ĐẠI ĐẠO HỌC ĐƯỜNG

1

Đacircy lagrave một tagravei liệu quyacute magrave caacutec vị

Tiền bối đatilde dagravey cocircng biecircn soạn

lưu truyền cho hậu thế chuacuteng tocirci

đatilde sưu tầm được xin kiacutenh biếu

để cống hiến cho quyacute đồng đạo

coacute nhu cầu tigravem hiểu về chacircn

truyền của Đại Đạo Tam Kỳ Phổ

Độ

Thay lời cho nhoacutem sưu tập

DAtilde TRUNG TỬ

Cẩn buacutet

ETHẠI ETHẠO TAM KỲ PHỔ ETHỘ

TOgraveA THAacuteNH TAcircY NINH

ĐẠI ĐẠO HỌC

ĐƯỜNG

大道學堂

Tagravei liệu huấn luyện chức sắc

phẩm Giaacuteo Hữu khoacutea Mậu Tuất (1958)

Biecircn soạn

Bảo Phaacutep Nguyễn Trung Hậu

Bảo Thế Lecirc Thiện Phước

HỘI THAacuteNH GIỮ BẢN QUYỀN

Mục Lục

2

MỤC-LỤC

PHẦN GIAacuteO LYacute

1 Đạo lagrave gigrave Giải nghĩa chữ Đạo

2 Tu lagrave gigrave

3 Tacircm lagrave gigrave

4 Phương phaacutep tu thacircn

5 Tịnh Tam nghiệp

6 Đức taacutenh của người tu

7 Khaacutei quaacutet về Đạo Cao Đagravei

8 Đại Đạo Tam Kỳ Phổ Độ lagrave gigrave

9 Thaacutenh danh Cao Đagravei

10 Tại sao Thượng Đế khocircng phacircn

taacutenh giaacuteng trần lập Đạo

11 Bằng chứng ĐĐTKPĐ do Đức

Thượng Đế lập ra

12 Tại sao thờ Thượng Đế bằng

Thaacutenh tượng Thiecircn Nhatilden

13 Tại sao chỉ thờ một Thiecircn Nhatilden

thocirci

14 Hội Thaacutenh Cửu Trugraveng Hiệp

Thiecircn vagrave Baacutet Quaacutei Đagravei

15 Tocircn chỉ của Đại Đạo Tam Kỳ

Phổ Độ

16 Chủ nghĩa của Đại Đạo Tam

Kỳ Phổ Độ

17 Tại sao chuacuteng ta thương cả

nhơn loại

18 Cứu caacutenh của Đại Đạo Tam Kỳ

Phổ Độ

19 Đại acircn xaacute

20 Cuacuteng tứ thời coacute iacutech cho chuacuteng

ta những điều gigrave

21 12 điều tiacuten ngưỡng căn bản của

Đại Đạo

22 Cơ khảo thiacute

23 Khaacutei quaacutet về Tứ Giaacuteo Khổng

giaacuteo Phật giaacuteo Đạo giaacuteo Thiecircn

Chuacutea giaacuteo

24 Lograveng tin Thượng Đế

25 Vũ trụ quan Thuyết saacuteng tạo vagrave

thuyết lưu xuất vocirc cực ba ngocirci

26 Cơ saacuteng tạo

27 Chơn lyacute

28 Bản ngatilde

29 Chơn ngatilde

30 Đạo đức

31 Mục điacutech đời người

32 Giới Định Huệ

33 Nghĩa vụ

34 Kiếp luacircn hồi

35 Luật nhơn quả

36 Thời gian baacuteo ứng

37 Đời vagrave Đạo

PHẦN LUAcircN LYacute

1 Lagravem việc lagrave một định luật

2 Aacutep dụng sự lagravem việc trong Đạo

Đời

3 Nhiệm vụ một Chức Sắc Thiecircn

phong đối với Đời với Đạo

4 Đời sống đơn giản vagrave thanh

bạch

5 Tinh thần kỷ luật

6 Nhơn phẩm

7 Cocircng bigravenh vagrave baacutec aacutei

16 Tocircn trọng cổ tiacutech thắng cảnh

danh lam

17 Tinh thần bảo thủ vagrave chiacute tiến

thủ

18 Bổn phận đối với cầm thuacute

19 Đức sanh của Tạo Hoacutea

20 Triacute thức vagrave tigravenh cảm

21 Hogravea vagrave Đồng

22 Tri vagrave Hagravenh

23 Bổn phận với gia đigravenh Cha

3

8 Lễ pheacutep

9 Lograveng tha thứ

10 Mecirc tiacuten Dị đoan

11 Nghĩa tương trợ

12 Hy sinh cho một lyacute tưởng

13 Tinh thần đoagraven kết

14 Xatilde hội

15 Liecircn hệ giữa caacute nhacircn vagrave xatilde hội

con Anh em vợ chồng

24 Ngũ thường

PHẦN HAgraveNH CHAacuteNH ĐẠO

1 Thiacutech nghĩa Hagravenh Chaacutenh Đạo

2 Thi hagravenh Tacircn Luật

3 Thi hagravenh Phaacutep Chaacutenh Truyền

4 Thi hagravenh Đạo Luật năm Mậu

Dần

5 Togravea Tam giaacuteo

6 Hội Cocircng đồng

7 Thập higravenh của Đức Lyacute Giaacuteo

Tocircng

8 Caacutech hagravenh quyền đối với Đạo

vagrave Đời

o Caacutech hagravenh quyền đối

với Đạo


với Đời

Caacuteo Bạch

ĐẠI ĐẠO HỌC ĐƯỜNG

Tagravei liệu huấn luyện chức sắc phẩm Giaacuteo Hữu khoacutea Mậu Tuất (1958)

Hội Thaacutenh Giữ Bản Quyền
















Đại Đạo




Chuacutea giaacuteo





27 Chơn lyacute

28 Bản ngatilde

29 Chơn ngatilde

4




thocirci




Phổ Độ

16 Chủ nghĩa của Đại Đạo Tam Kỳ

Phổ Độ


nhơn loại


Phổ Độ




30 Đạo đức



33 Nghĩa vụ






ĐẠO LAgrave GIgrave

Nghĩa lyacute chữ Đạo rất cao siecircu khoacute magrave giải rotilde được vigrave Đạo khocircng coacute higravenh trạng như

caacutec sự vật ở thế gian

Đức Thiacutech Ca gọi Đạo lagrave Chơn Như lagrave Phật Taacutenh lagrave Bồ Đề

Đức Latildeo Tử gọi Đạo lagrave Cốc Thần lagrave nguồn sanh ra Vũ Trụ vạn vật

Đức Khổng Tử gọi Đạo lagrave Thaacutei Cực lagrave Thiecircn lyacute

Danh từ tuy khaacutec nhau chớ tựu trung điều chỉ caacutei nguồn cội của Cagraven Khocircn Vũ Trụ

vagrave Vạn Vật Caacutei nguồn cội ấy khi cograven bất động gọi lagrave Đạo Cograven khi đatilde động magrave chuyển

hoacutea thigrave gọi lagrave Đấng Tạo Hoacutea lagrave Thượng Đế lagrave Trời vậy

Đức Latildeo Tử lại noacutei

ldquoĐạo magrave noacutei ra được thigrave chẳng phải Chơn Đạo Danh magrave gọi lagrave được thigrave khocircng phải

thiệt danhrdquo

Kinh Phật lại noacutei

ldquoĐạo khoacute magrave noacutei ra Học giả phải tự migravenh tỏ ngộ lấyrdquo

Tỷ thiacute một người cacircm thấy cảnh chiecircm bao như thế nagraveo rồi magrave mocirc tả lại cho người

khaacutec biết Chuacuteng ta muốn giải lyacute cho rotilde caacutei Đạo thigrave chẳng khaacutec nagraveo người cacircm muốn giải

rotilde chuyện chiecircm bao kia vậy

Bởi vigrave Đạo lagrave chơn lyacute tuyệt đối bổn taacutenh của Đạo lagrave Hư-khocircng lặng lẽ xem chẳng

thấy loacuteng chẳng nghe rờ khocircng đụng khocircng lớn khocircng nhỏ khocircng trước khocircng sau

5

khocircng thể dugraveng lời noacutei magrave diễn tả được hoặc đem ra magrave so saacutenh Đạo sanh ra Trời Đất

vạn vật lưu hagravenh trong Vũ Trụ tagraveng ẩn trong muocircn vật cho necircn vật nagraveo cũng coacute phần

linh diệu becircn trong để điều hogravea trưởng dưỡng cho noacute Đạo lagrave tinh thần của Trời Đất

Vạn vật magrave Trời Đất Vạn vật lagrave bản thể của Đạo

Nhưng Đạo vốn vocirc higravenh cho necircn muốn trigravenh bagravey caacutei Đạo ra tất phải mượn hữu higravenh

để phocirc bagravey caacutei ldquoDụngrdquo magrave thiệt hagravenh caacutei ldquoThểrdquo

Viacute dụ ta coacute một tư tưởng nagraveo caacutei tư tưởng ấy vốn vocirc higravenh magrave muốn trigravenh bagravey noacute ra

cho người ta biết cần phải mượn văn chương lagrave vật hữu tigravenh

Vigrave lẽ đoacute mới phaacutet sanh nhiều tocircn giaacuteo lagrave những caacutei ldquoDụngrdquo của Đạo như Phật giaacuteo

Tiecircn giaacuteo Nho giaacuteo vv

Thế thigrave caacutec tocircn giaacuteo vốn một gốc magrave ra vẫn tocircn thờ Đấng Chuacutea Tể Cagraven Khocircn Thế

giới chỉ vigrave khaacutec ngocircn ngữ magrave xưng tụng bằng danh hiệu khaacutec nhau

Như Phật giaacuteo gọi Đấng ấy lagrave A Di Đagrave Do Thaacutei giaacuteo gọi lagrave Jeacutehovah Hồi giaacuteo gọi lagrave

Allah Ấn Độ giaacuteo gọi lagrave Brahma Ai Cập gọi lagrave Osiris Cocircng giaacuteo gọi lagrave Đức Chuacutea Trời

người Việt Nam gọi lagrave Thượng Đế (Ocircng Trời) ngagravey nay Đại Đạo Tam Kỳ Phổ Độ gọi lagrave

Cao Đagravei

Mặc dầu caacutec tocircn giaacuteo khaacutec nhau về caacutech tổ chức vagrave Lễ nghi tế tự nhưng vẫn giống

nhau ở chỗ lấy từ bi baacutec aacutei magrave dạy chuacuteng sanh lấy sự ldquoChuyển mecirc khải ngộrdquo lagravem tocircn chỉ

lấy sự giải thoaacutet luacircn hồi lagravem cứu caacutenh

Vậy tocircn giaacuteo vẫn coacute một

GIẢI NGHĨA CHỮ ĐẠO (道)

Nếu dugraveng ngữ nguyecircn học phacircn taacutech chữ Đạo ra magrave xem xeacutet caacutech cấu tạo của noacute ta

thấy Ocircng Thương Hiệt (người đặt ra văn tự nước Trung Hoa) dụng yacute một caacutech sacircu xa mỗi

phụ ngữ đều coacute yacute nghĩa hay của noacute

Viết chữ Đạo bắt đầu lagrave hai phết (丷) tượng trưng acircm dương nhị khiacute dưới gạch một

ngang (一) tượng trưng acircm dương hiệp nhứt lagrave cơ sanh hoacutea Kế dưới lagrave chữ Tự (自) lagrave

migravenh tự migravenh nghĩa lagrave con người phải tự tri tự giaacutec tự giải thoaacutet chớ chẳng ai lagravem

những điều đoacute cho migravenh được Trecircn dưới lại raacutep thagravenh chữ Thủ (首) lagrave đầu lagrave trước hết

vigrave Đạo lagrave đầu mối lagrave nguồn gốc của Cagraven Khocircn vạn vật Becircn traacutei chữ Thủ lại coacute chữ Tẩu

(辶) lagrave chạy lagrave vận động tượng trưng cơ vận chuyển cơ biến hoacutea của Đạo tức Phaacutep luacircn

thường chuyển

TU LAgrave GIgrave

Coacute nhiều người noacutei Tu cần tin Trời tưởng Phật chuyecircn lagravem lagravenh laacutenh dữ nhưng

chưa tu được vigrave gia đigravenh cograven ragraveng buộc Nhơn Đạo chưa xong

6

Bảo như thế tức lagrave chưa hiểu nghĩa chữ tu Họ lầm tưởng hễ tu lagrave phải ly gia cắt aacutei

phế hết việc đời cạo đầu mặc aacuteo dagrave rồi vocirc chugravea hoặc lecircn non tụng kinh gotilde motilde trường

trai khổ hạnh

Vậy thiệt nghĩa chữ Tu lagrave gigrave

Theo nghĩa thocircng thường Tu lagrave trau dồi sửa chữa chẳng hạn như tu bổ (sửa sang caacutei

gigrave hư hỏng) tu kiều bồi lộ (sửa cầu đắp đường) tu chỉnh (sửa lại cho đuacuteng)

Hiểu theo lẽ Đạo Tu lagrave trau lograveng cho trong sạch thanh cao sửa taacutenh cho ra tốt đẹp

rồi chế ngự dục tigravenh Đoạn trừ iacutech kỷ dọn migravenh chơn chaacutenh để hagravenh động đuacuteng theo luật

trời

Thế thigrave ở đacircu cũng coacute thể Tu được Tu tại gia magrave giữ vẹn cocircng phu cograven hơn ẩn non

ẩn nuacutei vigrave chiacutenh ở chốn phồn hoa naacuteo nhiệt lagrave chỗ dễ kiacutech thiacutech dục tigravenh đecirc tiện magrave đạo

tacircm vẫn được vững bền khocircng nhiễm bợn nhơ tỷ như hoa sen sanh chốn bugraven lầy magrave

vượt lecircn tốt tươi trong sạch Tu ở tại thị thagravenh magrave khocircng sanh trần niệm mới thiệt lagrave bậc

đại ẩn saacutech coacute cacircu ldquoĐại ẩn ẩn thagravenh thịrdquo

Tu cốt yếu lagrave trau dồi caacutei tacircm

Tacircm con người luacutec ban sơ vốn minh mẫn vagrave trọn lagravenh nhưng trải qua nhiều kiếp noacute

bị caacutei nghiệp vocirc migravenh lưu tồn từ mấy đời trước lại thecircm khiacute bẩm cacircu thuacutec vật dục phủ

che magrave lu mờ caacutei bổn thể đi Nay ta lo tu hagravenh cốt lagrave trau dồi caacutei tacircm cho saacuteng tỏ lại như

luacutec ban sơ thigrave hagravenh động của ta sẽ quay về lẽ phải Thế thigrave trong việc tu hagravenh cốt phải

lấy Tacircm lagravem nền moacuteng Caacutei tacircm magrave giữ được hư khocircng thigrave ngoại vật hết xacircm nhập magrave

nội niệm cũng khocircng sanh được như thế lagrave dứt cả tham sacircn phiền natildeo khỏi lo tạo

nghiệp thigrave khocircng cograven chi lagrave chướng ngại nữa

Mạnh Tử cho rằng caacutei Tacircm của con người chigravem đắm trong vograveng vật dục như con

chim sổ lồng necircn Ocircng gọi Tacircm ấy lagrave Phoacuteng Tacircm

Vương Dương Minh thigrave cho rằng caacutei Tacircm lagrave tấm gương saacuteng Để mất caacutei Tacircm chẳng

khaacutec nagraveo để cho bụi bậm che lấp caacutei gương saacuteng đi Cho necircn người biết tu phải cần lau

chugravei (trau dồi) caacutei Tacircm cho saacuteng lại Caacutei Tacircm vốn khocircng phải tối chỉ vigrave bị caacutei tập tục mờ

aacutem tư dục phủ che cho necircn bỏ được caacutec vật phủ che lagravem mờ aacutem đi tự nhiecircn caacutei Tacircm

saacuteng lại

Đức Đạo Tiacuten lại bảo Cảnh với duyecircn vốn khocircng tốt xấu magrave phacircn biệt ra lagrave tại caacutei

Tacircm Nếu Tacircm chẳng trigrave tục theo duyecircn cảnh thigrave vọng tigravenh do đacircu magrave khởi đặng Magrave hễ

vọng tigravenh chẳng khởi thigrave Chơn Tacircm saacuteng tỏ

Vậy tu hagravenh cốt lagrave lo lagravem cho caacutei Tacircm saacuteng trở lại như buổi ban sơ để ứng hiệp cugraveng

Trời vigrave Trời vagrave Tacircm con người vốn lagrave một

TAcircM LAgrave GIgrave

Chữ Tacircm vốn coacute nhiều nghĩa người ta gọi Tacircm lagrave traacutei tim yacute muốn chỉ một khối nhục

đoagraven lagravem cơ quan cho sự tuần hoagraven trong chacircu thacircn như Baacutec sĩ noacutei ldquoOcircng đau tim bagrave

yếu timrdquo lagrave chỉ traacutei tim nầy

7

Coacute khi người ta gọi Tacircm lagrave Lograveng nếu muốn chỉ về tigravenh cảm Một thiếu nữ bị một

tigravenh nhacircn phụ bạc người ta noacutei thiếu nữ ấy đau lograveng chớ khocircng noacutei đau tim

Hiểu về mặt Đạo chữ Tacircm lại coacute nghĩa khaacutec Theo giaacuteo lyacute nhagrave Phật con người vốn

coacute baacutet thức magrave thức thứ taacutem gọi lagrave A-lại-da thức người Trung Hoa gọi Tạng thức hay

Nghiệp thức tức lagrave caacutei Tacircm đoacute vậy Gọi Tạng thức vigrave caacutei tacircm tuy vocirc higravenh nhưng noacute lagrave

caacutei thức chứa đựng caacutec hột giống tốt xấu lagravenh dữ thanh trược vagrave những tư tưởng aacutec kiến

tagrave kiến ngatilde chấp phaacutep chấp

Một caacutei kho chứa đồ vật tuy rộng lớn tới đacircu caacutei thể tiacutech của noacute vốn coacute giới hạn

Nhưng caacutei tacircm vocirc higravenh vocirc thể nhưng sự chứa đựng của noacute vốn vocirc cugraveng vocirc tận dầu chứa

đựng bao nhiecircu cũng khocircng đầy

Gọi Nghiệp thức lagrave vigrave caacutei Tacircm luacutec đi đầu thai đem theo caacutei hột giống noacutei trecircn tức lagrave

những dục vọng những tư tưởng tốt hay xấu vagrave những ảnh hưởng việc lagravem Thiện hay Aacutec

của kiếp trước để tạo caacutei nghiệp baacuteo cho kiếp taacutei sanh

Thocircng Thiecircn Học gọi caacutei Tacircm lagrave Thượng triacute (Corps mental supeacuterieur) Tam Kỳ Phổ

Độ gọi lagrave Nhơn hồn hay Giaacutec hồn (Acircme humaine ou acircme sensitive)

Tam Giaacuteo dạy trăm điều ngagraven việc ruacutet lại chỉ khuyecircn con người chuacute trọng caacutei Tacircm

hơn hết

- Đạo Nho dạy ldquoTồn tacircm dưỡng taacutenhrdquo lagrave giữ caacutei tacircm cho cograven đặng dưỡng cho caacutei

taacutenh cho minh mẫn

- Đạo Latildeo dạy ldquoTu tacircm luyện taacutenhrdquo lagrave trau dồi caacutei Tacircm cho trong sạch lặng lẽ

đặng luyện caacutei taacutenh đến chỗ siecircu phagravem nhập thaacutenh

- Đạo Phật dạy Minh tacircm kiến taacutenh lagrave lagravem saacuteng caacutei Tacircm đặng thấy rotilde caacutei Chơn taacutenh

của migravenh

Thaacutenh hiền xưa lại do theo nguyecircn ngữ học phacircn taacutech chữ Tacircm ra magrave giải nghĩa như

vầy

ldquoTam điểm như tinh tượng

Hoagravenh cacircu tợ nguyệt tagrave

Phi mao tugraveng thử đắc

Tố Phật datilde do thardquo

Nghĩa lagrave Ba chấm như tượng higravenh sao moacutec cacircu ngang tợ trăng tagrave Thagravenh cầm thuacute

mang locircng đội sừng vẫn do đoacute magrave thagravenh Tiecircn Phật cũng do đoacute

Lại noacutei ldquoNhất thiết do Tacircm tạordquo

Nghĩa lagrave Mọi việc đều do Tacircm tạo ra Tacircm tạo ra thiecircn đường địa ngục lagravem chuacuteng

sanh mecirc mẫn trầm luacircn cũng do Tacircm magrave lagravem Phật hoagraven toagraven giaacutec ngộ cũng do Tacircm

PHƯƠNG PHAacuteP TU THAcircN

Những bực tu thượng thừa trọn hiến thacircn cho Đạo tức cần phải ly gia cắt aacutei phế hết

phagravem tigravenh tục sự

8

Cograven hagraveng Thiện tiacuten chỉ lagrave những người giữ Đạo magrave thocirci Hạng nagravey cần phải lagravem

lụng sanh sống nhưng khaacutec hơn người thường lagrave ngoagravei giờ lagravem lụng thay vigrave rong chơi

vocirc iacutech họ nhơn luacutec rảnh rang lo lập cocircng bồi đức hoặc dạy dỗ lẫn nhau cugraveng trau sửa

taacutenh tigravenh bằng caacutech kiểm soaacutet tư tưởng vagrave việc lagravem của migravenh

Kiểm soaacutet tư tưởng

- Trước khi ta sắp lagravem một việc chi nơi đầu oacutec ta đatilde phaacutet sanh caacutei tư tưởng về việc

ấy rồi Tư tưởng cagraveng mạnh cagraveng xuacutei giục xaacutec thacircn thi hagravenh liền Cograven một tư tưởng quấy

dầu chưa đem ra thực hagravenh cũng đatilde lagravem cho tacircm thần ta hoen ố Đức Chiacute Tocircn đatilde dạy

ldquoThagrave caacutec con lagravem tội magrave chịu tội cho đagravenh hơn lagrave caacutec con noacutei tội magrave phải mang

trọng higravenh đồng thểrdquo

Noacutei tội chẳng khaacutec nagraveo nghĩ quấy vigrave do tư tưởng quấy mới noacutei tội Vigrave thế magrave chuacuteng

ta cần phải kiểm soaacutet tư tưởng của chuacuteng ta từng li từng tiacute

Kiểm soaacutet tư tưởng nghĩa lagrave giữ đừng để cho Tacircm triacute phaacutet sanh ra những tư tưởng

quấy

Thế nagraveo gọi lagrave Tư tưởng lagravenh Tư tưởng quấy

- Gọi lagravenh lagrave những tư tưởng nagraveo khocircng coacute taacutenh caacutech iacutech kỷ magrave lagrave lợi nhơn lợi vật

Gọi quấy lagrave những tư tưởng nagraveo lợi cho migravenh magrave lại hại cho người cho vật

Lại trong giờ rảnh việc nhất lagrave ban đecircm thanh vắng lagrave luacutec Tacircm hồn an tịnh ta cần

phải tưởng Trời tưởng Phật tức lagrave ta dugraveng tư tưởng magrave cảm thocircng với Trời Phật hầu

tiếp điễn lagravenh tẩm tưới tacircm hồn ngagravey được thanh cao minh mẫn

Kiểm soaacutet việc lagravem

- Ocircng Tăng Sacircm mocircn đồ của Đức Khổng Tử thường ngagravey xeacutet migravenh về ba việc (Tam

tỉnh ngocirc thacircn) sau đacircy

1 Mưu việc cho người coacute bất trung khocircng

2 Giao thiệp với bậu bạn coacute bất tiacuten khocircng

3 Dạy học trograve tự migravenh coacute bất cập khocircng

Thaacutenh hiền xưa cograven kiểm soaacutet việc lagravem của người hằng bữa huống chi lagrave chuacuteng ta

Vậy mỗi buổi tối ta necircn kiểm điểm sự hagravenh động của ta trong ngagravey vagrave tự hỏi

1- Ta coacute iacutech kỷ khocircng

2- Ta coacute phạm Ngũ giới cấm khocircng

3- Ta lagravem việc coacute chểnh mảng khocircng

4- Ta coacute lagravem ngơ trước một điều thiện nhỏ nagraveo khocircng

5- Ta coacute lagravem điều gigrave phạm đến danh giaacute người khocircng

6- Ta coacute lagravem hại ai khocircng

7- Ta coacute xuacutei giục người lagravem quấy khocircng

8- Ta coacute lagravem điều chi traacutei với thuần phong mỹ tục khocircng

9- Ta coacute lagravem điều chi traacutei luật nước khocircng

10- Ta coacute lagravem điều gigrave bất cocircng khocircng

Mỗi ngagravey ta cứ tự xeacutet migravenh như vậy matildei hễ nhận thấy migravenh đatilde lagravem điều chi thuộc về

10 cacircu tự vấn ấy tức khắc phải lo sửa cải một ngagravey cải tiến được một iacutet lần lần ta sẽ

quay về với lẽ phải

9

Tổng kết

Ngoagravei những phương phaacutep tu dưỡng cao siecircu dagravenh riecircng cho bực Thượng Thừa

những quy tắc vừa kể trecircn đacircy rất hạp với chư Thiện Tiacuten magrave vẫn khocircng coacute điều chi boacute

buộc khoacute khăn magrave cũng khocircng mảy may nagraveo gọi yếm thế dị đoan mecirc tiacuten

TỊNH TAM NGHIỆP

Tịnh Tam nghiệp lagrave dẹp yecircn Tam nghiệp cho tacircm hồn ta được trong sạch Tam

nghiệp lagrave gigrave Lagrave Ba nghiệp chướng lagravem cho con người vigrave đoacute magrave phải chịu aacutec quả

Tam Nghiệp lagrave Thacircn nghiệp Khẩu nghiệp Yacute nghiệp

Thacircn nghiệp Thacircn nghiệp do ba nguyecircn nhơn cấu tạo

1 - Saacutet sanh

2 - Trộm cắp

3 - Dacircm dục

Saacutet sanh Đatilde coacute Thaacutenh giaacuteo Đức Chiacute Tocircn cấm saacutet sanh Đacircy xin bagraven thecircm Người tu

hagravenh coacute lograveng baacutec aacutei thấy loagravei Tứ sanh bị saacutet hại rất necircn thương xoacutet tự migravenh tigravem phương

cứu hộ hoặc lấy của chuộc mạng cho chuacuteng thay thigrave đacircu nỡ nagraveo giết chuacuteng cho đagravenh

Kinh Phật (Dhammika Sutla) coacute dạy ldquoNgười chủ nhagrave khocircng necircn tự migravenh giết một

con vật nagraveo cũng khocircng necircn đồng lograveng cho người khaacutec giết hoặc xuacutei họ giếtrdquo

Trộm cắp Trộm cắp vốn do lograveng tham lam magrave ra

Đatilde coacute Thaacutenh giaacuteo cấm tham lam Đacircy xin phụ thecircm vagravei chi tiết Người tu hagravenh vigrave

lograveng baacutec aacutec tự xuất của tiền bố thiacute cho kẻ nghegraveo thigrave đacircu cograven ham muốn tagravei vật của người

khaacutec Dầu trong luacutec chiecircm bao cũng khocircng mơ tưởng của hoạnh tagravei huống lựa lagrave khi

thức tỉnh magrave khởi lograveng trộm cắp

Dacircm dục Đatilde coacute Thaacutenh huấn cấm tagrave dacircm Đacircy xin bagraven thecircm Dacircm dục chẳng những

lagrave một trọng tội về luacircn lyacute magrave cograven thacircu ngắn đời sống con người Biết bao người lagravem

điều can danh phạm nghĩa vigrave dacircm dục Biết bao người khuynh gia bại sản cũng vigrave dacircm

dục

Phagravem đạo tặc cướp lấy tiền của lagrave vật becircn ngoagravei của người thigrave người phải nghegraveo cograven

sắc dục cướp lấy tinh lực lagrave vật baacuteu becircn trong của người thigrave người phải chết

Toacutem lại traacutenh được saacutet sanh trộm cắp vagrave dacircm dục lagrave giữ trọn ba điều tịnh giải của

Thacircn tức giải được caacutei nghiệp chướng thứ nhất lagrave Thacircn nghiệp vậy

Khẩu nghiệp Khẩu nghiệp do bốn nguyecircn nhacircn cấu tạo

1- Laacuteo xược

2- Đacircm thọc

3- Lời noacutei thocirc aacutec

4- Lời noacutei khocircng nghĩa lợi

Laacuteo xược Đatilde coacute Thaacutenh huấn cấm noacutei dối Đacircy xin bagraven thecircm Thaacutenh hiền xưa dạy

rằng ldquoNửa cacircu noacutei ra chẳng phải đủ tổn đức bigravenh sanhrdquo (Baacuten cuacute phi ngocircn tổn bigravenh sanh

10

chi đức) Phương chi ba tấc lưỡi magrave việc khocircng noacutei coacute việc coacute noacutei khocircng quấy đổi ra

phải phải sửa thagravenh quấy thigrave tổn đức biết bao Vậy người coacute Đạo phải noacutei năng chơn

thật đatilde khỏi tổn đức lại được người kiacutenh tin mến phục

Đacircm thọc Người tu hagravenh chẳng necircn đem chuyện người nagravey thuật lại với người kia

rồi đem chuyện người kia maacutech thoacutec với người nọ cốt lagravem cho hai đagraveng giận hờn thugrave

gheacutet nhau Traacutei lại necircn hogravea giải những sự bất bigravenh xiacutech miacutech nhau

Lời noacutei thocirc aacutec Người tu hagravenh chẳng necircn noacutei những lời thocirc aacutec vagrave hung bạo chỉ coacute

người khocircng giaacuteo dục thiếu lễ độ mới dugraveng những lời thocirc tục Người noacutei thocirc tục gợi yacute

niệm dacircm đảng vagrave hạ thấp phẩm giaacute con người noacutei ra Người trong cửa Đạo bao giờ cũng

trọng phẩm giaacute migravenh necircn lời noacutei cần phải nhatilde nhặn ocircn hogravea dịu ngọt gacircy được thiện

cảm của người nghe

Lời noacutei hung aacutec như hăm he nguyền rủa chứng tỏ rằng người thốt ra những lời ấy coacute

một tacircm địa hiểm sacircu aacutec độc lagrave caacutei nguồn sanh ra tội lỗi magrave người tu hagravenh phải traacutenh

Lời noacutei khocircng nghĩa lợi Những lời noacutei bocircng lơn đugravea bỡn thường lagravem cho người

nghe phật yacute vigrave noacute lagravem chạm đến lograveng tự aacutei của người Những lời noacutei xuyecircn tạc vocirc nghĩa

lyacute khocircng đem lợi iacutech cho ai magrave lagravem cho người bị xuyecircn tạc mất thiện cảm với migravenh magrave

thiện cảm lagrave điều cần thiết trong pheacutep xatilde giao

Người tu hagravenh muốn cảm hoacutea ai hoặc muốn đem ai về chaacutenh nghĩa cần phải ocircn hogravea

magrave dẫn độ thagravenh thật magrave khuyecircn lơn người ta mới cảm mến magrave nghe theo

Toacutem lại traacutenh được laacuteo xược đacircm thọc lời noacutei thocirc aacutec vagrave khocircng nghĩa lợi lagrave giữ trọn

bốn điều tịnh giải của Khẩu tức giải được caacutei nghiệp chướng thứ nhigrave lagrave Khẩu nghiệp vậy

Yacute nghiệp Yacute nghiệp do ba nguyecircn nhơn cấu tạo

1 - Ganh gheacutet

2 - Sacircn si

3 - Tagrave kiến

Ganh gheacutet Người tu hagravenh vốn trọng điều nhơn

Migravenh necircn cũng muốn người necircn migravenh đạt cũng muốn người đạt (Kỷ dục lập nhi lập

nhơn kỷ dục đạt nhi đạt nhơn) Cho necircn thấy người đoacute coacute khả năng về việc gigrave migravenh necircn

giuacutep cho người choacuteng thagravenh cocircng việc ấy chớ khocircng necircn đem lograveng ganh tị kiếm chuyện

soi boacutei hoặc tigravem caacutech cản trở bước đường tiến thủ của người

Người Đạo phải traacutenh iacutech kỷ magrave trọng vị tha

Sacircn si Thaacutenh hiền xưa gheacutep chung 2 chữ Sacircn (giận) vagrave Si (ngu dại) thật chiacute lyacute Hẳn

vậy sự giận lagravem cho con người mất triacute khocircn magrave ra ngu dại Hoặc giả chỉ coacute người ngu

dại mới hay giận dữ

Tục ngữ coacute cacircu ldquoNo mất ngon giận mất khocircnrdquo

Chuacuteng ta thử tưởng tượng một người trong khi giận dữ Traacuten nhăn mắt nhaacuteng lửa

gacircn mặt nổi lecircn sắc mặt đỏ ngầu hay xanh nhợt tay chacircn run rẩy lời noacutei lập cập khi cộc

cằn thocirc lỗ khi dứt nổi khocircng chừng Con người luacutec nagravey khocircng cograven tự chủ cho necircn phaacutet

ra những cử chỉ vagrave hagravenh động đaacuteng tiếc Caacutei tacircm phaacutet hỏa rồi thigrave phải traacutei nan phacircn triacute

khocircn luacutec bấy giờ bị nộ khiacute choaacuten hết thagravenh ra xử sự quấy noacutei năng quấy magrave tổn acircm đức

Necircn nhớ rằng Noacuteng như Trương Phi lagrave caacutei noacuteng giết migravenh nguội như Trương Lương lagrave

caacutei nguội necircn danh

11

Tagrave kiến Người tu hagravenh phải biệt phacircn chơn ngụy để khỏi lạc vagraveo tagrave kiến Necircn tin

theo giaacuteo lyacute của bề trecircn dạy vigrave những giaacuteo lyacute ấy một phần do Đấng Thiecircng Liecircng giảng

dạy một phần do caacutec bậc Đạo trưởng đatilde dugraveng lyacute triacute saacuteng suốt magrave thagravenh lập đuacuteng theo

chơn truyền đagraven em cứ tin theo lagrave khỏi sai lầm

Coacute người tiacuten ngưỡng minh mocircng nghe noacutei lyacute thuyết nagraveo mới lạ pheacutep tắc chi linh

nghiệm lagrave vội tin theo đến đổi bỏ Đạo migravenh chạy theo những điều magrave họ lầm cho lagrave

huyền diệu

Đức Chiacute Tocircn coacute dạy rằng

ldquoPhần nhiều trong caacutec con chẳng lo thờ kiacutenh Thầy tưởng cho đem thờ Thầy vagraveo nhagrave

lagrave chủ yacute cầu một sự iacutech riecircng chi cho gia quyến vậy thocirci chớ chẳng hiểu lagrave một nguồn

trong sạch để rửa caacutec lỗi phagravem của caacutec conrdquo

Lại coacute người cograven mecirc tiacuten boacuteng chagraveng coi boacutei cầu vaacutei cho xu kiết tị hung Necircn biết

rằng theo Luật Nhơn quả theo pheacutep cocircng bigravenh cảm ứng nếu ta hằng ngagravey cứ lo hagravenh

Thiện khocircng phụ aacutec khocircng tưởng aacutec khocircng hagravenh aacutec thigrave thế nagraveo ta khocircng gặp việc lagravenh

việc tốt cần chi phải cuacuteng sao cuacuteng hạn cầu quẻ xin xăm coi tướng coi số lựa ngagravey lựa

giờ cuacuteng sao cuacuteng hạn magrave ta tự gacircy aacutec cho ta hoagravei thigrave sao hạn coacute đem thiện quả cho ta

được khocircng

Lựa ngagravey lagravenh thaacuteng tốt để lagravem một việc chi magrave nếu ta cứ bo bo tiacutech aacutec thigrave chắc gigrave

ngagravey lagravenh thaacuteng tốt ấy giuacutep iacutech được ta

Vẫn nghĩ rằng việc boacutei khoa cũng coacute khi linh nghiệm nhưng người tu hagravenh thigrave cứ giữ

phận yecircn ổn magrave đi tới phước thigrave hưởng phước gặp họa thigrave latildenh họa khocircng cần tigravem hỏi

việc tốt xấu cứ thuận theo Thiecircn Lyacute magrave lưu hagravenh Mạnh Tử coacute noacutei rằng ldquoTận kỳ đạo nhi

tử giả chaacutenh mạng giảrdquo Nghĩa lagrave Giữ trọn một chủ nghĩa đạo đức magrave chết lagrave chaacutenh

mạng vậy

Toacutem lại traacutenh được ganh gheacutet sacircn si tagrave kiến lagrave giữ được điều tịnh giải của Yacute tức giải

được caacutei nghiệp-chướng thứ ba lagrave Yacute nghiệp vậy

Tổng kết

Tịnh được Tam nghiệp rồi ta tự thấy nhẹ nhagraveng thơ thới tinh thần an tịnh như nước

khocircng soacuteng dợn nước tự nhiecircn trong như gương khocircng bụi vậy gương tự nhiecircn saacuteng

Nước trong gương saacuteng thigrave caacutec vật tượng đều hiện vagraveo đoacute cả Cho necircn người tịnh được

Tam nghiệp tự thấy migravenh phaacutet huệ

ĐỨC TAacuteNH CỦA NGƯỜI TU

Người Đạo cần phải giữ bổn hạnh cho chaacutenh đaacuteng thigrave tinh thần mới mau tấn hoacutea Cần

phải coacute những đức taacutenh Từ bi hỉ xả nhẫn nhục tinh tấn bigravenh đẳng baacutec aacutei nhu hogravea tự

tại chiacute thagravenh vong ngatilde lợi tha khiecircm tốn

1- Trọng mạng sống tất cả loagravei tứ sanh xoacutet thương người đoacutei khoacute cocirc đơn magrave trợ

giuacutep buồn thấy người lagravem dữ vui xem kẻ lagravem lagravenh Đoacute lagrave từ bi

12

2- Ai checirc khocircng giận ai gheacutet chẳng hờn đại lượng với người thugrave nghịch dĩ acircn baacuteo

acircn magrave khocircng dĩ oaacuten baacuteo oaacuten hơn nữa dĩ oaacuten vi acircn Đoacute lagrave hỉ xả

3- Vui chịu đủ phương thử thaacutech gặp biến cảnh thế nagraveo cũng biết chigraveu theo thế ấy

magrave khocircng phiền muộn traacutech than khocircng ngatilde lograveng thối chiacute Đoacute lagrave nhẫn nhục

4- Cố tacircm tiến trecircn con đường cocircng đức Quyết khocircng nhiễm một mảy vọng niệm

để tacircm hồn được hư khocircng thơ thới ngoagravei khocircng biếng nhaacutec thaacuteo lui một mực hăm hở

lo trograven bổn phận Đoacute lagrave tinh tấn

5- Xem vạn vật vốn đồng nguyecircn xem caacutec loagravei maacutey động vẫn đồng taacutenh Đối đatildei

với người khocircng phacircn giai cấp khocircng phacircn quốc tịch chẳng so đo phuacute bần quyacute tiện lấy

đức lagravem trọng lấy đạo lagravem cao khocircng cậy thế ỷ quyền khocircng xu phụ người thế lực xem

ta như người xem người như ta Đoacute lagrave bigravenh đẳng

6- Xem tất cả chuacuteng sanh lagrave con một Cha thương người mến vật trọng tất cả sanh

mạng magrave khocircng phạm giới saacutet Đoacute lagrave baacutec aacutei

7- Dugraveng nhatilde lượng lễ nghi ứng đối với người phỉ baacuteng mềm mỏng magrave khuyecircn lơn

ocircn hogravea magrave hoacutea độ dầu gặp rối ren gacircy cấn thế nagraveo cũng bigravenh tĩnh điều đigravenh ổn thỏa Đoacute

lagrave nhu hogravea

8- Phagravem ở đời bất cacircu vagraveo cảnh ngộ nagraveo hễ tri tuacutec lagrave toại tugravey phận lagrave yecircn lập cocircng

với đời lagrave phỉ nguyện chớ khocircng cần khen thưởng thấy lợi sợ điều phi nghĩa gặp may

khocircng đắc chiacute gặp rủi chẳng nao lograveng lagravenh dữ đều phuacute cơ baacuteo ứng cứ ung dung thơ

thới chẳng cho lưới trần lao lung cacircu thuacutec Đoacute lagrave tự tại

9- Thagravenh thật với mọi người dầu trong đạo hay ngoagravei đời cũng vậy trong tất cả

hagravenh vi động taacutec nhứt nhứt đều ngay thẳng thật thagrave khocircng một lời giả dối khocircng một yacute

tagrave tacircy xử sự chẳng mưu mocirc lừa đảo Đoacute lagrave chiacute thagravenh

10- Lagravem phải khocircng cần khen lagravem lagravenh khocircng cần thưởng giagraveu sang khocircng ham

quyền hagravenh chẳng thiacutech một mực cứ quecircn migravenh quecircn cả nếp sống tiện nghi quecircn cả

cocircng lao cực nhọc để phụng sự chuacuteng sanh Đoacute lagrave vong ngatilde

11- Giuacutep người lợi vật chỉ cho người biết lagravem acircm đức giuacutep người giagrave cả tugravey

phương tiện thiacute tagravei thiacute phaacutep Ấy lagrave lợi tha

12- Đừng khoe tagravei đức nhất lagrave khi tagravei đức migravenh chẳng coacute khocircng tự cho migravenh giỏi

hơn ai hạ migravenh magrave trọng người Đoacute lagrave khiecircm tốn

Người tu hagravenh giữ trograven 12 đức taacutenh trecircn đacircy lo gigrave khocircng necircn Đạo

KHAacuteI QUAacuteT VỀ ĐẠO CAO ĐAgraveI

Đại Đạo Tam Kỳ Phổ Độ hay Đại Acircn Xaacute Kỳ Ba vốn lagrave một nền giaacuteo lyacute mới mẻ do

thần cơ diệu buacutet của Đức Ngọc Hoagraveng Thượng Đế lập ra Nền tacircn giaacuteo lyacute nagravey cũng gọi lagrave

Đạo Cao Đagravei lấy theo Thaacutenh Danh của Thượng Đế lagrave vị Giaacuteo Chủ dugraveng lập Đạo trong

thời Mạt Phaacutep nagravey Cao Đagravei coacute nghĩa lagrave caacutei Đagravei cao nhất ở ngocirci Thaacutei Cực tức Đagravei ngự

của Thượng Đế

Cao Đagravei Xuất Thế

13

Ngagravey 14 thaacuteng 10 năm Biacutenh Dần (18 November 1926) Đạo Cao Đagravei chiacutenh thức thagravenh

lập với một Đại Lễ cực kỳ long trọng tại Từ Lacircm Tự Gograve Keacuten (Tacircy Ninh) giữa hagraveng

muocircn đạo hữu từ caacutec tỉnh Nam Việt tựu về

Tocircn Chỉ

Tocircn chỉ Đạo Cao Đagravei lagrave quy Tam Giaacuteo hiệp Ngũ Chi Tocircn chỉ nagravey dung hogravea một

phần lyacute thuyết chơn chaacutenh từ xưa hiệp với Thaacutenh giaacuteo ngagravey nay lập thagravenh một Tacircn Giaacuteo

Lyacute Một triết lyacute Đại đồng hầu xacircy dựng một nền tảng tinh thần đạo đức chung thiacutech hợp

với tiacuten ngưỡng vagrave trigravenh độ tấn hoacutea của nhơn loại hiện kim

Chủ nghĩa

Chủ nghĩa của Đạo Cao Đagravei lagrave Baacutec Aacutei vagrave Chiacute Thagravenh Hogravea Bigravenh vagrave Cocircng Lyacute Cacircu liễn

ghi hai becircn cổng vocirc Togravea Thaacutenh Tacircy Ninh noacutei một phần nagraveo về chủ nghĩa nagravey

Cao thượng Chiacute Tocircn Đại Đạo hogravea bigravenh dacircn chủ mục

Đagravei tiền sugraveng baacutei Tam Kỳ cộng hưởng tự do quyền

Cứu caacutenh

Thượng Đế lập ra Đạo cứu caacutenh lagrave mở một con đường giải thoaacutet linh hồn khỏi đọa

luacircn hồi

Con đường cứu caacutenh tuy được Trời mở ra nhưng người hagravenh Đạo phải tự giải thoaacutet

bằng caacutech phổ độ chuacuteng sanh để lập cocircng bồi đức lagrave điều kiện tối yếu của cơ đắc Đạo

Đi phổ độ người hagravenh Đạo vừa phục vụ chuacuteng sanh vừa lập vị Thiecircng Liecircng cho migravenh

Cơ cứu thế của Đại Đạo chỉ thuần về mặt Thiecircng Liecircng

Giaacuteo lyacute

Về mặt luacircn lyacute

Đạo Cao Đagravei nhắc nhở người ở đời những bổn phận đối với migravenh đối với gia đigravenh

đối với xatilde hội lagrave một gia đigravenh lớn hơn đối với nhơn loại lagrave một gia đigravenh đại đồng

Về mặt triết lyacute

Đạo Cao Đagravei khuyecircn necircn khinh thường danh lợi quyền tước traacutenh những xa hoa phugrave

phiếm Toacutem lại lagrave giải thoaacutet mọi ragraveng buộc về thể chất để cầu hoagraven toagraven hạnh phuacutec cho

tacircm hồn

Về mặt tiacuten ngưỡng

Đạo Cao Đagravei dạy tocircn sugraveng Đức Thượng Đế lagrave Đấng hoacutea sanh muocircn vật Đức Diecircu

Trigrave Kim Mẫu chủ về phần acircm vagrave tin tưởng caacutec Đấng Thiecircng Liecircng cao thượng được liệt

vagraveo hagraveng Tam thừa Cửu phẩm siecircu higravenh Đạo Cao Đagravei duy trigrave sự thờ phượng tổ tiecircn

nhưng cấm dugraveng cuacuteng phẩm huyết nhục vagrave đốt giấy tiền vagraveng bạc giấy aacuteo quần vagrave đồ matilde

vv

Đạo Cao Đagravei cũng dạy tin coacute linh hồn bất diệt coacute luacircn hồi quả baacuteo lagrave cơ thưởng phạt

của cocircng bigravenh Thiecircn Đạo

Đạo Cao Đagravei khocircng nghịch với bất cacircu tocircn giaacuteo nagraveo vigrave quan niệm rằng tất cả tocircn

giaacuteo do một gốc magrave ra

Về mặt cocircng truyền

Đạo Cao Đagravei dạy trigrave trai thủ giới laacutenh dữ lagravem lagravenh biết bổn phận cocircng dacircn trong

nước bổn phận người trong khuocircn viecircn đạo đức

Về mặt tacircm truyền

14

Đạo Cao Đagravei giảng giải những yếu lyacute về higravenh nhi thượng học vagrave phương phaacutep tu

luyện đến chỗ minh tacircm kiến taacutenh

Đạo Cao Đagravei cũng mật truyền Biacute phaacutep nhờ đoacute magrave linh hồn được siecircu thăng

ĐẠI ĐẠO TAM KỲ PHỔ ĐỘ LAgrave GIgrave

Đại Đạo lagrave nền Đạo lớn khai lần thứ ba để cứu độ Nhơn sanh khắp cả nhơn gian

Coacute Tam Kỳ Phổ Độ tức phải coacute Nhất kỳ vagrave Nhị kỳ phổ độ

Vậy xin lược giải dưới đacircy

Saacutech coacute cacircu ldquoThiecircn Địa tuần hoagraven chacircu nhi phục thỉrdquo Nghĩa lagrave Trời Đất xacircy vần

giaacutep vograveng thigrave trở lại luacutec khởi đầu

Cuộc tuần hoagraven vẫn coacute thứ tự Kể theo thời gian thigrave hết ngagravey sang đecircm rồi hết đecircm

trở lại ngagravey Tiacutenh theo thời tiết thigrave hết xuacircn sang hạ hết hạ sang thu hết thu sang đocircng

rồi hết đocircng trở lại xuacircn

Cuộc tuần hoagraven của Vũ Trụ gồm coacute ba Nguơn Thượng Nguơn Trung Nguơn vagrave Hạ

Nguơn

Thượng Nguơn lagrave Nguơn Tấn hoacutea Nguơn gầy dựng Kiền khocircn Vũ Trụ Nhơn loại

bấy giờ cograven giữ Thaacutenh đức của Thượng Đế ban cho necircn cograven thuần chất phaacutec thiện lương

cứ thuận tugraveng Thiecircn lyacute magrave hogravea hiệp dưới trecircn tương thacircn tương aacutei Đoacute lagrave thời đại Thaacutei

bigravenh tức lagrave nguơn Thaacutenh đức nguơn Vocirc tội

Lần lần con người vigrave nhiễm hồng trần phải lu lờ Thaacutenh Đức bỏ Thiecircn Lyacute magrave sa vagraveo

nhơn dục

Vigrave vậy Thượng Đế mới khai Tam Giaacuteo phổ độ chuacuteng sanh bỏ dữ về lagravenh tức lagrave

ldquoNhất Kỳ Phổ Độrdquo

Caacutec vigrave Giaacuteo chủ lagrave

bull Nhơn Đạo Văn Tuyecircn Đế Quacircn

bull Tiecircn Đạo Hồng Quacircn Latildeo Tổ

bull Phật Đạo Nhiecircn Đăng Cổ Phật

Được tạo hoacutea nhơn loại tất phải tấn hoacutea Tấn hoacutea phải tranh đấu Tranh đấu tất phải

tự diệt Đoacute lagrave thời kỳ Trung nguơn tức lagrave nguơn Tấn hoacutea nguơn Tranh đấu nguơn Tự

diệt

Cho necircn Thượng Đế thiết ldquoNhị Kỳ Phổ Độrdquo

bull Nhơn Đạo coacute Khổng Tử cảnh tỉnh nhơn tacircm đặng duy trigrave đạo đức

bull Tiecircn Đạo coacute Latildeo Tử digraveu dẫn nhơn sanh ra khỏi vograveng thấp hegraven vật chất magrave xu

hướng về chỗ tinh thần cao thượng

bull Phật Đạo coacute Thiacutech Ca truyền baacute chủ nghĩa từ bi traacutenh cho nhơn sanh caacutei nạn tự

diệt

15

Khocircng tự diệt tức bảo tồn Hạ nguơn tức lagrave nguơn bảo tồn vậy

Vigrave lẽ bảo tồn necircn ngagravey nay Hạ nguơn hầu matilden Thượng Đế dugraveng huyền diệu cơ buacutet

lập ldquoTam Kỳ Phổ Độrdquo Lại cũng bởi Hạ Nguơn lagrave Nguơn cuối cugraveng Đại Đạo quy nguyecircn

phục nhất theo lẽ tuần hoagraven Vậy mới coacute caacutei Tocircn chỉ ldquoTam Giaacuteo quy nguyecircn Ngũ Chi

hiệp nhấtrdquo

THAacuteNH DANH CAO ĐAgraveI

Hai kỳ trước Đức Thượng Đế phacircn taacutenh giaacuteng sanh lập Đạo Ngagravei coacute dạy

ldquoNhiecircn Đăng Cổ Phật thị Ngatilde

ldquoThiacutech Ca Macircu Ni thị Ngatilde

ldquoThaacutei Thượng Nguơn Thỉ thị Ngatilde

ldquoKim viết Cao Đagravei

Tam kỳ Phổ Độ nầy Đức Chiacute Tocircn khocircng giaacuteng thế với xaacutec phagravem như hai kỳ trước

lại dugraveng huyền diệu cơ buacutet giaacuteng điễn linh lập Đạo Vậy Đức Giaacuteo Chủ Đại Đạo Tam Kỳ

Phổ Độ (gọi tắt Đạo Cao Đagravei) lagrave Đấng siecircu higravenh tức Thượng Đế

Ngagravei lấy Thaacutenh danh Cao Đagravei Tiecircn Ocircng Đại Bồ Taacutet Ma Ha Taacutet

Thaacutenh danh nagravey hagravem xuacutec caacutei yacute nghĩa Tam Giaacuteo quy nguyecircn hiệp nhất

Cao Đagravei Lagrave caacutei Đagravei Cao ở tận ngocirci Thaacutei Cực Đagravei ngự của Đức Ngọc Hoagraveng

Thượng Đế chỉ về Nho giaacuteo vigrave Nho giaacuteo gọi Thượng Đế lagrave Thaacutei Cực

Trong saacutech ldquoẤu Học Tầm Nguyecircnrdquo lại giải rằng ldquoĐầu thượng viết Cao Đagraveirdquo

Tiecircn Ocircng Chỉ về Tiecircn giaacuteo

Đại Bồ Taacutet Ma Ha Taacutet chỉ về Phật giaacuteo

Thaacutenh giaacuteo Đức Chiacute Tocircn dạy rằng

ldquoCaacutec con nghe

Caacutec con coi bậc Chiacute Tocircn như Thầy magrave hạ migravenh đặng độ rỗi Nhơn sanh lagrave thế nagraveo

phải xưng lagrave một vị Tiecircn Ocircng vagrave Bồ Taacutet hai phẩm choacutet của Tiecircn Phật Đaacuteng lẽ thế

thường phải để migravenh vagraveo phẩm tối cao tối trọng cograven Thầy thigrave khiecircm nhượng lagrave thế nagraveo

Vigrave vậy magrave nhiều kẻ mocircn đệ của Thầy cho Thầy lagrave nhỏ cười

Hạnh khiecircm nhượng lagrave hạnh của mỗi đứa con phải noi theo gương Thầy mới độ rỗi

Thiecircn hạ đặng Caacutec con phải khiecircm nhường sao cho bằng Thầy Thầy lại noacutei buổi lập

Thaacutenh Đạo Thầy đến độ rỗi kẻ coacute tội lỗi Nếu đời khocircng tội lỗi đacircu đến nhọc cocircng Thầy

Ấy vậy caacutec con raacuten độ kẻ tội lỗi lagrave cocircng lớn lagravem cho Thầy vui lograveng hơn hết

TẠI SAO THƯỢNG ĐẾ KHOcircNG PHAcircN TAacuteNH

GIAacuteNG TRẦN LẬP ĐẠO NHƯ HAI KỲ TRƯỚC

16

Đại Đạo Tam Kỳ Phổ Độ phải phổ biến khắp năm Chacircu độ rỗi chuacuteng sanh thoaacutet nạn

luacircn hồi nhất lagrave phải độ tất cả 92 ức nguyecircn nhacircn quy hồi cựu vị

Nguyecircn từ khai thiecircn lập địa Đức Chiacute Tocircn cho 96 ức nguyecircn nhacircn giaacuteng trần khai

hoacutea chuacuteng sanh song mấy vị ấy lại sa đắm hồng trần quecircn cả cựu vị của migravenh

Nhất Kỳ vagrave Nhị Kỳ Phổ Độ chỉ độ được 4 ức nguyecircn nhacircn Tam Kỳ Phổ Độ lại phải

độ tới 92 ức Xem đoacute đủ biết Tam Kỳ Phổ Độ lớn lao quan trọng dường nagraveo

Vigrave chỗ lớn lao quan trọng ấy Đức Chiacute Tocircn khocircng mượn xaacutec phagravem lập Đạo vigrave hễ

mang nặng xaacutec phagravem thigrave sự xecirc dịch từ xứ nagravey tới xứ khaacutec để truyền giaacuteo lấy lagravem bất tiện

lại cũng khocircng traacutenh khỏi lỗi lầm chẳng nhiều thigrave iacutet Sự truyền baacute Đạo Trời vigrave thế magrave khoacute

phổ thocircng cograven dugraveng huyền diệu cơ buacutet Đức Chiacute Tocircn coacute thể trong một luacutec giaacuteng điễn

khắp nơi magrave dạy Đạo

NHỮNG BẰNG CỚ CHỨNG TỎ

ĐẠI ĐẠO TAM KỲ PHỔ ĐỘ DO ĐỨC THƯỢNG ĐẾ LẬP RA

I- Trong mấy năm đầu khai Đạo Đức Chiacute Tocircn coacute ban cho đagraven anh chuacuteng ta nhiều

huyền diệu nhờ đoacute Đạo bagravenh trướng rất mau vagrave gacircy được một đức tin cứng rắn

Hồi Phaacutep thuộc Đạo gặp phải nhiều trở ngại nhiều thử thaacutech magrave vẫn lướt qua khocircng

mấy khoacute Đoacute lagrave nhờ sức hộ trigrave của Đức Thượng Đế Đức Phật Mẫu vagrave Thần Thaacutenh Tiecircn

Phật

Vagrave trải qua mấy năm binh lửa Đạo tuy phải nhiều phen điecircn đảo nhưng rốt cuộc

chẳng những cứu vatilden được thanh thế buổi đầu magrave mối chơn truyền lại cograven phổ biến khắp

nơi

Nếu chẳng phải lagrave Đạo của Trời lập ra thử hỏi người phagravem ai lagravem được

II- Caacutec vị Giaacuteo Chủ thời xưa cũng coacute tiecircn tri về Đại Đạo Tam Kỳ Phổ Độ

a- Saacutech Phật Tocircng Nguyecircn Lyacute coacute noacutei

Khi Đức Thiacutech Ca sắp Nhập Niết Bagraven đệ tử yecircu quyacute nhứt của Ngagravei lagrave A Nan Da

ldquoPhiecircn acircm lagrave Ất Nanrdquo rơi lụy hỏi Ngagravei ldquoKhi Tocircn Sư viecircn tịch rồi ai dạy bảo chuacuteng con

Ngagravei đaacutep ldquoTa chẳng phải lagrave vị Phật đầu tiecircn hay vị Phật cuối cugraveng giaacuteng thế Ngagravey giờ

đến sẽ coacute vị Phật khaacutec xuất hiện cứu đời một vị Chiacute Thaacutenh một vị Đại Giaacutec cực kỳ cao

thượng một vị dẫn Đạo vocirc song của nhơn loại Một vị Chuacutea Tể cả Thần Thaacutenh vagrave nhơn

loại Đấng ấy sẽ truyền lại cho caacutec con một mối Đạo vinh diệu về buổi sơ khai vinh diệu

về buổi thạnh hagravenh vinh diệu vagraveo buổi kết cuộc Đấng ấy sẽ đề xướng một đời sống đạo

đức hoagraven toagraven vagrave thuần khiết

Phụ chuacute Vị Phật magrave Đức Thiacutech Ca đatilde noacutei tiecircn tri theo Phật giaacuteo lagrave Đức Di-Lạc

chuacuteng ta tin chắc Đức Di- Lạc của Phật giaacuteo vagrave Ngocirci Ba của Thiecircn-Chuacutea giaacuteo vốn

lagrave một Đấng Chiacute Tocircn vagrave đuacuteng theo những lời tiecircn tri ấy Người đatilde đến trong luacutec

Tam Kỳ Phổ Độ nagravey với danh hiệu Cao Đagravei

b- Đức Giecirc-Su đatilde phaacuten

17

ldquoNếu caacutec con kiacutenh mến ta caacutec con hatildey nhớ những lời ta dạy bảo Ta sẽ xin Cha Ta

sai Đấng cứu khổ giaacuteng trần vagrave ở luocircn với caacutec con Đoacute lagrave Thần Chơn Lyacute magrave hiện giờ caacutec

con chưa thể gặp được Đấng ấy sẽ độ dẫn caacutec con vagrave ở nơi Tacircm linh của caacutec con

Đoacute lagrave Ngocirci ba ngocirci Thaacutenh Thần magrave vigrave Ta Cha Ta sẽ sai xuống thế Đấng ấy sẽ dạy

caacutec con đủ điều vagrave sẽ nhắc lại caacutec con những điều Ta đatilde dạy caacutec con rồirdquo (Kinh Phuacutec-

Acircm theo Thaacutenh Jean chương XIV)

PHỤ LỤC Trong saacutech Khải Huyền của Thaacutenh Giăng (Apoea lypse de Jean) coacute

bức thư của Đức Chuacutea Giecircsu dạy ocircng viết gởi cho Hội Thaacutenh Sạt-Đe ( ) như vầy

THƠ CHO HỘI THAacuteNH SẠT ĐE

Người cũng hatildey viết cho Thiecircn sứ của Hội Thaacutenh Sạt-Đe rằng

Nầy lagrave lời phaacuten của Đấng coacute bảy vị thần Đức Chuacutea Trời vagrave bảy ngocirci sao Ta biết

cocircng việc ngươi ngươi coacute tiếng lagrave sống nhưng magrave lagrave chết

Hatildey tỉnh thức vagrave lagravem cho vững sự cograven lại lagrave sự hatildey chết vigrave ta khocircng thấy cocircng

việc của ngươi lagrave trọn vẹn trước mặt Đức Chuacutea Trời ta

Vậy hatildey nhớ lại migravenh đatilde nhận vagrave nghe Đạo thế nagraveo thigrave giữ lấy vagrave ăn năn đi Nếu

ngươi chẳng tỉnh thức ta sẽ đến như kẻ trộm vagrave ngươi khocircng biết giờ nagraveo ta đến

bắt ngươi thigravenh ligravenh

Nhưng ở Sạt-Đe ngươi cograven coacute mấy người chưa lagravem ocirc uế aacuteo migravenh những kẻ đoacute sẽ

mặc aacuteo trắng magrave đi cugraveng ta vigrave họ xứng đaacuteng như vậy

Kẻ nagraveo thắng sẽ được mặc aacuteo trắng như vậy Ta sẽ khocircng xoacutea tecircn người khỏi saacutech

sự sống vagrave sẽ nhận danh người trước mặt cha ta cugraveng trước mặt caacutec thiecircn sứ

Người

Ai coacute tai hatildey nghe lời Đức Thaacutenh Linh phaacuten cugraveng caacutec Hội Thaacutenh

Đạo Minh Sư becircn nước Trung Hoa saacuteng lập hồi đời nhagrave Thanh coacute hai cacircu sấm do

caacutec vị Tổ Sư lưu lại Hai cacircu đối nagravey tiecircn tri về Đạo Cao Đagravei vagrave được necircu lecircn ở bigravea kinh

điển của Đạo nagravey

Cao như Bắc khuyết Nhơn chiecircm ngưỡng

Đagravei tại Nam-phương Đạo thống truyền

Nghĩa lagrave Đạo cao như Bắc khuyết người ta ngước mặt lecircn magrave kiacutenh mến

Đạo liecircn tục truyền baacute khocircng ngừng magrave nơi phaacutet sanh ra Đạo lagrave Phương nam (aacutem chỉ

nước Việt Nam)

Trong một quyển kinh xưa (Giaacutec Thế Kinh) coacute bốn cacircu tiecircn tri về Đại Đạo Tam Kỳ

Phổ Độ như vầy

ldquoThaacutenh Hiền Tiecircn Phật hi hữu chi nhơn

Tam Kỳ Phổ Độ hi hữu chi sự

Phi hi hữu chi nhơn

Yecircn năng hagravenh vi hi hữu chi sự

Nghĩa lagrave

Thaacutenh Hiền Tiecircn Phật lagrave bậc iacutet coacute

Cũng như Tam Kỳ Phổ Độ lagrave việc iacutet coacute

18

Khocircng phải lagrave bậc iacutet coacute haacute lagravem được việc iacutet coacute hay sao

TẠI SAO TA THỜ ĐỨC THƯỢNG ĐẾ

BẰNG THAacuteNH TƯỢNG THIEcircN NHAtildeN

Đức Thượng Đế lagrave Đấng toagraven năng toagraven tri vocirc cugraveng siecircu việt triacute phagravem khocircng thể

tưởng tượng được caacutei tinh thể ra sao nhưng chuacuteng ta tin tưởng Ngagravei thigrave chủ lấy caacutei động

thể của Ngagravei magrave căn cứ cho sự tin tưởng của ta

Đạo tuy vocirc higravenh nhưng phải tạo ra hữu vật để phocirc bagravey caacutei dụng magrave thiệt hagravenh caacutei thể

Về higravenh thức Thaacutenh Thượng Thiecircn Nhatilden chỉ lagrave một biểu hiện tocircn kiacutenh một tượng

trưng tocircn giaacuteo thocirci

Nhưng xeacutet về tinh thần thigrave lại coacute nhiều yacute nghĩa sacircu xa

Trong Thaacutenh Huấn ngagravey 25 thaacuteng 2 năm 1926 Đức Chiacute Tocircn giaacuteng cơ dạy rằng

Chưa phải hồi caacutec con biết đặng tại sao vẽ Thaacutenh Tượng Con Mắt magrave thờ

Thầy song Thầy noacutei sơ lược cho hiểu chuacutet đỉnh

Nhatilden thị chủ tacircm

Lưỡng quang chủ tể

Quang thị Thần

Thần thị Thiecircn

Thiecircn giả Ngatilde giả

Thần lagrave khiếm khuyết của cơ mầu nhiệm từ ngagravey Đạo bị bế Lập Tam Kỳ Phổ Độ

nầy duy Thầy cho Thần hiệp Tinh-Khiacute đặng hiệp đủ Tam Bửu lagrave cơ mầu nhiệm

siecircu phagravem nhập Thaacutenh

Phẩm vị Thần Thaacutenh Tiecircn Phật từ ngagravey bị bế Đạo thigrave luật lệ hỡi cograven nguyecircn

luyện phaacutep chẳng đổi song Thiecircn Đigravenh mỗi phen đaacutenh tản Thần khocircng cho hiệp cugraveng

Tinh Khiacute

Thầy đến đặng huờn nguyecircn chơn thần cho caacutec con đắc Đạo Con hiểu Thần cư tại

Nhatilden Bố triacute cho chư đạo hữu con hiểu rotilde Nguồn cội Tiecircn Phật do yếu nhiệm lagrave tại đoacute

Thầy khuyecircn con mỗi phen noacutei Đạo hằng nhớ đến danh Thầy

Vả chăng con mắt lagrave chủ thị quan tức lagrave biểu hiện sự quan saacutet caacutei tacircm thức của migravenh

cho thiệt tinh vi đặng lo đoạn tuyệt tam nghiệp lục căn magrave trở về nguyecircn bổn

Lại nữa hồi Nhất Kỳ vagrave Nhị Kỳ Phổ Độ Đức Chiacute Tocircn giaacuteng sanh lập Đạo lại mang

lấy xaacutec phagravem necircn phải thờ Người bằng cốt Tượng Tam Kỳ Phổ Độ Đức Chiacute Tocircn chỉ

dugraveng huyền điệu cơ buacutet magrave dựng necircn chaacutenh giaacuteo ấy lagrave một cuộc baacuten hữu higravenh necircn thờ

Đức Chiacute Tocircn bằng Thiecircn Nhatilden cũng lagrave caacutech thờ phượng baacuten hữu higravenh đoacute vậy

TẠI SAO CHỈ THỜ MỘT THIEcircN NHAtildeN THOcircI

19

Chuacuteng ta thờ Thượng Đế bằng con Mắt phiacutea tả vigrave tả thuộc Dương magrave Đức Thượng

Đế chủ về Chơn Dương hay Thaacutei Dương cũng như Đức Diecircu Trigrave Kim Mẫu chủ về Chơn

Acircm hay Thaacutei Acircm

Thờ một Thiecircn Nhatilden vigrave Một lagrave tuyệt đối Một lagrave duy nhất coacute nghĩa lagrave Chơn lyacute vốn

Một thocirci đời đời kiếp kiếp con người cứ do một lẽ ldquoThiecircn lyacute lưu hagravenhrdquo lagrave Tocircn chỉ bất di

bất dịch

Chủ điacutech của Đại Đạo lagrave gồm caacutec tocircn giaacuteo về Một vứt bỏ những tin tưởng ở chỗ tiểu

dị magrave chuacute trọng ở chỗ tiacuten ngưỡng đại đồng mới biết nhigraven nhận nguồn cội của Vũ Trụ lagrave

caacutei bổn thể độc Nhất vocirc nhị của Đạo tức Đấng Tạo Hoacutea

Vả lại chỗ lập thuyết của Tam Giaacuteo đều căn cứ ở số Một ấy

- Đạo Phật thigrave ldquoVạn phaacutep qui Nhấtrdquo nghĩa lagrave muocircn pheacutep đều gom về Một

- Đạo Tiecircn thigrave ldquoBảo nguơn thủ Nhứtrdquo nghĩa lagrave giữ Nguơn khiacute cho đặng Một

- Đạo Nho thigrave ldquoDuy tinh duy Nhứtrdquo nghĩa lagrave học Đạo lyacute cho tinh giữ tacircm chiacute cho

đặng Một

Xem thế đủ biết Tam Giaacuteo đều chỉ Một chơn lyacute magrave thocirci Vậy thờ Một Thiecircn Nhatilden lagrave

tượng trưng caacutei số Một ấy

HỘI THAacuteNH

Theo chaacutenh thể của Đức Chiacute Tocircn đatilde ấn định trong ldquoPhaacutep Chaacutenh Truyềnrdquo Đại Đạo

đại diện bởi một đoagraven thể gọi Hội Thaacutenh

Hội Thaacutenh lagrave một nhoacutem lương sanh của Đức Chiacute Tocircn tuyển hiệp lagravem một Đức Chiacute

Tocircn đatilde dugraveng quyền Thiecircng Liecircng dạy dỗ trước un đuacutec nơi lograveng lagravem một khiếu từ bi cho

tacircm địa coacute tigravenh aacutei vật ưu sanh để lagravem lợi khiacute phagravem tục magrave độ rỗi người phagravem tục

Đức Chiacute Tocircn đatilde dugraveng huyền diệu cơ buacutet dạy dỗ từng người cho coacute tư caacutech đứng ra

hagravenh Đạo

Hội Thaacutenh coacute hai phần tại thế

1- Phần hữu higravenh lagrave Cửu Trugraveng Đagravei thuộc Đời tức lagrave xaacutec của Đạo

2- Phần baacuten hữu higravenh lagrave Hiệp Thiecircn Đagravei nửa Đời nửa Đạo tức lagrave chơn thần của

Đạo

Về vocirc vi Coacute Baacutet Quaacutei Đagravei thuộc Đạo tức lagrave Hồn của Đạo vậy xaacutec nhờ chơn thần magrave

liecircn lạc với Hồn thigrave Cửu Trugraveng Đagravei cũng nhờ Hiệp Thiecircn Đagravei magrave thocircng cocircng với Baacutet

Quaacutei Đagravei

Ba Đagravei cần phải coacute đủ thigrave Đạo mới được toagraven thể

CỬU TRUgraveNG ĐAgraveI

20

Cửu Trugraveng Đagravei lagrave Togravea ngự của Chức Sắc Thiecircn Phong đối hagravem với chư Thần

Thaacutenh Tiecircn Phật

Cửu Trugraveng Đagravei lagrave higravenh trạng Cửu Trugraveng Thiecircn Cửu phẩm Thần Tiecircn vacircng mạng

lịnh cầm quyền trị thế thigrave Cửu Trugraveng Đagravei cũng vưng mạng lịnh cầm quyền quản trị Đạo

nơi tay

Tất cả chơn linh trong cagraven khocircn thế giới phải vagraveo Cửu Trugraveng Đagravei đặng đoạt giả trạng

sắp đặt nơi ấy mới mong lập Thiecircn vị migravenh

Chẳng vagraveo cửa Đạo hiệp với Cửu Trugraveng Đagravei thigrave chẳng cograven đi đường nagraveo khaacutec magrave vagraveo

Cửu Trugraveng Thiecircn cho đặng

Cửu Trugraveng Đagravei do Giaacuteo Tocircng chưởng quản dưới quyền coacute Ba Chưởng Phaacutep Ba

Đầu Sư Ba mươi saacuteu Phối Sư (trong số nagravey coacute Ba Chaacutenh Phối Sư) bảy mươi hai Giaacuteo Sư

vagrave ba ngagraven Giaacuteo Hữu

Tỷ số nagravey chiếu theo Thiecircn thơ phải coacute Nhất Phật Tam Tiecircn Tam Thập Lục Thaacutenh

Thất Thập Nhị Hiền Tam Thiecircn Đồ Đệ chưởng quản cơ quy ldquoTam Giaacuteo Ngũ Chirdquo hiệp

Nhất

Từ Chưởng Phaacutep đổ xuống Chức Sắc Cửu Trugraveng Đagravei chia lagravem ba phaacutei lagrave

1- Phaacutei Thaacutei về Phật giaacuteo mặc Thiecircn phục magraveu vagraveng

2- Phaacutei Thượng về Tiecircn giaacuteo mặc Thiecircn phục magraveu xanh

3- Phaacutei Ngọc về Khổng giaacuteo mặc Thiecircn phục magraveu đỏ

Chức Sắc nữ phaacutei chỉ tới bực Đầu Sư Chức Sắc nữ phaacutei mặc thiecircn phục toagraven magraveu

trắng vagrave khocircng chia lagravem ba phaacutei như becircn nam Chức Sắc nữ phaacutei vốn coacute quyền tương

đương với đồng đẳng nam phaacutei song phải dưới quyền chưởng quản của Giaacuteo Tocircng

Lễ Sanh (Nam vagrave Nữ) lagrave hạng Chức Sắc để lo việc lễ chưa đứng vagraveo Hội Thaacutenh

Nhiệm vụ của Chức Sắc Cửu Trugraveng Đagravei đều quy định trong ldquoPhaacutep Chaacutenh Truyềnrdquo

vagrave ldquoTacircn Luậtrdquo

Chuacute yacute Ba vị Chưởng Phaacutep vốn Chức Sắc của Hiệp Thiecircn Đagravei bổ qua Cửu Trugraveng Đagravei

cũng như Thượng Phẩm vagrave Thượng Sanh lagrave Chức Sắc của Cửu Trugraveng Đagravei bổ qua Hiệp

Thiecircn Đagravei ấy lagrave Dương Nội Hữu Nhất Acircm Acircm Nội Hữu Nhất Dương

HIỆP THIEcircN ĐAgraveI

Hiệp Thiecircn Đagravei lagrave nơi chuyecircn về Đạo phaacutep bảo hộ luật đời vagrave luật Đạo Hiệp Thiecircn

Đagravei nắm luật lệ như Ngọc Hư Cung nắm Thiecircn Điều

Hiệp Thiecircn Đagravei tức lagrave higravenh trạng Ngọc Hư Cung tại thế

Hiệp Thiecircn Đagravei do Hộ Phaacutep chưởng quản tả coacute Thượng Sanh hữu coacute Thượng

Phẩm Hiệp Thiecircn Đagravei gồm coacute ba chi Chi Phaacutep Chi Đạo vagrave Chi Thế

Hộ Phaacutep Chưởng quản Hiệp Thiecircn Đagravei kiecircm chỉ huy Chi Phaacutep dưới coacute Bảo Phaacutep

Hiến Phaacutep Khai Phaacutep vagrave Tiếp Phaacutep

Chi Phaacutep lo bảo hộ phaacutep luật trong Đạo chẳng ai hagravenh động qua luật magrave Hiệp Thiecircn

Đagravei chẳng biết

21

Thượng Phẩm chỉ huy chi Đạo dưới coacute Bảo Đạo Hiến Đạo Khai Đạo vagrave Tiếp Đạo

Chi Đạo lo về phần Đạo nơi caacutec Tịnh Thất vagrave Thaacutenh Thất xem soacutec vagrave becircnh vực chư

mocircn đệ của Đức Chiacute Tocircn

Thượng Sanh chỉ huy chi Thế dưới coacute Bảo Thế Hiến Thế Khai Thế vagrave Tiếp Thế

Chi Thế lo bảo hộ chư mocircn đệ của Đức Chiacute Tocircn về phần đời

Mười hai vị Bảo Hiến Khai Tiếp gọi lagrave ldquoThập Nhị Thời Quacircnrdquo đối hagravem với ldquoThập

Nhị Thời Thầnrdquo

Hiệp Thiecircn Đagravei cograven coacute ldquoThập Nhị Bảo Quacircnrdquo tức lagrave Hagraven Lacircm Viện của Đạo cugraveng

nhiều Chức Sắc phụ thuộc khaacutec như Luật Sự Sĩ Tải

Trecircn đacircy lagrave sở dụng phagravem trần của Hiệp Thiecircn Đagravei

Về sở dụng Thiecircng Liecircng Hiệp Thiecircn Đagravei lagrave nơi Đức Chiacute Tocircn vagrave chư Tiecircn Phật đến

tiếp xuacutec với Hội Thaacutenh hễ Đạo cograven Hiệp Thiecircn Đagravei vẫn cograven Điều hệ trọng lagrave nếu khocircng

coacute Hiệp Thiecircn Đagravei thigrave Đạo khocircng coacute xuất hiện Trời Đất qua chớ Đạo khocircng qua nhacircn

loại tuyệt chứ Hiệp Thiecircn Đagravei chẳng tuyệt

Hiệp Thiecircn Đagravei lại lagrave nơi Giaacuteo Tocircng đến thocircng cocircng cugraveng Tam Thập Lục Thiecircn Tam

Thiecircn Thế Giới Lục Thập Thất Địa Cầu vagrave Thập Điện Diecircm Cung magrave cầu siecircu cho nhacircn

loại

Ba Chi trecircn của Hiệp Thiecircn Đagravei Thế Phaacutep Đạo tượng trưng ba giai đoạn tấn hoacutea

của pheacutep tu ai tu đuacuteng theo luật hagravenh theo phaacutep mới được thế nhacircn ca tụng cocircng đức

migravenh ấy lagrave Đắc Thế

Đắc Thế rồi cograven phải tầm Chơn Phaacutep đặng cứu chữa dạy dỗ nhơn sanh đuacuteng theo

Tacircm Phaacutep nếu migravenh Hagravenh Phaacutep được hiển linh thigrave nhơn sanh ngưỡng mộ ấy lagrave Đắc

Phaacutep

Đắc Phaacutep rồi phải tầm hiểu chỗ nhiệm mầu của Đạo vocirc vi để tự giải thoaacutet luacircn hồi

ấy lagrave Đắc Đạo

BAacuteT QUAacuteI ĐAgraveI

Baacutet Quaacutei Đagravei tại Togravea Thaacutenh lagrave nơi thờ phượng chư Thần Thaacutenh Tiecircn Phật cugraveng

Chức Sắc vagrave Tiacuten Đồ qui vị cho trọn pheacutep Trời Người hiệp Nhất

Caacutec Đấng Thiecircng Liecircng thờ phượng nơi Baacutet Quaacutei Đagravei lagrave caacutec vị Giaacuteo Chủ của Tam

Giaacuteo Ngũ Chi cugraveng caacutec vị thay mặt tocircn giaacuteo magrave hagravenh Đạo trong buổi ldquoTam Kỳ Phổ Độrdquo

cho necircn caacutech thờ phượng sắp đặt nơi đacircy chủ về yacute nghĩa Tam Giaacuteo quy nguyecircn Ngũ Chi

hiệp nhất

Đatilde noacutei Baacutet Quaacutei Đagravei lagrave Hồn Đạo magrave Đức Chiacute Tocircn vẫn nắm phần Hồn vagrave lagravem chủ

Baacutet Quaacutei Đagravei thigrave Đạo chẳng khi nagraveo cograven chịu dưới quyền phagravem nữa cho necircn Đức Chiacute

Tocircn đatilde noacutei ldquoKhocircng chịu giao chaacutenh giaacuteo cho tay phagravem nữardquo lagrave vậy

Cơ mầu nhiệm của Đạo lagrave do chỗ Đức Chiacute Tocircn mở cửa Baacutet Quaacutei Đagravei cho caacutec chơn

linh đatilde tự migravenh lập vị nơi Cửu Trugraveng Đagravei vagraveo tận Baacutet Quaacutei Đagravei magrave hiệp một cugraveng Thần


22

Cửu Trugraveng Đagravei chỉ caacutech Baacutet Quaacutei Đagravei coacute một caacutenh cửa như Niết Bagraven caacutech phagravem trần

coacute một xaacutec thacircn Caacutenh cửa ấy nay đatilde mở thigrave cơ đắc Đạo tại thế đatilde mở ra rồi vậy

Cửu Trugraveng Đagravei lo phần độ rỗi chuacuteng sanh thigrave Baacutet Quaacutei Đagravei lo phần siecircu rỗi

Cửu Trugraveng Đagravei do phaacutep luật magrave hagravenh Đạo đặng độ rỗi chuacuteng sanh

Hiệp Thiecircn Đagravei lo bảo tồn phaacutep luật Về sở dụng Thiecircng Liecircng

Baacutet Quaacutei Đagravei nắm Thiecircn điều lagravem cacircn thưởng phạt Thiecircng Liecircng

1- Cửu Trugraveng Đagravei lagrave ngocirci vị Thaacutenh Thần Tiecircn Phật của Đức Chiacute Tocircn sắp sẵn tại

thế cho Chức Sắc Thiecircn Phong cũng như bổn Đạo đoạt thủ Cửu Trugraveng Đagravei tức lagrave Cửu

Trugraveng Thiecircn tại thế

2- Hiệp Thiecircn Đagravei lagrave Thiecircn mocircn mở rộng ra rước cả nguyecircn nhơn trở về cựu vị vagrave

giuacutep cho cả hoacutea sanh đến tranh đoạt phẩm vị Thiecircng Liecircng ấy lagrave caacutei ngỏ hiệp caacutec chơn

linh trong toagraven thế giới

Hiệp Thiecircn Đagravei lagrave Ngọc Hư Cung tại thế

3- Baacutet Quaacutei Đagravei lagrave togravea ngự của Thần Thaacutenh Tiecircn Phật dưới quyền chưởng quản

của Đức Chiacute Tocircn tức lagrave Thiecircn Triều lagrave Bạch Ngọc Kinh tại thế

TOcircN CHỈ CỦA ĐẠI ĐẠO TAM KỲ PHỔ ĐỘ

Tocircn chỉ của Đại Đạo Tam Kỳ Phổ Độ lagrave Quy Tam Giaacuteo Hiệp Ngũ Chi Qui hiệp để

lagravem gigrave Để chung hiệp nhau magrave phổ độ chuacuteng sanh

Đagravenh rằng Đại Đạo Tam Kỳ Phổ Độ coacute giaacuteo lyacute vagrave tacircm phaacutep mật truyền riecircng nhưng

tocircn chỉ lagrave quy Tam Giaacuteo hiệp Ngũ Chi necircn lyacute thuyết coacute một phần ruacutet trong tinh ba của lyacute

thuyết caacutec tocircn giaacuteo cốt để thực hagravenh caacutei tocircn chỉ ấy Vigrave vậy magrave dung hogravea vagrave nạp dụng

những giaacuteo lyacute bất cacircu của Đạo nagraveo đatilde được cocircng nhận lagrave chơn lyacute vigrave chơn lyacute chỉ coacute một

magrave thocirci Đồng thời Đại Đạo coacute traacutech nhiệm thuyết minh những lyacute thuyết đatilde bị người đời

hoặc vigrave canh cải hoặc vigrave hiểu lầm magrave sai biệt chơn truyền

Thực hagravenh tocircn chỉ ldquoQui nguyecircn phục Nhấtrdquo lagrave thừa nhận caacutec tocircn giaacuteo đều một gốc

magrave ra đều tocircn sugraveng một Đấng Chuacutea Tể tức Ocircng Cha chung mặc dugrave mỗi nước vigrave khaacutec

ngocircn ngữ magrave xưng tụng bằng danh hiệu khaacutec nhau

Đức Chiacute Tocircn đatilde dạy

ldquoNhiều đạo cũng như caacutei nhagrave phải coacute nhờ nagraveo lagrave cột caacutei nagraveo lagrave cột con đograven tay

kegraveo rui Rui lagrave nhỏ mỏng mảnh hơn hết magrave cũng phải nhờ noacute tuy lagrave kể cho nhiều tecircn

chớ cất rồi thigrave coacute một chủ ở magrave thocircirdquo

CHỦ NGHĨA CỦA ĐẠI ĐẠO TAM KỲ PHỔ ĐỘ

Hai yếu điểm của chủ nghĩa Đại Đạo Tam Kỳ Phổ Độ lagrave Baacutec Aacutei vagrave Chiacute Thagravenh

23


ldquoĐạo gốc tại lograveng baacutec aacutei vagrave chiacute thagravenhrdquo

Baacutec Aacutei Lagrave lograveng đại từ đại bi thương xoacutet sanh linh hơn thacircn migravenh cho necircn kẻ coacute lograveng

baacutec aacutei coi migravenh nhẹ như mẩy locircng magrave coi thiecircn hạ trọng bằng Trời Đất

Cograven Chiacute Thagravenh lagrave lograveng thagravenh thật đem đến cực điểm magrave đối đatildei ngoagravei đời vagrave trong

đạo

Lograveng baacutec aacutei của Đức Khổng Tử gốc ở điều Nhacircn magrave Đạo Nhacircn thigrave lấy sự thương yecircu

lagravem trọng

Ở Chuacutea Giecircsu lograveng baacutec aacutei khocircng hạn chế ở sự giuacutep đỡ ban phước vagrave giải nạn magrave

cograven tự đem migravenh chịu khổ trecircn Thập Tự Giaacute để cứu chuộc tội lỗi cho chuacuteng sanh

Lograveng baacutec aacutei của Đức Chiacute Tocircn vốn khocircng tận cugraveng như Người đatilde dạy sau đacircy

ldquo Caacutec con đủ hiểu rằng Chi chi hữu sanh cũng do bởi chơn linh Thầy magrave ra hễ coacute

sống ắt coacute Thầy Thầy lagrave cha của sự sống vigrave vậy magrave lograveng haacuteo sanh của Thầy khocircng cugraveng

tận

Trong một Thaacutenh giaacuteo khaacutec Đức Chiacute Tocircn lại dạy

ldquoThầy thường noacutei với caacutec con rằng Thầy lagrave cha của sự yecircu thương Do bởi thương

yecircu Thầy mới tạo thagravenh thế giới vagrave sanh dưỡng caacutec con

Vậy thigrave caacutec con sản xuất nơi sự yecircu thương caacutec con lagrave cơ thể của sự yecircu thương

Ấy vậy sự thương yecircu lagrave giềng bảo sanh của cagraven khocircn thế giới Bởi sự yecircu thương

magrave vạn loại hogravea bigravenh cagraven khocircn an tịnh mới khocircng thugrave nghịch nhau Khocircng thugrave nghịch

nhau mới khocircng tagraven hại nhau Khocircng tagraven hại nhau mới giữ bền cơ sanh hoacutea

Cograven kẻ nghịch cơ sanh hoacutea lagrave gigrave

- Lagrave Quỷ Vương đoacute Quỷ Vương vốn lagrave tay diệt hoacutea Cũng như coacute sống của Thầy ắt

phải coacute chết của Quỷ Vương

Quỷ Vương lấy cơ thể nagraveo để tagraven hại caacutec con

- Ấy lagrave sự gheacutet vigrave gheacutet nhau vạn loại mới nghịch lẫn nhau nghịch lẫn nhau mới tagraven

hại lẫn nhau magrave tagraven hại lẫn nhau lagrave cơ diệt thế

Vậy Thầy cấm caacutec con từ đacircy nếu khocircng đủ sức thương yecircu thigrave cũng chẳng đặng

gheacutet nhaurdquo

Toacutem tắt bagravei Thaacutenh giaacuteo nagravey chuacuteng ta coacute thể noacutei

Thương người thương vật lagrave gần Trời

Gheacutet người gheacutet vật lagrave gần Quỷ Vương

TẠI SAO CHUacuteNG TA THƯƠNG CẢ NHƠN LOẠI

Trecircn mặt địa cầu nhơn loại sở dĩ chia ra thagravenh nhiều giống lagrave bởi phong thổ cugraveng khiacute

hậu mỗi xứ khaacutec nhau song chỉ khaacutec về higravenh thức thocirci nhưng về Thiecircng Liecircng thigrave ai

cũng thọ của Thượng Đế một điểm linh quang (Hồn) nhờ đoacute magrave sanh sống magrave tri giaacutec

Thế thigrave cả nhacircn loại đều lagrave con một cha Lagrave con một cha tất phải thương yecircu nhau mới

24

phải Đạo song ngagravey nagraveo cograven thấy nhacircn loại dugraveng binh lực để xocirc xaacutet lẫn nhau ngagravey nagraveo

cograven thấy sức mạnh đegrave eacutep sức yếu ngagravey ấy thế giới hogravea bigravenh chỉ lagrave caacutei khocircng tưởng magrave

thocirci Phải đi sacircu vagraveo tacircm hồn người để tigravem cội rễ của sự trạng ấy taacutenh iacutech kỷ lograveng tham

dục oacutec tranh đấu chiếm đoạt vagrave caacutei quan niệm sai lầm về danh lợi chiacutenh lagrave bao nhiecircu

động lực xocirc đẩy loagravei người vagraveo cuộc cắn xeacute lẫn nhau

Từng ấy bản năng khocircng thể dugraveng votilde lực đagraven aacutep được Cần coacute một nền luacircn lyacute một

tocircn giaacuteo cao thượng cảm hoacutea được lograveng người vagrave gieo vagraveo đacircy chuacutet tigravenh baacutec aacutei

Baacutec aacutei lagrave nền tảng của một tocircn giaacuteo chơn chaacutenh Tocircn giaacuteo tức lagrave tigravenh thương nhacircn

loại vigrave thương nhacircn loại tocircn giaacuteo mới phục vụ nhacircn loại mới lo cứu rỗi linh hồn của nhơn

loại

Thật tế magrave noacutei chuacuteng ta khocircng thể thương tất cả mọi người cugraveng một mức độ Sự

thương yecircu phải khởi từ thacircn đến sơ từ gia đigravenh đến lagraveng mạc từ lagraveng mạc đến quốc gia

từ quốc gia đến quốc tế Vả lại coacute người ta vừa gặp mặt lagrave thấy khocircng thể nagraveo ta coacute thiện

cảm được Coacute người vừa thấy lagrave ta muốn traacutenh xa lại cũng coacute người taacutenh tigravenh hung tợn

noacutei năng thocirc bỉ magrave đối với họ ta cagraveng phải degrave dặt từng chuacutet Nhưng đoacute coacute phải lagrave lyacute do

chiacutenh đaacuteng cho chuacuteng ta nếu thiếu tigravenh thương yecircu với họ chăng Khocircng Dầu sao họ với

chuacuteng ta cũng vốn lagrave con một cha Họ lagrave những người hoặc thiếu giaacuteo dục hoặc đatilde chịu

ảnh hưởng xấu của hoagraven cảnh hoặc luacutec ấu thơ khocircng được hưởng tigravenh yecircu đầm ấm của

gia đigravenh Nhưng trong tacircm hồn họ bao giờ cũng tiềm tagraveng một điểm thiecircn lương Hatildey

đaacutenh thức điểm thiecircn lương ấy họ sẽ lagrave người khả aacutei

Đấy lagrave việc phải lagravem của những Chức Sắc latildenh sứ mạng phổ độ chuacuteng sanh Magrave phổ

độ tức lagrave cụ thể hoacutea tigravenh thương yecircu nhacircn loại vậy Tigravenh thương minh mocircng như trời

biển bao gồm vạn vật cũng như aacutenh thaacutei dương soi ấm vạn vật magrave chẳng soacutet vật nagraveo

Thương yecircu nhacircn loại tức lagrave thể theo đức haacuteo sanh của Thượng Đế Mọi hagravenh vi của

bậc chơn tu đều thấm dần đạo đức Hagravenh vi ấy chẳng những do bổn phận migravenh sai khiến

magrave cograven để tigravenh thương ấy đối với Thượng Đế

Cũng như con thảo khocircng lagravem điều quấy khocircng phải vigrave điều ấy quấy magrave vigrave khocircng

muốn traacutei với cha mẹ cho necircn lograveng tiacuten ngưỡng tocircn giaacuteo cũng như lograveng hiếu thảo coacute một

ảnh hưởng hiệu nghiệm vagrave cứu rỗi về tinh thần

Đức Chiacute Tocircn coacute dạy

ldquoSự thương yecircu lagrave giống bảo sanh của cagraven khocircn thế giới bởi sự yecircu thương yecircu magrave

vạn loại hogravea bigravenh cagraven khocircn an tịnh đặng an tịnh mới khocircng thugrave nghịch lẫn nhau khocircng

thugrave nghịch lẫn nhau mới khocircng tagraven hại nhau khocircng tagraven hại nhau mới giữ bền cơ sanh

hoacuteardquo

Tigravenh thương giản dị thay danh từ ấy magrave cũng lớn lagrave hữu iacutech thay Vigrave tigravenh thương lagrave

nguồn hạnh phuacutec lagrave cơ cấu hogravea bigravenh Nhưng thiếu tocircn giaacuteo để lagravem nền tảng thigrave tigravenh

thương chỉ lagrave một danh từ rỗng tuếch

CỨU CAacuteNH CỦA ĐẠI ĐẠO TAM KỲ PHỔ ĐỘ

25

Đức Chiacute Tocircn lập Đạo cứu caacutenh lagrave mở cho nhacircn loại con đường giải thoaacutet luacircn hồi

tức lagrave con đường cocircng quả magrave tất cả người Đạo từ tiacuten đồ đến Chức Sắc phải noi theo

đặng lập cocircng bồi đức bằng caacutech quecircn migravenh phổ độ chuacuteng sanh


ldquoThầy đến độ rỗi caacutec con lagrave thagravenh lập một trường cocircng đức cho caacutec con necircn Đạo

Vậy đắc đạo cugraveng chăng tại nơi caacutec con muốn cugraveng chẳng muốn Nếu chẳng đi đến

trường Thầy lập magrave đoạt thủ địa vị migravenh thigrave chẳng đi nơi nagraveo khaacutec magrave đắc đạo bao

giờrdquo

Đức Chiacute Tocircn cograven buộc mỗi Tiacuten Đồ phải độ iacutet nhất lagrave 12 người vagraveo Đạo

Nếu coacute ai cắc cớ hỏi ldquoNgười đi phổ độ lập cocircng quả rủi nửa chừng chết đi thigrave cơ

đắc Đạo lấy đacircu magrave chứng chắcrdquo

Xin đaacutep ldquoPhẩm vị Thiecircng Liecircng vốn coacute nhiều đẳng cấp lagrave Thần Thaacutenh Tiecircn Phật

Chuacuteng ta do cocircng tu magrave tiến lecircn đẳng cấp ấy Cocircng tu nhiều tức đắc quả cao cocircng tu iacutet

tức đắc quả thấp khocircng một mảy nagraveo sai chạy Nếu cocircng tu của migravenh vigrave chết nửa chừng

magrave mất thigrave cơ mầu nhiệm tấn hoacutea khocircng nghĩa lyacute gigrave magrave caacuten cacircn cocircng bigravenh Thiecircn Đạo

cũng hoacutea ra chinh lệch Phương chi Đức Chiacute Tocircn đatilde chỉ rotilde điều kiện đắc quả cho chuacuteng

ta biết thigrave chuacuteng ta cứ vững lograveng hagravenh Đạo theo Thiecircn mạng vagrave Thiecircn chức của migravenh lo

chi khocircng đắc kỳ sở nguyện

Caacutec bực cao minh triacute thức coacute thể chuyecircn chuacute về đường tự giaacutec lo khảo cứu vagrave học

hỏi để tigravem hiểu chơn lyacute nhưng bao giờ cũng lấy cocircng quả lagravem nền tảng cho việc tu hagravenh

nhất lagrave phải trừ bản ngatilde lagrave caacutei vocirc cugraveng trở ngại cho bước đường tiến hoacutea

ĐẠI AcircN XAacute

Nơi Togravea phaacuten xeacutet (Nam Tagraveo) từ những tư tưởng những lời noacutei cho đến hagravenh vi của

con người nhất thiết đều ghi cheacutep hẳn hogravei cho necircn một mảy khocircng bỏ qua dữ lagravenh đều

baacuteo ứng Luật nhơn quả rất mực cocircng bigravenh magrave cơ hagravenh luật lại cagraveng chặt chẽ

Thế thigrave con người ở cotildei phagravem gian với những hagravenh động hằng ngagravey traacutenh sao khỏi

tội tigravenh nghiệp baacuteo Tạo nhơn tất phải thọ quả con người cứ trả hết rồi vay thigrave thế nagraveo

thoaacutet nạn luacircn hồi

Nhưng mỗi lần khai Đạo lagrave mỗi lần Đức Chiacute Tocircn đại acircn xaacute nghĩa lagrave ban cho con

người biết hồi đầu hướng thiện vagrave lo việc tu hagravenh một acircn huệ lớn lao nghĩa lagrave những tội

lỗi của họ đatilde chồng chất từ mấy kiếp trước được Ơn Trecircn bocirci xoacutea vagrave cho họ lagravem một Tacircn

Dacircn trong cửa Đạo với một ldquotư phaacutep lyacute lịchrdquo cograven trinh bạch Nhờ vậy người nhập mocircn

hagravenh Đạo mới rảnh nợ tiền khiecircn chỉ lo trau dồi đạo hạnh vagrave lập cocircng bồi đức lagrave đắc Đạo

trong một kiếp tu

Hạ nguơn nagravey Đức Chiacute Tocircn lập Đạo kỳ ba necircn mới coacute Đại Acircn Xaacute kỳ ba

Pheacutep ldquogiải oanrdquo pheacutep ldquocắt dacircy oan nghiệtrdquo pheacutep ldquođộ thăngrdquo vagrave caacutec pheacutep biacute tiacutech khaacutec

của Đại Đạo Tam Kỳ Phổ Độ được đem aacutep dụng trong sự thi hagravenh luật Đại Acircn Xaacute đoacute

vậy

26

CUacuteNG TỨ THỜI COacute IacuteCH CHO CHUacuteNG TA NHỮNG ĐIỀU GIgrave

Người khocircng biết Đạo cho rằng cuacuteng kiến lagrave dấu hiệu ỷ lại Thần quyền

Lagrave người trong cửa Đạo ta đủ kinh nghiệm để tin chắc rằng cuacuteng kiến coacute một taacutec

dụng rất hay về mặt tinh thần đạo đức Vigrave thế magrave tocircn giaacuteo nagraveo cũng trọng sự cuacuteng kiến

Đại Đạo Tam Kỳ Phổ Độ coacute định lệ cuacuteng Tứ Thời Tyacute Ngọ cuacuteng rượu vigrave rượu tượng

trưng nguơn khiacute magrave Tyacute Ngọ lagrave nguơn khiacute của Trời Đất hưng thịnh Mẹo Dậu cuacuteng tragrave vigrave

tragrave tượng trưng nguơn thần magrave Mẹo Dậu lagrave giờ nguơn thần của Trời Đất hưng vượng

Ở thế kỷ văn minh vật chất nagravey nhiều sự ồn agraveo naacuteo nhiệt lagravem cho đạo tacircm xao lảng

Nagraveo lagrave nỗi sớm lo chiều liệu trong đời sống vật chất nagraveo lagrave cuộc bi thương hoan lạc mỗi

mỗi đều lagravem cho người yếu đức tin dễ xa lần mối Đạo Vậy cần phải coacute phương phaacutep nagraveo

để nhắc nhở vagrave nacircng đỡ con người khỏi thất Đạo Caacutei phương phaacutep thần diệu ấy lagrave cuacuteng

Tứ Thời đoacute vậy

Cuacuteng Tứ Thời lagrave để kheacutep migravenh vagraveo khuocircn lễ giaacuteo vagrave thanh tịnh kiềm chế con tacircm

khocircng cho phoacuteng tuacuteng để giữ được trạng thaacutei hư khocircng magrave chẳng sanh vọng niệm Cagraveng

cuacuteng Tứ Thời đạo tacircm cagraveng phấn khởi

Thất Nương một vị Nữ Phật tại Diecircu Trigrave Cung đatilde dạy

ldquoLễ baacutei thường hagravenh tacircm Đạo khởirdquo

Cacircu ldquoNam mocirc Phậtrdquo nhắc chừng chuacuteng ta phải thagravenh kiacutenh tưởng niệm Đấng Toagraven

Giaacutec magrave học tập theo trong muocircn một

Cacircu ldquoNam mocirc Phaacuteprdquo gợi cho chuacuteng ta caacutei niệm tưởng về Đạo Phaacutep hằng phải tuacircn

theo để tu cho đuacuteng caacutech

Cacircu ldquoNam mocirc Tăngrdquo nhắc nhở chuacuteng ta phải trọn lograveng thagravenh kiacutenh với Giaacuteo Hội Tăng

Giagrave tức Hội Thaacutenh magrave những lời chỉ giaacuteo đaacuteng lagravem khuocircn vagraveng thước ngọc cho chuacuteng

ta noi theo để mỗi ngagravey tăng cao đạo đức vagrave học vấn của migravenh

Bagravei ldquoKhai Kinhrdquo nhắc cho chuacuteng ta nhớ hằng ngagravey caacutei tocircn chỉ cao siecircu của Tam Giaacuteo

ldquoGốc bởi lograveng lagravem phải lagravem lagravenhrdquo vagrave cacircu ldquoSửa lograveng trong sạch tụng cầu Thaacutenh kinhrdquo

dạy chuacuteng ta trước khi vagraveo chầu Đức Chiacute Tocircn phải giữ migravenh hoagraven toagraven trong sạch chẳng

những trong sạch về thể xaacutec lại cograven trong sạch về tacircm hồn Magrave mỗi ngagravey giữ được bốn

lần như thế khocircng phải lagrave quyacute hoacutea lắm sao


ldquoPhải thường hỏi lấy migravenh khi đem migravenh vagraveo lạy Thầy buổi tối coi phận sự ngagravey ấy

đatilde xong chưa magrave lương tacircm coacute điều chi cắn rứt chăng Nếu phận cograven neacutet chưa rồi

lương tacircm chưa đặng yecircn tịnh thigrave phải biết cải quaacute raacuten sức chuộc lấy lỗi đatilde lagravem thigrave caacutec

con coacute lo chi chẳng bigrave bực Chiacute Thaacutenh Thầy mong rằng mỗi đứa đều lưu yacute đến sự sửa

migravenh ấy thigrave lấy lagravem may mắn cho nền ETHạo rồi caacutec con sẽ đặng thong dong magrave treo

gương cho kẻ khaacutecrdquo

Vậy cuacuteng Tứ Thời cũng lagrave phương phaacutep kiểm soaacutet việc lagravem hằng bữa để răn lograveng sửa

tiacutenh

27

Lại mỗi lần cuacuteng Tứ Thời chuacuteng ta gom tất cả năng lực của đức tin để tưởng Trời

tưởng Phật tức lagrave dugraveng tư tưởng magrave cảm thocircng với Trời Phật vagrave tiếp điễn lagravenh từ trecircn ban

xuống cho tacircm hồn thắm tươi trong sạch nhẹ nhagraveng magrave ứng hiệp với cơ mầu Tạo Hoacutea

Cuacuteng Tứ Thời coacute iacutech cho chuacuteng ta sở dĩ lagrave thế

MƯỜI HAI ĐIỀU TIacuteN NGƯỠNG CĂN BẢN CỦA ĐẠI ĐẠO

1- Thượng Đế lagrave Đấng tạo ra Cagraven Khocircn Vũ Trụ vagrave hoacutea sanh vạn vật Nhacircn loại phải

tiacuten ngưỡng kiacutenh trọng Thượng Đế vagrave trong caacutec hagravenh động nhất nhất phải tugraveng Thiecircn

Luật

2- Lagrave Đại Từ Phụ Thượng Đế khocircng bao giờ hagravenh phạt chuacuteng sanh toagraven lagrave con caacutei

yecircu thương của Người Nhưng vigrave pheacutep cocircng bigravenh Thượng Đế lập luật ldquoNhơn Quảrdquo lagravem

cacircn thưởng phạt Thiecircng Liecircng Chuacuteng sanh do chỗ hagravenh động migravenh magrave rước lấy hoạ

phước

3- Lograveng từ bi của Thượng Đế khocircng nỡ để chuacuteng sanh khocircng rotilde Thiecircn Điều magrave

phạm tội necircn từ thượng cổ Người đatilde phacircn taacutenh giaacuteng trần lập Đạo đặng dạy dỗ chuacuteng

sanh biết điều thiện magrave lagravem điều aacutec magrave traacutenh vagrave digraveu dắt baacutet phẩm chơn hồn tiến hoacutea lecircn

đến chỗ cực điểm Nhưng nếu lograveng người mecirc muội khocircng hồi đầu giaacutec ngộ thigrave higravenh phạt

phải cam

4- Thượng Đế chưởng quản Cagraven Khocircn votilde trụ

5- Luacircn hồi lagrave cơ tấn hoacutea của baacutet phẩm chơn hồn Trong mỗi kiếp taacutei sanh caacutec chơn

linh gacircy ra nghiệp duyecircn necircn taacutei sanh buộc phải thọ quả Vigrave vậy magrave luacircn hồi vagrave quả baacuteo

đi đocirci

6- Thần Thaacutenh Tiecircn Phật trước vốn lagrave người phagravem nhờ tu magrave đắc quả Vậy thigrave tất

cả phagravem nhơn ai cũng coacute thể lagravem Tiecircn Phật nếu biết tu Nhất lagrave gặp ldquoTam Kỳ Phổ Độrdquo

ban hagravenh luật Đại Acircn Xaacute chuacuteng sanh được may mắn ldquotu nhất kiếp ngộ nhất thờirdquo

7- Phagravem nhơn lagrave Hồn tại thế Acircm nhơn lagrave Hồn giải thể cho necircn Phagravem nhơn vagrave Acircm

nhơn coacute thể thocircng cocircng bằng cơ buacutet đồng cốt hoặc phương thế nagraveo khaacutec

Người tu luyện đến bực cao siecircu coacute thể xuất chơn thần thocircng cocircng với caacutec Đấng

Thiecircng Liecircng hoặc luyện đắc ldquoNhatilden thocircngrdquo vagrave ldquoNhĩ thocircngrdquo magrave thấy vagrave nghe được

8- Vật chất tan ratilde rồi hợp thagravenh một thể khaacutec duy chơn hồn lagrave trường tồn vagrave tuần tự

tấn hoacutea đến mực cuối cugraveng lagrave chỗ chiacute thiện

9- Acircm nhơn lagrave hồn mới giải thể cograven quyến luyến hồng trần chưa thoaacutet được buồn

vui đau khổ bởi cograven mang caacutei chơn thần lagrave chan chứa tigravenh cảm Acircm nhơn cần coacute thacircn

nhơn tụng kinh cầu nguyện cho họ được an ủi magrave bớt đau khổ

Kinh Cầu Siecircu rất linh nghiệm vigrave mỗi tiếng tụng lecircn vốn coacute sức rung động huyền

diệu vocirc cugraveng Sức rung động đoacute hiệp với sức tư tưởng mạnh mẽ vagrave thagravenh kiacutenh của người

tụng kinh gacircy thagravenh một matildenh lực phi thường đaacutenh tan chơn thần của Acircm nhơn giuacutep họ

mau giải thoaacutet đau khổ vagrave higravenh phạt Thiecircng Liecircng

28

10- Con người thọ sanh tại thế đều coacute số mạng định đoạt do nghiệp duyecircn của migravenh

đatilde tạo ra trong kiếp trước Cho necircn người biết Đạo bao giờ cũng an phận tugravey duyecircn

chẳng vigrave nghegraveo tuacuteng magrave trễ nải việc Đạo

Nếu con người biết chuyecircn lagravem lagravenh laacutenh dữ cugraveng tu acircm chất trong kiếp dương sanh

thigrave coacute thể chuyển hoạ ra phước Định mạng lagrave Trời magrave lập mạng lagrave ta vậy

11- Tacircn Luật coacute ảnh hưởng rất lớn lao về Tiecircn phong Phật sắc của người tu trong

Đại Đạo chẳng giữ ldquoTacircn Luậtrdquo lagrave traacutei pheacutep Đạo magrave traacutei pheacutep Đạo khocircng bao giờ vagraveo

được Bạch Ngọc Kinh

12- Muốn đắc quả phải dự thi ở trường thi ldquococircng quảrdquo nghĩa lagrave phải phổ độ chuacuteng

sanh khocircng lagravem đặng thế nagravey phải tigravem thế khaacutec magrave lagravem acircm chất thigrave caacutei cocircng tu luyện

chẳng bao nhiecircu cũng coacute thể đạt được phẩm vị Thiecircng Liecircng

CƠ KHẢO THIacute

Coacute trường thi ldquococircng quảrdquo tất coacute ldquokhảo thiacuterdquo theo pheacutep cocircng bigravenh Thiecircn Đạo Phagravem

muốn đoạt thủ ngocirci vị phẩm nơi trường thi ấy người hagravenh Đạo phải coacute cocircng lao xứng

đaacuteng vagrave phẩm hạnh hoagraven toagraven Chịu thử thaacutech magrave khocircng sa ngatilde mới đaacuteng đăng tecircn vagraveo

Tiecircn tịch

Vigrave lẽ cocircng bigravenh Đức Chiacute Tocircn buộc phải để cho Ma Vương caacutem dỗ Kẻ nagraveo keacutem đạo

hạnh phải sa vagraveo cạm bẫy

Thường thường chaacutenh tagrave tương khắc Hễ Đạo khai thigrave tagrave khởi Đạo khocircng ma khảo

Đạo khoacute thagravenh Ma khocircng Đạo khai ma khocircng được dịp mở cơ thạnh vượng

Ma khảo coacute nhiều caacutech đại khaacutei như

1- Mạo danh Tiecircn Phật đogravei ban huyền diệu cốt mecirc hoặc người phải xa chaacutenh

Đạo

2- Dục người thấy sắc đẹp mecirc sa thấy tagravei vật ham muốn

3- Hoacutea việc lạ lugraveng quaacutei gở cho người bỏ dở cocircng phu

4- Chiều theo sở dục con người magrave caacutem dỗ tức lagrave đaacutenh ngay chỗ yếu của người

5- Bagravey bố những khoacute khăn gay cấn cho người thối chiacute ngatilde lograveng

Đức Chiacute Tocircn đatilde cho biết trước

ldquo chung quanh caacutec con dầu xa dầu gần Thầy đatilde thả một lũ hổ lang ở lộn

với caacutec con Thầy hằng xuacutei chuacuteng noacute thừa dịp magrave cắn xeacute caacutec con song trước Thầy đatilde

cho caacutec con mặc một bộ thiết giaacutep chuacuteng noacute chẳng hề thấy đặng lagrave đạo đức của caacutec

con

Ấy vậy raacuten gigraven giữ bộ thiết giaacutep ấy hoagravei cho tới ngagravey caacutec con hội hiệp cugraveng Thầy

Nghe vagrave raacuten tuacircn theordquo

Đường đatilde trải qua chuacuteng ta thấy rotilde tu hagravenh gặp khocircng biết bao trở lực Nagraveo lagrave người

hữu yacute hay vocirc tigravenh kiacutech baacutec cho đến bagrave con cật ruột cugraveng bạn thacircn yecircu buổi trước magrave nay

thấy chuacuteng ta tu hagravenh họ cũng đem lograveng nhạo baacuteng Nagraveo lagrave gacircy điều khoacute dễ mong phaacute

hoại việc tu

29

Trong khi lập cocircng bồi đức chuacuteng ta lại gặp nhiều nghịch cảnh tiền tagravei thốn thiếu tật

bịnh triền miecircn hoặc những nỗi bất bigravenh những điều thống khổ dễ khiến chuacuteng ta ngatilde

lograveng thối bước nếu khocircng nhẫn nại vagrave vững đức tin

Những chướng ngại trecircn đacircy lagrave sự trạng của Cơ Nghịch Khảo

Lại cũng coacute khi chuacuteng ta sa ngatilde vigrave sắc đẹp vigrave danh vọng vigrave lợi quyền lagrave những cạm

bẫy để quyến rũ con người vagraveo đường tội lỗi magrave thất Đạo

Đoacute lagrave Cơ Thuận Khảo

Toacutem lại Cơ Đạo coacute nghịch khảo vagrave thuận khảo lagrave hai phương phaacutep tocirci luyện lograveng

người tu hagravenh cho ra cao thượng Vagraveng khocircng trui lửa ai biết vagraveng cao Ngọc chẳng giugravei

magravei ai hay ngọc quyacute

Chuacuteng ta tin chắc rằng mỗi lần bị khảo magrave khocircng ngatilde lagrave mỗi lần chuacuteng ta được lecircn

được một nấc thang tấn hoacutea đoacute

Vậy người tu hagravenh phải chịu luật khảo thiacute vagrave phải kiecircn tacircm trigrave chiacute lướt qua mọi thử

thaacutech tự tin vagrave bền chiacute lagrave biacute quyết thagravenh cocircng

KHAacuteI QUAacuteT VỀ TỨ GIAacuteO

Tổng niệm

Thiecircn thơ đatilde định cho nước Việt Nam chịu aacutech đocirc hộ của Trung Hoa ngoacutet một ngagraven

năm rồi nước Phaacutep ngoacutet taacutem chục năm Phagravem phong tục vagrave tiacuten ngưỡng đều do học thuật

vagrave tocircn giaacuteo magrave ra magrave nước Việt Nam đatilde theo học thuật vagrave tocircn giaacuteo nước Trung Hoa lagrave

Nho Thiacutech Đạo vagrave của nước Phaacutep lagrave Thiecircn Chuacutea giaacuteo tất nhiecircn đatilde hấp thụ tư tưởng vagrave

tiacuten ngưỡng của bốn giaacuteo ấy

Vậy ta thử xeacutet qua caacutec tragraveo lưu tư tưởng trecircn đacircy magrave tiacutenh họ đatilde thấm nhuần quốc hồn

vagrave quốc tuacutey của chuacuteng ta

KHỔNG GIAacuteO

Đạo của Đức Khổng Tử lập ra gọi lagrave Khổng giaacuteo Đức Khổng Tử sanh nhằm đời nhagrave

Chacircu gặp hồi Ngũ baacute tranh hugraveng nhơn dacircn đồ thaacuten phong tục suy đồi necircn chủ trương

của Người thiecircn về thực tế rất nhiều Người định đem luacircn thường đạo đức dạy người đời

đối xử nhau như thế nagraveo cho hợp lẽ phải chớ khocircng truyền baacute những lẽ huyền vi u ẩn

những điều nagravey Người chỉ truyền riecircng cho caacutec bậc cao đồ thocirci Người lập ra lễ nhạc tiecircu

biểu cho pheacutep trật tự vagrave luật điều hogravea của Trời Đất

Học thuyết của Khổng giaacuteo Đức Khổng Tử tin coacute Trời coacute Quỷ Thần coacute cơ baacuteo

ứng

Theo Ngagravei Trời lagrave Đấng vocirc higravenh magrave Ngagravei gọi lagrave Lyacute Lyacute ấy rất linh động rất cường

kiện cao minh chuacutea tể cả Vũ Trụ Lấy chỗ cugraveng tột magrave noacutei thigrave gọi lagrave Thaacutei cực lấy nghĩa

30

bao quaacutet thế gian thigrave gọi lagrave Thiecircn lấy nghĩa lagravem chuacutea tể vạn vật thigrave gọi lagrave Đế Ấy vậy

theo quan niệm của Khổng Tử trời lagrave Đấng Thaacutei Cực hay Thượng Đế

Người kế vị đắc lực cho Đức Khổng Thaacutenh lagrave ocircng Mạnh Kha (Mạnh Tử) lagrave bậc Aacute

Thaacutenh

Những saacutech lagravem nền tảng cho tư tưởng học thuyết của Khổng Mạnh lagrave Tứ Thơ vagrave

Ngũ Kinh

Tứ Thơ Tứ Thơ gồm coacute Đại Học Trung Dung Luận Ngữ vagrave Mạnh Tử

Saacutech Đại Học cheacutep những lời khuyecircn của Đức Khổng Tử mocirc tả nhiệm vụ của người

quacircn tử lagrave trau dồi đức taacutenh của migravenh để giuacutep người khaacutec trong việc tu nhacircn magrave cứu

caacutenh lagrave đến chỗ chiacute thiện Ngay ở trương đầu saacutech coacute cacircu ldquoĐại học chi Đạo tại minh

minh đức tại tacircn dacircn tại chỉ ư chiacute thiệnrdquo Nghĩa lagrave ldquoCaacutei Đạo của người theo Đại học lagrave

phaacutet huy caacutei đức saacuteng của migravenh để cải hoacutea người dacircn đi đến chỗ chiacute thiệnrdquo

Saacutech Trung Dung dạy người đời ăn ở đuacuteng mực trung khocircng thaacutei quaacute magrave cũng

khocircng bất cập

Saacutech Luận Ngữ mocirc tả taacutenh tigravenh cử chỉ của người quacircn tử trecircn đời sống thực tế

Saacutech Mạnh Tử (Do Mạnh Tử viết ra) Luận về luacircn lyacute giaacuteo dục chaacutenh trị vagrave kinh tế

Ngũ Kinh Ngũ Kinh gồm coacute Kinh Thi Kinh Thơ Kinh Dịch Kinh Lễ vagrave Kinh

Xuacircn Thu

Kinh Thi ghi cheacutep caacutec bagravei thơ phuacute caacutec bagravei ca dao do Đức Thaacutenh sưu tầm vagrave chọn

lọc goacutep thagravenh một quyển saacutech coacute ảnh hưởng lớn về tinh thần đạo đức

Kinh Thơ lagrave saacutech trong đoacute Đức Thaacutenh sao lục caacutec điển mocirc huấn caacuteo thệ mạng của

caacutec triều từ Nghiecircu Thuấn đến đời Đocircng Chacircu

Kinh Dịch giải thiacutech lẽ biến hoacutea của Trời Đất vagrave sự hagravenh động của muocircn vật

Kinh Lễ ghi cheacutep caacutec lễ nghi trong gia đigravenh trong hương đảng vagrave trong triều chaacutenh

Kinh Xuacircn Thu lagrave sử kyacute nước Lỗ do Đức Thaacutenh san định lại

Tổng luận

Học thuyết Khổng giaacuteo hay Nho giaacuteo lagrave căn bản nền tảng luacircn lyacute cổ truyền của nước

Việt Nam Quan niệm về Đạo lagravem người của Nho giaacuteo đatilde ăn sacircu vagraveo tacircm hồn quần

chuacuteng Cho necircn dugrave sang trọng hay bần hagraven ai cũng tự thấy cần phải lấy nghĩa nhơn

thagravenh thật magrave cư xử lẫn nhau Ai lagravem traacutei lại tức lagrave vi phạm luật danh dự do Đạo lagravem

người necircu ra nếu họ lấy lagravem xấu hổ trước togravea aacuten dư luận

Đagravenh rằng luacircn lyacute cổ truyền coacute một vagravei điểm khocircng cograven thiacutech hợp với tragraveo lưu tiến

hoacutea của con người hiện tại nhưng khocircng necircn vigrave thế magrave ta bỏ hẳn caacutei luacircn lyacute quiacute hoacutea ấy đatilde

lưu lại cho ta biết bao gương anh hugraveng liệt nữ vagrave đạo đức thanh cao

PHẬT GIAacuteO

Sau khi Đức Phật Thiacutech Ca nhập Niết Bagraven Đạo Phật chia lagravem hai Tocircng Bắc Tocircng

hay Đại Thừa xu hướng về duy tacircm được quảng đại quần chuacuteng về theo Nam Tocircng hay

31

Tiểu Thừa thiecircn về duy vật vagrave lập thuyết theo khoa học vagrave lyacute triacute Tocircng nầy lại được một

số triacute thức trong nước hoan nghecircnh

Đạo Phật Bắc Tocircng được bagravenh trướng ở nước Việt Nam dưới hai triều Lyacute Trần tức

từ đầu thế kỷ XI (thứ 11) đến cuối thế kỷ XIV (thứ 14) nhưng về sau lại suy keacutem hơn

Nho giaacuteo Matildei đến ngagravey nay Đạo Phật lại phục hưng trong khi Nho giaacuteo gần như lu mờ

TỨ DIỆU ĐỀ Phật cho đời lagrave khổ necircn Đạo của Ngagravei lagrave Đạo cứu khổ Lần thuyết

phaacutep đầu tiecircn của Ngagravei gọi lagrave Chuyển Phaacutep Luacircn Ngagravei đề xướng thuyết Tứ Diệu Đề gồm

coacute Khổ Đề Tập Đề (hay Nhơn Đề) Diệt Đề vagrave Đạo Đề

Về Khổ Đề Ngagravei dạy ldquoSanh lagrave khổ giagrave lagrave khổ bịnh lagrave khổ chết lagrave khổ caacutei gigrave khocircng

ưa magrave hợp lagrave khổ caacutei gigrave ưa magrave phải ligravea lagrave khổ caacutei gigrave muốn magrave khocircng được lagrave khổ noacutei

toacutem lại triền miecircn trong ngũ trược lagrave khổrdquo

Về Tập Đề Ngagravei dạy ldquoNguyecircn nhơn sự khổ lagrave lograveng tham sống Vigrave tham sống necircn cơ

luacircn hồi sanh tử cagraveng tham cagraveng muốn cagraveng được cagraveng thamrdquo

Về Diệt Đề Ngagravei dạy ldquoDiệt khổ phải tiecircu trừ cho hết lograveng tham dụcrdquo

Về Đạo Đề Ngagravei dạy ldquoĐạo diệt khổ tức lagrave Đạo Baacutet Chaacutenh Chaacutenh kiến chaacutenh tư

duy chaacutenh ngữ chaacutenh nghiệp chaacutenh mạng chaacutenh tinh tiến chaacutenh niệm chaacutenh địnhrdquo

Đoacute lagrave chỗ biacute yếu của Đạo diệt khổ magrave Đức Thiacutech Ca xưa đatilde tigravem ra Giữ được taacutem

điều chaacutenh ấy thigrave lagrave minh chaacutenh Chaacutenh thigrave tịnh tịnh thigrave an thigrave saacuteng saacuteng thigrave thocircng

thocircng thigrave đắc đạo Đắc đạo lagrave hết giagrave hết bịnh hết phiền natildeo hết nghiệp baacuteo luacircn hồi hết

trigrave trục theo giả tướng magrave trở lại bổn thể Chơn Tacircm vagraveo cotildei Niết Bagraven

Thập Nhị Nhơn Duyecircn Trong đệ nhị đề (nhơn đề) coacute noacutei nguyecircn nhơn sự khổ lagrave

lograveng tham dục Vậy tham dục bởi đacircu magrave ra Bởi sự vocirc minh nghĩa lagrave mecirc muội khocircng

thấu rotilde lẽ tử sanh Coacute lẽ caacutec bậc cao đồ của Đức Phật dựa theo đoacute magrave đề xướng một

thuyết khaacutec dễ tiếp thụ vagrave giải thiacutech cho rotilde thuyết Tứ Diệu Đề thuyết ấy lagrave ldquoThập Nhị

Nhơn Duyecircnrdquo

Nhơn duyecircn lagrave sao Lagrave nhơn caacutei nagravey magrave sanh ra caacutei kia Tỷ thiacute hạt giống gieo xuống

đất nứt mộng lecircn cacircy magrave kết quả Nhưng kết quả được lagrave nhờ coacute duyecircn Duyecircn lagrave vật

giuacutep cho nhơn dễ kết quả Vậy hột giống lagrave nhơn nước đất phacircn tro lagrave duyecircn

Trong thập nhị nhơn duyecircn caacutei nagravey sinh ra caacutei kia vagrave cứ liecircn tiếp nhau như một xacircu

chuỗi

Mười hai nhơn duyecircn cứ theo thứ tự xin kể ra đacircy

1- Vocirc minh nghĩa lagrave tối tăm mecirc muội

2- Hagravenh nghĩa lagrave hagravenh động

3- Thức nghĩa lagrave nhận thức biện biệt

4- Danh sắc nghĩa lagrave higravenh danh sắc tướng

5- Lục nhập nghĩa lagrave saacuteu giaacutec quan gồm coacute ngũ quan lagrave mắt mũi miệng tai

tay thecircm giaacutec quan thứ saacuteu lagrave triacute tuệ

6- Xuacutec Nghĩa lagrave cảm xuacutec

7- Thọ nghĩa lagrave cảm giaacutec tiếp thọ của ngoại vật

8- Aacutei nghĩa lagrave yecircu mến tức lagrave lograveng tham dục

9- Thủ nghĩa lagrave ham mecirc quyến luyến sự sống

10- Hữu nghĩa lagrave coacute xaacutec thacircn coacute sống ở đời

32

11- Sanh nghĩa lagrave sanh ra ở cotildei đời nagravey

12- Latildeo tử nghĩa lagrave giagrave rồi chết

Những nhơn duyecircn ấy quan hệ với nhau đại thể như thế nagravey Vigrave mecirc muội (vocirc minh)

mới sanh ra hagravenh động (hagravenh) coacute hagravenh động sanh ra nhận thức (thức) vv

Triết lyacute Đạo Phật hồi nguyecircn thỉ đại để coacute hai thuyết Tứ Diệu Đề vagrave Thập Nhị Nhơn

Duyecircn Về sau mới coacute thuyết vocirc ngatilde khocircng sắc sắc khocircng vv

Tổng luận

Vigrave Đạo Phật cho đời lagrave biển khổ necircn coacute người lầm cho lagrave yếm thế (chaacuten đời) Tuy

Đạo Phật cho đời lagrave biển khổ nhưng khocircng khổ vigrave vậy magrave để cho chuacuteng sanh trầm luacircn

matildei matildei Đạo Phật dạy phải tinh tấn mạnh bạo magrave thoaacutet khổ thigrave đacircu phải lagrave yếm thế Đạo

Phật gốc ở sự khổ magrave ngọn lagrave pheacutep cứu khổ

Bốn đức taacutenh Đại từ đại bi đại nguyện đại lực lagrave bốn yếu tố của tinh thần Đạo

Phật

ĐẠO GIAacuteO

Đạo Giaacuteo lagrave do Đức Latildeo Tử lập ra Sự tiacutech Ngagravei nhiều saacutech ghi cheacutep khaacutec nhau

Theo caacutec nhagrave khảo cứu Chacircu Acircu Ngagravei giaacuteng sanh nhằm đời Nhagrave Chacircu (Trung Hoa) lối

551 năm trước Tacircy lịch kỷ nguyecircn Vagrave theo ocircng Tư Matilde Thiecircn (nhagrave lagravem sử nước Trung

Hoa) thigrave Đức Latildeo Tử tecircn lagrave Lyacute Nhĩ tự Baacute Dương thụy lagrave Đam necircn gọi lagrave Latildeo Đam

Đức Latildeo Tử chủ trương về Đạo necircn Đạo của Ngagravei gọi lagrave Đạo giaacuteo

Quan niệm về Đạo

Ta cần phacircn biệt chữ Đạo của Nho giaacuteo vagrave Đạo trong Đạo giaacuteo

Chữ Đạo của Nho giaacuteo lagrave Đạo lagravem người lagrave Nhơn Đạo cograven chữ Đạo của Đạo giaacuteo

lagrave nguyecircn lyacute thiecircn nhiecircn hoacutea sanh vạn vật lagrave lẽ dĩ nhiecircn hay Thiecircn Đạo

Đức Latildeo Tử chủ trương rằng vạn vật đều do Đạo magrave ra rồi vạn vật cũng trở về với

Đạo Magrave Đạo lagrave gigrave

Trong Đạo Đức Kinh của Ngagravei trước taacutec ngay chương đầu luận về Đạo Ngagravei viết

ldquo Caacutei khocircng tecircn lagrave đầu mối của Trời Đất

Caacutei coacute tecircn lagrave mẹ của vạn vật necircn thường vocirc dục mới thấy phần ảo diệu Cograven tacircm magrave

hữu dục chỉ thấy sắc tướng Cả hai tướng ấy đồng một gốc magrave khocircng tecircn Đều lagrave mờ mịt

đatilde lagrave mờ mịt lại cagraveng mờ mịt thecircm Nhưng những điều kheacuteo lại do đoacute magrave rardquo

Vocirc danh thiecircn địa chi thỉ

Hữu danh vạn vật chi mẫu

Cố thường vocirc dục dĩ quan kỳ diệu

Thường hữu dục dĩ quan kỳ khiếu (kiếu)

Thử lưỡng dả đồng xuất chi vị danh

Đồng vị chi huyền

Huyền chi hựu huyền

Chuacuteng diệu chi mocircn

33

Quan niệm của Đức Latildeo Tử về Đạo thật lagrave siecircu việt khoacute cho bực thường nhơn am

hiểu Cũng trong Đạo Đức Kinh chương 25 Ngagravei viết

ldquoTrước khi coacute Trời Đất vốn coacute một Đấng tự nhiecircn thagravenh ra Yecircn lặng thay Riecircng

đứng một migravenh khocircng thay đổi đi khắp mọi nơi chẳng dứt Coacute thể lagravem mẹ của Trời Đất

Ta vốn khocircng biết tecircn gigrave miễn cưỡng gọi lagrave Đạo miễn cưỡng gọi lagrave lớnrdquo (Hữu Nhất vật

hổn thagravenh Tiecircn thiecircn địa sanh Tịch hề Giao hề Độc lập nhi bất cải chacircu hagravenh nhi bất

đatildei Khả dĩ vi thiecircn địa chi mẫu Ngocirc bất tri kỳ danh cưỡng tự chi viết Đạo cưỡng danh

chi viết Đại)

Đức Latildeo Tử cho rằng Đạo lagrave nguyecircn lyacute huyền diệu vocirc higravenh vocirc sắc sanh ra acircm

dương Trời Đất vagrave vạn vật Hagravenh động theo Đạo tức lagrave giữ Đạo Trời vigrave Đạo Trời chẳng

tranh magrave hay được chẳng noacutei magrave hay ứng chẳng vời magrave tự lại lẳng lặng magrave hay mưu

Lưới trời lồng lộng thưa magrave chẳng lọt Do tư tưởng ấy magrave Ngagravei đề xướng thuyết vocirc vi

Đạo Vocirc Vi Vocirc vi khocircng phải lagrave khocircng lagravem gigrave hết Người cho Đạo Trời lagrave vocirc vi magrave

bất vocirc vi nghĩa lagrave khocircng lagravem magrave khocircng phải khocircng lagravem Mới nghe dường như macircu thuẫn

nhưng đoacute lagrave một triết lyacute cao siecircu Hễ thuận với Đạo rồi thigrave caacutei migravenh ldquolagravemrdquo khocircng phải

ldquomigravenh lagravemrdquo magrave lagrave caacutei Đạo nơi migravenh lagravem Caacutei lagravem ấy lagrave caacutei lagravem của Đạo nơi ta nghĩa lagrave

của caacutei vocirc ngatilde gọi lagrave vocirc vi Cho necircn khocircng phải lagrave lagravem magrave lagrave lagravem theo Trời khocircng lagravem

theo nhơn dục theo bản ngatilde magrave lagravem theo Thiecircn Lyacute

Đức Latildeo Tử lại noacutei ldquoBa chục cacircy gọng cộng lagravem một baacutenh xe dugraveng caacutei khocircng ở

giữa baacutenh xe mới chạy được Nắn đất seacutet để lagravem lu chậu dugraveng caacutei khocircng ở giữa lu chậu

mới đựng được Vaacutech coacute cửa nhưng nhờ caacutei khocircng ở giữa thigrave mới vagraveo ra được

Cho necircn caacutei coacute để lagravem lợi caacutei khocircng để magrave dugravengrdquo

Nhơn sanh triết học về nhơn sanh triết học nghĩa lagrave triết về đời sống của con

người Đức Latildeo Tử khuyecircn người đời necircn vocirc tri vocirc dục magrave giữ lấy taacutenh chất phaacutec của

Trời phuacute cho

Tổng luận

Đạo giaacuteo lagrave một nền triết lyacute cao siecircu dạy con người sống tự nhiecircn theo lẽ Trời vứt

bỏ những xa hoa phugrave phiếm traacutenh cạnh tranh về mọi phương diện để tigravem sảng khoaacutei cho

tacircm hồn

Triết lyacute về Đạo giaacuteo thacircu gọn trong bộ Đạo Đức Kinh do Đức Latildeo Tử dọn thagravenh Bộ

Đạo Đức Kinh chia ra hai quyển quyển thượng vagrave quyển hạ gồm coacute 81 chương Quyển

thượng noacutei về Đạo quyển hạ noacutei về Đức necircn gọi chung lagrave Đạo Đức Kinh

THIEcircN CHUacuteA GIAacuteO

Cơ Đốc giaacuteo (Christianisme) do Chuacutea Jeacutesus lập ra Tiếng Jeacutesus phiecircn acircm lagrave Gia-tocirc

Chuacutea Jeacutesus cũng gọi lagrave Jeacutesus Christ phiecircn acircm lagrave Gia Tocirc Cơ Đốc Hiện nay Cơ Đốc giaacuteo

chia ra Thiecircn Chuacutea giaacuteo (Catholicisme) Tacircn giaacuteo hay Đạo Tin Lagravenh (Protestantisme) vagrave

Hy Lạp giaacuteo (Eglise Grecque)

Chiacutenh Thiecircn Chuacutea giaacuteo từ trước được truyền baacute qua nước Việt Nam vậy ta necircn hiểu

khaacutei quaacutet về tocircn giaacuteo nầy Thiecircn Chuacutea giaacuteo cũng gọi lagrave Cocircng giaacuteo nghĩa lagrave tocircn giaacuteo được

chaacutenh thức cocircng nhận (Religion officielle)

34

Thaacutenh Kinh Thiecircn Chuacutea giaacuteo coacute một bộ kinh rất quyacute gọi Thaacutenh Kinh (Bible) cũng

như Đạo giaacuteo coacute bộ Đạo Đức Kinh vậy Thaacutenh Kinh chia lagravem hai phần Phần thứ nhất gọi

Cựu Ước hay Sấm truyền cũ (Ancien Testament) noacutei về Đạo Do Thaacutei (Judanisme) vigrave

Đạo nagravey lagrave nguồn gốc của Đạo Cơ Đốc Phần thứ nhigrave gọi lagrave Tacircn Ước hay Sấm truyền mới

(Nouveau Testament) noacutei về Đạo Cơ Đốc

Bản Thập Điều Luacircn lyacute Thiecircn Chuacutea giaacuteo gồm trong bản thập điều Bản thập điều

nagravey toacutem tắt những lời Đức Chuacutea Trời đatilde dạy ocircng Moiumlse trecircn nuacutei Si nai (Sinai)

1- Thờ phượng vagrave kiacutenh mến Đức Chuacutea Trời trecircn tất cả

2- Khocircng necircn gọi tecircn Đức Chuacutea Trời vocirc cớ

3- Giữ pheacutep ngagravey chuacutea nhựt

4- Thảo kiacutenh cha mẹ

5- Khocircng giết người

6- Khocircng lagravem chuyện dacircm dục

7- Khocircng lấy của người

8- Khocircng lagravem chứng dối

9- Khocircng muốn vợ chồng người

10- Khocircng tham của người

Mười điều răn cấm trecircn đacircy cũng gọi lagrave luật Moiumlse

Pheacutep Biacute Tiacutech Caacutec pheacutep biacute tiacutech như pheacutep Thecircm Sức pheacutep Xức Dầu Thaacutenh pheacutep

Giải Tội pheacutep Thaacutenh Thế pheacutep Hocircn Phối vvhellip

Lagrave những pheacutep đặc biệt do Chuacutea Cứu Thế lập ra mục điacutech lagrave ban vagrave tăng ơn phước

cho người chịu pheacutep

Tiacuten Điều

Người Cocircng giaacuteo rất trọng đức tin cho rằng nhờ coacute đức tin mới nhận đuacuteng chơn lyacute

của Chuacutea Giecirc-su (Jeacutesus) vagrave đức tin đưa đến sự trocircng cậy ở Đức Chuacutea Cha ở ơn phước

đời nagravey vagrave hạnh phước Thiecircng Liecircng Vậy coacute những tiacuten điều sau đacircy

Đức Chuacutea Trời lagrave Cha dựng necircn Trời Đất

Đức Chuacutea Jeacutesus lagrave con một Đức Chuacutea Cha vagrave lagrave Chuacutea của người Cocircng giaacuteo

Bởi pheacutep Đức Chuacutea Thaacutenh Thần người chịu thai sanh ra bởi Đức Bagrave Maria Đồng

Trinh

Người lecircn Trời ngự becircn hữu Đức Chuacutea Cha pheacutep tắc vocirc cugraveng

Ngagravey sau người lại xuống phaacuten xeacutet kẻ sống vagrave kẻ chết

Tin hiệu lực của pheacutep tha tội

Tin xaacutec loagravei người sau nagravey sống lại

Tin sự hằng sống

Giaacuteo Lyacute Giaacuteo lyacute của Đạo Thiecircn Chuacutea gồm coacute mấy yếu mục sau đacircy Luật tương

baacuteo luật phacircn biện lograveng baacutec aacutei pheacutep cocircng bằng sự bố thiacute sự vứt bỏ của cải tức xả phuacute

cầu bần sự cầu nguyện sự đoagraven kết

Về baacutec aacutei Chuacutea Jeacutesus dạy rằng

ldquoHatildey thương yecircu kẻ nghịch con hatildey lagravem ơn cho kẻ lagravem khốn con hatildey cầu nguyện

cho kẻ bắt bớ hatildem hại con Đức Chuacutea Cha ở trecircn Trời lagrave Đấng lagravem cho mặt trời soi

35

saacuteng kẻ dữ cũng như người lagravenh vagrave lagravem mưa xuống đồng đều cho đứa gian cũng như

người ngayrdquo

Về xả phuacute cầu bần Chuacutea Jeacutesus dạy ldquoNếu con muốn hoagraven toagraven hatildey baacuten hết những đồ

gigrave con coacute rồi lấy tiền phacircn phaacutet cho những người nghegraveo khổrdquo

Về luật tương baacuteo Người dạy ldquoAi sử dụng dao kiếm sẽ chết vigrave dao kiếmrdquo

Tổng luận

Thiecircn Chuacutea giaacuteo lagrave một tocircn giaacuteo gồm cả Nhơn Đạo vagrave Thiecircn Đạo

Nhơn Đạo được nhận thấy ở mười điều răn cấm Thiecircn Đạo nhận thấy ở mấy khoản

tiacuten điều căn bản Một tocircn giaacuteo rất thực tế

LOgraveNG TIN THƯỢNG ĐẾ

Tổng niệm

Từ ngagraven xưa con người tuy trigravenh độ tấn hoacutea cograven thấp keacutem nhưng đatilde coacute tin thờ

Thượng Đế trong những giờ phuacutet khoacute khăn người ta hằng cầu cứu nơi Ngagravei người lương

thiện đặt tất cả đức tin nơi sự ủng hộ của Ngagravei kẻ hung aacutec thường nấm nấm nớp nớp sợ

Ngagravei hagravenh phạt

Vigrave trigravenh độ triacute thức khaacutec nhau magrave quan niệm của cổ nhơn về Thượng Đế cũng phải

sai biệt Khởi thỉ người ta thấy vật nagraveo cũng linh thiecircng chỗ nagraveo cũng Thần cả Thần lagrave

Vũ Trụ đối với họ vẫn lagrave một necircn mới phaacutet sanh caacutei học thuyết Phiếm thần (chỗ nagraveo

cũng lagrave Thần lagrave một cugraveng với Vũ Trụ)

Ở Cổ Ba Tư người ta đề xướng caacutei thuyết thờ Thần Lửa gọi lagrave Hỏa giaacuteo đến đời

Đường tocircn giaacuteo nagravey được truyền sang qua Trung Quốc gọi lagrave Thiecircn giaacuteo Lần lần lograveng

tiacuten ngưỡng của con người theo nhịp tấn hoacutea magrave saacuteng suốt thecircm lecircn cho đến ngagravey nay hầu

hết nhacircn loại trecircn toagraven cầu đều tin coacute một đơn vị đệ Nhất Một nguyecircn lyacute tuyệt đối lagrave

nguồn gốc của Cagraven Khocircn Vũ Trụ vagrave nhacircn loại magrave người ta gọi lagrave Đấng Tạo Hoacutea hay

Thượng Đế

Caacutec nhagrave triết học vagrave caacutec nhagrave tocircn giaacuteo từ Đocircng chiacute Tacircy từ cổ chiacute kim đều tin tưởng

sự tự hữu của Thượng Đế mặc dugrave quan niệm của họ coacute vagravei điểm dị đồng

Tuy triacute phagravem của chuacuteng ta khocircng thể tưởng tượng được Thượng Đế ra sao mắt phagravem

của chuacuteng ta khocircng thấy được Thượng Đế nhưng chuacuteng ta coacute đủ bằng cớ chứng minh sự

tự hữu của Ngagravei

Những bằng chứng nagravey đại loại coacute ba thứ bằng chứng về Votilde trụ bằng chứng về đạo

lyacute bằng chứng về siecircu higravenh

Bằng cớ về vũ trụ

Ocircng Voltaire một đại văn hagraveo nước Phaacutep hồi thế kỷ 18 coacute lagravem 2 cacircu thơ để tỏ lograveng

tin tưởng Thượng Đế Hai cacircu thơ nagravey tạm dịch như sau

ldquoCảnh triacute Vũ Trụ khiến tocirci hoang mang tocirci khocircng thể nghĩ rằng chiếc đồng hồ nagravey

(aacutem chỉ Votilde trụ) lại coacute magrave khocircng coacute người thợ maacutey đồng hồrdquo

36

Đồng một quan niệm với Voltarie khi ta thấy một con chim bị bắn rơi tuy khocircng

thấy ai bắn nhưng ta vẫn biết chắc phải coacute một tay thiện xạ mới lagravem cho con chim bị

đạn

Ta tuy khocircng thấy được điễn khiacute nhưng ta tin chắc coacute điễn khiacute lagrave do sự taacutec dụng của

noacute

Ta tuy khocircng thấy được Thượng Đế nhưng sự trật tự vagrave điều hogravea của Vũ Trụ đủ lagravem

cho ta tin coacute Thượng Đế

Trật tự điều hogravea của vũ trụ

Những hiện tượng quanh migravenh ta từ loagravei thảo mộc đến cocircn trugraveng vagrave phi cầm tẩu thuacute

cho đến nhacircn loại sao ta daacutem cho ngẫu nhiecircn magrave ra Nếu lagrave ngẫu nhiecircn thigrave muocircn vật ấy

tất lagrave hỗn độn khocircng vật nagraveo phacircn biệt với vật nagraveo được Sự thiệt lagrave loại nagraveo coacute higravenh thể

của loại ấy giống nagraveo theo giống ấy mỗi vật mỗi higravenh điều hogravea chiacute lyacute noacute tagraveng ẩn trong

cảnh vocirc higravenh magrave ta khocircng thấy Caacutei điều hogravea ấy lại phaacutet hiện trong bốn mugravea xuacircn hạ

thu đocircng cứ liecircn tiếp magrave vận hagravenh trong trật tự cograven vạn vật thigrave cũng ứng theo thời tiết

magrave sanh sanh hoacutea hoacutea Vạn vật coacute sự sống rotilde ragraveng khocircng ai chối catildei được Lại sự sống

ấy cograven hagravem dưỡng một giaacutec taacutenh biểu lộ từ cacircy cỏ thuacute cầm cho đến loagravei người thigrave chuyển

thagravenh caacutei triacute khocircn linh hiệu lạ lugraveng Caacutei lyacute điều hogravea tạo higravenh muocircn vật caacutei sinh khiacute caacutei

cảm giaacutec ấy caacutei động lực linh hoạt ở trong muocircn vật tất phải do một nguồn cội nagraveo Caacutei

nguồn cội ấy khi cograven bất động (tịnh thể) gọi lagrave Đạo magrave khi đatilde động (động thể) magrave

chuyển hoacutea thigrave gọi lagrave Đấng Tạo hoacutea lagrave Thượng Đế lagrave Trời vậy

Bằng chứng về đạo lyacute

Bằng chứng về đạo lyacute căn cứ ở tinh thần phục vụ

Bất cứ người nagraveo cũng tự thấy coacute tinh thần phục vụ Mặc dugrave đối với việc thiện hay

việc aacutec ta tự do muốn lagravem hay khocircng lagravem nhưng tinh thần phục vụ lại bắt buộc ta phải

lagravem việc nọ traacutenh việc kia

Viacute dụ ta thấy một đứa beacute vấp teacute khocircng chổi dậy được Ta coacute thể bỏ đi luocircn vigrave coacute ai

buộc ta phải đỡ noacute dậy đacircu Nhưng khocircng nỡ lagravem lơ ta chạy lại đỡ noacute dậy vagrave xem coi noacute

coacute bị thương để lo cứu cấp Hagravenh động nagravey chiacutenh do tinh thần phục vụ thuacutec đẩy ta lagravem

Tinh thần phục vụ khocircng phải do người đời lập ra noacute vốn coacute sẵn trong lương tacircm ta

magrave lương tacircm đối với lyacute triacute lagrave một aacutenh saacuteng Thiecircng Liecircng đối với yacute chiacute noacute lại lagrave một

quy tắc chuẩn thằng bất di bất dịch

Đatilde noacutei tinh thần phục vụ khocircng do một luật gia hữu higravenh nagraveo lập ra tất nhiecircn noacute phải

do một luật gia vocirc higravenh magrave ta gọi lagrave Thượng Đế

Bằng chứng về siecircu higravenh

Siecircu higravenh học chứng minh rằng tất cả vạn vật trong Vũ Trụ đều chuyển động khocircng

ngừng Từ tinh thần đến vật chất từ caacutei bổn thể tế vi thuần tuacutey đến caacutei bổn thể thocirc sơ

phức tạp thấy đều chuyển động luocircn

Một vật mắt phagravem ta cho lagrave bất động chẳng hạn như hograven đaacute mỗi nguyecircn tử trong

những thagravenh phần cấu kết thagravenh khối đaacute vẫn luocircn luocircn vận chuyển

Thinh acircm aacutenh saacuteng hơi noacuteng điện khiacute điện từ quang tuyến vv toagraven lagrave caacutech thức

ba động của tinh lực vagrave vật thể trong Vũ Trụ phaacutet hiện ra biến thagravenh caacutei năng lực chuyển

động vocirc cugraveng vocirc tận

37

Sự chuyển động toagraven thể nagravey phải do một động cơ duy nhất điều khiển noacute Caacutei động

cơ duy nhất ấy tức lagrave Thượng Đế

Ocircng Descartes nhagrave triết học kiecircm toaacuten học nước Phaacutep hồi thế kỷ 17 dugraveng lyacute triacute suy

nghiệm để chứng minh sự tự hữu của Thượng Đế Ocircng noacutei

ldquoTocirci biết tocirci lagrave tocirci nhưng tocirci đacircy lagrave gigrave Lagrave một giống vật hoagravei nghi magrave đatilde hoagravei nghi

tức lagrave tocirci chưa toagraven thiện Nhưng tocirci nhận thấy tocirci khocircng hoagraven thiện tocirci khocircng thể khocircng

quan niệm một Đấng thật toagraven thiện Yacute niệm toagraven thiện nagravey do đacircu magrave tocirci coacute Vigrave tocirci lagrave

bất toagraven thiện kia magrave Cũng khocircng phải do ngoại giới magrave tocirci coacute được yacute niệm toagraven thiện

đoacute vigrave ngoại giới cũng lagrave bất toagraven thiện Vậy yacute niệm toagraven thiện ấy nhất định phải lagrave của

Đấng Toagraven Thiện ban cho tocirci Luocircn đến yacute niệm tuyệt đối hữu hạn cũng thế Chuacuteng ta lagrave

kẻ hữu hạn magrave lại coacute yacute niệm về vocirc hạn Yacute niệm ấy cũng chỉ coacute Đấng vocirc hạn lagrave Thượng Đế

ban cho ta được magrave thocircirdquo

VŨ TRỤ QUAN

Định nghĩa Vũ Trụ Quan

Ocircng Chacircu Hi định nghĩa Vũ Trụ như vầy

Tứ phương thượng hạ viết ldquoVotilderdquo cổ vatildeng kim lai viết ldquoTrụrdquo (Bốn phương trecircn

dưới gọi votilde xưa qua nay lại gọi trụ)

Giải rộng ra Khocircng gian vocirc biecircn vocirc tận lagrave ldquoVotilderdquo thời gian vocirc thỉ vocirc chung lagrave ldquoTrụrdquo

Vậy Votilde Trụ hiểu rộng ra thecircm nữa gồm tất cả caacutei gigrave trong khocircng gian vagrave thời gian

THUYẾT SAacuteNG TẠO VAgrave THUYẾT LƯU XUẤT

Caacutec triết gia Acircu chacircu coacute chỗ dị đồng về quan niệm Vũ Trụ Người thigrave cho rằng Vũ

Trụ sở dĩ coacute lagrave nhờ Thượng Đế saacuteng tạo Kẻ lại cho rằng Thượng Đế lưu xuất baacuten thể magrave

taacutec thagravenh Vũ Trụ

Theo thuyết saacuteng tạo (theacuteorie de la creacuteation) Thượng Đế lập ra Vũ Trụ ở ngoagravei Ngagravei

chớ khocircng phải ruacutet ở bản thể Ngagravei magrave lập ra

Theo thuyết lưu xuất (theacuteorie de lrsquo Emanation) Thượng Đế chiết một phần bản thể

của Ngagravei để lập thagravenh một bản thể khaacutec tức lagrave Vũ Trụ

Căn cứ vagraveo đoạn Thaacutenh giaacuteo sau đacircy chuacuteng tocirci nhận thấy hai thuyết ấy coacute thể bổ tuacutec

cho nhau

Thaacutenh giaacuteo

ldquoKhi chưa coacute chi trong Cagraven Khocircn Thế giới thigrave khiacute Hư vocirc sanh coacute một migravenh Thầy

Rồi Thầy lập ngocirci Thaacutei cực Thaacutei cực phacircn Lưỡng nghi Lưỡng nghi sanh Tứ Tượng Tứ

Tượng biến Baacutet Quaacutei Baacutet Quaacutei lại biến hoacutea vocirc cugraveng mới lập ra Cagraven khocircn Thế giới

38

Thầy lại phacircn taacutenh Thầy magrave sanh ra vạn vật lagrave Vật chất thảo mộc cocircn trugraveng thuacute

cầm nhơn loại gọi lagrave chuacuteng sanhrdquo

Theo Thaacutenh giaacuteo trecircn đacircy Thượng Đế dugraveng pheacutep vocirc vi Baacutet Quaacutei magrave lập Vũ Trụ tức

lagrave cơ saacuteng tạo

Đoạn Ngagravei lại phacircn taacutenh Ngagravei magrave sanh ra vạn vật (chuacuteng sanh) tức lagrave pheacutep lưu xuất

vậy

VOcirc CỰC

Nguyecircn hồi vocirc thỉ nghĩa lagrave khi chưa tạo thiecircn lập địa cotildei thaacutei hư (khocircng gian) mờ

mờ mịt mịt chỉ coacute một nguyecircn lyacute tuyệt đối thiecircn nhiecircn hiện hữu vocirc thỉ vocirc chung cổ nhacircn

mượn phagravem ngữ gọi lagrave khiacute Hư Vocirc hay Vocirc Cực Phật giaacuteo gọi nguyecircn lyacute ấy lagrave Chơn Như

Khổng giaacuteo gọi lagrave Thiecircn Lyacute Latildeo giaacuteo gọi lagrave Đạo

Khiacute hư vocirc lại sanh ra chơn linh của Thượng Đế

BA NGOcircI

Thứ nhất Thượng Đế lập ngocirci một của Ngagravei lagrave Thaacutei cực Ngagravei lại dugraveng yacute chiacute biến

Thaacutei cực lagravem cơ động tịnh Thaacutei cực động sanh Chơn Dương lagravem Hỏa Hỏa lagrave Thần tức lagrave

caacutei động thể Nguơn Thần của Thượng Đế magrave Đạo gọi Mộc Cocircng vigrave mộc năng sanh hỏa

Thaacutei cực lại tịnh magrave sanh Chơn Acircm lagravem Thủy Thủy lagrave Tinh tức caacutei Tịnh thể Ngươn

Thần của Thượng Đế magrave Đạo thơ gọi lagrave Kim Mẫu vigrave kim năng sanh thủy

Ấy vậy Thượng Đế lagravem chủ Chơn Dương cograven Đức Diecircu Trigrave Kim Mẫu lagravem chủ Chơn

Acircm magrave Chơn Dương vagrave Chơn Acircm vốn đồng một gốc

Thượng Đế lại vận chuyển ngocirci Thaacutei Cực cứ một động một tịnh magrave sanh hai nguyecircn

lyacute Thaacutei Dương vagrave Thaacutei Acircm lập thagravenh ngocirci Hai lagrave Lưỡng Nghi (Thaacutei Dương vagrave Thaacutei Acircm)

Lưỡng nghi lại vận chuyển theo mạng lịnh Thượng Đế sanh thecircm hai nguyecircn lyacute

Thiếu Dương vagrave Thiếu Acircm lập thagravenh ngocirci Ba lagrave Tứ Tượng (Thaacutei Dương Thaacutei Acircm Thiếu

Dương Thiếu Acircm)

BIỂU HIỆN BA NGOcircI

Thaacutei cực Lưỡng nghi Tứ tượng

39

CƠ SAacuteNG TẠO

Thượng Đế dugraveng quyền Chiacute Tocircn lập pheacutep vocirc vi Baacutet Quaacutei magrave taacutec thagravenh Vũ Trụ

Trước nhất Ngagravei lập ba cotildei Thanh Thiecircn

1- Thaacutei Thanh Thiecircn Phật giaacuteo gọi lagrave Đại Baacutet Niết Bagraven

2- Thượng Thanh Thiecircn Phật giaacuteo gọi lagrave Baacutet Niết Bagraven

3- Ngọc Thanh Thiecircn Phật giaacuteo gọi lagrave Niết Bagraven

Trong bagravei kinh xưng tụng Đức Thaacutei Thượng Đạo Tổ (Tiecircn giaacuteo) coacute cacircu

ldquoĐạo cao nhứt Khiacute diệu hoacutea Tam Thanhrdquo

Xong Thượng Đế lập thecircm ba cảnh giới lagrave Thượng giới Trung giới vagrave Hạ Giới

Thượng giới gồm ba cotildei Tiecircn lagrave

1- Cotildei Thiecircn Tiecircn

2- Cotildei Địa Tiecircn

3- Cotildei Nhơn Tiecircn

Mỗi cotildei nagravey đều coacute ba từng cộng chung thagravenh chiacuten gọi Cửu Trugraveng Thiecircn Theo

Thaacutenh giaacuteo Cửu Trugraveng Thiecircn kể từ trecircn xuống dưới gồm coacute

1- Hổn Nguơn Thiecircn

2- Hư Vocirc thiecircn

3- Tạo Hoacutea Thiecircn

4- Phi Tưởng Thiecircn

5- Hạo Nhiecircn Thiecircn

6- Kim Thiecircn

7- Xiacutech Thiecircn

8- Huỳnh Thiecircn

9- Thanh Thiecircn

Hổn Nguơn Thiecircn coacute Locirci Acircm Tự Hư Vocirc Thiecircn coacute Ngọc Hư Cung Tạo Hoacutea Thiecircn

coacute Diecircu Trigrave Cung

Trung giới gồm coacute cotildei Thaacutenh vagrave cotildei Thần Mỗi cotildei cũng chia nhiều từng đacircy chỉ noacutei

sơ lược thocirci

Hạ giới lagrave cotildei phagravem trần coacute tinh tuacute vagrave thất thập nhị địa cầu đều coacute nhơn loại cugraveng

caacutec thứ sanh vật nhưng higravenh thể vagrave caacutech sinh hoạt vẫn khaacutec nhau

Địa cầu chuacuteng ta ở đứng vagraveo hạng 68

Do taacutem cung Baacutet Quaacutei Thượng Đế phacircn taacutenh cho xuất hiện Baacutet Phẩm Chơn Hồn

chuyển xuống Cagraven khocircn Thế giới biến thagravenh chơn linh của chuacuteng sanh

Trong ldquoPhật Mẫu Chơn Kinhrdquo coacute cacircu

ldquoThiecircn cung xuất vạn linh tugraveng Phaacutep

Hiệp acircm dương hữu hạp biến sanh

Cagraven khocircn sản xuất hữu higravenh

Baacutet hồn vận chuyển hoacutea thagravenh chuacuteng sanhrdquo

40

Baacutet hồn lagrave Kim thạch hồn Thảo mộc hồn Thuacute cầm hồn Nhơn hồn Thần hồn

Thaacutenh hồn Tiecircn hồn Phật hồn

Vạn vật vẫn nhờ pheacutep Acircm Dương giao cảm của Thượng Đế magrave sanh ra vagrave thọ của

Thượng Đế một điểm linh quang gọi lagrave hồn

Baacutet Quaacutei lagrave nơi sản xuất Baacutet Phẩm Chơn Hồn giaacuteng trần để thi hagravenh luật tấn hoacutea

Khi đắc Đạo tức tấn hoacutea đến mức cuối cugraveng caacutec chơn hồn cũng do Baacutet Quaacutei lagrave nơi

sản xuất để trở về cựu vị Cho necircn Đại Đạo Tam Kỳ Phổ Độ cho ldquoBaacutet Quaacutei Đagraveirdquo lagrave tượng

trưng cơ đắc Đạo tại thế đoacute vậy

CHƠN LYacute

Người gởi thacircn vagraveo cửa Đạo bao giờ cũng phải vagrave hagravenh đuacuteng theo chơn lyacute

Chơn lyacute lagrave gigrave Lagrave lyacute Chơn thật noacutei nocircm na lagrave lẽ thật lẽ phải Coacute hai thứ chơn lyacute

Chơn lyacute tương đối vagrave chơn lyacute tuyệt đối Chơn lyacute tương đối lagrave chơn lyacute do lyacute triacute con người

tigravem ra Chơn lyacute tuyệt đối lagrave chơn lyacute của Trời vậy

Chơn lyacute tương đối xuất phaacutet do hai yếu tố chaacutenh sau đacircy

a Đối tượng của tư tưởng

b Tư tưởng về đối tượng ấy

Viacute dụ ta tư tưởng một điều gigrave rồi ta cho noacute lagrave phải Caacutei điều tư tưởng đoacute lagrave đối tượng

Khi ta cho noacute lagrave phải tức lagrave ta đatilde dugraveng tư tưởng về đối tượng ấy rồi Caacutei phải ấy đối với ta

lẽ thật tức chơn lyacute vậy (chơn lyacute tương đối)

Con người nhờ triacute khocircn magrave học hỏi tigravem togravei kinh nghiệm necircn thocircng nhiều việc Sự

thocircng hiểu đoacute lagrave chơn lyacute nhưng chỉ lagrave chơn lyacute tương đối thocirci vigrave noacute tugravey trigravenh độ triacute thức

con người magrave được cao thượng hay tầm thường

Như người đời dugraveng thịt caacute nuocirci thacircn cho lagrave bổ dưỡng Traacutei lại người tu hagravenh lại cho

rằng rau hoa quả lagrave chất bổ Cả hai đều coacute caacutei lẽ phải của migravenh

Vậy chơn lyacute tương đối tugravey quan niệm con người magrave coacute vagrave bao nhiecircu quan niệm lagrave

bao nhiecircu chơn lyacute ấy

Xin đơn cử một viacute dụ cho dễ hiểu một ngọn đegraven chung quanh coacute thể bốn tấm kiếng

khaacutec magraveu nhau một tấm vagraveng một tấm đỏ một tấm xanh một tấm tiacutem

Người đứng ngay tấm kiếng magraveu xanh thấy aacutenh đegraven magraveu xanh người đứng ngay tấm

kiếng magraveu đỏ thấy aacutenh đegraven magraveu đỏ vv Kẻ bảo xanh người cho lagrave đỏ phacircn phacircn bất

nhứt khocircng ai chịu tin theo vigrave chiacutenh mỗi người đatilde thấy kia magrave Cho necircn sở dĩ coacute nhiều

người catildei nhau về chơn lyacute lagrave chỉ vigrave thế

Vậy muốn cho mọi người thấy điacutech xaacutec caacutei magraveu của ngọn đegraven ra sao ta cứ gở bốn

tấm kiếng ấy ra lagrave được aacutenh ngọn đegraven tượng trưng chơn lyacute tuyệt đối magrave hễ noacute xuyecircn qua

bốn tấm kiếng thigrave lagrave tượng trưng chơn lyacute tương đối vậy Thế thigrave chơn lyacute tương đối khocircng

cố định

Noacute biến đổi theo thời gian vagrave trigravenh độ tấn hoacutea của con người Điều magrave hocircm nay ta

cho lagrave chơn lyacute coacute thể ngagravey mai đối với ta noacute khocircng cograven lagrave chơn lyacute nữa

41

Những chơn lyacute tương đối tức chơn lyacute của loagravei người sau rồi sẽ tấn hoacutea lecircn để gặp

nhau ở chỗ duy nhứt lagrave chơn lyacute tuyệt đối lagrave lyacute của Trời (Thiecircn lyacute)

Caacutec chơn lyacute nagravey mới thiệt lagrave bất di bất dịch Từ xưa đatilde coacute tocircn giaacuteo thigrave đatilde coacute chơn lyacute

nagravey vigrave tocircn giaacuteo vốn của Trời lập ra mặc dugrave coacute nhiều higravenh thức Noacute lagrave chơn lyacute duy nhất

cao thacircm huyền biacute triacute người tầm thường khocircng thể nagraveo quaacuten thocircng được

Chơn truyền của Đại Đạo Tam Kỳ Phổ Độ ngagravey nay tức lagrave chơn lyacute ấy vậy Chơn

truyền lại coacute hai phần

Cocircng truyền vagrave Tacircm truyền

Phần Cocircng truyền dạy chung caacutech thức tu hagravenh theo luật phaacutep của Đạo cho khỏi lạc

đường lối thiecircn định vagrave traacutenh gacircy những tội tigravenh nghiệt aacutec locirci cuốn con người vagraveo vograveng

sanh tử

Phần Tacircm truyền gồm những yếu lyacute về higravenh nhi thượng học dagravenh riecircng cho những

bậc triacute thức tiếp thọ sau khi cocircng viecircn quả matilden Coacute người quaacute tin ở tagravei triacute migravenh khocircng

cugraveng chơn truyền vẫn coacute lại nghĩ theo yacute riecircng đề xướng những điều phản chơn truyền

cốt để thỏa matilden caacutei chơn lyacute chủ quan của migravenh Đoacute chỉ lagrave chơn lyacute tương đối magrave chơn lyacute

tương đối khocircng thể nagraveo hoagraven toagraven được vigrave noacute do bộ oacutec khocircng hoagraven toagraven của người đề

xướng noacute ra

Vậy chuacuteng ta tu hagravenh cần phải giữ chơn truyền của Đại Đạo Tam Kỳ Phổ Độ lagrave chơn

lyacute của Đức Chiacute Tocircn ban bố cho chuacuteng ta nhờ đoacute thagravenh tacircm đắc quả

BẢN NGAtilde

Phagravem lagravem việc gigrave magrave trocircng mong ở tư kỷ tư lợi như lagravem lagravenh mong gặp phước lagravem

phải để cầu khen như vậy lagrave tư về bản ngatilde nghĩa lagrave ngatilde chấp chấp caacutei ta Caacutei ta lagrave cội rễ

caacutec việc tư cho necircn việc gigrave chẳng lợi cho migravenh magrave nếu buộc phải lagravem thigrave lagravem lấy coacute lại

tiacutenh thiệt so hơn hơn cacircn nhắc từng chuacutet Cograven lagravem việc gigrave coacute lợi cho migravenh thigrave mệt nhọc

khocircng nagravei Vậy caacutei Ta thigrave thường chứa đầy tư tưởng thiecircn lịch theo ngatilde kiến noacutei toacutem lại

noacute lagrave nguồn gốc của caacutec taacutenh xấu xa đecirc tiện như vị thacircn vị kỷ tự aacutei vv Những taacutenh

xấu nagravey lagravem cho con người tự cao tự đắc magrave khocircng bao giờ phục thiện Cho necircn con

người magrave tacircm hồn cograven chứa đầy những tư tưởng thấp hegraven thế ấy thigrave cograven chỗ đacircu magrave chứa

những tư tưởng cao siecircu vong ngatilde Magrave trong người thế ấy thigrave khoacute magrave tấn hoacutea coacute chăng

chỉ tấn hoacutea một caacutech chậm chạp đoacute thocirci

Tượng chấp coacute Ta thigrave chẳng biết coacute Người Ta vagrave Người magrave phacircn biệt thigrave bao nhiecircu

hagravenh động thiecircn về vị kỷ magrave mất lẽ cocircng coacute khi cograven phải thất nhơn thất đức

Diệt được caacutei Ta lagrave tiết chế được tigravenh dục đoạn trừ tư tacircm ngatilde kiến rồi nhứt cử nhứt

động đều quay về vị tha quecircn cả migravenh để mưu lợi cho người Đatilde quecircn cả migravenh thigrave cograven

việc gigrave lagravem lụy cho migravenh được

Thử kiếm trong higravenh hagravei ta coi coacute caacutei gigrave thiệt lagrave của ta đacircu

Thacircn thể con người do bốn nguyecircn tố lớn hiệp thagravenh gọi Tứ đại giả hiệp Tứ đại lagrave

đất nước lửa gioacute

Xương thịt trong thacircn taacutenh chắc thuộc Đất

42

Huyết dịch trong thacircn taacutenh lỏng thuộc Nước

Ocircn độ trong thacircn taacutenh ấm thuộc Lửa

Khiacute chất trong thacircn taacutenh động thuộc Gioacute

Khi hồn ligravea khỏi xaacutec bốn nguyecircn tố cấu tạo necircn cơ thể thảy đều tan ratilde rồi hiệp thagravenh

một bổn thể khaacutec để rồi tan nữa hiệp nữa thoạt coacute thoạt khocircng

Rotilde ragraveng lagrave một giả tướng Đatilde lagrave một giả tướng tội gigrave bo bo chấp lấy caacutei ta

Cho necircn bực tu hagravenh nếu khocircng lo trừ bản ngatilde thigrave chẳng thể nagraveo bỏ Vọng về Chơn

bỏ Mecirc theo Giaacutec magrave thoaacutet ra vograveng luacircn hồi quả baacuteo Lagrave vigrave hễ cograven ocircm ấp caacutei ta lagrave cograven cố

chấp ngatilde kiến necircn khocircng thế nagraveo tigravem ra chơn lyacute

Chơn lyacute với bản ngatilde khocircng bao giờ lưỡng lập

Tổng luận

Ta vagrave Người bao giờ cũng macircu thuẫn nhau nếu trong đời sống của chuacuteng ta magrave cograven

phacircn biệt Nhĩ Ngatilde thigrave khocircng ai lagrave khocircng lo củng cố caacutei bản ngatilde của migravenh Nhưng nếu diệt

được caacutei bản ngatilde ta sẽ thấy đacircu đacircu cũng lagrave migravenh cả vagrave caacutei sống của người thiecircn hạ cũng

lagrave caacutei sống của migravenh Hiểu vagrave tin chắc như thế tức lagrave chuacuteng ta đatilde đi đến chỗ Đại Đồng

Trang Tử noacutei ldquoNgười vagrave Tạo hoacutea hợp lagravem một rồi thigrave đi đacircu lại khocircng phải lagrave migravenhrdquo

CHƠN NGAtilde

Nhơn hồn chuyển sanh từ kiếp nagravey sang kiếp khaacutec Vigrave vocirc minh vọng chấp caacutei thacircn tứ

đại lagravem bản ngatilde cho necircn iacutech kỷ magrave sanh dục vọng rồi tạo nhơn magrave phải trả quả

Nếu con người biết tu dugraveng qui giới magrave lọc cho Nhơn hồn trong sạch dugraveng thiền

định magrave lagravem cho noacute yecircn tịnh vagrave saacuteng suốt như nước biển yecircn lặng khocircng soacuteng dợn thigrave

Nhơn hồn sẽ đắc giaacutec magrave chứng quả Địa Tiecircn hoặc cao hơn một bực lagrave Nhơn Tiecircn

Nhơn Tiecircn vagrave Địa Tiecircn lagrave bực saacuteng suốt dứt sạch vocirc minh biết được quaacute khứ vị lai

phacircn biệt được vọng với chơn necircn khocircng cograven duyecircn theo ngoại cảnh Tuy nhiecircn phần

thocirc tưởng đatilde dứt nhưng phần tế tưởng chưa đoạn tuyệt Vigrave vậy magrave sau khi hưởng tận

Tiecircn vị trong một thời gian mấy ngagraven mấy muocircn năm ở cotildei Tiecircn rồi cograven phải chuyển

kiếp đặng tấn hoacutea thecircm lecircn vagrave diệt trừ cho tuyệt tế tưởng

Người coacute Tiecircn căn giaacuteng thế lagrave bực đại thocircng minh học iacutet hiểu nhiều coacute khi trực

giaacutec magrave hiểu biết Người bao giờ cũng hagravenh động phi phagravem cao thượng độ thế cứu đời

bằng caacutech digraveu dẫn chuacuteng sanh trecircn đường đạo đức Vừa cứu độ vừa tu luyện cho triacute tuệ

của migravenh phaacutet triển hoagraven toagraven magrave chứng quả Bồ Đề Phật giaacuteo gọi lagrave Bồ Taacutet Đạo giaacuteo

gọi lagrave Thiecircn Tiecircn hưởng quả tại cotildei Bồ Đề hay cotildei Thiecircn Tiecircn

Bồ Taacutet hay Thiecircn Tiecircn đều lagrave bực toagraven tự giaacutec biết rotilde quaacute khứ vị lai hiểu thấu cơ

mầu nhiệm của Trời Đất khocircng cograven gigrave học hỏi nữa Song tự giaacutec chỉ lagrave giaacutec ngộ cho

migravenh thocirci necircn cograven tự kỷ magrave chấp trước vẫn cograven Muốn cầu chaacutenh giaacutec Bồ Taacutet phải giaacuteng

thế một lần nữa để lập Đạo cứu Đời

Đoacute lagrave giaacutec tha nghĩa lagrave đem caacutei giaacutec ngộ của migravenh magrave giaacutec ngộ chuacuteng sanh sự giaacutec

ngộ của migravenh đatilde hoagraven toagraven sự giaacutec ngộ chuacuteng sanh đatilde viecircn matilden tức lagrave tự giaacutec vagrave giaacutec

43

tha đầy đủ necircn được chứng quả chaacutenh giaacutec Phật giaacuteo gọi thagravenh Phật Đạo giaacuteo gọi lagrave Đại

Giaacutec Kim Tiecircn

Chứng quả Phật thigrave được hoagraven toagraven giải thoaacutet hết phiền natildeo chướng ngại hết nghiệp

baacuteo luacircn hồi hết trigrave trục theo giả tưởng magrave trở lại bổn thể Chơn tacircm tức lagrave Chơn ngatilde magrave

vagraveo cotildei Niết Bagraven

ĐẠO ĐỨC

Theo Đức Latildeo Tử caacutei nguyecircn lyacute tự nhiecircn lagrave Đạo được vagraveo trong lograveng người gọi lagrave

Đức

Theo nghĩa thocircng thường Đạo Đức lagrave lyacute phaacutep người ta noi theo để cư xử với đời thế

nagraveo cho trecircn hợp với lẽ Trời dưới hợp cugraveng luacircn lyacute

Người coacute đạo đức bao giờ cugraveng biết thận trọng

Đối nội khocircng lagravem việc gigrave tổn thương đến nhơn caacutech migravenh dugrave lagrave việc acircm thầm

khocircng ai biết

Đối ngoại cũng khocircng bao giờ lagravem việc phi nghĩa vagrave tổn nhơn hại vật mặc dugrave việc

ấy coacute lợi cho migravenh

Người khocircng đạo đức traacutei lại khocircng cần quấy phải phagravem việc gigrave coacute lợi cho migravenh thigrave

cứ mạnh dạn magrave lagravem mặc dugrave việc ấy coacute hại cho ai Vigrave vậy magrave họ cứ tiacutenh đủ trăm mưu

ngagraven kế để thỏa matilden bản năng đecirc tiện của họ

Người khocircng đạo đức khocircng coacute tiacuten ngưỡng vagrave khocircng coacute tư tưởng thanh cao họ chỉ

sống với sự locirci cuốn của thị hiếu vagrave dục vọng khocircng cần biết nghĩa vụ đối với nhơn quần

xatilde hội lagrave gigrave

Người khocircng đạo đức chẳng thể nagraveo bền chịu với cảnh nghegraveo tuacuteng họ daacutem lagravem liều

miễn sao cho coacute tiền xacircy dựng no ấm cho họ cho necircn trong xatilde hội magrave đa số người khocircng

đạo đức thường xảy ra những thảm kịch giết người đoạt của hay lừa đảo của nhau khocircng

lagrave việc lạ

Traacutei lại người coacute đạo đức thigrave vui chịu với số phận gặp cảnh nagraveo cũng yecircn ổn thảnh

thơi thigrave đacircu đến nỗi bị ngoại vật locirci cuốn vagraveo vograveng tội lỗi

Nhưng đạo đức cần phải đi đocirci với tagravei năng Một người coacute đạo đức magrave thiếu tagravei năng

thigrave chưa coacute đủ tư caacutech hoagraven toagraven để giuacutep Đời giuacutep Đạo

Một người coacute tagravei năng magrave thiếu đạo đức chỉ sống iacutech kỷ vagrave lagravem hại cho nhơn quần xatilde

hội thocirci

Một người khả dĩ được hoagraven toagraven lagrave khi nagraveo kiecircm cả tagravei đức Coacute đức để lagravem trograven

nghĩa vụ coacute tagravei để lagravem trograven nhiệm vụ

Cograven như chịu keacutem một phần thagrave keacutem tagravei hơn lagrave keacutem đức Cacircu ldquoĐức thắng tagravei chi

quacircn tử Tagravei thắng đức chi tiểu nhơnrdquo thật chiacute lyacute

Đạo đức lagrave nền tảng tinh thần của xatilde hội Thiếu đạo đức xatilde hội sẽ lacircm vagraveo cảnh

cuồng loạn


44

ldquoNhững sự phagravem tục đều lagrave mưu kế của Tagrave Mị Yecircu Quaacutei cốt để ngăn trở bước đường

Thaacutenh ETHạo của caacutec con Những mưu quỉ quyệt ấy do lịnh Thầy dugraveng để thử caacutec con

Thầy đatilde noacutei Thầy đatilde thả một lũ hổ lang ở lộn cugraveng caacutec con noacute hằng thừa dịp magrave cắn xeacute

caacutec con song trước Thầy đatilde cho caacutec con mặc một bộ thiết giaacutep chuacuteng noacute chẳng hề thấy

đặng lagrave đạo đức của caacutec con Thầy lại khuyecircn caacutec con gigraven giữ bộ thiết giaacutep cho đến ngagravey

hội hiệp cugraveng Thầy Ấy vậy ETHạo lagrave vật rất hữu iacutech như giaacutep hữu iacutech cho thacircn caacutec con

nếu caacutec con bỏ giaacutep thigrave thacircn caacutec con ra trần lổ cograven bỏ ETHạo thigrave caacutec con ở dưới pheacutep Tagrave

Thầnrdquo

Nhờ đạo đức chuacuteng ta chế phục thất tigravenh lục dục chế phục được tigravenh dục tức khỏi

lo vướng phải lưới rập tagrave mị bủa giăng tức lagrave traacutenh khỏi những điều caacutem dỗ

Đạo đức lagrave nguồn cội của sự saacuteng Nhờ coacute đạo đức thần triacute được quang minh thocircng

tuệ Thần triacute được minh huệ thigrave biết phaacuten đoaacuten giả chơn vagrave thấu đaacuteo một phần nagraveo lẽ

huyền vi của Tạo hoacutea

Lograveng đạo đức vốn lagravem nograveng cốt cho Thần Thaacutenh vigrave một tư tưởng hay hagravenh vi đạo

đức luocircn luocircn vẫn được Thần Thaacutenh chứng giaacutem vagrave hộ trigrave cho Lograveng vocirc đạo đức tức coacute

neacutet vạy tagrave magrave tacircm taacutenh vạy tagrave lagrave chỗ cho tagrave thần xacircm nhập để giục quấy thecircm lecircn

Đạo đức lại lagrave chiếc thang tấn hoacutea đưa lần chuacuteng ta lecircn tột phẩm vị Thiecircng Liecircng

Bước đặng một nấc tức đặng một phẩm cao Bước đến một nấc thang tức lagrave đến cotildei hoagraven

toagraven chiacute thiện tức đến cotildei Thượng Đế vậy

MỤC ĐIacuteCH ĐỜI NGƯỜI

Nếu con người sanh trecircn thế nagravey chỉ để hưởng những khoaacutei lạc về vật chất để bận

rộn cho kiếp sống cograven rồi giagraveu cũng như nghegraveo sang cũng như hegraven đều mai một dưới

vuocircng huỳnh thổ như thế thigrave kiếp người coacute chi magrave đaacuteng kể

Khocircng Kiếp sống con người đacircu phải giới hạn từ luacutec sơ sanh đến khi nhắm mắt magrave

thocirci đacircu Đoacute chỉ lagrave một giai đoạn của kiếp sống hoagraven toagraven Kiếp sống hoagraven toagraven của con

người lagrave nguồn hằng sống lagrave kiếp sống muocircn đời vĩnh viễn trải qua nhiều giai đoạn magrave

tocircn giaacuteo gọi lagrave kiếp taacutei sanh hay luacircn hồi chuyển kiếp

Thaacutec sanh xuống cotildei trần ta được Thượng Đế ban cho nhiều tiềm lực quyacute hoacutea nhiều

hoagravei batildeo vocirc biecircn Bổn phận ta lagrave lo phaacutet triển những tiềm lực vagrave thỏa matilden những hoagravei batildeo

ấy Từng kiếp taacutei sanh tức từng giai đoạn của kiếp sống vocirc biecircn ta học hỏi nghiecircn cứu

ruacutet kinh nghiệm ta đagraveo luyện tacircm hồn trong đau khổ trong thử thaacutech cho noacute tỏ ngộ thecircm

lecircn ta tự tạo những đức taacutenh cao siecircu nhờ đoacute ta lần đến cotildei chiacute thiện chiacute mỹ

Thượng Đế ban cho ta đủ phương tiện phụng sự Ngagravei trong cuộc đại hoacutea Thế lagrave ta

hacircn hạnh được dự phần sử dụng luật Tấn Hoacutea khocircng ngừng Ta vạch cho nhơn loại một

vograveng chacircn trời trong saacuteng ta an ủi những tacircm hồn đau khổ ta cảnh giaacutec những tacircm hồn

tội lỗi để đưa lần những tacircm hồn ấy lecircn chỗ thanh cao lagrave nơi choacutei lọi aacutenh huy hoagraveng của

sự Thật sự Lagravenh vagrave sự Đẹp (Chacircn Thiện Mỹ) lagrave một cocircng trigravenh vĩ đại lagrave một sự cải tạo

tinh thần

45

Trong việc phụng sự nhơn sinh tức phụng sự Thượng Đế ấy ta tự thấy nhiều thỏa

thiacutech hơn lagrave sống một cuộc đời iacutech kỷ khocirc khan vocirc vị cograven gigrave quyacute hoacutea bằng gieo rắc

trong tacircm hồn người những hạt giống từ thiện cocircng bigravenh baacutec aacutei để rồi gặt haacutei những hoa

thơm traacutei đẹp giuacutep cho nhu cầu của một đời sống tinh thần đạo đức

Ta hatildey ngước lecircn nhigraven bao quaacutet caacutei viễn ảnh tốt đẹp của tương lai ta để giữ vững đức

tin để đủ can đảm cugraveng nghị lực chống lại những mưa gioacute batildeo bugraveng bất trắc của cỏi đời

vật chất Ta hatildey thận trọng từng bước một để đi lần đến những đỉnh cao voacutet magrave đời gọi lagrave

Đạo Đức Nghĩa Vụ vagrave Hi Sinh

Ta chẳng necircn hẫng hờ dừng bước ngắm xem những hoa đồng cỏ nội khocircng một

hương vị gigrave đaacuteng kể

Ta necircn biết rằng từ caacutei gigrave đẹp đẽ vagrave quyến rủ cho đến những tinh cầu vĩ đại trong

Cagraven khocircn Vũ trụ sẽ đều tiecircu tan nhường chỗ cho caacutei gigrave khaacutec mới vagrave quiacute hơn Duy coacute linh

hồn ta lagrave hằng sống Noacute tiến vagrave tiến matildei qua cả thời gian vagrave khocircng gian như một khaacutech

lữ hagravenh trecircn con đường muocircn dặm để rồi sẽ đến điacutech cuối cugraveng lagrave hoagraven toagraven giải thoaacutet

Mục điacutech đời người lagrave thế

GIỚI

Giới lagrave những điều răn cấm phải giữ những điều luật phải tuacircn để tu dưỡng cho

truacuteng điacutech Cho necircn trong Đạo coacute ngũ giới cho thiện nam tiacuten nữ giữ phận tu hagravenh

Ngũ giới lagrave cấm saacutet sanh (khocircng giết hại) cấm du dạo (khocircng trộm cắp) cấm tagrave dacircm

(khocircng dacircm dục bậy bạ) cấm vọng ngữ (khocircng noacutei dối noacutei bịa) cấm tửu nhục (khocircng

rượu thịt)

Bực tu hagravenh magrave giữ trọn giới cấm thigrave lograveng được trong sạch vagrave trống khocircng chẳng

cograven vọng tưởng đến việc phagravem trần khoaacutei lạc Lograveng được sạch trống khocircng thigrave yacute tưởng

mới hết tham sacircn yacute tưởng hết tham sacircn thigrave hết phaacutet khởi nơi tacircm những vọng niệm saacutet

sanh đạo tặc tagrave dacircm nơi cửa miệng khocircng cograven thốt ra những lời giả dối gạt gẫm hoặc

vu khống người khaacutec

Toacutem lại giữ được giới cấm lagrave traacutenh được ldquotam nghiệprdquo lagrave yacute nghiệp thacircn nghiệp vagrave

khẩu nghiệprdquo tức lagrave dứt bỏ được ba mối chướng ngại lagravem cho con người phải chịu luacircn

trầm trong biển khổ socircng mecirc

Từ xưa đến nay lịch sử thường ghi cheacutep biết bao tội aacutec của loagravei người magrave nguyecircn

nhacircn chung lagrave bởi khocircng biết giữ được những điều răn cấm ấy magrave ra vậy

Phagravem tacircm taacutenh con người vốn của Trời phuacute cho nhưng tigravenh dục lại do chỗ cảm xuacutec

ngoại vật magrave phaacutet sanh Tigravenh dục lagrave mối dacircy oan nghiệt troacutei con người trong vograveng Nhơn

dục magrave xa Thiecircn lyacute Vậy muốn trở lại con đường Thiecircn lyacute trước phải kheacutep chặt lục căn

khocircng cho lục trần dấy động Phải giữ cho được mắt chay tai chay mũi chay lưỡi chay

thacircn chay yacute chay tức lagrave ldquoLục trairdquo đoacute

Lục căn chay tịnh rồi thigrave lục trần hết chỗ dựa tự nhiecircn tiecircu diệt Đoacute lagrave pheacutep ldquochaacutenh

bổn thanh nguyecircnrdquo nghĩa lagrave sửa gốc cho thẳng thigrave ngọn tất thẳng lagravem nguồn trong thigrave

nước tất trong

46

Song lẽ đoacute chỉ lagrave dẹp giặc becircn ngoagravei cograven Tacircm thigrave giặc becircn trong cần phải chay mới

được

Tacircm chay coacute nghĩa lagrave tacircm phải phủi sạch trần duyecircn Tacircm magrave tham muốn lợi danh

tức bị lợi danh ragraveng buộc Sự ham muốn vốn thiecircn higravenh vạn trạng nhưng toacutem lại lagrave ở

lograveng tham sống lograveng tham sống thuacutec đẩy con người quyến luyến hồng trần quay cuồng

trong vograveng sa mecirc vật chất tự tạo khổ cho migravenh magrave khocircng tự biết

Nếu biết thacircu caacutei vọng tacircm lại đừng cho noacute phoacuteng tuacuteng ra thiecircn higravenh vạn trạng thigrave coacute

gigrave lagrave khổ nữa đacircu

Caacutei tacircm magrave khocircng ham muốn khocircng tưởng khocircng lo thigrave ngoại vật hết thacircm nhập

magrave nội niệm cũng khocircng sanh được

Tacircm coacute magrave như khocircng ấy lagrave sắc tức thị khocircng magrave tacircm trần chết thigrave tacircm đạo phaacutet

sanh ấy lagrave khocircng tức thị sắc

Việc tu hagravenh cốt yếu lagrave trau caacutei tacircm cho trong sạch hầu ngagravey sau được tiecircu diecircu tự tại

nơi Niết Bagraven Cực Lạc Nay ta cograven chen lấn trong trần tục magrave giữ được Tacircm chay tức lagrave

gặp Niết Bagraven tại thế vậy

ĐỊNH

Định Giặc becircn ngoagravei đatilde dẹp giặc becircn trong hết dậy đoacute lagrave đến thời kỳ ldquoxacircy dựngrdquo

tức Thiền định

Thiền định đại khaacutei lagrave ngồi yecircn lặng chuacute tacircm vagraveo một chỗ magrave suy ngẫm đạo lyacute

nhiệm magraveu

Thiền định coacute nhiều caacutech nhiều bực khởi đầu lagrave tập trung tư tưởng nghĩa lagrave luocircn

luocircn chuacute tacircm tư tưởng vagraveo một vật khocircng giacircy phuacutet nagraveo xao latildeng Caacutech tập ấy rất khoacute

khăn vigrave triacute người thường bocircng locircng bất định đương tưởng việc nầy chưa xong lại bắt

tưởng qua việc khaacutec

Vigrave yacute vagrave tacircm khoacute cacircu thuacutec như ngựa vagrave vượn chạy nhảy phoacuteng tuacuteng vagrave leo tregraveo lăng

xăng necircn nhagrave Phật gọi lagrave ldquoyacute matilde tacircm viecircnrdquo

Tập trung tư tưởng khocircng khaacutec nagraveo cầm cương ngựa chứng cagraveng kềm thuacutec noacute cagraveng

hung hăng nhảy đaacute Nhưng nếu bền cocircng tập luyện đuacuteng giờ đuacuteng khắc lacircu ngagravey chầy

thaacuteng viecircn matilden cocircng phu thigrave thần triacute migravenh được yecircn tịnh vững vagraveng hết lau chau phoacuteng

tuacuteng

Luacutec bấy giờ mới necircn bắt đầu nhập định Trước nhứt phải tập theo phương phaacutep hữu

higravenh nghĩa lagrave lựa một vật hữu higravenh lagravem đối tượng rồi suy cứu cho cugraveng tận đặng biết rotilde

vật ấy higravenh tượng thế nagraveo lagravem bằng chất gigrave cocircng dụng ra sao vv

Lần lần bắt qua tưởng gẫm một vật vocirc higravenh hoặc một vấn đề triết lyacute cao thacircm siecircu

việt

Về triết lyacute người ta necircn tưởng gẫm những vấn đề về baacutec aacutei từ bi sự chơn khoaacutei lạc ở

đời caacutei nguồn cội vagrave chỗ trược thanh của muocircn vật

47

Được cocircng phu đầy đủ về pheacutep thiền định vocirc higravenh rồi người ta mới tập qua pheacutep ldquovocirc

vi đại địnhrdquo

Đại định thời khocircng tưởng điều chi nữa hết magrave cứ để thần triacute yecircn lặng hư khocircng

khocircng cograven chấp trước magrave hễ hết chấp trước cảnh vui tức lagrave hết sanh mừng cũng như hết

chấp trước cảnh khổ thigrave hết sanh buồn bực vv

HUỆ

Huệ Giữ được ldquotịnh tựrdquo như vậy rồi ldquođịnh lựcrdquo mới phaacutet triển sanh Huệ

Huệ lagrave gigrave Lagrave caacutei triacute huệ caacutei tinh mẫn khocircn ngoan nhờ đoacute magrave diệt được ldquovocirc minhrdquo

thấy rotilde caacutei chơn tướng caacutei hiện tượng quaacute khứ hiện tại vagrave vị lai của muocircn vật Caacutei Huệ

nhagrave Phật gọi lagrave ldquobaacutet nhatilderdquo Nhờ caacutei Huệ người tu mới đưa migravenh qua becircn kia bờ Đạo (giaacutec

ngạn) necircn cũng gọi lagrave ldquoBaacutet nhatilde ba la mật đardquo (prajnaparamita)

Triacute Huệ vốn khaacutec Triacute Thức Phagravem việc chi coacute học hỏi mới biết lagrave nhờ Triacute Thức necircn

gọi lagrave Thế Triacute khocircng học magrave biết tự nhiecircn lagrave nhờ Triacute Huệ necircn gọi lagrave Xuất Thế Triacute

Chuacuteng ta từng thấy trong giới tu hagravenh coacute người tuy học lực tầm thường hoặc dốt naacutet

nhưng đạo lyacute cao thacircm luận thuyết siecircu thường khiến người coacute triacute thức phải đem lograveng

thaacuten phục đoacute lagrave nhờ phaacutet Huệ vậy

NGHĨA VỤ

Nghĩa vụ lagrave bổn phận phải lagravem theo những nghĩa lyacute ở đời Bất cứ người nagraveo cũng

phải coacute nghĩa vụ Mặc dugrave đối với việc thiện hay việc aacutec ta tự do muốn lagravem hay khocircng

lagravem tugravey yacute nhưng nghĩa vụ buộc ta phải lagravem việc nọ traacutenh việc kia

Viacute dụ đi đường ta thấy một đứa beacute vấp ngatilde khocircng ngồi dậy được ta coacute thể lagravem lơ bỏ

đi vigrave coacute ai buộc ta đỡ noacute dậy đacircu nhưng ta khocircng nỡ bỏ đi rồi ta lại đỡ noacute dậy vagrave xem

noacute coacute bị thương hay khocircng hầu tigravem phương cứu cấp Hagravenh động ấy chiacutenh do nghĩa vụ

thuacutec đẩy ta lagravem

Một viacute dụ khaacutec Hai người đi dọc bờ socircng thấy một kẻ teacute xuống đoacute Hai người ấy

trong luacutec bất cập họ khocircng cần suy nghĩ vagrave cũng khocircng ai bảo ai đồng nhảy xuống socircng

vớt người lacircm nạn lecircn Đoacute lagrave họ biết trọng tinh thần nghĩa vụ Hơn nữa caacutei tinh thần

nghĩa vụ ấy tiến đến chỗ hi sinh taacutenh mạng migravenh để cứu taacutenh mạng của kẻ khaacutec

Nếu mọi người biết lagravem trograven nghĩa vụ mặc dầu khocircng ai buộc ai lagravem thigrave ngoagravei xatilde

hội sẽ khocircng thấy cảnh traacutei tai gai mắt vagrave bất cocircng caacutec ngagravenh hoạt động xatilde hội sẽ khocircng

một giacircy phuacutet nagraveo ngưng trệ vagrave đời sống con người cũng sẽ được dễ dagraveng

Trong Đạo magrave biết trọng tinh thần nghĩa vụ thigrave mọi cocircng việc của Đạo sẽ được điều

hogravea vagrave tiến mạnh trecircn đường phục vụ chuacuteng sanh Chuacuteng ta sẽ khocircng cograven đau lograveng xem

48

thấy những cảnh thờ ơ lười biếng những tacircm hồn uể oải những việc lagravem cho lấy coacute nữa

Chừng đoacute thigrave đối nội chuacuteng ta sẽ khocircng cograven điều chi thắc mắc vigrave guồng maacutey hagravenh Đạo sẽ

hoạt động điều hogravea cugraveng một nhịp Đối ngoại chuacuteng ta sẽ thacircm nhập cảm tigravenh của cocircng

chuacuteng

Đagravenh rằng đối với tất cả người trong Đạo nghĩa vụ coacute chỗ khaacutec nhau noacute phải tugravey

theo khả năng của mọi người Nhưng nghĩa vụ nagraveo cũng cao cả magrave người lagravem trograven nghĩa

vụ bao giờ cũng thấy tacircm hồn khoan khoaacutei vagrave lương tacircm an tịnh Đoacute lagrave một phần thưởng

vocirc higravenh magrave tất cả những phần thưởng hữu higravenh trecircn thế gian nầy khocircng bao giờ saacutenh

bằng nhứt lagrave khi chuacuteng ta lagravem trograven nghĩa vụ giữa cơn soacuteng gioacute batildeo bugraveng xuyecircn qua mọi

thử thaacutech gay go vagrave giữa cảnh thăng trầm của Đạo

Vốn coacute nhiều thứ nghĩa vụ Nghĩa vụ đối với chiacutenh migravenh nghĩa vụ nầy buộc chuacuteng ta

phải biết tự trọng biết kiềm chế lấy migravenh để thực thi những caacutei gigrave chaacutenh đaacuteng caacutei gigrave tốt

đẹp caacutei gigrave hữu iacutech

Nghĩa vụ đối với chức vụ buộc chuacuteng ta phải lagravem trograven caacutei trọng traacutech caacutei Thiecircn

mạng magrave Ơn Trecircn giao phoacute cho chuacuteng ta Nghĩa vụ đối với xatilde hội buộc chuacuteng ta phải

thương người mến vật vagrave tận tacircm phục vụ xứ sở vagrave nhơn sanh

Cograven nghĩa vụ đối với Thượng Đế thigrave vocirc bờ vocirc bến Chuacuteng ta phải phục vụ Ngagravei với

một tinh thần cao cả đưa chuacuteng ta đến chỗ xả thacircn Vigrave Thiecircn luật vạn vật trecircn thế gian

nagravey phải xả thacircn để giuacutep đời magrave tấn hoacutea Khoaacuteng vật xả thacircn cho thảo mộc tấn hoacutea thảo

mộc xả thacircn để giuacutep thuacute cầm tấn hoacutea rồi thuacute cầm cũng phải xả thacircn để giuacutep cho loagravei

người magrave tấn hoacutea thecircm lecircn đến loagravei người cũng phải xả thacircn giuacutep đời để tấn hoacutea lecircn ngocirci

vị Tiecircn Phật

Toacutem lại tinh thần nghĩa vụ lagrave một định luật Thiecircng Liecircng ngấm ngầm thuacutec đẩy con

người vagraveo những cocircng taacutec lợi tha vagrave hi sinh cho một lyacute tưởng cao cả để goacutep phần xacircy

dựng đời sống tinh thần lẫn vật chất của con người ngoagravei Đời cũng như trong Đạo

KIẾP LUAcircN HỒI

Điểm Linh Quang (Hồn) thaacutec sanh xuống cotildei phagravem mục điacutech để học hỏi kinh nghiệm

vagrave tấn hoacutea Chuyển sanh xuống cotildei sắc giới tất phải mượn xaacutec thacircn magrave hagravenh động Cagraveng

hagravenh động cagraveng tạo nhơn Tạo nhơn linh hồn taacutei sanh phải trả quả

Theo Thaacutenh giaacuteo kiếp luacircn hồi lagrave sự tiến chuyển của điểm Linh Quang bắt đầu từ

vật chất nagravey chuyển qua vật chất khaacutec luacircn chuyển trong muocircn ngagraven kiếp như vậy Rồi

bỏ vật chất tiến hoacutea lecircn thảo mộc đoạn bắt đầu từ thảo mộc magrave chuyển lecircn bực thuacute cầm

thoaacutet kiếp thuacute cầm mới đến kiếp nhơn loại Ấy vậy vật chất thảo mộc thuacute cầm nhơn

loại lagrave loagravei hữu sanh necircn gọi chung lagrave chuacuteng sanh Nhơn loại lagrave bậc cao nhất trong loagravei

chuacuteng sanh necircn gọi lagrave Thượng Sanh Đến kiếp người rồi linh hồn cograven phải luacircn chuyển

ngagraven ngagraven muocircn muocircn lần nữa mới đến tột bực nhơn phẩm (Thượng Phẩm)

Nhơn phẩm trecircn mỗi địa cầu chia ra thagravenh nhiều hạng Theo Thaacutenh giaacuteo địa cầu

chuacuteng ta ở lagrave địa cầu 68 Thượng đẳng nhơn sanh nơi địa cầu nagravey kể luocircn về tinh thần

49

vật chất vốn khocircng bằng bực choacutet nhơn phẩm ở địa cầu 67 Đệ nhứt nhơn phẩm ở địa

cầu 67 lại cũng chưa bằng bực choacutet của địa cầu 66 vv

Caacutei giaacute trị của mỗi địa cầu cagraveng tăng thecircm hoagravei cho tới đệ nhứt cầu vagrave Tam Thiecircn thế

giới Đoacute lagrave phần thế giới hữu higravenh Thoaacutet khỏi thế giới hữu higravenh linh hồn bỏ xaacutec phagravem

tiến hoacutea lecircn cotildei vocirc higravenh Một caacutech siecircu việt hơn cao thượng hơn rồi cograven phải chuyển

kiếp tu hagravenh nữa cho đến khi đặng trọn lagravenh (toagraven giaacutec) mới coacute thể lecircn đến Bạch Ngọc

Kinh lagrave nơi Đạo Phật gọi lagrave Niết Bagraven vậy

Xem thế đủ biết nhơn phẩm chia ra thagravenh nhiều đẳng cấp lagrave dường nagraveo Linh hồn

phải trải qua biết mấy ngagraven muocircn kiếp mới đặng trọn lagravenh magrave về căn bổn

Nếu kẻ khocircng tu hagravenh lagravem đủ phận người cocircng bigravenh chaacutenh trực khi hồn xuất khỏi

xaacutec rồi thigrave cứ theo đẳng cấp gần trecircn magrave chuyển kiếp lại nữa thigrave linh hồn biết đời nagraveo


Vigrave lograveng đại từ đại bi khocircng nỡ để sanh linh chịu matildei caacutei nạn luacircn hồi necircn Đức Chiacute

Tocircn mới lập ldquoTam Kỳ Phổ Độrdquo cứu caacutenh lagrave mở cho nhơn loại một con đường giải thoaacutet

lại ban acircn huệ rất lớn lao đặc biệt cho cả Cagraven khocircn Thế giới ai ngộ được một đời tu cũng

trở về cựu vị Xem đoacute đủ biết Đạo quyacute trọng lagrave dường bao vagrave khai Đạo kỳ ba nagravey lớn lao

cao thượng lagrave thế nagraveo

Một lần Đạo Trời khai lagrave mỗi lần đại acircn xaacute cho cả chơn linh chigravem đắm giữa socircng mecirc

biển khổ Muocircn năm ngagraven kiếp mới gặp một lần Cơ hội nagravey magrave khocircng tu sau ăn năn rất

muộn


Biển khổ chơi vơi lằn soacuteng đập

Mau chơn kẻo trễ bước con đograve

LUẬT NHƠN QUẢ

Tạo hoacutea vốn chiacute cocircng khocircng vigrave thương magrave thưởng khocircng vigrave gheacutet magrave phạt Ngagravei chỉ

lập ra luật ldquoNhơn Quảrdquo cũng gọi lagrave luật ldquoBaacuteo Ứngrdquo lagrave caacutei quy tắc định rằng hễ nguyecircn

nhacircn như thế nagraveo thigrave nhứt định coacute kết quả như thế ấy khocircng một mảy sai chạy Vậy ai

tạo nhơn lagravenh sẽ hưởng quả lagravenh ai tạo nhơn dữ ắt rước quả dữ

Caacutei quả vốn lagrave kết quả caacutei nhơn của chuacuteng ta tạo ra trong kiếp trước hoặc kiếp nagravey

Rồi caacutei quả ấy lại lagravem nhơn cho caacutei quả khaacutec sẽ baacuteo ứng về sau Nhơn vagrave quả tiếp tục baacuteo

ứng như ảnh tugravey higravenh magrave buộc troacutei con người trong vograveng nghiệp baacuteo

Coacute hai thứ nghiệp baacuteo Biệt nghiệp vagrave Cộng nghiệp

I- Biệt nghiệp Lagrave quả baacuteo riecircng từng người ai tạo nhơn lagrave nấy thọ quả

II- Cộng nghiệp Lagrave quả baacuteo chung cho nhiều người Như nhiều kẻ đồng phạm một

việc aacutec khi đền tội phải chịu hậu quả một lượt với nhau

Lại coacute nhiều kẻ tuy tạo nhơn khaacutec nhau song tội đồng nhứt thể necircn đến khi trả quả

cũng chung chịu với nhau một lượt

50

Lại coacute khi một người lagravem aacutec magrave nhiều người đều hưởng lợi thigrave cũng chịu chung một

cộng nghiệp

Tất cả nạn nhơn của một tai họa lớn như động đất batildeo lụt chigravem tagraveu hỏa hoạn bệnh

khiacute chiến tranh vv đều lagrave những người chịu một quả baacuteo chung vigrave họ đatilde đồng tạo một

aacutec nghiệp

Mặc dầu xa lạ nhau mặc dầu kẻ nam người bắc Thiecircn cơ xui khiến thế nagraveo cho họ

hiệp nhau một chỗ đặng đền tội chung một lượt

THỜI GIAN BAacuteO ỨNG

Bất cacircu một nguyecircn nhacircn nagraveo cũng coacute caacutei taacutenh caacutech tự nhiecircn lagrave đem lại caacutei kết quả

cấp kỳ Nhưng thường lại coacute một nguyecircn nhacircn khaacutec xen vagraveo phản ứng lagravem cho caacutei kết

quả ấy phải hoatilden lại một thời gian

Tỷ như chuacuteng ta để ngoacuten tay vagraveo lửa (nguyecircn nhơn) chuacuteng ta ắt bị phỏng liền (kết

quả cấp kỳ) Nhưng nếu chuacuteng ta degrave dặt bao bọc ngoacuten tay bằng một chất thuốc gigrave coacute caacutei

cocircng hiệu che chở thigrave lagrave chưa bị phỏng liền Lửa cần phải đốt hết chất thuốc ấy rồi mới

bắt qua ngoacuten tay

Lớp thuốc ấy vốn lagrave (nguyecircn nhơn phản ứng)

Như ở caacutec nước thuộc miền ocircn đới như nước Việt Nam phagravem giống luacutea hễ gieo

xuống (nguyecircn nhơn) lagrave nứt mộng lecircn mau (kết quả)

Nhưng ở caacutec xứ lạnh luacutea lại chậm lecircn lagrave tại tuyết giaacute cản ngăn Tuyết giaacute vốn lagrave

nguyecircn nhacircn phản ứng

Một đứa beacute chơi nghịch (nguyecircn nhơn) Cha noacute bắt noacute nằm xuống magrave răn phạt (kết

quả) Trong luacutec người đưa roi lecircn sắp đaacutenh bỗng coacute một người bạn đến thăm Người cha

phải hoatilden sự răn dạy lại đặng tiếp khaacutech

Sự khaacutech đến vốn lagrave nguyecircn nhơn phản ứng

Cũng vigrave luật ldquophản ứngrdquo magrave caacutei quả của một thiện nhơn hay một aacutec nhơn coacute khi

khocircng baacuteo ứng ngay trong kiếp tạo nhơn Chuacuteng ta vẫn thấy coacute nhiều kẻ bạo tagraven aacutec đức

magrave lại giagraveu sang sung sướng nghinh ngang hống haacutech với đời lagrave bởi họ đương hưởng caacutei

quả của thiện nhơn họ đatilde tạo trong kiếp trước Nhưng một khi đatilde tận hưởng quả lagravenh thigrave

ngay trong kiếp đương sanh hoặc trong kiếp taacutei sanh họ sẽ chịu khổ của caacutei aacutec nhơn magrave

họ đương tạo

Đối với thời gian sự ứng quả coacute ba caacutech

1- Nghiệp baacuteo ứng ngay trong đời tạo nhơn gọi lagrave Đương Kiếp Nhơn Quả hay Thuận

Hiện Nghiệp

2- Nghiệp baacuteo ứng theo caacutei nhơn tạo trong kiếp trước gọi lagrave Tiền Kiếp Nhơn Quả

hay Thuận Sanh Nghiệp

3- Nghiệp baacuteo ứng ở kiếp sau do caacutei nhơn hiện tại gọi lagrave Hậu Kiếp Nhơn Quả hay

Thuận Hậu Nghiệp

51

ĐỜI VAgrave ĐẠO

Đạo chuacuteng ta đatilde hiểu lagrave gigrave rồi đacircy xin định nghĩa chữ Đời

Đời lagrave cotildei thế gian hiểu rộng ra lagrave tất cả những người sống trong cotildei thế gian tức

quần chuacuteng vậy

Đạo vốn Thiecircng Liecircng vĩnh cửu

Đời thigrave hữu sanh hữu diệt

Đời vagrave Đạo tuy tương phản nhưng vẫn liecircn quan như boacuteng với higravenh Đức Chiacute Tocircn đatilde

dạy

ldquoBuổi lập Chaacutenh Đạo Thầy đến độ rỗi kẻ coacute tội lỗi Nếu đời khocircng coacute tội lỗi đacircu đến

nhọc cocircng Thầyrdquo

Vậy Đạo sở dĩ lập ra lagrave để cứu giuacutep đời Nếu khocircng coacute đời Đạo lập ra coacute iacutech gigrave

Đức Nhagraven Acircm Đạo Trưởng lại dạy rằng

ldquoĐời lấn Đạo Đời xa cội phước

Đạo digraveu Đời vận nước mới an

Đức lập quyền dacircn được chacircu toagraven

Quyền xua Đức nhơn gian thống khổrdquo

Đời sanh hoạt thigrave Đạo giuacutep đời sanh hoạt theo lẽ Bảo Sanh Nhơn Nghĩa Đại Đồng

Người tu hagravenh magrave khocircng thiết đến nhơn quần xatilde hội lagrave hoagravei batildeo một quan niệm sai lầm

cũng như người xatilde hội khocircng đồng hagravenh theo lẽ Đạo chẳng khaacutec nagraveo con thuyền khocircng

laacutei

Đạo lagrave vocirc vi Đời lagrave hữu higravenh Vocirc vi vagrave hữu higravenh phải liecircn đới nhau như hồn với xaacutec

Như cacircy đegraven Luocircn về ngọn lửa lagrave vật hữu higravenh tỷ lagrave Đời Cograven caacutei aacutenh saacuteng dọi ra lagrave

vocirc vi tỷ lagrave Đạo Người ta lagravem cacircy đegraven chớ khocircng lagravem aacutenh saacuteng (vocirc vi) magrave hễ thắp đegraven tự

nhiecircn coacute aacutenh saacuteng

Như caacutei cheacuten Lagraven gốm ngoagravei lagrave vật hữu higravenh tỷ lagrave Đời Cograven caacutei lograveng trống ở trong lagrave

vocirc vi tỷ lagrave Đạo Người ta lagravem caacutei cheacuten chứ khocircng lagravem caacutei lograveng ở giữa (vocirc vi) magrave hễ lagravem

caacutei cheacuten caacutei lograveng trống ở giữa tự nhiecircn phải coacute

Như caacutei cửa Luocircn vừa khuocircn vừa caacutenh cửa lagrave vật hữu higravenh tỷ lagrave Đời cograven caacutei

khoảng trống để vocirc ra lagrave vocirc vi tỷ lagrave Đạo Người ta lagravem caacutei cửa chớ khocircng lagravem caacutei khoảng

trống ấy (vocirc vi) magrave hễ lagravem caacutei cửa caacutei khoảng trống ấy tự nhiecircn phải coacute

Như một caacutei baacutenh xe luocircn về vagravenh trograven vagrave caacutei hoa cửi lagrave vật hữu higravenh tỷ lagrave Đời Cograven

caacutei lỗ để tra cốt vagraveo cho baacutenh xe quacircy lagrave vocirc vi tỷ lagrave Đạo Người ta lagravem caacutei baacutenh xe chớ

khocircng lagravem caacutei lỗ cốt (vocirc vi) magrave hễ lagravem caacutei baacutenh xe caacutei lỗ cốt ấy tự nhiecircn phải coacute

Cacircy đegraven caacutei cheacuten baacutenh xe caacutei cửa lagrave vật hữu vi Người ta sở dĩ chỉ tạo mấy vật ấy lagrave

để ứng dụng caacutei chỗ vocirc vi của noacute magrave thocirci

Vậy người đời phải coacute Đạo nghĩa lagrave phải theo một tocircn giaacuteo nagraveo tugravey sở thiacutech vigrave tocircn

giaacuteo (gaacutec ra ngoagravei những lẽ huyền vi mầu nhiệm) vốn lagrave kim chỉ nam cho mọi hagravenh động

của con người trong khuocircn viecircn đạo đức tinh thần

52




Đời




bạch


6 Nhơn phẩm


8 Lễ pheacutep






14 Xatilde hội



danh lam


thủ






23 Bổn phận với gia đigravenh Cha con

Anh em vợ chồng

24 Ngũ thường


SỰ LAgraveM VIỆC LAgrave MỘT ĐỊNH LUẬT

Sự lagravem việc lagrave luật thiecircn nhiecircn phải tuacircn theo đặng tự tạo đời sống tugravey khả năng vagrave

sở thiacutech của mỗi người Chẳng phacircn giagraveu nghegraveo chẳng luận nam phụ latildeo ấu ai cũng phải

lagravem việc để trở necircn người hữu dụng vừa cho migravenh vừa cho gia đigravenh migravenh vagrave cho xatilde hội

1- Hữu dụng cho migravenh

a- Con người thuở cograven ấu thơ đatilde phải lo lagravem việc rồi bằng caacutech vagraveo trường học tập

đặng mở mang triacute hoacutea vigrave bởi ldquohọc nhi tri chirdquo (học magrave biết) chớ chẳng phải ldquosinh nhi tri

chirdquo (sinh ra magrave đatilde biết)

b- Đến tuổi thagravenh nhơn một migravenh bương chải với đời phải tiếp tục lagravem việc cograven

cực nhọc hơn ở trường đặng tự sống chớ khocircng trocircng ai vugravea giuacutep cho được Như thế

mới khỏi chiều lograveng ai khỏi bị ai nặng nhẹ hagrave khắc Như hữu học thigrave lagravem việc bằng triacute

oacutec cograven iacutet học thigrave lagravem bằng tay chơn khocircng coacute nghề nagraveo hegraven hạ chỉ coacute người lười biếng

mới hegraven

c- Tuổi giagrave cũng cograven lagravem việc khocircng nặng thigrave nhẹ đặng giữ gigraven sức khoẻ hầu traacutenh

lagravem khổ nhọc cho con chaacuteu

d- Phận nữ lưu cũng cần lagravem việc như hạng nam nhi chẳng necircn cho migravenh lagrave liễu

yếu đagraveo thơ rồi ỷ lại nơi chồng con magrave ngồi khocircng luống sức Đagravenh rằng lo tề gia nội

53

trợ lagrave một bổn phận trọng yếu trong tư thất nhưng ngoagravei ra cograven bổn phận đối với đời thế

nagraveo cho ra người coacute phẩm vị

Lagravem việc coacute iacutech cho migravenh lagrave vậy

2- Hữu dụng cho gia đigravenh cho xatilde hội

a- Lagravem chủ gia đigravenh phải acircn cần trong nghề nghiệp mới coacute phương nacircng đỡ gia

đigravenh sống vui trong cảnh cơm no aacuteo ấm Chẳng những như vậy thocirci magrave nhờ coacute lagravem mới

dư tiền để xacircy trở phograveng khi hữu sự như quan hocircn tang tế hay luacutec phong votilde bất kỳ

b- Lagravem chủ gia đigravenh được giagraveu thigrave necircn thi acircn bố thiacute bồi lộ tu kiều cất học đường

tạo cấp cocirc viện vvhellip

Cograven dư giả nữa thigrave kinh doanh sự nghiệp mở mang kinh tế giuacutep cho xatilde hội thecircm giagraveu

cho quốc gia thecircm mạnh

c- Nếu nghegraveo thigrave tugravey phận magrave xử sự chớ chẳng vigrave nghegraveo magrave vị kỷ vong tha hay

khocircng giữ gigraven nhacircn vị

Tổng kết

Sự lagravem việc lagrave điều cần thiết của sự sống Đoacute lagrave một định luật bất di bất dịch khocircng

ai qua luật ấy magrave được toại kỳ chiacute yecircn kỳ thacircn cho lacircu dagravei được

Cho hay mỗi người đều coacute phẩm giaacute caacute nhacircn rất necircn quiacute trọng thigrave khocircng vigrave lẽ nhu

cầu đời sống magrave khocircng lo hoạt động thế nagraveo cho việc cacircn xứng với bản năng thuần tuacutey

của migravenh Vả lại giữa thời đại văn minh nagravey sự lagravem việc của người ta coacute ảnh hưởng

nặng nề vagraveo phẩm chất vagrave cagraveng đi sacircu xa thời ảnh hưởng cagraveng cocircng hiệu Lẽ dĩ nhiecircn để

hagravenh động cho được việc điều coacute lợi lagrave phải ngoacute tới việc phải lagravem vagrave higravenh dung trước caacutei

coacute thể lagravem nhiecircn hậu sẽ lagravem hoặc caacutei khocircng thể lagravem nhiecircn hậu sẽ chừa bỏ

Đoacute lagrave điểm để phacircn biệt người ra khỏi giống thuacute lagrave giống khocircng coacute triacute khocircn chỉ hagravenh

động theo cảm giaacutec nhứt thời tha hồ thigrave cứu caacutenh sẽ dẫn đacircu hay đoacute

Vậy thigrave cần yếu lagrave trong khi lagravem việc phải để yacute tứ vagrave lương tacircm vagraveo đấy sẽ thấy caacutei

thuacute vị của đời sống hầu theo đuổi nhiệm vụ cho đến kỳ cugraveng magrave khocircng biết chaacuten

Đatilde nhận định rằng sự lagravem việc lagrave hữu iacutech thigrave noacute khocircng riecircng cho người đời magrave lagrave

chung cho cả người đạo nữa

Nếu cho rằng đatilde phủi hết thế sự đặng vagraveo cửa từ bi cho an nhagraven triacute natildeo mới yecircn ổn

thacircn sanh rồi hằng ngagravey trầm tư mặc tưởng khocircng lagravem gigrave hết ấy lagrave lầm Vigrave bởi cuộc vay

trả nghiệp xưa chướng cũ chưa xong mong gigrave giải thoaacutet

Tuy vẫn trong cửa Đại Đạo khocircng cograven những sự tranh danh đoạt lợi những điều hơn

keacutem mạnh được yếu thua nhưng sự lagravem việc vẫn cograven lagrave bổn phận Thiecircng Liecircng của mỗi

người để lập cocircng bồi đức vagrave dọn migravenh cho ra người xứng đaacuteng để độ đời cứu thế

AacuteP DỤNG SỰ LAgraveM VIỆC TRONG ĐẠO ĐỜI (Phổ độ lập cocircng quả)

Sanh trecircn cotildei trần nagravey baacute nhơn baacute taacutenh mỗi người được tự do riecircng tạo đời sống

theo chiacute hướng hoặc sống chung lộn theo người thế gian hoặc sống tổ hợp với người tocircn

54

giaacuteo Tuy khaacutec quan niệm giới nagraveo cũng lấy sự lagravem việc lagravem căn bản để đạt thagravenh sở

nguyện của giới migravenh Đacircy noacutei về nhagrave tocircn giaacuteo thigrave chẳng phải phế hết thế sự tugraveng cửa

Đạo rồi sớm kệ chiều kinh lagrave rồi bổn phận Người Đạo cograven coacute sứ mạng Thiecircng Liecircng cao

thượng hơn magrave người đời khocircng coacute lagrave sự hi sinh để lagravem cocircng quả vagrave lo phổ độ

Cocircng quả


ldquoNgười dưới thế gian nagravey muốn giagraveu coacute phải kiếm phương thế lagravem ra tiền Ấy lagrave về

phần xaacutec thịt cograven muốn đắc Đạo phải coacute cocircng quảrdquo

Hai chữ cocircng quả coacute nghĩa thiển cận lagrave hễ ra cocircng trồng cacircy thigrave hằng bữa cố gắng

chăm nom săn soacutec cho đến ngagravey đơm bocircng kết traacutei tức lagrave ngagravey hưởng lộc thigrave cocircng trồng

mới khocircng phải uổng

Cograven suy diễn ra thigrave cocircng quả coacute nghĩa lagrave một mặt để hết tacircm taacutenh giuacutep iacutech cho nền

Đạo vagrave một mặt dụng cocircng lao lagravem phương tương cocircng chiếc tội lấy khổ hạnh lagravem cứu

caacutenh thoaacutet luacircn hồi mới mong coacute ngagravey đắc Đạo

Vả chăng những phẩm tước vagrave quyền hagravenh chỉ lagrave những higravenh thức bề ngoagravei quan hệ

về sự đặt ngocirci phacircn thứ để giữ gigraven trật tự nghi tiết giữa chốn đocircng người chớ kỳ trung

điều trọng yếu của noacute lagrave ở becircn trong của từng caacute nhacircn khuocircn luật chuẩn thằng buộc Chức

Sắc Thiecircn phong khocircng được baacuten đồ nhi phế magrave phải thất đạo tacircm Chừng ấy dầu Chức

Sắc lớn bậc cũng chưa ắt giữ cograven aacuteo matildeo

Traacutei lại Đạo hữu tu cam phận nhỏ nhen magrave đầy đủ thiện chiacute phụng sự khocircng magraveng

cực nhọc khoacute khăn quyết lograveng tự lập khocircng cầu nagravei phong thưởng nhưng rồi sự phong

thưởng tự nhiecircn vocirc triệu nhi lai necircu gương saacuteng cho người khaacutec noi theo để bước

Thiết tưởng cửa Đạo lagrave nơi để cho cả sanh linh được thư thả lagravem nhagrave chung hầu tigravem

neacutet yecircu thương hưởng nguồn hạnh phuacutec magrave được cugraveng chăng lagrave do cocircng quả nhiều hay

iacutet vagrave sự thật tacircm cugraveng khocircng của mỗi người nơi đoacute

Phổ độ

Sanh nhầm đương kiecircm thời đại thiecircn hạ đảo huyền luacircn thường suy bại con người

vigrave nhu cầu vật chất magrave khocircng diệt taacutenh bạo tagraven necircn sự yecircu thương vagrave neacutet cocircng bằng đatilde

khuất dạng theo thời gian đời sống hiện giờ chỉ lagrave đời sống khổ

Cho hay mối Đạo lagrave mối dacircy kết chặt tigravenh thương thigrave người nhập Đạo lagrave người coacute

bổn phận phổ truyền giaacuteo lyacute độ dẫn quần linh tương trợ tương thacircn traacutenh đường tội lỗi

Phổ độ chuacuteng sanh bằng caacutech nầy hay caacutech khaacutec tức lagrave phương mầu nhiệm để lập vị

Thiecircng Liecircng Vigrave vậy necircn Đức Chiacute Tocircn buộc mỗi người trong Đạo từ Chức Sắc đến Đạo

hữu lưỡng phaacutei phải độ cho được iacutet nhứt lagrave 12 người nhập mocircn (Thaacutenh ngocircn ngagravey 27

thaacuteng 8 năm 1926)

Viacute bằng chẳng ra cocircng độ rỗi thigrave ngagravey về Bạch Ngọc Kinh chỉ với hai tay khocircng bao

nhiecircu cocircng phu tu luyện ở cotildei trần sẽ lagrave cocircng datilde tragraveng

Tổng luận

Sự lagravem việc trong cửa Đạo lagrave cần thiết cho đời sống của kẻ xuất thế ly gia để phụng

sự thiecircn hạ magrave khocircng mất phần migravenh tức lagrave migravenh được ldquotiecircn tự giaacutec nhi hậu giaacutec thardquo đatilde

coacute phần cocircng quả lại thecircm cocircng phổ độ Nếu tưởng rằng một khi đatilde phế nhơn sự lo việc

tu hagravenh rồi cứ mơ tưởng luyện Đạo cho mau thagravenh Tiecircn taacutec Phật ấy lagrave lầm Vigrave bao giờ

55

cocircng quả cograven keacutem nhơn sự chưa rồi vagrave chẳng coacute một taacutec động gigrave gọi lagrave đại chiacute thigrave dễ gigrave

mong đứng ngang hagraveng với caacutec Đấng Thiecircng Liecircng cho đặng

NHIỆM VỤ MỘT CHỨC SẮC THIEcircN PHONG

ĐỐI VỚI ĐỜI ĐỐI VỚI ĐẠO

Mang Thiecircn chức vagraveo thacircn vị Chức Sắc Thiecircn Phong của Đại Đạo Tam Kỳ Phổ Độ

khocircng cograven lagrave người của migravenh hay của gia đigravenh magrave lagrave người đatilde chịu hi sinh lagravem con tế vật

dacircng cho Đức Chiacute Tocircn sử dụng để cứu nhơn độ thế

Vậy thigrave Chức Sắc Thiecircn Phong coacute sứ mạng Thiecircng Liecircng thể thiecircn hagravenh hoacutea tức coacute

bổn phận đem Đạo giải khổ cho chư quần linh trong thời mạt phaacutep nagravey

Nhiệm vụ nầy kiecircm cả hai mặt Đạo vagrave Đời Tuy Đời vagrave Đạo khocircng chung một quan

niệm một chủ nghĩa Chức Sắc lagrave kẻ ở trung gian sẽ lagravem dacircy nối liền cho đocirci becircn tương

đắc Bằng chẳng vậy thigrave hoagravei cocircng phổ độ

1- Đối với Đạo

Chức Sắc cầm quyền khocircng necircn dugraveng caacutech hagravenh phạt magrave necircn dạy dỗ khuyecircn lơn cho

Đạo hữu lỗi lầm biết hồi tacircm hướng thiện

Thiết tưởng Đạo hữu lagrave kẻ iacutet phước khocircng được thường nghe Thaacutenh giaacuteo necircn cam

phận bất thocircng chơn phaacutep thigrave Chức Sắc bề trecircn necircn tự migravenh gần gũi đagraven em đặng mở

vograveng u aacutem cho chuacuteng dễ bề tu luyện Nếu cứ ở trecircn nhigraven xuống thấy đồng Đạo thấp hegraven

rồi đem lograveng khinh bạc lagrave migravenh thất Đạo magrave khocircng hay đoacute vậy

Chẳng giống với quyền Đời dugraveng nghiecircm luật để cai trị quyền Đạo chỉ lấy cocircng aacutei để

dỗ dagravenh Vị Chức Sắc cần giữ gigraven đức hạnh cho hoagraven toagraven chỉ biết bố đức hơn ra oai thi

acircn hơn lập phaacutep magrave thocirci Cagraveng thacircn cận kẻ dưới người bề trecircn cagraveng necircn rộng lượng

khoan dung magrave digraveu độ

Đức Chiacute Tocircn đatilde dạy ldquoĐộ một kẻ hung hăng cograven khoacute hơn độ một nướcrdquo Trong

trường hợp nagravey vị Chức Sắc phải nhọc cocircng lắm sức chẳng tiếc lời khuyecircn khocircng thẹn

hạ migravenh hầu lagravem necircn cho kẻ khaacutec Đặng vậy thigrave Cocircng mới thagravenh Ngocircn mới chaacutenh Đức

mới rạng

2- Đối với Đời

Người đời vigrave nhu cầu vật chất xa hẳn đạo tacircm cứ giữ chặt taacutenh phagravem đặng chiếm

phần đắc lợi daacutem lagravem tội magrave quecircn phải đền tội

Để giuacutep cho kẻ lầm lạc đang sa đắm trong vograveng nghiệt chướng được giải thoaacutet tai

nagraven vị Chức Sắc coacute bổn phận giải rotilde chơn giaacuteo cho người đổi tacircm hướng thiện Ấy lagrave

bổn phận đối với từng caacute nhacircn ở Thế

Đối với xatilde hội cograven caacutei nhiệm vụ trọng yếu khaacutec lagrave tạo necircn tigravenh yecircu aacutei trong khuocircn

viecircn đạo nghĩa luacircn thường Nhơn hogravea tacircm hiệp thigrave tigravenh cảm nảy sanh vị Chức Sắc ngoan

kheacuteo sẽ dụng phương điều hogravea caacutec tigravenh cảm caacute nhacircn lagravem một khối thương yecircu của xatilde hội

thigrave nơi nầy lagrave nơi người Đời nhờ Đạo được sống hạnh phuacutec ngoagravei lề thống khổ

56

Phương chước đầu tiecircn lagrave lấy lễ đatildei người nhiecircn hậu sẽ dĩ đức phục nhơn lagrave thượng

saacutech

Sau nagravey vị Chức Sắc cograven coacute traacutech nhiệm đối với nhagrave cầm quyền Đời Đạo vigrave bởi

Đạo khocircng Đời khocircng sức

Đời khocircng Đạo khocircng quyền

Muốn cho dacircn được giaacuteo hoacutea trở necircn dacircn lagravenh biết tuacircn luật phaacutep quốc gia thigrave phải

nhờ coacute Đạo hướng dẫn nhưng cần phải coacute quyền Đời giuacutep sức Đạo mới thagravenh cocircng Traacutei

lại nếu Đạo khocircng đủ phương tiện giaacuteo hoacutea để dacircn trở necircn bạo tagraven đạp đổ luacircn thường

đạo lyacute khuấy rối an ninh quyền đời phải can thiệp trấn aacutep ắt sanh loạn

Song thế thường Đời iacutet khi cộng taacutec với Đạo mặc dầu lagrave việc hữu iacutech cho Đời hơn lagrave

cho Đạo Vị Chức Sắc phải lagravem thế nagraveo cho Đạo Đời tương đắc mới trograven nhiệm vụ

Tổng kết

Chức Sắc Thiecircn phong phải luocircn giữ migravenh cho xứng phận người cầm đuốc huệ soi

saacuteng cho đời bớt cạnh tranh về vật chất vagrave hướng về tacircm linh mới mong xacircy dựng được

đại đồng thiecircn hạ

ĐỜI SỐNG ĐƠN GIẢN VAgrave THANH BẠCH

Cuộc sống ở đời coacute nhiều higravenh trạng khaacutec nhau vigrave nhơn sự ai nấy saacuteng vagrave caacutech xử

sự khocircng ai giống ai mới xuất hiện những tấn tuồng ai bi khổ natildeo magrave miệng thế gian

cho rằng Đời lagrave khổ khocircng phải lagrave quaacute đaacuteng Vả chăng Đấng Tạo Hoacutea haacuteo sanh vocirc lượng

khocircng hề tạo khổ cho ai thoảng như coacute khổ lagrave do migravenh tự triệu Như coacute thừa thigrave xa xiacute

khocircng đủ thigrave bỏn sẻn khocircng ngăn cấm thigrave hoang dacircm khocircng tiết độ thigrave hại thacircn buocircng

thả lograveng dục thigrave hư hỏng Đoacute lagrave những nguyecircn nhacircn lagravem cho nền trật tự xatilde hội phải chinh

lịch vagrave giaacute trị con người phải tổn thương rồi phải bao nhiecircu khổ tacircm đặng thoaacutet vograveng

khổ lụy

1- Sống đơn giản

Đơn lagrave đơn sơ giản lagrave giản tiện sống đơn giản thigrave khocircng coacute điều gigrave magrave phải bất cập

hay thaacutei quaacute

Đagravenh rằng đối với đời sống caacutei ăn vagrave caacutei ở lagrave cần thiết nhưng ăn đặng sống chẳng

phải sống đặng ăn

Saacutech coacute chữ ldquotri tuacutec thường lạc đa tham tắc ưurdquo Nghĩa lagrave biết đủ thường vui nhiều

tham ắt lo Người tri tuacutec dầu nghegraveo hegraven cũng vui tức lagrave trị được caacutei khoacute taacutenh với caacutei bản

ngatilde Khocircng tri tuacutec thigrave dầu giagraveu sang cũng cograven lo tức lagrave lagravem tocirci cho caacutei dục vọng magrave caacutei

dục vọng thường hay khiến hư vagrave hư lagrave khổ

Người sống đơn giản chẳng những traacutenh được caacutei khổ nầy lagrave một điều lợi lớn cograven

thacircu thập được nhiều caacutei lợi khaacutec lagrave khỏi mất thigrave giờ khỏi hao tiền của khocircng bận rộn

tacircm triacute

57

Một diệu kế để yecircn vui trong cảnh sống đơn giản lagrave cứ nhigraven kẻ dưới sẽ thấy migravenh đủ

Vagrave đoacute cũng lagrave phương mầu cho người Đạo aacutep dụng để răn lograveng đừng ham muốn theo

thường tigravenh thế sự magrave gacircy oan nghiệt

2- Sống thanh bạch

Thanh lagrave trong bạch lagrave trắng Sống thanh bạch lagrave sống trong sạch với sức lực vagrave tagravei

năng của migravenh magrave thocirci

Như đatilde coacute của cograven lagravem điều phi nghĩa đặng giagraveu thecircm hay đatilde nghegraveo lại lagravem chuyện

bất minh cho hết nghegraveo thigrave đời sống phải bợn nhơ nhục nhatilde Những caacutei nhơ caacutei nhục nầy

khocircng kiacutep thigrave chầy sẽ rửa bằng sự đền tội hoặc với caacutech nầy hay caacutech khaacutec nhưng khocircng

bao giờ traacutenh khỏi vigrave luật cocircng bigravenh vay trả đatilde định vậy

Nghĩ vigrave kẻ tiểu nhacircn thigrave vụ lợi magrave người quacircn tử thigrave vụ nghĩa thagravenh thử hai lyacute tưởng

tương khắc vagrave hai hagravenh vi bất đồng nhưng bao giờ lẽ phải cũng về với caacutei nghĩa Bởi

trong caacutei nghĩa đatilde sẵn chứa lograveng nhơn necircn người quacircn tử ưu đạo bất ưu bần vagrave vẫn sống

trong vograveng thanh bạch

Người nhập Đạo rồi khocircng cograven ham luyến lợi trần necircn thi hagravenh triệt để Tứ Đại Điều

Quy khoản 3 về tiền bạc thacircu xuất phacircn minh vagrave mượn vay lo trả đặng giữ gigraven đời sống

thanh bạch

Cograven về đời sống đơn giản thigrave tugravey tiện khocircng xa xiacute theo điều thứ 15 Tacircn Luật lagrave

gương xả phuacute cầu bần xả thacircn cầu Đạo

Tổng kết

Thế sự hay biến đổi đời người coacute luacutec bỉ cực coacute hồi thới lai vagrave để đề phograveng bất trắc

necircn tập trước cho quen sống đơn giản vagrave thanh bạch thigrave bước đường vẫn được ung dung

tự tại dầu cho hoagraven cảnh nagraveo cũng vậy

TINH THẦN KỶ LUẬT

Kỷ luật lagrave những pheacutep tắc do những tổ chức xatilde hội đặt ra để giữ gigraven trật tự xatilde hội vagrave

điều hagravenh traacutech vụ của caacutec phần tử trong tổ chức

Vả chăng ai cũng coacute yacute thức rằng migravenh tự do Ấy lagrave một điều hiển nhiecircn Vigrave bởi coacute tự

do mới coacute nghĩa vụ ai cũng coacute nghĩa vụ bắt buộc lương tacircm lagravem caacutei nagravey caacutei kia vagrave chỉ coacute

nghĩa lagrave khi nagraveo lương tacircm đoacute tự do Coacute tự do mới coacute traacutech nhiệm magrave ta coacute thể traacutenh

traacutech nhiệm hay thi hagravenh nếu ta muốn

Điều cần yếu lagrave chẳng necircn coacute quan niệm rằng hễ tự do lagrave được tự yacute hagravenh động lợi

migravenh magrave hại kẻ khaacutec thigrave sự hagravenh động ấy chẳng những ra ngoagravei giới hạn tự do của migravenh

magrave cograven vi phạm quyền tự do của kẻ khaacutec

Vigrave vậy mới coacute kỷ luật để bảo thủ sự tự do trong giới hạn của noacute vagrave ngăn ngừa sự tự

do thaacutei quaacute lagrave nguồn sanh loạn trong quần chuacuteng

Coacute hai thứ kỷ luật Kỷ luật khaacutech quan vagrave kỷ luật chủ quan

1- Kỷ luật khaacutech quan

58

Lagrave kỷ luật do những tổ chức chaacutenh trị becircn ngoagravei caacute nhacircn buộc caacute nhacircn tuacircn theo Ấy

lagrave luật phaacutep trong nước bất khả xacircm phạm để giữ gigraven trật tự cho toagraven dacircn được an cư lạc

nghiệp

Trong caacutec tổ chức xatilde hội khaacutec như Thương matildei Nghiệp đoagraven Giaacuteo huấn Tương tế

vv nơi nơi đều coacute kỷ luật để cho mọi người yecircn triacute lagravem việc coacute hệ thống vagrave theo

phương phaacutep khoa học (khocircng mất thigrave giờ đỡ tốn phiacute) đặng tiến triển mạnh mẽ trong

nghề vagrave trong vograveng trật tự

Như Quacircn đội lagrave một cơ quan để giữ gigraven trị an trong nước vagrave trật tự xatilde hội tức lagrave coacute

phận sự bảo vệ tự do của nước vagrave của dacircn cũng phải coacute kỷ luật đặng trecircn dễ điều khiển

dưới phải trọn tuacircn mới đi đến kết quả thagravenh cocircng

Nếu thiếu kỷ luật trong tổ chức thigrave người điều khiển dầu coacute tagravei năng caacutech mấy cũng

khocircng sao giữ vững nền tảng của tổ chức được

Cograven đatilde coacute kỷ luật magrave vi phạm lagrave tự yacute phaacute hoại quyền lợi của tổ chức

2- Kỷ luật chủ quan

Lagrave pheacutep tắc tự caacute nhacircn đặt ra cho migravenh tuacircn theo Nếu vigrave sự sống vigrave quyền lợi caacute

nhacircn magrave biết cư xử trong giới hạn tự do của migravenh khocircng xacircm phạm giới hạn tự do của

người khaacutec ắt traacutenh được sự tranh giagravenh đụng chạm thigrave sự sống vagrave quyền lợi caacute nhacircn

khocircng hề bị tổn thương bao giờ

Kỷ luật trong Đạo

Trong cửa Đạo lagrave nơi trau dồi taacutenh dữ hoacutea hiền sửa đương lograveng ta trở thagravenh tacircm

chaacutenh thigrave Tứ Đại Điều Qui vagrave caacutech sắp đặt chỗ ăn chỗ ở nam nữ phacircn biệt lagrave kỷ luật

khaacutech quan

Những chuẩn thẳng mực thước để tự buộc migravenh phải thi hagravenh cho necircn người xứng

đaacuteng hướng dẫn nhơn sanh trecircn con đường đạo đức lagrave Ngũ Giaacutei Cấm noacutei chung vagrave

nghiecircm luật trong Tịnh Thất noacutei riecircng lagrave kỷ luật chủ quan

Tổng kết

Tự do chơn chiacutenh phải ở trong kỷ luật magrave phục tugraveng kỷ luật lagrave khocircng phạm tự do

chơn chiacutenh Khocircng phạm ấy lagrave giữ được chữ hogravea trong gia đigravenh trong xatilde hội luocircn cả

trong nước Tinh thần kỷ luật giuacutep cho mỗi người tạo caacutei đời sống luacircn lyacute vagrave luật phaacutep

traacutenh được những điều phiền phức trong xatilde hội

NHƠN PHẨM

Nhơn phẩm lagrave giaacute trị con người tức danh giaacute caacute nhacircn Giaacute trị nagravey cao hay thấp nặng

hay nhẹ vinh hay nhục lagrave tugravey hagravenh vi vagrave taacutenh đức của mỗi người magrave nhận định Những

kẻ nhơn từ nghĩa khiacute coacute bụng yecircu đời sẵn lograveng giuacutep thế lagrave những người biết tocircn trọng

nhiệm vụ vagrave nacircng cao nhơn phẩm migravenh Traacutei lại lagravem điều phi nghĩa vị kỷ vong tha lagrave tự

migravenh lagravem mất phẩm giaacute migravenh Vậy thigrave nhơn phẩm khocircng phải tạo bằng tiền bạc hay bằng

chức vị xatilde hội magrave bằng đạo đức luacircn lyacute vậy

59

Vigrave bởi coacute sự trọng khinh nhơn phẩm necircn trong xatilde hội coacute hai hạng người một hạng

được người ta tocircn sugraveng vagrave thacircn cận lagrave hạng quacircn tử cograven một hạng bị người ta checirc bai vagrave

xa laacutenh lagrave hạng tiểu nhơn

1- Quacircn tử

Cố giữ danh giaacute caacute nhacircn trong mọi hagravenh tagraveng khocircng để nhơn phẩm bị tổn hại bởi

những cạm bẫy của bả lợi mồi danh Chẳng những vậy thocirci người quacircn tử cograven tocircn trọng

nhơn phẩm của kẻ khaacutec trong mọi nơi vagrave mọi dịp bằng caacutech traacutenh cho họ những cạm bẫy

ấy

Thậm chiacute đến luacutec khốn cugraveng người quacircn tử khocircng đổi chiacute hướng

2- Tiểu nhơn

Vụ ở điều lợi riecircng bất kể phải quấy nhục vinh kẻ tiểu nhơn khocircng coacute taacutenh tigravenh cao

quyacute gigrave cả Lagravem điều phi nghĩa thất đức tức lagrave tự migravenh coi rẻ nhơn phẩm migravenh hồ dễ bảo

ai tocircn trọng migravenh cho đặng

Nhơn phẩm trong cửa Đạo

Vagraveo Đạo đặng trước sửa migravenh sau lagravem gương cho kẻ khaacutec việc tu kỷ lagrave bổn phận

đầu tiecircn vagrave cagraveng chuyecircn cần chừng nagraveo nhơn phẩm của mỗi người cagraveng thanh cao chừng

ấy vagrave đatilde lagrave người sống trong vograveng mực thước chaacutenh nhơn hiền hogravea thigrave khocircng thể phacircn

hạng quacircn tử vagrave tiểu nhơn trong đại gia đigravenh Đạo được

Về sự tu kỷ coacute ba phương phaacutep để tập regraven nhơn caacutech lagrave

Thứ nhứt Trong khi im lặng vắng vẻ một migravenh necircn tập trung những tư tưởng tốt

lagravenh loại trừ những yacute nghĩ xấu xa hầu chế ngự caacutei taacutenh buocircng lung hay xuacutei giục những

hagravenh vi coacute thể lagravem tổn thương nhơn phẩm Vigrave vậy Thầy Mạnh Tử noacutei rằng ldquoHọc vấn chi

Đạo vocirc tha cầu kỳ phoacuteng tacircm nhi dĩ hỉrdquo Caacutei Đạo học vấn khocircng coacute điều gigrave khaacutec chỉ coacute

tigravem caacutei tacircm đatilde sổ ra magrave thocirci

Thứ nhigrave Giữa bạn đồng Đạo cugraveng chung một nơi ăn một chỗ ở như ở giữa một tiểu

gia đigravenh necircn dầu muốn dầu khocircng luocircn luocircn phải tỏ bagravey trecircn gương mặt một nụ cười

một neacutet vui đặng kết tigravenh thacircn hữu Biết đacircu chừng cơn vui của một người chia xẻ cho kẻ

khaacutec sẽ lấp được một phần nagraveo cơn sầu của chuacuteng bạn

Thứ ba Trong cuộc giao tiếp bất luận với ai phải thủ tiacuten lagrave điều cần thiết để bảo vệ

danh giaacute vigrave một khi mất chữ tiacuten thigrave nhơn phẩm liền mất theo

Lại nữa trong luacutec đagravem thoại chẳng necircn noacutei những điều ta suy ngẫm magrave phải suy

ngẫm những lời ta noacutei

Kết luận

Người biết quiacute trọng nhơn phẩm vốn coacute một tinh thần thanh khiết vagrave cường kiện

phuacute quyacute khocircng mecirc hoặc được bần tiện chẳng thay đổi được vagrave oai votilde chẳng khuất phục

được

COcircNG BIgraveNH VAgrave BAacuteC AacuteI

60

Giữa thế kỷ XX nagravey tiền tagravei vi chủ mạnh được yếu thua thacircn con người nếu bị giam

hatildem trong vograveng thống khổ bởi sự bất cocircng vagrave vocirc nhơn đạo thigrave kiếp sống chỉ lagrave kiếp đoạ

đầy khocircng coacute gigrave lagrave lạc thuacute

Đời sống hạnh phuacutec con người phải nhờ một chaacutenh saacutech Cocircng Bigravenh vagrave Baacutec Aacutei lagravem

nền tảng cho nền luacircn lyacute thuần tuacutey đatilde mất từ lacircu

1- Cocircng bigravenh

Điều gigrave migravenh khocircng muốn người ta lagravem thigrave migravenh đừng lagravem cho người ta ấy lagrave lẽ

cocircng bigravenh nữa

Theo thế tigravenh hễ coacute vay tất phải coacute trả coacute thọ ơn tất phải coacute đền ơn ăn cho đồng chia

cho đều khocircng so hơn tiacutenh thiệt noacutei toacutem lagrave traacutenh những điều bất cocircng thigrave khocircng xảy ra

những sự bất hogravea trong gia đigravenh cugraveng xatilde hội Chừng ấy chốn cocircng đường sẽ hết kẻ kiện

thưa nơi tư thất người người yecircn sống

Coacute cocircng bigravenh lyacute tưởng vagrave cocircng bigravenh sự kiện

Lương tacircm khocircng cho ta hagrave khắc kẻ yếu hay xacircm phạm quyền lợi của ai mặc dầu ta

lagrave kẻ mạnh nếu ta xử sự do lương tacircm hướng dẫn ấy lagrave cocircng bigravenh lyacute tưởng

Luật phaacutep của xatilde hội lập ra đặng giữ gigraven tagravei sản vagrave sanh mạng của mọi người vagrave bảo

vệ cocircng lyacute luật phaacutep ấy lagrave cocircng bigravenh sự kiện

Chẳng những về mặt Đời coacute luật phaacutep để sửa trị những điều bất cocircng magrave về mặt

Đạo cũng coacute chuẩn thằng để bảo vệ cocircng chaacutenh vagrave giữ niềm hogravea khiacute giữa người đồng

Đạo Như Đạo giải thoaacutet của nhagrave Phật lagrave Đạo Baacutet Chaacutenh coacute ấn định luật cocircng bigravenh căn cứ

nơi Chaacutenh Ngữ lagrave phải noacutei những điều đuacuteng chơn lyacute khocircng noacutei những điều giả dối xảo

quyệt Chaacutenh nghiệp lagrave chỉ lagravem những việc ngay chaacutenh cocircng bigravenh khocircng lagravem những việc

tagraven bạo gian aacutec vagrave Chaacutenh Mạng lagrave cứ sống theo con đường cocircng chaacutenh khocircng vigrave lợi lộc

magrave bỏ nghĩa thacircn

Cograven luật cocircng bigravenh của Đại Đạo Tam Kỳ Phổ Độ lagrave Tứ Đại Điều Quy để giuacutep cho

mỗi người được thung dung hagravenh Đạo magrave khocircng phạm đến thanh danh quyền lợi của kẻ

khaacutec

2- Baacutec aacutei

Nếu vigrave cocircng bigravenh rồi quyền lợi ai nấy giữ cơm ai nấy ăn nhagrave ai nấy ở việc ai nấy lo

ắt hoacutea ra một đoagraven thể tuy gần gũi nhau magrave thật sự thigrave caacutech xa nhau bởi khocircng ai ngoacute

ngagraveng đến ai tức lagrave vong tha iacutech kỷ lagrave điều tối kỵ trong gia đigravenh tocircn giaacuteo

Vậy thigrave cocircng bigravenh phải ruacutet trong nguồn baacutec aacutei mới tạo hạnh phuacutec cho loagravei người

được Baacutec aacutei lagrave tigravenh thương yecircu sacircu rộng vagrave tigravenh thương ấy thực hiện bằng caacutech bố thiacute vagrave

cứu trợ

Vả chăng bố thiacute coacute nhiều caacutech Hoặc chơn thật vagrave quyết lograveng trợ khốn phograve nguy

hoặc kiecircu hatildenh muốn lagravem việc thiện đặng lấy tiếng necircn sự bố thiacute coacute giaacute trị cugraveng chăng lagrave

do caacutech bố thiacute Noacute coacute giaacute trị cao thượng lagrave khi nagraveo lagravem ơn khocircng vụ lợi vagrave hoagraven toagraven

giuacutep đỡ như anh em một nhagrave Em ngatilde chị nacircng bậu bạn giuacutep đỡ nhau người mạnh giuacutep

kẻ yếu cứu trợ kẻ tật nguyền vv Đoacute lagrave baacutec aacutei tương trợ thật sự

Lagravem ơn magrave đừng lagravem giảm giaacute trị người thọ ơn mới thật lagrave baacutec aacutei

Necircn lưu tacircm về chaacutenh saacutech giaacuteo hoacutea chuacuteng sanh của caacutec tocircn giaacuteo bằng caacutech cấm saacutet

sanh chủ yacute lagrave khuyecircn kẻ hung hăng necircn chừa taacutenh dữ Bỏ dữ theo hiền tức lagrave gần sự

61

thương yecircu Thương được mới hiệp được Hiệp được mới lập thagravenh đại đồng thiecircn hạ

chừng ấy mới cộng hưởng thaacutei bigravenh vĩnh cửu

Kết luận

Coacute cocircng bigravenh magrave thiếu baacutec aacutei thigrave trật tự xatilde hội khocircng bền vững coacute baacutec aacutei magrave thiếu

cocircng bigravenh thigrave hạnh phuacutec toagraven thể khocircng hoagraven toagraven

Vigrave vậy cocircng bigravenh vagrave baacutec aacutei lagrave hai đức taacutenh cần thiết vagrave bổ tuacutec nhau để cưỡng chế

tương tranh vagrave gầy hạnh phuacutec

LỄ PHEacuteP

Lễ pheacutep lagrave những quy điều đặt ra để giữ gigraven hạnh đức trong sự giao tiếp với người

trecircn vagrave kẻ dưới thế nagraveo cho coacute vẻ hogravea kiacutenh nhau

Lễ pheacutep cũng cograven caacutei sở dụng để bảo tồn trật tự trong gia đigravenh vagrave xatilde hội luocircn tới cả

một dacircn tộc một quốc gia nữa

Nhờ coacute lễ mới gacircy thagravenh tigravenh cảm tốt mới chế tagravei hagravenh vi con người ta vagrave phograveng

ngừa những điều rối loạn hồ đồ

1- Lễ

Muốn người ta trọng migravenh vagrave yecircu migravenh trước phải trọng người vagrave yecircu người Người

trecircn khocircng coacute lễ thigrave khocircng lấy chi đặng khiến kẻ dưới kẻ dưới khocircng coacute lễ thigrave khocircng lấy

chi đặng đatildei người trecircn

Người ta ai cũng coacute lograveng muốn magrave lograveng muốn người ta khocircng coacute giới hạn thigrave khocircng

thể khocircng tranh Tranh thigrave loạn loạn thigrave khốn cugraveng Cho necircn chế lễ để chia phận nghĩa

cho rotilde ragraveng chế ngự caacutei muốn khocircng để cugraveng kiệt caacutec vật sở dụng vagrave caacutei vật sở dụng

khocircng lagravem kiệt caacutei muốn tức lagrave caacutec vật sở dụng với caacutei lograveng ham muốn phugrave trigrave lẫn nhau

magrave sinh trưởng

Vả lại caacutei muốn thigrave nhiều magrave vật sở dụng thigrave iacutet necircn traacutenh sao khỏi tranh giagravenh necircn

chế lễ để tiết chế caacutei muốn vagrave bảo tồn caacutec vật mới cograven sanh hoacutea được cho necircn noacutei Lễ lagrave

nuocirci lagrave yacute đoacute

Hễ giữ thigrave chẳng luận luacutec nagraveo hay nơi nagraveo đều phải cẩn thận từng hagravenh vi từng ngocircn

ngữ Như lagravem một việc gigrave magrave thất lễ thigrave khocircng lagravem noacutei một lời gigrave thất lễ thigrave khocircng noacutei

xem những sự gigrave magrave thấy vocirc lễ thigrave khocircng nghe Ấy lagrave pheacutep trau dồi đạo hạnh giữ vững

đạo tacircm khocircng nhiễm việc xấu traacutenh xa tai họa Vigrave vậy necircn Ocircng Thaacutei Cocircng bảo ldquoSiecircng

cần lagrave của baacuteu vocirc giaacute cẩn thận lagrave laacute bugravea hộ thacircnrdquo (Cần vi vocirc giaacute bửu thận thị hộ thacircn

phugrave) lagrave vậy

2- Phaacutep

Coacute lễ tức lagrave coacute phaacutep Phaacutep lagrave khuocircn viecircn mực thước để răn lograveng sửa taacutenh hầu traacutenh

điều tội lỗi Trong nhagrave coacute lễ phaacutep thigrave lớn nhỏ phacircn minh ở ngoagravei coacute lễ pheacutep thigrave thượng

hogravea hạ mục

Pheacutep nước cũng căn cứ theo lễ chế ra higravenh để trị loạn Bổn phận cocircng dacircn hễ biết sợ

pheacutep nước thigrave hằng ngagravey được vui vẻ (tức lagrave được bigravenh an) cograven dể duocirci pheacutep cocircng (hay

62

lagrave khi dể quan quyền) thigrave hằng ngagravey lo lắng (sợ nay mai bị tội khocircng chừng) Necircn cổ ngữ

rằng ldquoCụ phaacutep triecircu triecircu lạc khi cocircng nhựt nhựt ưurdquo

Người coacute phaacutep độ khocircng hay noacutei nhiều necircn được thanh nhagraven Hay tha thứ khoan

dung thigrave khocircng coacute kẻ oaacuten Traacutenh ganh hiền gheacutet ngỏ thigrave khocircng ai thugrave Khocircng tham danh

chuốc lợi thigrave khocircng mất tự do

Lễ Phaacutep trong cửa Đạo lagrave Tứ Đại Điều Quy để cho Thiện Nam Tiacuten Nữ hằng ngagravey gigraven

giữ đặng trau dồi đức hạnh

a- Về Lễ thigrave phải tuacircn lời dạy của bề trecircn chẳng hổ chịu cho bậc thấp hơn điều độ

Lấy lễ hogravea người Lỡ lagravem lỗi phải ăn năn chịu thiệt (khoản 1 điều 22 chương V Tacircn

Luật)

Đối với trecircn dưới đừng lờn dễ trecircn dạy dưới lấy lễ dưới giaacuten trecircn đừng thất khiecircm

cung (khoản 3)

Trước mặt sau lưng cũng đồng một bực đừng kỉnh trước rồi khi sau (khoản 4)

b- Về Phaacutep chớ khoe tagravei đừng cao ngạo quecircn migravenh magrave lagravem necircn cho người Giuacutep

người necircn Đạo Đừng nhớ cừu riecircng Chớ che lấp người hiền (khoản 2)

Bạc tiền xuất nhập phacircn minh đừng mượn vay khocircng trả (khoản 3)

Đừng thấy đồng Đạo tranh đua ngồi magrave xem khocircng để lời hogravea giải đừng lấy chung

lagravem riecircng đừng vụ riecircng magrave bỏ việc chung Phaacutep luật phải tuacircn đừng lấy yacute riecircng magrave traacutei

trecircn dễ dưới Đừng cậy quyền magrave yểm tagravei người (khoản 4)

Kết luận

Lễ Phaacutep coacute caacutei cocircng hiệu phograveng ngừa nguồn loạn Noacute coacute caacutei vi diệu ngăn cấm khocircng

cho phaacutet hiện những điều quấy khiến người cứ gần điều lagravenh traacutenh điều tội magrave tự migravenh

khocircng hay

LOgraveNG THA THỨ

Lograveng tha thứ lagrave lograveng khoan dung hỉ xả tội lỗi của kẻ khaacutec Muốn được vậy thigrave phải coacute

đức lớn độ lượng cao thagravenh thật thương yecircu khocircng coi ai lagrave thugrave nghịch cả Thoảng như

gặp kẻ thất giaacuteo vocirc lễ hoặc bị đứa votilde phu thị nhục đại trượng phu khocircng vigrave đoacute magrave phẫn

nộ chinh lograveng

Traacutei lại cograven tha thứ cho kẻ kia thigrave được lợi vừa cho migravenh vừa cho kẻ ấy

1- Lợi cho migravenh

Muốn coacute lograveng tha thứ trước hết phải sẵn coacute dạ yecircu thương Coacute biết thương yecircu mới

gạt bỏ được những điều tội lỗi của kẻ phạm tất nhiecircn khocircng cograven toan mưu rửa hận traacutenh

được sự kết oaacuten gacircy thugrave khỏi phải trả vay nghiệp baacuteo về mai hậu

Nghĩ vigrave kẻ hạ sĩ coacute bụng dạ đagraven em ưa sanh sự thigrave người thượng sĩ coacute khiacute tượng đagraven

anh khocircng đaacuteng tranh giagravenh hơn thiệt hầu lưu lại matildei mối nhơn tigravenh đặng ngagravey sau cograven

thấy mặt nhau mới tốt Đoacute lagrave caacutei lợi vừa nhịn người vừa được an thacircn lại khocircng mất

niềm giao hảo

63

Chẳng những vậy thocirci hễ cagraveng rộng tigravenh tha thứ để bố đức thi acircn thigrave caacutei phuacutec của

migravenh tự noacute cagraveng tagravei bồi Necircn cổ ngữ rằng ldquoVạn sự tugraveng khoan kỳ phuacutec tự hậurdquo thigrave khocircng

mất phần ai cả

Cograven caacutei lợi khaacutec nếu gặp những trường hợp chướng ngại nầy kia người coacute triacute necircn tự

xeacutet vagrave tigravem hiểu những caacutei khuyết điểm trong caacutech xử sự của migravenh hầu bổ khuyết ngay

tức lagrave coacute dịp để migravenh liệu bề chaacutenh kỷ Nuocirci lograveng lagravenh điều dữ tự noacute tiecircu tan tha thứ lỗi

người khocircng tha thứ lỗi migravenh ấy lagrave thượng saacutech

2- Lợi cho kẻ khaacutec

Kẻ lagravem điều tội lỗi hoặc vigrave dốt naacutet hoặc vigrave mecirc si hay bởi taacutenh hung hăng khocircng ai

kiềm chế hay bởi nhẹ dạ non lograveng dễ nghe lời xuacutei dục hagravenh động vocirc yacute thức một khi kẻ

ấy được tha thứ ắt sẽ hồi tacircm khocircng taacutei phạm nếu được nhiều lần tha thứ nhiều luacutec ăn

năn kẻ nghịch kia sẽ trở necircn người bạn tốt Ấy lagrave chuyển họa vi phước cho kẻ kia nhờ vagrave

cũng lagrave bổn phận kẻ saacuteng suốt phải hạ migravenh chiều chuộng khoan dung đặng dẫn lối

người aacutem muội trecircn đường chaacutenh kỷ

Vả chăng Đức Chiacute Tocircn đatilde ban hagravenh cho mỗi người một điểm linh quang hằng saacuteng

suốt nhưng vigrave ngoại cảm xấu xa che lấp necircn phải lu mờ nếu được ngoại cảm tốt lagravenh

xacircm nhập phaacute tan magraven hắc aacutem chuyển hư thagravenh necircn thigrave dầu cho tiểu nhơn cũng trở

thagravenh quacircn tử

Kết luận

Ở trong cảnh giới hổn tạp phong ba nầy magrave muốn lập thacircn khocircng phải dễ Vậy caacutei

khuocircn pheacutep xử thế phải rộng ratildei khoan dung dầu cho bị đau khổ tacircm hồn cũng xem như

đi trecircn con đường bằng phẳng mới yecircn ổn được Khocircng đau khổ lagravem sao biết thương yecircu

vagrave tigravem ra bản ngatilde Bởi vậy cho necircn phải hằng nhớ rằng chi chi cũng phải sẵn coacute niềm

hogravea khiacute neacutet yecircu thương mới coacute lograveng tha thứ Thiếu tigravenh thương yecircu ắt mất dạ khoan

hồng rồi thế nagraveo ldquoDĩ đức phục nhơnrdquo cho được

MEcirc TIacuteN DỊ ĐOAN

Giữa thời đại văn minh vật chất nầy tiền tagravei lợi lộc hay lagravem cho nhơn tacircm nảy sanh

những mưu nagravey kế nọ để cho người gạt người cho kẻ khocircn lường kẻ dại tưởng khocircng

phải lagrave việc lạ Nhứt lagrave về mặt tiacuten ngưỡng coacute những khiacutea cạnh rất dễ khiến kẻ mecirc tacircm

muội taacutenh daacutem hi sinh lagravem dụng cụ cho người khaacutec sử dụng Vagrave một khi thacircm tacircm nhiễm

về đường tagrave thigrave thagravenh mecirc tiacuten dị đoan nan giải

Nguyecircn nhacircn Dacircn tộc nagraveo cũng vậy hễ cograven xa ảnh hưởng văn minh khoa học vagrave

chưa được đagraveo luyện trong tinh thần khoa học thigrave khocircng khỏi lầm vagraveo lối mecirc tiacuten dị đoan

Mecirc tiacuten lagrave quaacute tin tưởng theo những điều gigrave một caacutech mugrave quaacuteng trước khi tigravem hiểu

cho ra lẽ phải traacutei

Dị đoan lagrave tin chắc tưởng thiệt những điều quaacute kỳ dị khocircng thể tin được

Hậu quả Bị lợi dụng kẻ mecirc tiacuten khocircng khỏi mất tiền mất của thậm chiacute coacute thể lụy

đến thacircn lagrave khaacutec

64

Như gieo sự bất yecircn trong số người mecirc tiacuten coacute nhagrave lo đi xem boacutei coi đồng coi cốt coacute

người nhờ thầy phaacutep đaacutenh bugravea đaacutenh pheacutep chữa bịnh đoacute lagrave hagravenh động vocirc yacute thức vagrave thiếu

saacuteng suốt để tiền mất tật cograven

Lacircu ngagravey căn bịnh trầm kha (nếu noacutei về bịnh hoạn) rốt cuộc phải nhờ lương y điều

trị

Cograven noacutei về tội tigravenh thay vigrave ăn năn chừa cải lại cậy kẻ khaacutec tụng kinh cầu phước tội

kia cograven đoacute kinh nọ lagravem gigrave cho tiecircu nghiệp chướng vẫn cograven lagrave nghiệp chướng

Vigrave yếu taacutenh vagrave thất học kẻ tin dị đoan vừa thấy một viecircn đaacute to tướng liền thắp hương

khấn vaacutei cầu xin nagravey nọ vagrave cho đoacute lagrave Đaacute Thần coacute đủ oai linh cầm quyền sinh saacutet Người

đi biển rủi gặp lượn soacuteng khổng lồ thigrave cho lagrave Soacuteng Thần rồi cũng thắp nhang đegraven khấn vaacutei

cho biển lặng soacuteng ecircm thay vigrave laacutenh nạn nơi khuất gioacute

Coacute nhiều nơi ở gần biển một khi gặp Caacute Ocircng mắc cạn chết khocirc trecircn batildei thigrave dacircn cư

nội vugraveng xuacutem lại để tang lập miếu phụng thờ vagrave cầu an cho baacute taacutenh Cagraveng kể cagraveng thecircm

nhiều điều hoang đagraveng vocirc lối

Thử nghiệm kỹ hagravenh vi vagrave tin tưởng như thế đem lại kết quả gigrave nếu chẳng phải lagrave kết

quả lagravem cho triacute oacutec taacuten loạn tinh thần thấp keacutem thigrave muocircn việc đều hư hỏng

Phương cứu chữa Hễ coacute Mecirc thigrave coacute Ngộ

Mecirc lagrave đem tacircm đeo đuổi theo những caacutei ảo ảnh vocirc thường thoạt coacute thoạt khocircng

khocircng dựa vagraveo đacircu để bảo đảm kết quả chắc chắn theo nguyện vọng của kẻ hữu cầu

Nếu tinh yacute đem tacircm quy về caacutei lẽ chacircn thật duy nhất khocircng bao giờ mất vagrave dugraveng lyacute triacute

để cứu xeacutet phải traacutei chaacutenh tagrave Phải thigrave theo traacutei thigrave traacutenh chaacutenh thigrave lagravem tagrave thigrave hủy Dốt thigrave

học hỏi nơi người hữu học aacutem muội thigrave noi theo gương kẻ saacuteng suốt magrave đồ theo chẳng

necircn nghe lời huyễn hoặc chẳng necircn lagravem chuyện dị đoan luocircn luocircn thận trọng mọi sự vagrave

mọi dịp

Ấy lagrave chuyển Mecirc khải Ngộ lagrave vậy

NGHĨA TƯƠNG TRỢ

Ở cotildei phagravem nagravey khocircng ai sống cocirc độc magrave hưởng đầy đủ nhu cầu cho được Khocircng ai

coacute thể tự hagraveo migravenh lagravem được trăm việc tự cung cấp mọi điều cho migravenh magrave khocircng nhờ

đến xatilde hội

Thử xem một bằng chứng rất minh xaacutec trước mắt chuacuteng ta hằng thấy lagrave một người

lagravem ruộng coacute luacutea ăn magrave khocircng coacute nhagrave ở nếu khocircng coacute thợ mộc giuacutep tay Cograven thợ mộc

phải cần thợ regraven mới coacute dụng cụ hagravenh nghề vv Người nagravey nhờ sức người kia mới đủ

phương tiện sanh sống sự liecircn đới quan hệ giữa caacutec ngagravenh nghề nghiệp trecircn đacircy lagrave chỉ

cho ta thấy sự giuacutep đỡ xoay vần về tagravei lực giữa người trong xatilde hội coacute iacutech lagrave dường nagraveo

Thiết nghĩ xatilde hội nagraveo cũng coacute người bất tuacutec kẻ hữu dư coacute người lagravenh mạnh kẻ tật

nguyền thigrave tương trợ lagrave điều cần thiết để tạo phuacutec cho nhau trong khoảng đời thống khổ

của mỗi người

Coacute nhiều caacutech tương trợ hoặc bằng lời noacutei việc lagravem hoặc bằng tiền bạc của cải Ai

cũng coacute thể giuacutep kẻ khaacutec nếu khocircng với hằng sản thigrave với hằng tacircm Chớ đừng vị kỷ vong

65

tha magrave phải bị xatilde hội gheacutet bỏ Một khi mất đi sự tương trợ của xatilde hội thigrave dầu tung tiền

muocircn bạc ức để đổi lấy bất cứ thứ gigrave cũng khocircng được thigrave sự giagraveu sang khi đoacute sẽ trở necircn

vocirc iacutech

Nghĩ vigrave đời thường khổ lại thường gặp nhiều cảnh khổ như bị hoả hoạn thủy tai hay

thiecircn tai địa aacutech necircn xatilde hội mới lập ra nhiều tổ chức coacute taacutenh caacutech tương trợ như tương tế

chẩn bần vừa giuacutep iacutech cho caacute nhacircn vừa giuacutep lợi cho nước nhagrave Bởi đoacute mới coacute cacircu caacutech

ngocircn ldquoNhiễu điều phủ lấy giaacute gương Người trong một nước phải thương nhau cugravengrdquo

Noacutei riecircng về phần caacute nhacircn đối với caacute nhacircn coacute lời tục rằng ldquoKhoacute giuacutep nhau mới thảo

giagraveu tư trợ ai magravengrdquo Cacircu nagravey coacute yacute nhắn nhủ với ai lagrave khaacutech trần tục chẳng necircn quecircn lập

nền nhacircn nghĩa bằng caacutech tương trợ tương thacircn vagrave để tigravenh nhacircn nghĩa cho đuacuteng chỗ đuacuteng

thigrave mới thật lagrave coacute nghĩa tương trợ

Thecircm một mẫu chuyện như dưới đacircy của một người mugrave với một người bại hai người

cugraveng giuacutep sức nhau để đi hagravenh khất bằng caacutech người mugrave khocircng thấy đường thigrave nhờ cặp

mắt saacuteng của người bại dẫn lối cograven người bại khocircng đi được thigrave nhờ cặp chacircn của người

mugrave đặng lần đường Chuyện nagravey tả cảnh tương trợ giữa người đồng khổ khocircng cảnh nagraveo

thiết thực bằng huống hồ giữa một người khổ với một người iacutet khổ lại khocircng coacute sự hộ trigrave

nhau sao

Sự tương trợ trong cửa Đạo

Trong cửa Đạo lagrave nơi giải khổ thigrave sự tương trợ coacute nhiều yacute nghĩa thacircm viễn hơn magrave

mỗi người cần lưu tacircm để lagravem neacutet chuẩn thằng trecircn con đường hagravenh Đạo Thiecircn về mặt

tinh thần người trong bổn Đạo phải trợ giuacutep lẫn nhau bằng caacutech giaacuteo hoacutea trecircn con đường

hạnh đức Phocirc bagravey phương phaacutep phaacute mecirc hầu digraveu độ nhau vagraveo nẻo quang minh chaacutenh đại

Ngoacute về đường vật chất thigrave Chương Thế Luật trong Tacircn Luật đatilde ấn định ragravenh ragravenh chaacutenh

saacutech tương trợ để đi đến chỗ hiệp sức hogravea tacircm ruacutet trong nguồn cộng aacutei Vả chăng necircn

nhớ rằng sự bất tiacuten bất hogravea lagrave mầm chia rẽ lagrave mối nguy nan trong vograveng thế sự cũng như

trong phạm vi tocircn giaacuteo nếu thiếu tương trợ tương thacircn thigrave họa diệt vong hậu kề

Tổng luận

Trecircn đời khocircng coacute việc chi lagrave khoacute magrave khocircng lagravem được lagrave bởi lograveng migravenh khocircng

chuyecircn chuacute acircn cần đoacute thocirci Vậy thigrave thagrave lagrave tạo nhacircn đaacutep nghĩa với ngagraven người chớ đừng

kết oaacuten với một người magrave lagravem hư hỏng một kiếp sanh rất uổng sống coacute tương trợ thigrave sức

lực được mạnh mẽ để phấn đấu tinh thần được traacuteng kiện để tăng tiến trecircn đường giải

khổ mới thấy caacutei thuacute vị trong caacutei sống giữa đời phiền lụy khổ natildeo nagravey

HI SINH CHO MỘT LYacute TƯỞNG

Hi sinh coacute nghĩa lagrave quecircn cả sự sống khocircng kể taacutenh mạng migravenh để mưu cầu iacutech lợi

chung cho nhiều người

Lyacute tưởng lagrave ước vọng cao xa của một caacute nhacircn magrave caacute nhacircn ấy cố đạt cho kỳ được

Hi sinh cho một lyacute tưởng tức lagrave quecircn migravenh hay lagrave hiến cả thacircn migravenh để lagravem một việc

gigrave theo caacutei yacute nghiệm magrave migravenh cho lagrave cao thượng lagrave tốt đẹp để tocirc điểm caacute nhacircn migravenh vagrave

cugraveng phụng sự cho kẻ khaacutec

66

Cho hay kiếp sống con người khocircng phải để ăn uống nằm ngồi đi đứng hầu keacuteo dagravei

ngagravey thaacuteng cho tới chết lagrave hết Như vậy thigrave kiếp sống khocircng coacute nghĩa vagrave khocircng bổ iacutech

vagraveo đacircu cả

Traacutei lại sống với một mục điacutech một chủ nghĩa hay một lyacute tưởng gigrave ngoagravei migravenh vagrave

cao hơn migravenh mới thấy caacutei lạc thuacute để sống Cố gắng theo đuổi caacutei mục điacutech ấy vagrave để hết

năng lực cugraveng tinh thần vagraveo đoacute cho tới mức thagravenh cocircng sẽ thấy dầu hi sinh đến đacircu cũng

khocircng tiếc vagrave vui lograveng hi sinh lagrave khaacutec

Do đoacute mới coacute trổ mặt những anh hugraveng liệt nữ những quacircn tử hiền tagravei nơi nầy nơi nọ

magrave đời hằng ca tụng sugraveng baacutei

Như Đức Phật Thiacutech Ca coacute một lyacute tưởng cao siecircu lagrave thoaacutet khổ Ngagravei hi sinh cả quyền

cao tước trọng phuacute quyacute vinh huecirc luocircn cả gia đigravenh rồi hatildem migravenh trong vograveng khổ cực tigravem

cho rotilde nguyecircn nhacircn sự khổ vagrave tầm phương diệt khổ Ngagravei đắc phaacutep lagrave nhờ theo đuổi cho

đến kỳ cugraveng caacutei lyacute tưởng duy nhứt ấy

Như Đức Khổng Phu Tử vigrave theo đuổi caacutei lyacute tưởng sửa đời tệ trị đời loạn khocircng hề

thối bước trước một trở lực nagraveo mặc dầu ra lagravem quan giuacutep nước Lỗ kế qua Tề sang

nước Vệ tới nước Tống nước Trần nước Tấn nước Sở rồi trở về nước Lỗ Khocircng nước

nagraveo dung nạp Ngagravei cho được lacircu dagravei Matildei đến tuổi về hưu Ngagravei cograven tiếp tục tạo dựng cho

xong một nền luacircn lyacute thuần tuacutey cho dacircn tộc Trung Hoa thecircm viết một bộ saacutech Xuacircn Thu

để bagravey tỏ caacutei Đạo của Ngagravei về đường chaacutenh trị

Như Đức Jeacutesus Christ coacute một lyacute tưởng chuộc tội cho loagravei người vigrave nhận thấy thời

bấy giờ loagravei người đang đắm đuối trong vograveng tội lỗi Ngagravei chịu đổ maacuteu trecircn Thập Tự Giaacute

vagrave đạt thagravenh mục điacutech

Như Hai Bagrave Trưng trong xứ ta theo đuổi một lyacute tưởng phải trả thugrave chồng bằng caacutech

diệt trừ kẻ tagraven bạo vagrave đuổi quacircn xacircm lăng ra khỏi nước Hai Bagrave khocircng magraveng sức yếu quần

thoa xocircng pha trận mạc cho đến luacutec thagravenh cocircng mới ngừng

Sanh ra ở cotildei trần nagravey nếu ta chịu khoacute kiếm hiểu vigrave sao ta sống sống để lagravem gigrave ắt ta

thấy con người lagrave người của xatilde hội vagrave đatilde lagrave người của xatilde hội thigrave khocircng khỏi coacute một

niềm ưu tư phục vụ cho xatilde hội Chừng ấy ta sẽ nẩy nở những tư tưởng cao xa những

quan niệm tốt lagravenh để tạo được một đời sống vẻ vang cho migravenh vagrave hữu iacutech cho xatilde hội

Đứng về mặt tocircn giaacuteo magrave noacutei phải coacute đại nguyện mới mong thagravenh chaacutenh quả Đại

nguyện lagrave hi sinh chaacutenh quả lagrave lyacute tưởng

Như hiện thời trong cửa Đại Đạo mỗi người trong chuacuteng ta đều latildenh một sứ mạng

Thiecircng Liecircng digraveu chuacuteng sanh vagraveo đường đạo đức Trước hết chuacuteng ta cần ly gia cắt aacutei xả

phuacute cầu bần rồi kế đoacute phải gắng cocircng trau dồi hạnh đức cho tới chỗ chiacute thiện mới xứng

đaacuteng một người truyền giaacuteo

Saacutech Đại Học rằng ldquoĐại học chi đạo tại minh minh đức tại tacircn dacircn tại chỉ ư chiacute

thiệnrdquo

Chiacute thiện lagrave lyacute tưởng cograven những phương chacircm đạt thagravenh lyacute tưởng như trecircn vừa kể lagrave

hi sinh vậy

Tổng luận

Đại phagravem trong muocircn việc coacute khoacute mới coacute necircn thậm chiacute muốn tới nơi thagravenh tựu của

một đại sự dầu phải phủi hết caacutei gigrave của migravenh magrave migravenh cho lagrave quiacute baacuteu trọng hậu cũng sẵn

sagraveng hưu hủy Muốn thacircu caacutei lợi lớn phải thiacute caacutei lợi nhỏ lagrave lẽ hằng xưa nay vậy

67

TINH THẦN ĐOAgraveN KẾT

Đoagraven kết lagrave hiệp tại nhiều người thagravenh nhoacutem thagravenh đoagraven cugraveng theo một chiacute hướng

để thực hiện một mục điacutech coacute iacutech chung hoặc phụng sự cho một chủ nghĩa cao thượng

ngotilde hầu thacircu thập kết quả chắc chắn vagrave tốt đẹp Traacutei lại riecircng lẻ một người khocircng thể

thagravenh cocircng được

Coacute đoagraven kết mới coacute sự liecircn lạc mật thiết mới hiểu nhau mến nhau rồi sẽ giuacutep nhau

từ việc nhỏ đến việc lớn khocircng bỏ qua một việc nagraveo

Việc nhỏ như một người lăn khocircng nổi một cacircy suacutec magrave năm bảy người phụ lực vagraveo

thigrave lăn rất dễ

Việc lớn như muốn lấp đất đecirc ngăn nước một người lagravem khocircng xuể đocircng người lagravem

chẳng mấy hồi

Việc lớn hơn nữa như giữ gigraven biecircn cương bảo vệ quần chuacuteng coacute đoagraven kết với mọi

người mới chung lưng đacircu cật đồng lograveng quyết thắng thigrave quacircn địch khocircng daacutem đến hay

đến rồi phải thất bại

Những nghiệp đoagraven trong caacutec ngagravenh kinh tế hay chiacutenh trị hoặc binh bị lagrave những higravenh

thức đoagraven kết hiệu nghiệm để becircnh vực quyền lợi vagrave giữ vững tinh thần phấn đấu cho

ngagravenh migravenh magrave khocircng mất tigravenh hữu nghị giữa người trong ngagravenh

Lời viacute rằng ldquoChia rẻ thigrave chết đoagraven kết thigrave sốngrdquo Số đocircng lagrave số mạnh đatilde đocircng lại

thecircm đồng một chiacute hướng thigrave lagravem việc gigrave cũng thagravenh cocircng Hội nghị Diecircn Hồng lagrave một

đoagraven kết lịch sử của Việt Nam vậy

Sự đoagraven kết của những người trong một nhoacutem lagrave một việc hay cograven đoagraven kết nhoacutem

nagravey với nhoacutem khaacutec để tương trợ lẫn nhau trecircn đường sanh sống lagrave một việc cagraveng hay

hơn thecircm cần thiết lagrave khaacutec

Một xatilde hội cho đặng sống điều hogravea vagrave bigravenh hagravenh thigrave sĩ nocircng cocircng thương phải phugrave

trigrave nhau mới cung cấp đầy đủ nhu cầu vagrave tiện nghi được

Lời Thầy Mạnh Tử về sự đoagraven kết rất hữu lyacute vagrave thacircm thuacutey như vầy ldquoKhocircng coacute người

Quacircn Tử (lagrave caacutec quan) thigrave chẳng ai ra chaacutenh giaacuteo để cai trị dacircn quecirc khocircng coacute dacircn quecirc thigrave

chẳng ai cagravey cấy lấy lương bổng để cung cấp cho người Quacircn tử (Vocirc quacircn tử mạc trị datilde

nhacircn vocirc datilde nhacircn mạc dưỡng Quacircn tử)

Từ cổ cập kim ở thế hệ nagraveo cũng vậy đời sống coacute đoagraven kết mới coacute tiến hoacutea Thế hệ

nagravey đatilde qua để lại caacutei di sản đoagraven kết lại cho thế hệ khaacutec vagrave cứ lưu truyền từ đời nagravey sang

đời nọ caacutei di sản ấy chỉ tăng thecircm phần tốt đẹp magrave thocirci Thảng như di sản đoacute bị phacircn

chia ra từng mảnh muacuteng bởi một lẽ gigrave chẳng hạn thigrave vigrave sự sanh tồn của xatilde hội ta phải kiacutep

raacutep lại cho lagravenh chuyển hư thagravenh necircn mới khỏi đắc tội với thế hệ sau cũng như với thế

hệ trước

Tổng luận

Sự đoagraven kết giuacutep cho người iacutet tổn sức magrave lập được đại cocircng Traacutei lại thigrave phiacute nhiều sức

magrave thagravenh cocircng datilde tragraveng

68

Ở trong cửa Đạo sự đoagraven kết rất hữu iacutech về phần vật chất cũng như tinh thần Về vật

chất coacute đoagraven kết mới giữ trọn neacutet yecircu thương để trợ giuacutep nhau khi hữu sự Về tinh thần

coacute đoagraven kết mới tận tacircm digraveu dắt nhau trecircn đường hagravenh Đạo mới coacute đủ năng lực truyền

baacute chơn truyền cứu nhacircn độ thế

XAtilde HỘI

Ở thế gian nagravey ngoại trừ những vật vocirc tri caacutec vật hữu tri hữu giaacutec đều sống coacute gia

đigravenh coacute tổ chức coacute nhoacutem coacute đoagraven mới tiến hoacutea vagrave tồn tại tới ngagravey nay vagrave sẽ cograven tiếp

diễn

Loagravei người hồi đời thượng cổ chỉ sống chật hẹp trong tiểu gia đigravenh Lần hồi vigrave cuộc

mưu sanh cấp thiết mới nhigraven nhau trong kẻ đồng tocircng vagrave mở rộng đường tiếp tế bằng

caacutech trao cocircng đổi của Nhưng vigrave nhu cầu thacircn xaacutec cứ đogravei hỏi thecircm tiện nghi magrave một

nhoacutem người khocircng thể thực hagravenh cho necircn việc Ruacutet kinh nghiệm trong sự cộng taacutec đắc lợi

của người đồng tocircng nhiều tocircng vagrave nhiều tiểu gia đigravenh khaacutec mới hội hợp lại lagravem một đại

gia đigravenh hay một xatilde hội Mục điacutech lagrave tương trợ khi hữu cầu

Với mục điacutech nagravey xatilde hội coacute traacutech nhiệm nacircng cao đời sống của mỗi người bằng

caacutech bổ tuacutec những nơi nagraveo cograven khuyết điểm Chẵng những vậy thocirci cograven tigravem phương cải

thiện đời sống cho tận mỹ hơn về phần vật thể cũng như về phần tinh thần

Về phần vật thể thigrave trợ khổn phograve nguy Lập dưỡng đường dựng cocirc nhi viện tạo

dưỡng latildeo đường vv Về phần tinh thần thigrave lập trường học xacircy nền giaacuteo huấn baacutech

khoa nacircng cao dacircn triacute để phấn đấu cho xatilde hội được dễ dagraveng phaacutet triển trecircn mọi phương

diện

Vả lại xatilde hội lagrave nơi quy tụ yacute kiến của caacutec bậc nhacircn tagravei lagrave nơi đấu triacute của caacutec nhagrave

thocircng thaacutei tiện thị lagrave nơi sản xuất những caacutei hay caacutei tốt để tocirc điểm đời sống cograven của toagraven

thể

Vậy thigrave cocircng trạng của xatilde hội đời nagravey lagrave để bảo vệ caacutei di sản của xatilde hội đời trước

cũng như sẽ kế truyền cho xatilde hội đời sau Hay noacutei một caacutech khaacutec coacute xatilde hội mới coacute văn

minh tăng tiến Caacutei văn minh đời nagravey đatilde thagravenh higravenh từ đời trước rồi đời nagravey cải thiện cho

đời sau thừa hưởng đời sau cograven cải thiện thecircm thigrave nền văn minh (vật chất lẫn tinh thần)

khocircng khi nagraveo suacutet keacutem

Thiết tưởng mỗi một thế hệ đều coacute một trigravenh độ tiến hoacutea riecircng necircn xatilde hội của thế hệ

nagravey coacute bổn phận vừa giữ gigraven cho nguyecircn vẹn caacutei văn minh của xatilde hội của thế hệ dĩ vatildeng

vừa nacircng cao nền văn minh ấy cho hợp với dacircn sanh dacircn triacute đương thời rồi xatilde hội của

thế hệ tương lai cũng sẽ do theo nguyecircn tắc kế truyền magrave để bước

Tổng luận

Khocircng coacute xatilde hội nhơn loại sẽ yếu thế vagrave mất thăng bằng trong đời sống của mỗi

người Song le những năng lực của xatilde hội ở thế kỷ XX nagravey đatilde đến mức dotildeng matildenh phi

thường thagravenh thử gacircy trở lại một nỗi lo acircu cho thiecircn hạ Noacute đoạt được một phần cơ mầu

nhiệm của Tạo Hoacutea lagrave lagravem chủ nguyecircn tử năng điều khiển khinh khiacute lực vagrave cograven lecircn

69

viếng cả cung trăng Nhưng ngặt nỗi hiện nay khoa học phần nhiều lại chỉ mạnh tiến về

caacutech saacutet hại sanh linh magrave iacutet quan tacircm đến bảo toagraven sự sống

Duy những đặc điểm khaacutec của nguyecircn tử năng hay của khinh khiacute lực để tạo hạnh

phuacutec cho nhơn sanh hatildey cograven trong vograveng biacute mật Phải chăng vigrave loagravei người chưa quay hẳn

về đường đạo đức nghĩa nhacircn necircn tigravem chưa ra điểm ấy

LIEcircN HỆ GIỮA CAacute NHAcircN VAgrave XAtilde HỘI

Một số đocircng người hợp lại để theo đuổi một chương trigravenh hagravenh động mưu sinh cho

toagraven thể gọi lagrave đoagraven hay nhoacutem hay cacircu lạc bộ Nhiều đoagraven hợp lại theo đuổi một chương

trigravenh rộng ratildei hơn cũng thiecircn về sự iacutech lợi chung gọi lagrave xatilde hội Mỗi caacute nhacircn lagrave một phần

tử của xatilde hội Vậy thigrave xatilde hội higravenh thagravenh bởi caacute nhacircn vagrave được nacircng đỡ duy trigrave tồn tại

cũng do cocircng caacuten của caacute nhacircn

Vả lại sự đogravei hỏi của đời sống rất phức tạp necircn phải nhiều tay nhiều triacute nhiều của

bồi đắp nhau mới lagravem cho thỏa matilden caacutec nhu cầu được

Thử xem từ thế hệ nagravey đến thế hệ khaacutec coacute ai khocircng ước ao ăn ở cho được an ninh

cho coacute nghĩa tigravenh giữa người đồng xoacutem đồng lagraveng đồng xứ sở Nagraveo lagrave quyền lợi riecircng

tư nagraveo lagrave tự do caacute nhacircn nagraveo lagrave tiện nghi ăn ở ấy lagrave những điều kiện muốn thực hagravenh cho

hoagraven toagraven phải trải qua biết bao việc nhỏ nhặt phiền phức liecircn đới buộc ragraveng từ hạ từng

cơ sở đến thượng từng kiến thiết Nếu khocircng coacute xatilde hội đảm đương trọng traacutech điều khiển

mọi hagravenh tagraveng vagrave giữ gigraven kỷ cương thigrave sự sống cograven của caacute nhacircn khocircng coacute nền tảng vững

chắc nếu noacute khocircng sụp đổ Đồng thời nhiệm vụ caacute nhacircn đối với xatilde hội khocircng phải khocircng

quan hệ vigrave mỗi người tugravey khả năng phải tận tacircm vugravea giuacutep cho xatilde hội lagravem trograven phận sự

Vigrave đoacute sự cố gắng của caacute nhacircn lagrave kết quả thagravenh cocircng của xatilde hội Thoảng như rủi coacute điều

gigrave lầm lỡ của vagravei phần tử xatilde hội thigrave toagraven thể chung chịu traacutech nhiệm Nếu khocircng chỉnh

đốn cải thiện cấp kỳ thigrave caacutei tệ hại nagravey coacute ảnh hưởng tới thế hệ tương lai hoặc tới nhiều

thế kỷ khaacutec

Theo luật thiecircn nhiecircn sanh hoacutea của Cagraven Khocircn Vũ Trụ vạn vật phải coacute biến mới coacute

tiến

Đacircy noacutei về nhơn loại một khi ngộ biến thigrave xatilde hội phải tầm phương giải nạn vagrave

phograveng ngừa tai nạn taacutei lại Đoacute lagrave cơ hội cho caacute nhacircn vugravea giuacutep xatilde hội chống chỏi với mọi

trở lực trecircn con đường tiến hoacutea vagrave một lần thagravenh cocircng lagrave một lần phaacutet triển Song le

muốn đi đến thagravenh cocircng coacute khi gặp trường hợp phải chịu nhiều thất bại Nếu kiecircn tacircm trigrave

chiacute vagrave kheacuteo xoay trở đối chiếu thigrave coacute thể chuyển hư thagravenh necircn Sự thất bại sẽ lui bước

nhường chỗ cho sự thagravenh cocircng lagrave phần thưởng cuối cugraveng

Tuy thất bại vẫn lagrave bagravei học để tiến hoacutea nhưng necircn nhigraven noacute lagrave cacircy thước để đo trigravenh độ

dacircn sanh vagrave lagrave sự kiện để giuacutep xatilde hội canh tacircn theo kịp thời gian vagrave hợp dacircn triacute

Tổng luận

Caacute nhacircn lagrave phần tử tạo dựng xatilde hội xatilde hội lagrave higravenh ảnh năng lực của caacutec phần tử

Phần tử tốt thigrave tạo xatilde hội tốt phần tử xấu thigrave xatilde hội khoacute tiến hoacutea

Vigrave vậy magrave người ta nhigraven xatilde hội magrave đoaacuten quốc vận

70

TOcircN TRỌNG CỔ TIacuteCH THẮNG CẢNH

DANH LAM VAgrave TAacuteC PHẨM NGHỆ THUẬT

Cổ tiacutech lagrave những vật ghi dấu những hagravenh tagraveng từ ngagraven xưa của caacutec bậc tiền bối vagrave

tiecircu biểu cho trigravenh độ văn minh của thế hệ đatilde qua magrave người đời nay nhigraven vagraveo phải sanh

lograveng hoagravei cổ

Thắng cảnh lagrave những bức tranh thiecircn nhiecircn kết thagravenh bởi đỉnh nuacutei đầu gagravenh non

xanh nước biếc hạc nội macircy ngagraven coacute khiacute vị quyến rũ tao nhơn mặc khaacutech lagravem nơi giải

triacute xui khiến kẻ laacutenh chốn phồn hoa lagravem nơi tịnh dưỡng tinh thần

Danh lam lagrave những chugravea những thaacutep từ nhiều đời chịu đựng mưa sa nắng taacutep lưu lại

những dấu tiacutech ngưỡng mộ đạo đức của loagravei người

Taacutec phẩm nghệ thuật vagrave taacutec phẩm văn chương lagrave những tuyệt xảo saacuteng taacutec vagrave tinh

hoa triacute thức chẳng luận cổ kim coacute taacutenh caacutech dọn đường cho văn minh tấn bộ

Trecircn đacircy lagrave những vật vocirc tri tuy khocircng biết noacutei khocircng cử động magrave lại coacute caacutei vi diệu

khecircu gợi sự nhớ nhung quyacute mến cũng như sự tocircn sugraveng ngưỡng mộ những chuyện xưa

tiacutech cũ để cho đời hậu tấn lagravem tagravei liệu cải thiện đời sống cho tận mỹ hơn

Những vật ấy khocircng thuộc quyền sở hữu của một người nagraveo magrave lagrave của toagraven dacircn toagraven

xứ Song le coacute người khocircng nhận thức caacutei vẻ đẹp thiecircn nhiecircn thắng cảnh caacutei giaacute trị cao

cả cổ tiacutech rồi xem thường vagrave phaacute phaacutech Hagravenh tagraveng như thế lagrave đi ngược vograveng học hỏi chỉ

biết thoaacutei chứ khocircng biết tiến Vigrave đoacute mới coacute những Hội Khảo Cổ khai thaacutec đất đai tigravem cổ

tiacutech những tổ chức mạo hiểm vagraveo hang sacircu vực thẳm lặn bể tregraveo non tầm vật lạ thiecircn

nhiecircn hầu bổ tuacutec vagrave khuyếch trương khoa học

Như vậy lagrave người ta biết tocircn trọng cổ tiacutech vagrave cố giữ gigraven cho nguyecircn vẹn hầu lưu

truyền những caacutei hay caacutei kheacuteo luocircn cả caacutei vụng caacutei sơ của đời dĩ vatildeng cho đời hậu lai

lấy caacutei đoacute lagravem kinh nghiệm hầu phaacutet huy tư tưởng vagrave tocirc điểm hagravenh tagraveng thigrave khocircng phải lagrave

điều vocirc iacutech

Nếu cheacutep cho hết những cổ tiacutech vagrave taacutec phẩm nghệ thuật từ hồi nguyecircn thủy đến buổi

hiện kim thigrave khocircng biết bao nhiecircu saacutech cho đủ Coacute điều ta nhận kiếm khocircng sai lagrave trecircn

thế giới nagravey loagravei người cứ taacutei diễn những tấn tuồng bất vi thiện những trograve tagraven phaacute đặng

rồi kiến thiết Vigrave thế magrave văn minh vật chất được phaacutet triển cograven văn minh tinh thần lại suacutet

keacutem

Như vua Neron (Yacute Đại Lợi) vigrave hagrave khắc người Cocircng giaacuteo lagravem cho thagravenh La Matilde phải

xiecircu đổ Tần Thủy Hoagraveng (Trung Hoa) cho đặng ngăn giặc xacircy Vạn Lyacute Trường Thagravenh

phải tiecircu hao về số sanh mạng Caacutec vua Ai Cập xacircy Kim Tự Thaacutep chất đaacute thagravenh non lagravem

nơi cất xaacutec đoacute lagrave gương hugraveng cường

Thagravenh Jeacuterusalem thagravenh La Mecque (Trung Đocircng) socircng Hằng Hagrave (Ấn Độ) xứ Tacircy

Tạng (Trung Hoa) lagrave những nơi coacute địa điểm tiacutech trữ những sự kiện khi thạnh khi suy của

caacutec tocircn giaacuteo

Hiện giờ sau hai trận đại chiến Acircu chacircu vagrave thế giới hay noacutei một caacutech khaacutec sau hai

cuộc phaacute hoại toagraven cầu nhacircn loại lo taacutei tạo Đồng thời khoa học đang mạnh tiến vagrave cagraveng

mạnh tiến cagraveng đe doạ hogravea bigravenh khiến cho nền luacircn lyacute thuần tuacutey khoacute được phục hưng

71

thiecircn hạ cũng necircn xem cổ tiacutech vagrave chuyện đatilde qua rồi suy gẫm caacutei sở hagravenh nagraveo để chuyển

họa vi phước

Tổng luận

Vocirc cổ bất thagravenh kim vagrave yểm cựu nghinh tacircn khocircng phải lagrave thượng saacutech trecircn con

đường học vấn vagrave tiến hoacutea

TINH THẦN BẢO THỦ VAgrave CHIacute TIẾN THỦ

Ở đời coacute hai con đường để cải thiện xatilde hội cho mỗi ngagravey mỗi thecircm tiện nghi vagrave tốt

đẹp hơn Ấy lagrave con đường bảo thủ vagrave con đường tiến thủ

Vả chăng mỗi con đường đều coacute caacutei hay vagrave caacutei dở của noacute chớ chẳng phải trọn toagraven

song lẽ tugravey sở thiacutech vagrave quan niệm caacute nhacircn coacute người xu hướng theo con đường bảo thủ

cograven người khaacutec lại theo chiều tiến thủ

Bảo thủ

Đagravenh rằng xatilde hội nagraveo cũng cần tiến hoacutea về phần vật chất cũng như tinh thần nhưng

coacute người với yacute chiacute thủ cựu quyết giữ những thagravenh kiến xưa những phong tục cũ magrave thocirci

Vigrave cho rằng đatilde được xatilde hội nạp dụng những thagravenh kiến ấy khocircng phải dở những phong

tục ấy khocircng phải hủ lậu Nếu sửa cải sợ e dở hơn hoặc hỏng đi chăng Những người đoacute

cograven cocircng kiacutech caacutec sự cải tiến canh tacircn vagrave chỉ thiacutech những gigrave hợp với triacute thức xưa vagrave cho

đoacute lagrave bất khả di dịch Họ luyến tiếc caacutei dĩ vatildeng vagrave ưa sống trong cảnh an bagravei khocircng cần

bagravey biện nầy nọ cho thecircm rộn lại cagraveng lo ngại sẽ thất bại lagrave khaacutec

Với độ lượng hẹp hogravei khocircng coacute tiacutenh caacutech tiến triển tinh thần bảo thủ lagrave một trở lực

rất lớn trecircn con đường tiến hoacutea của xatilde hội Nếu khocircng biến cải vagrave cứ ở trong tigravenh trạng

đứng chựng hay thụt lugravei thigrave xatilde hội chỉ lagravem nocirc lệ cho những tư tưởng khocircng coacute khả năng

phaacutet triển

Tiến thủ

Một số người khaacutec ngoacute về tương lai xatilde hội vagrave thiacutech thay cũ đổi mới đặng cải tiến magrave

khocircng vững chatildei họ cũng tin rằng sẽ thagravenh cocircng Nếu thất bại họ vẫn theo đuổi chiacute

hướng đatilde định cho đến đạt kỳ sở vọng mới thocirci

Hai chữ tiến thủ hagravem suacutec caacutei yacute nghĩa caacutech mạng vagrave quyết tacircm phaacute đổ caacutei gigrave magrave người

ta cho lagrave dở lagrave khocircng hạp thời Nếu trải qua những trận lưu huyết dữ dội người ta cũng

khocircng sờn lograveng

Chiacute tiến thủ được caacutei lợi lớn lagrave thuacutec đẩy văn minh mau tiến hoacutea

Saacutech rằng ldquoNhựt tacircn nhựt nhựt tacircn hựu nhựt tacircnrdquo ngagravey mới ngagravey ngagravey mới lại

ngagravey mới Cacircu nầy khuyến khiacutech cứ mỗi ngagravey mỗi mở mang triacute hoacutea để đi đến caacutei hay hơn

ngagravey đatilde qua vagrave tigravem thecircm caacutei hay cho ngagravey sẽ tới

Tổng luận

Nếu dung hogravea tinh thần bảo thủ vagrave chiacute tiến thủ hay noacutei rotilde hơn nếu hai đức taacutenh nagravey

bổ tuacutec cho nhau thigrave xatilde hội sẽ tiến hoacutea trong vograveng trật tự vagrave điều hogravea

72

Trong cửa Đại Đạo chuacuteng ta coacute Tacircn Luật tượng trưng tinh thần tiến thủ để cải thiện

đời sống nhơn sanh trong nề nếp thương yecircu vagrave cocircng bigravenh hơn Cograven Cựu Luật của Tam

Giaacuteo vagrave Ngũ Chi lagrave bảo thủ để giuacutep nhơn sanh thoaacutet nơi đỡ khổ vừa thủ cựu vừa canh

tacircn thigrave đứng giữa thacircu lợi cả đocirci becircn ấy lagrave doản chấp quyết trung khocircng cograven chi hơn nữa

BỔN PHẬN ĐỐI VỚI CẦM THUacute

Cầm thuacute lagrave những giống khocircng biết phải traacutei hư necircn khocircng biết thiện aacutec lagrave gigrave Tuy

vậy chuacuteng vẫn biết đau đớn biết ham sống sợ chết biết thương yecircu đồng loại Chuacuteng

khaacutec với loagravei người lagrave khocircng coacute triacute khocircn vagrave vigrave đoacute necircn chịu phận thấp hegraven để cho loagravei

người tugravey yacute sử dụng

Song le chẳng phải vigrave coacute quyền lagravem chủ cầm thuacute magrave loagravei người khocircng coacute bổn phận

đối với chuacuteng

Bổn phận loagravei người

Cầm thuacute giuacutep Đời về nhiều phương diện rất quan trọng như sau nagravey

1 Trải thacircn lagravem thức ăn hằng bữa để nuocirci mạng người

2 Lagravem cocircng chuyện nặng nề cho người đỡ nhọc trong cuộc nocircng tang chuyển vận

3 Phục vụ khoa học bằng caacutech để cho caacutec nhagrave khoa học nghiecircn cứu caacutei sở dụng của

chuacuteng noacute trong những tiện nghi về vật chất nhứt lagrave về mặt y khoa

Đối với cocircng trạng như trecircn người coacute bổn phận phải nuocirci chuacuteng noacute cho tử tế cho ăn

no đủ cho ở chỗ coacute vệ sinh Gặp khi bệnh hoạn coacute thuốc men điều trị

Coacute người khocircng xeacutet cocircng cho chuacuteng noacute nhờ lại dugraveng chaacutenh saacutech bạo tagraven lagravem cho

chuacuteng noacute đau khổ Chẳng hạn như coacute kẻ đaacutenh đập con bograve ngựa trong luacutec noacute lagravem việc cho

đến nỗi noacute quị xuống đất magrave chịu đau chớ khocircng biết than Số phận của noacute đatilde đagravenh như

thế duy đaacuteng traacutech lagrave kẻ ấy lại quecircn rằng noacute đang giuacutep migravenh trong kế sanh nhai

Nếu hiểu rằng thuacute vật đatilde mang caacutei số phận cugraveng căn mạt kiếp lagravem nocirc lệ cho loagravei

người thigrave hiếp đaacutep chuacuteng noacute chẳng khaacutec nagraveo kẻ triacute đấu sức với vật vocirc tri tức lagrave hạ migravenh

ngang hagraveng với cầm thuacute thigrave cograven gigrave lagrave nhơn phẩm

Bổn phận người Đạo

Trong cửa Đạo lagrave cửa rất kỵ những hagravenh động bạo aacutec những tiacutenh nết hung hăng thigrave

chư thiện tiacuten coacute bổn phận xem loagravei cầm thuacute như kẻ bạn bị xếp vagraveo hagraveng xấu số hơn migravenh

khocircng đaacuteng cho chuacuteng ta hagravenh hạ hủy hoại Trừ khi gặp trường hợp tự vệ phải trị thuacute dữ

người Đạo necircn chuacute yacute về sự saacutet sanh lagrave điều răn đứng đầu trong ngũ giới cấm vigrave noacute quan

hệ hơn cả Theo luật luacircn hồi quả baacuteo vạn vật hữu sanh đều phải trải qua nhiều kiếp mới

mong đến kiếp choacutet lagrave kiếp hoagraven toagraven thiện mỹ Trong khoảng thời gian ấy một kiếp thuacute

coacute thể lagrave hậu quả của một kiếp người bị đoạ cũng như kiếp người coacute thể lagrave hậu quả của

một kiếp thuacute matilden đoạ Vậy thigrave chung quanh chuacuteng ta noacutei theo lẽ Đạo dầu người hay dầu

thuacute vigrave tiền kiếp magrave necircn higravenh cả thảy đều lagrave anh em

Tổng luận

73

Trong những xứ văn minh hiện đại người ta đatilde tổ chức nhiều hội thảo bảo vệ loagravei

cầm thuacute cốt yacute kecircu gọi lograveng nhơn từ của loagravei người cho chuacuteng noacute bớt bị hagravenh hạ vocirc lối

Kinh Saacutem Hối cũng coacute khuyến thiện như sau nagravey mong dagravenh một phần nagraveo hạnh

phuacutec cho chuacuteng noacute trong luacutec sống cograven ở trecircn cotildei trần

Lograveng Trời Đất thương đều muocircn vật Đức haacuteo sanh Tiecircn Phật một magraveu Thượng cầm hạ thuacute lao xao Cocircn trugraveng thảo mộc loại nagraveo chẳng linh

Noacute cũng muốn như migravenh đặng sống Nỡ lograveng nagraveo tuyệt giống dứt nogravei Bền cocircng Kinh saacutech xem coi Vocirc can saacutet mạng thiệt thogravei rất oan

Chớ kiếm thế gọi ngoan xảo traacute Lưới rập chim thuốc caacute đốt rừng Thương thay phaacute noatilden lẫy lừng Tội căn baacuteo ứng biết chừng nagraveo an

ĐỨC SANH CỦA TẠO HOacuteA

Trong Cagraven Khocircn Vũ Trụ coacute Acircm Dương nhị khiacute cugraveng điều hogravea với nhau magrave sanh ra

vạn vật Đứng đầu trong vạn vật loagravei người lagrave phần tinh ba coacute tiacutenh thocircng minh hơn cả để

suy nghiệm caacutec việc của Trời Đất Vậy thigrave ai lagrave kẻ quaacuten triệt được caacutei đức sanh của Đấng

Tạo Hoacutea sẽ cảm thấy caacutei kiếp sống ở đời chẳng phải lagrave vocirc vị traacutei lại coacute nhiều lyacute thuacute chỉ

người thượng triacute cao minh mới biết thưởng thức để trau dồi vagrave tocirc điểm bản thacircn cho hạp

với đạo lyacute

Vả chăng bao nhiecircu khổ trần đatilde lagravem sầu khaacutech tục chẳng phải do sự sống sanh ra

magrave do tư tacircm tư dục tạo thagravenh Như biết sống thuận theo lẽ tự nhiecircn thigrave khocircng cograven những

quan niệm hoạ phước kiềm thuacutec cograven biết nhận định sự sanh lagrave đức lớn vagrave cũng lagrave mục

điacutech của Tạo hoacutea thigrave việc sống chết khocircng cograven lagrave vấn đề nghị luận

Saacutech rằng ldquoThiecircn địa chi đại đức viết sanhrdquo nghĩa lagrave caacutei đức lớn của Trời Đất lagrave sanh

hoacutea ra matildei

Nhưng cần quan tacircm rằng đức haacuteo sanh lagrave một việc cograven lẽ cocircng bigravenh Thiecircng Liecircng

lagrave một việc khaacutec Cho necircn chẳng vigrave hưởng đặng kiếp sanh của Tạo Hoacutea ban cho rồi kẻ

phagravem phu tục tử lại đem vugravei noacute trong chốn tội tigravenh thigrave khocircng khỏi bị Thiecircn Điều hagravenh

khiển Duy kẻ đạt được caacutei lyacute nhiệm mầu của Trời Đất mới vui sống caacutei đời đaacuteng sống

Thiết tưởng Đấng Tạo Hoacutea luacutec nagraveo cũng hộ trigrave cho sự sống được mạnh mẽ tươi tỉnh

thigrave đời người từ thanh mi chiacute bạch phaacutet viacute như bốn mugravea từ xuacircn hạ thu đocircng mỗi mugravea

đều coacute caacutei vẻ đẹp của noacute Nếu khocircng lưu luyến trong vograveng ngũ trược thigrave caacutei thuacute vị phong

phuacute của đời người luacutec nagraveo cũng xuất hiện nơi thacircm tacircm để tự migravenh tịnh tiến

Coacute điều khocircng traacutenh khỏi lagrave thời đại hay di chuyển hoagraven cảnh sinh hoạt hay đổi xacircy

thigrave người khocircn khocircng đi ngược tragraveo lưu tiến hoacutea Nhưng coacute khi ẩn hiện luacutec xuất luacutec xử

74

lagrave vigrave lẽ tugravey thời đoacute thocirci Vagrave dẫu ẩn dẫu hiện người ta khocircng bao giờ mất caacutei lạc thuacute trong

lograveng

Những thi gia đa sầu đa cảm hay khoacutec những cagravenh hoa tagraven những chiếc laacute rụng để

tỏ dấu bi ai cho caacutei boacuteng phugrave du của noacute Nhưng magrave cagravenh hoa tagraven để kết traacutei chiếc laacute rụng

để nhường chỗ cho lộc non cograven thacircn cacircy vẫn đứng vững theo thời tiết Giọt lụy của thi

nhơn dẫu đổ vật hữu thể cứ biến higravenh biến chất theo cơ sanh hoacutea

Trời khocircng riecircng thacircn với ai vagrave thường khocircng phụ người lagravenh (Duy thiecircn vocirc thacircn

thường dữ thiện nhơn) thigrave việc gigrave hợp với đức sanh lagrave thiện cograven traacutei lại lagrave aacutec

Tổng luận

Từ sắt đaacute cỏ cacircy thuacute vật cho tới loagravei người khocircng vật nagraveo khocircng nhờ đức haacuteo sanh

của Tạo Hoacutea magrave được tồn tại duy trigrave phần xaacutec lẫn phần hồn

Nhược bằng kẻ nagraveo khocircng khaacutem phaacute được caacutei sở dụng phagravem trần cugraveng caacutei sở dụng

Thiecircng Liecircng của sự sanh thigrave kẻ ấy lấy lagravem vocirc phước

TRIacute THỨC VAgrave TIgraveNH CẢM

Con người sanh ra bởi hai yếu tố chaacutenh cấu thagravenh lagrave xaacutec vagrave hồn Xaacutec do tinh huyết

của cha mẹ biến thể Hồn do điểm linh quang của Đức Thượng Đế ban cho Hồn ở trong

caacutei xaacutec hay noacutei một caacutech khaacutec xaacutec bao bọc hồn Hồn thuộc về phần tacircm linh tinh thần

xaacutec thuộc phần hữu thể vật chất Tuy cugraveng chung lộn trong một vật hữu higravenh duy nhứt

mỗi phần đều coacute bổn phận vagrave phạm vi riecircng biệt Song lẽ khocircng phải vigrave thế magrave rời nhau

được

Tacircm linh hay linh hồn lagrave caacutei đức saacuteng tự nhiecircn của con người Nhờ đoacute magrave caacutei triacute

thocircng suốt được cả sự vật Nhưng triacute thức kia chưa phải đủ vigrave noacute chỉ lagrave một phần nửa

trong caacutei đạo học lagravem người Đi đocirci với triacute thức cograven coacute tigravenh cảm để bổ tuacutec vagraveo hầu đạt tới

caacutei đạo lyacute lagravem người hoagraven toagraven trong xatilde hội

Vả chăng ai cũng coacute sẵn triacute thức vagrave tigravenh cảm nơi migravenh

Triacute thức nếu khocircng được regraven luyện coacute thể đưa đến chỗ ngụy biện sai lầm cũng như noacute

coacute thể đưa đến chỗ chaacutenh chơn ngay thẳng

Tigravenh cảm nếu khocircng được regraven luyện coacute thể đưa đến chỗ tagraven saacutet lẫn nhau phaacute hoại cả

nền trật tự giữa nhơn quần xatilde hội cũng như noacute coacute thể đưa đến chỗ vạn vật đồng nhứt thể

cugraveng Trời Đất hiệp một để tiến hoacutea trong cuộc sinh thagravenh của toagraven thể

Vậy thigrave trong pheacutep học tập lagravem người cần yếu lagrave phaacutet triển caacutei năng lực của tinh thần

triacute thức vagrave tinh tiến caacutei tigravenh vagraveo nơi lẽ ngay đường chiacutenh vagraveo chỗ phải chỗ necircn vagrave giữ

gigraven khocircng cho biến nghịch Nếu triacute thức khocircng đạt được tới chỗ thocircng suốt cả vạn vật vagrave

tigravenh cảm khocircng phổ biến tới chỗ đại đồng thigrave cocircng trigravenh học tập lagravem người chưa rồi

Muốn cho hai caacutei năng khiếu triacute vagrave tigravenh được phaacutet triển vagrave khocircng phaacute hoại lẫn nhau

thigrave phải tập regraven luyện cho cả hai đều được quacircn bigravenh đồng điệu

Cho hay tacircm với triacute ở về phần tinh thần nhưng cả hai đều bắt nguồn từ sanh lực Nếu

cơ thể con người được đầy đủ sức khoẻ thigrave nguồn sinh lực được dồi dagraveo Như sinh lực

75

suy nhược thigrave triacute thức vagrave tigravenh cảm thấp keacutem cograven sinh lực khương kiện thanh tao thigrave triacute vagrave

tigravenh được saacuteng suốt vagrave thacircm thiết

Ở giữa cotildei trần đầy cạm bẫy nagraveo lagrave tiền tagravei danh lợi nagraveo lagrave sắc tướng thinh acircm thacircn

thể người ta lagrave một trường thể lực hay chuyển biến theo vật dục magrave triacute thức hay tigravenh cảm

lagrave động taacutec Nếu biết chế ngự cho những thế lực kia khocircng macircu thuẫn vagrave phản trắc nhau

thigrave tập trung noacute vagraveo tigravenh cảm thigrave tigravenh cảm được phong hậu

Vả lại triacute thức do trigravenh độ tiến hoacutea của mỗi người lagrave cao hay thấp saacuteng suốt hay aacutem

mờ Nếu quan niệm được chaacutenh đaacuteng yacute tưởng được phacircn minh thigrave triacute tuệ đi sacircu vagraveo sự

hiểu biết đến chỗ biacute ẩn hay chỗ chaacutenh chơn của vạn vật Thảm nỗi yacute tưởng do ngoại vật

cảm xuacutec necircn thường hay nghiecircng đổ thiecircn mecirc Đạo học dạy rằng phải coacute đủ cương quyết

đừng để cho vật dục locirci cuốn tacircm triacute vagraveo nơi vọng động vagrave giữ gigraven cho tacircm hồn lagravem chủ

động Đagravenh rằng coacute khi tacircm linh phải chịu theo thacircn thể vigrave điều kiện sinh lyacute nhưng lagravem

thế nagraveo cho tinh thần chỉ huy xaacutec thịt mới gần được Đạo

HOgraveA VAgrave ĐỒNG

Hogravea lagrave thuận tigravenh thỏa yacute hội hiệp cugraveng nhau magrave khocircng tranh giagravenh hơn thua cao

thấp giỏi dở mạnh yếu

Đồng lagrave kết bầy rập bạn lập đoagraven thể nagravey tổ chức kia rồi dắt nhau đi vagraveo một lối

đường

Vả chăng ai ai cũng nhận thức rằng người ta ở đời khocircng thể một migravenh sống riecircng magrave

dựng necircn cơ đồ sự nghiệp cho được Giaacute như muốn lagravem một điều gigrave magrave một migravenh trơ trọi

ắt khocircng rồi hoặc coacute rồi cũng khocircng hay Lẽ dĩ nhiecircn cần coacute đocircng người trợ giuacutep lẫn

nhau cộng lao cộng hưởng thigrave việc gigrave cũng đắc thagravenh Nhơn Đạo cugraveng chung cộng sự

đoacute người ta mới coacute cơ hội phacircn biệt ai lagrave quacircn tử ai lagrave tiểu nhơn Vagrave phacircn biệt được hai

hạng người đoacute thigrave nhờ hai chữ Hogravea vagrave Đồng

Ruacutet kinh nghiệm trong phương thiệp thế người ta thấy rằng người quacircn tử hogravea magrave

bất đồng cograven kẻ tiểu nhơn đồng magrave bất hogravea

Quacircn tử viacute như nấu một thức ăn cần coacute ngũ vị Chua cay mặn ngọt đắng ngũ vị

vẫn khocircng đồng chất lại khaacutec mugravei nhưng cả thảy được điều hogravea vagrave bổ khuyết cho nhau

lagravem ra thức ăn ngon lagravenh Nhờ tương tế cho nhau necircn hogravea thigrave hết sức hogravea vagrave khocircng vigrave lẽ

bất đồng chất hay bất đồng vị magrave lagravem cho nhau tương khắc tương phản với nhau Caacutech

cộng sự của người quacircn tử lagrave thế Khocircng phacircn taacutech hạng người cao kẻ hạ người giagraveu kẻ

nghegraveo người khocircn kẻ dại bậc quacircn tử tự hạ migravenh ngang hagraveng với kẻ khaacutec vagrave giữ taacutenh

như trước khocircng để lagravem mất niềm hogravea khiacute giữa migravenh vagrave thiecircn hạ Lagravem như vậy lagrave vigrave iacutech

lợi chung tạo được caacutei hogravea tức lagrave tạo caacutei yecircn cho quốc gia cho xatilde hội

Tiểu nhơn viacute như lagravem một giống để ăn cũng coacute ngũ vị nhưng magrave mặn khocircng hogravea với

cay chua khocircng hogravea với đắng hễ mặn thigrave dắt nhau thiệt mặn cay thigrave hiệp với nhau rất

cay Đồng thigrave coacute đồng thiệt magrave khocircng hogravea được Caacutech cộng sự của tiểu nhơn lagrave thế Chỉ

trọng về tư lợi kẻ tiểu nhơn mượn caacutei lượng lagravem thế lực chớ khocircng san bằng giaacute trị tuyệt

76

đối của sự vật cho necircn trong caacutech xử sự hoặc thaacutei quaacute hoặc bất cập coacute thể đi tới bạo

phaacutet nhưng rồi lại bạo tagraven vigrave chỗ bất hogravea magrave ra

Xưa nay trong xatilde hội sở dĩ bất hogravea lagrave nguyecircn nhacircn vigrave bất quacircn (khocircng cacircn bằng) vagrave

hễ bất quacircn thigrave bất yecircn Nếu khocircng biết xử sự tiếp vật cho cocircng bằng thigrave trong xatilde hội đoacute

người giagraveu hiếp người nghegraveo kẻ mạnh lấn kẻ yếu đứa khocircn lừa đứa dại tức giận người

giagraveu kẻ mạnh đứa khocircn tất nhiecircn sinh ra bất hogravea Bất hogravea rồi thugrave oaacuten nhau mới tigravem

phương saacutet hại nhau thigrave xatilde hội hay quốc gia lagravem thế nagraveo ở yecircn cho được

Quacircn tử sợ loạn necircn chuyecircn chữ hogravea cograven tiểu nhacircn sợ hogravea rồi thất lợi Hai tư tưởng

hai cử chỉ khaacutec nhau magrave chung quy phần thắng về quacircn tử

Trong cửa Đạo lagrave cửa hằng ngagravey Hội Thaacutenh quyết saacutech vận trugrave để tigravem chơn phaacutep trừ

mị diệt tagrave hầu digraveu dẫn nhơn sanh vagrave quy cả thiện lương vagraveo nơi đại đồng thigrave khocircng thể

aacutep dụng caacutei thuyết ldquoĐồng nhi bất hograveardquo của ldquotiểu nhơnrdquo hay ldquohogravea nhi bất đồngrdquo của ldquoquacircn

tửrdquo Traacutei lại phải kiecircm cả chữ Hogravea vagrave Đồng đặng đocirci becircn phograve trigrave cho nhau mới đi đến

điacutech

Khaacutec với đời lagrave như thế vagrave được như thế mới đạt đạo lyacute lagravem người trong cửa Đạo

Vậy thigrave phải thi hagravenh chaacutenh saacutech gigrave Ắt phải cư xử mọi việc cho cocircng bằng ấy lagrave hogravea vagrave

thương yecircu dung chế nhau ấy lagrave đồng

Hogravea thời thật hogravea vigrave khocircng cograven so hơn tiacutenh thiệt ganh hiền gheacutet ngỏ mưu hại lẫn

nhau Đồng thời thật đồng coi người như ta coi ta như người Khocircng phacircn giai cấp

khocircng riecircng sắc toacutec magraveu da vagrave chẳng hề rời bỏ nhau cho đặng Đại Đạo hoằng khai giữa

thời đại nhơn sanh taacutec loạn chỉ coacute bấy nhiecircu đoacute thocirci

TRI VAgrave HAgraveNH

Tri lagrave biết - Hagravenh lagrave lagravem

Trecircn con đường học vấn chẳng phải đọc saacutech cho thuộc học chữ cho lagraveu gọi lagrave học

được Tất phải phaacutet minh yacute tứ của saacutech ở ngoagravei mặt chữ mới gọi rằng biết đọc saacutech

Học cho rộng hiểu regraven luyện cho đa kiến đa văn lagrave về phần Tri cograven cẩn thận từng

lời noacutei từng việc lagravem lagrave về phần Hagravenh Noacutei magrave khocircng bị người ta chỉ triacutech checirc cười lagravem

magrave khocircng coacute một điều gigrave phải ăn năn hối tiếc ấy lagrave kết quả cocircng trigravenh học vấn

Muốn thacircu thập kết quả ấy tất cần trau chuốt về phần Tri cũng như phần Hagravenh cho

cực hay cực mỹ mới thocirci

Kinh Thi rằng ldquoNhư thiết như tha như traacutec như mardquo

Cứ theo mặt chữ magrave thiacutech nghĩa thigrave Thiết lagrave cắt Tha lagrave giũa Traacutec lagrave xẻ Ma lagrave magravei

Đatilde cắt thagravenh miếng rồi cograven phải giữ cho trơn cho laacuteng như thợ lagravem đồ xương chẳng

hạn

Đatilde xẻ đaacute đặng lấy ngọc rồi cograven magravei ngọc cho saacuteng cho tinh như thợ lagravem đồ trang sức

chacircu ngọc Caacutei vật đatilde tốt cograven cầu cho tinh mới necircn của quyacute

77

Tuy coacute 8 chữ trong kinh Thi magrave hagravem suacutec yacute nghĩa rất cao xa hễ biết rồi cograven tigravem cho

đến cugraveng caacutei sức lực trong việc lagravem mới thiệt lagravem Bởi vậy cho necircn cagraveng hiếu học thigrave

cagraveng thecircm hiểu rộng cagraveng dograve cagraveng thấy sacircu vagrave cứ tiến matildei mới đạt hết lyacute

Lấy caacutei khiếu biết (Tri) magrave xem xeacutet sự vật rồi lấy con mắt tinh thần magrave xem xeacutet cho

đến chỗ tinh thần của sự việc chừng ấy mới thấy rotilde chơn higravenh chơn tướng của sự vật

Quaacuten triệt rồi liền xoay qua phần lagravem (Hagravenh) Trong sự lagravem cần yếu lagrave dẹp caacutei tư tacircm bỏ

caacutei tư dục thigrave khocircng bao giờ sai lầm

Viacute dụ bagraven về sự giagraveu nghegraveo của thiecircn hạ Thầy Tử Cống cho rằng Nghegraveo magrave khocircng

nịnh hoacutet giagraveu magrave khocircng kiecircu hatildenh (bần nhi vocirc siểm phuacute nhi vocirc kiecircu) lagrave hay rồi Đến luacutec

gặp Đức Phu Tử Ngagravei vấn về bần phuacute Đức Thaacutenh đaacutep rằng Nghegraveo magrave vui giagraveu magrave giữ

lễ (Bần nhi lạc phuacute nhi hiếu lễ)

Thầy Tử Cống nghe rồi thốt nhiecircn tỉnh ngộ vagrave phaacutet minh ra được đạo lyacute dường ấy

cograven hay hơn nhiều

Nghegraveo magrave khocircng nịnh hoacutet đoacute lagrave Thiết magrave thocirci nhưng cograven phải vui nghegraveo nữa kigravea

đấy mới lagrave Tha

Giagraveu magrave khocircng kiecircu hatildenh đoacute lagrave Traacutec magrave thocirci nhưng cograven phải thủ lễ nữa kigravea đấy

mới lagrave Ma

Thiết với Traacutec chỉ lagrave một tầng cocircng phu cograven phải thecircm nhiều cocircng phu nữa lagrave Tha

với Ma mới đến chỗ tinh mỹ

Tổng luận

Tri caacutei nghegraveo caacutei giagraveu magrave Hagravenh caacutei nghegraveo caacutei giagraveu cho đến chỗ tinh thần tuyệt diệu

của noacute mới thiệt Tri vagrave Hagravenh Chừng ấy người học Đạo mới tịnh tiến con đường tự lập

BỔN PHẬN ĐỐI VỚI GIA ĐIgraveNH

-----ooo-----

Bổn phận lagravem cha vagrave lagravem con Lagravem cha phải lagravenh (Từ)

Lagravem con phải thảo (Hiếu)

Vi ldquonhơn phụ chỉ ư từrdquo Chữ Từ (lagravenh) chỉ về nghĩa vụ người lagravem cha mẹ phải nuocirci

con cho necircn vai necircn voacutec dạy dỗ cho necircn người hữu dụng Người cha mẹ lagravenh cũng

khuyecircn con răn con tức lagrave lagravem thế nagraveo để cho con biết bỏ caacutei dở để theo caacutei hay chớ

chẳng phải lagravenh lagrave để cho con tự do hagravenh động Tại sao người cha khocircng để cho con tự do

hagravenh động Bởi vigrave con cograven thơ ấu trẻ lograveng non dạ noacutei toacutem lagrave con chưa đủ saacuteng suốt để

phacircn biệt phải quấy vagrave chưa đủ tinh thần cứng rắn để vượt qua những trận thử thaacutech

những gigrave vật dục caacutem dỗ vậy necircn người cha phải digraveu dắt con trecircn đường đạo đức quang

minh

Đối với con cha mẹ cũng coacute quyền lợi như nhờ con nuocirci dưỡng luacutec về giagrave nhờ con

giuacutep đỡ việc nặng nề Cổ nhơn noacutei Dưỡng nhi đatildei latildeo (Nuocirci con nhờ luacutec về giagrave) Nhưng

78

cha mẹ muốn dugraveng quyền lợi ấy trước phải lagravem xong nghĩa vụ của migravenh Traacutei lại nếu cha

mẹ khocircng lagravem trograven bổn phận migravenh magrave cứ sai con mắng con như thế lagrave thất phận lagravem cha

mẹ

Vigrave ldquonhơn tử chỉ ư hiếurdquo hiếu thảo lagrave Đạo lagravem con chẳng những khocircng ai được từ

khước magrave ai cũng phải coi đoacute lagrave bổn phận chaacutenh của migravenh nữa Cổ nhơn noacutei ldquoNhơn

sanh baacutech hạnh hiếu vi tiecircnrdquo Người ta coacute trăm nết song hiếu đứng đầu

Tại sao người ta phải hiếu với cha mẹ

Ocirci Cocircng sanh thagravenh dưỡng dục kể bao nhiecircu cho hết nagraveo lagrave mười thaacuteng cưu mang

ba năm buacute mớm ẩm bồng nghĩa mẹ như nước trong nguồn chảy ra Cograven cha lại phải dagravey

cocircng dạy dỗ vagrave cực nhọc lagravem lụng cho coacute tiền để nuocirci con dầu trăm cay ngagraven đắng dầu

vagraveo cảnh nguy nan người cha khocircng hề thối bước cocircng cha như nuacutei Thaacutei Sơn Cocircng cha

nghĩa mẹ như thế hỏi vậy ở đời coacute người nagraveo magrave chẳng thương mến chăng Ắt khocircng

Nhưng thương mến chưa đủ nghĩa vụ bắt buộc người con phải lagravem cho trograven đạo hiếu

Thực hagravenh đạo hiếu trước nhứt phải nuocirci cha mẹ sự nuocirci ấy cốt ở lograveng thagravenh kiacutenh

nghĩa lagrave giagraveu nuocirci theo giagraveu nghegraveo nuocirci theo nghegraveo ngoagravei miếng ăn uống manh quần

tấm aacuteo con phải hết lograveng vui vẻ trong phận sự để cho cha mẹ vừa lograveng

Một hocircm Thầy Tử Du hỏi chữ Hiếu Đức Khổng Phu Tử đaacutep ldquoNgagravey nay người ta

baacuteo hiếu lagrave biết nuocirci cha mẹ nhưng đến như giống choacute ngựa kia cũng coacute người nuocirci Nếu

nuocirci cha mẹ magrave khocircng thagravenh kiacutenh thigrave lấy gigrave để phacircn biệtrdquo

Xem đoacute thigrave đủ biết nuocirci cha mẹ quyacute tại lograveng thagravenh kiacutenh Chẳng necircn bắt chước cacircu

ldquoGiagraveu thigrave đặng thảo ngay nghegraveo thigrave mất trung hiếurdquo Lời ấy chẳng qua lagrave noacutei để che lỗi

của migravenh magrave thocirci Traacutei lại necircn nhớ cacircu ldquoNhagrave nghegraveo mới biết con thảo nước loạn mới

biết trung thầnrdquo Từ xưa những gương trung hiếu tiết liệt phần nhiều do ở trong những

nhagrave nghegraveo sanh ra vậy

Khi ở chung với cha mẹ chẳng necircn lagravem buồn cha mẹ nếu migravenh coacute việc buồn riecircng

vagrave cũng chẳng necircn tỏ giận hờn cho cha mẹ thấy nữa Nếu cha mẹ coacute quở traacutech thigrave giữ sắc

thaacutei điềm nhiecircn lo xeacutet migravenh magrave chữa lỗi

Cha mẹ giagrave phải coi chừng sức khoẻ nghĩa lagrave nuocirci cha mẹ phải xem đến chỗ chưa

noacutei kia Tại sao Bởi vigrave coacute nhiều khi cha mẹ sợ con lo buồn magrave chẳng tỏ ra việc người

cần đến

Cha mẹ sanh tiền chẳng đi xa nếu cần phải vắng mặt thigrave phải cho biết chỗ cha mẹ

khỏi lo lắng cho migravenh vagrave để người ta tigravem cho dễ Khi cha mẹ đau ốm kẻ lagravem con phải

tận tacircm chạy thuốc chạy Thầy chiacutenh migravenh phải lo liệu mọi phương Biết đacircu người

khaacutec vigrave sơ soacutet họ lagravem thecircm bệnh cho cha mẹ migravenh Bigravenh nhựt cũng xem chừng nếu cha

mẹ khoẻ thigrave migravenh vui mừng mệt thigrave lo lắng

Lograveng hiếu thảo với cha mẹ ai cũng coacute nhưng coacute một iacutet người ham mecirc sắc dục hoặc

cậy coacute tiền của rồi sanh ngỗ nghịch Vậy ai lagrave người lagravem con necircn thận trọng bổn phận của

migravenh

Nhưng đạo hiếu khocircng phải nhắm mắt phục tugraveng cha mẹ magrave traacutei lại phải xem xeacutet caacutei

gigrave của cha mẹ đatilde lagravem nếu hay thigrave theo cograven lầm lỗi thigrave ocircn tồn magrave khuyecircn can sửa đổi

Nếu cha mẹ khocircng nghe thigrave lại kiacutenh magrave khocircng traacutei lễ nghĩa lagrave lẳng lặng lựa caacutech noacutei cha

mẹ nghe lẽ phải để sửa đổi coacute khi cha mẹ giận magrave đaacutenh đập cũng khocircng oaacuten giận

79

Khi cha mẹ qua đời thigrave phải tang chế Tacircn Luật Đại Đạo định rằng việc tang chế

khocircng necircn xa xỉ khocircng necircn để lacircu ngagravey khocircng necircn dugraveng đồ acircm cocircng loegrave loẹt khocircng necircn

đatildei đằng rần rộ magrave mất sự nghiecircm tịnh vagrave dấu bi ai

Đức Khổng Phu Tử cho sự thờ cha mẹ rất hiếu ldquoKiacutenh kỳ sở tocircn aacutei kỳ sở thacircn sự tử

như sự sanh sự vong như sự tồn hiếu chi chiacute datilderdquo (Kiacutenh những người cha mẹ đatilde tocircn

trọng yecircu những người cha mẹ đatilde yecircu mến thờ cha mẹ luacutec chết rồi cũng như khi cograven

sống luacutec mất rồi cũng như luacutec cograven ấy lagrave hiếu rất mực vậy) Theo đoacute magrave suy ra thigrave khi cha

mẹ chết rồi kẻ lagravem con phải chuyecircn tacircm tri yacute lagravem trograven bổn phận cũng như cha mẹ sống

tại tiền

Bổn phận lagravem anh chị vagrave lagravem em Huynh tắc để đệ tắc cung

Anh em chị em đồng thọ sanh nơi một cha mẹ tục ngữ noacutei ldquoMột cục maacuteu xắn ra

lagravem năm bardquo Đồng cốt nhục đồng bagraveo thai cho necircn tigravenh thacircn mật khocircng ai bằng anh em

chị em Từ luacutec nhỏ dại ở chung một nhagrave ăn một macircm nằm một chiếu vui coacute nhau buồn

coacute nhau nhứt nhứt đều chung cugraveng với nhau như một Vậy caacutei tigravenh thương yecircu khắng

khiacutet ở giữa anh chị vagrave em khocircng tigravenh nagraveo hơn được

Muốn giữ gigraven caacutei tigravenh maacuteu mủ ấy matildei matildei thigrave người anh chị phải biết bổn phận migravenh

lagrave thuận yecircu kẻ lagravem em phải biết bổn phận migravenh lagrave cung kiacutenh

Khi cha mẹ vắng mặt người anh chị coacute quyền thay thế cha mẹ nghĩa lagrave người anh

chị phải lagravem trograven nghĩa vụ của migravenh lagrave thế phụ tức lagrave thay mặt cho cha mẹ nuocirci em dạy

em cổ nhơn thường khuyecircn nhau rằng trước phải lagravem nghĩa vụ rồi sau mới dugraveng quyền

lợi

Luacutec thagravenh nhơn mỗi người đều coacute gia đigravenh anh em chị em cũng phải giữ caacutei tigravenh cốt

nhục duy nhứt ấy matildei từ khi toacutec xanh đến luacutec đầu bạc nghĩa lagrave phải thương yecircu giuacutep đỡ

lẫn nhau việc nhỏ cũng như việc lớn Phải traacutenh những tiếng to tiếng nhỏ của vợ con hay

chồng con Theo thường tigravenh những anh em chồng chị dacircu hay em rể anh ruột hay chinh

nghiecircng lẫn nhau trong những việc nhỏ mọn Bổn phận anh chị hay em phải saacuteng suốt magrave

phacircn định để traacutenh caacutei vạ chia ly Anh chị em lagrave di hagravei của cha mẹ bất hogravea lagrave phaacute hoại

caacutei di hagravei ấy Anh chị em như chacircn tay bất hogravea lagrave chia ligravea thủ tuacutec

Người nagraveo xử được đạo hiếu để nghiecircm trọng thigrave người ấy coacute tinh thần hogravea kỉnh

Hiếu thuận lagrave gốc đạo xử thế ấy vậy necircn người trọn thảo thuận thigrave coacute lograveng trung quacircn aacutei

chuacuteng

Bổn phận con chaacuteu đối với ocircng bagrave

Ocircng bagrave lagrave Đấng sinh thagravenh dưỡng dục cha mẹ lại lagrave Đấng cha mẹ thương mến quyacute

trọng Đạo hiếu buộc người lagravem con phải kiacutenh trọng những người magrave cha mẹ thacircm giao

Ấy đoacute lagrave những người bagraveng quan magrave cograven xử triacute như thế huống chi ocircng bagrave lagrave ruột thịt của

cha mẹ chuacuteng ta magrave chuacuteng ta lại dể duocirci sao

Vậy khi ocircng bagrave sanh tiền chuacuteng ta phải thay mặt cho cha mẹ chăm nom ocircng bagrave

những việc nagraveo magrave chuacuteng ta coacute thể lagravem được Cograven khi ocircng bagrave qua đời thigrave lại thay mặt cho

cha mẹ magrave thờ phượng cuacuteng tế ocircng bagrave

80

Thờ phượng cuacuteng tế ocircng bagrave lagrave lễ tỏ lograveng tocircn kiacutenh nguồn gốc sinh thagravenh dưỡng dục

Lograveng tocircn kiacutenh ấy nơi người Việt Nam theo Nho giaacuteo thường phaacutet biểu với một phương

thức trang nghiecircm

Ngagravey tế tự cả gia tộc về nhagrave thờ để lo việc tế lễ Hai ngagravey tiecircn thường vagrave chaacutenh giỗ

những người họ hagraveng vui vầy coacute khi nhắc lại sự tiacutech Tổ Tiecircn coacute luacutec hỏi việc hagraven huyecircn

gia tộc Giờ cuacuteng tế mỗi người đều coacute lograveng thagravenh kiacutenh rất mực Khi ra vagraveo luacutec lại qua

trước bagraven thờ họ cuacutei đầu tỏ vẻ sợ sệt dường như ocircng bagrave đang ngự trecircn chỗ sở tocircn Giờ tế

lễ ấy hoagraven cảnh yecircn lặng người Trưởng Tộc hagravenh lễ rồi đến con chaacuteu cứ theo thứ tự vaacutei

lạy trang nghiecircm

Đại Đạo Tam Kỳ Phổ Độ giữ nguyecircn vẹn caacutec lễ thờ cuacuteng ocircng bagrave đoacute Vả chăng Đạo

hữu đatilde sẵn coacute đạo tacircm nay đem lograveng thagravenh kiacutenh ấy magrave thờ cuacuteng ocircng bagrave thigrave coacute lẽ caacutei

phong tục cổ truyền sẽ được tăng thecircm phần thuần mỹ nữa

Bổn phận lagravem chồng vagrave lagravem vợ Chồng hogravea vợ thuận

Trai lớn thigrave coacute vợ gaacutei lớn thigrave coacute chồng Người ở đời phải coacute đocirci coacute bạn rồi sau mới

lập được gia đigravenh Caacutei định luật ấy từ xưa đến nay vẫn khocircng thay đổi Trong đạo vợ

chồng coacute điều tốt nhứt lagrave hai người ấy được thuận hogravea ăn ở với nhau từ toacutec xanh đến khi

đầu bạc Magrave muốn được vậy thigrave mỗi người phải biết bổn phận của migravenh vagrave phải hagravenh vi

trong phạm vi ấy

Chồng lagrave rường cột của gia đigravenh phải đảm đương mọi việc becircn ngoagravei để tạo hạnh

phuacutec gia đigravenh nghĩa lagrave phải lagravem lụng cho coacute cơm coacute tiền nuocirci dưỡng gia đigravenh no ấm kế

đoacute sẽ noacutei đến việc lễ nghi đạo đức tức lagrave bagraven đến việc dạy dỗ Cổ nhacircn noacutei ldquoGiaacuteo phụ sơ

khai giaacuteo tử anh hagraveirdquo Nghĩa lagrave Phải dạy vợ luacutec ban sơ phải dạy con luacutec thơ ấu Magrave

muốn dạy người trước phải sửa migravenh để lagravem gương Giả tỷ như chồng biếng nhaacutec khocircng

lo lagravem ăn quanh năm cứ lecircu lổng chơi bời cờ bạc Chồng như thế magrave bảo vợ necircn người

thigrave khocircng thể được cha như thế magrave bảo con đừng đaacutenh bagravei thigrave cũng khocircng sao được

Người chồng chẳng những phải lo lagravem lụng để tạo hạnh phuacutec cho gia đigravenh magrave cograven phải

coacute tinh thần hogravea aacutei nữa

Về tacircm lyacute necircn biết rằng vợ lagrave bạn trăm năm được cha mẹ lựa chọn họ lagrave người yếu

đuối nương dựa nơi migravenh gởi thacircn cho migravenh để cugraveng nhau chung lo việc trăm năm gia

thất Hơn nữa vợ chồng lại lagrave người đầu ấp tay gối với nhau vui chung vui buồn chung

buồn nghegraveo chung chịu giagraveu chung hưởng Lograveng coacute nghĩ như thế thigrave mới coacute dạ yecircu

thương magrave đugravem bọc nhau

Người chồng coacute quyền khuyecircn lơn dứt bẩn người vợ nhưng trước phải lagravem xong

nghĩa vụ của migravenh như đatilde noacutei trecircn rồi sau mới dụng đến quyền Tuy noacutei rằng coacute quyền

nhưng người chồng luacutec nagraveo cũng lấy tinh thần hogravea aacutei lagravem cốt Nghĩa lagrave coacute khuyecircn lơn

dứt bẩn người vợ thigrave cũng chỉ trong vograveng lễ nghi hogravea aacutei chớ khocircng phải đang tay đaacutenh

đập vũ phu

Người vợ phải coacute tinh thần thuận tugraveng nghĩa lagrave phải biết dung hogravea với chồng để tạo

necircn hạnh phuacutec gia đigravenh Baacutet trong soacuteng cograven động huống chi vợ chồng ăn ở nhau cả đời

lagravem thế nagraveo traacutenh khỏi một đocirci khi bất đồng yacute kiến Giả tỷ như coacute xảy ra việc như thế thigrave

vợ chồng necircn nhịn nhục lẫn nhau chồng noacutei vợ nghe vợ noacutei chồng nghe để phacircn trần

điều hơn lẽ thiệt Necircn tương yacute tương yacute magrave sanh sống trong vograveng lễ nghi đạo đức Chẳng

81

necircn bắt chước phường hỗn ẩu chồng một lời đi thigrave vợ dăm bảy tiếng lại Thế rồi sanh việc

bất hogravea Chồng vợ bất hogravea thigrave gia đigravenh tan naacutet

Phận gaacutei trọng nhất lagrave trinh tiết bởi vậy người phụ nữ coacute thacircn phải giữ lấy thacircn cagraveng

ngagravey phải cagraveng lagravem tăng giaacute trị của migravenh thecircm nữa lecircn cao matildei Tiecircn Nho coacute cacircu ldquoĐi

ngang đaacutem dưa khocircng necircn sửa deacutep đi dưới cacircy lyacute khocircng necircn gatildei đầurdquo Đại yacute cacircu nagravey

khuyecircn người ta những hagravenh vi ăn noacutei đứng đi trang hoagraveng nhứt lagrave phải traacutenh cử chỉ nagraveo

lagravem người khaacutec ngờ vực cũng như đi qua đaacutem dưa khocircng necircn sửa deacutep hoặc đi dưới cacircy

lyacute khocircng necircn gatildei đầu vigrave lagravem như thế người ta ngờ rằng migravenh bẻ trộm dưa hay haacutei trộm

lyacute

Tề gia lagrave bổn phận của đagraven bagrave cho necircn người vợ phải chăm lo việc nhagrave thiếu đủ phải

biết cograven hết thigrave phải hay sắp đặt đacircu đoacute an bagravei ăn cần ở kiệm phải biết trọng tiền của

chồng lagravem ra lagrave cực nhọc Tục ngữ coacute cacircu ldquoăn nhịn qua ngagravey ăn vay mắc nợrdquo Của chồng

cocircng vợ chồng vợ cộng taacutec để tạo hạnh phuacutec cho gia đigravenh

Toacutem lại đạo vợ chồng cốt nhứt lagrave phải thuận hogravea chồng chẳng necircn ỷ quyền magrave hiếp

đaacutep vợ vợ khocircng necircn cậy thế magrave hỗn ẩu với chồng Đồng vợ đồng chồng taacutet biển đocircng

cũng cạn

Tacircn Luật Đại Đạo noacutei ldquoHocircn nhơn lagrave việc rất quan trọng trong đời người phải chọn

hocircn trong người đồng Đạo trừ ra khi nagraveo người ngoagravei ưng thuận nhập mocircn thigrave mới kết

lagravem giai ngẫu Đoacute lagrave coacute yacute ngừa sự bất trắc về sau

Tacircn Luật lại cấm người đagraven ocircng khocircng được cưới hầu thiếp rủi coacute chiacutech lẻ giữa

đường mới được chắp nối Thoảng như vợ lớn khocircng con nối hậu thigrave được pheacutep cưới

thiếp song chiacutenh migravenh chaacutenh thecirc mới đặng Người Đạo chẳng được để bỏ nhau trừ ra tội

ngoại tigravenh hay thất hiếu với cocircng cocirc

Bổn phận đối với cậu cocirc chuacute baacutec

Cậu cocirc chuacute baacutec lagrave anh em ruột thịt với cha mẹ kẻ lagravem chaacuteu chẳng những phải yecircu

mến magrave cograven quiacute trọng như cha mẹ vậy Nếu vocirc phước mồ cocirci thigrave chiacutenh cậu cocirc chuacute baacutec

lagrave người thay mặt cho cha mẹ nuocirci migravenh Đoacute đủ thấy rằng con chaacuteu phải thương mến quyacute

trọng cậu cocirc chuacute baacutec như cha mẹ

Khi thagravenh gia thất rồi tự nhiecircn ai cũng coacute cậu cocirc chuacute baacutec becircn chồng cũng như becircn

vợ Kẻ lagravem con chaacuteu cũng khocircng vigrave lẽ gigrave magrave khocircng thacircn aacutei với những người ấy

NGŨ THƯỜNG

Ngũ thường lagrave năm đức thường của người ta lagrave Nhacircn Nghĩa Lễ Triacute Tiacuten kế đacircy sẽ

giảng rộng ra

Nhacircn Người ta ai cũng coacute bẩm thọ của Trời một điểm lagravenh để lagravem tự taacutenh của

migravenh người đời gọi đoacute lagrave nguồn Thiecircn lyacute ở trong người Nhacircn lagrave caacutei phaacutet động của Thiecircn

lyacute ấy cho necircn cổ nhơn noacutei ldquoNhacircnrdquo lagrave hột giống hoacutea sanh caacutei đức tiacutenh tốt

82

Chữ Nhacircn đem ứng dụng vagraveo đời sống thigrave noacute gồm tất cả nghĩa vụ lagravem người thagravenh

thử coacute cacircu noacutei ldquoNhacircn lagrave Đạo ngườirdquo (Nhacircn giả nhơn datilde) Vậy thi hagravenh chữ ldquoNhacircnrdquo lagrave aacutep

dụng Thiecircn lyacute vagraveo đời sống thực tế Thế necircn muốn lagravem Nhacircn thigrave phải giữ lograveng cho sạch

nghĩa lagrave chẳng cho tư dục xen vagraveo Tacircm để cho nguồn Thiecircn lyacute ở trong tacircm ung dung

phaacutet triển theo lẽ tự nhiecircn của noacute rồi người ta cứ theo đoacute magrave lagravem cho hết bổn phận của

migravenh đoacute lagrave lagravem ldquoNhacircnrdquo vậy Cograven như muốn biết rộng ra nữa thigrave chuacuteng ta necircn xem cổ

nhơn dạy phương phaacutep lagravem ldquoNhacircnrdquo như sau

Coacute người hỏi phương thức lagravem Nhacircn lagrave thế nagraveo thigrave Đức Khổng Tử noacutei ldquoKỷ dục lập

nhi lập nhơn kỷ dục đạt nhi đạt nhơn Năng cận thủ tỷ khả vị nhacircn chi phươngrdquo (nghĩa

lagrave migravenh muốn lập thacircn thế nagraveo thigrave giuacutep người cugraveng lập thacircn như migravenh migravenh muốn thocircng

đạt đến đacircu thigrave cũng giuacutep người cugraveng thocircng đạt như migravenh Ai hay lagravem những điều đoacute lagrave

Nhacircn vậy)

Chữ Nhacircn coacute gồm caacutei nghĩa thương người mến vật cho necircn chỗ taacutec dụng của noacute lagrave

ldquoAacuteirdquo về sau người ta thường dugraveng hai chữ ldquoNhacircn Aacuteirdquo lẫn nhau

Vậy thực hagravenh đạo ldquoNhacircnrdquo lagrave người vagrave ta thương yecircu giuacutep đỡ nhau trecircn đường Đời

cũng như trecircn đường Đạo hoặc noacutei đoacute lagrave chaacutenh kỷ hoacutea nhơn cũng được

Thầy Tử Trương hỏi Nhacircn Đức Khổng Tử noacutei ldquoHatildey lagravem năm điều trong thiecircn hạ lagrave

Nhacircn rằng Cung Khoan Tiacuten Mẫn vagrave Huệrdquo

Cung thigrave khocircng khinh lờn Khoan thigrave được lograveng người Tiacuten thigrave được người tin cậy

Mẫn thigrave coacute cocircng Huệ thigrave đủ khiến được người

Người coacute nhacircn luacutec nagraveo cũng bigravenh tĩnh yecircn lặng tự nhiecircn như nhiecircn magrave lograveng sẵn coacute

một năng lực trực giaacutec mẫn tiệp Phagravem coacute việc gigrave đến thigrave họ biết ngay vagrave họ lagravem sự gigrave

cũng thiacutech hợp với đạo lyacute

Họ thật thagrave chất phaacutec vagrave giagraveu tigravenh cảm tốt Họ hay thương người hay mến vật đối

với gia đigravenh thigrave hiếu đễ đối với xatilde hội thigrave thuận hogravea Họ thường thực hagravenh cacircu ldquoViệc gigrave

migravenh khocircng muốn thigrave chẳng lagravem với ngườirdquo Chữ Nhacircn đacircy lại gồm caacutei yacute nghĩa saacuteng

suốt cho necircn caacutei thương caacutei gheacutet của người coacute Nhacircn đều hạp với Thiecircn lyacute

Toacutem lại chữ Nhacircn bao hagravem cả đạo lagravem người magrave ruacutet lại thigrave thể theo đức lớn của Trời

lagrave sự sanh hoacutea magrave lagravem Ấy vậy kẻ lagravem Nhacircn trecircn thuận lẽ Trời dưới an vui cugraveng chuacuteng

vật vagrave sự hagravenh vi lại khiacutech lệ theo nền tảng ldquoThiecircn địa vạn vật nhứt thểrdquo Cograven việc giagraveu

nghegraveo sang hegraven thigrave phuacute cho thiecircn mạng chớ khocircng vọng cầu magrave thất đạo lyacute






Dần


6 Hội Cocircng Đồng


Tocircng


vagrave Đời

o Caacutech hagravenh quyền đối với

Đạo


Đời

83


HAgraveNH CHAacuteNH ĐẠO

Thiacutech nghĩa Hagravenh Chaacutenh Đạo

Đại Đạo Tam Kỳ Phổ Độ căn cứ trecircn Phaacutep Chaacutenh Truyền vagrave Tacircn Luật lagravem nền tảng

vững chắc để tận độ chuacuteng sanh thoaacutet vograveng thống khổ trong đời mạc kiếp nagravey

Điều trọng yếu của Chaacutenh Phaacutep hay Phaacutep Chaacutenh Truyền cũng gọi lagrave Chơn Truyền lagrave

do Đức Chiacute Tocircn giảng dạy thigrave khocircng một ai dưới thế nagravey được pheacutep sửa cải

Điều quan hệ của Tacircn Luật lagrave do nhơn sanh lập thagravenh vagrave Đức Chiacute Tocircn phecirc chuẩn vốn

coacute hiệu lực ở hạ giới ngang hagraveng với Thiecircn điều ở Thượng giới

Tự migravenh lập luật lagravem mực thước để kềm chế lấy migravenh trong đường tu luyện thigrave nhơn

sanh khocircng cograven lograveng than rằng luật ấy quaacute nghiecircm khắc rồi chaacuten nản hoặc viện lyacute do quaacute

rẻ necircn dể duocirci song le vagraveo buổi tương lai nếu cần vigrave nhu cầu vagrave tiến hoacutea của nhơn sanh

luật lệ hiện hagravenh coacute thể gia giảm hay canh tacircn nhưng phải coacute nhơn sanh cầu xin mới

được

Hiện giờ luật phaacutep cagraveng được quyacute trọng bao nhiecircu thigrave Đạo cagraveng thecircm trọng bấy

nhiecircu vagrave người hagravenh Đạo cagraveng thecircm trọng lagrave dường nagraveo Vậy thigrave phải giữ gigraven vagrave bảo hộ

Luật phaacutep cho khỏi thất kỳ truyền vagrave đoacute lagrave traacutech nhiệm của chư Chức Sắc đảm đương sứ

mạng thể Thiecircn hagravenh hoacutea tức lagrave chư vị coacute chơn trong Hội Thaacutenh đương kiecircm cầm quyền

Hagravenh Chaacutenh Đạo

Hagravenh Chaacutenh Đạo phacircn tiacutech từng chữ coacute nghĩa lagrave

Hagravenh lagravem (thi hagravenh tuacircn hagravenh phụng hagravenh)

Chaacutenh goacutep caacutec việc sắp đặt để sửa trị cho khỏi checircnh lệch

Đạo caacutec việc sắp đặt trecircn đacircy phải thuận theo chơn lyacute của Đại Đạo

Hợp nghĩa lại thigrave Hagravenh Chaacutenh Đạo thigrave thi hagravenh cho đuacuteng những qui điều đatilde ấn định

trong Chơn Phaacutep hầu điều độ chuacuteng sanh quy về cửa Đạo traacutenh bớt tội tigravenh magrave theo

đường ngay chaacutenh

Cầm quyền Hagravenh Chaacutenh Đạo lagrave thi hagravenh cho đuacuteng những quy điều đatilde ấn định trong

Chơn Phaacutep hầu điều độ chuacuteng sanh quy về cửa Đạo traacutenh bớt tội tigravenh magrave theo đường

ngay chaacutenh

Bảo thủ Chơn Phaacutep chẳng để cho Chaacutenh Giaacuteo trở necircn Phagravem Giaacuteo thuộc về nhiệm vụ

của Chức Sắc Hiệp Thiecircn Đagravei can hệ về phần tinh thần lagrave phần Đạo

Thiết nghĩ Chức Sắc Cửu Trugraveng Đagravei được quyền sử dụng những Luật Lệ do nhơn

sanh lập thagravenh đặng buộc nhơn sanh phải tuacircn hagravenh e coacute khi hagravenh quyền quaacute phận magrave

lagravem cho nhơn sanh thecircm khổ hoặc thất Đạo Vả lại Hội Thaacutenh Cửu Trugraveng Đagravei khocircng necircn

quecircn rằng chiacutenh migravenh cũng phải dưới thực lực của Luật lệ ấy vigrave noacute đatilde thagravenh Thiecircn điều

tại thế rồi

Vigrave chữ quyền magrave coacute người trong bổn Đạo cograven nặng phagravem tacircm tưởng rằng quyền ấy

cho pheacutep hagrave khắc lagrave diệu kế để giaacuteo nhơn quy thiện rồi một khi bất cẩn vụng về quyền

hagrave khắc phản khắc lại migravenh thigrave trở tay khocircng kịp Ở đacircy chữ quyền ở trong phạm vi đạo

đức đễ giữ neacutet cocircng bigravenh để gieo niềm hogravea aacutei chớ chẳng lagravem điều gigrave khaacutec Bởi vậy Hội

84

Thaacutenh Hiệp Thiecircn Đagravei coacute trọng traacutech nhắc nhở vagrave chăm nom hagravenh vi của Hội Thaacutenh Cửu

Trugraveng Đagravei chẳng để vi phạm chơn truyền magrave sanh loạn Hội Thaacutenh Cửu Trugraveng Đagravei necircn

tương liecircn mật thiết với Hội Thaacutenh Hiệp Thiecircn Đagravei đặng đocirci becircn tương đắc trecircn mọi hagravenh

tagraveng trong cơ phổ độ Được như thế thigrave vật chất lagrave Đời phugrave hạp với tinh thần lagrave Đạo hay

noacutei rotilde hơn Cửu Trugraveng Đagravei đồng tacircm nhất triacute với Hiệp Thiecircn Đagravei tức lagrave Đời nương Đạo

vagrave Đạo digraveu Đời chừng ấy toagraven Hội Thaacutenh Lưỡng Đagravei dưới sự hộ trigrave của caacutec Đấng Thiecircng

Liecircng sẽ coacute đủ năng lực taacutei tạo đời Thaacutenh Đức

Phương chacircm Hagravenh Chaacutenh Đạo gồm coacute 6 tiết chaacutenh yếu như sau

1- Thi hagravenh Tacircn Luật

2- Thi hagravenh Phaacutep Chaacutenh Truyền vagrave Baacutet Đạo Nghị Định

3- Thi hagravenh Đạo Luật năm Mậu Dần (1938)

4- Togravea Tam Giaacuteo

5- Hội Cocircng Đồng vagrave Thập Higravenh của Đức Lyacute Giaacuteo Tocircng

6- Caacutech hagravenh quyền đối với Đạo vagrave Đời

THI HAgraveNH TAcircN LUẬT

Tocircn chỉ của Đại Đạo Tam Kỳ Phổ Độ lagrave quy Tam Giaacuteo hiệp Ngũ Chi hầu lagravem cho

nhơn sanh hiệp đồng tứ hải nội giai chi huynh đệ Sở dĩ sự quy hiệp nhứt nagravey lagrave điều cần

thiết lagrave bởi nhơn sanh hiện giờ bị nhiều tocircn giaacuteo lagravem cho quan niệm bất đồng tư tưởng

bất hợp necircn sanh nghịch lẫn nhau Cagraveng nghịch lẫn nhau cagraveng locirci cuốn nhau vagraveo vograveng

tự diệt Nhưng cuộc tuần huờn xacircy chuyển khocircng để vậy mới coacute Đại Đạo hoằng khai

đặng cứu vớt cho kịp những kẻ hữu phần ra khỏi chốn mơ hồ lầm lạc Lẽ dĩ nhiecircn cần

chấm dứt từ nguồn xuất hiện caacutei nạn bất hogravea giữa người khaacutec tocircn giaacuteo như trecircn kia vừa

phacircn giải song le chẳng vigrave sự thống hợp caacutec tocircn giaacuteo magrave phải trọn tugraveng cả Cựu Luật Tất

phải lập nền moacuteng mới với quy điều mới cho phugrave hợp với dacircn triacute dacircn sanh hiện đang

mạnh tiến trecircn đường duy vật cugraveng đang mạnh trecircn đường khoa học Nền moacuteng mới lagrave

Phaacutep Chaacutenh Truyền vagrave qui điều mới lagrave Tacircn Luật cả hai bổ tuacutec cho nhau để mở rộng cửa

Đạo độ dẫn kẻ hữu duyecircn gần Tiecircn Phật

Tacircn Luật lagrave kim chỉ nam để cho Chức Sắc cầm quyền Hagravenh Chaacutenh Đạo noi theo

đặng phổ thocircng Chơn Giaacuteo

Trong đoacute coacute ba thiecircn lớn như sau nagravey

I- Đạo Phaacutep

II- Thế Luật

III- Tịnh Thất

I - ĐẠO PHAacuteP

Đạo Phaacutep coacute 8 chương vagrave 32 điều

1- Chương I Về Chức Sắc cai trị trong Đạo

85

Chương nagravey chuacute trọng về đường giaacuteo dacircn quy thiện vagrave bảo hộ đời sống của nhacircn

sanh trong khuocircn viecircn đạo đức khocircng để cho chuacuteng sanh phải bị hagrave khắc bởi luật Đời

hay luật Đạo

Hai chữ cai trị ở đacircy coacute nghĩa lagrave trong phận sự hoacutea dacircn Chức Sắc phải giữ gigraven traacutech

vụ migravenh thế nagraveo cho trecircn đừng phạm quyền dưới dưới chẳng lấn quyền trecircn vagrave vugravea giuacutep

nhau cho necircn phận

Chức Sắc từ phẩm Giaacuteo Tocircng trở xuống tới Giaacuteo Hữu đều lagrave người thay mặt cho Đức

Chiacute Tocircn tại thế thigrave một như mười mười như một cả thảy hiệp lagravem một khối duy nhứt vagrave

giữ gigraven khối ấy cho tinh anh mới xứng danh lagrave Thaacutenh Thể của Đức Chiacute Tocircn tại thế (Điều

1 tới Điều 6)

Lễ Sanh chưa phải lagrave Chức Sắc vigrave lagrave người đang dọn migravenh đặng bước vagraveo hagraveng Chức

Sắc Sự khocircng nhứt định số Lễ Sanh nhiều iacutet lagrave bao nhiecircu Cograven số Chức Sắc lại nhứt định

coacute chừng khocircng hơn khocircng thua trong mỗi bậc lagrave điều rất hay để nacircng cao phẩm giaacute của

Chức Sắc

Necircn buộc trước phải vagraveo hagraveng Lễ Sanh sau mới vagraveo hagraveng Chức Sắc (điều thứ 7)

Ngoại trừ khi nagraveo Đức Chiacute Tocircn giaacuteng cơ phong thưởng cho ai thigrave người ấy mới khỏi

luật lệ nagravey kỳ dư muốn thăng phẩm phải tuacircn theo luật cocircng cử (điều thứ 8)

Cocircng cử lagrave pheacutep lựa chọn người xứng đaacuteng hagravenh quyền magrave khocircng mất sự cocircng bigravenh

trong khi chọn lựa

2- Chương II Về người giữ Đạo

Chương nagravey lagrave chương mở rộng cửa Đạo đoacuten tiếp nhơn sanh bằng caacutech để cho mọi

người tugravey phương tiện lập cocircng bồi đức

Đạo khocircng bỏ ai duy người khocircng theo Đạo hay bỏ Đạo lagrave tự migravenh liệu lượng

Nếu người cograven ở thế vagrave giữ Đạo magrave thocirci thigrave vagraveo phẩm Hạ thừa Phẩm Thượng thừa

lagrave phẩm dagravenh cho những người đatilde xuất thế trọn hiến thacircn cho Đạo (điều 9 tới điều 15)

3- Chương III Về việc lập Họ

Lập Họ lagrave qui tụ caacutec người trong bổn Đạo về một nhagrave chung trong địa phương migravenh

tức lagrave Thaacutenh Thất sở tại Những người ấy đặt dưới sự ủng hộ của vị Chức Sắc lagravem đầu

trong Họ Vị nagravey coacute nhiệm vụ hằng ngagravey khuyecircn nhủ chư Đạo hữu hồi đầu hướng thiện

Người cograven coacute bổn phận binh vực kẻ dưới quyền migravenh khocircng để cho ai hagrave hiếp được

(điều 16 tới điều 20)

Coacute vậy người cugraveng Họ mới biết nhau vagrave trợ giuacutep cho nhau khi hữu sự ấy lagrave mục

điacutech của Đại Đạo

4- Chương IV Về Ngũ giới cấm

5- Chương V Về Tứ đại điều quy

Hai chương nagravey goacutep nhặt những điều trọng yếu phải tuacircn hagravenh đặng răn lograveng sửa

taacutenh cho necircn người hiền lương nhacircn đức Ấy lagrave phương diệt trừ tacircm phagravem vagrave thế vagraveo

bằng tacircm đạo (điều 20 vagrave điều 22)

6- Chương VI Về giaacuteo huấn

Chức Sắc truyền giaacuteo phải lagrave những người coacute học thức mới coacute khả năng giao thiệp

rộng ratildei với Đời vagrave Đạo Vigrave đoacute trong Đạo coacute trường dạy chữ vagrave huấn luyện Chức Sắc

(điều 23 đến 25)

7- Chương VII Về higravenh phạt

86

Lẽ dĩ nhiecircn tugraveng Đạo tức lagrave traacutenh đường tội lỗi để theo đường ngay chaacutenh Nhưng

necircn nhigraven nhận rằng chẳng phải đầu hocircm sớm mai rồi rửa sạch bợn trần phủi hết tagrave tacircm

magrave phải lắm cocircng regraven luyện mới được dầu cho trong caacutec tổ chức của Đời hay caacutec cơ

quan của Đạo hễ coacute đocircng người ắt khocircng khỏi xảy ra những việc bất bigravenh những điều

xiacutech miacutech Đagravenh rằng trong cửa Đạo chỉ dugraveng cam ngocircn mỹ từ để xử sự cho ổn thỏa điều

hogravea song le khi gặp nghịch cảnh nan phacircn thigrave phải nhờ quy điều răn sửa vagrave ngăn ngừa

taacutei phạm Ấy lagrave higravenh phạt vậy

Higravenh phạt lập ra để tượng trưng sự nghiecircm huấn đặng giữ gigraven cộng aacutei hogravea yecircu hơn lagrave

để thực hagravenh magrave nếu phải aacutep dụng đến noacute lagrave sự bất đắc dĩ đoacute thocirci Chừng ấy sẽ coacute Hội

Cocircng Đồng vagrave Togravea Tam Giaacuteo phacircn xử (điều 26 đến 31)

8- Chương VIII Về việc ban hagravenh luật phaacutep

Luật phaacutep của Đạo vốn coacute thực lực cứu nhơn độ thế taacutei tạo hogravea bigravenh necircn Hội Thaacutenh

cần phổ biến cho đến chỗ đại đồng mới thacircu thập kết quả tốt đẹp (điều 32)

II - THẾ LUẬT

Thế luật gồm 24 điều chuyecircn dạy về phương xử thế tiếp vật Căn cứ trecircn neacutet yecircu

đương trecircn niềm hogravea hảo người cugraveng chung một Đạo phải nuocirci nấng caacutei tigravenh thugrave tạc

vatildeng lai cho ra thiệt tướng vagrave nồng hậu trong mọi dịp vagrave mọi nơi Chẳng luận trong dịp

quan hocircn tang tế hay trong khi hoạn họa tai ương thigrave cả thảy phải xuacutem nhau lo lắng

như việc của một người Vui buồn nặng nhọc mặn đắng chua cay đều coacute nhau vagrave trợ

giuacutep cho nhau thậm chiacute sự bảo trợ cho nhau phải phaacutet khởi từ kẻ sơ sanh mới trọn Đạo

giữa người cugraveng một chiacute hướng Đấy lagrave aacutep dụng Nho Tocircng để lagravem phương chuyển thế

tạo đời tệ ra đời necircn Lagravem người dữ thagravenh người hiền ấy lagrave phục hưng thaacutenh đức

III - TỊNH THẤT

Thiecircn nagravey lagrave thiecircn đưa người Đạo vagraveo con đường đoạt Đạo Đường nagravey lagrave đường thi

hagravenh những phần tinh ba của Cựu Luật Tam Giaacuteo về mặt siecircu higravenh (điều 1 đến 8)

Trải qua ba thiecircn lớn trong Tacircn Luật của Đại Đạo Tam Kỳ Phổ Độ chuacuteng ta nhận

thấy được trước hết Luật Phaacutep của Đạo Phaacutep trọn vẹn tuacircn y sau đoacute lagrave luật lệ xử thế

phải hoagraven toagraven aacutep dụng rồi sau rốt mới lo phần tịnh luyện lagrave phần cao siecircu huyền biacute của

Đại Đạo

Vậy thigrave người thật tacircm hagravenh Đạo phải lagravem thế nagraveo cho được đắc Thế rồi đắc Phaacutep

xong mới mong đắc Đạo

Tịnh thất lagrave nơi cuối cugraveng để đi đến mức thagravenh cocircng giải thoaacutet

THI HAgraveNH PHAacuteP CHAacuteNH TRUYỀN

VAgrave BAacuteT ĐẠO NGHỊ ĐỊNH CỦA ĐỨC LYacute ĐẠI TIEcircN

Phaacutep Chaacutenh Truyền trong thời kỳ hoằng khai Đại Đạo lagrave một chaacutenh thể về mặt tocircn

giaacuteo do Đức Chiacute Tocircn dugraveng huyền diệu cơ buacutet lập thagravenh Coacute Phaacutep Chaacutenh Truyền mới

dựng necircn một Hội Thaacutenh hữu higravenh để cai trị trong Đạo

87

Hội Thaacutenh nagravey gồm coacute Hội Thaacutenh Cửu Trugraveng Đagravei vagrave Hội Thaacutenh Hiệp Thiecircn Đagravei

Trong hagraveng Chức Sắc Cửu Trugraveng Đagravei coacute ba phaacutei Thaacutei Thượng Ngọc tượng trưng Tam

Giaacuteo quy nguyecircn (Phật giaacuteo Tiecircn giaacuteo vagrave Thaacutenh giaacuteo)

Đagravei nagravey cầm quyền thi hagravenh luật lệ đặng chỉ bảo phương tu cho chư thiện tiacuten

Chức Sắc Hiệp Thiecircn Đagravei latildenh phận sự của 3 chi ldquoPhaacutep Đạo vagrave Thếrdquo lo bảo thủ luật

lệ vagrave chơn truyền vagrave vugravea giuacutep cho Hội Thaacutenh Cửu Trugraveng Đagravei lagravem trograven nhiệm vụ

Phaacutep Chaacutenh Truyền cograven lagrave một nền tảng để tạo lập một đại nghiệp cho toagraven sanh

chuacuteng cộng hưởng hạnh phuacutec vật chất lẫn tinh thần dưới sự chăm nom vagrave bảo hộ của

Hội Thaacutenh Caacutei siecircu việt của Chaacutenh Phaacutep lagrave tạo phuacutec cho mọi người magrave khocircng để phạm

quyền lợi hay danh thể của một ai cũng chẳng lagravem thất thứ loạn hagraveng hay mất niềm hogravea

khiacute giữa số đocircng người magrave thế thường khocircng traacutenh khỏi

Điểm trọng yếu để đi đến sự siecircu việt ấy lagrave từ Chức Sắc Đại Thiecircn Phong dĩ chiacute tiacuten

đồ mỗi vị đều coacute phận sự riecircng biệt nhưng cả thảy phận sự đều coacute taacutenh caacutech liecircn quan

đến nhau vigrave ảnh hưởng với toagraven thể Vigrave trọng traacutech như thế necircn Chức Sắc Lưỡng Đagravei

Cửu Trugraveng vagrave Hiệp Thiecircn cần tương liecircn mật thiết với nhau trecircn mọi hagravenh tagraveng mới

khocircng sơ soacutet trong sứ mạng Như vậy ngọn đegraven Đạo mới chiếu khắp nơi dầu ở nơi hẻo

laacutenh ở chốn xa xuocirci đến đacircu đi nữa khocircng một em uacutet nagraveo phải bị aacutep bức hay bỏ rơi magrave

Hội Thaacutenh khocircng hay biết

Đoacute lagrave kết giải đồng tacircm để digraveu độ nhau trecircn con đường giải khổ

CỬU TRUgraveNG ĐAgraveI (Nam Phaacutei)

I- Giaacuteo Tocircng

Trong Hội Thaacutenh Cửu Trugraveng Đagravei coacute một phẩm tột bậc lagrave phẩm Giaacuteo Tocircng (1) lagrave anh

cả toagraven Đạo Người coacute quyền thay mặt Đức Chiacute Tocircn magrave digraveu dắt chư thiện tiacuten trong

đường Đạo vagrave đường Đời duy chỉ coacute quyền về phần xaacutec chớ khocircng coacute quyền về phần

hồn Noacutei rotilde hơn lagrave người coacute quyền về phần hữu higravenh lagrave phần Đời cograven về phần hồn lagrave

phần Thiecircng Liecircng hay phần Đạo thigrave được pheacutep cầu rỗi chớ khocircng coacute quyền siecircu rỗi lagrave

quyền tối thượng của Baacutet Quaacutei Đagravei Vả lại sự phacircn quyền Thiecircng Liecircng vagrave hữu higravenh

trong thời kỳ khai Đạo lần ba nầy lagrave một caacutech độ đời với phương phaacutep chiacute cocircng vagrave linh

hiệu

Chiacute cocircng vigrave đời văn minh tiến hoacutea thường khocircng nhigraven nhận những gigrave bất hợp lyacute

đương nhiecircn thigrave khocircng gigrave hay hơn lagrave giao cho tay phagravem độ dẫn người phagravem vagrave chỉ coacute

quyền về mặt phagravem trần

Linh diệu vigrave tugravey theo cocircng quả trong đời tu ở hạ giới magrave Thiecircng Liecircng định vị ở cotildei

thượng thiecircn khocircng sai một mảy may nagraveo cả Vagrave cũng tugravey theo hagravenh tagraveng ở thế gian magrave

định cho linh hồn được siecircu thăng hay giaacuteng đọa

(1) Phaacutep Chaacutenh Truyền chaacutenh văn Giaacuteo Tocircng lagrave anh cả caacutec con Coacute quyền thay

mặt cho Thầy magrave digraveu dắt caacutec con trong trường Đạo vagrave đường đời Noacute coacute quyền về

phần xaacutec chớ khocircng coacute quyền về phần hồn Noacute đặng pheacutep thocircng cocircng cugraveng Tam

Thập Lục Thiecircn Tam Thiecircn Thế Giaacutei Lục Thập Thất Địa Cầu vagrave Thập Điện

Diecircm Cung đặng cầu rỗi cho caacutec con

II - Chưởng Phaacutep

Như trecircn đatilde giải từ phẩm Chưởng Phaacutep sắp xuống Lễ Sanh trong mỗi phẩm đều coacute

ba phaacutei ldquoThaacutei Thượng Ngọc tượng trưng Tam Giaacuteo Đatilde quy nguyecircn Tam Giaacuteo thigrave phaacutep

88

luật của Tam Giaacuteo tuy phacircn biệt nhau song trước mặt Đức Chiacute Tocircn vẫn coi như một Vậy

thigrave một thagravenh ba magrave ba cũng như một (PCT)

Vigrave lẽ đoacute ba vị Chưởng Phaacutep tuy thay mặt ba Phaacutei khaacutec nhau magrave phận sự như nhau vagrave

traacutech nhiệm như nhau

Chuacuteng coacute quyền xem xeacutet luật lệ trước buổi thi hagravenh hoặc nơi Giaacuteo Tocircng truyền

xuống hoặc nơi Đầu Sư dacircng lecircn (PCT) Như hai đagraveng khocircng thuận thigrave Chưởng Phaacutep

dacircng lecircn cho Hộ Phaacutep đến Hiệp Thiecircn Đagravei cầu Thầy giaacuteng xuống sửa lại hay lagrave tugravey yacute lập

luật lại (PCT)

Chẳng những về mặt luật lệ magrave luocircn cả kinh điển cũng phải dacircng cho Chưởng Phaacutep

xem xeacutet trước luacutec phổ thocircng đặng người loại trừ những kinh luật nagraveo lagravem hại phong hoacutea

Thoảng như gặp luật Đời quaacute nghiecircm khắc người cũng phải can thiệp xin chế giảm cho

nhacircn sinh bớt khổ

Mỗi Chưởng Phaacutep phải coacute ấn riecircng vagrave ba ấn phải coacute trecircn mặt luật mới đặng thi hagravenh

(PCT)

Buộc cả tiacuten đồ phải vugravea sức với Chưởng Phaacutep magrave hagravenh sự trước mặt luật Đời Thầy

khuyecircn caacutec con phải xuacutem nhau vugravea giuacutep chuacuteng noacute (PCT)

III- Đầu Sư

Về phần Đầu Sư thigrave coacute ba vị mỗi vị thay mặt một Phaacutei trong Nho Thiacutech Đạo

Đầu Sư coacute quyền cai trị phần Đạo vagrave phần Đời của chư mocircn đệ Thầy (PCT) Noacute

đặng quyền lập luật song phải dacircng lecircn cho Giaacuteo Tocircng phecirc chuẩn (PCT) Luật lệ ấy lại

phải xem xeacutet một caacutech nghiecircm nhặc coi phải hữu iacutech cho nhơn sanh chăng Giaacuteo Tocircng

buộc phải giao cho Chưởng Phaacutep xem xeacutet trước khi phecirc chuẩn (PCT)

Chuacuteng noacute phải tuacircn mạng lịnh Giaacuteo Tocircng lagravem y như luật lệ Giaacuteo Tocircng truyền dạy

(PCT) Như thảng Luật lệ nagraveo nghịch với sự sinh hoạt của nhơn sanh thigrave chuacuteng noacute đặng

cầu xin hủy bỏ (PCT)

Như luật lệ nagraveo Giaacuteo Tocircng đatilde truyền dạy magrave cả ba đều kyacute tecircn khocircng tuacircn mạng thigrave

luật lệ ấy phải trả lại cho Giaacuteo Tocircng Giaacuteo Tocircng truyền lịnh cho Chưởng Phaacutep xem xeacutet lại

nữa (PCT)

Ba chi tuy khaacutec chớ quyền lực như nhau Chuacuteng noacute coacute ba ấn riecircng Mỗi tờ giấy chi

chi phải coacute ấn mới thi hagravenh nghe agrave (PCT)

Thầy khuyecircn caacutec con phải thương yecircu noacute giuacutep đỡ noacute Thầy dặn caacutec con như coacute điều

chi cần yếu thigrave khaacute nagravei xin nơi noacute (PCT)

IV - Chaacutenh Phối Sư vagrave Phối Sư

Phối Sư mỗi phaacutei lagrave 12 người cộng lagrave 36 Trong 36 vị ấy coacute 3 vị Chaacutenh Phối Sư

(PC T)

Ba vị Chaacutenh Phối Sư đặng pheacutep thế quyền cho Đầu Sư song khocircng đặng quyền cầu

phaacute luật lệ (PCT)

Chiếu Nghị Định thứ hai của Đức Lyacute Giaacuteo Tocircng ngagravey 3 thaacuteng 10 năm Canh Ngọ

(22111930) Chaacutenh Phối Sư thay mặt cho Đầu Sư để cầm quyền Hagravenh chaacutenh magrave thocirci

Chiếu Nghị Định thứ ba của Ngagravei thigrave Chaacutenh Phối Sư vagrave Phối Sư phải ở tại Togravea

Thaacutenh

Chiếu Đạo Nghị Định thứ tư thigrave

89

1- Phận sự của Thượng Chaacutenh Phối Sư lagrave xem xeacutet caacutec nơi vagrave chăm nom Đạo hữu

thay mặt cho toagraven Đạo magrave giao thocircng cugraveng Chaacutenh phủ vagrave cả tiacuten đồ Giaacuteo dục nhơn sanh

Chủ toạ Hội Nhơn Sanh

2- Phận sự của Ngọc Chaacutenh Phối Sư lagrave sửa trị cả Chức Sắc vagrave cả tiacuten đồ Buộc Chức

Sắc hagravenh sự y theo chacircn truyền Hội Thaacutenh Cầm quyền tạp tụng

3- Phận sự của Thaacutei Chaacutenh Phối Sư lagrave lo về tagravei chaacutenh Định lương hướng cho Chức

Sắc Thiecircn Phong vagrave điều độ Chức Sắc hagravenh Đạo tha phương Chủ toạ Hội Thaacutenh

V- Giaacuteo Sư

Giaacuteo Sư coacute 72 người mỗi Phaacutei coacute 24 người Giaacuteo Sư lagrave người dạy dỗ chư mocircn đệ

trong đường Đạo vagrave đường Đời (PCT)

Chuacuteng noacute cầm sổ bộ của cả tiacuten đồ (PCT)

Buộc chuacuteng noacute lo lắng cho caacutec con như anh ruột lo cho em (PCT)

Chuacuteng noacute phải chăm nom về sự tang hocircn của mỗi đứa (PCT)

Chuacuteng noacute phải thacircn cận với mọi mocircn đệ như anh em ruột một nhagrave cần lo giuacutep đỡ

nghe agrave (PCT)

Như tại Chacircu Thagravenh lớn thigrave mỗi đứa đặng quyền cai quản cuacuteng tế Thầy như Đầu Sư

vagrave Phối Sư (PCT)

VI- Giaacuteo Hữu

Giaacuteo Hữu lagrave người để phổ thocircng chơn đạo của Thầy Chuacuteng noacute đặng quyền xin chế

giảm luật lệ (PCT)

Ba ngagraven Giaacuteo Hữu chia ra đều mỗi phaacutei lagrave một ngagraven chẳng necircn tăng thecircm hay lagrave

giảm bớt (PCT)

Chuacuteng noacute đặng pheacutep hagravenh lễ khi lagravem chủ caacutec chugravea nơi mấy tỉnh nhỏ (PCT)

Điều chi của chuacuteng noacute xin thigrave buộc Giaacuteo Tocircng phải cần mẫn hơn hết (PCT)

Như điều chi mơ hồ thigrave chuacuteng noacute lagrave kẻ sai đi kiểm dượt (PCT)

Chiếu Đạo Nghị Định thứ ba của Đức Lyacute Giaacuteo Tocircng ngagravey 3 thaacuteng 10 năm Canh Ngọ

(22111930) Giaacuteo Hữu lagravem Đầu một Họ

VII- Lễ Sanh

Lễ Sanh lagrave đứa coacute hạnh lựa chọn trong chư mocircn đệ để hagravenh lễ (PCT)

Chuacuteng noacute đặng đi khai đagraven cho mọi tiacuten đồ (PCT) Thầy dặn caacutec con rằng Lễ Sanh

người Thầy yecircu mến chẳng necircn hiếp đaacutep chuacuteng noacute (PCT)

Như đặng hagraveng Lễ Sanh mới mong được bước qua hagraveng Chức Sắc kỳ dư Thầy

phong thưởng riecircng mới qua khỏi ngatilde ấy magrave thocirci nghe agrave (PCT)

Chiếu Đạo Nghị định thứ ba của Đức Lyacute Giaacuteo Tocircng ngagravey 3 thaacuteng 10 năm Canh Ngọ

Lễ Sanh lagravem Đầu một Quận

VIII- Chaacutenh Trị Sự Phoacute Trị Sự Thocircng Sự

Chaacutenh Trị Sự vagrave Phoacute Trị Sự lagrave những chức việc do Đức Lyacute Giaacuteo Tocircng lập thagravenh

Thocircng Sự lagrave chức việc do Đức Hộ Phaacutep lập thagravenh

Chức việc lagrave người phụ tiếp cocircng việc của Đầu Tộc trong phần địa phận của Đầu Tộc

giao phoacute cho vagrave phải tugraveng lịnh vị nầy magrave hagravenh sự

Bổn phận của Chaacutenh vagrave Phoacute Trị Sự đatilde được Đức Lyacute Giaacuteo Tocircng chỉ giaacuteo như sau đacircy

90

ldquoChaacutenh Trị Sự lagrave người thay mặt cho Latildeo lagravem anh cả của chư tiacuten đồ trong địa phận

của noacute Latildeo muốn thế nagraveo cho Latildeo coacute mặt ldquokhắp nơi tận ven trời cugraveng goacutec bểrdquo

ldquoTrong nhơn sanh hagraveng triacute thức thigrave iacutet hạng ngu muội thigrave nhiều nếu chuacuteng ta khocircng

coacute đủ sức điều đigravenh thigrave khoacute magrave rải chơn lyacute Đạo khắp nơi cho đặngrdquo

ldquoCagraveng thacircn cận với nhơn sanh lại cagraveng chịu nhiều sự khoacute khăn rắc rối Chuacuteng ta

phải liệu phương nagraveo magrave trừ diệt những sự khoacute khăn ấy khi mới nảy sanh ra thigrave nền

Đạo mới khỏi loạn lạcrdquo

ldquoVậy Latildeo xin Hiền Hữu (Hộ Phaacutep) ban quyền cho Chaacutenh Trị Sự đặng pheacutep xử trị

hầu coacute thể dạy dỗ sửa răn thay quyền cho chuacuteng ta trong chốn thocircn quecirc sằn datilderdquo

Bổn phận của Thocircng Sự lagrave chăm nom hagravenh vi của Chaacutenh vagrave Phoacute Trị Sự về luật lệ magrave

thocirci Người khocircng được để cho nhơn sanh bị aacutep bức bởi lograveng vocirc nhơn đạo hay lẽ bất cocircng

của Chaacutenh vagrave Phoacute Trị Sự trong phần địa phận của migravenh

Chiếu Đạo nghị định thứ ba của Đức Lyacute Giaacuteo Tocircng ngagravey 3 thaacuteng 10 năm Canh Ngọ

(22111930) Chaacutenh Trị Sự lagravem Đầu một lagraveng Phoacute Trị Sự vagrave Thocircng Sự lagravem đầu một

xoacutem

Đạo Phục

Đạo phục của Chức Sắc Cửu Trugraveng Đagravei Nam phaacutei xin xem chuacute giải Phaacutep Chaacutenh

Truyền

LUẬT COcircNG CỬ

Hồi tiền khởi trong thời kỳ khai Đạo Đức Chiacute Tocircn lập Hội Thaacutenh bằng caacutech acircn

phong phẩm vị cho những người coacute phận sự phổ thocircng chơn đạo vagrave giaacuteo hoacutea nhơn sanh

cải aacutec tugraveng lương hồi đầu hướng thiện

Ngagravey nay luật phaacutep của Đạo được ban hagravenh khắp nơi thigrave sự thăng phẩm phải do luật

cocircng cử để tuyển tagravei chọn đức

Luật cocircng cử định rằng

Đầu Sư muốn lecircn Chưởng Phaacutep thigrave nhờ ba vị cocircng cử nhau (PCT)

Phối Sư muốn lecircn Đầu Sư thigrave 36 vị cocircng cử (PCT)

Giaacuteo Sư muốn lecircn Phối Sư thigrave 72 vị kia xuacutem nhau cocircng cử (PCT)

Giaacuteo Hữu muốn lecircn Giaacuteo Sư thigrave nhờ 3000 vị kia xuacutem nhau cocircng cử (PCT)

Lễ Sanh muốn lecircn Giaacuteo Hữu thigrave nhờ cả Lễ Sanh xuacutem nhau cocircng cử (PCT)

Mocircn Đệ muốn lecircn Lễ Sanh thigrave nhờ cả Mocircn Đệ xuacutem nhau cocircng cử Kỳ dư Thầy giaacuteng

cơ cho người nagraveo thigrave mới khỏi luật ấy magrave thocirci (PCT)

Cograven Giaacuteo Tocircng thigrave hai phẩm Chưởng Phaacutep vagrave Đầu Sư tranh đặng Song phải chịu

cho toagraven Mocircn Đệ cocircng cử mới đặng Kỳ dư Thầy giaacuteng cơ ban thưởng mới ra khỏi luật

ấy (PCT)

Về chức việc thigrave Phoacute Trị Sự vagrave Thocircng Sự được tranh chức Chaacutenh Trị Sự cograven Đạo

hữu trong mỗi ấp thigrave được tranh chức Phoacute Trị Sự vagrave Thocircng Sự

Luật cocircng cử phải thi hagravenh cho toagraven cả Chức Sắc vagrave Chức việc Cửu Trugraveng Đagravei Nam

phaacutei vagrave Nữ phaacutei

NỮ PHAacuteI

Nữ phaacutei do Đức Lyacute Giaacuteo Tocircng lập thagravenh Trước hết Ngagravei ban sắc phục cho Nữ phaacutei

như vầy

91

ldquoHội Thaacutenh nghe Latildeo ban sắc phục cho Nữ phaacutei nghe vagrave từ đacircy xem sắc tốt ấy magrave

hagravenh lễ theo đẳng cấprdquo

Xin xem chuacute giải Phaacutep Chaacutenh Truyền

Kế đoacute Ngagravei định quyền hagravenh của Chức Sắc Nữ phaacutei như dưới đacircy

Đầu Sư

ldquoNữ phaacutei phải tugraveng Đầu Sư Nữ phaacutei Song Đầu Sư lại phải tugraveng quyền của Giaacuteo

Tocircng vagrave Chưởng Phaacuteprdquo

ldquoĐầu Sư Nữ phaacutei chịu cocircng cử theo Luật Hội Thaacutenh ban hagravenh Theo Luật lệ Hội

Thaacutenh phacircn xử về đường Đời vagrave đường Đạordquo

Chaacutenh Phối Sư Phối Sư Giaacuteo Sư Giaacuteo Hữu Lễ Sanh vagrave Chức việc nữ phaacutei

Tuy Đức Lyacute Giaacuteo Tocircng khocircng dạy về quyền hagravenh của chư vị Chức Sắc vagrave Chức việc

Nữ phaacutei từ Chaacutenh Phối Sư dĩ hạ nhưng necircn hiểu rằng quyền hagravenh vagrave phận sự của Nam

phaacutei thế nagraveo thigrave Nữ phaacutei cũng y một thể Song hagravenh sự dưới quyền Nữ Đầu Sư vagrave chi chi

cũng phải tugraveng lịnh Người magrave lagravem trograven nhiệm vụ

Cũng như Nam phaacutei Chức Sắc vagrave chức việc Nữ phaacutei muốn thăng phẩm phải do luật

cocircng cử của Hội Thaacutenh đatilde định Duy hai phẩm Giaacuteo Tocircng vagrave Chưởng Phaacutep dagravenh riecircng

cho Nam phaacutei magrave thocirci


Hiệp Thiecircn Đagravei lagrave nơi lagravem trung gian giữa Baacutet Quaacutei Đagravei vagrave Cửu Trugraveng Đagravei hoặc noacutei

một caacutech khaacutec lagrave nơi lagravem trung gian để hiệp Trời vagrave Người Vigrave lẽ rất dễ hiểu lagrave Thiecircng

Liecircng (Trời) phải nhờ cơ buacutet đặng phổ hoacutea chuacuteng sanh (Người) magrave cơ buacutet xuất hiện nơi

Hiệp Thiecircn Đagravei

Nếu khocircng coacute Hiệp Thiecircn Đagravei thigrave cơ hữu higravenh lagrave nhơn sanh nhờ đacircu magrave thọ giaacuteo

phaacutep của cơ vocirc vi lagrave Trời necircn Đức Chiacute Tocircn lập Phaacutep Chaacutenh Truyền coacute chỉ dạy phận sự

Thiecircng Liecircng vagrave phận sự phagravem trần của Hiệp Thiecircn Đagravei như sau nầy

A- Phận sự Thiecircng Liecircng

ldquoHiệp Thiecircn Đagravei lagrave nơi Thầy ngự cầm quyền Thiecircng Liecircng mối Đạo Hễ Đạo cograven thigrave

Hiệp Thiecircn Đagravei vẫn cogravenrdquo (PCT)

ldquoThầy đatilde noacutei Ngũ chi Đại Đạo bị quy phagravem lagrave vigrave khi trước Thầy giao chaacutenh giaacuteo

cho tay phagravem cagraveng ngagravey cagraveng xa Thaacutenh giaacuteo magrave lập ra phagravem giaacuteo Necircn Thầy nhứt định

đến chiacutenh migravenh Thầy đặng dạy dỗ caacutec con magrave thocirci chớ khocircng chịu giao Chaacutenh giaacuteo cho

tay phagravem nữardquo (PCT)

Vigrave lẽ trecircn đacircy chiacutenh Đức Chiacute Tocircn cầm quyền Giaacuteo Chủ dugraveng huyền diệu cơ buacutet để

mở Đạo kỳ ba vagrave Chức Sắc Hiệp Thiecircn Đagravei lagrave người thủ cơ thọ giaacuteo rồi truyền xuống

cho Chức Sắc Cửu Trugraveng Đagravei phổ biến vagrave thi hagravenh

ldquoLại nữa Hiệp Thiecircn Đagravei lagrave nơi của Giaacuteo Tocircng đến thocircng cocircng cugraveng Tam thập lục

Thiecircn Tam thiecircn Thế giới Lục thập thất Địa cầu vagrave Thập điện Diecircm cung để cầu siecircu

cho nhacircn loạirdquo (PCT)

Giaacuteo Tocircng lagrave người thay mặt cho nhơn sanh muốn cầu siecircu cho nhacircn loại phải nhờ

cửa Hiệp Thiecircn Đagravei lagravem mối thocircng cocircng chớ chẳng đi nơi nagraveo khaacutec được

B- Phận sự phagravem trần

ldquoThầy đatilde noacutei phận sự Thiecircng Liecircng Thầy cũng necircn noacutei sở dụng phagravem trần của noacute

nữardquo (PCT)

92

ldquoHiệp Thiecircn Đagravei dưới quyền Hộ Phaacutep chưởng quản tả coacute Thượng Sanh hữu coacute

Thượng Phẩm Phần của Hộ Phaacutep chưởng quản phần Phaacutep (PCT)

ldquoThầy lại chọn Thập nhị Thời quacircn chia ra lagravem ba

ldquoPhần của Hộ Phaacutep chưởng quản về Phaacutep thigrave

Bảo Phaacutep

Hiến Phaacutep

Khai Phaacutep

Tiếp Phaacutep (PCT)

Lo bảo hộ luật Đời vagrave luật Đạo chẳng ai qua luật magrave Hiệp Thiecircn Đagravei chẳng biếtrdquo

(PCT)

ldquoThượng Phẩm thigrave quyền về phần Đạo dưới quyền

Bảo Đạo

Hiến Đạo

Khai Đạo

Tiếp Đạo (PCT)

Lo về phần Đạo nơi Tịnh thất mấy Thaacutenh thất đều xem soacutec chư Mocircn đệ Thầy binh

vực chẳng cho ai phạm luật đến khắc khổ cho đặngrdquo (PCT)

ldquoThượng Sanh thigrave lo về phần Đời dưới quyền coacute

Bảo Thế

Hiến Thế

Khai Thế

Tiếp Thếrdquo (PCT)

ldquoThầy khuyecircn caacutec con lấy taacutenh vocirc tư magrave hagravenh Đạo Thầy cho caacutec con biết trước

rằng hễ trọng quyền thigrave ắt coacute trọng phạtrdquo (PCT)

Chiếu Đạo Nghị Định thứ nhất của Đức Lyacute Giaacuteo Tocircng ngagravey mugraveng 3 thaacuteng 10 năm

Canh Ngọ (22-11-1930) điều thứ nhứt

ldquoCả Chức Sắc Hội Thaacutenh Cửu Trugraveng Đagravei vagrave Hiệp Thiecircn Đagravei phải tuacircn y Phaacutep Chaacutenh

Truyền vagrave Tacircn Luật magrave hagravenh Đạo theo traacutech nhiệm của mỗi người Lớn chẳng đặng

giagravenh quyền nhỏ nhỏ chẳng đặng lấn quyền lớnrdquo

Do theo Đạo Nghị định nầy Chức Sắc Hiệp Thiecircn Đagravei tuy khocircng cầm quyền cai trị

Đạo nhưng phải tuacircn y Tacircn Luật vagrave Phaacutep Chaacutenh Truyền lagrave Thiecircn điều tại thế coacute hiệu lực

về toagraven thể Đạo chớ khocircng riecircng về một ai cả Nếu chẳng vậy thigrave Chức Sắc Hiệp Thiecircn

Đagravei khocircng phải lagrave người đảm đương trọng traacutech bảo thủ Chơn Truyền vagrave Luật Phaacutep

Đạo phục

(Xin xem Chuacute giải Phaacutep Chaacutenh Truyền)

THI HAgraveNH ĐẠO LUẬT NĂM MẬU DẦN

(1938)

93

Bộ Đạo Luật ngagravey Rằm thaacuteng Giecircng năm Mậu Dần (1421938) do Hội Thaacutenh lập

thagravenh lagrave kết quả của một cocircng trạng đầy dẫy sự hiệp triacute hogravea tacircm của toagraven Chức Sắc hữu

traacutech thời ấy để xướng xuất những phương phaacutep thực hagravenh caacutec điều trong Tacircn Luật vagrave

Phaacutep Chaacutenh Truyền

Điều trọng yếu của bộ Luật nầy lagrave dựng necircn một Đại Nghiệp Đạo cho thế hệ hiện

kim lagravem nguồn cội di truyền nền Chaacutenh Giaacuteo vagrave cho thế hệ tương lai quay về định hướng

ấy đặng thấu triệt lẽ Đạo

Trong Đạo Luật năm Mậu Dần (1938 dl) coacute cả thảy 4 chương như dưới đacircy

A- Chỉnh đốn nền Hagravenh Chaacutenh Đạo cho tận mỹ hơn

B- Tạo lập cơ quan Phước Thiện

C- Tạo lập cơ quan Phổ Tế

D- Lập Togravea Đạo

A- HAgraveNH CHAacuteNH ĐẠO

Khoản 1- Cầu phong

Khoản 2- Thăng Thưởng

Cầu phong vagrave cầu thăng phải đủ 5 năm cocircng nghiệp vagrave Quyền Vạn Linh cocircng nhận

Chiếu Thaacutenh giaacuteo Đức Lyacute Đại Tiecircn Nhứt Trấn Oai Nghiecircm ngagravey 21 thaacuteng 2 năm

Mậu Tuất (9-4-1958) điều kiện 5 năm cocircng nghiệp chưa phải đủ để cầu phong hay thăng

thưởng magrave cograven phải cập thecircm 4 điều kiện sau nầy

a- Phương diện hạnh đức

b- Trigravenh độ học thức

c- Tinh thần phục vụ

d- Khả năng giaacuteo hoacutea nhơn sanh

Chẳng phải riecircng cho Nam Phaacutei magrave sự cầu thăng của Nữ Phaacutei cũng do nguyecircn tắc

trecircn đacircy cho tới ngagravey Cửu Trugraveng Đagravei hoagraven toagraven thực hiện luật lệ cocircng cử của Đạo

Khoản 3- Hagravem phong phải quaacute lục tuần

Khoản 4- Truy phong phải coacute Quyền Vạn Linh cocircng nhận

Khoản 5- Quyền Vạn Linh

Hễ gọi rằng Quyền Vạn Linh sanh chuacuteng tất thị phải toagraven cả Chức Sắc Chức việc vagrave

Đạo hữu Nam Nữ hiệp một mới coacute quyền ấy

Vigrave vậy Đạo Luật buộc phải tổng hợp cả ba Hội Nhơn Sanh Hội Thaacutenh vagrave Thượng

Hội mới đủ điều kiện lập thagravenh Quyền Vạn Linh Những biểu quyết nagraveo của Quyền Vạn

Linh đatilde định đều coacute taacutenh caacutech chung thẩm vagrave đầy đủ hiệu lực như một bổn Luật thigrave toagraven

Đạo phải tuacircn hagravenh

Điều thứ IV đến Điều thứ VIII vagrave nối tiếp Điều thứ XII XIII XVI vagrave XVII lagrave những

điều ấn định sự tạo taacutec Togravea Thaacutenh caacutec Dinh Thự Hạnh Đườnghellip vagrave chỉ vẽ phương chacircm

hagravenh Đạo cho đắc saacutech

B- PHƯỚC THIỆN

Điều thứ 10 vagrave thứ 11 Nghĩ vigrave mục điacutech cao cả của Đại Đạo lagrave tạo mối thương yecircu

gacircy tigravenh thacircn thiện từ trong tiểu gia đigravenh ra ngoagravei xatilde hội vagrave lan ra cugraveng vạn chủng necircn

Hội Thaacutenh đặt ra cơ quan Phước Thiện coacute phận sự mở lối đoacuten đường cho kẻ cocirc đơn yếu

đuối tật nguyền được dễ dagraveng dựa cửa từ bi lagravem nơi giải khổ

94

Đặc điểm của cơ quan Phước Thiện lagrave chẳng vụ về sự kecircu gọi lograveng hảo nghĩa của baacute

gia để coacute của nuocirci lại baacute taacutenh magrave tự migravenh phải dụng triacute bồi cocircng lagravem cho ra của để cứu

khổ phograve nguy Vigrave lẽ đoacute Hội Thaacutenh dagravenh cho cơ quan nagravey những cơ mưu kinh tế như

lương điền thương matildei cocircng nghệ để sanh lợi hầu lagravem việc hữu iacutech cho xatilde hội trong

cơn hoạn nạn

THẬP NHỊ ĐẲNG CẤP THIEcircNG LIEcircNG

Khocircng cầm quyền Hagravenh Chaacutenh Đạo nhưng vigrave đại cocircng tạo acircm chất cứu đời Chức

Sắc trong Cơ Quan Phước Thiện được thăng thưởng theo Thập nhị đẳng cấp Thiecircng

Liecircng vagrave mỗi cấp tương đương với đức taacutenh của mỗi người Ai vẹn giữ đức taacutenh cho tới

trọn lagravenh sẽ đoạt Phật vị

Về thể lệ Hội Thaacutenh vagrave Bagraven Cai Quản xin xem bộ Đạo Luật

C- PHỔ TẾ

Theo Đạo Luật năm Mậu Dần thigrave traacutech vụ của cơ quan Phổ Tế lagrave cứu vớt hoặc độ rỗi

những kẻ lạc bước lỗi lầm cugraveng an ủi khuyecircn lơn những người bị luật phaacutep buộc ragraveng

magrave đagravenh phế vong bổn phận

Vả chăng Chức Sắc trong cơ quan Phổ Tế khocircng coacute phận sự hagravenh quyền về Hagravenh

Chaacutenh Đạo vagrave traacutech vụ như trecircn vừa kể lại trực thuộc cơ quan Hagravenh Chaacutenh Đạo necircn Hội

Thaacutenh Hiệp Thiecircn Đagravei nhơn khi taacutei thủ phận sự ngagravey rằm thaacuteng tư năm Đinh Dậu

(1451957) quyết định trong phiecircn Đại Hội tại Giaacuteo Tocircng Đường ngagravey 17 thaacuteng 4 năm

Đinh Dậu (1651957) Vi bằng số 1 thay thế Cơ Quan Phổ Tế bởi Cơ Quan Truyền Giaacuteo

Hiện giờ Hội Thaacutenh đang đagraveo luyện Chức Sắc để bổ dụng vagraveo cơ quan nầy vagrave một

ngagravey gần đacircy sẽ coacute người đủ khả năng veacuten magraven hắc aacutem độ kẻ trầm luacircn vagrave dẹp lối mơ hồ

của kẻ sưu tầm chơn lyacute

Nội quy Cơ Quan Truyền Giaacuteo sẽ định sau

D- TOgraveA ĐẠO

Traacutech vụ của Togravea Đạo lagrave thay mặt Hiệp Thiecircn Đagravei giữ lẽ cocircng bigravenh khocircng để cho ai

được phạm luật phaacutep của Đạo

Xeacutet vigrave danh từ Togravea Đạo khocircng được thiacutech hợp với thiệt nghĩa của noacute necircn sau nagravey sửa

lại lagrave Bộ Phaacutep Chaacutenh Nhưng Hội Thaacutenh Hiệp Thiecircn Đagravei nhận thấy caacutei cần chỉnh đốn nền

tư phaacutep của Đạo cho được chacircu đaacuteo hơn necircn tạm giao traacutech vụ phaacutep chaacutenh cho Hogravea Viện

đảm nhận từ đacircy Hogravea Viện sẽ chiếu theo điều luật sử đoaacuten magrave hagravenh sự Điều luật nagravey đatilde

được ban hagravenh do Đạo Lịnh số 24ĐL ngagravey 11 thaacuteng 4 năm Mậu Tuất (2951958)

TOgraveA TAM GIAacuteO

HỘI COcircNG ĐỒNG

THẬP HIgraveNH ĐỨC LYacute GIAacuteO TOcircNG


95

- Như đatilde giải trong bagravei Hagravenh Chaacutenh Đạo số 3 về higravenh phạt chư Chức Sắc phạm luật

phaacutep trong Đạo thigrave đem trước Togravea Tam Giaacuteo phacircn xử

Togravea nagravey do Đức Giaacuteo Tocircng lagravem đầu ba vị Chưởng Phaacutep nghị aacuten một vị Đầu Sư phaacutei

migravenh về phần dacircng biểu buộc tội vagrave một Chức Sắc Hiệp Thiecircn Đagravei lagravem Trạng sư

Togravea Tam Giaacuteo coacute quyền xử giaacuteng cấp hay lagrave trục xuất (Tacircn Luật chương VII điều

29 30 vagrave 31)


- Trong bổn Đạo ai phạm tội trọng hay lagrave taacutei phạm thigrave đệ lecircn cho Hội Cocircng Đồng

phaacuten đoaacuten Hội nagravey do một vị Đầu Sư hay Phối Sư phaacutei migravenh lagravem đầu vagrave hai vị Chức Sắc

hai phaacutei kia nghị aacuten Hội Cộng Đồng được quyền trục xuất (Tacircn Luật chương VII điều

27)

Chiếu theo điều 27 trecircn đacircy những kẻ phạm tội từ hagraveng Lễ Sanh xuống tới Đạo Hữu

đều do Hội Cocircng Đồng phacircn xử

Quyền xữ đoaacuten của người lagravem đầu trong Họ (Khacircm Chacircu Đầu Tộc)

Trong bổn Đạo ai coacute phạm Luật phaacutep về mấy khoản nhẹ thigrave về quyền người lagravem đầu

trong Họ phacircn xử (Khacircm Chacircu Đầu Tộc) vagrave răn phạt quỳ hương tụng kinh Saacutem Hối

(Tacircn Luật chương VII điều 26)

Về đường đời bổn đạo coacute xiacutech miacutech nhau cũng phải đến cho người lagravem đầu trong Họ

phacircn giải (Tacircn Luật chương VII điều 28)


Thập higravenh của Đức Giaacuteo Tocircng lagrave những higravenh phạt cacircn xứng với mỗi tội phạm phaacutep

hay phạm luật của Đạo

Về Phaacutep lagrave Phaacutep Chaacutenh Truyền vagrave Đạo Nghị Định

Về Luật lagrave Tacircn Luật vagrave luật lệ Hội Thaacutenh

A- Phạm phaacutep

Đệ nhứt higravenh Trục xuất về caacutec tội

1- Khocircng tuacircn Phaacutep Chaacutenh Truyền

2- Phản loạn chơn truyền

3- Chia phe phacircn phaacutei vagrave lập Tả Đạo Bagraven Mocircn

Đệ nhị higravenh Giaacuteng cấp tới Tiacuten đồ hay lagrave buộc hagravenh Đạo ngoại quốc trừ ra caacutec xứ

lacircn bang Nam quốc về tội

1- Thuyecircn bổ khocircng đi

2- Khocircng trọn phế đời hagravenh Đạo

3- Bỏ becirc phận sự

96

Đệ tam higravenh Giaacuteng cấp từ 1 đến 2 cấp về caacutec tội

1- Lagravem nhơ danh Đạo

2- Mượn danh Đạo tạo danh Đời

3- Lợi dụng danh Đạo lagravem điều bất chaacutenh

Đệ tứ higravenh Ngưng quyền từ 3 đến 5 năm về caacutec tội

1- Lấn quyền giagravenh quyền

2- Phạm thượng

3- Tự chuyecircn cải sửa chơn truyền

Đệ ngũ higravenh Ngưng quyền từ 1 đến 3 năm vagrave phạt vagraveo Tịnh Thất về caacutec tội

1- Mecirc hoặc chuacuteng sanh

2- Caacutem dỗ

B- Phạm luật

Đệ nhứt higravenh Trục xuất về tội

1- Khocircng tuacircn Tacircn Luật vagrave caacutec luật lệ Hội Thaacutenh

2- Cocircng kiacutech Hội Thaacutenh

3- Nghịch mạng



1- Tư thocircng

2- Dấy loạn chuacuteng sanh


1- Tham lam tagravei chiacutenh

2- Giả mạo văn tự


1- Khi lịnh Hội Thaacutenh

2- Lập quyền riecircng

Đệ ngũ higravenh Ngưng quyền từ 1 đến 3 năm vagrave phạt vagraveo tịnh Thất về tội Phạm Ngũ

Giới Cấm

Đệ lục higravenh Vagraveo Tịnh Thất từ một thaacuteng đến một năm magrave cograven hagravenh chaacutenh như

thường về tội Cương ngạnh

Đệ thất higravenh Thuyecircn bổ đi nơi khaacutec chỗ của kẻ phạm đương hagravenh Đạo về tội Phạm

Tứ Đại Điều Quy

Đệ baacutet higravenh Triệu hồi về Togravea Thaacutenh học Đạo về caacutec tội

1- Becirc trễ phận sự

2- Biếng nhaacutec

Đệ cửu higravenh Phải ăn năn saacutem hối thọ tội cugraveng chuacuteng sanh về caacutec tội

1- Ganh gheacutet

2- Hung bạo

3- Đố kỵ

4- Xu phụ

97

Đệ thập higravenh Hầu người coacute đức hạnh do Hội Thaacutenh định đặng cầu học Đạo về tội

Phạm Thế Luật

a- Gia aacuten Những vị nagraveo đatilde bị luật Đời trừng trị tugravey theo tội higravenh nặng nhẹ Hội

Thaacutenh sẽ chiếu theo Thập Higravenh nầy magrave răn phạt thecircm nữa

b- Acircn xaacute Những vị nagraveo phạm tội phải mất phẩm vị Thiecircn phong magrave muốn cầu xin

phục chức thigrave phải nhờ quyền Vạn linh acircn xaacute mới được sau khi Hội Thaacutenh coacute đủ bằng

chứng kẻ phạm đatilde biết ăn năn chừa tội vagrave lập được cocircng nghiệp phi thường đaacuteng cho

phục chức đoaacutei cocircng chuộc tội

Nghĩ vigrave higravenh phạt đặt ra để ngăn ngừa loạn lạc nghiecircm trị tagrave tacircm nhưng xeacutet trong

Thập Higravenh Đức Lyacute Giaacuteo Tocircng khocircng coacute higravenh phạt nagraveo lagravem phương hại đến higravenh hagravei nhục

thể của kẻ phạm vagrave chỉ lagrave higravenh phạt về mặt tinh thần Song le chẳng vigrave đoacute magrave người

trong bổn đạo lại khinh thường bổn phận hay baacuten đồ nhi phế cho đặng

Điều quan hệ đaacuteng lưu tacircm hơn hết lagrave một khi kẻ nagraveo bị trục xuất thigrave kể như linh hồn

kẻ ấy khocircng cograven phương siecircu rỗi nữa

CAacuteCH HAgraveNH QUYỀN ĐỐI VỚI

ĐẠO amp ĐỜI

Baacutec aacutei vagrave cocircng bigravenh lagrave yếu tố của Tạo Đoan hằng sử dụng để điều hagravenh sự vận

chuyển của Vũ Trụ trong vograveng trật tự của bốn mugravea magrave phograve trị cuộc tấn hoacutea của nhơn sanh

trong khuocircn viecircn đạo đức thanh bigravenh

Nhơn buổi Đại Đạo hoằng khai Hội Thaacutenh cũng căn cứ trecircn nền tảng cocircng bigravenh vagrave

baacutec aacutei magrave lagravem phương cứu khổ về mặt Đời vagrave phổ truyền Chaacutenh giaacuteo về Đạo

Với sứ mạng Thiecircng Liecircng trọng yếu như thế Hội Thaacutenh phải tổ chức nhiều cơ quan

cộng đồng hagravenh sự mới coacute đủ khả năng truyền giaacuteo vagrave giữ vững Đạo quyền như đatilde thagravenh

lập Cửu viện Nội Chaacutenh Cơ Quan Phước Thiện Bộ Phaacutep Chaacutenh vvhellip

Necircn hiểu rằng quyền Đạo lagrave quyền của Đức Chiacute Tocircn acircn tứ cho Hội Thaacutenh để coacute đủ

phương tiện cho Chức Sắc kềm chế lẫn nhau trecircn con đường Đạo vagrave đường Đời hầu giữ

vẹn Thaacutenh Thể của Đức Ngagravei tại trần thế Thoảng như hiểu khaacutec lagrave lấy quyền lagravem lịnh

trợ oai đặng buộc tha nhơn quy phục thigrave quyền ấy sẽ trở thagravenh một moacuten lợi khiacute locirci cuốn

kẻ lạm quyền ấy vagraveo nơi tội lỗi Quyền Đạo khaacutec với quyền Đời coacute bấy nhiecircu thocirci

CAacuteCH HAgraveNH QUYỀN ĐỐI VỚI ĐẠO

I- Cửu viện Nội Chaacutenh tại Togravea Thaacutenh

Như trecircn kia đatilde giải Nội Chaacutenh lagrave nơi tập trung tất cả năng lực của Hội Thaacutenh để

xacircy dựng nghiệp Đạo vagrave điều hagravenh sự tấn hoacutea của nhơn sanh về mặt tinh thần cugraveng lagrave đagraveo

98

tạo một đời sống mới lagrave đời sống tri tuacutec về mặt vật chất Vigrave vậy necircn Nội Chaacutenh gồm coacute

Cửu viện như sau

1- Hộ viện

2- Lương viện

3- Cocircng viện

Dưới quyền điều khiển của vị Chaacutenh Phối Sư Phaacutei Thaacutei

4- Học viện

5- Y viện

6- Nocircng viện

Dưới quyền điều khiển của vị Chaacutenh Phối Sư Phaacutei Thượng

7- Hogravea viện

8- Lại viện

9- Lễ viện

Dưới quyền điều khiển của vị Chaacutenh Phối Sư Phaacutei Ngọc

Ba vị Chaacutenh Phối Sư ba Phaacutei lagravem đầu Cửu viện nắm trọn quyền điều khiển trong tay

thigrave traacutech nhiệm chia đồng vagrave guồng maacutey Hagravenh Chaacutenh Đạo được mạnh tiến lagrave nhờ tagravei đức

của ba vị ấy cograven được điều hogravea cử động lagrave do tận lực tận tacircm của chư vị Thượng Thống

Phụ Thống vagrave Nhơn viecircn toagraven Viện

II- Tứ vụ Thaacutenh Thất địa phương

Thaacutenh Thất địa phương lagrave những Đền Thờ ở caacutec Tỉnh lỵ biểu hiện cho Đền Thờ lớn

lagrave Togravea Thaacutenh hay lagrave Tổ Đigravenh tại Thaacutenh Địa (Tacircy Ninh)

Thể theo những tổ chức Trung ương ở Togravea Thaacutenh trong địa hạt Thaacutenh Thất Hội

Thaacutenh coacute lập một Ban Tứ Vụ để giuacutep sức cho vị Đầu Tộc coacute đủ phương tiện giữ gigraven

nghiệp Đạo sở tại

Ban Tứ vụ gồm coacute

1- Lễ vụ lo về lễ nghi cuacuteng kiến

2- Cocircng vụ chuyecircn về tạo taacutec tu bổ

3- Hộ vụ giữ tagravei chaacutenh

4- Lương vụ lo việc ăn cho Chức Sắc vagrave nhơn viecircn trong Thất

Ban Tứ vụ đặt dưới sự chăm nom của vị Đầu Tộc Vị nagravey lựa chọn nhơn viecircn phụ

traacutech hoặc trong hagraveng chức việc đatilde matilden nhiệm kỳ hoặc trong hagraveng Đạo hữu coacute đủ hạnh

kiểm vagrave tinh thần phục vụ

III- Chức Sắc hữu traacutech tại vugraveng Thaacutenh Địa

Chacircu vi Thaacutenh Địa ngagravey nay được mở mang trecircn một diện tiacutech khaacute rộng đạt thagravenh

2354 mẫu về phần ngoại ocirc vagrave 90 mẫu về phần nội ocirc

Với một số dacircn cư toagraven lagrave Đạo hữu hơn hai trăm ngagraven người vagrave nhiều kiều lộ lưu

thocircng tứ hướng thecircm 4 caacutei chợ trong đoacute Long Hoa Thị lagrave trọng đại hơn hết vugraveng ngoại ocirc

Thaacutenh Địa tự nhiecircn trở thagravenh một đocirc thị tocircn giaacuteo magrave người người đều qui về một lối tu

thacircn hagravenh thiện

Ngoại ocirc Thaacutenh Địa đặt dưới quyền vị Khacircm Thagravenh lagravem Đầu vagrave 13 vị Đầu Phận Đạo

chăm nom caacutec Bagraven Trị Sự của 107 Hương Đạo Phải đứng vagraveo hagraveng Giaacuteo Sư mới được

đảm nhiệm chức vụ Khacircm Thagravenh Để phụ tiếp Vị nầy về giấy tờ văn kiện coacute một vị do

Khacircm Thagravenh lựa chọn trong hagraveng Giaacuteo Hữu

99

Ngoagravei ra Hội Thaacutenh cograven đặt một Ban Huấn Đạo tới lui thăm viếng chư Đạo hữu vagrave

digraveu dắt họ vagraveo đường ngay lẽ chaacutenh

IV- Chức Sắc hữu traacutech ở caacutec địa phương

Cho hay Tocircn chỉ của Đại Đạo lagrave độ rỗi nhơn sanh khắp cả hoagraven cầu chớ chẳng riecircng

về một xứ hay một dacircn tộc nagraveo duy Việt Nam lagrave xứ đầu tiecircn được hạnh ngộ Chơn giaacuteo

thigrave lấy lagravem may mắn cho Quốc dacircn cugraveng Quốc thể Kế đoacute Đại Đạo đatilde được truyền baacute ra

ngoại quốc vagrave được nhiều nước hoan nghecircnh tin tưởng như Nhựt Bổn Trung Hoa Dacircn

Quốc Miecircn Lagraveo Thaacutei Lan Phaacutep Quốc Bỉ vagrave Thụy Điển Rồi đacircy lần lượt cờ Đạo sẽ

phấp phới khắp cugraveng vạn quốc vagrave Togravea Thaacutenh Tacircy Ninh sẽ lagrave một danh cảnh tocircn nghiecircm

tiếp đoacuten caacutec sắc du khaacutech mộ Đạo hagravenh hương hiến lễ

Ngộ nghĩnh thay lagrave khi xưa người ta phải khoacute khăn đi tigravem Đạo cograven khi nay Đạo lại

phải nặng nhọc đi tigravem người thật lagrave một điều hi hữu Song le kẻ nagraveo checirc bỏ hay rẻ khinh

thigrave rất rủi cho kẻ ấy Hội Thaacutenh đatilde phaacutei Chức Sắc thacircn hagravenh đến mọi nơi trong bổn xứ

hầu gieo mối Đạo Trời Mang Đạo đi cảnh tỉnh nhơn sanh cải aacutec tugraveng lương chư vị nầy

khocircng được để soacutet một thửa đất nagraveo dầu xa xăm hẻo laacutenh đến đacircu magrave cograven thấp thoaacuteng

boacuteng người chưa biết Đạo Như vậy cho trọn cacircu tận độ chuacuteng sanh trong thời kỳ Đức

Chiacute Tocircn phaacutet hạ hồng acircn đại xaacute cho nhơn loại

Ở caacutec địa phương vị Khacircm Chacircu lagrave người thay mặt Hội Thaacutenh lagravem đầu một Tỉnh

Đạo Đầu Tộc lagrave người lagravem đầu một Quận Đạo vagrave Bagraven Trị Sự lagravem đầu Hương Đạo Phận

sự của ban nầy lagrave phụ tiếp nhị vị Khacircm Chacircu Đạo vagrave Đầu Tộc Đạo về phương diện

thường xuyecircn thacircn cận với chư Đạo hữu Thế thigrave noacutei riecircng về tiacuten đồ khocircng ai mất phần

giaacuteo hoacutea vagrave bảo hộ của Hội Thaacutenh vagrave noacutei chung về nhơn sanh thigrave khocircng ai cograven để lời

rằng khocircng biết Đạo (Nhơn năng hoằng Đạo phi Đạo hoằng nhơn)

Bộ maacutey Hagravenh Chaacutenh Đạo từ gốc lagrave Togravea Thaacutenh đến lagraveng mạc lagrave ngagravenh được hoagraven

thiện cơ cấu như trecircn lagrave một việc cograven đagraveo luyện Chức Sắc đủ tagravei đức vận chuyển bộ maacutey

lagrave một việc khaacutec

V- Đagraveo luyện Chức Sắc hagravenh quyền

a- Bổn phận đối với caacute nhacircn migravenh

1- Trigravenh độ học thức

Dầu nam hay nữ muốn vagraveo hagraveng Chức Sắc phải coacute văn bằng khoa mục từ khi cograven giữ

chức Lễ Sanh Tuy đatilde được đứng vagraveo hagraveng Thaacutenh thể Đức Chiacute Tocircn tại thế vagrave coacute văn

bằng chứng minh trigravenh độ học thức vị Chức Sắc cograven phải tiếp tục học hỏi thecircm hoagravei Vigrave

bởi cagraveng theo đuổi sự học cagraveng thấy migravenh keacutem sức thua tagravei necircn hagraveng ngagravey cần xem

saacutech đọc kinh sưu tầm chơn lyacute đặng trau giồi năng khiếu giaacutec ngộ quần linh trecircn trường

đời phức tạp Latildenh sứ mạng Truyền giaacuteo Chức Sắc sẽ coacute cơ hội gặp nhiều giới triacute thức

trong xatilde hội Giới nagravey lại tự lagravem Giaacutem khảo để cacircn tagravei kinh học của kẻ độ đời Nếu kẻ

nagravey bị khuất phục vigrave keacutem học thức thigrave cograven gigrave danh Đạo Hoặc giả khi gặp những hạng

người thất giaacuteo hạng nagravey cũng tự lagravem Giaacutem khảo để cacircn hạnh đức của người Truyền

Đạo Nếu bị khuất phục vigrave keacutem đức hạnh thigrave cograven gigrave nhơn phẩm

2- Tập regraven hạnh đức

Coacute tagravei học thigrave hay về triacute thức cograven coacute hạnh đức thigrave hay về tigravenh cảm Cả hai tagravei vagrave đức

phải đi đocirci mới đủ phương digraveu độ chuacuteng sanh cải tagrave qui chaacutenh

Hạnh đức lagrave hạnh kiểm vagrave đạo đức

Hạnh kiểm

100

Hạnh kiểm ruacutet trong nguồn lễ giaacuteo tu chỉnh từng neacutet đi đứng nằm ngồi từng caacutech ăn

mặc noacutei năng lagravem lụng khocircng để soacutet một cử chỉ hay một hagravenh vi nagraveo thất neacutet khiecircm

cung mất niềm hogravea khiacute

Đi đứng Đi thigrave tề chỉnh đứng cho đoan trang

Nằm ngồi Nằm coacute nơi ngồi lựa chỗ vagrave giữ bộ tịch cho đừng mất vẽ thanh lịch của

người hiểu lễ

Ăn mặc Gigraven nết na cho thanh nhatilde khi ăn giữ y-phục cho trang hoagraveng sạch sẽ khi

mặc Cấm mặc quần cụt hay quần đugravei dầu trong phograveng ngủ cũng vậy

Trong luacutec tiếp tacircn khocircng necircn huacutet thuốc hay ăn trầu lagravem mất vẽ từ nhượng của nhagrave tu

hagravenh

Về ăn uống coacute vagravei điểm necircn lưu yacute như sau nagravey

Tuy vacircn Lễ Sanh được ăn thập trai nhưng một khi đatilde latildenh traacutech vụ lagravem đầu chư

thiện tiacuten trong một Quận Đạo vị Đầu Tộc cần thận trọng thể thống của người thay mặt

Hội Thaacutenh ở địa phương bằng caacutech dugraveng trai (ăn cơm) luocircn tại Thaacutenh Thất hay văn

phograveng hơn lagrave vigrave một vagravei moacuten đồ mặn rồi chịu lắm tiếng thị phi dị nghị Thiết tưởng

người đời thường lấy sự trường trai giới saacutet lagravem đograven cacircn để đaacutenh giaacute người tu nếu vị Đầu

Tộc kia khocircng degrave chừng ắt sẽ bị đời bất phục luocircn cả người đồng Đạo bất tugraveng Thoảng

như coacute tugraveng đi chăng nữa thigrave chỉ về bề ngoagravei chứ bề trong vẫn ldquothầm khi trộm ốrdquo Cograven

noacutei về ngồi quaacuten ngồi lều lăng xăng xạo xự giữa caacutec hạng người rồi noacutei noacutei cười cười

chung quanh macircm thịt caacute thigrave đoacute lagrave những tệ đoan nếu coacute khocircng necircn lưu tồn

Noacutei năng Trong khi luận đagravem hatildey dugraveng lời dịu ngọt traacutenh tiếng sỗ sagraveng Những lời

Bẫm dạ thưa trigravenh lagrave những ngocircn từ để tỏ lograveng cung kiacutenh khocircng necircn quecircn trước khi mở

lời Thecircm nữa caacutech chấp tay xaacute lagrave lễ kĩnh chagraveo nhau của nhagrave Đạo noacutei riecircng vagrave nhagrave Nho

noacutei chung thigrave necircn dugraveng lễ ấy hơn lagrave dugraveng caacutech bắt tay chagraveo hỏi Tuy khocircng phải khiếm

lễ nhưng theo phong tục phương Tacircy người nhỏ phải chờ người lớn đưa tay trước rồi

mới bắt tay sau nếu traacutei lại lagrave vocirc pheacutep

Lagravem lụng Đừng noacuteng nảy vụt chạc vagrave khua động lagravem rầy

Đạo đức

Đạo đức lagrave những tiacutenh tốt của con người vẹn giữ để xử sự cho phugrave hợp với thiecircn lyacute

Đức tốt ruacutet trong nguồn nhacircn nghĩa của Nho tocircng vagrave trong baacutec aacutei của Phật giaacuteo Necircn

nhận thức rằng coacute taacutenh thương yecircu mới coacute lograveng nhơn Coacute lograveng nhơn thigrave hay lagravem nghĩa vagrave

lagravem nghĩa thigrave gầy được cảm tigravenh Coacute cảm tigravenh mới nghe lời giaacuteo hoacutea rồi mới tu Coacute tu

mới necircn hiền được hiền mới coacute sư coacute hữu coacute hữu mới ra huynh đệ vagrave huynh đệ mới lập

đại đồng

Đấy lagrave mục điacutech của Đại Đạo Tam Kỳ Phổ Độ vagrave Chức Sắc lagrave người tự migravenh quyết

saacutech vận trugrave tu nhơn tiacutech đức thế nagraveo hầu đạt thagravenh mục điacutech ấy

b- Bổn phận đối với người đồng Đạo

1- Cocircng trigravenh phục vụ

Nguyecircn tắc vagraveo cửa Đạo lagrave hiến thacircn phụng-sự cho nhơn sanh về cả hai phương diện

vật chất vagrave tinh thần Dựa theo nguyecircn tắc ấy Chức Sắc hằng tigravenh nguyện sống về Đạo vagrave

chết về Đời thigrave một khi đatilde xả thacircn hagravenh Đạo phải đem hết năng lực lagravem trograven nhiệm vụ

luocircn luocircn lấy độ lượng quacircn tử magrave digraveu dắt đoagraven em thường thường gieo mỹ cảm với mọi

người hơn lagrave gieo aacutec cảm Khocircng necircn quở traacutech giận hờn trong một luacutec magrave lagravem hư hỏng

cả cocircng trigravenh phục vụ bấy lacircu gầy dựng Nếu chất một đống củi đatilde phiacute cocircng đốn cả ba

101

năm rồi để lọt vagraveo một đớm lửa thiecircu rụi trong một giờ thigrave cocircng kia vocirc iacutech Vậy thigrave trecircn

đường phụng sự cho chuacuteng sanh necircn giữ một mực trước sau như nhứt cograven phục vụ Hội

Thaacutenh thigrave tận lực tận tacircm chớ khaacute khi bồi khi lỡ Như thấy hư phải sửa thấy ngatilde phải

nacircng vị tha chớ chẳng necircn vị kỷ

Caacutei ngoan kheacuteo của Chức Sắc hagravenh quyền lagrave cố giữ đừng để mất số Đạo hữu đương

coacute cograven độ thecircm người mới lagrave tugravey khả năng lập thecircm cocircng bồi thecircm đức

2- Pheacutep digraveu độ trecircn đường Đạo vagrave đường Đời

Chiếu Tacircn Luật chương II điều thứ 14 Chức Sắc cai trị trong Đạo từ bậc Giaacuteo Hữu

sấp lecircn phải chọn trong phẩm thượng thừa magrave thocirci Phẩm nagravey lagrave phẩm necircu gương saacuteng

cho đoagraven em bắt chước để sửa migravenh Từ lời noacutei chiacute việc lagravem mỗi mỗi đều căn cứ nơi đức

taacutenh cao độ magrave phocirc bagravey thiện chiacute hầu digraveu độ chuacuteng noacute traacutenh xa tội lỗi khỏi phạm chơn

truyền khocircng qua luật phaacutep Với sứ mạng trọng yếu dường ấy vị Chức Sắc hagravenh quyền

tự nhiecircn phải coacute đủ năng lực đi đến thagravenh cocircng vagrave năng lực ấy tự migravenh đagraveo tạo

Vả chăng số người giữ Đạo ở bậc hạ thừa lagrave số thậm đa khocircng quen kheacutep migravenh vagraveo

cảnh khổ hạnh thecircm chưa dứt hẳn tacircm phagravem taacutenh tục thigrave hồ dễ đầu hocircm sớm mai họ

theo chigraveu nắn uốn trong khuocircn viecircn đạo đức cho đặng Thagravenh thử họ cố giữ tự do khocircng

muốn bị ragraveng buộc trong phaacutep giới Chỗ nầy lagrave caacutei khởi điểm khoacute khăn cho vị Chức Sắc

trong nhiệm vụ digraveu dắt con caacutei Đức Chiacute Tocircn trecircn đường Đạo vagrave đường Đời

Trecircn đường đời thigrave nhiều chocircng gai khoacute đi lắm gập ghềnh khoacute bước vagrave cho đặng

trang bằng hầm hố dọn sạch gai chocircng nhagrave hướng Đạo phải sẵn coacute phương hay chước

kheacuteo để ứng dụng khi cần Nếu gặp những điều nghịch lyacute hay đứng trước những cử chỉ

bất nhatilde của kẻ dưới tay người bề trecircn phải bigravenh tĩnh lấy triacute mẫn đạt chuyển nghịch vi

thuận Nhược bằng ỷ lại nơi quyền hagravenh đương coacute để hiếp bức kẻ lầm lỡ phạm tội hoặc

dẹp cả độ lượng quacircn tử một becircn rồi tuyệt giao với kẻ ấy cho bỏ gheacutet thigrave khocircng phải lagrave

diệu kế khải mecirc giaacutec ngộ Triacute khocircng saacuteng thigrave hagravenh vi khocircng khỏi traacutei với lyacute cocircng của nhagrave

tu hagravenh Để đối phoacute với những nghịch cảnh như trecircn nhứt diện khocircng necircn quecircn migravenh lagrave

người đương lagravem phận sự giaacuteo dacircn quy thiện nhứt diện quyết thắng cơ mưu của tagrave quaacutei

bằng caacutech aacutep dụng phương phaacutep trị khiacute dưỡng tacircm của ocircng Hagraveng Dũ coacute hiệu nghiệm như

sau nagravey

1- Nếu gặp kẻ triacute huyết cang cường thigrave lấy điều hogravea magrave cư xử

2- Cograven gặp kẻ mưu triacute thacircm sacircu thigrave lấy điều dễ dagraveng magrave đối phoacute

3- Như gặp kẻ hăng haacutei kịch liệt thigrave lấy đạo đức magrave đối lại

4- Cograven gặp kẻ hấp tấp vội vagraveng thigrave lấy yecircn tịnh magrave lui noacute

5- Như gặp kẻ tham lam đecirc hegraven thigrave lấy chiacute cao thượng magrave khaacuteng cự

6- Nếu gặp kẻ khocircng hết lograveng phục vụ lại coacute taacutenh hay dung tuacuteng thigrave lấy thầy hay bạn

tốt magrave dạy

7- Cograven gặp kẻ biếng nhaacutec bầy hầy thigrave lấy điều tai họa magrave khuyecircn caacuteo

Dụng pheacutep trị khiacute dưỡng tacircm thigrave được nhứt cử lưỡng tiện một lagrave giuacutep sức cho người

chỉ giaacuteo thagravenh cocircng hai lagrave mở triacute cho người thọ giaacuteo sửa migravenh

Đoacute lagrave phương digraveu độ trecircn đường đời hầu quay về thuần phong mỹ tục

8- Rất may trong giới hạ thừa cograven coacute người vừa thagravenh tacircm giữ Đạo vừa được hạnh

nết nhu migrave taacutenh tigravenh chơn thật

Đối với hạng người nagravey thigrave lấy Lễ Nhạc magrave hiệp đoacute

102

Vả chăng Nho giaacuteo thường trọng Lễ Nhạc lagrave điều quan hệ về tacircm lyacute học Từ trong

gia đigravenh ra becircn ngoagravei xatilde hội nếu khocircng coacute lễ thigrave lấy gigrave magrave tagravei chế những hagravenh vi hồ đồ rối

loạn vagrave dựa nơi đacircu magrave sắp đặt trật tự cho phacircn minh

Cograven Nhạc thigrave noacute coacute caacutei sở dụng diệu huyền của noacute lagrave phaacutet động từ trong tacircm hồn

khiến kẻ trecircn người dưới cugraveng một nhịp hagravenh động thiacutech hạp với Đạo thaacutei hogravea của Trời

Đất

Lễ vagrave Nhạc bổ tuacutec cho nhau thigrave được caacutei lợi lớn lagrave vừa sửa đổi tacircm taacutenh cho ngay

chiacutenh ở trong vừa khocircng lagravem mất sự cung kiacutenh ở ngoagravei bồi dưỡng tigravenh cảm cho thật hậu

magrave khocircng mất vẻ thanh tao

Lấy lễ magrave đatildei người tức lagrave thuận về nghĩa lyacute lấy Nhạc magrave hiệp với người tức lagrave hogravea

về taacutenh tigravenh Trecircn hogravea dưới thuận thigrave đường Đạo saacuteng rotilde khocircng cograven chỗ nagraveo cho vọng

niệm tagrave tacircm xen vagraveo lagravem cho lograveng người điecircn đảo được

CAacuteCH HAgraveNH QUYỀN ĐỐI VỚI ĐỜI

1- Đối với chaacutenh quyền

Ngagravey 17 thaacuteng giecircng năm Biacutenh Thacircn (tức lagrave ngagravey 2821956) Hội Thaacutenh coacute kyacute kết

với chaacutenh phủ Việt Nam Cộng Hogravea một bản thỏa ước gọi lagrave thỏa ước Biacutenh Thacircn Do thỏa

ước nagravey chaacutenh phủ nhigraven nhận Đạo Cao Đagravei Tacircy Ninh được tự do truyền baacute vagrave tự do hội

họp cuacuteng kiến theo pheacutep Đạo vagrave Hội Thaacutenh nhigraven nhận khocircng lagravem chaacutenh trị trecircn toagraven latildenh

thổ Việt Nam

Vậy kể từ năm Biacutenh thacircn (1956) Đại Đạo đatilde được hợp phaacutep hoacutea

Nhắc đến sự kiện lịch sử nagravey tocirci xin chư thiện tiacuten lưu tacircm về mấy đoạn triacutech lục dưới

đacircy trong bagravei diễn văn của Ngocirc Tổng Thống đọc tại Togravea Thaacutenh Tacircy Ninh trong dịp lễ kỷ

niệm thỏa ước Biacutenh Thacircn (72 acircl ndash 18356 dl)

hellip

ldquoTocircn giaacuteo vagrave Chaacutenh trị lagrave hai vấn đề khaacutec nhau nhưng Đạo phải coacute Đời Đời phải coacute

Đạo

hellip

Khocircng coacute trật tự an ninh thigrave lagravem sao cho coacute tự do truyền giaacuteo tự do hagravenh Đạo Nhiệm

vụ của Chaacutenh quyền phải giữ trật tự khuyến thiện trị aacutec tocircn giaacuteo mới đảm bảo tự do

mới cụ thể

Tocircn giaacuteo chaacutenh đaacuteng chủ trương tocircn trọng giaacute trị phi phagravem của nhơn vị bồi dưỡng

thuần phong mỹ tục Hoacutea dacircn thagravenh tục Như thế lagrave giuacutep đời một caacutech hữu hiệurdquo

helliphellip

Trecircn đacircy lagrave những lời vagraveng tiếng ngọc khuyecircn nhủ Đạo vagrave Đời cần tương đắc trecircn

latildenh vực duy trigrave bảo hộ an ninh trật tự vagrave tự do Về phương diện nagravey Chức Sắc hagravenh Đạo

ở caacutec địa phương coacute traacutech nhiệm giữ mối tương liecircn với nhagrave cầm quyền sở tại vagrave vugravea

giuacutep cho được dễ dagraveng trong cocircng cuộc cộng đồng kiến quốc Về phần Đạo thigrave mọi hagravenh

vi phải chaacutenh đại quang minh traacutenh mối hoagravei nghi lấy chơn thật magrave lagravem đường giao

thiệp

103

Vậy thigrave đắc lịnh hagravenh sự nơi một địa điểm nagraveo vị Chức Sắc necircn acircn cần sự viếng

thăm nhagrave chức traacutech Khacircm Chacircu Đạo thigrave viếng thăm Tỉnh trưởng Đầu Tộc thigrave viếng

Quận trưởng Bagraven Trị Sự viếng Hội đồng xatilde Pheacutep lịch sự trong caacutech xatilde giao buộc như

thế vagrave đoacute cũng lagrave chaacutenh saacutech gacircy thiện cảm

2- Đối với nhơn quần xatilde hội

Giữa thế kỷ XX nagravey bức tranh xatilde hội hoagraven cầu khocircng ngớt đượm magraveu vui tươi xen

sắc buồn tủi matildei phocirc bagravey hết sống cograven của nhơn loại trong tiếng khoacutec pha lẫn giọng

cười cho đến ngagravey hocircm nay bao nhiecircu tang thương nơi nầy nơi nọ chưa hồi tỉnh lograveng

người trần tục

Nguyecircn do vigrave xatilde hội đang lacircm vagraveo tigravenh trạng khốn đốn khocircng đấu tranh lấy gigrave bảo

đảm sự sống cograven lại thecircm coacute nhiều lyacute tưởng tương phản nhau lagravem cho thiecircn hạ đảo huyền

khiến ra nhơn tigravenh thế thaacutei đạo lyacute bỏ rơi luacircn thường khocircng giaacute trị Vigrave vậy Đại Đạo ra

đời hầu cứu độ sanh linh bớt đồ thaacuten vagrave cho đặng cứu vatilden tigravenh thế nguy nan chuacuteng ta hatildey

đoaacutei lại số phận từng caacute nhacircn trong xatilde hội Xeacutet về phương diện tinh thần thigrave caacute nhacircn lagrave

một vật yếu ớt trong toagraven thể vigrave bởi đatilde hấp thụ tập quaacuten hay taacutenh tigravenh chung thigrave caacute nhacircn

rất dễ để cho xatilde hội hướng dẫn Như xatilde hội dung nạp một tiacuten ngưỡng nagraveo thigrave caacute nhacircn đồ

theo một lối đoacute khocircng kịp lấy lyacute triacute suy nghĩ trước sau hoặc bị locirci cuốn magrave khocircng đủ sức

khaacuteng cự Một khi tiacuten ngưỡng căn cứ vagraveo tigravenh cảm rồi thigrave khocircng ai lấy lyacute luận magrave lagravem

cho lay chuyển nổi mặc dầu tiacuten ngưỡng ấy khocircng chaacutenh đaacuteng

Gặp những trường hợp bất khả dụng tagravei biện thuyết đặng chinh phục nhơn tacircm thigrave vị

Chức Sắc truyền giaacuteo phải khocircn kheacuteo thay đổi chaacutenh saacutech lyacute luận bằng chaacutenh saacutech gacircy

tigravenh cảm Coacute tigravenh cảm rồi thigrave phần tử xatilde hội kia khocircng cograven do dự magrave khocircng quy về Chaacutenh

giaacuteo

Đấy lagrave cơ hội phải dugraveng thuật tacircm lyacute biết người biết ta mới mong thagravenh cocircng trecircn

con đường phụng sự nhơn quần xatilde hội

CHUNG

2

MỤC-LỤC


















thocirci




Phổ Độ

16 Chủ nghĩa của Đại Đạo Tam

Kỳ Phổ Độ


nhơn loại


Phổ Độ





Đại Đạo




Chuacutea giaacuteo





27 Chơn lyacute

28 Bản ngatilde

29 Chơn ngatilde

30 Đạo đức



33 Nghĩa vụ








Đời




bạch


6 Nhơn phẩm



danh lam


thủ






23 Bổn phận với gia đigravenh Cha

3

8 Lễ pheacutep






14 Xatilde hội



24 Ngũ thường






Dần




Tocircng


vagrave Đời


với Đạo


với Đời

Caacuteo Bạch



















Đại Đạo




Chuacutea giaacuteo





27 Chơn lyacute

28 Bản ngatilde

29 Chơn ngatilde

4




thocirci




Phổ Độ


Phổ Độ


nhơn loại


Phổ Độ




30 Đạo đức



33 Nghĩa vụ

















thiệt danhrdquo








5
















Cao Đagravei















thường chuyển

TU LAgrave GIgrave



6



trai khổ hạnh






trời




















saacuteng lại










7

















hơn hết






của migravenh


vầy













8














quấy




























9

Tổng kết




TỊNH TAM NGHIỆP





1 - Saacutet sanh

2 - Trộm cắp

3 - Dacircm dục














dục






1- Laacuteo xược

2- Đacircm thọc





10























1 - Ganh gheacutet

2 - Sacircn si

3 - Tagrave kiến


















11







huyền diệu










được khocircng







mạng vậy



Tổng kết











12







































13




Tocircn Chỉ





Chủ nghĩa





Cứu caacutenh


luacircn hồi





Giaacuteo lyacute







tacircm hồn






vv









14














Nguơn






nhơn dục









diệt






diệt

15





hiệp nhấtrdquo





























16


















Phật



nơi

















17






















Người









nước Việt Nam)







Nghĩa lagrave



18
















Quang thị Thần








Tinh Khiacute











19






bất dịch








đặng Một



HỘI THAacuteNH







hagravenh Đạo




Đạo



Quaacutei Đagravei



20





nơi tay










Nhất
























21

















loại






Phaacutep









hiệp nhất







22


































23






đạo


lagravem trọng






tận















gheacutet nhaurdquo









24










loại
























hoacuteardquo





25








giờrdquo






























vậy

26






































tiacutenh

27








Luật




phước





phải cam




đi đocirci

















28












CƠ KHẢO THIacute




Tiecircn tịch







Đạo









con






hoại việc tu

29
















Tổng niệm








KHỔNG GIAacuteO








ứng



30




Thaacutenh


Ngũ Kinh












Xuacircn Thu








Tổng luận









PHẬT GIAacuteO



31






























chuỗi













32







Tổng luận






Phật

ĐẠO GIAacuteO

























33








chi viết Đại)

















Trời phuacute cho

Tổng luận



tacircm hồn












34























Tiacuten Điều







Trinh












35


người ngayrdquo




Tổng luận





Tổng niệm














Thượng Đế













36



đạn


noacute






































37













VŨ TRỤ QUAN
















cho nhau





38






vậy

VOcirc CỰC






BA NGOcircI















39

CƠ SAacuteNG TẠO




















6- Kim Thiecircn



9- Thanh Thiecircn















40









CHƠN LYacute



























cố định



41











sanh tử






xướng noacute ra



BẢN NGAtilde




















42











Tổng luận






CHƠN NGAtilde






















43






ĐẠO ĐỨC


Đức





khocircng ai biết












lagrave việc lạ






hội thocirci






cuồng loạn


44








Thầnrdquo






























tinh thần

45
















GIỚI





rượu thịt)


















nước tất trong

46


được














ĐỊNH




nhiệm magraveu










tuacuteng





việt



47






HUỆ











NGHĨA VỤ

















48




chuacuteng



































49




















muộn




LUẬT NHƠN QUẢ














50


cộng nghiệp



aacutec nghiệp

























họ đương tạo



Hiện Nghiệp





51








dạy












laacutei



















52




Đời




bạch


6 Nhơn phẩm


8 Lễ pheacutep






14 Xatilde hội



danh lam


thủ







Anh em vợ chồng

24 Ngũ thường














mới hegraven





53














Tổng kết
























54





Cocircng quả





















Phổ độ












Tổng luận





55



























mới rạng











56


saacutech










Tổng kết












khổ lụy












tacircm triacute

57

















thanh bạch



Tổng kết


















58



nghiệp



















khaacutech quan




Tổng kết





NHƠN PHẨM







59




1- Quacircn tử




ấy


2- Tiểu nhơn























Kết luận



được


60



























khaacutec

2- Baacutec aacutei






cứu trợ









61



Kết luận





LỄ PHEacuteP







1- Lễ


















2- Phaacutep



hogravea hạ mục



62










Luật)


cung (khoản 3)








Kết luận



khocircng hay

LOgraveNG THA THỨ













niềm giao hảo

63



















Kết luận




















64





trị



















mọi dịp
















65



vocirc iacutech














nhau sao










Tổng luận













66





































thiệnrdquo


hi sinh vậy

Tổng luận




67











chẳng mấy hồi
























hệ trước

Tổng luận



68





XAtilde HỘI



diễn













diện



thể










Tổng luận





69



























tiến









Tổng luận




70






























keacutem











71


họa vi phước

Tổng luận









Bảo thủ











phaacutet triển

Tiến thủ











Tổng luận



72





































Tổng luận

73































74


lograveng







Tổng luận











được



















75


















đường





















76














điacutech




















hạn



77

















mới lagrave Ma



Tổng luận




-----ooo-----










minh



78



mẹ



























cần đến








migravenh





79









tại tiền












lợi










chuacuteng









80





































đập vũ phu






81









lyacute







cũng cạn















NGŨ THƯỜNG


giảng rộng ra




82












Nhacircn vậy)

























Dần




Tocircng


vagrave Đời


Đạo


Đời

83














được















ngay chaacutenh







tại thế rồi





84































I- Đạo Phaacutep

II- Thế Luật

III- Tịnh Thất




85



hay luật Đạo







1 tới Điều 6)




Chức Sắc






























86














II - THẾ LUẬT









III - TỊNH THẤT






Đại Đạo









87





























hiệu















88








luật lại (PCT)






(PCT)



III- Đầu Sư











nữa (PCT)







(PC T)






Thaacutenh


89








V- Giaacuteo Sư







nghe agrave (PCT)



VI- Giaacuteo Hữu




giảm bớt (PCT)






VII- Lễ Sanh














90















xoacutem

Đạo Phục


Truyền

















ấy (PCT)





NỮ PHAacuteI


như vầy

91





Đầu Sư






































nữardquo (PCT)

92





Bảo Phaacutep

Hiến Phaacutep

Khai Phaacutep



(PCT)


Bảo Đạo

Hiến Đạo

Khai Đạo

Tiếp Đạo (PCT)




Bảo Thế

Hiến Thế

Khai Thế













Đạo phục



(1938)

93






































B- PHƯỚC THIỆN





94





cơn hoạn nạn







C- PHỔ TẾ













D- TOgraveA ĐẠO












95






29 30 vagrave 31)





27)














A- Phạm phaacutep










96







2- Phạm thượng




2- Caacutem dỗ

B- Phạm luật




3- Nghịch mạng



1- Tư thocircng









Giới Cấm









1- Ganh gheacutet

2- Hung bạo

3- Đố kỵ

4- Xu phụ

97


Phạm Thế Luật














ĐẠO amp ĐỜI


















98



1- Hộ viện

2- Lương viện

3- Cocircng viện


4- Học viện

5- Y viện

6- Nocircng viện


7- Hogravea viện

8- Lại viện

9- Lễ viện































99












































Hạnh kiểm

100










hagravenh


















Đạo đức






đại đồng











101





























sau nagravey







tốt magrave dạy








102






Đất













thổ Việt Nam





hellip


Đạo

hellip



mới cụ thể



helliphellip






thiệp

103























giaacuteo



CHUNG

3

8 Lễ pheacutep






14 Xatilde hội



24 Ngũ thường






Dần




Tocircng


vagrave Đời


với Đạo


với Đời

Caacuteo Bạch



















Đại Đạo




Chuacutea giaacuteo





27 Chơn lyacute

28 Bản ngatilde

29 Chơn ngatilde

4




thocirci




Phổ Độ


Phổ Độ


nhơn loại


Phổ Độ




30 Đạo đức



33 Nghĩa vụ

















thiệt danhrdquo








5
















Cao Đagravei















thường chuyển

TU LAgrave GIgrave



6



trai khổ hạnh






trời




















saacuteng lại










7

















hơn hết






của migravenh


vầy













8














quấy




























9

Tổng kết




TỊNH TAM NGHIỆP





1 - Saacutet sanh

2 - Trộm cắp

3 - Dacircm dục














dục






1- Laacuteo xược

2- Đacircm thọc





10























1 - Ganh gheacutet

2 - Sacircn si

3 - Tagrave kiến


















11







huyền diệu










được khocircng







mạng vậy



Tổng kết











12







































13




Tocircn Chỉ





Chủ nghĩa





Cứu caacutenh


luacircn hồi





Giaacuteo lyacute







tacircm hồn






vv









14














Nguơn






nhơn dục









diệt






diệt

15





hiệp nhấtrdquo





























16


















Phật



nơi

















17






















Người









nước Việt Nam)







Nghĩa lagrave



18
















Quang thị Thần








Tinh Khiacute











19






bất dịch








đặng Một



HỘI THAacuteNH







hagravenh Đạo




Đạo



Quaacutei Đagravei



20





nơi tay










Nhất
























21

















loại






Phaacutep









hiệp nhất







22


































23






đạo


lagravem trọng






tận















gheacutet nhaurdquo









24










loại
























hoacuteardquo





25








giờrdquo






























vậy

26






































tiacutenh

27








Luật




phước





phải cam




đi đocirci

















28












CƠ KHẢO THIacute




Tiecircn tịch







Đạo









con






hoại việc tu

29
















Tổng niệm








KHỔNG GIAacuteO








ứng



30




Thaacutenh


Ngũ Kinh












Xuacircn Thu








Tổng luận









PHẬT GIAacuteO



31






























chuỗi













32







Tổng luận






Phật

ĐẠO GIAacuteO

























33








chi viết Đại)

















Trời phuacute cho

Tổng luận



tacircm hồn












34























Tiacuten Điều







Trinh












35


người ngayrdquo




Tổng luận





Tổng niệm














Thượng Đế













36



đạn


noacute






































37













VŨ TRỤ QUAN
















cho nhau





38






vậy

VOcirc CỰC






BA NGOcircI















39

CƠ SAacuteNG TẠO




















6- Kim Thiecircn



9- Thanh Thiecircn















40









CHƠN LYacute



























cố định



41











sanh tử






xướng noacute ra



BẢN NGAtilde




















42











Tổng luận






CHƠN NGAtilde






















43






ĐẠO ĐỨC


Đức





khocircng ai biết












lagrave việc lạ






hội thocirci






cuồng loạn


44








Thầnrdquo






























tinh thần

45
















GIỚI





rượu thịt)


















nước tất trong

46


được














ĐỊNH




nhiệm magraveu










tuacuteng





việt



47






HUỆ











NGHĨA VỤ

















48




chuacuteng



































49




















muộn




LUẬT NHƠN QUẢ














50


cộng nghiệp



aacutec nghiệp

























họ đương tạo



Hiện Nghiệp





51








dạy












laacutei



















52




Đời




bạch


6 Nhơn phẩm


8 Lễ pheacutep






14 Xatilde hội



danh lam


thủ







Anh em vợ chồng

24 Ngũ thường














mới hegraven





53














Tổng kết
























54





Cocircng quả





















Phổ độ












Tổng luận





55



























mới rạng











56


saacutech










Tổng kết












khổ lụy












tacircm triacute

57

















thanh bạch



Tổng kết


















58



nghiệp



















khaacutech quan




Tổng kết





NHƠN PHẨM







59




1- Quacircn tử




ấy


2- Tiểu nhơn























Kết luận



được


60



























khaacutec

2- Baacutec aacutei






cứu trợ









61



Kết luận





LỄ PHEacuteP







1- Lễ


















2- Phaacutep



hogravea hạ mục



62










Luật)


cung (khoản 3)








Kết luận



khocircng hay

LOgraveNG THA THỨ













niềm giao hảo

63



















Kết luận




















64





trị



















mọi dịp
















65



vocirc iacutech














nhau sao










Tổng luận













66





































thiệnrdquo


hi sinh vậy

Tổng luận




67











chẳng mấy hồi
























hệ trước

Tổng luận



68





XAtilde HỘI



diễn













diện



thể










Tổng luận





69



























tiến









Tổng luận




70






























keacutem











71


họa vi phước

Tổng luận









Bảo thủ











phaacutet triển

Tiến thủ











Tổng luận



72





































Tổng luận

73































74


lograveng







Tổng luận











được



















75


















đường





















76














điacutech




















hạn



77

















mới lagrave Ma



Tổng luận




-----ooo-----










minh



78



mẹ



























cần đến








migravenh





79









tại tiền












lợi










chuacuteng









80





































đập vũ phu






81









lyacute







cũng cạn















NGŨ THƯỜNG


giảng rộng ra




82












Nhacircn vậy)

























Dần




Tocircng


vagrave Đời


Đạo


Đời

83














được















ngay chaacutenh







tại thế rồi





84































I- Đạo Phaacutep

II- Thế Luật

III- Tịnh Thất




85



hay luật Đạo







1 tới Điều 6)




Chức Sắc






























86














II - THẾ LUẬT









III - TỊNH THẤT






Đại Đạo









87





























hiệu















88








luật lại (PCT)






(PCT)



III- Đầu Sư











nữa (PCT)







(PC T)






Thaacutenh


89








V- Giaacuteo Sư







nghe agrave (PCT)



VI- Giaacuteo Hữu




giảm bớt (PCT)






VII- Lễ Sanh














90















xoacutem

Đạo Phục


Truyền

















ấy (PCT)





NỮ PHAacuteI


như vầy

91





Đầu Sư






































nữardquo (PCT)

92





Bảo Phaacutep

Hiến Phaacutep

Khai Phaacutep



(PCT)


Bảo Đạo

Hiến Đạo

Khai Đạo

Tiếp Đạo (PCT)




Bảo Thế

Hiến Thế

Khai Thế













Đạo phục



(1938)

93






































B- PHƯỚC THIỆN





94





cơn hoạn nạn







C- PHỔ TẾ













D- TOgraveA ĐẠO












95






29 30 vagrave 31)





27)














A- Phạm phaacutep










96







2- Phạm thượng




2- Caacutem dỗ

B- Phạm luật




3- Nghịch mạng



1- Tư thocircng









Giới Cấm









1- Ganh gheacutet

2- Hung bạo

3- Đố kỵ

4- Xu phụ

97


Phạm Thế Luật














ĐẠO amp ĐỜI


















98



1- Hộ viện

2- Lương viện

3- Cocircng viện


4- Học viện

5- Y viện

6- Nocircng viện


7- Hogravea viện

8- Lại viện

9- Lễ viện































99












































Hạnh kiểm

100










hagravenh


















Đạo đức






đại đồng











101





























sau nagravey







tốt magrave dạy








102






Đất













thổ Việt Nam





hellip


Đạo

hellip



mới cụ thể



helliphellip






thiệp

103























giaacuteo



CHUNG

4




thocirci




Phổ Độ


Phổ Độ


nhơn loại


Phổ Độ




30 Đạo đức



33 Nghĩa vụ

















thiệt danhrdquo








5
















Cao Đagravei















thường chuyển

TU LAgrave GIgrave



6



trai khổ hạnh






trời




















saacuteng lại










7

















hơn hết






của migravenh


vầy













8














quấy




























9

Tổng kết




TỊNH TAM NGHIỆP





1 - Saacutet sanh

2 - Trộm cắp

3 - Dacircm dục














dục






1- Laacuteo xược

2- Đacircm thọc





10























1 - Ganh gheacutet

2 - Sacircn si

3 - Tagrave kiến


















11







huyền diệu










được khocircng







mạng vậy



Tổng kết











12







































13




Tocircn Chỉ





Chủ nghĩa





Cứu caacutenh


luacircn hồi





Giaacuteo lyacute







tacircm hồn






vv









14














Nguơn






nhơn dục









diệt






diệt

15





hiệp nhấtrdquo





























16


















Phật



nơi

















17






















Người









nước Việt Nam)







Nghĩa lagrave



18
















Quang thị Thần








Tinh Khiacute











19






bất dịch








đặng Một



HỘI THAacuteNH







hagravenh Đạo




Đạo



Quaacutei Đagravei



20





nơi tay










Nhất
























21

















loại






Phaacutep









hiệp nhất







22


































23






đạo


lagravem trọng






tận















gheacutet nhaurdquo









24










loại
























hoacuteardquo





25








giờrdquo






























vậy

26






































tiacutenh

27








Luật




phước





phải cam




đi đocirci

















28












CƠ KHẢO THIacute




Tiecircn tịch







Đạo









con






hoại việc tu

29
















Tổng niệm








KHỔNG GIAacuteO








ứng



30




Thaacutenh


Ngũ Kinh












Xuacircn Thu








Tổng luận









PHẬT GIAacuteO



31






























chuỗi













32







Tổng luận






Phật

ĐẠO GIAacuteO

























33








chi viết Đại)

















Trời phuacute cho

Tổng luận



tacircm hồn












34























Tiacuten Điều







Trinh












35


người ngayrdquo




Tổng luận





Tổng niệm














Thượng Đế













36



đạn


noacute






































37













VŨ TRỤ QUAN
















cho nhau





38






vậy

VOcirc CỰC






BA NGOcircI















39

CƠ SAacuteNG TẠO




















6- Kim Thiecircn



9- Thanh Thiecircn















40









CHƠN LYacute



























cố định



41











sanh tử






xướng noacute ra



BẢN NGAtilde




















42











Tổng luận






CHƠN NGAtilde






















43






ĐẠO ĐỨC


Đức





khocircng ai biết












lagrave việc lạ






hội thocirci






cuồng loạn


44








Thầnrdquo






























tinh thần

45
















GIỚI





rượu thịt)


















nước tất trong

46


được














ĐỊNH




nhiệm magraveu










tuacuteng





việt



47






HUỆ











NGHĨA VỤ

















48




chuacuteng



































49




















muộn




LUẬT NHƠN QUẢ














50


cộng nghiệp



aacutec nghiệp

























họ đương tạo



Hiện Nghiệp





51








dạy












laacutei



















52




Đời




bạch


6 Nhơn phẩm


8 Lễ pheacutep






14 Xatilde hội



danh lam


thủ







Anh em vợ chồng

24 Ngũ thường














mới hegraven





53














Tổng kết
























54





Cocircng quả





















Phổ độ












Tổng luận





55



























mới rạng











56


saacutech










Tổng kết












khổ lụy












tacircm triacute

57

















thanh bạch



Tổng kết


















58



nghiệp



















khaacutech quan




Tổng kết





NHƠN PHẨM







59




1- Quacircn tử




ấy


2- Tiểu nhơn























Kết luận



được


60



























khaacutec

2- Baacutec aacutei






cứu trợ









61



Kết luận





LỄ PHEacuteP







1- Lễ


















2- Phaacutep



hogravea hạ mục



62










Luật)


cung (khoản 3)








Kết luận



khocircng hay

LOgraveNG THA THỨ













niềm giao hảo

63



















Kết luận




















64





trị



















mọi dịp
















65



vocirc iacutech














nhau sao










Tổng luận













66





































thiệnrdquo


hi sinh vậy

Tổng luận




67











chẳng mấy hồi
























hệ trước

Tổng luận



68





XAtilde HỘI



diễn













diện



thể










Tổng luận





69



























tiến









Tổng luận




70






























keacutem











71


họa vi phước

Tổng luận









Bảo thủ











phaacutet triển

Tiến thủ











Tổng luận



72





































Tổng luận

73































74


lograveng







Tổng luận











được



















75


















đường





















76














điacutech




















hạn



77

















mới lagrave Ma



Tổng luận




-----ooo-----










minh



78



mẹ



























cần đến








migravenh





79









tại tiền












lợi










chuacuteng









80





































đập vũ phu






81









lyacute







cũng cạn















NGŨ THƯỜNG


giảng rộng ra




82












Nhacircn vậy)

























Dần




Tocircng


vagrave Đời


Đạo


Đời

83














được















ngay chaacutenh







tại thế rồi





84































I- Đạo Phaacutep

II- Thế Luật

III- Tịnh Thất




85



hay luật Đạo







1 tới Điều 6)




Chức Sắc






























86














II - THẾ LUẬT









III - TỊNH THẤT






Đại Đạo









87





























hiệu















88








luật lại (PCT)






(PCT)



III- Đầu Sư











nữa (PCT)







(PC T)






Thaacutenh


89








V- Giaacuteo Sư







nghe agrave (PCT)



VI- Giaacuteo Hữu




giảm bớt (PCT)






VII- Lễ Sanh














90















xoacutem

Đạo Phục


Truyền

















ấy (PCT)





NỮ PHAacuteI


như vầy

91





Đầu Sư






































nữardquo (PCT)

92





Bảo Phaacutep

Hiến Phaacutep

Khai Phaacutep



(PCT)


Bảo Đạo

Hiến Đạo

Khai Đạo

Tiếp Đạo (PCT)




Bảo Thế

Hiến Thế

Khai Thế













Đạo phục



(1938)

93






































B- PHƯỚC THIỆN





94





cơn hoạn nạn







C- PHỔ TẾ













D- TOgraveA ĐẠO












95






29 30 vagrave 31)





27)














A- Phạm phaacutep










96







2- Phạm thượng




2- Caacutem dỗ

B- Phạm luật




3- Nghịch mạng



1- Tư thocircng









Giới Cấm









1- Ganh gheacutet

2- Hung bạo

3- Đố kỵ

4- Xu phụ

97


Phạm Thế Luật














ĐẠO amp ĐỜI


















98



1- Hộ viện

2- Lương viện

3- Cocircng viện


4- Học viện

5- Y viện

6- Nocircng viện


7- Hogravea viện

8- Lại viện

9- Lễ viện































99












































Hạnh kiểm

100










hagravenh


















Đạo đức






đại đồng











101





























sau nagravey







tốt magrave dạy








102






Đất













thổ Việt Nam





hellip


Đạo

hellip



mới cụ thể



helliphellip






thiệp

103























giaacuteo



CHUNG

5
















Cao Đagravei















thường chuyển

TU LAgrave GIgrave



6



trai khổ hạnh






trời




















saacuteng lại










7

















hơn hết






của migravenh


vầy













8














quấy




























9

Tổng kết




TỊNH TAM NGHIỆP





1 - Saacutet sanh

2 - Trộm cắp

3 - Dacircm dục














dục






1- Laacuteo xược

2- Đacircm thọc





10























1 - Ganh gheacutet

2 - Sacircn si

3 - Tagrave kiến


















11







huyền diệu










được khocircng







mạng vậy



Tổng kết











12







































13




Tocircn Chỉ





Chủ nghĩa





Cứu caacutenh


luacircn hồi





Giaacuteo lyacute







tacircm hồn






vv









14














Nguơn






nhơn dục









diệt






diệt

15





hiệp nhấtrdquo





























16


















Phật



nơi

















17






















Người









nước Việt Nam)







Nghĩa lagrave



18
















Quang thị Thần








Tinh Khiacute











19






bất dịch








đặng Một



HỘI THAacuteNH







hagravenh Đạo




Đạo



Quaacutei Đagravei



20





nơi tay










Nhất
























21

















loại






Phaacutep









hiệp nhất







22


































23






đạo


lagravem trọng






tận















gheacutet nhaurdquo









24










loại
























hoacuteardquo





25








giờrdquo






























vậy

26






































tiacutenh

27








Luật




phước





phải cam




đi đocirci

















28












CƠ KHẢO THIacute




Tiecircn tịch







Đạo









con






hoại việc tu

29
















Tổng niệm








KHỔNG GIAacuteO








ứng



30




Thaacutenh


Ngũ Kinh












Xuacircn Thu








Tổng luận









PHẬT GIAacuteO



31






























chuỗi













32







Tổng luận






Phật

ĐẠO GIAacuteO

























33








chi viết Đại)

















Trời phuacute cho

Tổng luận



tacircm hồn












34























Tiacuten Điều







Trinh












35


người ngayrdquo




Tổng luận





Tổng niệm














Thượng Đế













36



đạn


noacute






































37













VŨ TRỤ QUAN
















cho nhau





38






vậy

VOcirc CỰC






BA NGOcircI















39

CƠ SAacuteNG TẠO




















6- Kim Thiecircn



9- Thanh Thiecircn















40









CHƠN LYacute



























cố định



41











sanh tử






xướng noacute ra



BẢN NGAtilde




















42











Tổng luận






CHƠN NGAtilde






















43






ĐẠO ĐỨC


Đức





khocircng ai biết












lagrave việc lạ






hội thocirci






cuồng loạn


44








Thầnrdquo






























tinh thần

45
















GIỚI





rượu thịt)


















nước tất trong

46


được














ĐỊNH




nhiệm magraveu










tuacuteng





việt



47






HUỆ











NGHĨA VỤ

















48




chuacuteng



































49




















muộn




LUẬT NHƠN QUẢ














50


cộng nghiệp



aacutec nghiệp

























họ đương tạo



Hiện Nghiệp





51








dạy












laacutei



















52




Đời




bạch


6 Nhơn phẩm


8 Lễ pheacutep






14 Xatilde hội



danh lam


thủ







Anh em vợ chồng

24 Ngũ thường














mới hegraven





53














Tổng kết
























54





Cocircng quả





















Phổ độ












Tổng luận





55



























mới rạng











56


saacutech










Tổng kết












khổ lụy












tacircm triacute

57

















thanh bạch



Tổng kết


















58



nghiệp



















khaacutech quan




Tổng kết





NHƠN PHẨM







59




1- Quacircn tử




ấy


2- Tiểu nhơn























Kết luận



được


60



























khaacutec

2- Baacutec aacutei






cứu trợ









61



Kết luận





LỄ PHEacuteP







1- Lễ


















2- Phaacutep



hogravea hạ mục



62










Luật)


cung (khoản 3)








Kết luận



khocircng hay

LOgraveNG THA THỨ













niềm giao hảo

63



















Kết luận




















64





trị



















mọi dịp
















65



vocirc iacutech














nhau sao










Tổng luận













66





































thiệnrdquo


hi sinh vậy

Tổng luận




67











chẳng mấy hồi
























hệ trước

Tổng luận



68





XAtilde HỘI



diễn













diện



thể










Tổng luận





69



























tiến









Tổng luận




70






























keacutem











71


họa vi phước

Tổng luận









Bảo thủ











phaacutet triển

Tiến thủ











Tổng luận



72





































Tổng luận

73































74


lograveng







Tổng luận











được



















75


















đường





















76














điacutech




















hạn



77

















mới lagrave Ma



Tổng luận




-----ooo-----










minh



78



mẹ



























cần đến








migravenh





79









tại tiền












lợi










chuacuteng









80





































đập vũ phu






81









lyacute







cũng cạn















NGŨ THƯỜNG


giảng rộng ra




82












Nhacircn vậy)

























Dần




Tocircng


vagrave Đời


Đạo


Đời

83














được















ngay chaacutenh







tại thế rồi





84































I- Đạo Phaacutep

II- Thế Luật

III- Tịnh Thất




85



hay luật Đạo







1 tới Điều 6)




Chức Sắc






























86














II - THẾ LUẬT









III - TỊNH THẤT






Đại Đạo









87





























hiệu















88








luật lại (PCT)






(PCT)



III- Đầu Sư











nữa (PCT)







(PC T)






Thaacutenh


89








V- Giaacuteo Sư







nghe agrave (PCT)



VI- Giaacuteo Hữu




giảm bớt (PCT)






VII- Lễ Sanh














90















xoacutem

Đạo Phục


Truyền

















ấy (PCT)





NỮ PHAacuteI


như vầy

91





Đầu Sư






































nữardquo (PCT)

92





Bảo Phaacutep

Hiến Phaacutep

Khai Phaacutep



(PCT)


Bảo Đạo

Hiến Đạo

Khai Đạo

Tiếp Đạo (PCT)




Bảo Thế

Hiến Thế

Khai Thế













Đạo phục



(1938)

93






































B- PHƯỚC THIỆN





94





cơn hoạn nạn







C- PHỔ TẾ













D- TOgraveA ĐẠO












95






29 30 vagrave 31)





27)














A- Phạm phaacutep










96







2- Phạm thượng




2- Caacutem dỗ

B- Phạm luật




3- Nghịch mạng



1- Tư thocircng









Giới Cấm









1- Ganh gheacutet

2- Hung bạo

3- Đố kỵ

4- Xu phụ

97


Phạm Thế Luật














ĐẠO amp ĐỜI


















98



1- Hộ viện

2- Lương viện

3- Cocircng viện


4- Học viện

5- Y viện

6- Nocircng viện


7- Hogravea viện

8- Lại viện

9- Lễ viện































99












































Hạnh kiểm

100










hagravenh


















Đạo đức






đại đồng











101





























sau nagravey







tốt magrave dạy








102






Đất













thổ Việt Nam





hellip


Đạo

hellip



mới cụ thể



helliphellip






thiệp

103























giaacuteo



CHUNG

Documents

ĐẠI ĐẠO HỌC ĐƯỜNG