Upload
herman-smeets
View
239
Download
2
Embed Size (px)
Citation preview
Hormonale regeling
Bron:http://drunenherenveteranenb.web-log.nl/drunenherenveteranenb/images/hormonen.jpg
Inleidend filmpje
• Regelsysteem dat relatief traag en langdurig werkt, bij veel hormonen in samenwerking met het autonome zenuwstelsel.
• Door middel van:– Hypothalamus (deel van de hersenen midden onder,
die zorgt voor productie van releasing hormonen, welke afgegeven worden aan een bloedvaatje dat naar de hypofyse loopt)
• Stimuleert secretie van hormonen door de hypofyse– Hormoonklieren (hebben geen afvoerbuis, geven
hormonen meestal af aan het bloed)
Hypothalamus• scheidt heel regelmatig (om de 60 tot 90 minuten) het
kleine hormoon GnRH (gonadotrofine releasing hormone) af
• Dat zorgt voor de vrijmaking (releasing) van de gonadotrofines FSH en LH
• Door hypofyse als vanuit de geslachtsorganen het signaal is gekomen dat dat nodig is (laag oestrogenenpeil)
Hypofyse
• vormt de schakel tussen het centrale zenuwstelsel en het hormoonstelsel
• De activiteit van de hypofyse wordt afgeremd door negatieve feedback– Als een klier een hoeveelheid hormoon heeft
afgescheiden, stijgt de concentratie in het bloed en dit is voor de hypofyse een teken om de betreffende klier minder te gaan stimuleren. Bron:
http://www.nvvn.org/voorlichting/ZKT_zeldzaam.html
Hormoonklieren
• geven sappen (hormonen) af aan het bloed• Voorbeelden:
– Hypofyse: hersenaanhangsel (onder de hypothalamus)– Schildklier: (onderaan het schildkraakbeen)– Ovaria: eierstokken (aan beide zijden onder in de buikholte)– Testes: zaadballen (in de balzak)– Bijnieren: (gelegen boven op de nieren)– Eilandjes van Langerhans (groepjes cellen in de alvleesklier)– Placenta
doelwitorgaan
• Hormonen werken alleen op cellen die daarvoor speciale eiwitreceptoren hebben (doelwitcellen) . Hormonen binden zich aan receptoreiwitten binnen of aan de buitenkant (celmembraan) van de doelwitcel. Dit leidt tot een reactie van de doelwitcel.
Hormonale regeling bij de man
Cellen van Leydig
Negatieve Feedback Regulatie
• Een product remt zijn eigen aanmaak.Voorbeelden:• Testosteron remt de aanmaak van GnRH, FSH en LH en
dus de productie van testosteron. Hierdoor daalt de concentratie testosteron waardoor de aanmaak weer toeneemt. Etc. Etc.
• Verwarming en thermostaat. Is het kouder dan de ingestelde temperatuur? Verwarming aan. Temperatuur stijgt tot boven de ingestelde temperatuur dan verwarming uit. Etc. etc.
• http://www.bioplek.org/animaties/homeostase/thermo2.html
HYPOFYSE
EIERSTOK
BAARMOEDERSLIJMVLIES
FSH
HYPOTHALAMUS
GnRH
LH
Oestrogenen Progesteron
De Hoofdrolspelers:
GnRH = Gonadotropine Releasing Hormoon
FSH = Follikel Stimulerend Hormoon
LH = Luteïniserend Hormoon
= remmende werking
= stimulerende werking
-
+
Hormonale regeling bij de vrouw
Dag 1
Start Menstruatie
Gebeurtenissen: Een nieuwe cyclus begint
Het baarmoederslijmvlies wordt afgestoten
Nieuwe Follikels gaan zich ontwikkelen (+/- 10)
De follikel die zich het beste ontwikkelt wordt uiteindelijk geselecteerd. Dus is er in het algemeen 1 eicel die vrijkomt bij de ovulatie
Lage concentratie oestrogenen remt afgifte FSH en LH door remming afgifte GnRH
Negatieve Feedback regulatie
HYPOFYSE
EIERSTOK (Follikels)
BAARMOEDERSLIJMVLIES
FSH
HYPOTHALAMUS
GnRH+
LH
+ +
Oestrogenen Progesteron
+ +
-
HYPOFYSE
EIERSTOK (Follikels)
BAARMOEDERSLIJMVLIES
Dag 7Folliculaire fase
Dag 5 t/m 13
FSH
HYPOTHALAMUS
GnRH+
LH
+ +
Oestrogenen Progesteron
+ +
Gebeurtenissen: GnRH stimuleert afgifte LH en FSH
FSH stimuleert groei follikel en ontstaan LH receptoren op follikel
Follikel in aanvang nog ongevoelig voor LH
Follikels produceren oestrogenen, door groei van deze neemt concentratie toe
Lage concentratie oestrogenen remt afgifte FSH en LH
-
HYPOFYSE
EIERSTOK (Follikel)
BAARMOEDERSLIJMVLIES
Dag 13Bereik drempelwaarde
FSH
HYPOTHALAMUS
GnRH
LH
+ +
Oestrogenen Progesteron
+ +
Gebeurtenissen: Drempelwaarde wordt overschreden van oestrogenen
Ontstaat positieve feedback regulatie hypothalamus hogere productie GnRH
Meer FSH en LH
Concentratie LH neemt meer toe omdat gevoeligheid afgifte systeem hoger is
de geselecteerde
follikel heeft LH-receptoren, dit signaal zorgt voor een snelle toename van de vochtopname, De niet-geselecteerde follikels zijn afgebroken
+
+
HYPOFYSE
EIERSTOK (Follikel/Corpus Luteum)
BAARMOEDERSLIJMVLIES
FSH
HYPOTHALAMUS
GnRH
LH
Oestrogenen Progesteron
Dag 14Ovulatie
Gebeurtenissen: Follikel springt open, waardoor de eicel wordt afgeschoten en opgevangen door de eileider (ovulatie)
LH stimuleert het ontstaan van het gele lichaam (corpus luteum) uit de restanten van het follikel
Start luteale fase
Na ovulatie leeft de eicel nog 12-24 uur, in deze periode moet er dus bevruchting plaatsvinden.
+ +
+
+ +
- -
-
HYPOFYSE
EIERSTOK (Corpus Luteum)
BAARMOEDERSLIJMVLIES
FSH
HYPOTHALAMUS
GnRH
LH
Oestrogenen Progesteron
Dag 22Luteale fase
Dag 14 t/m 28
+ +
+ +
+
Gebeurtenissen: Corpus luteum produceert oestrogenen en progesteron, deze stimuleren de verdere ontwikkeling van het baarmoederslijmvlies
8 tot 10 dagen na de ovulatie is het
Corpus luteum maximaal ontwikkeld
Dit is logisch omdat een bevruchte eicel rond dit tijdstip druk bezig zou zijn om zich goed in te nestelen in het baarmoederslijmvlies
Het Corpus luteum heeft een maximale levensduur van 14 dagen mits er geen hormonaal signaal wordt ontvangen van een geslaagde bevruchting
- -
-
HYPOFYSE
EIERSTOK (Corpus Luteum)
BAARMOEDERSLIJMVLIES
FSH
HYPOTHALAMUS
GnRH
LH
Oestrogenen Progesteron
Dag 28Luteale fase
Dag 14 t/m 28
Geen bevruchting
Gebeurtenissen: Corpus luteum sterft af
Concentraties oestrogenen en progesteron zijn laag
Het progesteron-tekort zorgt ervoor dat de doorbloeding van het baarmoederslijmvlies sterk vermindert
De bovenste laag van het baarmoederslijmvlies sterft hierdoor af en
wordt afgestoten.→ menstruatie
++
+
++
- -
-
Menstruatie
HYPOFYSE
EIERSTOK (Corpus Luteum)
BAARMOEDERSLIJMVLIES
FSH
HYPOTHALAMUS
GnRH
LH
Oestrogenen Progesteron
Dag 22Luteale fase
Dag 14 t/m 28
Wel Bevruchting
Bevruchte Eicel
(Blastula)
Humaan Chorion Gonadotrophine
Gebeurtenissen: Bevruchte eicel maakt HCG aan
Hierdoor blijft het corpus luteum functioneren
Progesteron en oestrogeen blijft aanwezig.
Baarmoeder- slijmvlies blijft
hierdoor intact.→ ontwikkeling embryo Na drie maanden neemt de placenta de progesteron en oestrogeen productie over.
++
++
+
+
- -
-
Bevruchting filmpje
http://www.youtube.com/watch?v=9MnQxiSJZ4Q
Let op! Bij bevruchting gaat enkel de kop van de spermacel de eicel binnen. Het middenstuk en staart dus niet.
De mitochondriën en andere organellen in jouw cellen zijn dus afkomstig van je moeder!