Upload
others
View
7
Download
0
Embed Size (px)
Citation preview
Hetti Willemse & Marita Tolman
Van mantelzorgbeleid op papier naar bondgenootschap in de praktijk
10 juni 2013
Houd de Naaste Vast Naastenbeleid in zorginstellingen, winst voor iedereen
Om te beginnen
• Wie van u is mantelzorger of geweest?
• Wie van u is naaste?
• Wat voelt u bij de woorden mantelzorger of naaste?
Hetti Willemse
Op werkgebied Persoonlijk
Sociaal geograaf/planoloog Geboren en getogen in Amsterdam
Directeur/eigenaar Publicarea Volgend jaar feestje vieren: 60 jaar
Directeur SIGRA Volgend jaar feestje vieren: 40 jaar samen
Beleidsfuncties overheid Op latere leeftijd moeder
Bestuur/toezicht functies Houdt van cultuur, architectuur
2006-2010: gemeenteraadslid Amsterdam
Vrienden en familie belangrijk
Columnist zorgvisie Komt graag op Texel en in de Ardennen
Initiatiefnemer Zorgvisite.nl Hobby’s: fietsen, theater, film
Auteur Zorgtrilogie: Thuis Wezen (2007), Thuis Voelen (2009) en Thuis Zijn (2010)
Marita Tolman
Op werkgebied Persoonlijk
Studie Sociale Psychologie (UvA) Geboren in Amstelveen
Adviseur Publicarea Woont samen in Amsterdam
Stichting Postzegelparken Dit jaar 30
Vrijwilliger bij hockeyvereniging Fanatieke hockeyer
Auteur: Isselwaerde in het hart van IJsselstein, Buurtkompas
Houdt van koken, series en gezelligheid
Reden dat wij hier staan
• Subsidie gemeente Amsterdam
• 5 trajecten Houd de Naaste Vast
• Gecharmeerd van de eenvoud van de aanpak en de rechtstreekse participatie medewerkers, bewoners, naasten – De te maken praktische afspraken
– Focus op wat je met elkaar wel kunt; de 80%
Achtergrond (1)
Achtergrond
– Zorgtrilogie; brede ervaring ouderenzorg – Begrip mantelzorger onder de loep – Eigen persoonlijke ervaringen en verbazingen
Uit: Thuis Wezen In gesprek met medewerkers, zorgorganisatie en naasten blijkt:
– Onmacht – Onbekendheid – Onbegrip – Onwetendheid
Ontwikkeling traject Houd de Naaste Vast
– 3 pilots gids Thuis Voelen – Ingevulde en niet ingevulde verwachtingen – Andere taal, elkaars taal niet spreken/verstaan
Achtergrond (2) Uitgangspunten Houd de Naaste Vast
• Je welbevinden, je thuis voelen is van belang voor de zorg
• Bondgenootschap tussen naasten en organisatie
• Verhouding zorguren en welbevindenuren op een dag
• Verbinden (functionele) rol medewerkers/organisatie en
(emotionele) rol naasten
• Thuis Voelen begint op de afdeling/woongroep
• Je kunt met elkaar daar heel veel zelf. In eigen hand.
• Van micro naar macro
• Kanteling concern/staf/steun naar uitvoeringsniveau =
• Besef ontstaan, bestaansrecht & inkomsten via de primaire relatie medewerker-bewoner/naaste
• Het kleine maakt het verschil: Wie het kleine niet eert….
Herkent u dit? Ervaringen?
Houd de Naaste Vast tot nu toe
Een aantal kernpunten op een rij: -Ontstaan in 2009 -Meer dan 30 keer uitgevoerd door het hele land -In ouderenzorg en gehandicaptenzorg
Nominaties/benoemingen
-Gids Landelijk Expertisecentrum Mantelzorg -Agis Zorgverbeteraarsprijs (2009) -‘Best practice’ VWS beleid informele/formele zorg (2010) -‘Best practice’ Zorgvisie, 2012 -Nominatie Diversiteitsprijs Movisie, 2012 -Opname in co-creatieboek -Mezzo, LOC, NPCF
Naasten zijn verleden, heden, toekomst
Ook als je in een zorginstelling woont blijf je lid van je familie, je vriendenkring ed.
Betrokkenheid van naasten
• Zorg heb je nodig, het is een basisvoorwaarde. • Je thuis voelen is een beleving, een emotie, een gevoel • Meer, tevreden en langer bezoek is winst voor
iedereen; bewoner ontleent er eigenwaarde aan • Samenwerking tussen medewerkers en naasten
verlicht het werk en bevordert het plezier voor iedereen.
• Minder miscommunicatie, minder inefficiëntie, minder irritatie
• Medewerkers worstelen met bejegening; omgaan met ‘het gesprek voeren’
Kortom: Bondgenootschap tussen naasten en organisatie
| Verbinden
Betrokkenheid van naasten
Op welke manier kunnen naasten in een institutionele omgeving toch hun natuurlijke rol blijven spelen in het leven van de cliënt?
• Wat heeft u nodig om u ergens thuis te voelen?
Werkwijze
Houd de Naaste Vast
Vertrekpunt Wat is nodig op de afdeling/woning?
3. Macro (concern)
2. Meso (locatie)
1. Micro (woning/afdeling)
Houd de Naaste Vast methode Normaal
Spelregels Houd de Naaste Vast • Gesprek met interactief, geïnspireerd en open karakter
• Geen geheimen. Van de bijeenkomst wordt een verslag gemaakt dat na goedkeuring van de gesprekspartners openbaar is voor elkaar
• Concrete afspraken maken die haalbaar zijn
• Geen klaaguurtje. Positief/constructief
• Geen verwijtende/verwijzende vingertjes naar anderen (niet aan tafel)
Opbouw traject Startfase 1.Gesprek met management organisatie 2.Gesprek met cliëntenraad 3.Oriëntatie organisatie en huisvestingssituatie 4.Nulmeting organisatie op naastenbeleid 5.Afspraken vervolgtraject en wie daarvoor uit te nodigen 6.Tonen brochure Vervolgfase 5.Groepsgesprek met medewerkers van de afdeling/woongroep en algemene staf en en steun functies 6.Groepsgesprek met naasten 7.Gezamenlijk gesprek met de gesprekspartners uit de organisatie en met de naasten. Samen afspraken maken over te ondernemen actie. Eindfase 8. Eindrapport: ‘Thuis Voelen’/Houd de Naaste Vast agenda 9. Gezamenlijk gesprek met management/bestuur en cliëntenraad over eindrapport
Agenda gesprek medewerkers en naasten is precies gelijk
• Kennismaking/ Introductie traject
• Vaststelling agenda • Stadia intramuraal proces:
- Oriëntatie - Entree (intake, ontvangst, beginperiode) - Periode verblijf - Afscheid (vertrek, overlijden) - Periode na afscheid
• Aandachtspunten, agenda en follow up
Medewerkers en naasten zelf aan het woord: geen voorbereiding nodig
Logistieke zaken
• Duur groepsgesprekken: 2 uur
• Uitnodigingen (kant en klaar voorbereid) via organisatie
• Duur traject +/- 2 maanden van intro tot en met Thuis Voelen agenda en eindrapport
• Aantal aanwezigen per groepsgesprek
• Wie aanwezig. Verhouding directe zorg en staf en steun.
Eindrapportage
Thuis Voelen Agenda
Bondgenootschap naasten
Wat kunnen naasten en medewerkers/organisatie voor elkaar beteken in de verschillende fases (oriëntatie, entree, verblijf, afscheid)?
• Welke ervaringen, goede voorbeelden heeft u als aanwezigen?
• Waar loop je tegenaan?
Voorbeelden uit Thuis Voelen agenda’s
Oriëntatiefase • Betere informatie (map, inrichtingstips etc ) gericht op hoe bewoners/naasten ‘lezen’ • Meeleesclubje vanuit bewoners en familie • Weten wie de contactverzorgende wordt • Meer persoonlijke informatie (hobby’s, hoe gewend te wonen en leven) zorgbemiddeling -> naar de zorg • Vragen naar familie, hun inzet, hobby’s • Altijd e-mailadres • Cliënten op wachtlijst al nieuwsberichten toesturen, uitnodigen, laten wennen • Website in cliëntentaal, filmpjes • Formulieren van te voren al invullen • DVD ipv/naast alleen geschreven informatie
Voorbeelden uit Thuis Voelen agenda’s
Entreefase • Ontvangst bij naam door receptie •Aanwezigheid contactverzorgende zelf • Visitekaartje, bereikbaarheid, spreekuur contactverzorgende • Ontvangstkaartje, bloemetje • Kennismakingsmoment nieuwe bewoner met andere bewoners • Scheiden administratieve zaken van het ontvangstgesprek • Bewegwijzering, plattegrond, rondleiding (door andere bewoners)
Voorbeelden uit Thuis Voelen agenda’s
Verblijffase • Namenbord wie werkt op de dag in welke functie • Kennen hobby’s van de bewoner (en naasten) -> inzetten • Appelleren aan, vragen mee te helpen aan een activiteit • Nieuwsberichten ook per email doorsturen naar anderen • Meekoken • Logboek per bewoners/Groepslogboek huiskamer • Activiteitenbegeleiding van ‘zorgen voor’ naar ‘mogelijk maken dat’ • Samen de tuin/balkons aanpakken • Tips en suggesties voor naasten • Planning formele overlegmomenten (MDO, bewonersbesprekingen) • Eigen budget voor normale huiselijke (onderhouds) zaken • Digitale fotolijstjes
Voorbeelden uit Thuis Voelen agenda’s
Fase van afscheid en daarna • Goede informatie over hoe en wat mogelijk • Duidelijk maken beleid aanwezigheid zorg bij begrafenis/crematie • Andere bewoners/familie informeren • Na +/- 6 weken eind/evaluatie gesprek
Resultaten locatiebreed Voorbeelden: • Huiskamergesprekken met naasten worden vervolgd • Start cultuurverandering; erkenning belang faciliteren betrokkenheid naasten • Staf/steun functies besef dienstverlenend tbv. primaire proces • Sleutelrol zorgbemiddeling in zorgbemiddeling • Gebruik levensloopformulier •Website:
•De rol en belang van naasten •Per locatie ontvangstpagina (met foto’s, rondleiding, filmpje)
• Overdracht good practices op het gebied van communicatie • Ondersteuning door communicatie
Maar belangrijkste:
• Open houding naar elkaar toe • Vertrouwen • Gespreksklimaat positief
Citaten: Locatiemanager: ‘Wij maakten en vulden ons mantelzorgbeleid in zonder hen; we weten nu wat zij belangrijk vinden en dat het helemaal niet eng is met hen een open gesprek aan te gaan.’ Naaste: ‘Het besef ontstaat dat medewerkers werken waar anderen wonen.’
Borging 1. Afspraken vervolg -> een medewerker en een naaste
2. Op de agenda houden van team, management, cliëntenraad
en Raad van Bestuur 3. ‘Trainingen’ staf en steun toerusten van het primaire proces 4. Introductie ‘Train de trainer’
•Het scholen van naasten/vrijwilligers/medewerkers tot de gespreksvoering
Naasten in Amsterdam • Op welke wijze is bij u de betrokkenheid van naasten
geborgd?
• Wat vindt u dat beter kan?
Tot slot
• Hartelijke dank voor uw aandacht
• Vragen?
Contact: [email protected] [email protected]
Weesperstraat 406
1018 DN Amsterdam
tel. 020-6386425
www.publicarea.nl