Đề tài:

Văn hóa- Lịch sửVương quốc Anh

A. PHẦN MỞ ĐẦU1

TRƯỜNG TRUNG HỌC PHỔ THÔNG CHUYÊN

Người thực hiện: Lớp 12 AnhGiáo viên hướng dẫn: Lê Thị Kiều Oanh

Năm học 2013- 2014

SỞ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO TỈNH QUẢNG BÌNH

I. LÝ DO LỰA CHỌN ĐỀ TÀI

Vương Quốc Anh là một sự pha trộn thú vị của các nền văn hóa quốc tế và tư duy đương đại, được gắn kết với nhau trên tinh thần bản sắc và truyền thống của một vương quốc lớn. Ở Vương Quốc Anh, bạn có thể sẽ khám phá ra nhiều trải nghiệm lí thú đa dạng về âm nhạc, lễ hội, ngôn ngữ, con người, các vùng đất,... Vương Quốc Anh là một vương quốc có tính quốc tế hóa cao, nên bạn sẽ thấy rằng đây là một vùng đất có nhiều phong tục nhưng rất gần gũi; và vì thế bạn sẽ hòa nhập nhanh chóng với nơi đây hơn bạn nghĩ. Và đây là một vài điểm thú vị đã thu hút chúng tôi tìm hiểu về vùng đất tuyệt vời này.

Đa phần dân số Vương quốc Anh là người Anh, người Xcốt-len, người xứ Uên và người Bắc Ái Nhĩ Lan. Tuy nhiên, Vương quốc Anh  là một quốc gia đa sắc tộc, luôn  tiếp nhận người nhập cư  từ khắp nơi trên thế giới. Nhìn chung, các nhóm dân tộc thiểu số chiếm 7,9% dân số của Vương quốc Anh.

Mặc dù phần lớn người dân theo đạo Thiên chúa, song những tôn giáo khác như đạo Phật, đạo Hindu, đạo Do Thái, đạo Hồi, đạo Sikh cũng được tự do thực hành. Khoảng 23% người dân  Anh không theo tôn giáo nào.

Là một cường quốc công nghiệp và hàng hải trong thế kỷ 19, Liên hiệp Vương quốc Anh thường được gắn liền với danh hiệu quốc gia góp phần "hình thành lên thế giới hiện đại", khi đóng vai trò quan trọng hàng đầu trong việc phát triển các tư tưởng về sở hữu, chủ nghĩa tư bản dân chủ nghị viện phương Tây cũng như có những đóng góp to lớn trong văn học, nghệ thuật, khoa học và công nghệ. Ở thời cực thịnh, Đế quốc Anh trải dài trên hơn một phần tư bề mặt Trái Đất và chiếm một phần ba dân số thế giới, biến nó trở thành đế chế lớn nhất trong lịch sử. Tuy nhiên, nửa đầu thế kỷ 20, sức mạnh của nó dần suy giảm sau những hậu quả của Thế chiến thứ nhất và thứ hai. Nửa sau thế kỷ 20, đế quốc này tan rã và Liên hiệp Vương quốc Anh đã tái lập lại hình ảnh quốc gia thịnh vượng và kinh tế phát triển của mình hiện nay. Liên hiệp Vương quốc Anh và Bắc Ireland đã trở thành một thành viên Liên minh Châu Âu từ năm 1973.

Có thể thấy rằng, Vương Quốc Anh là một vương quốc có một nền văn hóa đặc sắc, đa dạng được trải dài theo thời gian với những trang sử hào hùng. Do đó chúng tôi đã lựa chọn đề tài Lịch sử và Văn hóa của Vương Quốc Anh. Hy vọng sau đề tài này chúng ta sẽ có một cái nhìn toàn diện hơn về vùng đất của lịch sử và văn hóa này.

II. MỤC ĐÍCH LỰA CHỌN ĐỀ TÀI

Với đề tài Lịch sử và Văn hóa của Vương Quốc Anh, chúng tôi muốn mọi người hiểu rõ hơn về Lịch sử của Vương Quốc Anh như thế nào và những con người nơi đây đã tạo nên một nền văn hóa hào hùng ra sao.

III. NHIỆM VỤ

Để có thể thực hiện được mục đích của đề tài này, chúng tôi sẽ trình bày một cách chi tiết nhất về Lịch sử hào hùng và những nét đặc sắc của Vương Quốc Anh.

2

B. NỘI DUNGAnh (England) là quốc gia rộng lớn và đông dân nhất trong Vương quốc Liên hiệp

Anh và Bắc Ireland, nằm về phía tây bắc của châu Âu. Anh được thống nhất vào thế kỷ 10 và tên của nước này, Luân Đôn, là thành phố lớn nhất của vương quốc, đồng thời được phần lớn các nghiên cứu xác nhận là thành phố lớn nhất trong Liên minh châu Âu. Đây cũng là nơi khai sinh cuộc Cách mạng Công nghiệp vào thế kỉ 18, đưa nước Anh trở thành một trung tâm kinh tế hàng đầu thế giới và sau đó là Đế chế Anh hùng mạnh có hệ thống thuộc địa khắp thế giới với biệt danh: "đất nước Mặt Trời không bao giờ lặn". Nước Anh cũng là một trong những trung tâm văn hóa có ảnh hưởng lớn nhất thế giới. Đây là nơi khởi nguồn của tiếng Anh, thứ ngôn ngữ phổ biến toàn thế giới và Giáo hội Anh. Luật pháp của Anh cũng là nền tảng cho nhiều hệ thống pháp luật khác tại nhiều nước trên thế giới.

Anh tồn tại như một vương quốc độc lập riêng lẻ cho đến ngày 1 tháng 5 năm 1707, khi Đạo luật Thống nhất được ban hành, hợp nhất nước này với Vương quốc Scotland để thành lập Vương quốc Anh (Great Britain). Ngày nay, Anh là một quốc gia nằm trong Vương quốc Liên hiệp Anh và Bắc Ireland cùng với Scotland, Wales và Bắc Ireland.

Lịch sử o Tiền Sử và Cổ Đại

Xương người nguyên thuỷ cổ nhất được phát hiện trong vùng có niên đại từ 700 000 năm trước. Sự khám phá, các di cốt của Homo erectus, đã được thực hiện ở nơi ngày nay là Norfolk và Suffolk. Con người hiện đại lần đầu tiên tới vùng này khoảng 35,000 năm trước, nhưng bởi điều kiện khắt khe của Thời kỳ băng hà cuối cùng, còn được gọi riêng trong khu vực này là băng hà Devensian, họ đã rời khỏi Anh tới những vùng núi phía nam châu Âu. Chỉ những loài thú có vú lớn như voi mammoth, bò rừng bison và tê giác lông len còn ở lại. Khoảng 11 000 năm trước, khi các phiến băng bắt đầu rút lui, con người quay trở lại sinh sống trong vùng; nghiên cứu gene cho thấy họ tới từ vùng phía bắc của bán đảo Iberia. Mực nước biển thấp hơn hiện tại, và Anh được nối với cả Ireland và đại lục Á Âu bằng một cây cầu đất. Khi nước biển dâng lên, nó bị chia tách khỏi Ireland 10000 năm trước và khỏi Á Âu hai thiên niên kỷ sau đó.

Văn hoá Beaker xuất hiện khoảng năm 2500 trước Công Nguyên, và việc chế tạo bình đựng thực phẩm bằng đất sét và đồng diễn ra. Cũng trong thời gian này các công trình lớn thời Đồ đá mới như Stonehenge và Avebury được thực hiện. Bằng cách nấu chảy thiếc và đồng, cả hai chất đều có rất nhiều trong vùng, người dân thuộc văn hoá Beaker đã có khả năng chế tạo đồng, và sau này là sắt từ các quặng sắt. Họ có khả năng quay và dệt lông cừu, và từ đó làm ra quần áo. Theo những người khác, Anh ở cuối thời đồ đồng là một phần của một nền văn hoá mạng lưới thương mại biển được gọi là Thời

3

kỳ đồ đồng Atlantic gồm toàn bộ Anh và cả Ireland, Pháp, Tây Ban Nha và Bồ Đào Nha nơi các ngôn ngữ Celt đã phát triển cùng với ngôn ngữ Tartessian ngôn ngữ Celt đầu tiên vẫn chưa được phát triển.

Trong thời đồ sắt, sự phát triển của kỹ thuật nấu chảy sắt cho phép chế tạo những chiếc cày tốt hơn, thúc đẩy nông nghiệp phát triển (ví dụ, với các cánh đồng Celt), cũng như việc chế tạo nhiều vũ khí hiệu quả hơn. Brythonic là ngôn ngữ nói trong thời kỳ này. Xã hội là bộc tộc; theo tác phẩm Geographia của nhà địa lý học Ptolemy có khoảng 20 bộ tộc khác nhau trong vùng, tuy nhiên, nhưng sự phân chia ban đầu không được rõ bởi người Briton không có chữ viết. Như các vùng khác ở rìa Đế quốc, Anh từ lâu đã có các con đường thương mại với người La Mã. Nhà độc tài nước Cộng hoà La Mã là Julius Caesar đã thân chinh điều động binh mã tiến đánh nước này hai lần vào năm 55 trước Công nguyên; dù thật bại, ông đã lập được một vị vua chư hầu ở vùng Trinovantes.

Dưới triều Hoàng đế Claudius, người La Mã chinh phục được Anh vào năm 43 Công Nguyên, và vùng đất này bị sáp nhập vào Đế chế La Mã như tỉnh Britannia. Bộ tộc man rợ nổi tiếng nhất tìm cách chống trả là Catuvellauni dưới sự lãnh đạo của Caratacus. Sau này, một cuộc khởi nghĩa bùng nổ dưới sự lãnh đạo của Boudica, Nữ hoàng của người Iceni; Quân đội La Mã tiến hành đàn áp và bà hy sinh trong trận kịch chiến tại Watling Street. Vùng này đã có một thời kỳ đỉnh cao của nền văn hoá Hy Lạp - La Mã với sự xuất hiện của pháp luật và trật tự, kiến trúc La Mã, vệ sinh cá nhân, các hệ thống cống rãnh, giáo dục, nhiều vật phẩm nông nghiệp, và tơ lụa. Ở thế kỷ thứ 3, Hoàng đế Septimius Severus qua đời tại York - nơi Hoàng đế Constantinus I Đại Đế sau này chính vị hiệu. Thiên chúa giáo xuất hiện lần đầu tiên trong khoảng thời gian này, dù có những truyền thống liên kết với Glastonbury tuyên bố một sự xuất hiện thông qua Joseph của Arimathea, trong khi những người khác cho rằng thông qua Lucius của AnhTới năm 410, khi Đế quốc của họ suy tàn, người La Mã rời khỏi hòn đảo Anh, để bảo vệ các biên giới của họ ở lục địa châu Âu.

o Thời Trung Cổ

Sau khi người La Mã rút đi, Anh được để ngỏ cho cuộc xâm lược của những người ngoại giáo, các chiến binh thuỷ thủ như người Sachsen và người Iutum họ giành được quyền kiểm soát tại các khu vực quanh vùng đông nam. Sự tiến bước của họ đã bị chặn lại trong một thời gian sau chiến thắng của người Anh trong trận quyết chiến tại núi Badon. Các vương quốc chư hầu La Mã của người Brython ở phương Bắc, sau này được gọi chung trong thi ca Anh là Hen Ogledd, cũng dần bị người Angles chinh phục ở thế kỷ thứ 6. Những lời tường thuật

4

Một cuộc khởi nghĩa chống lại Đế quốc La Mã

Một chiếc mũ nghi lễ thế kỷ thứ 7

đáng tin cậy còn lại từ thời ấy cũng như bằng chứng khảo cổ rất hiếm, khiến thời gian này đã được miêu tả như một Thời kỳ Tăm tối. Có nhiều lý thuyết xung đột nhau về mức độ và quá trình Người Angles-Sachsen định cư tại Anh; Cerdic, người sáng lập triều đại Wessex, có thể là một người Anh (Briton). Quả thực, tới thế kỷ thứ 7 một loạt các vương quốc Angles-Sachsen chặt chẽ được gọi là Heptarchy đã xuất hiện ở phía nam và miền trung Anh: Northumbria, Mercia, Đông Anglia, Essex, Kent, Sussex và Wessex.

Thiên chúa giáo du nhập vào phía Nam bởi nhà truyền giáo La Mã là Augustine và vào phía Bắc bởi Aidan từ Ireland. Sự tái xuất hiện này của Thiên chúa giáo, đã mất sau sự thành lập của Heptarchy. Danh hiệu Bretwalda, có nghĩa "Lãnh chúa của người Anh", biểu thị vương quyền ảnh hưởng nhất. Northumbria và Mercia là các lực lượng có ảnh hưởng nhất từ thời kỳ đầu trở về sau, sau những cuộc chinh phục của người Viking ở phía bắc và phía đông, và sự áp đặt Luật lệ Đan Mạch, vương quốc Anh đầu tiên trở thành Wessex dưới thời Alfred Đại Đế. Cháu ông là Athelstan thống nhất Anh năm 927, dù nước này chỉ được cùng cố sau khi Edred đánh tan tác người Viking do Eric Bloodaxe chỉ huy. Vua Cnut Đại Đế sáp nhập Anh vào một đế chế bao gồm cả Đan Mạch và Na Uy trong một thời gian ngắn. Tuy nhiên triều đại Wessex đã được tái lập dưới thời Edward Người xưng tội.

Nước Anh bị chinh phục năm 1066 bởi một đạo quân tinh nhuệ Normandy - một thái ấp của Vương quốc Pháp - dưới sự chỉ huy của Quận công William Người chinh phục. Chính người người Normandy có nguồn gốc từ Scandinavia và đã định cư ở Normandy vài thế kỷ trước. Họ mang tới một hệ thống phong kiến và duy trì quyền lực thông qua các nam tước, những người lập ra các lâu đài trên khắp nước Anh.  Ngôn ngữ nói của tầng lớp tinh hoa cầm quyền mới là tiếng Pháp Normandy, sẽ có ảnh hưởng lớn tới tiếng Anh.

Nhà Plantagenet khởi nghiệp ở xứ Anjou, được thừa kế ngai vàng Anh dưới thời vua Henry II, thêm vào Anh Quốc Đế quốc Angevin bắt đầu phát triển là các thái ấp của gia đình đã được thừa kế tại Pháp gồm cả Aquitaine. Họ cai trị trong ba thế kỷ, với những ông vua lỗi lạc như Richard I, Edward I, Edward III và Henry V. Giai đoạn này chứng kiến những thay đổi trong thương mại và thể chế, gồm cả việc ký kết "Đại Hiến chương" (Magna Carta), một hiến chương pháp lý Anh Quốc được dùng để hạn chế các quyền lực của nhà vua theo luật pháp và bảo vệ các quyền ưu tiên của người tự do. Chế độ tu viện Cơ đốc giáo phát triển, đào tạo ra các nhà triết học và các trường đại học Oxford và Cambridge đã được thành lập với sự bảo trợ của Hoàng gia. Xứ sở Hoàng thân Wales trở thành một thái ấp Plantagenet trong thế kỷ 13 và Vùng đất quý tộc Ireland được Giáo hoàng trao tặng cho vương quốc Anh.

Ở thế kỷ 14, Plantagenets và Nhà Valois đều tuyên bố là những người thừa kế hợp pháp của Nhà Capet và với nó là cả Pháp — hai liệt cường xung đột trong cuộcChiến tranh Trăm Năm. Vào năm 1346, bằng một đòn giáng sấm sét, vua Edward III thân chinh khởi đại binh đập tan nát quân Pháp tại Crecy, mang lại niềm vinh quang cho ba quân. Năm sau tức năm 1347, con ông là Hoàng tử đen Edward lại đập tan nát quân địch trong

5

Trận Agincourt đại thắng của quân Anh trước quân Pháp đông đảo hơn trong Chiến tranh Một

một trận đánh vang danh khác tại Poitiers. Không những thế, vào năm 1415, vua Henry V thân chinh xuất đại quân đánh tan tành quân Pháp trong trận đánh kịch liệt tại  Agincourt. Vào năm 1453, tình hình nghiêng về bất lợi cho Anh Quốc để rồi cuộc đại chiến tàn khốc này kết thúc với thất bại của người Anh. Địch thù tái chiếm mọi đất đai mà Quân đội Anh đã chiếm đóng, ngoại trừ thành phố Calais. Dịch bệnh Tử thần Đen lan tới Anh, bắt đầu năm 1348, cuối cùng nó đã giết hại một nửa dân số Anh. Từ năm 1453 tới năm 1487 cuộc nội chiến giữa hai nhánh của Hoàng gia diễn ra — nhà York và nhà Lancaster — được gọi là Chiến tranh Hoa Hồng. Vào năm 1475, vua Edward IV thân chinh xuất binh đánh Pháp, nhờ đó Pháp phải cống nạp cho Anh Quốc để kết thúc cuộc binh lửa này. Cuối cùng, cuộc Chiến tranh Hoa Hồng dẫn tới việc triều York mất toàn bộ ngôi báu vào tay một gia đình quý tộc Wales là nhà Tudor, một nhánh của triều Lancaster đứng đầu là Henry Tudor, dưới sự hỗ trợ của quân tay sai Wales và Breton, đã xuất binh và giành thắng lợi trong trận huyết chiến tại cánh đồng Bosworth, vua nhà York là Richard III bại vong.

o Buổi đầu Cận đại

Triều đại Tudor chứng kiến nhiều sự kiện. Phục hưng lan tới Anh Quốc qua các triều thần người Ý, chính họ đã làm xuất hiện trở lại nghệ thuật, giáo dục và sự tranh luận học thuật từ thời cổ đại. Trong thời gian này Anh Quốc bắt đầu phát triển các kỹ năng đi biển, gồm cả việc phát minh ra máy kinh vĩ và khám phá phía Tây. Chất xúc tác của những cuộc thám hiểm đó là việc Đế quốc Ottoman kiểm soát Biển Địa Trung Hải, ngăn cản thương mại với phương Đông của các quốc gia Thiên chúa giáo châu Âu.

Vua Henry VIII đã phá vỡ quan hệ tôn giáo với Giáo hội Công giáo, về những vấn đề liên quan tới ly hôn, theo Đạo luật Tối cao năm 1534 tuyên

bố Quốc vương lãnh đạo Nhà thờ Anh. Trái với hầu hết các phong trào Tin Lành châu Âu, những nguồn gốc của sự phân chia mang nhiều ý nghĩa chính trị hơn thần học. Ông cũng chính thức sáp nhập vùng Wales của tổ tiên vào trong Vương quốc Anh với các đạo luật năm 1535–1542. Đã có những cuộc xung đột tôn giáo nội bộ trong thời gian cầm quyền của các con gái của vua Henry VIII là Mary I và Elizabeth I. Nữ hoàng Mary I tìm cách đưa quốc gia quay trở lại với Cơ đốc giáo, trong khi Elizabeth I chia tách mạnh mẽ hơn với nó bằng cách bắt buộc tôn trọng vị thế tối cao của giáo phái Anh.

Một hạm đội Anh dưới quyền chỉ huy của Francis Drake đã đại phá tan nát một hạm đội Tây Ban Nha trong thời kỳ Elizabeth. Trong cuộc chiến tranh với người Tây Ban Nha, thuộc địa đầu tiên của Anh tại châu Mỹ đã được nhà thám hiểm Walter Raleigh lập ra năm 1585 và đặt tên là Virginia. Với Công ty Đông Ấn, nước Anh cũng cạnh tranh với Hà Lan và Pháp ở phương Đông. Bản chất của hòn đảo đã thay đổi, khi Stuart Vua của Scotland, từ một vương quốc vốn từ

6

Vua Henry VII trở thành Lãnh đạo Tối cao của Nhà thờ Anh.

Anh đã tái lập chế độ quân chủ dưới thời Vua Charles II và hoà bình sau cuộc Nội chiến Anh

lâu là thù địch, được thừa kế ngôi báu Anh - tạo ra một liên minh cá nhân dưới thời vua James I năm 1603. Ông tự gọi mình là Vua của Anh, dù không có cơ sở trong luật pháp Anh.

Dựa trên sự xung đột chính trị, tôn giáo và vị thế xã hội, đã có một cuộc Nội chiến Anh giữa những người ủng hộ Nghị viện và những người theo vua Charles I, được gọi là những Người tóc ngắn và các Kỵ sĩ. Đây là một phần trộn lẫn của những cuộc chiến tranh Ba Vương quốc rộng lớn và đa dạng hơn, với sự tham gia của Scotland và Ireland. Những người theo phe Nghị viện giành chiến thắng, vua Charles I bị hành quyết và vương quốc bị thay thế bằng Khối thịnh vượng chung. Lãnh đạo các lực lượng nghị viện là Oliver Cromwell tuyên bố mình là Người bảo hộ năm 1653, một giai đoạn cai trị cá nhân tiếp nối sau đó. Tới khi Oliver Cromwell qua đời, nước Anh đã chán ngán với sự cai trị của Thanh giáo, nhiều người muốn dàn xếp những mối bất hoà cũ và vua Charles II được mời quay trở lại triều đình năm 1660 với cuộc Khôi phục. Khi ấy Hiến pháp được đưa ra với quy định rằng Nhà vua và Nghị viện sẽ cùng cai trị, dù trên thực tế mãi tới thế kỷ sau quy định này mới được thực sự áp dụng trong thực tế. Với việc thành lập Hội Hoàng gia, khoa học và nghệ thuật được khuyến khích phát triển.

Cuộc Đại hoả hoạn Luân Đôn năm 1666 đã tàn phá kinh thành nhưng nó nhanh chóng được xây dựng lại. Trong Nghị viện hai phe nhóm xuất hiện — Những người theo phe Bảo thủ và Những người theo Đảng Whig. Đảng Bảo thủ bảo hoàng trong khi Đảng Whig có khuynh hướng tự do. Dù ban đầu những người theo Đảng Bảo thủ ủng hộ ông vua sùng Cơ đốc giáo là James II, một số trong số họ, cùng với những người theo Đảng Whig đã hạ bệ ông ta trong cuộc Cách mạng năm 1688 và mời Vương công xứ Holland làWilliam III lên ngôi. Một số người Anh, đặc biệt là những người ở phía bắc theo phái Jacobin và tiếp tục ủng hộ cựu vương James II và các con trai của ông. Ông vua hùng cường của Pháp là Louis XIV hỗ trợ James II, từ đó nổ ra cuộc binh đao giữa vua William III và Louis XIV. Trong trận giáp chiến tại Boyne ở xứ Ireland, quân đội của vua William III đại thắng. Sau khi những đại biểu nghị viện Anh và Scotland đều đồng thuận, hai nước tham gia vào trong liên minh chính trị, để lập ra Vương quốc Anh năm 1707. Để tạo điều kiện thuận lợi cho liên minh, các định chế như pháp luật và nhờ thờ quốc gia của mỗi bên đều tiếp tục hoạt động riêng biệt. Từ năm 1702, dưới triều Nữ hoàng Anne, nước Anh lại lâm chiến với Louis XIV trong cuộc Chiến tranh Kế vị Tây Ban Nha tàn khốc. Dưới sự chỉ huy xuất sắc của John Churchill, Quận công Marlborough thứ nhất, Quân đội Anh đánh thắng quân Pháp như chẻ tre, trong các trận chiến vang dội tại Blenheim (1704), Ramillies (1706), Oudenarde (1708) và Malplaquet (1709). Vào năm 1713, cuộc Chiến tranh Kế vị Tây Ban Nha kết thúc, qua đó nước Anh giành được nhiều thuộc địa từ tay Pháp. Nhờ đó, Đế quốc Anh vươn lên thành một liệt cường thủy binh trong khi Louis XIV phải hứng chịu nỗi nhục thất bại.

Tiếp theo đó, họ lại đánh Pháp trong cuộc  Chiến tranh Kế vị Áo (1740 - 1748). Lần này thì vua George II thân chinh đốc xuất đại binh giành thắng lợi vang dội trước quân Pháp trong trận huyết chiến tại Dettingen (1748). Nền hành chính quân sự Anh Quốc cũng được cải tiến cùng năm cuộc Chiến tranh ác liệt kết thúc. Nhưng đến năm 1756, nạn binh lửa lại diễn ra khốc liệt với cộc Chiến tranh Bảy Năm. Khi vua

7

nước Phổ là Friedrich II Đại Đế thân chinh điều động binh mã đánh đồng minh của Pháp là Đế quốc Áo, Thủ tướng Anh Quốc là William Pitt Già cho rằng người Phổ sẽ giúp được Anh Quốc thắng trận. Tại Ấn Độ, Robert Clive, Tử tước Clive thứ nhất đánh tan nát quân của Công ty Đông Ấn Pháp trong trận đánh lừng lẫy tại Plassey vào năm 1757. Cùng năm đó, vua Friedrich II Đại Đế thân chinh khởi binh đại phá tan tành tan tành quân Pháp và quân Áo trong những đòn giáng sấm sét tại Rossbach và Leuthen. Vào năm 1759, thủy binh Anh Quốc của Đô đốc tài năng Edward Hawke, Tử tước Hawke thứ nhất nghiền nát bấy nát bét thủy binh Pháp trong trận thủy chiến vang dội tại vịnh Quiberon, không những thế danh tướng James Wolfe hất cẳng quân địch ra khỏi Quebec. Trong khi đó, tại Âu châu lục địa thì quân Anh do danh tướng Phổ là  Quận công Ferdinand xứ Brunswick chỉ huy cũng đánh tan tác quân địch trong trận ác chiến tại Minden. Khi vua George II qua đời vào năm 1760, nước Anh đã làm chủ các thuộc địa của địch thù tại Bắc Mỹ, Ấn Độ và biển cả. Với Hiệp định Paris (1763), Pháp đại bại tơi bời.

o Cuối thời Cận đại và Hiện đại

Dưới thời Vương quốc Anh mới được thành lập, những phát minh từ Hội Hoàng gia và các cải tiến của Anh cộng với thời kỳ Khai sáng Scotland đã mang lại những cải tiến trong khoa học và công nghệ. Điều này đã mở đường cho sự thành lập Đế quốc Anh, trở nên rộng lớn nhất trong lịch sử. Ở trong nước nó dẫn tới cuộc Cách mạng Công nghiệp, một giai đoạn chuyển đổi sâu sắc trong các điều kiện kinh tế xã hội và văn hoá của Anh, dẫn tới nền nông nghiệp, chế biến, công nghệ và khai mỏ công nghiệp hoá, cũng như việc xây dựng các mạng lưới đường bộ, đường sắt, đường thuỷ lớn tạo điều kiện cho sự phát triển và mở rộng của vương quốc. Việc khai trương kênh đào Bridgewaterở tây bắc Anh năm 1761 đã dẫn tới thời đại kênh đào ở Anh. Năm 1825 tuyến đường sắt chở khách chạy bằng đầu tàu hơi nước thường trực đầu tiên —tuyến Đường sắt Stockton và Darlington — được mở cửa cho công chúng.

Trong thời Cách mạng Công nghiệp, nhiều công nhân đã di chuyển từ các vùng quê ở Anh tới các khu vực công nghiệp và đô thị mới được mở rộng để làm việc trong các nhà máy, ví dụ tại Manchester và Birmingham, được gọi là "Thành phố Nhà kho" và "Công xưởng của Thế giới". Vương quốc Anh duy trì được sự ổn định khá tốt trong suốt thời gian cuộc Đại cách mạng Pháp; William Pitt Trẻ là Thủ tướng trong thời gian cầm quyền của George III. Vào năm 1798, quân Cách mạng Pháp do Napoleon Bonaparte chỉ huy sang xâm lược Ai Cập, Chính phủ Anh Quốc đưa thủy binh đến cứu người Ai Cập. Tử tước Nelson thứ nhất là Horatio Nelson bằng một đòn giáng sấm sét đã quét sạch thủy binh Pháp tại sông Nile. Sau đại bại tơi bời, Napoleon phải chuồn về nước. Không những thế, vào năm 1801, quân Anh do Ngài Ralph Abercromby chỉ huy cũng đánh tan nát quân

8

Một thị trấn nhà máy tiêu biểu từ thời Cách mạng Công nghiệp, và là một Địa điểm Di sản Thế giới.

Pháp trong trận quyết chiến tại Alexandria. Không những thế, tại Copenhagen, thủy binh của Nelson cũng nghiền nát bấy nét bét thủy binh Đan Mạch - nước a dua theo Pháp. Trong thời Các cuộc chiến tranh của Napoléon, Napoleon đã có kế hoạch xâm lược vùng Đông Nam. Tuy nhiên kế hoạch đã đại bại và các lực lượng của Napoleon đã bị người Anh đánh tan nát trên biển bởi Tử tước Nelson và trên bộ bởi Công tước Wellington. Với chiến thắng của Quân đội Anh trong trận kịch chiến tại Waterloo vào năm1815, niềm vinh quang của Napoléon đã bị giết tươi. Các cuộc chiến tranh Napoleon đã dẫn tới một khái niệm Britishness và một dân tộc Anh của một quốc gia thống nhất, cùng với người Scotland và người Wales.

Luân Đôn trở thành khu vực đô thị rộng lớn và đông dân nhất thế giới trong thời kỳ Victoria, và thương mại bên trong Đế chế Anh - cũng như vị thế của quân đội và Hải quân Anh - rất thịnh vượng. Những động thái chính trị trong nước từ những người cấp tiến như những người theo Phong trào Hiến chương và những người đòi quyền bầu cử cho phụ nữ đã dẫn tới cuộc cải cách luật pháp và phổ thông đầu phiếu. Những sự thay đổi quyền lực ở đông-trung Âu đã dẫn tới Chiến tranh thế giới thứ nhất; hàng nghìn binh sĩ Anh đã thiệt mạng tại những chiến hào chiến đấu cho nước Anh như một phần của phe Đồng Minh.Hai thập kỷ sau, trong Chiến tranh thế giới thứ hai, Vương quốc Anh một lần nữa chiến đấu trong phe Đồng Minh. Winston Churchill là Thủ tướng thời chiến. Những phát triển công nghệ thời chiến đã khiến nhiều thành phố bị phá huỷ trong những trận ném bom trong The Blitz. Sau cuộc chiến Đế chế Anh trải qua một quá trình giải thực nhanh chóng, cũng như hàng loạt những phát minh công nghệ; ô tô trở thành phương tiện vận tải chính và phát triển của Whittle về động cơ phản lực đã dẫn tới sự mở rộng việc đi lại bằng đường không.

Từ thế kỷ 20 đã có một sự dịch chuyển dân số quan trọng tới Anh, chủ yếu từ các phần khác của Hòn đảo Anh, nhưng cũng cả từ Khối thịnh vượng chung, đặc biệt là tiểu lục địa Ấn Độ. Từ thập niên 1970 đã có một sự dịch chuyển lớn khỏi ngành chế tạo và có sự nhấn mạnh ngày càng gia tăng với công nghiệp dịch vụ. Như một phần của Vương quốc Anh, vùng này đã gia nhập một sáng kiến thị trường chung được gọi là Cộng đồng Kinh tế châu Âu sẽ phát triển thành Liên minh châu Âu. Từ cuối thế kỷ 20 quản lý hành chính trong Vương quốc Anh đã di chuyển theo hướng chuyển giao quyền lãnh đạo tại Scotland, Wales và Bắc Ireland. Anh và Wales tiếp tục tồn tại như một thực thể pháp lý bên trong Vương quốc Anh. Chuyển giao quyền lực đã dẫn tới một sự nhấn mạnh lớn hơn với một khái niệm bản sắc và lòng yêu nước riêng biệt của Anh. Không có sự chuyển giao quyền lực ở Anh, nhưng một nỗ lực để tạo ra một hệ thống riêng biệt trên cơ sở cấp tiểu vùng đã bị bác bỏ trong một cuộc trưng cầu dân ý.

Chính trị

Như một phần của Vương quốc Anh, hệ thống chính trị căn bản ở Anh là một chế độ quân chủ lập hiến và một hệ thống nghị viện. Đã không có một Chính phủ Anh từ năm 1707, khi Đạo luật Liên minh năm 1707, đưa vào thực hiện các điều khoản của Hiệp ước Liên minh, của Anh và Scotland để hình thành nên Vương quốc Anh.Trước liên minh Anh được cai quản bởi vương triều của mình và Nghị viện Anh. Ngày nay Anh được quản lý trực tiếp bởi Nghị viện Vương quốc Anh, dù cùng với các quốc gia của Vương

9

quốc Anh có các chính phủ chuyển giao quyền lực. Trong House of Commons là hạ viện của Nghị viện Anh đóng trụ sở tại Cung điện Westminster, có 532 Đại biểu Nghị viện (MPs) đại diện cho các khu vực bầu cử ở Anh, trong tổng số 650 đại biểu.

Trong cuộc Tổng tuyển cử Vương quốc Anh năm 2010 Đảng Bảo thủ đã giành đa số tuyệt đối trong số 532 ghế tranh cử ở Anh với 61 ghế nhiều hơn tất cả các đảng khác cộng lại (một ghế nữa sẽ được tranh cử vào ngày 27 tháng 5). Tuy nhiên, khi tính cả Scotland, Bắc Ireland và xứ Wales con số này không đủ đảm bảo một đa số tuyệt đối, dẫn tới một nghị viện treo.Để giành được đa số Đảng Bảo thủ, dưới sự lãnh đạo của David Cameron, đã tham gia một thoả thuận liên minh với đảng lớn thứ ba, Đảng Dân chủ Tự do, dưới sự lãnh đạo của Nick Clegg. Sau đó, Gordon Brown đã thông báo việc từ chức thủ tướng và lãnh đạo Công đảng, hiện được dẫn dắt bởi quyền lãnh đạo Harriet Harman cho tới khi có một cuộc bầu cử lãnh đạo đảng mới.

Bởi Vương quốc Anh là một thành viên của Liên minh châu Âu, có những cuộc bầu cử được tổ chức tại Anh để quyết định ai sẽ được cử làm Các thành viên của Nghị viện châu Âu. Cuộc bầu cử Nghị viện châu Âu năm 2009 có kết quả như sau: 23 đại biểu Bảo thủ, 10 đại biểu Công đảng, 9 đại biểu Đảng Độc lập Vương quốc Anh, 9 đại biểu Đảng Dân chủ Tự do, 2 đại biểu Đảng Xanh và hai từ Đảng Quốc gia Anh.

Từ thời kỳ chuyển giao quyền lực, trong đó cùng với các quốc gia khác thuộc Vương quốc Anh - Scotland, Wales và Bắc Ireland - mỗi bên đều có một nghị viện hay quốc hội chuyển giao quyền lực quyết định các vấn đề của riêng mình, đã có cuộc tranh luận về sự đối trọng như vậy ở Anh. Ban đầu có kế hoạch rằng nhiều vùng của Anh sẽ được phân quyền, nhưng sau khi đề xuất bị bác bỏ bởi người dân Đông Bắc trong một cuộc trưng cầu dân ý, kế hoạch này đã không được thực hiện.

Một vấn đề lớn là vấn đề Tây Lothian, tại đó các đại biểu từ Scotland và Wales có thể bỏ phiếu về vấn đề pháp lý chỉ liên quan tới Anh, trong khi các đại biểu Anh không có quyền lực tương tự với quyền pháp lý với các vấn đề đã phân quyền. Điều này khi đặt trong bối cảnh Anh sẽ là địa điểm duy nhất ở Vương quốc Anh không có sự chữa trị ung thư miễn phí, đơn thuốc, chăm sóc nhà ở cho người già và miễn phí đại học top-up, đã dẫn tới sự gia tăng ngày càng lớn trong chủ nghĩa quốc gia Anh. Một số người đã đề xuất việc tạo lập một nghị viện phân quyền Anh, trong khi những người khác đề nghị một cách đơn giản giới hạn quyền bỏ phiếu với các vấn đề luật pháp chỉ liên quan tới Anh cho các đại biểu Anh.

10

Cung điện Westminster, nơi đóng trụ sở của Nghị viện Vương quốc Anh

i gác của Đội Vệ binh Nữ hoàng tại cung điện hoàng gia, Điện Buckingham

Luật pháp

Hệ thống pháp lý luật pháp Anh, được phát triển qua các thế kỷ, là nền tảng của nhiều hệ thống pháp luật trên khắp Anglosphere. Dù hiện là một phần của Vương quốc Anh, hệ thống pháp luật của Các toà án Anh và xứ Wales tiếp tục như một hệ thống luật pháp riêng biệt với hệ thống được sử dụng tại Scotland như một phần của Hiệp ước Liên minh. Nội dung chung của luật pháp Anh là nó được được đưa ra bởi các thẩm phán tại các toàn án, thể hiện tình cảm chung và sự ghi nhận tiền lệ pháp lý—stare decisis—với các thực tế có trước chúng.

Hệ thống toà án được lãnh đạo bởi Toà án Tối cao Tư pháp, gồm Toà Kháng cáo, Toà Tối cao Tư pháp cho các vụ việc dân sự và Toà án Tối cao cho các vụ hình sự. Toà án Tối cao Vương quốc Anh là toà cao nhất cho các vụ hình sự và dân sự tại Anh và xứ Wales, nó được thành lập năm 2009 sau những thay đổi hiến pháp, thay thế cho các chức năng tư pháp của Thượng viện. Một quyết định của toà kháng cáo cao nhất tại Anh và xứ Wales, Toà án tối cao, là bắt buộc với mọi toà án khác trong vương quốc, là những cơ quan phải tuân thủ các hướng dẫn của nó.

Tội phạm đã gia tăng trong giai đoạn 1981–1995, dù từ đó đã có sự sụt giảm 42% trong các vụ tội phạm giai đoạn 1995–2006. Con số tù nhân đã gia tăng gấp đôi trong cùng giai đoạn đó, khiến nước này có tỷ lệ tù nhân cao nhất ở Tây Âu ở mức 147 trên 100,000 dân. Sở Nhà tù của Nữ hoàng trực thuộc Bộ Tư pháp, quản lý hầu hết các tù nhân, giam giữ hơn 80,000 người bị kết án.

Tôn giáo, hạt và quận

`Phân chia hành chính Anh gồm tới bốn mức độ phân chia dưới cấp quốc gia được điều khiển thông qua nhiều kiểu thực thể hành chính. Chúng đã được tạo ra cho các mục đích của chính quyền địa phương tại Anh. Bậc cao nhất của chính quyền địa phương là chín vùng của Anh —Đông Bắc, Tây Bắc, Yorkshire và the Humber, East Midlands, West Midlands, Đông, Đông Nam, Tây Nam, và Đại Luân Đôn. Chúng được thành lập năm 1994 như các Văn phòng Chính phủ, được Chính phủ Anh sử dụng để cung cấp một loạt các chính sách và chương trình cấp vùng. Chúng được sử dụng để bầu Các thành viên của Nghị viện châu Âu trên cơ sở địa phương.

Sau khi việc phân quyền bắt đầu diễn ra ở những vùng khác của Vương quốc Anh có kế hoạch để các cuộc trưng cầu dân ý cho các vùng của Anh sẽ diễn ra để quyết định quốc hội vùng sẽ xuất hiện như các đối trọng. Luân Đôn

11

Toà án Pháp lý Hoàng gia

chấp nhận năm 1998 —Quốc hội Luân Đôn được thành lập hai năm sau đó. Tuy nhiên, đề xuất này bị các cuộc trưng cầu dân ý phân quyền phía bắc Anh năm 2004 bác bỏ ở Đông Bắc, những cuộc trưng cầu dân ý tiếp theo đã bị huỷ bỏ. Có những kế hoạch để xoá bỏ các quốc hội vùng còn lại vào năm 2010 và chuyển giao các chức năng của chúng cho các Cơ quan Phát triển Vùng và các hệ thống Ban Lãnh đạo Chính quyền Địa phương mới tương đương.

Bên dưới mức vùng tất cả nước Anh được chia thành một trong 48 hạt nghi lễ. Những hạt này chủ yếu được dùng như những khuôn khổ địa lý để tham khảo và đã dần phát triển từ Thời Trung cổ, và một số hạt được thành lập gần đây như vào năm 1974.Mỗi hạt có một Lord Lieutenant và High Sheriff; các chức vụ này được dùng để thể hiện nền quân chủ Anh tại địa phương. Bên ngoài Đại Luân Đôn và Đảo Scilly, Anh cũng được chia thành 83 hạt đô thị và phi đô thị; chứng tương đương với các khu vực được dùng cho các mục đích chính quyền địa phương và có thể gồm chỉ một quận hay được chia thành nhiều quận.

Có sáu hạt đô thị dựa trên các khu vực đô thị hoá nhất và không có các hội đồng hạt. Tại các khu vực này nguyên tắc chính quyền là các uỷ ban của các tiểu vùng, các thành phố đô thị. 27 hạt "shire" phi đô thị có một hội đồng hạt và được chia thành các quận, mỗi quận có một hội đồng quận. Thông thường, dù không phải là luôn luôn, chúng được thành lập tại các khu vực đô thị. Các hạt phi đô thị còn lại chỉ là một quận và thường tương đương với các thị trấn hay các hạt lớn có dân số ít; chúng được gọi là các chính quyền đơn nhất. Đại Luân Đôn có một hệ thống quản lý địa phương khác biệt, với ba hai thị trấn Luân Đôn và Thành phố Luân Đôn bao phủ một khu vực nhỏ ở giữa, được quản lý bởi Hội đồng Thành phố Luân Đôn. Ở mức độ địa phương nhất, hầu hết Anh được chia thành các xứ đạo dân sự với hội đồng; chúng không tồn tại ở Đại Luân Đôn.

Ngôn ngữ

Tiếng Anh ngày nay được hàng trăm triệu người trên khắp thế giới sử dụng, có nguồn gốc từ ngôn ngữ Anh, nơi hiện tại nó vẫn là một ngôn ngữ chính. Một ngôn ngữ Ấn-Âu trong nhánh Anglo-Frisian của ngữ hệ Germanic, nó liên quan chặt chẽ với ngôn ngữ Scots. Sau cuộc chinh phục của người Norman, tiếng Anh Cổ bị thay thế và chỉ được các giai cấp bình dân sử dụng, tiếng Pháp Norman và tiếng Latin được giới quý tộc sử dụng.

Tới thế kỷ 17, tiếng Anh quay trở lại thành ngôn ngữ được ưa chuộng trong mọi tầng lớp, dù đã thay đổi nhiều; hình thức tiếng Anh Trung Cổ thể hiện nhiều ảnh hưởng từ tiếng Pháp, cả trong từ vựng và cách phát âm. Trong thời Phục hưng Anh, nhiều từ bị ảnh hưởng từ tiếng Latin và tiếng Hy Lạp. Tiếng Anh hiện đại tiếp tục truyền thống uyển chuyển này, khi nó hấp thu các từ từ các ngôn

12

Các nước nói tiếng Anh.

ngữ khác nhau. Nhờ một phần lớn ở Đế chế Anh, tiếng Anh đã trở thành tiếng mẹ đẻ không chính thức của thế giới.

Dạy và học tiếng Anh là một hoạt động kinh tế quan trọng, và bao gồm các trường ngôn ngữ, chi tiêu du lịch, và xuất bản. Không hề có điều luật quy định một ngôn ngữ chính thức cho Anh, nhưng tiếng Anh là ngôn ngữ duy nhất được sử dụng trong thương mại chính thức. Dù nước này có kích cỡ khá nhỏ, có nhiều kiểu giọng địa phương, và các cá nhân có cách phát âm mạnh có thể không dễ dàng được hiểu ở mọi nơi trong nước.

Ngôn ngữ Cornish, đã không còn là một ngôn ngữ của cộng đồng từ thế kỷ 18, đang được hồi sinh, và hiện được bảo vệ theo Hiến chương châu Âu về các ngôn ngữ vùng và thiểu số. Nó được 0.1% dân số tại Cornwall sử dụng,  và được dạy ở một số mức độ tại nhiều trường cấp một và cấp hai. Các trường nhà nước dạy học sinh một ngôn ngữ thứ hai, thường là tiếng Pháp, tiếng Đức hay tiếng Tây Ban Nha. Vì tình trạng nhập cư, có thông báo vào năm 2007 rằng khoảng 800,000 học sinh tại các trường học nói một thứ tiếng nước ngoài tại gia đình, phổ thông nhất là tiếng Punjabi và Urdu.

Tôn giáo

`Ki-tô giáo là tôn giáo có số tín đồ đông nhất ở Anh, và nó đã có mặt từ Đầu Thời Trung Cổ, dù nó xuất hiện lần đầu còn sớm hơn nữa, ở thời Gaelic và La Mã. Nó tiếp tục thông qua Early Insular Christianity, và ngày nay khoảng 71.6% người Anh tự coi mình là tín đồ Ki-tô giáo. Hình thức Ki-tô giáo được thực hiện nhiều nhất ngày nay là Anh giáo, có từ giai đoạn Cải cách ở thế kỷ 16, với sự chia rẽ năm 1536 khỏi Rome về ý muốn ly dị Catherine của Aragon của Henry VIII, tôn giáo này tự xem mình vừa là Công giáo vừa là Kháng Cách.

Có các truyền thống High Church và Low Church, và một số người theo giáo phái Anh coi mình là Anglo-Catholics, sau phong trào Tractarian. Vương triều Vương quốc Anh là lãnh đạo của Nhà thờ, hoạt động như Thủ lĩnh Tối cao. Giáo phái Anh có vị thế established church tại Anh. Có khoảng 26 triệu người theo Nhà thờ Anh và họ hình thành nên một phần của Cộng đồng Anh giáo với Tổng giám mục Canterbury hoạt động như thủ lĩnh biểu tượng trên khắp thế giới. Nhiều thánh đường và các nhà thờ giáo xứ là các công trình lịch sử với tầm quan trọng về kiến trúc, như  Tu viện Westminster, York Minster, Thánh đường Durham và Thánh đường Salisbury.

Giáo phái Ki-tô giáo đứng thứ hai là Giáo hội Latin thuộc Công giáo, có nguồn gốc lịch sử đoàn thể tại Anh từ thế kỷ thứ 6 với cuộc truyền giáo của Augustine và là tôn giáo chính trên toàn bộ hòn đảo trong khoảng một nghìn năm. Từ khi nó tái xuất hiện sau sự Giải phóng Cơ đốc giáo, nhà thờ đã tổ chức các giáo sĩ theo cơ sở Anh và xứ Wales theo đó có 4.5 triệu thành viên (hầu hết trong số đó là người Anh). Cho tới nay chỉ có một Giáo

13

Thánh đường Canterbury

Thánh George, vị thánh

bảo hộ của Anh

hoàng là người Anh, Adrian IV; trong khi các thánh Bede và Anslem được coi là Doctors of the Church. Một hình thức của Tin lành được gọi là Hội Giám lý là giáo phái lớn thứ ba và đã phát triển ra ngoài giáo phái Anh nhờ John Wesley. Nó giành được sự quy thuận của nhân dân tại các thị trấn nhà máy ở Lancashire và Yorkshire, và cả trong các công nhân thiếc tại Cornwall. Cũng có các cộng đồng thiểu số phi tuân giáo khác, như Baptists, Quakers, Tự trị Giáo đoàn, Thuyết nhất thể và Đạo quân Cứu rỗi.

Vị thánh bảo hộ của Anh là Thánh George, ông được thể hiện trên lá cờ quốc gia, cũng như trên Cờ Liên minh như một phần của sự kết hợp. Có nhiều vị thánh người Anh và những vị thánh có liên quan khác, một số vị thánh đáng chú ý nhất gồm; Cuthbert, Alban, Wilfrid, Aidan, Edward Người xưng tội, John Fisher, Thomas More, Petroc, Piran, Margaret Clitherow và Thomas Becket. Cũng có các tôn giáo phi Thiên chúa. Đạo Do Thái có một lịch sử của một cộng đồng nhỏ trên hòn đảo từ năm 1070. Họ đã bị trục xuất khỏi Anh năm 1290 sau Sắc lệnh Trục xuất, chỉ được phép quay trở lại vào năm 1656.

Đặc biệt từ những năm 1950 các tôn giáo phương Đông từ các thuộc địa cũ của Anh đã bắt đầu xuất hiện, vì những người nhập cư từ nước ngoài; Hồi giáo là phổ thông nhất và chiếm khoảng 3.1% tại Anh. Hindu giáo, đạo Sikh và Phật giáo đứng hàng thứ hai với tổng cộng 2%, được đưa vào từ Ấn Độ và Đông Nam Á. Khoảng 14.6% dân số tuyên bố không theo tôn giáo nào. Trước sự trỗi dậy của Thiên chúa giáo —các thuyết đa thần Celtic, La Mã, Anglo-Saxon và thần thoại Norse được thực hiện.

Giáo dục

Cơ quan chịu trách nhiệm giáo dục quốc gia phổ thông tới tuổi 19, tại Vương quốc Anh là Sở Trẻ em, Trường học và Gia đình - cơ quan này quản lý trực tiếp các trường học công ở Anh. Được cung cấp tài chính qua thuế các trường học công được xấp xỉ 93% trẻ em ở độ tuổi đi học ở Anh theo học. Có một cộng đồng thiểu số các faith school, chủ yếu thuộc Nhà thờ Anh hay Nhà thờ Cơ đốc. Giữa tuổi lên ba và lên bốn có một trường mẫu giáo, từ bốn tới mười một là trường tiểu học, và từ mười một tới mười sáu là trường trung học, với một lựa chọn hai năm kéo dài để theo học sixth form college.

Dù hầu hết các trường trung học Anh là trường hỗn hợp, có các trường phổ thông lựa chọn đầu vào, với yêu cầu phải vượt qua eleven plus exam. Khoảng 7.2% trẻ em ở độ tuổi đến trường ở Anh theo học các trường tư, với ngân quỹ từ các nguồn tư nhân. Các tiêu chuẩn được giám sát bởi các thanh tra thường xuyên với các trường nhà nước bởi Văn phòng Tiêu chuẩn Giáo dục và với các trường tư bởi Ban Thanh tra Trường độc lập.

14

Christ Church, Đại học Oxford

Baitul Futuh, thánh đường Hồi giáo lớn nhất tại Tây Âu.

Sau khi hoàn thành giáo dục phổ cập, học sinh thực hiện một kỳ thi GCSE, tiếp theo đó các học sinh có thể quyết định tiếp tục học và tham gia một trường cao đẳng. Các học sinh thường ghi danh vào các trường đại học tại Vương quốc Anh từ năm 18 tuổi trở về sau, nơi họ theo học một bằng cấp hàn lâm. Anh có hơn 90 trường đại học công, được giám sát bởi Sở Sáng kiến, Đại học và Kỹ năng. Các sinh viên nói chung được cấp các khoản vay sinh viên để theo học. Bằng cấp một được trao cho các sinh viên chưa tốt nghiệp là Bachelor's degree, thường mất ba năm để hoàn thành. Các sinh viên sau đó đủ tư cách để có một bằng hậu tốt nghiệp, một Master's degree, mất một năm, hay một Doctorate degree, mất ba năm. Anh có một lịch sử khuyến khích giáo dục, và các trường đại học hàng đầu của họ được quốc tế công nhận. Các trường đại học nổi tiếng nhất của Anh gồm Đại học Oxford và Cambridge. Hai "trường đại học lâu đời" này có nhiều đặc điểm chung và hiện được gọi là Oxbridge. The King's School, Canterbury và The King's School, Rochester là các trường lâu đời nhất tại các quốc gia nói tiếng Anh. Nhiều trường học nổi tiếng của Anh, như Winchester College, Eton College, St Paul's School,Rugby School, và Harrow School là các cơ sở giáo dục miễn phí.

Khoa học, công nghệ và phát minh

Các nhân vật nổi tiếng của Anh trong lĩnh vực khoa học và toán học gồm Sir Isaac Newton, Michael Faraday, Robert Hooke, Robert Boyle, Joseph Priestley, J. J. Thomson, Charles Babbage, Charles Darwin, Stephen Hawking, Christopher Wren, Alan Turing, Francis Crick, Joseph Lister, Tim Berners-Lee, Andrew Wiles và Richard Dawkins. Các chuyên gia cho rằng ý tưởng sớm nhất về một hệ mét đã được phát minh bởi John Wilkins, thư ký thứ nhất của Hội Hoàng gia năm 1668. Là nơi ra đời của cuộc Cách mạng Công nghiệp, Anh cũng là quê hương của nhiều nhà phát minh nổi bất hồi cuối thế kỷ 18 và đầu thế kỷ 19. Các kỹ sư nổi tiếng của Anh gồm Isambard Kingdom Brunel, được biết đến nhiều nhất về việc lập ra Great Western Railway, một loạt các tàu hơi nước nổi tiếng, và nhiều cây cầu quan trọng, vì thế đã mang lại cuộc cách mạng trong vận tải công cộng và kỹ thuật hiện đại.

Các phát minh và khám phá của người Anh gồm; máy quay sợi công nghiệp đầu tiên, máy tính đầu tiên và máy tính hiện đại, World Wide Web cùng với HTTP và HTML, sự truyền máu thành công đầu tiên ở con người, và máy hút bụi, máy xén cỏ, dây an toàn, tàu đệm khí, động cơ điện, microphone, động cơ hơi nước, và các lý thuyết như lý thuyết tiến hoá của Darwin và thuyết nguyên tử. Newton đã phát triển các ý tưởng về định luật vạn vật hấp dẫn, cơ học Newton, và phép tính vi phân, và Robert Hooke với tên của ông đã được đặt cho định luật co giãn. Các phát minh khác gồm đường sắt mạ thép, thermosiphon, tarmac, dây chun, bẫy chuột, thiết bị an toàn đường bộ "mắt mèo", cùng phát triển bóng đèn điện, đầu máy hơi nước, máy gieo

15

Isaac Newton một trong những nhân vật có ảnh hưởng nhất trong lịch sử khoa học.

hạt, động cơ phản lực và nhiều kỹ thuật và công nghệ hiện đại được dùng trong cơ khí chính xác.

Kiến trúc

Nhiều công trình đá đài đã được dựng lên trong giai đoạn tiền sử, trong số đó các công trình được biết tới nhiều nhất gồm Stonehenge, Devil's Arrows, Rudston Monolith và Castlerigg. Với sự xuất hiện của kiến trúc La Mã cổ đại đã có một sự phát triển các La Mã hoàng cung, nhà tắm, sân khấu vòng, khải hoàn môn, villas, đền La Mã, đường La Mã, pháo đài La Mã, hàng rào cọc và các cống dẫn nước. Chính những người La Mã đã lập ra các thành phố và thị trấn đầu tiên như Luân Đôn, Bath, York, Chester và St Albans. Có lẽ ví dụ được biết tới nhiều nhất là Bức tường Hadrian trải dài xuyên miền bắc nước Anh. Một công trình khác được bảo tồn tốt là nhà tắm La Mã tại Bath, Somerset.

Các công trình thế tục kiểu kiến trúc đầu thời kỳ Trung Cổ là những ngôi nhà đơn giản chủ yếu sử dụng gỗ với mái bằng tranh. Kiến trúc giáo hội thay đổi từ kiểu tổng hợp Hiberno—Saxon tu viện,tới La Mã hoàng cung thời kỳ đầu Thiên chúa giáo và kiến trúc đặc trưng bởi các dải trụ bổ tường, dãy nhịp cuốn trống, các thân lan can và các cửa mở đỉnh tam giác. Sau cuộc chinh phục của người Norman năm 1066 nhiều lâu đài tại Anh đã được xây dựng để các chúa đất có thể củng cố quyền lực của họ và ở phía bắc là để bảo vệ chống xâm lược. Một số lâu đài nổi tiếng nhất có từ thời Trung Cổ gồm Tháp Luân Đôn, Lâu đài Warwick, Lâu đài Durham và Lâu đài Windsor cùng một số công trình khác.

Trong suốt thời kỳ Plantagenet một phong cách kiến trúc Gothic Anh đã phát triển mạnh mẽ - các thánh đường Trung Cổ như Thánh đường Canterbury, Tu viện Westminster và Nhà thờ lớn York là một số ví dụ tiêu biểu. Phát triển từ cơ sở kiến trúc Norman cũng có các lâu đài, cung điện, những ngôi nhà lớn, trường đại họcvà các nhà thờ xứ đạo. Kiến trúc thời Trung Cổ hoàn thành phong cách Tudor ở thế kỷ 16, hiện được gọi là vòm Tudor, là một đặc trưng định nghĩa giống như các ngôi nhà wattle and daub trong nước. Sau thời kỳ Phục hưng một hình thức kiến trúc phỏng theo phong cách cổ đại, pha trộn với Thiên chúa giáo xuất hiện — phong cách Baroque Anh, kiến trúc sư Christopher Wren đặc biệt nổi tiếng với phong cách này.

Kiến trúc Georgian nối tiếp với một phong cách tinh vi hơn, tạo ra một hình thức Palladian đơn giản; Royal Crescent tại Bath là một trong những ví dụ nổi tiếng nhất của nó. Với sự xuất hiện của chủ nghĩa lãng mạn thời Victoria, một sự Phục hưng Gothic được đưa ra —với phong cách này và cùng khoảng thời gian đó là cuộc Cách mạng Công nghiệp đã mở đường cho những công trình xây dựng như The Crystal Palace.

16

Tháp Broadway là một công trình không sử dụng được, hay tháp giả, tại Worcestershire.

Từ thập niên 1930 nhiều hình thức hiện đại đã xuất hiện và sự tiếp nhận dành cho chúng cũng thường trái ngược, dù những phong trào truyền thống phản đối tiếp tục được sự ủng hộ từ những vị trí quan trọng.

Dân gian

Văn hoá dân gian Anh đã phát triển trong nhiều thế kỷ. Một số nhân vật và câu chuyện hiện diện trên khắp nước Anh, nhưng hầu hết gắn liền với các vùng riêng biệt. Các nhân vật dân gian thông thường gồm yêu tinh, người khổng lồ, người lùn, ông ba bị, troll, goblin và dwarves. Tuy nhiều truyền thuyết và tục lệ dân gian được cho là có từ cổ xưa, ví dụ các câu chuyện về Offa of Angeln và Weyland Smith, những câu chuyện khác xuất hiện sau cuộc xâm lược của người Norman; Robin Hood và những người bạn của mình trong rừng Sherwood và những trận đánh của họ với cảnh sát trưởng Nottingham có lẽ là câu chuyện nổi tiếng nhất.

Trong thời kỳ đỉnh cao Trung Cổ các câu truyện cổ tích bắt nguồn từ truyền thống Brythonic đã xâm nhập vào trong văn hoá dân gian Anh - truyền thuyết Arthurian. Chúng xuất xứ từ các nguồn Anglo-Norman, Pháp và Welsh, thể hiện các nhân vật Vua Arthur, Camelot, Excalibur, Merlin và Các hiệp sĩ bàn tròn như  Lancelot. Những câu chuyện này hầu hết được gộp vào với nhau trong Historia Regum Britanniae của Geoffrey of Monmouth. Một nhân vật xuất hiện sớm khác trong truyền thống Anh, Vua Cole, có thể đã dựa trên một nhân vật thực tế từ nước Anh thuộc La Mã. Nhiều câu chuyện và cái gọi là lịch sử đã tạo nên một phần của Vấn đề Anh rộng lớn hơn, một tổng thể của văn hoá dân gian Anh được chia sẻ.

Một số nhân vật dân gian dựa trên các nhân vật lịch sử thực tế hay bán thực tế mà những câu chuyện của họ đã được kể lại sau hàng thế kỷ; ví dụ Lady Godiva được cho là đã khoả thân cưỡi trên một con ngựa chạy qua Coventry, Hereward the Wake là một nhân vật anh hùng của Anh đã chống lại cuộc xâm lược của Norman, Herne thợ săn là một con ma đi bộ gắn liền với khu rừng Windsor và Đại công viên và Mẹ Shipton là một phù thuỷ nguyên mẫu. Vào ngày 5 tháng 11 mọi người đốt những đống lửa, đốt pháo và ăn toffee apple để kỷ niệm việc đánh bại Âm mưu Thuốc súng tập trung quanh Guy Fawkes. Băng nhóm hào hiệp, như Dick Turpin, là một nhân vật tái xuất hiện, trong khi Râu đen là nguyên mẫu cướp biển. Có nhiều hoạt động văn hoá dân gian quốc gia và ở mức vùng, liên quan tới ngày này, như nhảy Morris, nhảy Maypole, Rapper sword ở Đông Bắc., Long Sword dance ở Yorkshire, Mummers Play, bottle-kicking ở Leicestershire, và lăn pho mát tại Cooper's Hill. Không có trang phục truyền thống quốc gia chính thức, nhưng một số kiểu trang phục được bảo tồn tốt như Pearly Kings and Queens gắn liền với người dân khu đông Luân Đôn, Cận vệ Hoàng gia, trang phục Morris và Beefeater.

17

Nhảy Morris, một điệu nhảy dân gian Anh

Robin Hood được thể hiện năm 1912 bởi Louis Rhead.

Ẩm thực

Từ Đầu Thời kỳ Hiện đại thực phẩm Anh theo lịch sử đã có đặc trưng ở sự đơn giản trong cách tiếp cận, sự chân thực trong hương vị, và một sự đề cao chất lượng của sản phẩm tự nhiên. Ở thời Trung Cổ và trong suốt giai đoạn Phục hưng, ẩm thực Anh đã có được danh tiếng lẫy lừng, dù đã có một sự suy giảm trong thời Cách mạng Công nghiệp với một sự dịch chuyển khỏi ruộng đất và sự gia tăng số lượng dân thành thị. Người Pháp thỉnh thoảng gọi người Anh là les rosbifs, như một công thức hàm ý rằng ẩm thực Anh không tinh vi hay còn thô. Tuy nhiên, ẩm thực Anh gần đây đã có sự hồi sinh, và đã được công

nhận bởi các nhà phê bình ẩm thực với một số loại món ăn được xếp hạng tốt trong bảng nhà hàng tốt nhất thế giới của Restaurant. Một cuốn sách thời kỳ đầu về các công thức làm món ăn Anh là Forme of Cury từ triều đình hoàng gia của Richard II. 

Các ví dụ truyền thống về ẩm thực Anh gồm Sunday roast; với một miếng thịt nóng, thường là thịt bò, thịt cừu hay thịt gà, dùng với các loại rau chín, Yorkshire pudding và nước sốt. Các món nổi bật khác gồm fish and chips và full English breakfast —gồm thịt lợn xông khói, grilled tomatoes, bánh mì rán, black pudding, đậu nướng, nấm rán, xúc xích và trứng. Nhiều loại bánh thịt cũng được tiêu thụ như steak and kidney pie, shepherd's pie, cottage pie, Cornish pasty và pork pie, pork pie được ăn nguội.

Các loại xúc xích cũng thường được tiêu thụ, hoặc như bangers and mash hay toad in the hole. Lancashire hotpot là một món nổi tiếng. Một số loại pho mát phổ thông là Cheddar và Wensleydale. Nhiều món ăn lai Anglo-Indian, curries, đã được tạo ra như chicken tikka masala và balti. Các món bánh kẹo Anh gồm bánh táo, mince pie, spotted dick, scones, Eccles cake, custard và sticky toffee pudding. Các món đồ uống phổ thông gồm trà, đã bắt đầu trở thành đồ uống được sử dụng rộng rãi bởi Catherine của Braganza, trong khi các loại đồ uống có cồn gồm rượu và các loại bia Anh như bitter, bia nhẹ, bia đen, và brown ale.

Nghệ thuật

Những ví dụ được biết đến đầu tiên là các tác phẩm tranh đá và nghệ thuật hang động thời tiền sử, đáng chú ý nhất là tại Bắc Yorkshire, Northumberland và Cumbria, nhưng cũng có mặt ở phía nam, ví dụ như tại Creswell Crags. Với sự xuất hiện của văn hoá La Mã ở thế kỷ thứ nhất, nhiều hình thức nghệ thuật sử dụng các bức tượng, tượng bán thân, kính và mosaic đã trở thành tiêu chuẩn. Có nhiều đồ tạo tác vẫn tới ngày nay, ví dụ những đồ

18

Fish and chips một món được tiêu thụ nhiều

The Lady of Shalott của John William Waterhouse

Bánh táo đã được dùng ở Anh từ thời Trung Cổ

tại Lullingstone và Aldborough. Ở Đầu Thời kỳ Trung Cổ phong cách là thánh giá điêu khắc và ngà vôi, tranh trong bản viết tay, đồ trang sức vàng và nạm, thể hiện một tình yêu với sự phức tạp, các mẫu thiết kế dệt như tại Staffordshire Hoard được phát hiện năm 2009. Một số phong cách nghệ thuật pha trộn Gaelic và Anglian đó, như Lindisfarne Gospels vàVespasian Psalter. Sau này nghệ thuật Gothic trở nên phổ biến tại Winchester và Canterbury, các ví dụ còn lại như Benedictional of St. Æthelwold và Luttrell Psalter.

Thời kỳ Tudor có các nghệ sĩ nổi bật trong triều, với những bức tranh chân dung sẽ mãi là một phần của nghệ thuật Anh, với sự đóng góp của hoạ sĩ Hans Holbein người Đức cùng các nghệ sĩ trong nước như Nicholas Hilliard. Dưới thời Stuarts, các nghệ sĩ từ Lục địa có ảnh hưởng lớn đặc biệt là Flemish, các ví dụ từ giai đoạn này gồm —Anthony van Dyck, Peter Lely, Godfrey Kneller và William Dobson. Thế kỷ 18 là một thời điểm đáng chú ý với sự thành lập Hội Hoàng gia, một chủ nghĩa kinh điển dựa trên Đỉnh cao Phục hưng với các nhân vật đáng chú ý —Thomas Gainsborough và Joshua Reynolds trở thành hai nghệ sĩ có số lượng tác phẩm lớn của Anh. Trường phái Norwich tiếp tục truyền thống sáng tác tranh phong cảnh, trong khi Pre-Raphaelite Brotherhood với phong cách mạnh mẽ và chi tiết của họ đã khôi phục lại phong cách Tiền Phục hưng—Holman Hunt, Dante Gabriel Rossetti và John Everett Millais là những người lãnh đạo. Người nổi bật trong số các nghệ sĩ ở thế kỷ 20 là Henry Moore, được coi là đại biểu của điêu khắc Anh và chủ nghĩa hiện đại Anh nói chung. Các hoạ sĩ hiện tại gồm Lucian Freud, tác phẩm Benefits Supervisor Sleeping năm 2008 của ông đã lập một kỷ lục về giá trị của một bức tranh của nghệ sĩ đang sống.

Văn học, thi ca và triết học

Các tác gia thời kỳ đầu sáng tác bằng tiếng Latinh như  Bede và Alcuin. Giai đoạn Văn học cổ điển Anh có bài thơ sử thi Beowulf, bãi tụng ca thế tục Biên niên sử Anglo-Saxon, cùng với các tác phẩm Thiên chúa giáo như Judith, Thánh ca của Cædmon kể lại tiểu sử các vị thánh. Sau cuộc chinh phục của người Norman văn học Latintiếp tục phổ biến trong hầu hết các giai cấp có học vị, cũng như văn hoá Anglo-Norman.

Văn học Anh thời Trung Cổ xuất hiện với Geoffrey Chaucer tác giả của The Canterbury Tales, cùng với Gower, Pearl Poet và Langland. Franciscans, William xứ Ockham vàRoger Bacon là các nhà triết học lớn thời Trung Cổ. Julian của Norwich cùng tác phẩm Revelations of Divine Love của mình là một tác phẩm thần bí Thiên chúa giáo tiêu biểu. Với thời kỳ Phục hưng Anh văn học dưới hình thức Anh tiền hiện đại xuất hiện. William Shakespeare, với những tác phẩm gồm Hamlet, Romeo và Juliet, Macbeth, và A Midsummer Night's Dream, vẫn là một trong các tác gia được ca tụng nhiều nhất trong văn học Anh.

Marlowe, Spenser, Sydney, Kyd, Donne, Jonson cũng là các tác gia có tên tuổi khác trong thời Elizabeth. Francis Bacon và Thomas Hobbes đã viết về chủ nghĩa kinh nghiệm và chủ nghĩa duy vật, gồm cả phương pháp khoa học và khế ước xã

19

Geoffrey Chaucer là một tác gia, nhà thơ và nhà triết học Anh, được biết đến nhiều nhất với tác phẩm hư cấu chưa hoàn thành The Canterbury Tales.

hội. Filmer đã viết về Quyền lực Thần thánh của các vị Vua. Marvell là nhà thơ nổi tiếng nhất trong  Khối thịnh vượng chung, trong khi John Milton sáng tác Paradise Lost trong thời kỳ Cải cách. Một số nhà triết học nổi bật nhất từ Thời đại khai sáng là Locke, Paine, Johnson và Benthem. Các thành phần cấp tiến hơn sau này bị phản đối bởi Edmund Burke người được coi là người sáng lập chủ nghĩa bảo thủ. Nhà thơ Alexander Pope với những bài thơ trào phúng của mình được đánh giá cao. Người Anh đóng một vai trò quan trọng trong chủ nghĩa lãng mạn —Coleridge, Byron, Keats, M Shelley, PB Shelley, Blake và Wordsworth là các nhân vật chủ chốt.

Với sự xuất hiện của Cách mạng Công nghiệp, các tác gia nông nghiệp đã tìm cách có được một con đường giữatự do và truyền thống; Cobbett, Chesterton và Belloc là những nhân vật chính, trong khi người sáng lập chủ nghĩa xã hội phường hội, Penty vàphong trào hợp tác xã ủng hộ Cole cũng có sự liên quan. Chủ nghĩa kinh nghiệm tiếp tục thông qua Mill và Russell, trong khi Williams tham gia vào lĩnh vực phân tích. Các tác gia từ khoảng thời kỳ Victoria gồm cả Dickens, chị em Brontë, Austen, Kipling, Wells, và Underhill. Từ đó Anh tiếp tục sản sinh ra những nhà văn viết tiểu thuyết nhưC. S. Lewis, Orwell, Blyton, Christie, J. R. R. Tolkien, và J. K. Rowling.

Nghệ thuật trình diễn

Âm nhạc dân gian truyền thống Anh có từ hàng thế kỷ và đã đóng góp vào nhiều thể loại âm nhạc nổi tiếng; đáng chú ý nhất là sea shanties, jigs, hornpipe và dance music. Âm nhạc truyền thống Anh có các biến thể riêng biệt và tính chất riêng cấp vùng. Các bản ballad in của Wynkyn de Worde về Robin Hood từ thế kỷ 16 là một tạo tác quan trọng, cũng như các bản The Dancing Master của John Playford và Roxburghe Ballads của Robert Harley's. Một số những bài hát nổi tiếng nhất gồm The Good Old Way, Pastime with Good Company, Maggie May và Spanish Ladies cùng những bài khác. Nhiều bài hát cho trẻ em có nguồn gốc ở Anh như Twinkle Twinkle Little Star, Roses are red, Jack and Jill, Here We Go Round the Mulberry Bush và Humpty Dumpty.

Các nhà soạn nhạc Anh thời kỳ đầu ở thể loại âm nhạc cổ điển gồm các nghệ sĩ thời kỳ Phục hưng  Thomas Tallis và William Byrd, tiếp sau là Henry Purcell thuộc thời kỳ Baroque. George Frideric Handelngười gốc Đức đã trở thành một công dân Anh và dành hầu hết thời gian sáng tác của mình tại Luân Đôn, sáng tạo ra một số tác phẩm nổi tiếng nhất trong thể loại âm nhạc cổ điển, The Messiah,Water Music, và Music for the Royal Fireworks. Đã có một sự phục hưng trong danh sách các nhà soạn nhạc Anh ở thế kỷ 20 đứng đầu là Benjamin Britten, Frederick Delius, Edward Elgar, Gustav Holst, Ralph Vaughan Williams và những người khác. Các nhà soạn nhạc Anh hiện nay gồm cả Michael Nyman, được biết đến với bản The Piano.

20

Trong lĩnh vực âm nhạc đại chúng nhiều ban nhạc và các nghệ sĩ solo Anh đã được nêu ra như là những nhân vật có ảnh hưởng nhất hay các nghệ sĩ có số lượng đĩa bán chạy nhất mọi thời đại. Các ban nhạc như The Beatles, Led Zeppelin, Pink Floyd, Elton John, Queen, Rod Stewart và The Rolling Stones nằm trong số những nghệ sĩ có số lượng đĩa bán nhiều nhất thế giới. Nhiều thể loại âm nhạc có nguồn gốc hay có liên quan chặt chẽ với Anh, như British invasion, hard rock, glam rock, heavy metal, mod, britpop, drum and bass, progressive rock, punk rock, indie rock, gothic rock, shoegazing, acid house, UK garage, trip hop và dubstep.

Các festival âm nhạc ngoài trời lớn vào mùa hè và mùa thu thường xuyên được tổ chức, như Glastonbury, V Festival, Reading and Leeds Festivals. Nhà hát opera nổi tiếng nhất tại Anh là Nhà hát Opera Hoàng gia tại Covent Gardens. The Proms, một sự kiện nhạc cổ điển giao hưởng được tổ chức tại Royal Albert Hall, là sự kiện văn hoá lớn được tổ chức hàng năm. The Royal Ballet là một trong những công ty ballet cổ điển hàng đầu của thế giới, danh tiếng của nó đã được xây dựng trên hai nhân vật nổi bật của nghệ thuật múa thế kỷ 20, prima ballerina Margot Fonteyn và nhà biên đạo múa Frederick Ashton.

Bảo tàng, thư viện

Di sản Anh là một cơ quan chính phủ với thẩm quyền rộng trong việc quản lý các di sản lịch sử, những đồ tạo tác và môi trường tại Anh. Hiện cơ quan này được hỗ trợ bởi Sở Văn hoá, Truyền thông và Thể thao. Hiến chương Cơ quan Quốc gia về các Địa điểm Lợi ích Lịch sử hay Vẻ đẹp Thiên nhiên giữ một vai trò trái ngược. Mười bảy trong số hai nhăm Địa điểm Di sản Thế giới của UNESCO tại Vương quốc Anh nằm ở Anh.Một số địa điểm nổi tiếng nhất gồm; Hadrian's Wal, Stoneheng, Avebury và các địa điểm liên quan, Tháp Luân Đôn, Bờ biển Jurassic, Saltaire, Ironbridge Gorge, Công viên Hoàng gia Studley và nhiều địa điểm khác.

Có nhiều bảo tàng tại Anh, nhưng nổi tiếng nhất là Bảo tàng Anh tại Luân Đôn. Bộ sưu tập hơn bảy triệu đồ vật của bảo tàng là một trong những bộ sưu tập lớn và đầy đủ nhất trên thế giới, có nguồn gốc từ mọi lục địa, thể hiện và là tài liệu về câu chuyện văn hoá loài người từ khi khởi đầu tới hiện tại. Thư viện Anh tại Luân Đôn là thư viện quốc gia và là một trong những thư viện nghiên cứu lớn nhất trên thế giới, sở hữu hơn 150 triệu đồ vật ở mọi ngôn ngữ và hình thức; gồm cả khoảng 25 triệu cuốn sách. Gallery nghệ thuật lớn nhất là Gallery Quốc gia tại Quảng trường Trafalgar, nơi có bộ sưu tập hơn 2,300 bức tranh có niên đại từ giữa thế kỷ 13 tới năm 1900. Các gallery Tate là nơi giữ các bộ sưu tập của nghệ thuật Anh và quốc tế hiện đại; các gallery này cũng tổ chức Giải Turner nổi tiếng và thường gây tranh cãi.

21

Bảo tàng Anh

Thể thao

Anh có một di sản thể thao mạnh, và trong thế kỷ 19 đã phát minh ra nhiều môn thể thao hiện được chơi trên khắp thế giới. Các môn thể thao có nguồn gốc từ Anh gồm bóng đá, cricket, rugby union, rugby league, tennis, cầu lông, squash, rounders, hockey, đấm bốc, snooker, billiards, phi tiêu, bóng bàn,bowls, bóng rổ, đua ngựa và săn cáo. Nước này cũng góp phần vào sự phát triển môn đua thuyền buồm và công thức một.

Bóng đá là môn thể thao phổ biến nhất trong số đó. Đội tuyển bóng đá quốc gia Anh, với sân nhà là Sân

vận động Wembley, đã giành FIFA World Cup năm 1966, năm nước này là chủ nhà. Đội tuyển quốc gia Anh được mệnh danh la Tam Sư, trận đấu đầu tiên của họ là trận hòa Scotland 0-0 tai Patrick ngày 30/11/1872. Cầu thủ khoác áo đội tuyển nhiều lần nhất là Peter Shilton ( 125 lần ). Cầu thủ ghi nhiều bàn thắng nhất là Sir Bobby Charlton với 49 bàn.

Ở mức độ câu lạc bộ Anh được FIFA công nhận là nơi khai sinh ra câu lạc bộ bóng đá, vì Sheffield FC được thành lập năm 1857 là câu lạc bộ lâu đời nhất. Liên đoàn bóng đá là liên đoàn được tổ chức sớm nhất, FA Cup và The Football League là chiếc cúp và giải đầu tiên. Ngày nay Premier League là giải bóng đá hấp dẫn nhất và cũng nằm trong số các giải hàng đầu. Liverpool, Manchester United, Nottingham Forest và Aston Villa đã giành European Cup, trong khi Arsenal, Chelsea và Leeds United đã từng lọt tới trận chung kết.

Cricket nói chung được cho là đã phát triển từ đầu thời kỳ trung cổ trong các cộng đồng nông nghiệp và thợ luyện kim tại Weald. Đội tuyển cricket Anh gồm cả đội tuyển Anh và xứ Wales. Một trong những cặp đấu nổi tiếng nhất của môn này là The Ashes series giữa Anh vàÚc, được tổ chức từ năm 1882. Trận chung kết 2009 Ashes đã được gần 2 triệu người theo dõi, dù cực điểm 2005 Ashes được 7.4 triệu người theo dõi bởi nó được phát trên truyền hình mặt đất. Anh hiện giữ cúp và xếp hạng năm cả ở Test và One Day International cricket.

Anh đã tổ chức bốn Cricket World Cup (1975, 1979, 1983, 1999) và ICC World Twenty20 năm 2009. Có nhiều giải thi đấu trong nước, gồm cả County Championship trong đó Yorkshire là câu lạc bộ thành công nhất với 31 lần giành chiến thắng. Lord's Cricket Ground tại Luân Đôn thỉnh thoảng được gọi là "Mecca của môn Cricket". William Penny Brookes là nhân vật nổi tiếng vì đã đưa ra cơ cấu cho Olympic Games hiện đại. Luân Đôn đã tổ chức Olympic mùa hè năm 1908 và 1948, và sẽ lại một lần nữa đăng cai sự kiện này năm 2012. Anh cũng tham gia thi đấu tại Commonwealth Games, được tổ chức bốn năm một lần. Thể thao Anh là cơ quan quản lý chịu trách

22

Bên trong Sân vận động Wembley, sân vận động đắt nhất từng được xây dựng

Đội tuyển Anh giành chiến thắng trước Úc trong 2009 Ashes series tại Lord's Cricket Ground

nhiệm phân bổ quỹ và chỉ đạo chiến lược cho hoạt động thể thao tại Anh. Một Grand Prix được tổ chức tại Silverstone.

Đội tuyển rugby union Anh đã giành chiến thắng tại 2003 Rugby World Cup, nước này là một trong những nước chủ nhà giải đấu 1991 Rugby World Cup và sẽ tiếp tục tổ chức 2015 Rugby World Cup. Mức độ giải đấu cao nhất của câu lạc bộ là English Premiership. Leicester Tigers, Luân Đôn Wasps, Bath Rugby và Northampton Saints đã giành thắng lợi trong Heineken Cup châu Âu. Trong một hình thức thể thao khác —rugby league ra đời tại Huddersfield năm 1898, Đội tuyển rugby league quốc gia Anh được xếp hạng ba thế giới và hạng nhất tại châu Âu.

Từ năm 2008 Anh đã là một quốc gia tham dự thay mặt cho Đội tuyển rugby league Vương quốc Anh, giành ba World Cups nhưng hiện đã nghỉ. Các câu lạc bộ chơi tại Super League, đại diện hiện tại của Rugby Football League Championship. Một số câu lạc bộ thành công nhất gồm Wigan Warriors, St Helens, Leeds Rhinos và Huddersfield Giants; ba câu lạc bộ đầu đều đã giành World Club Challenge trước kia. Trong môn tennis Wimbledon Championships là giải đấu lâu đời nhất thế giới và được công nhận rộng rãi là giải đấu danh tiếng nhất.

Các biểu tượng quốc gia

Lá cờ Quốc gia Anh, được gọi là cờ Thập tự Thánh George, đã trở thành lá cờ quốc gia từ thế kỷ 13. Ban đầu cờ được dùng bởi quốc gia hàng hải Cộng hoà Genoa. Vương triều Anh đã trả một khoản cống nạp cho Tổng trấn Genoa từ năm 1190 trở về sau, nhờ thế các con tàu Anh có thể treo lá cờ như một phương tiện bảo vệ khi đi vào Địa Trung Hải. Một chữ thập đỏ là một biểu tượng cho nhiều Thập Tự Chinh ở thế kỷ 12 và 13. Nó đã gắn liền với Thánh George, cùng với các quốc gia và thành phố, tuyên bố ông là vịthánh bảo hộ và sử dụng chữ thập của ông như một lá cờ. Từ năm 1606 lá cờ Chữ thập Thánh George đã là một phần trong thiết kế của Lá cờ Liên minh, một lá cờ cho toàn Vương quốc Anh được thiết kế bởi Vua James I.

Có nhiều biểu tượng và đồ tạo tác mang tính biểu tượng khác, cả chính thức và không chính thức, gồm hoa hồng Tudor, biểu tượng thực vậ tquốc gia, Rồng Trắng và Ba con Sư tử được thể hiện trên quốc huy quốc gia. Hoa hồng Tudor đã được chấp nhận như một biểu tượng quốc gia của Anh vào khoảng thời gian Các cuộc chiến tranh Hoa hồng như một biểu tượng của hoà bình. Nó là một biểu tượng dung hợp ở điểm nó kết hợp cả hoa hồng trắng

của Nhà York và hoa hồng đỏ của Nhà Lancaster —các nhánh út của Nhà Plantagenet những người đã tham gia vào cuộc chiến tranh tranh giành vương triều. Nó cũng được gọi là Hoa hồng Anh. Cây sồi là một biểu tượng của Anh, thể hiện sức mạnh và sự trường tồn. Thuật ngữ Cây Sồi Hoàng gia được dùng để biểu thị sự trốn thoát của

23

Quốc huy

Vua Charles II khỏi những người theo phe nghị viện sau khi cha ông bị hành quyết; ông đã trốn trong một cây sồi để tránh bị phát hiện trước khi trốn thoát ra nước ngoài.

Quốc huy Anh, với hình ba chú sư tử có niên đại từ khi nó được Richard Sư tử tâm chấp nhận từ năm 1198–1340. Chúng được miêu tả là gules, three lions passant guardant or và là một trong những biểu tượng nổi tiếng nhất của Anh; nó tương tự như những hình ảnh truyền thống của Normandy. Anh không có một biểu tượng quốc gia được quy định chính thức, bởi Vương quốc Anh như một tổng thế có Chúa phù hộ Nữ Hoàng. Tuy nhiên, những thứ sau thường được coi là những biểu tượng quốc gia không chính thức của Anh: Jerusalem, Land of Hope and Glory (được dùng cho Anh trong 2002 Commonwealth Games), và I Vow to Thee, My Country. Ngày Quốc Khánh của Anh là Ngày Thánh George, bởi Thánh George là vị thánhh bảo hộ của Anh, và được tổ chức hàng năm vào ngày 23 tháng 4.

C. KẾT LUẬNVương quốc Anh có một nền văn hoá lâu đời và có ảnh hưởng đến nhiều quốc gia

trên thế giới. Không chỉ vậy, sự đa dạng trong nhiều lĩnh vực và thể loại còn để lại nhiều ấn tượng trong con mắt bạn bè quốc tế. Từ nghệ thuật, tôn giáo cho đến ẩm thực, thi ca, tất cả đã làm cho nền văn hoá Anh không chỉ mang vẻ cố kính thường có của nó mà còn có sự đồng nhất của nét tươi mới, trẻ trung và năng động.

Hy vọng qua đề tài này, các bạn sẽ hiểu rõ thêm một phần nào đó của văn hoá vương quốc Anh cũng như chọn lọc, tiếp thu những khía cạnh tốt, phù hợp vs văn hoá Việt Nam để cho nền văn hoá nước nhà thêm đa dạng và độc đáo. Bài viết này có thể xem như một tài liệu tham khảo giúp cho các bạn học sinh, đặc biệt là những bạn có hứng thú vs vương quốc Anh, những bạn muốn di du học ở xứ sở sương mù này.

Do kinh nghiệm còn nhiều hạn chế nên bài viết có thể còn nhiều khiếm khuyết. Nhóm tác giả rất mong nhận được các ý kiến đóng góp của quý thầy cô và các bạn đọc để chuyên đề được hoàn thiện hơn.

Cuối cùng chúng em xin chân thành cảm ơn cô giáo Lê Thị Kiều Oanh đã hướng dẫn và cho nhiều ý kiến quý báu.

Đồng Hới, ngày 9 tháng 5 năm 2012

------------------------------------------- THE END------------------------------------------------------

24

MỤC LỤCMục Trang

A. Phần mở đầu 1

B. Nội dung

* Lịch sử 2

* Chính trị 8

* Luật pháp 10

* Tôn giáo, hạt và quận 10

* Ngôn ngữ 11

* Tôn giáo 12

* Giáo dục 13

* Khoa học, công nghệ và phát minh 14

* Kiến trúc 15

* Dân gian 16

* Ẩm thực 17

* Nghệ thuật 17

* Văn học, thi ca và triết học 18

* Nghệ thuật trình diễn 19

* Bảo tàng, thư viện 20

* Thể thao 21

* Các biểu tượng quốc gia 22

C. Kết luận 23

25

TƯ LIỆU THAM KHẢO

o http://google.com o http://vi.wikipedia.org

o Sách “ Lược sử nước Anh” – Bùi Đức Mãn - Xuất bản năm 2008

o Sách “ Lịch sử văn học Anh quốc” - Michael Alexander - xuất bản năm 2006

o Sách “Notes from a Small Island” – Bill Bryson - xuất bản năm 2003

26

27

28