�Aitor Esteban, EAJko parlamentarioa Madrilen �Adimen emozionala duten ikastolak�IBILARTE’06 �Lagun arteko agurra Santos Sarasolari

HEZKUNTZA arautzen duen legea berria indarrean da Espainian,hau da, Hezkuntza Lege Organikoa, oraindik orain Madrilen onartua.Haren jarraipen egin du EAJko diputatu Aitor Estebanek.TaldeAbertzaleko kide da hango Kongresuan eta bertatik bertara bizi izandu lege berriari dagokion tramite parlamentarioa. Sakon aztertua dulegeak EAEko eta Nafarroako hezkuntza-sistemetan izan lezakeeneragina eta. Solaskide aparta legearen gainean jarduteko.

AitorEsteban“Hezkuntza-lege berriak ez digu guri

aldaketa larregirik ekarriko”20

21

22

23

12

03

16

18

06

10

EDITATZAILEA:IKASTOLEN KONFEDERAZIOA /Zamudioko Teknologi Elkartegia,208 B-1 / 48170 Zamudio / Tel.: 606 33 41 45

Koordinatzailea:Zuriñe Mendizabalaldizkaria@ehik.ikastola.net

Erredakzioa:Joxean Agirre, Amagoia Mugikaeta Eva Domingo

Euskara zuzentzailea:Imanol Artola

Diseinua eta maketazioa:Txema Garzia Urbina

Inprimatzailea:Ona SA imprimategia Iruñea.Tel.: 948 35 10 14

ISBN:Ikastolen Konfederazioa,84/933872/6/6

Aitor Esteban, EAJkoparlamentarioaMadrilen

Juul. Eguzkitanirakurtzeko liburuak

Adimen emozionaladuten ikastolak

ERREPORTAJEAAraba Euskarazekainaren 18anArmentian

Ibilarte’06: Batzengaituena… arteaekainare

Lekeitiarrak etaIruñatarrakfinlandiarren lagunonak bihurtu dira

BERRIAK:Bardeetako txirrindumartxa • Kirolarenomeneko eguna Mungian /Larramendikoakinformatikan maisu /Isabelle Charritton etaItziar Elorza Bruselan /Euskal kutur asteaLapueblan /Garagorriren hitzaldiaBretainian /Agurra Santos SarasolariSanto Tomasen /Iruñeako Jasok 25 urtebete ditu

iks

EAJko parlamentarioa Madrilen

3

151ekaina/2006Aurkibidea

‘‘elkarrizketa: Miel A. Elustondo-k eginda

>www.ikastola.net

ikastola

�

Estatuak eman duen hezkuntza lege orokorra. Hez-kuntza eskumen gehienak Autonomia Erkidegoen eskudaude eta lege berri hau euritako gisako bat da, hez-kuntza sistema arautzera datorrena. Besterik da zerga-tik egin den lege hau. Alegia, nik uste LOCEren kontra-ko erantzuna ere badela LOE hau. Izan ere, LOCE hu-ra Alderdi Popularrak, berak bakarrik, onartu zuen.Arku parlamentarioan desadostasun handia zegoen etaAlderdi Sozialistak gai hura ikur moduan hartu eta,orain, beste lege hau atera du aurrera, babes parlamen-tario zabalarekin.

Gizarte behar jakin batzuei erantzuteko egina dela adierazidute baina zuk esandakoaren arabera, badirudi aurreko le-ge baten kontrakoa dugula. Politika, alegia.Politika ere bai, apur bat. Baina, berez, gizarteak dituenerronka berriak kontuan hartuta egin da: ikaslegoarendibertsitatea, teknologia berrien erabilera… LOCEk le-hiakortasuna lehenesten zuen. Oraingo honek, aldiz, la-guntza handiago behar duten ikasleak atzean ez uztea

du helburuetako bat, hau da, kurrikuluaren dibertsifi-katzea. Jakina, horretarako, hainbat alor jorratzen ditulegeak: irakasleen prestakuntza, zentroen moldaketa,hezkuntzaren ebaluazioa, hezkuntzarako diru-iturri be-rriak lortu beharra…

Batean lege bat, hurrena beste bat… Zer jakin beharko lu-kete gure gurasoek oraintxe indarrean dagoen Lege Orga-niko honi buruz?Guraso euskaldun batek jakin beharko luke lege honek,zuzenean, ez diola askorik eragingo edo aldaketa larregi-rik ekarriko. Legeak bilatzen dituen hainbat helburu as-paldi abiarazi ziren gure komunitatean. Are gehiago, lor-pen ere badira kasu batean baino gehiagoan. Legea eginda… baina beste zenbait komunitate begira: esate batera-ko, hizkuntzak hezkuntzan sartzea. Gutxi garatuta dago-en kontua zenbait lekutan, nahiz eta gurean urteak dara-matzagun lan horretan. Teknologia berriak, etengabekoikasketak, zailtasunak dituzten ikasleentzako arreta be-rezia… Gure sisteman errotuta dauden alderdiak dira.

Eta zenbat iraungo du lege honek indarrean? Alegia, hu-rrena, beste alderdi bat gertatzen denean boterean, bestelege bat egingo du?Nik uste iraun egingo duela. Babes parlamentario zaba-

4

0RAIN ERE BADUGU ALBISTEA: HEZKUNTZA LEGE ORGANIKOA, ESPAINIAN ONARTU

DUTENA.AZKENEKO LEGEETAN, LOGSE DUGU GOGOAN. LOCEREN BERRI IZANGENUEN GERO. ORAIN, LOE DUGU. HEZKUNTZA LEGE ORGANIKOA DA.

ZER DA, ORDEA, LEGE HORI?

Esteban> HEZKUNTZA LEGE ORGANIKOA

Aitor Esteban

�����������������

UNA LEY QUE NO TENDRÁINCIDENCIA NOTABLEAitor Esteban (Bilbao, 1962)es diputado por Bizkaia yparlamentario del Grupo Vasco(EAJ-PNV) en el Congresoespañol. Ha participado entodo el trámite parlamentario

correspondiente a laaprobación de la Ley Orgánicade Educación y a lo largo de laentrevista nos desvela losentresijos de esta nueva ley: larazón de su promulgación, sualcance y objetivos, a la vezque su implantación en laCAPV y Navarra. Segúnmanifiesta el diputado Aitor

Esteban, la nueva ley no tendráincidencia notable en nuestracomunidad educativa.

�����������������

UNE LOI QUIN’APPORTERA PAS DEMODIFICATIONS Aitor Esteban (Bilbao, 1962)

est député de Biscaye etparlementaire du GroupeBasque (EAJ-PNB) auCongrès espagnol. Il aparticipé aux formalitésparlementaires pourl’approbation de la Loi surl’Education. Il nous dévoiletout sur cette loi: la raison desa promulgation, son

importance et ses objectifs etson application au sein de laCAB et de la Navarre. Selonlui, elle n’apportera pas demodifications majeures auniveau de notre systèmeéducatif.

�

lagoa izan du; aurreko gobernuak egin zuena lege hark baino,esan gura dut eta, beraz, gehiago irauteko aukera dauka.

IKASTOLA aldizkari honetan bertan, Tontxu Campos HezkuntzaSailburuak zioen Jaurlaritzaren eskumenak urratu egiten zituela le-ge horrek. Gernikako estatutua ere ez zuela betetzen…Pentsatu gura dut legearen hasierako testuari buruz ari zela, zeEusko Alkartasunak baietza eman dio legeari. LOCEk bai, era-bat urratzen zituen gure eskumenak. Autonomien kontrako le-gea zen erabat. LOE hau onartu ezik LOCEk iraungo zuen inda-rrean. Beraz, hobera ala txarrera egin dugu? Hobera, duda ba-rik. Ez gaude poz-pozik puntu guztietan. Baliteke lege honek erepunturen batean edo bestean geure eskumenak urratzea —titu-lazioen homologazioari edo unibertsitatera sartzeko prozedura-ri dagokionean, adibidez—, baina, argi eta garbi esan behar daegoera hobetu egin dela eta badugula geure sistema berezia ga-ratzeko tartea.

Garatzen asmatu behar.Geure buruari galdetu beharko diogu gero garapen hori egitekogauza izan garen ala ez. Legeak ez nau kezkatzen, Espainiako go-bernuak egin litzakeen araudiak baino. Horiek bai, zehatz-me-hatz aztertu beharko dira. Bada hor mito bat, “curriculumari da-gokion %55” hori dela eta, Madrilek zehaztuko duena, alegia.Ehuneko horren kontra zuzenketa aurkeztu genu-en, baina ez zen onartu. Hala ere, diot nik, Espaini-an ez ezik, Europan, komunean dauzkagun edukiakez dira izango %55 baino gehiago? Eduki batzukberdinak izango dira beti hemen, Finlandian, Itali-an eta bestetan. Ez dugu jarrera huts izan behar: le-gearen garapenari begiratu behar diogu, noski, bai-na dauzkagun aukeren barruan ere landu dezakegugure sistema propioa, geure berezitasunen arabera-koa, eta euskal curriculuma aurrera atera. Eta ikas-tolek arlo horretan egin duten ahalegina miresga-rria da, kontuan hartzekoa. Hortik jo behar dugu,muga eta eragozpen guztiak gorabehera, “goazen egiten!” esan-da. Batzuetan ez ditugu agortzen dauzkagun posibilitate guztiak.

Noizko Euskal Herriak bere hezkuntza-lege propioa?Hori alderdi politiko guztioi dagokigu. Ondo dago eskola publi-koaren legea edukitzea, baina hezkuntzarena berarena ere gu-rako genuke. Ez naiz igarlea, eta ez dakit. Baina orain ere ahale-gindu beharko genuke geure “euritakoa” edukitzen.

Denbora asko ez dela, Madrilgo kongresuak ukatu egin du Gipuzkoa,Bizkaia eta Araba/Alava izenak behin betiko ofizialtzea…Bai, Girona, Ourense, Lleida… onartuta daude. Gure izenak ez,

MADRILERA ITZULIKAMadrilen da astero, joan eta etorrian, andrea eta bi semeak hemen

utzita. “Astea Madrilen ematen dugu eta gogorra da, familiagatik. Bi semeditut, bata 13 urtekoa eta bestea 9koa, eta ikastolan ari dira biak. AsteaMadrilen igarotzen dut eta haiekin egoteko denbora gutxi! Batzuetan, etxekoeguneroko zertzeladen gainean nik ez dut jakiten handik hiru edo lau egunpasa arte. Alde horretatik gogorra da Madrilen behar egitea”. Aldi batekolana du Madrilgo gorteetakoa. “Uste dut Madrilera joaten diren politikariakaldiro aldatu behar direla. Jende esperientziaduna, batetik, eta berria, ostera,bestetik: bien artean osotu behar da taldea. Malgutu egiten da han jendeaeta behar-beharrezkoa da berritzea”.

ZUZENBIDE KONSTITUZIONALAAitor Esteban Bravo (Bilbo, 1962) Politikaria. EAJko parlamentarioa da Madrilgo gorteetan. Gaztetatik

bizi izan da politikan murgildurik. “16 urterekin bazkidetu nintzen alderdian”. Zuzenbide doktore da DeustukoUnibertsitatean (1995). Zuzenbide konstituzionalari buruz idatzi zuen tesia, arau foralak eta gainerakoak azterturik.Gai horixe erakutsi zuen euskaraz hainbat urtean Deustuko unibertsitatean. Hamaika politikarik egin ditu ikasketak

bertan: “Hainbeste urtean zuzenbide fakultate bakarra izan da Euskal Herrian, EHU sortu arte”.

2006/EKAINA*151ikastola 5

ostera. Josu Erkorekak dioenez, “el hecho diferencial ne-gativo vasco” (euskal izaera berezi negatiboa). Besteen-tzako posible da, guretzat ez! Gure gizartean guztiz onar-tuta daude izen horiek, inork ez du eragozpenik ez traba-rik jartzen. Bada, PSOEk kontrako botoa eman zuen.Horrela daude gauzak!

Oinezkoak dio horretan ez bagara ados jartzen are gutxiagokonponduko garela gai zailagoetan. Su-eten ondoko egoerazuen gogoan hori esan zuenak.Hori nik neuk ere esan nuen egun hartan bertan, Madril-go gorteetan. Oso gaitz ikusten dut, baina batzuetan mi-rariak gertatzen dira.

Madrilera, Espainia aldera gehiegi begiratzen ote diogu diozenbait analista politikok. Paris ere hor dago. Non beharkolukete, zure iritziz, euskaldunen erreferente eta ereduak?Baliteke Madrilerantz gehiegi begiratzea eta Europa-rantz gehiago begiratu behar izatea. Arloaren araberajardun behar dugula uste dut nik. Arlo batzuetan —hez-kuntzan, esate baterako—, Finlandiara; besteetan besteherrialde batera, Europara zein Amerikara. Politikan,dena den, egia da hobeto jakin beharko genukeela Fran-tzian zer gertatzen den. Baina errealitatea hori da: mugi-mendu abertzalea askoz indartsuago da Hegoaldean etaegin litezkeen zera politikoak espainiar estatuaren ba-rruan egin behar dira; neurri handi batean Madrilen, ale-gia. Iparraldean, zoritxarrez, abertzaleak gutxiengo ga-ra, gure errebindikazioak askoz umilagoak dira han, he-men baino, eta gaitzago da Pariseko biltzarrera heltzeaMadrilgora baino. Hala ere, uste dut gauzak asko aldatudirela azkenaldian, hurbilago ikusten dugula Iparraldeaeta, batez ere, askoz hurbilago ikusten gaituztela iparral-dekoek gu orain, duela hogei bat urte baino. Pauso txiki-ak ematen duten arren, garrantzitsuak dira. ikastola

n

‘‘Bai

na d

auzk

agun

auk

eren

bar

ruan

ere

land

u de

zake

gu g

ure

sist

ema

prop

ioa,

geur

ebe

rezi

tasu

nen

arab

erak

oa,e

ta e

uska

lcu

rric

ulum

a au

rrer

a at

era.

6

JuulEGUZKITAN IRAKURTZEKO LIBURUAK

10.000 ikaslek hartu zuten parte Juul literatura hauteskundeetan

Eguzkia berotzen hasieta oporrak iristendirenean, eskolako

liburuak apalean utzieta irudimena

zorrozteko balio dutenliteratura liburuak

eskutan hartzeaizaten da ederrena.

Horretarakoaproposak dira

IkastolenKonfederazioakNIEren eskutik

antolatutako Juulhauteskundeetan

aukeratuenak izandiren liburuak.

Irabazle suertatu ziren idazle batzuekin min-tzatu gara. Patxi Zubizarretak esan digu-nez, bere “Eztia eta ozpina”k Marokoko emi-grante baten istorioa kontatzen du. “Maroko-ko herrixkarik urrunenean ere, antena para-boliko bat ikusiko duzu. Argindarrik ez duteizango, baina telebista auto baten bateriari lo-tuko diote. Haren bidez, bertako herritarrekMendebaldean nola bizi garen ezagutuko dute,eta gurera etortzeko ametsa piztuko zaie. Halabada, Selim marokoarraren ametsa Europaraetortzea izango da, Parisera iristea. Harako bi-daia gorabeheratsuan, Selimek Esther ezagu-tu du Gasteizen, eta bien bizimodua zeharo al-datuko da”, kontatu zigun.

Ea adin horretako ikasleei beste zein libu-ru gomendatuko liekeen galdetu genion.Medhi Charef-en liburu bat gomendatukolukeela esan zuen. “Liburu horrekin film bategin zuten magrebiarrak Parisen nola bizi di-ren erakusteko, istorio gordina da, ‘Arkime-deren harem-eko te hura’ (Gerardo Markule-taren itzulpenarekin, Desclee argitaletxean)izenekoa. Gordina da baina erakargarria”,esan zuen.

Jon Arretxek honela laburtu zigun bere“Harresi Handirantz” liburuaren trama.“Rama Sri Lanka irlako mutiko behartsuada, baina pobreziatik irteteko aukera sortukozaio. Horretarako Asia osoa zeharkatu behar-ko du, Harresi Handian topatuko omen duenaltxor preziatuaren bila. Bideko atso-agureenaholku eta argibideei esker egingo du aurrera,

Zortzigarren urtez jarraian egin ziren hauteskunde horiek, Nazioarteko Haureta Gazte Literaturaren Egunarekin bat eginaz, apirilaren 27an. Euskal

Herriko ikastoletako 10.475 ikaslek hartu zuten parte, eta hauek izan zirenirabazle geratu ziren izenburuak :

7

�����������������

LISTA DE LIBROS PARAVACACIONESCuando llegan las vacacionesy la mesa de estudio de casase llena de mapas de paíseslejanos, es necesario aparcarlos libros de texto en laestantería y recoger aquellos

que sirven para despertar laimaginación. En estereportaje damos cuenta tantode los títulos que han salidoganadores en las EleccionesJuul de Literatura organizadopor la Confederación deIkastolas y como de los másvendidos y recomendables.

�����������������

DES LIVRES POUR LESVACANCES A l’approche des vacances lesmanuels scolaires s’empilentsur les étagères et laissentplace aux romans donnantlibre cours à l’imagination. Cereportage nous présente les

livres lauréats de l’électionlittéraire Juul, électionoragnaisée par la Fédérationdes Ikastola de Navarre, leslivres les plus vendus et leslivres le plus souventrecommandés.

�

2006/EKAINA*151ikastola

HAUR HEZKUNTZAN (3-6 URTE) (2.060 BOTO):—“Afrika eta koloreak”,Anna Obiols (80 boto).—“Herensugea etaprintzesa”, Mari Eli Ituarte(68 boto).—“Untxitxo txuria”, Xosé Antón Ballesteros (44 boto).

LH 1 ETA 2 (6-8 URTE) (1.740 BOTO):—“Edur bidaian”,Hans de Beer (64 boto).—“Paperezko gizontxoa”,Fernando Alonso (52 boto).—“Sararen basoa”, Emilio Uberuaga (41 boto).

LH 3 ETA 4 (8-10 URTE) (2.129 BOTO)—“Hilerriko mamuak”, Aitor Arana (56 boto).—“Sorgin bat ikaragarripolita”, ChristopheMiracourt (55 boto).—“Harry Potter etaAzkabango presoa”, J.K. Rowling (42 boto).

LH 5 ETA 6 (10-12 URTE)(1.812 BOTO):—“Jara”, Jasone Osoro (112 boto).—“Antonio Bolas”,Joxantonio Ormazabal (73 boto).—“Harresi Handiratz”,Jon Arretxe (60 boto).

DBH (12-16 URTE) (3.853 BOTO):—“Eztia eta ozpina”,Patxi Zubizarreta (88 boto).—“Ingeles bat etxean”,Christine Nöstlinger (67 boto).—“Goizuetako ezkongaiak”,Gotzon Garate (66 boto).

ILUSTRATZAILEAK (3.853 BOTO):Mikel Valverde (198 boto).Jokin Mitxelena (98 boto).Luis Astrain (72 boto).

�

ikasgaiak emango dizkioten hamaikatxoipuin entzun, eta era guztietako trabak gaindi-tu beharko ditu helmugara ailegatzeko”.

Joxe Antonio Ormazabalek bere “An-tonio Bolas” liburuko pertsonaiaz hitz egin zi-gun. “Antonio Idigoras zuen izena. Dohain be-rezi baten jabe zen. Hain buru txikian hainbes-teko irudimena! Umore fina, originala, ezohi-koa zen berea. Haren gezur bakoitza irudimenariketa bat zen. Eta liburua idatzi nuen bereateraldi bitxi eta barregarri haiekin. Askokesaten didatenez, liburuak arrakasta handiaizan du haur eta gaztetxoen artean. Horrenaurrean harridura eta poza sentitzen ditut.

Badirudi pertsonaia hau klasiko bat bi-hurtzen ari dela Euskal Herrian. Baina ezdaukat harrotzeko arrazoirik. Merezimenduguztiak Antonio Bolasenak dira”.

Berak Karlos Linazasororen “Lauipuin matteomigliar” gomendatuko lieke bereliburua irakurtzen dutenei. “Liburu interes-garria. Lau ipuinez dago osatua. Matteomi-glia idazlearen irudimenak eraiki duen herriada, ipuinen eszenatokia. Liburu fresko eta ori-ginal honetan gauza zelebreak gertatzen dira,baina ez pentsa fantasia erraz eta merkea era-

biltzen duenik egileak, landua eta pentsaraz-ten duena baizik. Bere laburrean asko esatenduen liburua. Gure irudimena haizeberritzekoirakurri beharreko liburua da”, esan zigun.

Aitor Aranak, azkenik, “Hilerriko ma-muak” liburuaren nondik-norakoak kontatuzizkigun. “Lagunekin gaizki portatzen direnmutikoen jarreraz gogoeta txiki bat egiteko na-hia du liburuak oinarrian”, esan zuen. “Bil-boko ikastetxe bateko neska-mutikoek idazlebati beldurrezko liburuak idazteko eskatzendiote, eta honek, txikitako bere bizipenetan oi-narriturik, hilerri zahar batean kokatu ditugertakari garrantzitsu ia guztiak. Mamuekahalmen bereziak dauzkate eta, liburu hone-tan ikusiko den bezala, ez dute batere zalantza-rik izango beroien bidez gizaki arruntei lagun-tzeko”, esan zigun.

Adin honetako neska-mutikoentzat liburubat gomendatzekotan, Iñaki Zubeldiaren“Pako belea” saila gomendatuko lukeela eran-tsi zuen.

Aurreko urteetan bezala, JUUL literaturahauteskundeotan bi bozketa sistema erabilidira, hala nola, betiko bozka-txartela batetik,eta bozka elektronikoa bestetik.

Juul hauteskundeak irakurtzeko zaletasu-na bultzatzeko jarri zuen martxan orain zor-tzi urte Nafarroako Ikastolen Elkarteak (Ire-ne Lopez Goñiren gidaritzapean), eta bidena-bar hauteskunde prozesu batek nola funtzio-natzen duen ikusteko ere balio die ikasleei,hauteskunde mahaiak antolatu behar izatenbaitituzte, beren lehendakari, bokal eta idaz-kariekin. ikastola

8

Juul

ikastola |*151EKAINA/2006

SALDUENAK ETA GOMENDAGARRIENAK

Elkarlanean argitaletxera ere jo genuen,Juul hauteskundetan atera diren liburuezgainera, uda honetan irakurtzeko beste liburubatzuk gomenda ziezazkiguten, eta marketingsailekoekin hitz egin ondoren Bixente Jakakhonako liburu hauek aipatu zizkigun salduenaketa gomendagarrienak bezala:

3-6 URTE—“Kamile sendagilearengana doa”,Nancy Delvaux.—“Peru eta animaliak”,Pep Molist.—“Gorkaren kaxoia”,Andreu Doria.

6-8 URTE—“Maripuzker”,Mitxel Murua.—“Sugegorri”,Juan Kruz Igerabide.—“Hankak nahi zituen sugea”,Xabier Mendiguren E.

8-10 URTE—“Josepi dendaria”,Mariasun Landa.—“Niri ez zait futbola gustatzen, eta zer?”,Andoni Egaña.—“Txoko, txiki, txukuna”,Joxan Ormazabal.

10-12 URTE—“Amona basoan galdu zenekoa”,Arantxa Iturbe.—“Nire kuleroak”,Anjel Lertxundi.—“Garmendia errege”,Kirmen Uribe.

12-16 URTE—“Osaba Bin Floren”,J.M. Olaizola (Txiliku).—“Ispiluen gainean lotan”,Jordi Sierra i Fabra.—“Gloria Mundi”,Fernando Morill.

IKASTOLEN KONFEDERAZIOAK, azkenik,“Argitxo” bilduma gomendatzen du 3-7 urtekoentzat eta Fernando Morilloren“Idoiaren agenda. Gariren agenda”12 urtetik gorakoentzat.

�

ADIMEN EMOZIONALADUTEN IKASTOLAK

LASKORAIN,LARRAMENDIETAELGOIBAREMOZIOEKINLANEAN ARIDIRA GELAN

�

Gizarteak eta eskolaksekulako garrantziaematen dio adimenintelektualari. Bainabadaude adimenintelektual handikoizanik ere, bizitzanporrot egiten dutenikasleak. Eta badaude,aldiz, adimenintelektualgutxiagorekin bizitzanoso ondo moldatzendirenak. Zertan dagodiferentzia? Adimenemozionalean.Hori da joan denmendeko 60hamarkadaz geroztikaditu askok aztertudutena eta orainikastola batzuetanlantzen hasi direna.Horien artean dagoTolosako Laskorainikastola.

10

“Zuzendaritza taldeko hiru lagunForu Aldundiak irakasleentzako

eratu zituen ikastaro batzuetara joanezhasi ginen iaz. Gaia lehendik ezagutzengenuen. Golemanen liburua irakurria ge-nuen eta gela barruan zer egin genezake-en aipatu egiten genuen, baina biderikaurkitu gabe. Hiru ikastaro eman ditu Al-dundiak eta ikastolako 60 irakaslek bu-katu dituzte hirurak, ia-ia klaustro osoak,75 irakasle baikara. Ikastaro guztiakikastolan bertan eman dizkigute”, esanzuen Joxe Martin Aizpuruk.

Aldundiaren eskaintzaren barruan Biz-kaiko Sycom enpresako aditu bat izan daikastaroak eman dituena.

Adituen arabera, adimen emoziona-lak erabat baldintzatzen du gure bizitza,eta arrakasta pertsonalaren edo profesio-nalaren zati nagusia trebetasun emozio-nalei zor zaie. Zein da garrantzitsuagoa,beraz, adimen intelektuala edo emoziona-la? Bien arteko oreka bat lortu behar de-la erantzuten dute adituek. Emozioak ga-solina bezala omen dira, barruan dauka-gun indarra, eta bolantea, aldiz, adimenintelektuala litzateke.

GELA BARRUANAdimen emozionalari buruzko ikastarohorietatik hirugarrena zegoen zuzen-zu-zenean gelan lan egiteko materialen eza-gutzarako pentsatua. “Lehen bi ikastaro-ak norberarentzakoak ziren. Azalpen ba-tzuen ondoren banaka, binaka edo taldeanariketak egiten genituen eta oso aberasga-rriak izan ziren. Kontu egin bost ordukosaioak izanik ere, konturatu gabe igaro-

tzen zitzaizkigula. Hirugarren ikastaroa,aldiz, ikasleekin egin beharreko lanari be-gira zegoen antolatuta, eta lan horrek adi-nari egokitua behar duenez, etapaka egingenuen ikastaroa ere”, jarraitu zuen Las-koraingo zuzendariak.

Joan den ekainean, ikastaroak emate-az gain Aldundiak proiektuak edo asmobereziak lantzeko diru-laguntzak eskainizituen, eta Laskorainek lanketa bat egi-teko proiektua aurkeztu zuen. “Gela ba-rruan esperimentatzen hasteko materia-lak ezagutu, adituekin harremanetan ja-rraitu eta formazioa jasotzearekin bate-an gela barruan lehen pausoak ematenaritu gara ikastaro honetan. Otsailetikaurrera jarduera batzuk landu dira gele-tan, tutoretza orduetan bereziki. Bainatutoreaz gainera, beste irakasle guztiekkolaboratzen dute tutorearekin. Bestemodu batera esanda, tutoretzak progra-ma baten arabera landuko du adimen

emozionala, baina beste guztiek lagunduegingo dute. Hasi besterik ez dugu egin.Bi urtetik 18ra bitartean gaia jorratzekoprogramazio bat egin, eta material bategokitu nahi dugu gai horiek jorratze-ko”, esan zuen Joxe Martinek.

200 GURASO HITZALDIETANEmozioak —gureak eta besteenak— ho-beto ezagutzen, emozio negatiboen eragi-nari aurre egiten eta positiboak indartzen,automotibazioa garatzen, harremanak egi-ten eta bizitzaren aurrean jarrera baikorraizaten erakusten da ariketen bidez. “Adi-men intelektualak trebezia batzuk gara-tzen ditu, baina ez beste batzuk. Zenbat al-diz entzuten den ikasle bati buruz, ‘badeza-

ke baina ez du egiten’ eta zergatik ez duenegiten, lagunekin, etxean edo bere burua-rekin zer gertatzen zaion aztertzen lagun-tzen digu adimen emozionalari buruzkokontu honek. Arlo hori erabat pertsonaladela eta berak konpondu behar duela? La-gundu dezakegun neurrian horretarakogaude”, jarraitu zuen Joxe Martinek.

Gurasoekin ere bi saio egin dituzte,adimen emozionala zer den erakutsi etaplanaren berri emateko. 200 guraso azal-du ziren adituaren hitzaldi bakoitzera, se-kulako interesa piztu duen seinale. “Gura-so eskola bat ere bada ikastolan, eta hi-tzaldietan gehienez 40 lagun biltzen ditu-gu. Sekulako erantzuna izan dugu, beraz.Honekin guztiarekin ez dugu esan nahiarazo guztien konponbidea hemendik eto-rriko denik, baina jorratu ez den arlo batizan da, eta interesgarria da egin dezake-gun guztia”, esan zuen.

Ikastola gehiago ere badira ikastaroe-tan parte hartu dutenak, baina, dakiguna-ren arabera,Tolosako Laskorain eta Ando-aingo Larramendi dira klaustro bezalaplangintza bat lantzen ari direnak. Ando-aingo ikastolako Emilio Etxabek esan zi-gunez, datorren ikasturtean hasiko diraikasleekin lanean. “Aldundiak alor hone-tan esperimentatzeko laborategi gisa ikas-tetxe bakan batzuk nahi zituen, eta Larra-mendi ikastolakook sartu gara, irakasleguztiak prestaketa planean parte hartu du-gulako”, esan zuen.

ELGOIBAR IKASTOLA ERE EMOZIONATZEKO BIDEAN“Gure ikastolan ziklo guztietatik 15 ira-kaslek hartu dute parte. Lehenengo bimailak burutuak ditugu Madrilen biziden Begoña Ibarrola bilbotar irakaslea-rekin. Hurrengo kurtsorako hirugarrenmaila egiteko asmoa dugu, eta falta di-ren zenbait irakaslek ere adimen emozi-onalarekin zerikusia duten kurtsoak egi-teko asmoa azaldu dute. Nahiz eta lehe-nengo bi saioak norberaren formaziora-ko izan, mintegi desberdinetan aztertueta saio esperimentalak egiten hasiakgara. Gure asmoa datorren kurtsoan pro-grama barruan ahal dela txertatzea etapraktikan jartzea litzateke, mintegi ba-koitzaren arabera” esan zigun AlfonsoGuilló zuzendariak. ikastola

11

�����������������

IKASTOLAS CONINTELIGENCIAEMOCIONAL La inteligencia emocional, quedesde la década de los 60 vienesiendo estudiada por expertoscomo un complemento ineludibledel coeficiente intelectual, va aser trabajada en las aulas de las

ikastolas de Tolosa, Andoain yElgoibar que participan en unplan experimental promovidadesde Diputación.Prácaticamente todo el claustrode las mencionadas ikastolashan participado en los cursospreparatorios.También hay queresaltar el eco que ha logrado eltema entre los padres de estasikastolas.

�����������������

LES IKASTOLA ÀL’INTELLIGENCEÉMOTINNELLE L’intelligence émotionnelleétudiée par les spécialistesdepuis les années 60 etconsidérée comme uncomplément essentiel ducoefficient intellectuel va être

travaillée au sein des ikastolade Tolosa, Andoain et Elgoibar.Ces ikastola participent à unplan expérimental mis en placepar la Députation Forale. Lagrande majorité des enseignantsde ces ikastola a participé auxsessions de formation prépa-ratoires. A noter également legrand intérêt montré par lesparents pour ce sujet.

�

2006/EKAINA*151ikastola

“Emozioak —gureak eta besteenak— hobeto ezagutzen, emozio negatiboen eraginari aurreegiten eta positiboak indartzen, automotibazioa garatzen, harremanak egiten eta bizitzaren

aurrean jarrera baikorra izaten erakusten da ariketen bidez.”Joxe Martin Aizpuru, Laskorain ikastolako zuzendaria.

ARABA,ETA BEREZIKI GASTEIZ INGURUAK,LUR IDOR ETA EREMUARGITSUEKIN IDENTIFIKATZEN DIRA ASKOTAN.

AURTENGO ARABA EUSKARAZEK IRUDI HORI HAUTSI DEZAKE,ARMENTIAKO BASOAN BARRENA EGINGO BAITU

IBILBIDEAK ZATI NAGUSIA.

erreportajea

ARABA

12

E

Armentia ikastolak 92tik gaurdaino ia 600 ikasle eta 400kooperatibista ditu, eta lekurik ez duelako urtero ikasle multzoa

utzi behar izaten du matrikulatu gabe.

AMABOST URTE BETEKO DITU AURKIARMENTIA IKASTOLAK. 92tik gaurdainoia 600 ikasle eta 400 kooperatibista ditu, etalekurik ez duelako urtero ikasle multzoa utzibehar izaten du matrikulatu gabe. Baina ibil-bide hori ikastola sarearen elkartasunari es-ker egin du, eta elkartasun hori behar du bereeraikuntza berritzen jarraitzeko ere. Horreta-rako antolatuko du Arabako ikastolen jairikhandiena laugarren aldiz ekainaren 18an.

“Hogeita seigarren Araba Euskaraz da,eta Armentiak antolatzen duen laugarrena.Lau horietatik bi kanpoan egin dira, 1998koaAraian eta 2002koa Zigoitian, eta aurten be-rriro bertara itzuliko gara. Inguruan dugunbasoan zehar eratu dugu ibilbidea”, esan zu-en Anjel Olaldek, Araba Euskarazko koor-dinatzaileak.

1995ean egin zen Armentian bertan Ara-bako ikastolen jaia eta orduan bertan izan zi-ren kanpotarrek ez dute auzoa ezagutuko. Le-hen erdigunetik urrun geratzen zen eta orainetxez bete dira inguru horiek.

“Gasteizek halako eraztun berde bat badubere inguruan. Ikastolak bultzatu nahi duennaturarekiko loturarekin bat zetorrenez, ibilbi-dea berdegune horretara eramatea erabaki ge-nuen. Baso oso ikusgarria da, askok ez duteimajinatu ere egingo Gasteiz inguruan horre-

lako arboladiak daudenik. Megafonia ere ba-xuago jarriko dugu bertako txoriak ez izutze-ko. Oinezkoentzat bereziki oso ondo zainduta-ko lekuak ditu. Orain, esaterako, errepide be-rri bat egiteko proiektua dago eta tunel bategingo omen dute azpitik. Askorentzat ezuste-ko sorpresa galanta izango da”, jarraitu zuenAnjelek.

Ibilbideak lau kilometro eskas izango ditu,horietatik bi basoan. Gune nagusia Armentia-ko baselizaren inguruan egongo da.

DANTZA PLAZAIbilbidean egingo diren ekitaldien artean ai-pagarria da Gasteizko Folklore Eskolak biga-rren gunean eguerdiz egingo duen DantzaPlaza. “Gasteizko folklore eskolak edota Tapi-ak eta Leturiak egiten dutenaren antzekoaizango da, baina instrumentu gehiago erabi-liz. Aspaldidanik egiten omen dute Gasteizenbertan festetan. Animatzaileak dituzte, eta 40minutuko erromeria eskainiko dute, eta horrezgainera euskal dantzak erakutsiko dituzte”,esan zuen Anjelek. Dantzan egin ondorenbazkaritarako txahal errea egongo da, etaEusko Labelaren gunean pintxoak banatukodira.

Gazteen gunean izen handiko taldeak etaberriagoak tartekatuko dira.

13

A

2006/EKAINA*151ikastola

EUSKARAZEKAINAREN 18an

Armentiako basoan barrena

H

�����������������

CON LA MEGAFONÍA AMEDIO VOLUMENLa ikastola Armentia de Gasteizorganiza este año el ArabaEuskaraz en un circuito de casicuatro kilómetros que seadentra en el Bosque deArmentia, zona que forma parte

del cinturón verde de la capital.Por ello, buena parte deltrayecto se realizará con lamegafonía a medio volumen,con la idea de no molestar a lafauna del lugar. A la sorpresadel bosque, que muchosvisitantes ni siquiera conocerán,hay que añadir un programaque ha seleccionado actividades

para todas las edades. Losbeneficios se invertirán en larenovación de la ikastola.

�����������������

LES HAUT-PARLEURS À MI-VOLUME L’ikastola d’Armentia deGasteiz organise cette année la

26ème édition d’ArabaEuskaraz. Le parcoursd’environ quatre kilomètrespassera par la forêt d’Armentiaqui forme une vaste espace deverdure autour de la capitale.Pour ne pas perturber latranquillité de la faune locale,les annonces s’effectueront parhaut-parleurs réglés

à mi-volume.De nombreuses animations ontété organisées, les personnesde tous âges seront comblées.Les bénéfices de la journéeserviront à la rénovation del’ikastola.

��

Ibilbidera iristeko ez du Armentiak inolakoarazorik, oso ondo komunikatua dagoelako etaautoz bertara doazenek aparkalekuak soberandituztelako. Trenez Gasteizera doazenek auto-bus geltokitik edo katedraletik ateratzen direnautobus zerbitzuak izango dituzte.

OMENDUAKEsther Aramendi andereñoari egingo zaioomenaldia. 1970eko hamarkadan Arabakoikastoletan euskaraz irakasten hasi ziren an-dereño guztiak omendu nahi dituzte bere bi-dez, eta oraindik orain joan den Lourdes Arri-eta gogoratu nahi dute bereziki. “Egun horre-tan, bestalde, Jose Antonio Gonzalez Salazaretnografoa ere goraipatu nahi dugu, Arabakokulturaren alde egin duen lanagatik eskerrakemanez; ez ditugu era berean inolaz ere Federi-co Barrenengoa bezalako ikerlariak ahaztunahi”, esan ziguten Malentxo Arruabarrenaeta Iñaki Lasak, protokoloaz arduratzen direnkideak. Zinta moztu, ibilbideari itzulia emaneta hamaiketakoa egin aurretik egingo daomenaldia Suisaco elkarteak duen aretoan.

LELOA ETA KANTA“BARRUAN DARAMAGU” da leloa, “euskara,Araba, lurra barruan daramatzagulako etakanpora atera behar ditugulako”, Asier Asti-garragak, ikastolako zuzendariak esan zigu-nez. Txetxu Martinez gurasoak asmatu zuenleloa, eta horrekin oso lotuta dago edizioarenikur bihurtu den barraskiloa ere, barrua etaoskola irudikatzen dituelako. “Gainera, ba-

rraskiloa Armentiako sanprudentziotako fes-tekin lotura duen jakia da, zizak bezalaxe”,esan zuen Asierrek. Bideoan agertzen den fa-milia ere, hain zuzen, leloa asmatu duen Txe-txurena da, Izaskun emaztea eta Irati alabaere agertzen baitira.

Kanta Kukumak egina da Ruben Sanchezbertsolariaren hitzekin. Erritmoen alaitasu-na, instrumentuen aniztasuna eta estilo na-

14

Esther Aramendi andereñoaeta Jose Antonio Gonzalez

Salazar etnografoa omendunahi ditugu.

ARABAEUSKARAZ

Beto Carrillo (aparkaleku arduraduna), Asier Astigarraga (Ikastolako zuzendaria) eta Anjel Olalde (Araba Euskarazko koordinatzailea).

�

EKAINAREN 18ANARMENTIAKO BASELIZAN >1.GUNEA

hasketa dira kantaren ezaugarriak.Ikasleei begira zenbait kontzertu eta ema-

naldi antolatu dira Araba Euskaraz girotzeko.BTT martxa, kross lasterketa. Stokholm S. etaPAM (Putoamoak Matematiketan) taldeenkontzertuak, Teatro Paraiso taldearen antzer-ki emanaldia eta Malawitik bizikletaz egindakobidaiari buruzko Koldo Zubizarreta irakaslea-ren emanaldia izan dituzte maiatzean eta ekai-nean, eta Gasteiz mailako ekitaldia antolatuzuten Artiumen maiatzaren 31an. “Edizioarenhelburuak agertu, ibilbidearen berri eman etaaurtengo bideoa erakutsi genien bertara bildu-takoei. Kultura munduko jendea, kirolariak,erakundeetako ordezkariak bildu genituen.Aurten gure lehen promozioa atera denez, ikas-leei oroitzapen oroigarri bana eman genien, etaaldi berean talde horren lehen tutorea, JesusMari Urbegain; garai hartako lehendakaria,Patxi Martinez de Albeniz, eta lehen zuzendariaere, Jose Mari Andres aipatu genituen”, esanzuen Asierrek. ikastola

“Bi mila kilometro egin beharditugu, mila eta berrehun itsas-mila dira, sei astetan. Iristekoeguna jarrita daukagu, uztaila-ren 15ean, Red Bayko EuskalBaleazaleen Museoan bi egu-neko jaialdi bat antolatuko du-telako. Haizea denean belare-kin egingo dugu aurrera eta,bestela, arraunean. Ondorioz,ez dakigu non lehorreratukogaren gauetan, edo lo non egin-go dugun”,esan zigun.

Ordizian jaio zen orain 50urte, magisteritza egin zueneta herriko ikastolan, Jakin-tzan, zazpi urtez lan egin on-doren, geroztik Pasaia-Lezolizeoan aritu da,tartean “HIRU

PAUSO, HIRU NORABIDE” abentu-ran parte hartzeko bi urtekoeszendentzia hartu bazuenere. Natur Zientziak eta Soin-keta ematen ditu DBHko le-hen zikloan.

Bera mendian eta eskia-tzen ibili da gehienbat. “Korri-ka ere beti egin izan dut, bainaduela hiru bat hilabete gimna-sioan hasi nintzen prestatzen,gustatzen ez bazait ere. Arrau-nean pixka bat ibili naiz, bainauste dut dezente sufritu be-harko dudala. Gainera, kon-tuan izan behar da garai harta-ko baleazaleak bezala jantzitagoazela. Nire lagunei esatendiet orduan ez zela emakume-rik joaten, baina ez dut ustesalbuespenik egiten utziko di-

datenik. Ikasleak ere horrekinharritzen dira, taldean emaku-me bakarra izatearekin. Niohituta nago, ez dut lehen al-dia. Taldeko bat gehiago sen-titzen naiz”, jarraitu zuen.

Beren web orrian (www.albaola.com) pare bat egune-tik behin argazkiak eta berriakjarriko dituzte, eta lehen aste-otan bere ikasleekin harrema-netan egoteko asmoa du AneMiren Mirallesek. Datorrenikasturtean abenturari buruz-ko lan bat egingo du ikaslee-kin. “Beldurrik? Daramadanarropa guztia liozkoa da, etaorain ari gara arropa bat argi-zariarekin iragazkaizten. Sutxikirik ere ez daramagu. Suabertako egurrarekin egin be-harko dugu, eta janaria ere ga-rai hartakoaren modukoa da.Ogia ere berezia egingo digute,legamiarik gabekoa, bustitabakarrik jan daitekeena, ale-gia”,esan zuen. iks

152006/EKAINA*151ikastola

“APAIZAC OBETO 2006”ABENTURAN >

Ane Miren MIRALLES

PASAIA-LEZO LIZEOKO IRAKASLEATERNURA JOAN DA

Bada paraje batKanadako hegoekialdean,San Lorentzoitsasadarrean hasi etaTernura bitartean, orainlau mende euskaldunekoso ondo ezagutzenzutena. Ur hotz horietanhondoratuta daudeeuskal baleazaleekerabilitako ontzi asko.Horietako bat da SanJuan galeoia, bere seitxaluparekin batean1565ean Red Bayinguruan hondoratua.Galeoi horren bitxaluparen erreplikakegin dituzte PasaiakoOntziolan, eta horietakobatean bi mila kilometroegingo dituzte hilabeteeta erdian, orain laumende bezala jantzita,orain lau mende bezalajanez. Sei arraunlari doazabenturan, eta tarteandoan neska bakarraPasaia-Lezo lizeokoirakaslea da, ANE MIREN

MIRALLES.

16

IRABAZLEEN ZERRENDA

4 URTEKO KATEGORIAN: Paola Orrantia Plaza eta Julene Alvarez Garrastazu

5 URTEKO KATEGORIAN: Elisa Escobal eta Sara Saiz de la Maza

6 URTEKO KATEGORIAN: Amaia Urkiola, Larraitz Alava, Aroa Santamaria eta Galder Agudo

7 URTEKO KATEGORIAN: Mikel Urrutxi, Aida Alonso, Jennifer Martinez eta Fabio Orrantia

8 URTEKO KATEGORIAN: Garazi Lekunberri, Ane Arteaga eta Maider Perez

9 URTEKO KATEGORIAN: Maria Lazkano eta Amaia Eguren

10 URTEKO KATEGORIAN: Nagore Urquiri, Diana Fernandez eta Irati Saenz

11URTEKO KATEGORIAN: Itxaso Diaz, Izaskun Carrasco eta Maitane Balenziaga

12 URTEKO KATEGORIAN: Ugaitz Llona, Nerea Corrales, Elene Bilbao eta Xabier del Rio

13 URTEKO KATEGORIAN: Naia Argoitia, Ibon Larrañaga eta Idoia Gezala

14 URTEKO KATEGORIAN: Irati Kalzagorta, Aitor Nieto eta Bidane Larrañaga

15 URTEKO KATEGORIAN: Naroa Ormaza, Janire Alegria, Leire Mintegi, Irati Ormaza eta Maite Beitia

MAITE BEITIA

MIKEL URRUTXI

IBON LARRAÑAGA

JANIRE ALEGRIA

MARIA LAZKANO

2006/EKAINA*151ikastola 17

Erakusketan, teknika, hizkuntza eta estilo ezberdinetako lanak batudituzte, “askotarikoa izateak ikastolaren espirituarekin bat egiten

duelako erabat, eta horrez gainera aurtengo leloa bere egiten du: batzengaituena…aniztasuna!”, agertu digute BIEtik. Aurtengo erakusketan,gainera, artista guztiek gai bera izan dute: Mendia.

Elorrioko Txintxirri Ikastolak antolatzen du aurtengo Ibilaldia, etaleloa horixe da, Batzen Gaituena. IbilArte erakusketan artea da batzengaituena. Hori kontuan izanda, antolatzaileek bigarrenez marrazki le-hiaketa antolatu dute, “umeak eta gazteak artera hurbiltzeko aukera bi-kaina delako”. Arte erakusketan bezala, marrazki lehiaketan ere gaiamendia izan da.

IbilArtek izugarrizko arrakasta izan duela nabarmendu dute BIE-tik; “aurkezpenean bertan jende asko izan zen, eta marrazki lehiaketanmila lan baino gehiago bildu ditugu”. 2002an bere ibilbidea hasi zuene-

tik indarra hartzen ari da IbilArte ekimena. “Urtez urte jende gehiagobiltzen da, guztiak ere euskararen eta artearen lagunak. Pixkanaka era-kusketak indarra hartzea lortzen ari gara, eta oso pozik gaude”, azaldudute BIEtik.

Lau urtetik hamasei urtera bitarteko haur eta gazteek parte hartuahal izan dute lehiaketan, eta adinka banatu dituzte marrazkiak.

“Parte hartzea izugarria izan da eta oso zaila izan da irabazleak au-keratzea. Horregatik, adin maila guztietan bizpahiru lan nabarmendunahi izan ditugu eta, azkenean, 36 sari banatu ditugu”, esan digute an-tolatzaileek.

Epaimahaian BIEko eta Txintxirri ikastolako ordezkari bana, artistabat eta “Já producciones culturales“ enpresako ordezkari bat izan dira.Hauez gain, sari banaketan Atlheticeko ordezkariak izan ziren eta JavierRiaño, Bilbao Arte Fundazioko zuzendaria ere bai, besteren artean. iks

2002. urteaz geroztik, Bizkaiko ikastolen festak, Ibilaldiak, oso bidelagunberezia dauka bere ondoan: IbilArte, Euskal Herriko arte garaikidearenerakusketa. Aurtengo erakusketan 24 euskal artistaren lanak ikusteko aukeraizan da Bilboko Gran Via Kalean BBKk duen Erakusketa Aretoan.

BATZEN GAITUENA… ARTEAIBILARTE*06

“Aurkezpenean bertan jende asko izan zen,eta marrazki lehiaketan mila lan baino gehiago

bildu ditugu.”

ASPALDI ZEBILTZAN LEKEI-TIOKO IKASTOLAN TRU-

KAKETA PROGRAMA BAT MAR-TXAN JARTZEKO LAGUN EGO-KIAREN BILA. Interneten bitar-tez jarri ziren Finlandiako taldebatekin harremanetan eta, pixka-naka, nahiz eta tartean 3.000 kilo-metro egon, asmo, gogo eta helbu-ru berdintsuak zituztela kontura-tu ziren batzuk eta besteak. Euro-pako Batasuneko Comenius pro-gramari esker ezagutu dute elkar,eta esperientzia bikaina izan da.Pentsa, finlandiarrak uztaileanbueltatuko dira Lekeitiora, orain-goan bertako familiekin oporrakpasatzera. Izan ere, horixe izan dafinlandiarrei Euskal Herritik ge-hien gustatu zaiena: bertakoenharrera eta berotasuna.

Comenius trukaketa progra-mak helburu dauka Europar Ba-tasuneko herrialde bateko 14-16urte bitarteko neska-mutilak EB-

ko beste herrialde bateko neska-mutilekin lan egiteko gai izatea.Horretarako, batzuk besteen he-rrialdea bisitatzen dute; alegia,finlandiarrek hamabost eguneman dituzte Lekeition (otsaila-ren 19tik martxoaren 5era arte)eta, ondoren, lekeitiarrek hama-bost egun eman dituzte Finlandi-an (martxoaren 27tik apirilaren10era arte). Bisita horietan pro-iektu bat osatu beharra daukategainera.

Lekeitioko ikastolan ingelesairakasten duen Ainara Atxika-llendek agertu dizkigu benetanona izan den esperientziaren non-dik norakoak. “Leku batean zeinbestean klaseen ordutegiak erres-petatu ditugu”. Hartara, euskal-dunak Finlandiarren klaseetanaritu ziren lanean eta alderantziz.Bestelako ordutegiak eta ohitu-rak ere errespetatu dituzte; “adi-bidez, Finlandian 10.30etan baz-kaltzen dute, eta han egon ginene-

an guk ere ordu horretan bazkal-tzen genuen. Hasieran kosta eginzitzaigun pixka bat baina, finean,hori ere bada kultura bat ezagu-tzeko modua”, agertu digu Atxi-kallendek. Izan ere, proiektu ho-nen asmoa beste kultura bat, bizi-modu bat eta jende bat ezagutzeada muinean.

“Gure ikastetxean lantzen di-tugun baloreen artean besteekikoerrespetuak garrantzia bereziadauka. Denok desberdinak garenarren, batera lan egiteko gai izanbehar dugula irakatsi nahi diegugure ikasleei, eta hori helaraztensaiatu gara; Finlandia eta Lekeiti-oren artean 3.000 kilometro dau-dela eta seguru egongo direla gau-

za desberdinak, baina baita berdi-nak ere, eta horiei eutsi behar zaie-la”, agertu du Ainarak.

Eta nola ulertu dute elkar?Bada, ingelesez. Horiek hala, fin-

landiarrak hemen egon diren bi-tartean Lekeitioko ikastolan kla-seak ingelesez eman dituzte etaFinlandian ere, finlandieraz be-harrean, ingelesez eman dituzteklaseak lekeitiarrak han egon di-ren bitartean.

Lau irakasle aritu dira proiek-tuan; Ainara Atxikallende eta Ri-txi Abril (Zientzia irakaslea) Le-keitiotik, eta Kati Kurtikka etaAri Pietakainen Finlandiatik. Ha-la ere, bai Lekeition eta bai Fin-landian DBHko irakasle guztiekbat egin dute proiektuarekin,“izan ere beren laguntzarik gabeezinezkoa izango zen aurrera era-matea”, nabarmendu du Lekeitio-ko irakasleak.

Errepikatzeko moduko esperi-entzia beraz; Finlandiatik bueltanLekeitioko ikasle pare batek gura-soei esan zieten moduan: “perfek-tua” eta “ezinhobea”.•

18

LEKEITIARRAK ETA FINLANDIARRAK lagun onak bihurtu dira

ikastola |*151EKAINA/2006

LEKEITIO FINLANDIA

19

JOAN DEN OTSAILAREN 18TIK

26RA SAN FERMIN IKASTO-LAKO 13 IKASLE VASARA, 60.000BIZTANLE DITUEN FINLANDI-AKO HIRIRA, JOAN ZIREN EU-ROPAKO BESTE IKASLE ASKO-REKIN KULTUR TOPAKETA BA-TEAN PARTE HARTZEKO. Bi-daia honen oinarrian Europar Ba-tasunaren Sokrates programa da-go, orain dela hiru urte abiatu zu-tena. Programa horrek dituen ataldesberdinen artean hizkuntza mi-norizatuena aukeratu zuten SanFermin ikastolakoek orain dela hi-ru urte abentura hau abiatu zute-nean, eta, ordutik, beste hiru ikas-tetxe izan dituzte bidaide: VasaOvningsskola (Finlandia), H-Hartcollege (Flandes) eta Real-gymnaesium Bozen (Tirol). Esko-

la hauek guztiek badute tasun ko-mun bat: guztiek hizkuntza mino-rizatuetan oinarritzen dute berenhezkuntza. San Ferminekoek eus-karaz hitz egiten dute; Vasakoek,suedieraz, nahiz eta Finlandianbizi; Flandriakoek neerlanderazhitz egiten dute eta, azkenik, Tiro-lekoek, nahiz eta Italian bizi, ale-manera egiten dute.

Ikastolako zuzendariak, PilarVicentek, agertu digunez, “osoesperientzia interesgarria izan daguretzat. Finean, ikastola bezalaEuropa mailan gure errealitateaerakusteko aukera eman digu,Europa berri honetan hizkuntzaeta kultura minorizatuak badau-dela erakutsi nahi izan dugu etahori beste herrialde batzuekin par-tekatu dugu”. Horretarako, gai-

nera, denak komunean daukatenhizkuntza erabili dute: ingelesa.Hori ere oso interesgarritzat jo duVicentek.

Bidaia polita izan da, folk mu-sikaren eta gaur egungo musika-ren bueltan proiektu bat osatudute Finlandian izan diren bitar-tean, eta Euskal Herriko doinuakzein erritmoak entzunarazi dituz-te bazter haietan. Horretarako,trikitixa, panderoa, txalaparta etagitarra lagun hartuta musikaemanaldia eskaini zuten.

Baina bidaia proiektu honenparte bat baino ez da. “Ikasturteanzehar proiektu desberdinak izatenditugu martxan ikastetxe hauekin,eta etengabeko harremana izatenda batzuen eta besteen artean tek-nologia berriez baliatuz. Oraintxe,

adibidez, estereotipoen ingurukobideo bat prestatzen ari dira ikasle-ak. Gidoi bat egin dute eta bakoi-tzak bere herrialdean dauden kul-tur estereotipoen inguruko bideobat osatuko du. Ondoren, internetbitartez trukatuko dituzte bideo-ak”, azaldu digu Pilar Vicentek.

15 eta 16 urteko ikasleek har-tu dute parte Sokrates programahonetan, eta esperientzia benetanbikaina izan dela nabarmendu du-te San Fermin ikastolatik. Kontuada aurtengo ikasturtearekin bate-ra bukatuko dela proiektua. Hori-ek hala, maiatza bukaeran proiek-tuko arduradun guztiak Tirolenelkartzekoak ziren orain artekoibilbidea baloratzeko eta etorki-zunari begira egin daitekeenazhitz egiteko. iks

SAN FERMINIKASTOLAKOAK:euskara buruan eta

ibili munduan

Bardeetako txirrindu martxa

Apirilaren 6an Mungiako Larramendiikastolan Kirol Eguna ospatu zuten, kiroljarduerak ondo merezi duelako bereomeneko festa. Maila guztietakoak partehartu zuten kirol frogetan, bakoitzazegokionean. Hartara, lehen eta bigarrenmailakoak koilara lasterketan eta

txingetan aritu ziren; hirugarren etalaugarren mailakoak zaku lasterketan etasokatiran; bosgarren eta seigarrenmailakoak koilara lasterketan etalokotxetan; eta haur hezkuntzakoak bestefroga batzuetan. Gainera, irakasleak ereparte hartu zuten, sokatiran eta zaku

lasterketan hain justu. Goiz parteatxikienentzat izan zen, haurhezkuntzakoentzat. Jolasean aritu zirengustura eta hauen ondotik etorri zirenlehen hezkuntzakoen frogak eta lehenagoaipatutako ariketak. Gainera,bazkalostean harri-jasotzen aritzen den

pertsona bat bertaratu zen Mungiakoikastolara eta bere esperientziaren berrieman zuen. Bukatzeko, ikasleek partehartutako froga desberdinetakoargazkiak eta diapositibak ikustekoaukera izan zen. Egun biribila, beraz,kirolaren bueltan antolatutakoa.•

Iragan maiatzaren 5ean, ostiralarekin,NIEk eta Fontellasko Argia IkastolakBardeetako Txirrindu Martxa antolatuzuten. Bertan, Nafarroako Ikastoletakobigarren hezkuntzako 4. mailako 300ikaslek parte hartu zuten. 30kilometroko ibilbidean gune hauetatikpasatu ziren; El Aguilarretik abiatu etaCastildetierrara, handik Cabaña deAguirrera, gero poligonotik igaro eta,

azkenean, El Aguilarrera itzuli bueltan.Goizeko 11etan zuten hitzordua

ikasle guztiek, 3 ordu eta erdianibilbidea osatu ahal izateko. Ibilbideanbarna, ura eta fruta hartzeko puntuezberdinak antolatu ziren, indarrakhartzea beharrezkoa zuten-eta. 14:30akaldera bukatu zen ekitaldia, oroigarriakbanatu eta gero. Ibilbidea zein probarenirekiera ofiziala eta oroigarrien

banaketa Pablo Urtasun txirrindulariurdiaindarraren esku izan ziren.

Egitasmo polit hau ikastolaezberdinetako proiektu kurrikularreantxertatu da, eta irakaslegoarenatxikimendua lortu du. Inguru naturalbatean antolatu den egitasmo honekhelburu izan ditu ikaslegoarengan eraginbaikorra izatea eta naturarekinharremana estutzea, naturarekiko

errespetua eta erantzunkizuna lantzealdera. Gainera, ikasleei aisialdirakoeredu berri eta osasuntsu bat aurkezteaere izan da jomuga. Bestelako helburuakere izan dira; txirrinduak ematen dituenaukeretaz jabetzea, inguru ezegonkorbatean murgilaraztea etaziurgabetasunari aurre egitea, esaterako.

Bide batez, giro on etaeuskaldunean jardun dute ikasleek.•

Kirolaren omeneko eguna Mungian

20

iks IKASBERRIAKEu

—Europako Batzordeakantolaturik, hizkuntzagutxituei (haiek erregionaldeitzen diete) buruzkoadituen konferentzia bategin zen apirilaren 27an eta28an Bruselan, eta bertanhizkuntza horien aldelanean ari direnerakundeetako ordezkariekhitz egiten zuten. IkastolenKonfederaziotik IsabelleCharritton eta Itziar Elorzaizan ziren bertan, EHU etaHizkuntza Politikakoordezkariekin batean. Hamartailer antolatu ziren bestehainbat gairen inguruan.Itziar Elorzak“Elebitasunetikeleaniztasunerako bidea”jorratu zuen, eta IsabelleCharritton tailerretakoproposamenak biltzeko eratuzen foroan idazkari izan zen.Itxura denez, Europakohizkuntza aniztasunaren

arloa zainduko duenkomisario berri bat izendatudute, eta hau izan dakonferentzia antolatuduena.•

ANDOAINGOIKASTOLAINFORMATIKANMAISU—Jokatu da Klik eta Kliklehiaketaren hirugarrenedizioa, eta hirugarren aldizAndoaingo Aita Larramendiikastolako DBH 3ko neska-mutilak nagusitu ziren.Lehiaketa honetan Gipuzkoa,Bizkaia eta Arabako 55ikastola, ikastetxe etainstitutuk hartu zuten parte.“Froga guztiak internetenegiten dira eta arreta frogak,kalkulu matematikoa,arrazoiketa logikoa eta kulturaorokorrari buruzkoak izatendira. Eta zalantzaren batizatekotan, beti ere internetenegin behar dira kontsultak.DBHko lau taldek hartzen duteparte, eta hiru urtetan segidanirabazle geratzeko arrazoinagusia, gaiari ematen diogungarrantzian dago. Lehiaketa

ere ordutegi barruan sartzendugu, eta irakasle batekkoordinatuta egiten dituztefrogak”, esan zigun EmilioEtxabek. Bost froga handi eginondoren, gai batean aditua dennorbaiti elkarrizketa luzeaegin, eta forum batean bereniritziak ematera behartutadaude. Hilabete irauten duenlehiaketari amaiera emateko,txosten bat idatzi behar izatendute.Tabakoaren legea,emigrazioa zein integrazioa,teknologia berriak zeinisolamendua, eta elikaduraosasuntsua izan dira aurten lautaldeek landu dituzten gaiak.Hirugarren postuan OrdiziakoJakintzakoak geratu ziren.Sari banaketa apirilaren 27anegin zen Ilunbeko Rock Stararetoan, eta Betagarrikkontzertua eskaini zuenondoren.•

212006/MAIATZA*150ikastola

ISABELLE CHARRITTON ETA ITZIAR ELORZA BRUSELAN

>

Europako Batzordeak antolaturik, hizkuntza gutxituei buruzko adituen Bruselakokonferentzian Ikastolen Konfederazioak parte hartu zuen.

22

EUSKAL KUTURASTEA LAPUEBLAN—Apirilaren 3tik 7rabitartean kultur asteaantolatu zuten LapueblakoAssan, ikastola barruan ezezik herrian ere euskal giroasuspertzeko asmotan. Euskalmusika tresnekin lotutakojarduerak eta herri kirolezberdinak praktikatzekoaukera txandakatu zituztenikasleek lehen bi egunetan.DBH eta Bartxilergokoikasleek Logroñora bidaiaegin zuten hirugarrenegunean “Aupa Etxebeste”filma ikustera. Assakoekinbatean Oiongoko ikastolakoakere joan ziren. Ikastolako

txikiek, berriz, IñakiCarreteroren ipuinekin gozatuzuten. Egun horretan bertso-trama bat ere egin zenikastolan. Azken egunean,kultur asteari behar bezalakoamaiera emateko,gastronomiaren ingurukojarduerak antolatu ziren.Ikasle guztiek, talde txikietanbildurik, patata tortilalehiaketan hartu zuten parte.Ikastolako sukaldariak banan-banan probatu zituen tortila

guztiak, eta Batxilergo II-kotalde batek irabazi zuen.Txikiek, berriz, etxetikekarritako jostailu, kromo etaabarrekin azokatxo batantolatu zuten material horiektrukatzeko. Eta herri-jolasenekitaldi batekin bukatu zenarratsaldean egitaraua.

GARAGORRIRENHITZALDIABRETAINIAN—Université des Jeunes enBretagne eta Assises de laCulture (bertako kulturaeta hizkuntza bultzatzekoerakundea) erakundeekantolaturik, Europakokultura aniztasunariburuzko hitzaldi eta ekitaldisorta bat egin zenmaiatzaren lehen asteanBretainiako Karaez hirian.Curriculumari buruzkohitzaldia eman zuen egitarauhorren barruan XabierGaragorrik, IkastolenKonfederazioko pedagogiaholkulariak. Brest, Reneseta Vannesekounibertsitateetako ikasleaketa Diwan (bretoierazkoikastolak) eta Dihun (kristaueskolen sarea) eta publikoelebidunetako irakasleakbildu ziren ekitaldietan.Karez (Carhaix frantsesez)Oiartzunekin senidetua dago,eta bretoi kulturarenerreferentea da.

—Zaila da ziurtatzea, bainaSantos Sarasola izandaiteke bere karguanurterik gehien egin duenikastolako zuzendaria, 29urte egin ondoren jubilatubaita. 1971an hasi zen SantoTomas lizeoan irakasle etaurte gutxi barru hasi zenzuzendaritzan, egiteko horiMaria Karmen Altzuetarekin,Iñaki Lekuonarekin, JoxanArbelaitzekin edo, tartebatean, ArantxaZugazagastirekin partekatuz.1989tik gaurdaino zuzendariorokor gisa lan egin du, etapaezberdinetako buruekinosatutako zuzendaritzataldearekin, jakina.

Apirilaren 27an eskerona adierazteko ekitaldi batantolatu zuten bereadiskideek Lizeoko aretonagusian. Ikasle ohiek Bach-en pieza jo zuten hasteko.Jexus Mari Mujika, AntonioCampos eta Pedro MigelEtxenike mintzatu zirenondoren. Eta omenduakberak eskerrak emanezbukatu zen ekitaldia.Adiskideak ez ezik, Lizeokoguraso, ikasle, ikasle ohi etajuntakideak ere bazirenbertan. Han ziren Loistarainbatzordeko buru etaerantzukizunean kide izandituen guztiak, MirenAzkarate Kultura Sailburueta Joxe Juan Gonzalez deTxabarri Diputatu nagusia.

Olatz Beobide ikasle ohi etaaktoreak aurkeztu zuenekitaldia.

Santos Sarasolarekinizan dituen adiskideharremanak gogoratu zituenJexus Mari Mujikak.“1957an ezagutu genuenelkar. Erraz esaten da.Saturrarango seminariotxoanizan zen. Binaka eserigintuzten estudioa deitzenzitzaion gela handi batean.Geroztik ez dut gehiagoalbotik kendu ahal izan.Gainetik esatea, akaso,zuzenagoa litzateke. Betiere, behetik gora begiratubehar izan baitiot. Eskailerapare bat gorago izan dut betigure Santos. Orain ere nagusidut Easo Abesbatzan”, esanzuen Mujikak, eta adiskideomenduaren merituakaipatzeari ekin zion:zuzendaritzarako zuengaitasuna, arazoak utzi behardiren lekuan uzteko zuendohaina, egoerarikgogorrenetan ere (lan-baldintzak eztabaidatzenzirenean esaterako)lagunarteko giroari uko egingabe aritzeko zuen joera.Ona, zintzoa eta malkoerrazekoa izan dela erantsizuen. “Langileon komitekobati entzun nion berriki pozeman zidan hauxe: zein onaden Santos! Bai, ona etazintzoa da”, jarraitu zuenMujikak eta horrexegatik,

giza-kategoria horrexegatikegon dela hainbat urtezzuzendari esan zuen.

Santo Tomas lizeoanduten lan giro atsegin etaederraz jardun zuen gero eta,“Jubilatuek etxehonetakoekin mantentzenduten lotura da frogarikargiena”, esan zuen.

Antonio Camposek eregoian utzi zuen SantosSarasola. “Punta-puntakoikastola bat hartu eta mailahorretan mantentzea lortuduzu”, esan zion. Santosenapaltasuna aipatu zuenondoren “beti guraso, ikasle

eta irakasleen zerbitzuraegon delako”, azpimarratuz.Berarekin izan duenharremana aipatu zuengainetik, beste gauza askorenartean Camposek bi alabaikastola horretan izan baititu.“Azken 30 urteotan ikastolamugimenduak eman dituenurrats guztietan hartu duparte. Orain atsedenahartzeko sasoia etorri zaio,baina lanean jarraituko du,aipaturiko Easo abesbatzarenzuzendaritza hartu baitu.Seguru egon zaitezteabesbatza horrek urterikoparoenak oraintxe izangodituela”, bukatu zuen.

Etxenikek, azkenik,ordubeteko hitzaldia eginzuen ikastolen egitekoagoraipatu eta bizitza etamundua ulertzeko zientziakduen garrantzia agertuz.Pello Ordoñez lizeokolehendakariak eman zionlizeoko garaikurraomenduari. Ondoan zituenSantos Sarasolak Maribibere emaztea, Ane eta Mirenalabak, eta Iñaki ZubizarretaSanto Tomaseko zuzendaria.•

iks>

LAGUN ARTEKO AGURRA SANTOS SARASOLARISANTO TOMASEN

IKASBERRIAK“Zuzendaritzarako zuen gaitasuna, arazoak utzi behar diren lekuan uzteko zuendohaina, egoerarik gogorrenetan ere lagunarteko giroari uko egin gabe aritzeko

zuen joera. Ona, zintzoa eta malko errazekoa izan dela Santos”

232006/EKAINA*151ikastola

—Bukatzera doanikasturtean bete dituIruñeako Jaso ikastolak 25urte eta, urtebetetzeaospatzeko ekitaldi sortaantolatu du, ikasle ohienafariarekin hasi, Barañaingoentzutegian egin zenkontzertuarekin jarraitu,joan den hileangurasoentzako hitzaldiekinsegitu eta aurki, ikasturtebukaeran egingo dutenjaialdiarekin bukatzeko.

Azaroan hasi zituztenekitaldiak ikasle ohien afaribatekin. “220 lagun bilduginen. Ikasle ohiak askomugitu dira 25 urteenospakizunetan, etaikasturtean zehar egin diren

ekitaldietatik ederrena,Barañaingo entzutegian eginzen kontzertu eta dantzaldiaberek antolatu zutela esandaiteke”, kontatu zigunElena Ronkalek, ikastolakozuzendariak.

Martxoan hiru egunekoekitaldi sorta antolatu zuten.Iñaki Perurenaren hitzaldiaizan zuten ikastolan. Etaondoren etorri zenBarañaingo entzutegian eginzuten kontzertu hori.“Musika jotzen zuten hiruikasle ohik eman zutenkontzertua, eta dantzanegiten duten ikasle ohiekkoreografia bat eskainizuten. Oso ikuskizun bereziaizan zen. Luzaideko dantzak

eman zituzten lehenik etaondoren aurresku berezi battxistua, bateria etapianoarekin”, jarraitu zuenElena Ronkalek.

Martxoko beste egunbatean bisita eguna antolatuzuten. “Obrak egin beharditugunez, planoenerakusketa bat egin genuenbatetik, eta 25 urtetakoargazki erakusketa, bestetik,ikasle ohiek prestatuta”,kontatu zigun Elena Ronkalzuzendariak.

Maiatzean zehar laumintzaldi antolatu zituztengurasoentzat. “Horietatikhiru seme-alabekikogatazkak konpondu,elkarbizitzarako tresnak,arauak eta mugak familiakzein diren ikusi edopertsonen arteko

konponezinak aztertzeko.Iruñeako pedagogoak izanziren hizlari, eta EugenioOria mediku dietistak seme-alaben elikaduraz eman zuenlaugarren hitzaldia”, jarraituzuen zigun Elenak.

Ekainaren 10ean bukatuzuten egitaraua. UrterokoIkastolaren Egunarenbarruan ekitaldi berezia eginzuten. Kalejira antolatu zutenMendebaldean barrena,pailazoak ekarri, etabazkariaren ondoren

omenaldiak egin zituzten.“Ikastolako lehenpromoziokoak etorri zirenlaugarren mailakoei agurraegiteko. Ikastolako ikurra etaizena daraman erloju banaematen zaie opari ikasleeiagur horretan urtero, etahorixe egin zuten. Ondorenomenaldiak antolatugenituen, ikastolan hasieratiklanean ari diren sei irakaslerieta sukaldari bati”, esanzigun Elenak.•

>

IRUÑEAKO JASOK 25 URTE BETE DITU