INSTITUT ZA MJERITELJSTVO ИНСТИТУТ ЗА МЕТРОЛОГИЈУ RADA za 2016 Institut za mjeriteljstvo Bosne i...ZADACI Institut je na dan 31.12.2015. godine organizovan u tri

OBRAZAC 2. - PROGRAM RADA INSTITUCIJE BIH

BOSNA I HERCEGOVINA

INSTITUT ZA MJERITELJSTVO

BOSNE I HERCEGOVINE

БОСНА И ХЕРЦЕГОВИНА

ИНСТИТУТ ЗА МЕТРОЛОГИЈУ

БОСНЕ И ХЕРЦЕГОВИНЕ

BOSNIA AND HERZEGOVINA INSTITUTE OF METROLOGY

OF BOSNIA AND HERZEGOVINA

Broj: 01-07-2-DZ-1003-2/15 Sarajevo, 15.01.2016. godine

PROGRAM RADA

INSTITUTA ZA MJERITELJSTVO BOSNE I HERCEGOVINE ZA 2016. GODINU

NORMATIVNI DIO Institut za mjeriteljstvo Bosne i Hercegovine (u daljem tekstu Institut) osnovan je na bazi: - Zakona o osnivanju Instituta za mjeriteljstvo BiH (Službeni glasnik BiH, br. 43/04), kao samostalna upravna organizacija. Pored navedenog zakona pravni okvir djelovanja Instituta čine: - Zakon o mjeriteljstvu BiH (Službeni glasnik BiH, br. 19/01), - Zakon o mjernim jedinicama BiH (Službeni glasnik BiH, br. 19/01), i - Zakon o upravi (Službeni glasnik BiH, br. 32/02 i 102/09). Pored ovih zakona Institut provodi 6 podzakonskih akata objavljenih u Službenom glasniku BiH, br. 67/12 i 14 podzakonskih akata objavljenih u Službenom glasniku BiH, br. 75/14. Radi se o sljedećim podzakonskim aktima:

- Pravilnik o državnim etalonima (Službeni glasnik BiH, br. 67/12); - Pravilnik o imenovanim mjeriteljskim laboratorijama (Službeni glasnik BiH, br. 67/12); - Naredba o mjerilima u zakonskom mjeriteljstvu i rokovima verifikacije (Službeni glasnik BiH, br. 67/12); - Pravilnik o ispitivanju i odobrenju tipa mjerila (Službeni glasnik BiH, br. 67/12); - Uredba o visini i načinu plaćanja usluga Institutu za mjeriteljstvo BiH (Službeni glasnik BiH, br. 67/12); - Pravilnik o vrstama i načinu označavanja mjerila prilikom verifikacije (Službeni glasnik BiH, br. 67/12); - Pravilnik o imenovanim mjeriteljskim laboratorijama (Službeni glasnik BiH, br. 75/14);

http://met.gov.ba/dokumenti/PRAVILNIK%20O%20IMENOVANIM%20MJERITELJSKIM%20LABORATORIJAMA_BOSANSKI.pdf

- Pravilnik o mjeriteljskim i tehničkim zahtjevima za defibrilatore (Službeni glasnik BiH, br. 75/14); - Pravilnik o mjeriteljskim i tehničkim zahtjevima za dijalizne uredjaje (Službeni glasnik BiH, br. 75/14); - Pravilnik o mjeriteljskim i tehničkim zahtjevima za elektrokardiograf (Službeni glasnik BiH Broj 75/14); - Pravilnik o mjeriteljskim i tehničkim zahtjevima za infuzomate i perfuzore (Službeni glasnik BiH, br. 75/14); - Pravilnik o mjeriteljskim i tehničkim zahtjevima za inkubatore za neonatalne i pedijatrijske pacijente (Službeni glasnik BiH, br. 75/14); - Pravilnik o mjeriteljskim i tehničkim zahtjevima za pacijent monitore (Službeni glasnik BiH, br. 75/14); - Pravilnik o mjeriteljskim i tehničkim zahtjevima za respiratore i anestezioloske masine (Službeni glasnik BiH, br. 75/14); - Pravilnik o mjeriteljskim i tehničkim zahtjevima za terapeutske ultrazvucne uredjaje (Službeni glasnik BiH, br. 75/14); - Pravilnik o mjeriteljskim zahtjevima za pretpakirane proizvode (Službeni glasnik BiH, br. 75/14); - Pravilnik o ostvarivanju mjeriteljske sljedivosti i medjunarodnog priznanja laboratorija za verifikaciju predmeta od plemenitih

metala (Službeni glasnik BiH, br. 75/14); - Naredba o izmjenama i dopunama naredbe o mjerilima u zakonskom mjeriteljstvu i rokovima verifikacije (Službeni glasnik BiH, br.

75/14); - Uredba o izmjenama i dopunama uredbe o visini i nacinu placanja usluga Instituta za mjeriteljstvo BiH (Službeni glasnik BiH, br. 75/14); - Pravilnik o mjeriteljskim i tehničkim zahtijevima za mjerila gledanosti (peoplemeter) (Službeni glasnik BiH, br. 75/14).

Plan rada Instituta za 2016. godinu ima pravno uporište u pomenutim zakonima, podzakonskim aktima, kao i u strateškim dokumentima EU kojima su definisani dugoročni ciljevi razvoja ove oblasti. U skladu sa pravcem evropskih integracija Bosne i Hercegovine, Institut aktivno radi na ispunjenju zahtjeva iz oblasti mjeriteljstva (član 75.) iz Sporazuma o stabilizaciji i priključivanju EU / Privremenog sporazuma, te je s ciljem buduće integracije u jedinstveno evropsko tržište oblast mjeriteljstva, kao dio sektora infrastrukture kvaliteta u BIH, u procesu harmonizacije legislative, odnosno tehničkih propisa prema acquis odjeljku 1 - Slobodnog protoka roba. Do donošenja domaće legislative, Institut, djeluje u smislu definisanom kroz Direktive Novog pristupa koje se odnose na oblast mjeriteljstva tj. Direktivu o mjernim instrumentima 2004/22/EC i Direktivu o neautomatskim vagama EU Direktive 2009/23/EC, kao i Direktivu o ambalaži i ambalažnom otpadu 94/62/EC. Potrebe za investiranjem u mjeriteljstvo i izgradnju regulatornog okvira su definiane i u mnoštvu strateških dokumenata: Acquis (Chapter 1), European Partnership, Interim Agreement (i.e. EP3.KP.045 and EP.3.SP.138), Stabilization and Association Agreement (članovi 75, 76, 77), MIPD 2011-2013 (3.3. Private Sector Development), kao i u brojnim mjeriteljskim dokumentima međunarodnih organizacija (BIPM, EURAMET, OIML, WELMEC). ZADACI Institut je na dan 31.12.2015. godine organizovan u tri sektora: Naučno mjeriteljstvo, Industrijsko mjeriteljstvo, Zakonsko mjeriteljstvo i svoje zadatke provodi kontinuirano i dugoročno. Sve aktivnosti su u vezi i sa ciljem izgradnje mjeriteljske infrastrukture u državi. Institut je u zadnje četiri godine, u vrlo zahtjevnoj proceduri, dokazao svoje kompetencije u naučnom i industrijskom mjeriteljstvu na svjetskom nivou i nalazi se u grupi od 73 državna instituta svijeta koji jedni drugima priznaju certifikate o kalibraciji koje izdaju i etalone koje održavaju. Institut se u zadnje dvije godine nalazi u grupi od 23 državna instituta Europe sa dokazanim kompetencijama u naučnom istraživanju te se sa 10 istraživačkih trogodišnjih projekata u kojima učestvuje nalazi među 14 nareferentnijih državnih instituta Europe. Direktor Instituta je član

http://met.gov.ba/dokumenti/PRAVILNIK%20O%20MJERITELJSKIM%20I%20TEHNICKIM%20ZAHTJEVIMA%20ZA%20DEFIBRILATORE_BOSANSKI.pdf

http://met.gov.ba/dokumenti/PRAVILNIK%20O%20MJERITELJSKIM%20I%20TEHNICKIM%20ZAHTJEVIMA%20ZA%20DIJALIZNE%20UREDJAJE_BOSANSKI.pdf

http://met.gov.ba/dokumenti/PRAVILNIK%20O%20MJERITELJSKIM%20I%20TEHNICKIM%20ZAHTJEVIMA%20ZA%20ELEKTROKARDIOGRAF_BOSANSKI.pdf

http://met.gov.ba/dokumenti/PRAVILNIK%20O%20MJERITELJSKIM%20I%20TEHNICKIM%20ZAHTJEVIMA%20ZA%20INFUZOMATE%20I%20PERFUZORE_BOSANSKI.pdf

http://met.gov.ba/dokumenti/PRAVILNIK%20O%20MJERITELJSKIM%20I%20TEHNICKIM%20ZAHTJEVIMA%20ZA%20INKUBATORE%20ZA%20NEONATALNE%20I%20PEDIJATRIJSKE%20PACIJENTE_BOSANSKI.pdf

http://met.gov.ba/dokumenti/PRAVILNIK%20O%20MJERITELJSKIM%20I%20TEHNICKIM%20ZAHTJEVIMA%20ZA%20PACIJENT%20MONITORE_BOSANSKI.pdf

http://met.gov.ba/dokumenti/PRAVILNIK%20O%20MJERITELJSKIM%20I%20TEHNICKIM%20ZAHTJEVIMA%20ZA%20RESPIRATORE%20I%20ANESTEZIOLOSKE%20MASINE_BOSANSKI.pdf

http://met.gov.ba/dokumenti/PRAVILNIK%20O%20MJERITELJSKIM%20I%20TEHNICKIM%20ZAHTJEVIMA%20ZA%20TERAPEUTSKE%20ULTRAZVUCNE%20UREDJAJE_BOSANSKI.pdf

http://met.gov.ba/dokumenti/PRAVILNIK%20O%20MJERITELJSKIM%20ZAHTJEVIMA%20ZA%20PRETPAKIRANE%20PROIZVODE_BOSANSKI.pdf

http://met.gov.ba/dokumenti/PRAVILNIK%20O%20OSTVARIVANJU%20MJERITELJSKE%20SLJEDIVOSTI%20I%20MEDJUNARODNOG%20PRIZNANJA%20LABORATORIJA%20ZA%20VERIFIKACIJU%20PREDMETA%20OD%20PLEMENITIH%20METALA_BOSANSKI.pdf

http://met.gov.ba/dokumenti/PRAVILNIK%20O%20OSTVARIVANJU%20MJERITELJSKE%20SLJEDIVOSTI%20I%20MEDJUNARODNOG%20PRIZNANJA%20LABORATORIJA%20ZA%20VERIFIKACIJU%20PREDMETA%20OD%20PLEMENITIH%20METALA_BOSANSKI.pdf

http://met.gov.ba/dokumenti/NAREDBA%20O%20IZMJENAMA%20I%20DOPUNAMA%20NAREDBE%20O%20MJERILIMA%20U%20ZAKONSKOM%20MJERITELJSTVU%20I%20ROKOVIMA%20VERIFIKACIJE_BOSANSKI.pdf

http://met.gov.ba/dokumenti/UREDBA%20O%20IZMJENAMA%20I%20DOPUNAMA%20UREDBE%20O%20VISINI%20I%20NACINU%20PLACANJA%20USLUGA%20INSTITUTA%20ZA%20MJERITELJSTVO%20BOSNE%20I%20HERCEGOVINE_BOSANSKI.pdf

http://met.gov.ba/obrasci_uputstva/Pravilnik%20o%20mjeriteljskim%20i%20tehnickim%20zahtijevima%20za%20mjerila%20gledanosti%20(peoplemeter)%20(2).pdf

Vijeća direktora EURAMET-a (Europska asocijacija nacionalnih mjeriteljskih instituta) i član predsjedništva WELMEC-a (Europska kooperacija u zakonskom mjeriteljstvu). U smislu navedenih ostvarenih referenci Institut će nastaviti i u 2016. godini da unaprijeđuje svoje kompetencije i dostignuti međunarodni status. Institut će, kao državna institucija za mjeriteljstvo, planirati i raditi na obezbjeđenju odgovarajućih naučnih i stručnih usluga radi realizacije dugoročnih i kratkoročnih zadataka, tj. Institut će da:

- Ostvaruje etalonsku bazu u Bosni i Hercegovini i s tim u vezi realizira investicije u izgradnju državnih laboratorija koje će realizirati, čuvati i rukovati sa državnim etalonima (Naučno mjeriteljstvo)

- Osigurava sljedivost državnih etalona (Naučno mjeriteljstvo) - Učestvuje u aktivnostima u okviru EURAMET-a i BIPM-a radi međunarodnog prizanja mogućnosti laboratorija Instituta - Osigurava diseminaciju etalona do nižih nivoa u BiH (Naučno mjeriteljstvo, lndustrijsko mjeriteljstvo) - Ostvaruje stalni transfer znanja i ekspertskih pomoći (Naučno mjeriteljstvo) - Na bazi međunarodnih dokumenata i zahtjeva propisuje mjeriteljske zahtjeve za etalone, referentne materijale i mjerila (Naučno

mjeriteljstvo, lndustrijsko mjeriteljstvo) - Donosi odluke o proglašenju državnih etalona (Naučno mjeriteljstvo) - Uspostavlja distribuirani mjeriteljski sistem (Naučno mjeriteljstvo, Industrijsko mjeriteljstvo, Zakonsko mjeriteljstvo) - Organizira, usmjerava i bavi se naučno-istraživačkim radom u mjeriteljstvu (Naučno mjeriteljstvo) - Predlaže i određuje prioritete realizacije razvojnih projekata u oblasti mjeriteljstva (Naučno mjeriteljstvo) - Učestvuje u radu međunarodnih organizacija za mjeriteljstvo, u njima predstavlja Bosnu i Hercegovinu i učlanjuje se do nivoa koji je

dostupan cijeneći status države i status ostalih preduslova (Naučno mjeriteljstvo) - Provodi međudržavne ugovore o saradnji u oblasti mjeriteljstva (Naučno mjeriteljstvo) - Bavi se razvojem novih mjernih metoda i mjernih instrumenata (Naučno mjeriteljstvo) - Realizuje projekte ili dijelove projekata iz oblasti mjeriteljstva uz učešće kompetentnih naučno-istraživačkih organizacija, institucija i

pojedinaca iz zemlje i inostranstva (Naučno mjeriteljstvo, Industrijsko mjeriteljstvo) - Implementira zakone i podzakonske akte, nadzire njihovu primjenu i priprema donošenje dopuna postojećih ili novih akata (Zakonsko

mjeriteljstvo) - Priprema i objavljuje dodatne interne akte potrebne za implementaciju legsilative (Zakonsko mjeriteljstvo) - Daje obrazloženja u proceduri donošenja novog Zakona o mjeriteljstvu BiH (Zakonsko mjeriteljstvo) - Za pojedine vrste mjerila propisuje načine ocjenjivanja usklađenosti, vrste i načine označavanja mjerila te sadržaj i oblik certifikata o

usklađenosti sa mjeriteljskim propisima (Zakonsko mjeriteljstvo) - Propisuje proceduru radi imenovanja, imenuje i nadzire rad pravnog lica za ocjenjivanje usklađenosti (Zakonsko mjeriteljstvo) - Propisuje proceduru, vrši imenovanje i nadzire rad mjeriteljskih laboratorija i centara za verifikaciju (Zakonsko mjeriteljstvo) - Definiše sve potrebne procedure radi plasiranja na tržište i ugradnju zakonski obaveznih mjerila i radi njihove verifikacije (za potrebe

trgovačkih transakcija roba i usluga (vodomjeri, plinomjeri, električna mjerila - brojila, trgovačke vage, i sl.), za potrebe zaštite zdravlja ljudi (mjeriteljstvo u medicini, u hemiji, u proizvodnji i nadzoru u oblasti prehrane i veterinarstva), u oblasti sigumosti (saobraćaj, tehnički pregledi vozila), za potrebe zaštite okoline, vještačenja i ekspertize u sudskim postupcima) (Zakonsko mjeriteljstvo)

- Ministarstvo vanjske trgovine i ekonomskih odnosa BiH je odgovorno za transponiranje 29 Direktiva novog i globalnog pristupa. Nadležnost Instituta za mjeriteljstvo BiH je implementacija:

- Direktive o mjernim instrurnentima 2004/22/EC (Zakonsko mjeriteljstvo) - Direktiva o neautomatskirn vagama 90/384/EEC i 93/68/EEC (Zakonsko mjeriteljstvo)

U 2016. godine Institut će nastaviti provoditi poslove radi jačanja institucije i širenja i afirmacije poslova iz njene nadležnosti: - Implementacija zakona u nadležnosti Instituta i izdatih podzakonskih akata. - Priprema i donošenje novih podzakonskih akata. - Podrška institucijama u proceduri donošenja i implementacije novog Zakona o mjeriteljstvu BiH. - Intenzivna izrada i provođenje svih internih procedura koje prate implementaciju podzakonskih akata. - Koordinacija rada entitetskih mjeriteljskih institucija i pomoć u izgradnji kapaciteta i mjeriteljske infrastrukture, te obezbjeđenju

kompetencije osoblja. - Rad na harmonizaciji entiteskih zakona i pravnih propisa sa državnim. - Ocjenjivanje tehničke osposobljenosti i kompetencija laboratorija koje su imenovane i laboratorija koje po prvi put predaju zahtjev za

imenovanje. - Učešće u radu Komisija za imenovanje laboratorija ispred Instituta za mjeriteljstvo BiH u raznim oblastima. - Davanje stručne pomoći i prenos znanja prema zahtjevima od strane entitetskih mjeriteljskih institucija. - Kalibracija radnih etalona (tegova i setova tegova) različitih klasa tačnosti od M1 do E2 , u vlasništvu imenovanih laboratorija. - Rad u ekspertnom timu za preuzimanje Direktive Evropskog parlamenta i Vijeća 2004/22/EZ o mjernim instrumentima (uz primjenu nove

kodifikacije). - Nastavak redovnih aktivnosti u etalonskim i kalibracionim laboratorijama. - Nastavak redovnog održavanja etalonske i druge mjeriteljske opreme. - Nastavak aktivnosti u okviru obaveza prema CIPM MRA u okviru BIPM-a. - Nastavak aktivnosti u okviru obaveza Instituta kao punopravnog člana EURAMET-a i pridruženog člana WELMEC-a. Učestvovanje u

radu EURAMET generalne skupštine i tehničkih komiteta i rad u oblastima tehničkih komiteta za: interdisciplinarno mjeriteljstvo (TC-IM), hemiju (TC-MC), elektricitet i magnetizam (TC-EM), protok (TC-F), masu i srodne veličine (TC-M), kvalitet (TC-Q), vrijeme i frekvenciju (TC-TF), temperaturu (TC-T), dužinu (TC-L), jonizirajuće zračenje (TC-IR). Rad u EURAMET Fokus grupi za unaprijeđenje razvoja mjeriteljske infrastrukture u preko dvadeset zemalja sa slabo razvijenim mjeriteljskim sistemom (prisustvovanje godišnjim sastancima i drugim ad hoc sastancima radi realizacije projekata iz domena rada ove Fokus grupe, učešće u treninzima, interkomparacijama, networking-u, i drugim projektima). Učestvovanje u radu WELMEC komiteta i radnih grupa (WG 2: Directive Implementation (90/384/EEC), WG 4: General Aspects of Legal Metrology, WG 5: Metrological supervision, WG 6: Prepackages, WG 7: Software, WG 8 : Measuring Instruments Directive, WG 10: Measuring Equipment for Liquids other than water, WG 11: Utility meters, WG 12: Taximeters (Directive 2004/22/EC (2014/32/CE)).

- Učešće u svim ključnim i bilateralnim interkomparacijama u kojima Institut ima potrebnu opremu i znanje. - Aktivnosti radi priznavanja kompetencija pojedinih laboratorija Instituta od strane EURAMET Tehničkog komiteta za kvalitet.

- Priprema državnih laboratorija za međunarodno priznanje i upisivanje CMC-ova (kalibracionih i mjeriteljskih mogućnosti) u KCDB BIPM-a za pojedine laboratorije.

- Dokazivanje i održavanje kompetencije akreditovane laboratorije u oblasti ispitivanja predmeta od plemenitih metala. - Učestvovanje u radu međunarodne asocijacije kontrolnih jedinica za ispitivanje i žigosanje predmeta od plemenitih metala IAAO. - Održavanje informativnih i stručnih sastanaka sa pojedinim elementima mjeriteljske infrastrukture u BiH . - Vođenje i razvoj Laboratorije za jonizirajuće zračenje, uspostavljene u Banja Luci i planiranje unaprijeđenja statusa u domenu

odgovornosti Instituta. - Diseminacija etalona za realizovane mjerne jedinice - Imenovanje i nadzor laboratorija: učešće u svojstvu ocjenjivača - Akreditacija laboratorija: Učešće u svojstvu ocjenjivača u saradnji sa BATA Institutom - Akreditacija laboratorija: Učešće u svojstvu ocjenjivača kod inostranih akreditacionih tijela - Učešće u BAS tehničkim komitetima - Rad u tehničkom komitetu pri Institutu za akreditaciju Bosne i Hercegovine. - Međunarodno predstavljanje i saradnja s međunarodnim organizacijama i institucijama iz oblasti mjeriteljstva. - Inicirati harmonizaciju propisa i zakonodavne regulative i standarda iz oblasti mjeriteljstva sa EU standardima iz ove oblasti. - Učestvovanje na obukama, seminarima koji se odnose na mjeriteljstvo. - Iniciranje i organizovanje tematskih sastanaka, okruglih stolova iz oblasti mjeriteljstva u cilju razmjene iskustava i poboljšanja stanja iz

ove oblasti. - Aktivnosti laboratorije za plemenite metale na poslovima ispitivanja i žigosanja predmeta od plemenitih metala. - Izdavanje rješenja o imenom žigu za proizvođače/uvoznike predmeta od plemenitih metala. - Učestvovanje i organizovanje PT šema za ispitivanje zlata u legurama. - Rješavanje zahtjeva za izdavanje tipskog odobrenja. - Aktivnosti u vezi internog audita u laboratorijama koje se pripremaju za EURAMET Tehnički komitet za kvalitet. - Iniciranje stalnih diskusija sa klijentima o njihovim potrebama. - Nastaviti sistematski tražiti podrške i donatore, tj. razviti prijedloge projekata, a onda ih prezentirati potencijalnim donatorima, posebno

za opremu i obuku. - U okviru programa EMRP/EMPIR tj. Evropskog programa istraživanja i inovacija u mjeriteljstvu Institut će nastaviti rad na trogodišnjim

projektima finansiranim od strane EU Komisije: Measurement tools for Smart Grid stability and quality (Alati za mjerenje stabilnosti i kvaliteta tzv. „Pamtene mreže“), Metrology for biogas (Mjeriteljstvo u oblasti biogasa), Sensor development and calibration method for inline detection of viscosity and solids content of non-Newtonian fluids (Razvoj senzora i kalibracione metode za detekciju viskoznosti i sadržaja čvrste tvari u nenjutnovskim fluidima), Metrology for essential climate variables (Mjeriteljske karakteristike esencijalnih klimatskih varijabli), Traceable calibration of dynamic weighing instruments (Sljedivost kalibracija automatskih vaga), Matrix reference materials for environmental analysis (Matrica referentnih materijala radi analiza okoline), Absorbed dose in water and air (Apsorbovana doza u vodi i zraku), Developing traceable capabilities in thermal metrology (Razvoj sljedivih mogućnosti u mjeriteljstvu temeprature),

Traceability routes for electrical power quality measurements (Lanci sljedivosti u mjerenju kvaliteta električne snage), Expansion of European research capabilities in humidity measurement (Proširenje evropskih istraživačkih mogućnosti u mjerenju vlage).

- Nastavak realizacije trogodišnjeg projekta (2014-2016) pomoći u opremi od strane Vlade R. Slovenije: Jačanje mjeriteljske infrastrukture u hemiji u oblasti kvaliteta goriva i zaštite okoliša.

- Nastavak realizacije trogodišnjeg projekata (2015-2017) pomoći u opremi i prenosu znanja od strane Vlade R. Češke: Proširenje kapaciteta Instituta.

- Nastavak realizacije trogodišnjeg projekata (2015-2017) pomoći u opremi i prenosu znanja od strane Vlade R. Njemačke : Jačanje mjeriteljstva i infrastrukture kvaliteta u BiH.

- Institut za mjeriteljstvo BiH je član COOMET Komiteta, regionalne mjeriteljske organizacije za saradnju nacionalnih mjeriteljskih institucija zemalja srednje i istočne Evrope sa Rusijom kao zemljom koja najviše doprinosi u referencama COOMET-a. U okviru ove organizacije Institut učestvuje u sedam projekata interkomparacija i član je dva tehnička komiteta.

- Institut je pridružena članica regionalne organizacije GULFMET (okuplja osam zemalja zaliva) i punopravni član mjeriteljskog komiteta (34 punopravna člana) organizacije Islamskih zemalja SMIIC (direktor Instituta je podpredsjednik ovog Komiteta) u kojima se planira u 2016. intezivirati učešće.

- Uposlenik Instituta je član nacionalnog tima za edukaciju u okviru IRMM (Institut za referentne materijale čiji je osnivač Evropska Komisija) te se kroz saradnju sa ovim institutom očekuje nastavak aktivnosti u 2016. godini.

- Institut ima potpisanih 8 Memoranduma o saradnji sa državnim institutima Austrije, Njemačke, Turske, Srbije, Nizozemske, Slovenije, Češke i Hrvatske i sa svakim će se nastaviti provodi odgovarajući program.

- Nastavak saradnje sa Institutom Jožef Stefan iz Slovenije u oblastima jonizirajuće zračenje, okoliš. - Institut ima potpisan Sporazum o saradnji sa Rafinerijom Brod, ArcelorMittal, Bekto Precisa i očekuje se nastavak saradnje u 2016.

godini. - U 2016. godini se očekuje razvoj saradnje sa državnim institutom za mjeriteljstvo SAD-a (NIST) koja je započeta 2014. godine.

Sa finansijskog aspekta, plan i program rada Instituta iskazan je u zahtjevu za dodjelu sredstava iz Budžeta za 2016. godinu.

Mogući problemi i rizici Dostignuti status i kompetencije Instituta na međunarodnom nivou je priznat od vodećih svjetskih institucija. Taj napredak i prepoznatljivost Instituta u svijetu će se iskoristiti i u 2016. godini radi jačanja uloge unutar BiH radi ispunjavanja uslova na putu ka članstvu u EZ. Mnoštvo je otpora ovakvom razvoju od onih koji u suštini nisu za to niti im odgovara da BiH postane dio jedinstvenog tržišta i ekonomskog prostora EU. Kao što se vidi iz prethodnih informacija, napravljen je značajan napredak u afirmaciji Instituta u najvažnijim međunarodnim tijelima što za posljedicu ima povećane troškove putovanja i reprezentacije radi praćenja i učestvovanja u bitnim događajima van zemlje ili zbog uloge domaćina nekih od sastanaka u BiH. Realizacija svake od pobrojanih aktivnosti zahtijeva direktan angažman nekog od zaposlenika Instituta na nekoj inostranoj lokaciji ili zahtjeva prisustvo međunarodnim konferencijama i posjetu nekoj državnoj ili regionalnoj instituciji pa se očekuje da će podrška iz budžeta BiH biti nastavljena u 2016. godini. U svim nabrojanim tijelima, tehničkim komitetima i radnim grupama organizuje se najmanje po jedan godišnji sastanak u Evropi ili svijetu – koji je obavezan i na kojima Institut učestvuje i veliki broj ad hoc sastanaka na kojima prisustvuje u ovisnosti od raspoloživosti vremena. Dodatno u zemlji, Institut je još u drugoj polovini 2011. godine uspostavio poslove nadzora nad radom imenovanih laboratorija i to se svake godine intenzivira, što će se nastaviti i u toku 2016.godine, a za posljedicu će imati povećanje putnih troškova u zemlji. Za realizaciju zadataka potrebno je:

- Obezbjeđivanje sredstava za nastavak izgradnje mjeriteljske infrastrukture (nabavka opreme i stalno dodatno osposobljavanje uposlenih).

- Obezbjeđivanje sredstava za održavanje i osiguranje opreme nabavljene u prethodnom periodu (redovne kalibracije, održavanje, servisiranje, potrošni materijali, energenti, tehnička sigurnost, osiguranje).

- Obezbjeđivanje sredstava za učešće u projektima međunarodnih interkomparacija i dokazivanja kompetencija na stručnim tehničkim komitetima EURAMET-a kako bi se proširio postojeći domen CMC-ova (kalibracijske i mjeriteljske mogućnosti) koje BiH ima upisane u svjetskoj bazi priznatih kompetencija jedne zemlje. Ovim će se također stvoriti uslovi, jer je ovo za njih preduslov, za razvoj akreditacije, ispitivanja, standardizacije, certificiranja, kao ostalih elemenata u sistemu infrastrukture kvaliteta.

- Intenzivno raditi na mogućnostima pokretanja aktivnosti radi izgradnje odgovarajuće zgrade u kojoj će se smjestiti svi uposlenici i sve laboratorije. Do tada je potrebno osigurati korištenje postojećeg iznajmljenog prostora.

- U smislu nastavka investiranja u razvoj mjeriteljstva potrebno je u saradnji sa EU Delegacijom u BiH definisati aktivnosti radi pripreme i realizacije zamjenskog programa za projekat IPA 2009.

- Nastavak aktivnosti na planiranju razvoja etalonske baze u BiH, preko programiranja pomoći Evropske komisije za oblast infrastrukture kvaliteta.

- Nastavak insistiranja na diseminaciji etalonske baze na niže nivoe, tj. traženje sredstava za izgradnju mjeriteljske infrastrukture za niže nivoe (entitete i kalibracione laboratorije) preko programiranja pomoći Evropske komisije za oblast infrastrukture kvaliteta.

Svakodnevni rad Instituta, koji po zakonima ima jasno definisane nadležnosti i treba da uspostavlja, održava i razvija mjeriteljski sistem u BiH, i dalje značajno ometaju uvriježeni odnosi iz prethodnih godina, koje karakteriše proizvoljnost u tumačenju zakona i prava raznih subjekata te njihov rad, koji sa zakonima, strukom i EU praksom ima malo dodirnih tačaka. Entitetski zakoni iz ove oblasti su prije više od deset godina

doneseni bez usaglašavanja sa državnim zakonom, što je bila obaveza. Zbog takve situacije se u praksi stvaraju problemi jer se pojedine entitetske institucije pozivaju na entitetske zakone, zanemarujući činjenicu da postoje odredbe državnih zakona koje za pojedine situacije određuju drugačiji postupak i uslove od onih entiteskih. Ta neusklađenost entiteskih zakona sa državnim ometa mogući mnogo efikasiji rad u oblasti zakonskog mjeriteljstva, koji bi sigurno, kada bi se uspostavila upravna vertikala u provođenju zakona, dao mnogo pozitivnih rezultata svima, a građanima obezbjedio kvalitetniju uslugu i povećao povjerenje u pruženu uslugu.

(Napomena: Obrazac tabele II pripremiti za svaki srednjoročni cilj pojedinačno, a obrasci za popunjavanje tabele su u Excel formatu u prilogu Uputstva. Sve dalje tabele predstavljaju izvod iz tabele II, a obrasci za njihovo popunjavanje se nalaze u Excel formatu u prilogu Uputstva.)

II - AKCIONI PLAN GODIŠNJEG PROGRAMA RADA INSTITUCIJE BiH

Opći cilj/principi razvoja: Upravljanje u funkciji rasta

Strateški cilj : Unaprijediti razvoj konkurentnog ekonomskog okruženja

Srednjoročni cilj : Uspostava mjeriteljskog sistema sljedivog do međunarodnih etalona sa potrebnim brojem laboratorija sa međunarodno dokazanim kompetencijama uključenih u istraživačke i druge međunarodne projekte radi unaprjeđenja kvaliteta mjerenja i života.

Specifični cilj: 1. Razvijen i implementiran regulatorni okvir 2. Dovoljan broj laobratorija sa međunarodno priznatim kompetencijama 3. Učešće u međunarodnim konzorcijima i istraživačkim projektima.

Programi, projekti i aktivnosti*

Nosilac aktivnosti (organizaci

ona jedinica)

Pokazatelji* Troško

vi Izvori finansiranja

Planirani kvartal za

provođenje

Po

kazate

lji

rezu

ltata

ili u

ticaja

Jed

inic

a m

jere

nja

(%, bro

j ili

opis

no)

Po

lazn

a v

rije

dn

ost

(n)

Cilja

na v

rije

dn

ost

(n+

1)

Pro

cij

en

jen

i

tro

ško

vi

Bu

džet

Kre

dit

i

Do

nacije

Osta

li izvo

ri

Uku

pn

o

Pro

gra

m u

DO

B-u

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14

1.1 Mjeriteljstvo u Bosni i Hercegovini

1.1.1 Mjeriteljstvo u Bosni i Hercegovini

1.1.1.1 Implementacija novih mjeriteljskih metoda, program interkomparacije, projektovanje sistema, analiza mjernih mjesta, izrada studija, edukacija.

IMBIH

Certifikat

, rješenje,

izvještaj,

elaborat

4000

2.583.000 - - - 2.583.000 Mjeriteljstvo

u Bosni i Hercegovini

1, 2, 3, 4

III - ZBIRNI PREGLED ZAKONA PLANIRANIH GODIŠNJIM PROGRAMOM RADA INSTITUCIJE BiH





Naziv zakona Razlozi za donošenje zakona*

Usklađivanje sa pravnim

nasljeđem EU (DA/NE)

Planirani kvartal za provođenje

1 2 3 4

1.1 (naziv programa)

1.1.1 (naziv projekta)

a) ZAKONI ZA KOJE SE NEĆE PROVODITI PROCJENA UTICAJA

Zakon o mjeriteljstvu Bosne i Hercegovine Potrebe BiH su znatno drugačije od onih koje su prije više od 14

godina rukovodile donosioca da donese zakon koji je još na snazi.

Od 2001. godine doneseno je mnoštvo normativnih akata na nivou

EU koji su postojeći Zakon o mjeriteljstvu u BIH učinile

neusaglašenim sa EU zakonodavstvom i praksom. Donošenjem

dvadeset podzakonskih akata iz mjeriteljstva u BiH u 2012. i 2014.

godini, omogućilo je kvalitetniju implementaciju postojećeg zakona,

ali bi se tek donošenjem novog zakona o mjeriteljstvu omogućilo da

se ova oblast reguliše na način kako to zahtjevaju generalno

procesi u EU i specifično procesi u infrastrukturi kvaliteta i

mjeriteljstva. Prijedlog novog zakona je bio na Savjetu za

mjeriteljstvu u dva navrata (april i maj 2012. godine) tako da je taj

nivo široke rasprave završen. Institut se nada da će proces

transpozicije Direktive o mjernim instrumentima u domaće

zakonodavstvo biti nastavljen, čime bi se lakše pripremio konačni

tekst Zakona.

DA 3

IV - ZBIRNI PREGLED PLANIRANIH PODZAKONSKIH AKATA PLANIRANIH GODIŠNJIM PROGRAMOM RADA INSTITUCIJE BiH

Opći cilj/principi razvoja: Usklađivanje domaćeg zakonodavstva sa zakonodavstvom i normativnim aktima EU

Strateški cilj: Donošenje podzakonskih akata koji će omogućiti lakšu i dugoročnu izgradnju mjeriteljstkog sistema na bazi i u skladu sa zahtjevima u EU

Srednjoročni cilj: Unaprijediti aktivnosti u zakonskom mjeriteljstvu i unaprijediti povjerenje građana u pružene mjeriteljske usluge

Specifični cilj: Unaprijediti sistem akreditovanih imenovanih laboratorija i zaustaviti nelegalne aktivnosti na terenu drugih lica

Naziv podzakonskog akta Razlozi za donošenje podzakonskog akta* Planirani kvartal za provođenje aktivnosti

1 2 3

1.1 (naziv programa)

1.1.1 (naziv projekta)

1.1.1.1 Opšti podzakonski akti za mjerila u oblasti mase, dužine, vremena, volumena, okolinskih parametara, taksimetara, ...

Definisanje uslova koje pojedina mjerila moraju ispunjavati, definisanje procedura ispitivanja tipa za pojedina mjerila, definisanje procedura nadzora nad radom pojedinih mjerila

2

1.1.1.2 (naziv podzakonskog akta)…

1.1.2 (naziv projekta)…

1.2 (naziv programa)…

V - ZBIRNI PREGLED MEĐUNARODNIH UGOVORA PLANIRANIH GODIŠNJIM PROGRAMOM RADA INSTITUCIJE BiH





Naziv međunarodnog ugovora Razlozi za zaključivanje međunarodnog ugovora* Planirani kvartal za provođenje aktivnosti

1 2 3

1.1 Bilateralni projekti pomoći razvoja Instituta i mjeriteljske infrastrukture u BiH

1.1.1

1.1.1.1 Nastavak realizacije trogodišnjeg projekta (2014-2016) pomoći u opremi od strane Vlade R. Slovenije: Jačanje mjeriteljske infrastrukture u hemiji u oblasti kvaliteta goriva i zaštite okoliša.

Jačanje mjeriteljske infrastrukture u hemiji u oblasti kvaliteta goriva i zaštite okoliša. Dokazivanje kompetencija Instituta. Ispunjavanje zahtjeva direktiva EU.

1, 2, 3, 4

1.1.1.2 Nastavak realizacije trogodišnjeg projekata (2015-2017) pomoći u opremi i prenosu znanja od strane Vlade R. Češke: Proširenje kapaciteta Instituta.

Jačanje infrastrukture Instituta u oblasti električnih veličina, vremena, frekvencije, veličina u hemiji, volumenu, protoku i kbalitetu gasova i tekućina, prenos znanja u ovim oblastima, provođenje interkomparacija i usluga kalibracija u raznim oblastima. Ispunjavanje zahtjeva direktiva EU. Dokazivanje kompetencija Instituta.

1, 2, 3, 4

1.1.1.3 Nastavak realizacije trogodišnjeg projekata (2015-2017) pomoći u opremi i prenosu znanja od strane Vlade R. Njemačke: Jačanje mjeriteljstva i infrastrukture kvaliteta u BiH.

Jačanje infrastrukture Instituta u oblasti predpakiranih količina, električnih veličina, vremena, pritiska, frekvencije, veličina u hemiji, dužini, prenos znanja u ovim oblastima, oblasti zakonskog mjeriteljstva i oblastima akreditacije po ISO 17043, provođenje interkomparacija i usluga kalibracija u raznim oblastima. Ispunjavanje zahtjeva direktiva EU. Dokazivanje kompetencija Instituta.

1, 2, 3, 4

1.2 Projekti između konzorcija državnih instituta EU (Institut je član konzorcija) i EMPIR/EMRP Prgrama istraživanja i inovacija u mjeriteljstvu u EU

1.2.1

1.2.1.1 Measurement tools for Smart Grid stability and quality (Alati za mjerenje stabilnosti i kvaliteta tzv. „Pamtene mreže“)

Jačanje mjeriteljske infrastrukture u oblasti. Dokazivanje kompetencija Instituta na nivou EU. Ispunjavanje zahtjeva direktiva EU. Učestvovanje u međunarodno priznatim interkomparacijama. Unaprijeđenje sposobnosti uposlenika.

1, 2, 3, 4

1.2.1.2 Metrology for biogas (Mjeriteljstvo u oblasti biogasa)


1, 2, 3, 4

1.2.1.3 Sensor development and calibration method for inline detection of viscosity and solids content of non-Newtonian fluids (Razvoj senzora i kalibracione metode za detekciju viskoznosti i sadržaja čvrste tvari u nenjutnovskim fluidima)


1, 2, 3, 4

1.2.1.4 Metrology for essential climate variables (Mjeriteljske karakteristike esencijalnih klimatskih varijabli)


1, 2, 3, 4

1.2.1.5 Traceable calibration of dynamic weighing instruments (Sljedivost kalibracija automatskih vaga)


1, 2, 3, 4

1.2.1.6 Matrix reference materials for environmental analysis (Matrica referentnih materijala radi analiza okoline)


1, 2, 3, 4

1.2.1.7 Absorbed dose in water and air (Apsorbovana doza u vodi i zraku)


1, 2, 3, 4

1.2.1.8 Developing traceable capabilities in thermal metrology (Razvoj sljedivih mogućnosti u mjeriteljstvu temeprature)


1, 2, 3, 4

1.2.1.9. Traceability routes for electrical power quality measurements (Lanci sljedivosti u mjerenju kvaliteta električne snage)


1, 2, 3, 4

1.2.1.10. Expansion of European research capabilities in humidity measurement (Proširenje evropskih istraživačkih mogućnosti u mjerenju vlage).


1, 2, 3, 4

VI - ZBIRNI PREGLED JAVNIH INVESTICIJA PLANIRANIH GODIŠNJIM PROGRAMOM RADA INSTITUCIJE BiH



Srednjoročni cilj : Uspostava mjeriteljskog sistema sljedivog do međunarodnih etalona sa potrebnim brojem laboratorija sa međunarodno dokazanim kompetencijama uključenih u istraživačke i druge međunarodne projekte radi unaprjeđenja kvaliteta mjerenja i života. Specifični cilj:

1. Razvijen i implementiran regulatorni okvir 2. Dovoljan broj laobratorija sa međunarodno priznatim kompetencijama 3. Učešće u međunarodnim konzorcijima i istraživačkim projektima.

Naziv projekta javnih investicija Osnovni ciljevi, aktivnosti i komponente projekta Planirani period realizacije

1 2 3

1.1 Mjeriteljstvo u Bosni i Hercegovini

1.1.1 Izgradnja poslovnog objekta Instituta za mjeriteljstvo Bosne i Hercegovine

Jednostavnije poslovanje u objedinjenom kancelarijskom i laboratorijskom prostoru.

2017

1.1.2 Jačanje mjeriteljske infrastrukture u hemiji u oblasti ispitivanja kvalitete goriva i zaštite okoliša - Faza 1

Uspostava laboratorijske infrastrukture u oblasti ispitivanja kvaliteta goriva i zaštite okoliša.

2020

1.1.3 Uspostava etalonske baze i osiguranje međunarodne sljedivosti za vrijeme i frekvenciju

Formiranje etalonske baze i uspostava međunarodne sljedivosti mjerenja u području vremena i frekvencije.

2017

1.1.4 Razvoj i unapređenje rada nacionalne laboratorije za električne veličine

Uspostavljanje nacionalne laboratorije i etalonske baze za električne veličine na najvišem nivou.

2018

1.1.5 Izrada informacionog sistema instituta i laboratorije za validaciju softvera

Poboljšanje mrežne infrastrukture, obezbjeđenje pružanja naprednijih IT servisa korisnicima u računarskoj mreži Instituta. Osposobljavanje nacionalne laboratorije za testiranje softvera.

2017

1.1.6 Referetna laboratorija za dužinu-ugao i hrapavost Uspostava Državne laboratorije za dimenzionalna mjerenja što podrazumjeva izgradnju laboratorije, nabavku opreme, edukaciju osoblja i implementaciju sistema kvaliteta.

2017

1.1.7 Državna laboratorija za masu u institutu za mjeriteljstvo BiH - Faza II

Unapređenje državne laboratorije za masu na najvišem mjeriteljskom nivou kroz jačanje mjeriteljske infrastrukture.

2018

1.1.8 Jačanje mjeriteljske infrastrukture u oblasti ispitivanja hrane - halal standard i sigurnost hrane

Uspostava laboratorijske infrastrukture u oblasti kontrole kvaliteta i sigurnosti hrane.

2020

1.1.9 Mjeriteljstvo u medicini Uspostava kontrole nad medicinskim uređajima koji se koriste u dijagnostici i liječenju kroz stalni nadzor i redovno ispitivanje iste.

2017

Documents

INSTITUT ZA MJERITELJSTVO ИНСТИТУТ ЗА МЕТРОЛОГИЈУ RADA za 2016 Institut za mjeriteljstvo Bosne i...ZADACI Institut je na dan 31.12.2015. godine organizovan u tri