Tema 07: Teoria e prodhimit dhe produktit margjinalLnda: Mikroekonomia I

1. Funksioni prodhimit n periudha afatshkurtra Produkti total, mesatar dhe margjinal

..

2. Ligji i t ardhurave zbritse, t ardhurat e shkalls, koha dhe ndryshimet n teknologji 3. Funksioni i prodhimit n periudha afatgjata Izokuantat (vijat baraz-sasi) dhe vetit e tyre Izokostot (vijat baraz-mim) Zgjedhja kosto-minimizuese

Funksioni i prodhimit transformon nivelin e dhn t inputeve n nj nivel t caktuar t autputeve.Funksioni i prodhimit shpreh lidhjen mes inputeve t prdorura dhe produktit t prodhuar.Funksioni i prodhimit tregon se cila sht sasia maksimale e produktit q mund t realizohet me nj sasi t dhn t inputeve apo cila sht sasia minimale e inputeve q duhet t prdor firma pr t prodhuar nj sasi t dhn produkti.Kjo lidhje shprehet me ekuacionin: Q=f (L,K)

Skema e funksionit te prodhimit

Ashtu sikurse funksioni i dobis n teorin konsumatore q varet nga faktort ekzogjen (si shija konsumatore) edhe funksioni i prodhimit varet nga kushtet e jashtme teknologjike (progresi teknologjik).

Disa supozime pr paraqitjen e modelit t funksionit t prodhimit: Qllim i firms sht maksimizimi i fitimit;

Firma prdor dy inpute: punn dhe kapitalin; (Inputi pun sht faktor i ndryshueshm, ndrsa kapitali faktor i pandryshueshm)

Firma vepron n kushtet e konkurrencs s plot;

Puna supozohet homogjene;

Nuk ndryshon teknologjia e prdorur.

Shembull: T llogaritet produkti margjinal dhe mesatar

LTPMPAP0015211318424528629728

LTPMPAP00-0155521165.5318764246652845.662914.8728-14

Tab1. Produkti totalPuna (L)Produkti total (Q)006301296181622416230150

Fig.1. Kurba e produktit total

MP = TP/L (ndryshimi n produktin total / ndryshimi n sasin e puns)Produkti marxhinal

Tab.2. Produkti marxhinalLQMP00-5 11110-26301296181622416230150

Produkti mesatar: AP = TP/L (produkti total / sasia e puns)max.Produkti mesatar

Tab.3. Produkti mesatarLQAP630512968181629241627301505

Fig. 2. Kurba e produktit mesatar dhe marxhinal LQZona IZona IIZona III

MPL= 0 L L K Fig. 3. Lidhja mes funksionit t produktit total, mesatar dhe marxhinalTP bie Kmax APLmax TPMPL negativeZona I Zona IIZona III L KLigji i t ardhurave marxhinale zbritese MPL zero

Kur produkti margjinal sht m i madh se produkti mestar, produkti mesatar rritet. Kur produkti margjinal sht m i vogl se produkti mestar, produkti mesatar zvoglohet.Kur produkti total shnon rnje, produkti marxhinal sht negativ. Produkti marxhinal sht i barabart me produktin mestar, kur produkti mesatar arrin n maksimum.Sipas ligjit t t ardhurave zbritse, me shtimin e njpasnjshm t faktorit t ndryshueshm (faktorit pun), produkti marxhinal dhe mesatar i ktij faktori eventualisht do t bien.

Produkti marxhinal i puns n do pik sht i barabart me pjerrsin e produktit total n at pik.Produkti mesatar i puns n do pik sht i barabart me pjerrsin e drejtzs nga origjina n produktin total n at pik.

T ardhurat e shkalls T ardhurat konstante t shkalls

T ardhurat rritse t shkalls

T ardhurat zbritse t shkalls

Fig.4. T ardhurat e shkalls rritse, konstante dhe zbritsec) T ardhurat zbritse t shkallsPlotsuese:

Ndryshimet n teknologji

TPTPFig. 5. Ndryshimet n teknologji

Faktori kohPeriudha momentale

Periudha afatshkurtr

Periudha afatgjat

Q=f (L , K)Funksioni i prodhimit n periudha afatgjata shpreh lidhjen mes kombinimeve t ndryshme t inputeve dhe madhsis maksimale t produktit q mund t realizohet me kto kombinime, me nj gjendje t dhn t teknologjis.Izokuantat (vijat barazsasi)Izokostot (vijat barazmim)

Tab. 4. Funksioni i prodhimit me dy faktor t ndryshueshmKL

Definimi: Nj izokunat (vija barazsasi) paraqet t gjitha kombinimet e inputeve (puns dhe kapitalit) q i mundsojn firms t prodhoj nivelin e njejt t sasis s autputit.

516222527284152124262731318222425210151820211410131516012345

Tab. 4. Funksioni i prodhimit me dy faktor t ndryshueshmKL

516222527284152124262731318222425210151820211410131516012345

Tab. 4. Funksioni i prodhimit me dy faktor t ndryshueshmKL

516222527284152124262731318222425210151820211410131516012345

Tab. 4. Funksioni i prodhimit me dy faktor t ndryshueshmKL

516222527284152124262731318222425210151820211410131516012345

Fig. 7. Izokuantat dhe funksioni i prodhimit

Vetit e izokuantaveIzokuantat kan pjerrsi negative

Jan konvekse ndaj origjins

Shprehin nivele t ndryshme t prodhimit

Sa m larg origjins q t jen tregojn nivele m t larta t prodhimit

Fig. 8. Zona ekonomike dhe joekonomike e prodhimit

Besanko & Braeutigam / Microeconomics: An Integrated ApproachKapitulli 6, Figure 06-09Plotesuese:

Norma marxhinale e zvendsimit (MRST L,K) apo norma teknike e zvendsimit (TRS) tregon:

Normn n t ciln sasia e kapitalit duhet zvogluar pr do rritje t nj njsie t puns, duke mbajtur sasin e autputit konstant dhe anasjelltas.

Norma marxhinale e zvendsimit teknikTRS=MPL / MPKPjerrsia e izokuants shpreh raportin e dobive marxhinale t puns dhe kapitalit

Definimi: Nj izokosto (vija barazmim) paraqet t gjitha kombinimet e inputeve (puns dhe kapitalit) me kosto m t ult t inputeve.

KLC/PLPjerrsia e izokostos mat raportin e mimeve t puns dhe kapitalit (P L / P K )C/PK

C=120$PL = 60PK = 30C=120$PL = 20PK =60 C=120$PL = 60PK =60 C=120$PL = 20PK = 30a)b)c)d)Ndryshimi i izokostos me ndryshimin e mimeve te inputeve

Zgjedhja kostominimizueseKLMinimizimi kostoveEN pikn E pjerrsia e izokuants sht e barabart pjerresine e izokostos (raporti i dobive marxhinale te inputeve esht i barabart me raportin e mimeve t inputeve)MPL / MPK = P L / P K

UshtrimeN baz t t dhnave n tabeln e mposhtme t paraqiten grafikisht izokuantat pr nivelin e prodhimit 10, 15 dhe 21.KL

516222527284152124262731318222425210151820211410131516012345

Supozojm se firma planifikon t shpenzon 100$ pr t bler inputet. mimi pr njsi t puns ashtu edhe t kapitalit sht 25$.

Supozojm se mimi pr njsi t puns ndryshon n 50$, kurse mimi pr njsi t kapitalit mbetet i pandryshuar prej 25$.

Supozojm se firma planifikon t shpenzon 125 $ pr t bler inputet. mimi pr njsi t puns ashtu edhe i kapitalit sht 25$.

Pr secilin rast te gjendet zgjedhja kosto-minimizuese.

Tema n vijim: Kostoja