Iler i Excel

7/29/2019 Iler i Excel

1/67

LER MODL 4

ELEKTRONK TABLOLAMA MICROSOFT OFFICE EXCEL 2010

Blm AmalarElektronik tablolama veya hesap tablosu olarak adlandrlan programlar rakam, szck ve tarih gibi

verilerle, amaca uygun olarak matematiksel ilemler ieren tablo ve ablon oluturulan, grafik izilen,

temel veri taban ilemlerini gerekletiren programlardr. Bu blmde elektronik tablolama

konusunda temel kullanm becerisine sahip olduunuz varsaylacaktr dolaysyla bu blm

incelemeden temel Excel eitimine hzlca bir gz atmanz yararl olacaktr.

Bu blm sonunda rencilerin aadaki konular renmeleri hedeflenmektedir.

Hcreleri ileri dzeyde biimlendirme alma sayfalarn ileri dzey biimlendirme Gelimi forml ve fonksiyonlar kullanma Grafik oluturma ve biimlendirmede ileri dzey uygulamalar Pivot tablo kullanm leri dzey filtreleme ve sralama Senaryo oluturma, dzenleme Veri girii dorulama ve denetleme uygulamalar Makro kullanm Ortak alma zellikleri


2/67

M 4.1 Biimlendirme

Excel dosyalar alma kitab olarak adlandrlr. Her alma kitab da alma sayfalarndan oluur. Bu

ksmda alma sayfalar ve hcreler zerinde yapabileceiniz ileri dzey biimlendirme ilemleri

incelenecektir.

M 4.1.1. Hcreler

Excel alma alan satr ve stunlardan olumaktadr. Satrlar rakamlarla, stunlar harflerle

gsterilmektedir. Excel 2010da kullanlabilecek 1.048.576 satr ve 16.384 stun bulunmaktadr.

Stun harflendirmesi XFDye kadar devam etmektedir. Satr ve stunlarn kesiimiyle oluan

kutulara hcre ad verilmektedir. Bu hcrelere say, para birimi, finansal, tarih, saat, yzde oran,

kesir, bilimsel, metin, zel trnde bilgiler girilebilir.

Excelde temel hcre ayarlar bildiiniz varsaylarak, bu blmde detay biimlendirme ayarlar

incelenecektir.

M 4.1.1.1. Bir hcre grubuna otomatik biimlendirme stili uygulama

Bir hcre yada hcre grubu zerinde yapabileceiniz birok biimlendirme ilemi bulunmaktadr. Yaz

rengi deitirme, hcre arkaplan rengi deitirme, yaz tipi, yaz bykl, koyu, italik, ortalanm,

saa dayal vb. Daha nceden belirlenmi baz ayarlar stiller ara ubuunu kullanarak seiminize

uygulayabilirsiniz. Stiller blm Giri ara ubuu zerinde bulunmaktadr.

ncelikle hcreyi veya hcre grubunu setikten sonra Giri ara ubuundaki Stiller blmndeki

varolan stillerden birini seebilirsiniz. Dier stilleri grmek iin Dier dmesine tklayabilirsiniz.

Eer siz de buradakine benzer ama kendi ayarlarnz ieren bir stil oluturmak istiyorsanz Dier

dmesine tkladktan sonra alan menden Yeni hcre stili komutunu altrabilirsiniz. Alan

pencerede Biimlendirdmesine tklayarak ayarlar belirleyebilirsiniz.


3/67

M 4.1.1.2. Hcre ieriindeki bilgiye gre koullu biimlendirme uygulama

Hcre ierisindeki bilginin deerine gre hcrenin grnmnn otomatik olarak deitirilmesini

salayabilirsiniz. Bu ilemi yapmanz salayan zellik koullu biimlendirme olarak adlandrlmaktadr.

Koullu biimlendirme komutu Giri ara ubuundaki Stiller blmnde bulunmaktadr.

Koullu biimlendirmeyi uygulayacanz hcre grubunu setikten sonra bu blmdeki Veri

ubuklar blmnden hcre iindeki bilginin byklne gre hcrenin iinde renkli bir ubukolmasn, Renk lekleri blmnden hcre iindeki bilgiye gre hcre arka planlarnnfarkl renkli

olmasn, Simge kmeleri blmnden ise hcre iindeki bilgiye gre hcre ierisine farkl simgeler

yerletirilmesini salayabilirsiniz. Aada bu 3 seenee gre hcre gsterimleri grlmektedir.

lk/son kurallar blmnden birok veri arasndaki ilk/son X adet veri; ilk/son %xe giren veriler

veya ortalamann stnde/altnda olan verilerin farkl ekillerde gsterilmesini salayabilirsiniz.

Eer kurallar kendiniz belirlemek istiyorsanz, hcre kurallarn vurgula komutundan sonra

istediiniz kurala gre ltleri ve gsterim ekillerini belirleyebilirsiniz.


4/67

Koullu biimlendirmedeki gsterim kurallarnn artk uygulanmamas iinse, yine bu ksmdaki

Kurallar temizle komutundan faydalanabilirsiniz.

M 4.1.1.3. Kullanc tanml say tipleri oluturma ve kullanma

Excel, saylarn isteinize gre biimlendirme imkn verir. Bu yolla girilen veya hesap yoluyla

bulunan deerlerin nne, arkasna istediiniz kadar sfr koymak, belirli bir biimde ve basamak

saysnda gzkmesini salamak gibi ilemleri yapabilirsiniz.

rnein bir hcreye girilen bir telefon numarasnn daha okunabilir gsterilmesini salamak iin nce

hcreyi seip, sa tklayn ve hcre biimlendir komutunu altrn. Daha sonra say glm

altndaki istee uyarlanm deerini sein. Sa taraftaki tr kutusuna (###) ### ## ## yazn

(trnaklar olmadan). imdi hcreye alan kodlu bir telefon numaras girildiinde gsterimin deitiini

grebilirsiniz.

M 4.1.2. alma sayfalar

Excel dosyalar alma sayfalarndan oluur. alma sayfalarn oluturma, silme, isimlendirme,

kopyalama gibi konular temel eitimde incelenmiti. alma sayfalar zerinde ileri dizey

biimlendirme ilemleri gerekletirilebilir.

M 4.1.2.1. alma kitaplar arasnda alma sayfalarn kopyalama, tama

Ayn alma kitab ierisinde alma sayfalar kopyalanabildii gibi, o an ak olan alma kitaplar

arasnda da alma sayfalar tanabilir veya kopyalanabilir.


5/67

Bu ilem iin ncelikle kopyalamak/tamak istediiniz almasayfasnn ismine sa tklayn ve ta

vaya kopyala komutunu sein.

Daha sonra alma sayfasn tamak/kopyalamak istediiniz ak olan alma kitabn sein,

aadaki sonraki sayfa kutusundan da alma sayfasnn oluturulaca sray sein. Kitabn

tanmasn deil de kopyalanmasn istiyorsanz, kopya olutur kutusunu semeyi unutmayn.

tamam dmesine tklayarak ilemi sonlandrabilirsiniz.

M 4.1.2.2. Pencereyi blme. Blme ubuklarn harekete ettirme

Eer zerinde altnz kitap birok satr ve stundan oluuyorsa tm kitaptaki verileri ayn anda

grmeniz zor olabilir. Byle bir durumda Grnm eridindeki Bl komutunu kullanarak ekran

4e blebilir ve ekrandaki her blmde dosyann farkl bir blmnn kullanlmasn salayabilirsiniz.


6/67

Pencereleri blmeleri oluturan ubuklardan tutup srkleyerek yeniden boyutlandrabilirsiniz. Sa

ve alttaki kaydrma ubuklarn kullanarak da pencere ierisinden grntlenene blmleri

deitirebilirsiniz.

Bl dmesine tekrar tklayarak blmeleri kaldrabilir ve orijinal grnme geri dnebilirsiniz.

M 4.1.2.3 Satrlar, stunlar, alma sayfalarn gizleme, gsterme

O anda ihtiya duymadnz, grnty bozan ya da kafa kartran baz satrlar, stunlar hatta

alma sayfalarn gizleyebilirsiniz. Bu ilemi gerekletirebilmek iin gizlemek istediiniz satr veya

stunda, satrlar gsteren rakama ya da stunlar gsteren harflere sa tkladktan sonra gelen

menden Gizle komutunu seebilirsiniz. alma sayfalarn gizlemek iin de ayn ekilde alma

sayfas ismine sa tkladktan sonra Gizle komutunu altrabilirsiniz.

Gizlenmi satr ve stunlar gstermek iinse ncelikle gizlediiniz satr veya stunun bir ncesi ve

sonrasndaki satr ve stunu seerek (rnein 3. satr gizlediyseniz 2. ve 4. Satr seerek yada B

stununu gizlediyseniz A ve C stununu seerek) sa tkladktan sonra Gster komutunualtrabilirsiniz. Gizlenmi satr veya stunlar gstermenin bir baka yolu da, gizlenmi satr veya

stunun numara yada harfinin eksik olduu blgeye yaknlatnzda fare ekli iki izgi, kenarlarnda

iki ok haline dnmken sa dmeye basl tutup ekmektir.

Gizlenen alma sayfasn grntlemek iinse herhangi bir alma sayfas ismine sa tkladktan

sonra gelen Gster komutunu altrp, gelen pencerede gstermek istediiniz alma sayfasn

seebilirsiniz.


7/67

M 4.2 Formller ve fonksiyonlar

Formller, bir sayfadaki verileri kullanarak ilem yapan denklemlerdir. Bir formlde, ayn sayfadaki

dier hcrelerde, ayn kitabnn dier sayfalarndaki hcrelerde veya dier kitaplardaki sayfalarn

hcrelerinde kaytl deerleri veya metinleri kullanlabilir. Excelde ayrca kullanma hazr olarak

bulunan, karmak yapdaki fonksiyonlar da eitli matematiksel ve mantksal hesaplamalarda

kullanlabilir.rnein bir grup hcredeki saylarn toplam hcrelerin aralarna + iareti konularak

formlle yaplabildii gibi, TOPLA() fonksiyonunda parantez ierisine hcre adlar yazlarak dayaplabilir. Excelde formller toplama, karma, arpma, blme gibi ilemlerin yannda, hcrelerin

iindeki verileri karlatrp sonu retmek iin de kullanlr.

M 4.2.1 Fonksiyon ve formlleri kullanma

M 4.2.1.1 Zaman ve tarih fonksiyonlarn kullanma:BUGN, MD, GN,AY, YIL

Excelde hazr olarak kullanabileceiniz zaman ve tarihle ilgili bir iki fonksiyon bulunmaktadr. Bu

fonksiyonlar hcreye girildii andaki eski deerleri verebildii gibi, gncellenerek o anki e zamanl

deerleri de verebilir.

BUGN fonksiyonu

Bu fonksiyon gnn tarihini verir. Herhangi bir hcreye =BUGN() deerini girerseniz (trnak

iaretleri olmadan) gnn tarihini gn.ay.yl eklinde grebilirsiniz. Sade ekilde kullanlabilecei

gibi eitli hesaplama ilemlerinde de kullanlabilir. rnein:

Forml Aklama

=BUGN()+5 Gnn tarihinden 5 gn sonrasn verir. rnein, gnn tarihi 1/1/2012olduunda, bu forml 6/1/2012i tarihini verir.

=YIL(BUGN())-1976 Bu formlde Bugn fonksiyonundan gelen tarihteki yl deeri YIL fonksiyonu ilealnmakta ve bu deerden 1976 kartlarak kiinin ya bulunabilmektedir.

MD fonksiyonu

Bu fonksiyon gnn tarihini ve o anki saati verir. Herhangi bir hcreye =MD() deerini girerseniz

(trnak iaretleri olmadan) gn.ay.yl saat:dakika eklindebir sonugrebilirsiniz.


8/67

GN fonksiyonu

Gn fonksiyonu herhangi bir tarih verisindeki sadece gn ksmnn deerini verir. rnein aadaki

gibi bir tabloda =GN(A1) yazdnzda A1 hcresindeki tarih bilgisinin sadece gn ksmnn deeri

elde edilebilir.

AY fonksiyonu

Ay fonksiyonu herhangi bir tarih verisindeki sadece ay ksmnn deerini verir. rnein aadaki gibi

bir tabloda =AY(A1) yazldnda A1 hcresindeki tarih bilgisinin sadece ay ksmnn deeri elde

edilebilir.

YIL fonksiyonu

Yl fonksiyonu herhangi bir tarih verisindeki sadece yl ksmnn deerini verir. rnein aadaki gibi

bir tabloda =YIL(A1) yazldnda A1 hcresindeki tarih bilgisinin sadece yl ksmnn deeri elde

edilebilir.

M 4.2.1.2 Matematiksel fonksiyonlar kullanma: AAIYUVARLA, YUKARIYUVARLA,

ETOPLA

AAIYUVARLA fonksiyonu

AAIYUVARLA fonksiyonu sayy sfr ynnde aa yuvarlar. Bu fonksiyon yuvarla fonksiyonuna

benzese de, her zaman aa yuvarlar. Szdizimi AAIYUVARLA(say; say_rakamlar)

eklindedir.Say ksmna ondalkl herhangi bir say girilebilecei gibi bir hcre adresi de girilebilir.

say_rakamlar ksmna saynn yuvarlanmak istendii basamak says girilir. rnekler:

Forml Aklama

=AAIYUVARLA(3,2;0) 3,2'yi ondalk basamak olmayacak biimde aa yuvarlar (3)

=AAIYUVARLA(76,9;0) 76,9'u ondalk basamak olmayacak biimde aa yuvarlar (76)


9/67

=AAIYUVARLA(3,14159;3) 3,14159'u ondalk basamak olacak biimde aa yuvarlar (3,141)

=AAIYUVARLA(-3,14159;1) -3,14159'u bir ondalk basamak olacak biimde aa yuvarlar (-3,1)

YUKARIYUVARLA fonksiyonu

YUKARIYUVARLA fonksiyonu sayy sfrdan uzaklaarak yukar yuvarlar.Bu fonksiyon yuvarla

fonksiyonuna benzese de, her zaman yukar yuvarlar. Szdizimi YUKARIYUVARLA(say;

say_rakamlar) eklindedir.Say ksmna ondalkl herhangi bir say girilebilecei gibi bir hcre

adresi de girilebilir. say_rakamlar ksmna saynn yuvarlanmak istendii basamak says girilir.

rnekler:

Forml Aklama

=YUKARIYUVARLA(3,2;0) 3,2'yi ondalk basamak olmayacak biimde yukar yuvarlar (4)

=YUKARIYUVARLA(76,9;0) 76,9'u ondalk basamak olmayacak biimde yukar yuvarlar (77)

=YUKARIYUVARLA(3,14159;3) 3,14159'u ondalk basamak olacak biimde yukar yuvarlar (3,142)

=YUKARIYUVARLA(-3,14159;1) -3,14159'u bir ondalk basamak olacak biimde yukar yuvarlar (-3,2)

ETOPLA fonksiyonu

Bu fonksiyon belli bir aralktaki belirli birlte uyan deerleri toplamak iin kullanlr. Szdizimi

ETOPLA(aralk; lt; [toplam_aral])eklindedir. Burada aralk lte gre

deerlendirilmesi istenen hcre araln, lt ise hcrelerin deerlendirme kriterini belirtmektedir.

Bu iki deeri girmek zorunludur. rnein =ETOPLA (A1:A5; >10) forml A1 ile A5 arasndadeeri 10dan byk olan hcrelerin ierisindeki saylarn toplamn verecektir.

toplam_aral kriteri istee bal olarak girilir. Eer aralk bamsz deikeninde belirtilen

hcrelerden farkl hcrelerin toplamn almak istiyorsanzbunu toplam_aral ksmnda

belirtebilirsiniz. Daha iyi anlamak iin aadaki rnekleri inceleyebilirsiniz.

rnek 1


10/67

Forml Aklama Sonu

=ETOPLA(A2:A6;">160000";B2:B5) Mlk deeri 160.000'in zerindeolanlarn komisyonlarnntoplam.

63.000

=ETOPLA(A2:A6;">160000") 160.000'in zerindeki mlk deerlerinin toplam. 900.000

=ETOPLA(A2:A6,300000,B2:B5) 300.000' e eit mlk deerleri iin komisyonlarn toplam. 21.000

=ETOPLA(A2:A6,">" & C2,B2:B5) C2 hcresindeki deerden byk mlk deeri

komisyonlarnn toplam.

49.000

rnek 2

Forml Aklama Sonu

=ETOPLA(A2:A7,"Meyveler",C2:C7) "Meyveler" kategorisindeki tm besinlerin satlarnntoplam.

2000

=ETOPLA(A2:A7,"Sebzeler",C2:C7) "Sebzeler" kategorisindeki tm besinlerin satlarnntoplam.

12000

=ETOPLA(B2:B7,"ka*",C2:C7) "Ka" ile balayan tm besinlerin (Karnabahar, Kays veKavun) satlarnn toplam. 4300

=ETOPLA(A2:A7,"",C2:C7) Kategorisi belirtilmemi olan tm besinlerin satlarnntoplam.

400

M 4.2.1.3 statistiksel fonksiyonlar kullanma: EERSAY, BOLUKSAY, KAINCI

EERSAY fonksiyonu


11/67

EERSAY ilevi, bir aralkta yer alan ve belirtilen tek bir lte uyan hcrelerin saysn verir. rnein,

belirli bir harfle balayan tm hcreleri veya belirttiiniz bir saydan daha kk ya da daha byk

saylar ieren tm hcrelerin ka adet olduunu belirleyebilirsiniz. Szdizimi EERSAY(aralk;

lt) eklindedir. Kullanm iin aadaki rnei inceleyebilirsiniz:

Forml Aklama Sonu

=EERSAY(A2:A5,"elmalar") A2 ile A5 arasnda yer alan ve elmalar szcn ierenhcrelerin says

2

=EERSAY(A2:A5,A4) A2 ile A5 arasnda yer alan ve eftaliler szcn ierenhcrelerin says

1

=EERSAY(A2:A5,A3)+EERSAY(A2:A5,A2) A2 ile A5 arasnda yer alan ve elmalar szcnierenler ileportakallar szcn ieren hcrelerin toplam says

3

=EERSAY(B2:B5,">55") B2 ile B5 arasnda yer alan ve 55'ten byk bir deer ierenhcrelerin says

2

=EERSAY(B2:B5,""&B4) B2 ile B5 arasnda yer alan ve deeri 75'e eit olmayan hcrelerinsays

3

=EERSAY(B2:B5,">=32")-EERSAY(B2:B5,">85")

B2 ile B5 arasnda yer alan ve deeri 32'ye eit veya byk hcre

says ile deeri 85den byk hcrelerin says arasndaki fark

3

BOLUKSAY fonksiyonu

BOLUKSAYilevi bir aralkta yer alan bo hcrelerin saysn verir. Szdizimi BOLUKSAY(aralk)

eklindedir.

KAINCI fonksiyonu

KAINCI ilevi belirli bir hcre aralnda belirtilen bir eyi arar ve enin aralktaki greli konumunu

verir. Szdizimi KAINCI(aranan_deer; aranan_dizi; [eletir_tr])eklindedir.

aranan deer srasn bulmak istediiniz deer, aranan dizi ise aramann yaplaca hcre aralolarak girilmelidir. aranan deer olarak hcre adresi de girilebilir. eletir_tr deer istee bal

olarak girilir. -1 girilirse aranan deere eit veya daha byk olan en kkdeeri, 1 girilirse

aranan deere eit veya daha kk olan en byk deeri, 0 girilirse aranan deere tam eit ilk

deeri bulur ve srasn gsterir. -1 girildiyse verilerin azalan, 1 girildiyse verilerin artan ekilde

dizili olmas gerekmektedir.


12/67

Forml Aklama Sonu

=KAINCI(39;B2:B5;1) Tam eletirme olmadndan, B2:B5 aralnda aranan deerinaltndaki deerin (38) konumunu verir.

2

=KAINCI(41;B2:B5;0) 41 deerinin B2:B5 aralndaki konumu. 4

=KAINCI(40;B2:B5;-1) B2:B5 aralndaki deerler azalan srada olmadndan hata verir. #YOK

M 4.2.1.4 Metin fonksiyonlarn kullanma: SOLDAN, SADAN, PARAAL, KIRP,

BRLETR

SOLDAN fonksiyonu

Soldan fonksiyonu belirtilen karakter saysna gre, bir metin dizesindeki ilk karakteri veya

karakterleri elde etmenizi salar.Szdizimi SOLDAN(metin; [say_karakterler])eklindedir.

Metin ayklamak istediiniz karakterin bulunduu metin dizesi, say_karakterler ise ka karakter

alacanz belirler. Metin yerine hcre adresi de girilebilir. say_karakterler deeri girilmez ise ilk

karakter elde edilir.

Forml Aklama (Sonu)

=SOLDAN(A2;4) Birinci dizedeki ilk drt karakter (Sat)

=SOLDAN(A3) kinci dizedeki ilk karakter (T)

SADAN fonksiyonu

Sadanfonksiyonu belirtilen karakter saysna gre, bir metin dizesindeki son karakteri veya

karakterleri elde etmenizi salar.Szdizimi SADAN(metin; [say_karakterler])eklindedir.

Metin ayklamak istediiniz karakterin bulunduu metin dizesi, say_karakterler ise ka karakter

alacanz belirler. Metin yerine hcre adresi de girilebilir. say_karakterler deeri girilmez ise son

karakter elde edilir.


13/67

Forml Aklama (Sonu)

=SADAN(A2;4) Birinci dizedeki son drt karakter (yat)

=SADAN(A3) kinci dizedeki son karakter (e)

PARAAL fonksiyonu

Paraal fonksiyonu bir metin dizesinden, belirtilen yerden balayarak, belirtilen karakter saysna gre

belirli sayda karakteri elde etmenizi salar. Szdizimi PARAAL(metin; balang_says;

say_karakterler)eklindedir.Metin ayklamak istediiniz karakterin bulunduu metin dizesi,

balang_says metinde bulmak istediiniz ilk karakterin yeri, say_karakterler ise ka karakter

alacanz belirler.

Forml Aklama(Sonu)

=PARAAL(A2;1;5) lk karakterden balayarak, yukardaki dizeden be karakter (Sulak)

=PARAAL(A2;7;20) Yedinci karakterden balayarak, yukardaki dizeden yirmi karakter (Alan)

=PARAAL(A2;20;5) Balang noktas dizenin uzunluundan daha byk olduundan, sonu olarak bometin verilir ()

KIRP fonksiyonu

Krp fonksiyonu belirtilen metinden, szckler arasndaki tek boluklar dndaki tm boluklar

kaldrr.rnein =KIRP(" lk eyrek Gelirleri ") girildiinde lk eyrek Gelirleri metni elde edilir.

BRLETR fonksiyonu

Birletir fonksiyonu birden fazla metin grubunu tek bir hcrede birletirir. Szdizimi

BRLETR(metin1; [metin2]; ...) eklindedir.


14/67

Forml Aklama Sonu

=BRLETR(A2; " "; A3; " iin"; nehir younluu";A4;"/m")

A stunundaki verilerin baka metinlerlebirletirerek bir tmce oluturur.

tatl su alabal trleriiin nehir younluu32/m

=BRLETR(B2; " "; C2) B2 hcresindeki dizeyi, bir boluk karakteri veC2 hcresindeki deerle birletirir.

Mete Gktepe

=BRLETR(C2; ", "; B2) C2 hcresindeki dizeyi, bir virgl ve bolukkarakterinden oluan dize ve B2 hcresindeki

deerle birletirir.

Gktepe, Mete

=BRLETR(B3; " & "; C3) B3 hcresindeki dizeyi, bir boluk, ve iareti vebaka bir boluktan oluan dize ve C3hcresindeki deerle birletirir.

Drdnc & am

=B3 & " & " & C3 nceki rnekte veriler ayn eleri birletirir,ancak burada, BRLETRilevi yerine VE (&)hesaplama ileci kullanlr.

Drdnc & am

M 4.2.1.5 Finansal fonksiyonlar kullanma: GD, BD, DEVRESEL_DEME

GD fonksiyonu

Gelecek deer (GD) fonksiyonu dnemsel sabit demeler ve sabit bir faiz oran temelinde bir

yatrmn gelecekteki deerini verir.SzdizimiGD(oran,dnem_says,devresel_deme,

[bd],[tr]) eklindedir.Oran dnem bana faiz orann, dnem_says yatrmdaki deme

dnemleri saysn, devresel_deme her dnem yaplan deme miktarn belirtir. Bd ve tr

istee bal olarak girilebilir. Bd gelecekteki bir dizi demenin u andaki deeri olan bugnk

deer veya toplam tutardr. Bd belirtilmezse 0 olduu varsaylr ve devresel_deme bamsz

deikenini de eklemeniz gerekir.Tr 0 ya da 1 saysdr ve demelerin ne zaman yaplacan

belirtir (0 dnem sonu, 1 dnem ba). Tr belirtilmezse 0 olduu varsaylr.


15/67

Forml Aklama (Sonu)

=GD(A2/12;A3;A4) Yukardaki koullara gre bir yatrmn gelecekteki deeri (12.682,50)

Faiz deeri aylk olarak hesaplanaca iin 12ye blnmtr.

Bu forml yle bir problemde kullanlabilir: 2500 liranz var ve aylk %0,6 (binde 6) faiz veren bir

bankaya yatrdnz. Her ay da bankadaki paranza 150 lira ekleyeceksiniz. 3 yl sonra bankada ne

kadar para biriktirebilirsiniz?

Excelde kullanacanz forml ise yle olmal: =GD(0,006;36;150;2500;1)

BD fonksiyonu

Bd fonksiyonu yatrmn bugnk deerini verir. Bugnk deer, gelecekte yaplacak bir dizi

demenin toplam tutarnn bugnk deeridir. rnein, bor aldnzda bor tutar bor veren iin

bugnk deerdir. SzdizimiBD(oran, dnem_says, devresel_deme, [gd],

[tr])eklindedir.Oran dnem bana faiz orann, dnem_says yatrmdaki deme

dnemleri saysn, devresel_deme her dnem yaplan deme miktarn belirtir. Gd ve tr

istee bal olarak girilebilir. GdGelecekteki deer veya son deme yapldktan sonra ulamak

istediiniz nakit dengesidir. Gd belirtilmezse 0 olduu varsaylr. Tr 0 ya da 1 saysdr ve

demelerin ne zaman yaplacan belirtir(0 dnem sonu, 1 dnem ba). Tr belirtilmezse 0

olduu varsaylr.

Forml Aklama (Sonu)

=BD(A3/12;12*A4;A2;0) Yukardaki koullara gre yllk demenin bugnk deeri (-


16/67

59.777,15).

Faiz deeri aylk olarak hesaplanaca iin 12ye blnmtr. Dnem says ise yl olarak verildii

iin 12 ile arplmtr.

DEVRESEL_DEME fonksiyonu

DEVRESEL_DEME fonksiyonu sabit demeler ve sabit faiz oran temelinde bir yatrmn demesini

verir. SzdizimiDEVRESEL_DEME(oran, dnemsays, bd, [gd], [tr])eklindedir.

Oran borcun faiz orann, dnem_says deme dnemleri saysn, bd bugnk deer yada

baka bir deyile anaparadr. Gd ve tr istee bal olarak girilebilir. GdGelecekteki deer

veya son deme yapldktan sonra ulamak istediiniz nakit dengesidir. Gd belirtilmezse 0 olduu

varsaylr. Tr 0 ya da 1 saysdr ve demelerin ne zaman yaplacan belirtir(0 dnem sonu, 1

dnem ba). Tr belirtilmezse 0 olduu varsaylr.

rnein %8 faiz oran ile 10000 lira kredi ekiyorsunuz ve 10 ayda demeyi dnyorsunuz. Aylk

taksit tutarn hesaplamak iin:

Forml Aklama (Sonu)

=DEVRESEL_DEME(A2/12;A3;A4) Yukardaki koullara gre kredi iin yaplan aylk deme (-1.037,03)

=DEVRESEL_DEME(A2/12;A3;A4;0;1) demelerin dnemin balangcnda yaplmas dnda, yukardakikoullara gre kredi iin yaplan aylk deme (-1.030,16)

M 4.2.1.6 Arama ve bavuru fonksiyonlarn kullanma: DEYARA, YATAYARADEYARA fonksiyonu

DEYARA fonksiyonu bir veriyi bir dizinin ilk stununda arar ve bulduunda belirtilen bir

stundaki baka bir deeri geri dndrr. Szdizimi DEYARA(aranan_deer,

tablo_dizisi, stun_indis_says, [aralk_bak])eklindedir. aranan deer

aradnz deeri, tablo_dizisi arama yaptnz blm, stun_indis_says ise kanc stundaki


17/67

deerin geri dneceini belirtir. aralk_bak istee bal olarak girilebilir. YANLI'sa DEYARA

yalnzca tam eleeni bulur. DORU'ysa veya belirtilmemise tam veya yaklak eleme verilir.

Forml Aklama (Sonu)

=DEYARA(3;A2:C8;3) lk satrda 3 deerini arar, deeri bulduu satrdaki 3. stundaki deeri verir.(3.868.308)

YATAYARA fonksiyonu

DEYARA fonksiyonu bir veriyi bir dizinin ilk satrnda arar ve bulduunda belirtilen bir satrdaki

baka bir deeri geri dndrr. Szdizimi YATAYARA(baklan_deer, tablo_dizisi,

satr_indis_says, [aralk_bak])eklindedir. baklan_deer aradnz deeri,

tablo_dizisi arama yaptnz blm, satr_indis_says ise kanc satrdaki deerin geri

dneceini belirtir. aralk_bak istee bal olarak girilebilir. YANLI'sa YATAYARA yalnzca tam

eleeni bulur. DORU'ysa veya belirtilmemise tam veya yaklak eleme verilir.

Forml Aklama (Sonu)

=YATAYARA("Miller", A1:C4, 2, Doru) 1. satrdaMiller verisini arar ve satr 2'den ayn stundakideeri verir. (4)

=YATAYARA("Yataklar", A1:C4, 3, YANLI) 1. satrdaYataklar verisini arar ve 3. satrdaki deeri verir.(7)


18/67

M 4.2.1.7 Veritaban fonksiyonlarn kullanma: VSETOPLA, VSEMN, VSEMAK,

VSESAY, VSEORT

VSETOPLA fonksiyonu

Listede veya veritabannda bulunan bir kayt alanndaki (stun), belirtilen koullar karlayansaylar toplar.Szdizimi VSETOPLA(veritaban, alan, lt)eklindedir.Veritabanlisteyi veya veritabann oluturan hcre araln, alan ilev iin hangi stunun kullanlacan,

lt ise koullarn belirtildii hcre araln gsterir.

Forml Aklama (Sonu)

=VSETOPLA(A4:E10, "Kar", A1:A2) lt olarak Aa=elma girilmi, yani aa stunundakideer elma olan verilerin kar stunundaki saylarnntoplam (225)

=VSETOPLA(A4:E10, "Kar", A1:F2) Bu sefer art3 tane, aa tipi elma olan, ykseklii 10danbyk veykseklii 16dan kk olan verilerin karlarnntoplam. (75)

VSEMN fonksiyonu

Listede veya veritabannda bulunan bir kayt alanndaki (stun), belirttiiniz koullar karlayan en

kk sayy verir.Szdizimi VSEMN(veritaban, alan, lt)eklindedir.Veritabanlisteyi veya veritabann oluturan hcre araln, alan ilev iin hangi stunun kullanlacan, lt

ise koullarn belirtildii hcre araln gsterir.


19/67

Forml Aklama (Sonu)

=VSEMN(A4:E10, "Kar", A1:B2) Ykseklii 10'un zerinde olan elma aalarnn en dkkar. (75)

VSEMAK fonksiyonu

Listede veya veritabannda bulunan bir kayt alanndaki (stun), belirttiiniz koullar karlayan en

byksayy verir.Szdizimi VSEMAK(veritaban, alan, lt)eklindedir.Veritabanlisteyi veya veritabann oluturan hcre araln, alan ilev iin hangi stunun kullanlacan, lt

ise koullarn belirtildii hcre araln gsterir.

Forml Aklama (Sonu)

=VSEMAK(A4:E10, "Kar", A1:A3) Elma ve armut aalarnn en yksek kar. (105)


20/67

VSESAY fonksiyonu

Listede veya veritabannda bulunan bir kayt alanndaki (stun), belirttiiniz koullar karlayan hcre

adedini verir.Szdizimi VSESAY(veritaban, alan, lt)eklindedir.Veritaban listeyiveya veritabann oluturan hcre araln, alan ilev iin hangi stunun kullanlacan, lt isekoullarn belirtildii hcre araln gsterir.

Forml Aklama (Sonu)

=VSESAY(A4:E10, "Ya", A1:F2) Bu ilev, ykseklii 10 ve 16 arasnda olan elmaaalarnn kaytlarna bakar ve bu kaytlardaki Yaalanlarndan ka tanesinde say olduunu sayar. (1)

VSEORT fonksiyonu

Listede veya veritabannda bulunan bir kayt alanndaki (stun), belirttiiniz koullar karlayan

deerlerin ortalamasn verir.Szdizimi VSEORT(veritaban, alan, lt)eklindedir.Veritaban listeyi veya veritabann oluturan hcre araln, alan ilev iin hangi stunun

kullanlacan, lt ise koullarn belirtildii hcre araln gsterir.


21/67

Forml Aklama (Sonu)

=VSEORT(A4:E10; "Verim";A1:B2) Ykseklii 10'un zerinde olan elma aalarnn ortalamaverimi. (12)

=VSEORT(A4:E10, 3, A4:E10) Veritabanndaki aalarn ortalama ya. (13)

M 4.2.1.8 ki seviyeli i ie fonksiyon oluturma

ie geen fonksiyonlar, bir fonksiyonu, baka bir fonksiyonun bamsz deerlerinden biri olarak

kullanr. Yani nce iteki fonksiyonun deeri hesaplanr, daha sonra bu deer bir stteki fonksiyonda

kullanlr. 64 ilev dzeyine kadar i ie geirebilirsiniz.

rnein aadaki forml, bir say kmesinin (G2:G5) toplamn, yalnzca dier say kmesinin (F2:F5)

ortalamas50'den bykse alr.Yani ncelikle eer formlndeki artn (ortalama(F2:F5)>50) doru

olup olmadna baklr. art doruysa G2:G5 arasn toplanr, aksi halde sonu olarak 0 yazlr.

M 4.2.1.9 TOPLA fonksiyonu iinde 3B referans kullanma

3B referans sayesinde birok alma sayfasndaki ayn hcredeki deerleri tek bir formlle

toplayabilirsiniz. rnein ocak, ubat, , kasm, aralk gibi aylardan oluan alma sayfalarnz

olduunu varsayalm. Her alma sayfasnn A10 hcresinde de o ayki harcama toplamnz olsun.


22/67

Bu 12 aylk harcama miktarnz tek bir seferde toplamak iin =TOPLAM(ocak:aralk!A10) formln

girmeniz yeterli olacaktr.

M 4.3 Grafikler

Grafikler, ok sayda verinin ve farkl veri serileri arasndaki ilikinin anlalmasnkolaylatrmak zere

saysal veri serilerini grafiksel biimde grntlemek iin kullanlr.Excelde birok grafik eidini, bir

ok deiik ayarlamayla birlikte kullanp deiik sonular elde etmeniz mmkndr.

M 4.3.1 Grafik oluturma

M 4.3.1.1 Kombine bir izgi ve stun grafii oluturma

Excelde imdiye kadar byk ihtimalle tek eit grafik trlerini kullanmsnzdr. Halbuki ayn grafikte

birden ok grafik eidini ayn anda kullanmanz mmkn olabilmektedir. rnein bir izgi ve stun

grafiklerini ayn grafik ierisinde kullanabilirsiniz.

rnein elinizde bir irketin yllara gre ehir ii ve d sat miktarlarn gsteren aadaki veri

setiniz olsun.

Bu verilerin stun grafiini izdirdiimizde aadaki grafii elde ederiz.


23/67

imdi ehir d satlar verisini izgi grafik olarak grmek iin sadaki ehir d satlar yazsn

seip sa tklayp, gelen menden Seri grafik trn deitir komutunu seiyoruz. Daha sonra da

grafik tr olarak izgi grafii seiyoruz. Ve sonu:

M 4.3.1.2 Grafie ikinci bir eksen ekleme

Varolan bir grafieyeni eler eklediinizde veri byklklerinin uyumsuzluundan dolay grafikde

baz deerler gzkmeyebilir. Byle bir durumda grafie ikinci bir eksen ekleyerek sorunu

zebilirsiniz. Bir markete aitsat miktar ve tutar gsteren verilerin aadaki gibi olduunu

varsayalm.

Gnlere gre sat miktarnn stun grafiini izdirdiimde aadaki grafie benzer bir grafik elde

ederiz. Grafii izdirebilmek iin gnler ve miktar deerleri ve altndaki saylar setikten sonra ekle

mensnden stun grafii seebilirsiniz. Grafikte sol taraftaki lee dikkat edin.


24/67

imdi tutar ve altndaki saylar ieren hcreleri seip, grafii tklayarak, grafiin stne yaptrn.

Sonuta elde ettiiniz grafikte deerler arasnda lek fark olduunuz iin miktar verileri ok kk

mavi stunlar eklinde grlecektir.

imdi tutar gsteren ubuklardan birini seip, sa tklayarak gelen menden veri serilerini

biimlendir komutunu sein.


25/67

Gelen pencerede seri izim yeri blmnde ikincil eksen seeneini aktif hale getirin.Ve kapat

dmesine tklayn.

Grafikte sol taraftaki ve sa taraftaki eksenlerin deitiine dikkat edin. imdi son olarak grafik verietiketleri blmndeki miktar yazsn seip, sa tklayn ve seri grafik trn deitir komutunu

sein.

Gelen pencerede izgi grafii sein ve tamam dmesine tklayn. Yeni oluan grafik bize iki deeri bir

arada gstermemizi ve aralarndaki uyumu grmemizi salar.


26/67

M 4.3.1.3 Belirli bir veri serisi iin grafik trn deitirme

Herhangi bir veri serisi iin grafik trn deitirmek iin, grafik zerinde e seilip, sa tklanarak

gelen menden Seri grafik trn deitir komutu altrlabilir.

M 4.3.1.4 Bir grafie veri serisi ekleme, varolan veri serisini silme

Bir grafie yeni bir veri serisi eklemek iin veriler excel sayfas zerinde seilip, kopyalanarak daha

sonra grafik zerine yaptrlabilir. Herhangi bir veri serisini silmek iin grafik zerinde e seilip, sa

tklanarak gelen menden Serileri sil komutu altrlabilir.

M 4.3.2 Grafii Biimlendirme

M 4.3.2.1 Grafik baln, gstergesini, veri etiketlerini yeniden konumlandrma

Grafik bal, gstergesi ve veri etiketleri ile ilgili ayarlar yapabilmek iinerit mensnden, grafii

seince alan Dzen mens kullanlabilir.Bu kutular ekran zerindeyken fare yardmyla tutulup

srklenerek istenilen yere tanabilir.


27/67

Grafik bal ortalanm balk yer paylam seildiinde grafiin iine yedirilecek, Grafiin

stnde seildiinde ise grafiin yer olarak da stnde yer alacaktr.

Grafik gstergesi (hangi rengin veya eklin hangi veriye ait olduunu gsteren kutu) sada, solda, ste

ve altta grntlenebilecei gibi, yer paylam seenekleriyle grafiin iine de yedirilebilir.

Veri etiketleri verinin stnde deerlerinin gzkmesidir. Bu gsterim iin de ortala, i son, d son

eitli seenekler Dzen mens altnda mevcuttur.


28/67

M 4.3.2.2 Deer eksenlerinin blmlendirmesi deitirme: gsterilecek minimum ve

maksimum saylar, aralklar

Eksendeki blmlendirmeyi deitirmek iin herhangi bir eksen seildikten sonra sa tklanp, ekseni

biimlendir komutu altrlr.

Gelen pencerede gsterilecek minimum say en az blmnden, en byk say en fazla blmnden

deitirilebilir. Aralk deerleri de ana birim deeri sabit seilip kutuya deer girilerek deitirilebilir.


29/67

M 4.3.2.3 Veri kaynan deitirmeden deer ekseni zerindeki grntleme

birimlerinin deitirilmesi: yzler, binler, milyonlar

Ekseni biimlendir penceresinde sol taraftaki Say blmn seip, sa taraftan kategori

blmnden say seilip 1000 ayrac kullan onay kutusu seilerek birim deitirilebilir.


30/67

M 4.3.2.4 Resim gsterilmesi iin stunlarn, ubuklarn, izim alannn grafik alannn

biimlendirilmesi

Stunlarn resim olarak gsterilebilmesi iin herhangi bir stuna ift tkladktan sonra, sol ksmdan

dolgu seenei ve orta blmden resim veya desen dolgusu seenei seilmelidir.


31/67

Resim dosya veya kk resim dmesine baslp seildikten sonra yn seilirse, seilen resim

stste bindirilerek stunlar oluturulur.

Tm stunlarn ekli deitirilmek isteniyorsa herhangi bir stun seildikten sonra sa tklanp, veri

serilerini biimlendir komutu seilmeli ve ayn ilemler tekrarlanmaldr.

Veri serisini biimlendir penceresi akken grafiin arka yzeyi yada grafiin bo kesimi seilip o

blmlere de resim yerletirilmesi ayn ekilde gerekletirilebilir.

M 4.4 Analiz

Pivot tablo bir tablodaki verileri yatay olarak grmeyi salar yani satrlarda bulunan bilgileri iste nilen

alanlara gre stunlara evirir. zellikle rapor hazrlarken verileri daha anlalr ve dzenli hale

getirmeyi salar. rnein bir sipari tablomuz var. Bir mterinin verdii her bir sipari bir satrda

gsteriliyor. Her mteri iin son 6 aylk sipari bilgilerini grmek istiyoruz. Birinci yntem her

hareketi alt alta yazmak olabilir ama daha anlalr ve dzenli bir rapor iin her mteri bir satrda yer

almal ve bu satrda son alt aya ait tm sipari tutarlarnn toplam gsterilmelidir. Bu durumda pivot

tablo kullanmak ileri olduka kolaylatrr.

M 4.4.1 Tablolarn kullanlmas

M 4.4.1.1 Pivot tablo oluturulmas, dzenlenmesi

Herhangi bir veri grubundan pivot tablo oluturmak iin Ekleeridinden Pivottable komutu seilir.


32/67

Gelen pencerede ncelikle veri grubu seilmesi istenir. Bunun iin ya Tablo/aralk kutusuna pivot

tablosu hazrlanmak istenen veri grubunun hcre adresi yazlmal yada fare yardmyla alma sayfas

zerinden seilmelidir. kinci olarak da tablonun yeni bir alma sayfasna m, varolan sayfa zerine

mi oluturulmas seenei seilmelidir. Temiz bir grnm iin yeni alma sayfasn seebilirsiniz.

Seimden sonra aadakine benzer bir ekran gelmelidir.

Bu sayfada sa taraftaki alanlar satr ve stun etiketleri ve deerler ksmna srklenerek deiik

raporlar elde edilebilir. rnein sadece tarihi stun etiketleri, rn satr etiketleri ve fiyat da


33/67

deerler ksmna srkleyerek aadaki ekilde rnlerin toplam satn, tarihe gre toplam satlar

ve dier birok detay grebileceiniz bir tablo elde edebilirsiniz.

M 4.4.1.2 Veri kayna deitirildikten sonra pivot tablonun gncellenmesi

Veri kaynanda bir deiiklik yaptktan sonra yani pivot tablonuzun verileri ald sayfada bir

deiiklik yaptktan sonra pivot tablodaki verilerin deimediini grrsnz. Deiikliklerin pivot

tablonuza yansmas iin pivot tabloda bir yere tkladktan sonra alan seenekler eridinden

yenile dmesine basmalsnz.

M 4.4.1.3 Pivot tablo ierisindeki verinin filtrelenmesi, sralanmas

Pivot tablo ierisindeki verinin filtrelenmesi ve sralanmas iin satr etiketleri ve stun etiketleri

yazlarnn yanndaki oklara tklayp, sralama ve filtreleme seeneklerini belirleyebilirsiniz.


34/67


35/67

Grup isminin deitirilmesi iin grup ismine tklanr ve stteki forml ubuundaki isim deitirilir.

Gruplarn kaldrlmas iinse grup ismine sa tklayp grubu z komutu altrlmaldr.

M 4.4.1.5 Tek girili, iki girili veri tablolarnn /oklu operasyon tablolarnn

kullanlmas

Tek girili veri tablosu

Bu rnekte ektiiniz birkredi iin farkl faiz oranlarnn aylk demenizi nasl etkileyeceini kolaylkla

grmenizi salayacak bir uygulama gerekletireceiz.


36/67

5000 liralk krediyi 36 ayda Yllk %5 faiz ile derseniz, aylk demeleriniz 149,85 lira olacaktr. (C5

hcresindeki forml =DEVRESEL_DEME(B5/12;C17;C16)olarak girilmitir.)

imdi dier faiz oranlar geerli olsayd, aylk demelerimiz ne kadar olacakt onu bulalm ncelikle

B5 ile C13 arasndaki hcreleri seelim veveri eridinden durum zmlemesi ve veri tablosu

komutunu altralm.

Veri tablosu diyalog kutusunda stun giri hcresi kutusuna $B$5 deerini girin.

Tamam dmesine bastmzda Excel otomatik olarak dier demeleri hesaplayp, gsterecektir.

kigirili veri tablosu

Bu rnekte ektiiniz bir kredi iin farkl faiz oranlarnn ve farkl deme srelerinin aylk demenizi

nasl etkileyeceini kolaylkla grmenizi salayacak bir uygulama gerekletireceiz.


37/67

5000 liralk krediyi 36 ayda Yllk %5 faiz ile derseniz, aylk demeleriniz 149,85 lira olacaktr. (B4

hcresindeki forml =DEVRESEL_DEME(C18/12;C17;-C16)olarak girilmitir.)

imdi dier faiz oranlar ve dier deme sreleri geerli olsayd, aylk demeler ne kadar olacakt onu

bulalm ncelikle B4 ile E13 arasndaki hcreleri seelim ve veri eridinden durum zmlemesi

ve veri tablosu komutunu altralm.

Veri tablosu diyalog kutusunda satr giri hcresi kutusuna $C$17, stun giri hcresi kutusuna

$C$18 deerini girin.

Tamam dmesine bastmzda Excel otomatik olarak dier demeleri hesaplayp, gsterecektir.


38/67

M 4.4.2 Sralama ve filtreleme

M 4.4.2.1Birden ok stundaki verilerin ayn anda sralanmas

Birden ok stundaki verilerin sralanmas iin ncelikle srala diyalog kutusunun almas gerekir.

Bunun iin veri eridinden srala komutu altrlmaldr.

Srala diyalog kutusunda ilk nce sralama lt kutusunda hangi kritere gre sralama yaplaca,

daha sonra dzen kutusunda kkten bye mi, bykten ke mi sralama yaplaca

seilmelidir. Daha sonra dzey ekle dmesine tklanarak ve lt ve sralama ekli girilerek ikinci

stun da ileme katlabilir. Excel sralamay ncelikle ilk setiiniz kritere gre yapacak, setiiniz

kriterde ayn deere sahip olan verileri ise kendi arasnda ikinci setiiniz kritere gre sralayacaktr.


39/67

M 4.4.2.2 stee gre liste oluturulmas ve istee gre arama

Excelde hazr baz listeler vardr ve siz de isterseniz kendi listenizi oluturabilirsiniz. Bu blme

ulaabilmek iin Dosya eridine tklayp Seenekler komutunu altrn.

Gelen pencerede sol tarafta gelimi seeneine tklayn ve sa taraftaki blmde aa doru

kaydrarakzel listeleri dzenle dmesini bulup, tklayn.

Excelin ierisinde nceden tanml listeleri gryorsunuz, gnler ve aylar. Siz de ekle dmesine

tklayp aralarna virgl iareti koyarak kendi listenizi oluturabilirsiniz. Veya bu deerler bir yerde,

rnein bir alma sayfasnda sralysa veri al dmesiyle otomatik aktarabilirsiniz.


40/67

Bu tanmlamay yaptktan sonra sralama esnasnda dzen dmesine tkladktan sonra zel liste

seeneini seip yeni girdiiniz bu listedeki sralamaya gre sralama yaplmasn salayabilirsiniz.


41/67

M 4.4.2.3 Bir yerdeki bir listeyi otomatik olarak filtreleme

M 4.4.2.4Bir listeye otomatik filtre seenekleriniuygulama

M 4.4.2.5Otomatik alt toplam zelliini kullanma

Excelde filtre uyguladktan sonra bir hcreye otomatik toplam komutunu eklerseniz o komutalttoplam komutu olarak devreye girer. Bu da size filtre zelliklerini her deitirdiinizde sadece

ekrandaki verilerin toplamn grme olana salar.

Alttaki resimlerde filtre deitirildiinde D12 hcresine dikkat edin. Hibir ilem yapmanza gerek

kalmadan, o an grlen hcrelerin fiyatlarnn toplandn greceksiniz.

M 4.4.2.6ereve detay seviyelerini ama, kapama

Veri eridi zerindeki gruplandr ve grubu z dmeleri kullanarak hcre aralklarn birbirine

balayarak geniletebilir yada daraltabilirsiniz.

M 4.4.3 Senaryolar

Senaryo, Microsoft Office Excel'in kaydettii ve alma sayfanz zerinde otomatik olarak

deitirebildii bir deerler kmesidir.

Senaryolar, durum zmlemesi aralar olarak adlandrlan komut takmnn bir parasdr.

Senaryolar kullandnzda, durum zmlemesi yaparsnz.

Durum zmlemesi, yaplan deiikliklerin alma sayfasndaki formllerin sonularn ne ekilde

etkileyeceini grmek iin hcrelerdeki deerleri deitirme ilemidir. Farkl deer kmeleri oluturup

kaydetmek ve bunlar arasnda gei yapmak iin senaryolar kullanabilirsiniz. Ayrca, tek bir alma


42/67

sayfasndaki tm senaryolar bir araya getiren bir senaryo zet raporu da oluturabilirsiniz. rnein,

eitli olas gelir dzeylerini ve giderleri karlatran birka farkl bte senaryosu hazrlayabilir ve

ardndan senaryolar yanyana karlatrmanza olanak tanyacak bir rapor oluturabilirsiniz.

M 4.4.3.1 Senaryo oluturma

Bir toptancn aadaki ekilde bir alveri hesab olduunu varsayalm. %1 orannda kar elde ederseve rnlerden E stununda belirtilen miktarlarda satarsa toplam kar 36,66 TL olacaktr.

imdi kar orann %5, %10, %25 ve %40 olacak ekilde deitirirsek neler olacan grebileceimiz bir

senaryo oluturalm. ncelikle veri eridinden Durum zmlemesi ve senaryo yneticisi

komutunu altrn.

Gelen diyalog kutusunda ekle dmesine tkladktan sonra, bir senaryo ad girin ve deiecek

hcrenin adresini girin. tamam dmesine tklaynca gelen kutuya da 0,05 yani %5 deerini girin

ve tamam dmesine tklayn. Senaryonuzun eklendiini greceksiniz.


43/67

Dier senaryolar da (%10, %25, %40) ayn ekilde ekleyin.

M 4.4.3.2Senaryolar gsterme, dzenleme, silme

Veri eridinden Durum zmlemesi ve senaryo yneticisi komutunu altrdktan sonra gelen

pencereden senaryolar dzenleme ve silme ilemlerini gerekletirebilirsiniz.

M 4.4.3.3Senaryo zet raporu oluturma

Senaryolar girdikten sonra nce senaryo yneticisini an ve zet dmesine tklayn. Her senaryo

sonunda hangi hcreye bakacanz belirtin. Bu rnek iin her durum iin toplam kar kontrol etmeniz

gerekiyor o yzden F7 deerini girmelisiniz. tamam dmesine bastnzda yeni bir alma

sayfasnda 5 deiik durum iin toplam kar miktarlarn grebilirsiniz.


44/67

M 4.5 Dorulama ve denetleme

Excelde hcreye veri girii yaparken hata yaplmamasn salamak iin dorulama ilemlerini,

formllerde ve dier ilemlerde hata olmamas iin denetleme ilemlerini kullanabilirsiniz.

M 4.5.1 Dorulama

M 4.5.1.1Bir hcre grubuna veri girii iin dorulama kriterleri (tamsay, ondalkl,

liste, tarih, zaman) belirleme, kriterleri dzenleme

Bir hcreye ya da hcre grubuna girilecek verinin tipini ve tahmini deerini biliyorsanz, bu kriterleri

Excele tantarak veri giriinin hatasz olmasn salayabilirsiniz. Kriter eklemek iin ncelikle kriterin

etkin olaca hcre veya hcre grubunu sein ve veri eridinden veri dorulama komutunu

altrn.

Bu ayar penceresinde veriniz sayysa tam say veya ondalk say olarak tipini, alaca en byk ve en

kk deeri girebilirsiniz. Tarih ve saat tipi verilerde de benzer kstlamalar yapabilirsiniz. Metin tipi

verilerde en az ve en fazla karakter says belirtebilirsiniz. Veya herhangi bir yere bir liste oluturup,

sadece o liste ierisindeki verilerden birinin girilmesini salayabilirsiniz.


45/67

M 4.5.1.2Giri mesaj ve hata mesaj belirleme

veri dorulama penceresi ierisindeki girdi iletisi sekmesindeki ayarlarla hcre seildii anda

kullancya bir uyar mesaj gsterebilir, hata uyars sekmesindeki ayarlarla da yanl veri

girildiinde gsterilecek hata mesajn belirleyebilirsiniz.

M 4.5.2 Denetleme

M 4.5.2.1 Etkileyen ve etkilenen hcreleri izleme. Eksik olan etkilenen hcreleri

belirleme

Excelde ok miktarda forml ieren sayfalarda bazen formlleri takip etme ii zorlaabilir. Bu ilemi

basite yapabilmek iin ierisinde forml olan bir hcreye gelip Formller ara ubuuna gelip,

Etkileyenleri izle dmesine basabilirsiniz.Mavi bir okla o hcredeki sonucun hangi hcreler

tarafndan oluturulduunu bulabilirsiniz.


46/67

Etkilenenleri izle dmesiyle ise o anda zerinde bulunduunuz hcrenin hangi hcrelerdeki

deerleri etkilediini grebilirsiniz.

M 4.5.2.2alma sayfasnda sonular yerine formlleri gsterme

Formller ara ubuunda Formlleri gster dmesine basarak, alma sayfas zerinde

deerler yerine formllerin gsterilmesini salayabilirsiniz.


47/67

M 4.5.2.3Yorum ekleme, dzenleme, silme, gizleme, gsterme.

Gzden geir eridindeki yeni aklama dmesini kullanarak istediiniz bir hcreye aklama

ekleyebilirsiniz.

Aklama eklediiniz hcrenin sa st kesinde kk bir krmz gen belirecek ve zerine

geldiinizde aklama gzkecektir.

Aklamay silmek, gizlemek/gstermek ve dzenlemek iin hcreye sa tklayp alan mendeki

komutlar kullanabilirsiniz.

M 4.6. retkenlii Arttrma


48/67

Excelde imdiye kadar rendiiniztemel zelliklerin yannda, program asndan kullanm kolayl

salayan baz zelikler vardr. Hcre isimlendirme, zel yaptrma seenekleri kullanma, ablonlardan

yararlanma ve makrolar bu zelliklerden bazlardr.

M 4.6.1 Hcreleri simlendirme

M 4.6.1.1 Hcreleri isimlendirme, varolan isimleri silme

Excelde belli bir hcreye ya da hcre grubuna isim vererek, daha sonra bu ismi formllerde kullanp

hcre adresleri ile uramaktan kurtulabilirsiniz. Bu ekilde oluturduunuz formller de daha sonra

size veya alma sayfasnz inceleyen baka bir kiiye daha anlaml gelecektir.

Yukardaki rnekte F stunundaki kdv oranlarn (%1, %8 ve %18) tek tek isimlendirelim. Bunu

yapmak iin F2 hcresini setikten sonra krmz ile iaretlenmi ad kutusuna oran1 yazn. Dier iki

hcreyi de tek tek seip, isimlerini oran8 ve oran18 olarak deitirin.

Ayn ekilde C2den C4e kadar hcreleri seip, isimlerini tutar olarak deitirebilirsiniz. Bu

aamadan sonra tutar kelimesi her yerde C2:C4 iaret edecektir.

M 4.6.1.2Fonksiyonlarda hcre isimlerini kullanma

Hcre isimlerini hcre adresi yerine kolaylkla kullanabilirsiniz. rnein imdi C2 hcresinde rnn

kdv tutarn hesaplarken =B2*F2 yazmak yerine =b2*oran1 yazabilirsiniz.

Ayn ekilde rnlerin ortalama sat fiyatn bulmak iin =ortalama(tutar) yazmanz yeterlidir.


49/67

M 4.6.2 zel yaptr

M 4.6.2.1zel yaptr seeneklerini kullanma: ekle, kar, arp, bl

zel yaptrma seeneklerini kullanarak kopyalayarak veya keserek hafzaya aldnz bir say ilehedef hcredeki say arasnda bir aritmetiksel ilem gerekletirilmesini salayabilirsiniz.

rnein B2 hcresindeki 18 saysn kopyaladnz. D2 hcresine gelip yaptrrsanz 18 says hcre

ierisindeki 25 saysnn yerini alacaktr. Ama zel yaptr komutunu altrrsanz bir diyalog

kutusu alacaktr.


50/67

Bu pencerede ilem blmnden topla komutunu seip tamam dmesine tklarsanz 18 ve 25

saylarnn toplanarak, hcreye 43 deerinin yazldn grebilirsiniz. kar, arp ve bl komutlar da

ayn ekilde kullanlabilir.

M 4.6.2.2zel yaptr seeneklerini kullanma: deerleri, saylar, ilemi tersine

evir

zellikle formlle alyorsanz kopyala/yaptr ilemlerinde bazen istemediiniz sonular elde

edebilirsiniz. nk excel kopyala/yaptr ilemleri srasnda kopyaladnz yerde herhangi bir forml

varsa, hcre ierisindeki forml sonucunda elde edilen deeri deil, formln kendisini hafzaya

kopyalar ve hedef hcreye yaptrma ilemi gerekletirildiinde forml o hcrenin adresine gre

yeniden oluturur. Bunu nlemek iin zel yaptr komutu kullanlmaldr.

Bu rnekte 3. satrdaki hcrelere bir stteki saylarn %10unu alacak bir forml yazld. imdi B3 -E3

aras hcreleri kopyalar ve iki alttaki satra yaptrrsanz 4 hcrede de 0 deerini grrsnz. Saylar

almak istiyorsanz zel yaptr blmnden deerler komutunu semeniz gerekmektedir.


51/67

Herhangi bir satr grubundaki saylar seip, bunlar alt alta stunlara gelecek ekilde yaptrmak

istiyorsanz zel yaptr diyalog kutusundan ilemi tersine evir kutusu seile hale getirilmelidir.

M 4.6.3 ablonlar

Excel yazlmnda hazr olarak bulunan veya kendiniz oluturabileceiniz ve dier benzer alma

kitaplar iin temel olarak kullanlan alma kitaplarna ablon ad verilmektedir. alma kitaplar ve

alma sayfalar iin ablonlar oluturabilirsiniz. alma kitaplar iin varsaylan ablona kitap.xltx ad

verilir. alma sayfalar iin varsaylan ablona sayfa.xltx ad verilir.

M 4.6.3.1Varolan bir ablondan bir alma kitab oluturma

Excel ierisinde hazr olarak buluna bir ablonu kullanarak dzenleme iin ok fazla uramadan,

sadece verileri girerek profesyonelce gzken excel tablolar hazrlayabilirsiniz. Bu ilem iin ncelikle

st taraftaki erit menlerinde Dosya sekmesine tklayarak Backstage grnmn ekrana

getirin.


52/67

Sol taraftan Yeni komutuna tklayn. Eer Internet balantnz varsa, orta alt blmdeki Office.com

ablonlar blmnden bir kategoriye tklayarak ve alt kategorileri seerek bir ok ablona

ulaabilirsiniz. rnein nce Bteler, sonra bteleri sonra da Kk iletme gider sayfasna

tklarsanz aadaki gibi bir excel dosyas hazr olarak karnza gelecektir. Bu dosya zerinde

istediiniz rakamlar kolayca deitirebilirsiniz.

Eer Internet balantnz yoksa kullanabileceiniz ablon says kstldr. Backstage grnmn

atktan sonra Yeni komutundan sonra rnek ablonlar komutuna tklayarak o an bilgisayarnzda

kurulu ablonlara ulaabilirsiniz.


53/67

M 4.6.3.2Bir ablonu dzenleme

Varolan bir ablonu dzenleyebilir ve yeni halini kaydederek daha sonra oluturacanz dosyalar iin

o dosyann temel olarak alnmasn salayabilirsiniz. Excel yazlmndaki rnek ablonlar genellikle

C:\Program Files\Microsoft Office\Templates\1055 klasrnde yer almaktadr. Buradaki dosyalar

ap, zerinde gerekli deiiklikleri yaptktan sonra farkl kaydet komutunu seip dosya tr olarak

Excel ablonu .xltx seeneini seip kendinize zg ablon dosyalar oluturabilirsiniz.

Kendi oluturduunuz ablonu kullanmak iin backstage grnmndeyken Yeni komutuna

tkladktan sonra sa taraftan var olandan yeni komutunu altrp ablon dosyasn semelisiniz.

M 4.6.4 Balama, gmme ve veri alma

M 4.6.4.1 Hiperbalant ekleme, dzenleme ve silme

Excel yazlmnda ayn bir web sayfasnda olduu gibi balantlar verebilir ve bu ekilde kullanclar

birok veri kaynana ynlendirebilirsiniz.

rnein bir Word dosyasna balant vermek iin, balantnn gzkmesini istediiniz hcreye sa

tklayn ve kpr komutunu altrn.


54/67

Alan pencereden eklemek istediiniz dosyann yerini bulun ve dosyay sein.

Tamam dmesine bastnzda excel alma sayfanzda istediiniz hcrede bir balant belirecek ve

tkladnzda o dosyann almas salanacaktr. Ayn ekilde bir web sayfasna da balant

verebilirsiniz.

Varolan bir kprye sa tkladnzda gelen menden Kpry kaldr ve kpry dzenlekomutlaryla kpry kaldrabilir veya dzenleyebilirsiniz.


55/67

M 4.6.4.2alma kitab iinde, alma kitaplar arasnda, uygulamalar arasnda veri

balants kurma

Excel ierisinde veri balantlar kurarak ayn verilerin birok alma kitabna girilmesini

engelleyebilir, zaman ve kaynak tasarrufu salayabilirsiniz. Bylece kaynak dosyadaki verileri

deitirildiinizde, o dosyadaki verileri kullanan dier dosyalardaki veriler de deitirilmi olur. Bu

gncelleme ilemi dosyalar her aldnda gerekletirilir.Bir balant kurmak iin ncelikle kaynak dosyadaki verileri semeli ve hafzaya kopyalamalsnz.

Daha sonra bu verileri kullanacak excel dosyasn an ve verileri yaptrmak istediiniz hcreye satklayarak zel yaptr komutunu altrn.


56/67

Gelen diyalog kutusunda sol alttaki ba yaptr dmesine tklayn.

Bir nceki excel sayfasnda olan verilerinizin yeni excel sayfasna da eklendiiniz greceksiniz. imdi

kaynak dosyadaki isimleri deitirdiinizde dier dosyada da bu isimlerin deitiini grebilirsiniz.

M 4.6.4.3Bir balanty gncelleme, kesme

Varolan balantlar grmek, dzenlemek ve balantlar kesmek iin veri eridindeki balantlar

blmndeki Balantlar dzenle komutunu altrabilirsiniz. Herhangi bir balanty seip

balanty kes dmesine tklayarak o balanty sonlandrabilirsiniz.


57/67

M 4.6.4.4Bir metin dosyasndan veri alma

erisinde virgl, noktal virgl gibi bir iaretle ayrlm veriler bulunan bir metin dosyasndaki

bilgilerin excele aktarlmasn kolayca salayabilirsiniz.

Bu ilem iin ncelikle dosya a komutunu altrmal ve dosya tr ksmndan tm dosyalar

setikten sonra metin dosyasn semelisiniz. Daha sonra karnza metin alma sihirbaz gelecektir.

lk aamada verinin snrlandrlm dosya trnde olduunu belirtiyoruz.


58/67

kinci admda verilerimizin arasnda virgl iareti olduunu belirtiyoruz.

nc admda isterseniz her stundaki verilerin veri tipini belirleyebilirsiniz. son dmesine

tkladnzda verilerinizi bir excel sayfasna aktarldn grebilirsiniz. Farkl kaydet komutunu

altrarak dosyay kaydetmeyi unutmayn.


59/67

M 4.6.5 Otomatikletirme

Microsoft Office paketi ierisinde tekrar edilen rutin ilemleri otomatik hale getirmek iin makro

yaps kullanlmaktadr. Excel'de makro kayd yaptnzda, yapm olduunuz ilemler arka planda

excel iin uyarlanm visual basic programlama diline evirir. Kaydedilen kod zerinde daha sonra

dzenleme ilemleri de yaplabilmektedir.

Makrolar srekli tekrarlanmak zorunda kalnan ilemleri otomatik hale getirir. Her defasnda birok

ilem yaparak hazrladnz raporu makro kullanarak tek bir tklama ile alabilirsiniz. Her gn

hazrladnz farkl raporlar ierik olarak dzenledikten sonra ekil olarak standart bir yapya

oturtmak iin birden ok ilem yapmak zorunda kalyorsanz makro oluturmak ilerinizi kolaylatrr.

M 4.6.5.1 Basit bir makro kaydetme: sayfa dzenin deitirilmesi, istee bal sayfa

numaras belirleme, belirli bir hcre grubuna bir biimlendirme uygulama,

altbilgi/stbilgi olarak alan girme gibi

Diyelim ki baz excel sayfalarnda kenar boluklarnn, sayfa ynlendirmesinin ve kulland temann

normalden farkl olmasn istiyorsunuz. Bu deiiklikleri yapmak her excel dosyas iin en az 8 -9

tklamayla gerekletirilebilir. Ama makro kaydederek tek bir tu takmna baslmasyla bu ilemleri

yaptrabilirsiniz.

Makro kaydetmek iin ncelikle stteki eritte gelitirici sekmesinin ak olmas gerekmektedir.

Ak deilse amak iin dosya eridine tklayn ve seenekleri altrn.

Gelen pencereden sol blmden eridi zelletir komutunu sein ve en sadaki blmdeki

gelitirici sekmesinin yanndaki kutuyu iaretleyin.


60/67

Tamam dmesine tkladnzda yukarda gelitirici isimli yeni bir erit bal eklendiini

greceksiniz. imdi makro kaydetmek iin gelitirici sekmesine tklayn ve makro kaydet

komutunu altrn.

Makro kaydet diyalog kutusunda ncelikle makronuza aklayc bir ad vermelisiniz. Ksayol tuu

ksmnda hangi tulara basarak makroyu altracanz girmelisiniz. Makronun saklanaca yer

olarak bu alma kitab seeneini seerseniz, kaydettiiniz makro sadece bu kitap iin

altrlabilir. Kiisel makro alma kitab seeneini seerek kendi makro komutlarnzdan oluan bir

ktphane oluturabilirsiniz. Tamam dmesine tkladnzda makro kaydnz balam olacaktr.

Bundan sonra yapacanz her hareketin makronun iine kaydedileceini unutmayn.


61/67

nce sayfa dzeni eridini an ve sayfa kenar boluklarn dar, ynlendirmeyi yatay ve temay da

bileik olarak deitirin. Bu arada baka komutlar altrmayn. Bu ilemleri yaptktan sonra tekrar

gelitirici sekmesini an ve kayd durdur dmesine tklayn. Bu ekilde makro kaydn sonlandrpnormal alma moduna geebilirsiniz.

M 4.6.5.2Makro altrma

Kaydettiiniz makrolar altrmak iin kayttan nce girdiiniz ksayol tularna basmanz yeterlidir.Ksayol tuunu hatrlamyorsanz alt+F8 tular ya da gelitirici sekmesinden makrolar komutlarna

tklayarak makro diyalog kutusunu aabilirsiniz. Bu kutuda o an kaytl makrolar grebilir ve herhangi

birisini seip altr dmesine tklayarak altrabilirsiniz.


62/67

M 4.6.5.3Makroyu ara ubuunda bir dmeye atama

Makroyu daha kolay ulalabilir hale getirmek iin hzl balat ara ubuuna ekleyebilirsiniz. Bunun

iin dosya eridine tklayarak seenekleri altrn.

Daha sonra gelen pencerede soldaki listeden hzl eriim ara ubuunu sein. Komutlar sein

kutusundan makrolar sein. Alttaki listeden kaydettiiniz makronun ismini bulun ve sein. Orta

blmdeki ekle dmesine tklayn. Tamam dmesine tkladnzda sol stteki dmelerin yann

makro altrmak iin dmenizin eklendiini grebilirsiniz.


63/67

4.7 Ortak alma

Baz durumlarda bir excel dosyas zerinde birden ok kiinin ilem yapmas gerekebilir. zellikle bu

dosya bir ok alma sayfasndan ve bir ok hcreden oluuyorsa dosya zerinde alan kiiler

kendilerinden nce dosya zerinde hangi almalar yapldn takip etmekte zorlanabilirler. Bu gibi

durumlarda bir iki yardmc excel arac alanlarn ilerini kolaylatrabilir.

M 4.7.1 zleme ve Gzden geirme

M 4.7.1.1Deiiklikleri izleme zelliini ama/kapama. Deiiklikleri zel

grntleme seenekleri kullanarak izleme

Herhangi bir excel dosyas zerinde son yaplan deiiklikleri grntlemeniz mmkndr. Ama bunu

yapabilmek iin ncelikle bu zelliin aktif hale getirilmesi gerekmektedir. Aktif hale getirmek iin

gzden geir eridindeki deiiklikleri izle ve ardndan deiiklikleri vurgula komutlar

altrlmaldr.

Gelen kutuda dzenlerken deiiklikleri izle kutusunu aktif hale getirin ve tamam dmesine basn.

Bu aamadan sonra yaplan deiiklikler excel tarafndan kaydedilecek ve size saat, tarih ve

aklamasyla birlikte gsterilecektir.


64/67

M 4.7.1.2Bir alma kitabndaki deiiklikleri kabul etme/reddetme

Yukardaki aamalar gerekletirdiyseniz, alma kitabnda yaplan deiiklikleri kabul edebilir veya

reddedebilirsiniz. Bunun iin deiiklikleri izle komutu altndaki deiiklikleri kabul et/reddet

komutunu altrn ve ilk gelen kutuda tamam dmesine basn. Excel daha sonra size deiiklikleri

tek tek gsterecek ve kabul etme ve reddetme iin seenekler sunacaktr.

M 4.7.1.3alma sayfalar karlatrma, birletirme

ki alma sayfasn karlatrmak ve ikisini birletirmek mmkndr. Bunun iin ncelikle almakitabn yukardaki blmde anlatlan ekilde deiiklikleri izleyecek hale getirip kaydetmeli ve dier

kullancya gndermelisiniz.

Deitirilip gelen dosya ile sizdeki dosyay daha sonra karlatrabilirsiniz. Bunun iin ncelikle

alma kitaplarn karlatr ve birletir ksayolunu hzl balat ara ubuuna eklemelisiniz.


65/67

Daha sonra hzl balat ara ubuuna eklenen bu dmeyi kullanarak iki dosyay karlatrma

imkanna kavuabilirsiniz.

M 4.7.2 Gvenlik

M 4.7.2.1Bir alma sayfas iin ifre korumas ekleme/kaldrma: ama korumas,deitirme korumas

M 4.7.2.2 Hcreleri, alma sayfasn ifre ile koruma/korumay kaldrma

Bir alma sayfasna ifre korumas ekleyerek dosyanzn almasn veya iinde deiiklikler

yaplmasn sadece ifre bilenlerin yapmasn salayabilirsiniz.Bu ilem iin ncelikle dosya eridine

tklayarak backstage grnmn an. Soldaki blmden bilgi kategorisini sein. Ortadaki blmde

alma kitabn koru dmesini greceksiniz.

Buradaki komutlar yardmyla dosyann almas, dosyadaki hcrelerdeki bilgilerin deitirilmesi, yenialma sayfalar eklenmesi, alma sayfalarnn yapsnn deitirilmesi, farkl kiilere farkl yet kiler

verilmesi salanabilir. Bu ilemlerin biri/birka/hepsi aktif hale getirilebilir. Her ilem iin gerekli ifre

farkl olarak belirlenebilir.


66/67

M 4.7.2.3Formlleri gizleme, gsterme

Excel sayfasnda bazen yazdnz formllerin dier insanlar tarafndan grlmesini ve deitirilmesiniistemeyebilirsiniz. Bunu yapmak iin ncelikle forml yazl olan hcrede sa tklayp hcreleri

biimlendir komutunu altrn. Gelen pencerede en sadaki sekme olan koruma sekmesini an

ve gizli kutusunuiaretleyin. imdi sayfa korumasn atnzda o hcredeki formln

gzkmediini fark edeceksiniz.


67/67

Documents

Iler i Excel