0

Republic of the Philippines

Department of Education Regional Office IX, Zamboanga Peninsula

Edukasyon sa Pagpapakatao

Ikalawang Markahan - Modyul 3

KAIBIGAN KO! KILALANIN MO

Zest for Progress Zeal of Partnership

8

Pangalan ng mag-aaral: ___________________________

Baitang at Seksyon: ___________________________

Paaralan: ___________________________

1

Ang ating ugnayan sa ating kapwa ay nagkakaiba ng lalim at lawak. Ang simpleng

magkakakilala ay maaring maging malalim na magkaibigan sa hinaharap dahil sa pagsisimula

ng mas malalim na ugnayan.Ano nga ba ang halaga ng kaibigan sa iyo?

Kaibigan,ito ang turing mo sa kanila.Maasahan,masasandalan o takbuhan,maraming pwedeng

paglalarawan,maraming pag-uusapan at maraming mga hindi malilimutang karanasan mula sa

inyong pagsasama.Ito yata ang hanap ng lahat ng tao,isang tunay na kaibigan.

Sa modyul na ito ay inyong mauunawaan ang mga sumusunod:

6.1 Natutukoy ang mga itinuturing niyang kaibigan at mga natutuhan niya mula sa mga

ito.EsP8PIIc-6.1

6.2 Nasusuri ang kanyang mga pakikipagkaibigan batay sa tatlong uri ng pakikipagkaibigan

ayon kay Aristotle. EsP8IIc-6.2

Sa nakaraang aralin ay tinalakay ang halaga ng pakikipagkapwa.Tiyak na

naunawaan mo na, likas sa isang tao ang maghanap ng kapwa na kaniyang

makakaugnayan dahil siya ay isang likas na panlipunang nilalang.

Gawain 1: Pagbubuo

Panuto: Buuin ang pangungusap. Piliin ang tamang sagot sa loob ng kahon.

Pagmamahal Politikal

Intelektwal Pangkabuhayan

Katarungan Politikal

Katapatan Pagtitimpi

Ang tao ay likas na panlipunang ,kaya’t nakikipag-ugnayan siya sa kaniyang kapwa

upang malinang siya sa aspektong _______________,_____________,____________ ,at

politikal.

Ang birtud ng __________ at _________ ay kailangan sa pagpapatatag ng pakikipagkapwa.

Ang pagiging ganap niyang tao matatamo sa paglilingkod sa kapwa-ang tunay na

indikasyon ng _____________.

ALAMIN

BALIKAN

2

Gawain 1:

Panuto: Isaisahin ang mga taong itinuturing mong kaibigan.

Gamit ang Smart Art Graphic,isulat ang pangalan ng iyong kaibigan at kaniyang larawan(

maaring solo o kaya naman ay larawan kasama ka) at isulat rin ang mga konsepto tungkol sa

pagkakaibigan na natutuhan mo mula sa kaniya.

TUKLASIN

3

Naisa isa mo na ba ang taong malapit sa iyo at itinuturing mong kaibigan? Alam kong

naging masaya ka sa pagsulat at pagdikit ng mga larawan ng iyong mga kaibigan.

Marami kang kaibigan,sa Facebook ,Twitter,Instagram at maging sa iyong komunidad.

Sila ba ay tunay na kaibigan? Mahalagang kilalanin mabuti ang tao kung siya ba ay isang tunay

na kaibigan.

Sino sino nga ba ang itinuturing mong kaibigan? Bakit sila ang napili mong kaibiganin? Marami

kang nakasasalumuha sa araw araw na buhay ngunit ang iyong mga naisulat sa bahaging

tuklasin ang mas malapit sa iyong puso.

Paano nga ba nabuo ang iyong pagkakaibigan?Makikita na ang pagkakaibigan ay nabuo

sa pamamagitan ng isang malalim na ugnayan ng dalawa o mahigit pang tao na hindi nakabatay

sa kanilang mga katangian kundi sa mas malalim na aspekto ng kanilang pagkatao.Likas sa iyo

ang maghanap ng taong makakaugnayan dahil ikaw ay panlipunang nilalang.Walang sinuman

ang pipiliin ang mabuhay ng walang kaibigan kahit pa nasa iyong mga kamay na ang lahat ng

magagandang bagay sa mundong ito. Ang kaibigan ay parang isang regalo na naglalaman ng

pagmamahal, kasiyahan at liwanag na nagbibigay ng kulay sa iyong buhay.

Ngunit mahalaga na bigyang pansin ang tatlong uri ng pagkakaibigan ayon kay

Aristotle.Makatutulong ito upang masuri ang uri ng pagkakaibigan na iyong iniaalay para sa

iyong mga piniling kaibigan.

Pakikipagkaibigang nakabatay sa Pangangailangan-Ito ay pagkakaibigang inilaan sa isang

tao dahil sa pangangailangan ng isang tao.

Pakikipagkaibigang nakabatay sa pansariling kasiyahan- Ang ganitong uri ng pagkakaibigan ay

nabubuo sa pagitan mo at ng isa o higit pang tao na masaya kang kasama o kausap.

Pagkakaibigan na nakabatay sa kabutihan- Ang ganitong uri ng pagkakaibigan ay nabubuo

batay sa pagkagusto at paggalang sa isa’t isa.

Ang mas malalim at makabuluhang pagkakaibigan ay nabubuo sa pagitan ng

mabubuting tao na kapwa nagtataglay ng mga birtud at pagpapahalaga.Ang paghahangad ng

mabuti para sa isang kaibigan at para sa kaniyang kapakanan ang pinakamataas na antas ng

pagkakaibigan. Mahalin at igalang ang kaibigan upang magkaroon ng isang makabuluhang

pagkakaibigan.

SURIIN

4

Panuto: Bigyan ng kahulugan ang bawat letra at pagkatapos ay isulat ang nabuong konsepto.

Konsepto: ________________________________________________

________________________________________________

________________________________________________

_________________________________________________

Gawain 2: Venn Diagram

Panuto: Sa gawaing ito ay susuriin ang iyong pagkakaiba at pagkakatulad mo sa iyong mga

kaibigan.Gawin ito gamit ang Venn Diagram.

PAGYAMANIN

K - A - I - B - I - G - A - N -

K -

A - I - B - I - G - A - N -

aramay

5

Matapos isagawa ang gawain ay sagutin ang sumusunod na tanong:

a. Ano ang iyong natuklasan mula sa gawain?

________________________________________

________________________________________

________________________________________

b. Ano ang epekto ng pagkakaiba ng mga katayuan sa buhay ninyong magkakaibigan?

_______________________________________

_______________________________________

_______________________________________

c. Ano ang epekto ng pagkakatulad na talento ninyong magkakaibigan?

_______________________________________

_______________________________________

_______________________________________

d. Bakit kailangan masuri ang pagkakaiba at pagkakatulad ng mga katangian ng

magkakaibigan? Ipaliwanag

________________________________________

________________________________________

•PAGKAKAIBA NG KATAYUAN SA BUHAY

•TALENTO NA TAGLAY NG LAHAT

•MAGKAKATULAD NA HILIG NA TAGLAY NG LAHAT

•MAGKAKAPAREHONG KATANGIAN

PANGALAN NG

KAIBIGAN

PANGALAN NG

KAIBIGAN

AKO PANGALAN

NG KAIBIGAN

6

Gawain 3: Paglalarawan Panuto:Isulat ang pangalan ng iyong mga kaibigan sa naihandang mga ibat’ibang hugis at

pagkatapos ay ilarawan ang paraan ng pakikipag-ugnayan nila ayon sa uri ng pakikipagkaibigan

ni Aristotle.

Gawain 4 Panuto:

Ipaliwanag ang tatlong uri ng pakikipagkaibigan at sa bawat uri na ito ay magbigay ng sitwasyon

o halimbawa base sa totoong karanasan/buhay.

Ayon kay Aristotle may tatlong uri ng pagkakaibigan.Ang mga ito ay:

Jenny Salazar

7

Gawain 5

Panuto: Isulat ang iyong mga matalik na kaibigan at pagkatapos ay isulat ang ibat’ ibang katangian na nakikita sa kanila.Maari ring isulat ang mahahalagang aral na natutunan mula sa

kanila.

•PAKIKIPAGKAIBIGAN NAKABATAY SA PANGANGAILANGAN

•PAKIKIPAGKAIBIGANG NA NAKABATAY SA PANSARILING KAKAYAHAN

•PAKIKIPAGKAIBIGANG NAKABATAY SA KABUTIHAN

KAIBIGAN ? ?

? ?

8

1. Graphic Organizer: Ang Pakikipagkaibigan.

2. Gabay mo ang tanong na: Ano ang pagkakaibigan?Ano ang kabutihang maidudulot ng

pakikipagkaibigan.

ISAISIP

_____________________________________

____________________________________

_____________________________________

_____________________________________

_____________________________________

_____________________________________

_____________________________________

_____________________________________

____________________________________

_____________________________________

_____________________________________

_____________________________________

_____________________________________

_____________________________________

_____________________________________

ANG

PAGKAKAIBIGAN

AY

9

RECIPE NG PAGKAKAIBIGAN

1.Gumawa ng sariling recipe ng pagkakaibigan.Itala rito ang mga mahahalagang sangkap na

kailangan upang maging malalim at makabuluhan ang pagkakaibigan.

2. Gamitin ang mga terminolohiya na ginagamit sa mga recipe,katulad ng: isang tasa,isang

kilo,isang kutsara at iba pa.

ISAGAWA

Recipe ng Pagkakaibigan

4 na tasa ng pagmamahal

__________________________

__________________________

__________________________

__________________________

Paghalu-haluin nang mabuti ang

lahat ng mga sangkap.

Gamitin nang panghabangbuhay sa

lahat ng mga makakasama.

10

Gawain: Exit Cards

Panuto:

1. Gamit ang Exit Cards,isulat ang bagong konsepto na natutunan sa modyul na

ito,interesadong gawin kasama ang mga kaibigan at mga katanungan na gusting linawin.

Maraming Pagpipilian Panuto: Basahin at unawain ang bawat pangungusap. Piliin ang pinakaangkop na sagot at

isulat ang titik sa iyong sagutang papel.

1. Uri ng pagkakaibigan na nabuo batay sa pagkagusto at pagagalang sa isa’t isa.

a. Pakikipagkaibigang nakabatay sa pangangailangan.

b. Pagkakaibigan nakabatay sa kabutihan.

c. Pagkakaibigang nakabatay sa pansariling kasiyahan.

d. Pagkakaibigang nakabatay sa pagmamahal.

Bagong Konsepto na aking natutunan

_______________________

_______________________

_______________________

_______________________

_______________________

_______________________

Pangalan:______________

Interesado akong gawin kasama ang mga kaibigan

_______________________

_______________________

_______________________

_______________________

_______________________

Pangalan:______________

Mga katanungan na gusto kong linawin

_______________________

_______________________

_______________________

_______________________

_______________________

Pangalan:_______________

PAGTATAYA

11

2. Matagal nang inuunawa ni Jenny ang pagiging palaasa ni Maria.Madalas sa klase,si

Jenny ang kinokopyahan ng mga takdang aralin ng kaibigan.Minsan,sinabi nito kay

Maria na mas makabubuting pag-aralan niya na gawing mag-isa ang mga proyekto at iba

pang gawain sa klase ngunit hindi pa rin niya ito ginawa.Kaya nagpasiya si Jenny na

hindi na siya magpakoya sa kaibigan.Mula noon,hindi na siya pinansin ni Maria.Anong

uri ng pagkakaibigan ang ipinakitang halimbawa ni Maria?

a. Pakikipagkaibigang nakabatay sa pangangailangan

b. Pagkakaibigan nakabatay sa kabutihan

c. Pagkakaibigang nakabatay sa pansariling kasiyahan.

d. Pagkakaibigang nakabatay sa kakayahang interpersonal.

3. Ano sumusunod ay naglalarawan sa pananaw ni Aristotle sa pagkakaibigan maliban sa:

a. Pumapanig sa kabutihan ng iisa at hindi para sa isat’isa.

b. Nag-aangat ng antas ng buhay tungo sa positibong ugnayan ng lipunan.

c. Sumisibol mula sa pagmamahal ng mga taong malalim na nakikilala ang pagkatao sa

kanyang sariling pananaw.

d. Natatanging damdamin para sa espesyal na tao na mas higit ang halaga kaysa sa

isang ordinaryong kilala lamang.

4. Alin sa sumusunod na pahayag ang nagpapakita ng tamang pananawa ukol sa

pagkakaibigan?

a. Kaibigan kita dahil kailangan kita.

b. Ikaw ay aking kaibigan kaya lahat ng utos ko ay susundin mo.

c. Pagmamahal at pagtutulungan ay dapat pagyamanin upang maging matatag ang

samahan natin.

d. Magkaibigan tayo at nararapat lamang na magtulungan sa lahat ng oras.

5. Alin sa mga sumusunod na pahayag ang nagpapakita ng pagiging totoong kaibigan?

a. Ang taong masipag at masunurin sa mga magulang.

b. Isang kaibigan na tapat at totoo sa kaniyang mga kapatid.

c. Ang isang tao na iginagalang ang dignidad ng kaibigan.

d. Isang bata na sinusuportahan palagi ang ginagawa ng kaibigan.

6. Bakit mahalagang mapangalanan mo ang mga taong itinuturing mong kaibigan?

A. Dahil mapagninilayan mo ang kabuluhan ng ugnayan mo sa kanila.

B. Dahil mapagninilayan mo kung may silbi ang inyong pagkakaibigan. C. Dahil mas magiging kapaki-

pakinabang para sa iyo ang inyong ugnayan.

D. Dahil magiging madali para sa iyo

na piliin ang mga ituturing mong kaibigan.

7. Ang kaibigan kong si Pepe ay nakatulong sa akin upang ako ay matutong magtipid. Kung ikaw ay may kaibigan na nakatulong sa pagbabago ng iyong sarili, paano mo siya

pahahalagahan? A. Bibigyan ko siya ng mga material na bagay upang siya ay mapasaya ko.

B. Magiging mabuti at tapat akong kaibigan sa kanya. C. Pakikisamahan ko siya kapag may oras at panahon ako.

D. Iiwasan kong saktan ang kanyang damdamin bilang kaibigan.

8. Lagi niya akong tinutulungan sa klase at sa aming mga takdang aralin kaya’t itinuturing

ko siyang kaibigan. Sino sa mga sumusunod ang tinutukoy mong kaibigan sa sitwasyong

ito?

A. Kapatid C. Kababata

B. Nanay D. Kaklase

12

9. Simula ng makilala at makasama ko ang aking kamag-aral na si Paul natuto akong

uminom ng alak at manigarilyo dahil sa tuwing may problema ako siya ang karamay ko. Maituturing bang mabuting kaibigan si Paul?

A. Oo, dahil lagi siyang nandiyan upang damayan ka sa iyong mga problema. B. Oo, dahil natuto akong gawin ang mga bagay na hindi ko kayang gawin dati.

C. Hindi, dahil sa mga masasamang bagay na naidulot niya sa iyo tulad ng paninigarilyo. D. Hindi, dahil nandiyan lang siya sa oras na gusto niyang uminom ng alak.

10. Lagi niya akong tinutulungan sa mga gawaing bahay at ganon din naman ako sa kaniya

kaya itinuturing ko siyang kaibigan. Sino sa mga sumusunod ang ang tinutukoy mong

kaibigan sa sitwasyong ito. A. kapatid

B. Kapitbahay C. Kababata

D. Kamag-aral 11. Ano ang pangunahing dapat na mapagyaman upang maging possible ang pagbubuo ng

malalim na pagakakibigan?

A. Pagpayaman ng pagkatao B. Simpleng ugnayang interpersonal

C. Pagpapaunlad ng mga kakayahan D. Pagpapabuti ng mga kakayahan

12. Uri ng pagkakaibigan na nabuo batay sa pagkagusto at paggalang sa isa’t isa.

A. Pagkakaibigan na nakabatay sa kabutihan. B. Pagkakaibigang nakabatay sa pansariling kasiyahan

C. Pakikipagkaibigang nakabatay sa pangangailangan

D. Pakikipagkaibigang nakabatay sa pagpapahalaga

13. Alin sa mga sumusunod ang pinakamataas na antas ng pakikipagkaibigan? A. Paghahangad ng mabuti para sa kaibigan

B. Pagmamalasakit sa lahat ng oras sa kaibigan

C. Pagtulong sa kaibigan sa oras ng kagipitan

D. Pagpapahalaga sa kaibigan

14. Uri ng pagkakaibigan na nabuo sa pagitan mo at ng isa o mahigit pang tao na masaya

kang kausap.

A. Pagkakaibigan na nakabatay sa kabutihan.

B. Pagkakaibigang nakabatay sa pansariling kasiyahan C. Pakikipagkaibigang nakabatay sa pangangailangan

D. Pakikipagkaibigang nakabatay sa pagpapahalaga

15. Ito ay pagkakaibigang inilaan sa isang tao dahil sa pangangailangan ng isang tao rito. A. Pagkakaibigan na nakabatay sa kabutihan.

B. Pagkakaibigang nakabatay sa pansariling kasiyahan C. Pakikipagkaibigang nakabatay sa pangangailangan

D. Pakikipagkaibigang nakabatay sa pagpapahalaga

13

Susi sa pagwawasto

Sanggunian

Kagawaran ng Edukasyon, Edukasyon sa Pagpapakatao 8 Modyul para sa Mag-aaral,

DepEd-BLR, Unang Edisyon 2013, pp 137-151

Tayahin 1.C

2.A

3.A

4.C

5.C

6.A

7.B

8.D

9.C

10.A

11.C

12.A

13.A

14.B

15.C

14

Bumuo sa Pagsusulat ng Modyul

Manunulat : Carma J. Saddalan

SST-II, Basilan NHS, Isabela City Division

Editor : Aimee A. Torrevillas, SST-III

Tagasuri : Aimee A. Torrevillas, SST-III

Tagaguhit:

Tagalapat:

Tagapamahala: Julieto H. Fernandez, OIC-SDS

Maria Laarni T. Villanueva, OIC-ASDS

Eduardo G. Gulang, SGOD Chief

Henry R. Tura, CID Chief

Elsa A. Usman, LR Supervisor

Violeta M. Sta. Elena, ADM Module Coordinator

15

Region IX: Zamboanga Peninsula Hymn – Our Eden Land Here the trees and flowers bloom Here the breezes gently Blow,

Here the birds sing Merrily, The liberty forever Stays,

Here the Badjaos roam the seas Here the Samals live in peace

Here the Tausogs thrive so free With the Yakans in unity

Gallant men And Ladies fair Linger with love and care

Golden beams of sunrise and sunset Are visions you’ll never forget

Oh! That’s Region IX

Hardworking people Abound, Every valleys and Dale

Zamboangueños, Tagalogs, Bicolanos,

Cebuanos, Ilocanos, Subanons, Boholanos, Ilongos, All of them are proud and true

Region IX our Eden Land

Region IX Our..

Eden... Land...

My Final Farewell Farewell, dear Fatherland, clime of the sun caress'd

Pearl of the Orient seas, our Eden lost!, Gladly now I go to give thee this faded life's best, And were it brighter, fresher, or more blest Still would I give it thee, nor count the cost. On the field of battle, 'mid the frenzy of fight, Others have given their lives, without doubt or heed; The place matters not-cypress or laurel or lily white, Scaffold or open plain, combat or martyrdom's plight, T is ever the same, to serve our home and country's need. I die just when I see the dawn break,

Through the gloom of night, to herald the day; And if color is lacking my blood thou shalt take, Pour'd out at need for thy dear sake

To dye with its crimson the waking ray.

My dreams, when life first opened to me, My dreams, when the hopes of youth beat high, Were to see thy lov'd face, O gem of the Orient sea From gloom and grief, from care and sorrow free; No blush on thy brow, no tear in thine eye. Dream of my life, my living and burning desire,

All hail ! cries the soul that is now to take flight; All hail ! And sweet it is for thee to expire ; To die for thy sake, that thou mayst aspire; And sleep in thy bosom eternity's long night. If over my grave some day thou seest grow, In the grassy sod, a humble flower, Draw it to thy lips and kiss my soul so, While I may feel on my brow in the cold tomb below The touch of thy tenderness, thy breath's warm power. Let the moon beam over me soft and serene, Let the dawn shed over me its radiant flashes, Let the wind with sad lament over me keen ; And if on my cross a bird should be seen, Let it trill there its hymn of peace to my ashes.

Let the sun draw the vapors up to the sky,

And heavenward in purity bear my tardy protest Let some kind soul o 'er my untimely fate sigh, And in the still evening a prayer be lifted on high From thee, 0 my country, that in God I may rest. Pray for all those that hapless have died, For all who have suffered the unmeasur'd pain; For our mothers that bitterly their woes have cried, For widows and orphans, for captives by torture tried And then for thyself that redemption thou mayst gain And when the dark night wraps the graveyard around

With only the dead in their vigil to see Break not my repose or the mystery profound And perchance thou mayst hear a sad hymn resound

'T is I, O my country, raising a song unto thee.

And even my grave is remembered no more Unmark'd by never a cross nor a stone Let the plow sweep through it, the spade turn it o'er That my ashes may carpet earthly f loor, Before into nothingness at last they are blown. Then will oblivion bring to me no care

As over thy vales and plains I sweep; Throbbing and cleansed in thy space and air With color and light, with song and lament I fare, Ever repeating the faith that I keep. My Fatherland ador'd, that sadness to my sorrow lends Beloved Filipinas, hear now my last good -by! I give thee all: parents and kindred and fr iends For I go where no slave before the oppressor bends, Where faith can never kil l, and God reigns e'er on high! Farewell to you all, from my soul torn away, Friends of my childhood in the home dispossessed! Give thanks that I rest from the wearisome day! Farewell to thee, too, sweet friend that l ightened my way; Beloved creatures all, farewell! In death there is rest!

I Am a Filipino, by Carlos P. Romulo

I am a Filipino–inheritor of a glorious past, hostage to the uncertain future. As such I must prove equal to a two-fold task–the task of meeting my responsibility to the past, and the task of performing my obligation to the future.

I sprung from a hardy race, child many generations removed of ancient Malayan pioneers. Across the centuries the memory comes rushing back to me: of brown-skinned men putting out to sea in ships that were as frail as their hearts were stout. Over the sea I see them come, borne upon the billowing wave and the whistling wind, carried upon the mighty swell of hope–hope in the free abundance of new land that was to be their home and their children’s forever.

I am a Filipino. In my blood runs the immortal seed of heroes–seed that flowered down the centuries in deeds of courage and defiance. In my veins yet pulses the same hot blood that sent Lapulapu to battle against the first invader of this land, that nerved Lakandula in the combat against the alien foe, that drove Diego Silang and Dagohoy into rebellion against the foreign oppressor.

The seed I bear within me is an immortal seed. It is the mark of my manhood, the symbol of dignity as a human being. Like the seeds that were once buried in the tomb of Tutankhamen many thousand years ago, it shall grow and flower and bear fruit again. It is the insignia of my race, and my generation is but a stage in the unending search of my people for freedom and happiness.

I am a Filipino, child of the marriage of the East and the West. The East, with its languor and mysticism, its passivity and endurance, was my mother, and my sire was the West that came thundering across the seas with the Cross and Sword and the Machine. I am of

the East, an eager participant in its spirit, and in its struggles for liberation from the imperialist yoke. But I also know that the East must awake from its centuried sleep, shake off the lethargy that has bound his limbs, and start moving where destiny awaits.

I am a Filipino, and this is my inheritance. What pledge shall I give that I may prove worthy of my inheritance? I shall give the pledge that has come ringing down the corridors of the centuries, and it shall be compounded of the joyous cries of my Malayan forebears when first they saw the contours of this land loom before their eyes, of the battle cries that have resounded in every field of combat from Mactan to Tirad Pass, of the voices of my people when they sing:

―I am a Filipino born to freedom, and I shall not rest until freedom shall have been added unto my inheritance—for myself and my children and my children’s children—forever.‖