Inleiding - Chemieleerkrachtchemieleerkracht.blackbox.website/wp-content... · het didactisch verantwoord uitvoeren van demonstraties worden de studenten ook gestimuleerd creatief

1

2

Inleiding:

Dit academiejaar werd in de lerarenopleiding BASO van de KHLim te Diepenbeek het

onderwijsvak “Chemie “ terug ingericht. Naast een uitgebreide vakstudie en didactiek

chemie, krijgen de studenten een 2 tot 3 uur per week labo. Naast het aanleren van technieken,

het didactisch verantwoord uitvoeren van demonstraties worden de studenten ook

gestimuleerd creatief te zijn. Dit gebeurt met een kleine of grote “ uitdaging van de week”.

Tijdens het eerste didactisch atelier van het nieuwe academiejaar kregen de studenten 1ste

opleidingsfase Chemie de opdracht om een aantal proeven te verzamelen uit het gamma

demonstratie- en/of practicaproeven, die kunnen uitgevoerd worden tijdens de lessen chemie

in de tweede graad secundair onderwijs. De proeven zijn gebaseerd op didactische wenken

van de leerplannen chemie.

De proeven dienden zodanig opgesteld en uitgevoerd te worden dat een geheime boodschap in

de vorm van één letter kan doorgegeven worden.

Alle letters samen geven de boodschap.

De proeven zijn dus telkens in twee delen opgesplitst:Het schrijven, opbouwen van de

geheime boodschap enerzijds, het ontcijferen van de boodschap anderzijds.

Poncelet Filip

Docent Chemie lerarenopleiding BASO

Diepenbeek

[email protected]

mailto:[email protected]

3

Proef 1: Kobaltdichloride – indicator

1. Doel van de proef

Kobaltdichloride als vochtigheidsindicator.

2. Benodigdheden

Materiaal:

Filtreerpapier

Bekerglas (500 ml)

Bekerglas (100 ml)

IJzeren tang

Verwarmingsplaat

Spatel

Roerstaaf

Balans

petrischaal

Producten:

Water

HCl (1 molair)

Lakmoesblauw

Kobaltchloride (CoCl2. 6H2O)

3. Leerplan

ASO

VVKSO 2006/0279/039

p.32 2.1. doelstelling 16

4. Werkwijze

Voorbereiding:

Er wordt een rode oplossing gemaakt in het bekerglas (500 ml)

Deze oplossing bestaat uit 100 ml water, 1,50 g lakmoesblauw en 20 ml HCl opl.

In het bekerglas (100 ml) wordt een CoCl2 – oplossing gemaakt

Deze oplossing bestaat uit 25 ml water en 3 g CoCl2.6H2O

Een reep filtreerpapier wordt ondergedompeld in de eerste oplossing

Deze laten we enkele seconden uitdruppelen

Dan wordt met een wattenstaafje met de tweede oplossing een letter getekend op het

4

vochtig filtreerpapier

Uitvoering:

Het vochtige filtreerpapier wordt gedroogd met behulp van de verwarmingsplaat

5. Reacties

CoCl42-

+ 6 H2O <=> [Co(H2O)6]2+

+ 4Cl-

(blauw) (rose)

6. Waarneming

We zien op de rode achtergrond een blauwe letter verschijnen.

7. Besluit

Zoals men aan de resultaten kan zien is vochtig kobaltchloride rood van kleur en droog

kobaltchloride blauw van kleur.

Op de rode achtergrond, gemaakt met de eerste oplossing is deze verandering goed te zien.

Droging heeft op de eerste oplossing geen effect maar wel op de CoCl2 – oplossing.

Kobalt(II)chloride is een gehydrateerd chloride. Als het water verwijderd wordt ontstaat de

blauwe niet-gehydrateerde vorm. Als het papiertje weer water gaat opnemen vormt zich weer

de gehydrateerde vorm.

5

Proef 2: Identificatie van zetmeel


Identificatie dijood met zetmeelpapier.

2. Benodigdheden

Producten

- jood-reagens (= 0.005 M oplossing van I2 in een 0.01 M KI-oplossing)

- maïzena

- water

Materiaal

- reageerbuizen

- houten knijper

- brander

- kleine en grotere glazen schaal

3. Leerplan link

ASO

VVKSO 2006/0279/039


4. Werkwijze

- Zet de kleine glazen schaal in de grotere, nu bekom je een

O-vorm.

- Doe in deze O-vorm 10 ml water en een spatelpunt maizena.

En roer. (tek.nr.1)

- Voeg dan enkele druppels jood-reagens toe.

5. Reacties

Zetmeeloplossing + I2 zetmeel-I2 complex

oplossing bruin paars

6. Waarneming

De maïzenaoplossing is wit, kleurloos. Als we het jood-reagens toevoegen kleurt deze

oplossing paars.

7. Besluit

Hiermee kunnen we aantonen dat er zetmeel aanwezig is in maïzena.

6

Proef3: Identificatie van ijzer

1. Doelstelling

Aantrekkingskracht van ijzerpoeder door een magneet.

2. Benodigdheden ( uitschrijven van bereiding.)

Materiaal

- staafmagneet

- grijs papier met O er opgeschreven.

Producten

- ijzervijlsel

3. Leerplan link

ASO

VVKSO 2006/0279/039


4. Werkwijze

Strooi het ijzervijlsel over de O. Hou daarna de staafmagneet boven het ijzervijlsel.

Voor:

- Voor het uitvoeren zie je het ijzervijlsel op het blad liggen. Je ziet niet wat er zich onder het

ijzervijlsel bevindt.

Na:

- Na het ontcijferen, wanneer je de magneet boven het blad hebt gehouden, zie je de letter O

en hangt het vijlsel aan de magneet.

5. Reactie

Er gebeurt geen chemische reactie. De magneet trekt het ijzervijlsel aan.

7

6. Waarneming

Het ijzervijlsel zit vast op de magneet en de letter O komt tevoorschijn.

7. Besluit/ referenties

Het ijzervijlsel wordt aangetrokken door de magneet en zet zich er op vast, het ijzervijlsel

heeft dus magnetische eigenschappen.

Proef 4: Chemische reactie tussen piepschuim en aceton

1. Doel

Oplossen van piepschuim door toevoeging van aceton

2. Benodigdheden

Producten

- aceton

Materiaal

- piepschuim

- bekerglas

- spuit

3.Leerplan link

ASO

VVKSO 2006/0279/039


4.Uitvoering

- Vul het bekerglas met aceton.

- Neem een blok piepschuim.

- Vul de spuit met aceton en spuit hiermee op het blok piepschuim.

5.Waarneming

De aceton gaat de piepschuim wegvreten. Je bekomt, in dit geval,

de letter G.

6. besluit/referenties

Bij deze proef kunnen we besluiten dat aceton piepschuim oplost. Het aanwezige pentaan

komt vrij.

8

Proef5: Centrifugatie op natte sla

1. Doel

Centrifugatie en aantonen van de twee gescheiden fasen.

2. Benodigdheden

Materiaal:

Wit papier

Schaar

Slazwierder

Plakband

IJzeren tang

Bekerglas 500 ml

Pipet

Balans

Petrischaal

Spatel

Bekerglas 100 ml

Oorstokjes

Roerstaaf

Producten:

Sla

Zetmeel

Water

I2

3. Leerplan

VVKSO 2006/0279/039

p. 28 1.1. doelstelling 5

4. Werkwijze

Voorbereiding:

Er wordt een ronde geknipt uit een blad papier

Deze wordt op de bodem van de slazwierder geplakt

Er wordt in het bekerglas (100 ml) een zetmeeloplossing gemaakt

Zetmeeloplossing bestaat uit 20 ml water en 3 g zetmeel

Met een oorstokje wordt op de bodem van de slazwierder een letter getekend met de

zetmeeloplossing

Dan wordt er een I2 – oplossing aangemaakt in het bekerglas (100 ml)

9

De I2 – oplossing bestaat uit 50 ml water en 1,45 g

In het bekerglas (500 ml) wordt 40 ml van de I2 – oplossing op de sla gedaan.

Dit alles wordt in de slazwierder gedaan

Uitvoering:

Met de slazwierder wordt de sla drooggezwierd

Proefopstelling:

5. Waarneming

Bij het openen zien we dat op de bodem een blauwe G is verschenen.

6. Besluit

Door middel van centrifugatie worden de sla en de I2 – oplossing van elkaar gescheiden. Deze

scheidingstechniek berust op het verschil in dichtheid.

Zetmeel en I2 reageren met elkaar tot een blauwe kleur.

10

Proef 6: Chromatografie van een viltstift

1. Doel

Scheiden van kleurcomponenten in inkt via chromatografie.

2. Benodigdheden

Materiaal:

Waterbad

Filtreerpapier of koffiefilters

Zwarte wateroplosbare stift

Producten:

Water

3. Leerplan

VVKSO 2006/0279/039


4. Werkwijze

Voorbereiding:

De koffiefilters worden in 4 gelijke repen geknipt

Ongeveer 1 cm van de onderkant wordt met de stift een bol getekend

Het waterbad wordt gevuld tot het waterniveau 0,5 cm van de bodem staat

Uitvoering:

Het papier wordt aan de bovenzijde omgeplooid en om de rand van het waterbad

gehangen

Het papier zelf komt hierbij in het water te hangen

Het omplooien gebeurt zo dat het papier in het water komt waarbij de bol boven het

waterniveau blijft

Proefopstelling:

11

5. Waarneming

Het water wordt opgezogen door het papier, de zwarte kleur lost op in het water waardoor de

zwarte kleur uit elkaar wordt getrokken in andere componenten zoals blauw, geel en groen

6. Besluit

Chromatografie is een scheidingsmethode die berust op verschil in adsorptie en oplosbaarheid

Proef 7 : Kristallisatie van natriumacetaat

1. Doel

Kristalliseren van natriumacetaat, uitgaande van een verzadigde oplossing

2. Benodigdheden

Materiaal

- bunsenbrander of heet waterbad

- grote reageerbuizen

- houten knijper

- petrischaal

Producten

- natriumacetaat met of zonder kristalwater

3. Leerplan

VVKSO 2006/0279/039


12

4. Uitvoering

Voorbereiding

- Doe in een zeer schone reageerbuis ongeveer 6 g natriumacetaat.

- Voeg ca 10 ml water toe.

- Verwarm de reageerbuis in een bad met kokend water. Het zout lost op.

- Houd de buis met inhoud onder de koude kraan, of zet de buis in een ijsbad.

- Leg een klein kristal NaAc(s) in de petrischaal.

Uitvoering

- Giet de koude NaAc-oplossing uit de reageerbuis geleidelijk over het kristal.

- Maak zo de letter L.

5. Waarneming

Bij het uitgieten op een aantal kristallen natriumacetaat gebeurt een onmiddellijke

kristallisatie van de verzadigde oplossing

Proef 8: : Geheimschrift met citroenjenever

1. Doel

Thermolyse van citroensap

2. Benodigdheden

Materiaal

- citroenpers

- bekerglas

- roerstaaf

13

- spatel

- aansteker/verwarmplaat

Producten

- citroen

- blanke jenever

- water

- wit A4-blad

3. Link met het leerplan

VVKSO 2006/0279/039


4. Werkwijze

Voorbereiding

- pers de citroen uit in een bekerglas en voeg hier een beetje jenever aan toe

- meng alles goed met de roerstaaf

- schrijf met de roerstaaf een woord/letter op het papier

- laat het papier drogen

Uitvoering:

- hou het gedroogde papier boven de aansteker of boven de verwarmplaat

- kijk naar wat er gebeurt

14

5. . Waarneming

Het woord of de letters die op het papier geschreven werden worden nu zichtbaar.

6. Reactievergelijking

citroenzuur koolstof + H2O

verwarmen, temp. stijgt

Proef 9: Fotolyse van zilverchloride

1. Doelstellingen:

Analyse van zilverchloride door fotolyse.

2. Benodigdheden:

Materiaal:

Blad papier

Roerstaaf

Erlenmeyer

Licht

Producten:

5 ml NaCl-oplossing (1 M)

een mespuntje zilvernitraat (vaste vorm)

3. Link met het leerplan

VVKSO 2006/0279/039


4. Werkwijze:

Voorbereiding:

Voeg het mespuntje zilvernitraat bij de NaCl-oplossing

Teken met deze oplossing op het papier de letter M

Uitvoering:

Leg het papier op een petrischaaltje onder een lamp

15

5. Waarneming:

Na enkele minuten onder de felle lamp te hebben gelegen is er een reactie opgetreden. De

letter M is in een grijze zilverachtige kleur tevoorschijn gekomen door de felle belichting.

6. Reactie

2 AgCl 2 Ag + Cl2

6. Besluit:

Bij een fotolyse wordt zilverchloride omgezet tot chloorgas (geur) en tot zilver. Dit zilver zie

je dus als een grijze plek op het blad, in dit geval de letter M.

Proef 10: Thermisch papier op gewoon papier

1. Doel van de proef:

Thermisch papier verkleurt door verhitting

2. Benodigdheden

Materiaal

Kookplaat

Een stukje thermisch papier

Plakband

Gewoon wit papier

Schaar

Producten

Thermisch papier

3. Leerplan link:

VVKSO 2006/0279/039


4. Uitvoering

Voor:

De letter Y wordt geknipt uit het thermisch papier en gekleefd op het witte papier

Uitvoering:

Het blad papier wordt gelegd op een kookplaat, met het thermisch papier naar onder

16

5. Waarneming:

De waarneming is vrijwel indrukwekkend. Door warmte toe te voegen is het

thermische papier bruin/zwart geworden en met de achtergrond, het gewone witte blad

is er werkelijk niets veranderd. Dat was echt een rare vaststelling die ik duidelijk niet

verwacht had. Ik had verwacht dat het andere papier ook een beetje bruin ging zien

maar dat was duidelijk niet het geval.

6. Besluit:

Door de thermolyse (=toevoeging van warmte-energie) het thermische papier snel verkleurd

Proef11: Elektrolyse van kopersulfaat

1. Doel

Reductie van Cu2+

tot Cu via elektrolyse

2. Leerplan

VVKSO 2006/0279/039


3. Benodigdheden

Materiaal

- Pipet

17

- voedingsbron

- paperclips

Producten

- water

- kopersulfaat (20 ml 1M)

4. Werkwijze

Voorbereiding:

Buig 2 paperclips zodanig dat ze geklemd kunnen worden op het petrischaaltje zodat ze

gebruikt kunnen worden als elektroden.

Voeg 20 ml van de kopersulfaat oplossing toe.

Uitwerking:

Men sluit de voedingsbron aan. De V aan de negatieve pool en aan de andere paperclip de

positieve pool

Hierbij letten we op zodat de V-vorm paperclip aan de negatieve pool van de batterij komt

en de andere aan de positieve pool.

5. Reacties

22

2 422 OHCuOHCu

6. Waarnemingen

De paperclip aan de negatieve pool word rood kleurig. Rond de paperclip aan de positieve

pool vormen zich lucht belletjes.

7. Besluit

Het bruine neerslag aan de negatieve pool wordt gevormd door een laagje vast koper. De

sterkste oxidator in de oplossing nl. Cu2+

neemt elektronen op aan de negatieve pool. Bij de

positieve pool ontstaan belletjes zuurstofgas. De sterkste reductor in de oplossing, nl. water,

staat aan de positieve pool elektronen af.

18

Proef12: Endotherme reactie

1. Doelstelling

Aantonen van de endotherme reactie door bevriezing van water

2. Benodigdheden

Materiaal

- Weegschaal

- Spatel

- 3 bekerglazen

Producten

- 8,00g ammoniumthiocynaat

- 16,00g bariumdihydroxide

3. Leerplan link

VVKSO 2006/0279/039


4. Uitvoering in 2 fasen ( voor en na het ontcijferen)

Voorbereiding:

Meng 8,00g ammoniumchloride met 16,00g bariumhydroxide in een beker waaronder met

water een L wordt voorgesteld

Uitvoering:

- Wanneer je de 2 stoffen mengt koelt het staal af. Het water onder het bekerglas bevriest.

5. Reacties

NH4Cl + Ba(OH)2 → BaCl2 + NH3↑ + H2O (NH3↑ = ammoniakgas)

19

6. Waarneming

De beker voelt koud aan, de temperatuur is gedaald. Het water bevriest


Door het samenvoegen van ammoniumchloride en bariumdihydroxide ontstaat ammoniakgas,

dat een base is. Er is een endotherme reactie gebeurd want de temperatuur is gedaald. De base

kleurt het rode lakmoespapiertje blauw.

Proef 13: Molecuulmodellen

1. Doel

Maken van het molecule 4-butylnonaan

2. Benodigdheden

Materiaal:

Molymod modellen organische verbindingen

3. Leerplan

VVKSO 2006/0279/039


4. Werkwijze

Maak met de modellen het molecule 4-butylnonaan

5. Waarneming

Het gevormde molecule heeft het uitzicht van de letter Y.

Proef 14: Aantonen van zuren

1. Doel

Aantonen van een zuur met lakmoespapier.

2) Leerplan link

VVKSO 2006/0279/039


20

3) Benodigdheden

Materiaal

- gekleurd papier (blauw)

- borsteltje

- maatbeker

Producten

- blauw lakmoespapier

- HCl 0.1 M

4) Uitvoering in 2 fasen

Voor:

- Plak een letter in de vorm van een E met lakmoespapier op een gekleurd blad zodat men het

verschil niet ziet.

- Giet een beetje HCl in een maatbeker

Na:

- Breng HCl op het gekleurde blad.

5. Waarneming

De letter E kleurt rood na het aanbrengen van HCl.


Het blauwe lakmoespapier kleurt rood na het toevoegen van een zuur. HCl doet het

lakmoespapier rood kleuren en is dus een zuur.

21

Proef 15: Aantonen van basen met fenolfthaleïne

1. Doel

Aantonen van een base, NaOH, door gebruik van de indicator fenolftaleïne.

2. Leerplan

VVKSO 2006/0279/039


3.Benodigdheden

- Materiaal: blad, wattenstaafje

- Producten: NaOH 0.1 M

Fenolfthaleïne-oplossing

3. Werkwijze

- Voor: - Druppel met fenolfthaleïne een E op het blad

- Na: - Wrijf met een wattenstaafje, doordrenkt met NaOH, over het blad

4. Waarneming

De letter E wordt zichtbaar doordat NaOH roze kleurt als het met fenolftaleïne in

contact komt.

5. Besluit

We kunnen aantonen dat NaOH een base is door gebruik te maken van de indicator

fenolftaleïne.

22

Proef 16: Zwavelneerslag


Vorming van zwavel door een redoxreactie.

2. Benodigdheden

Materiaal:

Grote petrischaal

Kleine petrischaal

2 Pipetten

Pipetpomp

Producten:

HCl (zoutzuur) (20 ml van 1 M)

Na2S2O3-oplossing (Natriumthiosulfaat) (20 ml van 1 M)

3. Leerplan

VVKSO 2006/0279/039


4. Werkwijze

Voorbereiding:

- Men zet het kleine pertrischaaltje in de grote petrischaal.

- Vervolgens vullen we de ruimte tussen de kleine en grote petrischaal op met 20 ml van de

natriumthiosulfaat-oplossing.

- Nu zet men de petrischaal op de overhead projector.

- Men zet de overhead ook aan.

Uitvoering:

- Men doet bij de natriumthiosulfaat-oplossing een 20 ml van de zoutzuur oplossing.

- Vervolgens wacht men even af.

23

7. Reacties

Na2S2O3 + 2 HCl 2 NaCl + H2S2O3

H2O + SO2 + S

6.Waarnemingen

Na een tijd ziet men een geel neerslag ontstaan in de ring tussen de twee petrischalen. En dit

vormt dus een O. Ook ontstaat er een geur die niet zo aangenaam is.

7. Besluit

Het zwavel uit de natriumthiosulfaat-oplossing slaat neer door het toevoegen van het

zoutzuur. Dit neerslaan zorgt voor een geel neerslag in de vorm van de ring tussen de twee

petrischalen dus in de vorm van een O. De geur die ontstaat is afkomstig van de vorming van

H2S. Die door de reactie van natriumthiosulfaat en zoutzuur gevormd wordt.

Proef 17: Neerslag van loodjodide

1. Doel

Vorming van een neerslag door samenvoegen van elektrolietoplossingen

2. Benodigdheden

Materiaal

- zwart A4-blad

- spatel

- roerstaal

- 2 bekerglaasjes

Producten

- Lood(II)Acetaat (2.0 M)

- Kaliumjodide (KI) (0.1 M)

3. Link met leerplan

VVKSO 2006/0279/039


4. Werkwijze

VOOR

- schrijf op het zwart blad een letter met de loodacetaat

24

- laat dit drogen

NA

- dompel een andere spatel in de kaliumjodide-oplossing en veeg ermee over het zwarte

blad

- kijk naar wat er gebeurt

5. Reactievergelijking

Pb(OOCCH3)2 + 2 KI PbI2 + K(OOCCH3)2

6. Waarneming

De geschreven letter wordt duidelijk zichtbaar. Het is een gele neerslag dat gevormd wordt.

Dit is looddijodide.

7. Besluit

De ionen van loodacetaat en kaliumjodide zijn gaan recombineren. Hierbij werd looddijodide

gevormd.

25

Proef 18: Vorming van koolzuurgas

1. Doel

Vorming van CO2

2. Leerplan

VVKSO 2006/0279/039


3. Benodigdheden

- Materiaal:

300 ml erlenmeyer

Ballon

- Producten:

Bakpoeder

Huishoudazijn 7 °

4. Werkwijze

- Voor: - Breng 4 koffielepels in de ballon via een trechter

- Breng 50 ml azijn in de erlenmeyer

- Zet de ballon op de erlenmeyer

- Na: - Hef de ballon omhoog zodat het bakpoeder in de erlenmeyer valt.

5. Reacties

NaHCO3 + CH3COOH CH3COONa + H2CO3

CO2 H2O

26

6. Waarneming

Gasvorming. De ballon blaast op en de azijn en het bakpoeder beginnen te bruisen.

7. Besluit

Er is gasvorming. Er ontstaat namelijk het gas CO2

Proef 19: Vorming van ammoniakgas

1. Doel

Rood lakmoes blauw laten kleuren door vorming van ammoniak

2. Benodigdheden ( uitschrijven van bereiding.)

Materiaal

- Weegschaal

- Spatel

- 3 bekerglazen

- gekleurd papier ( rood)

Producten

- 8,00g ammoniumthiocynaat

- 16,00g bariumdihydroxide

- Rood lakmoespapier

3. Leerplan link

VVKSO 2006/0279/039


4) Uitvoering in 2 fasen ( voor en na het ontcijferen)

Voor:

- Voor het ontcijferen zie je niks op het rode papier(letters niet zichtbaar)

Meng 8,00g ammoniumchloride met 16,00g bariumhydroxide. Hou een rood papier, waarop

de letter U met het rode lakmoespapier is gevormd, boven het reactiemengsel. Betast de

beker.

27

Na:

- Na het ontcijferen, wanneer je de 2 stoffen mengt en het bekomen gas laat stijgen tegen het

papier komt de letter U op het papier tevoorschijn. (lakmoespapier kleurt blauw)

5. Reacties

NH4Cl + Ba(OH)2 → BaCl2 + NH3↑ + H2O (NH3↑ = ammoniakgas)

6. Waarneming

Het lakmoespapier kleurt blauw. Hiermee is aangetoond dat er ammoniakgas ontstaat, wat een

base is. De beker voelt koud aan, de temperatuur is gedaald.


Door het samenvoegen van ammoniumchloride en bariumdihydroxide ontstaat ammoniakgas,

dat een base is. Er is een endotherme reactie gebeurd want de temperatuur is gedaald. De base

kleurt het rode lakmoespapiertje blauw.

Proef 20: Spanningreeks met koper (L)

1. Doel

Cu2+

reduceren tot Cu, door een redoxreactie met magnesiumlint.

2. Leerplan

VVKSO 2006/0279/039


3. Benodigdheden

- Materiaal:

nucleon-bakje,

maatkolf (100ml)

- Producten:

-CuSO4 (50g)

-magnesiumlint

28

-gedemineraliseerd water

4. Werkwijze

-Voor: - Maak een 2 M CuSO4 oplossing: weeg 50 g CuSO4 af en leng aan tot 100ml.

- Breng de CuSO4 oplossing aan in de bakjes van het nucleon.

- Na: - Doe in de bakjes waar Mg in staat een stukje Mg-lint.

- Laat even rusten.

5. Reactie

Er zal een redoxreactie plaats vinden

Cu2+

+ Mg Cu + Mg2+

6. Waarneming

We zien dat de bakjes waaraan het Mg-lint is toegevoegd donkerblauw zijn gekleurd.

De letter “L” is nu duidelijk zichtbaar. Er komt een zwavelgeur vrij en de oplossing

bruist.

7. Besluit

Mg gaat reageren met de koper in de CuSO4 oplossing, Cu2+

gaat reduceren tot Cu. Er

treedt dus een redoxreactie op, waardoor de oplossing donkerblauw kleurt.

29

Proef 21: Methyleenblauw en glucose.

1.Doel

Oxidatie van glucose.

2. Benodigdheden

Producten

- 2 gr glucose

-1 ml methyleenblauwoplossing in water

- 2 gr NaOH

Materiaal

- maatkolf 500ml

3. Leerplan

VVKSO 2006/0279/039


4. Uitvoering

1. Vul de maatkolf voor de helft met water, voeg 2 gram NaOH, 2 gram glucose en 1 ml

methyleenblauw toe.

2. Doe de stop op de maatkolf, en schud

krachtig.

5. Waarneming

Na het schudden kleurt de oplossing blauw. Bij stoppen met schudden verdwijnt deze blauwe

kleur langzaam.

6. Besluit

Methyleenblauw in de gereduceerde vorm is kleurloos. Als de zuurstof in de oplossing

opraakt reageert methyleenblauw met glucose tot kleurloos leukomethyleenblauw. Schudden

30

brengt zuurstof in de oplossing en de leukomethyleenblauw wordt geoxideerd tot

methyleenblauw. De blauwe kleur kunnen we dus verklaren door aanwezigheid van zuurstof.

PROEF IDENTIFICATIE Toepassing: leerplan Volgorde Letter

1. CO2 in ballon: bakpoeder +

azijn

Letter op ballon Gasreactie 16 W

2. Fenofthaleïne + NaOH

identificatie

Paarse kleur op wit papier Zuur-basereactie: indicatoren 17 E

3. Spanningsreeks met koper Vorm van nucleon Redoxreactie 19 L

4.S neerslagvorming op

transparant

Geel op transparant Neerslagvorming 15 O

5. Elektrolyse van koper Rood van koper Elektrolyse 10 V

6. HCl aantonen met blauwe

lakmoes

Rood op blauw papier Zuur-basereactie: indicatorpapier 18 E

7. Model van 4-butylnonaan Y-vorm van model Modellen organische 13 Y

8. Fe scheiden met magneet Letter onder ijzerpoeder Identificatie stoffen: ijzer 3 O

9. Ammoniak aantonen na

endotherme reactie tussen

bariumdihydroxide en

ammoniumthiocyanaat met

lakmoes

Blauw op rood papier Endotherme reactie/neerslag/ base

aantonen

11 U

10. Centrifugeren sla uit troebel

water

Letter op sla Scheiding: centrifugatie 5 G

11. Chromatografie viltstift Vorming I- bij scheiding Scheiding: chromatografie 6 I

12. Aantonen water met

kobaltdichloride-papier

Blauwvorming op paars

papier

Identificatie stoffen 1 R

13. Aantonen van een endotherme

reactie

Vorm van gekleurd ijs Endotherme reactie 21 L

14. Citroenjenever op papier Zwarte kleur bij

opwarmen

Thermolyse 7 S

15. Vorming looddijodide op zwart

papier

Gele kleur op zwart

papier

Neerslagreactie 14 O

16. Kristallisatie van

natriumacetaat

Vorm van kristal scheidingstechnieken 12 H

17. Fotolyse van zilverchloride Zwarte kleur na fotolyse Fotolyse 8 M

18. Thermisch papier op gewoon

papier

Zwarte kleur na

opwarming

Thermolyse 9 Y

19. Piepschuim oplossen in aceton Letter in capsule Chemische reactie 4 G

20. Methyleenblauw en glucose Ontkleuren: letter op fles Redoxreactie 20 O

21. Identificatie dijood met

zetmeelpapier

Paarse kleuring papiertje Identificatie: dijood 2 D

31

32

33

Documents

Inleiding - Chemieleerkrachtchemieleerkracht.blackbox.website/wp-content... · het didactisch verantwoord uitvoeren van demonstraties worden de studenten ook gestimuleerd creatief