İKLİM DEĞİŞİKLİĞİ ile SAVAŞIMDA ENERJİ VERİMLİLİĞİ

İKLİM DEĞİŞİKLİĞİ ile SAVAŞIMDA

ENERJİ VERİMLİLİĞİ

Yunus ARIKANREC Türkiye İklim Değişikliği Proje

YöneticisiİÇEF, 24 Şubat 2007

İKLİM DEĞİŞİKLİĞİ İLE SAVAŞIMDA ENERJİ VERİMLİLİĞİwww.rec.org.tr

• REC, REC Türkiye ve İklim Değişikliği Programı

• İklim Değişikliği

• İklim Değişikliği ile Savaşımda Enerji Verimliliği


Bölgesel Çevre Merkezi - REC• “(…) Tarafsız, bağımsız ve kar amacı gütmeyen

uluslararası bir kuruluş olan REC, çevreyle ilgili sorunların çözümüne yardımcı olma amacını taşımaktadır (…)”

• Orta ve Doğu Avrupa’da 1990, Türkiye’de ise 2004 yılından bu yana aktif

REC Video – Click!


REC Türkiye İklim Değişikliği Çalışma Programı• Hedef:

• Türkiye’nin uluslararası yükümlülükleri kapsamında, ilgili paydaşların teknik ve kurumsal kapasitelerinin geliştirilmesinde etkin bir rol oynamak • tüm paydaşların doğru ve en geniş bilgiye erişiminin kolaylaştırılması,• tüm sektörlerde çağdaş iklim değişikliği politikalarının tanıtılması ve • kurumsal yapılanmaların en uygun şekilde hayat geçirilmesini kolaylaştıracak stratejilerin tanıtılması

• Etkinlikler• Yayınlar;• Kamuoyu bilinçlendirme çalışmaları•Ulusal ve uluslararası ortaklıklar

• 9 Mayıs 2005 tarihinden itibaren Çevre ve Orman Bakanlığı’nın görevlendirmesiyle Eğitim, Öğretim ve Kamuoyu Bilinçlendirme alanında Ulusal Odak Noktası


Enerji – Çevre İnsan sağlığı

Hava kirliği; kentsel/kırsal Doğal kaynaklar

Asit Yağmurları Küresel ısınma

iklim değişikliği



SERA ETKİSİ


Şekil-3 Kuvvetlenmiş sera etkisi

Yeryüzü

Bulutlar, sera gazları aerosoller

Kısa dalgalı Güneş ışınımı

Uzun dalgalı kızılötesi ışınım

Bulutlar, sera gazları, aerosoller

Şekil-1 Bitki Serası Şekil-2 Doğal sera etkisi

Yeryüzü

Bulutlar, sera gazları, aerosoller

Kısa dalgalı Güneş ışınımı

Uzun dalgalı kızılötesi ışınım

KÜRESEL ISINMA


• Ortak mirasımız; KARBON UYGARLIĞI!

• Dünyanın BATTANİYESİ KALINLAŞTI!

• Dünyanın ATEŞİ YÜKSELDİ!

• Bu kadar artış bile DÜNYANIN DENGESİNİ BOZDU!

• Felaketler herkesin başına gelebilir, SİZİN DE!

• Beterin beteri, ANİ İKLİM DEĞİŞİKLİKLERİ!


BÜTÜNSEL İKLİM DEĞİŞİKLİĞİ POLİTİKALARIBÜTÜNSEL İKLİM DEĞİŞİKLİĞİ POLİTİKALARI

• İklim Değişikliği ile Savaşım

• Enerji, Sanayi, Ulaştırma, Tarım, Atık, Ormancılık

• İklim Değişikliğine Uyum

• Tarım, Su kaynakları, Biyolojik Çeşitlilik, Halk Sağlığı, Kıyı Alanları, Kentsel Altyapı

• Sistematik Gözlem ve Araştırma

• Eğitim, Kamuoyu Bilinçlendirilmesi

• Kurumsal Kapasite


İKLİM DEĞİŞİKLİĞİ İÇİN MÜZAKERE SÜRECİİKLİM DEĞİŞİKLİĞİ İÇİN MÜZAKERE SÜRECİ

WMO Birinci Dünya İklim Konferansı

WMO İkinci Dünya İklim Konferansı

WMO/UNEP IPCC’nin Kuruluşu

Bilimsel verilerin toplanması

FARBM Çevre ve Kalkınma Konferansı (Rio)

BM İklim Değişikliği Çerçeve Sözleşmesi

Eylem Stratejileri

SAR 19

92

1990

1988

1979

1994

1997

2001

2002

2005

1991

1995

2001

Kyoto Protokolü (COP3)

Marakeş Uzlaşmaları (COP7)

Johannesburg Zirvesi

KP Yürürlükte

Yükümlülükler ve mekanizmalar

TAR


EK-I

LichtensteinMonaco

OECD

USAAustralia Switzerland Japan

GermanyAusriaBelgiumDenmarkFinland

ABFrance UKNetherlands Ireland Spain

SwedenItaly Luxembourg PortugalGreece

EK-II

Canada Norway New ZealandIceland TÜRKİYE

EIT

AB-10

BelorussiaRussiaUkraine Kazakhstan*

Estonia Latvia

Lithuania Slovenia

Czech Rep. HungaryPolandSlovakia

Sözleşme Dışı: Andorra, Irak, Brunei, Somali, Vatikan,

AOSIS G77/ÇİN EITAlbania Armenia Azerbaijan

GeorgiaKyrgyzstan

FYRMTajikhstan

UzbekhstanSerbia & Mon.EK-I Dışı

KoreaMexico

Cyprus, Malta

Bulgaria Croatia Romania

(Höhne, 2003)’ten uyarlandı


KÜRESEL ISINMADA KÜRESEL ISINMADA ÜLKELERİN ÜLKELERİN

SORUMLULUĞUSORUMLULUĞU


Changes in GHG emissions without LULUCF (%)

0.3

0.4

1.4

2.4

6.5

10.3

12.1

14.5

15.7

15.8

18.5

21.3

23.1

25.1

26.6

26.6

41.0

49.0

72.6

0 10 20 30 40 50 60 70 80

Luxembourg

Switzerland

Belgium

Netherlands

Japan

Norway

Italy

Finland

Austria

United States

Liechtenstein

New Zealand

Ireland

Australia

Greece

Canada

Portugal

Spain

Turkey

Changes in GHG emissions without LULUCF (%)

-60.4

-58.5

-55.3

-51.0

-49.0

-41.6

-41.0

-32.0-31.8

-31.2

-30.4

-25.0

-17.2

-14.3

-5.4

-5.0

-3.5

-3.1-1.1

-0.8

-0.8

-0.6

-70 -60 -50 -40 -30 -20 -10 0

Lithuania

Latvia

Ukraine

Estonia

Bulgaria

Belarus

Romania

Russian Federation

Hungary

Poland

Slovakia

Czech Republic

Germany

United Kingdom

Croatia

Iceland

Sweden

Monaco

Denmark

Slovenia

France

European Community

EK-I ÜLKELERİ (1990-EK-I ÜLKELERİ (1990-2004)2004)



Contr ibution to temperature increase in :(end date 2000)

05

101520253035404550

OECD90 EEUR&FSU Asia ALM

%

2000 (ref)

2050

2100

Contr ibution to temperature increase in :(end date 2000)

0

5

10

15

20

25

USA SouthAmer

South.Africa

OECDEurope

FSU SouthAsia

EastAsia

%

Contribution to temperature increase in 2100

05

101520253035404550

OECD90 EEUR&FSU Asia Africa & LatinAmerica

%19902000 (ref )20502100

Contribution to temperature increase in 2100

0

5

10

15

20

25

USA SouthAmer

South.Africa

OECDEurope

FSU SouthAsia

EastAsia

%

Source: RIVM-ACCC


• Tayland Hükümeti, geliştirdiği enerji verimliliği programıyla 57 milyon CO2/yıl düzeyinde bir tasarruf öngörmektedir. • Filipinlerde 1999-2008 yıllarını kapsayan 12 projede enerji denetimleri, ev ürünleri ve kaçakların önlenmesi ele alınmıştır. Bu projelerin 2008 yılı itibarı ile 491 MW eşdeğerinde elektrik tasarrufu sağlayacağı öngörülmüştür.• Arnavutluk’ta konut sektöründe geliştirilen 9 proje toplam enerji tasarrufu portföyünün %22’sini, sanayi sektöründe geliştirilen projeler ise toplam portföyün %47’sini oluşturmaktadır.

ÇEŞİTLİ ÜLKELERİN İKLİM DEĞİŞİKLİĞİ POLİTİKALARINDA ENERJİ

VERİMLİLİĞİ


EK-I ÜLKELERİNİNSERA GAZLARI SALIMLARI SEKTÖREL DEĞİŞİMLERİ

(2003)

-20,0%

-15,0%

-10,0%

-5,0%

0,0%

5,0%

10,0%

15,0%

20,0%

25,0%

0,0%

10,0%

20,0%

30,0%

40,0%

50,0%

60,0%

70,0%

1990-2003 -7,1% -9,6% -15,3% -15,7% 20,7% -4,2%

2003 oranı 1,0% 5,4% 7,4% 2,6% 20,0% 64,0%

çözücü sanayi tarım atık ulaştırma enerji


1990 – 2001 yılları arasında Ek-I Ülkeleri Tarafından İklim Değişikliği ile Mücadelede İzlenen Politika ve Önlemler

Uygulayan Ülke Sayısı (Yanıtlayan Ülke Sayısı:21)

Kombine ısı ve elektrik 10

Yenilenebilir enerji 17

Yakıt dönüşümü 7

Enerji verimliliği 19

Araç ve Yakıt vergileri 10

Bütünleşmiş ulaştırma politikaları 6

Sanayide kirlilik önleme 14

Düzenli depolama gazının toplanması 14

Gübre ve hayvansal atık yönetimi 15

Ortak tarım politikası 7

Ormanlaştırma ve yeniden ormanlaştırma 18


-80

-60

-40

-20

0

20

40

60

80

KarbonYoğunluğu

Karbon dışıenerji

Enerjiverimliliği

GSMH artışı Nüfus artışı TOPLAM

ALMANYA’NIN 1990 – 2002 İKLİM DEĞİŞİKLİĞİ ÖNLEMLERİNİN SONUÇLARI

(Tg eşdeğer CO2)


Avrupa Birliği, Birlik olarak 2000 yılında yayınladığı Enerji Verimliliği Eylem Planı’nda 1998-2010 yılları arasında 1995 tüketimine oranla % 18 oranında ekonomik yapılabilirliğe sahip enerji tasarrufu potansiyeli olduğu belirlenmiştir. Eylem Planı, 15 üyeli AB’nin Kyoto Protokolü’nde öngörülen sera gazı salım azaltım hedefinin %40’ının tek başına enerji verimliliği çalışmalarından karşılanabileceğini öngörmüştür. •2006 yılında yürürlüğe giren Yapıların Enerji Performansı Direktifi (2002/91/EC) ile yıllık 20 Mt e-CO2/yıl, •geliştirilen Ev Ürünlerinde Enerji Etiketlemesi Direktifi (92/75/EEC) ile 43 MT e-CO2/yıl, •2007 yılında yürürlüğe girecek Enerji Kullanan Ürünlerde Eko-Tasarım Direktifi (2005/32/EC) ile 40-55 Mt e-CO2/yıl

AB İKLİM DEĞİŞİKLİĞİ POLİTİKALARINDA ENERJİ VERİMLİLİĞİ


• İngiltere’de 2000 yılında kabul edilen İklim Değişikliği Programı kapsamında, alınacak ek önlemlerle 2008-2012 yılları arasında yılda yaklaşık 17,75 Milyon ton C azaltılması öngörülmüştür. Bu toplamın %40’ını oluşturan 7 Milyon ton C azaltımı;

• özel sektöre yönelik hizmet veren Carbon Trust çalışmaları, • yapı mevzuatının geliştirilmesi, • evlerde verimli enerji ve elektrik tüketiminin desteklenmesi gibi

ÇEŞİTLİ ÜLKELERİN İKLİM DEĞİŞİKLİĞİ POLİTİKALARINDA ENERJİ

VERİMLİLİĞİ


Türkiye’nin başta konut ve sanayi sektörleri olmak hemen hemen her alanda çok büyük bir enerji tasarrufuna sahip olması bu alanda, sera gazı salımlarının azaltılması ile ilgili politikalarda

da ısı ve enerji verimliliği sektörlerini öne çıkarmaktadır. Böylelikle Türkiye

• hem enerji tasarrufu yoluyla dışa bağımlılığını ve ekonomik darboğazlarını aşacak,

• hem istihdam yaratacak

• hem de iklim değişikliği ile mücadelede uluslararası alanda da hak ettiği yeri alabilecektir.

TÜRKİYE’NİN İKLİM DEĞİŞİKLİĞİ POLİTİKALARINDA ENERJİ VERİMLİLİĞİ


BMİDÇS Listesi

İlgili KP Maddeleri

Kyoto Protokolü

Listesi

Kritik KP Ülkeleri

Kritik KP-Dışı

Ülkeler

EK-I Madde 3.9EK-B

ABDAvustralyaHırvatistan

EK-B Dışı Beyaz Rusya Türkiye

EK-I Dışı Madde 9 EK-B Dışı

KıbrısMalta

G. KoreMeksikaArjantin

Kazakistan

BMİDÇS/KP ve TÜRKİYE


• Uluslararası Enerji Ajansı’nın 2005 yıl Ülke Raporu’nda Türkiye’nin enerji yoğunluğunun OECD ülkelerinin 2 katına ulaştığına ve bu eğilimin artarak devam edeceğine dikkat çekilmektedir. • Ülkemizin 2004 yılında BMİDÇS’ye taraf olmasının ardından, enerji verimliliği alanında atılacak adımlar iklim değişikliği ve Kyoto Protokolü süreciyle de doğrudan ilişkilendirilmek zorundadır. Bu çerçevede, geçmişte uygulanmış ve gelecekte uygulanması planlanan bütün çalışmaların, Enerji Verimliliği Strateji Belgesi de dahil olmak üzere, CO2 ve diğer sera gazları salımlarının azaltımına katkısı sayısal olarak ortaya konmalıdır.• Ulusal düzeyde yürütülecek çalışmaların daha etkin ve daha geniş bir şekilde uygulanabilmesi için, uluslararası ortaklıklara katılım sağlanmalı / daha etkin yer alınmalıdır.

SONUÇ ve ÖNERİLER

www.iklimlerdegisiyor.info

[email protected] / [email protected] / [email protected]

http://www.iklimlerdegisiyor.info/

mailto:[email protected]




“PETROL UYGARLIĞINDAN”

HIZLI, KARARLI VE GENİŞ KATILIMLI BİR GEÇİŞ

“YENİLENEBİLİR UYGARLIĞINA”

SÜRECİN BAŞARISI İÇİN

Documents

İKLİM DEĞİŞİKLİĞİ ile SAVAŞIMDA ENERJİ VERİMLİLİĞİ