Http Dl.iu Travnik.com Uploads 95 8759 Ekologija u Saobraćaju Osnovni Pojmovi

8/18/2019 Http Dl.iu Travnik.com Uploads 95 8759 Ekologija u Saobraćaju Osnovni Pojmovi

1/18

Ekologija u

saobraćaju

Prof. dr. Krsto Mijanović

Mr. Dajana Rizvić

2015/201


2/18

• Ekologija je nauka o životnoj okolini koja proučava odnose između živih bića, sredine u kojojživa bića žive, te čime se hrane.

• Pojam ekologija prvi put je upotrebio njemačkizoolog Ernst Haeckel koji je pod pojmom ekologije

smatrao odnos živih organizama u dva pravca !organskom i neorganskom okoli"u .

• #ama riječ dolazi iz grčkog oikos koji znači!okućnica, dom, mjesto za život


3/18

• $ organske uslove egzistencije ubrajamo sve odnoseorganizama prema drugim organizmima s kojimadolaze u dodir i od kojih imaju obično ili koristi ili"tete.

• $ neorganske uslove ubrajaju se %izikalna i hemijskasvojstva njegovog stani"ta &klima, svjetlo, toplina,vlažnost i električni parametri atmos%ere', neorganskioblici hrane, speci%ičnosti vode i tla itd


4/18

• Prema predmetu izučavanja ekologiju možemo podijeliti na !

• Ekologija biljaka koja se bavi međusobnimodnosima biljaka i njihovim odnosima prema sredini

u kojoj se nalaze.• Ekologija životinja bavi se međusobnim odnosima

životinja i njihovim odnosima prema sredini u kojojse nalaze

• Ekologija čovjeka ( specijalna ekologija vrsteHomo #apiens

• .


5/18

• Ekolo"ka svijest, kao dio dru"tvene svijesti, istorijska je i dinamična kategorija određena istorijskim stanjemi stepenom razvoja dru"tva.

• )uvati naslijeđenu prirodu i svoju okolinu, svoj dom,dakle, ekolo"ki razmi"ljati i djelovati, bez činjenja"tete i bez izazivanja "tetnih promjena u okolici, jedno

je od osnovnih ljudskih prava, ali i obveza


6/18

• *čuvanje okoli"a zahtijeva sistemski pristup i

koordiniranu akciju svih uključenih!

• međunarodnih organizacija,•

nacionalnih, regionalnih i lokalnih vlasti,• privrednika,• nevladinog sektora kao i• pojedinaca.


7/18

• *snovni pojmovi u ekologiji

• Ekologija + *čuvanje prirode• *koli" + *kolina• eponija + $ticaj na okolinu• Eko-e%ikasnost + agađujuća materija• Ekosistem

• Emisija• /zvor emisije


8/18

EKOLOGIJA - je grana znanosti koja proučavadistribuciju i učestalost živih organizama, te interakcijuizmeđu organizama i njihovog okoli"a.

OKOLIŠ - predstavlja komponente zemlje koje

uključuju!• zrak, zemlji"te i vodu0• slojeve atmos%ere0•

organsku i neorgansku materiju i žive organizme. DEPONIJA - mjesto gdje se vr"i odlaganje otpada.*bično se razlikuju deponije komunalnog i deponijeindustrijskog otpada.


9/18

EKO-EFIKASNOST - mjera upravljačkog procesa čiji je cilj da se maksimizira e%ikasnost proizvodnog procesa, a minimizira negativne okolinske uticaje.

EKO-SISTEM - %unkcionalno jedinstvo životne

zajednice i njenog stani"ta, odnosno žive i nežive prirode naodređenom prostoru.

EMISIJA - ispu"tanje ili istjecanje materije u tečnom,gasovitom ili čvrstom stanju ili ispu"taje energije&buka,vibracija, radijacija, toplota' kao i mikrobiolo"kazagađivanja iz određenog izvora u okolinu.


10/18

IZVOR EMISIJE - svaka %abrika, industrijska peć,kemijski proces, loži"te, motorno vozilo i sl. koji ispu"tazagađujuće materije.OKOLINA - okruženje &okružujući prostor' u kojemneka organizacija djeluje, uključujući zrak, vodu i

tlo,prirodne resurse, %loru, %aunu, ljude i njihovomeđudjelovanje.

UTICAJ NA OKOLINU - bilo kakva promjena u okolini, pozitivna ili negativna koja je, u cjelini ili

djelimično,posljedica djelatnosti, proizvoda ili uslugaodređene oraganizacije

ZAGAUJU!A MATERIJA -svaka supstanca koja se

nađe na pogre"nom mjestu u pogre"no vrijeme.


11/18

Ekološki faktori su svi uticaji koji dolaze izspoljašnje sredine i formiraju uslove životaneke biljne vrste (svetlost, temperatura,vlažnost, kompetitivni odnosi), kao i sveono čime se biljke mogu snabdeti naodređenom mestu (energija, voda,

mineralne materije) da bi na njemuosigurale kontinuitet ziološki procesa isvoj opstanak!


12/18

#ve ekolo"ke %aktore možemo podeliti na!

A"#o$#%ke, koji predstavljaju %izičko-hemijske

uslove sredine.

o$#%ke, uticaji koje neki organizam trpi odstrane drugih živih bića.


13/18

O'r(#)# ra*)o+ najče"će se de%inira kao razvoj kojiuvažava zahtjeve i potrebe sada"njih generacija bez

kompromisa za mogućnost budućih generacija dazadovolje svoje potrebe.

*drzivi razvoj


14/18

• 1ri su temeljna cilja na koja je usmjerena koncepcija

održivog razvoja!

• za"tita pojedinih sistema i trajno očuvanjeizvornosti i raznolikosti prirodnih zajednica

&za"tita i očuvanje kvalitete žive i nežive prirode',• za"tita i racionalna upotreba zraka, vode i tla te

postizanje njihove ekolo"ke stabilnosti,• za"tita i očuvanje krajolika.


15/18

Ekolo"ki problemi

• Ubrzani rast broja stanovnika

• $rbanizacija &nastanak i "irenje gradova i

gradskog načina života uslijedila pojavomindustrijalizacije',

• Ekolo"ka izdržljivost zemlje &koliko emljamože prehraniti ljudi',


16/18

• agađenja uslijed saobraćaja! ispu"tanje "tetnih plinova, buka, potro"nja %osilnih goriva,

zagađenja mora, rijeka, jezera, ...'

• 2azvoj saobraćaja uzrokuje zagađenje atmos%ere,mora, tla , buku- danas 344 milijuna vozila- 5464. ( 7 mlrd. 8ozila

• $ okeane se ispusti oko 74 mil. tona na%te&balstne vode, havarije, ra%inerije, prijevoz' i 333444 t ugljikovodika.


17/18

•

Razvoj poljoprivrede

a dobivanje plodnih poljoprivrednih povr"inauni"tavaju se "ume, nasipavaju mora, genetski

modi%iciraju biljne i životinjske vrste, uni"tavajuekosistemi, upotreba umjetnih &kemijskih' gnojiva7.3 mlrd. ljudi neuhranjeno.


18/18

• Prirodni uzročnici

Elementarne nepogode! poplave, potresi, vulkanskeerupcije, požari, su"e, orkanske oluje i vjetrovi,erozija tla itd.

Onečišćenje zraka

9lavni uzročnici oneči"ćenja zraka su!ugljikovodici, ugljikov oksid, oksidi azota:du"ika,

sumporni dioksid, ostale tvari&čađa, dim, pra"ina...'.

Documents

Http Dl.iu Travnik.com Uploads 95 8759 Ekologija u Saobraćaju Osnovni Pojmovi