استاندارد ملي ايران

جمهوري اسالمي ايرانIslamic Republic of Iran

ISIRI

2685 مؤسسه استاندارد وتحقيقات صنعتي ايران 2685

Institute of Standards and Industrial Research of Iran 1st.revision تجديدنظر اول

هاي آزمون روش -آب ميوه ها

Fruit juices – Test methods

و تحقيقات صنعتي ايران استانداردة مؤسس 14155-6139: پستي صندوق، 1294، پالك جنوبي ميدان ونك ضلعخيابان وليعصر، - تهران 88879461-5 :تلفن

88887103و 88887080: دورنگار 31585- 163صندوق پستي صنعتي، شهر - كرج ) 0261(2806031 -8 :تلفن

)0261( 2808114: دورنگار standard@isiri.org.ir :پيام نگار

www.isiri.org: گاهوب )0261( 2818787 :دورنگار، ) 0261( 2818989 :تلفن، فروش بخش

ريال 3375 : بها

Institute of Standards and Industrial Research of IRAN Central Office: No.1294 Valiaser Ave. Vanak corner, Tehran, Iran

P. O. Box: 14155-6139, Tehran, Iran Tel: +98 (21) 88879461-5

Fax: +98 (21) 88887080, 88887103 Headquarters: Standard Square, Karaj, Iran

P.O. Box: 31585-163 Tel: +98 (261) 2806031-8

Fax: +98 (261) 2808114 Email: standard @ isiri.org.ir

Website: www.isiri.org Sales Dep.: Tel: +98(261) 2818989, Fax.: +98(261) 2818787

Price: 3375 Rls.

خدا نامبه ايران صنعتي تحقيقات و استاندارد مؤسسة با آشنايي

و اسـتاندارد مؤسسـة مقـررات و قـوانين اصالح قانون 3مادة يك بند موجب به ايران صنعتي تحقيقات و استاندارد مؤسسة نشـر و تـدوين تعيـين، وظيفـه كـه اسـت كشـور رسـمي مرجـع تنهـا 1371 مـاه بهمن مصوب ايران، صنعتي تحقيقات

.دارد عهده به را ايران) رسمي(استانداردهاي ملي و مراكـز نظـران صـاحب *كارشناسـان مؤسسـه از مركـب فني هاي كميسيون در مختلف هاي حوزه در استاندارد تدوين

بـه توجـه بـا و ملـي مصالح با همگام وكوششي شود مي انجام مرتبط و آگاه اقتصادي و توليدي پژوهشي، مؤسسات علمي،-مصرف توليدكنندگان، شامل نفع، و حق صاحبان منصفانة و آگاهانه مشاركت از كه است تجاري و يدي، فناوريتول شرايط

مـي حاصـل دولتـي غيـر و دولتي هاي سازمان نهادها، تخصصي، و علمي مراكز كنندگان، وارد و كنندگان، صادركنندگان ارسـال مربوط فني هاي كميسيون اعضاي و نفع ذي عمراج به نظرخواهي براي ايران ملي نويس استانداردهاي پيش .شود استاندارد عنوان به تصويب صورت در و طرح رشته آن با مرتبط ملي كميتة در پيشنهادها و نظرها از دريافت پس و شودمي .شود مي منتشر و ايران چاپ )رسمي( مليكنند مي تهيه شده تعيين ضوابط رعايت با نيز ذيصالح و مند عالقه هاي سازمان و مؤسسات كه استانداردهايي نويس پيش

بـدين ترتيـب، .شـود مـي منتشـر و چـاپ ايران ملي استاندارد عنوان به تصويب، درصورت و بررسي و طرح ملي دركميتةملـي كميتـة در و تدوين 5 شمارة ايران ملي استاندارد در شده نوشته مفاد اساس بر كه شود مي تلقي ملي استانداردهايي

.باشد رسيده تصويب به دهدمي تشكيل استاندارد مؤسسه كه مربوط دارداستانالمللـي بـين كميسـيون 1(ISO)استاندارد المللي بين سازمان اصلي اعضاي از ايران صنعتي تحقيقات و استاندارد مؤسسة

كميسـيون 4رابـط تنهـا بـه عنـوان و است (OIML)3 قانوني شناسي اندازه المللي بين سازمان و (IEC)2الكتروتكنيك و كلـي شـرايط بـه توجـه ضـمن ايران ملي استانداردهاي تدوين در .كند مي فعاليت كشور در (CAC)5 كدكس غذايي

-مـي گيـري بهـره بينالمللي استانداردهاي و جهان صنعتي و فني علمي، پيشرفتهاي آخرين از كشور، خاص هاي نيازمندي .شود

مصـرف از حمايـت بـراي قانون، در شده بيني پيش موازين رعايت با تواند مي اناير صنعتي تحقيقات و استاندارد مؤسسة و محيطـي زيسـت مالحظـات و محصـوالت كيفيـت از اطمينان حصول عمومي، و فردي ايمني و سالمت كنندگان، حفظ

تصـويب اب وارداتي، اقالم يا / و ر كشو داخل توليدي محصوالت براي را ايران ملي استانداردهاي از اجراي بعضي اقتصادي، اجراي كشور، محصوالت براي المللي بين بازارهاي حفظ منظور به تواند مي مؤسسه . نمايد استاندارد، اجباري عالي شوراي

از كننـدگان اسـتفاده بـه بخشيدن اطمينان براي همچنين . نمايد اجباري را آن بنديو درجه صادراتي كاالهاي استاندارد كيفيت مديريت هاي سيستم صدورگواهي و مميزي بازرسي، آموزش، مشاوره، در زمينة فعال ؤسساتم و زمانها سا خدمات

گونـه ايـن اسـتاندارد مؤسسـة ، سـنجش وسـايل )واسنجي(كاليبراسيون و مراكز ها آزمايشگاه محيطي،زيست مديريت و الزم، شـرايط احـراز صـورت در و كنـد مـي ارزيـابي ايران تأييد صالحيت نظام ضوابط اساس بر را مؤسسات و ها سازمان

كاليبراسـيون يكاهـا، المللـي بين دستگاه ترويج .كند نظارت مي آنها عملكرد بر و اعطا ها آن به صالحيت تأييد گواهينامة ايران ملي استانداردهاي سطح ارتقاي براي تحقيقات كاربردي انجام و گرانبها فلزات عيار تعيين سنجش، وسايل )واسنجي( .است مؤسسه اين وظايف يگرد از

ايران صنعتي تحقيقات و استاندارد موسسة *

1- International organization for Standardization 2 - International Electro technical Commission 3- International Organization for Legal Metrology (Organization International de Metrology Legal) 4 - Contact point 5 - Codex Alimentarius Commission

استاندارد فني تدوين كميسيون

”هاي آزمون روش -آب ميوه ها“ )تجديد نظر اول(

يا نمايندگي/سمت و :رئيس -موسسه استاندارد و تحقيقات صنعتي ايران هاشمه ، منزوي

اداره كل نظارت بر اجراي استاندارد )ليسانس شيمي(

:دبير -موسسه استاندارد و تحقيقات صنعتي ايران ، معصومه محمودي ميمند

نظارت بر اجراي استاندارد كل اداره ) فوق ليسانس سم شناسي( )اسامي به ترتيب حروف الفبا( : عضاا

-موسسه استاندارد و تحقيقات صنعتي ايران احمدي، ناديا پژوهشكده غذايي و كشاورزي )فوق ليسانس شيمي دريا(

صنايع آشاميدني بلكا شرقشركت مهدي، آذرآئين )مهندسي شيميانس ليس(

اداره كل استاندارد و تحقيقات صنعتي استان يزد مجتبي، اكرم زاده اردكاني )شيمي تجزيهليسانس فوق (

كنندگان توليدسازمان حمايت از حقوق امامي، ضياء الدين كنندگانو مصرف )فوق ليسانس مهندسي صنايع غذايي(

شركت كشت و صنعت تكدانه پاشايي، عليرضا )ليسانس صنايع غذايي(

–وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشكي پورمقيم، مژگان زمايشگاههاي كنترل غذا و دارواداره كل آ) فوق ليسانس علوم بهداشتي در تغذيه(

اداره كل استاندارد و تحقيقات صنعتي استان يزد زهرا، توكليان اردكاني )شيميليسانس (

شركت صنايع غذايي نفيسا جاني، مينا )صنايع غذايي علوم و ليسانس(

شركت گوهرنوش دادور، هومن

)ليسانس صنايع غذايي(

شهد كوهرنگشركت بهنام ،رحيمي )شيميليسانس (

-موسسه استاندارد و تحقيقات صنعتي ايران محمد علي ، رشيد نيا ره كل نظارت بر اجراي استاندارد ادا )ديپلم(

شركت روحي و همكاران روحي الله، محمد )فوق ليسانس صنايع غذايي(

اداره كل –وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشكي پور، نيرهزكي نظارت بر موادغذايي، آشاميدني، آرايشي و بهداشتي )ليسانس علوم تغذيه(

-موسسه استاندارد و تحقيقات صنعتي ايران شريعتي، منيژه دفتر امور تدوين استاندارد )ليسانس علوم تغذيه(

انشركت ناراير ، سعيد صادقي )ليسانس صنايع غذايي(

شركت آفتاب اروميه اسپوتا عباسيان آذر، مسعود )ليسانس صنايع غذايي(

شركت پاكبان غفاري امام، مريم )ليسانس صنايع غذايي(

- موسسه استاندارد و تحقيقات صنعتي ايران ، سميه كامران اداره كل نظارت بر اجراي استاندارد )ليسانس تغذيه(

كشت و صنعت ماريانشركت فاطمه، موحد )ميكروبيولوژيليسانس (

شركت سيب تاكمحمدحسين نيك انديش، )ليسانس ميكروبيولوژي( اداره كل استاندارد و تحقيقات صنعتي استان تهرانك بين، حميده ني

)فوق ليسانس علوم بهداشتي در تغذيه(

- موسسه استاندارد و تحقيقات صنعتي ايران نيكخو، ناديا پژوهشكده غذايي و كشاورزي )فوق ليسانس بيوشيمي(

نوش ايرانشركت ليال، هوشيار )ليسانس صنايع غذايي(

و

فهرست مندرجات صفحه عنوان

ج آشنايي با موسسه استاندارد

د كميسيون فني تدوين استاندارد

ي پيش گفتار

1 هدف 1

1 دامنه كاربرد 2

1 مراجع الزامي 3

2 اصطالحات و تعاريف 4

2 يا واكنشگرها/ و مواد 5

2 آزمايهسازيآماده 6

3 آزمونهايروش 7

3 هاي حسيويژگيآزمون 1- 7

3 مواد خارجيآزمون 7-2

3 شن و خاكآزمون 1- 7-2

4 حشراتآزمون 2- 2- 7

4 دانه و پوستآزمون 3- 2- 7

5 پري ظرفآزمون 7-3

5 گوشت ميوهآزمون 4- 7

6 )چگالي(وزن مخصوص آزمون 5- 7

6 متريروش پيكنو 1- 7-5

روش دانسيومتري 2- 5- 7

7

فهرست مندرجاتادامه

صفحه عنوان

7 )درجه سلسيوس20بريكس در( بمواد جامد محلول در آ آزمون 7-6

7 كتومتريروش رفر 1- 6- 7

8 )عصاره خشك(مواد جامد كل آزمون 7- 7

9 خاكسترآزمون 7-8

10 قليائيت خاكستر آزمون 9- 7

7 -10 pH 10

11 اسيديته كلآزمون 7-11

11 روش پتانسيومتري 1- 7-11

11 )عيار سنجي(روش تيتراسيون 2- 11- 7

12 د فرمالينعدآزمون 7-12

14 قندآزمون 7-13

14 آزمون اصول 1- 13- 7

14 شناساگرها/ مواد 2- 13- 7

15 وسايل 3- 7-13

16 )تعيين فاكتور فهلينگ(استاندارد نمودن محلول فهلينگ 4- 13- 7

17 قند قبل از هيدروليز روش انجام آزمون 5- 13- 7

17 قند كلروش انجام آزمون 6- 7-13

18 ساكارزازه گيريروش اند 7- 7-13

الكل اتيليك آزمون 14- 7

18

فهرست مندرجاتادامه

صفحه عنوان

20 تاننآزمون 7-15

22 هيدروكسي متيل فورفورالآزمون 7-16

24 )اسانس روغني(هاي فرارروغن آزمون 17- 7

24 )دي اكسيد گوگرد(انيدريد سولفوروآزمون 7-18

24 )كوربيكاسيد اس(ويتامين ثآزمون 7-19

24 اسيديته فرار آزمون 20- 7

25 فعاليت آنزيمي آزمون 21- 7

26 فلزات كم مقدار 7-22

پيش گفتاراين استاندارد بر اساس . تهيه شد 1365نخستين بار در سال "هاي آزمون روش -آب ميوه ها " استاندارد

اولين هاي مربوط برايي ايران و تاييد كميسيونارد و تحقيقات صنعتط موسسه استاندو بررسي توس پيشنهادهاي رسيده استاندارد خوراك و فرآورده هاي كشاورزيكميته ملي هفتصد و پانزدهمين اجالسبار مورد تجديدنظر قرار گرفت و در

استاندارد و تحقيقات قانون اصالح قوانين و مقررات موسسه 3اينك به استناد بند يك ماده .تصويب شد 19/12/86مورخ . بـه عنـوان استـانـدارد ملي ايران منتشر مي شود 1371صنعتـي ايـران مصوب بهمـن ماه

هاي ملي و جهاني در زمينه صنايع، علوم و خدمات، براي حفظ همگامي و هماهنگي با تحوالت و پيشرفتشنهادي كه براي اصالح و تكميل استانداردهاي ملي ايران در مواقع لزوم تجديد نظر خواهد شد و هر پي

. مورد توجه قرار خواهد گرفت در كميسيون فني مربوطتجديد نظر هنگام دارد ارائه شوداين استان . استفاده كرد استاندانداردهاي ملي ايرانبنابراين بايد همواره از آخرين تجديد نظر

.شودمي 1373سال : 2685اين استاندارد جايگزين استاندارد ملي ايران :به شرح زير است اين استاندارد مورد استفاده قرار گرفته هيهتمنابع و ماخذي كه براي

"جاتميوههاي آزمون آبروش " 1373سال : 2685استاندارد ملي ايران شماره - 1 "هاي آزمون شيمياييروش –هاي گازدار نوشابه " 1381سال : 1249شماره استاندارد ملي ايران - 2 "روش آزمون –تعيين اسيديته –هاي ميوه و سبزي فرآورده " 1382سال : 373 شماره رد ملي ايراناستاندا - 3روش آزمون اندازه گيري ميزان فرم آلدئيد موجود در فرمالين " 1374سال : 3555 شماره استاندارد ملي ايران - 4

"صنعتي

5 - Dr.william Horwitz, Dr.George W.Latimer, official methods of analysis of the association of official analytical chemists, 18 th ed, 2005.

6 - Ronald S.Kirk, Ronald sawyer, Pearson,s composition and analysis of foods, 1997.

7 - Fruit and vegetable preservation principles and practices, 3rd ed, 1994.

8 - S.Ranganina, Hand book of analysis and quality control for fruit and vegetable

products, second ed.1986.

هاي آزمونروش -هاميوه آب

هدف 1

.باشدها ميميوههاي آزمون آبهدف از تدوين اين استاندارد، تعيين روش دامنه كاربرد 2

و 5اي، نوشيدني ميوه4، پوره ميوه3، نكتار ميوه2، آب ميوه تغليظ شده1ميوهاين استاندارد در مورد انواع آب .كاربرد دارد 6شربت

الزاميمراجع 3

ها ارجاع داده شده به آن ملي ايران مدارك الزامي زير حاوي مقرراتي است كه در متن اين استانداردصورتي كه به در . شودمحسوب ميملي ايران بدين ترتيب آن مقررات جزئي از اين استاندارد . است

ظر اين ي بعدي آن مورد نها و تجديدنظرهامدركي با ذكر تاريخ انتشار ارجاع داده شده باشد، اصالحيهها ارجاع داده شده است، در مورد مداركي كه بدون ذكر تاريخ انتشار به آن .استاندارد ملي ايران نيست

.ها مورد نظر استهاي بعدي آنهمواره آخرين تجديدنظر واصالحيه :استفاده از مراجع زير براي اين استاندارد الزامي است

هاي آزمون آب براي مصارف آزمايشگاهيها و روشويژگي ،1728 شماره استاندارد ملي ايران 3-1 روش آزمون -، رنگ هاي افزودني قطراني در مواد خوراكي2634استاندارد ملي ايران شماره 3-2نمونه برداري از فرآورده هاي كشاورزي بسته بندي شده كه ،2836 شماره استاندارد ملي ايران 3-3

مصرف غذايي دارند هاها و سبزي، روش اندازه گيري دي اكسيد گوگرد در آب ميوه4308 شماره استاندارد ملي ايران 3-4گيري اسيد اندازه –ها هاي آنها و فرآوردهها و سبزيميوه، 5609شماره استاندارد ملي ايران 3-5

روش متداول - ) ويتامين ث(اسكوربيك روش - هاي روغني تعيين اسانس -هاي آن مركبات و فرآورده ،8688 شماره استاندارد ملي ايران 3-6

آزمون مرجع

1- Fruit juice 2- Concentrated fruit juice 3- Fruit nectar 4- Fruit puree 5- Fruit drink 6- Syrup

–گيري سرب، كادميوم، مس، آهن، روي اندازه -مواد غذايي ،9265 شماره استاندارد ملي ايران 3-7 روش طيف سنجي جذب اتمي

روش طيف - ميزان قلع گيري اندازه -مواد غذايي كنسرو شده ،9266 شماره استاندارد ملي ايران 3-8 سنجي جذب اتمي

ريفاو تعات اصطالح 4

:رودريف زير به كار مياتع و اتاصطالح ،در اين استاندارد 4-1 1آزمايه

برداري نمونه "2836شماره برداري مطابق استاندارد ملي ايران اي است كه طبق ضوابط نمونهنمونههاي ، از نمونه آزمايشگاهي براي آزمون"كه مصرف غذايي دارندبندي شده هاي كشاورزي بستهفرآورده

.شودمختلف آماده مي 4-2 2ونهآزم

كه براي انجام يك آزمون به صورت حجمي يا وزني برداشت ) 1-4مطابق بند (ني از آزمايه يمقدار مع .شودمي يا واكنشگرها/ومواد 5 .از نوع درجه آزمايشگاهي باشند استفاده بايدكليه مواد شيميايي مورد 1- 5 1728 شماره مطابق استاندارد ملي ايران 2ها بايد آب مقطر درجه آب مصرفي براي كليه آزمون 2- 5 .باشد "هاي آزمون آب براي مصارف آزمايشگاهيها و روشويژگي " آزمايه سازيآماده 6اي مجهز به در پوش منتقل و در جاي اصله پس از دريافت، به ظرف مخصوص شيشهنمونه را بالف 6-1

هاي الكل اتيليك، اسيديته كل، براي جلوگيري از تاثير عمل تخمير، آزمون. داري كنيدخنك نگهبراي تعيين قندهاي قبل و بعد از هيدروليز . اسيدهاي فرار، باقيمانده خشك و قند را بالفاصله انجام دهيد

توان مقداري از نمونه را وزن كرده با افزودن محلول استات سرب براي مدت چند روز بدون تخمير يم . داري نمودنگه

.گذاري شوندهايي كه به آن استات سرب اضافه شده بايد عالمتاي سمي است و نمونهاستات سرب ماده - يادآوري

1- Test sample 2- Test portion (specimen)

از روي پنبه يا كاغذ صافي با استفاده ط شود وآزمون، نمونه را خوب تكان دهيد تا مخلو در حين 6-2 .با مش درشت به طوري كه سريع صاف شود، صاف كنيد

آزمون هايروش 7 هاي حسيويژگي آزمون 7-1 .باشدهاي حسي شامل رنگ، عطر و طعم ميويژگيآزمون

روش ارزيابي 7-1-1روز پياپي 5درجه سلسيوس است به مدت 10ود ليتر آزمونه كه درجه حرارت آن حدميلي 25 7-1-1-1

نفر ارزياب قرار گيرد تا نظرات خود را در فرم پيوست الف در ستون امتياز عالمت گذاري 5تا 3در اختيار .كنند

.روز متوالي محاسبه گردد 5جمع امتيازات ارزيابان در 7-1-1-2در غير . باشد 100امتياز بر مبناي 80يد كميته مجموع امتيازات پس از پايان دوره ارزيابي با 7-1-1-3

.هاي حسي فرآورده، غيرقابل قبول استاين صورت ويژگيهاي سني مختلف باشند و نسبت به مصرف فرآورده حساسيت خاصي ها و گروهبايد از جنسگروه ارزيابان - 1يادآوري

.نداشته باشنددن مواد غذايي و استعمال دخانيات حداقل راست و ارزيابان بايد از خوصبح 11تا 9زمان ارزيابي بين ساعت -2يادآوري

.نيم ساعت قبل از آزمون خودداري كنند .هر ارزياب بايد به صورت محرمانه ، مجزا و به دور از هر گونه اعمال نظر به انجام آزمون بپردازد -3يادآوري

افزودني قطراني هايرنگ" 2634 شماره يرانگيري كمي رنگ بايد مطابق استاندارد ملي ااندازه 7-1-2 .انجام شود "در مواد خوراكي

مواد خارجي آزمون 7-2 شن و خاك 7-2-1 مواد 7-2-1-1 تتراكلروركربن 7-2-1-1-1 وسايل 7-2-1-2 درجه سلسيوس 70آون 7-2-1-2-1 ليتريميلي 100بشر 7-2-1-2-2 ساعت شيشه 7-2-1-2-3 با مش ريز صافيغذ كا 7-2-1-2-4 شيشه اي قيف 7-2-1-2-5

روش انجام آزمون 7-2-1-3ليتر تتراكلروركربن ميلي 40. منتقل كنيدليتري ميلي 100يك بشر بهگرم آزمونه يكنواخت شده را 10

يك . روي آن يك شيشه ساعت قرار دهيد و بگذاريد حداقل به مدت دو ساعت بماند. به آن اضافه كنيدكاغذ صافي را روي قيف قرار دهيد و محلول را از آن عبور . صافي با مش بسيار ريز را وزن كنيد كاغذدرجه سلسيوس خشك كنيد و پس از رسيدن به وزن 70سپس كاغذ صافي را در آون با دماي . دهيد

به صافي را از وزن كاغذ صافي و شن و خاك كم كنيد تا وزن شن و خاكوزن كاغذ. كنيد ثابت، توزين .دست آيد

حشرات آزمون 7-2-2 مواد 7-2-2-1 روغن كرچك 7-2-2-1-1 درجه 96الكل اتيليك 7-2-2-1-2 گرم مقطرآب 7-2-2-1-3 وسايل 7-2-2-2 ميكروسكوپ 7-2-2-2-1 ليتريميلي 500ارلن ماير 7-2-2-2-2 بشر 7-2-2-2-3 هم زن شيشه اي 7-2-2-2-4 شيشه اي فقي 7-2-2-2-5 كاغذ صافي 7-2-2-2-6 روش انجام آزمون 7-2-2-3

ليتر روغن كرچك به آن ميلي 20و منتقل كنيدليتري ميلي 500يك ارلن ماير به ليتر آزمونه راميلي 50تا اضافه كنيددرجه سلسيوس به آن 50سپس آب مقطر با دماي حدود . افزوده و خوب مخلوط كنيد

سپس اليه . اي هم بزنيددقيقه بماند و چند بار آن را با ميله شيشه 30بگذاريد به مدت ارلن ماير پر شوددرجه شستشو دهيد تا روغن كرچك چسبيده 96ارلن ماير را با اتانول . بااليي را به يك بشر منتقل كنيد

يه از آن ال پس. دقيقه بماند 10كرده و بگذاريد سپس كمي آب مقطر گرم اضافه . به بدنه آن شسته شوددر تمام مراحل دقت كنيد كه بافت آزمونه به داخل بشر (بااليي را به محتوي داخل بشر اضافه كنيد

بشر و كناره هاي قيف و . را به وسيله قيف و كاغذ صافي، صاف كنيدمحلول داخل بشر ). منتقل نشودقرار داده، 20-30با بزرگنمايي كاغذ صافي را زير ميكروسكوپ . كاغذ صافي را به خوبي با اتانول بشوييد

.را بررسي كنيد يا همانند آن وجود يا عدم حشرات و آثار آن مثل تخم، الرو و دانه و پوست آزمون 7-2-3 وسايل 7-2-3-1 ارلن ماير 7-2-3-1-1 كاغذ صافي با مش درشت 7-2-3-1-2

روش انجام آزمون 7-2-3-2ليتر رقيق ميلي 100و آن را با آب مقطر تا حجم منتقل كنيدارلن ماير يك بهليتر آزمونه را ميلي 10

سپس كاغذ صافي را باز . خارج شود ب آن كامالتا آّ كنيدآن را با كاغذ صافي با مش درشت صاف . كنيد .كنيديا عدم دانه و پوست را تعيين وجود كرده

پري ظرف آزمون 7-3 مواد 1- 7-3 آب مقطر 1-1- 3- 7 وسايل 2- 7-3 اياستوانه مدرج شيشه 2-1- 7-3 روش انجام آزمون 3- 7-3

آن بهاي متناسب با حجم آزمايه را انتخاب كنيد و تمام آزمايه را به آرامي يك استوانه مدرج شيشهحجم را در اين دما اندازه . درجه سلسيوس برسانيد 20دماي آزمايه و استوانه مدرج را به . منتقل كنيد

حجم . پر كنيد) ليترميلي 5حدود (ظرف خالي و تميز آزمايه را با آب مقطر تا زير لبه ظرف . يدگيري كن .كنيد درجه سلسيوس اندازه گيري 20آب مقطر را در دماي

:روش محاسبه 2

1 100V

VP

×=

:كه در آن 1V ؛ليتربر حسب ميليدرجه سلسيوس 20حجم آزمايه در دماي 2V ؛ليتردرجه سلسيوس بر حسب ميلي 20حجم آب مقطر در دماي P پري ظرف بر حسب درصد. گوشت ميوه آزمون 7-4 وسايل 7-4-1 دستگاه سانتريفوژ 7-4-1-1 متر ميلي 2 مشالك با 7-4-1-2 جام آزمونروش ان 7-4-2

50دو لوله سانتريفوژ . كنيدليتر عبور دهيد و به خوبي مخلوط ميلي 2الك با سوراخ به قطر ازآزمونه را .ليتري را تا خط نشانه از آزمونه پر كنيدميلي

.ليتر باشدميلي 50هاي مدرج بايد بيشتر از ظرفيت لوله –يادآوري و عمل وراني دستگاه را مطابق جدول شماره يك تنظيم نمودهسرعت د. ها را در سانتريفوژ قرار دهيدلوله

ها را از دستگاه خارج نموده و در بعد از سانتريفوژ كردن، لوله. دقيقه ادامه دهيد 15سانتريفوژ كردن را بر حسب (مكان مناسب خود قرار دهيد و به صورت عمودي حجم مواد ته نشين شده را بخوانيد

دد حاصل را در ضريب دو ضرب نموده و آن را به عنوان درصد حجمي گوشت ميوه بيان ع). ليترميلي .كنيد

لوله سانتريفوژ طولتقريبي سانتريفوژ بر حسب تعداد دور-1جدول

1 طول لوله سانتريفوژ

)سانتي متر(25 5/37 30 5/32 35 40 5/42 45 5/47 50

1150 1175 1200 1240 1280 1330 1370 1480 1550 1630 تعداد دور در دقيقه 2

)چگالي(مخصوص وزن آزمون 7-5 ومترينروش پيك 7-5-1 مواد 7-5-1-1 محلول سولفوكروميك 7-5-1-1-1 درجه 96الكل اتيليك 7-5-1-1-2 آب مقطر 7-5-1-1-3 وسايل 7-5-1-2 پيكنومتر دماسنج دار 7-5-1-2-1 آون 7-5-1-2-2 كاتوريسد 7-5-1-2-3 روش انجام آزمون 7-5-1-3

درجه 96را با محلول سولفوكروميك يا الكل اتيليك ) ليتريميلي 50يا 25(يك پيكنومتر دماسنج دار ساعت در 3را به مدت ) اسنجبدون دم(فقط پيكنومتر . و چند مرتبه با آب مقطر بشوييد كنيدكامال تميز

.درجه سلسيوس قرار دهيد 105 ±5 دماي اون درجه 20همراه با دماسنج آن را در دماي . پيكنومتر را در دسيكاتور قرار دهيد تا سرد شود سپس

درجه 20شده با دماي پيكنومتر فوق را با آب مقطر تازه جوشيده و خنك. سلسيوس توزين كنيدر را پيكنومت. كنيدپيكنومتر را با دستمال مناسب كامال خشك نموده و آن را توزين . نيدسلسيوس پر ك

پيكنومتر را با دستمال . درجه سلسيوس پر كنيد 20آن را از آزمونه با دماي . كنيدخالي كرده و خشك .كنيد مناسب خشك نموده و آن را توزين

:روش محاسبه12

13

MMMM

P−−

=

:كه در آن 1M ؛حسب گرمدرجه سلسيوس بر 20وزن پيكنومتر خالي در دماي 2M ؛درجه سلسيوس بر حسب گرم 20وزن پيكنومتر با آب مقطر در دماي

3M ؛درجه سلسيوس بر حسب گرم 20وزن پيكنومتر با آزمونه در دماي P چگالي آزمونه نسبت به آب مقطر. متريروش دانسيو 7-5-2 وسايل 7-5-2-1 چگالي سنج 7-5-2-1-1 ليتريميلي 250استوانه مدرج 7-5-2-1-2 روش انجام آزمون 7-5-2-2

درجه 20كه معموال (ليتر آزمونه را در دماي متناسب با دماي روي چگالي سنج ميلي 250حدود نج را با دقت در ميان آن و چگالي س منتقل كنيدليتري ميلي 250يك استوانه مدرج به) سلسيوس است

سپس در يك . قرار دهيد به طوري كه چگالي سنج در محلول شناور باشد و به كناره و ته استوانه نچسبد .خط هم تراز با تقعر سطح منحني محلول، درجه را بخوانيد

.اين روش در مورد محصوالت حاوي پالپ كاربرد ندارد –يادآوري )درجه سلسيوس 20بريكس در (ل در آب مواد جامد محلو آزمون 7-6 روش رفركتومتري 1- 7-6 وسايل 1-1- 7-6 رفركتومتر 1-1-1- 7-6 آزمون انجامروش 1-2- 7-6

درجه 20سپس چند قطره آزمونه با دماي . كنيدابتدا دستگاه را با آب مقطر روي عدد صفر تنظيم پس از حذف قرار دهيد و بندي شده استسلسيوس را روي منشور رفركتومتر كه بر حسب ساكارز درجه

پراكندگي نوري و ايجاد دو بخش مساوي روشن و تاريك در صفحه نمايانگر، غلظت مواد جامد محلول در نتيجه بر حسب گرم درصد گرم نمونه بيان . درجه سلسيوس بخوانيد 20آب را بر حسب بريكس در دماي

.شودميس عدد ضريب شكست تنظيم شده باشد، بايد با مراجعه به جداول مربوطه، درصد چنان چه رفركتومتر بر اسا -1يادآوري

.ساكارز را محاسبه كردبه 00023/0درجه سلسيوس باشد بايد به ازاي هر درجه سلسيوس، مقدار 20اگر دماي آزمونه بيشتر از -2يادآوري

شد بايد به ازاي هر درجه سلسيوس، مقدار درجه سلسيوس با 20اگر دماي آزمونه كمتر از . عدد خوانده شده افزود .تا عدد واقعي غلظت محاسبه گردد از عدد خوانده شد كم كرد 00023/0

رهاي جديدي كه بر حسب غلظت باال ساخته ت، اگر از رفركتوم)كنسانتره، شربت(هاي غليظ در مورد نمونه -3يادآوري درصد وزني آن تهيه 10در غير اين صورت آزمونه بايد از محلول . اند استفاده شود نيازي به رقيق كردن نمونه نيستشده

.شود و سپس بريكس آن محاسبه گردد

)عصاره خشك(مواد جامد كل آزمون 7-7 اصول آزمون 7-7-1

اي از انواع قندها هستند در اثر حرارت زياد ها كه داراي مقدار قابل مالحظههاي آنها و فرآوردهاغلب ميوهها از آون داراي خالء گيري رطوبت يا مقدار ماده خشك آناز اين رو براي اندازه. دهندر ماهيت ميتغيي

درجه سلسيوس و با استفاده از خالء، رطوبت خود را از دست 60-70فرآورده در حرارت . شوداستفاده ميوا قرار دارد تا هنگام محفظه حاوي اسيد سولفوريك غليظ بر سر راه عبور ه در اين دستگاه يك. دهدمي

.شكستن خالء، هواي خشك وارد دستگاه شود وسايل 7-7-2 سانتي متر 7ليتر و قطر حدود ميلي 50بوته چيني يا پالتيني ته پهن به حجم 7-7-2-1 كوره الكتريكي 7-7-2-2 آون خالء 7-7-2-3 حمام آب گرم 7-7-2-4 ترازوي حساس آزمايشگاهي 7-7-2-5 دسيكاتور 7-7-2-6 روش انجام آزمون 7-7-3

درجه سلسيوس به وزن ثابت 525بوته چيني يا پالتيني تميز و خشك را در كوره الكتريكي با دماي توان قشري از سنگ پوميس را در بوته قرار داد تا نمونه در كف آن هاي غليظ ميدر مورد نمونه(برسانيد

دهيد تا خنك شود و به وسيله ترازوي حساس آزمايشگاهي سپس آن را در دسيكاتور قرار ). 1پخش شودرا ) گرم كنسانتره 2- 5گرم نكتار، 5- 10گرم آب ميوه، 10- 20(مقدار مناسب آزمونه سپس . كنيدتوزين

-در صورت نياز براي اطمينان از اين كه اليه نازكي از آزمايه در كف بوته قرار مي( به بوته منتقل كنيدسپس در آون خالء با .2و در روي حمام آب گرم قرار دهيد) كامال مخلوط كنيد بآّگيرد آن را با كمي

بوته . متر جيوه قرار دهيد تا آزمونه خشك شودميلي 250درجه سلسيوس تحت فشار كمتر از 70دماي اين عمل را تكرار كنيد تا اختالف . كنيدرا از آون خارج كرده و در دسيكاتور خنك كنيد و توزين

.ميلي گرم باشد 2زين كمتر يا مساوي دوتو :روش محاسبه

mWWW 100)( 12

3×−

= : كه در آن

1W وزن بوته خالي بر حسب گرم؛ 2W مراه مواد خشك آزمونه بر حسب گرم؛آخرين وزن بوته به ه m گرم؛ ونه بر حسبوزن نم 3W مواد جامد كل بر حسب گرم درصد گرم.

سپس با آب بشوييد تا اسيد آن از بين برود و در . ددر روي حمام آب گرم حرارت دهي) 1+4(سنگ پوميس را با اسيد سولفوريك - 1

.درجه سلسيوس حرارت دهيد 525كوره .شودهايي كه محتوي آب زياد هستند توصيه مياستفاده از حمام آب گرم براي نمونه - 2

خاكستر آزمون 7-8 مواد 7-8-1 روغن زيتون خالص 7-8-1-1 وسايل 7-8-2 سانتي متر 7ميلي ليتر و قطر حدود 50بوته چيني يا پالتيني ته پهن به حجم 7-8-2-1 كوره الكتريكي 7-8-2-2 آون 7-8-2-3 حمام آب گرم 7-8-2-4 شعله آزمايشگاهي 7-8-2-5 0001/0اهي با دقت شگترازوي حساس آزماي 7-8-2-6 دسيكاتور 7-8-2-7 روش انجام آزمون 7-8-3

درجه سلسيوس به وزن ثابت 525يك بوته چيني يا پالتيني تميز و خشك را در كوره الكتريكي با دماي سپس مقدار مناسب . كنيدبه وسيله ترازوي حساس آزمايشگاهي توزين سپس آن را خنك و. برسانيد، در روي را به بوته منتقل كنيد) گرم كنسانتره 2-5گرم نكتار، 5-10گرم آب ميوه، 10- 20 (آزمونه

درجه سلسيوس قرار دهيد تا آزمونه كامال 100سپس در آون با دماي . حمام آب گرم تبخير كنيدحاوي مواد خشك چند قطره روغن زيتون خالص بيفزاييد و روي شعله به آهستگي به بوته . خشك شود

525سپس بوته را در كوره با دماي . ور شدن آن جلوگيري كنيداز شعله. بسوزانيد تا زماني كه دود نكندبوته حاوي خاكستر را درون دسيكاتور . درجه سلسيوس قرار دهيد تا خاكستر سفيد رنگ به دست آيد

.كنيد سپس به وسيله ترازوي حساس آزمايشگاهي توزين . دهيد تا خنك شودقرار در صورتي كه خاكستر سفيد رنگ نباشد، پس از سرد شدن، خاكستر را با كمي آب مقطر مرطوب كنيد و آن –يادآوري

.را روي حمام آب خشك كنيد و مجددا در كوره قرار دهيد تا به وزن ثابت برسد

:روش محاسبهmWWW 100)( 12

3×−

= : كه در آن

1W وزن بوته خالي بر حسب گرم؛ 2W وزن بوته با خاكستر بر حسب گرم؛ m وزن نمونه بر حسب گرم؛ 3W خاكستر كل بر حسب درصد.

قليائيت خاكستر آزمون 7-9 شناساگرها/ مواد 7-9-1 نرمال 1/0اسيد كلريدريك 7-9-1-1 نرمال 1/0هيدروكسيد سديم 7-9-1-2ليتري منتقل ميلي 100گرم متيل اورانژ را به يك بالن مدرج 3/0: يك درصد آبي متيل اورانژ 7-9-1-3

.كنيد و به حجم برسانيد وسايل 7-9-2 بوته چيني يا پالتيني 7-9-2-1 حمام آب گرم 7-9-2-2 بورت 7-9-2-3 روش انجام آزمون 7-9-3

نرمال اضافه كنيد و آن 1/0ميلي ليتر اسيد كلريدريك 10، ) 3- 8-7مطابق بند (به بوته حاوي خاكستر ناساگر سپس آن را سرد كرده چند قطره ش. را روي حمام آب قرار دهيد تا محلول شفافي به دست آيد

نرمال تا تغيير رنگ قرمز 1/0يك درصد آبي اضافه كنيدو محلول را با هيدروكسيد سديم متيل اورانژاختالف بين حجم اسيد كلريدريك اضافه شده و حجم مصرفي . آلبالويي به نارنجي كم رنگ تيتر كنيد

ثي كردن خاكستر حاصل اين اختالف، ميلي ليتر اسيد الزم براي خن. هيدروكسيد سديم را محاسبه كنيد .باشداز آزمونه مي : روش محاسبه

mVV

M ba 10000691.0)( ××−=

: كه در آن aV نرمال بر حسب ميلي ليتر؛ 1/0دريك حجم اسيد كلري bV نرمال بر حسب ميلي ليتر؛ 1/0د سديم حجم مصرفي هيدروكسي m ؛)3- 8-7بند مطابق(وزن نمونه بر حسب گرم M بنات سديم، بر حسب گرم در صد گرمقليائيت خاكستر برحسب كر. نرمال 1/0يك ميلي ليتر اسيد كلريدريك ) = 32CoK(گرم كربنات پتاسيم 00691.0 pH آزمون 7-10 مواد 7-10-1 pH=7محلول بافر با 7-10-1-1 pH=4محلول بافر با 7-10-1-2 وسايل 7-10-2 متر pHدستگاه 7-10-2-1 ليتريميلي 50بشر 7-10-2-2

روش انجام آزمون 7-10-3سپس مقداري . كنيدكاليبره pH= 4و محلول بافر با pH= 7متر را به ترتيب با محلول بافر با pHدستگاه

متر را با pHدماي . متر را درون آن قرار دهيد pHكترود لاز آزمايه را در يك بشر خشك وتميز بريزيد و ا .آزمونه را بخوانيد pHپس از ثابت شدن عدد، . وجه به دماي آزمونه تنظيم كنيدت

اسيديته كل آزمون 7-11 روش پتانسيومتري 7-11-1 مواد 1- 7-11-1 pH=7محلول بافر با 1-1- 7-11-1 pH=4محلول بافر با 1-2- 7-11-1 آب مقطر تازه جوشيده سرد شده 1-3- 7-11-1 نرمال 1/0هيدروكسيد سديم 1-4- 7-11-1 وسايل 2- 7-11-1 مترpHدستگاه 2-1- 7-11-1 هم زن مغناطيسي 2-2- 7-11-1 1مگنت 2-3- 7-11-1 ليتريميلي 100بشر 2-4- 7-11-1 بورت 2-5- 7-11-1 آزمونانجام روش 3- 7-11-1

50سپس . كاليبره كنيد pH= 4و محلول بافر با pH= 7متر را به ترتيب با محلول بافر با pHابتدا دستگاه 10، هگرم آب ميو 20(و آزمونه منتقل كنيدبشر به يكليتر آب مقطر تازه جوشيده و سرد شده را ميلي

يك عدد مگنت را داخل بشر قرار دهيد و سپس بشر را . اضافه كنيدرا به آن ) گرم كنسانتره5گرم نكتار، متر را به آرامي درون بشر قرار دهيد ودستگاه هم زن pHكترود لا. روي هم زن مغناطيسي بگذاريد

نرمال را قطره قطره اضافه 1/0وكسيد سديم رسپس محلول هيد. متر را روشن كنيد pHمغناطيسي و .حجم هيدروكسيد سديم مصرفي را يادداشت كنيد. برسد 1/8مونه به آز pHكنيد تا

)عيارسنجي(روش تيتراسيون 7-11-2 شناساگر/ مواد 7-11-2-1 آب مقطر تازه جوشيده سرد شده 7-11-2-1-1 نرمال 1/0هيدروكسيد سديم 7-11-2-1-2

1- Magnet

منتقل كنيديك ارلن ماير بهئين را فنل فتال دريك گرم پو: فنل فنالئين يك درصد الكلي 7-11-2-1-3 اضافه كنيدميلي ليتر آب مقطر به آن 40درصد و 95ليتر الكل اتيليك ميلي 60و در حين تكان دادن،

.و در آن را ببنديد پودر فنل فتالئين 7-11-2-1-4 وسايل 7-11-2-2 ليتريميلي 500ارلن ماير 7-11-2-2-1 بورت 7-11-2-2-2 آزمون انجامروش 7-11-2-3

و منتقل كنيدميلي ليتري 500يك ارلن ماير بهميلي ليتر آب مقطر تازه جوشيده و سرد شده را 250سپس شناساگر فنل . اضافه كنيدرا به آن ) گرم كنسانتره 5گرم نكتار، 10گرم آب ميوه، 20(آزمونه

را به آن افزوده و ) يلي ليتر محلول آزمونه م 100ليتر فنل فتالئين براي هر ميلي 3/0به ميزان (فتالئين ، تيتر )ثانيه 30به مدت ( پايدار نرمال، تا ايجاد رنگ صورتي كم رنگ 1/0با محلول هيدروكسيد سديم

. كنيد : روش محاسبه

mVA 1000064.0 ××=

:كه در آن V ليتر؛بر حسب ميلي نرمال 1/0سديم حجم مصرفي هيدروكسيد m وزن نمونه بر حسب گرم؛ A يد سيتريك، بر حسب گرم در صد گرماسيديته كل بر حسب اس.

.گرم اسيد سيتريك است 0064/0نرمال ، معادل 1/0يك ميلي ليتر سود -1يادآوري .گرم اسيد ماليك است 0067/0، معادل نرمال 1/0يك ميلي ليتر سود .يك استگرم اسيد تارتار 0075/0ل ، معادل نرما 1/0يك ميلي ليتر سود .گرم اسيد استيك است 0065/0نرمال ، معادل 1/0يك ميلي ليتر سود گردد، از در تيتراسيون مي شود درمورد فرآورده هايي كه رنگ آن ها مانع از تشخيص نقطه پايانيتوصيه مي -2يادآوري

.روش پتانسيومتري استفاده شود عدد فرمالين آزمون 7-12 اصول آزمون 1- 7-12

عدد فرمالين را . شوداسيد آمينه موجود در آب ميوه در مجاورت فرمالين خنثي با مواد قليايي تيتر مي .توان به دقت به روش تيتراسيون پتانسيومتري به دست آوردمي

شناساگر/ مواد 2- 7-12 فرمالدئيد خنثي 7-12-2-1

و محلول بافر با pH= 7متر را به ترتيب با محلول بافر با pHدستگاه براي تهيه فرمالدئيد خنثي، ابتدا 4 =pH يك عدد مگنت را . منتقل كنيديك بشر بهرا % 35سپس حجم مورد نياز فرمالدئيد . كاليبره كنيد

متر را به آرامي درون بشر pHترود لكا. را روي هم زن مغناطيسي بگذاريد داخل بشر قرار دهيد و بشر، pH= 1/8سپس تا رسيدن به . متر را روشن كنيدpHقرار دهيد و دستگاه هم زن مغناطيسي و

.اضافه كنيدنرمال را قطره قطره به آن 1/0هيدروكسيد سديم كند، محلول فرمالدئيد خنثي را محلول تغيير مي pH)ند ساعت چ(از آنجا كه با گذشت مدت زمان كوتاهي -1يادآوري

.هنگام مصرف به صورت تازه تهيه كنيدبخارات آن در حين آزمون جدا اي مسموم كننده و خطرناك است، بنابراين از استنشاق فرمالدئيد ماده -2يادآوري

.اجتناب كنيد و آزمون را در زير هود انجام دهيدسرعت كهساكن بودن فرمالين، در اثر پليمريزاسيون، پارافرم آلدئيد تشكيل شده و رسوب مي كند هنگام -3يادآوري

.هنگام استفاده رسوب آن را صاف كنيد. درجه سلسيوس بيشتر است 25تشكيل اين رسوب دردماي كمتر از نرمال 25/0هيدروكسيد سديم 7-12-2-2 نرمال 1/0هيدروكسيد سديم 7-12-2-3 pH=7محلول بافر با 7-12-2-4

pH=4محلول بافر با 7-12-2-4 وسايل 7-12-3 مترpHدستگاه 1- 7-12-3 همزن مغناطيسي 2- 7-12-3 مگنت 3- 7-12-3 ليتريميلي 100بشر 4- 7-12-3 بورت 5- 7-12-3 آزمون انجامروش 4- 7-12

موجود باشد، 2Soآزمونه دراگر. (منتقل كنيد يك بشر بهليتر آب ميوه يا معادل آن كنسانتره را ميلي 25يك عدد مگنت داخل بشر قرار دهيد و بشر را روي هم زن ).اضافه كنيدبه آن 22OHچند قطره

نرمال را قطره 1/0وكسيد سديم ر، هيد pH= 1/8مغناطيسي بگذاريد ودر حال به هم زدن، تا رسيدن به را در حال ) 1- 2-12-7مطابق بند (ليتر محلول فرمالدئيد خنثي ميلي 10سپس . اضافه كنيدطره به آن ق

، pH= 1/8سپس تا رسيدن به . دقيقه با هم مخلوط شوند به هم زدن به آن اضافه كنيد و بگذاريد يكنرمال مصرفي 25/0حجم هيدروكسيد سديم . را قطره قطره به آن اضافه كنيد 25/0هيدروكسيد سديم

.كنيدرا يادداشت نرمال يا 1/0نرمال، از هيدروكسيد سديم 25/0سديم وكسيد رتوان به جاي هيدبا توجه به نوع فرآورده مي –يادآوري

.نرمال استفاده كرد 01/0هيدروكسيد سديم : روش محاسبه

0

10010V

NVF ×××=

:كه در آن V ليتر؛هيدروكسيد سديم بر حسب ميليحجم مصرفي N ي كردن مخلوط آزمونه و فرمالدئيد؛هيدروكسيد سديم مصرفي براي خنث نرماليته 0V ليتر؛ونه مورد آزمون بر حسب ميليحجم نم

F عدد فرمالين. )1روش لين واينون(قند آزمون 7-13 اصول آزمون 7-13-1

توسط قندهاي Bو Aهاي فهلينگ حاصل از تركيب محلولOHCu)(2س دو ظرفيتي م عبارت از احيا .باشدميOCu2احيا كننده و تبديل آن به مس يك ظرفيتي

شناساگرها/ مواد 7-13-2در زير هود آزمايشگاهي، در ): حجمي/ درصد جرمي 40(محلول هيدروكسيدسديم غليظ 1- 7-13-2

ليتر آب مقطر بريزيد و به آرامي در حين ميلي 60 كه در ظرف محتوي آب يخ قرار دارد،يك بشر مناسب سپس بگذاريد . تا حل شود اضافه كنيدگرم هيدروكسيد سديم جامد به آن 40اي، هم زدن باميله شيشه

.نك شودخليتر آب مقطر درون يك ظرف ميلي 150در زير هود آزمايشگاهي، ) : 1+3(اسيد كلريدريك 2- 7-13-2

و به آرامي به اضافه كنيدبه آن) درصد 37(ليتر اسيد كلريدريك غليظ ميلي 50مناسب بريزيد و به آرامي .هم بزنيد و در ظرف را ببنديد

يك ارلن ماير يك به 2گرم استات سرب 90: سرب اشباع شدهمحلول شفاف كننده استات 3- 7-13-2سپس محلول را در زير هود . تا حل شود اضافه كنيدميلي ليتر آب مقطر به آن 350و منتقل كنيدليتري

سپس آن را . اجازه دهيد محلول به مدت چند دقيقه بجوشد. آزمايشگاهي حرارت دهيد تا به جوش آيددر صورت اشباع نشدن، .ديد و بگذاريد به مدت يك روز در يخچال بماندخنك كرده و در ظرف را ببن

.و عمل فوق را تكرار كنيد اضافه كنيددوباره مقداري استات سربيك ارلن ماير بهيك گرم پودر فنل فتالئين را : شناساگر فنل فتالئين يك درصد الكلي 4- 7-13-2

ليتر آب مقطر به آن ميلي 40درصد و 95لكل اتيليك ليتر اميلي 60و در حين تكان دادن، منتقل كنيد .و در ظرف را ببنديد اضافه كنيد

يليترميلي 250ميلي ليتر آب مقطر را درون يك ارلن ماير 100: بلو نشناساگر متيل 5- 7-13-2م بزنيد اي هاي شيشهو با ميله اضافه كنيدبلو به آن نسپس يك گرم پودر متيل. ريخته و آن را بجوشانيد

.نيد و در آن را ببنديدكسپس خنك . تا حل شودميلي ليتري 500يك بالن مدرج به را 3گرم سولفات مس A :639/34محلول فهلينگ 6- 7-13-2

سپس به حجم برسانيد و . و به هم بزنيد تا حل شود اضافه كنيد، مقداري آب مقطر به آن منتقل كرده .ل را با استفاده از كاغذ صافي و قيف آزمايشگاهي صاف كنيدسپس محلو. تكان دهيد تا همگن شود

500يك بالن مدرج بهرا 4رات مضاعف سديم و پتاسيم گرم تارت B :173محلول فهلينگ 6- 7-13-2توسط .ون ظرف محتوي آب و يخ قرار دهيد آزمايشگاهي در و آن را در زير هود منتقل كنيد ميلي ليتري

1- Lane & Inon 2- Lead (II) acetate 3-hydrate, (CH3COO)2 pb.3H2O, M=379.34 3- Cupper(II)Sulfate 5-hydrate, Cuso4.5H2O, M=249.68 4- Potassium sodium tartrate, C4H4KNaO6.4H2O, M=282.23

و بالفاصله در حين تكان اضافه كنيدگرم هيدروكسيدسديم جامد 50به آرامي قيف خشك دنباله گشاددادن، به مخلوط آب مقطر بيفزاييد تا كامال حل شود به طوري كه ماده قابل حلي در ته بالن باقي نماند

از ك شدن بالن، آن راپس از اطمينان از خن). كندجاد مياين اختالط بخار و گرماي زيادي اي(يا نچسبد سپس با آب مقطر به . ظرف محتوي آب و يخ برداريد و بگذاريد دماي آن به دماي محيط آزمايشگاه برسد

پس از اين مدت، محلول را با استفاده . روز در محيط آزمايشگاه بماند 3حجم برسانيد و بگذاريد به مدت .از كاغذ صافي و قيف آزمايشگاهي صاف كنيد

100يك بالن مدرج بهرا 2گرم ساكارز خالص 5/9: 1 )انورت(وارو قند محلول استاندارد 8- 7-13-2درصد به 37ميلي ليتر محلول اسيد كلريدريك 5ميلي ليتر آب مقطر و 40. منتقل كنيدميلي ليتري

12- 15روز در دماي 7سپس با آب مقطر به حجم برسانيد و بگذاريد به مدت . و حل كنيد اضافهآن ميلي ليتري 100سپس محلول بالن . درجه سلسيوس بماند 20- 25روز در دماي 3ا درجه سلسيوس و ي

ميلي ليتري و اضافه نمودن 100را به يك بالن مدرج يك ليتري منتقل كنيد و با شستشوي مكرر بالن وارو اسيدي اين محلول قند. محلول شستشو به بالن يك ليتري، حجم را با آب مقطر به يك ليتر برسانيد

گرم قند 01/0هر ميلي ليتر محلول درون بالن يك ليتري معادل . درصد تا چندين ماه پايدار است يك .باشدوارو مي

هيدروكسيد سديم جامد 9- 7-13-2 )درصد 37(اسيد كلريدريك غليظ 10- 7-13-2 استات سرب 11- 7-13-2 پودر فنل فتالئين 12- 7-13-2 بلو نپودر متيل 13- 7-13-2 نرمال 1/0هيدروكسيد سديم 14- 7-13-2 هيدروكسيد سديم نرمال 15- 7-13-2 كربن فعال 16- 7-13-2 درصد 95الكل اتيليك 17- 7-13-2 دي پتاسيم اگزاالت 18- 7-13-2 وسايل 7-13-3 هود آزمايشگاهي 7-13-3-1 درجه سلسيوس 70حمام آب گرم با دماي 7-13-3-2 اير يك ليتريارلن م 7-13-3-3 ليترميلي 250ارلن ماير 7-13-3-4 ليتريميلي 100بالن مدرج 7-13-3-5

3-Invert sugar مخلوط مساوي مولكول گلوكز و فروكتوز= قند اينورت -3 4- Sucrose(saccharose), C12H22O11, M=342.30

بشر 7-13-3-6 بورت 7-13-3-7 قيف آزمايشگاهي 7-13-3-8 ايهم زن شيشه 7-13-3-9 )سنگ جوش(اي گلوله شيشه 7-13-3-10 كاغذ صافي 7-13-3-11 شوف بالن 7-13-3-12 )تعيين فاكتور فهلينگ(محلول فهلينگ نمودناستاندارد 7-13-4

ليتري، ميلي 100مدرج يك بالن را به )8- 2- 13-7مطابق بند (وارو ليتر محلول استاندارد قندميلي 25سپس چند قطره شناساگر فنل فتالئين به آن افزوده و با محلول هيدروكسيد سديم نرمال، . منتقل كنيد

سپس با آب مقطر به حجم برسانيد . ، تيتر كنيد)ثانيه 30به مدت (كم رنگ پايدار تا ايجاد رنگ صورتي ليتر محلول ميلي 5و Aميلي ليتر محلول فهلينگ 5ليتري، ميلي 250در يك ارلن ماير ). محلول الف(

قطره شناساگر متيلن 4تا 3، )سنگ جوش( شيشه اي چند عدد گلوله .بريزيد و مخلوط كنيد Bفهلينگ اين مخلوط را . اضافه كنيدبراي جلوگيري از تبخير سريع )ليترميلي 20حدود (لو و مقداري آب مقطر ب

سپس محلول استاندارد . دقيقه بجوشد روي شوف بالن حرارت دهيد تا به جوش آيد و بگذاريد حدود دوباالي ارلن ماير فوق را درون بورت ريخته و به كمك پايه و گيره آن را ) محلول الف(و خنثي شده وار قند

را به ) محلول الف(جوشد محلول استاندارد قند وارو قرار دهيد و در حالي كه محلول هاي فهلينگ ميحجم مصرفي . ايجاد شودOCu2تا رنگ آبي محو شده و رنگ قرمز آجري اضافه كنيدآرامي به ارلن ماير

ميانگين حجم مصرفي محلول . ه گيري را سه بار تكرار كنيدمحلول الف را يادداشت كنيد و اين انداز .استاندارد قند وارو را محاسبه كنيد

: روش محاسبه100

25×= VV 3

321 VVVV

++=

: كه در آن V ؛د قند خنثي شده بر حسب ميلي ليترميانگين حجم مصرفي محلول استاندار

V حجم مصرفي محلول استاندارد قند وارو.

01.0×=VF : كه در آن

F فاكتور فهلينگ. .باشدوارو مي گرم قند 01/0ليتر محلول درون بالن يك ليتري معادل هر ميلي

)قند قبل از هيدروليز(احيا كننده روش انجام آزمون قندهاي 7-13-5ليتر استات سرب ميلي 2و به آن منتقل كنيدليتري ميلي 100يك بالن مدرج بهگرم آزمونه را 25

و با آب مقطر به اضافه كنيد كربن فعال براي رنگ بري) به اندازه نوك اسپاتول(اشباع شده و مقدار كمي ا استفاده از قيف آزمايشگاهي و كاغذ صافي صاف كنيد تا حجم برسانيد سپس تكان داده و محلول را ب

هاي سرب اضافي، مقداري دي پتاسيم اگزاالت به براي خارج نمودن يون. محلول شفافي به دست آيدسپس صاف كنيد تا محلول شفافي . به طوري كه بلورهاي آن رسوب دهد اضافه كنيد محلول صاف شده

مقدار دي پتاسيم اگزاالت ، چند دانه بلور اگزاالت را به محلول صاف به منظور اطمينان از .به دست آيدو صاف كنيد تا محلول اضافه كنيددر صورت ايجاد رنگ شيري، دوباره دي پتاسيم اگزاالت . شده بيفزاييد

- ميلي 100ليتر از اين محلول صاف شده را به يك بالن مدرج ميلي 25).محلول ب(شفافي به دست آيد .نگه داري كنيد) قندهاي احيا كننده بعد از انورت(قل كنيد و براي اندازه گيري قند كل ليتري منت

Bليتر محلول فهلينگ ميلي 5و Aليتر محلول فهلينگ ميلي 5ليتري، ميلي 250در يك ارلن ماير ره شناساگر متيلن بلو و طق 4تا 3، )سنگ جوش(گلوله شيشه اي چندعدد . بريزيد و مخلوط كنيد

اين مخلوط را روي . اضافه كنيدبراي جلوگيري از تبخير سريع ) ليترميلي 20حدود (قداري آب مقطر مسپس محلول صاف شده . بالن حرارت دهيد تا به جوش آيد و بگذاريد حدود دو دقيقه بجوشد شوف

دهيد و در حالي را درون بورت ريخته و به كمك پايه و گيره آن را باالي ارلن ماير فوق قرار ) محلول ب(ي محو شده و بتا رنگ آ اضافه كنيدرا به آرامي به ارلن ماير )ب (جوشد محلولهاي فهلينگ ميمحلول كه

.حجم مصرفي محلول را يادداشت كنيد. ايجاد شودOCu2رنگ قرمز آجري : روش محاسبه

25100100

×××=

VFn

: كه در آن F ؛فاكتور فهلينگ V ليتر؛مصرفي محلول بر حسب ميلي حجم n بر حسب گرم درصد گرم) قند قبل از هيدروليز(قندهاي احيا كننده. نجام آزمون قند كلاروش 7-13-6

ميلي 6- 10ي ليتر محلول صاف شده درون آن ريخته ايد، ميل 25ميلي ليتري كه قبال 100به بالن مدرج درجه سلسيوس 70دقيقه در حمام آب با دماي 10و به مدت اضافه كنيد) 1+3(ليتر اسيد كلريدريك

. سپس بالن را خنك كنيد ). شوداسيد و حرارت موجب هيدروليز قند دوتايي به قند ساده مي(قرار دهيد و سپس ) درصد 40(ئين به آن افزوده و با هيدروكسيد سديم غليظ چند قطره شناساگر فنل فتال

پس از اطمينان از . صورتي كم رنگ پايدار خنثي كنيد نرمال تا ايجاد رنگ 1/0كسيد سديم هيدرو .)محلول ج(مقطر به حجم برسانيد بپايداري رنگ، با آّ

اده از اسيد پررنگ شد، با استفقليايي و ليخيدر صورتي كه با افزودن هيدروكسيد سديم، محلول حاصل –يادآوري .نرمال رنگ محلول را برگردانيد 1/0كلريدريك

B ميلي ليتر محلول فهلينگ 5و Aليتر محلول فهلينگ ميلي 5ميلي ليتري، 250در يك ارلن ماير و قطره شناساگر متيلن بلو 4تا 3، )سنگ جوش(اي چند عدد گلوله شيشه. بريزيد و مخلوط كنيد

روي اين مخلوط را . اضافه كنيد براي جلوگيري از تبخير سريع) ليترميلي 20حدود (مقداري آب مقطر سپس محلول خنثي شده . شوف بالن حرارت دهيد تا به جوش آيد و بگذاريد حدود دو دقيقه بجوشد

ر دهيد و در حالي را درون بورت ريخته و به كمك پايه و گيره آن را باالي ارلن ماير فوق قرا) محلول ج(را به آرامي به ارلن ماير بيفزاييد تا رنگ ) محلول ج(خنثي شده لوجوشد محلهاي فهلينگ ميكه محلول

.حجم مصرفي محلول را يادداشت كنيد. ايجاد شودOCu2آبي محو شده و رنگ قرمز آجري : روش محاسبه

2525100100100

×××××=

VFN

: آنكه در F فاكتور فهلينگ؛ V ليتر؛جم مصرفي محلول بر حسب ميليح N بر حسب گرم درصد گرم) قند پس از هيدروليز(قند كل. ساكارز گيريروش اندازه 7-13-7

)(95.0 : روش محاسبه ×−= nNS : كه در آن

N ؛)قند پس از هيدروليز(قندكل n ؛)قند قبل از هيدروليز(حيا كننده قندهاي ا S گرم نمونه 100درصد ساكارز در. ولكولي گلوكز و فروكتوزنسبت وزن مولكولي ساكارز به وزن م 95.0 الكل اتيليك آزمون 7-14 آزمون اصول 1- 7-14

شود و توسط بي كرومات پتاسيم در محيط اسيد پس از خنثي كردن آزمونه، الكل از راه تقطير جدا ميكرومات از راه يدومتري اندازه گيري زيادي بي). شوداكسيد مي(گردد نيتريك به اسيد استيك تبديل مي

.شوديم اكنشگرهاو يا/و مواد 2- 7-14به يك ليتر اسيد نيتريك را ميلي 300در زير هود آزمايشگاهي، حدود : محلول نيتروكروميك 7-14-2-1

ليتر ميلي 250. آن را خارج كنيد Noو به وسيله لوله خرطومي با ايجاد خالء گاز منتقل كنيدارلن بوخنر - گرم پودر بي 25/1و منتقل كنيدميلي ليتري 500بالن مدرج به يكرا Noگاز اسيد نيتريك بدون

سپس در ظرف را . ، خوب مخلوط كنيد و با آب مقطر به حجم برسانيداضافه كنيدكرومات پتاسيم به آن .ببنديد و در محل تاريك نگه داري نماييد

اسيد نيتريك 7-14-2-2

پودر فنل فتالئين 7-14-2-3 نرمال 1/0كسيد سديم هيدرو 7-14-2-4 نرمال 1/0تيوسولفات سديم 7-14-2-5 يدورپتاسيم 7-14-2-6 بي كرومات پتاسيم پودر 7-14-2-7 آب مقطر 7-14-2-8 وسايل 7-14-3 پمپ خالء 7-14-3-1 هود آزمايشگاهي 7-14-3-2 دستگاه تقطير 7-14-3-3 شوف بالن 7-14-3-4 ليتريميلي 250ر بالن تقطي 7-14-3-5 ليتريميلي 250اي ارلن ماير در سمباده 7-14-3-6 ليتريميلي 250ليتري يا ميلي 200بالن مدرج 7-14-3-7 )سنگ جوش(اي گلوله شيشه 7-14-3-8 روش انجام آزمون 4- 7-14

. ب مقطر بيفزاييدليتر آميلي 60. منتقل كنيدليتري ميلي 250يك بالن تقطير به گرم نمونه را 10نرمال 1/0وكسيد سديم رفنل فتالئين به آن اضافه كنيد و قطره قطره هيد رميلي گرم پود 10-20سپس

چند دانه سنگ جوش درون بالن ريخته، آن را روي شوف بالن . تا ايجاد رنگ ثابت قرمز ارغواني بيفزاييد .بگذاريد و به دستگاه تقطير وصل كنيد

استفاده شود و ورودي آب سرد مبرد از پايين ) سانتي متر 30بيش از (شود از مبرد با طول بلند توصيه مي – يادآوري .باشد

ليتري را روي آن ميلي 100انتخاب كرده و حجم ) ليتري ميلي 200يا (يتري ميلي ل 250يك بالن مدرج . دستگاه تقطير وصل كنيدميلي ليتر آب مقطر درون اين بالن بريزيد و آن را به 50. نشانه گذاري كنيد

زماني كه محتوي داخل بالن . بالن تقطير را حرارت دهيد تا به جوش آيد و عمل تقطير را انجام دهيدبگذاريد بالن مدتي در محيط آزمايشگاه . تقطير را قطع كنيد. ليتري رسيدميلي 100مدرج تا خط نشانه

. برسانيد و بالن را تكان دهيد تا مخلوط شود سپس با آب مقطر به حجم. بماند تا به دماي محيط برسد) آزمونه (ليتر آب مقطر و در ارلن ديگر ميلي 10) شاهد(در يك ارلن . تخاب كنيدناي ادو ارلن در سمباده

مطابق (ميلي ليتر محلول نيتروكروميك 10سپس به هر دو ارلن، . ليتر مايع تقطير شده بريزيدميلي 10در ارلن ها را ببنديد و به مدت نيم ساعت در محل تاريك و در درجه . يداضافه كن) 1- 2-14-7بند

ميلي ليتر آب مقطر و سپس يك 50 از اين مدت، پس. درجه سلسيوس نگهداري كنيد 18- 20حرارت 1/0يك دقيقه آن ها را با تيوسولفات سديم ذشتو پس از گ اضافه كنيد گرم يدورپتاسيم به هر دو ارلن

.رنگ زرد به آبي زنگاري تيتر كنيد نرمال تا تغيير .اندازه گيري نبايد در مجاورت نور شديد باشد –يادآوري

: روش محاسبهmV

VVA

××××−

=0

21 1002500015.0)(

: كه در آن 1V ؛نرمال براي محلول شاهد بر حسب ميلي ليتر 1/0حجم مصرفي تيوسولفات سديم 2V ؛ليترنرمال براي محلول آزمونه بر حسب ميلي 1/0حجم مصرفي تيوسولفات سديم 0V ؛تفاده در آزمون بر حسب ميلي ليتراسحجم مايع تقطير شده مورد m ؛وزن نمونه مورد آزمون بر حسب گرم A اتيليك بر حسب گرم در صد گرم الكل.

1/0مولكول هيپوسولفيت سديم 4معادل ) M= 068/46(در اين فعل و انفعال يك مولكول الكل اتيليك -1يادآوري . ميلي گرم الكل اتيليك است 00115/0نرمال خواهد بود و يك ميلي ليتر هيپوسولفيت معادل

گزارش ميزان الكل بر ي مبلي ليتر الكل اتيليك است، برا 00145/0يك ميلي ليتر هيپو سولفيت معادل -2يادآوري . قرار مي گيرد 00145/0عدد 00115/0حسب درصد حجمي، در فرمول فوق به جاي

، عدد 250ميلي ليتري براي انجام آزمون استفاده شود، در صورت كسر به جاي عدد 200اگر از بالن مدرج -3يادآوري .گيردقرار مي 200

تانن آزمون 7-15 اصول آزمون 7-15-1

نمايد كه به وسيله تيتراسيون اندازه گيري هاي طبيعي، تانن و مواد رنگي با پرمنگنات عمل ميدر محلولهاي طبيعي به جز تانن، چون اين محلول. شودشود و از محلول انديگو به عنوان شناساگر استفاده ميمي

ها به وسيله كربن فعال گرفته شود و بعد مقدار شند الزم است كه رنگ آنبامحتوي ساير مواد اكسنده مي .پرمنگنات الزم براي تانن تعيين گردد

واكنشگرها يا/و مواد 7-15-2ليتر ميلي 200را به وسيله حرارت در 1گرم دي سولفات سديم انديگوتين 3: محلول انديگو 1- 7-15-2

و به اضافه كنيدليتر اسيد سولفوريك غليظ به آنميلي 25به آرامي . محلول را سرد كنيد. آب حل كنيد .با آب مقطر به حجم برسانيد و صاف كنيد. ليتري منتقل كنيدميلي 500بالن مدرج

دي سولفات سديم انديگوتين 2- 7-15-2 اسيد سولفوريك غليظ 3- 7-15-2 پودر كربنات سديم 4- 7-15-2 نرمال 1/0د پرمنگنات پتاسيم محلول استاندار 5- 7-15-2 كربن فعال 6- 7-15-2 آب مقطر 7- 7-15-2 وسايل 7-15-3

1- C16H8N2Na2O8S2

5و شماره 4كاغذ صافي واتمن شماره 7-15-3-1 ميلي ليتري 500بالن مدرج 7-15-3-2 ارلن ماير يك ليتري 7-15-3-3 ليتريميلي 600بشر 7-15-3-4 قيف 7-15-3-5 بورت 7-15-3-6 روش انجام آزمون 7-15-4

منتقل كنيدليتري ميلي 600بشر به يكگرم آزمونه با رنگ تيره را 25گرم آزمونه با رنگ روشن يا 50مقدار آب تبخير شده را . و به مدت يك ساعت بجوشانيد اضافه كنيدميلي ليتر آب مقطر به آن 300و

بشر را . ليتري منتقل كنيدميلي 500مدرج محلول را سرد كرده و به يك بالن .مجددا اضافه كنيداز كاغذ كامال مخلوط كنيد و. شستشو داده و به محتوي بالن بيفزاييد سپس با آب مقطر به حجم برسانيد

ليتري ميلي 600يك بشر به ليتر از محلول صاف شده راميلي 400. عبور دهيد 4صافي واتمن شماره محلول را سرد كرده . و حرارت دهيد تا بجوشد اضافه كنيدكلسيم گرم پودر كربنات 3/0و منتقل كنيد

مال مخلوط كنيد و از كا. ميلي ليتري منتقل كنيد و با آب مقطر به حجم برسانيد 500به يك بالن مدرج ليتر ميلي 200). در صورت لزوم مجددا صاف كنيد(عبور دهيد تا صاف شود 5اتمن شماره كاغذ صافي و

ميلي ليتر آب مقطر بيفزاييد و به دقت 800و منتقل كنيد ارلن يك ليتري به يكا محلول صاف شده رنرمال تا تغيير 1/0سپس با محلول استاندارد پرمنگنات پتاسيم . ميلي ليتر محلول انديگو اضافه كنيد 20

يدكن حجم پرمنگنات پتاسيم مصرفي را يادداشت. رنگ آبي به سبز و سپس رنگ زرد طاليي تيتر كنيد)a.(

. دقيقه گاهگاهي هم بزنيد 10و به مدت ضافه كنيد به باقي مانده محلول صاف شده، يك گرم كربن فعاالدر صورت لزوم مجددا صاف ( ودعبور دهيد تا صاف و شفاف ش 5سپس از كاغذ صافي واتمن شماره

ليتر آب ميلي 800 وكرده ميلي ليتر از محلول صاف شده را به يك ارلن يك ليتري منتقل 200). كنيدبا محلول استاندارد پرمنگنات . ميلي ليتر محلول انديگو اضافه كنيد 20سپس به دقت . مقطر بيفزاييد

حجم پرمنگنات پتاسيم مصرفي را يادداشت . نرمال تاتغيير رنگ آبي به زرد طاليي تيتر كنيد 1/0پتاسيم .)b(كنيد

: روش محاسبه m

baT 1000035.0)( ××−= : كه در آن

a ؛)مرحله اول(ال بر حسب ميلي ليتر نرم 1/0حجم مصرفي پرمنگنات پتاسيم b ؛)دوممرحله (نرمال بر حسب ميلي ليتر 1/0حجم مصرفي پرمنگنات پتاسيم m وزن نمونه بر حسب گرم؛ T تانن بر حسب گرم در صد گرم.

.باشندگرم تانن مي 0035/0نرمال برابر 1/0يك ميلي ليتر پرمنگنات پتاسيم -يادآوري

1هيدروكسي متيل فورفورال آزمون 7-16 اصول آزمون 7-16-1

ش داده و رنگ قرمز ايجاد هيدروكسي متيل فورفورال با اسيد باربي توريك و محلول پاراتولوئيدين واكن .باشدنانومتر قابل اندازه گيري مي 500كند كه دانسيته نوري آن در طول موج مي

شناساگرها يا/و مواد 7-16-2 :شناساگر شفاف كننده فروسيانيد روي 7-16-2-1

مقطر حل بميلي ليتر آّ 100ليتر اسيد استيك غليظ را در ميلي 3گرم استات روي متبلور و 9/21: الف .كنيد

.ليتر آب حل كنيدميلي 100گرم فروسيانيد پتاسيم متبلور را در 6/10: بليتر ايزوپروپانل حل كنيد و به ميلي 50گرم پاراتولوئيدين را در 10: 2محلول پاراتولوئيدين 7-16-2-2

و با اضافه كنيد ميلي ليتر اسيد استيك غليظ به آن 10. ميلي ليتري منتقل كنيد 100يك بالن مدرج .اين محلول بايد تازه تهيه شود. ايزوپروپانل به حجم برسانيد

يك ميلي گرم اسيد باربي توريك را به مدت 500بيش از : 3محلول اسيد باربي توريك 7-16-2-3ميلي گرم اسيد باربي توريك 500سپس . درجه سلسيوس قرار دهيد تا خشك شود 105ساعت در آون ميلي ليتري منتقل كنيد و آن را روي حمام 100به كمك آب مقطر به يك بالن مدرج خشك شده را

اين محلول بايد تازه . پس از سرد شدن، آن را با آب مقطر به حجم برسانيد. آب گرم قراردهيد تا حل شود .تهيه شود

استات روي متبلور 7-16-2-4 فروسيانيد پتاسيم متبلور 7-16-2-5 يدينراتولوئپا 7-16-2-6 ايزوپروپانل 7-16-2-7 اسيد استيك غليظ 7-16-2-8 جامدبي كربنات سديم 7-16-2-9 درصد 5/0محلول نشاسته 7-16-2-10 الكل اتيليك 7-16-2-11 هيدروكسي متيل فورفورال خالص 7-16-2-12 نرمال 1/0محلول يد 7-16-2-13 شناساگر رزول سينول يك درصد 7-16-2-14 وسايل 7-16-3 اسپكتروفتومتر 7-16-3-1

1- Hydroxy methyl Furfural 2- Paratoluidine 3- Barbituric acid

آون 7-16-3-2 حمام آب گرم 7-16-3-3 ليتريميلي 50ليتري و ميلي 100بالن مدرج 7-16-3-4 قيف 7-16-3-5 ارلن در سمباده اي 7-16-3-6 لوله آزمايش 7-16-3-7 روش انجام آزمون كيفي 7-16-4

و اضافه كنيدميلي ليتر الكل اتيليك به آن 10و نتقل كنيدميك لوله آزمايش بهگرم آب ميوه را 10ايجاد حلقه قرمز آلبالويي . سپس چند قطره رزول سينول يك درصد از جدار لوله اضافه كنيد. هم بزنيد

.نشان دهنده وجود هيدروكسي متيل فورفورال در نمونه است روش انجام آزمون كمي 7-16-5

اضافه و به آن بي كربنات سديم جامد منتقل كنيدميلي ليتري 50لن مدرج با به يكگرم آزمونه را 25ميلي 4. ، براي جلوگيري از كف كردن چند قطره ايزوپروپانل بيفزاييد)pH= 7-8(تا قليايي شود كنيد

نرمال تا ظهور رنگ 1/0و سپس چند قطره محلول يد اضافه كنيددرصد به آن 5/0ليتر محلول نشاسته هاي شفاف كننده يك ميلي ليتر از هر يك از محلول. اند اضافه كنيدمثانيه ثابت ب 15به مدت آبي كه

ول را با آب مقطر محل. پس از هر اضافه كردن خوب مخلوط كنيد.فروسيانيد روي اضافه كنيد) الف و ب( . مخلوط كرده و صاف نماييدآن را به حجم برسانيد

به ارلن . را منتقل كنيد ميلي ليتر از محلول صاف شده 2به هر ارلن .دو ارلن درسمباده اي انتخاب كنيددانسيته نوري آن . مخلوط كنيد واضافه مقطر آبليتر محلول پاراتولوئيدين و يك ميلي ليترميلي، 5شاهد

.فتومتر بخوانيدنانومتر در دستگاه اسپكترو 550وج دقيقه در طول م 3را در مدت و دانسيته اضافه كنيدتر محلول پاراتولوئيدين و يك ميلي ليتر اسيد باربي توريكميلي لي 5به ارلن نمونه،

سپس مقدار . نانومتر در دستگاه اسپكتروفتومتر بخوانيد 550دقيقه در طول موج 3نوري آن را در مدت ه به خوانده شده شاهد را از مقدار خوانده شده نمونه كم كنيد تا مقدار هيدروكسي متيل فورفورال نمون

.دست آيد 1/0هاي مختلف از براي تهيه منحني استاندارد خطي محلول هيدروكسي متيل فورفورال خالص، غلظت

550ها را در طول موج ميزان جذب هر يك از اين غلظت. ميلي ليتر تهيه كنيد 100ميلي گرم در 5تا ميزان . ي را رسم كنيدنانومتر در دستگاه اسپكتروفتومتر بخوانيد و سپس منحني استاندارد خط

با مقايسه با منحني استاندارد به دست آوريد و درصد گرم نمونه بيان را هيدروكسي متيل فورفورال نمونه .كنيد

1)اسانس روغني(روغن هاي فرار آزمون 7-17ن تعيي –مركبات و فرآورده هاي آن " 8688شماره روغن هاي فرار بايد مطابق استاندارد ملي ايران

.اندازه گيري شود "روش آزمون مرجع –اسانس هاي روغني )دي اكسيد گوگرد(انيدريد سولفور آزمون 7-18

روش اندازه گيري دي اكسيد گوگرد در " 4308انيدريد سولفورو بايد مطابق استاندارد ملي ايران شماره .اندازه گيري شود "هاآب ميوه ها و سبزي

)اسيد اسكوربيك(ث ويتامين آزمون 7-19

–ها و فرآورده هاي آن ها ها و سبزيميوه " 5609ويتامين ث بايد مطابق استاندارد ملي ايران شماره .اندازه گيري شود "روش متداول –) ويتامين ث(اندازه گيري اسيد اسكوربيك

2اسيديته فرار آزمون 7-20 شناساگر/ مواد 1- 7-20 درصد الكلي فنل فتالئين يك 7-20-1-1 پودر فنل فتالئين 7-20-1-2 درصد 95الكل اتيليك 7-20-1-3 نرمال 1/0هيدروكسيد سديم 7-20-1-4 آب مقطر جوشيده 7-20-1-5 وسايل 2- 7-20 دستگاه تقطير با بخار آب 7-20-2-1 ميلي ليتري 500ارلن تقطير 7-20-2-2 پتپي 7-20-2-3 روش انجام آزمون 3- 7-20

گرم 10(مقدار مناسب آزمونه . بخار آب استفاده كنيد براي اندازه گيري اسيديته فرار از دستگاه تقطير باليتر رقيق كنيد و به قسمت مخزن داخلي ميلي 25را تا ) گرم كنسانتره 2-5گرم نكتار، 5آب ميوه،

جوشيده سرد شده را در ميلي ليتر آب مقطر 600. وصل كنيد) سرد كن(و به مبرد منتقل كنيددستگاه بازوي راست . دقيقه حرارت دهيد 3باشد به مدت و در حالي كه بازوي راست باز مي مخزن بيروني بريزيد

ميلي ليتر شناساگر فنل فتالئين يك درصد 5/0. ميلي ليتر در يك ارلن تقطير كنيد 300را ببنديد و تا نرمال تا ايجاد رنگ 1/0با محلول هيدروكسيد سديم و به سرعت اضافه كنيد الكلي به محلول تقطير شده

.صورتي كم رنگ پايدار تيتر كنيد

1- volatile oils (essential oils) 1- Volatile acids

:روش محاسبهm

VA 100006.0 ××= : كه در آن

V نرمال بر حسب ميلي ليتر؛ 1/0سديم حجم مصرفي هيدروكسيد m رم؛وزن نمونه برحسب گ A اسيديته فرار بر حسب اسيد استيك، بر حسب گرم درصد گرم.

.باشدگرم اسيد استيك مي 006/0نرمال معادل 1/0يك ميلي ليتر هيدروكسيد سديم –يادآوري فعاليت آنزيمي آزمون 7-21 اصول آزمون 1- 7-21

نسبت فعاليت آنزيمي دقيقه تقريبا با 30در مدت اسيديته ايجاد شده در آب ميوه حاوي آنزيم .يكي معادل استپكتوليت

مواد 2- 7-21درون يك . گرم كلرورسديم را در آب حل كنيد 85/5گرم پكتين مركبات و 5: محلول پكتين 7-21-2-1

.ميلي ليتري بريزيد و با آب مقطر به حجم برسانيد 500بالن مدرج كلرورسديم 7-21-2-2 نرمال02/0هيدروكسيد سديم 7-21-2-3 وسايل 3- 7-21 دماسنج 1- 7-21-37-21-3 -2 pH متر روش انجام آزمون 4- 7-21

درجه سلسيوس برسانيد و به 95حرارت را تا . ميلي ليتر محلول پكتين را در يك بشر گرم كنيد 50درجه سلسيوس سرد 30ا سپس محلول را به سرعت ت. مدت يك دقيقه در همين درجه حرارت نگه داريد

در مورد كنسانتره، ابتدا تا رسيدن به غلظت اوليه (ميلي ليتر آزمونه به محلول پكتين اضافه كرده 2. كنيددرجه سلسيوس حفظ 30در آزمون حرارت را در بقيه مراحل. و مخلوط كنيد) آب ميوه رقيق كنيد

02/0د و با اضافه كردن هيدروكسيد سديم متر را درون بشر محلول بگذاري pH ترود دستگاهالك. كنيد ).V1( كنيد محلول را به هفت برسانيد و حجم مصرفي هيدروكسيد سديم را يادداشت pH نرمال،

pH= 7دقيقه ادامه دهيد به طوري كه 30نرمال را دقيقا به مدت 02/0اضافه كردن هيدروكسيد سديم دقيقه تقريبا با نسبت فعاليت آنزيمي پكتوليتيكي 30ميلي ليتر اسيديته ايجاد شده در مدت .حفظ شود

.)V2( معادل است

)( : روش محاسبه 12 VVVx −= 0

3102.0V

VE x ××

=

: كه در آن xV 7نرمال براي حفظ 02/0حجم مصرفي هيدروكسيد سديم= pH ؛بعد از خنثي كردن

0V مورد آزمون؛ حجم نمونه E در اثر يك ميلي ليتر محلول آنزيمفعاليت آنزيمي بر حسب ميلي گرم متوكسيل آزاد شده. وزن مولكول متوكسيل = 31 فلزات كم مقدار آزمون 7-22

:با استانداردهاي ملي زير انجام شوداندازه گيري فلزات كم مقدار بايد مطابق اندازه گيري سرب، كادميوم، مس، آهن، روي –مواد غذايي "9265استاندارد ملي ايران شماره 7-22-1 "روش طيف سنجي جذب اتمي –روش –اندازه گيري ميزان قلع –مواد غذايي كنسرو شده " 9266 شماره استاندارد ملي ايران 7-22-2

"ب اتميطيف سنجي جذ

الفپيوست )اطالعاتي(

تاريخ ساعت

نام مجصول كد محصول تكرار آزمايش كننده

)رنگ، عطر و طعم(هاي حسي فرم آزمون ويژگي

جمع امتياز امتياز رنگ امتياز عطر و طعم

5/32 بسيار خوش رنگ 5/67 بسيار خوش طعم

26 خوش رنگ 54 خوش طعم

5/19 متوسط 5/40 متوسط

13 بد رنگ 27 بد طعم

5/6 بسيار بد رنگ 5/13 بسيار بد طعم

ICS: 67.140.20

27: صفحه