„Inny świat” Gustawa Herlinga – Grudzińskiego jako literatura faktu

http://culture.pl/pl/tworca/gustaw-herling-grudzinski

Urodził się w 1919 r. w Kielcach, zmarł w 2000 r. w Neapolu.

1940 – 1942 przebywał w stalinowskich więzieniach i łagrach.1942 – zwolniony w wyniku amnestii, wstąpił do armii Andersa.1947 – rozpoczął współpracę z miesięcznikiem ‘Kultura”.1952- 1955 pracował w rozgłośni Radia Wolna Europa w Monachium.Od 1955 przebywał na stałe w Neapolu.

http://www.zwoje-scrolls.com/zwoje24/text04p.htm

1940 – 1942Obóz kargopolski w Jercewie 20 stycznia 1942 r. zwolniony na podstawie paktu Sikorski-

Majski, po głodówce.

Siedziba RWE w Ogrodzie Angielskim w Monachiumhttp://www.nac.gov.pl/rwe

http://www.zwoje-scrolls.com/zwoje24/text04p.htm

• Polska Kronika Filmowa http://www.youtube.com/watch?v=l4C8KMU9p-c (0:19 – 2:53)

Od lewej: Gustaw Herling-Grudziński, Włodzimierz Bolecki i Czesław Miłosz, Kraków, 1994, fot. Elżbieta Lempp http://culture.pl/pl/galeria/milosz-w-obiektywie-elzbiety-lempp-galeria

„Opowiadania” Borowskiego i „Inny świat” Herlinga-Grudzińskiego

twórcy - więźniowie obozów: Borowski w Auschwitz (lagru), Grudziński – w Jercewie (łagru)

narrator - jest równocześnie jednym z bohaterów, ma cechy autobiograficzne autorajęzyk - używane jest słownictwo obozowe - oddanie prawdy o obozach

treść utworów - obozowa rzeczywistość, życie więźniów w zbrodniczym, niewolniczym systemie

„Opowiadania” Borowskiego i „Inny świat” Herlinga-Grudzińskiego

bohaterowie- ludzie zlagrowani/ złagrowani, w zbrodniczym systemie obowiązują inne normy i wartości, w ekstremalnych warunkach ludzie walczą o przetrwanie nawet kosztem innych, zaciera się granica między katem a ofiarą

obozy – zorganizowane przedsiębiorstwa nastawione na maksymalne wykorzystanie człowieka.

„Opowiadania” Borowskiego

„Inny świat” Herlinga-Grudzińskiego

opis zachowań, zdarzeń, brak emocji, technika behawiorystyczna (wyjątek "U nas w Auschwitzu")

obiektywizm, ale równocześnie komentowanie zdarzeń, własne przemyślenia

język potoczny, obozowy slang, obozowe esperanto

język potoczny, obozowy slang (głównie dialogi) oraz styl wysoki - pełen patosu, zmetaforyzowany (fragmenty wyrażające emocje i refleksje)

„Opowiadania” Borowskiego

„Inny świat” Herlinga-Grudzińskiego

bohaterowie zredukowani do funkcji fizjologicznych, ludzie zlagrowani, bohater indywidualny - Tadeusz oraz zbiorowy – więźniowie

bohaterowie zindywidualizowani - portrety psychologiczne (np. Gustaw Herling - Grudziński, Kowal, Gorcew, Zabójca Stalina, Misza Kostylew, Pamfiłow), ukazanie przeżyć, emocji, motywów postępowania

http://pl.wikipedia.org/wiki/Plik:Gulag_Location_Map.png

Motto - „Zapiski z martwego domu” F. Dostojewskiego

F. Dostojewski przebywał na katordze cztery lata (1850-1854).

Od czasów carskich trwa ten sam system przemocy. Nie ma różnicy między katorżnikami a więźniami sowieckich łagrów. Rosja to „martwy dom”.

Daje nadzieję – „gdy życie staje się naszą wyłączna własnością…”

„Opowiadania” Borowskiego „Inny świat” Herlinga-Grudzińskiego

• twórcy - więźniowie obozów: Borowski w Auschwitz (lagru), Grudziński – w Jercewie (łagru)

• narrator - jest równocześnie jednym z bohaterów, ma cechy autobiograficzne autora

• język - używane jest słownictwo obozowe - oddanie prawdy o obozach

• treść utworów - obozowa rzeczywistość, życie więźniów w zbrodniczym, niewolniczym systemie

• bohaterowie- ludzie zlagrowani/ złagrowani, w zbrodniczym systemie obowiązują inne normy i wartości, w ekstremalnych warunkach ludzie walczą o przetrwanie nawet kosztem innych, zaciera się granica między katem a ofiarą