Informacija o Studentskom Standardu 2010

5/22/2018 Informacija o Studentskom Standardu 2010

1/53

BBOOSSNNAAIIHHEERRCCEEGGOOVVIINNAAFFEEDDEERRAACCIIJJAABBOOSSNNEEIIHHEERRCCEEGGOOVVIINNEE

FFEEDDEERRAALLNNOOMMIINNIISSTTAARRSSTTVVOOOOBBRRAAZZOOVVAANNJJAAIINNAAUUKKEE

IINNFFOORRMMAACCIIJJAA

OOSSTTUUDDEENNTTSSKKOOMMSSTTAANNDDAARRDDUUUUFFEEDDEERRAACCIIJJIIBBOOSSNNEEIIHHEERRCCEEGGOOVVIINNEE

MMoossttaarr,,mmaajj22001100..ggooddiinnee


2/53

2

S A D R A J

U V O D ..............................................................................................................4

1.STUDENTSKI CENTRI I DOMOVIU FEDERACIJI BOSNE I HERCEGOVINE... 5

1.1.Javna ustanova Studentski centar Sarajevo..........................................61.2. Studentski centar Univerziteta u Tuzli...................................................111.3. Studentski centar Sveuilita u Mostaru...............................................141.4. Studentski centar Univerziteta "Demal Bijedi" Mostar.......................161.5. Studentski centar Univerziteta u Zenici................................................18

1.6. Prostori za smjetaj i ishranu studenata na podruju Unsko-sanskogkantona.................................................................................................20

2. FINANSIRANJE STUDENTSKOG STANDARDA........22

3. SUBVENCIONIRANJE ISHRANE I SMJETAJA STUDENATA USTUDENTSKIM DOMOVIMA ....................................................................28

4. PREGLED RASPODJELE SREDSTAVA U OBLASTI STUDENTSKOGSTANDARDA U 2009. GODINI..............................................................31

5. VISINA FINANSIJSKIH ULAGANJA U VISOKO OBRAZOVANJE S

IMPLIKACIJAMA NA STUDENTSKI STANDARD.....................................346. POLITIKE STIPENDIRANJA U

FEDERACIJI BOSNE I HERCEGOVINE..................................................35

7. PARTICIPACIJA STUDENATA U UPRAVLJAKIM TIJELIMAUNIVERZITETA U FEDERACIJI BOSNE IHERCEGOVINE........................................................................................39

8. RAD I AKTIVNOSTI FONDA ZA STUDENTSKE ZAJMOVEFEDERACIJE BOSNE I HERCEGOVINE...............................................45

Z A K LJ U A K ..................................................................................................49


3/53

3

Programom rada Federalnog ministarstva obrazovanja i

nauke za 2010. godinu predvieno je da Vlada Federacije

Bosne i Hercegovine razmatra Informaciju o studentskom

standardu, kao segmentu visokog obrazovanja.

Cilj Informacije je da se sagleda stanje u ovoj oblasti,

analiziraju problemi studentskog standarda u uem

smislu, te ukae na probleme i predloe mogua rjeenja.

Informacija je pripremljena na osnovu podataka dobijenih

od strane studentskih centara u Federaciji Bosne i

Hercegovine, te podataka iz evidencija Federalnog

ministarstva obrazovanja i nauke koji se redovno

auriraju.


4/53

4

U V O D

Studentski standard podrazumijeva ire zadovoljavanje potreba studenata kojese odnose, u prvom redu, na smjetaj i ishranu, stipendije, novanepodrke/zajmove, povlastice u gradskom saobraaju, studentsku organizovanost teostale preduslove i pogodan ambijent za nesmetano odvijanje ivota studenata uvannastavnom periodu.

Svaka odgovorna drutvena zajednica nastoji da obezbijedi uslove koji eomoguiti studentima da, prema sopstvenim mogunostima, usvajaju nova znanja ipripremaju se za odgovorne zadatke.

Osnovni nain ostvarivanja studentskog standarda jeste smjetaj i ishranastudenata, odnosno boravak u studentskim domovima u kojima se realizuju osnovni i

drugi oblici studentskog standarda (uionice, biblioteke, zdravstvena zatita, sportskeplohe, odmor, rekreacija, studentski restorani i sl.).

Visoko obrazovanje u Bosni i Hercegovini prolazi kroz znaajne reforme u duhuimplementacije Bolonjskog procesa i prikljuenja naeg obrazovnog sistema uEvropski prostor visokog obrazovanja (EHEA European Higher Education Area).Ciljevi Bolonjske deklaracije su, izmeu ostalog, usmjereni na studentsko uee uupravljanju visokim obrazovanjem, poveanje mobilnosti i vee mogunostizapoljavanja studenata i nastavnog osoblja, kao i promociju evropskog visokogobrazovanja.

Reforme koje se provode vitalne su za obezbjeivanje konkurentnosti naegsistema visokog obrazovanja na evropskom prostoru. Jedna od integralnihkomponenata Bolonjskog procesa je definisanje studentskih pitanja i njihovoadekvatno rjeavanje. Kako bi se sve ovo obezbijedilo, nuan je senzibilan pristupovim potrebama, njegovo unapreenje to e, u cjelini gledano, doprinijeti progresuobrazovnog sistema.

Federalno ministarstvo obrazovanja i nauke je do sada, a i nadalje e, zajednosa Vladom Federacije Bosne i Hercegovine stvarati uslove, te u okviru raspoloivihfinansijskih sredstava raditi na podizanju kvalitete studentskog ivota koji treba bitimjerljiv i konkurentan zemljama potpisnicama Bolonjske deklaracije.


5/53

5

1. STUDENTSKI CENTRI I DOMOVI U FEDERACIJI BOSNE I HERCEGOVINE

Studentski centri-domovi su ustanove studentskog standarda. Osnovnedjelatnosti svih studentskih centara su smjetaj i ishrana studenata. Organizovano isistemsko djelovanje na poboljanju studentskog standarda u Bosni i Hercegovinizapoinje nastankom i formiranjem visokokolskih ustanova.

U velikom broju zemalja u okruenju, ivot i prehrana studenata organizuje seuspostavom studentskih gradova, tj. kampusa, gdje su na jednom mjestusmjeteni fakulteti i studentski domovi, to predstavlja jednu funkcionalnu obrazovnucjelinu.

Kako bismo pokazali stanje u studentskim domovima u Federaciji Bosne iHercegovine, potrebno je pomenuti da su ove ustanove od uspostave Federacije BiH

imale oskudne uslove za vrenje funkcija od vitalnog znaaja za studente, korisnikeusluga studentskih domova.

Usluge koje pruaju studentski domovi su od posebnog znaaja za studentekoji za vrijeme redovnog studija borave u studentskim domovima.

Na podruju Federacije BiH djeluje pet studentskih centara domova, i to :

- JU Studentski centar Sarajevo;- Studentski centar Tuzla Univerziteta u Tuzli;- Studentski centar Sveuilita u Mostaru;- Studentski centar Univerziteta Demal Bijedi u Mostaru;- Studentski centar Univerziteta u Zenici.

Univerzitet u Bihau nema studentski centar, ali je uspostavljen studentski restoran.

Zajedniko za sve studentske centre u Federaciji BiH je da se bavesmjetajem i ishranom studenata kao osnovnom djelatnou. Studentski centar uSarajevu i Studentski centar Sveuilita u Mostaru obavljaju i ostale djelatnosti, kaoto su i pruanje komercijalnih usluga za studente i graane.

Koordinaciju nad radom menadmenta studentskih centara od 1996. godinevodi Zajednica studentskih centara Federacije BiH u koju su se udruili svi centri

kako bi se na solidaran nain prevazilazili problemi studentskog standarda. UZajednici se dogovaraju jedinstvene cijene smjetaja i ishrane studenata, kao i

kriteriji i uslovi po kojima se studenti mogu smjestiti u studentski dom i sl. Zajednicanema status pravnog lica.

U Federaciji Bosne i Hercegovine, u akademskoj 2009/2010. godini, studirajuukupno 71.082 studenta (od ega je 3.388 stranih), a prema raspoloivimkapacitetima, u studentskim domovima smjeteno je ukupno 3.347 studenata ili 4,7


6/53

6

%. Oni su smjeteni na osnovu jedinstvenog konkursa za prijem u domove, premanavedenoj strukturi, u pet studentskih centara prema tabeli koju dajemo u nastavku:

Red.broj Studentski centar

Broj studenata smjetenih uakademskoj 2009/10. godini

1. Sarajevo 20082. Tuzla 5233. Mostar - Sveuilite 5304. Zenica 2285. Mostar "D.Bijedi" 93

UKUPNO: 3.382

Tabela 1. Pregled broja studenata smjetenih u studentskim centrima uFederaciji BiH u akademskoj 2009/2010. godini.

Studentski centri u FBiH

2008

523

490

22893

Sarajevo

Tuzla

Mostar Sveuilite

Zenica

Mostar "D.Bijedi"

Studentski centri u Federaciji BiH

1.1. Javna ustanova Studentski centar Sarajevo

JU Studentski centar Sarajevo je javna ustanova Kantona Sarajevo i imastatus pridruene lanice Univerziteta u Sarajevu. Raspolae sa vie objekata zasmjetaj i ishranu studenata, koji su rasporeeni na dvije lokacije u gradu Sarajevu: uNedariima i na Bjelavama.

JU Studentski centar SarajevoSjedite SarajevoAdresa Podgaj 6Direktor Emir Kadri

Kapacitet 2.008 leajevaTelefon 033/205-231; 217-529Tel./faks 033/633 356Elektronska pota [email protected] adresa www.student-centar.ba

Studentski centar u Sarajevu, u pravnom smislu, javna je ustanova osnovanaOdlukom o preuzimanju prava osnivaa Javne ustanove Studentski centar Sarajevou dijelu koji obezbjeuje ivotni standard studenata od 9. 11. 2000. godine. Ustanova


7/53

7

ima Upravni odbor, Nadzorni odbor, direktora i ostalo osoblje, kojih je 238, irasporeeni su u pet poslovnih jedinica.

Studentski dom u Nedariima, objekat B, raspolae smjetajnim kapacitetomod 960 leajeva, sadranih u 348 soba. Dom je u mogunosti pruiti i 30 pomonihleajeva, to je i stavljeno u upotrebu ove godine. Ukupna kvadratura objekta je21.047,00m (povrina oko zgrade i zemljite ne ulaze u navedenu kvadraturu).

Studentski dom ima 192 dvokrevetne i 192 trokrevetne sobe koje raspolauvlastitim higijensko-sanitarnim vorom. Kvadratura dvokrevetnih soba je 23,00m, atrokrevetnih 26,9m. Objekat je izgraen 1979. godine, renoviran 1999. godine, te jeu relativno dobrom stanju, to se ne moe rei za stolariju u sobama, kao i za liftovekoji su u fazi adaptacije. U domu postoji TV sala i prostor za edukativne sadraje,itaonica, biblioteka, multimedijalni centar sa prirunom bibliotekom, prostor zaobavljanje vjerskih obreda i restoran sa manjom kuhinjom.

Ovom domu nadostaje tehnoblok (kuhinja, priruni i hladni magacini, veerajitd., ija je trenutna opremljenost nedovoljna). Svi navedeni sadraji nalaze se usklopu starijeg objekta A u Nedariima, koji je izgraen 70-ih godina, kojeg od 27.8. 1999. godine koristi Misija Ujedinjenih naroda u Bosni i Hercegovini na osnovu

Memoranduma o razumijevanju, potpisanog izmeu Ujedinjenih naroda i Univerzitetau Sarajevu na neodreeno vrijeme. Jedan od prioriteta je nadogradnja i proirenjekuhinje i restoranskog dijela. Prema informacijama koje su nam dostavljene,menadment ovog centra je u razgovoru sa predstavnicima Misije UN-a postigaodogovor u kojem je Misija izrazila spremnost uestvovati u nadogradnji novog objektadimenziija 10x13m na dva nivoa, koji se nalazi na dijelu parkinga uz postojeukuhinju.

Drugi lokalitet na kojem su smjeteni studenti sarajevskog Univerziteta jeStudentski dom - naselje Bjelave. Odreena prednost Bjelava je blizina velikogbroja fakulteta, kao i centra grada. Postoji i dobra povezanost autobuskom i vieminibuskih linija sa centrom grada i uom gradskom jezgrom. Objekti su graeni od1955. do 1959. godine. Ovo naselje se sastoji od devet paviljona, kuhinje, restorana,veeraja i drugih sadraja koji su neophodni za boravak studenata. Naseljeraspolae sa 142 dvokrevetne, 200 trokrevetnih i 19 etverokrevetnih soba.Kvadratura dvokrevetnih soba je 13m, trokrevetnih 18m, a etverokrevetnih 24m.Od 9 paviljona, koliko ih se nalazi u naselju, paviljoni IV i VII imaju higijensko-sanitarne vorove u sobama. Paviljoni I, III, VIII i IX imaju zajednike toalete i kupatila(po 4 na jednom spratu), koje u prosjeku koristi 40 studenata.

Paviljoni V i VII imaju po 3 kupatila i toaleta po jednom spratu, koje, takoer, uprosjeku koristi po 40 studenata.

U upotrebi je osam paviljona te manji dio paviljona IX. Objekti su dotrajali i urelativno su loem stanju. Ukupni smjetajni kapacitet ovog naselja je 1.030 leajeva,dok bi se moglo smjestiti oko 1.400 leajeva, ali, zbog dotrajalosti pojedinih objekatate nepotpunih tehniko-higijenskih uslova, ne koriste se svi kapaciteti. Postoje iobjekti za druge namjene u okviru ustanove, i to: kantina, bife, uionice, kuhinja satrpezarijom, multimedijalni centar sa manjom bibliotekom, prostorija za zabavu irazonodu, kao i drugi objekti vezani za odravanje i rad doma: kotlovnice, magacini,radionice, garae itd. Ukupan broj soba na nivou Studentskog centra Sarajevo postrukturi iznosi: 335 dvokrevetnih, 391 trokrevetna i 19 etverokrevetnih soba.


8/53

8

Imajui u vidu da se radi o najveem studentskom naselju u naoj zemlji, onopredstavlja centar studentskih deavanja kojeg godinje posjeti preko 20.000posjetilaca, dok dnevne evidentirane posjete iznose oko 1.500 - 2.000 posjetilaca.

Prema podacima kojima raspolaemo, u Studentskom centru Sarajevosmjeteno je 2.008 studenata, to je dvije treine ukupno smjetenih studenata u

studentskim domovima Federacije Bosne i Hercegovine. Studenti smjeteni u ovomcentru dolaze iz razliitih dijelova Bosne i Hercegovine, to slijedi u nastavku:

Tabela 2. Pregled broja studenata smjetenih u Studentskom centru u Sarajevuu akademskoj 2009/2010. godini po kantonima iz kojih dolaze studenti

SC Sarajevo

668

584

186

161

156

149

80 19 3

2

ZE-DO

SBK

BPK

HNK

USK

TK

K 10

Republika Srpska

Brko Distrikt

Posavski kanton

Studentski centar Sarajevo

Javna ustanova Studentski centar Sarajevo, pored ostalog, prua i uslugeproirene djelatnosti (turistike i druge usluge), tako da u njegovom sastavu posluju iorganizacione jedinice Omladinski hotel Bjelave i Omladinski hotel Nedarii, kao ikantine i studentski kafe-klubovi po fakultetima Univerziteta u Sarajevu, restoranotvorenog tipa i prodavnice za prodaju prehrambenih i higijenskih artikala u sklopustudentskih domova. Omladinski hosteli su otvoreni tokom cijele godine, sakapacitetom od 59 leajeva, smjetenih u jednokrevetnim, dvokrevetnim,


Broj studenata smjetenih uakademskoj 2009/10. godini pokantonima:

1.Sarajevo

ZE-DO 668

SBK 584

BPK 186

HNK 161

USK 156

TK 149

KANTON 10 80REPUBLIKA SRPSKA 19

BRKO DISTRIKT 3

POSAVSKI KANTON 2

UKUPNO: 2008


9/53

9

trokrevetnim i etverokrevetnim sobama, a tokom ljetne sezone taj broj iznosi i vieod 1.000 leajeva.

Usluge hostela, pored studenata, koriste i ostale kategorije interesanata skorosvih profila, to je u odreenom smislu veliki doprinos razvoju omladinskog turizma uovom dijelu Bosne i Hercegovine.

Za sportske aktivnosti studenata postoje sportske plohe u okviru Centra. Ustudentskom naselju Nedarii postoji igralite za mali fudbal i koarkako igralite, au naselju Bjelave rukometni i koarkaki teren, to je dovoljno za broj studenata kojije sada smjeten.

Sistem upravljanja sigurnosti hrane (HACCP Hazard Analysis andCritical Control Points Systems)

U proizvodnji i distribuciji hrane najznaajniji aspekti su svakako njen kvalitet, alii bezbjednost. Obaveza svih onih koji dolaze u kontakt s hranom tokom njenogproizvodnog ili distributivnog toka je da izvre sve mjere prevencije kako bi tritu

pruili kvalitetnu, ali istovremeno i sigurnu hranu po zdravlje potroaa.HACCP je skraenica od Hazard Analysis Critical Control Point, to u stvari znaiAnaliza opasnosti i kritine kontrolne take. Predstavlja logian, nauno zasnovansistem kontrole procesa proizvodnje i distribucije prehrambenih proizvoda kojiomoguava:

Identifikaciju i procjenu svih moguih opasnosti, tj. svakog fizikog, hemijskogili biolokog rizika, u svim fazama procesa proizvodnje prehrambenihproizvoda, ukljuujui sve meuprocese i distribuciju;

Odreivanje neophodnih mjera za njihovu prevenciju i kontrolu; Sigurnost da e te mjere biti uspjeno i na djelotvoran nain sprovedene.

Definisan u najkraem, HACCP je sistem koji se moe upotrijebiti kao nizpostupaka za kontrolu procesa i osjetljivih taaka u lancu proizvodnje hrane, skrajnjim ciljem da potroa konzumira namirnicu u stanju i na nain koji e bitibezbjedan po njegovo zdravlje.

Visoki standardi higijene predstavljaju imperativ u prevenciji trovanja hranom,to svakako omoguava i usklaenost sa zakonskim obavezama u ovoj oblasti.

JU Studentski centar u Sarajevu prvi je centar ove vrste u Federaciji BiH koji jeuveo ovaj sistem zatite i sigurnosti u ishrani. Smatramo da i ostali centri trebajuslijediti primjer sarajevskog Centra, te uvesti navedeni sistem koji e pospijeiti

sigurnost u ishrani studenata i prevenirati bolesti koje se mogu javiti.Pored navedenog,u okviru JU Studentskog centra Sarajevo postoji poslovna jedinicaza povremeno i privremeno zapoljavanje studenata i mladih. Procenat uslugaservisa zavisi od vrste i obima poslova. Paleta tih poslova je veoma iroka i praktinose odnosi na sve uslune djelatnosti koje se mogu obavljati po sistemu privremenih ipovremenih poslova, kao to su: skladino-transportni poslovi, rad u restoranima,poslovi u bolnicama, administrativni poslovi, rad na sajmovima, usluge u turizmu,akviziterski i razni slini poslovi. Njegova uloga je nakon 1996. godine znatnooslabljena. Od prijeratnih 3.000 do 4.000 studenata koje je u prosjeku godinje


10/53

10

zapoljavao, u vremenu od 1996. godine do danas, prosjek studenata kojipovremeno rade pao je na 1.000 studenata godinje.

to se tie objekata za zdravstvenu zatitu u okviru ustanove, isti ne postoje.Zdravstvena zatita studenata odvija se u okviru Javne ustanove Kantona Sarajevo,Zavoda za zatitu zdravlja studenata Univerziteta u Sarajevu, smjetenog u naselju

Koevo. Naime, ova ustanova osnovana je 14. 10. 1949. godine kao Studentskapoliklinika koja se zatim zvala Dom zdravlja studenata, Zdravstvena stanica, te jenjen posljednji naziv Zavod za zatitu zdravlja studenata Univerziteta u Sarajevu.Odlukom o preuzimanju prava i obaveza osnivaa Zavoda za zatitu zdravljastudenata Univerziteta u Sarajevu, Skuptina Kantona Sarajevo je 30. maja 2003.godine preuzela prava i obaveze osnivaa prema Zavodu (Odluka SkuptineKantona Sarajevo, broj 01-02-9493/03), od kada posluje pod nazivom Javnaustanova Kantona Sarajevo, Zavod za zatitu zdravlja studenata Univerziteta uSarajevu. Studenti u ovom zavodu mogu imati besplatno lijeenje ako su zdravstvenoosigurani posredstvom roditelja. Problem se javlja kada studenti, zbog statusa ukojem se njihovi roditelji nalaze (npr. ako su na tzv. ekanju u preduzeu koje je unekom obliku vlasnike tranzicije i sl.), nisu osigurani te se tada prua urgentna

medicinska pomokoja ide na vlastiti raun ustanove. Treba izdvojiti aktivnost ovogzavoda koji godinje organizuje besplatan sistematski pregled studenata prije upisana visokokolske ustanove, kao i prijema studenata u studentske domove.

U Studentskom centru Sarajevo djeluje i Udruenje studenata Asocijacijastudenata studentskih domova Kantona Sarajevo.

to se tie vannastavnih aktivnosti, svakodnevno se u raspoloivimprostorijama odvijaju i druge aktivnosti, kao to su: filmske projekcije, zabavne veeri,poetske veeri, pozorine predstave, sportske aktivnosti u sklopu kojih se u tokujedne akademske godine organizuju najmanje dva velika turnira od meunarodnogznaaja u gotovo svim sportskim disciplinama.

Za svaku akademsku godinu Studentski centar objavi konkurs za prijemstudenata u domove, u sklopu kojeg se utvrde kriteriji za bodovanje aplikacija zaprijem u dom. Nakon obavljenog odabira i prijema studenata u domove, evidentno jeda broj aplikacija bude za oko 30% vei u odnosu na broj raspoloivih mjesta.

Interes studenata za smjetaj u studentski dom daleko premauje raspoloivekapacitete, to nas, a i cjelokupno drutvo, obavezuje da se aktivnosti u pravcupostizanja optimalnog nivoa zadovoljenja interesa aplikanata za smjetaj u studentskidom nastave.

Prioritetne potrebe ustanove u pogledu adaptacije, dogradnje ili izgradnjesmjetajnih kapaciteta i poboljanja inventara i opreme

Kada su u pitanju prioritetne potrebe ustanove u pogledu adaptacije,dogradnje ili izgradnje smjetajnih kapaciteta u studentskom naselju Bjelave,potrebno je pristupiti sanaciji kotlovnice, rekonstrukciji krova u dva paviljona, izmijenitielektroinstalaciju u dva objekta, sanaciju mokrih vorova u paviljonu III, izmijenitirazvod centralnog grijanja u paviljonima VIII i IX, nabaviti novi inventar i nove podneobloge u paviljonu VII, nove plakare za objekte paviljona IV i VI, kao i nabaviti nove


11/53

11

krevete u paviljonima I iV. Takoer, nuna je kupovina kuhinjskih aparata, kao izamjena restoranskih stolova. U veeraju je potrebna nabavka opreme, ureaja, kaoi trajno rjeavanje ventilacije u prostoriji. Potrebna su velika graevinska ulaganja uadaptaciju objekta paviljona II te promjena stolarije u paviljonima VI i VII. U ciljuobezbjeenja glavnog ulaza u Centar, potrebno je izvriti adaptaciju postojeeportirnice postavljanjem nove elektrorampe i jedne oglasne ploe. Dotrajalu ogradu

oko igralita treba rekonstruisati. Zamiljena je i izgradnja upravne zgrade gdje bi sena jednom mjestu objedinile sve slube u naselju. Potrebno je uraditi fasadu na triobjekta te hortikulturno ureenje zelenih povrina u naselju.Kada je u pitanju nadogradnja informatike opremljenosti, potrebno je realizovatiprojekat uvoenja internet konekcije u svaku studentsku sobu u domu, kao i nabavitiprikljuke za kablovsku televiziju i telefon. Potrebna je nabavka i dodatnih desetraunara.

Studentski dom u Nedariima kao prioritet istie dogradnju i proirenjekuhinje i restoranskog dijela u kojem bi se dobilo oko 260m, za iju je izgradnju ipomo zainteresovana Misija UN-a u BiH. Takoer je potrebno izvesti limarskeradove na krovu u oba krila doma.

Za gore navedene potrebe graevinskih radova, adaptacije i nabavke noveopreme potrebno je cca 3.800.000,00 KM.

1.2. Studentski centar Univerziteta u Tuzli

Osnivanjem Tehnolokog fakulteta u Tuzli, kao tadanjeg dijela Univerziteta uSarajevu pored Vie rudarsko-tehnike kole osnovane 1958. godine, pojavila sepotreba za smjetajem i ishranom studenata, na emu su ubrzo poele odgovarajuepripreme. Studentski dom i restoran u Tuzli od svog osnivanja, od 1959. godine,pretrpjeli su odgovarajue promjene kako u prostorno-stambeno-tehnikom smislu,tako i u pogledu organizovanja rada i radnog osoblja, to se odvijalo sareorganizacijom i pojavom novih oblika i naina funkcionisanja.

Poetkom 1961. godine, gradi se Studentski dom i restoran, sadanji paviljon I irestoran u njemu, koji su bili izraz naraslih potreba zbog otpoinjanja sa radomnekoliko fakulteta, usljed ega je dolo do porasta broja studenata. Dananji paviljonII izgraen je 1972. godine, dok je novi objekat, paviljon III, izgraen deset godinanakon toga, 1982. godine, koji je moderno napravljen i savremeno ureen.

Danas je Studentski centar Univerziteta u Tuzli organizaciona jedinica usastavu integrisanog Univerziteta ukupne povrine 8.563m. Ukupna kvadratura soba

u tri paviljona za studentski smjetaj iznosi 3.138,91m. Jednokrevetnih soba je 24,sa prosjenom kvadraturom od 6m, dvokrevetnih je 100 sa prosjenom kvadraturomod 12m, trokrevetnih je 112 sa prosjenom kvadraturom od 15m i etverokrevetnihje 6 sa kvadraturom od 16m. Paviljoni I i II imaju zajednike higijensko-sanitarnevorove. U paviljonu 1 svakih 14 studenata koristi zajedniko kupatilo i toalet, a upaviljonu 2 jedno kupatilo i toalet koristi 8 studenata. U paviljonu III svaka soba imakupatilo i toalet.


12/53

12

Kada je u pitanju pravni status, ovaj centar je organizaciona jedinicaUniverziteta u Tuzli i ima svojstvo pravnog lica, koji svojim organizacionim jedinicamau sastavu Statutom i internim aktima utvruje granice ovlatenja u pravnom prometu.

Studentski centar TuzlaSjedite Tuzla

Adresa Muhameda Hevaija Uskufija br. 7Direktor Ismet PiriKapacitet 523 leajaTelefon 035/252-208Tel./faks 035/275-534Elektronska pota [email protected] adresa www.sc.untz.ba

Centar ima tri objekta u kojima su smjetena 523 studenta. Najvie studenatadolazi iz Tuzlanskog kantona, njih dvije treine, a zatim Zeniko-dobojskog kantona,Republike Srpske i Distrikta Brko.

Tabela 3.Pregled broja studenata smjetenih u Studentskom centru Univerzitetau Tuzli u akademskoj 2009/2010. godini po kantonima iz kojih dolazestudenti

SC Tuzla

27126

10

25

113

331

8 TK

ZE-DO

Republika Srpska

SBK

Posavski kanton

USK

HNK

KS

Strani studenti-Palestina

Studentski centar u Tuzli

Red.broj Studentski centar Broj studenata smjetenih uakademskoj 2009/2010. godini pokantonima

1. Tuzla

TK 331

ZE-DO 113

REPUBLIKA SRPSKA 25

SBK 10

POSAVSKI KANTON 8

USK 6

HNK 2

KANTON SARAJEVO 1

STRANI

STUDENTI PALESTINA 27

UKUPNO: 523


13/53

13

Stvarne potrebe Studentskog centra u Tuzli, u pogledu broja aplikacija zasmjetaj i raspoloivih kapaciteta, su 30% vee, to e u perspektivi predstavljatiobavezu rjeavanja ovog pitanja.

Univerzitet u Tuzli, u zadnjih nekoliko godina, osnovao je nekoliko novih

fakulteta i studijskih odsjeka, te je shodno tome i interesovanje za smjetaj u domuporaslo, zbog ega je evidentna potreba proirenja smjetajnih kapaciteta uStudentskom centru. Najvei broj studenata dolazi iz Tuzlanskog kantona na kojeotpada dvije treine ukupnog broja studenata u ovom centru. Studentski centarUniverziteta u Tuzli, takoer, prua usluge proirene djelatnosti koje se ogledaju ustudentskim kantinama, smjetaju studenata za vrijeme Ljetnog Univerziteta Tuzla isl.

Za rad i funkcionisanje Centra zaduena su tri odjeljenja, i to: Odjeljenje zaadministrativno-strune poslove, Odjeljenje za smjetaj studenata i Odjeljenje zaishranu studenata.

U Studentskom centru postoji igralite, Internet klub, Multimedijalni centaruspostavljen 2008. godine i finansiran sredstvima Federalnog ministarstvaobrazovanja i nauke, koji je opremljen savremenim raunarima i ostalom opremompotrebnom studentima ovog doma. Meutim, prema dostupnim informacijama,nikada nije dolo do potpisivanja ugovora od strane Univerziteta u Tuzli zaprikljuenje internet konekcije u ovim prostorijama.

Centar ima igralita za sportske aktivnosti. Studentski servis je 1998. godineizdvojen iz Studentskog centra i od vremena izdvajanja ne postoji nikakav obliksaradnje.

Saradnja sa srodnim ustanovama ostvaruje se u okviru aktivnosti Zajednicestudentskih centara Federacije BiH, dok meunarodnu saradnju ovaj centar nema.Studentskom centru u Tuzli nedostaje biblioteka koju je neophodno ustanoviti u toskorije vrijeme. Takoer, istie se potreba za nabavkom jo etiri raunara.

Ustanova nema uslugu pruanja zdravstvene zatite koja se inae obavlja uDomu zdravlja Univerzitetskog klinikog centra u Tuzli.

U okviru Studentskog centra djeluju sljedee organizacije: Unija studenataUniverziteta u Tuzli, Asocijacija studenata studentskih domova, SAHVA/KancelarijauTuzli, Udruenje studenata sa posebnim potrebama i volontera Univerziteta u Tuzli iUdruenje studenata Srednje Podrinje.

U sva tri paviljona postoje uionice. Tako

er, postoje i studentski klubovi odkojih je inventarom nuno opremiti klub u paviljonu broj III ovog centra. Kada je

opremljenost objekata inventarom i drugom opremom u pitanju, moe se zakljuiti daje oprema paviljona I nedovoljna, oprema paviljona II je zadovoljavajua, dok jepaviljon III opremljen novim inventarom. Ostali inventar i oprema su stari,amortizovani i nedovoljni za normalno funkcionisanje ustanove. U restoranskomdijelu potrebno je obezbijediti vie elektrinih i ostalih kuhinjskih ureaja.


14/53

14

Prioritetne potrebe adaptacije, dogradnje i proirenja smjetajnihkapaciteta

to se tie prioritetnih potreba u pogledu adaptacije, dogradnje i proirenja

smjetajnih kapaciteta, ova ustanova navodi da je potrebno uraditi i sljedee: izvritizamjenu krova i limarskih radova na paviljonu I, u kojem je potrebno izvriti i zamjenuinventara, skidanje postojee i postavljanje nove fasade, zamjenu stolarije upaviljonu I, rekonstrukciju kupatila i mokrih vorova, rekonstrukciju vodovodne ikanalizacione mree, rekonstrukciju i adaptaciju dijela paviljona III za potrebegostujuih profesora i nadogradnju objekta sa jo jednim spratom. Za navedenaulaganja procjenjuju da je potrebno cca 1.250.000,00 KM.

1.3. Studentski centar Sveuilita u Mostaru

Studentski centar Sveuilita u Mostaru je sve do 1992. godine postojao kao

Studentski dom Univerziteta Demal Bijedi u Mostaru, nakon ega je OdlukomUpravnog vijea Sveuilita u Mostaru o preregistraciji Studentskog centra d.o.o. uustanovu u sastavu Sveuilita u Mostaru upisan u sudski registar Opinskog suda uMostaru 2007. godine. Djelatnost je ureena Odlukom o preregistraciji i StatutomCentra. Sastoji se iz dva objekta, starijeg koji je sagraen 1971. godine (renoviran2008. godine) sa smjetajnim kapacitetom od 290 leajeva, i novijeg, iz 1981.godine,sa 200 leajeva.

Studentski centar Sveuilita u MostaruSjedite MostarAdresa Stjepana Radia 84aDirektor Dragan Mikuli

Kapacitet 490 leajevaTelefon 036/337-200Tel./faks 036/315-364Elektronska pota [email protected] adresa

Kapacitet oba objekta je 490 kreveta. Ukupan broj dvokrevetnih soba od 13mje 188, dok trokrevetne imaju po 16m. Svaka soba posjeduje vlastiti higijensko-sanitarni vor te prikljuak za internet i kablovsku televiziju. Pored ovoga, u okviruustanove postoji mogunost koritenja dodatnih 40 pomonih leajeva (studentskasolidarnost). Studentski dom posjeduje ostale pratee sadraje: uionicu, TV salu,studentsku ambulantu, fitnes centar, kao i multimedijalni centar (opremljenraunarima, kopir aparatom, TV LCD monitorom, skenerom i internet prikljukom).

Pored navedenog, ovaj studentski centar je obnovio dva paviljona Studentskogdoma. Na osnovu Sporazuma potpisanog 2008. godine izmeu Sveuilita u Mostarui Vlade Republike Hrvatske, uskoro bi trebala poeti i izgradnja potpuno novogobjekta za smjetaj studenata kapaciteta do 250 soba sa zajednikim prostorijama,ukupne povrine do 6.000m, koji e biti u sastavu ovog centra, a za koji je VladaRepublike Hrvatske odobrila oko 7 miliona KM.


15/53

15

Tabela 4. Pregled broja studenata smjetenih u Studentskom centru Sveuilitau Mostaru u akademskoj 2009/2010. godini po kantonima iz kojihdolaze studenti

SC Mostar Sveuilite

190

100

122

63

18

3 34

ZHK

SBK

HNK

K 10

ZE-DO

Posavski kanton

Strani studenti-R Hrvatska

Studentski centar Mostar, Sveuilite

Dom raspolae restoranom i kuhinjom, koje koriste studenti smjeteni u domu.Studentski centar, takoer, prua usluge ishrane za jo 500 redovnih studenata kojinisu smjeteni u domu. Kada je rijeo strukturi smjetenih studenata, treba naglasitida ih najvie dolazi iz Zapadnohercegovakog, Hercegovako-neretvanskog,Srednjobosanskog, Kantona 10, Zeniko-dobojskog i najmanje iz Posavskogkantona. U domu su smjetena i 34 studenta koji su iz Republike Hrvatske.

to se tie proirene djelatnosti, Studentski centar prua usluge smjetaja i

ishrane gostujuim profesorima, gostujuim studentima i raznim sportskim grupama.

U Studentskom centru aktivno radi fitnes klub, sala za stolni tenis, Internet klubu oba paviljona (od ega je jedan multimedijalni centar opremljen sredstvimaFederalnog ministarstva obrazovanja i nauke), kao i dobro opremljena biblioteka saitaonicama u oba paviljona. U sklopu Centra nalaze se kafe bar i prodavnica.

Studentski servis djeluje od 1995. godine i danas broji oko 250 studenata kojisu aktivni lanovi. Poslovi povremenog karaktera omoguavaju studentima dodatnu


Broj studenata smjetenih uakademskoj 2009/2010. godini pokantonima

1. MostarSveuilite

ZHK 190

SBK 100HNK 122

KANTON 10 63

ZE-DO 18

POSAVSKI KANTON 3

STRANISTUDENTI R.HRVATSKA 34

UKUPNO: 530


16/53

16

zaradu. Pored saradnje sa studentskim centrima iz Bosne i Hercegovine, aktivnasaradnja ostvaruje se i sa Studentskim centrom iz Zagreba.

Kada je u pitanju zdravstvena zatita studenata, ona se sve do kraja 2009.godine odvijala u ambulanti porodine medicine koja se nalazila u blizini doma.Krajem2009. godine, Studentski zbor Sveuilita u Mostaru uloio je veliki napor i, u

saradnji sa Rektoratom, menadmentom Doma zdravlja u Mostaru i osobljemFakulteta za strojarstvo i raunarstvo, u ijim prostorijama se i nalazi, uspjeli suotvoriti studentsku ambulantu. Studenti su tako u Kampusu Sveuilita dobiliprimarnu zdravstvenu zatitu, a pravo na istu mogu imati studenti koji nemajuprebivalite u Hercegovako-neretvanskom kantonu. Ambulanta ima intenciju proiritikapacitete, te uz opu otvoriti i stomatoloku i ginekoloku ordinaciju te psiholokosavjetovalite.

U okviru ustanove djeluje Komisija za studentski standard koja je osnovana ucilju praenja i unapreenja kvalitete ivota u Centru. Komisija je dio Studentskogzbora, a njeni lanovi se biraju poetkom svake akademske godine putem konkursakoji raspie Studentski zbor. lanovi se biraju iz svakog kantona odakle dolaze

studenti, a svoje uee ima i jedan predstavnik studenata iz Republike Hrvatske.

Komisija aktivno sarauje sa Upravom Centra, pratei pripremu i promjenePravilnika o prijemu studenata, kvalitet ishrane, uee u izradi jelovnika, uticaj naouvanje istoe u prostorijama, organizaciju zabavnih manifestacija i sl.


Studentski centar Sveuilita u Mostaru, u pogledu trenutanih prioritetnih ulaganja,ima potrebu za promjenom kotla ija je cijena oko 35.000,00 KM. Takoer, potrebnoje investirati u kupovinu i zamjenu kuhinjskih aparata i ureaja u visini do 30.000,00KM, te u cilju osiguranja stanara uraditi oko 1.000 metara ograde oko objekata, zato je potrebno izdvojiti 10.000,00 KM. Dakle, trokovi svega navedenog su75.000,00 KM.

1.4. Studentski centar Univerziteta "Demal Bijedi" Mostar

Studentski centar Univerziteta "Demal Bijedi" Mostar formiran je priUniverzitetu Demal Bijedi kako bi zadovoljio minimalne zahtjeve studenata zasmjetajem. Studentski centar nema pravni subjektivitet, nego je organizacionajedinica Sekretarijata Univerziteta. Ovaj centar ne raspolae namjenskim objektom zasmjetaj studenata, nego se koristi nenamjenski objekat Univerziteta, koji jesmjeten

u okviru nekadanje Vojne kasarne Sjeverni logor.Studentski centar Demal Bijedi u Mostaru

Sjedite MostarAdresa USRC Midhad Hujdur HujkaUpravnik Sao iiTelefon 036/571-921Tel./faks 036/570-032Elektronska pota [email protected] adresa www.unmo.ba


17/53

17

U sastavu Centra postoje tri objekta u kojima je u prosjeku smjeteno po 30-aksoba, ukupne povrine 850,00m. Dva objekta u kojima su smjeteni studentiizgraeni su jo u vremenu Austro-Ugarskog perioda. U njemu se nalaze 2dvokrevetne, 15 trokrevetnih i 3 etverokrevetne sobe. Novi objekat koji pruasmjetaj za studentice izgraen je 1995. godine. Taj objekat je, zapravo, izgradila

Fondacija Darulilm, te se dom naziva Vakuf Darulilm. Taj dio ima 7 trokrevetnihsoba i 1 etverokrevetnu sobu. Sobe u prosjeku imaju oko 20m. Za svakih 10 sobanamijenjeno je jedno kupatilo sa tu kabinom i tri toaleta. Za sve studente, smjeteneu Domu, organizovana je ishrana u dobro ureenom restoranu Crvenog krsta, koji senalazi u neposrednoj blizini Doma. Trokove ishrane snosi Studentski centar.

U tekuoj akademskoj 2009/2010. godini, u Centru su smjetena 93 studenta,od kojih je najvie iz Srednjobosanskog i Hercegovako-neretvanskog kantona. UCentru su smjetena i 2 studenta iz Albanije. Potrebno je napomenuti da su potrebeza smjetajem mnogo vee. Ovaj dom je uspostavio Multimedijalni centar koji stoji nausluzi i ostalim studentima Univerziteta.

Red.broj

Studentski centarBroj studenata smjetenih uakademskoj 2009/10. godini pokantonima

1. Mostar(UniverzitetDemal Bijedi)

SBK 43HNK 32ZE-DO 11TUZLANSKI KANTON 4KANTON 10 1STRANISTUDENTI ALBANIJA 2

UKUPNO: 93

Tabela 5. Pregled broja studenata smjetenih u Studentskom centruUniverziteta Demal Bijedi u Mostaru u akademskoj 2009/2010.godini po kantonima iz kojih dolaze studenti

SC Mostar Univerzitet "D.Bijedi"

43

32

11

4

1 2

SBK

HNK

ZE-DO

TK

K 10

Strani studenti-Albanija

Studentski centar Univerziteta Demal Bijedi u Mostaru

Potrebno je istai da studenti, iako znaju za nedovoljne smjetajne kapacitete,apliciraju za smjetaj u domu i do 40% vie u odnosu na broj leajeva koji se nudikorisnicima.


18/53

18

Objekti ovog doma su oskudno opremljeni inventarom kojeg, ustvari, ini staradonirana oprema i namjetaj koji je u loem stanju. Trenutno se vri opremanjepaviljona I i II garderobnim ormarima, ormariima za cipele, stolicama i duecima zakoje je Federalno ministarstvo obrazovanja i nauke izdvojilo finansijska sredstva.Ovaj Centar navodi da im nedostaju finansijska sredstva za adaptaciju krova zakrovne povrine koje su u posebno loem stanju. Proirena djelatnost, s obzirom na

status doma, ne postoji kao to ne postoji ni saradnja sa studentskim servisom iliomladinskim zadrugama. U sklopu Univerzitetskog kampusa postoje objekti zasportske i rekreativne sadraje otvorenog tipa, ali je oigledan nedostatak zatvorenihobjekata sportsko-rekreativnog sadraja. Saradnja sa drugim srodnim ustanovamauglavnom se odvija unutar BiH, i to posredstvom studentske organizacije ASSCFederacije BiH (Asocijacija studenata studentskih centara Federacije BiH).

Biblioteka je posebna organizaciona jedinica Sekretarijata Univerziteta ismjetena je, takoer, u neuslovnom objektu, za to je potrebno izgraditi novi objekatsa svim sadrajima.

Regionalni medicinski centar Dr.Safet Muji u Mostaru prua uslugezdravstvene zatite studentima smjetenim u Studentskom centru.

Budui da ovaj dom ima ograniene smjetajne kapacitete, te ne moe

udovoljiti velikom broju zahtjeva studenata, evidentirali smo i da su potrebe vee za50% u odnosu na kapacitet ukupnih mjesta, te je nuna izgradnja objektastudentskog centra sa svim prateim sadrajima.


Studentski centar Univerziteta "Demal Bijedi" u Mostaru je neadekvatansvojoj namjeni i u izuzetno je loem stanju. Potrebna je hitna izgradnja potpunonovog objekta studentskog doma sa najmanje 250 smjetajnih mjesta, kuhinjom,restoranom i ostalim prateim objektima, za to je potrebno cca 2.650.000,00 KM.

Izgradnja kotlovnice za grijanje i veeraj se, takoer, namee kao prioritet.Prostorije za biblioteku/itaonicu i ostali sadraj potreban za studente ne trebaizostaviti. Za ovaj dio radova, prema procjeni menadmenta, nuno bi bilo izdvojiti do50.000,00 KM.

1.5. Studentski centar Univerziteta u Zenici

Studentski centar Univerziteta u Zenici smjeten je u prijatnom ambijentuzenikog naselja Crkvice, vrlo dobro je povezan autobuskim linijama sa centromgrada i fakultetima. Njega ini jedan objekat koji ima na raspolaganju 228 leajeva.

Ukupna povrina Studentskog centra je 40.570,31m. Objekti za smjetaj studenata uZenici su u funkciji od 1977. godine, te je primjetna dotrajalost inventara, opreme,kao i pojedinih dijelova zgrade. Dom ima 54 trokrevetne i 33 dvokrevetne sobe.Prosjena kvadratura u sobama je 20m. Svaka soba ima svoje kupatilo s toaletom.


19/53

19

Studentski centar Univerziteta u ZeniciSjedite ZenicaAdresa Crkvice 50Direktor Miralema Bai-BuzaljkoTelefon 032/248-791Tel./faks 032/248-748

Elektronska pota [email protected] adresa www.sc.unze.ba

S obzirom da je Univerzitet u Zenici integrisan, Studentski centar predstavljaorganizacionu jedinicu u sklopu Univerziteta, koja poslove vri u dva odjeljenja, i to:Odjeljenje za administrativno-strune poslove i Odjeljenje za ishranu i smjetajstudenata.

Red.

brojStudentski centar

Broj studenata smjetenih uakademskoj 2009/10. godini pokantonima

1. Zenica

ZE-DO 140

SBK 80

REPUBLIKA SRPSKA 4

TUZLANSKI KANTON 2

USK 2

UKUPNO: 228

Tabela 6. Pregled broja studenata smjetenih u Studentskom centruUniverziteta u Zenici u akademskoj 2009/2010. godini po kantonimaiz kojih dolaze studenti

SC Zenica

140

80

4

22

ZE-DO

SBK

Republika Srpska

TK

USK

Studentski centar Zenica

Studentima se prua smjetaj i ishrana na osnovu provedenog konkursa zaprijem studenata u domove, u okviru kojeg se utvrde kriteriji za bodovanje aplikacija.Kao i kod ostalih ustanova ove namjene, i ovaj dom biljei do 50% vie potranje zasmjetajem nego to objektivno moe ponuditi.

Studentski centar u Zenici ima pratee prostorije, kao to su: veeraj, kuhinja sarestoranom koja je djelimino sanirana nakon devastacije, TV salu, mlijeni restoran,ajnu kuhinju i kancelarijski prostor uprave centra i Asocijacije studenata


20/53

20

Studentskog centra. Raspolau i sa manjim improvizovanim prostorom za fitnes.Dom ima uionicu i multimedijalni centar. Usluge ovog centra koriste uglavnomstudenti sa podruja Zeniko-dobojskog i Srednjobosanskog kantona.

Zdravstvena zatita studenata obavlja se u Zavodu za javno zdravstvo Zeniko-dobojskog kantona.

Studentski centar ne obavlja proirenu djelatnost. Takoer, objekat nema

adekvatne prostore za sportske i rekreativne sadraje studenata. Prostor uionice iTV sale koristi se za edukativne sadraje, kao to su: predavanja iz raznih oblasti,knjievne veeri, projekcije i sl. Prostorije nekadanjeg mlijenog restoranapretvorene su u uionice usljed novonastalih potreba.Trenutno Studentski centar neraspolae sa bibliotekom. Kada je saradnja sa srodnim ustanovama u zemlji upitanju, ona se ostvaruje kroz rad unutar Zajednice studentskih centara FederacijeBosne i Hercegovine.


Javno preduzee za prostorno planiranje i ureenje grada Zenica, posredstvom

finansijera Opine Zenica, uradilo je studiju Procjena investicionog ulaganja usanaciju Studentskog centra u Zenici koja je zavrena krajem 2006. godine.Pomenuta studija obuhvatila je procjenu graevinsko-zanatskih radova, sanacijudotrajale vodovodne, elektrine i instalacije centralnog grijanja, kao i stolarsko-bravarske radove, sanaciju ravnog krova iznad kuhinje, sanaciju liftova, veeraja ikotlovnice, za to su tada predvieni trokovi iznosili 983.300,12 KM. S obzirom napermanentno poveanje interesa studenata za smjetaj u ovom objektu, moe se reida je ve sada izraena potreba za izgradnjom, adaptacijom ili nadogradnjomdodatnog objekta koji bi trebao imati minimalno 300 leajeva, ime bi se zadovoljilepotrebe studenata korisnika ove ustanove. Pored navedenog, trebalo bi imati u viduuspostavu savremene biblioteke i pratee opreme, izgradnju sportske sale u sklopuCentra, gdje bi se zadovoljile evidentne potrebe sportskog i rekreativnog sadraja.

1.6. Prostori za smjetaj i ishranu studenata na podruju Unsko-sanskogkantona

Univerzitet u Bihau jo uvijek nema sistemski rijeeno pitanje smjetaja iishrane studenata. Opinsko vijee Biha usvojilo je tokom 2008. godine Stratekiplan razvoja opine Bihaza period 2008-2013. godine. Tim aktom je pod takom 4.,Pravci drutvenog razvoja, kao jedan od stratekih ciljeva, osmiljena izgradnjaKampusa Univerziteta u Bihau u okviru ega je predviena izgradnja Studentskogdoma.

Ipak, treba pomenuti da Islamski pedagoki fakultet Univerziteta u Bihau imamanji Studentski dom, koji je poeo sa radom 2002. godine.

Dom ima kapacitet 108 kreveta, rasporeenih u 27 etverokrevetnih soba.Objekat je podijeljen na muki i enski dio. U domu su, pored studenata Islamskogpedagokog fakulteta, smjeteni i studenti drugih visokokolskih ustanova bihakogUniverziteta. Studentski dom posjeduje i restoran koji raspolae sa ukupno 120mjesta.


21/53

21

Trenutno nije planirano proirenje doma, ali postoje inicijative o preureenju

objekta, tako da bi se od odreenog broja etverokrevetnih napravile dvokrevetnesobe. Ovaj dom nije dio Zajednice studentskih centara Federacije BiH. Navedeniobjekat nije rijeio imovinsko-pravne odnose sa Opinom Biha, te je trenutnonjegova sudbina neizvjesna.

Generalni zakljuak

Objekti za smjetaj i ishranu studenata na podruju Federacije Bosne iHercegovine nalaze se u prilino loem stanju, to je vidljivo iz naprijed navedenogpregleda o stanju studentskih domova, broju studenata i stvarnim potrebamasmjetajnih kapaciteta, kao i potrebi za rekonstrukcijom, izgradnjom i opremanjemkoju izraavaju studentski centri.

Ovakva konstatacija, u prvom redu, odnosi se na sve studentske centre(Sarajevo, Tuzla, Mostar, Zenica), tek onda i na Studentski centar Sveuilita uMostaru, koji je nedavno rekonstruisan sredstvima Vlade Republike Hrvatske. U

okviru Univerziteta u Bihau ne postoje kapaciteti za smjetaj i ishranu studenata,dok je Studentski centar Univerziteta "Demal Bijedi" u Mostaru neadekvatan svojojnamjeni i u izuzetno loem stanju.

Kako je venaprijed navedeno, ukupan smjetajni kapacitet dva sarajevska imostarskog, te po jednog tuzlanskog i zenikog studentskog doma je 3.347 mjesta.Kroz pregled, tj. odnos zaprimljenih aplikacija i primljenih studenata evidentno je dasu aspiracije za boravkom u domu vee i do tri puta u odnosu na sadanji brojraspoloivih mjesta, te bi se taj broj mogao kretati od 8.000 do 10.000. Uporeujuizemlje u regionu, moemo pomenuti da u nekim sluajevima studentski centriprikupe svake godine odreeni broj adresa privatnih stanodavaca koje studenti mogudobiti i pogledati ponueni smjetaj. Toj kategoriji studenata - podstanarima resornoministarstvo omoguava da se prijave na konkurs za dodjelu subvencija za studentepodstanare, koji se raspisuje svake godine istovremeno sa konkursom za smjetajstudenata u studentski dom, putem kojih drutvena zajednica izdvaja finansijskasredstva za plaanje privatnog smjetaja studentima koji ne uspiju dobiti smjetaj udomu.

Zbog svega navedenog, bilo bi od velikog znaaja razmotriti mogua rjeenjaza prevazilaenje ovakvog stanja. Prema aproksimativnoj procjeni, svaki studentskidom u Federaciji BiH trebao bi prosjenu investiciju od oko 1 milion maraka, ime bise efekti eventualnih ulaganja u rekonstrukciju, izgradnju i opremanje studentskihcentara u Federaciji Bosne i Hercegovine ogledali prvenstveno u dugoronom

poboljanju studentskog standarda, vraanju u funkciju i proirenju smjetajnihkapaciteta (kako bi to vei broj studenata dobio mogunost smjetaja i ishrane u

domovima), te osiguranju mogunosti smjetaja za uesnike programa akademske istudentske razmjene (studenti, profesori, nauni radnici i istraivai koji dolaze uokviru meunarodne saradnje). Naravno, sredstva ne bi smjela biti linearnoplasirana, ve je potrebno nainiti posebnu analizu te odrediti prioritete i nivopotreba, pa onda, na osnovu toga i nivoa zainteresovanosti studenata za pojedinecentre, odrediti i nivo i dinamiku finansiranja. Ova sredstva mogla bi se obezbijeditibudetom Federacije i kantona u 2011. godini, ili putem kreditnih zaduenja i slinih


22/53

22

finansijskih programa kako bi se pitanje oskudnih infrastrukturnih kapaciteta objekataza smjetaj i ishranu studenata u Federaciji BiH rijeilo za narednih nekoliko godina.U idealnom sluaju bi za pet studentskih centara, shodno izraenim prioritetima zaulaganja i rekonstrukciju u ovom momentu, bilo potrebno planirati sredstva do10.000.000,00 KM.

Kada je u pitanju zakonsko pozicioniranje objekata studentskog standarda, zaoekivati je da e u narednom periodu doi do ujednaenja pravnog statusa upogledu osnivaa, te da e istim zakonskim ili internim aktima biti rijeen i problemfinansiranja kako amortizacije smjetajnih kapaciteta, tako i boravka studenata udomovima, to e, zbog specifinih problema koji se u posljednje vrijeme javljaju natom planu, biti razraeno kao zasebna tema u nastavku ovog dokumenta.

S obzirom da je u sklopu Bolonjskog procesa predviena integracijauniverziteta, ijim lanicama, pored fakulteta, sve vie postaju i studentski centri kaoorganizacione jedinice, potrebno je razmotriti mogunost njihovog pravnogpozicioniranja u okviru Zakona o visokom obrazovanju u kantonima Federacije BiH.

2. FINANSIRANJE STUDENTSKOG STANDARDA

Finansiranje smjetaja i ishrane studenata u studentskim domovina u FederacijiBosne i Hercegovine, koji djeluju pri javnim univerzitetima, ostvaruje se na 3naina:

1) Subvencioniranjem smjetaja i ishrane studenata od strane Federalnogministarstva obrazovanja i nauke za studente sa podruja manje razvijenihkantona: Bosansko-podrinjskog, Posavskog, Kantona 10, kao i studenata izRepublike Srpske (koje iznosi 189,00 KM);

2) Subvencioniranjem trokova smjetaja i ishrane studenata od strane kantonalnihministarstava obrazovanja: Unsko-sanskog, Srednjobosanskog, Zeniko-dobojskog, Tuzlanskog, Hercegovako-neretvanskog, Sarajevskog i Zapadno-hercegovakog kantona (koje iznosi 189,00 KM);

3) Vlastitom participacijom studenata u cijeni smjetaja i ishrane u domu (koja uprosjeku iznosi 91,00 KM).

Znai, prosjena cijena jednog smjetajnog mjesta i ishrane (dva obroka) ustudentskim domovima u Federaciji BiH iznosi 280,00 KM.

S obzirom na injenicu da studentski standard jo uvijek nije zakonski ureenaoblast, u cilju obezbjeenja minimalnih uslova za kontinuirano vrenje djelatnosti

studentskog standarda, koja je od vitalnog znaaja za studentsku populaciju,studentski centri u Federaciji BiH, u saradnji sa Federalnom vladom, uspjeli sudogovoriti sa predstavnicima vlada i resornih ministarstava kantona njihovuparticipaciju u cijeni smjetaja i ishrane studenata koji koriste usluge studentskihdomova.

Subvencioniranje smjetaja i ishrane u studentskim centrima u Federaciji BiH jeprvi put ureeno Protokolom koji je potpisan 30. 12. 1998. godine i kasnijim od 11.10.2001. godine.


23/53

23

Ovi akti su rezultat dogovora postignutog izmeu Federalnog ministarstvaobrazovanja, nauke, kulture i sporta (tadanji naziv) i kantonalnih ministarstavaobrazovanja u cilju obezbjeivanja sredstava iz budeta Federacije i kantonalnihbudeta na ime uea u subvencioniranju trokova za smjetaj i ishranu studenataza akademsku 2001/2002. godinu i dalje, odnosno do donoenja zakona kojim e se

urediti oblast studentskog standarda.

Protokol o subvencioniranju smjetaja i ishrane studenata u studentskimcentrima-domovima u Federaciji BiH zakljuen je 2001. godine izmeu VladeFederacije BiH i Vlada Kantona Sarajevo, Zeniko-dobojskog, Srednjobosanskog,Tuzlanskog, Hercegovako-neretvanskog i Unsko-sanskog kantona, koji su seobavezali da e putem ministarstava nadlenih za oblast obrazovanja subvencioniratitrokove smjetaja i ishrane (jedan obrok-ruak) studenata u visini cca 60%kalkulativne cijene utvrene i usaglaene na nivou Zajednice studentskih centaraFederacije BiH, umanjene za visinu sredstava koja studentskim centrima obezbjeujuosnivai. Treba napomenuti da poslije ovog dogovora svi kantoni nisu potpisaliugovore o subvencioniranju trokova smjetaja i ishrane studenata sa svim

studentskim centrima u kojima se nalaze njihovi studenti.

Prilikom potpisivanja Protokola, Vlada Federacije BiH se obavezala da eobezbijediti sredstva za subvencioniranje smjetaja i ishrane studenata sa podrujamanje razvijenih kantona: Bosansko-podrinjskog, Zapadno-hercegovakog, Kantona10, kao i studenata iz Republike Srpske, te za strane studente iz Republike Hrvatskei SR Jugoslavije. Sredstva po ovom Protokolu se realizuju preko Federalnogministarstva obrazovanja, nauke, kulture i sporta.

Kasnijom Odlukom Vlade Federacije BiH o subvencioniranju smjetaja i ishranestudenata u studentskim centrima-domovima u Federaciji Bosne i Hercegovine, V.broj 398/05 od 21.07.2005. godine, definie se subvencioniranje studenataBosansko-podrinjskog, Posavskog i Kantona 10, kao i studenata iz RepublikeSrpske.

Takom 3. gore navedene Odluke, subvencioniranje trokova smjetaja iishrane stranih studenata iz Republike Hrvatske i Dravne zajednice Srbije i CrneGore iz stava 1. take 2. Protokola prestaje da vai.

Federalno ministarstvo obrazovanja i nauke je jo u toku 2007.godine razmotriloi analiziralo stanje studentskog standarda, te je, u saradnji i dogovoru sa studentskimorganizacijama i studentskim centrima u Federaciji BiH, prihvatilo da snosi trokovepoveanja cijene smjetaja i ishrane kako oni ne bi pali na teret studenata. Tako je,

na prijedlog Ministarstva, Vlada Federacije BiH, Odlukom broj 219/07 od 9. maja2007. godine prihvatila da, umjesto dotadanjih 110,00 KM, od poetka noveakademske 2007/2008. godine (od 15. septembra 2007. godine) subvencioniranjesmjetaja i ishrane iznosi 170,00 KM mjeseno po studentu.

Kasnijom izmjenom Odluke Vlade Federacije BiH (V, broj 765/08) od 3.septembra 2008. godine, precizirano je da e Ministarstvo studentima koji dolaze izekonomski slabije razvijenih kantona subvencionirati ishranu i smjetaj u visini od189,00 KM, raunajui od 1. 4. 2008. godine. Participacija kantona je predviena


24/53

24

kroz subvenciju smjetaja i ishrane studenata (dva obroka: 30 ruaka + 20 veera) uiznosu od 189,00 KM mjeseno po studentu (izuzev Tuzlanskog kantona koji jesubvenciju zadrao na 170,00 KM).

Poveanje subvencije se odnosi na uvoenje drugog obroka (veere) ustudentske centre i domove u Federaciji BiH.

Potekoe prilikom izmirivanja obaveza kantonalnih ministarstava premastudentskim centrima

Nepotpuna i neujednaena ureenost pitanja subvencioniranja smjetaja iishrane studenata, te ogromni problemi i trokovi u realizaciji naplate potraivanjadovode studentske centre u poziciju nemogunosti vrenja osnovnih funkcija odivotnog znaaja za studentsku populaciju.

Viemjeseno kanjenje kantona u izmirivanju obaveza proizlazi iz nepostojanjazakona u ovoj oblasti, a nerazumijevanje znaaja potreba studenata i njihovog

poloaja studentske centre dovodi u prilino teku situaciju, u kojoj nisu u stanju daizmiruju obaveze koje proizlaze iz redovnog poslovanja.

Otean sistem naplate potraivanja studentskih centara direktni je uzroknemogunosti izmirenja obaveza prema dobavljaima energenata, prehrambenihroba, usluga, prema zaposlenicima i javnim prihodima, to uzrokuje sljedeeposljedice:

1) viemjeseno kanjenje u izmirivanju obaveza nekih kantona po osnovusubvencije direktno ugroava zadovoljenje potreba studenata sa podrujasvih kantona, jer bi bilo diskriminirajue odbiti dio ili cjelokupnu uslugu samostudentima iz tih kantona;

2) osim menadmenta, problemom naplate subvencija se gotovo svakodnevnobave i asocijacije studenata studentskih domova, to u krajnjoj linijineposredno izaziva destabilizaciju ivota studenata u studentskimdomovima;

3) studentski centri, u cilju naplate svojih potraivanja od kantona, pokuavajusudskim putem naplatiti sredstva, prilikom ega se izlau dodatnimtrokovima (zastupanje, sudske takse, administrativni trokovi i dr.).

Trenutno stanje u ovom segmentu studentskog standardaDjelatnost studentskog standarda je jo uvijek zakonski neureena oblast u

Federaciji BiH. S obzirom na pravni vakuum koji je prisutan od 1992. godine,dananja pravna pozicija studentskih centara u Federaciji BiH je nedefinisana.

Neadekvatna pozicioniranost studentskih centara u Federaciji BiH, naroito usmislu pravnog okvira koji regulie finansiranje, kako smjetaja i ishrane studenata,tako i obnavljanja i investicionog odravanja objekata i opreme, krucijalno je pitanje


25/53

25

bez ijeg je rjeavanja teko mogue zamisliti normalno funkcionisanje studentskogstandarda kao djelatnosti, a samim tim i njegovo pozicioniranje u duhu Bolonjskogprocesa.

Takoer, zbog administrativnog ureenja Federacije BiH, praktino da i nepostoje pretpostavke za zakonski okvir ove djelatnosti, to dodatno slabi ekonomske

i finansijske pretpostavke za kontinuirano i neometano vrenje funkcija od vitalnogznaaja za studente, korisnike usluga studentskih domova.

Naime, osnivastudentskog centra u jednom primjeru je kanton, te ima statusjavne ustanove (Sarajevo), a ostali imaju status organizacione jedinice u sastavuuniverziteta (Univerzitet Demal Bijedi, Sveuilite u Mostaru, Univerzitet u Zenici iUniverzitet u Tuzli).

S obzirom da kantoni u Federaciji BiH imaju iskljuivu nadlenost u okviruvisokog obrazovanja, jasno je da sadanji ustavno-pravni i politiko-administrativnisistem onemoguava Federaciji BiH djelovanje u smislu preuzimanja inicijative zasistemsko ureenje ove oblasti.

Napominjemo da je Federalno ministarstvo obrazovanja i nauke u iroj strunojraspravi i konsultacijama uradilo Prednacrt zakona o studentskom organizovanju iZakona o studentskom standardu ali su isti, u skladu sa Zakljukom Vlade FederacijeBiH od 26. 11. 2008. godine, s obzirom na nadlenosti Federacije BiH u ovoj oblasti,povueni iz procedure.

S tim u vezi, nadlenosti Federalnog ministarstva obrazovanja i nauke proizlaze izZakona o federalnim ministarstvima i drugim tijelima federalne uprave (Sl.novineFBiH br. 58/02 i 19/03) i odnose se na praenje i koordiniranje aktivnosti vezanih zausklaivanje i izradu obrazovnog zakonodavstva.

Problem finansiranja rada studentskih centara domova, te subvencioniranjatrokova smjetaja i ishrane studenata naroito je zaotren posljednjih godina, te dajo uvijek nije postignut konsenzus izmeu osnivaa, bilo da su to univerziteti ilikanton, domicilnih kantona studenata koji studiraju van kantona u kojima imajuprebivalite i studentskih centara domova u pogledu naina subvencioniranja iprijema studenata u studentske domove, Federalno ministarstvo obrazovanja i naukeje na poziv studentskih centara domova pristalo da preuzme koordinirajuu ulogu uprocesu dogovaranja mogueg rjeenja problema i taj proces je u asu stvaranjaovog dokumenta u toku.

Mogua rjeenja problema

Oteano finansiranje smjetaja i ishrane studenata, te neredovno izvrenjefinansijskih obaveza koje proizlaze iz Protokola od strane kantonalnih ministarstavaobrazovanja i nauke prema studentskim centrima, ukazuje na nunu potrebuiznalaenja novog i efikasnijeg modela finansiranja.

Prijedlog moguih rjeenja:


26/53

26

1. Donoenje pravilnika o subvencioniranju i smjetaju studenata odstrane kantonalnih ministarstva obrazovanja i nauke

Kao jedno od rjeenja problema koje bi obezbijedilo adekvatan sistem naplatesubvencioniranja smjetaja i ishrane od strane kantona jeste da svi kantoni, tj. resornakantonalna ministarstva, donesu pravilnik o subvencioniranju smjetaja i ishrane

studenata s prebivalitem na podruju kantona, koji studiraju na nekoj odvisokokolskih ustanova na podruju ostalih kantona u Federaciji BiH.Dakle, odreeno kantonalno ministarstvo obrazovanja i nauke moe da

provede rangiranje studenata s podruja svog kantona za studente koji studiraju napodruju drugog kantona, a pretenduju za usluge smjetaja i ishrane u studentskomdomu u mjestu gdje studiraju. Potom bi se usvojila i ostali akti (odluka o kriterijima,kriteriji i uslovi za aplikaciju u studentskim domovima, bodovna tabela, obezbjeivanjemehanizama transparentnosti itd.).

2. Usvajanje kantonalnih zakona o studentskom standardu

Jedna od mogunosti je da svaki kanton donese zakon o studentskomstandardu, u kojem e precizirati na koji e se nain rijeiti pitanje subvencioniranjasmjetaja i ishrane studenata sa svog kantona koji studiraju u ostalim gradovimaFederacije BiH, kao i pruanje usluga smjetaja i prehrane za gostujue studente ikoriste usluge studentskih domova, pri emu bi Federalno ministarstvo obrazovanja inauke koordiniralo donoenje zakona u kantonima kako bi zakoni bili uporedivi i kakobi se mogao postii jedinstven sistem participacije za studente koji studiraju vanmatinog kantona.

3. Studentski standard u sklopu Okvirnog zakona o visokom obrazovanju

Budui da je istekao rok zacrtan Okvirnim zakonom o visokom obrazovanju zaintegraciju univerziteta, te da su istim dravnim zakonom univerziteti definisani kaonosioci pravnog subjektiviteta, te ukoliko bi se promijenio osnivaki statusStudentskog centra u Sarajevu kojem je jedinom osnivakanton, ovim pitanjem bi semogli rjeavati i pozicija i nain finansiranja centara domova, definisati i kroz izmjenei dopune Okvirnog zakona o visokom obrazovanju budui da svi studentskki domovi centri, izuzev sarajevskog, veposluju kao organizacione jedinice Univerziteta.

4. Fond za studentski standard

Jo jedno mogue rjeenje moe biti osnivanje fonda za studentski standard nanivou Federacije BiH, kojim bi se obezbijedila sredstva za subvencioniranje smjetaja i

ishrane studenata u studentskim domovima.Ovaj vid finansiranja bi se mogao realizovati na dva naina:1. da svi subjekti koji uestvuju u finansiranju studentskog standarda, kantoni i

Federacija Bosne i Hercegovine na poetku godine uplate sredstva odreenazakonskim okvirom u fond, a da fond sa svoje strane brine o redovnom finansiranjustudentskih domova centara;


27/53

27

2. da Federacija na godinjem nivou planira sredstva iz kojih bi se plaao smjetaji ishrana studenata u pet studentskih centara, to bi podrazumijevalo da VladaFederacije BiH odredi koje bi ministarstvo bilo nadleno za finansiranje, planiranjefinansija na godinjem nivou i sl. Pri ovome bi bilo nuno da se izvori sredstava za ovenamjene preusmjere sa kantonalnih rauna u budet Federacije za ove namjene, toiziskuje izmjene i dopune zakona o finansiranju institucija sistema.

Takoer, u sluaju da se zadri formulacija fond, potrebno bi bilo da VladaFederacije BiH formira ovaj fond kao zasebno pravno lice, pratei Zakon oudruenjima i fondacijama Federacije BiH (Slubene novine Federacije BiH, br.45/02) imenovanjem direktora, formiranjem strunih slubi, odredi sjedite, potrebnuinfrastrukturu i sl.


28/53

28

3. SUBVENCIONIRANJE ISHRANE I SMJETAJA STUDENATA KOJEFINANSIRA FEDERALNO MINISTARSTVO OBRAZOVANJA I NAUKE

Federalno ministarstvo obrazovanja i nauke svake godine subvencionirasmjetaj i ishranu studenata Bosansko-podrinjskog, Posavskog i Kantona 10, kaoi studenata iz Republike Srpske. Ovo je precizirano Odlukom Vlade FederacijeBiH o subvencioniranju smjetaja i ishrane studenata u studentskim centrima-domovima u Federaciji Bosne i Hercegovine, V. broj 398/05 od 21.7.2005.godine.

Ministarstvo je tokom 2007. godine izvrilo analizu stanja u oblastistudentskog standarda te je u saradnji sa studentskim organizacijama ipredstavnicima studentskih centara u Federaciji BiH, a u cilju poboljanjastudentskog standarda, prihvatilo da snosi trokove poveanja cijene smjetaja iishrane studenata. Tako je, na prijedlog Ministarstva, Vlada Federacije BiH,Odlukom V, broj 219/07 od 9. 5. 2007. godine, prihvatila da, umjesto dotadanjih110,00 KM, od poetka nove akademske 2007/2008. godine (od 15. septembra2007. godine) subvencioniranje smjetaja i ishrane iznosi 170,00 KM mjeseno

po studentu.Vlada Federacije BiH izmjenom i dopunom Odluke (V, broj 765/08) od 3. 9.

2008. godine utvruje da e Federalno ministarstvo obrazovanja i naukestudentima koji dolaze iz ekonomski nerazvijenih kantona subvencionirati ishranui smjetaj u visini od 189,00 KM, raunajui od 1. 4. 2008. godine. Poveanjesubvencije se odnosi na uvoenje drugog obroka (veere) u studentske centre idomove u Federaciji BiH.

U nastavku slijedi tabela sa brojem i strukturom studenata iji smjetaj iishranu subvencionira Federalno ministarstvo obrazovanja i nauke postudentskim centrima u Federaciji BiH:

Studentski centar u Sarajevu

Kanton Broj studenataBPK 186Kanton 10 80Republika Srpska 19Posavski kanton 2

UKUPNO: 287

Studentski centar u Tuzli

Kanton Broj studenataRepublika Srpska 25Posavski kanton 8

UKUPNO: 33


29/53

29

Studentski centar Sveuilita u Mostaru

Kanton Broj studenataKanton 10 63Posavski Kanton 3

UKUPNO: 66

Studentski centar Univerziteta "Demal Bijedi"

Kanton Broj studenataKanton 10 1

UKUPNO: 1

Studentski centar Univerziteta u Zenici

Kanton Broj studenataRepublika Srpska 4

UKUPNO: 4

UKUPNO: 391

U ukupno pet studentskih centara smjeten je 391 student za kojeFederalno ministarstvo obrazovanja i nauke subvencionira trokovesubvencioniranja ishrane i smjetaja. Napomene radi, broj smjetenih studenatakree se +/- 2 do 3 %, zbog toga to mjeseno imamo odlazak iz doma, prijavunovih studenata i sl.

Kako bismo analitino prikazali ukupna sredstva ovog Ministarstvaopredjeljena za studentski standard i izdvajanje za subvencioniranje smjetaja iishrane studenata u domovima, prikazat emo, u okviru Budeta Federalnogministarstva obrazovanja i nauke, Transfer studentskog standarda i izdvajanja za

subvencioniranje smjetaja i ishrane studenata u studentskim centrima uFederaciji BiH za 2007., 2008. i 2009. godinu (ui studentski standard) imepratimo efekte ulaganja u ovu oblast:

Red.br. 2007. godina 2008. godina 2009. godina

1. Budet FMON-a 9.855.875,00 36.864.795,00 6.376.383,00

2.Transfer za studentskistandard 1.250.000,00 1.668.400,00 928,500,00

3.

Izdvajanje zasubvencioniranjesmjetaja i ishranestudenata

(380

studenata)468.180,00 KM

(375 studenata)666.612,50 KM

(391 student)737.289,00 KM

4.

Procenat izdvajanja zasmjetaj i ishranustudenata u odnosu naTransfer za studentskistandard

37,4 % 40,0 % 79,40 %


30/53

30

Na osnovu gore prikazane tabele, vidljiv je procentualni postotak izdvajanjaMinistarstva za ui studentski standard (subvencioniranje smjetaja i ishrane)spram sredstava namijenjenih za proireni studentski standard (podrka radustudentskih organizacija, manifestacija, podrka talentovanim studentima,studentima u inostranstvu, studentima romske populacije i studentima s

invaliditetom, podrka socijalno ugroenim studentima, nagradni konkursi itd.) izega proizlazi da su znaajna ulaganja u manji broj studenata, ako se uzme brojpotencijalnih korisnika u okviru proirenog studentskog standarda u kojem jeglavnina naih programa za korisnike.

Ovi pokazatelji nuno nameu konstataciju da su studenti koji po bilo kojemosnovu ostvaruju pravo smjetaja u domu centru visoko privilegovani, tepotrebu izrade zajednikih i veoma rigoroznih kriterija za ostvarivanje ovog pravakako bi svi studenti, makar u Federaciji Bosne i Hercegovine, imali jedinstveneuslove za prijem u dom - centar.

U ovom trenutku svaki dom centar za sebe donosi listu kriterija koje

predlae uprava doma centra, odobrava upravni odbor doma centra, abodovanje po kriterijima vri komisija koja se imenuje istim postupkom, dok pravapo ovom osnovu prioritetno ostvaruju djeca branilaca na osnovu Zakona opravima branilaca i lanova njihovih porodica:

lan 7.

Branioci i lanovi njihovih porodica ostvaruju druga prava u skladu sa federalnim ikantonalnim propisima koja nisu obuhvaena ovim zakonom, i to:

1. novanu naknadu za vrijeme nezaposlenosti;2. prednost pri zapoljavanju pod jednakim uslovima;

3. prednost pri zakupu i otkupu poslovnog prostora pod jednakim uslovima;4. prednost pri upisu u obrazovne ustanove pod jednakim uslovima;5. besplatne obavezne udbenike za redovno kolovanje;6. prednost pri dodjeli stipendija i smjetaju u ake i studentske domove;7. zdravstvenu zatitu;8. prioritetno pravo za rjeavanje stambenog pitanja pod jednakim uslovima;9. pomou sluaju smrti;10. prednost pri koritenju programa nadlenih zavoda za zapoljavanje;11. oslobaanje od plaanja, naknade trokova koritenja graevinskog

zemljita;12. ostvarivanje penzije pod povoljnijim uslovima;13. druga prava u skladu sa posebnim propisima.

Ukupna se, dakle, izdvajanja sredstava na osnovu opeg i proirenogstudentskog standarda u 2009. godini mogu podijeliti u dvije kategorije, i to:

1. 737.289,00 KM ili 80,1 % budeta studenti koji koriste sredstva zaopi standard, a kojih je u jednoj godini, npr. 2009., bilo 391, to ini0,57 % od ukupnog broja upisanih studentata koji potencijalno


31/53

31

mogu biti aplikanti na sredstva proirenog studentskog standarda, akojih je iste godine bilo 67.735.

2. 182.473,80 KM ili izraeno u procentima 19,9% sredstava, studentikoji koriste sredstva za proireni studentski standard, a kojiprocentualno predstavljaju ubjedljivu veinu od 99,43%.

Iz prethodnog se namee zakljuak da je u predstojeem periodu potrebno

drastino pove

ati izdvajanja za proireni studentski standard

iji broj korisnikadaleko prevazilazi broj korisnika osnovnog studentskog standarda, koji

podrazumijeva smjetaj i ishranu u domovima.

4. PREGLED RASPODJELE SREDSTAVA U OBLASTI STUDENTSKOGSTANDARDA U 2009. GODINI

U sljedeoj tabeli dat je prikaz raspodjele sredstava Transfera zafinansiranje studentskog standarda koji je realizovan na osnovu Programautroka sredstava s kriterijima raspodjele sredstava tekuih transfera Federalnogministarstva obrazovanja i nauke utvrenih Budetom Federacije Bosne i

Hercegovine za 2009. godinu.

Programraspodjele sredstava Transfera za finansiranje studentskog standarda

u 2009. godini u iznosu od 928.500,00 KM

Red.br. Naziv programa Organizacija/primalac Iznos

1. Subvencioniranjesmjetaja i ishranestudenata

Studentskicentri/domovi uFederaciji BiH 882.000,00 KM

2.

Proireni studentskistandard

Visokokolske

institucije, studentskaudruenja, studentipojedinci, studentskicentri i domovi uFederaciji BiH i Fondza studentske zajmoveBiH

Red.br. Naziv programa Organizacija/primalac Iznos

3.

Sredstva rezervi-interventne potrebe u

oblasti studentskogstandarda

Visokokolske institucije,studentska udruenja, studenti

pojedinci, studentski centri idomovi u Federaciji BiH

46.500,00 KM


32/53

32

Subvencioniranje smjetaja i ishrane studenata

Odlukom Vlade Federacije BiH o usvajanju Programa utroka sredstava skriterijima raspodjele sredstava tekuih transfera Federalnog ministarstvaobrazovanja i nauke utvrenih Budetom Federacije Bosne i Hercegovine za2009. godinu usvojen je Program utroka sredstava s kriterijima raspodjelesredstava tekuih transfera. Takom 1. Programa je predvieno finansiranje

studentskog standarda u ukupnom iznosu od 928.500,00 KM (prijedlogMinistarstva je bila suma od 1.777.000,00 KM, to Vlada Federacije BiH nijeprihvatila). Subvencioniranje smjetaja i ishrane studenata, kako je prethodnonavedeno, iznosi 189,00 KM mjeseno po studentu. Poveanje subvencije seodnosi na uvoenje drugog obroka (veere) u studentske centre i domove uFederaciji BiH. Treba naglasiti da je ovo prvi put da studenti dobiju sredstva zafinansiranje veere od kako se trokovi subvencioniranja vre putem Federalnogministarstva obrazovanja i nauke.

(1.) Za subvencioniranje smjetaja i ishrane studenata u studentskimcentrima u 2009. godini izdvojeno je737.289,00 KM.

Proireni studentski standard

Podrka proirenom studentskom standardu realizovana je kroz 9 programakoje emo predstaviti u nastavku:

1. Program podrke studentske razmjene i obavljanje studentske prakse(ukupno zaprimljeno 9 aplikacija od kojih je 8 predloeno za podrku u visiniod 7.000,00 KM);

2. Podrka organizaciji u ueu na domaim i meunarodnim studentskimmanifestacijama(ukupno zaprimljeno 25 aplikacija, od kojih je 15 predloeno

za podrku u visini od 14.700,00 KM);

3. Podrka talentovanim studentima, dravljanima BiH s prebivalitem napodruju Federacije BiH, koji studiraju na javnim visokokolskimustanovama u Federaciji BiH(ukupno zaprimljeno 68 prijedloga, od ega 55prijedloga nije odgovaralo propisanim kriterijima, te ih je 13 izabrano zadodjelu u visini od 26.000,00 KM);

4. Podrka talentovanim studentima, dravljanima BiH s prebivalitem napodruju Federacije BiH, koji studiraju na javnim visokokolskimustanovama van Federacije BiH(ukupno zaprimljena 21 aplikacija, od egaje predloeno 7 kandidata u visini od 7.000,00 KM);

5. Podrka radu studentskih organizacija (ukupno zaprimljeno 13 aplikacija,od ega je za podrku predloeno 5 projekata u visini od 10.500,00 KM);

6. Podsticaj kolovanju Roma(ukupno zaprimljeno 13 aplikacija, od kojih je 12predloeno za podrku u ukupnom iznosu od 12.000,00 KM);


33/53

33

7. Podrka studentima sa invaliditetom (ukupno zaprimljeno 9 aplikacija, odkojih je 8 predloeno za podrku u ukupnom iznosu od 8.000,00 KM);

8. Podrka radu multimedijalnih centara (zaprimljene su aplikacije 5studentskih centara i Ekonomskog fakulteta Univerziteta u Bihau, za to jepredloeno 35.000,00 KM);

9. Nagradni konkurs za studente likovnih akademija u Federaciji BiH(ukupno prispjelo 85 radova od 57 autora od ega je nagraeno 15 studenata,kao i pratei trokovi organizacije izlobe i tampanje promotivnog materijala,to ukupno iznosi cca 20.000,00 KM, od ega je 15.877,00 KM realizovanoputem transfera, a ostatak je isplaen putem ostalih trokova).

(2.) Za programe od 1 do 9 ukupno je izdvojeno 136.077,00 KM.

(3.) Stav Sredstva rezervi utroen je u predvienom i cjelokupnom iznosu,najveim dijelom za studente koji se nalaze u izuzetno tekoj materijalnoj isocijalnoj situaciji, kao i studentskim udruenjima u visini od 46.397,80 KM.

Ukupno (1+2+3) za studentski standard izdvojeno je 737.289,00 + 136.077,00+ 46.397,80 = 919.763,80 KM.

REKAPITULACIJA TROKOVA

Red.br. Naziv programa

Planirano(KM)

Ostvareno(KM) Index

Neutroeno(KM) Index

1 2 3 4 5 6

1.

Subvencioniranjesmjetaja iishranestudenata

740.000,00 737.289,00 99,63% 2.711,00 0,37%

2. Proirenistudentskistandard 188.500,00 182,474,80 96,80% 5.948,20 3,20%

3. Ukupno: 928.500,00 919.763,80 99,05% 8.659,20 0,95%


34/53

34

5. VISINA FINANSIJSKIH ULAGANJA U VISOKO OBRAZOVANJE POSTUDENTU S IMPLIKACIJAMA NA STUDENTSKI STANDARD

Visoko obrazovanje u BiH predstavlja dio duge akademske tradicije.Organizacija za ekonomsku saradnju i razvoj (OECD) biljei, u svojim izvjetajimaod sredine 80-ih godina, da je obrazovanje jedan od najveih postignuaJugoslovenske drave. Takoer, jedan od izvjetaja Vijea Evrope iz 1999.

godine (Vijee Evrope 1999:7), izme

u ostalog, govori da je obrazovanje naegpodruja i njegovo finansiranje bilo uporedivo sa obrazovanjem veine evropskih

zemalja. U pogledu finansiranja visokog obrazovanja u Bosni i Hercegovini ustudiji Finansiranje visokog obrazovanja prof. Seada Krese iz 1998. godine,govori se o standardu studiranja i investicijama u visoko obrazovanje. Prof. Kresonavodi da su na Univerzitetu u Sarajevu prosjeni trokovi 1991. godine postudentu iznosili oko 2.987 dolara, a trokovi po studentu u 1996/1997. godiniiznosili su 1.235 dolara to je iznosilo est puta manje od prosjenog primanja uzemljama Evropske unije, gdje je prosjek iznosio 7.457 dolara.1

Uzimajui u obzir finansijska ulaganja u visoko obrazovanje u BiH (dostie0,5 % GDP-a) i zemljama regije za 2008. godinu, procentualno izraeno u odnosu

na GDP, iznosili su: Hrvatska 0,72%, Slovenija 1,30, Srbija 0,90%, Makedonija1,10%, ili zemljama Evropske unije (Austrija, Njemaka, Italija svi izmeu 1-1,5%), to govori da su ulaganja vea od dva do tri puta nego je to u FederacijiBiH, ime dobijamo uvod za sagledavanje slike studentskog standarda, posebnoako uzmemo u obzir i injenicu da su prosjena mjesena primanja u timzemljama, kao i razvijenost dravnih programa (krediti, stipendije, zajmovi,podrke, povlastice) nekoliko puta vea u odnosu na sve pobrojano u FederacijiBiH.

Na osnovu realnih pretpostavki, moe se rei da jednom prosjenomstudentu u Federaciji BiH, koji ivi u studentskom domu ili u podstanarstvu, trebamjeseno oko 300,00 400,00 KM, ili neto manje studentu koji je u zajednikomdomainstvu s roditeljima da bi uspio isfinansirati sve potrebne obaveze za

pristojan studentski ivot.

Tako da se u studentski budet najee ukljuuju roditelji, a rjee iStudenski servis s honorarnim poslovima, zbog njihove slabe uloge u pruanjupovremenih i privremenih poslova koji prate ekonomsku sliku Bosne iHercegovine, to je bilo predmetom nae detaljne analize u informativno-analitikim materijalima u proteklom periodu. S tim u vezi, treba uzeti prosjenaprimanja u Federaciji BiH koja za 2009. godinu iznose 794,00 KM, iz kojih sepretpostavlja izdvajanje roditelja za potrebe studentskog standarda lanaporodice, te nerazvijenost i nedovoljnost politika stipendiranja iji su iznosipreniski u odnosu na potrebe koje nameu cijene potrebnih artikala, kao inedostatak sistematizovane politike stipendiranja makar na nivou FederacijeBosne i Hercegovine, koja bi objedinila informacije o izvorima i nivoustipendiranja svih nivoa dravne uprave, dobija se slika trenutnog stanja u ovojoblasti.

_____________________________

1 Finansiranje visokog obrazovanja, prof. Sead Kreso, Sarajevo 1998. godina


35/53

35

Budui da je opredjeljenje Evrope, u skladu sa Lisabonskom deklaracijomrazvoj, ka drutvu znanja i osvajanje takozvanih visokih i istih tehnologija, ondaje nuan zakljuak da se ova oblast u narednom periodu treba urediti kako upogledu legislative i podzakonskih propisa, tako i u pogledu poveanekoordinacije svih dravnih struktura na nivou Federacije, te da se u narednomperiodu moraju u budetu Federacije iznai znaajno vea sredstva za potrebepoboljanja studentskog standarda ukoliko se za proces visokog obrazovanja

misli privoljeti vei broj mladih ljudi, naro

ito onih nieg imovnog stanja, za

iju jeinkluziju u obrazovni sistem drutvo odgovorno i pozvano da se stara kao

potpisnik Bolonjske deklaracije.

Ilustracije radi, prikazat emo odnos Budeta Federacije BiH premaTransferu studentskog standarda Federalnog ministarstva obrazovanja i naukeu posljednje tri godine:

Red.br. 2007. godina 2008. godina 2009. godina

1. Budet Federacije BiH 1.586.276,529 1.833.614,878 1.600.917,600

2.

Transfer za studentskistandard FMON plusTransfer za Fond zastudentske zajmoveFBiH*

1.250.000,00+ 500.000,00*

1.750.000,00

1.668.400,00+ 500.000,00*

2.168.400,00

928,500,00+ 281,999,00*

1.210.499,00

3.

Procenat izdvajanja zastudentski standardputem FMON-a uodnosu na ukupanBudet Federacije BiH

0,110 % 0,118 % 0,075 %

Progres studentskog standarda moe se efikasno ostvarivati i kroz

odgovarajue poreske olakice za sredstva odobrena za stipendije od stranepreduzea, masovne programe povremenog i privremenog zapoljavanja uzodgovarajue bonifikacije ustanovama koje zaposle te kategorije i sl.

Uspjeno kreirani i razvijeni mehanizmi ispunjavanja studentskogstandarda, koji decidirano provodi utvrene kriterije, jeste siguran put zaefikasnije studiranje za samog studenta i vremenski ekonominije studiranje zadrutvo u cjelini.

6. POLITIKE STIPENDIRANJA U FEDERACIJI BOSNE I HERCEGOVINE

Stipendije su vaan faktor u obrazovanju jer omoguavaju jednak pristupvisokom obrazovanju, doprinose poveanju broja visokoobrazovanih graana, teutiu na poveanje mobilnosti kako studenata, tako i istraivaa i nastavnogkadra unutar Evropskog prostora visokog obrazovanja.

U pogledu budetskih izdvajanja za studente u toku studiranja, najei inajrasprostranjeniji oblik takve pomoi svakako su stipendije, ali, pored njih,potrebno je spomenuti i studentske kredite, zajmove, kao i jednokratne novanepomoi.


36/53

36

Stipendije su oblik finansijske pomoi koje se dodjeljuju pojedincima zapotrebe njihovog obrazovanja, profesionalnog usavravanja ili istraivanja.Stipendije se dodjeljuju na osnovu akademskog uspjeha, socijalnog statusa,posebnog talenata (sport, kultura, umjetnosti,), ili pripadnosti odreenojdrutvenoj kategoriji (studenti s tjelesnim potekoama, romske populacije itd.).

U Federaciji BiH stipendije dodjeljujeitav niz institucija i organizacija iz svihsektora drutva vladinog, nevladinog i privatnog. Meu njima su najee:

tijela federalne ili lokalne vlasti (vlade, ministarstva, agencije, zavodi,samostalne uprave, kantoni, gradovi, opine);

javna preduzea; privatna preduzea; fondacije/fondovi; meunarodne organizacije; nevladine organizacije, udruenja i kulturna drutva.

Znaaj stipendija u irem drutvenom kontekstu je mnogostruk. S jedne

strane stipendije otvaraju pristup obrazovanju zaslunim pojedincima i onimakojima bez dodatnih finansijskih sredstava obrazovanje ne bi bilo dostupno.Programi stipendiranja potiu uspostavljanje saradnje izmeu visokokolskihustanova i predstavnika vladinog, nevladinog i privatnog sektora. Na taj nain seomoguava bolja povezanost visokokolskih ustanova sa irom drutvenomzajednicom u smislu ponude obrazovnih programa koji odgovaraju potrebamazajednice te, s druge strane, obrazovanje kadra potrebnog svim sektorima.

Na kraju, stipendije su faktor koji utie na poveanje mobilnosti kakostudenata, tako i istraivaa i nastavnog kadra unutar Evropskog prostoravisokog obrazovanja i ire, to je jedan od osnovnih ciljeva Bolonjske deklaracije.Stvaranje i provoenje zajednikih programa stipendiranja te studentska

razmjena doprinose dravnoj i meunarodnoj saradnji visokokolskih ustanova sadrugim institucijama u visokom obrazovanju.

Federalno ministarstvo obrazovanja i nauke je u toku 2009. godinezatrailo podatke o stipendiranju studenata od federalnih institucija (organidravne uprave, samostalne federalne uprave i samostalne federalne upravneorganizacije), svim premijerima kantona u Federaciji BiH, predsjedavajuimskuptina u kantonima Federacije BiH i svim kantonalnim ministarstvimaobrazovanja i nauke, svim bankama i osiguravajuim drutvima. Nadalje,zatraeni su podaci od svih jedinica lokalne samouprave, ukljuujui i one sastatusom grada, te veliki broj meunarodnih, humanitarnih i kulturnih drutavairom Federacije BiH.

Na osnovu prikupljenih i analiziranih podataka o ulaganjima u oblastistudentskog standarda (stipendije, krediti, povlastice, zajmovi, jednokratnepomoi) moe se izvesti sljedei zakljuak: u Federaciji Bosne i Hercegovine svinivoi vlasti, kao i javna i privatna preduzea, fondacije, kulturna i humanitarnadrutva te meunarodne organizacije sprovode stipendiranje studenata. Sveinstitucije i organizacije/drutva imaju interne akte na osnovu kojih se utvrujukriteriji i vri dodjela stipendija. Najkonzistentniju politiku stipendiranja u Federaciji


37/53

37

BiH imaju opine, manje kantonalni, tj. federalni organi vlasti. Najee sesredstva za stipendije izdvajaju poetkom akademske godine i traju tokomsljedee kalendarske godine. U veini sluajeva je to za 10 mjeseci akademskegodine. Visina mjesenih stipendija je u prosjeku 100,00 KM, to je dovoljno zadjelimino pokrie materijalnih trokova, a nikako i trokova stipendiranja. Najviestipendija se izdvaja za studente viih i zavrnih godina. Osnovni kriterij prilikomdodjele stipendija, u veini sluajeva, je akademska odlinost i socijalni status

studenta. Za talentovane i naroito uspjene studente uspostavljaju se posebnikriteriji.

Prema dostupnim podacima, pratei predmetna izdvajanja naprijednavedenih institucija/organizacija/drutava u 2008. i 2009. godini, primjetan jetrend poveanja ulaganja u znaajnoj mjeri u 2009. godini. Ovo je posebno zaFederaciju BiH, uzimajui u obzir aktivnosti Fonda za studentske zajmoveFederacije Bosne i Hercegovine te planiranih 500.000,00 KM na poetku godine idobijenih 281,999,00 nakon izmjena i dopuna Budeta Federacije BiH za 2009.godinu (Slubene novine Federacije BiH, broj 87/08, 24/09 i 50/09) doprinosiinjenica veeg izdvajanja za studentske stipendije. Ovome u prilog govore ipodaci da je u 2007. godini ukupan broj stipendista iz budetskih sredstava u

Federaciji BiH bio 4.018, u 2008. godini bilo je 4.302 stipendista, dok je u 2009.godini taj broj dostigao 9.715 studenata, to gledano u procentima iznosipoveanje za 125%.

1.1 Trend rasta broja stipendija za period 2007 2009. godine

Ako bi se gledala finansijska izdvajanja po kantonima, najvie izdvajaZeniko-dobojski kanton, Tuzlanski, Kanton Sarajevo i ostatak, to e bitiprikazano sljedeim dijagramom s tim da Srednjobosanski kanton nema programstipendija, te se te aktivnosti odvijaju putem Uprave za pitanja boraca i invalidarata.

0,00

100.000,00

200.000,00

300.000,00

400.000,00

500.000,00

600.000,00

700.000,00

800.000,00

900.000,00

1.000.000,00

USK Posavki TK ZE-DO BPK SBK HNK KS K-10Kantoni

KM

1.2. Prikaz finansijskog izdvajanja za stipendiranje po kantonima u Federaciji BiH

Kada su u pitanju stipenditori, javna preduzea u Federaciji Bosne iHercegovine, pratimo nedovoljnu zainteresovanost ovih subjekata za ulaganja uovu oblast. Kao pozitivni primjeri mogu se pomenuti dvije Elektroprivrede u


38/53

38

Federaciji BiH i telekom operateri. Od privatnih preduzea mogu se izdvojiti dvijefirme iz oblasti industrijske proizvodnje i jedna iz farmaceutske industrije.

Pored navedenog, treba pomenuti i ostale, najee oblikesubvencioniranja trokova npr. za prijevoz u eljeznikom, drumskom i gradskomsaobraaju i sl., to indirektno ima utjecaj na studentski standard.

U bankarskom sektoru, Razvojna banka Federacije Bosne i Hercegvinegodinje vri stipendiranje studenata za to se izdvoji do 150.000,00 KM. Od 19banaka, koliko ih je na popisu u Federaciji BiH, mora se izdvojiti Bosna BankInternational d.d. koja prednjai sa ulaganjima od 100.000,00 KM na godinjemnivou u svrhu dodjele studentskih stipendija. U pogledu namjenskih programa zastudentsku populaciju, treba navesti ProCredit Banku i njen tzv. ProStudentpaket, studentski kredit, namijenjen za trokove upisa studijske godine, plaanjestrunih kurseva, edukacionu opremu i sl. Za ove namjene godinje plasiraju do150.000,00 KM. Takoer, Raiffeisen Banka ima program studentskih kredita, zato se izdvajaju prilina sredstva koja u velikoj mjeri variraju na godinjem nivou.Ono to je bitno istai je to da se ovi kreditini programi, unato prefiksustudentski, sutinski gledano, ne izdvajaju od ostalih komercijalni kredita u

pogledu kamatne stope, administrativnih trokova, vremenu otplate kredita itd.Izdvajanja osiguravajuih drutava za stipendije u Federaciji BiH su zanemariva,izuzme li se primjer visokog VGT osiguranja koje u prosjeku na godinjem nivouizdvoji i do 50.000,00 KM.

Meunarodne organizacije u Federaciji BiH, kada su studenti u pitanju,preteno imaju ostale oblike finansijskih izdvajanja (seminari, kursevi, uenjejezika, izgradnja demokratskih i civilnih kapaciteta drutva i sl.) a manje ili gotovonikako za stipendiranje. Od kulturnih/humanitarnih drutava i ostalih udruenjacivilnog sektora najvie izdvaja Hrvatsko kulturno drutvo Napredakkoje godinjena ime stipendiranja izdvoji 100.000,00 KM. Znaajno je pomenuti i aktivnostiudruenja Obrazovanje gradi BiH. Ostale organizacije/drutva

Documents

Informacija o Studentskom Standardu 2010