Upload
others
View
0
Download
0
Embed Size (px)
Citation preview
1
HOOFDSTUK 4: WAT SPORT VOOR KIDS BETEKENT EN WAT HET KAN DOEN VOOR HUN PERSOONLIJKE ONTWIKKELING
2
MOOC 1: Het ontwikkelingen van effectieve sportomgevingen voor kinderen
Studiegids
Een intellectuele output van iCoachKids: Innovatie lessen & trainingen voor het coachen van kinderen en
jongeren
Dankwoord Deze studiegids is geschreven door Sheelagh Quinn, Declan O’Leary en Sergio Lara-Bercial met redactionele ondersteuning van Ann McMahon. Bijdrages zijn geleverd door Marieke Fix, Nicolette Schipper-van Veldhoven, Kris Van Der Haegen, David Gibas en Karen Livingstone.
Disclaimer De steun van de Europese Commissie voor de productie van deze publicatie vormt geen goedkeuring over de inhoud, deze weerspiegelt uitsluitend de mening van de auteur, de Europese Commissie kan niet verantwoordelijk gesteld worden voor het gebruik van de opgenomen inhoud van dit document.
Project Team: Sergio Lara-Bercial, Julian North, A.J. Rankin-Wright, Marieke Fix, Nicolette Schipper-van Veldhoven, Declan O’Leary, Sheelagh Quinn, Kris Van Der Haegen, David Gibas, Rafael Navarro, Sonia García, Pedro Lara-Bercial, Renata Rutkauskaite, Irena Cikotiene, Ladislav Petrovic, Judit Balogh en Birute Statkeviciene.
www.icoachkids.eu @iCoachKidsEU Copyright © 2018 by iCoachKids
3
Inhoud iCoachKids MOOC 1 - Hoofdstuk 4 Pagina Studiegids Inleiding 4 Hoofdstuk 4 - Inleiding 12 Hoofdstuk 4 - Paragraaf 1 Wat sport oplevert voor kinderen en jongeren 14 Hoofdstuk 4 - Paragraaf 2 - Deel 1 Het begrijpen van psychosociale ontwikkeling in en door sport 16 Hoofdstuk 4 - Paragraaf 2 - Deel 2 Psychosociale resultaten door sportdeelname 18 Hoofdstuk 4 - Paragraaf 2 - Deel 3 Maak het mogelijk 22 Hoofdstuk 4 - Paragraaf 3 Een model van persoonlijke ontwikkeling door middel van sport 28 Hoofdstuk 4 - Paragraaf 4 Hoe de sport passend te maken voor het kind en niet het kind passend voor de sport 33 Hoofdstuk 4 - Samenvatting & Conclusies 42 Afsluitende opdrachten - Wat sport betekent voor kinderen en wat het hen oplevert 46
iCoachKids MOOC 1 Studiegids
4
Inleiding
"De belangrijkste missie van een coach is om sportdeelnemers niet
alleen als sportatleten, maar ook op persoonlijk vlak te laten
ontwikkelen. Om dat doel te bereiken heeft een coach functionele en
taak gerelateerde competenties nodig die door kennis en reflectie
ondersteund worden."
Uit het European Sports Coach Framework (p. 39)
Gefeliciteerd, coach! Door deel te nemen aan iCoachKids MOOC 1 laat
je zien dat je open staat om meer te leren over het coachen van
kinderen en jongeren en het ontwikkelen van je eigen
coachingsvaardigheden.
Het verbeteren van coachingsvaardigheden kost tijd en moeite. Het
ontwikkelen van coachingsvaardigheden zal op een duurzame en
progressieve manier verlopen. Een dergelijke aanpak houdt rekening
met in welke leerfase jij je als coach bevindt, hoe je leert én met de
deelnemers waarmee jij werkt.
5
Hoe coaches leren
In deze MOOC realiseren we ons dat leren een levenslang proces is en
dat diverse ervaringen kunnen bijdragen aan de ontwikkeling van jouw
mogelijkheden als coach. Tijdens de voortgang door MOOC 1 hebben
we diverse leerervaringen toegevoegd om bij te dragen aan de
leerbehoefte van coaches.
Een coach is geen onbeschreven blad. Een coach heeft door
persoonlijke ervaringen als deelnemer of als toeschouwer een eigen
visie op coachen: op wat het is en hoe het zou moeten gebeuren. De
volgende opdracht laat je nadenken over het wat en waarom jij
coacht.
STUDIEGIDS TAAK: Wat zijn jouw drijfveren en ervaringen als coach? (Er zijn geen goede of foute antwoorden. Deze oefening gaat over het verzamelen van jouw eerdere coaching ervaringen.)
Coaches leren het beste wanneer…
Hoe jij leert en hoe je graag wilt leren
Lijst met jouw sportervaringen
Hoe beïnvloedt dit jouw manier van coachen?
Jouw Opleiding(en)/ gevolgde cursussen
Hoe beïnvloedt dit jouw manier van coachen?
Levenservaring/ geleerde lessen
Hoe beïnvloedt dit jouw manier van coachen?
Andere onderwerpen die jij belangrijk vindt of jouw beïnvloeden
Hoe beïnvloedt dit jouw manier van coachen?
Jouw leerroute
In de eerste fase van jouw ontwikkeling als coach kun je nog profiteren van leermogelijkheden die geboden worden via onderwijs. In MOOC 1
6
zie je dit terug in wat je leest en de persoonlijke opdrachten en activiteiten die jij maakt om nieuwe kennis toe te passen in je coaching. Dit kan gezien worden als de onderliggende basis voor jou als coach. De activiteiten dagen je uit en onderbouwen jouw visie als coach en ondersteunen je om een kader te ontwikkelen waarin het kind centraal komt te staan, een kader dat coaches bewust maakt van hun eigen handelen in hun organisatie. Wanneer je je blijft ontwikkelen als coach dan worden informele leerkansen relevanter. Interactie met kinderen, andere coaches, ouders, mentoren en openbare leermodules bieden een kans om jouw visie te checken, te blijven ontwikkelen, jezelf te blijven uitdagen en nieuwe kennis op te doen. In MOOC 1 komt dit terug in de opdrachten en activiteiten die je met anderen en in jouw omgeving uit gaat voeren. Het is belangrijk om te weten dat jouw ontwikkeling plaatsvindt 'on the job' dus daar waar het coachen plaatsvindt. Het is essentieel dat je als coach kunt reflecteren op jouw handelen en je bewust bent van jouw vaardigheden.
7
STUDIEGIDS TAAK: Hoe coaches
het beste leren en hoe jij het beste
leert
Hoe coaches volgens onderzoekers het beste leren is in de linker
kolom te lezen. Reflecteer op deze uitspraken en beschrijf in de
rechter kolom of de uitspraken van toepassing zijn op JOU en of ze
ook invloed kunnen hebben op JOUW LEREN. Dit zal jouw
ZELFBEWUSTZIJN op hoe jij wilt leren ontwikkelen:
Coaches leren het beste wanneer… Hoe jij leert en hoe je graag wilt leren
• Eerdere ervaringen en vaardigheden worden herkend en ze worden aangemoedigd om te reflecteren en erop voort te bouwen.
• Ze gemotiveerd zijn om de verantwoordelijkheid voor hun leren te nemen en ze krijgen de kans om dit naar hun eigen behoeften te sturen.
• Het toepassen van wat geleerd is in de praktijksituatie waarin gecoacht wordt, duidelijk is en gefaciliteerd wordt
• De onderwerpen en leermaterialen relevant zijn
• Er een positief en ondersteunend klimaat is om angst te minimaliseren, waarin aangemoedigd wordt om nieuwe dingen uit te proberen en dit op passend niveau uitdaging plaatsvindt
• Interactie en het delen van kennis met andere coaches wordt aangemoedigd
• Er een gevarieerd aanbod van leeractiviteiten is
• Ze enig succes ervaren en feedback krijgen die hun zelfvertrouwen vergroot
8
Wanneer je deze twee opdrachten uit de studiegids afgerond hebt, ben
je begonnen aan het leerproces zoals wordt uitgedragen in de
iCoachKids MOOC's. Je bent er zojuist achter gekomen wat jouw
drijfveren zijn om kinderen te coachen en hoe jij leert.
Goed gedaan! Lees verder en gebruik de inhoud van deze MOOC 1
Studiegids als hulpmiddel in jouw leerproces. De inhoud in de gids is
goed toe te passen in jouw rol als coach en jouw leerproces naar een
coach die het kind centraal stelt.
9
MOOC 1 Studiegids Structuur
Met behulp van een blended learning structuur wordt jouw leerproces
als coach in gang gezet. Dit pakket bestaat uit diverse activiteiten om
het leerproces te bevorderen (bijvoorbeeld aan de hand van
praktijksituaties, probleemgestuurd leren, praktische tips voor het
coachen en reflectie op jouw handelen). Dit zal zorgen voor meer
kennis en gedragsverandering en zal je aanmoedigen om op zoek te
gaan naar zelfgestuurde leermogelijkheden.
De volgende kopjes en iconen duiden de diverse activiteiten aan die in
de studiegids van MOOC 1 aan bod komen:
ZIEN – Wanneer je dit icoon ziet is er een filmpje gekoppeld aan
het hoofdstuk en paragraaf van de studiegids
LEZEN – De inhoudelijke kennis die in het filmpje uitgelegd wordt
kun je hier lezen. Het geeft de mogelijkheid om in eigen tempo de
inhoud te lezen of om terug te lezen wat er werd verteld in de video.
STUDIEGIDS TAAK – Dit is een opdracht om te testen of je de
inhoud van het filmpje of de tekst kunt toepassen wanneer je aan het
coachen bent. In de opdrachten reflecteer je op jouw
coachingsvaardigheden.
PERSOONLIJKE COACHTAAK
In deze activiteit pas je nieuwe kennis toe wanneer je aan het coachen
bent met de kinderen die je begeleidt. Je denkt na over hoe het ging
voor de kinderen en voor jezelf. Het is mogelijk dat je deze opdrachten
een aantal keer moet uitvoeren en moet reflecteren op jouw handelen
om de geleerde inhoud volledig toe te kunnen passen in jouw praktijk,
zodat het ook passend is voor jouw visie op het coachen van kinderen.
COACHEN MET ANDEREN – In deze opdracht ga je samen met
andere coaches bespreken en uitproberen hoe nieuwe geleerde kennis
toe te passen is. Jullie geven elkaar feedback en praten over hoe iedere
coach zich ontwikkelt en hoe kennis toe te passen is. Deze opdracht
kan je aanmoedigen om andere relevante mensen in te schakelen,
zoals ouders, scheidsrechters, clubleden en zelfs kinderen die je
coacht!
10
COACHEN IN DE OMGEVING – In deze activiteit denk je na over
hoe de kindgerichte benadering op jouw club/ school/ of jouw lokale
omgeving is. Je denkt erover na en bespreekt welke veranderingen
aangebracht kunnen worden om een coach te worden die het kind
centraal stelt.
QUIZ – Op het einde van ieder hoofdstuk staat er een quiz klaar.
In deze quiz zullen de belangrijkste punten uit ieder hoofdstuk
terugkomen en worden vragen gesteld over hoe je die toe kunt passen
tijdens jouw coaching. Deze quiz kent een 'open-boek' structuur. Je
mag dus de paragrafen van de studiegids opnieuw raadplegen voordat
je je antwoord opschrijft.
HOOFDSTUK MET AFSLUITENDE OPDRACHTEN – Ieder
hoofdstuk zal eindigen met een aantal opdrachten die jou helpen om
jouw ideeën en de coaching tools die in het hoofdstuk benoemd zijn toe
te kunnen passen. Dit kunnen de volgende opdrachten zijn:
PERSOONLIJKE COACHTAAK
COACHEN MET ANDEREN
COACHEN IN DE OMGEVING
MEER ZIEN EN/OF LEZEN – Niet alle informatie is opgenomen
in de MOOC. Wil je meer weten over een onderwerp, dan zal dit icoon
je naar meer informatie of aanvullende materialen leiden.
11
JOUW LEERTRAJECT ALS EEN JEUGDCOACH Werken met kinderen en jongeren kan een zeer positieve en
waardevolle ervaring zijn voor mensen. Deze ervaring kan voor iedere
coach en kind waardevol zijn, mede door de aanpak en de kennis die
aangeboden wordt in de iCoachKids MOOC's. Het is aan jou om de
verantwoordelijkheid te nemen en jouw kennis en vaardigheden als
coach te laten opbloeien. Geniet van de reis coach!
12
iCoachKids: MOOC 1 Studiegids - Registratie van de opdrachten: Hoofdstuk 4
Naam: _________________________________ Datum: _______________________________
Vink iedere opdracht of activiteit die je afgerond hebt af met een in de betreffende cirkel. Hiermee kun je bijhouden welke opdrachten je al afgerond hebt en waar je weer verder kunt wanneer je na een pauze weer kunt starten.
Studiegids opdrachten/ Hoofdstuk 4 - Paragraaf
ZIEN/ LEZEN
/
INLEIDENDE OPDRACHT
PERSOONLIJKE COACHTAAK
COACHEN MET
ANDEREN
COACHEN IN DE OMGEVING
QUIZ
AFSLUITENDE OPDRACHTEN
MEER ZIEN/ LEZEN
Inleiding
Paragraaf 1
Paragraaf 2
Paragraaf 3
Paragraaf 4
13
Samenvatting/ Conclusie
Heb je alle activiteiten en opdrachten in iedere cirkel is afgevinkt? GOED GEDAAN! Nu kun je starten met het volgende hoofdstuk.
12
Hoofdstuk 4 Inleiding
BEKIJK HET FILMPJE EN/OF LEES DE TEKST
Bekijk het bijbehorende filmpje in de online MOOC of lees het in de studiegids. Wanneer
je er beter door leert, mag je ook beide doen.
Zoals je weet, gaat de hele cursus over het ontwikkelen van effectieve
sportomgevingen voor kinderen. In hoofdstuk 1 hebben we gekeken naar de rol
van de jeugdcoach. In hoofdstuk 2 hebben we onderzocht hoe belangrijk het is
om na te denken over onze waarden en overtuigingen en hoe deze onze
coaching en de ervaring van kinderen beïnvloeden. Hoofdstuk 3 ging over de
voordelen van het creëren van een visie en strategie voor onze teams en clubs
en hoe dit te doen is.
In hoofdstuk 4 gaan we in op 'Wat sport voor kinderen betekent en wat het
voor hen zou kunnen betekenen'. Om precies te zijn, tegen de tijd dat je
hoofdstuk 4 voltooid hebt, kun je:
1. Uitleggen dat de voordelen van sport veel verder gaan dan het leren van
fysieke, technische en tactische vaardigheden
2. Beschrijven hoe sport de psychosociale ontwikkeling van kinderen en
jongeren kan bevorderen en positieve waarden kan creëren
3. Begrijpen hoe persoonlijke ontwikkeling door sport niet automatisch verloopt,
maar moet worden gepland
4. Uitleggen dat sport ook een negatieve impact kan hebben en welke typische
omstandigheden tot negatieve uitkomsten leiden en
5. Beschrijven hoe de behoeften aan sport van kinderen en jongeren variëren
in functie van leeftijd en ontwikkeling
Het hele doel van dit hoofdstuk is om je te helpen begrijpen dat we als
jeugdcoach niet alleen verantwoordelijk zijn voor het verbeteren van fysieke,
technische en tactische vaardigheden, maar dat we ook een bredere rol kunnen
spelen om het psychosociale welzijn en de capaciteiten van de kinderen die we
coachen te verbeteren.
Als schoolleraren zeggen dat kinderen alleen naar school gaan om wiskunde of
aardrijkskunde te leren en niet om meer afgeronde menselijke wezens te worden,
13
zouden we woedend zijn. Sport is hetzelfde; het biedt geweldige mogelijkheden
om kinderen te helpen zich te ontwikkelen tot gelukkige, functionele volwassenen
en ook uitmuntende burgers. Maar laten we onszelf niet te veel op de schouder
kloppen!
Het is tijd voor een nieuwe activiteit voordat je écht begint met het hoofdstuk.
STUDIEGIDS TAAK - OPDRACHT 0.1
Zoek zo snel mogelijk een lijst met 7-10 items op van wat sport kan opleveren en
welke voordelen deelname aan sport heeft voor kinderen en jongeren, ook wel
de positieve neven effecten van sport. Zodra je de lijst hebt, noteer dan bij welke
categorie van het diagram fysiek, technisch, tactisch en psychosociaal het past.
1. Wat kan sport opleveren voor kinderen en jongeren
Teken nu alle items in het onderstaande schema:
14
Figuur 4.1 – Ontwikkelingsresultaten van sportdeelname
15
Hoofdstuk 4 - Paragraaf 1 Wat sport oplevert voor kinderen en jongeren
BEKIJK HET FILMPJE EN/OF LEES DE TEKST
Bekijk het bijbehorende filmpje in de online MOOC of lees het in de studiegids. Wanneer
je er beter door leert, mag je ook beide doen.
Nu is het tijd om te onderzoeken wat sport voor kinderen en jongeren oplevert.
We hebben de activiteit die je zojuist na de introductie hebt uitgevoerd in coach-
educatiecursussen met duizenden coaches door de jaren heen over de hele
wereld gedaan en het resultaat is altijd hetzelfde. Als we coaches vragen wat
sport voor kinderen oplevert, zeggen ze altijd dit soort dingen:
• Plezier en vrienden
• Zelfvertrouwen
• Arbeidsethos
• Teamwork
• Interpersoonlijke vaardigheden en
• Respect
Dat klopt, de meeste dingen die coaches zeggen vallen in het gebied van
psychosociale ontwikkeling. De fysieke, technische en tactische gebieden krijgen
altijd veel minder antwoorden. Dat is interessant, want als we coachen vragen
hoeveel van hun coaching activiteiten gericht zijn op het ontwikkelen van de
psychosociale vermogens, is het antwoord normaal gesproken... GEEN! We
spreken onszelf tegen! Als psychosociale ontwikkeling zo belangrijk is, waarom
plannen we er dan niet voor?
Nu, ik weet wat je denkt ... Ik heb het eerder gehoord. Vaak, wanneer we coaches
op deze manier uitdagen tijdens cursussen, is het antwoord zoiets als: "Ik ben
het niet van plan, het gebeurt op een natuurlijke manier, omdat sport goed is voor
kinderen".
En ons antwoord is altijd hetzelfde: "nou, misschien gebeurt er wel wat
psychosociale ontwikkeling vanzelf, maar het is veel te belangrijk om het aan het
toeval over te laten, nietwaar?"
16
In feite is de realiteit dat er veel bewijs is dat aantoont dat sport voor sommige
kinderen een zeer negatieve ervaring kan hebben: een laag zelfbeeld,
verminderd emotioneel welbevinden, zelfs depressie en anorexia kunnen
allemaal het gevolg zijn van negatieve sportervaringen.
De kracht van sport om goed te doen kan niet als vanzelfsprekend worden
beschouwd. Jij, als coach, moet er alles aan doen om een positieve ervaring te
bezorgen. Je moet een omgeving creëren waarin kinderen zowel fysiek,
technisch als mentaal psychosociaal kunnen ontwikkelen.
Nu vertellen coaches ons dat er twee belangrijke obstakels zijn om dit te laten
gebeuren:
Ten eerste weten coaches niet helemaal zeker wat we bedoelen met
psychosociale ontwikkeling. Ten tweede zijn coaches bang dat ze niet genoeg
tijd hebben om expliciet te kunnen werken aan psychosociale ontwikkeling, naast
het fysieke, technische en tactische aspect.
In dit hoofdstuk worden deze twee zorgen behandeld. Geloof me, als ervaren
jeugdcoach, wat we allemaal hier bij iCoachKids zijn, voel je pijn. Dit alles doen
is niet gemakkelijk. Om eerlijk te zijn, hoeveel je kunt doen, hangt af van je
context. Hoe vaak zie je bijvoorbeeld de kinderen? Hoe meer je de kinderen ziet,
hoe groter de impact waarschijnlijk zal zijn. Wat je omstandigheden ook zijn, het
is echter zeker het proberen waard.
Psychosociale ontwikkelingskader in de sport
In het volgende gedeelte zullen we een eenvoudig schema voor psychosociale
ontwikkeling met jou delen. Dit raamwerk bevat 6 categorieën:
• De ontwikkeling van het zelfbeeld
• Emotionele ontwikkeling
• Sociale ontwikkeling
• Morele ontwikkeling
• Cognitieve ontwikkeling
• Ontwikkeling van vaardigheden voor het dagelijkse leven
We zullen uitleggen welke ontwikkelingsresultaten in elk van deze categorieën
kunnen worden bereikt. Maar het belangrijkste is dat we je laten zien welke
omgevingscondities en gedrag van coaches nodig is om dit te bereiken, dan kun
het zelf proberen!
Dit hoofdstuk zal je coaching en het leven van de kinderen die je coacht echt
veranderen.
17
18
Hoofdstuk 4 - Paragraaf 2 - Deel 1 Het begrijpen van psychosociale ontwikkeling in en door sport
BEKIJK HET FILMPJE EN/OF LEES DE TEKST
Bekijk het bijbehorende filmpje in de online MOOC of lees het in de studiegids. Wanneer
je er beter door leert, mag je ook beide doen.
In dit gedeelte gaan we dieper in op de positieve en negatieve uitkomsten van
sport voor kinderen. Maar voordat we verder gaan, bekijk deze video's (en/ of
lees de tekst) van kinderen en ouders die praten over hun ervaringen in de sport.
Maak een notitie van de belangrijkste positieve of negatieve uitkomsten die zij
aangeven.
Veel kijkplezier en tot zo: (video gereproduceerd van het YouTube-kanaal van
Positive Coaching Alliance USA)
https://youtu.be/sMC5NxuGMN0
David Klein - "Legends Baseball is een holistisch
ontwikkelingsprogramma voor honkbal dat zich richt op het mentale,
emotionele, spirituele en uiteraard fysieke ontwikkelen van jongeren om
het beste uit zichzelf te halen, niet alleen op het veld maar ook buiten het
veld."
"Hij bouwt echt aan het karakter van de jongens in het programma, niet
alleen de sporters"
"Hij wil dat de jongens echt leren hoe ze kunnen uitblinken en hoe ze
kunnen opgroeien tot geweldige jong mannen"
"Hij is gewoon onvermoeibaar positief, hij geeft gewoon veel positieve
feedback aan de kinderen over wat werkt. Wanneer je focust op het
positieve denk ik dat wat er met kinderen gebeurt, en het is zeker gebeurd
met mijn eigen zoon, de dingen waar ze goed in zijn, zelfs beter gaan
doen"
19
"Ik voel het in zijn oefeningen over honkbal, hij mengt er dingen in uit het
dagelijks leven, je kunt plezier hebben en dingen leren en je hoeft niet te
kiezen tussen de twee"
"Het zijn dingen als voeding geweest, over hoe te luisteren, over hoe een
positief teamlid te zijn of een klasgenoot te zijn"
"Vroeger raakte ik super nerveus op het veld en kreeg ik angst en zo, het
aspect van mindfulness stelt je in staat om jezelf te kalmeren. Het helpt
gewoon zo goed, geen enkele coach heeft dat ooit voor me gedaan, daar
ben ik zo dankbaar voor "
David Klein - "We missen hier nooit een leermoment, een leerzame les,
dus dat is duidelijk waar we ons op focussen. Ik heb het gevoel dat ik op
deze aarde was gezet om dat te doen "
"Hij besteedt veel tijd aan het werken met elk kind individueel, zelfs als
het maar voor een paar minuten per keer is"
David Klein - "Sport leren kinderen levenslessen, maar het is echt de
kwaliteit van de coach, de positieve coaches die de levenslessen leren
door middel van de sport"
Ik hoop dat je dat leuk vond. Dit zijn enkele geweldige verhalen in de video, toch?
Sport kan de bron zijn van geweldige hoogte- en dieptepunten. Laten we kijken
of we sommige van hen samen kunnen identificeren in de volgende activiteit.
OPDRACHT 4.1 - STUDIEGIDS TAAK Schrijf een aantal van de positieve en negatieve uitkomsten op die in de vorige
video zijn genoemd.
Positieve uitkomsten Negatieve uitkomsten
20
21
Hoofdstuk 4 - Paragraaf 2 - Deel 2 Psychosociale resultaten door sportdeelname
BEKIJK HET FILMPJE EN/OF LEES DE TEKST
Bekijk het bijbehorende filmpje in de online MOOC of lees het in de studiegids.
Wanneer je er beter door leert, mag je ook beide doen.
Hoe is activiteit 4.1 gegaan? Hoeveel positieve en negatieve resultaten heb je
weten te vinden?
In dit gedeelte gaan we enkele van de belangrijkere resultaten identificeren in de
6 verschillende categorieën. Weet je nog wat de categorieën zijn? Hier zijn ze
weer voor jou:
• Ontwikkeling van het zelfbeeld
• Emotionele ontwikkeling
• Sociale ontwikkeling
• Morele ontwikkeling
• Cognitieve ontwikkeling
• Ontwikkeling van vaardigheden voor het dagelijkse leven
Figuur 4.2 - Psychosociale ontwikkelingskader in de sport (Lara-Bercial, 2018)
22
Ontwikkeling van het zelfbeeld
Ontwikkeling van het zelfbeeld kan over het algemeen worden omschreven als
een begrip van 'wat het betekent om jou te zijn' en het beeld dat we hebben over
onszelf. Onderzoek toont aan dat wanneer sport juiste wijze wordt aangeboden,
dit het volgende kan opleveren:
• Een positief identiteitsgevoel
• Een goede dosis zelfrespect
• Zelfvertrouwen
• Een gevoel van hoop en doelen in het leven
Natuurlijk is het omgekeerde ook mogelijk. Wanneer sport niet op de juiste
manier aangeboden wordt, kan dit tegengestelde effecten hebben, zoals een
verminderd gevoel van eigenwaarde en minder zelfvertrouwen, een negatief
identiteitsgevoel en een gevoel van hopeloosheid. Maar maak je geen zorgen;
we zullen later zien hoe we kunnen proberen dit te vermijden.
Emotionele ontwikkeling
Emotionele ontwikkeling omvat bewustzijn van jezelf en van anderen, in het
bijzonder rondom identificatie, het begrijpen en het beheer van emoties en
gevoelens. Uiteindelijk willen we dat onze kinderen en jongeren volwassenen
worden die emotioneel stabiel en gezond zijn, nietwaar? Sport is een geweldige
plek voor persoonlijke groei. Enkele van de positieve resultaten die onderzoekers
hebben gevonden, zijn onder meer:
• Algemeen toegenomen emotioneel welzijn
• Begrip van emoties
• Emotionele controle
Zoals al eerder genoemd kent sport echter twee kanten. In bepaalde gevallen
kan dit leiden tot de ontwikkeling van negatieve emoties of een verminderd
vermogen van kinderen om ze te beheersen. Dit alles kan ook een impact
hebben op het algehele emotionele welbevinden van het kind.
Sociale ontwikkeling
Een ander gebied van potentiële groei door sport is sociale ontwikkeling. Dit
gaat over het vermogen van het kind om contact te maken met anderen, om
23
positieve relaties te vormen en om sociale normen te begrijpen en aan te nemen.
Sociale ontwikkeling stelt kinderen in staat om in de samenleving te functioneren.
Welnu, het lijdt geen twijfel dat sport een sociale activiteit is. Zelfs in individuele
sporten is interactie met anderen vereist. Deelname aan sport is van nature een
omgeving waarin sociale ontwikkeling kan plaatsvinden. Enkele van de meest
voorkomende ontwikkelingsgebieden die geïdentificeerd, zijn:
• Een gevoel van verbondenheid
• Interpersoonlijke vaardigheden
• Samenwerkingsvaardigheden
• Sociaal kapitaal (sociale verbanden snappen)
Voor het grootste deel kan sport een zeer effectief hulpmiddel voor positieve
sociale ontwikkeling zijn. Er zijn echter ook enkele negatieve uitkomsten
mogelijk. Bijvoorbeeld: de vorming van groepjes, mogelijke pestsituaties tussen
teamgenoten en voor jonge talentvolle sporters, sociaal isolement vanwege de
tijd die ze besteden aan sport.
Morele ontwikkeling
Het volgende gebied dat we gaan bekijken, is morele ontwikkeling. Het kan
worden gedefinieerd als het vermogen van het individu voor moreel denken en
gedrag. Bijvoorbeeld:
• Een gevoel van goed en fout
• Het vermogen om anderen te respecteren
• Het begrip en de acceptatie van de regels in de samenleving
Dit is een belangrijk gebied. De twee belangrijkste morele uitkomsten van sport
zijn:
1. Leren zichzelf, anderen en eventuele externe regels te respecteren
2. Een verhoogde capaciteit voor moreel denken en besluitvorming.
Met andere woorden: leren om niet vals te spelen of anderen pijn te doen
Helaas kan sport ook op dit gebied een negatief effect hebben, vooral als
kinderen ouder worden: dingen als vals spelen, overmatige agressie, doping en
drugsmisbruik, drinken en roken zijn allemaal gemeld in verschillende
onderzoeken. Coaches en ouders moeten dit allemaal goed in de gaten houden!
Cognitieve ontwikkeling
24
Een ander belangrijk groeigebied in verband met sport is cognitieve
ontwikkeling. In de context van jeugdsport kunnen we het zien als het vermogen
van het kind om het proces te verwerken en informatie te produceren. De
voordelen van sport op dit ontwikkelingsniveau zijn keer op keer bewezen door
onderzoek. Dit omvat:
• Verbeterd leervermogen en academische prestaties
• Grotere capaciteit voor besluitvorming
• Een duidelijke verbetering van communicatievaardigheden
Levens- en professionele vaardigheden
Ten slotte is er een reeks vaardigheden die moeilijk te categoriseren zijn in een
van de voorgaande vijf gebieden. De meeste van hen passen in wat door
onderzoekers is genoemd als de ontwikkeling van vaardigheden voor het
dagelijkse leven. Enkele van deze vaardigheden zijn onder meer:
• Een verhoogde werkethiek
• Meer zelfredzaamheid en eigen verantwoordelijkheid
• Doelbepalende vaardigheden
• Sterke tijdmanagement en organiserend vermogen
• Een gezonde dosis gevoel voor competitie
Concluderend hebben we gezien dat psychosociale ontwikkeling in en door sport
een zeer goed mogelijkheid is. We hebben enkele van de meest voorkomende
voorbeelden gegeven, maar misschien kun je er nog een paar identificeren uit
jouw persoonlijke ervaring als sporter, coach of ouder.
Oké, laten we naar het volgende deel gaan. Hierin zullen we kijken naar de
omstandigheden van de omgeving en het gedrag van volwassenen dat de
meeste van deze resultaten tot stand kan brengen.
25
Hoofdstuk 4 - Paragraaf 2 - Deel 3 Maak het mogelijk
BEKIJK HET FILMPJE EN/OF LEES DE TEKST
Bekijk het bijbehorende filmpje in de online MOOC of lees het in de studiegids. Wanneer
je er beter door leert, mag je ook beide doen.
In de vorige paragraaf hebben we een aantal van de belangrijkste psychosociale
uitkomsten geïdentificeerd die kinderen door sport kunnen ontwikkelen. Het is
essentieel om de mechanismen te begrijpen die dit alles kunnen laten gebeuren.
Denk eraan, dit is zo belangrijk, dat we het niet aan het toeval kunnen overlaten!
In een van onze recente studies konden we vier type mechanismen identificeren
die een positieve persoonlijke ontwikkeling bevorderen. We noemen ze:
1. De Aandacht fabriek
2. Het Groene Huis voor Groei
3. De Persoonlijke Boost
4. De Simulator van het Echte Leven
26
Figuur 4.3 - Mechanismen die leiden tot positieve ontwikkeling in de sport (Lara-
Bercial, 2018)
The Attention Factory
De aandacht fabriek is opgebouwd rond het idee dat sportparticipatie kinderen
een duidelijke focus in het leven biedt. Iets waar ze echt van genieten en willen
doen. Deze focus genereert positief gedrag op andere gebieden van hun leven,
zoals familie en school. Het lijkt ook te fungeren als een beschermend schild
tegen negatieve attitudes en gedrag. De wens om het goed te doen in de sport
en de dagelijkse routine en structuur blijken zeer belangrijke factoren te zijn.
De Attention Factory is gekoppeld aan positieve resultaten zoals:
• Een sterke identiteit
• Een gevoel van hoop en doel
• Een goede werkethiek
• Een groter gevoel voor competitie
The Greenhouse for Growth
Het volgende mechanisme is wat we Het groene huis voor groei noemden. Dit
gaat over de kenmerken in de sportomgeving die de basis leggen voor
ontwikkeling. De belangrijkste succesfactoren zijn hier; een humanistische
clubfilosofie, betrokken coaches, passende ondersteuning van ouders en de
relatie met het team en de clubleden.
De Greenhouse for Growth leidt tot goede resultaten, zoals:
1. Positieve eigenwaarde en zelfvertrouwen
2. Respect voor anderen
3. Sociaal kapitaal
De Personal Boost
Een ander mechanisme was gegroepeerd onder wat we de persoonlijke boost
noemden. Dit gaat over alle situaties die plaatsvinden in de sport die mentaal
een boost geven aan het kind. De belangrijkste elementen zijn; regelmatige
27
succeservaringen, persoonlijke trots en de mogelijkheid om negatieve energie te
verwerken.
We ontdekten dat de persoonlijke impuls leidde tot positieve resultaten zoals:
1. Een positieve identiteit
2. Toegenomen zelfvertrouwen
3. Hoge niveaus van emotioneel welzijn
De Real-Life Simulator
Eindelijk, het laatste type mechanisme die we vonden, was wat we de simulator
van het echte leven noemden. En hierbinnen valt heel veel! Het bevat alle
ervaringen in de sport die ook in de wereld daarbuiten voorkomen. Enkele van
de belangrijkste kenmerken zijn onder meer; de ervaring met concurrente, deel
uitmaken van een team, de constante focus om de aandacht erbij te houden en
te leren, blootstelling aan verschillende soorten mensen en deel zijn van een
minimaatschappij
De real-life simulator leidt tot een enorme hoeveelheid resultaten, maar enkele
van de meest voorkomende zijn:
1. Samenwerkingsvaardigheden
2. Emotionele controle en
3. Een sterke werkethiek
Dus dat is het. We hebben nu een veel duidelijker idee van wat kinderen kunnen
ontwikkelen door sport. Wat nog belangrijker is, we weten ook wat voor soort
omgevingen en gedragingen van coachen ervoor zorgt dat dit alles gebeurt.
Het is tijd dat je nadenkt over jouw club/ school/ gemeenschapsgroep en je
coaching om te zien hoe goed je het doet in dit gebied.
Maak nu de volgende activiteit.
OPDRACHT 4.2 – PERSOONLIJKE COACHING TAAK – Vergelijk je persoonlijke ervaringen met de ervaringen van de kinderen die je coacht
28
REFLECTIE VRAGEN:
1. Denk eens terug aan je eigen sportieve ervaringen, vooral als kind:
a) Wat waren de belangrijkste dingen die sport voor jou opgeleverd heeft?
b) Waarom heb je deze uit sport gehaald?
c) Hoe heeft jouw coach dit helpen verwezenlijken?
Wat heb je opgedaan?
(1a)
Waarom? (1b) Trainer? (1c)
2. Uit je eigen ervaring als coach:
a) Wat denk je dat je deelnemers ontwikkelen door betrokken te zijn?
b) Waarom denk je dat ze deze dingen leren?
c) Doe je iets specifieks om dit te laten gebeuren?
Wat heb je opgedaan?
(2a)
Waarom? (2b) Coach? (2c)
ACTIVITY 4.3 – COACHEN MET ANDEREN – ACTIEF EXPERIMENTEREN – UITVOEREN IN
JE EIGEN CONTEXT
29
1. Ga naar je club en vraag kinderen en hun ouders naar de belangrijkste
effecten die hun betrokkenheid in sport hen oplevert. Leg hun antwoorden
hieronder vast:
Wat kinderen zeiden Wat ouders zeiden
Noem een aantal overeenkomsten en verschillen
•
•
•
•
•
•
•
•
ACTIVITY 4.4 – COACHEN IN JOUW OMGEVING - Audit van de psychosociale ontwikkeling van jouw club of team
30
Vul het onderstaande reflectie formulier in met belangrijke vragen over jouw
huidige praktijksituatie in relatie tot de inhoud van dit gedeelte van de cursus.
Welke psychosociale ontwikkelingsresultaten denk je dat bij jouw club of team
het meest bevorderd worden?
Welke processen leiden daartoe?
Wat zou je nog meer kunnen doen om ze te bevorderen?
Hoe zou je het aanpakken?
Wat zou jij meer willen doen om het nog meer te verbeteren? Noem één ding:
31
Hoofdstuk 4 - Paragraaf 3 Een model van persoonlijke ontwikkeling door middel van sport
BEKIJK HET FILMPJE EN/OF LEES DE TEKST
Bekijk het bijbehorende filmpje in de online MOOC of lees het in de studiegids. Wanneer
je er beter door leert, mag je ook beide doen.
Inmiddels zou je een vrij duidelijk beeld moeten hebben van de psychosociale
voordelen die kinderen kunnen behalen met sport. Je moet ook bekend zijn met
enkele van de omgevingsomstandigheden die deze ontwikkeling ondersteunen.
Wil je nog een paar ideeën en hulpmiddelen gebruiken in je sessies? Mooi! Laten
we eens kijken naar een eenvoudig model dat met succes is gebruikt om
persoonlijke ontwikkeling door middel van sport te stimuleren.
Dit model is bekend geworden als het C-systeem voor persoonlijke
ontwikkeling door middel van sport. Het oorspronkelijke idee kwam van
professor Richard Lerner in de VS en het is aangepast voor sport door David
Haskins en UK Coaching.
Het model komt voor uit wat bekend staat als de Positive Youth Development-
beweging (PYD), ook wel ‘de positieve ontwikkeling van de jeugd’. PYD richt zich
op het ondersteunen van kinderen en jonge mensen om de attitudes en de
vaardigheden te ontwikkelen die ze nodig hebben om te groeien. PYD gaat niet
over het wegnemen van negatief gedrag. PYD gaat meer over het toerusten van
kinderen met wat ze moeten doen om volledig bijdragende leden van de
samenleving te worden.
Een favoriete mantra van PYD is dat we moeten kijken naar kinderen en
jongeren, niet als problemen dat beheerst moeten worden, maar als
mogelijkheden die kunnen worden ontwikkeld.
Dit is een veel positievere en proactieve benadering van persoonlijke
ontwikkeling.
32
In een notendop bevat het C-systeem zes elementen. Wanneer deze zes
elementen voldoende ontwikkeld zijn, lijken kinderen te gedijen en meer
succesvolle overgang naar volwassenheid te ervaren. Deze elementen
omvatten:
1. Competentie (Competence) gaat over het ontwikkelen van een positief
beeld van je eigen handelen. Dat wil zeggen: voelen en ervaren dat dingen
lukken die belangrijk voor je zijn.
2. Vertrouwen (Confidence) gaat over een persoonlijk gevoel van algemene
zelfwaardering; bijvoorbeeld: 'Ik ben een waardig mens, ongeacht hoe ik eruit
zie of wat ik kan’. Vertrouwen heeft ook te maken met onze perceptie van
hoe goed we kunnen omgaan met de eisen van het dagelijks leven; dit wordt
ook self-efficacy (zelfsturing of doelmatigheid) genoemd
3. Verbinding (Connection) gaat over het opbouwen van positieve relaties met
mensen, organisaties of omgevingen waarin we leven. Deze positieve
relaties komen zowel het kind als de anderen ten goede en creëren een
gevoel ergens bij te horen van iets dat groter is dan zichzelf
4. Karakter (Caracter) houdt zich bezig met een gevoel van goed en fout en
van respect voor maatschappelijke en culturele regels
5. Zorgzaamheid (Caring) gaat over het ontwikkelen van empathie en over het
vermogen om voor anderen te zorgen. Het gaat ook om het gevoel te worden
ondersteund door mensen om ons heen
6. Creativiteit (Creativity) wordt begrepen als het vermogen om oplossingen
voor problemen te vinden en om originele gedachten en ideeën te hebben
33
Figuur 4.4 - Het C-systeem - aangepast van Haskins (2010)
Wat erg interessant is aan het C-systeem, is dat uit onderzoek blijkt dat kinderen
die hoog scoren op de C's zelfs een extra C: Contribution lijken te ontwikkelen.
Deze kinderen lijken in staat om een grotere bijdrage te leveren aan hun eigen
ontwikkeling en aan de mensen om hen heen en hun gemeenschappen. Het is
een Win-winsituatie, voor kinderen, sport en de maatschappij.
Kan sport bijdragen aan de C's?
Natuurlijk is sport een ideale plek om de C's te ontwikkelen, toch? Laten we eens
kijken wat we als coach kunnen doen om hen te ondersteunen:
1. Competentie: om competentie te ontwikkelen zouden coaches activiteiten
moeten aanbieden op het juiste niveau. Deze zullen het zelf ingeschatte en
het daadwerkelijke niveau van de kinderen geleidelijk verbeteren. Hier is
het ook belangrijk dat coaches manieren vinden om de kinderen te laten
zien dat ze beter worden. Doelen stellen en zo nu en dan testen op
persoonlijke records zijn een goede manier om dit te laten zien.
2. Vertrouwen: om vertrouwen te ontwikkelen, moeten coaches kinderen
helpen om regelmatig succes te ervaren en te creëren wat een
‘beheersklimaat’ wordt genoemd. Dit gaat over het helpen van kinderen om
zich te focussen op hun verbetering in plaats van ze te vergelijken met
andere kinderen of met topsporters. Dit gezegd hebbende, is een groot deel
van het opbouwen van vertrouwen het uitdagen van kinderen om een
bepaald niveau van veerkracht te ontwikkelen, het vermogen om te gaan
met falen, tegenslagen en teleurstellingen.
34
3. Verbinding: verbinding is een heel belangrijk stukje van de puzzel. Het
kan natuurlijk worden ontwikkeld door deel uit te maken van een groep,
maar coaches kunnen het ook stimuleren door ervoor te zorgen dat het
horen bij een club als bijzonder aanvoelt en door kinderen hun waardering
te tonen. Coaches kunnen ook verbinding stimuleren door kinderen een
kans te geven om samen te werken met anderen, door anderen te helpen
en zelfs door hen tijdens de sessie de coach te laten helpen. En waarom
niet zo nu en dan sociale evenementen organiseren: een disco of
bowlingavond zijn altijd succesnummers!
4. Karakter: Voor het ontwikkelen van karakter is sport perfect. Onderdeel
zijn van een omgeving die deelnemers, coaches, scheidsrechters, ouders
en de regels van de sport respecteert, zou daaraan moeten bijdragen.
Coaches moeten deze waarden te allen tijde uitdragen en naar voren
brengen.
5. Zorgzaamheid: Coaches hebben hier een belangrijke rol! Bijvoorbeeld
door het begroeten van kinderen, hen vragen te stellen over hun dag of hoe
hun weekend ging, etc. Coaches kunnen ook regelmatig aan de kinderen
vragen wat ze kunnen doen om de training te verbeteren of leuker te
maken. En coaches kunnen ook situaties creëren waarin kinderen voor
elkaar moeten zorgen, bijvoorbeeld door een 'buddy’s-systeem' te
gebruiken waar tweetallen op elkaar moeten letten.
6. Creativiteit: Creativiteit kan worden bevorderd door activiteiten te
gebruiken en situaties te creëren waarin deelnemers zelf moeten nadenken.
Kinderen helpen begrijpen, in plaats van kopiëren en gedachteloos
herhalen, is essentieel. Kleine spelletjes, teamuitdagingen, zelfevaluaties
en ondervragingstechnieken kunnen hier een grote impact hebben.
35
Figuur 4.5 - Beleef de C's - Aangepast van Haskins (2010)
Het is veel om op te nemen, toch? Maar het is ook een beetje een recept met
veel ingrediënten die we kunnen gebruiken om een goed persoonlijk
ontwikkelingsdiner voor de kinderen die je coacht te bereiden. Belangrijk is dat
voor degenen die zich zorgen maken over het gebrek aan tijd dat coaches
ervaren bij het werken aan persoonlijke ontwikkeling, alles waar we het zojuist
over gehad hebben kan worden geïntegreerd in jouw reguliere trainingssessies.
Het heeft alleen een beetje extra aandacht en voorbereiding nodig. De impact op
de kinderen is de moeite waard!
Ik hoop dat je dit gedeelte leuk vond. Maak nu activiteit 4.4.
36
OPDRACHT 4.3 – PERSOONLIJKE COACHING TAAK – Introduceren van de C’s in jouw sessies
Bedenk eens hoe jij de C's in jouw sessies al promoot en wat je verder nog zou
kunnen doen
Wat doe je al om deze C te
promoten?
Wat kan je nog meer
doen?
Competentie
Vertrouwen
Verbinding
Karakter
Zorgzaamheid
Creativiteit
37
38
Hoofdstuk 4 - Paragraaf 4 Hoe de sport passend te maken voor het kind en niet het kind passend voor de sport
BEKIJK HET FILMPJE EN/OF LEES DE TEKST
Bekijk het bijbehorende filmpje in de online MOOC of lees het in de studiegids. Wanneer
je er beter door leert, mag je ook beide doen.
In de vorige paragrafen hebben we gekeken naar wat coaches kunnen doen om
de persoonlijke ontwikkeling van kinderen door middel van sport te bevorderen.
Er waren veel ideeën en praktische tips die we meteen kunnen gebruiken. De
groei en ontwikkeling van kinderen zorgt ervoor dat we ze willen, wat ze nodig
hebben, en hoe we dat aanbieden in de loop van de tijd verandert. We hebben
meerdere keren gezegd dat KINDEREN NIET MINIVOLWASSENEN zijn, maar
een kind van 5 en 12 jaar zijn ook heel verschillend en moeten daarom ook op
een andere manier behandeld worden. Als we dat niet doen, riskeren we dat ze
zich vervelen, blessures krijgen of zelfs helemaal stoppen met sporten ...
Om de zaken nog wat ingewikkelder te maken, wordt de ontwikkeling van
kinderen beïnvloed door wat de drie leeftijden van sport worden genoemd:
chronologische leeftijd, biologische leeftijd en ervaringsleeftijd:
Chronologische leeftijd is de werkelijke leeftijd van het kind volgens de
geboortedatum.
De biologische leeftijd is de ontwikkelingsleeftijd van het kind op basis van de
mate van ontwikkeling naar volwassenheid toe. Onderzoek toont aan dat
kinderen van dezelfde chronologische leeftijd maximaal 3 of 4 jaar uit elkaar
kunnen liggen op basis van hun biologische leeftijd. De kinderen op deze foto
hebben allemaal dezelfde chronologische leeftijd, maar ze zijn duidelijk niet
dezelfde biologische leeftijd.
39
Ervaringsleeftijd is het aantal jaren dat een kind een sport of activiteit beoefent.
Dus, twee kinderen kunnen de chronologische en biologische leeftijd delen, maar
toch verschillen in termen van vaardigheid en begrip als iemand aanzienlijk meer
ervaring heeft.
Als coaches zouden we moeten proberen de actuele ontwikkelingsfase van elk
kind uit te werken, gebaseerd op de combinatie van de drie verschillende
leeftijden en hierop onze manier van coachen aanpassen. Dit wordt veel
gedetailleerder behandeld in MOOC 2, maar we willen je op dit punt een
eenvoudig model laten zien, een paar jaar geleden ontwikkeld door iCK-directeur
dr. Sergio Lara-Bercial, om je te helpen dit thema te begrijpen.
40
Groei en ontwikkeling: het SPEC-model (de sociale, fysieke
(physical), emotionele en cognitieve ontwikkeling van
kinderen)
Figuur 4.5 - Het SPEC-model (gereproduceerd van Wildcats Activ8 Coaches
'Resource - Sport Northern Ireland, 2012)
Laten we beginnen met het gebied voor sociale ontwikkeling. Dit is wat coaches
moeten weten:
1. In het begin zijn kinderen erg egocentrisch en niet in staat om samen
te werken of te delen. Wanneer ze de kans krijgen worden ze echter steeds
beter in staat om in groepen te werken en er echt van te genieten. Voor jou als
coach kan dit betekenen dat je bewust moet zijn dat zeer jonge kinderen
misschien niet klaar zijn om in groepen te werken of om taken te voltooien
waarvoor veel samenwerking of collaboratief denken vereist is. Het kan ook
betekenen dat sommige kinderen egoïstisch en egocentrisch lijken, maar dat
betekent niet dat ze 'slechte kinderen' zijn, het is gewoon zoals ze zijn!
2. Kinderen begrijpen niet altijd het verschil tussen hun prestaties en
die van het team. Ze snappen niet dat verschillende spelers ook verschillende
rollen kunnen hebben. En ze hebben er moeite om te zien dat samenwerken
voor een gemeenschappelijk doel, zelfs als dit betekent dat je je eigen doelen
41
opoffert, een wenselijk ding is om te doen. Nogmaals, als coach, wees niet
boos als een kind egoïstisch of ongeïnteresseerd lijkt. Help ze gewoon te
begrijpen totdat ze het begrijpen!
3. Kinderen (net zoals volwassenen) hebben de neiging om
vriendschappen te ontwikkelen, maar niet met iedereen om hun heen, ook
ontstaan er kleine vriendschapsgroepen. Als coach gaat het niet zozeer om het
verbreken van deze groepen, maar om het creëren van kansen voor kinderen
om ook om te gaan met kinderen waar ze normaal niet veel tijd mee
doorbrengen. Het doelbewust koppelen van kinderen met een ander kind kan
ertoe leiden dat ze elkaar wat beter leren kennen en dichter bij elkaar komen.
Hoe zit het met de dimensie Fysieke ontwikkeling. Enkele belangrijke feiten die
coaches moeten weten, zijn onder andere:
1. Kinderen groeien op verschillende manieren van de geboorte tot de
volwassenheid en dit heeft invloed op wat ze kunnen leren en doen, en op hun
gevoeligheid voor blessures. Sommigen van hen, met name meisjes, kunnen
een groeispurt doormaken wanneer de puberteit al begint vanaf 11 jaar. Wat
coaches moeten weten, is dat tijdens perioden van snelle groei, de coördinatie
eronder kan lijden. De hersenen moeten zich aanpassen aan de nieuwe
verhoudingen en kinderen kunnen last krijgen van groeipijn en vatbaarder zijn
voor plotselinge of overbelasting blessures.
2. Kinderen groeien van boven naar beneden en vanuit het midden
naar buiten. De implicatie voor coaches is dat kinderen meer controle hebben
over lichaamsdelen dichter bij de hersenen en de middellijn dan degenen die
verder weg zijn. Denk er op deze manier aan, ze zullen beter met hun handen
zijn dan met hun voeten en beter met kracht-gebaseerde activiteiten dan op
behendigheid gebaseerde (bijvoorbeeld passes op lange afstand versus
passes die geplaatst moeten worden).
3. Energiesystemen voor kinderen zijn niet zo ontwikkeld als die van
een volwassene. Hun aerobe en anaerobe systemen zullen tot hun tienerjaren
niet op volle capaciteit werken. Voor coaches betekent dit dat vooral jonge
kinderen niet langer dan 5 tot 20 seconden per keer arbeid zouden moeten
leveren, met vergelijkbare herstel tijden. Ze zullen geleidelijk in staat zijn om
deel te nemen aan langere en intensere activiteiten.
Ok, dus laten we nu kijken naar het gebied Emotionele ontwikkeling. Dingen
waar coaches zich bewust van moeten zijn, zijn onder meer:
1. Ten eerste vinden jonge kinderen het moeilijk om met
teleurstellingen om te gaan of als dingen niet op hun eigen manier gebeurt.
Sommigen reageren misschien door er een driftbui uit te gooien, terwijl anderen
misschien droevig zijn en zich terugtrekken. Als coach kun je niet van elk kind
verwachten dat het zich op dezelfde manier gedraagt. Door elk kind te leren
kennen en met de ouders te praten over de beste manieren om hen te helpen
hun emoties onder controle te houden, zal heel nuttig voor je zijn.
42
2. Ten tweede kunnen kinderen weinig emotioneel zelfbewustzijn hebben. Dit
betekent dat ze niet echt de impact van hun acties en gedragingen realiseren.
Het betekent ook dat ze moeite hebben om emoties en gevoelens uit te
drukken, en dit kan opnieuw leiden tot driftbuien of dat ze zich terugtrekken.
Op de lange termijn werken een kalmerende stem en herhaalde uitleg over de
impact van de emoties veel beter dan straf.
3. En tot slot, de meeste kinderen ervaren geen 'vertraagde
bevrediging', dus het idee van 'als je hard werkt, spelen we aan het einde een
partijtje’ werkt niet echt. Als coach, is het zaak de ontwikkeling van de
vertraagde voldoening te stimuleren en tegelijkertijd ervoor zorgen dat er
voldoende onmiddellijke voldoening is voor hen om van de sessies te genieten
en terug te blijven komen voor meer.
En tot slot, laten we het gebied Cognitieve ontwikkeling verkennen:
1. Ten eerste moeten coaches begrijpen dat kinderen op meerdere
manieren leren, door te doen, door te observeren en na te doen, door te
luisteren, enz. Maar coaches moeten ook weten dat kinderen in eerste instantie
veel meer zullen leren door te doen en uit te proberen dan door te observeren
en te luisteren. Voor jou als coach betekent dit dat de focus moet liggen op het
creëren van kansen voor kinderen om dingen te doen en te proberen en daarbij
het gebruik van eenvoudige voorbeelden en uitleg wanneer dat nodig is.
2. Ten tweede is de concentratieboog van kinderen kort en is het
vermogen om veel informatie te verwerken minder goed ontwikkeld dan bij
adolescenten of volwassenen. Met andere woorden, praat niet te lang, geef
geen ingewikkelde of lange uitleg en laat ze niet in rijen wachten! Als je dat
doet, is de kans groot dat ze hun concentratie verliezen, zich vervelen en
dingen doen waarvan je niet wilt dat ze dat doen!
3. En tot slot, kinderen hebben ook moeite om het verschil te zien
tussen oorzaak en gevolg en tussen inspanning en vaardigheid. Om deze
reden hebben ze de neiging om te denken dat als ze het hard proberen, het
ook meteen lukt. Mislukking kan daarom moeilijk zijn om mee om te gaan en
coaches hebben een grote rol te spelen bij het laten begrijpen van jonge
spelers dat leren niet van de ene op de andere dag gebeurt.
Wat betekent dit allemaal voor jou als coach? Stel je de vier dimensies voor als
vier gerelateerde, maar toch verschillende reizen die de kinderen moeten maken
op weg naar volwassenheid. Er zijn een paar consequenties voor coaches:
1. Activiteiten aanbieden op het juiste niveau: als we willen dat activiteiten,
volledige sessies en programma’s effect hebben, moeten deze op het juiste
niveau worden aangeboden. Maar niet alleen op de fysieke dimensie, dat is de
meest zichtbare dimensie is van de vier, maar van alle vier. Kinderen ontwikkelen
zich op verschillende niveaus in alle vier de gebieden. Een kind kan het fysieke
vermogen hebben om iets te doen, maar als het sociaal, emotioneel of cognitief,
43
is de taak op het verkeerde niveau aangeboden wordt dan zullen ze het niet
kunnen doen of niet consequent doen.
We gebruiken iets dat we de ‘coachingszones’ noemen om dit punt te
illustreren. Zoals je in deze figuur kunt zien, als we het goed doen en onze
activiteiten en sessies goed zijn vlak boven het huidige niveau van vaardigheden
van de kinderen, gebeurt de magie en genieten ze ervan en leren ze veel. We
noemen dat de leerzone, en dat is waar we willen dat kinderen zo veel mogelijk
tijd in onze sessie doorbrengen
Coachingszones
Figuur 4.6 - De coachingszones (gereproduceerd van Wildcats Activ8 Coaches
'Resource - Sport Northern Ireland, 2012)
Alles daaronder noemen we de Comfortzone, waar het geleerde kan worden
verstevigd en dingen veilig voelen, maar als kinderen daar te veel tijd
doorbrengen, vallen ze snel in de Vervelingzone en je weet, dan gebeurt er niets
goeds.
Aan het andere uiterste, wanneer we kinderen vragen om iets te doen dat ver
boven hun huidige niveau van bekwaamheid ligt, noemen we het de paniekzone
en in de paniekzone gebeurt ook niet veel goeds. Kinderen trekken zich terug,
hebben een terugval of raken in paniek en komen niet meer terug! De
paniekzone kan goed gebruikt worden, wanneer we willen dat kinderen een
beetje moeite en mislukking ervaren om te zien of het ze lukt om zichzelf terug
te brengen naar een emotionele toestand waarin het leren kan gebeuren. Dit
moet nu op een zeer bekwame en gecontroleerde manier worden gedaan, omdat
het snel kan escaleren en uit de hand kan lopen!
44
2. Inclusief alle kinderen: De tweede implicatie voor coaches van het
multidimensionale karakter van kinderen is dat er verschillende niveaus van
ontwikkeling zullen zijn tussen alle kinderen in je team en op alle vier de
gebieden. Dit maakt het bieden van geschikte activiteiten voor alle kinderen in
jouw sessie een uitdagende taak, maar wel een die de moeite waard is om voor
te werken. Het uitvoeren van gedifferentieerde sessies vergt een beetje planning
en vaardigheid, maar het is heel erg belangrijk. We zullen dit in MOOC's 2 en 3
behandelen.
OK! Nu begrijp je iets meer over hoe kinderen groeien en zich ontwikkelen en
wat het voor jou als coach betekent. Voltooi de volgende activiteiten om ervoor
te zorgen dat je deze ideeën kunt toepassen op jouw coaching.
OPDRACHT 4.4 - STUDIEGIDS TAAK – Hoe kun je het beter doen
Bedenk eens hoe je de C's in jouw sessies al promoot en wat je verder nog zou
kunnen doen.
We hebben een reeks scenario's samengesteld. Kijk of je kunt achterhalen waar
het mis ging voor deze coaches op basis van wat we in dit gedeelte hebben
besproken en beschrijf hoe ze het beter zouden kunnen doen!
Scenario 1
John coacht en traint een groep 11-jarigen voetbalspelers. Sommige
kinderen kunnen de vaardigheden aan en anderen worstelen. Het
geluidsniveau onder de jongens is toegenomen en ze worden een beetje
luidruchtig, John kan zelfs gevloek horen en het lijkt erop dat het
agressieniveau omhoog gegaan is. John is bezorgd dat de training op dit
moment misschien niet veilig is.
1. Wat is het eerste dat John zou moeten doen?
2. Waarom denk je dat de training misschien zo is gegaan?
45
3. Wat kan John doen om de training weer naar een veilige
omgeving en plezierige sfeer terug te brengen?
Scenario 2
Jenny werkt met een groep van 7-jarigen meiden op een basketbalkamp.
De meisjes doen een technische oefening, sommigen van hen begrijpen
de instructies duidelijk, maar ze kan zien dat sommigen verveeld raken
en zich terugtrekken, anderen praten met elkaar en een groep van 3 heeft
besloten om iets heel anders te gaan doen.
1. Wat kunnen de redenen zijn waarom de meisjes zich zo
gedragen?
2. Wat kan Jenny doen om de sessie weer op het goede spoor te
krijgen?
Scenario 3
Hannah coacht en traint een gemengde groep van 9-jarigen handballers.
Sommige kinderen zitten al een jaar in de groep en anderen zijn net vorige
week bij de groep gekomen. De jongens gaan de meisjes plagen en de
meisjes raken van streek en trekken zich terug. Dit is al eerder gebeurd
in eerdere sessies en in feite zijn er ook al veel meisjes gestopt.
46
1. Wat had Hanna kunnen doen om deze situatie te vermijden?
2. Hoe kon de club Hannah helpen?
3. Hoe kon Hannah de jongens en meisjes aanmoedigen om beter
samen te werken?
ACTIVITY 4.2 – PERSOONLIJKE COACHINGTAAK – Hoe goed zijn jouw SPEC’s?
En ten tweede willen we dat je, gebruikmakend van de onderstaande tabel,
nadenkt over hoe goed jouw sessies voor alle kinderen en op alle vier
ontwikkelingsgebieden van het SPEC-model zijn en wat je in de toekomst beter
zou kunnen doen.
Hoe goed zijn jouw sessies voor
alle kinderen in dit gebied?
Wat zou je beter kunnen doen?
Fysiek
47
Emotioneel
Sociaal
Cognitieve
48
Hoofdstuk 4 – samenvatting & conclusies Wat sport betekent voor kinderen en wat het hen oplevert
BEKIJK HET FILMPJE EN/OF LEES DE TEKST
Bekijk het bijbehorende filmpje in de online MOOC of lees het in de studiegids. Wanneer
je er beter door leert, mag je ook beide doen.
In dit gedeelte gaan we hoofdstuk 4 samenvatten: 'Wat sport voor kids betekent
en wat het kan doen voor hun persoonlijke ontwikkeling'.
We begonnen het hoofdstuk door aan te tonen dat sport veel meer voor kinderen
kan betekenen dan alleen hun fysieke, technische en tactische vaardigheden te
ontwikkelen. We hebben ook gezien dat dit niet toevallig gebeurt en dat we er
expliciete plannen voor moeten maken. Een reden hiervoor is dat we weten dat
sport, wanneer het op de verkeerde manier aangeboden wordt, ook negatieve
ervaringen kan opleveren, met vreselijke gevolgen.
Psychosociaal ontwikkelingskader voor sport
Met dit in de geest, en om coaches te helpen helder te krijgen wat persoonlijke
ontwikkeling in de sport betekent, hebben we een model uit ons nieuwste
onderzoek gebruikt. Dit model bevatte 6 ontwikkelingsgebieden die je hier in het
diagram kunt zien. Dit zijn:
• De ontwikkeling van het zelfbeeld
• Emotionele ontwikkeling
• Sociale ontwikkeling
• Morele ontwikkeling
• Cognitieve ontwikkeling
• Ontwikkeling van vaardigheden voor het dagelijkse leven
In het model konden we ook vier type mechanismen identificeren die een
positieve persoonlijke ontwikkeling bevorderen.
We noemen ze:
49
• De Aandacht fabriek
• Het Groene Huis voor Groei
• De Persoonlijke Boost
• De Simulator van het Echte Leven
C-systeem voor persoonlijke ontwikkeling door middel van
sport.
In dit hoofdstuk gingen we verder kijken naar de realiteit door gebruik te maken
van het C-systeem voor persoonlijke ontwikkeling door middel van sport. Het C-
systeem stelt voor dat kinderen en jongeren die Competentie, Vertrouwen,
Verbinding, Karakter, Zorgzaamheid en Creativiteit ontwikkelen een meer
succesvolle overgang maken naar vroege volwassenheid. Deze kinderen lijken
in staat om een grotere Bijdrage te leveren aan hun eigen ontwikkeling en aan
de mensen om hen heen en hun gemeenschappen.
Groei en ontwikkeling: SPEC Model
Ten slotte hebben we gekeken naar hoe kinderen groeien en ontwikkelen met
behulp van het SPEC-model van sociale, fysieke, emotionele en cognitieve
ontwikkeling. Het gebruik van dit eenvoudige model heeft ons geholpen te
begrijpen hoe de wensen en behoeften van kinderen in de loop van de tijd
veranderen. Vergeet niet dat we als coaches elk kind moeten leren kennen en
activiteiten op het juiste niveau in alle vier ontwikkelingsgebieden moeten
aanbieden om ze in ‘de leerzone’ te houden!
En dat is het voor hoofdstuk 4. Voltooi de quiz om te controleren of je begrijpt
wat er in het hoofdstuk aan bod is gekomen. Maak daarna de afsluitende
opdrachten.
Heel erg bedankt voor je harde werk! We zien je terug in het volgende hoofdstuk
"Wat zijn de ingrediënten van een positieve sportomgeving?"
50
STUDIEGIDS TAAK: QUIZ
1. Identificeer de 6 categorieën van het psychosociale ontwikkelingskader:
1.
2.
3.
4.
5.
6.
2. Identificeer 4 types mechanismen die positieve persoonlijke
ontwikkeling bevorderen
1.
2.
3.
4.
3. Noteer uit de volgende lijst de 6 C's van het persoonlijke
ontwikkelingsmodel
- Competentie - Competitie
- Vertrouwen - Verbinding
- Kalmte -Samenwerking
- Karakter - Inzet
- Zorgzaam - Creativiteit
3. Koppel de volgende leeftijden van sport aan de juiste omschrijving:
1) Chronologische leeftijd; 2) Biologische leeftijd; 3) Training van leeftijd
o De ontwikkelingsleeftijd van het kind op basis van de mate van
ontwikkeling naar volwassenheid toe. Onderzoek toont aan dat kinderen
van dezelfde chronologische leeftijd maximaal 3 of 4 jaar uit elkaar
kunnen liggen op basis van hun biologische leeftijd.
o Het aantal jaren dat een kind een sport of activiteit beoefent
51
o De werkelijke leeftijd van het kind volgens de geboortedatum.
Q1
• De ontwikkeling van het zelfbeeld
• Emotionele ontwikkeling
• Sociale ontwikkeling
• Morele ontwikkeling
• Cognitieve ontwikkeling
• Ontwikkeling van vaardigheden voor het dagelijkse leven
Q2
• De Aandacht fabriek
• Het Groene Huis voor Groei
• De Persoonlijke Boost
• De Simulator van het Echte Leven
Q3
- Competentie
- Vertrouwen
- Verbinding
- Karakter
- Zorgzaam
- Creativiteit
Q4
1. Chronologische leeftijd is de werkelijke leeftijd van het kind volgens de
geboortedatum.
2. De biologische leeftijd is de ontwikkelingsleeftijd van het kind op basis van
de mate van ontwikkeling naar volwassenheid toe. Onderzoek toont aan dat
kinderen van dezelfde chronologische leeftijd maximaal 3 of 4 jaar uit elkaar
kunnen liggen op basis van hun biologische leeftijd.
3. Ervaringsleeftijd is het aantal jaren dat een kind een sport of activiteit
beoefent. Dus, twee kinderen kunnen de chronologische en biologische
leeftijd delen, maar toch verschillen in termen van vaardigheid en begrip als
iemand aanzienlijk meer ervaring heeft
52
Hoofdstuk 4 – Afsluitende opdrachten
ACTIVITEIT 1 - PERSOONLIJKE COACHING
(schriftelijk/ mondeling):
Kies een van de C's en stel jezelf de komende twee weken als doel om deze C
verder te ontwikkelen. Beschrijf in 500 worden of neem een video van ongeveer
3 minuten op met een reflectie over hoe je dit ervaren hebt.
ACTIVITEIT 2 - COACHING MET ANDEREN:
Geef een interactieve workshop voor de ouders van de kinderen die je coacht
over de voordelen van sport voor hun kinderen op basis van de ideeën die in dit
hoofdstuk worden gepresenteerd. Beschrijf in 500 worden of neem een video
van ongeveer 3 minuten met een reflectie op hoe deze ervaring verliep.
VERDER KIJKEN/ LEZEN
• Sport Ireland Coaching Children Programme description and link to its
Factsheets: https://www.sportireland.ie/Coaching-Ireland/Coaching-Children/
• Prof Richard Lerner YouTube talk about the 5 Cs:
https://www.icoachkids.eu/who-what-how-key-principles-of-coaching-
children.html
• Positive Coaching Alliance Founder Jim Thompson’s TEDTalk:
https://www.icoachkids.eu/who-what-how-key-principles-of-coaching-
children.html
• Blogs on www.iCoachkids.eu
➢ https://www.icoachkids.eu/who-what-how-key-principles-of-coaching-
children.html