Instigo en la akirado de dua lingvo

Robb Kvasnak, Ed.D.Florida Atlantika Universitato

Kvanta esploro

• Gardner kaj Lambert (1972)

• Graham kaj Brown (1996)

• Dörnyei (2001, 2003, 2005)

• Instrumenta (cerbo)• Integriga (koro)

Kial mi esploras tiel?

• Mi naskiĝis en Usono sed mia unua lingvo ne estis la usona

• Mi loĝis en kvar landoj• Mi nuntempe vivas en regiono kun tre diversa

loĝantaro – kaj tio riĉigas mian menson• Ladson-Billings (1994) inspiris min (The Dream

Keepers - La gardistoj de sonĝoj)

Supozoj

• La lingvo kaj la kulturo estas ligataj• La homa evoluo estas ligata kun la lingvo kaj la

kulturo• Ni ne nur POVAS paroli, ni DEVAS paroli – Uzi

la lingvon estas natura, homa impulso (vidu la kveradon de beboj)

• Homoj povas akiri duan lingvon se necesas

Du demandoj

• Kiam necesas, t.e. kian rolon ludas la socio en la akirado de dua lingvo?

• Kie komenci?

Nia pralando

Kial ni homiĝis?

Praaj afrikaj pluvarbarojIĝis savano pro la kresko de la Himalaja Montaro

La homoj kiel predo

Organizitaj traserĉantoj Manĝajo por predobestoj

La homa problemo

• Ni ne flugas bone• Ni ne kuras rapidege• Ni ne naĝas rapidege

• Ni ne havas akrajn dentegojn

• Ni ne havas danĝerajn ongegojn

La lingvo: ilo por supervivi

• La lingvo unuigas la grupon en ĝia klopodado protekti sin kontraŭ predobestoj kaj ebligas la trovon de loĝlokon kaj manĝaĵojn

• Ĉu tio estas klarigo por la LAA* de Chomsky?

• *Lingva Akiriga Aparato

Aparteneco

La piramido de bezonoj laŭ Abraham Maslow (1908-1970)

MemkompreniĝoSocia estimoSociaj rilatojSekurecoKorpaj bezonoj

Teorio de Alkroĉado

• John Bowlby (1907-1990)

Kritiko de la piramido de bezonoj (1996)

Dr. Roy Baumeister Florida State University

Dr. Mark Leary Duke University

Numero de Dunbar (1996)

• 150 – la numero de Dunbar

La lingvo kiel flegilo

Heidegger (1889-1976)

• "Die Sprache ist das Haus des Seins. In ihrer Behausung wohnt der Mensch.“

• La lingvo estas la domo de la estado. La homo loĝas en ĝia ŝirmejo“

Henri Laborit (1914-1995)

• Ĉiu ago de lernado radikas en emocio

• Lernemo estas natura, denaska

• La Nouvelle Grille (La Nova Krado)

Språk er Makt (Blakar, 2006)

• La Lingvo estas Forto• Ne ekzistas neŭtra

diraĵo• Ekz.:– Tiu libro estas malnova

je 25 jaroj– Tiu libro estas malnova

je kvarona jarcento

• Rolv Blakar skribas en la artefarita lingvo Nynorsk, unu el la naciaj lingvoj en Norvegio

Oksitocino

• Hormono kiu emrilatigas nin

Akiri lingvo(j)n estas IMPULSO

• Se la lingvo estas supervivilo, tiam ĉiuj homoj avidas akiri minimume unu

• Tio signifas ke la deziro aparteni al grupo baziĝas en formo de integriga instigo

Kaj dua lingvo?

• La impulso aparteni estas fortega• Je kia grado determinas la impulso la anecon

de unuopulo en grupo aŭ “nova tribo”?• Ĉu oni povas suferi timon perdi sian identecon

en la unua “tribo”?

Identeco kaj L1

• Naskiĝo de nova lingvo! Nikaragua gestolingvo

Judith Harris

The Nurture Assumption (1999) [La Supozo de Nutrado]Ni NE parolas nian gepatran lingvonNi parolas la lingvon de niaj egalulojInfanoj rekonstruas sian unuan lingvon kune el lingveroj

kiojn ili akiras en siaj familioj

La Lingvo estas Socia Ago

• Lev Vigotski (1896-1934) • Ĉiu lernado estas ankaŭ socia ago – lernado neniam okazas ekster la socia kadro – eĉ memlernado de libro inkluzivas ankaŭ la verkiston

Nova persono tra alies “voĉoj”

• Miĥail Bakĥtin (1895-1975) • La “loĝantaro” aŭ anaro de ciu lingvo kion ni parolas malsamas

• Ni adaptas nian “personon” al tiu lingvanaro tiel ke en L1 kaj en L2 ni nin foje sentas esti malsamaj

Identeco kaj L2

• Kio instigis tiujn homojn lerni Esperanton?

Kiun rolon ludas la Esperantistaro en la akiro de la IL?

• Aliel domandate: Kian identecon havas Esperantulo (Esperantiano)?

• Kian memimagon havis parolanto de Esperanto?

• Ĉu ni devas daŭrigi la varbadon de Esperanto nur kiel komunikilo?