Upload
claartjekip
View
471
Download
3
Embed Size (px)
Citation preview
Hoofdstuk 1
Cultuur
De Hongaren hebben een ingewikkelde cultuur vol met (voor ons) rare
gewoontes en handelingen. Zo is het in Hongarije zeer onbeleefd om te
lachen. Een bekend Hongaars gezegde is ‘Als er iemand lachend op je
afkomt, dan wil hij of zij je iets verkopen!’. De Hongaarse bevolking is ook
een beetje terughoudend als het om vreemdelingen gaat.
Gastvrijheid
Tegenstrijdig hieraan is dat ze ontzettend veel waarde hechten aan
gastvrijheid. Als je bij iemand (die je kent) aanklopt blijf je zeker niet aan de
deur staan. En het ligt daar voor de hand dat je geen bescheiden koekje bij
de thee krijgt, maar een hele tafel vol hapjes zoals sandwiches, koekjes en
andere lekkernijen. Ook de begroeting is anders dan bij ons. Stel de vraag
‘Hoe gaat het?’ niet als je het niet meent. Hongaren gaan er vanuit dat als je
hoe gaat het vraagt je ook echt geïnteresseerd bent in het antwoord. Ze
kunnen dan ook zeer uitgebreid antwoorden. Het is niet meer dan normaal
om te horen te krijgen dat de schoonmoeder van betreffende persoon in het
ziekenhuis ligt en dat zijn of haar zuster op bezoek is geweest en dat hij of
zij erg verdrietig hierover is maar dat gelukkig zijn of haar andere zuster
binnenkort gaat trouwen dus dat dat zijn of haar humeur weer wat ophoog
hijst. Anderzijds kun je ook moeilijk ‘Goed’ antwoorden als een Hongaar het
aan jou vraagt.
Hongaarse naamvolgorde
Hongaren hebben een zeer vreemde manier om namen uit te spreken. Als ze
zichzelf aan iemand anders voorstellen noemen ze, anders dan in Nederland, eerst
de achternaam en dan pas de voornaam. Bijvoorbeeld: Clara Martens en Michelle
Dors gaan naar Hongarije. Een knappe jongen vraagt hoe ze heten. Clara zegt
Martens Clara en Michelle Dors Michelle. Maar in het geval dat je een in het
Nederlands vertaald Hongaars boek leest en de schrijver is Tibor Déry dan staat er
op het boek soms dat het geschreven is door Tibor Déry en soms dat het
geschreven is door Déry Tibor. Wat de juiste volgorde is is dus moeilijk uit te
maken.
Tibor Déry
(1894-1977)
Hongaarse taal
Ook de Hongaarse taal verschilt ongelofelijk veel van de Nederlandse. Met één
simpele zin is dit al duidelijk:
Szia, mi vagyunk Michelle és Clara, és van egy darab Magyarországon
arról, hogy a földrajz leckét.
Dit betekend zoiets als:
Hallo, wij zijn Michelle en Clara en we hebben een werkstuk over
Hongarije gemaakt voor de les aardrijkskunde.
De Hongaarse taal is bijna uniek. Met uitzondering van een beetje Iraans en Turks,
waaruit het Hongaars een aantal leenwoorden heeft, is het Hongaars nergens van
afgeleidt. Wel stamt er geen enkele taal van het Hongaars af. Voor Nederlanders en
Vlamingen is het heel erg moeilijk Hongaars te leren. De taal is moeilijk in alle
aspecten: ze heeft 10 uitgangen, een uitspraak die totaal verschild van de
Nederlandse, het alfabet is veel langer dan het onze doordat bijna alle mogelijke
combinaties van letters een andere klank hebben, en de grammatica regels zijn
ontelbaar. Niet erg bemoedigend.
Muziek
De Hongaarse muziek is, in tegenstelling tot de literatuur, heel erg bekend. Béla
Bartók bijvoorbeeld, die Hongaarse volksliedjes omzette in heuse composities. Franz
Liszt is ook een hele beroemde componist. Hongaarse muziek word meestal
gekenmerkt door zijn zwaarheid en droefheid. Alles heeft een reden, maar omdat
Mevrouw Smith niet wou dat we over de geschiedenis van Hongarije zouden
schrijven ga ik hier niet verder op in.
Links: Franz Liszt (1811-1886)
Rechts: Béla Bartók (1881-1945)
Dit hoofdstuk gaan we
afsluiten met de religie van
Religie
Hongarije. De grootste kerk is in Hongarije de Katholieke kerk. Daar weet iedereen
al heel erg veel van af dus praten we daar niet al te veel over. Wat wel interessant is
dat de tweede belangrijke kerk in Hongarije de Hongaarse Gereformeerde Kerk is. In
het Hongaars is dit de MRE, namelijk de Magyarországi Református Egyház. Deze
kerk is de enige die én Calvinistisch is, én bischoppen heeft. Deze kerk is trouwens
niet alleen in Hongarije bekend. Zelfs in Latijns Amerika zijn er grote MRE
gemeenschappen.
Hoofdstuk 2
Bevolking
Uit een telling in 2002 blijkt dat Hongarije 10, 1 miljoen inwoners heeft.
Bevolingsspreiding
Over de Hongaarse bevolkingsspreiding kan gezegd worden dat er gemiddeld 50 tot
100 inwoners per vierkante kilometer zijn. Hier en daar zijn er wat streken met 10
tot 50 inwoners en rondom Budapest (de hoofdstad van Hongarije) zijn er wat
dichter bevolkte gebieden, namelijk in Budapest zelf 200 of meer en in de streek
eromheen 100 tot 200. Als bron hiervoor hebben we de Bosatlas gebruikt, zie
plaatje hieronder. De kleuren gaan van donker (200 of meer) tot licht (1 of minder).
Bevolkingsspreiding in Hongarije
Bron: Grote Bosatlas 53ste editie
Hoofdstuk 4
Natuur
Bijna 10% van Hongarije is nu natuurgebied. Vroeger was bijna het hele land
bedekt met bossen, maar door de houtkap is een heel groot deel daarvan is
verdwenen. Ook de beroemde Poesta, een groot uitgestrekt land, is bijna
helemaal landbouwgrond geworden. Daarmee zijn ook veel van de
oorspronkelijke dieren en planten verdwenen. De oorspronkelijke
natuurgebieden worden nu gelukkig beschermd, en dus ook alle planten en
dieren die er nog voorkomen.
Milieu
In Hongarije hadden ze geen rioleringen en zuiveringsinstallaties. Veel
fabrieken loosden hun afval rechtstreeks in rivieren en beken. Nu Hongerij lid
is geworden van Europese Unie moet het land zich aan strenge milieuregels
houden. Sinds 1998 zijn er nieuwe wetten die er voor moeten zorgen dat de
zuivering van water en verwerking van gevaarlijke afval sterk moet worden
verbeterd. In de 2015 moeten de meeste dorpen en steden een riool en een
zuiveringsinstallaties hebben.
Grotten
In Hongarije zijn er heel veel grotten, in totaal 3000. De allerbekendste zijn
de grotten in het Nationaal Park Agglatek. Dit grottenstelsel is bijna 25 km
lang. Omdat het gesteente daar heel zacht is, kon het regenwater
gemakkelijk doordringen en ontstonden er door erosie grotten en
ondereaardse riviertjes . Door doorsijpelend regenwater dat heel snel verkalt
werden druipstenen gevormd, met soms hele rare vormen en kleuren. In
deze grotten zijn ook sporen gevonden van prehistorische mensen.
Dieren
In Hongarije komen er veel vogel-en vlindersoorten voor. Dit heeft een aantal
redenen. Ten eerste is de landbouw op de meeste plaatsen kleinschalig, en daarbij
komt dat de Hongaarse boeren nooit op grote schaal bestrijdingsmiddelen
gebruiken. Bovendien ligt Hongarije midden in Europa en ook nog op een kruispunt
van trekroutes en heeft het land beel verschillende soorten landschappen waardoor
veel vogels en vlinders er zich thuisvoelen.
Planten
In Hongarije komen vooral eikenbossen voor, soms afwisselend met naaldbomen.
Omdat de bodem van steppen veel zout bevat, groeien zoutminnende planten, zoals
Strandmelde. In het zuiden van Hongarije zijn nog oerbossen te vinden dat zijn
bossen die niet door mensen aangetast zijn en dus zijn ze oorspronkelijke. Deze
bossen zijn een mengeling van loof-en naaldbomen, hier komen onder meer de
volgende bijzondere plantsoorten voor: nieskruid, Hongaarse herfsttijloos en
aapjesorchis.
Hoofdstuk3
Economie
Een van de eerste buitenlandse bedrijven die na 1989 in Hongarije fabrieken
bouwde was het Japanse Suzuki. De veschijning van deze Japanse auto’s zorgde
voor een grote verandering in het straatbeeld. In plaats van de voor het milieu
schadelijke auto’s verschenen er steeds meet Suzukimodellen in het verkeer. Steeds
meer Buitenlandse bedrijven investeren in Hongarije. Hongaarse bedrijven werden
overgenomenen en gemoderniseerd. Dit gaat vaak samen met het schrappen van
arbeidsplaatsen en vele mensen die worden ontslagen. Ook op het gebied van
voedselproducten ,waar Hongarije bekend om is, zoals worsten en salami’s, zijn veel
bedrijven overgenomen door internationale voedselginganten, en dit komt door het
kwaliteit niet altijd ten goede.
Delftstoffen en Industrie
Hongarije heeft niet erg veel delftstoffen. Veel mijnbouwgebieden vielen net buiten
de grenzen an 1920. Zo moet het land ongeveer de helft van zijn behoefte aan
energie inporteren. Door de buitenlandse investering moderniseert de industrie op
dit moment erg snel. De snelstgroeiende sectoren zijn de auto-industrie en de
elektronica. De auto industrie (naast Suzike ook Opel en Audi) bereikte in 2001 al
een omzet van 50 miljard euro per jaar.
Staatseconomie
Voor 1989 bestond de gehele Hongaarse economie uit de tweeduizend
staatsbedrijevn. Van alle voormalige Oostbloklanden wist Hongarije verreweg de
meeste buitenlandse investeerders aan te trekken, vooral uit Duitsland en
Nederland. De economie groeitdan ook heel snel. Het gebied rond Boedapest
profiteerd het meest van deze groer. Het oosten en het noorden van Hongarije
profiteren niet zoveel ervan. Daarom is het werkloosheid daar rederlijk hoog.
Hoofdstuk 5
Hongarije Algemeen
Hongarije ligt in het midden van Europa in het Karpaten Bekken. Het land is in het
noorden en oosten omgeven door de Karpaten en in het westen en zuidwesten door
de uiteinden van de Alpen.
De oppervlakte is 90.030km². De maximale lengte van west naar oost is 528km en
van noord tot zuid 319km. Hongarij grenst aan 6landen, in het noorden aan
Slowakije en Oekraïne, in het oosten aan Roemenië, in het zuiden aan Kroatië en
Slovenië en in het westen aan Oostenrijk
Klimaat
Hongarije ligt in een gematigd klimaatzone beïnvloed door drie
hoofdklimatologische gebieden: de Oceanistische, de Continentale en de
Mediterrane. Het weer word beïnvloed door de koude polaire luchtmassa’s vanuit
het noorden en de vochtige, koele luchtstroming vanuit de Atlantische Oceaan. De
warme luchtstromingen komen vanuit het mediterrane gebied van Oost- Europa
landmassa’s. Hongarije heeft dus een landklimaat: met lange, koude winters en hete
zomers. De jaarlijkse gemiddelde temperatuur is 9,7graden. In de hete zomers,
tijdens de hondsdagen, kan de temperatuur oplopen tot 40 graden en in de koude
winters kan de temperatuur wel zakken tot 30 graden onder nul.
Rivieren en meren
Hongarije wordt in tweeën gedeeld door de rivier de Donau. De Donau is na de
Wolga de grootse rivier van Europa en de belangrijkste rivier van Midden- Europa.
Van de totale lengte van 2860 km stroomt 417 km door Hongarije. De Donau komt
in het noordwesten het land binnen en vormt over een lengte van 140 km de grens
met Slowakije. In het zuiden verlaat de rivier het land weer bij de stad Mohács. Aan
de Donau liggen vier Europese hoofdsteden: Wenen (Oostenrijk), Bratislava
(Slowakije), Boedapest (Hongarije), Belgrado (Serbia). De tweede belangrijkste rivier
is de Tisza waarvan 596 km door Hongarije stroomt. De Tisza is de rivier van de
Grote Laagvlakte. De rivier ontspringt in de Karpaten in Roemenië en stroomt in
Servië- Montenegro uit in de Donau. De derde rivier is de Dráva die in het zuiden
een deel van de grens met Kroatië vormt. De Dráva stroomt uit in de Donau.
Hongarije’s belangrijkste meer is het Balatonmeer dit is de grootste rivier in
Midden- Europa. Het vormt een van de belangrijkste toeristische centra van
Hongarije. De lengte van het Balatonmeer is 72km en de breedte varieert van 1,5 tot
11km. De totale oppervlakte is 597km². De landschappen in Hongarije hangen erg
veel af van de rivieren en wateren omdat die een groot deel uitmaken van Hongarije.
Rivier de Donau Rivier de Tisza Rivier de Dráva Balatonmeer
Steden
De belangrijkste steden zijn: Budapest, de hoofdstad en Debrecen, 2de stad van
Hongarije en centrum van de Gereformeerde Kerk. Ook staat in deze stad een
standbeeld van Michiel de Ruijter, maar ja, dat heeft weer met Geschiedenis te
maken. Dan hebben we nog Miskolc, 3de stad van het land en bekend om de
industrie, Szeged, vierde stad van Hongarije en één van de belangrijkste salami-
paprika producent van Europa en tot slot Pécs, vijfde stad, universiteitsstad,
exporteur van keramiek en bekend om de mijnbouw.
Welzijn
Hongaren zijn tevreden met hun werkomgeving en leefomgeving (die ze gemiddeld
hoger dan een 7,5 geven), hebben een hele erge nationale trots (85-90%) en hebben
een gemiddelde levensverwachting van 73 tot 75 jaar. Hieruit kunnen we
concluderen dat het met het welzijn wel goed zit bij de Hongaren.
Inhoud
Hoofdstuk 1...............blz. 2
Cultuur
Hoofdstuk 2...............blz. 5
Bevolking
Hoofdstuk 3...............blz. 6
Economie
Hoofdstuk 4...............blz. 8
Natuur
Hoofdstuk 5...............blz. 10
Hongarije Algemeen
Inhoud.......................blz. 12
Index..........................blz.13
Index
Welke klimaten komen er voor in Hongarije en hoe komt dat?
Blz. 10
Welke landschappen komen er voor in Hongarije en waar liggen
ze?
Blz. 10 en 11
Hoe ziet de bevolkingsspreiding eruit en hoe komt dat?
Blz. 5
Waar liggen de belangrijkste steden?
Blz. 11
Hoe rijk is Hongarije en hoe is de beroepsbevoling samengesteld?
Blz. 6 en 7
Zijn er grote verschillen in welvaart in Hongarije?
Het precieze antwoord op deze vraag is niet gevonden.
Blz. 6 en 7
Welke talen worden er in Hongarije gesproken en waarom?
Blz. 3
Hongaars is aan geen enkele taal écht verwant.
Welke godsdiensten komen er in Hongarije voor?
Blz. 4
Hoe meet je het welzijn en hoe is het welzijn in ons land?
Blz. 11
Mira Producties c