38
. ,1 - , , 1 Mill-Uffi//ju tal-Prim Ministru g[al MEP Laburista, Claudette Abela Baldacchino se tibqa’ tiffa//ja akku]i ta’ frodi WARA LI :IET ELETTA FIL-PARLAMENT EWROPEW B’ELEZZJONI KA}WALI L-akku]i ta’ frodi se jibqg[u minn Matthew Bonett , - - - - , - . , , - , - - - - . , - . , - - - , - 1 , - - - . - - , - - - , - - - - . - - - , - , . - , - - ; . , - - - - , - - , , - - , . g[al pa;na 6 IL-KSUR TAL-KODI?I TAL-ETIKA MINN MINISTRI LABURISTI Ministri Laburisti f’aktar ka]i ta’ prattika privata Il-Ministru George Vella jara l-pazjenti u jirreferihom g[al medi/ini b’xejn Mal-bieb tal-klinika tas-Segretarju Parlamentari Michael Farrugia, il-pazjenti mg[arrfa li hu qed jara l-pazjenti fi spi]erija Is-Segretarju Parlamentari Franco Mercieca mhux biss kompla bl-operazzjonijiet, i]da ]amm l-appuntamenti tal-vi]ti Ara pa;ni 5, 7, 40 Il-Ministru, it-Tabib George Vella, dan ix-xahar stess iffirma referenza medika biex pazjent jing[ata l-medi/ini b’xejn Avvi] li twa[[al mal-bieb tal-klinika tas-Segretarju Parlamentari, it-Tabib Michael Farrugia, li tirreferi lill-pazjenti biex jaraw it-tabib fi spi]erija fin-Naxxar

Il-Mument 28 t'April 2013

Embed Size (px)

DESCRIPTION

Il-Mument 28 t'April 2013

Citation preview

Page 1: Il-Mument 28  t'April 2013

€0.75

Numru 2,160

Il-add, 28 ta’ April, 2013

Mill-Uffi//ju tal-Prim Ministru g[al MEP Laburista, ClaudetteAbela Baldacchino se tibqa’ tiffa//ja akku]i ta’ frodi

WARA LI :IET ELETTA FIL-PARLAMENTEWROPEW B’ELEZZJONI KAWALI

L-akku]i ta’ frodise jibqg[uminn Matthew Bonett

Claudette Abela Baldacchino, il-Membru tal-ParlamentEwropew Laburista li nhar l-Erbg[a li g[adda kienet eletta fl-elezzjoni ka]wali, se tibqa’ tiffa//ja akku]i ta’ frodi quddiem il-Qorti Maltija. Dan, peress li, bl-akbar probabbiltà, hi ma kinitxting[ata l-immunità fil-kariga l-;dida tag[ha ta’ Membru fil-Parlament Ewropew. Intant, ilbiera[ hi kkonfermat li mhux setfittex li ting[ata l-immunità.

Flimkien ma’ seba’ persuni o[ra, Claudette Abela Baldacchinotinsab akku]ata quddiem il-Qorti ta’ Malta bi frodi g[ad-dannutal-Kummissjoni Ewropea, is-somma ta’ kwa]i €100,000 fuqspejje] tal-ivvja;;ar meta kienet parti mill-Asso/jazzjoni tal-Kunsilli Lokali. L-eks ;urnalista tas-Super One, allegatamentwettqet dan l-att fil-perijodu meta kienet Sindku tal-Qrendi, tantli l-Partit Laburista ma [alliex lil Abela Baldacchino tikkontestal-a[[ar elezzjoni tal-Kunsill Lokali f’din il-lokalità.

I]da Claudette Abela Baldacchino xorta wa[da tefg[et in-nomina tag[ha g[all-elezzjoni ka]wali tal-Parlament Ewropew, u;iet eletta meta [adet post il-Vi/i Prim Ministru, Louis Grech.Aktar kmieni din il-;img[a, Net News ]vela li xi uffi/jali tal-Partit Laburista g[amlu pressjoni fuq Abela Baldacchino biex matitfax in-nomina tag[ha; i]da xorta wa[da g[addiet tag[ha.

Wara li ;iet eletta, bdew iqumu bosta dubji dwar il-futur tal-ka] pendenti fil-Qorti fil-konfront ta’ Abela Baldacchino, ankiwara numru ta’ stqarrijiet mill-Vi/i Kap tal-Partit Nazzjonalista,Simon Busuttil, u mill-Vi/i Kap tal-Partit Popolari Ewropew,Manfred Weber.

g[al pa;na 6

IL-KSUR TAL-KODI?I TAL-ETIKA MINN MINISTRI LABURISTI

Ministri Laburisti f’aktarka]i ta’ prattika privata Il-Ministru George Vella jara l-pazjenti u jirreferihom

g[al medi/ini b’xejn Mal-bieb tal-klinika tas-Segretarju Parlamentari Michael Farrugia,

il-pazjenti mg[arrfa li hu qed jara l-pazjenti fi spi]erija Is-Segretarju Parlamentari Franco Mercieca mhux biss kompla

bl-operazzjonijiet, i]da ]amm l-appuntamenti tal-vi]ti

Ara pa;ni 5, 7, 40

Il-Ministru, it-Tabib George Vella, dan ix-xahar stess iffirma referenza medikabiex pazjent jing[ata l-medi/ini b’xejn

Avvi] li twa[[al mal-bieb tal-klinika tas-Segretarju Parlamentari, it-Tabib Michael Farrugia,li tirreferi lill-pazjenti biex jaraw it-tabib fi spi]erija fin-Naxxar

Page 2: Il-Mument 28  t'April 2013

2 A[barijiet Lokali Il-add, 28 ta’ April, 2013

Proposta tal-Partit Laburista li b’mod konkret tfisserfri]a fil-pagi, fi ftit sig[at inqalbet ta’ ta[t fuq mill-Ministeru tal-Finanzi stess. Minkejja /-/a[da mill-Ministeru tal-Finanzi, din il-proposta b’insistenza tal-imsie[ba so/jali, partikularment it-trade unions, g[adtrid ti;i diskussa mill-Kunsill Malti g[all-I]viluppEkonomiku u So/jali (MCESD) kif ikkummentaw ma’il-mument.

F’kummenti li Edward Scicluna, il-Ministru tal-Finanzi, ta lbiera[ lil sezzjoni tal-media lokali, huwaippropona dak li sejja[ “escape clause” g[all-g[oti ta]-]ieda tal-g[oli tal-[ajja, kemm-il darba l-pajji] ikung[addej minn ]mien ekonomiku diffi/li. Dan ifisser,skont Edward Scicluna, li jekk l-ekonomija tkun sejra[a]in, hu lest jikkunsidra fri]a fil-paga, sinonima [afnama’ Gvernijiet Laburisti pre/edenti. Madankollu, aktartard fi stqarrija, l-istess Ministru g[amel gabrijola u qal limhux veru se jmiss il-COLA; i]da fl-istess stqarrija ma/a[adx b’mod spe/ifiku dak li ;ie rrappurtat fil-;urnali.

F’kumment li ta lill-;urnal The Times tal-biera[,Edward Scicluna qal li hu qed jipproponi dak li sejja[“escape clause” g[all-mekkani]mu ta]-]ieda tal-g[olital-[ajja fi ]mien meta l-ekonomija tkun g[addejja minnperijodu diffi/li. Hu fakkar li kien di;à g[amel din il-proposta meta kien jokkupa l-kariga pre/edenti tieg[ub[ala konsulent ta’ min i[addem, meta kien twaqqaf il-mekkani]mu tal-COLA.

Din il-proposta ma kinitx fil-programm elettorali tal-Partit Laburista u tistona mhux ftit ma’ dak li kien qediwieg[ed Joseph Muscat qabel l-elezzjoni. Din il-proposta tmur kontra l-weg[da elettorali ta’ Muscat lijo[loq “klassi tan-nofs” ;dida. Il-proposta tal-“escapeclause” g[a]-]ieda tal-g[oli tal-[ajja fakkret lil [afna fil-proposta tal-living wage, li wkoll kienet se twassal g[all-

fri]a tal-paga minima. Dik il-proposta kienet tpo;;ietfuq l-ixkaffa wara kritika [arxa.

Minkejja li l-Ministeru g[all-Finanzi qal li mag[andux fuq l-a;enda tieg[u l-ebda bidla fil-COLA,kollox jindika li din il-proposta hija wa[da minn numruta’ proposti li g[ad iridu ji;u diskussi fl-MCESD.William Portelli, il-President tal-Konfederazzjoni tat-

Trade Unions Maltin (CMTU), qal li kwalunkwe tibdilfil-COLA jrid ikun diskuss u jsir bi qbil mal-imsie[baso/jali fi [dan l-MCESD. Josef Vella, is-Segretarju:enerali tal-Union addiema Mag[qudin (UM), qal lil-unions g[ad iridu jiddiskutu x’tittratta l-proposta g[axg[adha ma saritx diskussjoni fuq dan is-su;;ett. ToniZarb, is-Segretarju :enerali tal-General Workers’ Union(GWU), qal li kollox irid isir b’diskussjoni u bi qbil fl-MCESD. Huwa qal li fl-a[[ar sentejn, fl-MCESD kienetg[addejja diskussjoni minn kumitat imwaqqaf appostabiex jing[ataw proposti dwar il-COLA. Hu ]ied li l-GWU qed tipproponi li g[andha titkompla d-diskussjonifl-MCESD biex l-imsie[ba jaraw ir-rapport ta’ din il-Kummissjoni. Meta mistoqsi dwar il-proposta tal-GWUli ]-]ieda tal-g[oli tal-[ajja ting[ata darbtejn fis-sena,Toni Zarb qal li din il-proposta wkoll se tidda[[al fir-rapport finali tal-MCESD.

Joe Farrugia, id-Direttur :enerali tal-Asso/jazzjoni ta’Min I[addem, qal li dan il-mekkani]mu g[andu ji;irivedut l-iktar biex meta l-ekonomija tkun f’mumentdiffi/li, il-pi] tal-g[oti tal-g[oli tal-[ajja ma jaqaxawtomatikament fuq min i[addem. Huwa qal li jekk dakli qed jg[id il-Ministru Scicluna huwa pass f’din id-direzzjoni, jista’ jkun ta’ benefi//ju g[all-kompetittivitàtal-pajji]. Gejtu Vella, konsulent trejdjunjonistiku, qal lidin il-proposta ma tg[inx lill-[addiema jissalvag-wardjaw il-livell tal-g[ajxien tag[hom. Hu sa[aq li dini]-]ieda g[andha tibqa’ ting[ata f’kull /irkustanza biexikun issalvagwardjat il-livell tal-g[ajxien tal-[addiema.

Sadattant, qed iqumu wkoll g[add ta’ mistoqsijietdwar kif din il-proposta se tkun qed tolqot i]-]ieda tal-g[oli tal-[ajja li ting[ata lill-pensjonanti, u l-proposta liting[ata ]-]ieda tal-g[oli tal-[ajja pro-rata lill-istudenti lis’issa g[adhom jir/ievu l-istipendju.

Gabrijola mill-Ministru tal-FinanziIl-Ministru tal-Finanzi, Edward Scicluna, jipproponi “escape clause” g[all-mekkani]mu li jintu]a biexting[ata ]-]ieda g[all-g[oli tal-[ajja, li tfisser pagi ffri]ati u f’inqas minn 24 sieg[a ji/[ad kliemu stess.Il-unions f’kummenti lil il-mument b’insistenza qeg[din jitolbu li l-proposta trid ti;i diskussa umaqbula fil-Kunsill Malti g[all-I]vilupp Ekonomiku u So/jali.minn Claire Mifsud

Il-Ministru Edward Scicluna ta[t il-lenti tal-unionswara l-kontroversja li [oloq

Id-Deputat Mexxej LaburistaToni Abela ma we;ibx g[all-mistoqsija jekk kienx hemmmin [allas kontijiet g[al riklamili l-Partit Laburista g[amel fuqsiti tal-internet waqt il-kampan-ja elettorali li g[addiet. Ilbiera[filg[axija, waqt il-programmDissett fuq l-istazzjon TVM2,id-Deputat Mexxej LaburistaToni Abela meta kien mistoqsimill-pre]entatur Reno Bugejawie;eb lill-pre]entatur, “Manistax ng[idlek.”

Din il-mistoqsija saret hekkkif il-pre]entatur deher xettikug[at-twe;ibiet ta’ Toni Abeladwar dak li kien ]velat nhar il-:img[a li g[adda waqt il-Konferenza :enerali Laburistaminn Gino Cauchi, il-KapE]ekuttiv il-;did tal-PartitLaburista. Fis-sessjoni ta’jumejn ilu, spikka r-rapportfinanzjarju tal-Partit Laburista,li skont Gino Cauchi, il-kampanja elettorali Laburistaswiet 1.5 miljun ewro biss. It-talba li saret mill-;urnalist tal-media.link communicationsbiex jing[ata kopja tar-rapportfinanzjarju ;iet injorata u sal-lum g[adha ma ;ietx milqug[a.

Sadattant, il-Konferenza:enerali tal-Partit Laburistakompliet titlaqqa’ lbiera[filg[odu, fejn intefg[u l-votitad-delegati biex jikkonfermawil-Kap tal-Partit u ja[tru 12-ilmembru tal-E]ekuttiv. 803delegati kienu eli;ibbli f’din il-votazzjoni, li ele;;ew l-E]ekuttiv minn fost 20 persunali kkontestaw. Barra minndawn, kien qed jikkontestawkoll Mario Fava, li ftit jiemilu n[atar b[ala l-President tas-Sezzjoni Kunsilliera, u allurahu awtomatikament ;ie elettukoll b[ala membru tal-E]ekuttiv tal-Partit Laburista.G[all-[abta ta’ nofsinhar,f’votazzjoni separata, tefa’ l-vottieg[u l-Prim Ministru u Mex-xej tal-Partit Laburista, JosephMuscat. Il-votazzjoni g[alqetfil-5pm u minnufih wara bedal-g[add tal-voti. Dan il-pro/essikkonferma lil Joseph Muscatb[ala l-Mexxej Laburistab’97.3 fil-mija tal-voti.

Intant, illum tag[laq il-Konferenza :enerali tal-PartitLaburista fejn jinqara r-ri]ultatuffi/jali kif ukoll isir id-diskorsminn Joseph Muscat.

IL-FINANZJAMENT TAL-KAMPANJA ELETTORALI LABURISTA

Toni Abela ja[rabmilli jwie;eb

Page 3: Il-Mument 28  t'April 2013

A[barijiet Lokali 3Il-add, 28 ta’ April, 2013

Tibda l-votazzjonig[all-Kap tal-PN

Fid-Dar ?entrali tal-PNsaret il-votazzjoni kmienig[all-[atra ta’ Kap tal-Partit Nazzjonalista.Ilbiera[ ivvutaw il-kunsilliera tal-Partit li majistg[ux nhar is-Sibt li ;ejmin[abba safar jewra;unijiet o[rajn. Humakellhom jiffirmawdikjarazzjoni g[al dan il-g[an. Il-votazzjoni kienetmiftu[a mid-9am sas-2pm.Il-kandidati g[all-karigata’ Kap tal-PartitNazzjonalista huma RayBugeja, Simon Busuttil,Mario De Marco u FrancisZammit Dimech. Il-Kummissjoni Elettorali, liqed tissorvelja l-andamentta’ din l-elezzjoni, himag[mula minn seba’membri u hi mmexxijaminn ?ensu Galea.L-elezzjoni ta’ nhar is-Sibt li ;ej, f’Malta, issirbejn l-10am u d-9pm, waqtli f’G[awdex tibda fl-istess[in sas-6.30pm. L-istatuttal-PN jitlob li l-kandidatrebbie[ irid jakkwista]ew; terzi tal-voti. Jekkma jinkisibx dan ir-ri]ultatminn xi kandidat wie[ed,isiru elezzjonijiet o[rajnfit-8 u fl-10 ta’ Mejju.

SEMINAR MILL-MPN DWAR IT-TELFA ELETTORALI

“Nag[tu lin-nies is-sens li jappartjenu fil-PN”

– Ann Fenech, Chairperson tal-Kummissjoni mqabbda mill-PN biex tfassal ir-rapport dwar l-a[[ar elezzjoni ;enerali

“I]-]g[a]ag[ tal-Partit Nazzjonalistajridu ja[dmu qatig[ biex il-messa;;tal-Partit jasal g[and iktar ]g[a]ag[Maltin u G[awdxin.” Dan l-appell sarminn Ann Fenech, i/-Chairperson tal-Kummissjoni mqabbda mill-PartitNazzjonalista biex tfassal ir-rapportdwar l-a[[ar elezzjoni ;enerali. Hikienet qed tindirizza tmiem seminarbit-tema ‘Moving Forward Together’,li sar ilbiera[ mill-Movimentg[a]ag[ tal-Partit Nazzjonalistab[ala parti mill-pro/ess ta’ anali]i tat-telfa elettorali tal-PN. Hi sostniet il-[tie;a li “nag[tu lin-nies aktar sens lijappartjenu fil-PN”. Ann Fenechsa[qet li din il-Kummissjoni se tkunqed ta[dem u tiltaqa’ man-nies, kontradak li qed isostni l-Partit Laburista.

G[add ta’ ]g[a]ag[ [adu sehemf’workshops li varjaw mill-kuntattman-nies, ir-rwol ta]-]g[a]ag[ fil-Partit, id-diffikultajiet li jsib partit fil-Gvern, it-ti;did fl-istrutturi tal-PN, il-valuri tal-Partit, il-kampanja elettorali,is-servizz tal-customer care, fost

o[rajn. Il-konklu]jonijiet tressqu lill-Kummissjoni. Ann Fenech qalet lixog[ol il-Kummissjoni se jkun li tasalg[al tliet konklu]jonijiet: ir-ra;uni li l-PN tilef l-a[[ar elezzjoni ;enerali,g[aliex reba[ il-Partit Laburista, ubiex issir [idma flimkien [alli [amessnin o[ra, il-Partit Nazzjonalista jirba[l-elezzjoni ;enerali.

Hi ssu;;eriet li laqg[at b[al dawng[a]-]g[a]ag[ g[andhom jibqg[ujsiru biex janalizzaw kif dawk il-persuni li m’g[adhomx i[ossuhomparti mill-Partit Nazzjonalista jer;g[uji;u lura. Ann Fenech tkellmet ukolldwar id-distakk elettorali bejn i]-]ew;partiti u qalet li g[alkemm, matul l-a[[ar le;i]latura, il-PartitNazzjonalista fil-Gvern mexxab’g[aqal fi klima ta’ in/ertezza kbiraekonomika madwar id-dinja, qalet likien hemm sensazzjoni ta’ distakkman-nies, u dan wassal biex il-PartitNazzjonalista – g[alkemm mexxa sewfil-Gvern – spi//a biex ;arrab telfakbira fl-elezzjoni.

Fis-seminar organizzat mill-MPN sar appell biexil-messa;; politiku tal-PN jasal g[and iktar]g[a]ag[ (Ritratt> Martin Agius)

Ra;el ta’ 40 sena minnMarsaskala intbag[at 15-il sena[abs wara li nstab [ati li stupralin-neputija tieg[u. Ir-ra;el ilug[addej ;uri quddiem l-Im[allef Michael Mallia minnnhar l-Erbg[a li g[adda. Waraftit aktar minn erba’ sig[at ta’deliberazzjoni, il-;urati bitmien voti kontra wie[ed sabulir-ra;el [ati li fl-2006 u l-bidutal-2007, f’diversi n[awif’lokalitajiet f’Malta, stupra lin-neputija li kienet ta[t l-età. Ir-reati saru meta t-tifla lanqaskienet g[alqet 12-il sena.

Ir-ra;el, li kien qed jiffa//jatliet Kapi ta’ akku]a, instabukoll [ati b’mod unanimu likkorrompa lit-tifla u li

ssekkwestraha kontra l-volontàtag[ha. Il-Qorti ordnat li l-isem,il-kunjom u d-dettalji tal-[atijitni]]lu fir-re;istru tal-pedofeliu li meta jiskonta s-sentenza majersaqx g[al perijodu ta’ tlietsnin lejn il-vittma, li llumg[andha 19-il sena. Il-;urinstema’ bil-mag[luq wara talbatal-qraba tal-akku]at u tal-vittma, bi qbil tad-difi]a,immexxija mill-Avukat SimonMicallef Stafrace u l-Prosekuzzjoni f’isem l-Avukat:enerali, immexxija mill-Avukati Elaine Mercieca Rizzou Giannella Busuttil. L-Im[allef Michael Mallia kienmal-ewwel laqa’ t-talba tal-partijiet.

15-il sena [abs ta’stupru fuq in-neputija

Page 4: Il-Mument 28  t'April 2013

4 A[barijiet Lokali Il-add, 28 ta’ April, 2013

VALLETTA: New British Dispensary,109#110 Triq San :wann; IL-AMRUN: Darwin Pharmacy, 152,Triq il-Kbira San :u]epp; ALQORMI: Brown’s Pharmacy, 278 Triqil-Vitorja; BIRKIRKARA: St. Paul’sPharmacy, Triq Brared; IL-GIRA:Tony’s Pharmacy, 100 Triq Sir PatrickStuart; SAN :WANN: LourdesPharmacy, Triq in-Naxxar; TAS-SLIEMA: The Economical Dispensary,86#87 Triq Sir Adrian Dingli;’ATTARD: Misra[ Kola Pharmacy,Triq il-Pitkali; IN-NAXXAR: NaxxarPharmacy, Vjal il-21 ta’ Settembru; IL-QAWRA: Qawra Pharmacy, Earl’sCourt#1, Triq l-Im[ar; PAOLA:Brown’s Pharmacy, 45 Paola Hill; IL-BIRGU: Vittoriosa De Paola Pharmacy,36 Pjazza Antoine De Paule; IL-FGURA: Alpha Pharmacy, Triq Bormlak/m Vjal il-Kottoner; IL-FGURA:Cilia’s Pharmacy, 303 Triq a]-abbar;I-EJTUN: St. Catherine Pharmacy,Plot 3 Triq il-Qadi; IL-QRENDI:Chrysantemum Pharmacy, Triq SanNikola; IS-SI::IEWI: St. NicholasPharmacy, 1 Triq il-Parro//a IR-RABAT: Nigret Pharmacy, Triq i]-ahar; VICTORIA: Batu Pharmacy, 38Triq il-Palma; SANNAT: PisaniPharmacy, Bini :did, Triq Sannat.

spiΩeriji li jift˙u llum

tag˙rif

it-temp illumIt-Temp> Il-bi//a l-kbira msa[[ab, bil-possibbiltà ta’ xi ftit xita[afifa, li jsir il-bi//a l-kbira sabi[. Il-Vi]ibbiltà> :eneralmenttajba. Ir-Ri[: afif g[al moderat mix-Xlokk il-Lvant, li jdur [afifmil-Lvant. Il-Ba[ar> afif g[al moderat, li jsir [afif. L-Imbatt>Baxx mix-Xlokk il-Lvant, li jsir ftit li xejn. L-Og[la Tempera-tura: 21˚C. Ix-Xita> F’dawn l-a[[ar 24 sieg[a 2.1mm. Ix-Xita>Mill-1 ta’ Settembru 420.1mm. Ix-Xemx> Titla’ fis-06.14 utin]el fit-19.45.

Dar tal-Providenza. Id-Dar tal-Providenza waslulha rapporti li xipersuna jew persuni qeg[din i[abbtubieb, bieb u jg[idu li qed ji;bruf’isem id-Dar. L-amministrazzjonitad-Dar tal-Providenza tixtieqtag[milha /ara li qatt ma tag[tipermess biex isir ;bir mid-djar. Waqtli tirringrazzja lill-poplu Malti uG[awdxi g[all-appo;; s[i[ tieg[u,id-Dar tal-Providenza tappella lil minirid jag[mel donazzjoni biex jag[meldan jew billi j]ur id-Dar fis-Si;;iewi,jew bil-posta permezz ta’ /ekk,permezz tal-websajtwww.dartalprovidenza.org jewpermezz tal-banek li kollha g[andhomkont spe/jali. Id-Dar tal-Providenzatappella wkoll lill-pubbliku biexjirrapporta ka]i ta’ ;bir ta’ flus mid-djar jew direttament lill-pulizija jewlid-Dar stess fuq 21464915.Birkirkara. Il-Kunsill Lokali ta’Birkirkara, nhar l-Erbg[a li ;ej, 1 ta’Mejju, festa pubblika, se jorganizza /-/erimonja tat-tberik tal-annimali.G[al dan il-g[an, il-Kunsill qedisejja[ lil dawk li g[andhom xi]wiemel jew kull xorta ta’ annimali,biex jiksbu applikazzjoni mill-Kunsillbi [las ta’ €7. Jing[ataw trofej tal-okka]joni. Din l-attività tibda b’mixjabl-annimali fl-10.30 a.m. mill-knisjata’ Sant’Antnin, tg[addi minn Triq il-Kbira, u tispi//a fil-pjazza tal-Ba]ilika Sant’Elena, fejn isir it-tberiktal-annimali u l-g[oti tat-trofej.Classics & More. Dan hu l-isemta’ kun/ert bis-sehem ta’ solisti mill-Marie Therese Vassallo Voice Studio.Jie[du sehem: Elizabeth Azzopardi,Marie Therese Vassallo, VanessaMagro, Miriam Camilleri, RitaScicluna, Paul Gatt, Louis Hole,Charles Axiak u l-pjanisti MariaScicluna u Michael Camilleri. Jie[dusehem ukoll il-klarinettista NathanielCachia Bonavia u l-pjanist AndrewBugeja. Ikun hemm ukoll ]fin ta[t id-direzzjoni ta’ Theresa Lungaro Mifsud.

Tippre]enta: Marie Therese Vassallo.Il-kun/ert se jsir nhar il-:img[a, 3 ta’Mejju, f’Le Meridien, San :iljan,fis-7 p.m. G[al aktar tag[rif /empel21338923 jew 99800409.Il-Mosta. L-G[aqda FilantropikaTalent Mosti se tippre]enta wirjata’ pittura u fotografija minn ClydeSpiteri u Samuel Rondat, fir-Razzett tal-Marki] Mallia Tabone,Triq Wied il-G[asel, bejn il-5 u t-

18 ta’ Mejju. Mit-Tnejn sas-Sibtmill-5.30 p.m. sat-8 p.m. dudmill-10 a.m. sa nofsinhar u bejn il-5.30 p.m. u t-8.30 p.m. D[ul bla[las. G[al aktar tag[rif arawww.talentmosti.com.Frott il-Bidwi M;arri. Illum il-add mit-8.30 a.m. sas-7 p.m.Bejg[ u wirja ta’ frawli u [axixlokali fi]-ebbieg[. Ikun hemmg[ana fid-9.30 a.m. sa nofsinhar,ikel tipiku Malti, wirja ta’annimali tar-razzett, wirja ta’karozzi, fiera mis-2.30 p.m. ’ilquddiem, wirja ta’ fotografija,Quddies fil-11 a.m. u fil-5 p.m. fil-knisja ta’ Sant’Anna.Il-Mission Fund qed torganizzaikla nhar is-Sibt 4 ta’ Mejju, 2013, fis-7.30pm, il-Magazzino, VallettaWaterfront. Il-prezz: €15 g[all-kbar u

€8 g[at-tfal ta[t it-12 il-sena. Il-biljett jinkludi lotterja waqt l-attività.Kull min hu interessat qed jintalabi/empel lill-Mission Fund, fuq 21413664, jew lis-Sur Charles Decelis,fin-numri 21 575351 / 9988 5078, jewlil Sylvia Ebejer, fin-numri 21 580276/ 9945 8350. Il-qlig[ kollu minn dinis-serata jmur g[all-pro;ett fil-Kenja.

Donazzjoni ta’ demm. Illum il-add se jsir ;bir ta’ demm bil-MobileBlood Donation Unit minn [dejn il-knisja parrokkjali ta’ S. :u]epp,Birkirkara, mit-8.30 a.m. sas-1 p.m.Jekk t[ossok f’sa[[tek u tixtieq tag[tid-demm, ;entilment mitlub tie[umieg[ek il-karta tal-identità.

In-numri tal-lottu li telg˙u lbiera˙

Servizz ta’ tobba fi/-?entri tas-Sa[[a fil-dud u l-Festi Pubbli/i I/-?entri tas-Sa[[a tal-Mosta, Ra[al :did u l-Furjana huma

miftu[in 24 sieg[a g[al emer;enzi biss sat-8 tal-g[ada filg[odu.Il-pubbliku jrid jattendi /-/entru tas-sa[[a tad-distrett tieg[u.

Persuni ming[ajr karta ta’ identità ma ji;ux moqdija.

17 - 51 - 13 - 43 - 44 - 79 - 16 - 8

L-a[[arjumtal-PINBookFest

Illum huwa l-a[[ar jum limatulu wie[ed jista’ ja[taf l-opportunità biex jixtri kotbabl-ir[is mill-PIN BookFest.Din il-fiera tal-kotba qed issirtul tmiem dil-;img[a, fid-da[la tad-Dar ?entrali. F’dinl-attività, wie[ed jista’jakkwista g[a]la varjata ta’kotba bi prezzijiet imra[[sin.Fost il-kotba g[all-bejg[hemm dawk dwar l-istorjatal-PN u kotba mis-sensiela‘Kullana Kulturali’ u‘Kullana g[at-Tfal’.

Matul din il-BookFest,wie[ed jista’ jibbukkja wkollil-ktieb ‘L-Elezzjonijietf’Pajji]na’, b’1,300 pa;namimlijin tag[rif, ri]ultati ustatisti/i. Dan hu miktubminn Michael Schiavone, lihuwa wkoll l-awtur ta’ tlietkotba o[ra dwar l-elezzjonijiet. Il-ktieb jista’jinxtara g[all-prezz ta’ €40.Dan hu l-prezz imra[[asqabel il-pubblikazzjoni.

Demm g[all-[ajjaF’attività organizzata fi/-?entru tal-G[oti tad-Demm 280

persuna taw id-demm u aktar minn nofshom irre;istraw biexjag[tu d-demm g[all-ewwel darba. “Illum jaf g[andi b]onnu jienu g[ada inti. Meta nag[tu d-demm inkunu qed noffru tama g[all-[ajja lil dawk il-pazjenti fl-isptarijiet. G[alhekk in[e;;e; lin-niesbiex imorru jag[tu d-demm.” Dan kien l-appell li g[amel ma’ il-mument il-kantant Gianluca Bezzina, li b[ala tabib kien il-protagonist ta’ attività bl-iskop li tinkora;;ixxi lin-nies jag[tu d-demm, li tant hemm b]onnu fl-isptarijiet. Gianluca Bezzina sejkun qed jirrappre]enta lil Malta fil-Eurovision Song Contest fiftit jiem o[ra.

L-attività organizzata mit-tim tal-programm televi]iv Xarabankflimkien mal-bank tad-demm swiet biex i[e;;u lin-nies jag[tu d-demm – ri]orsa li hemm b]onnha fl-isptarijiet. L-attività bdietfit-8am u ntemmet fit-3pm, bis-sehem tat-Tabib GianlucaBezzina, flimkien mal-bqija tal-infermiera, li fost o[rajn assistalil Tonio Borg, il-Kummissarju Ewropew g[as-Sa[[a u l-Konsumatur, lid-Deputat Parlamentari Joe Cassar, lill-Vi/i Kaptal-Partit Nazzjonalista Simon Busuttil, u lill-Ministru tas-Sa[[aGodfrey Farrugia, li g[alih kienet l-ewwel darba li ta d-demm.

Gianluca Bezzina u Kurt Calleja, ilbiera[ kienu w[ud minndawk li [e;;ew lin-nies biex jag[tu d-demm f’attivitàorganizzata mit-Tim ta’ Xarabank

L-a[[artislima

Fil-Knisja Parrokkjali tas-Si;;iewi, ilbiera[ filg[odukienet ikkon/elebrataquddiesa præsente cadavre,fejn ing[atat l-a[[ar tislima lilNenu Aquilina, eks SindkuNazzjonalista tal-istesslokalità. Hu kien kontributurta’ din il-gazzetta, tal-;urnalIN-NAZZJON u pre]entaturfuq Radio 101. Pre]enti g[all-funeral kien hemm LawrenceGonzi, il-Kap tal-PartitNazzjonalista, is-Segretarju:enerali tal-PN Paul BorgOlivier, flimkien ma’ uffi/jalio[rajn tal-Amministrattiv u l-E]ekuttiv tal-PN. Hu mietnhar l-Erbg[a li g[adda tardfilg[axija fl-età ta’ 68 senawara marda twila. NenuAquilina hu missier KarolAquilina, il-President tal-Kunsill Amministrattiv tal-Partit Nazzjonalista u wkollSindku tas-Si;;iewi. NenuAquilina okkupa l-istesskariga bejn l-1998 u l-2001.Nenu kien mi]]ewwe; lilCarmen, imwielda Grech, ukellhom tlett itfal: Colin,Robert u Karol. Id-direzzjoniu l-istaff tal-gazzetta il-mument jibag[tu l-kondoljanzi lill-familjaAquilina.

Nenu Aquilina kien ragel e]emplari, ;entlom u li taservizz mill-aqwa, b’mod spe/jali fis-Si;;iewi (Ritratt>Martin Agius)

Page 5: Il-Mument 28  t'April 2013

X’kuntatti g[amilt mal-PartitPopolari Ewropew^

Sodisfatta li nista’ nie[u postSimon Busuttil fil-Kumitat tal-Libertajiet ?ivili, li jiffoka fuq il-;ustizzja, id-drittjiet tal-bniedem us-sigurtà. Dan hu importanti [afnag[al Malta, u l-PPE hu fer[an [afnali jiena nista’ inkompli fuq ix-xog[ol siewi li g[amel il-pre/edessur tieg[i. Nemmen li b[alal-iktar partit politiku fil-ParlamentEwropew li g[andu influwenza, senwassal vu/i b’sa[[itha g[all-Maltin.

G[andek quddiemek le;i]laturata’ sena. X’inhuma l-prijoritajiettieg[ek^

Minbarra l-li;ijiet tal-immigrazzjoni, fuq id-drittijiet tal-persuna u r-refu;jati, li huma fl-a[[ar fa]i tag[hom, hemm ]ew;li;ijiet o[ra importanti [afna.Id-Direttiva dwar il-Protezzjoni tad-Data se jkollha impatt qawwiekonomiku, g[aliex hemm sforzibiex ir-regoli jkunu qawwijin wisq.Dawn jista’ jkollhom impatt forsiftit negattiv fuq in-negozji ]-]g[arMaltin g[aliex ma jkunux jistg[ujla[[qu mal-burokrazija li ti;i b’dinil-li;i. Se nag[mel [ilti biex mal-Gvern Malti fi Brussell, dawn ir-regoli ma j[allux impatt negattiv.

Hemm li;i o[ra dwar il-Pro/edurata’ Bejg[ Komuni, li tirregola kifwie[ed ibig[ u jixtri fl-UE. Dan is-suq komuni se jil[aq il-qofol tieg[ug[ax tkun tista’ tag[mel [afnapermezz tal-internet. Se jkun hemm[afna regoli li a[na, b[ala pajji], sejkollna nda[[lu biex nipprote;u lill-konsumatur u lill-bejjieg[. Biexnil[qu dan il-bilan/ se tkun bi//axog[ol kbira; jien se na[dem biex l-impatt fuq Malta jkun l-a[jarpossibbli.

Peress li ;ejt eletta issa, se tkunqed tiffoka biex issa[[a[il-po]izzjoni tieg[ek g[as-senad-die[la^

Se nikkon/entra biex nibni timtajjeb [afna, mhux biss biex ni;ieletta mill-;did is-sena d-die[la,i]da biex verament inkun punt ta’komunikazzjoni u le[en qawwi fil-Parlament Ewropew. Se nkun hemmg[all-Maltin u l-G[awdxin, u sen]omm il-kunatt biex inwassal l-interessi tag[hom u nwettaqhom fi

Brussell. Xog[li hu biexnirrappre]enta lil dawk kollha litawni l-appo;; fl-2009, u fuq hekkse na[dem.

Kif se ta[dem ma’ David Casa^Qieg[da n[ares ’il quddiem biex

na[dem mal-Ewro-ParlamentariNazzjonalista David Casa. Ilni nafu[afna, minn meta [dimna flimkienfil-moviment IVA, fl-2003. Se nkunqed na[dem mieg[u biex ikollnale[en qawwi u [alli bix-xog[oltag[na, is-sena d-die[la jirnexxielnanele;;u tliet si;;ijiet fil-ParlamentEwropew f’isem il-PN.

Ix-xog[ol pre/edenti tieg[ek, kifse jg[inek f’din il-kariga^

Mal-Gvern Malti fi Brussell kontnie[u [sieb il-;ustizzja u l-affarijietinterni fir-Rappre]entanzaPermanenti Maltija. Na[seb se nkunnista’ nu]a l-[iliet u l-g[arfien liksibt g[aliex fil-Parlament Ewropewse nkun qed na[dem fl-istess qasam.G[alhekk, qieg[da f’po]izzjonitajba biex nag[mel xog[li u [iltibiex dak li g[amilt s’issa u dak lig[amlu ta’ qabli, inkun nista’n;eddu.

Kif t[ares lejn l-isfidi tal-popluMalti ma’ dawk ta’ pajji]i o[ra^

Irridu nu]aw is-s[ubija bl-a[jarmod possibbli biex jissa[[u d-drittijiet u [alli pajji]na jkun iktarattraenti g[all-investiment. Nemmenfid-dritt u fis-sehem tal-individwu, ufi Brussell se na[dem biex inkunnista’ nassigura post u le[en Maltafi/-/entru tal-UE. L-isfidi lig[andna, kemm g[ax a[na ]g[ar, ukemm g[ax m’g[andniex ri]orsinaturali, neg[lbuhom b’ri]orsi o[ra.

6 A[barijiet lokali Il-add, 28 ta’ April, 2013

Mhux se tfittex l-immunitàHuma qajmu bosta dubji fuq il-fatt

li l-Partit Laburista [alla lil AbelaBaldacchino tikkontesta g[all-karigata’ Membru fil-Parlament Ewropewminkejja l-akku]i kontriha fil-QratiMaltin.

Minn mistoqsijiet li il-mumentbag[at lill-Uffi//ju tal-ParlamentEwropew f’Malta, jirri]ulta li kiekuAbela Baldacchino talbet li ting[ata l-immunità, hi ma setg[etx tgawdiminnha kif jipprovdi Artiklu 8 tal-Protokoll dwar il-Privile;;i u l-Immunitajiet tal-Unjoni Ewropea.Minkejja li dan l-artiklu jg[id bl-aktarmod /ar li “il-Membri tal-ParlamentEwropew m’g[andhomx ikunusu;;etti g[al kwalunkwe forma ta’inkjesta, detenzjoni jew pro/edimentilegali fir-rigward ta’ opinjonijiet jewvoti espressi minnhom fil-qadi ta’dmirijiethom”, Abela Baldacchinomhix qed ti;i akku]ata la dwaropinjoni u lanqas dwar xi votpartikulari li ttie[ed fil-ParlamentEwropew. Madankollu, Artiklu 9 tal-istess Protokoll jg[id li l-Membrujkun jista’ jgawdi kwalunkweimmunità li ting[ata lill-Membri tal-Parlament fit-territorju tal-Istattag[hom stess, ji;ifieri AbelaBaldacchino tkun tista’ ting[ataimmunità skont il-Membri tal-Parlament Malti.

Kelliem g[all-Uffi//ju tal-ParlamentEwropew qal lil din il-gazzetta liladarba l-akku]a kontra AbelaBaldacchino mhix relatata mal-[idmatag[ha fil-Parlament Ewropew, bil-wisq probabbiltà, mhux se ting[atalhal-immunità, u biex ting[ata l-immunità, Abela Baldacchino tridtag[mel talba quddiem il-Qorti Maltijafejn qed jinstema’ l-ka] kontriha. Jekkise[[ dan, il-Qorti g[andha d-dmir lititlob parir mill-Parlament Ewropewdwar dan. L-istess sors fil-ParlamentEwropew qal li ka] simili b[al ta’Abela Baldacchino se[[ darba biss, uf’dan il-ka], il-Membru kkon/ernat mang[atax l-immunità.

Claudette Abela Baldacchino,flimkien mar-ra;el tag[ha Kevin,

kienet ta[dem fis-Segretarjat Privattal-Prim Ministru Laburista JosephMuscat f’Kastilja qabel ;iet eletta fil-Parlament Ewropew. Skont rapporti lidehru fil-media aktar kmieni din il-;img[a, probabbilment ma tag[milxit-talba quddiem il-Qorti Maltija biexting[ata l-immunità.

Minn ri/erka li g[amel il-mument,jirri]ulta li f’Novembru tal-2009, l-eksMembru tal-Parlament EwropewIngli] Tom Wise, intbag[at sentejn[abs wara li nstab [ati li ffroda flustal-Parlament Ewropew. Hu kieninstab [ati li po;;a 39,000 LiraSterlina f’kont li suppost kien ta’membru tal-istaff tieg[u, li nstab kienimexxih hu stess.

Hu mifhum li parti minn dawn il-flus kienet intefqet f’inbid mill-aktarfin, u anki f’karozza ;dida.

Madankollu, qabel saret l-investigazzjoni mill-Pulizija Ingli]a, l-uffi/jali tal-Parlament Ewropew kienu‘[bew’ dan il-ka] u g[alhekk spi//awma [adux passi kontra wie[ed mill-Membri tal-Parlament Ewropew.

Minkejja l-[tija, il-ParlamentEwropew ma kienx talab lill-OLAF –l-Uffi//ju Ewropew Kontra l-Frodi –biex jinvestiga l-ka]. Wara li ;ie ]velatil-ka] fil-gazzetta The SundayTelegraph, Tom Wise kien tke//a mill-Partit Indipendenti tar-Renju Unit.

Is-sena li g[addiet sar arrest ie[orb’rabta ma’ frodi minn Membri tal-Parlament Ewropew. Din kienet l-Ewro-Parlamentari Ingli]a NikkiSinclaire, li kienet akku]atab’komplott biex tiffroda lill-ParlamentEwropew. Mag[ha kienu arrestatiwkoll il-membri tal-istaff tag[ha.

Ka] ie[or ta’ frodi minn Membrutal-Parlament Ewropew jikkon/ernalill-Britanniku Ashley Mote, li kienapplika biex jing[ata l-immunitàmin[abba r-rwol ta’ Membru tal-Parlament Ewropew. Hu wkoll kieninstab [ati ta’ frodi, mhux fil-perijoduli kien MEP, i]da qabel, mill-KunsillDistrettwali ta’ Chichester. Hu nstab[ati u ntbag[at disa’ xhur [abs.F’dawn i]-]ew; ka]i, il-persuniakku]ati bi frodi huma ewroxetti/i.

minn pa;na 1

Le[en qawwi g[al Malta

L-Ewro-Parlamentari NazzjonalistaRoberta Metsola Tedesco Triccas,eletta fil-Parlament Ewropewf’elezzjoni ka]wali, intervistataminn Rebecca Borg

Il-prijorità g[all-PN li joqrob lejn in-nies

L-ewwel prijorità tal-PartitNazzjonalista g[andha tkun lil-partit joqrob lejn in-niesbiex jirba[ il-fidu/ja tal-popluMalti. Dan kien il-messa;;tal-kandidat g[all-kariga ta’Kap tal-PN, Ray Bugeja, metalbiera[ filg[axija kien qedjindirizza attività f’G[awdexb[ala parti mill-kampanjatieg[u g[al Kap tal-PN.

Raymond Bugeja qal li r-rwol ta’ Kap tal-PN jitlobesperjenza u maturità, u l-età;;ib mag[ha dawn i]-]ew;fatturi. Huwa qal li g[anduesperjenza kbira fit-tmexxijau fl-amministrazzjoni u ja[sebli l-politika tin[tie; dawn il-

[iliet. Raymond Bugeja qal limeta ]viluppa l-[sieb li jid[olfil-politika, huwa ltaqa’ mal-og[la awtoritajiet tal-pajji],inklu] il-Kap tal-Oppo]izzjoni u kkjarifika lima talab l-ebda karigaming[and il-Kap tal-Oppo]izzjoni.

B’referenza g[at-tema tal-kampanja tieg[u, Kapitlu:did, huwa qal li hu jridi]omm l-g[eruq tal-partit ujag[ti l-ilma lil dawn l-g[eruqpermezz tal-[idma tan-nies.Huwa qal li l-isfida ewlenijatal-PN hija li jersaq lejn in-nies. Hu semma li fil-jiem li;ejjin se jkun qed jippubblika

l-ideat li fassal warakonsultazzjoni man-nies.Sfida o[ra li semma Bugejahija l-istruttura, li skont hutrid tkun iktar /atta. RaymondBugeja qal li l-isfidafinanzjarja tal-PN se tkunwa[da mill-prijoritajiet fil-[idma tieg[u.

Huwa ]ied li wara li g[amelsu//ess fil-karriera tieg[u,issa jixtieq jid[ol g[all-politika bi skop ta’filantropija. Huwa qal li l-fattli minkejja li huwa ;did g[all-politika hu [adem mill-qribman-nies, u huwa dan l-interess li wasslu biex ja[demfil-qasam politiku.

Ray Bugeja waqt il-laqg[a mal-kunsilliera Nazzjonalistilbiera[ filg[axija f’G[awdex (Ritratt> Roberto Runza)

Page 6: Il-Mument 28  t'April 2013

Ministri u SegretarjiParlamentari tal-GvernLaburista qed ikomplu bil-prattika professjonalitag[hom bi ksur tal-Kodi/ita’ Etika tal-Ministri uSegretarji Parlamentari.

Wara l-ka]i tal-Ministrutas-Sa[[a it-Tabib GodfreyFarrugia u tal-OftalmologuFranco Mercieca li jokkupa l-kariga ta’ SegretarjuParlamentari g[ad-Drittijiettal-Persuni b’Di]abbiltà uAnzjanità Attiva, jirri]ulta lihemm membri o[rajn tal-Kabinett tal-Ministri ma[turamill-Prim Ministru JosephMuscat li allegatament qedjissoktaw jipprattikaw il-professjoni tag[hom.

Il-mument illum qedtippubblika /ertifikat medikuli jikkonferma kif it-TabibGeorge Vella, il-Ministru tal-Affarijiet Barranin qieg[edikompli jikser il-Kodi/i ta’Etika u qed jara n-nies b[alatabib.

Kif turi r-ri/etta g[all-medi/ina, tidher /ara l-firmata’ George Vella, flimkienmat-timbru professjonalitieg[u, id-data u n-numru tal-Kunsill Mediku tieg[u.

Fil-[ar;a tal-14 ta’ April lig[adda, din il-gazzetta kienet]velat ritratt li juri kjuwijietquddiem id-dar tal-MinistruGeorge Vella wara li kienuda[lu rapporti li nhar ta’ Sibtfilg[odu jkun qed jara n-niesfl-uffi//ju tieg[u fi]-ejtun,li jservi wkoll b[ala klinika.

Dakinhar kienet ing[atat r-ra;uni li l-Ministru GeorgeVella kien qed jara l-kostitwenti. Madankollu,b’dak li qeg[dinnippubblikaw illum hu prova/ara li l-Ministru George

Vella sa dan l-a[[ar kien qedjara pazjenti u jag[mlilhomukoll referenza biex jie[du l-medi/ini b’xejn.

Rapporti o[ra li da[lujsemmu li t-Tabib MichaelFarrugia, is-SegretarjuParlamentari g[all-Ippjanar us-SimplifikazzjoniAmministrattiva g[adu qedjara n-nies b[ala tabib. Fil-klinika fejn qabel kien ipo;;iMichael Farrugia fin-Naxxartpo;;a avvi] li t-TabibFarrugia kien qed jara n-niesf’Pillbox Pharmacy fin-Naxxar kuljum bejn il-5 p.m.u s-7 p.m.

Meta sar kuntatt bit-telefonma’ din l-ispi]erija, il-persuna li wie;bet semmiet liMichael Farrugia m’g[aduxqed jara n-nies, minkejja li l-avvi] fil-klinika tieg[ujindika bil-kontra u jag[tidirezzjoni lill-pazjenti u lill-klijenti biex imorru fl-ispi]erija msemmija.

Il-Prim Ministru JosephMuscat qal li s-SegretarjuParlamentari Franco Merciecabiss ing[ata l-permess biexikompli jipprattika l-professjoni medika tieg[u.

Minn investigazzjoni lig[amilna fl-a[[ar jiemjirri]ulta wkoll li FrancoMercieca mhux biss qieg[edikompli jag[meloperazzjonijiet spe/jalizzatikif ikkonferma hu stess immasa[ansitra qed i]omm l-appuntamenti ta’ vi]ti, inklu]dawk skedati g[al dan ix-xahar fl-Isptar Mater Dei, ta’dawk il-pazjenti li ilhom aktarminn sena li g[amlu l-operazzjoni.

Mill-Isptar Mater Deipazjent kien infurmat li l-appuntament kien g[adu fis-se[[ g[al dan ix-xahar, umeta staqsa jekk l-appuntament hux ma’ FrancoMercieca, il-pazjent ing[atatlul-konferma.

Lokali 5Il-add, 28 ta’ April, 2013

IL-KSUR TA’ KODI?I TAL-ETIKA MINN MINISTRI LABURISTI

Ministri Laburisti jissoktaw bil-professjoni medikaminn Kenneth Xuereb – [email protected]

Il-klinika fin-Naxxar bit-tabella li turi li kienet tintu]a mis-Segretarju Parlamentari Michael Farrugia, u b’avvi] imwa[[almal-bieb jirreferi lill-pazjenti biex jiltaqg[u mat-tabib fi spi]erija

Ir-referenza bid-data tat-13 ta’ April 2013 li g[amel il-MinistruGeorge Vella b[ala tabib professjonali biex pazjent jibda jie[ul-medi/ini b’xejn. Dakinhar kien ukoll is-Sibt meta l-MinistruVella jiltaqa’ man-nies fil-klinika fi]-ejtun

Page 7: Il-Mument 28  t'April 2013

14

15Lejn l-Ewwel ta’ Mejju

Il-Punt Hu…

14Ambizzju]ig[all-edukazzjonita’ wliedna

16Sku]a liniffrankaw il-flus

7Il-add, 28 ta’ April, 2013

F’pa;ni o[rajn...

Amministrazzjoni zoppa!Ministri u Segretarji Parlamentari li jag[mlu parti minn gvern

ikunu qeg[din jokkupaw kariga pubblika g[olja [afna waqt lijkunu qed ji;u fdati bil-poter min[abba t-tmexxija serja u dedikatali tkun mistennija ming[andhom. Min-na[a l-o[ra, il-poplujistenna li din il-fidu/ja tkun re/iprokata bl-og[la livell ta’integrità u korrettezza.

Gvern Nazzjonalista kien fassal Kodi/i tal-Etika g[all-membrikollha tal-Kabinett; Ministri u Segretarji Parlamentari. Il-Kodi/ital-Etika fih innifsu jirrifletti sett ta’ valuri u prin/ipji li fil-prattikajinbidlu f’mera ta’ kif tkun qed ta[dem l-amministrazzjonipubblika minn fuq nett. Hekk sar tul dawn is-snin kollha minnmeta da[lu fis-se[[ dawn il-Kodi/i tal-Etika. add makkontestahom min[abba li huma l-ba]i li tassigura tmexxijab’integrità, ;usta, responsabbli, akkontabbli u fl-interess tal-pubbliku.

Tul l-a[[ar kampanja elettorali, il-Mexxej Laburista JosephMuscat tkellem kemm fela[ dwar il-b]onn li l-pajji] ikollutmexxija serja u li tkun tirrifletti l-integrità u t-trasparenza. I]damar-ri]ultat elettorali li ;ab bidla fil-gvern, Muscat mill-og[lapo]izzjoni tal-poter a;ixxa, [a de/i]jonijiet u g[alaq g[ajnejh billidawn il-Kodi/i ta’ Etika irridu/ihom fix-xejn.

Illum g[andha numru ta’ Ministri jew Segretarji ParlamentariLaburisti li b’mod apert qeg[din jiksru l-parti ewlenija tal-Kodi/ital-Etika li tirreferi g[all-prattika privata jew kif nafuha a[jar il-prattika professjonali.

Illum din il-gazzetta qed ti]vela aktar ka]i u okka]jonijiet li jurukif dan qieg[ed isir b’mod sfa//at waqt li Muscat jew ta l-barkatieg[u biex jinkiser il-Kodi/i tal-Etika minn u[ud mill-Ministrijew inkella qieg[ed jibqa’ /ass u j[alli kollox g[addej qisu mhuxejn.

Il-Prim Ministru huwa fid-dmir mhux biss li jwaqqaf dak liqieg[ed ise[[ minn Ministri jew Segretarji Parlamentari lissoktaw bil-prattika professjonali tag[hom i]da g[andu jitlobhomjiddikjaraw u jirre;istraw l-interessi personali tag[hom, kemm

finanzjarji, kif kien ikun dikjarat minn amministrazzjonijietpre/edenti i]da wkoll l-interessi li g[andhom x’jaqsmu mal-professjoni tag[hom quddiem il-Parlament.

Kul[add jaqbel li hu tassew privile;; li tkun qed isservi lilpajji]ek b[ala Ministru jew Segretarju Parlamentari. I]da dan i;ibmieg[u wkoll numru ta’ sagrifi//ji personali. Dan kul[add jafu.G[al dak li se[[ u li qieg[ed ise[[ minn Ministri jew SegretarjiParlamentari Laburisti hemm b]onn mhux biss spjegazzjoni i]dade/i]jonijiet /ari u serji g[ax qeg[din nitkellmu fuq l-im;iba u l-kondotta ta’ membri tal-Kabinett tal-Gvern Laburista.

Kull Ministru u Segretarju Parlamentari g[andu j]ommf’mo[[u li l-prattika privata jew professjonali fa/ilment tista’to[loq per/ezzjoni ta’ kunflitti ta’ interess li jistg[u jaffettwaw ujikkontaminaw mhux biss id-de/i]jonijiet li jie[du huma immawkoll de/i]jonijiet tal-Kabinett li huma parti minnu. Dintista’wkoll t[alli effett fuq l-amministrazzjoni pubblika.

G[alhekk biex ikun eleminat kull dubju, huwa me[tie; li ssirdikjarazzjoni minn kull membru tal-Kabinett Laburista li qieg[edjirtira minn kwalunkwe prattika professjonali. Politi/i li jkunumembri tal-Kabinett ta’ Gvern g[andu jkollhom ir-rieda, [alli l-kompetenza tag[hom juruha b’tali mod li jg[o]]u r-rwol verutag[hom fi struttura ta’ tmexxija pubblika li tkun tassew modernata’ kif g[andu ja[dem il-gvern.

L-akkontabbiltà f’din il-kwistjoni hi ta’ importanza massima. Il-Kodi/i ta’ Etika jag[milha /ara li l-Ministri u s-SegretarjiParlamentari g[andhom jinvestu [inhom u sa[[ithom, l-ewwel uqabel kollox g[all-[idma tal-Gvern. G[alhekk il-Kodi/i tal-Etikama jippermettix lil min hu f’din il-kariga g[olja j]omm xog[olprofessjonali.

Anki hawn, Muscat irid jie[u de/i]joni. Ma jistax jibqa’jipposponi. Ma jistax jibqa’ j;ib l-isku]i fuq materja importantib[al din, li meta tkun qed tinkiser, tkun qed tibg[at messa;;i[]iena ta’ kif g[andha suppost tkun tmexxija tajba ta’ gverntrasparenti.

media.link communicationsTriq Herbert Ganado, Tal-Pietà PTA 1450Tel: 25965263Email: [email protected]@media.link.com.mtA;ent Editur: Roderick Agius

Page 8: Il-Mument 28  t'April 2013

Il-add, 28 ta’ April, 2013 MARIO DEMARCO – KANDIDAT FL-ELEZZJONI GALL-KAP TAL-PN 98 Il-add, 28 ta’ April, 2013

Politika mill-g[eruq

Il-PN se jkun iktar vi/in in-nies biex jifhem iktar l-aspirazzjonijiet tag[hom

L-issue groups huma mezz kif il-politika titwettaq mill-g[eruq u kif il-membri tal-kumitati u l-attivisti jing[ataw rwol politiku

Il-kunsilliera, l-attivisti u l-poplu jridu iktar spazju fejn ja[dmu fil-PN< g[alhekk irridu Partit miftu[ li jilqa’ fih lin-nies

Il-politika g[al G[awdex g[andha tibda f’G[awdex u titfassal mill-G[awdxin

Ti;did g[all-bidla... ni;;eddu bla ma nwarrbu l-istorja tal-PN u l-kisbiet li dan g[amel g[all-pajji]

Page 9: Il-Mument 28  t'April 2013

Francis Zammit Dimech, wie[ed mill-kandidati g[all-elezzjoni ta’ [atra ta’ Kap ;didtal-Partit Nazzjonalista jitkellem dwar il-modkif i[ares lejn il-partit fil-pre]ent, il-;rajjiet ta’dawn l-a[[ar snin u dak li hu, b[ala kandidatqieg[ed jipproponi biex il-Partit Nazzjonalistajer;a’ jikseb il-fidu/ja tal-elettorat.

L-intervista saret minn Gabriel Ellul.

Il-kandidatura tieg[ek kienet sorpri]ag[al bosta. X’inhi r-reazzjoni g[al dan^

Nifhem li hawn persuni li sfortunatament jag[mlupre;udi]]ju mill-età. Min-na[a, dan nie[du b[alakumpliment min[abba li l-età hi wkoll sinjal ta’esperjenza. Jekk wie[ed i[ares lejn il-pajji]ibarranin, b’popolazzjoni ta’ miljuni, fa/li ssibkapijiet tal-partit li g[andhom /erta età. Hollande,il-President ta’ Franza hu tal-istess età tieg[i. L-esperjenza hi kru/jali fit-tmexxija ta’ partit.

Jiena m’g[andi ebda dubju li fix-xhur u s-snin li;ejjin se ng[addu minn mumenti li jippre]entawdiffikultà. Dawn l-isfidi se jkunu qed jirrikjedug[aqal u esperjenza biex naffa/jaw u nixtieq nag[tisehmi f’dan ir-rigward.

Kif tispjega t-telfa elettoralital-Partit Nazzjonalista^

It-telfa elettorali kienet kbira u se[[et min[abbadiversi ra;unijiet. Wa[da minnhom hi li l-PartitNazzjonalista ma baqax fl-istess livell g[all-b]onnijiet u l-aspirazzjonijiet tal-poplu. Kellub]onn ta’ iktar kuntatt uman, tisma’ lil kul[add,tag[ti ra;un lil min jist[oqqlu u tiddiskuti ma’ ming[andu opinjonijiet differenti.

Kien hemm ukoll il-fatt li l-Partit Nazzjonalistakien ilu [afna ]mien fil-gvern u g[alhekk kienhemm numru kbir ta’ nies li riedu l-bidla, ming[ajrma jistaqsu jekk din il-bidla kienx hemm b]onnha.Huwa iebes [afna li tirba[ elezzjoni meta l-partitoppost qed jis[aq fuq il-bidla.

Hemm ra;unijiet o[rajn, fosthom li l-poplu kienqed jara li xi w[ud minna kienu qed ja;ixxu b’modarroganti. Ta’ dan g[andna nitolbu sku]a. Il-PartitNazzjonalista naqas ukoll milli jikkomunika x-xog[ol kollu li wettaq fl-a[[ar [ames snin.

X’seta’ sar biex din it-telfa tkun evitata^Il-Partit Nazzjonalista, sa mill-passat, kien il-partit

tal-poplu. Fl-a[[ar le;i]latura, il-Partit Nazzjonalistaseta’ jag[ti iktar attenzjoni biex juri li l-partit hu wie[edinklussiv. Sfortunatament l-imma;ini tal-partit kienetwa[da ta’ partit mag[luq, imexxi minn grupp ]g[ir ta’nies. Dan meta l-Partit Nazzjonalista kien minn dejjemprotagonist fil-[olqien tad-djalogu f’pajji]na.

Il-kandidati tag[na setg[u jintg[a]lu qabel, biexb’hekk jil[qu jitkellmu iktar man-nies u jkunu jistg[ujit[arr;u, jum wara jum, fil-mod kif jag[mlu l-politika.

ball ie[or kien li ma konniex qed ninvolvu ]-]g[a]ag[ b’mod dirett. I]-]g[a]ag[ m’g[andhomxikunu hemm biss biex jattendu g[all-parties immag[andhom ikunu dawk stess li jorganizzaw dawn l-attivitajiet.

Temmen li l-valuri tal-partit g[adhom relevantillum, jew qdiemu^

Il-valuri huma ta’ importanza kbira, mhux bissg[ax jag[tuna identità imma jispjegaw g[aliex il-Partit Nazzjonalista ja[dem kif ja[dem. Hemmb]onn, madankollu, li ssir anali]i tas-so/jetà, bl-iskopli l-partit jag[ti iktar kas ta’ persuni li jinsabuf’minoranzi u mhux biss dawk li huma b[all-ma;;oranza. B’hekk il-Partit Nazzjonalista jkunaktar rappre]entattiv tal-b]onnijiet ta’ firxa wiesg[atas-so/jetà.

Nemmen li, fl-a[[ar mill-a[[ar, il-PartitNazzjonalista g[andu jimxi skont l-ideali tieg[u umhux ikun partit populist, li jipprova jaqdi lilkul[add.

Fl-islogan tieg[ek, hemm il-kelma ‘nirb[u’.Temmen li l-iskop tal-Partit Nazzjonalist huli jirba[, akkost ta’ kollox^

Reb[a elettorali hija importanti [afna, sakemm il-partit jibqa’ leali g[all-ideali tieg[u. Is-slogan tieg[ihuwa ‘Ni;;eddu, Nissa[[u u Nirb[u’. Il-PartitNazzjonalista jrid ji;;eded u jissa[[a[ qabel majirba[ u r-reb[a ma tag[milx sens jekk il-PartitNazzjonalista jispi//a jitlef l-identità tieg[u biexjikseb ir-reb[a.

L-g[an tal-kap tal-partit huwa li jibda jibni fuq ix-xog[ol ta’ Lawrence Gonzi, anke bl-iskop li l-elezzjoni tal-Parlament Ewropew tas-sena li ;ejjat[alli l-frott u twassal g[al delegazzjoni li g[andharappre]entazzjoni, bi tliet membri EwroparlamentariLaburisti u tlieta o[ra Nazzjonalisti.

Wara dik imbag[ad, il-Partit Nazzjonalista g[andujkun preparat g[all-elezzjonijiet tal-Kunsilli Lokali.

F’dawn l-a[[ar snin kienet qamet ukollil-kwistjoni tad-divorzju, b’membru parlamentarital-PN jippre]enta abbozz ta’ li;i favurid-divorzju biex il-partit iktar tard g[a]el li jie[ude/i]joni kontra. X’tag[mel jekk ter;a’ tinqala’sitwazzjoni b[al din^

Il-kwistjoni tad-divorzju kellha ti;i indirizzata f’xi[in jew ie[or. Però, mhux a//ettabbli li metam’g[andekx mandat fi programm elettorali, membruparlamentari jag[mel abbozz ta’ li;i u jippre]entahwa[du.

Il-Partit Nazzjonalista g[andu ja[dem b’mod ko-ordinat u serju. Wara li jittie[du d-de/i]jonijietme[tie;a, il-membri parlamentari kollha g[andhomjintrabtu skont dak li kien miftiehem.

X’tikkummenta dwar dak li g[andu b]onn isirbiex il-PN jeg[leb l-isfidi finanzjarji li g[andu^

G[andha ssir anali]i dwar id-d[ul tal-PartitNazzjonalista matul is-snin i]da wkoll dwar id-d[ul ul-[ru; tal-partit. Dan minbarra li s-settur kummer/jaliu dak politiku g[andhom jinfirdu, bl-iskop li l-kumpanija tkun iktar iffukata fuq l-aspett finanzjarjutag[ha, filwaqt li tkompli tag[ti l-prijorità mist[oqqalill-Partit Nazzjonalista.

Iktar minn hekk, permezz ta’ diskussjonijiet mal-Gvern, g[andu jitkompla x-xog[ol f’dak li g[andux’jaqsam mal-li;i tal-finanzjament tal-partiti.

10 Elezzjoni atra Kap PN Il-add, 28 ta’ April, 2013

Partit mag[qud,partit sensittiv g[all-poplu

Francis Zammit Dimech f’wa[da mil-laqg[at ri/enti li matulhom indirizza lill-kunsillieri tal-PN bi t[ejjija g[all-elezzjoni tal-kap il-;did Nazzjonalista

FRANCIS ZAMMIT DIMECH - KANDIDAT FL-ELEZZJONI GALL-KAP TAL-PN

Il-PN irid ji;;eded, jissa[[a[u r-reb[a ma tag[milx sensjekk il-partit jitlef l-identità

biex jikseb ir-reb[ag[al pa;na 11

Page 10: Il-Mument 28  t'April 2013

F’dawn l-a[[ar xhur, mhux l-ewwel darba lil-Partit Laburista akku]a lill-Partit Nazzjonalistab[ala partit li qed jo[loq divi]joni f’Malta.X’tikkummenta dwar dan u b[ala Kaptal-Oppo]izzjoni, kif se tkun qed ta[demmal-Partit Laburista^

Irid ikollna l-kura;; li, b[ala partit, nag[rfu l-;id lijag[mel il-Partit Laburista. Dan g[andu jidher ukollfil-[idma tal-membri parlamentari. Dan bl-ebda modma jfisser li l-Oppo]izzjoni ssir parti mill-gvern. Ir-rwol tal-Oppo]izzjoni mhix li topponi i]da li tkun il-gvern alternattiv.

Fl-a[[ar mill-a[[ar, l-onestà u l-integrità huma l-iktar valuri mfittxija fil-politika u nemmen li,sfortunatament, l-Oppo]izzjoni Laburista, fl-a[[arle;i]latura, diversi drabi fixklet [idmet il-gverng[ad-detriment tal-Maltin u l-G[awdxin kollha.

Minn qalbi nemmen li l-Oppo]izzjoniNazzjonalista se tkun Oppo]izzjoni ;enwina li t[aresbis-s[i[ il-b]onnijiet tal-poplu.

X’messa;; tixtieq tag[ti lin-Nazzjonalistili jinsabu mwe;;g[in^

Nibda billi nisku]a ru[i, f’ismi u f’isem il-kollegikollha tieg[i. Nixtieq ng[addilhom messa;; ta’kura;;. Irrid li dawn in-nies jer;g[u jibdewi[ossuhom verament komdi fil-familja tag[na.

Nappella wkoll lil dawk li huma tradizzjonalmentNazzjonalisti u din id-darba vvutaw lil PartitLaburista. Dawn in-nies huma parti mill-familjatag[na u lesti nag[mlu [ilitna kollha biex ner;g[uniksbu l-fidu/ja tag[kom.

Il-messa;; tieg[i jmur ukoll lejn dawk kollha lijixtiequ l-;id g[al pajji]na, minkejja l-kulur politikutag[hom. Hemm b]onn li nkomplu na[dmu flimkien,

g[at-ti;did tal-partit u g[all-;id tal-pajji]. B’umiltà,irrid na[dem biex nara lill-Partit Nazzjonalista jkomplijikkontribwixxi g[all-;id tal-poplu Malti kollu.

X’inhu l-messa;; tieg[ek lil dawk li humatradizzjonalment ta’ fehma politika Laburista^

Matul [ajti kollha, dejjem kelli rabtiet tajbin [afnata’ diskussjoni u djalogu sin/ier ma’ dawk lig[andhom ideat differenti minn tieg[i. Kull partitg[andu l-ideat tieg[u u dan id-djalogu g[andu jg[inbiex pajji]na jkompli jimxi ’l quddiem. Dan id-djalogu g[andu jsir bl-aktar mod miftu[, bl-g[an li l-persuna umana, u mhux il-partit politiku, titpo;;a fuqkollox.

Jiena nag[ti importanza lis-sin/erità, l-onestà ukemm il-persuna hi ta’ rieda tajba. Il-kulur politikumhux daqshekk importanti jekk l-individwu ja[demg[al pajji]u u mhux g[all-interess personali tieg[u.

Elezzjoni atra Kap PN 11Il-add, 28 ta’ April, 2013

Francis Zammit Dimech jemmen li l-kap il-;did tal-Partit g[andu jibni fuq ix-xog[ol ta’ Lawrence Gonzi

B[ala Ministru tal-Affarijiet Barranin fl-a[[ar le;i]latura, Francis Zammit Dimech kien attiv f’laqg[at ma’ kollegi s[abu fosthom il-Kummissarju Ewropew MaltiTonio Borg, il-Ministru tal-Affarijiet Barranin Grieg Dimitris Avramopoulos (xellug) u mas-Segretarju tal-Affarijiet Barranin Ingli] William Hague

minn pa;na 10

Djalogu sin/ier g[all-;id tal-pajji]

Page 11: Il-Mument 28  t'April 2013
Page 12: Il-Mument 28  t'April 2013

Opinjoni 13Il-add, 28 ta’ April, 2013

F’dawn l-a[[ar ;img[at kelli l-opportunità li niltaqa’ ma’ [afnanies li g[andhom diversi rwoli fi[dan il-partit, kif ukoll ma’ [afnakunsilliera.

F’diversi laqg[at li kelli wkoll;ewwa l-ka]ini iddiskutejna fost l-o[rajn, ir-rieda kbira li g[andhom[afna kunsilliera u membri tal-kumitati, li jixtiequ jing[atawaktar widen, spazju u mezzi biexja[dmu g[all-g[anijiet u g[all-vi]joni li huma g[andhom g[all-partit.

I]da l-vu/i tag[hom qedtirrifletti wkoll in-nuqqasijietevidenti u l-b]onnijiet li jin[tieguattenzjoni minnufih biex nibdewnindirizzaw il-messa;; tant /ar lil-poplu wasslilna fl-a[[arelezzjoni ;enerali.

Illum aktar minn qabel nista’nifhem il-we;g[at ta’ [afna nies, lib’mod dirett u b’emozzjoni qasmumieg[i l-esperjenzi tag[hom kifukoll ta’ Nazzjonalisti o[rajn, lig[andhom il-partit g[al qalbhom usfaw imwarrba jew ma ng[atawx/ans jikkontribwixxu b’[idma lixtaqu jag[tu lill-partit f’dawn l-a[[ar snin.

F’dawn il-laqg[at intba[t kemmil-partit g[andu nies b’valuri sodiu b’kapa/itajiet, u kemm hemm il-[tie;a li xi [add jismag[hom.Sa[[a[t fehmti, li g[alkemm id-de/i]jonijiet g[andhom jittie[duminn dawk li jkunu qeg[dinimexxu, is-soluzzjonijiet u l-ideatg[andhom ji;u diskussi ufformulati ma’ kul[add.

L-e]empju li dejjem ;ibt tal-Papa Fran;isku meta sa[aq li l-Knisja trid til[aq sal-iktar wie[edfqir.

Hekk g[andu jag[mel ukoll il-partit f’termini ta’ tmexxija uamministrazzjoni, permezz ta’struttura li tisma’ l-ferg[at kollhau tifrex id-diskussjoni mal-oqsmakollha relatati, biex ikun hemmukoll g[aqda fl-ideat u fir-riedabiex naslu s’g[and l-aktar nies liqeg[din ’il bog[od mi/-/entru tal-partit.

Il-partit irid ikun ta’ kul[addbiex iwassal il-messa;; tieg[us’g[and kul[add.

Id-Dar /entrali g[andha tkun i/-/entru li tirrifletti l-e]empju tal-ferg[at li g[andna f’kull lokalità.Id-Dar ?entrali kif ukoll kull

ka]in, /entru jew ferg[a tal-partitg[andhom ikunu /-/entru fejn il-ma;;oranza u l-vera qalb tal-partitt[ossha milqug[a.

L-organizzazzjoni tal-partitg[andha t[ares biex il-bibienikunu miftu[in g[al kull min b’ximod jew ie[or jixtieqjikkontribwixxi.

G[andu jsir studju biex il-ka]inimifruxa f’kull lokalità madwarMalta u G[awdex isiru /entriso/jali fejn aktar attivitajiet lijappellaw g[al diversi nies minnkull qasam tal-[ajja jattiraw aktarnies, u aktar nies i[ossuhom daqsli kieku qeg[din ;o darhom, partiminn familja kbira u mag[quda.

Il-kumitati sezzjonali g[andhomikunu a;;ornati u jing[ataw l-importanza me[tie;a g[aliex humajridu jkunu fuq ta’ quddiem lijwasslu l-fehmiet, il-proposti kifukoll il-we;g[at tal-poplu.

Il-kumitati u l-ferg[at tal-partitg[andu jkollhom rwol aktarsinifikattiv fl-istruttura tal-partit,g[aliex huma jirriflettu l-polz tan-nies.

Il-politika hija servizz lejn is-so/jetà u huwa fid-dmir tag[na limorru qalb n-nies u naraw x’qedi[ossu n-nies – sew fi [dan il-partit, kif ukoll barra l-partit.G[alhekk l-amministrazzjonig[andha tibda torganizza laqg[atfil-ka]ini b’mod regolari fejn l-[idma tal-partit ti;i a;;ornata uspjegata b’mod interattiv mal-kumitati, kif ukoll mal-membri tal-partit u l-pubbliku.

Meta wie[ed i[oss il-polz tan-nies, l-ideat u l-[sibijiet po]ittivijitkattru. L-informazzjoni litin;abar hija ferm utili biex l-argumenti u s-soluzzjonijietjissa[[u u bl-aktar mod sensittivjittie[du l-azzjonijiet me[tiegabiex inwasslu l-messa;; tag[na.

Illum in[ossni aktar konvintminn qatt qabel, li d-de/i]jonitieg[i li nikkandida ru[i g[all-kaptal-partit ;iet f’mument importanti,anzi storiku, g[aliex il-partitg[andu b]onn jibda kapitlu ;did,bil-parte/ipazzjoni ta’ niesmimlijin b’[e;;a u motivazzjoni,biex in;ibu l-g[aqda fi [dan il-partit – g[aqda ta’ ideat, tal-kapa/itajiet differenti tan-nies, kifukoll ta’ direzzjoni, li jirriflettu l-polz tan-nies.

L-isfida ewlenija ta’ kap ;did tal-Partit Nazzjonalista hi li jer;a’jg[aqqad flimkien l-akbar grupp ta’nies wara l-PN biex b’hekk il-partitjer;a’ jsir partit rebbie[. G[alhekkje[tie; li ner;g[u nift[u bera[ il-bibien tal-partit.

Kul[add g[andu j[ossu komdujersaq lejn il-partit, jinvolvi ru[u ujsemma’ le[nu fl-istrutturi tieg[u.Dan jinkludi nies li ilhom involutifil-partit.

Fl-istess waqt, irridu nattirawlejna persuni li g[al xi ra;uni jewo[ra ma baqg[ux i[ossuhom lijistg[u jirrelataw mal-partit uindividwi li qatt m’g[addiet minnrashom li jersqu lejn partit politiku.

Irridu nibdew ukoll nitrattaw lis-so/jetà /ivili b[ala s[ab fit-tfassiltal-politika tag[na. I]da fil-prattika, x’irridu nag[mlu biexner;g[u nift[u bera[ il-bibien tal-partit?

Fil-programm politiku lippre]entajt lill-kunsilliera fil-bidutal-kampanja tieg[i g[al kap tal-partit, ipproponejt diversi mi]uribil-g[an li l-partit jer;a’ jinfeta[g[al kul[add. Nemmen li hemm]ew; affarijiet li rridu nag[mluminnufih.

L-ewwel nett, irridu no[olquaktar spazju g[all-parte/ipazzjonital-membri u l-attivisti fit-te[id tad-de/i]jonijiet u t-tfassil tal-politikatal-partit.

Fil-fehma tieg[i, anki t-tesseratijistg[u jkunu involuti [afna aktarbiex nag[tu valur lill-kun/ett ta’s[ubija f’partit politiku. Dan jista’jsir, pere]empju, billi jkunu t-tesserati li japprovaw il-lista ta’kandidati godda tal-Partitf’elezzjoni primarja li ssir f’kulldistrett u li fiha jkunu jistg[ujivvutaw it-tesserati.

Inizjattiva b[al din g[andha timxipari passu ma’ kampanja ;dida ta’s[ubija fil-partit, spe/jalment fosti]-]g[a]ag[, in-nisa u persuni;ejjin minn minoranzi.

I]-]g[a]ag[ jibnu mew;a ta’ener;ija bis-sehem tag[hom.Permezz ta’ fora ;odda ta’parte/ipazzjoni, nistg[u no[olquaktar opportunitajiet biex i]-]g[a]ag[ imiddu jdejhom g[ax-xog[ol fil-partit.

Pere]empju, kull DeputatParlamentari g[andu jkollu jewikollha focus group biex jg[inu ubiex fl-istess [in isegwi l-[idma

tieg[u. I]-]g[a]ag[ g[andujkollhom rwol /entrali f’dawn il-focus groups.

Bl-istess mod irridu nutilizzaw[afna iktar lil min jippre]enta ru[ubiex ikun ta’ servizz g[all-PartitNazzjonalista b[ala kandidat,inklu] l-ener;ija ta’ kandidati li maji;ux eletti. Il-Partit g[andu jibniwkoll spazju biex eks deputatiparlamentari jkunu jistg[u jibqg[uinvoluti fit-tfassil tal-politika tal-partit.

B[alissa mhux integrati sew.Bi]]ejjed ng[idu li persuni lig[adhom kif spi//aw ix-xahar lig[adda minn deputati parlamentariawtomatikament spi//aw minnkunsilliera u lanqas biss g[andhomvot fil-Kunsill :enerali.

Bl-istess mod hemm diversikunsilliera lokali li mhumiexmembri fil-Kunsill :enerali. Dinhija anomalija li g[andha ti;iindirizzata.

It-tieni, irridu nibnu strutturi;odda biex kull min jixtieq jag[tisehmu lill-partit i[ossu tabil[aqqinvolut. Qed nipproponi li na[truuffi/jal responsabbli mid-djalogumas-so/jetà /ivili u li ninvolvu lis-so/jetà /ivili direttament fit-tfassiltal-politika tal-partit.

Irridu nu]aw a[jar ir-ri]orsa ta’persuni non-politi/i li jixtiequjsemmg[u le[inhom fl-istrutturital-partit. Wara kollox, partitpolitiku g[andu jirrappre]enta l-aspirazzjonijiet tas-so/jetà u minhu a[jar li jirrifletti dawn l-aspirazzjonijiet jekk mhux l-g[aqdiet tas-so/jetà /ivili?

Jiena nemmen li fil-PN hemmspazju g[al kull min irid ja[dem.Hemm l-idea li te]isti xi forma ta’klikka jew /irku ]g[ir fil-partit.Din hija idea li g[andha tispi//a ukul[add g[andu j[ossu partiintegrali mill-partit.

Jiena nemmen li kul[add g[anduspazju biex iressaq l-ideat tieg[u.L-unika kundizzjoni g[andha tkunli kul[add ipo;;i l-interessi tal-partit qabel kull interess personali.

M’g[andniex nib]g[u mill-arjafriska li timla kamra meta nift[ubieb. Bi strutturi m;edda u lijinkura;;ixxu aktarparte/ipazzjoni, nistg[u ner;g[unbiddlu l-partit f’bejta ta’ ideat uentu]ja]mu. Partit miftu[ g[an-nies, vi/in in-nies. Mill-;did, partittan-nies.

Kapitlu ;did g[all-PN li jirriflettil-polz tan-nies

Kul[add i[ossuparti mill-PartitNazzjonalista

minn Raymond BugejaKandidat g[all-Kap tal-PN

minnSimon BusuttilKandidat g[all-Kap tal-PN

Page 13: Il-Mument 28  t'April 2013

14 Opinjoni Il-add, 28 ta’ April, 2013

Aktar ma jg[addi ]-]mien,l-i]vilupp teknolo;iku qedikompli j[alli effett dejjemaktar qawwi. Aktar minn qattqabel a[na, u b’mod spe/jalil-;enerazzjonijiet ta’ warajnata]-]g[a]ag[, l-adoloxxenti ut-tfal qed ikunu influwenzatiu dipendenti fuq l-i]viluppteknolo;iku qawwi li kontin-wament qed nesperjenzaw.

L-i]vilupp fit-teknolo;ijatal-informazzjoni tant humg[a;;el li hu ferm diffi/libiex wie[ed ila[[aq mieg[u.G[alhekk nemmen li l-Gverng[andu ji//ara min minn fostil-Ministri u s-SegretarjiParlamentari numeru]i qedjiffoka fuq dan il-qasamb’mod spe/jalizzat. Irridunaraw li dan is-settur na[dmufuqu biex naraw li l-isfidikontinwi li qed joffri,indawruhom f’opportunitajietfl-oqsma l-aktar li nin[tie;u,ewlenin fosthom l-edukazzjoni ta’ wliedna.

Il-qari u t-tabletsM’hemmx dubju li l-impatt

u l-influwenza ta’ dan is-settur fuq [ajjitna u fermaktar fuq it-trobbija u l-[ajjatat-tfal tag[na je[tie; li

nag[tuhom importanzamassima biex naraw kifnu]aw u ni]viluppaw l-g[odod kollha me[tie;a [allipermezz tal-opportunitajietfl-IT ji]died il-qari fost it-tfaltag[na u naraw li l-qari jkunaktar attraenti, popolari u ta’gost g[at-tfal tag[na.

Mill-programm elettoralital-PN kif ukoll minnproposta tal-programmelettorali tal-Gvern Laburistajissemmew l-g[oti tat-tabletslit-tfal fl-iskejjel. G[alhekkirridu naraw kif mistennijatkun imwettqa din il-proposta tal-anqas hekk kifimweg[da mill-PartitLaburista, peress, li dik tal-Partit Nazzjonalista kienetaktar ambizzju]a. Irridunaraw kif nu]aw it-tabletsbiex it-tfal jkunu esposti g[alaktar qari permezz ta’ e-books (electronic books).Ovvjament dan ikompli jkunkumplimentat mal-kotba fil-forma tradizzjonali tag[hom. Jum Nazzjonali tal-Qari

Nhar it-Tlieta li g[adda, it-23 ta’ April, il-World Bookand Copyright Day kifstabbilita mill-UNESCO,

a[na d-deputati fil-Parlamentfid-diskorsi tag[na ffukajnafuq il-qari u l-litteri]mu.Inizjattiva simbolika tajba.I]da lil hinn mid-diskorsinemmen li rridu na[dmuaktar biex ikunu organizzatiattivitajiet nazzjonali [alliti]died il-popolarità tal-qarib[alma jsir fl-Ingilterra. Fil-lejl tat-23 ta’ April kull sena,aktar minn 20,000 voluntier,il-[wienet tal-kotba u l-libreriji nazzjonali, fost l-o[rajn, jing[aqduf’inizjattiva favur il-qari.

Tajjeb li niddiskutu fil-Parlament, biss ipproponejtlill-Ministru Evarist Bartolo,li jkun a[jar jekk mis-sena d-die[la naraw kif flimkienma’ dawk kollha interessatina[dmu biex norganizzawJum Nazzjonali tal-Qari. Klassijiet tal-Qari

Proposta o[ra li ressaqtquddiem il-Parlament aktarkmieni din il-;img[a biextkun mist[arr;a u jekkvijabbli tkun ]viluppata fl-iskejjel tal-istat u anke fl-iskejjel indipendenti u tal-Knisja, hi dik ta’ readingclasses fil-[inijiet ta’ wara l-iskola. M’hemmx dubju liwara l-[inijiet tal-iskoladawn il-[inijiet twalprattikament f’kull belt ura[al tag[na joffru potenzjalli je[tie; inkompluni]viluppawh. Tul il-kampanja elettorali u mil-laqg[at li jkolli man-nies fid-distrett tieg[i kelli propostiming[and diversi, dwar kifdin l-idea tista’ tkun]viluppata.

Nemmen li l-vokazzjonita’ g[alliema hi wa[dab’sa[[itha u li l-g[alliema

kollha jg[o]]u b’im[abba udedikazzjoni spe/jali, ug[alhekk il-potenzjal tal-g[alliema li jil[qu l-età tal-irtirar tag[hom g[andnanimmassimizzawh billinag[tuhom l-opportunità lijorganizzaw klassijiet tal-qari wara l-[inijiet tal-iskolafil-bini tal-iskejjel tag[nakemm g[at-tfal, ]g[a]ag[,;enituri u anke anzjani biexnaraw li l-qari jkun popolariaktar fost il-;enerazzjonijietkollha u l-livell tal-litteri]mujitjieb fis-so/ejtà kollha. Vi]joni ambizzju]a

Nifhem li ebda propostama tista’ titwettaq mil-lumg[all-g[ada u nifhem li kullproposta tkun liema tkunte[tie; studju, pjanar ufinanzjament.

Biss nemmen li aktar madan il-pajji] ikollu vi]joni biproposti ambizzju]i, aktarnistg[u inwettqu u aktarnistg[u nag[tu ;ejjieni a[jarlill-;enerazzjonijiet tal-lum utal-futur permezz ta’inizjattivi li jkabbru l-popolarità tal-qari u li jtejbul-livelli ta’ litteri]muf’pajji]na.

Ambizzju]i g[all-edukazzjoni ta’ wliedna

“We should avoid beingintimidated by politicalvigilantes into worshippingat the shrine of what may bepopulist dysfunctionalnorms.”

Hekk sostna l-eks Im[alleftal-Qorti Ewropea tad-Drittijiet tal-BniedemGiovanni Bonello fl-artiklutieg[u Bribery and Genocidethe same? (The Times, 20April). Hu [e;;e; bi kliemawtorevoli li g[andnanirre]istu u ma n[allux li ni;uintimidati minn bulliespoliti/i li j;ag[luna nbaxxurasna g[al mi]uri populisti lima jiffunzjonawx. Kien qedjirreferi g[al-li;i tal-GvernLaburista ta’ Muscat li jne[[il-preskrizzjoni lill-politi/if’ka]i ta’ korruzzjoni.Bonello kien iebes metasostna li din il-li;i tammontag[al ksur ta’ drittijiet tal-bniedem u tmur kontra l-ewwel artiklu tal-Kostituzzjoni li jittratta r-rispett g[ad-drittijietfundamentali tal-bniedemb[ala ba]i ta tmexxija tajba.Nift[u g[ajnejna!

“Peter Paul Zammit metakien spettur qag[adb’saqajh fuq l-iskrivanija,jid[ak u jixrob il-whisky ujg[idilhom “tuh, issaittrenjaw fuqu.”

Din is-silta dehret f’Il-

Mument, u hi parti minnxhieda ;uramentata li tkexkexta’ Louis Pace li kien torturatmill-pulizija fl-G[assa tal-Imsida fil-pre]enza tal-Ispettur Zammit, illumKummissarju ;did. Allura senibqg[u nitqannew bil-fatatimintoffjani anki llum meta;ejna mwieg[din il-;enna tal-art? ?ertament li naqbel mal-Editorjal ta’ Il-Mument lijsostni li l-Prim MinistruMuscat g[andu [afnag[alxiex jirrispondi biexji;;ustifika din il-[atra ta’persuna li g[andu ismum/appas ma’ ksur /ar ta’drittijiet fundamentali.

“Yes, I receivedthousands, not hundreds ofSMS’s”

Dan hu passa;; mill-intervista li l-Kap tal-PNLawrence Gonzi f’The SundayTimes. Gonzi ]vela li kienassedjat kontinwament, f’kull[in u okkazzjoni, b’eluf ta’messa;;i minn FrancoDebono li iddisturbaw ankilill-familja tieg[u. Kienetpersekuzzjoni s[i[a, li turi kifil-Prim Ministru Gonzi [apa/enzja ta’ :ob bid-deputatribell Franco Debono. Kienetsitwazzjoni umanamentina//ettabbli u politikament/ensurabbli g[all-a[[ar. Gonziqal li qed isofri konsegwenzita’ sa[[tu meta dan l-inkwiet

ta’ Debono swielu problemaserja f’g[ajnejh il-leminija.Filwaqt li nawgura fejqan lill-Kap tag[na flimkien ma’apprezzament g[all-e]empjuerojku ta’ servizz li wettaqg[all-pajjiz, nittama li xi darbaji;u pubblikati dawn il-messa;;i u tag[rif ie[or biexkul[add ikun jaf l-istorjakollha.

Hawn ta[t qed nippubblikaparti minn konversazzjoni (l-unika darba) li kelli ma FrancoDebono sena ilu waqt il-korteotal-funeral tal-PresidentEmeritu ?ensu Tabone. KienFranco Debono li ;ie fuqiwaqt il-korteo u qalli affarijietli iddisgustawni. Jiena kont

ma’ marti u ma’ FrancisZammit Dimech. Qednippubblika biex nurisolidarjeta ma’ LawrenceGonzi f’dan il-mument.

RM: “G[adek mawe;ibtnix. Ikkummenta fuqil-fatt li ma tistax i]]omm lilPrim Ministru bix-xabla ta’Demokle. Dan ma jsirx minnpolitiku serju. Qatt ma kellnab[al dan fil-PN.”

FD: “afna jaqblumieg[i, i]da mhux mal-metodu. Imma LawrenceGonzi g[andu jag[mel dak litlabtu jiena.”

Wara li kien qed isegwikull ma’ ntqal, FZDikkummenta: “Dan ma tistaxtag[mlu Franco, ilning[idulek.”

FD: “Jirran;a mieg[i, ujiena na//etta.”

FZD u RM: “Immax’tippretendi li l-PM tittrattahbir-rikatt? gur li mhux setg[addi tieg[ek.”

Il-kontenut s[i[ tal-konversazzjoni jinsab fil-pa;na tieg[i ta’ facebook.

“When rules go out thewindow”

Editorjal bla tlaqliq ta’ TheSunday Times fejn ikkritikalill-Gvern Laburista ta’Muscat li qed jag[ti provawara l-o[ra f’dawn l-ewwel;img[at tat-tmexxija li maje]istux regoli u kodi/i ta’

etika g[alih. Qed imure]attament kontra dak kollu liwieg[ed qabel l-elezzjoni.Fost l-o[rajn g[andna l-ka]ta’ Franco Mercieca u dak tal-Perit Vince Cassar li t[allewja[dmu l-professjoni tag[hombi ksur tal-kodi/i ta’ etika.Dan kollu juri attitudni ta’dan il-gvern li ma j[ossx ru[umarbut ma’ regoli. Ifisserukoll, kif sejja[lu LawrenceGonzi fl-intervista“some kindof emperor figure.” U l-editorjal g[alaq: “trouble is,if the Governement does notabide by the rules, how can itexpect the people who electedit to do so? Or perhaps itdoesn’t.”

“100 years of T’AdoriamOstia Divina”

Daqshekk ilu li ;iekompost minn Dun Karm uJoseph Caruana dan l-innusabi[ u popolari mag[rufukoll b[ala “Nadurawk jaob] tas-Sema”.

Kien ;ie m]an]an fl-okka]joni tal-KungressEwkaristiku tal-1913 (Il-Mument ta tifkirainformattiva dwaru). Dan l-innu kien sar mag[ruf [afna utkanta fi knejjes fl-Italjawkoll.

Sfortunatament huwa minndawk l-innijiet reli;ju]Itradizzjonali li m’g[adniexnisimg[u! G[aliex?

IL-PUNT HU…Kummenti dwar kwotazzjonijiet li laqtuni

minn Richard Muscat

[email protected]

minn Kirsty Debono

[email protected]

Page 14: Il-Mument 28  t'April 2013

1. Tul l-ewwel tliet xhurta’ din is-sena g[amilnasewwa li ;bidna l-attenzjonital-pajji] lejn l-importanzatax-xog[ol. Fl-a[[arle;i]latura ]ammejna l-[olqien ta’ postijiet ;odda u,fl-istess [in, l-istabbiltà ta’dawk li kellna. Ng[id li,f’[afna, irnexxielna. Kienux’kienu s-su//essi tag[na,dawn illum tilfu mill-importanza politika tag[homu saru parti mill-istorjaso/jali u ekonomika tag[na.Il-mument huwa wie[ed ta’[sieb, riflessjoni upreparazzjoni. Anzi, issaiktar li sejrin lejn dan il-jumg[andna nduru madwarna ufuqna nfusna sabiexne]aminaw [idmietna.

2. idma passata titlob linarawha bi spirtu ta’ awto-kritika b’sa[[itha ukostruttiva, kif tesi;i dik lig[andna nid[lu g[aliha fis-snin li ;ejjin. Irridu narawx’po]izzjonijiet sejrinnie[du. Irridu nid[lu iktarfil-fond sabiex nifhmu li s-so/jetà tag[na timxi ’lquddiem jew lura, skontkemm hija taffronta b’serjetàu intelli;enza s-su;;ett tax-xog[ol u tad-dinjità tal-bniedem. Il-valuri

demokristjani tag[namexxewna fit-triq it-tajbabiex nibnu so/jetàinterklassista u popolari litara x-xog[ol b[ala l-;eblatax-xewka tag[ha.

3. Irridu nistaqsu x’tip ta’xog[ol [loqna, kemm konnakapa/i nift[u l-bibien g[alsetturi ;odda, u jekk kemm-ildarba iffukajniex fuq dakkollu li din il-linja titlob.Tkellimna diversi drabi fil-kampanja fuq iktar postijiettax-xog[ol; biss, ma nafxkemm in-nies kienuimpressjonati b’dan. Fil-

laqg[at man-nies, il-kordi makinux idoqqu fuq din il-melodija. Anzi, min makellux xog[ol, kien i[areslejna b[ala dawk li tajna lill-o[rajn, u min kellukundizzjonijiet xejn tajba likonna qeg[din ng[alqu g[ajnu ma nag[tux prijorità.

4. M’a[niex il-partit fil-Gvern, qeg[din fl-Oppo]izzjoni. Biss, dan majfissirx li m’g[andniex sehemu responsabbiltà x’nag[tu.Hemm fis-so/jetà [addiemali mhumiex stmati, li tilfu jewse jitilfu l-post tax-xog[oltag[hom, li se jduru fuqna

g[al direzzjoni. Jekk fil-[ames snin li g[addew, il-kwistjoni tax-xog[ol kienetf’/erti termini relattiva,f’dawn li ;ejjin se ssir bi//a/entrali. Dan se jitlobming[andna li nibnu fi[danna l-linja li permezztag[ha n[arsu ’l quddiem.

5. Id-d[ul tag[na fl-UnjoniEwropea proprju fl-istess jumi]id id-do]a tar-responsabbiltà ta’ din il-linjata’ [idma politika. I]]id,g[ax bl-Unjoni nbidlu [afnakun/etti antiki tad-dinja tax-xog[ol, u fl-istess [in infet[u

opportunitajiet li qabel makellniex. Kemm, f’dawn is-snin li a[na membri,irnexxielna nifhmu l-impatt,l-effett ta’ dan kollu rriduniddiskutuh mas-so/jetà/ivili, mal-[addiema u ma’dawk li lesti jg[inuna. Irridunaraw kemm pajji]na da[[al

tajjeb ir-regoli tal-Unjoni lijg[inu lill-[addiem fuq il-post tax-xog[ol u, fl-istess[in, naraw x’se tkun g[adapitg[ada l-po]izzjoni tag[nafl-istess Unjoni.

6. Iktar ta’ sfida g[al dinis-so/jetà hija l-po]izzjonital-mara fid-dinja tax-xog[ol.Il-messa;;i varji li [ar;u tulil-kampanja ta]-]ew; partitima nafx sewwasew x’effettverament kellna mal-elettoratfemminili. Dak li se ji;i de/i]f’din il-le;i]latura se jkolluimpatt dirett fuq il-familja ufuq kif in[arsu lejha fis-so/jetà. Ng[id dan kollu g[axdan il-jum jibqa’, l-ewwel,g[al diversi dak li jorbotnasew max-xog[ol u l-b]onntieg[u g[al kull persuna.Biss, jidher /ar li minn dak lisar f’dawn il-jiem, ma rajniexil-passi ne/essarji mill-Gvernsabiex il-pro/ess ta’ kuntrastg[all-qg[ad ise[[. Dan jitlobming[andna li nkunu iktarippreparati u, fl-istess [in,proattivi f’[idmietna. Il-PartitNazzjonalista huwa dak li,meta kien fl-Gvern, kienkapa/i jo[loq ix-xog[ol.Biss, biex jibqa’ b’dik l-abbiltà, irid jibqa’ ppreparatu ffurmat tajjeb. Dak hu libe[siebna nag[mlu.

Il-add, 28 ta’ April, 2013 Opinjoni 15

G[all-bidu ta’ Mejju, il-kunsillieri tal-PartitNazzjonalista, ;ejna mitlubabiex ne]er/itaw drittimportanti li se j[alli impattkru/jali fuq il-futur tal-partit.

Fil-passat, il-kunsillieridejjem g[arfu jag[mlug[a]liet bil-g[aqal u tajbin –g[a]liet li waslu biex kellnamexxejja ta’ personalità,integrità u kapa/ità liemab[alha. Dejjem kellnamexxejja li g[arfu jag[]lux’kienu l-a[jar g[a]liet g[alpajji]na quddiem l-isfidi likienu ffa//jati bihom tul i]-]mien tat-tmexxija tag[hom. Mexxejja kapa/i

Jekk nibdew mill-ewwelmexxejja – Fortunato uNerik Mizzi u :or; BorgOlivier – [admu biex minnkolonja bi drittijiet ristretti[afna g[a/-/ittadini tag[ha,;abu lil Malta pajji] sovran.Dan [admu g[alih g[axemmnu fil-;id komuni, libiex il-Malti ikun aktarliberu, kellu jkunindipendenti mill-[akma tal-barrani.

Eddie Fenech Adamig[araf li l-;id komuni seta’ji]died biss permezz tas-s[ubija fl-Unjoni Ewropea.

L-a[[ar i]da ]gur mhux l-anqas Lawrence Gonzi kienessenzjali biex Malta mateg[riqx ta[t il-problemi li l-kri]i ekonomika dinjijja;abet mag[ha. Kap ;did

Kap ;did g[andu mhuxsfida wa[da x’irid jeg[leb.Nemmen li dan jista’ jsirminn persuna li minbarra lig[andu g[all-qalbu l-partit, uli hi dejjem attent g[al x’sejag[ti aktar milli x’se jie[u,ikun persuna b’kari]ma litappella g[an-nies. G[andnab]onn kap li mieg[u n-niesjistg[u jidentifikawirwie[hom.

Kul[add jaf li issa g[andnaerba’ kandidati g[all-elezzjoni tal-kap. Humakollha [assew sens ta’ doverli jikkandidaw lilhominfushom biex ikunu fit-tmunta’ din il-bidla. Perswa]a likollha g[andhom x’joffru –l-g[a]la fil-fatt g[andha tkunmhux g[al min hu l-a[jar –IMMA GAL MIN HU L-AJAR F’DAN I-MIENTAL-LUM.

Wara l-elezzjoni tad-9 ta’Marzu li g[adda, konvint li l-poplu qieg[ed jistenna bidlafil-Partit Nazzjonalista. L-

g[aqal jitlob li Kap ;didg[andu jag[raf x’g[andujinbidel. G[andu jkolluvi]joni /ara ta’ fejn iridiwassal lill-partit.

Ma nemminx f’bidlaradikali, imma f’bidla lifilwaqt li ]]omm l-filosofijapolitika u l-valuri li permezztag[hom il-partit [ademg[all-;id komuni, tkun bidlali tbiddel dawk l-affarijiet lixekklu lill-partit milli jer;a’jie[u t-tmun tal-pajji]f’idejh.

Ma ninsewx li l-PartitNazzjonalista [alla storja u

wirt ta’ su//essi li g[andnankomplu nibnu fuqhom.Kien partit li dejjem po;;a l-individwu fi/-/entru tal-politika tieg[u. Dejjem kienPartit li g[araf jibbilan/ja l-libertà mar-responsabbiltà.

Qatt ma kien partit liwieg[ed kollox lil kul[addg[ax emmen li dan imurkontra l-;id komuni. Il-PartitNazzjonalista dejjem kellufibra morali ta’ valuri lijirrappre]entaw il-fulkru tas-sewwa: il-lealtà, l-onestà,rispett s[i[ lejn il-[ajja, is-solidarjetà, it-tolleranza, l-etika, il-verità, il-;ustizzja.

In[arsu lejn il-futurb’ottimi]mu

Mhux l-iskop ta’ dan l-artiklu biex nelenka dawk il-bidliet kollha li g[andhomisiru. Konvinta però li kap;did g[andu d-dover li jkunstrument biex jer;a’ jirba[ il-fidu/ja tan-nies.

Il-poplu ma vvutax kifivvota g[ax il-PN ma kelluxpjani u policies tajbin. Fil-fattil-Partit Laburista kompla uanke sa[ansitra kkopja [afnamill-programmi li beda l-PNfil-gvern. Aktar kien l-istil ta’kif tmexxiet il-[idma tal-gvern li dejqet lin-nies.

Kap ;did g[andu jkun kapli jorganizza l-partit a[jar.G[andu jkollu tim ta’ nies lijag[rfu b’liema mod kullvoluntier jista’ jag[mel l-a[jar kontribut. G[anduja[dem biex il-kandidati g[alkull elezzjoni jintg[a]luminn ferm qabel l-elezzjoni[alli jkollhom ]mienbi]]ejjed jiltaqg[u man-nies.

Kap ;did fuq kolloxg[andu j;ib l-g[aqda fil-partit. Sfortunatament, dawnl-a[[ar ftit snin kellnaindividwi li g[ax [admug[all-interess personalitag[hom u ma la[qux l-ambizzjonijiet egoistitag[hom, dg[ajfu lill-partit.

Ma naqtg[ux qalbna. Fl-istorja sa mill-1880, il-partitg[adda minn ]minijietdiffi/li. Dejjem in]ommuf’mo[[na li dan il-partitdejjem kellu mexxejjae//ellenti li g[arfu jibdlu kullsfida f’opportunità ta’ bidlag[all-a[jar.

Kien partit li filwaqt li]amm mal-ideolo;iji li sawrulill-partit u g[amluh partit ta’su//essi kbar, kien fl-istess[in partit li ;ab diversikisbiet stori/i g[al pajji]na,filwaqt li g[araf jadatta g[all-bidliet fis-so/jetà.

Kap ;did g[all-Partit Nazzjonalista

Lejn l-Ewwel ta’ Mejju

minn Sonia Caruana Saydon

[email protected]

minn Carmelo Mifsud Bonnici

[email protected]

Jekk fil-[ames snin li g[addew, il-kwistjoni tax-xog[ol kienet f’/erti termini relattiva,

f’dawn li ;ejjin se ssir bi//a /entrali

Page 15: Il-Mument 28  t'April 2013

16 Opinjoni Il-add, 28 ta’ April, 2013

Sku]a li niffrankaw il-flus:img[a u nofs ilu g[amilt

il-maiden speech fil-Parlament. Dan kienpossibbli g[all-fidu/ja li r-residenti tal-ames Distretturew fija. Ta’ danng[idilhom grazzi. I]da ]gurli ma kontx nasal sa hawn lima kienx g[as-sostennkontinwu ta’ nies li [allew it-timbru tag[hom fil-politikaMaltija: Louis Galea, NinuZammit u Helen Damato.

G[al kull membruparlamentari, din hiresponsabbiltà kbira li tridtintrefa’ b’sens ta’ dover lejnil-kostitwenti tag[hom. Iridujkunu l-vu/i tal-poplub’kuntatt dirett man-niesb’kull mezz possibli.

G[alkemm hu d-dovertieg[i li b[ala membru tal-Oppo]izzjoni n]omm ta[tskrutinju l-mi]uri li l-gverntal-;urnata jie[u, hija l-intenzjoni tieg[i li kullkritika tkun kostruttiva u li]]omm fuq quddiem l-interessi nazzjonali.Il-kunsilli lokali

Madwar 20 sena ilu, il-PNfil-gvern introdu/a l-kunsillilokali. Grazzi g[ar-riformikbar fl-a[[ar [ames snin, elufta’ residenti ng[ataw l-opportunità li jipparte/ipawdirett fit-tmexxija tal-lokalitàtag[hom.Mill-lat finanzjarju,

g[alkemm l-Ewropa kollhakienet g[addejja minnri/essjoni, gvernNazzjonalista dejjem ]ied il-fondi biex il-kunsilli lokalijkunu ta’ servizz akbar g[ar-residenti. Dan l-impenn ]diedb’diversi skemi ta’finanzjament ta’ pro;etti kifwkoll g[ajnuna diretta lill-kunsilli lokali biex japplikawg[al diversi fondi mill-UnjoniEwropea li l-Partit Laburistakien qal li pajji]na se jie[ubiss 1.5 miljun ewro.

Ir-riformi li da[[al gvernNazzjonalista fissru l-[olqienta’ 16-il kumitatamministrattiv fejn aktarresidenti bdew jie[du sehemdirett fid-de/izjonijiet favuril-komunità li jg[ixu fiha.

Il-parametri finanzjarjissa[[ew mid-Dipartiment tal-Gvern Lokali. Kienu wkollintrodotti l-kumitati re;jonalili bdew jamministraw is-sistema ta’ rinfurzar tal-li;ifuq ba]i ta’ re;jun.

Kien varat wkoll il-PublicPrivate Partnership fejndiversi lokalitajiet gawdewminn skemi tal-gvern /entralibiex saru mijiet ta’ toroqresidenzjali. Il-Gvern kienikkontribwixxa b’[amesmiljun ewro f’fondi fuq il-ba;it annwali vvotat lill-kunsilli lokali.

Il-mistoqsija ti;i wa[idha:kemm kien hawn min jaf li x-

xoghol ta’ tarmak li kien qedisir fil-lokalitajiet, partisostanzjali minnu kienet qedti;i iffinanzjata mill-gvern/entrali? Dan minbarradiversi toroq residenzjali o[rali l-gvern /entrali kien qedjibni permezz ta’ TransportMalta.

Diversi lokalitajiet minnfejn ;ejt elett jien, gawdewbil-kbir mill-fond tal-MEPA:l-Urban Improvement Funds.

Qasam ie[or li gawda bil-bosta bid-devoluzzjoni ta’responsabbilitajiet mill-Gvernlejn il-kunsilli lokali kien il-ftehim bejn l-Awtorità tad-Djar u l-kunsilli lokali.

Ir-residenti ng[ataw l-g[ajnuna biex issir il-manutenzjoni tal-partijietkomuni tar-residenzi tag[hom

u diversi zoni rikreattivi.Devoluzzjoni ta’ diversipropjetajiet kienu wkollprijorità g[all-gvernpre/edenti li wasslet biex il-kunsilli lokali ji;u fdati bit-tmexxija ta’ aktar propjetàpubblika.

Gven Nazzjonalista g[ameldak kollu possibbli biex ra lilkull kunsill lokali jag[mel l-a[jar u]u mill-fondi pubblici.Il-gvern pre/edenti investabil-kbir fid-de/entralizzazzjoni fejn kienxprun biex g[adda il-poterie]ekuttivi tal-lokalitajietimferrxin f’Malta u G[awdexf’idejn il-poplu. Issa se jibqa’jsir l-istess?

Il-MEPAIlkoll naqblu li pajji]na

g[andu wirt kulturali uambjentali b’sa[[tu [afna.G[alhekk fl-1992 rajna l-ewwel pass fit-twaqqif tal-MEPA. Dan biex jinqatg[u l-abbuzi li kienu jsiru fis-snin80 fejn ministru, b’daqqa ta’pinna, kien jirregola l-i]vilupp.

Gvernijiet Nazzjonalistisa[qu fuq l-importanza likemm l-ambjent kif ukoll l-i]vilupp ikunu parti minnistituzzjoni wa[da. Fid-diskors tal-President waqt il-ftu[ tal-Parlament, saretreferenza g[ar-riforma fil-MEPA.

Filwaqt li l-Gvern Laburistaqed jg[id li “Malta g[andatkun minn ta’quddiem nett fl-istandards ambjentali”, fl-istess nifs qed jiddikjara li l-ippjanar se ji;i separat mill-ambjent.

Wie[ed irid joqg[od attentx’tip ta’ riforma g[andha issir.Li titnaqqas il-burokrazija uti]died l-effi/jenza hija tajba.I]da kul[add jaqbel li marridux nispi//aw fi stat fejn il-politiku jer;a’ jirregola dawnl-oqsma importanti.

Jinkwetani wkoll li mhuxqed issir distinzjoni bejn ir-rwoli ta/-Chairman E]ekuttivu tal-Kap E]ekuttiv fil-MEPA.Filwaqt li /-ChairmanE]ekuttiv huwa il-persunaresponsabbli li jipprovdiqafas ta’ kif il-Bord tal-MEPA, il-Kummisjonijiet uKumitati fil-MEPA joperaw,min-na[a l-o[ra l-KapE]ekuttiv huwa responsabblimill-implimentazzjoni tal-o;;ettivi tal-Awtorità kif ukollis-supervizjoni u kontroll ta’diversi Direttorati fl-Awtorità.

ew; rwoli distintig[alkemm kumplimentari uma nistax nara kif wie[edjista’ jag[mel ix-xog[ol tal-ie[or. Nispera li bl-isku]a liniffrankaw il-flus, manaqg[ux fin-nassa li jin[oloq]bilan/ bejn il-[arsien tal-ambjent u l-i]viluppresponsabbli.

minn Toni Bezzina

[email protected]

L-g[a]la quddiemnaB[alissa hu ]mien l-

g[a]liet importanti. Wara t-telfa elettorali, il-PartitNazzjonalista jrid jag[]el l-iktar tliet rwoli importanti lihemm u importanti li din l-g[a]la ssir sew kemm jista’jkun.

Imma ma nemminx li l-PNg[andu biss dawn l-g[a]lietquddiemu anzi nemmen lidawn huma biss il-bidu ta’[afna g[a]liet o[ra li hemmb]onn isiru, spe/jalmentf’dawn il-[ames snin li;ejjin.

Na[seb li l-ikbar bidla li l-partit irid jag[mel hi dik ta’bidla fil-mentalità; bidla litwassal lill-PartitNazzjonalista biex ikunpartit popolari mill-;did.

Ir-rwol ta’ kap hu l-iktarimportanti g[all-partit g[alra;uni prin/ipali: dik li l-kaphu dak li jirrappre]enta l-valuri, l-ideat u l-mentalitàtal-partit. Lawrence Gonzijirrappre]enta l-a[jar valurital-partit tag[na u nemmen lig[andna nirringrzzjaw lill-kap tag[na g[ax-xog[olenormi li g[amel biex Malta]]omm fil-wi//.

G[alhekk nemmen li l-kapil-;did g[andu jkun bniedemli bil-pre]enza tieg[u

jsawwar fidu/ja fil-membriimma wkoll fil-Maltin u l-G[awdxin kollha g[ax fl-a[[ar mill-a[[ar [ames snino[ra dan il-kap iridiwassalna g[al reb[aelettorali g[all-;id ta’ Maltau G[awdex.

Nemmen li l-kap il-;didg[andu jkollu l-valuri lidejjem sawru l-partit tag[na,g[ax g[alkemm nitkellmufuq il-bidla, jien nemmen lil-valuri tag[na g[andnan]ommuhom g[ax inkellanitilfu l-identità tal-PN.

Dan ma jfissirx li l-kap il-;did m’ g[andux ikunbniedem li jista’ jappellag[all-;enerazzjonijiet i]-]g[ar u juri li l-partit qedi[ares g[all-futur minbarrag[al bidla fil-pre]ent.

Nemmen [afna li minjintg[a]el g[andu jkollurekord ta’ su//ess f’dak lig[amel u anke fil-PN. Dak linkunu g[amilna qabel jurinasa fejn nistg[u naslu fil-futuru g[alhekk importanti limeta l-g[a]la ssir, dak lijkun i[ares lejn dak kollu lig[amlu l-kandidati fil-karriera tag[hom.

Fl-g[a]la g[all-kapg[andna erba’ kandidati likollha huma validi.

Dan juri li l-PN g[adumimli ri]orsi tajbin li jistg[ujag[tu kontribut g[all-partitu g[all-pajji]. Nittama li l-g[a]la quddiemna ssir g[al

dik il-persuna li na[sbu litista’ tkun Prim Ministrutajjeb meta ner;g[u nkunufil-gvern.

G[alhekk, min jivvotag[andu jag[ti kas l-opinjonipubblika u dak li qed turig[ax nafu li ]baljajna metanqtajna minn mal-poplu ug[alhekk importanti li maner;g[ux nie[du dak l-i]ballu nag[]lu sew.

Hemm g[a]liet o[raimportanti li nixtieq nitkellemdwarhom, imma l-iktarimportanti hi bidla fil-mentalità. Il-PN g[andu minnissa jsir partit iktar inklussivbilli jag[ti /ans lil [afna iktarnies jitkellmu dwar il-b]onnijiet u l-ideat tag[homg[all-politika tal-partit.

G[alhekk ir-rwoli tal-Vi/i-Kap u Segretarju :enerali sejkunu essenzjali g[axikollhom f idejhom il-bidlatant b]onju]a fl-istruttura tal-partit. Ma jistax ikun li l-partitjibqa’ ja[dem bl-istess mod.Dak il-mod forsi kien tajjeb saftit snin ilu imma llum urienakemm dak il-mod u dik l-istruttura m’g[adhomx tajbin.

Ma nistg[ux nibqg[unidde/iedu l-politika tal-partitu mbag[ad nuruha lill-membri u lill-votanti.

G[andna nibnu strutturifejn l-ideat tan-niesjinstemg[u u jid[lu fil-partitbiex ji;u rfinati u propostib[ala l-programm elettoralital-partit.

Il-votanti b’hekk ikunuparti kbira u tajba mill-programm elettorali u mill-politika ;enerali tal-partit uma jer;g[ux i[ossuhommaqtug[in mill-PN.G[alhekk dawn ir-rwoli humade/i]ivi biex iressqu iktar lill-partit vi/in in-nies, permezzta’ strutturi ;odda li jwasslu l-messa;; lin-nies.

Kif g[edt f’artikli o[ra, il-ka]ini u l-kumitati sezzjonalig[andhom jintu]aw g[al dinir-ra;uni ewlenija.

L-g[a]la quddiemna hiimportanti [afna li se tfassalil-futur tal-PN u ta’ pajji]na.balji g[amilna uammettejniehom.

G[alhekk hu importanti linag[]lu n-nies adatti g[aldawn ir-rwoli fil-partit u lidawn ikunu jappellaw g[all-ikbar ammont ta’ Maltinpossibli.

G[a]la tajba llum tista’twassal g[al veru futur fis-sod g[all-PN u g[al Malta. Il-mentalità ;dida u l-bidla jridujibdew minn issa.

minn Rueben Teeling

[email protected]

Il-PN g[andujibni strutturi

fejn l-ideattan-nies

jinstemg[uu jid[lu

fil-programmelettorali

Page 16: Il-Mument 28  t'April 2013

Ittri lill-Editur 17Il-add, 28 ta’ April, 2013

Inrodd [ajrtax-xogholSur Editur,Nibda biex inrodd [ajr tax-xog[ol siewi li g[amel il-Kap tal-PN Lawrence Gonzi. Ta qalbu, ru[u u ;ismu b’im[abba userjetà g[al pajji]na. ares dejjem l-ewwel u qabel kollox il-;id tal-pajji] qabel l-interess tal-partit.

Jien insejja[lu kif Shakespeare f’Julius Ceaser stqarr “A lyonfor all seasons”. Fl-istess dramm jg[id lil ?esare “Et tu brute” likien wie[ed li g[en biex ;ie maqtul. Kien wie[ed fdat u rispettat[afna minn ?esare i]da warrab il-[biberija sin/iera biex ikuntraditur ta’ ?esare.

Hekk ;ara fil-Partit Nazzjonalista. Franco Debono u JeffreyPullicino Orlando taw daqqa mortali lill-gvern biex issa kienuppremjati mill-Prim Ministru Joseph Muscat.

Mhux biss i]da nies li kienu jg[idu li jappo;;jaw lill-PN daru[abta u sabta lejn il-Labour u ;ew ippremjati. Dawn ng[idilhomli kienu opportunisti u mhux veru segwa/i u suldati tal-[adid fil-PN. G[andna demokrazija dittatorjali.

Hekk riedet il-ma;;oranza tal-poplu. Warrab il-;id li sar ug[ajjat “daqshekk, irridu bidla”. “Malta ta’ kul[add” issarfetMalta tal-qasma. Veru jew le?

Irridu issa nibnu mill-qieg[. Irridu na[dmu biex in;ibu luradawk li [allewlna. Irridu nfiehmu bil-fatti li l-bidla tista’ ssirb’sagrifi//ju, b’determinazzjoni u kura;;. Irridu nkunu ba[rinsodi u nirb[u l-maltemp qawwi biex ner;g[u nag[mlu pajji]naa[jar mill-biera[ u g[ada aqwa mil-lum.

Kura;; flimkien, b’rieda soda dan jista’ jsir. Hekk Alla jg[ina.Victor Abela

Tas-Sliema

EsperjenziFurjani]iSur Editur,

Fi ]mien l-elezzjoni g[as-sitt le;i]latura tal-KunsillLokali Floriana (nhar l-10 ta’Marzu 2012) persunaprominenti fil-Furjaana,g[amlet kampanja fejn qalet lijiena kont ilni 14-il senakunsillier biex naqdi lil-Laburisti Furjani]i biss.

Minbarra li, meta kunsillierji;i elett jie[u ;urament lijaqdi lill-membri kollha tal-komunità, (sakemm dan ikunpossibbli), nixtieq nistaqsix’setg[et kienet ir-ra;unig[aliex baqg[et fommhasieket meta dak li hi [admetg[alih baqa’ qatt ma qeda lil[add, (la lil-LaburistiFurjani]i u lanqas lin-Nazzjonalisti Furjani]i), g[ar-ra;uni li lanqas biss jaf fejnhu l-bieb ta’ barra tal-KunsillLokali Floriana g[ax qatt majersaq ’l hemm. Mela intitimxi skont l-u/u[?

Edward TorpianoKunsillierIl-Furjana

So/jali]mu sfa//atSur Editur,

Li gvern ikollu nies tal-fidu/ja tieg[u fil-qalba tal-amministrazzjonigovernattiva wie[edja//etta, i]da mhux li jkollul-partitarji front linersf’/erti po]izzjonijiet.

Jekk wie[ed i[ares kifqed ji;u appuntati l-po]izzjonijiet g[olja f’din l-amministrazzjoni l-;didamalajr tinduna li dan ma hux[lief so/jali]mu sfa//at.

Fil-ma;;oranza l-postijietqed jimtlew b’nies b[alattivisti tal-qalba upampaluni o[rajn li g[amlufor/ina g[all-PartitLaburista biex jirba[ il-gvern [alli b’hekkjakkwistaw xi po]izzjonig[olja.

Dan it-tip ta’ favori]muma tistax tabbinah mas-slogan tal-Partit So/jalistatal-elezzjoni ;enerali lig[addiet ‘Malta tag[nalkoll’.

Jekk nie[du biss il-Bordtal-MEPA hemm issib tlietmembri li g[andhomkonnessjoni vi/ina [afnamal-Partit Laburista.

Skont il-Kodi/i tal-Etikatal-Ministri, bl-aktar mod/ar jg[id li l-ministrig[andhom jevitaw millijappuntaw lill-qraba fis-segretarjat privat, i]da bl-aktar mod sfa//at dan qedji;i injorat billi sa[ansitran-nisa ta’ xi ministri u ankif’Kastilja stess dawn saburu[hom fis-segretarjat

privat. F’kelma wa[daspi//ajna all in the family!

G[all-ba]u]li, u l-gvernqieg[ed jivvinta l-jobs ta’konsulenti personali ta’ xiministru jew segretarjuparlamentari. Il-gvern ]iedis-salarji ta’ kapijiet tas-segretarjati, ]idiet li jvarjawbejn 3,000 ewro u 6,000ewro g[ax qal li issa x-xog[ol tag[hom se ji]died.

Din i]-]ieda tistennameta issa sirna nafu li minnissa ’l quddiem kull minjapplika g[all-meals onwheels jew g[all-home helpl-anzjani jridu jg[addumill-passatur tal-means test.Dan bl-isku]a biex inaqqsul-waiting list, dan metaqabel dawn is-servizzikienu g[al kull minjapplika.

Dan g[adu biss il-bidu.Kemm g[ad nisimg[ustejjer b[al dawn Alla bissjaf. Il-kbir g[adu ;ej.

Biex nispi//aw fuq nota[elwa. F’konferenza tal-a[barijiet li g[amlet il-Ministru Marie LouiseColeiro Preca kkritikatpubblikament ir-ri/etta tal-figolli li saru fil-k/ina ta’San Vin/enz. Nissu;;erixxilil dawk li j[obbu jag[mludawn il-figolli biex jag[mlukuntatt ma’ din il-Ministrubiex jakkwistaw ir-ri/etta litaf tag[mel hi biss.

Kunu ppreparati g[ax taftkun morra.

AlfredIl-Fgura

Dritt tal-g[a]laSur Editur,

Dan l-a[[ar smajna [afna l-fra]i li l-poplu kellu kull drittjag[mel l-g[a]la li g[amel. Hekk hu! Dik hi d-demokrazija!

Jg[idu wkoll li f’demokrazija kull poplu jkollu l-gvern lijixraqlu u li jist[oqqlu. Hu ]gur ukoll però li wara kull g[a]ladejjem ikun hemm ukoll konsegwenzi u responsabbiltà.

B[alma kien hemm bil-vot li rri]ulta fil-gvern So/jalista ta’Zapatero fi Spanja u b[alma kien hemm f’?ipru bil-[atra tal-gvern Komunista#So/jalista.

F’demokrazija l-poplu l-ewwel jag[]el imbag[ad igawdi dak lijkun g[a]el b[alma qed igawdu l-popli ta]-]ew; pajji]i li g[adnikemm semmejt.

C. CamilleriMarsaskala

Nipprotestaw!Sur Editur,

Il-Gvern ‘Tag[na Lkoll’dwar il-bini tal-power station;dida qed jg[id li barra li majkunx hemm skrutinju mid-Dipartiment tal-Kuntratti, il-pro;ett jista’ wkoll majg[addix mill-pro/essnormali tal-MEPA. Hekksewwa!

Mela jien /ittadin ta’ Malta‘Tag[na Lkoll’ biex nibni dar]g[ira g[alija jew sa[ansitrabiex nag[mel alterazzjonijietjekk di;à g[andi dar irrid

nissottometti ru[i g[all-approvazzjoni tal-MEPA i]dal-gvern biex jibni powerstation daqsiex, dak lem’g[andux g[alfejn jag[meldan!

Addio environmentalimpact assessment u addiosocial impact assessment uaddio kollox. Il-poplu Maltidan m’g[andux ja//ettah. Il-poplu Malti dwar dan g[andujipprotesta!

M. AbelaIl-Belt

Page 17: Il-Mument 28  t'April 2013

18 Ittri lill-Editur Il-add, 28 ta’ April, 2013

Su//ess NaxxariSur Editur,

Nifra[, nawgura u ng[id prosit lid-dilettanti tal-G[aqdatan-Nar So/jetà Mu]ikali Vittorja tan-Naxxar li reb[et is-seba’ edizzjoni tal-Festival tan-Nar tal-Art Mekkanizzat, lisar nhar is-Sibt lejlet il-festa ta’ San Publiju, Fuq il-Fosos tal-Furjana.

Il-kategorija g[all-a[jar prodott u]ati, ukoll intreb[et mill-Kamra tan-Nar Vittorja tan-Naxxar dan il-festival organizzatmill-Kunsill Lokali tal-Furjana din is-sena [adu sehem 15-ilkamra tan-nar differenti li hu numru rekord g[al dan l-avveniment li issa sar wie[ed annwali.

B’kollox kien hemm mat-30 bi//a tan-nar differenti. Dawnl-affarijiet ikomplu j]idu u jg[ollu l-presti;ju ta’ dan is-su//ess. Is-So/jetà Mu]ikali Vittorja saret l-ewwel So/jetàNaxxarija li qatt reb[et dan il-festival hekk presti;ju].

Tajjeb ta’ min jg[id li dawn huma l-istess nies, l-istess timta’ dilettanti li kull nhar is-6 ta’ Settembru ta’ kull sena warali jispi//a l-mar/ grandju] tradizzjonali li tag[mel il-BandaVittorja dawn id-dilettanti jg[axxqu l-misra[ tar-ra[al tag[nabi spettaklu tal-log[ob tan-nar tal-art b’konnessjoni mal-festatitulari ta’ Marija Bambina.

Sintendi ir-reb[ ta’ dan il-festival kien kif jg[idu ‘i/-/irasafuq il-kejk’.

Nikkonkludi billi nappella biex joqog[du attenti fil-[idmapiroteknika li jag[mlu, nawguralom kull su//ess u prosit.Kull o;;ett mill-A saz-Z minbarra li jsir bil-volontarjat b’tantsagrifi//ji tul is-sena kollha x-xog[ol kollu li wie[ed jara bl-ideat b’kollox ikun kollu kemm hu ma[dum minnhom stess.

F’kelma wa[da hekk jafu ja[dmu ‘it-tfal’ tal-ka]in t’isfel,minn dejjem hekk kienu.

AwguriIn-Naxxar

Prosit g[al tliet darbietSur Editur,

Xtaqt nag[ti posit lill-Qasam tas-Subien (Museum) fin-Nadur g[all-playtassew [elwa li ppre]entaw fuq il-palktal-Qasam tag[hom nhar il-:img[a u l-add, 5 u 7 ta’ April rispettivament.

G[alkemm qasira wasslet tag[lima u[olqot tbissima. “Meta d-Deheb ta[sbuRam” inkitbet minn Anton Mercieca lig[amel ]mien twil is-Superjur ta’ dan il-Qasam tant infittex mit-tfal u ]-]g[a]ag[Nadurin.

Tassew [adt gost nara tfal, adulti uanzjani jie[du sehem fi ;rajja li tista’ti;ri fa/ilment fil-[ajja ta’ kuljum. Illumil-Museum tas-Subien tan-Nadurg[andhom dar li tassew tilqg[ek utinkludi sala teatrali sabi[a, moderna uattrezzata fejn it-tfal u ]-]g[a]ag[ li

jiffrekwentaw dan il-post fil-jiem kollhatal-;img[a g[andhom fejn jirrekreaw ujissuktaw jedukaw ru[hom.

gur li l-;enituri tag[hom g[andhomg[aliex iserr[u rashom meta jafu liuliedhom qeg[din mill-g[atba ’l ;ewwata’ dan il-Qasam fdat f’idejn is-Superjur[abrieki Joe Camilleri, li mg[ejjun minns[abu, qed jag[mlu bi//a xog[ol tassewtajba meta qeg[din jibnu fis-sod il-karattru ta’ tant [lejjaq li g[ada pitg[adajridu jkunu /-/ittadini tal-;ejjieni.

Xtaqt nag[ti prosit ukoll li/-CircoloGozitano ta’ Pjazza Savina Victoria liqed jag[laq 100 sena minn meta twaqqaf(1913) li nhar is-Sibt filg[axija, 5ta’April, quddiem sala nies fakkar il-mittsena mit-twelid tat-Tabib ?ensu Tabone(mag[ruf fostna b[ala ?ensinu) b’serata

ta’ tifkira li g[aliha kienu pre]enti fost l-o[rajn mart il-mejjet, is-Sinjura MariaTabone flimkien ma’ w[ud minn uliedhau l-familji tag[hom, kif ukoll in-neputitat-Tabib Tabone, Anton Tabone, eksMinistru g[al G[awdex, eks Speaker tal-Kamra tad-Deputati u eks AgentPresident tar-Repubblika li tkellemtassew tajjeb dwar il-memorji ta’ zijuh.

L-Avukat Grazio Mercieca qara l-bijografija tat-Tabib ?ensu Tabone waqtli nqraw ukoll xi poe]iji biex ifakkru lildan il-kumpaj]an tag[na. Is-serata likienet ippre]entata minn Marie-JosetteVella Magro u li fet[et b’diskors qasirta’ mer[ba mill-President ta/-Circolo Dr.Alfred Grech, kienet ukoll im]ewqa b’xisiltiet mu]ikali minn Emanuel Rapa,b’kordinazzjoni ta’ Gor; Vella u Frank

Masini Vento. Fl-a[[ar i]da mhux l-inqas xtaqt nag[ti prosit lis-Sur FrancoApap u [utu li dan l-a[[ar, sirt naf, ta lil-Librerija Pubblika ta’ Triq VajringaVictoria l-manuskritti kollha ta’missieru. Il-Kav.

Koli Apap, persuna li g[amlet [ajjithatikteb fuq il-;urnali; mhux biss immakiteb ukoll g[add ta’ features li xxandruminn fuq ir-Rediffusion; kiteb ukollg[add ta’ operetti u r-rumanz ‘Bastjani]-ebbu;i’ flimkien ma’ kitbiet o[ra.

Iktar tag[rif dwar Koli dalwaqt jo[ro;fil-ktieb tieg[i dwar Kittieba G[awdxinta’ dawn l-a[[ar 100 sena li mistennijkun mitbug[ fi ]mien qasir mill-KlabbKotba Maltin.

Joe M. AttardVictoria, G[awdex

Il-log[ob tan-nar mekkanizzat jinbidel f’arti mill-isba[ ritratt li je[odna tliet ;img[at ilumeta saret is-seba’ edizzjoni tal-log[ob tal-art mekkanizzat (Ritratt> Josef Galea)

Page 18: Il-Mument 28  t'April 2013

Ittri lill-Editur 19Il-add, 28 ta’ April, 2013

Il-President George Abelaf’sitwazzjoni imbarazzantiSur Editur,

Permezz tad-Diskors mit-Tron fl-okka]joni tal-ftu[ tal-Parlament fis-6 ta’April, il-President ta’ Malta tqieg[edf’sitwazzjoni imbarazzanti min[abba l-kontenut tad-diskors li flok wie[ed lijg[aqqad, [e;;e; il-firda u insolenti lejn l-Oppo]izzjoni.

L-ewwel reazzjoni tal-poplu kienet wa[danegattiva g[all-a[[ar g[ax dehrilhom li l-President kellu jastjeni milli jaqrah.G[alkemm hu mag[ruf li d-diskors ikunmiktub min-na[a tal-Gvern, ftit kienu dawk,fosthom jien, li ma kinux jafu li l-President,kostituzzjonalment, kien obbligat li jaqrahkif ji;i mog[ti lilu.

Min[abba l-fatt li l-President Abelaasso/ja ru[u [afna mal-[idma favur dawkfil-b]onn, id-de/i]joni ta’ dawk urtati uoffi]i bil-kontenut tad-Diskors mit-Tron,kienet li se jibbojkottjaw l-Istrina uinizjattivi o[ra li jie[u l-istess Presidentkonnessi mal-;bir ta’ flus g[all-karità.

Kien pass g[aqli [afna tal-President linhar il-add 14 ta’ April, festa ta’ SanPublju, wara li attenda g[all-Pontifikal umar il-Ka]in Vilhena fejn kien mistiedeng[ar-ri/eviment tradizzjonali, stqarrpubblikament li ma kellux x’jaqsam mal-kontenut tad-Diskors mit-Tron.

Il-President, skont kif ;ie rappurtat fil-gazzetti, qal, li tul is-snin tal-presidenzatieg[u, g[amel [iltu biex jibqa’ barra mill-politika parti;jana u l-kontroversja li ;;ibmag[ha, [adem u jkompli ja[dem biexjg[aqqad il-poplu minkejja l-firda politika, ud-Diskors mit-Tron g[amel propju l-kontra.

Hi [asra tassew meta ssib min i[ott dak litkun bnejt g[all-kapri//i tieg[u.

Is-snin li g[addejna ta[t gvernNazzjonalista ma kenux snin ta’amministrazzjoni perfetta g[ax fid-dinja,[add ma hu perfett, i]da ]gur li kienu snin lifihom il-pajji] mexa [afna ’l quddiem f’kullsettur u g[exna fil-pa/i, fit-trankwillità ufis-serenità. Ma n[allux min jifridna g[all-kapri//i jew g[all-ambizzjoni.

Billi issa, dak li sar sar u l-arlo;; majistax jitre;;a’ lura. Min kiteb id-diskors lil-President kien obbligat bil-Kostituzzjoni lijaqra nhar il-ftu[ tal-Parlament, g[andu dejnmal-poplu Malti. Hu fid-dmir li jitolbusku]a u li g[all-futur, pass b[al dan majer;ax isir.

Il-proposta tal-President li d-Diskors mit-Tron, g[all-futur, jibda jinkiteb minn minikun fil-kariga u jinqara minnu, tag[mel[afna sens.

Emily Barbaro SantIl-Mosta

Il-media tal-PNSur Editur,

B[alissa qed issir [afnaattività mill-kandidati g[all-elezzjoni ta’ kap tal-PN. Li qedjinkwetani hu l-fatt – almenug[andi l-impressjoni – li ma tantx qed tissemma l-mediatal-partit u l-[tie;a tar-riformatag[ha.

Il-gvern Laburista ;did bedab’nepoti]mu, klijenteli]mu,pja/iri u favuri u g[a]lietdivi]ivi u diskutibbli. Immakemm dawn l-oxxenitajiet qedjaslu g[and il-poplu? Il-mediatal-partit trid tkun tali li l-poplujsegwiha regolarment u

jippreferiha minn media ohra.Il-kap il-;did tal-PN irid jara

li jkollna l-aqwa gazzetti, l-aqwa stazzjon tat-televi]joni ul-aqwa radju f’pajji]na.

Naturalment biex dan isir tridtissolva l-problema finanzjarja.Imma jekk ma nirran;awx il-media, ma nistg[u nag[mlu xejn.

Nisperaw li l-kandidati tal-elezzjoni g[all-kap tal-PNjag[tu kas u jindizzaw din l-ikbar problema li g[andu l-partit ma[bub tag[na, ji;ifieridik tal-media.

G.L. Camilleri Il-Furjana

OnorarjaSur Editur,

Tal-Labour kienu ilhom is-snin ixewxu dwar l-onorarja.Baqg[u g[addejjin biha sa lejlet l-elezzjoni ;enerali jistaqsu jekkkinitx ;iet rifu]a kollha meta di;à kienu jafu li hekk kien sar.

Personalment frott dan it-tixwix ;ieli smajt Laburisti jsemmuf’nofs ta’ triq lil Lawrence Gonzi u l-onorarja tieg[u. I]da issatela’ l-Gvern meritokratiku ta’ Joseph Muscat u [oloq l-akbarKabinett fl-istorja ta’ Malta.

Kabinett li se jiswiena 30 miljun ewro aktar f’[ames snin jew 6miljun ewro aktar kull sena meta l-onorarja ta’ Gonzi u s[abukienet se tqumilna biss 250,000 ewro aktar fis-sena. Mela l-Kabinett il-;did se jiswina 24 darba aktar milli kienet se tiswinal-onorarja ta’ Lawrence Gonzi u l-Kabinett tieg[u.

Imma tal-Labour qed ji;;ustifikaw dan kollu billi jg[idu li l-Kabinett ;did Laburista se jag[tina xog[ol ta’ kwalità. Tg[idlixejn g[ax di;à fl-ewwel xahar tag[hom fil-gvern [lief ]baljibanali ma g[amlux. afna minnhom tassew bla b]onn i]daspirati biss minn inkejja u insolenza parti;jana.

F. MalliaIl-amrun

Page 19: Il-Mument 28  t'April 2013

20 Internazzjonali Il-add, 28 ta’ April, 2013 Internazzjonali 21

internazzjonali

BANGLADESH

Arresti, bil-vittmi ji]dieduew; sidien ta’ fabbriki u

]ew; in;iniera spi//awarrestati tlett ijiem wara l-kroll tra;iku tal-kumplessRana Plaza — li kienjinkorpora fabbriki tal-[wejje; u t-tessuti – fl-in[awi ta’ Savar, fil-limitita’ Dhaka.

Sadattant, l-ammont ta’mejtin irkuprati minn ta[t it-terrapien issa qab]u t-tlietmija u erbg[in, bil-Pulizijassostni li jista’ fadal sa disa’mija o[ra nieqsa.

Jing[ad li l-proprjetarju

tal-bini inkwistjoni, li kieng[oli tmien sulari u li /eda‘qisu mazz karti tal-log[ob’,jinsab ma[rub, u l-Pulizijaqed i]]omm u[ud mill-qrabatieg[u bl-iskop li dan jibdelil-[sieb u j/edi lill-awtoritajiet. Dan, meta [are;allert lill-awtoritajiet tal-ajruporti u l-fruntieri biexma j[allux lil dan ir-ra;eljo[ro; mill-Bangladesh.

Il-kumpless Rana Plazakien inbena ming[ajr il-permessi xierqa, u humifhum li l-[addiema, fil-

parti l-kbira nisa, t[allewjid[lu xorta g[ax-xog[olnhar l-Erbg[a (dakinhar tal-kroll) minkejja li fil-jumpre/edenti ng[ataw it-twissijiet dwar ‘periklu mil-lat strutturali’.

Sadattant, i]-]ew;in;iniera arrestati qeg[dinjin]ammu talli ‘warrbu g[altwissija’ biex il-bini majinfeta[x wara li n[assetthe]]i]a u wara li w[ud ankirrimarkaw dwar diversixquq li kienu fe;;ew f’xikolonni tal-istruttura.

L-ILANDA

Vot fl-isfond tal-awsteritàL-elettorat I]landi] ivvota

fl-elezzjoni ;enerali fosttbassir li ]ew; partiti ta/-/entru-lemin g[andhomiqa//tu l-koalizzjoni ta/-/entru-xellug bl-iskop lijiffurmaw Kabinett ;didb’mandat biex inaqqas il-politika tal-awsterità, li mani]litx tajjeb mal-poplu.

Ir-ri]ultati ta’ din l-elezzjoni kellhom jo[or;utard bil-lejl u su//ess g[a/-/entru-lemin jimmarka ritorndrammatiku g[all-entitàpolitika li fil-parti l-kbira

kienet akku]ata dwar is-sitwazzjoni li spi//at fiha l-I]landa fl-2008, meta l-g]ira-stat kienet sabet ru[ha f’xiferta’ kollass ekonomiku.

’Il fuq minn mitejn u tletinelf votant kienu eli;ibbli biexjivvutaw fl-elezzjoni, bil-Partit g[all-Indipendenza(konservattiv) u l-Progressivi,is-sie[ba tradizzjonali fejnjid[lu koalizzjonijiet,mistennija jiksbu ma;;oranzafil-Parlament ta’ Reykjavik,mag[mul minn tlieta u sittindeputat.

IR-RENJU UNIT

L-ewwel missjonijiet bid-drones minn ba]i tal-RAF

Il-Ministeru tad-Difi]aBritanniku qal li in;enji tal-ajru armati mag[rufa b[aladrones (u li ma jirrikjeduxpilota) g[all-ewwel darbantu]aw g[al missjonijiet minnin[awi remoti tar-Renju Unit.Ing[ad li d-drones, tat-tipReaper, kienu kkontrollatimill-ba]i tar-Royal Airforce(RAF) f’Waddington,Lincolnshire, u lbiera[ kienumistennija l-protesti dwar dinil-prattika.Id-drones jintu]aw fil-partil-kbira g[al missjonijiet ta’sorveljanza; i]da dawn humaanki kapa/i ju]aw l-armi lij;orru waqt ir-raids, u f’ka] lijidde/iedu hekk il-kmandantimilitari.

L-attivisti li huma kontradawn il-missjonijiet isostnu lil-fatt li l-kontroll ta’ dawn it-titjiriet ing[ata lir-Renju Unitjimmarka ‘espansjoni kritikafil-programm tad-drones tal-pajji]’.Huma jridu li l-GvernBritanniku jabbanduna l-u]utad-drones u qed jenfasizzawli dan jag[milha aktar fa/libiex il-politi/i jid[lu g[alinterventi militari, u meta l-istess drones ‘]iedu l-ammontta’ vittmi /ivili f’numru ta’pajji]i’. Intant, il-Ministerutad-Difi]a Britannikuiddefenda l-missjonijiet bid-drones fl-Afganistan b[ala‘azzjoni li salvat il-[ajja ta’[afna militari’.

L-ISTATI UNITI

Sejba fi New York litfakkar fit-terrur tal-2001

Il-Pulizija fi New Yorkqalet li nstabet parti ta’ajruplan li fil-11 ta’Settembru tal-2001 kienin[ataf mit-terroristi li tajruhg[al ;ol-World Trade Centre.L-attakk suwi/ida se[[ b[alaparti minn sensiela ta’ attakkiterroristi/i, fejn i;;arrfunumru ta’ ajruplani f’din il-belt, f’Washington uf’Pennsylvania.

Mietu kwa]i tlett elef ru[f’dawn l-attakki, bir-rapportita’ din is-sejba j;ibu luramemorji /ari u terribbli tat-terrur storiku li bidel il-[ajjatal-Amerikani mil-lejl g[an-nhar.

Mifhum li l-parti tal-ajruplan li nstabet tinkludiparti twila ta’ metall liffurmat it-tag[mir g[all-in]ul(landing gear) u li g[andhalogo tal-(linja) Boeing,minbarra serial number.

Ing[ad li din il-parti, twilaxi 1.52 metru, instabet‘imwa[[la’ bejn ]ew; binjietfi New York waqt li kienetqed issir spezzjoni ta’ binifin-na[a t’isfel ta’ Manhattan.

Illum, [ames persunissuspettati b[ala militanti tal-Al-Qaida qeg[din jistennewbiex jg[addu ;urib’konnessjoni mal-imsemmija attakkiterroristi/i. Dawn iridujitressqu quddiem tribunalmilitari fil-fa/ilità tad-detenzjoni (Amerikana) fil-Bajja ta’ Gwantanamo,f’Kuba.

Fost dawn hemm KhalidSheikh Mohammed, li huakku]at b[ala elementstrumentali fil-kumplott tal-grupp Al-Qaida biex wassalit-terrur fil-qalba tal-IstatiUniti. L-erbg[a l-o[ra,sadattant, huma implikati tallipprovdew l-appo;; lit-terroristi waqt il-[tifikkoordinat tal-ajruplani biskop qattiel.

Rapporti o[ra qalu ling[alqu temporanjament l-a//essi g[az-zona fejninstabet din il-parti tal-ajruplan, u l-investigaturig[andhom janalizzaw l-in[awi g[all-possibbiltà ta’ xifdalijiet umani.

L-ISTATI UNITI> Indjan ta’ nisel Afrikan ji//elebral-ista;un tal-Mardi Gras (Karnival) bl-aktar stil ikkulurit uwaqt parata matul il-Festival ‘Jazz and Heritage’ fi NewOrleans, fl-Istat ta’ Louisiana. Matul il-Mardi Gras,l-Indjani partikulari jo[or;u bl-ilbies influwenzatmi/-/erimonji tradizzjonali, li jmorru lura g[all-ewwel;enerazzjonijiet ta’ Amerikani. (Reuters)

I?-?INA

Il-virus ife;;f’Hunan

I/-?ina, ilbiera[irrappurtat l-ewwel ka]tal-influwenza tat-tjur,mag[rufa b[ala H7N9, fil-provin/ja ta’ Hunan, lejnin-Nofsinhar, u metajidher li kompla jinfirexdan il-virus relattivament;did li sal-lum qatel tlietau g[oxrin ru[ fil-pajji].L-a[[ar vittma kienetanzjana mill-belt ta’Shaoyang, li [ar;ilha d-deni fl-14 ta’ April, erbatijiem biss wara li kellha l-kuntatt mat-tjur.Kien proprju f’Marzu li[ar;et l-ewwelindikazzjoni ta’ din l-influwenza, u meta din il-;img[a, l-OrganizzazzjoniDinjija tas-Sa[[a (WHO)irreferiet g[all-virusinkwistjoni b[ala ‘fost l-aktar li g[andhompotenzjal qattiel’.Jidher ukoll li issawie[ed jista’ jinfetta ru[u‘aktar fa/ilment’ millikien il-ka] bl-elementbikri tal-virus, li deherg[all-ewwel darba fl-2003u li xorta kien qatel il-mijiet tan-nies madwar id-dinja.

Skwadri tas-salvata;; ifittxu g[all-[addiema maqbudin ta[t munzelli tal-;ebel fis-sittar-Rana Plaza, f’Savar (Reuters)

Il-Prim Ministru mag[]ultal-Italja, Enrico Letta,ikkonferma li jista’ jifformaGvern, li se jinkludi wie[edmill-eqreb alleati tal-eks PrimMinistru Silvio Berlusconib[ala Vi/i Prim Ministru.

Letta, li hu l-Vi/i Kap tal-Partit Demokratiku (PD) ta/-/entru-xellug, qal li AngelinoAlfano, is-Segretarju tal-PartitPopolo Della Libertà (PDL)g[andu ja;ixxi b[ala Vi/i PMTaljan u b[ala Ministruresponsabbli g[all-Intern.

Id-Direttur :enerali tal-Bank tal-Italja, FabrizioSaccomanni, se jkun il-Ministru responsabbli mill-Ekonomija, waqt li l-eksKummissarju Ewropew EmmaBonino hi l-Ministru l-;didtal-Affarijiiet Barranin.

Enrico Letta ikkonferma danwara laqg[a li kellu lbiera[mal-President tal-Italja,Giorgio Napolitano, fil-Quirinale ta’ Ruma.

Sadattant, il-Gvern il-;didtal-Italja jie[u l-;urament tal-[atra dalg[odu u qabel Lettajersaq g[ada quddiem il-Parlament biex jitlob vot ta’fidu/ja.

Letta nhar l-Erbg[a kienmitlub minn Napolitano biexjifforma gvern ta’ koalizzjoniu li fejn il-PDL se jkollurappre]entanza anki jekkBerlusconi innifsu g[amilha/ara li hu mhux se jkunMinistru.

Il-formazzjoni tal-Gvern il-

;did itemm l-ista;nar politikuli ilu jqajjem in/ertezza fost is-swieq mindu l-Italja da[letg[all-elezzjoni ;eneraliinkonklussiva lejn l-a[[ar ta’Frar li g[adda.

Intant, il-PresidentNapolitano sostna li dan il-Gvern irid ikollu l-appo;; ta]-]ew;t Ikmamar tal-Parlament.

Letta, li g[andu 46 sena, hukkunsidrat b[ala moderat fi[dan il-PD u di;à qal lig[andu jibdel il-politikaTaljana b’mod li ma tiffissaxfuq l-awsterità b[ala mezzbiex jissolvew il-problemiekonomi/i.

Sadattant, il-kandidatura ta’Letta g[al Prim Ministrukienet ikkonfermata wara liPier Luigi Bersani [abbar ir-ri]enja tieg[u minn Kap tal-PD, wara rewwixta fi [dan il-partit rigward l-g[a]la tieg[ug[all-President tal-Italja ug[all-fatt li hu rrifjuta lija[dem ma’ Berlusconi.

L-ITALJA

Konfermat il-Gvern ;did

Enrico Letta

Page 20: Il-Mument 28  t'April 2013
Page 21: Il-Mument 28  t'April 2013

Lokali 23Il-add, 28 ta’ April, 2013

Ri]ultati tajbin g[all-HSBC matul l-2012

Minn kemm ilha ssir, l-inizjattiva Challengefor a Smile ta’ din is-sena, organizzata minnPuttinu Cares f’kollaborazzjoni ma’ Unilever,kienet l-aktar wa[da ta’ su//ess. Fiha [adusehem id-doppju tan-nies li pparte/ipaw fl-edizzjoni tas-sena li g[addiet.

F’din l-inizjattiva n;abru aktar minn €27,000f’g[ajnuna g[all-familji milquta mill-kan/er.Dawn se jkunu pre]entati lil Puttinu Cares fil-Maratona tal-Futbol li se ssir f’Mejju. Unileverg[enet biex tippromwovi din l-attività permezztal-gazzetti, tv, sit elettroniku, pa;na fuqFacebook u reklami f’diversi supermarkets.

Parti mi]-]ieda fl-attendenza ta’ din is-sena;iet bis-sa[[a tal-isforzi promozzjonali tad-DJtar-radju lokali Gianni Zammit li g[amel l-im[atra li jid[ol g[at-tliet sfidi tal-g[awm, ta/-/ikli]mu u tal-;iri jekk il-pa;na tal-Facebookta’ dan l-avveniment taqbe] l-4,500 ‘like’.

Kien hemm interess kbir fuq l-internet u fil-fatt il-pa;na qab]et il-5,000 persuna u Giannig[amel it-tliet sfidi.

G[al aktar informazzjoni fuq Puttinu Cares,]ur www.puttinucares.org. G[al aktarinformazzjoni fuq Unilever ]urwww.unilever.com.

Il-Euro Media Forum and Science is Culture qieg[datorganizza laqg[a b’diversi clips msej[a ‘Ix-Xjenza ta’ IronMan’ g[ada t-Tnejn, 29 ta’ April fis-6.30 p.m. fl-EuropeHouse f’254, Triq San Pawl, il-Belt, Valletta.

Din il-laqg[a qieg[da tittella’ biex tikkon/edi mal-amsinAnniversarju ta’ dan il-karattru tal-komiks u l-premier f’nofsil-lejl l-Erbg[a 1 ta’ Mejju tal-film Iron Man 3 fl-EdenCinemas.

Hu possibbli bit-teknolo;ija avvanzata li te]isti llumtinbena korazza b[al ta’ Iron Man^ It-teknolo;ija ta’ TonyStark hi ba]ata fuq ix-xjenza jew il-fantasija^ It-teknolo;ijamoderna riesqa lejn punt fejn tinbena libsa b[al ta’ IronMan^

Il-laqg[a dwar ix-Xjenza ta’ Iron Man se tipprovdi tag[rifdwar kemm dan kollu hu possibbli. X’inhuma l-limitazzjonijiet ta’ korazza b[al ta’ Tony Stark^ Hu possibblili tinbena wa[da li tag[ti sa[[a tremenda, l-abbiltà li jtir u lijispara r-ra;;i qerrieda lil min jilbisha^

Minn meta Stan Lee vvinta l-kun/ett ta’ Iron Man lura fis-sittinijiet, dan il-karattru ;ibed l-attenzjoni ta’ dawk kollha lig[andhom ix-xjenza u l-imma;inazzjoni g[al qalbhom.

Ir-ri/erkatur /inematografiku Justin Camilleri, flimkienmal-espert tal-komiks David Pace u x-xjenzat James Ciarlo,se jinvestiga kif it-teknolo;ija moderna tista’ tintu]a biextinbena korazza b[al dik ta’ Tony Stark.

Il-kelliema se jiddiskutu wkoll kif l-istejjer ta’ Iron Manjistimulaw l-interess fil-qari u fix-xjenza billi jrawmu l-kur]ità fl-im[u[ tal-qarrejja tfal u ]g[a]ag[.

Biex is-serata ]gur ikun fiha ftit minn kollox, se toffrikwizz bi premjijiet sbie[ g[all-udjenza dwar Iron Man.Dawn jistg[u jirb[u diversi rigali u biljetti g[as-serata 3D ta’Iron Man fis-swali tal-Eden Cinemas.

G[alhekk kull min jattendi g[andu joqg[od attent g[al dakli jintqal dwar Iron Man. Min jixtieq jibbukkja jew irid aktartag[rif fuq din is-serata g[andu j/empel 99454066 jewjibg[at email lil [email protected].

Ix-xjenza ta’ Iron Manhi possibbli^

Mark Watkinson, il-KapE]ekuttiv ta’ HSBC BankMalta, fil-Laqg[a :eneraliAnnwali tal-Bank li saret fit-18 ta’ April, spjega lill-azzjonisti kif fl-2012 l-HSBCkiseb ri]ultati finanzjarjitajbin, minkejja l-kundizzjonijiet diffi/li tas-suq,tant li irre;istra qlig[ ta’ €95miljun qabel it-taxxa, ]ieda ta’8% jew ta’ €7 miljuni fuq l-istess perjodu fl-2011.

L-Uffi/jal FinanzjarjuEwlieni tal-Bank, JosephineMagri, indirizzat ukoll lill-azzjonisti u g[amlet anali]itar-ri]ultati finanzjarji tal-2012.

Il-Kap E]ekuttiv ta’ HSBC Malta Mark Watkinson flimkienmal-Bord tad-Diretturi jindirizza lill-azzjonisti

L-inizjattiva ‘Challenge for a Smile’ti;bor somma rekord

Page 22: Il-Mument 28  t'April 2013

Anna hi mara ta’ riedaqawwija u stamina liemab[alha. Hi mara ta’ valuriimpenjata fix-xog[ol tag[ha lillum tista’ tg[id hu stil ta’[ajja g[aliha. Insomma, kifjg[idu l-Ingli]i – her breadand butter.

Trabbiet Ra[al l-:didflimkien ma’ [uha. Kellhatfulija trankwilla u kuntenta.Kienet tmur l-iskola tas-sorijiet u g[alhekk tg[id likellha tfulija serena utrankwilla u fi sfond reli;ju] uta’ dixxiplina.

“Il-;enituri dejjeminsistewlna fl-iskola u dejjem

[admu biex inkunu a[jarminnhom. Dejjem, i]da, [arsuli fil-[ajja jag[tuna wkoll dakli hu ta’ kuljum. Ma kinuxbiss stretti inkwantu ta’ studjuakkademiku. Jien minndejjem kont in[obb l-isport.Fi tfuliti kien g[adu ftit tabùi]da mexxewni f’dak li xtaqt.

“Dejjem kont ng[id linixtieq insir g[alliema tal-isport. L-isport kien xi [a;aimportanti [afna g[alija saminn /kuniti. L-isport bdejtta’ [dax-il sena. Il-mamà[e;;itni li nkompli.

“Bdejt bl-atletika u warabdejt nilg[ab il-basketball.

Kont nistudja g[and is-sorijiettas-St Joseph u huma kienujinkura;;uh [afna l-isport.”

L-isport g[al Anna makienx biss stil ta’ [ajja i]dawkoll karriera u ’l quddiemvokazzjoni. Mhux bissipprattikat l-isport i]da da[letukoll fil-coaching u bdiettistudja wkoll g[al g[alliema.

Anna kellha l-opportunità litag[mel diversi korsijiet ankelil hinn minn xtutna u kienpropju hemm li [adet l-i]voltabiex tibda t-ta[ri; g[aladaptive training.

“D[alt fil-qasam tal-iSpecial Olimpics u minnhemm infet[u diversiopportunitajiet ;odda. G[all-bidu kienet iebsa g[aliex kont;ejja minn /erta realtà fejn l-isport hu asso/jat ma’ sa[[a ug[alhekk ikollok it-tendenzali tassumi li l-isport u d-di]abbiltà ma humiexkompatibbli.

“Kien ]mien iebes g[aliexqed insemmilek madwar tletinsena ilu. Anke biextikkonvin/i lill-;enituri j[allulil uliedhom b’di]abbiltà

jipprattikaw sport kienet xi[a;a diffi/li.”

I]da Anna kienetdeterminata li dak li tg[allmethi u dak li kienet temmen fihhi twasslu lil [addie[or. Hikienet temmen li kullindividwu jista’ jipprattika l-isport anke jekk fi]ikamentmhux perfett.

“Minn dejjem kont qrib[afna ta’ persuni b’di]abbiltà.Kont imur mas-sorijietinqattg[u ;ranet ma’ persunib’di]abbiltà. Konnano[or;uhom u nilag[bumag[hom.

“Awtomatikament trawwimtf’din ir-realtà. Kont konxjatad-di]abbiltajiet differenti u l-kapa/itajiet differenti li dawnil-persuni g[andhom. Trabbejtkonxja li persuna b’di]abbiltàtista’ tag[mel [afna biexittejjeb il-kundizzjoni li tg[ixfiha. Li, pere]empju, persunamhux bilfors tu]a wheelchairi]da tista’ tu]a mezzi o[rabiex tkun mobbli.”

Anna setg[et tara wkoll kifil-progress ta’ persunab’di]abbiltà hu determinatanke mill-;enituri li jistg[ujag[mlu [afna biex jimbuttawu jinkura;;ixxu lil uliedhom.“Dak i]-]mien tifel li jitwieledbl-awti]mu kien jing[alaq.Illum il-;urnata hu tifel inseritfis-so/jetà tag[na u niltaqg[umieg[u kullimkien. L-istesskonna nag[mlu fil-konfronttat-tfal bid-Down Syndrome.

“Mentri dawn huma persunita’ qalb kbira li ma jafuxx’ji;ifieri mibeg[da u lig[andhom kapa/itajiet kbar.Fi ftit kliem, fi [dan kulldi]abbiltà hemm abbiltà uwie[ed irid i[ares propju lejndan l-aspett.”

Kull bniedem g[andu t-tajjeb tieg[u, is-sabi[ tieg[u.Mhux is-sabi[ minn barrai]da dak li g[andu ;ewwa.Alla g[amilna l-istess i]da fl-istess waqt differenti. Din hi t-

teorija ta’ Anna li tag[mel[afna u [afna sens.

Tlettax-il sena ilu Annada[let fil-qasam tal-iSpecialOlimpics. Il-persuna li kienettie[u [sieb dak i]-]mien bdiettfittex lil xi [add biex i[arre;lit-tfal b’di]abbiltàf’dixxiplini sportivi. A//ettatg[aliex dejjem emmnet fil-potenzjal. Wara sentejn barraminn malta Anna ntalbet biextie[u t-tmexxija u [adet overhi.

“Meta bdejt immexxi jienma xtaqtx li l-iSpecialOlimpics tkun biss g[al erba’persuni u g[alhekk bdejtnifta[. Fta[t g[al Malta kollhau minn hemm bdejna mixjin.

“Illum il-;urnata l-iSpecialOlimpics tag[t servizz lilseba’ mitt atleta matul is-sena.G[andna 150 atleta re;istratimag[na u g[axar programmig[addejjin kontinwament.

“G[andna l-family supportnetwork li j[addem madwar[ames mitt familja. Insomma,kbirna [afna hawn Malta.Wie[ed irid i;ib quddiemg[ajnejh li jekk persunatit[arre; fl-isport din mhuxne/essarjament se titla’tirrappre]enta lil Malta fl-iSpecial Olimpics i]da l-;id lijo[ro; minn dan it-ta[ri; huimprezzabbli.

“L-isport u t-ta[ri; illumjitqiesu b[ala investimentg[all-pajji]. Dan g[aliex fit-ta[ri; sportiv se jkollokovvjament /ittadini aktarb’sa[[ithom u tnaqqas it-toqol tal-ispi]a biex persunating[ata l-kura g[aliexpersuna attivaawtomatikament se jkollhaanqas b]onn ta’ kura medika.”

Anna tis[aq li l-iSpecialOlimpics ma tistax tibba]abiss fuq sponsors i]da wkollfuq l-awtoritajiet kon/ernati lijinvestu u jemmnu f’dan il-qasam.

24 Intervista Il-add, 28 ta’ April, 2013

Intervistima’ nisa Maltin

li rnexxew

Ms.

Anna Calleja> Direttri/i tal-iSpecial Olimpics Malta National

minn Doris Azzopardi [email protected]

Mara spe/jali wara l-Olimpjadi Spe/jali

Kuntenta bir-ri]ultati miksuba fl-Olimpjadi Spe/jali tas-Sajf f’Ateni g[al pa;na 25

Anna flimkien ma’ wa[da mill-atleti tal-iSpecial Olimpics f’mument ta’ tenerezza

Anna Calleja tg[allem l-edukazzjoni fi]ikafir-Resource Centres tal-istat (dawk li qabel kienujissej[u skejjel spe/jali). L-isport mhux xi [a;ali studjat u tg[allmet biss i]da ppratikat ukoll.

Kienet sportiva nazzjonali u l-isport dejjem kienparti minn [ajjitha. L-isport jimpenjaha ankefil-qasam tal-volontarjat. Impenjaha sew fil-qasamtal-iSpecial Olimpics u determinata li twassall-attività fi]ika lil numru dejjem akbar ta’ studentib’di]abbiltà intelleetwali.

Page 23: Il-Mument 28  t'April 2013

“Jekk jemmnu fl-iSpecialOlimpics ifisser li jemmnu fil-kapa/itajiet ta’ dawn l-atletiwara kollox.”

Anna kellha mumenti ta’sodisfazzjon. Forsi wie[edjirrikonoxxi li huma mumentisbie[ meta tara l-atleti jitilg[ug[all-medalji i]da hemm aktarminn hekk.

“Tara lil dawn it-tfal u]g[a]ag[ jifir[u g[ax reb[umedalja u li jafu l-valur tal-medalja, il-valur kompetittiv.Is-sabi[ mhuwiex kemmreb[u medalji tad-deheb i]dali tinteba[ sa liema livellwassalt lil dawn l-atleti.

“Tara l-[arsa tal-;enituri ul-fatt kif huma jibdewjemmnu f’uliedhom. ?erti;enituri u qraba ta’ dawn it-tfal li jid[lu fl-iSpecialOlimpics ikissru barrieri liforsi jkunu bnew. Dan hu l-akbar sodisfazzjon fix-xog[oltieg[i.”

Anna u l-isport humasinonimi. Anna kienet tilg[abil-basketball u kienet [adet il-premju Sportwoman of theYear snin illu. T[obb [afna l-g[awm u l-mixi u /-/ikli]muli huma parti integrali minn[ajjitha.

“I/-/iklizmu n[obbu mhuxbiex intellaq i]da g[ar-rilassament. L-isport illummhuwiex f’[ajti b’modkompettiv i]da biex in]ommru[i attiva.”

Serata kwieta g[al Anna hijew tara xi film jewdokumentarju waqt li ssajjarxi [a;a tajba jew inkella xiikla f’xi resturant mal-[biebbiex tid[ak.

“In[obb nid[ak uniddeverti. Il-;urnata tieg[imimlija minn filg[odu safilg[axija g[aliex ix-xog[oltieg[i jirrikjedi [afna. Barra lin[arre; lill-atleti nie[u [siebil-familji tag[hom u n]omm

korrispondenza l-[in kolluma’ barra, mal-headquartersbarra minn Malta.

“Ikolli l-preparazzjoni tal-atleti li w[ud se jsiefru ujikkompetu barra minn Malta.Nattendi konferenzi barraminn Malta li jfisser li tasalillum, tattendi l-konferenza ulura dritt g[al Malta. Tridi]]omm ru[ek a;;ornata utrid tara x’ri]orsi ;odda jkunhemm disponibbli biex ji;uintrodotti Malta wkoll.

“Dan barra li dejjem tfittexli jkollok appo;; minn pajji]o[ra g[aliex huma, b[alaorganizzazzjoni, humaovvjament aktar b’sa[[ithomminna.”

afna mill-[bieb ta’ Annahuma fil-fatt nies jew lija[dmu fil-qasam tad-di]abbiltà jew familjari ta’persuni b’di]abbiltà. Hitiddeskrivi dawn il-persunib[ala individwi rikki [afna.Sinjuri mhux mill-qasamfinanzjarju, i]da sinjuri fil-kwalità ta’ [ajja u fil-valuri.

“Il-mod kif i[arsu lejn il-[biberija u lejn il-mod kifja[dmu l-[in tag[hom ma’xulxin. Tara li jie[du [siebxulxin

“Huma j[ossuhom komdimieg[i g[aliex jafu li metawliedhom ikunu mieg[i humama[bubin, a//ettati urispettati. Jien dejjem nara lianke meta se no[or;u, il-postfejn se mmorru hu komdug[al uliedhom. Fis-sajf ;ieliqattajna jiem s[a[ flimkienniddevertu.

“G[alija huma nies;enwini. Nies li joqog[duattenti anke xi kliem ju]aw,anke lejn tfal o[ra. Tara li l-vokabbularju tag[hom huaktar caring u loving minn ta’[addie[or. Dan meta humag[andhom [ajja aktar iebsa umimlija g[aliex uliedhomg[andhom b]onn attenzjoni

kontinwa minn filg[odu safilg[axija.”

G[al Anna d-dinja tad-di]abbiltà li tant ilha timmilitafiha hi dinja mill-aktarnormali u fuq kollox hi dinjali tant tag[tiha sodisfazzjon.

Hi rnexxielha twassal l-isport li tant t[obb lil settur ta’persuni li forsi qabel kienhemm it-tendenza li wie[edjifred. Hi [admet u g[adhata[dem i]da minkejja lig[amlet [afna, tg[id li g[adhemm [afna aktar x’isir.

“Irrid nara lill-iSpecialOlimpics Malta tkun similig[al dik li hi barra minnxtutna. Special Olimpics li hifuq skala kbira u li qed tag[tiservizz lil kull individwu jew

familja li g[andhom b]onnta[ri; fi]iku u l-opportunitajiet li jie[du l-atleti f’dak li hu qasam, sewkompettiv kif ukoll rikreattiv.

“Dan kollu bl-iskop lijo[or;u l-abbiltajiet ta’ kullindividwu f’dawk li humadixxiplini sportivi.”

Lil Anna ili nafha ]mientwil. Kelli l-opportunità liniltaqa’ mag[ha minn ]mieng[al ]mien f’attivitajietkonnessi ma’ persunib’di]abbiltà u sport. Dedikataf’xog[olha u bi twemmin sodli d-di]abbiltà m’g[andhiextostakola lil dak li jkun millijipprattika sport anke b’modkompetittiv. Hi ta[dem biprofessjonalità u passjoni.

“L-unuri u l-medalji mahuma xejn fil-konfront tal-;idli joffri l-isport. I]da/ertament meta tara lil dawn l-atleti impenjati bis-serjetà fid-dixxiplini rispettivi tag[homjitilg[u fuq il-podju g[almedalja ma tistax matirrikonoxxix il-fatt li bir-riedau dedikazzjoni wie[ed jista’jikseb dak li jimmira g[alih.

“Wie[ed jista’ jikkontrastal-opinjoni ta’ w[ud li ja[sbu lipersuna b’di]abbiltàintellettwali ma tistax tasal sa/erti tragwardi. Dawn l-atletihuma xhieda [ajja tal-fatt li d-di]abbiltà mhijiex deterrentbiex wie[ed jirnexxi fil-[ajjau jil[aq il-milja kollhatieg[u.”

Intervista 25Il-add, 28 ta’ April, 2013

Ktieb favorit: Artikli dwar l-isport u;rajjiet kurrenti. In[obb ukoll naqra stejjerreali li jirrigwardjaw ;enituri li jkollhom tfalb’di]abbiltà.

Film favorit: In[obb il-kummiedji u l-istejjer ba]ati fuq ir-realtà. Films ta]-]innijietma tantx in[obbhom.

Mu]ika favorita: Il-mu]ika n[obbha [afnab’mod partikulari dik Taljana li jkollha lirikasabi[a. In[obb [afna lil Anna Oxa u LucioBattisti. Insegwi wkoll kantanti ;odda lijo[or;u minn programmi b[al Amici. Emmau Pier Davidi, pere]empju, jog[;buni [afna.

Lewn favorit: L-abjad g[ax jag[tini senstal-libertà, le;;erezza u pa/i.

Sta;un favorit: Is-sajf g[aliex ix-xitwa xikultant torbtok min[abba l-maltemp.

Il-vaganza ideali: G[andi b]onn break kbirb[alissa. Il-break ideali hu x’imkien g[all-kwiet. Nivvja;;a hiking ming[ajr ma nu]a t-trasport. Meta nsiefer nippreferi nsib xi lukandar[isa li nu]aha biss biex nin[asel u norqod. Il-;urnata nqattag[ha ndur bil-mixi nara dak kolluta’ interess li jkun hemm fil-madwar.

Ikollok tg[ix f’epoka tal-passat, liematag[]el^: Fi ]mien tat-tieni gwerra dinija.Jg[idu [afna stejjer in-nanniet tag[na linixtieq nesplora. Epoki o[ra taqrahom i]dadik l-epoka smajtha ti;i rakkontata minn minesperjenzaha u g[alhekk nistaqsi kieku jienx’kont nag[mel.

L-akbar in;ustizzja g[alik hi... Meta ti;iinjurata b’mod partikulari mill-kapijiettieg[ek. Tkun qed tkasbar id-dinjità ta’ dak lijkun u //ekknu, barra li ;;ib lil dak li jkuntrasparenti. Imbag[ad akbar minn hekk hi l-in;ustizzja tan-nuqqas ta’ ugwaljanza ma’persuni b’di]abbiltà.

L-akbar pre;ju: Na[dem bla waqfien unie[u pja/ir nara lil [addie[or kuntent ujitbissem.

U l-akbar difetti: G[andi [afna, jekknibda ma niqafx. Forsi l-akbar wie[ed huli ;ieli tonqosli l-fidu/ja f’[addie[or u;ieli na[seb li xog[li biss tajjeb u xog[ol[addie[or ma nevalwahx bi]]ejjed.

L-ikel favorit tieg[ek: Il-fenek bl-g[a;in u n[obb insajru wkoll. Il-junk foodma jg[oddx g[alija.

T[oss li f’dak li wettaqt f’[ajtek, il-fatt li int mara ffavuriek jew [ademkontrik^ Pjuttost ma tantx iffavurieni.Rajt diversi bibien mag[luqin u qlajt[afna stalletti i]da int trid tkun dejjemsaqajk sodi mal-art u tinsisti u twettaq dakli tixtieq. Id-determinazzjoni kienet fatturdeterminanti f’[ajti.

Kieku jkollok issib il-lampa ta’Aladdin u tista’ twettaq xewqa wa[dabiss, x’titlob^ Li ner;a’ nitwieled mill-;did biex inkun nista’ nag[ti aktar servizzminn dak li di;à tajt lil persunib’di]abbiltà.

Kwotazzjoni g[al qalbek jew il-mottoli tg[ix bih: Aktar milli motto aktar stilta’ appro// lejn il-[ajja. Jien meta nqumfilg[odu nirringrazzja lil Alla ta’ jum ;didu nsellem il-;urnata. Naffronta jum ;didbid-determinazzjoni li nag[mel xi [a;aa[jar milli nkun g[amilt il-jum ta’ qabel.

Kif tarak mil-lum g[axar snin o[ra^Pensjonanta. Nispera li ikun nista’ n[areslejn il-passat tieg[i u nara li dak li g[a;intjiena jkun [a aktar [ajja milli tajtu jien.

Persona;; li tammira: Lil MadreTeresa u l-Prin/ipessa Diana.

minn pa;na 24

Temmen fl-abbiltàwara d-di]abbiltà

Flimkien ma’ Eunice Kennedy Shirver, fondatri/i tal-organizzazjoni tal-iSpecial Olympics

Tir/ievi il-KMS Sport Award g[all-[idma tag[ha fit-twaqqiftal-iSpecial Olimpics Malta

Il-gosti u l-fehmiet ta’ Anna Calleja

Page 24: Il-Mument 28  t'April 2013

Favourite Ch. melita 31#108, GO Plus 10607.00 Kollox ma’ Kollox • 09.30 in g[al Kollox (r) • 11.00 Belle Donne• 12.30 Teleshopping • 13.00 Bejnietna • 15.00 Sibt Kuntatt • 18.00Teleshopping • 18.30 Arkivji tan-Nies • 19:45 - News Point • 21.00vintura (drama) • 22.00 Il-Prin/ipal (drama).

Iris melita 17613.25 Ballistic. Film 2002 • 15.10 Il Grinta. Film ’69 • 17.30 Due padri ditroppo. Film ’97 • 19.25 Carbinieri si nasce • 21.00 Sol levante. Film ’93• 23.15 Insomnia. Film 2002 • 01.25 Philadelphia Security. Film ’82.

BBC Entertainment melita 300, GO Plus 30107.15 Garth and Bev • 07.25 Tweenies • 07.45 Green Balloon Club • 08.10Fimbles • 08.30 The Weakest Link • 09.15 My Family • 09.45 One Foot inthe Grave • 10.20 Keeping up Appearances • 10.50 Only Fools and Horses...• 11.20 2point4 Children • 11.50 Rob Brydon’s Annually Retentive • 12.20Lead Balloon • 12.50 Lark Rise to Candleford • 13.40 One Foot in theGrave • 14.15 The Weakest Link • 15.00 Doctors • 17.25 Doctor Who• 18.10 Only Fools and Horses... • 18.40 Walk on the Wild Side • 19.10Lark Rise to Candleford • 20.00 As Time Goes By • 20.30 Watson & Oliver• 21.00 Silk • 21.50 Waking the Dead • 22.40 Spooks • 23.30 Being Erica.

TCM melita 310, GO Plus 70107.40 Mister Buddwing. Film ’66 • 09.20 Silk Stockings. Film ’57 (U)• 11.20 Where Eagles Dare. Film ’69 (A) • 14.00 East of Eden. Film ’55(PG) • 16.00 The Sheepman. Film ’58 (U) • 17.30 Forbidden Planet. Film’56 (U) • 19.10 Grand Hotel. Film ’32 (A) • 21.00 Village of the Damned.Film ’60 (12) • 22.20 Designing Woman. Film ’57 (U).

MGM Movies melita 312, GO Plus 70207.00 How I Spent My Summer. Film ’90 (PG) • 08.35 Bound for Glory.Film ’76 (A) • 11.00 The Way West. Film ’67 (A) • 13.00 Ned Kelly. Film’70 (AA) • 14.40 MGM’s Big Screen • 14.55 What Did You Do in the War,Daddy? Film ’66 (A) • 16.50 New York, New York. Film ’77 (A) • 19.30She’s Gotta Have It. Film ’86 (18) • 20.55 Big Screen Legends • 21.00Assassination Tango. Film 2002 (15) • 22.50 Blow Out. Film ’81 (X).

Discovery Channel melita 400, GO Plus 50107.15 Motor City Motors: RC Car • 08.10 Mythbusters: Bug Special • 09.05Destroyed in Seconds • 09.30 Destroyed in Seconds • 09.55 ExtremeEngineering: Sakhalin Oil and Ice • 10.50 American Guns: PuntGun/Blackhawk Down • 11.40 Finding Bigfoot: Moonshine and Bigfoot• 12.35 Auction Kings: Houdini Letter; Olympic Ping Pong • 13.05 AuctionKings: Cigar Boy Lighter; Einstein Letter • 13.30 Baggage Battles • 14.00Baggage Battles • 14.25 Gold Rush: Alaska: Gold at Last • 15.20 GoldDivers: Gold Gettin’ Hound Dog • 16.15 Wheeler Dealers: Renault AlpineA310 • 17.10 Ultimate Survival: Alaska • 18.05 Curiosity: Mars Landing• 2012 • 19.00 How It’s Made • 19.30 How It’s Made • 20.00 Man, Woman,Wild: Bear Encounter • 21.00 Dirty Jobs: Down Under: Lost in AboriginalLand • 22.00 Discovery Saved My Life • 23.00 Dangerous Flights: FearFactor.

Melita More melita 80208.00 Hollywood Buzz • 08.30 Private Practice • 09.20 • Private Practice• 10.10 Private Practice • 11.00 Private Practice • 11.45 Private Practice• 12.30 Glee • 13.15 Suits • 14.00 Suits • 19.15 How I Met Your Mother• 19.40 2 Broke Girls • 20.05 Whitney • 20.30 Dallas • 21.15 SMASH• 22.00 VEEP • 22.30 Suits • 23.15 Person of Interest • 00.00 The Mentalist• 00.45 Alcatraz • 01.30 30 Rock.

Biography Channel melita 41107.00 Channel Close • 10.00 Archie the 6 Stone Baby • 11.00 Curse of theMermaid • 12.00 The Dancer With Tiny Legs • 13.00 Half Ton Man • 14.00The World’s Oldest Conjoined Twins • 15.00 Archie the 6 Stone Baby• 16.00 Curse of the Mermaid • 17.00 The Dancer With Tiny Legs • 18.00Half Ton Man • 19.00 The World’s Oldest Conjoined Twins • 20.00 Be theBoss: Jazzercise • 21.00 Dance Moms: She’s a Fighter • 22.00 Barter Kings:Snakes on a Trade • 23.00 Be the Boss: Jazzercise.

Eurosport melita 600, GO Plus 80108.30 FIA World Touring Championships • 08.45 FIA World TouringChampionships: Orechova Poton, Slovakia: Qualifying Round (live) • 09.15World Championship Snooker • 11.00 World Championship Snooker: Day9: Sheffield, United Kingdom (live) • 13.30 World Supersport Series: Assen(live) • 14.15 FIA World Touring Championships: Orechova Poton,Slovakia: 5th Round (live) • 15.15 FIA World Touring Championships:Orechova Poton, Slovakia: 6th Round (live) • 16.15 World ChampionshipSnooker: Day 9: Sheffield, United Kingdom (live) • 18.30 Boxing • 20.00World Championship Snooker: Day 9: Sheffield, United Kingdom (live)• 23.00 World Series by Renault • 23.45 World Superbike SeriesMotorcycle Racing.

Eurosport 2 melita 601, GO Plus 80207.00 Rally • 08.00 Arena Football • 09.45 World Superbike SeriesMotorcycle Racing • 10.30 World Superstock Series Motorcycle Racing• 11.00 World Championship Snooker: Day 9: Sheffield, United Kingdom(live) • 14.00 WATTS • 14.15 World Series by Renault: Alcaniz, Spain:Race 2 (live) • 15.30 World Championship Snooker: Day 9: Sheffield,United Kingdom (live) • 18.30 UEFA Futsal Cup Futsal: Final (live) • 20.00World Championship Snooker: Day 9: Sheffield, United Kingdom (live)• 23.00 EHF Men’s Champions League Handball.

TVM melita 101, GO Plus 10107.00 L-G[odwa t-Tajba08.00 Madwarna08.20 Storjografija08.50 Nisa Straordinarji09.40 Fis-Selva;; tal-Afrika

10.30 Malta u Lil HinnMinnha12.00 A[barijiet12.10 add G[alik14.00 A[barijiet14.05 (ikompli) add G[alik15.30 Teleshopping16.00 A[barijiet16.05 Teleshopping16.40 Gadgets17.10 Aqta’ Kemm18.00 A[barijiet18.10 Mixage19.00 Fis-Selva;; tal-Afrika20.00 A[barijiet20.45 American Idol23.15 A[barijiet fil-Qosor23.40 Malta u Lil HinnMinnha (r).TVM 2

melita 104, GO Plus 10407.00 News08.20 G[awdex illum08.50 Kelma l-ajja09.00 Quddiesa09.45 Sensilhena10.30 Lenti11.20 Nisa Straordinarji12.10 Beast Legends13.00 Ruggers13.30 GFA Roundup14.00 Starboard14.30 Ti;rijiet Biss15.00 3 Pointer15.30 Paqpaq16.15 Mixage17.00 President’s Forum20.00 A[barijiet g[al dawkneqsin mis-smig[20.10 Dokumentarju20.25 A[barijiet bl-Ingli]20.30 Madwarna21.00 Kontrattakk23.00 Paqpaq (r).ONE

melita 103, GO Plus 10308.00 Konferenza :enerali 12.30 Mad-Daqqa t’G[ajn (r)13.30 ONE News13.40 Ir-Rangers Omnibus14.30 Bla A;enda (r)17.10 Teleshopping17.30 ONE News17.40 L-Argument19.30 ONE News20.15 Arani Issa22.35 On D Road23.15 ONE News.

Raiunomelita 150 GO Plus 20106.30 Unomattina infamiglia09.30 Tg1 L.I.S.09.35 Mixitalia

10.00 Linea verde orizzonti10.30 A Sua Immagine10.55 Santa messa dalla ChiesaSan Francesco d’Assisi inSava (Taranto)12.00 Regina Coeli 12.20 Linea verde13.30 Tg 1 telegiornale14.00 Domenica in16.30 Tg 1 telegiornale16.35 Domenica in 18.50 L’eredità20.00 Tg 120.35 Tg Sport20.40 Affari tuoi21.30 Un medico in famiglia 823.35 Speciale Tg 100.35 Tg 1 notte01.00 Testimoni e protagonistiventunesimosecolo -Maradona.

Raiduemelita 151, GO Plus 20206.30 Real School

10.10 Ragazzi c’è Voyager10.50 A come avventura11.30 Mezzogiorno in famiglia13.00 Tg 2 giorno13.30 Tg 2 motori13.45 Quelli che aspettano15.40 Quelli che17.05 Tg 2 L.I.S.17.10 Radio Sport Stadio Sprint18.10 Rai Sport 90˚ minuto19.35 Squadra Speciale Cobra

11 (TF)20.30 Tg 2 notizie21.00 NCIS21.45 Elementary (TF)23.35 La domenica sportiva01.00 Tg 2 notizie01.20 Protestantesimo02.00 Harsh Times – I giornidell’odio. Film 2005. Raitre

melita 11#152, GO Plus 20307.00 La grande vallata (TF)07.55 Giovane e innocente. Film’3709.15 L’Ispettore Derrick. TF

10.15 Rai Educational10.45 Tgr Estovest11.05 Tgr Mediterraneo11.30 Tgr Regioneuropa12.00 Tg 312.25 Telecamere salute12.55 Rai Educational13.25 Passepartout14.00 Tg regione14.15 Tg 314.30 In 1#2 ora15.05 Un matrimonio moltoparticolare. FIlm 200716.45 Luna: Il grande spirito.Film 200718.10 Squadra specialeVienna. TF19.00 Tg 319.30 Tg regione20.00 Blob

20.10 Che tempo che fa21.30 Report23.25 Tg 323.35 Tg regione23.40 Gazebo00.45 Tg 300.55 Telecamere01.55 La creatura del marefantasma. Film ’61

Canale 5 melita 16#154, GO Plus 20508.00 Tg 5 mattina08.50 Le frontiere dellospirito09.40 Tgcom

10.00 Il grande Nilo11.30 Le storie di Melaverde12.00 Melaverde 13.00 Tg 513.40 L’arca di Noè14.00 Domenica live18.50 The Money Drop20.00 Tg 520.40 Striscia la notizia21.30 La maschera di ferro. Film

’9824.00 Una top model nel mioletto. Film 200601.30 Tg 5 notte02.00 Striscia la notizia.

Rete 4melita 14#153, GO Plus 20607.05 Tg 4 Night News07.55 Vita da strega09.00 BBC Knowledge

10.00 Santa Messa11.00 Le storie di viaggio a...11.30 Tg 412.00 Pianeta mare: Un’estate almare13.00 Ricette all’italiana14.00 Tg 414.40 Ieri e oggi in tv speciale15.25 Le ali della vita 218.55 Tg4 Telegiornale19.35 Il comandante Florent21.30 Tierra de Lobos 223.45 L’arte della guerra. Film2000.

Italia 1melita 20#155, GO Plus 20407.00 Coppia di re (sitcom)07.40 Cartoons

11.30 Superbike GP d’Olanda12.55 Studio aperto13.00 Sport Mediaset14.00 2 Broke Girl. TF14.50 Life Bites. TF15.00 Superbike. GP d’Olando16.20 Fuori giri17.00 Tom & Jerry e l’anelloincantato. Film cartoon200218.30 Studio aperto19.00 Cosi Fan Tutte (sitcom)19.25 Big mama. Film 200021.25 Le Iene Show00.45 Broke Girls. sitcom01.55 Californication.

cable#digital tv televiΩjoniNET Television

melita 102, GO Plus 102

07.00 NET News08.30 Iswed fuq l-Abjad (r)10.00 Telebejg[11.00 U/u[12.00 Distinti12.30 Telebejg[13.30 Anali]i tal-A[bar (r)14.00 NET News14.05 Newsroom (r)15.00 NET News15.05 Simpati/i (r)16.15 Trott u Galopp17.00 Sport Extra18.00 NET News18.10 Flusek (r)18.40 NetWorks19.45 NET News, NETSports, NET Meteo20.30 Replay21.30 NET News21.35 (ikompli) Replay22.30 L-Istorja tal-FutbolMalti (r)23.00 NET News.

Thom Allison u Erica Durance f’xena mill-film UN MATRIMONIOMOLTO PARTICOLARE (Raitre, 15.05). Isabel, mara b’karriera,tkun imdawra b’nies li jixtiequha li ti]]ewwe;. G[aliex hi tkung[adha ma g[a]litx li tag[mel dan^ Jispi//aw biexjikkonvin/uha, u jekk iva, ma’ min^

26 Televi]joni Il-add, 28 ta’ April, 2013

Page 25: Il-Mument 28  t'April 2013

radjuRadio 101 101 FM06.00 Fidi u ajja - Noel Bartolo • 08.30 Mar/i u Bandalori - JoeChetcuti • 09.30 Focus 101 • 11.00 Mu]ika bla kumment • 12.30Skor • 18.30 Slowdown - Mark Garrett • 20.30 Allegro Andante -Joe Fenech • 22.30 Italomix - Michael Treeby • 24.00 Rajt MaltaTinbidel.Bulettini s[a[ tal-a[barijiet: 12.00 u 18.00.A;;ornamenti ta’ l-a[barijiet: 10.00, 15.00, 17.00, 18.00.Bulettini s[a[ tal-a[barijiet: 08.00, 12.00, 18.00.A;;ornamenti ta’ l-a[barijiet: 10.00, 15.00, 17.00, 18.00.

GIOVANE E INNOCENTE

Film mill-aqwa minn Hitchcock

Radju Malta 93.7 FM07.20 Jum :did • 07.50 Avvi]i ta’ Mwiet • 08.00 Quddies • 09.00TVAM • 10.30 Nis;a • 11.00 Mar/ifest • 11.50 Mwiet u Angelus• 11.58 Xi Qrajt Xi Smajt • 12.10 Music Express • 14.01 Mu]ika uSport • 18.15 Lino’s Weekender • 19:50 Avvi]i tal-Mewt u r-Ru]arju20.05 Ri]ultati Sportivi • 20.30 Maltin Biss • 22.05 Erre Be • 23.30 XiQrajt, Xi Smajt • 23.33 Ru]arju • 24.00 Classic Hits.

Bulettini s[a[ tal-a[barijiet: 07.00, 12.00 u 18.00. A;;ornamentital-a[barijiet: 10.00, 14.00, 17.00, 20.00 u 22.00. BBC News 15.00 u21.00.

ONE Radio 92.7 FM06.05 ONE Breakfast • 07.05 Aktar Mu]ika • 08.00 Igawdu l-ajja ta’

Dejjem • 08.15 ONE Club Xewqat • 09.00 Mill-:urnali • 10.30Qawsalla l-add • 14.00 Il-add fuq ONE • 15.25 Djarju Kulturali• 16.00 Familja ONE • 18.00 Italo Super Hits • 19.30 Sunday ONE• 20.30 Charmy Time • 22.00 Stetoskopju • 24.00 Music Box • 02.00Early Mix.

Bulletin tal-A[barijiet fis-06.45, 11.45, 17.45, 21.45 u 02.45. A[barijietfil-qosor 08.45, 09.45, 14.45.

RTK 103 FM06.30 Tmiem il-:img[a 103 FM • 08.30 Quddiesa tal-add • 09.15Hello Maks! • 10.10 F’Min qed Ta[seb? • 11.55 Fi dan il-Mulej• 12.00 Regina Coeli • 12.15 Kotba lil Waslulna • 13.05 Frak mill-Istorjata’ Malta • 14.05 Fil-:nien • 15.05 Intietef • 15.30 Sunday Drive • 19.00Ru]arju • 19.25 Ribalta • 22.00 Qaddis tal-Jum • 22.05 Ru]arju • 22.25Nisimg[ek! • 24.00 Bir-Rispett Kollu. A[barijiet: fis-06.00, 07.00, 08.00, 11.00, 12.00, 13.00, 15.00, 17.00 us-18.00.

BBC: 10.00, 14.00, 16.00.

Bay Radio 89.7 FM06.30 Bay Breakfast • 10.30 Bay’s Top 40 • 13.30 Ben Glover • 16.30Weekend Drive • 18.35 RnB Top 20 • 20.30 Hed Kandi • 22.30 BimboJones • 23.30 Noctural Sunshine.

A[barijiet: 6.30 p.m.

Campus FM 103.7 FM09.00 Il-Balomba • 09.30 Djalogu fil-Kon/ilju • 10.00 Verdi - g[ejun ta’

mu]ika • 11.00 Classic FM • 12.00 Laudate Dominum • 14.00 BBCWorld Service.

XFM 100.2 FM07.00 The Weekend Breakfast • The XFM Official Countdown • 13.00The Xfm Chillout Zone • 18.00 The Weekend Special.

Radju Marija 102.3 FM07.00 Quddiesa • 08.00 Angelus u Kuntatt • 12.00 Angelus mill-Vatikanu Ru]arju • 12.30 Ru]arju tal-Erwie[ • 13.00 Mill-G]ira tat-3 G[oljiet• 13.30 Mid-Djarju tal-ajja • 14.00 Il-add Kumpanija (jinkludi 15.00Kurunella niena Divina) • 20.00 Klassi/i u Sagri • 21.00 Magazine• 23.00 olqa mal-Maltin ta’ Barra • 23.30 A[barijiet Reli;ju]i • 23.50Kompjeta.

Smash Radio 104.6 FM07.00 Salvinu Lanzon Magic Moments • 11.00 DJ Frank • 14.00Non-stop Music.

Calypso Radio 101.8 FM06.00 Calypso Breakfast - Mario Fenech • 10.00 Dak Kien mien -

John Mallia • 13.00 Goldlen Mix - Louis Fenech • 126.00 Mal-MelodijaMaltija - Sephora Zammit • 19.00 Let’s Go - Charmaine Vella • 22.00Night Shift - Chris Aquilina.

NETWORKS

X’tippreferi – bard jew s[ana^NET Television 18.40

U?U

L-adozzjoniNET Television 11.00

DISTINTI (NET Television12.00) - Il-protagonistta’ dan il-programmippre-]entat minn JeanClaude Micallef se jkunLou Bondì (fir-ritratt hawnfuq), li l-aktar li nafuh b[alapre]entatur televi]iv.Twieled f’G[awdex fl-1956,g[al xi ]mien kien ig[ix il-Kanada. X’attirah biex ji;ilura Malta^

Il-add, 28 ta’ April, 2013 Televi]joni#Radju 27

X’tippreferi, il-bard u l-kes[a, utibqa’ ;ewwa g[as-s[ana tad-dartie[u belg[a te s[una u toqg[od taraxi DVD. Jew is-s[ana u l-g[araq,i]da l-ba[ar u l-[ru;? It-turistidonnhom aktar jippreferu s-sajf. Uxi ng[idu g[all-istudenti li ji;u jis-tudjaw b’mod partikulari fis-sajf?Veru ji;u biex jistudjaw, jew biexjixorbu u jiddevertu? Fis-sajf aktarfa/li biex jiltaqg[u? Is-safar l-aktarli jsir fis-sajf, int se ssiefer dan is-sajf?

Dawn huma biss u[ud mill-mistoqsijiet li se jwasslu g[aldiskussjoni interesssanti fil-programm tal-lum, bi pre]entazzjonita’ Mark Azzopardi.

UNA TOP MODEL NELMIO LETTO (THEVALET) (Canale 524.00) - Alice Taglioniu Gad Elmaleh (it-tnejnfir-ritratt fuq il-lemin)huma fost l-atturiewlenin f’dan il-filmFran/i] li n[adem fl-2006 b’re;ija ta’ FrancisWeber. Pierre ikun ra;elsinjurun mi]]ewwe; lijg[ix f’Pari;i u li jkollurelazzjoni o[ra ma’ topmodel. Meta ritratttieg[u mal-[abibajidher fl-ewwel fa//atatal-gazzetti lokali, xitkun ir-reazzjoni ta’martu^

Massimiliana De Martino, flimkien mal-mistednin tag[ha, illum se titkellem dwar l-adozzjoni.

X’inhuma d-diffikultajiet li wie[ed jg[addiminnhom meta jkun irid jadottta tarbija? I]dax’inhu s-sodisfazzjon li wie[ed i[oss meta

jag[mel daqshekk opra tajba u sabi[a li qedjag[ti opportunità ta’ [ajja a[jar u aktardinjitu]a?

Produzzjoni e]ekuttiva ta’ ?AM ProductionsInternational u direzzjoni ta’ Fr Louis Malliamssp.

Raitre 7.55Nova Pilbeam

(fir-ritratt fuq ix-xellug)hi l-aktar li tispikkaf’dan il-film tal-1937b’re;ija tar-re;istaAlfred Hitchcock, film lil-isem ori;inali tieg[uhu Young and Innocent.

Ibba]at fuq ktieb ta’Josephine Tey, l-istorjatal-film hi dwar tfajla litg[in ra;el li jkun ;ieakku]at in;ustament biqtil, biex forsi jirnexxilujuri li mhux biss humhux [ati, i]da j;ibprovi bi]]ejjed ta’ minhu l-[ati.

Page 26: Il-Mument 28  t'April 2013

PROPJETÀGALL-BEJG

BirkirkaraGARAXX ta’ ]ew; karozzi.Prezz €19,000. ?emplu79620002.

al-TarxienHOUSE of character bi 3 tas-sodda, k/ina, salott, 2 tal-banju, bit[a, bejt uwashroom, g[andha ]ew;entraturi minn toroqdifferenti. ?emplu79250703.

GALL-BEJGJEW KIRI

Il-MarsaGARAXX jew store, 115pied twil u 24 pied wisa’,bil-bit[a, dawl, ilma u toilet.Bil-permess Class B. ?emplu77200983.

GALL- KIRI

BurmarradGARAXXIJIET livell mat-triq, fihom dawl u ilma utoilet. ?emplu dirett lis-sidfuq 79497843.

Il-amrunGROUND floor studio flattajjeb g[al privat, uffi//ju,klinika jew store. ?emplu79235286 jew 21235288.

I]-urrieqANUT bil-permess Class 4 fiVjal l-Indipendenza i]-urrieq.?emplu fuq 79306052 jew79704789.

VETTURI/DGAJJES

Cabin CruiserFJORD 8mtrs, b’]ew; magnidiesel, fiberglass. €15,000.?emplu 99822224.

PajeroFOUR seater tal-1996, kulurblu. €5,300, f’kundizzjonitajba. ?emplu 79295595.

AVVII

G[al kull tip ta’ kri]i f’[ajtekMR Mutawalla Sidigjispe/jalizza fi:Problemi ta’ m[abbaProtezzjoni professjonaliProblemi ta’ sessFortuna tal-[ajjaKull tip ta’ problema ti;isolvuta fi ]mien qasir. 100%su//ess garantit. Mis-7 a.m. sat-8.30 p.m., bl-Ingli] jewFran/i]. ?empel g[alappuntament fuq 99349374 jew79497184.

Massa;;iPREZZIJIET spe/jali fuqmassa;;i rilassanti totati minmara terapista. ?emplu99017954.

G[al kull xog[olTA’ kostruzzjoni ta’ bini,alterazzjonijiet ta’ bini ta’front gardens, ftu[ ta’ [itanbi travi tal-[adid, ftu[ ta’bibien u twieqi, [nejjiet,bdil ta’ soqfa tal-konkos uxorok, u nikkavraw travi tal-[adid bl-injam, qlug[ ta’madum tal-art u tal-[ajt.Nag[mlu fa//ati ;ewwa ubarra, fuq il-fil, bis-sejjie[,bil-qoxra, xog[ol ta’ invjar,tik[il u tibjid u rran;ar, unraqqg[u soqfa tal-konkos,e//. Xog[ol ta’ ilma.Xog[ol b’esperjenza kbira uattenzjoni ta’ xog[ol.B’garanzija ta’ xog[ol fil-pront. ?emplu 99602436.

G[al kull xog[olTA’ madum tal-art u tal-[ajt, qlug[ ta’ kmamar tal-banju, plumbing, kisi bil-;ibs, ]ebg[a u gypsumboards, e//. ?emplu77433390.

adidXOGOL ta’ [adid,plumbing u tiswijiet b[alleakages u tiswijiet ;eneralio[ra. ?emplu lil Martin fuq99279582.

Mara armlaJIENA mara armla, nixtieqniltaqa’ ma’ [abib jew[abiba ’l fuq minn 60 senag[al kumpanija. ?emplu79902185.

28 Klassifikati Il-add, 28 ta’ April, 2013

Jekk se ssuq... Tixrobx

Page 27: Il-Mument 28  t'April 2013

Il-add, 28 ta’ April, 2013 Klassifikati 29

NixtriAFFARIJIET antiki, fajjenzaantika, g[amara antika uaffarijiet ta’ xi kollezzjoni.?emplu 21675703, 21822703jew 79451871

NixtriRAMM, bron], ramm a[maru isfar, cable wire, stainlesssteel, bibien u twieqi tal-aluminju, in[allas fil-pront.?emplu 21430185 jew99469467.

Ni]barazzaw/TransportNIBARAZZAW djar,garaxxijiet, ;onna, bjut ufabbriki minn kull tip ta’ skartgoff u ]g[ir. Tindif ta’ ;onnau “front gardens” minn [axix,si;ar, ;ebel etc. Trasport ta’kollox, g[amara, e//,naqilg[u kmamar tal-banjuminn madum, e//. ?emplu21433352 jew 79081719.

Tiswijiet fil-pront u fil-postTA’ fridges, freezers, washingmachines, tumble dryers udehumidifiers, e//. B’sitt xhurgaranzija fuq il-parts u labour.Bl-ir[as prezzijiet. Stimab’xejn minn qabel.

Spare parts g[al kull tip ta’appliances. ?emplu21371559, 27371559,21493285, 79884497 jew99472570. Servizz fil-pront.TiswijietMAGNI tal-[jata. G[alservice u tiswijiet fil-prontta’ magni tal-[jata. ?emplu99422268 jew 21416705.

Tqassim ta’ prodottiJEKK inti tqassam u tbig[prodotti ta’ soft drinks fil-[wienet u djar nixtiequnkellmuk, g[andnaokka]joni tajba [afna.?emplu lil F.T.L. fuq79792356.

GALL-BEJG

Toilet seatsNag[mel xog[ol ta’ toiletseats ;odda li jkunumaqsumin jew li ma ssibuxtixtru b[alhom, ta’ kull tipbil-kuluri li jaqblu u kiftixtieqhom inti, g[all-kamratal-banju kompluti bil-fittings. G[al aktarinformazzjoni /emplu21675053 jew 79675053.

G[amara antikaTINKLUDI twaletta bil-mera, lavaman, komodina,gradenza bil-mera u wi//tal-ir[am u gwardarobbakbira. Jistg[u jinbieg[useparati. ?emplu 99800607.

Kamra tal-PranzuINJAM tip Messikan:mejda, sitt si;;ijiet u welshdresser. €1,350 jew l-eqreb.?emplu 99010176.

Tombla sheetsB’numri kbar u kuluridifferenti. Free delivery g[alG[awdex ukoll. Morrug[and PAWLU BONNICI(Bonnici Printing Press) –3 Triq Melita, il-BeltValletta. Kif issibuna: min-na[a tal-Barrakka ta’ Fuqg[al Triq Sant’Ursula. G[alxog[ol ta’ digital printing uoffset, inviti tat-tie;,invoices, posters ubrochures bil-kulur, e// uxog[ol ta’ embossing.?emplu 21244627 jew79373700 jew ibag[tu [email protected]

Page 28: Il-Mument 28  t'April 2013
Page 29: Il-Mument 28  t'April 2013

SPORT

Il-add, 28 ta’ April, 2013 31

B’Kara ]ammew l-ewwelpost b’reb[a diffi/li, 1-0, fuqi/-Champions, Valletta, ub’hekk temmew kull tama li l-Beltin seta’ kellhom li j]ommul-kampjonat li reb[u s-sena l-o[ra.

Bil-goal importanti ta’Mifsud Triganza, B’Kara issajinsabu wa[edhom fl-ewwelpost, tliet punti fuq Hibernians,li jilag[bu llum kontra Mosta,u dan meta l-a[[ar konfronttal-Karkari]i se jkun kontraTarxien, waqt li Hibs imisshomlog[ba aktar diffi/li kontraValletta fl-a[[ar jum.

Fil-partita l-o[ra, Sliemaa//ertaw mir-raba’ post metag[elbu lil Tarxien Rainbows 4-3, f’log[ba pja/evoli.

Ara pa;na 39

Kif JinsabuChampionship Pool

L R D T F K PtBirkirkara 31 18 9 4 61 22 42Hibernians 30 18 4 7 64 33 39Valletta 31 18 8 5 69 27 36Sliema W 31 14 6 10 44 31 33Tarxien R 31 14 6 11 53 47 29Mosta 30 11 2 17 44 62 18Relegation Pool

L R D T F K PtFloriana 30 12 10 8 44 37 34Qormi 31 15 4 12 61 49 34Balzan 31 9 9 13 48 56 23Rabat A 31 5 9 17 33 60 19amrun S 30 6 5 19 35 80 15*Melita 31 3 8 20 26 75 10*Melita relegatiIllum3 p.m. Floriana v amrun S.5 p.m. Hibs v Mosta

Ri]ultati lokaliChampionship PoolTarxien R. v Sliema W. 3-4B’Kara v Valletta 1-0I Div.Pietà H. v Vittoriosa S. 4-1Naxxar L. v Lija A. 2-0(Naxxar promossi)Mqabba v B’Bu;a SP 1-5ejtun C. v G]ira Utd 1-2III Div.Sta Lu/ija v Marsaskala 0-3(Marsaskala promossi)Marsa v G[axaq 3-0(Marsa promossi)Senglea A. v Xg[ajra T. 1-0ISAActavis v Toly Grp 0-2Seifert v Trelleborg 0-3SWANKwart-Finali KOejtun WLR v Cospicua D 3-1Valletta SP v Senglea G 1-0Tarxien v Fleur-de-Lys 0-1Lija-Iklin v San :wann 2-0YFAU#15Floriana v Valletta 0-3Melita v Sliema 2-1amrun v Pietà H. 0-1B’Kara v Rabat 2-1Mellie[a v Pembroke 1-1Mosta v Paola H. 1-1ebbu; R. v Attard 0-1Qormi v Tarxien 2-0HANDBALLII Div. (N)Luxol v La Salle C 13-17Phoenix v Kavallieri RS2 6-9I Div. (I)Luxol SM v Kavallieri RS2 19-19La Salle BHS v Aloys. VT 28-16

Sport lokalig[al-lumMFATa’ Qali – Relegation Pool 3 p.m.Floriana v amrun S., ChampionshipPool 5 p.m. Hibernians v MostaCentenary St. – II Div. 3 p.m. St.George’s v G[arg[ur, 5 p.m. ebbu;R. v PembrokeMosta Grd – II Div. 3 p.m. urrieq vSi;;iewi, 5.15 p.m. St. Patrick vFgura UtdLuxol Grd – II Div. 3 p.m. San:wann v Msida SJ, 5.15 p.m. KirkopUtd v M;arr UtdSirens Std – II Div. 3 p.m. Qrendi vMtarfa, 5.15 p.m. Luqa SA v MdinaSannat Grd – I Div. (N) Gozo vB’KaraYFASi;;iewi Grd – U#17 9 a.m. Balzan vMsida, 11 a.m. Qormi v TarxienMellie[a Grd – U#17 B’Kara vSliema W., 11 a.m. Mellie[a v St.AndrewSt. Patrick Grd – U#17 1 p.m. ejtunv Floriana, 3 p.m. Xg[ajra v Lija-IklinPembroke Grd – U#17 1 p.m.Pembroke v ebbu; R., 3 p.m. Marsav Gudja Utd.M;arr Grd – U#17 1 p.m. Naxxar vRabat, 3 p.m. M;arr v ZurrieqSannat Grd – U#15 1 p.m. Gozo vSt. AndrewHOCKEYKordin – 9 a.m. Floriana v WhiteHart, 11 a.m. Rabat v Sliema HsBASKETBALLTa’ Qali – 1 p.m. Promotion League(I) Loyola v Luxol, 2.45 p.m.Kampjonat St. James (N) Luxol vDepiro 4.30 p.m. BOV Finali (5)Floriana v Athleta A to Z.TI:RIJIET TA-WIEMELIl-Marsa – 2.30 p.m. Is-16-il laqg[atal-ista;un b’ti;rijiet Cup Day fuq2140mSPARARBidnija – 10 a.m. Sparatura g[all-Baskal Muscat Trophy

Naxxar Lions sar it-tieni tim promoss fil-kampjonat Premier flimkien ma’ VittoriosaStars wara li lbiera[, it-tim ta’ WinstonMuscat g[eleb lil Lija A. 2-0, u bit-telfa ta’Vittoriosa, 1-4, kontra Pietà, issa se jkunme[tie; decider g[al min jirba[ il-Kampjonat tal-Ewwel Divizjoni. Dan, warali Vittoriosa kienu di;à promossi ;img[aqabel.

Intant, mill-Kampjonat tat-TieletDivi]joni, Marsaskala wkoll kisbu l-ewwelpromozzjoni fl-istorja tag[hom meta g[elbulil Santa Lu/ija 3-0, u mag[hom ing[aqduwkoll Marsa, li g[elbu bl-istess skor lilG[axaq. B’hekk dawn ing[aqdu ma’ MdinaKnights u Senglea Athletic.

Ara pa;ni 32 u 33

Birkirkara jibqg[u j]ommu l-qu//ata

Mifsud Triganza jag[mel sinjal ta’ reb[a lejn il-partitarji Karkari]i

BOV L-EWWEL DIVIJONI

Naxxar u Vittoriosa S. f’decider

Leonard Callus temm fit-tielet post flimkien mal-Isko//i] G. Archer waqtkompetizzjoni mit-Tazza tad-Dinja tal-Lawn Bowls, lintlag[bet f’Sydney. Dinkienet l-ewwel darba li plejerMalti reba[ midalja f’din il-kompetizzjoni. Fis-sezzjonitan-nisa, Malta kienetirrappre]entata minn CarmenSpiteri.

Callus reba[ il-konfrontitieg[u kontra plejers mill-Irlanda, i/-?ina, Singapore, il-Botswana, Zimbabwe, Macaou l-Malasja, waqt li tilefkontra l-Awstralja, NewZealand u l-:appun.

Imbag[ad fil-playoff reba[kontra plejer minn HongKong China, u wara lag[abkontra /-Champion renjanti, l-Awstraljan Jeremy Henry, fis-semi-finali, fejn tilef, 4-10,12-1, u t-tie-break, 5-0.

Spiteri temmet ir-raba’ fil-kategorija tag[ha, u issa

f’Ottubru, Malta se tkun qedtie[u sehem fil-kompetizzjonita/-Champions tad-Dinja, li sessir fi New Zealand, u Spiterise ter;a’ tirrappre]enta lilMalta flimkien ma’ JohnBorg.

Barra dan, il-Malta LawnBowls Federation se tkun qedtibg[at ukoll tim qawwi jie[usehem fil-Log[ob tal-Commonwealth.

LAWN BOWLS

Bron] g[al Malta

Leonard Callus

Napoli jonqoshom massimuta’ sitt punti biex ja//ertaw mit-tieni post fil-kampjonat tas-SerieA meta g[elbu lill-a[[ar tim fil-klassifika Pescara 3-0 biex issa l-leaders Juventus anke jekk illumjirb[u d-derby jridu jistennew;img[a o[ra biex ikun nkurunatiChampions.

40 sekonda fit-tieni taqsimakien Inler li b’xutt fil-baxx feta[l-iskor g[at-tim ta’ Mazzarri.Fis-57 minuta Napoli a//ertawmir-reb[a b’goal ta’ Pandevimbag[ad kien Dzemaili li fit-82minuta skorja t-tielet goal biexNapoli [allew lil Pescaraf’ba[ar ta’ inkwiet.

Atalanta u Bologna spi//aw fidraw 1-1 f’Bergamo f’partita de-/i]a fit-tieni taqsima u b’ri]ultatli jikkuntenta lit-tnejn. Giorgifeta[ l-iskor g[al Atalanta fis-67minuta imma Gilardino kiseb id-draw g[al Bologna fis-76 minuta.

Udinese waqqfu s-serjepo]ittiva ta’ Cagliari metare[bulhom 1-0 b’goal skorjat

minn Roberto Pereyra fis-56minuta u b’hekk qab]u lil Interfil-[ames post imma b’log[baaktar. Fl-94 minuta Cagliaritke//ielhom Mauricio Pinilla.

Ri]ultatiSerie AAtalanta v Bologna 1-1Cagliari v Udinese 0-1Pescara v Napoli 0-3IllumChievo v GenoaPalermo v InterRoma v SienaSampdoria v FiorentinaMilan v CataniaTorino v JuventusIt-TnejnParma v LazioSerie BAscoli v Verona 0-5Bari v Spezia 2-1Juve Stabia v Ternana 1-1Lanciano v Crotone 1-1Livorno v Vicenza 2-0Padova v Novara 3-3Pro Vercelli v Grosseto 0-0Reggina v Brescia 0-1Varese v Cittadella 2-0Modena v Sassuolo 2-1IllumEmpoli v Cesena

SERIE A

Napoli jirb[u f’Pescara

Page 30: Il-Mument 28  t'April 2013

32 Sport Il-add, 28 ta’ April, 2013

PIETÀ H. ……………...… 4VITTORIOSA S ……….... 1

Reb[a impressjonanti minnPietà ma swiet g[alxejng[aliex ir-ri]ultat bejn Naxxaru Lija ma kienx dak mixtieqmill-Hotspurs, li minkejja dinir-reb[a kellhom jikkuntentawbit-tielet po]izzjoni fi tmiemkampjonat li rahom b[alaprotagonisti.

G[al Vittoriosa, li di;àkienu /erti mill-promozzjoni,dan ir-ri]ultat issa j;eg[elhomjilag[bu decider ma’ Naxxarg[ar-reb[ tal-kampjonat.Vittoriosa kellhom bidu tajjebu da[lu jistrie[u b’goalvanta;;, i]da fit-tieni taqsima,Pietà wettqu reazzjoniimpressjonanti u fl-a[[ar 20minuta skorjaw erba’ darbiet,fejn Senior David u RaphaelKooh Sohna kellhom log[bakbira.

Bidu tajjeb minn Pietà, uwara 14-il minuta, free-kick ta’Cleaven Frendo mar ftit barra.ew; minuti wara, Vittoriosamarru fil-vanta;; meta l-Isko//i] GARY MUIR skorjab’xutt fil-baxx direttamentminn free-kick.

Fl-20 minuta, Vittoriosa

vi/in it-tieni goal b’azzjoni ta’Vella Critien, li qassam lejnSiraj Arab, li ;ieg[el lilMiguel Montfort isalvab’diffikultà. Fis-27 minuta,/ans g[al Pietà meta qametta[wida quddiem il-lasta ta’Vittoriosa u x-xutt ta’ RphaelKooh Sohna mar barra.

Pietà g[alqu tajjeb it-taqsima u xutt ta’ CleavenFrendo g[adda ftit g[oli. Fil-[in mi]jud tal-ewwel taqsima,Pietà resqu ferm vi/in il-goaltad-draw minn cross ta’ LarsonMallia lejn Raphael KoohSohn. Dan qabe] anki lill-goalkeeper avversarju, i]da;;enneb wisq u tilef il-mument opportun.

Fit-tieni taqsima, Pietà dehrug[al kollox ittrasformati, ankijekk fl-ewwel minuti,Vittoriosa dehru li setg[ujikkontrollaw tajjeb lill-avversarji tag[hom. Fit-62minuta, Samir Arab xe[et ftitbarra, u minuta wara, Pietàkisbu l-goal tad-draw metaf’azzjoni ta’ kontrattak, SeniorDavid qassam lejn RAPHAELKOHH SOHNA, li b’xuttbomba spara fix-xibka.

Fis-67 minuta Pietà marru

fil-vanta;; b’azzjoni ta’ SeniorDavid, li mil-lemin qassamlejn LARSON MALLIA, lima ]baljax mill-vi/in. Ftitwara, Kooh Sohna impenjaseverament lill-goalkeeper ta’Vittoriosa, Vella.

G[axar minuti mit-tmiem,Pietà kabbru l-iskor metaSenior David u RaphaelKooh Sohna bidlu l-balluntajjeb bejniethom u l-plejermill-Kamerun, RAPHAELKOOH SOHNA, xe[et fix-xibka t-tieni goal personalitieg[u. Fl-a[[ar minuti, Pietàg[amlu r-reb[a tag[homwa[da impressjonanti metaLarson Mallia qassam lejnSENIOR DAVID, li g[alaqprestazzjoni mill-aqwa meta x-xutt tieg[u [abat mal-mimduda qabel spi//a fix-xibka.

Pietà H. – M. Montfort, M.Borg, R. Kooh Sohna, L. Mallia,S. David, C. Grech, A. Spiteri, C.Frendo, J. Pisani, K. Cesare (K.Attard), J. ZarateVittoriosa S – J.M. Vella, M.Barbara (S. Grech), M. Pereira,L. Vella Critien (L. Laganà), G.Muir, R. Dos Santos, M. Tabone,Siraj Arab, A. Spiteri, SamirArab, R. Brincat (J. Camilleri)Referee – Kevin Azzopardi

FOOTBALL – L-EWWEL DIVIJONI

Ir-reb[a ta’ Pietà ma tiswa xejn

Larson Mallia ta’ Pieta` jitwaqqa’ minn Adam Spiteri(ritratt> Joseph Galea)

MQABBA ……………..… 1BIREBBU:A SP……..... 5

Bir]ebbu;a temmew il-kampjonat fuq nota fermpo]ittiva meta g[elbu lit-timtal-qieg[, Mqabba, 5-1, biexb’hekk qab]u anki lil ejtunfin-na[a t’isfel tal-klassifika.

Bir]ebbu;a marru kmienifil-vanta;; b’goal ta’ THIAGOMAZZITELLI, li [alla l-goalkeeper Debono j[ares.

Fid-19-il minuta, /ans tad-draw g[al Mqabba meta RyanVella qabe] anki lill-goalkeeper, i]da x-xutt tieg[ukien salvat minn fuq il-linjaminn Ryan Mintoff.

Fis-27 minuta, Bir]ebbu;askorjaw it-tieni goal metaAndrew Scicluna waqqa’ lilMichael Camilleri, u mill-11-ilmetru kien MARTIN DENOVli skorja b’xutt sabi[.

Fit-38 minuta, /ans ie[or g[alMqabba b’xutt ta’ Ryan Vella salvat

mill-goalkeeper, u minuta mill-intervall, pass ta’ Murillo RizzoloBrisolla ]marka lil MICHAELCAMILLERI, li skorja mill-vi/in.

Fis-47 minuta, THIAGOMAZZITTELLI skorja mill-vi/in wara corner ta’ MartinDeanov, biex fis-67 minuta,Mqabba naqqsu l-iskor bi free-kick ta’ DAVID AZZOPADI.Minuta mit-tmiem, THIAGOMAZZITTELLI g[aqqad il-hat-tricks.

Mqabba – B. Debono (C.Callus), A. Scicluna, C.Cutajar, A. Abdilla, J. Anegbe,C. Micallef, D. Bonnici, C.Calleja (R. Schembri), D.Azzopardi, R. Vella, J.P.Muscat

Bir]ebbu;a SP – P. Celeste(G. Farrugia), R. Micallef, J.Farrugia, M. Hrubsa (V. DosSantos Periera), R. Mintoff, F.Peplow (R. Duca), P. Camilleri,M. Rizzolo Brisolla, M. Deanov,T. Mazzitelli, M. Camilleri

Referee – Malcolm Spiteri

Hat-trick ta’ Mazzitelli

Page 31: Il-Mument 28  t'April 2013

Il-add, 28 ta’ April, 2013 Sport 33

NAXXAR L. ………......…. 2LIJA A. ………………..…. 0

Anthony Ewurun skorjadoppjetta, wie[ed f’kulltaqsima, biex Naxxar reb[u l-konfront dirett kontra LijaAthletic u kisbu post fil-kampjonat Premier sta;unie[or. Fl-iktar log[baimportanti tal-ista;un g[a]-]ew; na[at, l-ispettaklu kienwie[ed fqir, i]da r-reb[amarret g[and l-a[jar tim.

Lija ippruvaw jilag[bu g[ad-draw, li kien ifisserpromozzjoni g[alihom; i]dawara li Naxxar marru fil-vant;; b’goal li Lija setg[ufa/ilment evitaw, huma makinux kapa/i jinkwetaw wisqlid-difi]a Naxxarija, biex fl-a[[ar minuti, il-Lions a//ertawbit-tieni goal u g[alqu l-log[ba.

B’sorpri]a, il-kow/ ta’Naxxar, Winston Muscat, [allalil Mendes Ribeiro u DarrenFalzon fuq il-bank tas-sostitutiu beda b’Ewurun u b’MarlonBriffa. Wara ]ew; minuti, /anstad-deheb g[al-Lions metadaqqa tar-ras ta’ André RochaDa Silva kienet salvata minnfuq il-linja minn DejanVukovic.

Risposta ta’ Lija b’/ans g[alIge, li kien anti/ipat minnSunday Eboh. Fl-14-il minuta,corner ta’ Doffo, daqqa tar-raso[ra ta’ Rocha Da Silva, u savetal-goalkeeper Bonnici. Fl-24minuta azzjoni ta’ Erjon Beu, likkrossja lejn Ige, li laqat il-ballun [a]in.

Fit-28 minuta, Naxxar imorrufil-vanta;; meta free-kick ta’Doffo qarraq bil-goalkeeperBonnici, bil-ballun ja[bat mal-mimduda u mir-rebound kienEWURUN li kompla l-ballung[al ;ewwa. Minuta wara, /ansie[or g[al Naxxar b’[ar;akura;;u]a ta’ Bonnici f’saqajnRocha Da Silva.

Fit-tieni taqsima, Naxxarg[a]lu li jikkontrollaw lill-avversarji, li [ar;u iktariddeterminati u aggressivi. I]dakienu Naxxar bl-ewwel periklubi free-kick ta’ Doffo salvatminn Bonnici, u Lija wie;bu bifree-kick ta’ Beu, li Azzopardisalva fa/ilment. Fl-64 minuta,

azzjoni tajba ta’ Ige, li qassamlejn Beu, li x-xutt fil-baxxtieg[u kien salvat b’diffikultàminn Azzopardi.

Ftit wara, Azzopardi re;a’salva xutt bid-dawra ta’ Beuhekk kif Lija bdew i]idu l-isforzi tag[hom. Fil-81 minuta,free-kick ta’ Evano Briffajg[addi j[akkek mal-mimduda,filwaqt li f’kontrattak Naxxari,is-sostitut Darren Falzonimpenja lil Bonnici.

ames minuti mit-tmiem,Naxxar irduppjaw u a//ertawmill-promozzjoni metaf’azzjoni ta’ kontrattakk ta’Darren Falzon, dan qassam lejnANTHONY EWURUN, li dartajjeb mal-goalkeeper u xe[etf’lasta vojta.

Naxxar L – J. Azzopardi, L.Micallef, J. Vella, K. Drago, S.Eboh, V. Bellia, A. Rocha DaSilva (G. Camilleri), M. Briffa (D.Falzon), P. Doffo, A. Buhagiar, A.Ewurun (M. Del Negro)Lija A – L. Bonnici, C.Giordemaina, M. Fleri Soler, D.Scerri, E. Beu, D. Vukovic (T.Fleri Soler), L. Konda, E. Briffa,A. Scicluna, B. Antignolo (A.Sacco), A. IgeReferee – Marco Borg

FOOTBALL – L-EWWEL DIVIJONI

Ewurun ipo;;i lil Naxxar fil-Premierminn Christopher Cassar

L-iskwadra ta’ Naxxar Lions qabel il-partita de/i]iva kontra Lija, ilbiera[ (Ritratt> Martin Agius)

G]ira jtemmu b’reb[aGIRA U. ……………….. 2EJTUN C. ……………… 1

G]ira u ejtun temmew l-impenji fil-kampjonat, bil-Maroons jo[or;u rebbie[a, 2-1,f’log[ba li offriet l-a[jar tag[hafl-a[[ar minuti. G]ira kienjimmeritahom ir-reb[a f’log[bamilg[uba ming[ajr [afnatatti/i]mu u f’atmosfera ta’log[ba ta’ [biberija.

G]ira kienu a[jar fl-ewweltaqsima u da[lu meritatamentjistrie[u b’goal vanta;;. Dan il-goal wasal fit-29 minuta minnazzjoni ta’ penalty, metaMatthew Pisani waqqa’ lilYanis Tonna fil-kaxxa u mill-[dax-il metru kien AARONXUEREB li spara fix-xibka.

Iktar qabel, G]ira resqu qribb’xutt ta’ Yanis Tonna, li kiensalvat b’diffikultà mill-goalkeeper Jurgen Tabone.

Tabone salva wkoll daqqa tar-

ras mill-vi/in ta’ Aaron Xuerebu d-difensur ta’ ejtun, CharlòMagro, g[al ftit m’g[amilxauto-goal f’attentat li jikklerja.

Fis-56 minuta, ejtun vi/in il-goal tad-draw meta Carabottqabbe] il-ballun minn fuq il-goalkeeper ta’ G]ira, Gerada;i]da White salva goal /ert metatajjar minn fuq il-linja.

Sitt minuti mit-tmiem, G]irairduppjaw l-iksor meta SUNNYOGBEMUDIA b’azzjonipersonali qabe] g[add ta’plejers u minn tarf il-kaxxa fajjarxutt fil-baxx, li spi//a fix-xibka.Minuta wara, ejtun naqqsu l-iskor meta ADRIANCARABOTT skorja wara liir/ieva ming[and KennethAbela. Fis-87 minuta, azzjonio[ra ta’ Ogbemudia, li qassamlejn Shennowo, li mill-vi/inlaqat il-lasta.

G]ira Utd: K. Gerada, J.P. Vella

(S. Shead), A. White, A. Xuereb, P.Grima, A. Shennowo, S. Meilaq, L.Camilleri, S. Ogbemudia, J.B. Gatt(J. Mangano), Y. Tonna (M.Tabone).

ejtun C: J. Tabone, E.Azzopardi, C. Magro, M. Pisani(K. Zahra), D. Zahra, Z. Vukovic,A. Farrugia, J. Spiteri, K. Abela,A. Carabott, J. Galea (K.Vassallo).

Referee: Philip Farrugia

Kif Spi//awL R D T F K Pt

*Vittoriosa S 22 13 5 4 41 28 44* Naxxar L 22 13 5 4 47 22 44Pietà H 22 13 4 5 46 22 43Lija A 22 13 3 6 42 30 42St. Andrew’s 22 11 5 6 44 33 38Marsaxlokk 22 9 5 8 38 44 32Gudja U 22 8 6 8 36 37 30G]ira U 22 5 9 8 27 29 24Bir]ebbu;a SP 22 6 5 11 38 43 23ejtun C 22 5 6 11 21 35 21**Dingli S 22 4 4 14 21 50 16**Mqabba 22 1 5 16 24 51 8*Vittoriosa u Naxxar promossi**Dingli u Mqabba relegati

Page 32: Il-Mument 28  t'April 2013

Nathan Lee Xuereb hutiratur ]ag[]ug[ tad-DoubleTrap li qed jimxi fuq il-passita’ William Chetcuti bit-tamali Malta g[ad xi darba twettaqil-[olma ta’ [afna, dik litirba[ midalja tad-deheb fl-Olimpjadi.Nathan di;a` g[amel isemmhux biss f’Malta imma ankefil-qasam internazzjonali udan ikompli jikkonfermakemm fuq ba]i ndividwali, fil-qasam sportiv, hu aktarprobabbli g[al pajji]na lijikseb su//ess.F’din l-intervista CHRISMUSCAT tkellem ftit ma’Nathan Xuereb biex f’isem il-qarrejja jsir jaf a[jar lilNathan Xuereb, minn fejnbeda, kif i[ares lejn ir-regolamenti l-;odda u fejnqed jimmira li jasal f’dan l-isport li hu bla dubju l-aktarsport li ta su//ess lil pajji]nafl-a[[ar snin.Int bdejt dan l-isport ta’ eta`]g[ira tant li kellek i;;ibli/enzja spe/jali biex tkuntista’ tibda tipprattikah. Minhajrek u lejn min kont t[aresb[ala l-idolu tieg[ek^“L-ewwel im[abba g[al danl-isport nibtet minn meta kontimmur nara lil missieri jisparafuq id-dritta. Kien hemm fejnbdejt nispara xi tir u raniWilliam Chetcuti li [ajjarninibda nipprattika dan l-isportmieg[u bis-serjeta`. Wara xiperjodu nispara ma’ William,dan tal-a[[ar kienirrakkomandali li nibdanit[arre; ta[t kow/ personaliu ressaqni hu stess mal-kow/tieg[u Jimmy Bugeja, li minndak i]-]mien ‘l hawn baqa’jittrenjani sal-;urnata tal-lum.”Mhux sigriet li biextipprattika u g[all-im[abba likellek lejn l-isport ittraskurajtukoll xi ftit l-iskola. Illum il-;urnata x’parir tag[ti lil minirid jimxi fuq il-passi tieg[ek^“Il-;enituri tieg[i minndejjem kienu jimbuttawni[afna lejn l-istudju.Madankollu lejn dan l-a[[arsentejn, kemm ili li qbadtnittrenja u nispara fuq ba]iprofessjonali, bdew ja[btuli l-e]amijiet tal-a[[ar tas-senama’ kompetizzjonijietimportanti barra minn Malta ug[aldaqstant kelli bilforsnag[]el bejniethom it-tnejn. “Illum il-;urnatajiddispja/ini li ma ng[atajtxi/-/ans li nag[mel l-e]amijietfi ;ranet differenti g[aliexkieku kont nipprova nla[[aqaktar mag[hom it-tnejn.Na[seb li jekk il-Ministerutal-Edukazzjoni jikkunsidradawn l-affarijiet, ninsab /ert liaktar ;enituri j[e;;u liluliedhom sabiex jie[du l-isport b’aktar serjeta` filwaqtli jkunu jistg[u jiddedikawxorta [in bi]]ejjed biexjavvanzaw fl-istudju.”Tiratur irid ikun preparatfi]ikament u mentalmentg[aliex sport b[al danjirrikjedi pre/i]joni u sa /ertupunt kalma. Kif tipprepararu[ek u min jg[inek^

“Fi ]minijiet mg[oddija ftitkienet qed ting[ataimportanza g[all-preparazzjoni fi]ika u mentali.Madankollu meta tibdatit[allat ma’ /ertu tiraturirinomati barranin, malajr tibdatinduna li dawn ikunu qed ji;upreparati spe/ifikamentf’diversi oqsma. Kien hawn lig[al dawn l-a[[ar sentejnbdejt nitt[arre; fi]ikamentta[t il-kow/ Jesmond Zammit.It-ta[ri; jikkonsisti fipreparazzjoni atletika ankeavvanzata, e]er/izzji spe/ifikibiex intejjeb ir-riflessi upreparazzjoni mentali.Frankament, illum nista’nikonferma li dan it-ta[ri;g[inni [afna biex nag[melqab]a fil-kwalita` g[aliexjg[inek tibqa’ b’sa[[tek [afnamentalment u tassorbi l-pressjoni waqt fa]ijiet kru/jalital-kompetizzjonijiet.”Kemm tiddedika [in mill-;urnata jew fil-;img[a g[at-ta[ri;^ Fiex jikkonsisti t-ta[ri; tieg[ek^“Nista’ ng[id li b’xi bodjew ie[or b[alissa qieg[ednittrenja minn darba sa’darbtejn kulljum bejn ta[ri;fi]ikali, mentali u tekniku.Kemm ili li spi//ajt mill-iskola qieg[ed inkun nista’nqassam [ini [afna a[jarg[aliex matul dawn l-a[[arsag[tejn ;ieli kelli nibda t-ta[ri; tieg[i sa’ minn kmienifilg[odu qabel ma mmur l-iskola. Sessjoni tat-ta[ri;fi]ikali tie[u bejn wie[ed uie[or sieg[a u nofs filwaqt lisessjoni ta’ sparar iddum bejnsag[tejn u tlieta.”Int irba[t il-Grand Prix ta’Malta biex sirt l-i]g[ar tiraturli qatt reba[ din il-kompetizzjoni. X’effett kelludan is-su//ess fuq il-karrieratieg[ek^“S’issa kelli diversi su//essiminkejja l-eta` ]ag[]ug[a lig[andi. Madankollu li tirba[unur f’pajji]ek u tara lill-Maltin jifir[u bis-sa[[atieg[ek hija esperjenza tal-;enn u xi [a;andimentikabbli. Na[seb li danl-unur tellag[ni f’livell ie[ormal-isportivi Maltin u llum il-;urnata hawn [afna aktar niesli qieg[din isegwuna f’dan l-isport.”Kellek /ans tmur anke fl-Olimpjadi imma ma morts.Kif [adtha^M’attendejtx g[all-a[[arOlimpjadi min[abba l-fatt liMalta ma ng[atatx Wild Card,u g[aldaqstant ma stajtx nitla’minkejja li probabbli kontg[addej mill-aqwa mumentifil-karriera tieg[i s’issa.Xtaqt tlajt g[aliex na[seb likieku kont hemm Malta kienikollha ]ew; /ansijiet g[almidalja minflok /ans wie[ed.”X’inhi l-opinjoni tieg[ekdwar ir-regolamenti l-;oddatad-Double Trap li da[lu fis-se[[ din is-sena. Ta[seb lidawn jag[mlu l-isport aktarattraenti^“Frankament ng[id li bidlietta’ din ix-xorta narawhom]ejda [afna g[aliex trid tibda

kollox mill-bidu u anke tibdelit-teknika waqt it-ta[ri; biex,bl-g[ajnuna tal-kow/,tiskopri metodi ;odda lijistg[u jer;g[u itellg[uk ma’l-aqwa tiraturi. Il-po]ittivf’dan kollu huwa li jieng[adni ]g[ir u g[alhekk forsinista’ nkun ftit vanta;;jat biexnadatta ru[i g[al dawn il-bidliet fir-regolamenti.”Mort tie[u sehem issaf’diversi kompetizzjonijietbarra minn xtutna. Kiftikkompara l-livell tieg[ekma’ ta’ barra, apparti r-ri]ultati^“Illum il-;urnata, minkejjali forsi g[adni nieqes mill-esperjenza, jien inqis lilinnifsi kapa/i daqs l-aqwatirturi fid-dinja f’dan l-isport.Dawn il-kompetizzjonijietjg[inuni mhux ftit biexng[olli l-kunfidenza tieg[i unitg[allem nassorbi l-pressjoni waqt il-kompetizzjonijiet, ug[aldaqstant inkun nista’nkun aktar konsistenti fl-isparar tieg[i. L-aqwa tiraturifid-dinja huma dawk li kapa/ijassorbu l-pressjoni f’mumentikrucjali tal-kompetizzjoni.G[aldaqstant dawn l-esperjenzi qed jg[inuni [afnabiex inkun nista’ ntejjeb il-livell tieg[i f’dawn il-kompetizzjonijiet.”Fejn temmen li tista’ tasalfil-Log[ob tal-Pajji]i ]-g[ar,tal-Mediterran, Tazza tad-Dinja u forsi anke fl-Olimpjadi^“Il-Log[ob tal-Pajji]i ]-g[ar kienet sa’ tkunopportunita` kbira g[alina

sabiex in;ibu l-Midalji g[alPajji]na f’dan l-isport.Madankollu jidher li hemm/ans kbir li l-kompetizzjonitad-double trap ma ssirxri]ultat ta’ nuqqas ta’parte/ipazzjoni f’dan is-settur.Tkun verament [asra, g[aliexkienet tkun opportunita` unikag[al pajji]na.”Kemm tqisu importanti l-fatt li meta tikkompeti barraqed ikollok mieg[ek lilWilliam Chetcuti u tikkompetiwkoll mieg[u^ Titkellmuflimkien qabel il-kompetizzjoni dwar il-prestazzjoni tag[kom.“Jien u William nitrenjawflimkien kuljum u nista’frankament ng[id liniddiskutu l-prestazzjonijiettag[na l-[in kollu kemmbejnietna u kemm mal-kow/Jimmy Bugeja. Illum il-;urnata jien u William drajnanikkumplimentaw lil xulxinwaqt it-ta[ri; u nitrattaw lilxulxin b[ala kompetiturinormali waqtkompetizzjonijiet.”X’ta[seb li hi d-differenzabejnek u bejn William,ji;ifieri f’dak li hu sparar^Tu]aw tattika differenti minnxulxin^“Ftit jew wisq kul[addikollu tendenzi kemmxejndifferenti li wie[edjimplimenta skont il-qawwa ud-dg[ufija tieg[u. Pero, fuqba]i ;enerali tintu]a tattikapjuttost komuni hekk kifrakkomandata mill-kow/tag[na.”Kemm tag[mel u]u mir-ranges tal-Bidnija u minn dak

elettroniku li hemm fil-Kumpless ta’ al-Kirkop.“Ir-Range tal-Bidnija huwail-lok fejn nittrenjaw fuq ba]iregolari. Il-kumpless ta’ al-Kirkop nattenduspe/ifikament biex nattirawaktar tfal lejn dan l-isport ung[inu kif ikun hemm b]onnfil-ta[ri; tag[hom.”Fl-a[[arnett, temmen liMalta g[ad ikollha ChampionOlimpiku f’dan l-isport. Tara]g[a]ag[ o[ra b[alekpromettenti^“L-aqwa tiraturi fid-dinjahuma ftit jew wisq ta’ l-istesslivell u waqt kullkompetizzjoni [afnajiddependi mill-forma tal-individwu f’dik il-;urnata.Illum il-;urnata kemm jiena ukemm William qieg[din fl-og[la livelli u fil-mumenttag[na, t-tnejn li a[na kapa/in[abbtuha ma’ kwalunkwetiratur. G[aldaqstant b’[afnaxog[ol u bi ftit fortuna kolloxjista’ jkun possibli.”Fi tmiem l-intervista Nathanxtaq jirringrazzjapubblikament lill-KMS , l-KOM, il-Federazzjoni tal-Isparar, Jonathan Darmanintat-Team Sport li hu l-isponsor uffi/jali tieg[u, lill-kow/is Jimmy Bugeja uJesmond Zammit, lil s[abu t-tiraturi u lill-familja tieg[ug[all-inkora;;iment u l-g[ajnuna kemm morali kifukoll finanzjarja.Ringrazzjamenti jmorru wkollg[all-[afna [bieb u supportersli jg[inuh u jsegwu l-progresstieg[u.

34 Sport Il-add, 28 ta’ April, 2013

INTERVISTA

Qabel ftit kienet ting[ata importanza g[all-preparazzjoni fi]ika u mentali – Nathan Lee Xuereb

Ir-4 post f’Senior World Cup li saretf’Tucson , l-Amerika - Marzu 2012 – l-i]g[artiratur li qatt wasal f’finali ta’ World Cup.

Ir-reb[ tat- tielet edizzjoni tal-Gran Prix ta’Malta li saret fil-Bidnija f’April 2012, g[amelstraight fil-barage.

Rebbie[ tal-Junior Competition - Green Cupli saret f’Umbria Verde, l-Italja – Mejju 2012.

Midalja tal-fidda fil-Junior EuropeanChampionship li saru ?ipru – Mejju 2012.

Gran Prix li sar fis-Slovenja – it-tielet post.Kwalifikazzjoni g[all-World Cup Finals li

saru fis-Slovenja, fejn jikkompetu l-aqwa 12-iltiratur mondjali tas-sena - id-9 post (l-ewwelJunior Competitor li qatt wasal f’dan l-istadju)– Settembru 2012.

Gold Award & Special Achievement – unurmog[ti mill-KOM.

L-Isportiv ag[]ug[ tas-sena fil-MaltaSports Awards.

Unuri u tragwardi mil[uqa fl-2012

Nathan Lee Xuereb bid-dedikazzjoni u ftit fortuna kollox possibli

Page 33: Il-Mument 28  t'April 2013

Il-;img[a li g[addiet, debbao[ra propjetà tal-Malti MarkCuschieri, Cape Devotion,kellha su//ess ie[or ewlienifil-korsa tal-Mediterran fiSqallija. Ta[t il-gwida tas-solitu Antonio Cannella, dinid-debba ta’ tliet snin [ar;etrebbie[a fit-ti;rija PremioImpish fuq distanza ta’1600m.

Cape Devotion, li him[arr;a minn Marco Sardelli,qasmet il-linja finali l-ewwelminn Singapore Black(Stefano Guerreri) u FuturoAnteriore (GiuseppeFormica).

Coup De Talon (DavideMigliore) temm ir-raba’.B’kollox kienu sebg[a ]-]wiemel li [adu sehem f’dinit-ti;rija. Matul il-;img[atkellimt ma’ Mark Cuschieridwar dan is-su//ess.

Hu qal li Cape Devotiondi;à tatu /ertu sodisfazzjon.Sal-lum ;riet fi 12–il ti;rijafil-karriera tag[ha, reb[eterba’ ti;rijiet u kellha wkoll[ames pjazzamenti.

“Din id-debba xtrajtha ftittax-xhur ilu mill-Irlanda,twieldet fil-GigginstownHouse Stud u ti;i bint l-istaljun popolari Cape Cross uRoyal Devotion. G[andhademm tajjeb [afna min[abbali nannuha ji;i l-famu]Sadler’s Wells,” tennaCuschieri.

Mark Cuschieri jittama li l-2013 tkun ukoll sena ta’su//ess b[as-sena li g[addiet.Niftakru li fl-2012, Cuschierispi//a l-a[jar sid tal-korsa ta’Sirakuza filwaqt li skont l-istatistika nazzjonali Taljanahu temm ukoll fil-[ames posttal-a[jar sidien tal-galopp fil-peninsula Taljana.

Fi Frar li g[adda, MarkCuschieri ;ie onorat ukoll bl-award g[all-a[jar sid tal-galopp fix-xenainternazzjonali waqt it-tieniedizzjoni tal-Malta HorseRacing Awards.

Fl-a[[ar xhur, is-sid Maltiinvesta wkoll fit-twaqqif ta’/entru ;did tat-ta[ri; li jinsabbiswit il-korsa ta’ Sirakuza.

Attwalment hu g[andu ’l fuqminn tletin ziemel fl-istaleltieg[u.

Fl-azzjoni llumIntant illum ]iemel ie[or

propjetà ta’ Mark Cuschieri,Lord Ufwain, se jkun qieg[edjie[u sehem fit-ti;rijamistennija Premio Parioli li sessir fil-korsa ta’ Le Capanellefil-belt kapitali Taljana Ruma.

Din it-ti;rija se tkunmiftu[a g[al ]wiemel ta’ tlietsnin u se ssir fuq distanza ta’mil. G[al din l-okka]joni ]-]iemel ta’ Cuschieri se jkunmisjuq minn wie[ed mill-aqwa jockeys fi Franza, LoritzMendizabal.

Fl-Italja il-Premio Pariolihija kkunsidrata importantidaqs it-2000 Guineas fl-Ingilterra.

Timoko f’forma mill-aqwa

Nhar is-Sibt li g[adda fil-korsa ta’ Enghien fi Franzasaret l-edizzjoni ta’ din is-sena tal-Prix de l’Atlantique,ti;rija internazzjonali fuqdistanza ta’ 2150m u li kellhabidu bil-karozza tat-tluq.

are; rebbie[ il-Fran/i]Timoko li kien misjuq mill-Bel;jan Joseph Verbeeck.Dan f’medja ta’ 1.12.8” fil-kilometru u minn Triode deFellier (A. Barrier) uQuomba de Guez (J.M.Bazire).

It-Taljan Main Wise As(Pierre Levesque) kellu wkollwirja tajba bi pjazzament fir-raba’ pozizzjoni. Ir-rebbie[tal-famu]a Prix d’Ameriquef’Jannar li g[adda, RoyalDream (Jean PhilippeDubois) da[al fis-sitt post.

Timoko g[andu sitt snin uhu m[arre; minn sidu stess,Richard Westerink. Fil-karriera tieg[u ;era f’41ti;rija, reba[ 14 minnhom ukellu 17-il pjazzament. Sal-lum reba[ ’il fuq minn€1.392,830 fi premijiet.

Su//ess ewlieni wkollg[al Maharajah

Fl-istess jum fl-I]vezja saret

it-ti;rija Olympiatravet fil-korsa ta’ Aby fuq distanza ta’2140m u bil-bidu bil-karozzatat-tluq. Hawnhekk, il-kwotatMaharajah (Orjan Kihlstrom)ma falliex. Dan qasam il-linjafinali l-ewwel f’medja ta’ 1.11”fil-kilometru.

Ittrijonfa quddiem il-Fran/i]aRoxana De Barbray (DominikLocqueneux) u Sebastian K(Ake Svanstedt). Il-Fran/i]Save The Quick (TorbjornJansson) da[al fir-raba’pozizzjoni.

Ir-rebbie[ hu m[arre; minnStefan Hultman li hukkunsidrat fost l-aqwa trainersli g[andna fil-kontinent tag[na.

Ming[ajr dubju din it-ti;rijantu]at mid-diversi trainersb[ala preparazzjoni ghall-kompetizzjoni Elitloppet li ssirfl-a[[ar tax-xahar id-die[el fil-korsa ta’ Solvalla fl-Izvezja u lihija kkunsidrata l-avvenimentewlieni tat-trott fl-Iskandinavja.

Il-add, 28 ta’ April, 2013 Sport 35

Su//ess ie[or g[al Mark Cuschieri fi Sqallijaminn Kenneth Vella

Cape Devotion, debba propjetà ta’ Mark Cuschieri li qieg[edikollha su//ess fi Sqallija

Timoko, il-Fran/i] li dan l-a[[ar ikkonferma li hu fost l-aqwa ]wiemel fil-kontinent

LOKALI

Ti;rija Premier l-aktar mistennija

Illum waranofsinhar fil-korsa tal-Marsa se ssir is-16-illaqg[a tal-ista;un fuq tmienti;rijiet tat-trott fuq distanzata’ 2140m. Minn dawn, l-aktarwa[da mistennija se tkunti;rija tal-klassi Premier li setkun is-seba’ wa[da u tibdafil-5 p.m.

Il-laqg[a tal-lum se ssir fuqforma ta’ gymkana li jfisser limhux se jing[ataw punti lir-rebbie[a biex ji;u promossi fiklassijiet aktar g[olja.

Tlettax se jkunu ]-]wiemelmiktubin fit-ti;rija Premier,fosthom ]ew; debuttanti.Dawn huma l-;did Fran/i]Orly Meslois, Celebrity Photo,debuttant ie[or Fran/i] Revesde Magalou, Nagano Phedo,Argus Hanover, VeikkoHornline, Skip Dimanche,Nicos de Peneme, Parabellum,Oviedo Vici, Noble d’Ete,Skars Hanna u Mark deChamant.

Misjuqa minn Jeffrey Said,l-I]vedi]a Skars Hanna tibdafavorita li tie[u t-tieni reb[ainfila u t-tielet f’Malta minnVeikko Hornline (CarlCaruana) u Mark de Chamant(Michael Seychell).

L-ewwel ti;rija, li tkunwa[da tal-klassi Copper, tibdafis-2.30pm.

Tbassir.

I ti;rija. Klassi Copper.Dist – 2140m. Win –Esmeralda Run. Place –Pronto du Lys, Minou dePerdriat.

II ti;rija. Klassi Bronze.Dist – 2140m. Win –Willesden Hanover. Place –Noe de Loudat, Petchora.

III ti;rija. Klassi Copper.Dist – 2140m. Win – RoyalPointer. Place – Royal Qui,Andri Boko.

IV ti;rija. Klassi Silver.Dist – 2140m. Win –Lonshults Erik. Place –Ouragan de Valsoiz, BankirZon.

V ti;rija. Klassi Gold.Dist – 2140m. Win – Hulot.Place – Phenix de la Roque,Anguz RC.

VI ti;rija. Klassi Silver.Dist – 2140m. Win –Manuel Jet. Place – MrSnowman, Darco As.

VII ti;rija. KlassiPremier. Dist – 2140m. Win– Skars Hanna. Place –Veikko Hornline, Mark deChamant.

VIII ti;rija. Klassi Gold.Dist – 2140m. Win – SuperQui. Place – Carnegie Hall,Oscar Indien.

Page 34: Il-Mument 28  t'April 2013

36 Sport Il-add, 28 ta’ April, 2013

Bayern Munich, li di;àhuma inkurunatiChampions, waqqfu rekordta’ punti g[al sta;un fil-Bundesliga b’reb[a, 1-0,fuq Freiburg, u WerderBremen komplew jersquaktar vi/in ir-relegation.

Free-kick ta’ XherdanShaqiri fl-ewwel taqsima[alla lil Bayern – li qedifittxu t-treble – bi 84punt, tlieta aktar mir-rekord pre/edentimwaqqaf minn BorussiaDortmund l-ista;un lig[adda, u meta fadal tlietpartiti g[al tmiem il-kampjonat.

Bayern g[amlu g[axarbidliet mit-tim li lag[abkontra Barcelona u reba[4-0 fi/-ChampionsLeague, u rre;istraw is-27reb[a f’31 log[ba waqt litejbu d-differenza tal-goals g[al 76.

Werder Bremen kienumeg[lubin b’goalkontroversjali ta’ StefanKiessling minn penaltyg[and Bayer Leverkusenwara foul ta’ Mielitz fuqSidney Sam, fil-35 minuta,u l-erba’ darbietchampions issa jinsabubiss ]ew; punti bog[odminn post fir-relegationplayoff wara li Augsburg

g[elbu lil Stuttgart 3-0.Sascha Moelders, Marcel

De Jonh u l-Korean JiDong-Won skorjaw il-goals fl-ewwel taqsimag[al Augsburg, li jinsabufis-16-il post.

Hoffenheim, li jinsabufis-17-il post, ukoll reb[umeta g[elbu lil Nuremberg2-1, u baqg[u tliet punti

wara Augsburg. TobiasWeis u Sejad Salihobivskorjaw fl-ewwel nofssieg[a g[al Hoffenheim uTimmy Simons irrispondaminn penalty fit-tienitaqsima.

Wolfsburg g[elbu lilBorussiaMoenchengladbach 3-1

wara li l-plejer ta’ 18-ilsena, Maximilian Arnold,feta[ l-iskor bit-tielet goaltieg[u f’[ames partiti.

Intant, l-eks Champions,Eintracht Braunschweig,irritornaw fil-Bundesligawara 28 sena b’reb[a, 1-0,g[and Inglostadt 04, biexa//ertaw mill-promozzjoni

mit-Tieni Divi]joni.Braunschweig,

Champions tal-Bundesligafl-1967 u relegati fl-1985,ing[aqdu ma’ HerthaBerlin b[ala t-timijietpromossi awtomatikament.Damir Vranic skorja l-uniku goal minn free-kickfl-a[[ar sekondi.

Ri]ultatiAugsburg v Stuttgart 3-0B. Leverkusen v W. Bremen 1-0B. Munich v Freiburg 1-0Hoffenheim v Nuremberg 2-1Wolfsburg v B. M’gladbach 3-1F. Dusseldorf v B. Dortmund 1-2Greuther F. v Hannover 2-3IllumMainz v E. FrankfurtSchalke v Hamburg

Kif JinsabuL R D T F K Pt

*B. Munich 31 27 3 1 90 14 84 B. Dortmund 31 19 7 5 76 36 64 B. Leverkusen 31 16 8 7 59 38 56 Schalke 04 30 13 7 10 50 46 46 Freiburg 31 12 9 10 40 37 45 Eintracht F 30 13 6 11 43 42 45 B. M’gladbach 31 1111 9 38 42 44 Hamburg SV 30 13 5 12 36 46 44 Hanover 96 31 12 5 14 54 57 41 Wolfsburg 31 1010 11 41 46 40 Mainz 30 10 9 11 36 36 39 Stuttgart 31 11 6 14 33 50 39 Nuremberg 31 911 11 34 42 38 W. Bremen 31 8 8 15 45 60 32 Fortuna D 31 7 9 15 37 49 30 FC Augsburg 31 7 9 15 30 45 30 Hoffenheim 31 7 6 18 37 60 27 **Greuther F. 31 3 9 19 22 55 18 * Bayern Champions**Greuther relegati

BUNDESLIGA

Bayern iwaqqfu rekord ta’ punti u Bremen fl-inkwiet

Xherdan Shaqiri (xellug), li skorja l-goal tar-reb[a g[al Bayern fl-azzjoni kontra Freiburg

Page 35: Il-Mument 28  t'April 2013

Il-add, 28 ta’ April, 2013 Sport 37

Ri]ultati u KlassifikiPremiershipIllumMan City v West Ham 2-1Everton v Fulham 1-0Southampton v West Brom 0-3Stoke v Norwich 1-0Wigan v Tottenham 2-2Newcastle v Liverpool 0-6IllumReading v QPRChelsea v SwanseaArsenal v Man UtdG[adaAston Villa v Sunderland

Kif JinsabuL R D T F K Pti

Man Utd 34 27 3 4 78 35 84Man City 34 21 8 5 61 31 71Arsenal 34 18 9 7 65 35 63Chelsea 33 18 8 7 66 35 62Tottenham 34 18 8 8 60 43 62Everton 35 15 14 6 52 38 59Liverpool 35 14 12 9 67 42 54West Brom 34 14 6 14 46 44 48Swansea 33 10 12 11 43 42 42West Ham 35 11 9 15 41 49 42Fulham 35 10 10 15 44 53 40Stoke 35 9 13 13 31 41 40Southampton 35 9 12 14 47 57 39Norwich 35 8 14 13 33 54 38Sunderland 34 9 10 15 38 45 37Newcastle 35 10 7 18 43 66 37Aston Villa 34 8 10 16 36 63 34Wigan 34 8 8 18 39 62 32QPR 34 4 12 18 29 56 24Reading 34 5 9 20 37 65 24

The ChampionshipBarnsley v Hull 2-0Blackburn v Crystal P 1-1Blackpool v Derby 2-1Bristol C v Huddersfield 1-3Cardiff v Bolton 1-1Ipswich v Birmingham 3-1Leeds United v Brighton 1-2M’boro v Charlton 2-2Millwall v Nottm Forest 0-1Wolves v Burnley 1-2Peterboro v Sheff Wed 1-0

Kif JinsabuL R D T F K Pti

Cardiff 45 25 11 9 70 43 86Hull City 45 24 6 15 59 50 78Watford 45 23 8 14 84 56 77Brighton 45 18 18 9 67 43 72Crystal Pal 44 18 14 12 70 60 68Bolton 45 18 13 14 67 59 67Notts For 45 17 16 12 61 56 67Leicester 45 18 11 16 68 46 65Charlton 45 16 14 15 61 58 62Birmingham 45 15 15 15 62 68 60Ipswich 45 16 12 17 48 59 60M’boro 45 18 5 22 61 68 59Derby 45 15 13 17 64 62 58Burnley 45 15 13 17 60 60 58Blackpool 45 14 16 15 60 61 58Leeds Utd 45 16 10 19 55 65 58Blackburn 45 14 15 16 54 61 57Huddersfield 45 15 12 18 51 71 57Millwall 44 15 10 19 51 61 55Sheff Wed 45 15 10 20 51 61 55Peterboro 45 15 9 21 64 72 54Barnsley 45 14 12 19 54 68 54Wolves 45 14 9 22 55 67 51Bristol C 45 11 8 26 58 80 41Auto-goal ta’ Emmerson

Boyce fl-a[[ar ta’ log[bamissielta fid-DW Stadium,qata’ [esrem i/-/elebrazzjonijiet ta’ WiganAthletic, li sa sak il-[in dehruresqin lejn reb[a fuqTottenham Hotspur u li kienettiswielhom mitqilha dehebfil-;lieda attwali biex isalvawposthom fil-Premiership.

It-telf ta’ ]ew; punti f’danid-draw ta’ 2-2 ifisser liWigan (il-finalisti tal-FACup) g[adhom f’po]izzjoniferm prekarja metajonqoshom biss erba’ loghbietg[al tmiem il-kampjonat, umeta g[adhom it-tielet mill-a[[ar – ]ew; punti waraAston Villa, li g[ada humaimpenjati g[and Sunderland.

Kif inhuma l-affarijiet,Wigan bilfors iridu jfittxu l-punti massimi mil-log[biet lifadal, u b’dan id-draw ankijfisser li Tottenhamg[andhom l-istess punti b[alChelsea (li llum jilqg[u lilSwansea), u meta l-Bluesjinsabu fir-raba’ postb’differenza ta’ goals a[jar ub’log[ba anqas mill-istessSpurs.

Intant, Tottenham [aduvanta;; bikri minn GarethBale u bid-difensur Boycejikseb il-parità kwa]i mal-ewwel, bir-ri]ultat jibqa’ 1-1sa tmiem l-ewwel taqsima.

Intant, il-log[ba splodietfit-tieni taqsima, b’CallumMcManaman ipo;;i lil Wigan2-1 minn fuq, u bil-Laticsjikkontrollaw dan il-vanta;;sad-disg[in minuta, u metaBoyce xellef il-ballun g[al;ox-xibka tieg[u stess waqtta[wida fuq il-cross baxx ta’Tom Huddlestone fil-kaxxa.

Wara l-konferma ta’Manchester United b[ala /-champions tal-Ingilterrag[all-g[oxrin darba fl-istorjatag[hom, l-attenzjoni issadaret fuq it-taqtig[a fin-na[at’isfel tal-Premiership u metaanki qed ti]vol;i ;liedainteressanti li tidde/iedi t-tliettimijiet l-o[ra li jiffurmaw it-Top Four u li jkunu ggarantiti

minn post fi/-ChampionsLeague fl-ista;un li ;ej.

Fil-log[ob l-ie[or tal-biera[:

ETIHAD STADIUM:Wara li fallew millijiddefendu t-titlu ta’Champions, Manchester City]ammew mal-pronostiku ug[elbu lil West Ham Unitedbl-iskor ta’ 2-1. City marrufil-vanta;; minn SergioAguero fit-28 minuta u [lewdiversi okka]jonijiet o[ra,sakemm Yaya Tourè irdoppjaseba’ minuti mit-tmiem. Il-Hammers kisbu konsolazzjonifid-90 minuta meta Joe Hartfil-lasta ta’ City ma setaxi]omm ix-xutt ta’ AndyCarroll, li spi//a ;ewwa.

GOODISON PARK:Everton kisbu reb[a minimafuq Fulham, fejn komplewisa[[u /-/ansijiet tag[hom lijilag[bu fl-Ewropa League fl-ista;un li ;ej. Il-goal f’din ir-reb[a ta’ 1-0 skurjah StevenPienaar, wara kwarta l-log[ob, u wara li da[al tajjebg[all-cross ta’ SeamusColeman; bir-ri]ultatjikkundanna lill-Cottagersg[ar-raba’ telfa fl-a[[ar[ames log[biet li lag[bu.

ST MARY’S STADIUM:Southampton tilfu f’darhomkontra West BromwichAlbion bl-iskor kbir ta’ 0-3,u fejn spi//aw il-log[bab’disa’ players wara litke//ewlhom GastonRamirez u Danny Fox.Marc-Antoine Fortune feta[l-iskor g[all-Baggies warasitt minuti, u b’RomeluLukaku jirdoppja fis-67minuta wara li dar mal-goalkeeper Artur Boruc.Imbag[ad tke//a Ramirezg[al Saints u b’Fortune ukolljintwera l-[amra – qabelShane Long g[amilhomtlieta g[al West Brom b’xuttfil-baxx. Dan kollu se[[qabel it-82 minuta, meta Foxspi//a mke//i g[al da[lakerha fuq avversarju.

BRITANNIA STADIUM:Stoke City huma kwa]i salvi

wara li g[elbu lil NorwichCity 1-0 b’goal ta’ CharlieAdam mal-ftu[ tat-tienitaqsima. Il-Potters kellhomdiversi /ansijiet biex i]idu l-vanta;;, u bil-Canaries issaj[arsu lejn l-a[[ar impenjib’ammont ta’ ansjetà, avoljajinsabu sitt punti ’l fuq miz-zona l-[amra.

St JAMES PARK:Minkejja li kienu neqsinmill-attakkant prolifiku LuisSuarez (li qed jiskontasospensjoni ta’ g[axarlog[biet), Liverpoolirnexxielhom jeg[lbu lilNewcastle United bl-iskortennistiku ta’ 6-0, g[alri]ultat li jitkellem wa[du.Id-difi]a ta’ Newcastlekellha [ar;a mill-aktardi]astru]a, u bil-log[ba majkollhiex storja wara liDaniel Agger po;;a lir-Redsfil-vanta;; wara biss tlietminuti, u fejn feta[ g[alvalanga ta’ goals minnJordan Henderson (2),Daniel Sturridge (2) u FabioBorini. Kwarta mit-tmiemtke//a Mathieu Debuchy tal-Magpies g[al foul fuqPhilippe Coutinho.

LEAGUE ONE:Doncaster Rovers g[elbu lilBrentford barra minndarhom biex mhux tallikisbu l-promozzjoni g[alThe Championship, i]daa//ertaw li jitilg[u b[alaChampions – bil-Beesikollhom jikkuntentawb’post fil-play-offs g[all-promozzjoni. It-tim promossl-ie[or hu Bournemouth, litelg[u b[ala runners-up.Intant, Scunthorpe huma r-raba’ tim li ;ie rrelegat g[alLeague Two, flimkien ma’Bury, Hartlepool uPortsmouth.

LEAGUE TWO:Aldershot u Barnet spi//awrelegati g[all-Conferencewara telfiet rispettivi g[andRotherham u Northampton.Rotherham hu t-tieni timpromoss g[al League Onewara /-champions,Gillingham.

Wigan v Spurs 2-2> Emmerson Boyce (it-tieni mix-xellug) ixellef il-ballun fix-xibka tieg[u stessg[al auto-goal klassiku (Reuters)

FOOTBALL FIR-RENJU UNIT

Auto-goal fl-a[[ar nifsitellef ir-reb[a lil Wigan

League OneBrentford v Doncaster 0-1Bury v Yeovil 3-2Carlisle v Colchester 0-2Crawley v Hartlepool 2-2Crewe v Walsall 2-0Leyton Orient v Oldham 1-1Notts Co v Coventry 2-2Scunthorpe v Swindon 3-1Sheff Utd v Preston 0-0Shrewsbury v Portsmouth 3-2Stevenage v MK Dons 0-2Tranmere v Bournemouth 0-0

League TwoAccrington v Oxford Utd 0-3Wimbledon v Fleetwood 2-1Burton v Gillingham 3-2Cheltenham v Bradford 0-0Chesterfield v Exeter 4-0Dag & Red v York 0-1Northampton v Barnet 2-0Rochdale v Plymouth 1-0Rotherham v Aldershot 2-0Southend v Morecambe 0-1Torquay v Bristol Rovers 3-3Wycombe v Port Vale 1-1

Premier Sko//i]St Johnstone v Inverness 1-0Aberdeen v Kilmarnock 1-0Dundee v Hearts 1-0Hibernian v St Mirren 3-3IllumMotherwell v Celtic

I DivAirdrie v Livingston 0-2Cowdenbeath v Dumbarton 2-3Morton v Hamilton 0-2Partick v Dunfermline 3-3Raith Rovers v Falkirk 0-0

II DivAlloa v Albion 4-1Ayr v Arbroath 0-1Brechin v Stenhousemuir 1-2Queen of Sth v East Fife 2-2Stranraer v Forfar 0-3

III DivEast Stirling v Rangers 2-4Berwick v Annan 0-2Montrose v Queen’s Park 1-2Peterhead v Clyde 3-0Stirling v Elgin 1-1

Page 36: Il-Mument 28  t'April 2013

BASKETBALL

Il-Holders Olympiakos fil-Final Four

38 Sport Il-add, 28 ta’ April, 2013

?IKLIMU

Tlieta mistiednag[at-Tour deFrance

It-timijiet Fran/i]i ta’Cofidis, Sojasun u Europcar;ew mistiedna biex jie[dusehem fit-Tour de France.L-organizzaturi qalu li g[all-akbar ti;rija ta/-?ikli]mu lidin is-sena se tkun qedti//elebra l-100 sena tag[ha,normalment jistiednu erba’timijiet, imma din is-senainkludew biss tlieta, b’19-iltim irre;istrati fl-Elite WorldTour.It-tim Russu ta’ Katushaing[ata l-li/enzja tal-WorldTour, li tiggarantixxi post fl-aktar events presti;ju]i, warali reb[u appell quddiem il-Qorti tal-Arbitra;; Sportiv, libidel ir-rifjut tal-applikazzjoniori;inali.Il-Europcar, is-sena l-o[rabbrillaw bil-Fran/i] ThomasVoeckler, li temm l-a[jar/iklist fil-muntanji. Hu usie[bu Pierre Rolland spi//awfost l-ewwel g[axra g[at-tienisena konsekuttiva.Il-Europcar u l-Cofidiskienu mistennija ji;umistiedna fit-Tour u l-a[[arpost ing[ata lil Sojasun g[ad-dannu tat-tim vizzeru IAM, likienu meqjusin b[alaalternattiva.It-Tour de France isir bejn id-29 ta’ :unju u l-21 ta’ Lulju.

ista;un li g[adda, CSKAMoscow, g[al post fil-finali,waqt li t-tmien darbietChampions Real Madrid,jilag[bu kontra r-rivaliBarcelona fis-semi-finali l-o[ra fl-O2 Arena ta’ Londra, lise tkun qed tilqa’ dan il-log[ob bejn l-10 u t-12 ta’Mejju.Efes dehru resqin lejnsorpri]a wara li marru 40-27minn fuq fl-a[[ar battuti tal-ewwel taqsima; immaOlympiakos, inkora;;iti mill-partitarji numeru]i tag[hom,[adu l-kontroll tal-log[ba warali kisbu d-draw, 49-49, f’nofsit-tielet sessjoni.Il-playmaker VassilisSpanoulis kien l-a[jar skorertal-Griegi b’19-il punt, u l-forward Giorgios Printezis, liskorja l-basket de/i]iv fil-finaltas-sena l-o[ra mad-daqq tal-buzzer fir-reb[a 62-61 fuqCSKA, irre;istra 15-il puntinklu] three-pointer fl-a[[arsessjoni.

I/-Champions renjanti tal-Euroleague, OlympiakosPireus, ikkwalifikaw g[all-Final Four tal-kompetizzjoniwara reb[a, 82-78, fuqAnadolu Efes Istanbul, biex

[adu reb[a, 3-2, fuq l-a[jarminn [ames konfronti fil-kwarti tal-finali tal-playoffseries.Olympiakos issa jilag[bukontra r-runners-up tal-

Page 37: Il-Mument 28  t'April 2013

B’erba’ goals ta’ StanleyOhawuchi, Sliema Wanderersg[elbu lil Tarxien Rainbows,4-3, u b’hekk a//ertaw mir-raba’ post fil-KampjonatPremier u /ans ta’ footballEwropew l-ista;un li ;ej.

I]-]ew; timijiet kienu ;ejjinminn telfiet fl-a[[ar [ar;a.Sliema sfaw meg[luba minn

Hibernians, 2-3, filwaqt li r-Rainbows tilfu kontraValletta, 1-3.

Neqsin g[al Sliema, MiguelCiantar u Ivan Woods, barramwe;;g[in flimkien ma’Alex Muscat u Ian Zammit, likienu sospi]i. Mill-banda l-o[ra, il-kow/ Clive Mizzikellu lil Carlo Mamo nieqes u

minfloku beda Sadowski.Din kienet it-tieni reb[a

g[al Sliema fuq Tarxien warali fl-ewwel round, il-Wanderers reb[u 3-2 filwaqtli Tarxien reb[u 2-1 il-konfront mit-tieni round, bil-log[ba l-o[ra tintemm drawming[ajr goals.

Wara biss 20 sekonda,Tarxien fet[u l-iskor metakien ANDRÉ REINALDODE SOUZA ESPOSITO liqabad ballun mal-linja tal-lemin, avvanza u b’xutt fil-baxx sab ir-rokna tax-xibka.Ir-reazzjoni tal-Wandererskienet immedjata u kisbu l-goal tad-draw ftit tas-sekondiwara, meta kien Martinelli liqassam djagonalment lejnSTANLEY OHAWUCHI, liwara li evita lill-goalkeepertefa’ fix-xibka.

Fl-azzjoni li kien imiss, fl-24 minuta, kienu Sliema limarru g[all-ewwel darbaminn fuq. STANLEYOHAWUCHI avvanza minnfuq ix-xellug u baqa’ die[elfil-kaxxa, fejn ix-xutt tieg[usab l-ispazju bejn il-lasta u l-goalkeeper. ew; minutiwara, xutt ta’ Bajada ;iemblukkat f’corner.

Sliema komplew fuq l-

offensiva u fid-29 minuta,minn corner ta’ Bajada,Mintoff naqas li jolqot u falla/ans tajjeb.

Fil-55 minuta, Ohawuchikien vi/in li jikseb il-hat-trickwara pass ta’ Bajada; immaxorta wa[da t-tielet goal ta’Sliema u ta’ STANLEYOHAWUCHI wasal fid-59minuta, wara li n;ieb wa[duminn Martinelli u spara fis-saqaf tax-xibka.

Tarxien da[lu mill-;did fil-log[ba g[oxrin minuta mit-tmiem, meta kien DANIEL

MARIANO BUENO li bir-rasg[eleb lil Zammit fuq crossta’ Tanti. Huma komplew jurul-a[jar ideat, u fis-76 minuta,kien Almeida li feta[ fuqDANIEL MARIANOBUENO, bix-xutt angolattieg[u jsib ir-rokna tax-xibka.

L-eroj tal-Blues kien bladubju STANLEYOHAWUCHI, li skorja r-raba’ goal tieg[u, u dak likellu jkun il-goal tar-reb[a fl-84 minuta, meta wara pass ta’Biancardi b’xutt fil-baxxg[eleb lil Vella.

Il-add, 28 ta’ April, 2013 Sport 39

Poker minn Ohawuchi ja//erta lil Sliema mir-raba’ postCHAMPIONSHIP POOL

3TARXIEN R. (1)

N. Vella, S. Sadowski, M.Caruana, A. Agius, A. ReinaldoDe Souza Esposito, J. Grioli,M. Tanti, D.M. Bueno, B.Timotic, G. Calabretta, O.AnonamSost: L. Da Silva Almeida flokG. Calabretta 46min, R.Sammut flok B. Timotic 69min

4SLIEMA W. (2)

G. Zammit, L. Martinelli, S.Ohawuchi, P. Barbetti, J.Mintoff, M. Scerri, C. GattBaldacchino, S. Bajada, J.Mifsud, M. Muchardi, S.BiancardiSost: B. Muscat flok S. Bajada71min, A. Decesare flok J.Mintoff 75min, R. Dalli flok M.Scerri 80min

Imwissija: Calabretta, Anonam, Agius (T)Skurjaw: Reinaldo De Souza Esposito 1min, Bueno 70min, 76min(T), Ohawuchi 2min, 24min, 59min, 84min (S)Referee: Esther Azzopardiil-mument Player tal-Log[ba: Stanley Ohawuchi (Sliema W.)

Gianluca Calabretta fl-azzjoni ma’ Mifsud ta’ Sliema

Goal ta’ Mifsud Triganzalejn tmiem l-ewwel taqsimawitta t-triq g[al reb[aimportanti g[al B’Kara, lig[elbu lil Valletta fil-konfrontdirett.

B’din ir-reb[a, B’Karatelg[u wa[idhom fil-qu//ataminkejja li jekk Hiberniansjeg[lbu lil Mosta llumjintla[qu mill-Pawlisti fuq 42punt u kollox ji;i de/i] fl-a[[ar;urnata, jekk mhux b’xidecider. Mill-banda l-o[ra, dinit-telfa fissret it-tmiem tat-tamiet ta’ Valletta g[ar-reb[tat-tielet kampjonat b’moddefinittiv.

Fir-raba’ minuta, Vallettainsidju]i meta kien Deni RochaDos Santos li sab lil Bello-Osagie u dan naqas li jolqotbir-ras minn quddiem il-lasta.Biex l-Istripes irrispondew fit-8minuta, u kien Herrera li da[al

fil-kaxxa, bix-xutt fil-baxxtieg[u mdawwar f’corner minnCini.

B’Kara kienu l-a[jar f’din il-parti tal-log[ba, u fil-15-ilminuta, minn free-kick minnfuq ix-xellug ta’ Fenech, il-ballun spi//a g[and Mendoza,bix-xutt tieg[u mill-vi/in ikunimblukkat mid-difi]a Beltija.

Biex kienu B’Kara li fis-36minuta, meritatament fet[u l-iskor. Minn cross ta’ Herrera,il-ballun wasal fid-direzzjonita’ JEAN PIERRE MIFSUDTRIGANZA, li wara likkontrolla mill-vi/in xe[et il-ballun fix-xibka fost il-fer[kbir u l-briju tal-partitarjiKarkari]i.

Valletta [ar;u aktaraggressivi g[at-tieni taqsima, ufis-47 minuta xutt angolat ta’Mifsud g[adda barra g[al ftit.U fil-51 minuta, /ans tad-deheb

g[al B’Kara li jirduppjaw ukien Fenech li sab lil Herrera,dan kompla jinsisti u ]amm fuqsaqajh, bil-cross isib lil MifsudTriganza, li wa[du b’lasta vojtaxe[et g[oli.

Valletta kienu sfortunati fl-54 minuta, meta xutt mid-distanza ta’ Deni Rocha DosSantos stampa mal-mimduda.Mas-sieg[a log[ob, minn crossta’ Azzopardi kien Mifsud libir-ras ikkonkluda barra. ew;minuti wara, free-kick ta’Barbosa sab lil Deni Rocha

Dos Santos, li bir-ras laqat il-mimduda.

Fis-67 minuta, Valletta sabux-xibka minn Vandelannoite, libir-ras ikkonkluda g[al ;ewwafree-kick ta’ Barbosa; i]da l-goal ;ie m[assar g[al foul ta’Dimech fuq il-goalkeeperHaber. U fid-69 minuta,f’azzjoni ta’ kontrattakk,Pereira sab lil Jhonnattann, lii]da tawwal il-ballun biex Cinianti/ipa.

Lejn l-a[[ar parti tal-log[ba,Valletta ]iedu l-pressjoni u fis-

76 minuta, minn cross ta’ DosSantos, kien Mifsud li b’xuttfil-baxx minn nofs il-kaxxaimpenja lil Haber. Biex fil-81minuta, Tourè qassam lejnBogdanovic, bix-xutt angolatminn ;ol-kaxxa ji;i mxelleff’corner minn Haber.

It-tisfira finali tefg[et lill-partitarji Karkari]i f’dellirju ta’fer[ hekk kif filwaqt li qatg[ulil Valletta mit-taqtig[a g[all-Kampjonat, g[amlu passimportanti lejn ir-reb[ tar-raba’kampjonat fl-istorja tal-klabb.

Mifsud Triganza jqarreb lil B’Kara lejn it-titluminn Simon FARRUGIA

CHAMPIONSHIP POOL

1B’KARA (1)

J. Haber, R. Pereira, N.Vukanac, A. Mendoza, J.Zerafa, R. Muscat, G.Sciberras, P. Fenech, E.Herrera, J.P. Mifsud Triganza,S. Haruna SholaSost: R. Scicluna flok J.P.Mifsud Triganza 66min, J.Benites flok S. Haruna Shola66min, R. Camenzuli flok J.Zerafa 75min

0VALLETTA

Y. Cini, J. Caruana, I.Azzopardi, R. Fenech, E.Agius, M. Mifsud, W.Barbosa,A. Bello-Osagie, D. Rocha DosSantos, J. Vandelannoite, L.DimechSost: R. Briffa flok E. Agius49min, D. Bogdanovic flok A.Bello-Osagie 72min, D. Tourèflok M. Mifsud 80min

Imwissija: Zerafa, Pereira, Scicluna (B), Fenech (V)Skurjaw: Mifsud Triganza 36min (B)Referee: Mario Apapil-mument Player tal-Log[ba: Edward Herrera (B’Kara)

Ryan Fenech ta’ Valletta (xellug) janti/ipa lil Paul Fenech (Ritratti> Joseph Galea)

Page 38: Il-Mument 28  t'April 2013

Il-manifest elettoraliLaburista ta’ ftit ;img[atqabel l-elezzjoni ddikjara ligvern Laburista ‘se jkomplibil-programm ta’ bini ta’skejjel ;odda’.

Ftit ;img[at wara l-elezzjoni l-Gvern jistqarr fuqil-media li gvern Laburista:did se jag[ti aktar prijoritàlit-tiswija u l-manutenzjoni ta’skejjel qodma milli l-bini ta’skejjel ;odda.

Imma meta tistaqsi jekk il-Gvern hux fi [siebu jkomplijibni skola ;dida kull sena, it-twe;iba dejjem tkun li l-Gvernse jkompli bi programm ta’skejjel ;odda. Imma majg[idx liema programm qedjirreferi g[alih u lanqas jg[idkemm-il skola se jibni uf’kemm snin.

Fil-[ames snin li g[addewgvern Nazzjonalista kien benaskola ;dida kull sena filwaqt liwettaq manutenzjoni estensivafi 32 skola o[ra. Il-pjan kien,li dan ir-ritmu jin]amm fil-[ames snin li jmiss.

Hu /ar li l-Ministeru tal-Edukazzjoni llum m’g[anduxis-ser[an tal-mo[[ li l-gverng[andu l-kapa/ità li jsib il-finanzi me[tie;a biex ikompli

bl-investiment qawwi fl-edukazzjoni ta’ wliedna likonna drajna bih fl-a[[ar snin.

Gvern Nazzjonalista wara l-ie[or dejjem ta prijorità lill-edukazzjoni g[aliex dejjemtqieset b[ala /-/avetta tas-su//ess g[a]-]g[a]ag[tag[na, g[all-[addiema tag[nau g[al pajji]na.

Gvern Nazzjonalista bedajfassal u jwettaq diversiriformi fosthom, l-introduzzjoni tal-kulle;;i utal-prin/ipju ta’ inklu]joni fl-edukazzjoni, it-tne[[ija tal-e]ami kompetittiv tal-JuniorLyceum u l-KurrikuluNazzjonali ;did.

Dawn ir-riformi kellhomg[an wie[ed: Biex uliednajirnexxu lkoll billi jil[qu l-potenzjal s[i[ tag[hom.

add ma kien g[ar-rimi.I]da biex dawn ir-riformijkunu implimentati kienujirrikjedu wkoll skejjelmoderni attrezzati b’ri]orsimoderni. Il-bini ta’ skejjel;odda kien g[alhekkkumplimentari u essenzjalig[al riformi kbar fl-edukazzjoni li qed iwasslubiex ting[ata edukazzjoni ta’kwalità lil uliedna.

Gvern Nazzjonalista mill-ewwel fehem li skolamoderna kienet te[tie; litil[aq standards g[olja fil-kwalità ta’ fa/ilitajiet lijkollha, inklu] spazju adekwatg[at-tfal fil-klassijiet,laboratorji, fa/ilitiajietsportivi, spazji rikreattivi uteknolo;ija moderna.

Gvern Nazzjonalista kieng[araf ukoll li /erti binjietu]ati b[ala skejjel qatt masetg[u jil[qu dawn il-livelli.G[aldaqstant idde/ieda lijibni skejjel ;odda state of the

art minflok dawn l-iskejjelqodma, fl-istess waqt numruta’ skejjel o[ra kienuidentifikati biex issirilhommanutenzjoni estensiva biexjil[qu l-istandards me[tie;a.

Fil-fatt Gvern Nazzjonalistabena skola ;dida kull senabejn l-2007 u l-2013; f’alKirkop, al Qormi, Bormla,Pembroke, G[awdex, il-Mosta u f’Tal-andaq lifet[et aktar kmieni din is-sena.

Il-pjan kien li fil-[ames sninli jmiss nibnu [ames skejjelo[ra fosthom f’al Kirkop,Ra[al :did, Santa Venera utnejn fil-amrun. Il-pjan kienjistipula li nibqg[u sejrin hekksas-sena 2020.

Fl-istess waqt li kien qedjibni dawn l-iskejjel GvernNazzjonalista kien qieg[ediwettaq ukoll programmestensiv ta’ manutenzjoni fl-iskejjel l-o[ra. Dawn it-32skola fosthom fis-Si;;iewi,al Luqa, a]-abbar,Marsaskala u l-Mosta kienurran;ati kif jixraq g[aliexkellhom il-potenzjal li jil[qul-istandards moderni u llumqed jitgawdew min eluf ta’tfal.

Ir-ra;uni li qed ting[atag[al din il-bidla fid-direzzjonihi li ma hemmx finanzi biexdan ise[[. Dan meta a[nanafu li Gvern Nazzjonalistaflimkien mal-Fondazzjonig[all-Iskejjel ta’ G[ada(FTS), kien di;à ddiskutamal-Ministeru tal-Finanzi,pjan ta’ bini ta’ skejjel ;oddau ta’ manutenzjoni tal-iskejjell-o[ra, flimkien ma’ pjan ta’finanzjament billi fost l-o[rajn ibig[, jewjikkapitalizza fuq skejjelqodma li ma jibqg[uxadegwati g[all-iskopedukattiv.

Min-na[a l-o[ra l-Ministrutal-Finanzi ammetta li sal-2015 se j]id id-dejn tal-pajji]b’450 miljun fuq kif kien seji]died ta[t GvernNazzjonalista. Il-PrimMinistru g[amel Kabinettesa;erament kbir li se jiswalill-pajji] madwar 30 miljunewro aktar minn dak li kienjiswa Kabinet Nazzjonalista.

ames skejjel ;odda swewlill-pajji] 35 miljun ewro. Manistg[ux na//ettaw li wliednajkunu l-vittmi tal-inkompetenza finanzjarja ta’Gvern Laburista.

40 Lokali Il-add, 28 ta’ April, 2013

Skola ;dida kull sena> vittmatal-inkompetenza Laburista^

C O M M U N I C A T I O N Smedia•link

minn Clyde Puli

[email protected]

BIR-RISPETT LEJN IL-PROFESSJONI MEDIKA