GŁOS AKADEMICKI 1/2019GŁOS AKADEMICKI 1/2019

BIBLIOTEKA BIBLIOTEKA

38 39SPIS TREŚCI SPIS TREŚCI

11 alternatyw dla Google’aWyszukiwaniewzasobachInternetumoże

wydawaćsiębardzoskomplikowanymzadaniem.ZgromadzonewInternecieinformacjeczęstoprzy-tłaczająswymogromem.Siećtomediumrozległeiróżnorodne,ajejużytkownikmożesięzagubićwniepoliczalnejilościzgromadzonychtaminforma-cji,ichklasyfikacji,ocenieiprzydatności.Zwłaszczaobecnie,wdobie„szumuinformacyjnego”,wyszu-kanieistotnejidodatkowowiarygodnejinforma-cjiczęstozajmujebardzodużoczasuizniechęcadodalszychposzukiwań.Jednymzcech„szumuinformacyjnego”jestnietylkonadmiarinforma-cji,aletakżechaotyczność,nieaktualnośćczyni-skaichjakość.JaknapisałWiesławBabik:„Jednązprzyczynnatłokuinformacjijestrozwójtechno-logiiinformacyjnychikomunikacyjnychsłużącychprodukcjiiwymianieinformacji.Łatwośćgenero-wania,dostępu,archiwizacjiitransmisjiinformacjizwiększarolęprocesuselekcji,doktórejwspół-czesnyczłowiekniezawszejestprzygotowany”1.

Istotąwspółczesnegospołeczeństwainformacyjnegojestproduktywnewykorzystywanieinformacji,zatemjejznalezienieiocenawartościpowinnabyćważnąumiejęt-nościąwszystkichużytkowników.Wartowięcposzerzyćswojąwiedzędotyczącąwyszukiwarekinternetowych(se-arch engines)iwybieraćtakie,któreznajdąto,czegorze-czywiścieposzukujemy.

Statystyki światowe wskazują na to, że lideremwświeciewyszukiwarekpozostanieGoogle,jednakza-chęcamydoprzełamywaniejegodominacjiikorzystania zszerokiejofertyinnychwyszukiwarekinternetowych.

• Asktowyszukiwarkautworzonaw1996rokuprzezGarrettaGrueneraiDavidaWarthena.Askmaponad100milionówużytkownikówiznajdujesięwśród10najczęściejodwiedzanychstronwStanachZjednoczo-nychAmeryki.WyszukiwarkaAskpozwalana:wyszu-kiwanieodpowiedzinajużzadanepytania,zadawaniepytań,przeszukiwanienewsów,obrazów,videoiwie-luinnychopcji,np.przepisów.Wartozwrócićuwagęnato,żewyniki,jakiepojawiająsiępowpisaniusłowakluczowegoznaczenieróżniąsięodwynikówzGo-ogle.DodatkowoAskpodpowiadanammożliwedo-określeniadozadanegosłowa,dziękiczemumożemysprecyzowaćswojepytania.www.ask.com

• Baidutowyszukiwarkautworzonaw2000rokuprzezRobertaLiiprzeznaczonanarynekchiński.Jestnaj-popularniejsząwyszukiwarkąwtymregionie.Hasładowyszukiwarkimożnawpisaćwjęzykuangielskim,jednakwynikiwyszukiwaniabędąwprzewadzelinka-midostronchińskich.Baidupozwalanawyszukiwania:obrazów,aktualności,plikówvideo,plikówmp3imap,atakżedokumentówtypupdf,ppt,xlsidoc.Wyszuki-

1 Wiesław Babik, O natłoku informacji i związanym z  nim przeciążeniu informacyjnym, [dostęp 3.12.2018] http://www.ktime.up.krakow.pl/ref2010/babik.pdf.

warkaszczególnieprzydatnawposzukiwaniuinformacjidotyczącychChinlubpobliskichkrajów.www.baidu.com

• Bing towyszukiwarkastworzonaprzezMicrosofti uważana za największego konkurentaGoogle’a.W2009rokuBingpodpisałoumowęzYahoo!nado-starczaniewynikówwyszukiwania.Oznaczato,żejeśliszukamyzapomocąwyszukiwarkiYahoo!towyniki,jakiesięwyświetląpochodzązBinga.Bing,podobniedoGoogle’a,posiadawieleusługorazkilkanaściewersjijęzykowych.Pozwalanawyszukiwaniestronwww,ob-razów,video,map,pogodyiwieleinnych.NiestetyniewszystkieusługiBingadziałająwPolsce.Wtejwyszuki-warcemożemynp.zawęzićwyszukiwaniedotypupliku.www.bing.com

• DuckDuckGotoamerykańskawyszukiwarka,którazanajwiększąswojązaletęwymienia„nieśledzenie”użytkowników,czyliwyróżniasięcałkowitąanonimowo-ściąposzukiwań.Oznaczato,żewynikiniesąpersona-lizowaniezewzględunakraj,IPczypoprzedniewyszu-kiwania.PowpisaniuzapytaniawpierwszejkolejnościotrzymujemyzawszewynikizWikipedii,wrazzgoto-wąodpowiedzią.Mocnorozbudowywanajestfunkcjabangs,którapozwala,zapomocąznakuwykrzyknikaorazskrótustrony,przeszukiwaćinnestronywww.www.duckduckgo.com

• Entirewebtowyszukiwarkastworzonaw2000roku.Posiadawłasnyalgorytm,niekorzystazbazGoogle’aaniBinga.Entirewebmaponadmilionużytkownikówmie-sięcznie.Wyszukiwarkaposiadamożliwośćwyszukiwa-niaobrazkóworazopcjęokreślanąjakorealtime,czyliwyszukiwaniewczasierzeczywistym,cooznaczabrakstatycznejlistywyników.www.entireweb.com

• Exaleadtofrancuskawyszukiwarkastworzonaprzezfirmęspecjalizującąsięwzarządzaniuinformacjądlaprzedsiębiorstw.Posiadaopcjęwyszukiwaniaobrazów,video,blogóworazprzedsiębiorstw.http://www.exalead.com/search

• Gigablasttowyszukiwarkastworzonaw2000rokuprzezMattaWellsa.Narzędziemazindeksowanepo-nad200bilionówstron.Twórcysądumniztego,żeichnarzędzieutrzymywanejestnaserwerachzasilanychenergiąwiatrową,adodatkowosamawyszukiwarkapokazujewynikitakie,jakimisąiwżadensposóbniesąspersonalizowane.http://www.gigablast.com

• Lycostojednaznajstarszychwyszukiwarek,którapo-wstaław1994roku.Wdrugiejpołowielat90.XXw.Lycosbyłprawdziwągwiazdąświatowegointernetu.Narzędziemaopcjewyszukiwaniaobrazów,video,aktualności,produktówipogody.W2000rokuLycospołączyłsięzTerraNetworks.http://www.lycos.com

Podsumowując,najkrócejinajprościejmożnapowie-dzieć,żeplagiatemjestpodpisaniesięswoimimienieminazwiskiempodcudzymutworem,czylitaknapraw-dęjesttonaruszenieprawaautorskiego.Niemazna-czenia,jakwielkifragmentutworuskopiujemy.Więcej,wykorzystanieczyjegośpomysłu,bezwykazania jegoautora,wbibliografiizałącznikowejteżjestplagiatem.Cozatemrobić,żebytegouniknąć?Jaknapisaćpracędyplomową,którajestrodzajempracyodtwórczejiniepopełnićprzywłaszczenia?Odpowiedźjestbardzopro-sta.Podczaspisaniapracdyplomowychtrzebabardzoskrupulatnie irozsądniekorzystaćz innychutworów:poprzezichodpowiedniezaznaczaniewtekście,atakżepoprzezpodanieichźródła.Dodatkowonależybardzorzetelniepodaćinformacjęowykorzystanejliteraturzewbibliografiizałącznikowejiwszystkobędziede lege ar-tis.Winnymprzypadkubędzietoewidentnenaruszenieprawaautorskiego.

Aterazkilkasłówotym,wjakisposóbcytowaćróżneutworywswoichpracachdyplomowych.Zacznij-myodtego,żecytowaćfragmentyinnychpracmożna,anawettrzeba,zwłaszczawpracachdyplomowych(li-cencjackich,magisterskich),któresąpewnegorodzajusprawdzeniemumiejętnościdyplomantówwposzukiwa-niuiwykorzystaniuliteraturyprzedmiotu,potwierdzają-cejichsamodzielnerozwiązanieceluteoretycznegolubpraktycznego.Tymbardziej,żewprzepisachodozwolo-nymużytkupublicznymjestprzyzwolenienaprzytacza-niefragmentówrozpowszechnionychutworów.Zgod-niezzapisemwUstawie o prawach autorskich i prawach pokrewnychzwszystkichutworówmożnakorzystaćwgranicachdozwolonegoużytku.Art.34Ustawy o pra-wie autorskim i prawach pokrewnych zawierastwierdzenie:„Możnakorzystaćzutworówwgranicachdozwolonegoużytkupodwarunkiemwymienieniatwórcyiźródła”7.Jednakcytowaniepodlegateżpewnymograniczeniom.Przedewszystkimużyciecytatumusibyćuzasadnionetakimicelamijakpolemikaczywyjaśnienie(art.29pr.aut.).Cytatyniemogązdominowaćpracy.Powinnyza-chowaćswojąpomocnicząfunkcjęwstosunkudonasze-goutworu.Dodatkowocytatwtekściemusibyćodpo-wiedniooznaczony(kursywą,cudzysłowem)iopatrzonyprzypisemzinformacjąoautorzeorazźródlecytowa-negofragmentu,wjednoznacznysposóbidentyfikują-cymutwór,któregofragmentzostałzacytowany.Zasa-dyopisuróżnychdokumentówzawieranormaPN-ISO690:2012Informacja i dokumentacja: Wytyczne opracowania przypisów bibliograficznych i powołań na zasady informacji.

Abywspomócpracęstudentówiustrzecichprzedkonsekwencjamiplagiatu,publikowanychjestwielepo-radnikówdotyczącychpisaniapracdyplomowychczysemestralnych.UżytkownicyBibliotekiGłównejWATmogąznaleźćwnaszychzbiorachkilkanaścietegotypupozycji.Poniżejprzykładowetytuły:

• ZenderowskiRadosław,Praca magisterska – licencjat: przewodnik po metodologii pisania i obrony pracy dyplo-mowej,Warszawa2017;

• MajchrzakJadwiga,MendelTadeusz,Metodyka pisa-nia prac magisterskich i dyplomowych: poradnik pisania prac promocyjnych oraz innych opracowań naukowych

7 Dz.U. 1994 nr 24 poz. 83, http://prawo.sejm.gov.pl/isap.nsf/

DocDetails.xsp? id=WDU19940240083 [dostęp 3.12. 2018].

wraz z przygotowaniem ich do obrony lub publikacji,Poznań2009;

• KucBolesław,Rafał,PaszkowskiJerzy,Metody i tech-niki pisania prac dyplomowych (na studiach licencjackich, magisterskich, podyplomowych): poradnik dla studentów Wyższej Szkoły Finansów i Zarządzania w Białymstoku,Białystok2009;

• GambarelliGianfranco,ŁuckiZbigniew, Jak przygo-tować pracę dyplomową lub doktorską: wybór tematu, pisanie, prezentowanie, publikowanie,Kraków2011;

• PawlikKazimierz,ZenderowskiRadosław,Dyplom z Internetu: jak korzystać z Internetu pisząc prace dy-plomowe?Warszawa2010;

• BarbaraZbroińska,Piszę pracę licencjacką i magister-ską: praktyczne wskazówki dla studenta,Kielce2005.

Podkreślićtrzebarazjeszcze,żeabyniezostaćpo-sądzonymoplagiat,należykażdycytatopisaćprzypisemodsyłającymdodokumentuźródłowego.

WraziejakichkolwiekwątpliwościzapraszamydoBi-bliotekiGłównejWAT,pracownicyOśrodkaInformacjiNaukowejpomogąwtworzeniuprzypisówibibliografiizałącznikowej:książki,fragmentuksiążki,artykułuzcza-sopisma,dokumentówelektronicznych,bazdanychipro-gramówkomputerowych.

Netografia:1. Na czym polega plagiat i kiedy do niego dochodzi?[online].

https://poradnikprzedsiebiorcy.pl/-plagiat-a-co-to--jest-wlasciwie[dostęp3.12.2018].

2. Pojęcie i rodzaje plagiatu[online].http://lexplay.pl/ar-tykul/prawo_autorskie/pojecie_i_rodzaje_plagiatu[dostęp3.12.2018].

3. Prawo w kulturze: przewodnik po prawie autorskim [online].http://www.legalnakultura.pl/pl/prawo-w-kulturze/b-przewodnik-b-po-prawie-autorskim/pla-giat[dostęp3.12.2018].

4. Plagiat,WielkaEncyklopediaPWN,2004[on-line].https://plagiat.pl/blog/2018/04/12/10-prostych-sposobow-jak-nie-popelnic-plagiatu[dostęp3.12.2018].

5. Plagiat: krótki kurs własności intelektualnej [onli-ne].https://prawokultury.pl/kurs/plagiat [dostęp3.12.2018].

6. Szkolenia z obsługi JSA[online].https://www.opi.org.pl/Szkolenia-z-obslugi-JSA.html[dostęp3.12.2018].

7. Ustawa o prawie autorskim i prawach pokrewnych[onli-ne].http://prawo.sejm.gov.pl/isap.nsf/DocDetails.xsp?id=WDU19940240083[dostęp3.12.2018].

Mariola NawrockaIwona Piwońska

GŁOS AKADEMICKI 1/2019

BIBLIOTEKA

40 SPIS TREŚCI

Fot.http://gs.statcounter.com

• Seznamtonajwiększawyszukiwarkaunaszychpo-łudniowychsąsiadów.CzeskawyszukiwarkaiportalodlatskuteczniekonkurujezwyszukiwarkąGoogle.Posiadaprostewyszukiwaniezaawansowane.Nada-jesięgłówniedoszukaniainformacjiwjęzykucze-skimisłowackim.https://www.seznam.cz

• Yandextonajwiększarosyjskawyszukiwarkaprze-znaczonagłównienarynekrosyjski,ukraiński,bia-łoruski.StronagłównaYandex.runieposiadawer-sjianglojęzycznej,alehasłamożnadowyszukiwarkiwpisywaćwdowolnymjęzyku.Wynikisąwyszuki-wanewjęzykurosyjskim.Yandexposiadawiększo-ścioweudziaływrynkuwyszukiwarekwRosjiiGo-oglejeszczeichniepokonał.Wyszukiwarkaposiadaopcjęwyszukiwaniaobrazów,produktów,map,videooraznowości.NatomiastwyszukiwarkaYandex.comprzeznaczonajestdoprzeszukiwaniazasobówanglo-języcznychinanienastawionesąwynikiwyszukiwa-nia,bezwzględunaużytyjęzyk.http://www.yandex.ruhttps://yandex.com

• Yahoo!topierwszafirma,któradziękistworzeniuwłasnejwyszukiwarkiinternetowejodniosłaglobal-nysukces.Rozwiązaniepojawiłosięnarynkuw1994rokuiokazałosiękamieniemmilowymideklasacjąkonkurencji.OdchwilidebiutuYahoo!(wcześniejznanegojakoJerryandDavid’sGuidetotheWorldWideWeb)internauciorazkolejniproducenciwie-dzielijuż,wjakimkierunkumapodążaćrozwójwy-szukiwarekinternetowych.Zmieniająsięalgorytmyczyzasadypozycjonowanialinków,alezasadazostajeniezmienna.Wspecjalnympaneluwystarczywpisać

słowo(lubsłowa)kluczowe,anastępnie,wułamkusekundy,otrzymujemywynikiwyszukiwania.https://www.yahoo.com

Niezależnieodtego,jakiejwyszukiwarkiużyjemy,na-leżypamiętać,żepodczaswyszukiwaniawartoposługiwaćsięoperatoramiBoole’a(nazwapochodziodmatematy-kaGeorgeBoole’a).Wyszukiwanietopoleganałączeniusłówoperatoramilogicznymi:AND,OR,NOT.Kryte-riawyszukiwanianiemusząkoniecznieskładaćsiętylkozdwóchwyrazówioperatora.Wjednymwyszukiwaniumożnaużyćkilkuoperatorów.

Wnastępnymartykulezaprezentowanezostanąna-ukowewyszukiwarkiinternetowe.

Netografia:1. Babik,W.,O natłoku informacji i związanym z nim prze-

ciążeniu informacyjnym,[online]http://www.ktime.up.krakow.pl/ref2010/babik.pdf[dostęp3.12.2018].

2. Sobierajski,T.,Najpopularniejsze wyszukiwarki inter-netowe w Polsce i na Świecie,[online]https://www.widzialni.pl/blog/najpopularniejsze-wyszukiwarki-internetowe-w-polsce-i-na-swiecie[dostęp3.12.2018].

3. Wyszukiwarka internetowa inna niż Google – 10 alterna-tywnych propozycji,[online]https://www.infobroker-ka.pl/10-alternatyw-dla-google[dostęp03.12.2018].

4. Wyszukiwarki internetowe – historia rozwoju i przyszłość (cz. 3) – Yahoo,[online]https://poradnikprzedsiebior-cy.pl/-wyszukiwarki-internetowe-historia-rozwoju-i-przyszlosc-cz-3-yahoo[dostęp3.12.2018].

Mariola NawrockaIwona Piwońska

NajpopularniejszewyszukiwarkiwPolsce(wghttp://gs.statcounter.com–wrzesień2018)

GŁOS AKADEMICKI 1/2019

BIBLIOTEKA

40 SPIS TREŚCI

Fot.http://gs.statcounter.com

• Seznamtonajwiększawyszukiwarkaunaszychpo-łudniowychsąsiadów.CzeskawyszukiwarkaiportalodlatskuteczniekonkurujezwyszukiwarkąGoogle.Posiadaprostewyszukiwaniezaawansowane.Nada-jesięgłówniedoszukaniainformacjiwjęzykucze-skimisłowackim.https://www.seznam.cz

• Yandextonajwiększarosyjskawyszukiwarkaprze-znaczonagłównienarynekrosyjski,ukraiński,bia-łoruski.StronagłównaYandex.runieposiadawer-sjianglojęzycznej,alehasłamożnadowyszukiwarkiwpisywaćwdowolnymjęzyku.Wynikisąwyszuki-wanewjęzykurosyjskim.Yandexposiadawiększo-ścioweudziaływrynkuwyszukiwarekwRosjiiGo-oglejeszczeichniepokonał.Wyszukiwarkaposiadaopcjęwyszukiwaniaobrazów,produktów,map,videooraznowości.NatomiastwyszukiwarkaYandex.comprzeznaczonajestdoprzeszukiwaniazasobówanglo-języcznychinanienastawionesąwynikiwyszukiwa-nia,bezwzględunaużytyjęzyk.http://www.yandex.ruhttps://yandex.com

• Yahoo!topierwszafirma,któradziękistworzeniuwłasnejwyszukiwarkiinternetowejodniosłaglobal-nysukces.Rozwiązaniepojawiłosięnarynkuw1994rokuiokazałosiękamieniemmilowymideklasacjąkonkurencji.OdchwilidebiutuYahoo!(wcześniejznanegojakoJerryandDavid’sGuidetotheWorldWideWeb)internauciorazkolejniproducenciwie-dzielijuż,wjakimkierunkumapodążaćrozwójwy-szukiwarekinternetowych.Zmieniająsięalgorytmyczyzasadypozycjonowanialinków,alezasadazostajeniezmienna.Wspecjalnympaneluwystarczywpisać

słowo(lubsłowa)kluczowe,anastępnie,wułamkusekundy,otrzymujemywynikiwyszukiwania.https://www.yahoo.com

Niezależnieodtego,jakiejwyszukiwarkiużyjemy,na-leżypamiętać,żepodczaswyszukiwaniawartoposługiwaćsięoperatoramiBoole’a(nazwapochodziodmatematy-kaGeorgeBoole’a).Wyszukiwanietopoleganałączeniusłówoperatoramilogicznymi:AND,OR,NOT.Kryte-riawyszukiwanianiemusząkoniecznieskładaćsiętylkozdwóchwyrazówioperatora.Wjednymwyszukiwaniumożnaużyćkilkuoperatorów.

Wnastępnymartykulezaprezentowanezostanąna-ukowewyszukiwarkiinternetowe.

Netografia:1. Babik,W.,O natłoku informacji i związanym z nim prze-

ciążeniu informacyjnym,[online]http://www.ktime.up.krakow.pl/ref2010/babik.pdf[dostęp3.12.2018].

2. Sobierajski,T.,Najpopularniejsze wyszukiwarki inter-netowe w Polsce i na Świecie,[online]https://www.widzialni.pl/blog/najpopularniejsze-wyszukiwarki-internetowe-w-polsce-i-na-swiecie[dostęp3.12.2018].

3. Wyszukiwarka internetowa inna niż Google – 10 alterna-tywnych propozycji,[online]https://www.infobroker-ka.pl/10-alternatyw-dla-google[dostęp03.12.2018].

4. Wyszukiwarki internetowe – historia rozwoju i przyszłość (cz. 3) – Yahoo,[online]https://poradnikprzedsiebior-cy.pl/-wyszukiwarki-internetowe-historia-rozwoju-i-przyszlosc-cz-3-yahoo[dostęp3.12.2018].

Mariola NawrockaIwona Piwońska

NajpopularniejszewyszukiwarkiwPolsce(wghttp://gs.statcounter.com–wrzesień2018)