Upload
teofilocomunicacion
View
682
Download
15
Embed Size (px)
Citation preview
PRESENTACIÓN DO PROXECTOCIENTÍFICO DO ÁREA DE
ONCOLOXÍA DO IDIS
PRESENTACIÓN DO PROXECTOCIENTÍFICO DO ÁREA DE
ONCOLOXÍA DO IDIS
CICLO DE CONFERENCIAS
SESIÓNS DE INVESTIGACIÓN
CICLO DE CONFERENCIAS
SESIÓNS DE INVESTIGACIÓN
CHUS(Plan Avante 2012
“O camiño ao futuro”)
CHUS(Plan Avante 2012
“O camiño ao futuro”)
• Hospital ClínicoUniversitario (CHUS)
• Áreas de Gestión Clínica(AGC):– AGC Cardiovascular
– AGC Neurociencias
– AGC del Cáncer
• Hospital ClínicoUniversitario (CHUS)
• Áreas de Gestión Clínica(AGC):– AGC Cardiovascular
– AGC Neurociencias
– AGC del Cáncer
Universidad deSantiago deCompostela
Universidad deSantiago deCompostela
InvestigaciónBiomédica
InvestigaciónBiomédica
AGC del CáncerAGC del Cáncer
Trabajo interdisciplinarTrabajo interdisciplinar
PLATAFORMA DE ONCOLOGÍAPLATAFORMA DE ONCOLOGÍA
AGC del CáncerPlataforma de Oncología
AGC del CáncerPlataforma de Oncología
Estructura básica y funcional de trabajointerdisciplinar para ofrecer la asistenciaadaptada a la situación clínica de cada
paciente y de cada tumor
Estructura básica y funcional de trabajointerdisciplinar para ofrecer la asistenciaadaptada a la situación clínica de cada
paciente y de cada tumor
Plataforma de OncologíaPlataforma de Oncología
• Dominios:– Dominio Asistencial (diagnóstico y tratamiento)– Dominio de Soporte (cuidados médicos sanitarios, atención
psicológica y comunicación)– Dominio del Fármaco (desarrollar y mejorar protocolos, incorporar y
gestionar nuevos medicamentos e indicaciones)– Dominio de la Muestra (Biobanco)– Dominio del Dato (Registro)– Dominio de la Tecnología– Dominio de Investigación: IDIS– Gestión de la Investigación: IDICHUS
• Dominios:– Dominio Asistencial (diagnóstico y tratamiento)– Dominio de Soporte (cuidados médicos sanitarios, atención
psicológica y comunicación)– Dominio del Fármaco (desarrollar y mejorar protocolos, incorporar y
gestionar nuevos medicamentos e indicaciones)– Dominio de la Muestra (Biobanco)– Dominio del Dato (Registro)– Dominio de la Tecnología– Dominio de Investigación: IDIS– Gestión de la Investigación: IDICHUS
Dominio AsistencialDiagnóstico y TratamientoDominio AsistencialDiagnóstico y Tratamiento
• Procedimientos singulares:
– Cirugía citorreductora en la carcinomatosis peritoneal (Sugarbaker) y transplante hepático
en hepatocarcinoma.
– Radioterapia intraoperatoria en cáncer colorrectal (Proyecto en desarrollo)
– Transplante alogénico no emparentado de médula ósea
– Imagen en Oncología. Diagnóstico por imagen molecular mediante radiofármacos (Proyecto
en desarrollo)
– Farmacocinética y Farmacoterapia
– Ensayos Clínicos
– Medicina Molecular y Consejo Genético
– Patología Molecular
• Procedimientos singulares:
– Cirugía citorreductora en la carcinomatosis peritoneal (Sugarbaker) y transplante hepático
en hepatocarcinoma.
– Radioterapia intraoperatoria en cáncer colorrectal (Proyecto en desarrollo)
– Transplante alogénico no emparentado de médula ósea
– Imagen en Oncología. Diagnóstico por imagen molecular mediante radiofármacos (Proyecto
en desarrollo)
– Farmacocinética y Farmacoterapia
– Ensayos Clínicos
– Medicina Molecular y Consejo Genético
– Patología Molecular
Programa de CarcinomatosisPeritoneal
Dominio Asistencial
Transplante hepáticoTransplante hepático
Radioterapia Radioterapia IntraoperatoriaIntraoperatoria
Dominio AsistencialDominio Asistencial
CARCINOMACOLORRECTAL
Comparison of Comparison of IntraoperativeIntraoperative Radiation RadiationTherapy-Containing Multimodality Treatment withTherapy-Containing Multimodality Treatment with
Historical Treatment Modalities for Locally RecurrentHistorical Treatment Modalities for Locally RecurrentRectal CancerRectal Cancer
Mannaerts et al. Dis Col & Rectum 2001;44:1749-1758
Survival Local control
MEDULA OSEAFILTRANDOSEEN QUIRÓFANO
MEDULA OSEAFILTRANDOSEEN QUIRÓFANO
PREPARACIÓN EN LABORATORIO PARA CONGELACIÓNPREPARACIÓN EN LABORATORIO PARA CONGELACIÓN
TANQUES DE NITRÓGENO LÍQUIDOPARA CONSERVACIÓN DE LAS MÉDULAS
TANQUES DE NITRÓGENO LÍQUIDOPARA CONSERVACIÓN DE LAS MÉDULAS
Transplante alogénico no emparentado demédula ósea
TPH
Acondicionamiento
A A A
AALAL
D D
D
D
DD
D D
DDD
DONANTEEmparentado
No emparentado
T. Alogénico
ESQUEMA DEL TRASPLANTE ALOGÉNICO
Probabilidadhermano
HLA idéntico= 1 - (3/4) n
Probabilidadhermano
HLA idéntico= 1 - (3/4) n
Nº de hermanos probabilidad1 0,252 0,4383 0,5784 0,6845 0,763
Nº de hermanos probabilidad1 0,252 0,4383 0,5784 0,6845 0,763
Hermano HLA-idéntico 30%Hermano HLA-idéntico 30%
Hermano univitelino 1%Hermano univitelino 1%
Diferencias en 1 Ag 2%Diferencias en 1 Ag 2%
Diferencias en 2 Ag 7%Diferencias en 2 Ag 7%
Sin donante familiar 60%Sin donante familiar 60%
PROBABILIDAD DE ENCONTRAR UN DONANTE HLA IDÉNTICOEN LA FAMILIA. SEGÚN EL NÚMERO DE HERMANOS
TRASPLANTES NO EMPARENTADOSREALIZADOS EN GALICIA EN 2007 FUERON 0.EN 2008 EN EL CHUS: 3
IMAGEN EN ONCOLOGÍAIMAGEN EN ONCOLOGÍA
-TCMD de 64 filas de detectores-TCMD de 16 filas de detectores-RM de 3T-2 RMs de 1,5T
Oportunidad Tecnológica en el CHUS
IMAGEN FUNCIONALMetabolismo - PET
TC Perfusión. Mapas paramétricos
Densidad Tumoral de Microvasos
Pico de Realce
OXIGENACION
IMAGEN FUNCIONAL Perfusión
A
• Tumores celularesMAS GRADO Y CELULARIDAD,
MAS RESTICCION DE LADIFUSION
• Respuesta tumoralRESPUESTA TUMORAL, MENOR
RESTRICCION DE LADIFUSION
IMAGEN FUNCIONALDifusión
TUMOR con ALTA CELULARIDAD
b800
ADC
b0
T2
• Detección tumoral
• Caracterización de lesiones
• Detección de tumor residual
• Monitorización de respuesta a tratamiento
• Predicción de respuesta a tratamiento
• Whole-body imaging
IMAGEN FUNCIONALDifusión
Imagen Tumoral INTEGRAL
PET - Metabolismo RMN HipoxiaRMN / TC Perfusión RMN Difusión
Imagen Anatómica
METABOLISMO ANGIOGENESIS CELULARIDAD HIPOXIA
Dynamic.mpg
PRE-TTO
POST-TTO
b. Valoración de Respuesta Tumoral
Dynamic.mpg
IMRT
SELECCIÓN DE SUBVOLUMENES A TRATAR
a. Planificación Terapia basada en la imagen
Presentación elaborada con la colaboración de:Roberto García Figueras, Carmen Villalba y Álvaro Ruibal
En el laboratorio de Farmacocinética y Farmacoterapia seanaliza el comportamiento de los medicamentos en cada
paciente a partir de medidas directas en sangre consiguiendoadaptar el tratamiento de forma más precisa, mejorando la
eficacia y reduciendo la toxicidad y por tanto lascomplicaciones secundarias.
FARMACOCINÉTICAY FARMACOTERAPIA
0
10
20
30
40
50
60
70
80
90
2004 2005 2006 2007 2008
Ensayos nuevos Pacientes
ENSAYOS CLÍNICOS(Oncología Médica, CHUS)
PATOLOGÍA MOLECULAR(Drogas Diana)
PATOLOGÍA MOLECULAR(Drogas Diana)
Trastuzumab – Carcinoma de mama HER-2 +
Metástasis de carcinoma colorrectal enhígado
Anticuerpos anti-EGFR
qPCR-proceso técnico paravalorar KRAS
DNA es extraídode tejido enparafina usandometodologíaestándar
Cada muestra deDNA es introducidaen 8 tubos dereacción separados ysituados en elinstrumento de real-time PCR
1212alaala
concon 1212argarg
1212aspasp
1212cyscys
1212serser
1313aspasp
1212valval
La reacción dePCR tarda 2 horas
El análisis escompletadocomparando lasreaccionesmutadas y lanormal
SoportesSoportes
DOMINIO DE INVESTIGACIÓNDOMINIO DE INVESTIGACIÓN
• IDIS (CHUS-USC)– Cuatro de un total de nueve CIBERs: CIBER de Enfermedades Raras, CIBER de
Epidemiología, CIBER de Fisiopatología de la Obesidad y Nutrición, CIBER deTerapia Celular y CIBER de Enfermedades Neurodegenerativas
– Dos CONSOLIDER en el área de Bio-Farm-Med aplicados a la salud humana:Nanomateriales y Biomedicina (NANOBIOMED)
– CAIBER (Consorcios Asociados de Investigación Biomédica en Red)
– Áreas de investigación: Cáncer, Cardiovascular, Endocrinología y Nutrición,Enfermedades inflamatorias, Genética y Neurociencias
– Área de 2000 m2 y más de 100 investigadores en la planta -2 del Hospital Clínico,con un total de 11 laboratorios, además de otros en el Hospital o la Facultad deMedicina.
• IDICHUS– Gestiona un total de más de 100 proyectos de investigación
• IDIS (CHUS-USC)– Cuatro de un total de nueve CIBERs: CIBER de Enfermedades Raras, CIBER de
Epidemiología, CIBER de Fisiopatología de la Obesidad y Nutrición, CIBER deTerapia Celular y CIBER de Enfermedades Neurodegenerativas
– Dos CONSOLIDER en el área de Bio-Farm-Med aplicados a la salud humana:Nanomateriales y Biomedicina (NANOBIOMED)
– CAIBER (Consorcios Asociados de Investigación Biomédica en Red)
– Áreas de investigación: Cáncer, Cardiovascular, Endocrinología y Nutrición,Enfermedades inflamatorias, Genética y Neurociencias
– Área de 2000 m2 y más de 100 investigadores en la planta -2 del Hospital Clínico,con un total de 11 laboratorios, además de otros en el Hospital o la Facultad deMedicina.
• IDICHUS– Gestiona un total de más de 100 proyectos de investigación
Laboratorios de Investigación (CHUS)
Laboratorios de Investigación deNeurociencias (CHUS)
“Como más se mejora un
Hospital Universitario es
llenándolo de investigación”Joan Rodés
Director del IDIBAPS y miembro del comité científico externo del IDIS
• Fundación Pública Galega de Medicina Xenómica(SERGAS, Consellería de Sanidade)
• Ciclotrón (Galaria, Empresa Pública)
• Biobanco (Banco de Tumores, CHUS)
• Fundación Pública Galega de Medicina Xenómica(SERGAS, Consellería de Sanidade)
• Ciclotrón (Galaria, Empresa Pública)
• Biobanco (Banco de Tumores, CHUS)
DOMINIO DE INVESTIGACIÓNDOMINIO DE INVESTIGACIÓN
SoportesSoportes
Coordination
NODE 1Barcelona
(CRG)
NODE 2Santiago de
Compostela (USC)
NODE 3Madrid (CNIO)
Scientific International Committee Ethical International Committeel
SNPlex / Illumina Sequenom / SNPlex/
Affymetrix
Illumina
Spanish National Genotyping CenterGeGen
Spanish National Genotyping Center
Pre-genotyping
DNA extraction andquantification
Project design
SNP selection based on:Function prediction•Previous LD•Known disease association
Pre-genotyping
DNA extraction andquantification
Project design
SNP selection based on:Function prediction•Previous LD•Known disease association
Post-genotyping
• Data download• Format changes• Data analysis• Customer support
Post-genotyping
• Data download• Format changes• Data analysis• Customer support
ResearchersResearchers
Genotyping platforms:
Designs
Genotyping
Data checking
Genotyping
Biólogos (Genética)MédicosTécnicos
Tecnólogos(Biólogos-Biotecnólogos)TécnicosBioinformáticos
Biólogos (Genética)MatemáticosBioinformáticosMédicos
I+D: Biológos, Químicos, Físicos(Nanotecnólogos), Bioinformáticos
Dominio de la MuestraBiobancos
Dominio de la MuestraBiobancos
Trabajo integrado
• España cuenta con el más ampliodesarrollo de Redes cooperativas deBancos de Tumores en Europa.
• Está sirviendo de modelo para otrospaíses alrededor del mundo.
• El desarrollo de un proyecto deBiobancos exige el desarrollo paralelode tecnología de investigación
“Una investigación”, Sorolla“Una investigación”, Sorolla
- Cáncer, Linfomas. Cáncer de Tiroides. Cáncer de Mama. Dianas Terapéuticas.Biobancos. Ensayos Clínicos.
Tomás García-Caballero ParadaAndrés Beiras IglesiasJosé Manuel Cameselle TeijeiroMáximo Fraga RodríguezJosé Manuel Suárez PeñarandaJosé Ramón Antúnez LópezIhab Abdulkader NallibRoman Pérez FernándezManuel Macía CortiñasMaría del Carmen Segura IglesiasRafael López LópezFrancisco Javier Barón DuarteJuan Fernando Cueva BañuelosSonia María Candamio FolgarMaría Francisca Vázquez RiveraYolanda Vidal InsuaLuis León MateosJorge José García González
Oncología traslacionalJerónimo Forteza Vila
- Nuevos tratamientos en cáncer- Marcadores Tumorales
Lourdes Loidi Fernández de TroconizCelsa Quinteiro GarcíaMª Teresa González MartínezCarmen Carneiro Freire
Proliferación celular ycáncer
Área de GenéticaFern. Domínguez Puente
- Grupo Oncología Molecular
Mónica BurócziovaCatarina González López del CastilloPablo Iglesias VázquezMarcos Seoane SoutoAna Senra Viñas
Oncología molecularJosé Ant. Costoya Puente
- Genética del Cáncer- Genética del cáncer de colon- Identificación de variantes genéticas comunes de susceptibilidad al cáncer
colorrectal esporádico y familiar.- Bases Genéticas de los síndromes con predisposición hereditaria al cáncer
colorrectal.- Genética del cáncer de mama- Bases Genéticas de los síndromes con predisposición hereditaria al cáncer de
mama y ovario.- Bases Genéticas en PHTS (PTEN Hamartomatous Tumor Syndrome).
Clara Ruíz Ponte: (Responsable Genética delcáncer de colon)
Ana Vega Gliemo: (Responsable Genética delcáncer de mama)
GenómicaÁrea de Genética
Ángel Carracedo Álvarez(Coordinador)
Líneas de InvestigaciónMiembros del GrupoModalidad deGrupo
Investigador Principal
Líneas de InvestigaciónMiembros del GrupoModalidad de
GrupoInvestigador Principal
- Cáncer- Genética y Biología de sistemas- Inflamación- Enfermedades Cardiovasculares- Enfermedades Endocrinas, Nutricionales y Metabólicas- Enfermedades Músculo esqueléticas y del Aparato locomotor- Enfermedades Neurológicas- Enfermedades Infecciosas- Epidemiología, Salud Pública y Servicios de Salud. Atención Primaria- Farmacología
Miguel Sobrino FayaJavier Fernández CastroagudínJulio Iglesias GarcíaManuel Barreiro de AcostaJosé Lariño NoiaEsther Molina PérezPaula Otero IglesiasAntonio B. Lozano LeónEvaristo Varo PérezBegoña Vieites Pérez-QuintelaLaura Nieto GarcíaMaría Luaces Regueira
Enfermedades delaparato digestivo
J. E. Domínguez Muñoz
- Cáncer- Enfermedades Cardiovasculares- Enfermedades Endocrinas, Nutricionales y Metabólicas- Enfermedades Músculo Esqueléticas y del Aparato locomotor- Enfermedades Neurológicas- Enfermedades Infecciosas- Epidemiología, Salud Públicay Servicios de Salud. Atención Primaria- Farmacología- Inflamación
Joaquín Cortés LaiñoFaustino Rodríguez-Segade VillamarínJorge Martínez CastroEnrique Mena del RioAna Calvache RodríguezFernando Santos BenitoFrancisco González RodríguezJosé Luis Rodríguez Couso
Cirugía experimentalMiguel Ángel Caínzos
Fernández
- Cáncer- Enfermedades Endocrinas, Nutricionales y Metabólicas.
Francisco Barreiro MorandeiraSusana B. Bravo LópezRafael Seoane PradoMaría E. Rodríguez García-RenduelesMontserrat García LavandeiraEsther Díaz RodríguezSihara Pérez RomeroJacobo Fernández Campos
Neoplasias endocrinasÁrea de Genética
Clara Álvarez Villamarín
Líneas de InvestigaciónMiembros del GrupoModalidad de
GrupoInvestigador Principal
- Cáncer- Todas aquellas en cuya fisiopatología esté implicado el estrés oxidativo,
especialmente cuadros isquémicos y con lesión mediada porisquemia-reperfusión.
Celia Pombo RamosMiguel Fidalgo PérezGonzalo Hernández JiménezMaría Fraile Piñeiro
Estrés CelularJuan Zaldive Torrente
- Cáncer.- Enfermedades Endocrinas, Nutricionales y Metabólicas- Mecanismos moleculares en oncogénesis- Busqueda de nuevos marcadores tumorales y validación de dianas
terapéuticas
Gloria Martínez RíoDolores Sanguinetti RodríguezMiguel Estravís SastreEva Amanda del Pilar Gallego Suárez
Nuevos genesAnxo Vidal Figueroa
- Cáncer- Enfermedades Cardiovasculares (*)- Enfermedades Endocrinas, Nutricionales y Metabólicas- Enfermedades Músculo esqueléticas y del Aparato locomotor- Enfermedades Neurológicas- Enfermedades Infecciosas- Epidemiología, Salud Pública y Servicios de Salud. Atención Primaria- Farmacología- Genética y Biología de sistemas- Inflamación
Miguel Souto BayarriPablo García TahocesJosé Martín Carreira VillamorJosé Manuel García Vázquez
ImagenJuan José Vidal Carreira
- Cáncer- Epidemiología, Salud Pública y Servicios de Salud. Atención Primaria- Enfermedades Infecciosas
Adolfo Figueiras GuzmánJuan Miguel Barros DiosMargarita Taracido TrunkFrancisco Caamaño IsornaAgustín Montes MartínezErnesto Smyth ChamosaAlberto Ruano RaviñaBahi Takkouche
EpidemiologíaJuan Jesús Gestal Otero
RESUMEN
11 INVESTIGADORES PRINCIPALES
77 INVESTIGADORES ASOCIADOS
Línea de Investigación: MÁXIMO FRAGA
ALTERACIONES MOLECULARES EN LINFOMAS
Equipo investigador:
M. Tojo, R. Pérez-Becerra, C. Aliste, C. Celeiro, A. García-Rivero, A.Vázquez-Boquete, E. Couso, M. Pérez Encina,A. Beiras, J. Forteza, JLBello
Inmunomarcaje ultraestructural en una célula deReed-Sternberg en un linfoma de Hodgkin
Hodgkin and Reed-Sternberg cellsharbor alterations in the major tumorsuppressor pathways and cell-cyclecheckpoints: analyses using tissuemicroarrays
Blood 2003;101:681-689
18321832
AcuarelaRobert Carswell
AcuarelaRobert Carswell
Looking for ferns: optimization of digestion pretreatment in FISH technique on
paraffin-embedded tissues
Diagnostic Molecular Pathology 17: 59-63 (2008)
Looking for ferns: optimization of digestion pretreatment in FISH technique on
paraffin-embedded tissues
Diagnostic Molecular Pathology 17: 59-63 (2008)
Linea
s
Linea
s ce
lulares
celulares
Centroblas
tos
Centroblas
tos
Gang
lios lin
f
Gang
lios lin
fáátic
ostic
os
BuenaBuenarespuestarespuesta
MalaMalarespuestarespuesta
LH clLH cláásicosico
Perfil genPerfil genéético ytico yrespuesta al tratamientorespuesta al tratamiento
LH clLH cláásico: 29 casossico: 29 casos
OncoChipOncoChip v2 v2
AnAnáálisislisis supervisadosupervisado::- - buenabuena respuestarespuesta vsvs mala mala
- sets de genes - sets de genes previamentepreviamente definidosdefinidos
Línea de investigación Máximo Fraga
Línea de Investigación: TOMÁS GARCÍA-CABALLERO
DETERMINACIÓN DE DIANAS TERAPÉUTICAS
Equipo investigador: JR Antúnez, I. Abdulkader, M. Diniz, MP Santiago, M Ginarte, O Prieto, B Fernández-Rodríguez, A Carballeira, A Vázquez-Boquete, I Fernández-Campos, D Ínsua, P Vieiro
García-Caballero T, Menéndez MD, Vázquez-Boquete A, Gallego R, Forteza J, Fraga M.HER-2 status determination in breast carcinomas. A practical approach
Histol Histopathol (2006) 21:227-236
Diniz-Freitas M, García-Caballero T, Antúnez-López J Gándara-Rey JM, García-García A.Pharmacodiagnostic evaluation of EGFR expression in oral squamous cell carcinoma.
Oral Dis (2007) 13:285-290
Santiago MP, Vázquez-Boquete A, Fernández B, Masa C, Antúnez JR, Fraga M, Forteza J,García-Caballero T.
Whether to determine HER2 status for breast cancer in the primary tumour or in themetastasis
Histol Histopathol (2009) in press.
Línea de Investigación: JOSÉ CAMESELLE-TEIJEIRO
CÁNCER DE TIROIDES:
MORFOLOGÍA, MUTACIONES INTRAGÉNICAS Y CAMBIOS EPIGENÉTICOS.
Equipo investigador:
I. Abdulkader, R. Reyes, N. Caramés, N. Alfonsín, L Alberte, M. Piso
Colaboración: M. Sobrinho-Simoes, C. Alvarez, J. Lado, C. Ruíz, A. Vega,G. García-Rostan
CÁNCER DE TIROIDES
RET/PTC rearrangement (FISH) Codon 1493 of the APC gene
Cribriform-morular variant of papillary thyroid carcinoma. Molecularcharacterization of a case with neuroendocrine differentiation andaggressive behavior. Am J Clin Pathol 2009;131:134-142.,
H&EH&E CD10CD10 --catenincatenin
Carcinoma tiroideo de células foliculares familiarJ. Cameselle-Teijeiro, et al.
CD10 is a characteristic marker of tumours forming morules with biotin-rich,optically clear nuclei that occur in different organs. Histopathology. 2008;52:389-92.
Eur J Endocrinol. 2008 Nov;159(5):623-31.Clin Endocrinol (Oxf). 2008 Oct;69(4):683-5Hum Pathology. 2008 Oct;39(10):1540-7J Clin Endocrinol Metab. 2008 Jan;93(1):267-77
FF HHEE GG
Células madre (stem cells) tiroideasJ. Cameselle-Teijeiro, et al.
BRAF mutation in solid cell nest hyperplasia associated with papillary thyroidcarcinoma. A precursor lesion? Hum Pathol, 2009 (in press).
Hum Pathol. 2005 May;36(5):590-1.Am J Clin Pathol. 2005 Mar;123(3):369-75Mod Pathol. 2004 Jul;17(7):819-26.Cancer Res. 2005 Nov 15;65(22):10199-207
Línea de Investigación: IHAB ABDULKADER
PATOLOGÍA MOLECULAR DE LOS SARCOMAS
Equipo investigador:
J. Cameselle-Teijeiro, M. Fraga, A. Vazquez-Boquete, J. Varela, J. Forteza
Colaboración: E. de Alava
• Intestinal clear cell sarcoma with melanocytic differentiation and EWS [corrected] rearrangement:report of a case. Abdulkader I, Cameselle-Teijeiro J, de Alava E, Ruiz-Ponte C, Used-Aznar MM,Forteza J. Int J Surg Pathol. 2008 Apr;16(2):189-93. Erratum in: Int J Surg Pathol.2008Jul;16(3):354.
•Primary synovial sarcoma of the lung. Zamarrón C, Abdulkader I, Alvarez UC, Barón FJ, Prim JM,Ledo RL, Forteza J. Intern Med. 2006;45(10):679-83. Epub 2006 Jun 15.
•Pathological changes related to Imatinib treatment in a patient with a metastatic gastrointestinalstromal tumour. Abdulkader I, Cameselle-Teijeiro J, Forteza J. Histopathology. 2005 Apr;46(4):470.
•Predictors of malignant behaviour in gastrointestinal stromal tumours: a clinicopathological study of34 cases. Abdulkader I, Cameselle-Teijeiro J, Gude F, Fraga M, Varela-Durán J, Barreiro F, FortezaJ. Eur J Surg. 2002;168(5):288-96.
•Sclerosing epithelioid fibrosarcoma primary of the bone. Abdulkader I, Cameselle-Teijeiro J, Fraga M,Caparrini A, Forteza J. Int J Surg Pathol. 2002 Jul;10(3):227-30.
EWS SYT
Pathological changes related to Imatinib treatment in a patient with a metastaticgastrointestinal stromal tumour.
Abdulkader I, Cameselle-Teijeiro J, Forteza J. Histopathology. 2005 Apr;46(4):470.
Línea de Investigación: ÁNGEL CARRACEDOGENÉTICA DEL CÁNCER
- Genética del cáncer colorectal- Genética del cáncer de mama
Equipo investigador:C. Ruíz-Ponte, A. Vega, A. Blanco Pérez, C. Fernández Rozadilla,N. Gómez Fernández, M. Santamariña Pena
LÍNEAS DE INVESTIGACIÓN EN GENÉTICA DEL CÁNCERCOLORRECTAL (CRC) Y MAMA
1.- Identification of low-penetrance alleles and CNVs associated to sporadic and familialcolorectal cancer risk. EPICOLON consortium.
2.- Genetic basis of hereditary colorectal cancer syndromes (FAP, MAP, Lynch syndrome)
3.- BRCA1/2 en cáncer de mama y ovario hereditario: estudio de variantes de significadoincierto ( variantes UV).
4.- Estudio de la prevalencia de la mutación R71G en cáncer de mama, ovario y próstata,así como en población gallega general. Identificación de genes modificadores del fenotipode R71G.
5.- Cáncer de mama: genotipado masivo de SNPs para la identificación de genesasociados y desarrollo de un kit de riesgo genético.
GENÉTICA DE OTROS TUMORES- PTEN: Genetic bases of PHTS (PTEN Hamartomatous Tumor Syndrome)
- mtDNA and tumorogenesis
(Clara Ruíz-Ponte y Ana Vega)
Línea de investigación Fernando Domínguez(Grupo de Investigaciones Óncológicas – Genética)
• Objetivos:– Búsqueda de nuevos marcadores
tumorales y validación de dianasterapéuticas a través de técnicas degenómica funcional:
• Expresión a escala genómica
• Modificación genética en mamíferos
• Interferencia de ARN
• Objetivos:– Búsqueda de nuevos marcadores
tumorales y validación de dianasterapéuticas a través de técnicas degenómica funcional:
• Expresión a escala genómica
• Modificación genética en mamíferos
• Interferencia de ARN
• Tecnologías:– Desarrollo de ratones transgénicos que expresen condicionalmente marcadores tumorales para
valorar las repercusiones funcionales que su presencia tiene en la evolución del tumor
– Búsqueda de perfiles moleculares en cáncer folicular de tiroides mediante Exon Arrays.
– Análisis del patrón de metilación génica en enfermedades oncohematológicas.
• Tecnologías:– Desarrollo de ratones transgénicos que expresen condicionalmente marcadores tumorales para
valorar las repercusiones funcionales que su presencia tiene en la evolución del tumor
– Búsqueda de perfiles moleculares en cáncer folicular de tiroides mediante Exon Arrays.
– Análisis del patrón de metilación génica en enfermedades oncohematológicas.
Línea de Investigación: CLARA ÁLVAREZ
NEOPLASIA Y DIFERENCIACIÓN ENDOCRINAS
- Diferenciación de las células hipofisarias
- BANTTIC: (Bank of Thyroid Tumors in Culture)
Equipo investigador:
S. B. Bravo, E. Diaz Rodriguez, M.e Garcia-Lavandeira, M. ER Garcia-Rendueles, S. Perez Romero, J. Sousa Rodrigues
Esferoide de células madre hipofisariascrecido en cultivo
Células madre de la hipófisis en su nicho
Línea de Investigación: ANXO VIDAL
CICLO CELULAR Y ONCOLOGÍA
Equipo investigador:
G. Martínez Río, D. Sanguinetti Rodríguez, M. Estravís Sastre,E. Amanda del Pilar Gallego Suárez
Mecanismos moleculares enoncogénesis, nuevos marcadorestumorales y validación de dianas
terapéuticas
Estudio y desarrollo de ratonesmodificados genéticamente comomodelos de valoración preclínica
Portada de la revista MCB en Julio de 2007
Nuevos genes(Nur77)
Publicaciones
• Vidal A et al. p130 and p27 co-operate to control mobilization of
angiogenic progenitors from the bone marrow. Proc. Natl. Acad. Sci.USA, 102: 6890-6895. (2005)
• Yeh N et al. Cooperation between p27 and p107 during endochondral
ossification suggests a genetic pathway controlled by p27 and p130.Mol Cell Biol 27: 5161-5171.(2007)
• Miller JP et al. Interweaving the cell cycle machinery with cell
differentiation. Cell Cycle 6, 2932-2938 (2007)
• Pazos Chantrero E et al. Cyclin A probes by means of intermolecular
sensitization of terbium-chelating peptides. Journal of the AmericanChemical Society, 130(30):9652-9653 (2008)
Línea de Investigación: JUAN ZALVIDEGRUPO DE ESTRÉS CELULAR
- Respuesta celular al estrés oxidativo.- Papel de p16 en células Rb negativas
Equipo investigador:C. Pombo, M. Fidalgo, M. Fraile, G. Hernández, A. Guerrero, A. Pires
Respuesta celular al estrés oxidativo
La proteinquinasa SOK1 se trasloca del Golgi al núcleo tres estrésoxidativo.SOK1 (en verde) está en el aparato de Golgi en células control (paneles dearriba), y pasa al núcleo tras estrés oxidativo (paneles de abajo).
Línea de Investigación: ROMÁN PÉREZ FERNÁNDEZ
FACTOR DE TRANSCRIPCIÓN PIT-1 Y VITAMINA D ENCÁNCER DE MAMA
Equipo investigador:
I. Ben-Batalla, J. Sendón Lago, S. Seoane Ruzo, M. C. Segura Iglesias, E. Arias Baltar, M. Macía Cortiñas, T. García-Caballero, F.Vizoso
0
100
200
300
400
500MCF-7 Tet-Off (pTRE2-hPit-1)
MCF-7 Tet-Off (pTRE2)
6
Days
12 200
***
***
Tu
mo
r vo
lum
e (
mm
3)
+ Pit-1
control
MCF-7 cells
OBJETIVOS:
- Valorar el papel de Pit-1 como factor pro-tumoral en cáncer de mama y su posible implicación en metástasis.
- Valorar el papel de la vitamina D como factor anti-tumoral en cáncer de mama.
Línea de Investigación: JOSÉ ANTONIO COSTOYA PUENTE
REPROGRAMACIÓN ABERRANTE EN CÉLULAS HEMATOPOYÉTICASEN PROCESOS NEOPLÁSICOS- Factor de transcripción Promyelocytic Zinc Finger (PLZF) asociado a leucemiapromielocítica agudamediante animales modificados genéticamente- Caracterización anatomopatológica de las patologías modelizadas y su análisiscomparado con la patología humana
Equipo investigador:
M. Burócziová, C. González López del Castillo, P. Iglesias Vázquez, M. Seoane Souto, A.Senra Viñas
Colaboración: E. Domínguez, M. Fraga, J. Forteza
Línea de Investigación: JOSÉ LUIS BELLO
ANÁLISIS DEL PATRÓN DE METILACIÓN GÉNICA ENENFERMEDADES ONCOHEMATOLGÍCAS
En colaboración con Fundación Pública de MedicinaXenómica y Área de Genética del IDIS
Línea de Investigación: ENRIQUE DOMÍNGUEZ
CÁNCER DE PÁNCREAS- Evaluación y desarrollo de la elastografía guiada por ecografíaendoscópica en el diagnóstico diferencial de masas sólidas pancreáticas- Participación activa en el grupo europeo colaborativo PanGen-EU
Equipo investigador: M. Sobrino Faya, J. Fernández Castroagudín, J. Iglesias García, M.
Barreiro de Acosta, J. Lariño Noia, E. Molina Pérez, P. Otero Iglesias,A.B. Lozano León, E. Varo Pérez, L.Nieto García, M. Luaces Regueira
Pancreatic mass
EUS-elastography
Chronic pancreatitis Pancreatic cancer
Iglesias-García et al, 2009 (in press)
WP1: Epidemiología y pacientes de riesgo.
WP2: Alteraciones moleculares de lesiones preneoplásicas, tumores tempranos yavanzados: perfiles genómicos, transcriptómicos y proteómicos.
WP3: Diagnóstico basado en ARN.
WP4: Proteómica como base para el diagnóstico.
WP5: Epigenética
WP6: Nuevas herramientas moleculares de imagen basadas en la identificaciónde una sola proteína con enfoques de alto-rendimiento.
WP7: Futuros ensayos clínicos para las nuevas herramientas de diagnósticomolecular.
PROYECTO INTEGRADO MolDiag-PaCa:
Área de Medicina Preventiva e Saúde Pública - USCCIBER de Epidemiología y Salud Pública-Galicia
Instituto de Investigaciones Sanitarias -CHUSGrupo de investigación de epidemiología del cáncer
Líneas de investigación sobre cánceres:
Cáncer de pulmón(FFRR: Dieta, ocupación, radón residencial, susceptibilidad genética)
Cánceres de orofaringe(FFRR:Dieta, ocupación, susceptibilidad genética, tabaco, alcohol...)
Cáncer de mama(Absorción de antioxidantes –Betacaroteno, alfatocoferol, ácido ascórbico y selenio)
Juan Miguel Barros Dios
Adolfo Figueiras
Juan J. Gestal
Agustín Montes Martínez
Alberto Ruano Raviña
Mª Amparo Barreiro Carracedo
Olga Dosil Díaz
Leonor Varela
et al.
Área de Medicina Preventiva e Saúde Pública - USCCIBER de Epidemiología y Salud Pública-Galicia
Instituto de Investigaciones Sanitarias -CHUSGrupo de investigación de epidemiología del cáncer
American Journal of Epidemiology 2002
FI: 9,052
PR: 6 / 105FI: 5,241
PR: 1 / 98
British Medical Journal 2005
Área de Medicina Preventiva e Saúde Pública - USCCIBER de Epidemiología y Salud Pública-Galicia
Instituto de Investigaciones Sanitarias -CHUSGrupo de investigación de epidemiología del cáncer
Annals of Oncology 2008; 19: 109–14
FI:4,875PR: 23/132
ANÁLISIS DAFO• DEBILIDADES:
– No pertenencia a la RTICC– Falta de comunicación entre clínicos y básicos.– Poca participación directa de los clínicos en la
investigación.– Falta de investigación traslacional de inmediata
aplicación a la clínica.– Focalización de investigadores con exclusividad en el
tema del cáncer.– Falta de registro de tumores hospitalario– Dificultad para modelos experimentales animales
adecuados.
• AMENAZAS:– Falta de un presupuesto adecuado por parte de
la Administración para un proyecto ambiciosode cáncer.
– Dificultad para la renovación tecnológica.
– Sentido localista y minifundista de lainvestigación en Galicia.
– Grandes centros de investigación oncológica enMadrid y Barcelona.
• FORTALEZAS:– Voluntad política de que exista un proyecto de
investigación en cáncer.
– Marco hospitalario adecuado para el desarrollode un proyecto de investigación en cáncer.
– Biobanco.
– Existencia de estructuras consolidadas deinvestigación básica relacionada con cáncer(Fundación Xenómica).
• OPORTUNIDADES:– Ningún otro hospital de Galicia ha diseñado un
proyecto de investigación oncológicaambicioso.
– Ciclotrón en las inmediaciones del hospital.
– Posibilidad de nuevos proyectos comoRadioterapia con Protones.
– Nuevos proyectos de Biomedicina en el Campusde Santiago (CIMUS).
ENTIDADES Y NODOS PARTICIPANTES EN LA RED
GR: 3GCA: 1
GR: 3GCA: 1
GR: 8GCA: 0
GR: 8GCA: 0
GR: 29GCA: 6
GR: 29GCA: 6
GR: 4GCA: 3
GR: 4GCA: 3
GR: 1GCA: 2
GR: 1GCA: 2
GR: 0GCA: 1
GR: 0GCA: 1
GR: 0GCA: 2
GR: 0GCA: 2
GR: 21GCA: 2
GR: 21GCA: 2
GR: 6GCA: 3
GR: 6GCA: 3
GR: 2GCA: 0
GR: 2GCA: 0
83 Grupos regulares (GR) / 23 Grupos clínicos asistenciales (GCA) / 12 CC.AA.Criterios de selección: Fundamentalmente científicos: seniority, publicaciones yproyectos (evaluados por comité internacional). Unión en 2006, 2007 y 2008
Presupuesto: 4.8-5 millones/año
GR: 1GCA: 1
GR: 1GCA: 1
GR: 1GCA: 0
GR: 1GCA: 0
GR: 6GCA: 1
GR: 6GCA: 1
¡0!
Cortesía Xosé Bustelo
ESCENARIO DE FUTURO
1. Se prevé la continuación tras el 2011 (convocatoria en 2010)
2. La evaluación se hará en función de:
Grupos RTICC previa:
- Colaboraciones y publicaciones conjuntas - Calidad de las publicaciones (índice impacto, etc)
Grupos no RTICC:
- Como hasta ahora (proyectos, publicaciones, interés clínico)
3. Más énfasis en líneas verticales que en programas horizontales
4. Se espera una reducción del número de grupos
Cortesía Xosé Bustelo
• Potenciar las relaciones entre clínicos y básicos de Oncología.
• Aumentar la masa de investigadores con captación de nuevos grupos.
• Reestructuración de los grupos de Investigación con un criterio másfuncional.
• Robustecer el proyecto de Biobancos con Bancos específicos (cultivoscelulares).
• Ser tecnológicamente fuertes en sectores concretos.
• Evitar duplicaciones de tecnologías.
• Área específica de farmacogenética del cáncer compartida porgenetistas, patólogos, oncólogos y farmacólogos.
• Potenciar las relaciones entre clínicos y básicos de Oncología.
• Aumentar la masa de investigadores con captación de nuevos grupos.
• Reestructuración de los grupos de Investigación con un criterio másfuncional.
• Robustecer el proyecto de Biobancos con Bancos específicos (cultivoscelulares).
• Ser tecnológicamente fuertes en sectores concretos.
• Evitar duplicaciones de tecnologías.
• Área específica de farmacogenética del cáncer compartida porgenetistas, patólogos, oncólogos y farmacólogos.
SUGERENCIAS DE LOSINVESTIGADORES
SUGERENCIAS DE LOSINVESTIGADORES
NECESIDAD DE PROYECTOS DEEXCELENCIA
NECESIDAD DE PROYECTOS DEEXCELENCIA
NECESIDAD DE UNA
INVESTIGACIÓN DE
APLICACIÓN INMEDIATA A
LA CLÍNICA
NECESIDAD DE UNA
INVESTIGACIÓN DE
APLICACIÓN INMEDIATA A
LA CLÍNICA
INVESTIGACIÓN
BÁSICA
INVESTIGACIÓN
CLÍNICA
INVESTIGACIÓN TRASLACIONAL
Investigación Traslacional
50 60 70 80 90 00
AAññosos
Investigacióntraslacional
Invest.Clínica
Invest.básica
Proyectos de excelencia
• Ensayos clínicos Fase I.
• Bancos de ADN
• Incorporación de nueva tecnología.
• Imagen molecular.
• Epidemiología molecular.
FASE I: Determinar la Máxima Dosis Tolerable (MDT), patrón de Toxicidad yFarmacocinética.
FASE II: Conocer actividad antitumoral de un nuevo fármaco o esquematerapeútico sobre un panel de tumores.
FASE III: Comparar la eficacia frente a otro tto. Considerado estándar.
FASE IV:Demostrada la mejora de un tto. se convierte en normaEstudio de la tolerancia y eficacia en contextos nuevosValora gran nº de pacientes: peligros imprevistos y eficacia
FASES DEL ENSAYO CLÍNICO
ENSAYOS FASE I
• “Fármacos novedosos por primera vez a personas”. Acceso afármacos innovadores
• Toxicidad. Pauta/Dosis.
• Encontrar dosis máxima tolerada y definir el esquema para Fase II
• Condiciona el desarrollo posterior del fármaco
• Necesita profesionales e infraestructuras altamente especializadas
• Posibilidad que los pacientes tengan acceso a fármacosinnovadores y con potencial científico
• Condicionan el desarrollo posterior del fármaco permitiendo estudiossingulares a profesionales e infraestructuras altamenteespecializadas
ENSAYOS FASE ICondiciona resultado final
Nature Reviews Drug Discovery 2, 609-610 (2003)
Índice de fracaso alto en ensayos enOncología sobre todo en Fase III
Fármacos investigacionales necesitanmodelos tumorales poco definidos
La sangre esuna excelentefuente de ADN
Banco Nacional de ADN
Coordinating center: Centro de Investigación del Cáncer(Salamanca)Coordinator: Dr. Enrique de Álava
Participating centers:-. Hospital Clinic (Barcelona) (Dra. Marta Aymerich)-. IUOPA (Oviedo) (Dra. Aurora Astudillo)-. IMAS Hospital del Mar (Barcelona) (Dr. Francesc Solé)-. Hospital Universitario Virgen de las Nieves (Granada) (Dr.Ángel Concha)-. Hospital Carlos Haya (Málaga) (Dra. Mª Dolores BautistaOjeda)
ONCOLOGIC NODE
COORDINATING NODE
Coordinating center: Fundación IMIM (Barcelona)Coordinator: Dr. Mariano Sentí Clapés
Participating centers:-. Hospital Josep Trueta (Girona) (Dr. Joan Sala Moreno)-. Hospital Son Dureta (Mallorca) (Dr. Miquel Fiol Sala))-. Centro Regional de Salud Pública de Talavera de la Reina(Dr. Antonio Segura Fragoso)-. Dirección de Ordenación y Evaluación Sanitaria del PaísVasco (Dra. Elena Aldasoro)
CARDIOVASCULAR NODE
NEUROPSYCHIATRIC NODECoordinating center: Hospital Psiquiátrico Universitario InstitutoPedro Mata (Reus)Coordinator: Dra. Elisabet Vilella
Participating centers:-. Universidad Autónoma de Madrid (Dr. Fernando Valdivieso, Dra.Mª Jesús Bullido); Hospital La Paz (Madrid) (Dra. Ana Frank)-. Universidad del País Vasco (UPV/EHU) (Dra. Mª Ángeles M. dePancorbo); Hospital de Cruces (Bilbao) (Dr. J. Zarranz)-. Generalitat Valenciana, Consellería de Sanidad, Direcció Generalde Salut Pública (DGSP) (Valencia): · Hospital La Fe (Dr. Juan Andrés Burguera) · DGSP (Dr. Antonio Salazar) . Institut de Biomedicina de Valencia, CSIC (Dr. Jordi Pérez-Tur)
Coordinating center: IDIBAPS-Hospital Clinic(Barcelona) Coordinator: Dr. Ramón Gomis
Participating centers:-. Hospital Universitario de Tarragona Joan XXIII (Dr.Joan Vendrell Ortega)-. IRCIS-Institut de Recerca en Ciencies de la Salut deReus (Tarragona) (Dr. Lluis Masana Marín)-. Fundació Sarda Farriol (Barcelona) (Dra. Anna NovialsSarda)-. Hospital Josep Trueta (Girona) (Dr. José ManuelFdez.-Real Lemos)-. Hospital de Cruces (Bilbao) (Dr. Luis CastañoGonzález)-. Hospital Clínico San Carlos (Madrid) (Dr. ManuelSerrano Ríos)-. Hospital Carlos Haya (Málaga) (Dr. Federico Soriguer)-. Hospital Clínico de Valencia (Dr. Rafael Carmena)
METABOLIC NODE
National DNA BankSTRUCTURE
Coordinating center: Universidad de SalamancaDirector: Dr. Alberto OrfaoDeputy Director: Dr. Enrique de Alava
Departments: -. Administrative management -. Quality management -. Production and storage -. Coordination and product management -. Support and integration
Cortesía de Enrique de AlavaCortesía de Enrique de Alava
Necesidad de invertir en tecnología
PET-TAC
Necesidad de invertir en tecnología
Imagen molecular
Epidemiología molecular
MLH1 germline epimutations in selected patients with early-onset non-polyposis colorectal cancer.
ÁÁREA DEREA DEGENGENÉÉTICATICA
ÁÁREA DEREA DECCÁÁNCERNCER
Mejor opción para resolver elparadigma
Mejor opción para resolver elparadigma
Centro de Investigación delCáncer en el CHUS
Centro de Investigación delCáncer en el CHUS
• Proporcionar al AGC de Oncología del CHUS el carácter traslacional de laInvestigación eminentemente aplicada hacia las necesidades de losenfermos
• El promocionar un espacio de investigación con modelos experimentalesanimales o celulares que facilite el diálogo entre los investigadoresbásicos y clínicos.
• Superar las contradicciones estructurales de los “compartimentosestancos” y proporcionar herramientas para la aplicación clínica de lasaportaciones científicas, proporcionando un ámbito de aplicaciónpersonalizada de la Medicina en función de las necesidades de cadaenfermo de cáncer.
• Proporcionar al AGC de Oncología del CHUS el carácter traslacional de laInvestigación eminentemente aplicada hacia las necesidades de losenfermos
• El promocionar un espacio de investigación con modelos experimentalesanimales o celulares que facilite el diálogo entre los investigadoresbásicos y clínicos.
• Superar las contradicciones estructurales de los “compartimentosestancos” y proporcionar herramientas para la aplicación clínica de lasaportaciones científicas, proporcionando un ámbito de aplicaciónpersonalizada de la Medicina en función de las necesidades de cadaenfermo de cáncer.
FINALIDAD DEL CENTRO DEINVESTIGACIÓN EN CÁNCER EN EL CHUS
FINALIDAD DEL CENTRO DEINVESTIGACIÓN EN CÁNCER EN EL CHUS