverdracht? Of kennis in functie
van wat spreekt mij hier in aan? zie ik mezelf in dialoog gaan met
anders-denkenden? Is er bij mij openheid tot dialoog met
ongelovigen? welke kansen zie ik deze ILC? welke moeilijkheden
vrees ik? acht ik mezelf in staat om dialoog te modereren in plaats
van discussies in de hand te houden? durf ik over dialoog met
leerlingen spreken?
Dia 33
en nu gradueel werken starten vanuit het eerste niveau en het
derde aanvullen met het tweede op welke manier breng ik taal aan?
slaag ik er in om leerlingen die trage vragen te laten stellen en
zich in te leven in vragen die dikwijls mr vragen genereren dan
oplossingen aangeeft breng ik echt de pluraliteit binnen het
katholieke denken/geloven binnen in mijn lessen? Op welke manier?
Of indien niet, hoe kan ik dit versterken? durf ik daarna ook
kijken naar andere levensbeschouwingen?
Dia 34
en nu pedagogisch 1. Hoe kan je de leerlingen waardering voor
de eigen LB bijbrengen? 2. Hoe kan je de leerlingen gevoelens laten
uiten vanuit hun eigen LB achtergrond? Welke moeilijkheden kunnen
we hierbij verwachten? 3. Hoe kan je leerlingen vanuit hun eigen
levenservaring met anderen in dialoog laten gaan? 4. Hoe kan je
leerlingen laten nadenken vanuit het perspectief van een andere
levensbeschouwing. Hoe pakken we die perspectiefwissel aan? 5. 5.
Hoe maak je van je klas een positief kritische
onderzoeksgemeenschap die de levensbeschouwelijke kleuring van
gedachten en opvattingen leert herkennen en waarderen? 6. 6. Hoe
leer je leerlingen reizen door een interlevensbeschouwelijk
landschap?(Hoe organiseren we de ontmoetingen binnen en buiten de
klas? ).
Dia 35
een mogelijke oefening vb: bezoek aan levensbeschouwelijke
huizen. Je gaat naar katholieke kerk, protestants gebedshuis,
moskee en vrijzinnig centrum. Je beluistert hoe iemand van ter
plaatse info geeft over zijn/haar levensbeschouwing of over wat in
dat huis gebeurt. Leerlingen krijgen de kans tot verduidelijkende
vraagstelling. opdracht: aan welke competenties wordt gewerkt? hoe
kan je dit project verder aanpassen door dingen toe te voegen, weg
te laten, te vervangen zodat je meer werkt aan de
competenties?
Dia 36
een mogelijke oefening Neem een thema uit het handboek bekijk
waar je competenties terug vindt hoe je door toevoeging van enkele
impulsen misschien anders werkt aan de competenties