Upload
cherie
View
78
Download
3
Embed Size (px)
DESCRIPTION
İÇ HASTALIKLARI ACİLLERİ. Doç.Dr.Figen Coşkun HÜTF Acil Tıp AD ATUDER. ÖLÜMCÜL RİTİMLER. EPİDEMİYOLOJİ. 330 000/yıl koroner arter hastalığından 250 000/yıl hastane dışı ÖLÜM 55/1000 ani kardiyak ölüm. KARDİYAK ARREST. AKÖ ün en sık nedeni VF - PowerPoint PPT Presentation
Citation preview
İÇ HASTALIKLARI İÇ HASTALIKLARI ACİLLERİACİLLERİ
Doç.Dr.Figen CoşkunDoç.Dr.Figen Coşkun
HÜTF Acil Tıp ADHÜTF Acil Tıp AD
ATUDERATUDER
ÖLÜMCÜL RİTİMLERÖLÜMCÜL RİTİMLER
EPİDEMİYOLOJİEPİDEMİYOLOJİ
330 000/yıl koroner arter hastalığından330 000/yıl koroner arter hastalığından
250 000/yıl hastane dışı250 000/yıl hastane dışı
ÖLÜMÖLÜM
55/1000 ani kardiyak ölüm55/1000 ani kardiyak ölüm
KARDİYAK ARRESTKARDİYAK ARREST
• AKÖ ün en sık nedeni VFAKÖ ün en sık nedeni VF• VF’ye ilk 5 dakika iyi prognozVF’ye ilk 5 dakika iyi prognoz• Acil Medikal Sistemin ulaşımı > 5dakAcil Medikal Sistemin ulaşımı > 5dak• AED önemliAED önemli• Şok öncesi ve sonrası KPR önemliŞok öncesi ve sonrası KPR önemli
2005 guideline’ları 2005 guideline’ları - Özellikli sağlık personeli olmayanlar için Özellikli sağlık personeli olmayanlar için
basitleştirilmiştirbasitleştirilmiştir- Yaş gruplarına göre teknik farklılıkları Yaş gruplarına göre teknik farklılıkları
azaltılmıştırazaltılmıştır- Yenidoğanlar hariç 30:2 kardiyak Yenidoğanlar hariç 30:2 kardiyak
masaj/suni solunummasaj/suni solunum
KALP MASAJIKALP MASAJI
SP≠SP≠– Her yaş ve tek veya 2 kurtarıcı 30:2 Her yaş ve tek veya 2 kurtarıcı 30:2
SPSP– ErişkinErişkin
Tek veya 2 kurtarıcı 30:2Tek veya 2 kurtarıcı 30:2– Çocuk ve infantÇocuk ve infant
Tek kurtarıcı 30:2Tek kurtarıcı 30:2 İki kurtarıcı 15:2İki kurtarıcı 15:2
NABIZ VAR MI?
ASİSTOLİ
Nabız YOK!!!!
Nabız yok Havayolu
Damar yoluEpinefrin 1mgAtropin 1mg
Sürekli CPR3-5dk da bir epinefrin-atropin tekrar
(atropin max 3 kere)
Eş zamanlı TCP
Damar yolu bulunamıyor ise endotrakeal tüpten
ASİSTOLİ
CPR30/2
Eş zamanlı
NABIZ YOK
ASİSTOLİİlaçlar
Epinefrin (1mg, 3-5 dk da tekrar)ve
Atropin (1mg, 3-5dk da tekrar)max: 0.04mg/kg
NABIZ VAR MI?
PEA (Elektromekanik disasiasyon)
Nabız YOK!!!!
Nabız yok Havayolu
Damar yoluEpinefrin 1mg3-5dk da tekrar
Sürekli CPR
Nb<60/dk ise atropin 1mg
(atropin max 3 kere)
Eş zamanlı Olası sebepler-tedavisi
PEA
CPR 30/2
Sürekli CPR
Nb>60/dk ise atropin YOK
NABIZ YOK
Eş zamanlıTCP
Hipovolemi Volüm infüzyonu
Hidrojen-asidosis
HiperK, hipoK
Hiper/Hipotermi
Oksijen, ventilasyon
Tamponlar, ventilasyon
Ca, insülin,...., K
Soğutma, ısıtma
Hipoksi
5H tedavisi
Tabletler, toksinler Antidot, gastrik dekomp...
Tansiyon pnomotoraks
Trombozis koroner
Trombozis pulmoner
Perikardiyosentez
İğne-tüp dekompresyon
Fibrinolitikler
Fibrinolitikler, cerrahi
Tamponat kardiyak
5T tedavisi
NABIZ VAR MI?Nabız YOK!!!!VF / Nabızsız VT
Defibrilasyon 360J
360J
360J
Eş zamanlı ETT, IV, monitör
İlaçlar
VF / Nabızsız VT
5 siklus CPR
ritim değerlendirme
5 siklus CPR
ritim değerlendirme
Eş zamanlı
NABIZ YOK
VF / Nabızsız VTİlaçlar
Epinefrin (1mg, 3-5 dk da tekrar) ya da
Vazopressin (40IU tek doz)
Amiadoron
- 300mg 20cc %5Dexroz içinde
- 150mg tekrar dozu
Lidokain
-1-1.5 mg/kg IV
- 0.5-0.75mg/kg IV tekrar dozu
Mg SÜLFAT
- 1-2mg IV
Prokainamid
- 17mg/kg IV yavaş infüzyon
Göğüs AğrısıGöğüs Ağrısı
Göğüs ağrısıGöğüs ağrısı + + Hayati tehlike!!!Hayati tehlike!!!
• AMI AMI • Unstabil anjina pektoris Unstabil anjina pektoris • Aort diseksiyonuAort diseksiyonu• Pulmoner emboli Pulmoner emboli • Ösefagus rüptürüÖsefagus rüptürü• Tansiyon pnömotoraksTansiyon pnömotoraks
Somatik
Kas-iskelet
Visseral
KardiyakKalp-dışı
İskemik
AMI-ACS
Non-iskemik
Yoğunluk?
Zaman?
Lokalizasyon?
Yayılım?
Pozisyon/postur ilgisi?
Gıda ilgisi?
NG cevabı?
Akciğer
GIS
Aorta
Mediastinum
Psikiyatrik
Myokardit
Kardiyomyo pati
Perikardit
AKUT KORONER SENDROMLARAKUT KORONER SENDROMLAR
• AMI AMI • ST segment elevasyonu veya depresyonu, ST segment elevasyonu veya depresyonu,
• Q dalgasız MIQ dalgasız MI
• UA UA • Genellikle aterosklerotik KAH’nın neden Genellikle aterosklerotik KAH’nın neden
olduğu klinik sendromlar olduğu klinik sendromlar
• Artmış kardiyak ölüm riski ile ilşkiliArtmış kardiyak ölüm riski ile ilşkili
65 yaş üzeri hastaneye başvuruların 65 yaş üzeri hastaneye başvuruların %60 nedeni AKS%60 nedeni AKS
Her yılHer yıl::• > 4 mil> 4 milyon hasta UA ve akut MIyon hasta UA ve akut MI• > 900,000 > 900,000 hasta hasta PTCA PTCA ±± stentstent
Semptom Başlangıcı
Ambulans çağır Acil Kateter LabHastane öncesi
Reperfüzyon Tedavisinde Gecikme
Artan Miyosit Kaybı
PatogenezPatogenez
STEMI STEMI
* * Daha önceden var olan plak üzerinde tıkayıcı trombüsDaha önceden var olan plak üzerinde tıkayıcı trombüs
UA/NSTEMIUA/NSTEMI* * Daha önceden var olan plak üzerinde tıkayıcı olmayan Daha önceden var olan plak üzerinde tıkayıcı olmayan
trombüstrombüs
** Dinamik obstrüksiyon Dinamik obstrüksiyon (koroner spasm veya vazokonstriksiyon) (koroner spasm veya vazokonstriksiyon)
** Progresif mekanik obstrüksiyon Progresif mekanik obstrüksiyon
** Inflamasyon ve/veya infeksiyon Inflamasyon ve/veya infeksiyon
Akut Koroner Sendrom
Akut Koroner Sendrom
Yüzeyel ErozyonYüzeyel Erozyon
YırtılmışFibröz KılıfYırtılmışFibröz Kılıf
Spazm Spazm Mekanik obstrüksiyonMekanik obstrüksiyon Tıkayıcı olmayan trombüs
Tıkayıcı olmayan trombüs
AKS’larda LABAKS’larda LAB
• CK-MB Hızlı, nispeten ucuz, doğru bir yöntem Erken reinfarktları belirlemede kullanılabilir
• Myoglobin Yüksek sensitivite MI nün erken tanısında faydalı Reperfüzyonun belirlenmesinde AMI tanısını ekarte etmek için çok faydalı
• TroponinlerRisk belirlemesi için önemli CK-MB ye göre sensitivite ve spesifisite daha fazla 2 haftaya kadar olan MI nü belirleyebilirizTedavi seçiminde faydalı Reperfüzyonun belirlenmesinde
EKGEKG
• Yeni STYeni ST...........................%80-90 AMI ...........................%80-90 AMI • Yeni gelişen Q dalgası.....%90 AMI Yeni gelişen Q dalgası.....%90 AMI • ST depresyonu ............. ..%50 AMI ST depresyonu ............. ..%50 AMI
• Erken fatalite hızı........Erken fatalite hızı........ ST ST en yüksek en yüksek
ST ST orta orta
T (-) T (-) en düşük en düşük
NSTEMI/UA TedaviNSTEMI/UA Tedavi
AmaçlarAmaçlar
• İskeminin hemen İskeminin hemen sonlandırılması-sonlandırılması-iyileştirilmesiiyileştirilmesi
• İstenmeyen kötü İstenmeyen kötü olayların olayların önlenmesiönlenmesi
YaklaşımYaklaşım
• Anti-iskemik tedaviAnti-iskemik tedavi
• Anti-platelet tedaviAnti-platelet tedavi
• Anti-koagülan tedavi Anti-koagülan tedavi
• Risk belirlenmesi Risk belirlenmesi
• Invasive yöntemlerInvasive yöntemler
STEMI TedavisiSTEMI Tedavisi
• ASA ASA veya diğer veya diğer antiplatelet ajanlarantiplatelet ajanlar
• O2O2• AnalAnaljeziklerjezikler• AntiAntikoagülanlarkoagülanlar• GP IIb/IIIa GP IIb/IIIa
inhibiinhibitörleritörleri
• NitratNitrat• BBetaeta bl blokerlerokerler• ACEiACEi• Reperfüzyon Reperfüzyon
• Fibrinolitik Fibrinolitik • MekanikMekanik
ReperfReperfüzyonüzyon
STEMI hastalarında hedef:
Fibrinolitik tedavi için kapı-iğne zamanı 30dk
PKG için kapı-balon zamanı 90dk
AKS Başlangıç TedavisiAKS Başlangıç Tedavisi
AntiplateletAnti-iskemikAntikoagülan tedavi
AntiplateletAnti-iskemikAntikoagülan tedavi
AntiplateletAnti-iskemikAntikoagülan tedavi
AntiplateletAnti-iskemikAntikoagülan tedavi
Trombolitikler Trombolitikler PKG veya CABGPKG veya CABG PKG veya CABGPKG veya CABG
Uzun dönem medikal tedavi Uzun dönem medikal tedavi
Spontan PnömotoraksSpontan Pnömotoraks
• KOAH, iatrojenikKOAH, iatrojenik• Dispne, takipne, taşikardiDispne, takipne, taşikardi• Ağrı tek taraflı, solunumla ilgiliAğrı tek taraflı, solunumla ilgili• Tansiyon pnx Tansiyon pnx BVD, TA BVD, TA , trakea , trakea
deviasyonudeviasyonu• X-ray, CTX-ray, CT
PerikarditPerikardit
• Keskin, batıcıKeskin, batıcı• Solunum ve postürle değişen ağrıSolunum ve postürle değişen ağrı• Ateş, dispneAteş, dispne• Perikardiyal sürtünme sesiPerikardiyal sürtünme sesi• ST ST , T(-), ST , T(-), ST • EKOEKO
Akut Perikardiyal TamponatAkut Perikardiyal Tamponat
• Göğüs ağrısı, nefes darlığı, Göğüs ağrısı, nefes darlığı, çarpıntıçarpıntı
• TaşikardiTaşikardi• HipotansiyonHipotansiyon• Kalp seslerinin derinden gelmesiKalp seslerinin derinden gelmesi• BVDBVD• Acil perikardiyosentezAcil perikardiyosentez
AORT DİSEKSİYONUAORT DİSEKSİYONU
• Klasik olarak;Klasik olarak;– Ani başlangıçlıAni başlangıçlı– Yırtıcı/kesici karakterdeYırtıcı/kesici karakterde
Göğüs, sırt ve karın ağrısıGöğüs, sırt ve karın ağrısı
Zamanında doğru tanı koymak zor Zamanında doğru tanı koymak zor olabilir !!olabilir !!
%10 ağrısız, atipik semptomlar%10 ağrısız, atipik semptomlar(kardiyovasküler ve nörolojik)(kardiyovasküler ve nörolojik)
Göğüs RadyografisiGöğüs Radyografisi
• %80 anormal%80 anormal• Hemotoraks (plevraya rüptür)Hemotoraks (plevraya rüptür)• Mediastinal genişlemeMediastinal genişleme
– %25-50 mediastinal genişleme (8cm’den %25-50 mediastinal genişleme (8cm’den geniş)geniş)
– % 66 anormal aortik knob% 66 anormal aortik knob– Ring sign (Aort duvarındaki Ring sign (Aort duvarındaki
kalsifikasyonla intima arasında mesafe>5 kalsifikasyonla intima arasında mesafe>5 mm)mm)
– Sol apikal kepSol apikal kep
2000’de, International Registry for Aortic Dissection
BİLİNÇ KAYBIBİLİNÇ KAYBI
Özgeçmiş:Özgeçmiş: Hastalık hikayesiHastalık hikayesi
Diabetes MellitusDiabetes Mellitus EpilepsiEpilepsi Kc, Böbrek YetmezliğiKc, Böbrek Yetmezliği Maligniteler (Beyin tm,...)Maligniteler (Beyin tm,...) Kalp hastalıkları (Aritmiler, KAH,...)Kalp hastalıkları (Aritmiler, KAH,...) Endokrin hastalıklarEndokrin hastalıklar Psikiyatrik hastalıklarPsikiyatrik hastalıklar
Özgeçmiş:Özgeçmiş: AlışkanlıklarAlışkanlıklar
AlkolAlkol Madde bağımlılığıMadde bağımlılığı Tütün ürünleriTütün ürünleri
Özgeçmiş:Özgeçmiş: İlaçlarİlaçlar
İnsülinİnsülin Beta blokerlerBeta blokerler AntikolinerjiklerAntikolinerjikler OpiatlarOpiatlar SempatomimetiklerSempatomimetikler
Acil serviste değerlendirme:Acil serviste değerlendirme: HİKAYEHİKAYE Son zamanlarda şikayeti?Son zamanlarda şikayeti? Daha önce benzer durum?Daha önce benzer durum? Diğer kişilerde benzer şikayetler?Diğer kişilerde benzer şikayetler? Travma hikayesi?Travma hikayesi? Bilinç kaybı nerede oldu?Bilinç kaybı nerede oldu?(Olay yerinde ipuçları?)(Olay yerinde ipuçları?) Bilinç kaybı ani mi, yavaş mı Bilinç kaybı ani mi, yavaş mı
gelişti?gelişti?(Anormal motor hareket?)(Anormal motor hareket?) İlaç kullanma hikayesiİlaç kullanma hikayesi
Hikaye: Hikaye: Daha önce benzer durum?Daha önce benzer durum?
Hipoglisemi Hipoglisemi HiperglisemiHiperglisemi Üremik komaÜremik koma Hepatik komaHepatik koma Eski SVOEski SVO EpilepsiEpilepsi
Diğer kişilerdeDiğer kişilerde benzer şikayetler?benzer şikayetler?
Gıda intoksikasyonuGıda intoksikasyonu CO intoksikasyonuCO intoksikasyonu
Hikaye:Hikaye: Bilinç kaybı nerede oldu?Bilinç kaybı nerede oldu?
Hipotermi Hipotermi HipertermiHipertermi HipoksiHipoksi İlaç kutuları, veda İlaç kutuları, veda
mektubumektubu Elektrik kaçağıElektrik kaçağı
Hikaye:Hikaye: Bilinç kaybı ani mi, yavaş mı gelişti?Bilinç kaybı ani mi, yavaş mı gelişti?
Vasküler......ANİVasküler......ANİ Metabolik....SAATLERMetabolik....SAATLER İnfeksiyon...GÜNLER, HAFTALARİnfeksiyon...GÜNLER, HAFTALAR Tümör.........GÜNLER, HAFTALARTümör.........GÜNLER, HAFTALAR
Bilinç kaybı;Bilinç kaybı; Ayırıcı Tanı:Ayırıcı Tanı:
Intrakranial sebepler:Intrakranial sebepler:
– Travma:Travma: Diffüz beyaz cevher hasarı, Diffüz beyaz cevher hasarı, Hematom Hematom
– Vasküler:Vasküler: SAK, İSK, infark, ödemSAK, İSK, infark, ödem
– Enfeksiyon:Enfeksiyon: Menenjit, abse, ansefalitMenenjit, abse, ansefalit
– Neoplastik:Neoplastik: Tümör, ödemTümör, ödem
– EpilepsiEpilepsi
– HidrosefaliHidrosefali
Bilinç kaybı;Bilinç kaybı; Ayırıcı Tanı:Ayırıcı Tanı:
Ekstrakranial sebeplerEkstrakranial sebepler
– Metabolik:Metabolik:Hipo/hiper Na,K,Ca Hipo/hiper Na,K,Ca
Hipo/hiperglisemi Hipo/hiperglisemi
Hipo/hipertermi Hipo/hipertermi
Alkaloz/asidoz Alkaloz/asidoz
Üremi Üremi
Hepatik koma Hepatik koma
PorfiriPorfiri
Ekstrakranial sebeplerEkstrakranial sebepler
Endokrin hastalıklarEndokrin hastalıklar
– Diabetes mellitusDiabetes mellitus
– HipopituarizmHipopituarizm
– Adrenerjik kriz (Addison)Adrenerjik kriz (Addison)
– Hipo/hiperparatiroidizmHipo/hiperparatiroidizm
– HipotiroidiHipotiroidi
Ekstrakranial sebeplerEkstrakranial sebepler
İlaçlarİlaçlar– SedatiflerSedatifler– AntidepressanlarAntidepressanlar– AntikonvülzanlarAntikonvülzanlar– AnesteziklerAnestezikler– AntikolinerjiklerAntikolinerjikler– OpiatlarOpiatlar
ToksinlerToksinler– AlkolAlkol– COCO– Ağır metallerAğır metaller
Ekstrakranial sebeplerEkstrakranial sebepler
Solunum Solunum YetmezliğiYetmezliği– HipoventilasyonHipoventilasyon– Diffüzyon Diffüzyon
eksikliğieksikliği– Perfüzyon Perfüzyon
eksikliğieksikliği– AnemiAnemi
Kardiak hastalıklarKardiak hastalıklar– Vazo-vagal atakVazo-vagal atak– HipovolemiHipovolemi– Kapak hastalıklarıKapak hastalıkları– Akut koroner Akut koroner
sendromlarsendromlar– AritmiAritmi
Ekstrakranial sebeplerEkstrakranial sebepler
Psikiyatrik hastalıklarPsikiyatrik hastalıklar
– HisteriHisteri
– KatatoniKatatoni
– KonversiyonKonversiyon
Bilinç Kaybı:Bilinç Kaybı: TedaviTedavi
A-B-CA-B-C
Bilinç Kaybı:Bilinç Kaybı: Tedavi TedaviAmpirik olarak;Ampirik olarak;
Tiamin 100mg IVTiamin 100mg IV Naloksan 2-4mg IVNaloksan 2-4mg IV Dekstroz 50g IVDekstroz 50g IV
Bilinç Kaybı:Bilinç Kaybı: TedaviTedavi
Benzodiazepin intoksikasyon şüphesi?Benzodiazepin intoksikasyon şüphesi?
Flumazenil 0.2mg IVFlumazenil 0.2mg IV
(Total 1.0mg 1 dakika ara ile)(Total 1.0mg 1 dakika ara ile)
Bilinç Kaybı:Bilinç Kaybı: Tedavi Tedavi
Menenjit şüphesMenenjit şüphesii
AntibiyotikAntibiyotik
(III. Kuşa(III. Kuşak k sefalosporinsefalosporin AAmpisilin)mpisilin)
Bilinç Kaybı:Bilinç Kaybı: TedaviTedavi
KİBAS, herniasyon şüpheKİBAS, herniasyon şüphesisi
Mannitol 1g/kg IV Mannitol 1g/kg IV
AAcil cerrahi müdahelecil cerrahi müdahele
Bilinç Kaybı:Bilinç Kaybı: TedaviTedavi
SVO SVO
DDestek tedavi estek tedavi
EErken dönemde rken dönemde
trombolitiklertrombolitikler
Bilinç Kaybı:Bilinç Kaybı: TedaviTedavi
Hepatik komaHepatik koma
OOral alım kesilir ral alım kesilir
KKan amonyak düzeyini an amonyak düzeyini düşürmeye yönelik tedavidüşürmeye yönelik tedavi
Bilinç Kaybı:Bilinç Kaybı: TedaviTedavi
İlaç intoksikasyonlarİlaç intoksikasyonlarıı– Gastrik dekompresyonGastrik dekompresyon– Eliminasyonun Eliminasyonun hızlandırılmasıhızlandırılması
– AAntidotlarntidotlar
HipoglisemiHipoglisemi
Hipoglisemi kan şekeri seviyesinin Hipoglisemi kan şekeri seviyesinin hücrenin enerji ihtiyacını hücrenin enerji ihtiyacını
karşılamayacağı düzeye düşmesikarşılamayacağı düzeye düşmesi
Erkeklerde < 55 mg/dl Erkeklerde < 55 mg/dl
Kadınlarda < 35 mg/dlKadınlarda < 35 mg/dl
Hipoglisemi EtiyolojiHipoglisemi Etiyoloji
• Fazla insülin, antidiyabetik Fazla insülin, antidiyabetik • Yetersiz besinYetersiz besin• Kimyasal zehirlenme (metil alkol)Kimyasal zehirlenme (metil alkol)• Karaciğer yetmezliğiKaraciğer yetmezliği• Üremi komasıÜremi koması• İnsüline benzer hormon salgılayan İnsüline benzer hormon salgılayan
tümörler tümörler
Hipoglisemi KlinikHipoglisemi Klinik
• Cilt soğuk, soluk ve terliCilt soğuk, soluk ve terli• Açlık hissiAçlık hissi• Ağız çevresi ve ellerde Ağız çevresi ve ellerde
karıncalanmakarıncalanma• Sinirlilik ve titremeSinirlilik ve titreme• Taşikardi, taşipneTaşikardi, taşipne• Baş dönmesi ve baş ağrısıBaş dönmesi ve baş ağrısı
Hipoglisemi Tedavi Hipoglisemi Tedavi
• Havayolu ve solunum Havayolu ve solunum (ABC) (ABC)
• Oksijen Oksijen • % 50’lik dextroz puşe % 50’lik dextroz puşe • % 10-20’lik dextroz% 10-20’lik dextroz (Şuur açılana kadar)(Şuur açılana kadar)
• 1 mg glukagon1 mg glukagon (Glukoz verilemiyorsa)(Glukoz verilemiyorsa) *GlucaGenHypoKit 1mg flk (*GlucaGenHypoKit 1mg flk (sc, im, iv)sc, im, iv)
• Şuuru açık hastalarda şekerli içeceklerŞuuru açık hastalarda şekerli içecekler
DKA KomasıDKA Koması
Diyabette 2. sıklıkta görülen acil durumDiyabette 2. sıklıkta görülen acil durum
Tanısı konmamış hastalar ilk DKA komasıTanısı konmamış hastalar ilk DKA koması
DKA EtiyolojiDKA Etiyoloji
İnsülin veya OAD ilacını almamaİnsülin veya OAD ilacını almama
Diyet düzensizliği Diyet düzensizliği
İnsülin metabolizmasını bozan İnsülin metabolizmasını bozan problemler problemler – Enfeksiyon, ameliyat, travma,…Enfeksiyon, ameliyat, travma,…
DKA KlinikDKA Klinik
• Polidipsi, poliüriPolidipsi, poliüri• Stupor – KomaStupor – Koma• Karın, baş ve kas Karın, baş ve kas
ağrılarıağrıları• Bulantı, kusmaBulantı, kusma• HalsizlikHalsizlik
• Kussmaul Kussmaul solunumusolunumu
• Aseton kokusuAseton kokusu• Dehidratasyon Dehidratasyon • HiporefleksiHiporefleksi• Kuru ve sıcak ciltKuru ve sıcak cilt
DKA TedaviDKA Tedavi
• Havayolu ve solunum (ABC), oksijen Havayolu ve solunum (ABC), oksijen • Kan şekeri 250 mg/dl’nin üzerinde ise Kan şekeri 250 mg/dl’nin üzerinde ise
genellikle dehidratasyon vardırgenellikle dehidratasyon vardır• ilk 1 saatte 1000-2000 ml sıvı infüzyonuilk 1 saatte 1000-2000 ml sıvı infüzyonu• 500 ml/saat hızda idame500 ml/saat hızda idame• Sıvı kaybı ortalama VA’nın %10Sıvı kaybı ortalama VA’nın %10• İlk 4-5 saatte yarısı verilmelidirİlk 4-5 saatte yarısı verilmelidir
DKA TedaviDKA Tedavi
İnsülin replasmanıİnsülin replasmanı– 0.1-0.15 Ü/kg iv bolus0.1-0.15 Ü/kg iv bolus– 0.1 Ü/kg idame0.1 Ü/kg idame
– KŞ 250-300 mg/dl %5 dextroz + İnsülinKŞ 250-300 mg/dl %5 dextroz + İnsülin
DKA TedaviDKA Tedavi
Potasyum Potasyum *(Potasyum Klorür %7.5 - *(Potasyum Klorür %7.5 - %22.5%22.5))
– K<4.5 mEq/L….20-40 mEq/L 2-3stK<4.5 mEq/L….20-40 mEq/L 2-3st
Bikarbonat Bikarbonat *(Sodyum Bikarbonat %8.4)*(Sodyum Bikarbonat %8.4)
– pH<6.9-7.0pH<6.9-7.0
HİPERTANSİYONHİPERTANSİYON
Kan basıncında artış ile birlikte akut Kan basıncında artış ile birlikte akut hayatı tehdit edici durumlarhayatı tehdit edici durumlar
Diyastolik kan basıncı >130 mmHgDiyastolik kan basıncı >130 mmHg
Malign HipertansiyonMalign Hipertansiyon
Kontrolsüz hipertansiyon Kontrolsüz hipertansiyon
Sıklıkla altta yatan renal arter darlığıSıklıkla altta yatan renal arter darlığı
• Retinal hemorajiler Retinal hemorajiler • EksudaEksuda• Papil ödemi Papil ödemi • Renal tutulum (malign nefroskleroz)Renal tutulum (malign nefroskleroz)
Hipertansif EnsefalopatiHipertansif Ensefalopati
Kan basıncındaki ani ve ciddi Kan basıncındaki ani ve ciddi yükselmeye bağlı olarak yükselmeye bağlı olarak
hiperperfüzyon ve beyin ödemihiperperfüzyon ve beyin ödemi bulgularıbulguları
Tedavinin HedefleriTedavinin Hedefleri
• 2-6 saat içinde diyastolik KB’nı 100-2-6 saat içinde diyastolik KB’nı 100-105 mmHg 105 mmHg
Agresif bir tedavi otoregülasyon sınırının Agresif bir tedavi otoregülasyon sınırının altında iskemik hadiselere (inme veya MI) altında iskemik hadiselere (inme veya MI)
neden olabilir.neden olabilir.
Antihipertansif TedaviAntihipertansif Tedavi
• NitroprussidNitroprussid– 0,25-0,5 mcg0,25-0,5 mcg/kg/dk/kg/dk – Max=10 mcgMax=10 mcg/kg/dk/kg/dk
• NitrogliserinNitrogliserin – 5-205-20g/dak.g/dak.– 5 dk’da 5 5 dk’da 5 g/dk artırg/dk artır
AKUT BÖBREK YETMEZLİĞİAKUT BÖBREK YETMEZLİĞİ
AKUT BÖBREK YETMEZLİĞİAKUT BÖBREK YETMEZLİĞİ
Glomerüler filtrasyon hızının saatler-Glomerüler filtrasyon hızının saatler-haftalar içerisinde azalması sonucunda haftalar içerisinde azalması sonucunda kanda nitrojen yıkım ürünlerinin birikimikanda nitrojen yıkım ürünlerinin birikimi
Böbreğin vücut homeostazını sağlaması Böbreğin vücut homeostazını sağlaması için gerekli glomerüler ve tübüler için gerekli glomerüler ve tübüler işlevlerinin akut olarak azalmasıdırişlevlerinin akut olarak azalmasıdır
ABY: EtiyolojiABY: Etiyoloji
Prerenal azotemiPrerenal azotemi (%55-60)(%55-60)
Renal - intrinsik- ABYRenal - intrinsik- ABY (%35-40)(%35-40)
En sık tipi iskemik ya da toksik ATNEn sık tipi iskemik ya da toksik ATN
Postrenal azotemiPostrenal azotemi<%5<%5
Prerenal Böbrek Yetm NedenleriPrerenal Böbrek Yetm Nedenleri
HipovolemiHipovolemi– HemorajiHemoraji– Gastrointestinal Gastrointestinal
kayıplarkayıplar– HipoproteinemiHipoproteinemi– YanıklarYanıklar– Tuz kaybına neden Tuz kaybına neden
olanolan Renal Renal Adrenal hstAdrenal hst
HipotansiyonHipotansiyon– SepsisSepsis– DİCDİC– HipotermiHipotermi– HemorajiHemoraji– Kalp yetmezliğiKalp yetmezliği
HipoksiHipoksi– PnömoniPnömoni– RDSRDS
İntrensek Böbrek Yetm İntrensek Böbrek Yetm NedenleriNedenleri
GlomerulonefritlerGlomerulonefritler– PoststreptokoksikPoststreptokoksik– SLESLE– MembranoproliferatifMembranoproliferatif– İdiopatik hızlı ilerleyen (RPG)İdiopatik hızlı ilerleyen (RPG)
Lokalize intravasküler koagülasyonLokalize intravasküler koagülasyon– Renal ven trombozuRenal ven trombozu– Kortikal nekrozKortikal nekroz– HÜSHÜS
Akut tübüler nekrozAkut tübüler nekroz– Ağır metaller Ağır metaller
(Au, Hg, Bi)(Au, Hg, Bi)
– Kimyasal maddelerKimyasal maddeler– İlaçlarİlaçlar– Hemoglobinüri, Hemoglobinüri,
myoglobinürimyoglobinüri– ŞokŞok– İskemiİskemi
Akut interstisyel nefritAkut interstisyel nefrit– İnfeksiyonİnfeksiyon– İlaçlarİlaçlar
TümörlerTümörler– Renal parankimal infiltrasyonRenal parankimal infiltrasyon– Ürik asit nefropatisiÜrik asit nefropatisi
Gelişimsel anomalilerGelişimsel anomaliler– Kistik hastalıklarKistik hastalıklar– Hipoplazi - displaziHipoplazi - displazi
Herediter nefritlerHerediter nefritler
İntrensek Böbrek Yetm İntrensek Böbrek Yetm NedenleriNedenleri
Postrenal Böbrek Yetm Postrenal Böbrek Yetm NedenleriNedenleri
Obstrüktif üropatiObstrüktif üropati– UP darlıkUP darlık– UreteroselUreterosel– Uretral valvUretral valv– TümörTümör
Vezikoüreteral reflüVezikoüreteral reflü EdinselEdinsel
– TaşTaş– PıhtıPıhtı
ABY Gelişmesinden Sorumlu ABY Gelişmesinden Sorumlu MekanizmalarMekanizmalar
• İskemiİskemi
• NefrotoksinlerNefrotoksinler
• İskemi + Nefrotoksinlerİskemi + Nefrotoksinler
Kardinal BulgularKardinal Bulgular
• Glomerüler filtrasyon hızında azalmaGlomerüler filtrasyon hızında azalma
• Oligüri Oligüri >2 yaş >2 yaş 400 ml / gün400 ml / gün <2 yaş <2 yaş 0.5 ml / kg / saat0.5 ml / kg / saat
• Böbrek fonksiyonlarında bozulmaBöbrek fonksiyonlarında bozulma
ABY Klinik BulgularABY Klinik Bulgular
• Su ve tuz yüklenmesi bulgularıSu ve tuz yüklenmesi bulguları– Hipertansiyon, kalp yetmezliği, ödemHipertansiyon, kalp yetmezliği, ödem
• Hiperpotasemi bulgularıHiperpotasemi bulguları– Aritmi - EKG değişiklikleriAritmi - EKG değişiklikleri– Kardiak arrestKardiak arrest
• Asidoz bulgularıAsidoz bulguları– TakipneTakipne– Dolaşım kollapsıDolaşım kollapsı
• Kalsiyum- fosfor metabolizma bozkKalsiyum- fosfor metabolizma bozk– Tetani, konvülziyonTetani, konvülziyon
• Nitrojenöz atıkların toksik etkisiNitrojenöz atıkların toksik etkisi (üremi)(üremi)
– İştahsızlık, bulantı, kusmaİştahsızlık, bulantı, kusma– Kanama diyatezi Kanama diyatezi (peteşi, purpura, epistaksis, melena)(peteşi, purpura, epistaksis, melena)
– Ansefalopati Ansefalopati (uyuklama, konfüzyon, hallüsinasyon, koma)(uyuklama, konfüzyon, hallüsinasyon, koma)
ABY Klinik BulgularABY Klinik Bulgular
ABY İndeksleriABY İndeksleri
Prerenal Prerenal ATNATN
BUN/KreatininBUN/Kreatinin >20>20 <15<15
İdrar Naİdrar Na <10<10 >20>20
İdrar dansiteİdrar dansite >1018>1018 <1012<1012
İdrar osmolaliteİdrar osmolalite >500>500 <250<250
FENaFENa <%1<%1 >%2>%2
FEüreFEüre <%35<%35 >%50>%50
İdrar sedimentiİdrar sedimenti Hyalen silendrHyalen silendr Kirli kahveKirli kahve
ABY TedaviABY Tedavi
• Sıvı-elektrolit dengesinin düzenlenmesiSıvı-elektrolit dengesinin düzenlenmesi• Asidozun düzeltilmesiAsidozun düzeltilmesi• Üremik komplikasyonların düzeltilmesiÜremik komplikasyonların düzeltilmesi• Kullanılan ilaçların ayarlanmasıKullanılan ilaçların ayarlanması• Beslenme durumunun düzeltilmesiBeslenme durumunun düzeltilmesi• Renal Replasman TedavisiRenal Replasman Tedavisi
ABY ACİL TEDAVİABY ACİL TEDAVİDolaşım kollapsıDolaşım kollapsı Plasma veya isotonik sol.20 ml/kg İV Plasma veya isotonik sol.20 ml/kg İV
Dopamin 5 mg/kg/dk. İVDopamin 5 mg/kg/dk. İV
Hiperpotasemi Hiperpotasemi Ca glukonat (%10) 0.5ml/kg İV insülin Ca glukonat (%10) 0.5ml/kg İV insülin 0.1 Ü/kg ve Glukoz 0.3 gr/kg İV0.1 Ü/kg ve Glukoz 0.3 gr/kg İV
Konvulziyon Konvulziyon Diazepam 0.25 mg/kg İVDiazepam 0.25 mg/kg İV
Hipokalsemi Hipokalsemi Ca glukonat (%10) 0.5 ml/kg İVCa glukonat (%10) 0.5 ml/kg İV
Hipomagnezemi Hipomagnezemi Magnezyum sülfat (%50) 0.1 ml/kg İMMagnezyum sülfat (%50) 0.1 ml/kg İM
AsidozAsidoz NaHCONaHCO3 3 2mmol/kg İV 2mmol/kg İV
HipertansiyonHipertansiyon Hidralazin 0.2 mg/kg İVHidralazin 0.2 mg/kg İV
Labetalol 1-4 mg/kg/saat İV infüzyonLabetalol 1-4 mg/kg/saat İV infüzyon
Sıvı yüklenmesiSıvı yüklenmesi Furosemid 1-2 mg/kg İVFurosemid 1-2 mg/kg İV
SABRINIZ İÇİNSABRINIZ İÇİNTEŞEKKÜR EDERİMTEŞEKKÜR EDERİM