HƠN NỬA ĐỜI HƯ-Vương Hồng Sển-v2

1. 2012Tc gi ::Vng Hng SnTc gi Vng Hng SnHiu theo trong Nam Hn na i h, c ngha l hn phn Hiu theo trong Nam Hn na i h, c ngha l hn phnna i ngi, cha lm g nn thn. Ging hng tm, gim na i ngi, cha lm g nn thn. Ging hng tm, gimmm mui, r rng hn; qu na i ngi, hng nn thn mm mui, r rng hn; qu na i ngi, hng nn thng ro tri!Hn na i, bit lm sao m nh? Bn mi nm g ro tri!Hn na i, bit lm sao m nh? Bn mi nmmi cng c, qu su by mi cng bit u chng? Thi mi cng c, qu su by mi cng bit u chng? Thith , khi p np quan s hiu.. th , khi p np quan s hiu.. 2012 [vnthuquan.net] July 30, 2012 Tc gi : Vng Hng Sn

2. Hn Na i H_Vng Hng SnMC LC (Nhn Ctrl + Bm vo cc kt ni bn di n u Chng) MUC LUC *Chng 1 : Hn na i h * Chng 2 : King h Vng Sc Trng *Chng 3 : Phc Lc Chi * Chng 4 : Nh song thn *Chng 5 : Nh tui hng , tui xanhChng 6 : Nh trng c Primaire Sc Trng *Chng 7 : 1923- 1927 *Chng 7 : (tip theo) Chng 8 : Hi l *Chng 8 : (tip theo) *Chng 9 : Np sng Qu taChng 10 : Mt cng chc i Ty *Chng 11 : Nm 1930 *Chng 12: Cnh bum b hon Chng 13 : Hnh phc mi trn ni no ? *Chng 13 :( tip theo ) *Chng 14: Chuyn c :Hai Vua mt ngi *Chng 15 : H*Chng 16 : Cy c ci , nc c ngun * Chng 17 : Lng y lp xa *Chng 18 : Xy ra 1934 - 1943 * Chng 19 : Xy ra ti tnh Sc Trng nm 1945Chng 20 : Ngy 19/3 , on ngi Ty ST b gii v Cn Th Chng 20 (tt) :20/1945 1946 - 1947 *Chng 21 : T 1948 n 1963Chng 22 : Ti nh Hu - Chuyn i nm 1958*Chng 23 : Bui tip xc vi ng Ng nh CnChng 24 : Vin Bo Tng ng Dim l ngi thng ngn Chng 25 : ng Dim la mua s c * Chng 26 : Ti nh Hu *Chng 26 (tt): Hnh dng ci t Chng 27 : Nghin mc Tc Mc Hu ca Dc c Tn Hong Chng 28 : Chuyn 7 cy ngc nh .. * Chng 29 : Nht m ,nht trc t u sang Chng 29 : (tt) * Bi KT LUN * HT 2

3. Hn Na i H_Vng Hng SnHi K, Tu BtHn na i h1.HN NA I H(Nhn Ctrl + Bm vo kt ni bn di) tr v Mc Lc >>(Nhn Ctrl + Bm vo cc kt ni bn di n u Chng) 3

4. Hn Na i H_Vng Hng Sn MUC LUC *Chng 1 : Hn na i h * Chng 2 : King h Vng Sc Trng *Chng 3 : Phc Lc Chi * Chng 4 : Nh song thn *Chng 5 : Nh tui hng , tui xanhChng 6 : Nh trng c Primaire Sc Trng *Chng 7 : 1923- 1927 *Chng 7 : (tip theo) Chng 8 : Hi l *Chng 8 : (tip theo) *Chng 9 : Np sng Qu taChng 10 : Mt cng chc i Ty *Chng 11 : Nm 1930 *Chng 12: Cnh bum b hon Chng 13 : Hnh phc mi trn ni no ? *Chng 13 :( tip theo ) *Chng 14: Chuyn c :Hai Vua mt ngi *Chng 15 : H*Chng 16 : Cy c ci , nc c ngun * Chng 17 : Lng y lp xa *Chng 18 : Xy ra 1934 - 1943 * Chng 19 : Xy ra ti tnh Sc Trng nm 1945Chng 20 : Ngy 19/3 , on ngi Ty ST b gii v Cn Th Chng 20 (tt) :20/1945 1946 - 1947 *Chng 21 : T 1948 n 1963Chng 22 : Ti nh Hu - Chuyn i nm 1958*Chng 23 : Bui tip xc vi ng Ng nh CnChng 24 : Vin Bo Tng ng Dim l ngi thng ngn Chng 25 : ng Dim la mua s c * Chng 26 : Ti nh Hu *Chng 26 (tt): Hnh dng ci t Chng 27 : Nghin mc Tc Mc Hu ca Dc c Tn Hong Chng 28 : Chuyn 7 cy ngc nh .. * Chng 29 : Nht m ,nht trc t u sang Chng 29 : (tt) * Bi KT LUN * HTHiu theo trong Nam Hn na i h, c ngha l hn phn na i ngi,cha lm g nn thn. Ging hng tm, gim mm mui, r rng hn; qu na i ngi, hng nn thn g ro tri! 4

5. Hn Na i H_Vng Hng SnHn na i, bit lm sao m nh? Bn mi nm mi cng c, qusu by mi cng bit u chng? Thi th , khi p np quan shiu.Chuyn ti vit, bt u t nm sanh (1902) n nm i dy hc Hu v(1967), thy nhn qu nn nh, ch d sc hot ng. Con ng tri,cng di kh bn, k tui u cho n nay trn by mi, nh vy lng nn gi, nu mai ny cht, l trn mt i h, mi phi.Nh con bc trng mt canh bi v khuya, g vn li, v nn c vomy ngy cht vy xin cho ti ghi Hn na i h lm nhan sch.Tng vit li cho con l Bo nhng nay in thnh sch c nhiu mtcng xem, nh vy Hn na i h l phi.Ngoi tri ma, m vn lnh. Gi mt t t, mt gi mi t. Ti chuc ihi nhung, mc thm mt lp o m, li ngi bn vit:m nay gi bc ma dm,n khuya mt bng, bng lm vi mDi Mi Ty, ngn n in c reo vui vi my con thiu thn t st. Songca m sng che mt khu ph my tng cao.Con mo tam th i n vng b hng xm chm tt mng chn trc, angnm rn h h trn u t sch. Va vit n y, ti c ln. Con monhng mt tng ti ng li an i, nn ho m my ting h h, t chicm gn si. Bng ti i sang ging ln, khng my m tai, ti thy vnh taicon miu ang x li vnh ln, trn con miu nhn nhn, tam th ta hbng bo d: Lo Vng ny chng, chng cho v hu cng phi: Lo lainhai nhng g rng tuch, chng b m Nm, ni nhng li ng gi, hacho n th no bng n pht ch, hm nh n th nh t nn thn; Banay lo vit ging g na y, ch hi tn giy?y , trn by mi m cn b ch mo xi x, hi phi h cha? Lc nhv m c vn Anatole France nn vng ci nghip ca lo gi Ba Tri ny.Tuy khng hiu ht nhng cu su sc ca lo, nhng li thch ci gingtrch thng na a na tht, hi cay mt t thi, va nh va thm, hiuc m no, thm nh i ci cht? Th v nht, c mi khng chn lb Le crime de Sylvestre Bonnard, v on ly k nht trong sch l chdin t cch bo n p ngha ca ch hu khi, na i ti sc trcngho x xc n ni phi tr ng trn gc thng ca lo hn lm ny, risau ng mt ng hong giu sang khng my hi, trc nh n xa lo hn 5

6. Hn Na i H_Vng Hng Sntng mt chn xp khi i lnh, nay bit lo ham sch bn sai con m nnh m No-en dng cho lo mt cun sch qu ng trong bng mt khcg ci chuyn c tht l khoi tr. Chng trong sch ta l La buche deNoel, ai mun thng thc hy tm m c. Nay ti mn vit tp nym u truyn Anh Vng t thut.Dng chn ngonh li tri non nc,Mt mnh tnh ring: ta vi ta.(Th B huyn Thanh Quan Qua o Ngang)m nay, c sao hai cu th trn nh thi min ti, nh vng vn tm hn,ngm i ngm li mi khng bit chn. Bui u hm n mng sinh nht, ltrung th tht thp tam tu, Nm dng chn ru mng khin cm ng, cging cn cay. Nu i quen ly trm nm lm hn, th kip sng mnh k hn na ng, tri cho thm c ngy no, k nh l li. Phn cnli, khng nn tham nhiu. hay! Ln chi nh t hi no? V s ln dcxung trin c bao lu na? Tht l khng sao nh xit V xit bao bihi. Ln n cht nh tt ng cao. Ln cao ri phi h. Mai ny ctbc d ln ng xung. Tc nhin cu th tc cnh o Ngang b ThanhQuan lm sn m n ph hp vi cnh ng ca mnh lm sao? m nh lphi.m v khuya, t b lng l; rt phi dp cho mnh chim nghim vici. Th b bn ton tnh s: l hay li, trc gi gc u v ni, ta phibit m lo liu.Nh hin thi ang , truyn n ti hn ba i. Th m mnh vn tngl mt dch nh tm, dng chn m nay mai ny try bc. Ni phngbn cnh, m con chng ang ngon gic. Hi th u u ca mt m tcbng ca ngi hin ph v ln mi son ca tr. Nh n tr, cc mu thmtnh duy nht, a con mun mng m cng l ci mc n chu vi i cati. Bao nhiu tnh yu bui thanh xun nh git sng bui sng baonhiu ngi thng c rt ri hoc nm yn ni bn kia trin dc: m timt nm 1913, ti bit khc tic ngi hin mu khi tui va mi mt.Nm tn c 1946 khi hi c v nh th chu tang cu ti. Nhng cha thmbng nm y mt a em trai mi chn tui, Vng Hin Vinh, tuy khcm nhng xem dng rut tht. Lm thanh nin tin phong, lnh gic Tyrt chn theo ng ch, ang c rt hnh, trn lnh Ty nhy vo bi r,Ty i mt l t thn vi n, Vinh th hi cui cng, nay nm xng lc 6

7. Hn Na i H_Vng Hng Snloi cn vi u ni c lao Dung lnh lo, cha c mang v. Thi gianmi nh vy, khi ht chin tranh, d g tm thy xc.Ba ti tm mi su tui, mt nm 1961, l ngi thn yu kho tm cuns ny. Hn m c linh, phch Ba du hin, li vi my d v mi a emtrai sanh cha kp t tn tr v m cnh, bao nhiu y l ct nhc tnhthm nay gom li lm mi my nm m nm lp xp trn t nh ScTrng, xin hy v cng ti m nay nhp chn mng trung th. Nhng xinng lm ng gic ng ngy th phng bn cnh. Hin th v Bo con, hyng cho ngon, mai ny chng mnh s try mt khc ng mi l cn dilm.Ti khoc thm o m, ko gh trnh bng n, m nay nguyn thc vitcho tht nhiu, k li cuc i qua, lu li cho v hin con th c bit. h? Tui chng ch ta...Ti nghe nhiu ngi phn nn, cho rng khng hi u nhc li chuyn c.Ci g qua, hy cho n qua. Hy nhn ti tng lai mi phi.Tng lai! Tng lai! Cch nay ba chc nm, ti cng say m v tng lai,v ngy mai s n. Nhng tri qua nhiu bin c, t nm 1945 cho nnay, tui mn chng cht, tuy cha n chn chn mi gi, tuy vn cni b hng cy s khng mt, ngi nh my sut ngy khng au lng,nhng quay u ng li bui qua, mi thy ci hay ca d vng.i vn khng cay nghit g vi ti. Ti phi bit ghi n rng i dnhring cho ti kh nhiu hnh phc. Nhng khi ai kia nhc n bui tnglai, bng khin ti li bi ngi lo s. Bt gic ti li hi tng ti chuynu u. Ti ht trng cy vo tng lai, v nu phi c mong, ho lgi ht vo ci u non v m tc xanh ca tr ang say gic nng bncnh.Xin n trn ban ti thm vi tui, c th gi thy a tr nn ngi.2KING H VNG SC TRNG(Nhn Ctrl + Bm vo kt ni bn di)7

8. Hn Na i H_Vng Hng Sn tr v Mc Lc >> (Nhn Ctrl + Bm vo cc kt ni bn di n u Chng) MUC LUC *Chng 1 : Hn na i h * Chng 2 : King h Vng Sc Trng *Chng 3 : Phc Lc Chi * Chng 4 : Nh song thn *Chng 5 : Nh tui hng , tui xanhChng 6 : Nh trng c Primaire Sc Trng *Chng 7 : 1923- 1927 *Chng 7 : (tip theo) Chng 8 : Hi l *Chng 8 : (tip theo) *Chng 9 : Np sng Qu taChng 10 : Mt cng chc i Ty *Chng 11 : Nm 1930 *Chng 12: Cnh bum b hon Chng 13 : Hnh phc mi trn ni no ? *Chng 13 :( tip theo ) *Chng 14: Chuyn c :Hai Vua mt ngi *Chng 15 : H*Chng 16 : Cy c ci , nc c ngun * Chng 17 : Lng y lp xa *Chng 18 : Xy ra 1934 - 1943 * Chng 19 : Xy ra ti tnh Sc Trng nm 1945Chng 20 : Ngy 19/3 , on ngi Ty ST b gii v Cn Th Chng 20 (tt) :20/1945 1946 - 1947 *Chng 21 : T 1948 n 1963Chng 22 : Ti nh Hu - Chuyn i nm 1958*Chng 23 : Bui tip xc vi ng Ng nh CnChng 24 : Vin Bo Tng ng Dim l ngi thng ngn Chng 25 : ng Dim la mua s c * Chng 26 : Ti nh Hu *Chng 26 (tt): Hnh dng ci t Chng 27 : Nghin mc Tc Mc Hu ca Dc c Tn Hong Chng 28 : Chuyn 7 cy ngc nh .. * Chng 29 : Nht m ,nht trc t u sang Chng 29 : (tt) * Bi KT LUN * HT 8

9. Hn Na i H_Vng Hng SnI. Lai lchH Vng ca chng ti, ch Sc Trng, vn xut thn t tay trng.Xt cho k, khng lm g c gia ph li. S y cng d hiu:a) ng t ca chng ti, - ch bit c n i ng s, tc khng hn nmi - t Trung Quc sang t Min ri t Vit mt khi tch bc ra i trncon ng v nh - ni ra khng s xu dn thn trn ng lu lc,phiu lu, i tha hng cu thc, i tm l sng m ti ni nhau rmkhng sao tm thy, ni thng ra, i hoang lm vy, th cn g em theo giaph? Git lng ci t tc phi y ch thm bn chn vng cng, ch g? Vthng thay cho nhng ngi lang thang trn bc giang h,b) n i ng ni chng ti, sn tnh bn bch kiu nhn, dm ng lmta-hia (i ca) ca chi nhnh Thin a Hi ti Sc Trng, th cng khngnn ct gi gia ph trong nh. Ni x l qu ngi, th nhiu bn t, quyt ch chng triu nh Mn Thanh, th du c bao nhiu gia ph cngphi th tiu, trnh lin lu gia nh th t.c) H Vng, ting rng sang, ku lm, gin lm, nhng c giu chng lgiu hai ch thanh bn. T ng s xung n ng c, lang bt k h, lmmin n l mng, o bng chi ci gia ph, chng ci: sang khngphi ch,d) Thu , trc y mt th k, sng trn t l, vng Sc Trng va mipht, vic khai hoang cha hon thnh, chung ng vi ngi Min ngiTh, h quen dng ba ngi t thut, khi th da tru v y bng m cht,khi tr o dng thin linh ci bt hn, trnh cc tai ho d kia, munsng yn lnh v s, tt nhin phi giu tn giu h, mai danh n tch lhn. Cho nn ni chung, ti Min Nam chng ti khng c tc lp gia ph,v xt rng t tc phi c ghi tn h nm sanh nm t ca ng b li rilt vo tay k th mun hi mnh th qu l li t hi nhiu, nn khng lp.T gia ph xt k ra, ch dnh cho cc dng h ln no sng ni thi bnhyn nh, khng gp cnh lon ly.Tuy vy khng phi ngi min Nam khng bit qu trng t tin, duykhng chp ra thnh sch. Ngi tc trng ca mt h thng thuc nmlng truyn khu gia con chu hoc k hn, dng th gi kn ghi nhngngy k hu gi qui, v t khi bng lng ly ra cho ngi ngoi tc xem.Sau y, ti xin tm tt nhng g ti tng nghe ph thn ti thut li v chi9

10. Hn Na i H_Vng Hng Snh Vng Sc Trng, dng ng Vng Thoi l ng c ca chng ti.a) K v chi ln, th c bit vn ti Phc Kin (Trung Hoa), v c thni, gm trong mi lm ch: Phc kin tnh, Tuyn Chu ph, ng nhuyn, Lm M thn, Quan Kho l. Nh vy, khng phi bt c ngino h sanh ti Phc Kin v cng mt h Vng l mt dng vi chngti. Phi sanh t Lm M thn, t Quan Kho l mi iu kin.By gi th hi: Mt ngi nh ti, mu Hoa pha mu Vit bn i,khng ni c ting Phc Kin, gi th c dp qua bn y, vy ch cnhn ng tng ng tnh vi ngi bn y c chng? Giy t chngminh khng c, ni ming ti ai tin v li nhn b con xa mt bn Tu lm g? Khi xa cch nhau sut nhiu i, du tnh m cng ho lt;thm vn ngn ng bt ng, phong tc cch n thi khng ging, yn x-du, ti hp nc mm, li na tnh Phc Kin l t tim nhimlu nm ch ngha khc vi ti. Vng ny Vng kia, ti tng gp nhau ekhng dm ng ngay mt ch ng ni chi chuyn bt tay nhau nhn mt hmt dng. Gp nhau, cu thi Hc Lc ngm sung: Ho An-nam, l khchtr... ri hu. Khng ni thm c na li.Khng phi ct khoe khoang, nhng Ba ti c thut li rng xa kiaking h Vng Phc Kin vn c a v kh. Gia triu Thanh angthnh cng khng b bc i. Mt chi tit nh: Thu y, cp lng n giytreo trc ca, c php k mt ch Vng duy nht, thay v cc h khcphi vit km ch ph, t d Phm ph, Trn ph, Quch ph, v.v... V l c n dng nh do b Ty Thi Hu ban ra, v b cho rng hVng th ph l c nhin, h tt vit d ch ph. Mt giai thoi khcthut lun l cng b Ty Hu khi sp hng nhng mi tm tnh dng lkhnh th cho b, th tnh Phc Kin c sp ng u v ch Phckhng th sp sau ch khc.Mt c n khc dnh cho chi h Vng qun Quan Kho l, l cdng bn ch Khai Mn nht l bin treo nh, v tng truyn h nyxa kia c cng khai ph m mang t Mn (Phc Kin), bin hoang athnh lng in. Ni nghe chi ch khng dm v vin nhiu, bng scu c hng chng minh, khoc lc l ti. Khng nn thy ngi sang, btqung lm h,b) Nay ni v chi th l chi xut dng, vn cng mt u ng s. Hin bitc ba chi ba ch khc nhau: chi Nam Vang, chi Gia nh, chi Sc Trng.10

11. Hn Na i H_Vng Hng SnNhng tn lc, cha thy ngy trng phng.I) ng s (?-?). Khuyt danh, khuyt ngy sanh, ngy t. Gi chung vi bs, hu nht: ngy hai mi lm thng chp m lch. Theo Ba ti k li, banu ng sang ng t Nam Vang, nhng k t nm no khng r. V sau,chi ny tch ra mt nhnh xung nh c t Gia nh. Hin chi ny u? Khi ln ving Si Gn nm 1901, Ba ti c gp, hai ng nhn nhaumng mng ti ti ri cng chia tay t ri bt v m tn, cng khng bita ch lin lc, nay k nh tht lc, mt cn chng hay. T ngy ti ln Gia nh, ti c gng hi thm nhng cha gp mt ai ch bo.ng s chng ti Nam Vang mt thi gian khng bit bao nhiu lu, bngnh chn cm lu lc ng gt giang h, li mt gi mt xch, mt thnmt mnh, ct bc ln ng mt phen na. C l nghe li n i nnchuyn ny, ng xung Min Ba Thc (nay c miu th Ch C Bi Xu),Th gi Sroc Bassac, hoc sroc khlang, l tn c x Sc Trng (nay lKhnh Hng, Ba Xuyn). Thu , va hn mt th k, vng ny l mtng rung mnh mng, ngi tha rng nhiu, t tt lm khng ht ctm, tht rng khi mua mnh ai ny bt, i sng d di nh cnh thinng, khin ng la gt li y, lp thm mt gia nh na vi b s chngti. nh vy bao lu khng bit, ri n lc tui gi sc yu, bit gnngy quay u v ni, ng bn qui c hng ri mt lun bn y. C nntrch ng hai ln to lp gia nh ri b v cht bn Tu khng? Xin prng khng. ng v chng l ngi Phc Kin. Thp cnh bay xa thsc, khi sc kit th bay v c. Ph qu khng v lng th khc no ogm mc m. Ngi u khi xa lp Tn th gii cng th. Nu trt li hai ni hai git mu ti, th may thay tri sanh tri dng, hai gity hoa m kt tri chu cht ni dng, bn phn k sau phi nh cu mcbn thu nguyn.Du ti qu h, cng khng dm buc ti ng, duy dm hi Sao ng khngni cng khng li du tch no? H tn khuyt, vy xin gi ngchung vi b. M ng bn Tu, c cn hay san bng ly ch trng rauc? M c ngi gi gn m cng hay xiu lc m hoang? ng hy yngic ngn thu. Ti Sc Trng, chng ti vn gi nhang khi u u v giqui khng s st.B s (?-?) - Cng khng bit h tn v khng bit lun nm sanh nm t,duy nghe dn li ngy gi l ngy hai mi lm thng chp. Nh mt chi11

12. Hn Na i H_Vng Hng Sntit nh c th truy nguyn nm mt l Ba ti c ni b t trn ng nmng ni chng ti c mi lm tui u. V chng ng ni ti sanh nm1848. Cng thm mi lm nm na l nm 1863. Ba ti k li lch s cab ch c chy gic: ht gic Th dy n gic Ty qua ly nc. Vic nytrng hp, v nm Ty xm chim ba tnh Min Ty ng l nm 1862. Tinghip b chy mi th cha ht mt, k b gp mt trn bo to bi tip.Thn gi sc mn, ti no chu ni? Phn th lnh, phn th s, phn thiuthuc men, thiu sn sc, nn b s chng ti tt hi th trong cnh hihng, duy b khi thy nc nh mt c lp, lt vo tay Ty.Ch em b c thy bn ngi: b l ch c, k l m v ng Chu c, kna l m ng Lu H, v t cht l m v x Sc.Con ca S l x Kln, ngi ny c lp mt gnh ht d k tc ht cilng Khmer. Nh vy chi ngoi ny c mt nhnh tr v ngun, tr liKhmer. l nhng g Ba ti thut li v bn ch em ca b s chng ti,cn h tn l g, Ba ti cng khng bit.Nay m ca b vn nm ln s t ca m v ng Chu c. Cuc tging (cng) ny, Th gi sc Phno Tin, cch xa ch Sc Trng bytm cy s ngn. Phi chng y l v tr xm xa b ? Phi chng y lqu ngoi ca ng ni chng ti?Nm trc y, nhn dp l Thanh Minh, ti c v to m th thy th thycuc t ny thay i ch. Con chu ng Chu c sang nhng chomt Hu kiu tn l Xiu (Thiu). ng ny lp ni y mt sanh phn vi, may sao ngi m lp xp ca b s chng ti khng n, nn c cht mi nm yn ch c. Khng nh cc m t tin khc chn niTrng ua, vn l t ngha a th, nhng n nm 1964, chnh quyn cnm rng sn phi trng v ra lnh sung cng, buc lng chng ti phi htct em v t nh ni ming ry sau cha b Tu nh, ng c i BcLiu, an tng li. Phen ny cu xin nm c vnh vin.2) ng c (?-1882) - Hu l Thoi (Thu), mt ti Sc Trng ngy mngnm thng mi nm Nhm ng (1882). Vn khng r n ai sanh, ch bitkhi mt tui xp x by mi. V dt s ca ng, vn khng bit nhiu, chbit khi ng bit mnh sp la i, th v m cha bn Tu nn ng cng vTu ch cht. Bao nhiu ca ci lm ra, ng chia li m nhm bn ny,cn tin mt dnh dm, (Ba ti ni khng nhiu ch vi ba ngn), ng cti m ht xung thuyn trc ch c hng. Khi v ti x s, ng tm nh12

13. Hn Na i H_Vng Hng Snquen xin tm v gi trn s tin cho ch nh ct gi. Tai ho u xy nthnh lnh. C mt a chu h gi ng bng bc, n bit ng c tin, nnmu mo lng tro th no m ngi ch nh a ht cho n. Th l ng b cp sch tin, ri lm sao khi ng mt ly g lm ma chay tng tng?Ngi ch nh mun cho m chuyn v cng ng lng trc n, thngngi ngay mc nn, mt phn li ti mnh nh d, nn sau tng l phkhuyn ng kp tr v t Nam, b g cng cn con cn chu.Thu y i ng bin ht sc gian nan. Tu st vng chi cha c. T omn (Phc Kin) mun sang Nanh a, chuyn i chuyn v u tu magi thun. Mi ln vt bin l vi van Tri Pht, ch thuyn g chybum, mng khng qu ba phn, vic may ri khng sao lng trc.Xung thuyn khng ai dm ni mt li bt knh v lun lun ly c tin vtn ngng lm sc mnh ch che. Ti nh ti hin nay cn gi hai vt knim ca ng, l mt bc tng Quan v thu mc, v mt tngPht Quan m ng trn to sen, tng ny vc nh bng v hp qut dimv lm bng g trm ng trong hp trm, tng truyn mi ln ng c tiv Tu u mang theo ni c, qua ti x, tm n dng sui chi ( thu)nhng vo ly hn (hng) v qu trng nh bu vt mng c nhiu phpl. Chuyn tr v Nam may qu c bnh yn v s v khi thuyn cp bnni Ch C Bi Xu, th ng c ti gng ln b vo xin u ni nh ngX Bin l mt tay giu c ln, xm (Phc Kin). Xm ny con chu laikhch vn cn ng c tuy khng sum mu bng xa, v bn u thuynbum nay cn gp di tch, v nm trc y khi d nh b ngoi ti xmny, khi o xung su cn gp v s cui lt nn to bng ci thng cici v nguyn l khi xa dng neo tu bum hoc dn ln cho dlt sng khi tu ch qu nh. B ngoi ti mt li dng lm nn nh thvng chc v cng. ng ni chng ti c tin lt t vng rc c ti vnh, lc y trn t mn, v tr nay l gc ng Champeau c xm nhng Xng H ng vi dy ph trt ca cha s h Sc Trng lc y. Rcc ng c ti v, ng ni ti lng li cng tng thm; nh sch tin, cbao nhiu khng chy thuc chy thy cho c ti, vy thm ng niti mang bnh ht ln. Nhng Ba ti k li phin hi r r. Mi ln Bati i mua, mt ngao ln bng v s ng y thuc. Ba ti lc chuyn vnkhng chy git no v thuc c st, tht ngon m gi ch c my xu chay mt cc bc (0$10), trong khi cc tin ng ngy nay mua ln mua lt 13

14. Hn Na i H_Vng Hng Snmt k l gi trn bc triu m cn gp thuc pha thuc lng. (Mua mc mcn b n gian, thm nguy him v lnh bt c th thuc tin u mt).Khi y ng ni ti nh li c hn vi ng hng ho Th c hai chung vnlp mt tri hng, bn hm (quan ti). ng Th ny sau khut, ngi v tigi tr nn b ch H, vn lm ch tri hng Xm L Heo m kinh nhsau nh b Ph An. Lc b th khi cn Sc Trng ti c n xm ny vtng bit mt c hai b (b Ph An v b ch H). V ngho qu khng tinmua th cho cha, nn ng ni ti xin r hn, ti nghip, phn hn chia vnvn c mt c quan ti kiu mang c g danh mc. ng c ti hay crt mng lng v trc sau ng vn mun c chn theo nghi thc TrungHoa. Ti nghip cht hy vng nh bui i tn sut tiu theo my khi, vhm ha bn cho mt hiu bun li xm, mua dnh cho ngi thn.May sao nh kho ni, nn hiu c Phong cho thnh v mai tng ng cchng ti.Nhng s ng cn ln n cha dt. Tm mi hai nm sau, nm 1964, nhnc sung cng t ch ng nm ni rng phi trng. Khi o su xung hai thc Ty, th gp np quan ti. n rng hm danh mc chu nithin nin, nhng y vn h mc mng ln c ch lng, c l ch l dc ch ch no li th cn lnh l, ch th th g cn vng lm, ng lhunh n hay sao mi bn v chu ng dng y. Than i! Vn hmtuy cn, nhng xng ct mc nt t bao gi, tan r ch cn li tronghm nhng cc t mu en en. Kh ly ct phi cn thn t cht, hilm tht k nhng cc t en, c bao nhiu dng vo quch nh bngg sao sn lp trong mu , ri knh cn di v an tng ni t m nh. h! Thu sanh tin tranh danh ot li lm g? Danh m chi? Li m chi?Khi nm xung, t cc tr v t cc.Trc sau cha y trm nm! (Nm chn 1882, nm ly ct 1964).Bao nhiu vic k trn y cho php ti ni gia nh chng ti bui ban srt l cht vt, hn vi c cc n th l cng, v Sc Trng, ng c ti hsanh c bn ngi con, hai trai hai gi:- u lng l b Vng Th Ch;- Trng nam l ng ni ti, ng Vng Bin;- Th nam l Vng La, tn khc l Vng Bu;- Ngi gi t l b Vng Th Cui (Vng Th Qu).Chi ng Vng La, con chu cn ng, vn c nh ca ni ry t ph gn 14

15. Hn Na i H_Vng Hng Sns ry m ca gia nh chng ti, nhng thy u chung ngh nng v sinhsng hon ton theo ngi Minh Hng, chuyn vic trng ci trng rau,khng ngi no theo ngh nghin bt. Tuy hai chi khng xch mch, nhngchi ng Vng La t ln xung vi chi chng ti: an phn th thng, cmai ny n, nh ai ny , s lnh lng, nu c, pht sanh c l t khi ng cti nm xung m ch c mt mnh chi ln lo vic hiu.ng Vng La sanh ng Vng H v H sanh c Hai Chn.Vi b k tht, ng Vng La sanh hai gi: b Vng Th Xung Rch Gi(Sc Trng) v b Vng Th Cha, trn ry.ng Vng La c c ti cng nht, cho ng b lm ch ry vn, vkhen: Bit ch th lm n, khng nh ng ni chng ti, tuy lm ch lth bc, c v c con ng hong, nhng ht phin v ham m c bc.Khng d khi ng c ti lm chung, chnh ngi con khng tin cy, ht vc bc y, ng ra chn ct.V nh vy, khi gn nhm mt, ng c ti cn vi vic cha toi nguyn -a chu bn Tu phn bi, cp ot tin ng, a con va lng bn ny,vn bit n ca m khng gi trn hiu o.Mt nim an i cht gn nh bt ng, s ng khng c chn bn Tu thm tt phc, v chn t Vit nh vy m m cng, cn chng ti givic khi nhang.B c (?- 1875) - B c tn li: Dip Th Cnh.B mt trc ng, vo nm t Hi (1875). Hu nht: mng ba thng chn.Nm t Hi nh h Vng c l d th hn trc, cho nn b c chntrong quan ti danh mc kiu mang c. M ca b khi cn nm trn cuc tTrng ua, tuy m bng t nhng p nm tht cao v tht ln. M nyhai ln b ng chm:1) Ln u, khng r nm no. Nguyn khi tng, v tin li thy a l Tu,nn chn theo bn gc hm bn ci ho l bng t, tin rng nh sc nngca la, con chu s pht t sm. Sau i mi khng thy hiu nghim,tri li thy trong h c nhiu nng xt xo xo, nn bn tc hi li, v ng cy ly bn ci ho l ra. Cng khng dng m bia ni u m nh trcna.y cng v tin li thy a l bn: t Ba Thc nguyn l ph sa n akhng c chn, v chng chn t ni th nn dng bia, cn ni y t bn,bia ch thm nng n, con chu b nn chm pht. Ci bia y, sau15

16. Hn Na i H_Vng Hng Snc ngi tic, mt li em cm bn m ln cn v l m ca thn nhnb Ba Th. Nm 1964, m bia ny ai di u mt.2) Ln hai v ln cht, xy ra nm 1964, khi ni rng phi trng. V mnm bn trong vng ro km gai nn phi c lnh quan mi c vo trongly ct. Gi th bnh thng chng ti khng bao gi dm ci tng v sng m ng m, con chu lm n khng kh. Nhng y l nh c lnhca chnh ph, nn khng xy ra vic g. Cng nh ci tng, chng ti tmthy hai di tch ca b c. Mt ng khc na hai vt ny chng t trongnm b mt (1875), trong nh thi thi hn lc trc. Hai di vt y l:- Mt chic c-r hng m no au v chn lu i, tr mt nht cnggi c-r mt yu thy trn u quan ti chc xa t trong ming.- Mt chic nhn th hai kiu mt vng, (cng gi ming ch), cng bngm no , thy gia quan ti, c l xa eo trong tay, c hai chic, vc thtnh, con chu eo th khng va, nh vy vc b t nh th lm. Vn hmcn thm, g cn vng, np sp xung lng chng. Xng ct bin thnht en y nh ni m ng c. T ngy tng n ngy di tng, m c1964 -1875 = 89 nm.3) ng ni, ng Vng Bin (1848- 1895)Sanh nm Mu Thn (1848). (T c th I, o Quang nm th 28);Mt nm t Mi (1895), (Thnh Thi nm th 7, Quang T th 21).Hu nht: mng bn thng chn, gi Dn.ng l ngi c bn lnh hn hai ng trc.ng s, ng c khng li g cho ti thn tc. Tri li ti mun noi gngng ni chng ti, c nhiu ngh s tnh, lch duyt v tng tri vic inhiu.Cho n nm hai mi chn tui, ng cha c mt ngh tu thn. Cha mcho hc ch Hn vi thy Tu. ng ni c ba th ting: Ting Vit rnhr, ting Qung ng, Phc Kin tri chy v ng ni c ting Min dnh l lt rau vi mnh khe cao thp pha tr ging.ng c tnh ham vui ham chi tht, nlung ng cng bit dng nhiu thgi i i y; v rng i sn, chu lu giao thip, thu nhn kin thcmi l. V ham vui ng vng nhiu tt; tt ht, tt c bc, ng tho htme c bi bc. Anh em bn ca ng rt nhiu v thy u c cm tnh tti vi ng. Trn bc giang h, ng quen vi nhiu tay ho hn, trong sc mt ngi Tu, ngi Minh Hng, ngi Nam, ngi Th. Trong s16

17. Hn Na i H_Vng Hng Snc mt ng cng gc Minh Hng xut thn i bn cho chng ghe chi,sau c con n hc thnh ti, lm n chc tri huyn kim hc gi v ldng ng Dc Vn Trn Quang Thun. ng Thun l ni t ca kp HuPhc.ng s ng c chng ti u n cm Vit m mt lng cn tng nh Tu.ng ni ti th nh Tu bng cch quyn chng li ch n p c tica nha Mn Thanh. V vy ng lm ta hia Thin a Hi, tc th lnhca hi kn y. Nguyn hi Ty mi qua, gi l i ng cu, ti ScTrng, trong m Minh Hng, c ba ng Thin a Hi:1) ng B Tho (Thun Ho) v ng Bi Xu (M Xuyn) nhp mt,xng Ngha Hu on,2) ng chu thnh Sc Trng l Ngha Hng on do ng Trn PhcHi lm ta hia. Sau ng ny ra gip chnh ph Php, ln ln ln n caitng tng Nhiu Khnh, v gi co lo, Ty phong hm Tri ph.3) Mt ng na do Ngha Hng on tch ra xng Lng Hu Hi. Cmu l hai ng: ng ng Hng K v ng Sp (chef) Sm. Sau hai ng ura mt lm vic cho Ty, ng K lm n cai tng tng Nhiu Khnh, thcho ng Ph Hi, v khi mt c thng Tri huyn hm, nn gi ng HmK; ng Sm ra lm hng qun lng s ti l lng Khnh Hng. Ty phongchc chrf de l police communale, nn cng gi ng Xp Sm Bi , chcta hia hai ngi nhng li cho ng ni ti. Lc khi s, Thin a Hi lhi kn lp ra vi mc ch xm nhau li quyn tin gi sang Tu gip viclt nh Thanh, khi phc nh Minh. Nhng v lu, ch ngha lch lcbin ln ra hi i hu Phc thin, chuyn t tr anh em trong hi lc hu s, ri suy i thm mt cp na, tr nn hi nh ln, chuyn ginhquyn cp ca hip p ln nhau, v ln hi phe ny t co phe kia. Tytha dp bt ht, k b y, ngi ngi t, thn mn Thin a Hi tnh ScTrng cng nh cc tnh khc u tn li dn. (Nn nh nm Tn Hi(1911) ng Tn Dt Tin nh c Thin a Hi tr lc, lt c nhThanh, th l cc hi kn ny u khng phi l v ch).Du tch ca bc giang h, ry y mai , ng ni ti cn li cho tilm k nim v hin gi ti Gia nh, l mt chic rng ct g khngngoi bc da heo thuc v sn lng (laqu). Rng ny di hn su tcTy (0,6 m), np cao mi lm phn (0,15m), khi t xung t hay trnb vn, ci rng s bin thnh gi nm v nh da c n n nn rt m i 17

18. Hn Na i H_Vng Hng Snv khen ai kho ch mt vt dng tuyt diu. Trong rng c chia lm haitng: tng di ng o qun v t nhuyn i ng, tng trn c cingn ly ra c bng g thng va nh va gn, khi i th cha cy dctu, bn n, khi nh b by ra, ly ngn lm mm ht th l tuyt xo. Htxong thu xp binh kh, thu gn vo rng, kho li, k u trn nplm gi, th bao nhiu o chch trn th gian u tr tay thua tr ng tinghin. Rng ngy, ly ci khn gi ch bu (Khn ny cn dt v cn bn Si Gn do Nam Vang a xung) ct hai u khn vo u rng c lmsn hai ci quai ng chc chn, x khn ln vai th l c c mt gia ti lung du i ti tn chn tri cng khng mi v khng s mt. Ci khn yva dng che thn khi tm, lau mt lau m hi, khi khc ly che u,khi git tro, khi i trm, khi cha hai mi, va l m hiu ca cc nhmThin a Hi, thm t, lnh kn lun c ng Tri, ai bit c.Mt b tin ht me, mt mm ht l tng, mt vi b qun o cn thitvn tu ngi giang h lp trc! Tic thay, rng ny nay khng thy bn,gm ra tin li v song, tn rng l hm ph su, Su ta c th ltay. Ph l ni trn mt nc, cng nh ph gia phim trch l nhni nh b. Ph th, c ph su mi ng iu v l rng nh xchtrn tay, i tuyt diu thay ci rng da ca ni ti li.ng ni ti c k li cho Ba ti nghe nhiu dt s v Thin a Hi. (xinxem li Si Gn nm xa, trng 45). Tin y ti tm tt cho nhng ngikhng c sn b sch ny di tay:Theo ng ni ti thut, s khai ph min Nam, nht l vng H Tin, oiom thay, li nh hai th ti v kh trong t trng.ng Mc Cu v ng bn, nh ht m khi cc bnh do sn lam chngkh kt thnh, t nh bnh rt rng, kit l v i tiu chy... Cc bnh himngho ny ngy xa u tr bng thuc phin. Ri li nh c bc, ht me gii su m Mc Cu v ng bn tr nn giu c ln. Cc ngi bn xTh Min lc y, cc ch vn tiu vn u khu thua bi u c vnbn rung cho ng Mc Cu. n khi ng tr nn ch gn trn vng HTin. Mc Cu m ra s nn qun Xim qua cp t ca ng cho nn ngchy ra Hu xin vua mnh phong cho ng lm tng binh trn th H Tin ng sc chng ngn gic Tim La. Vic ni nghe d qu, nhng ng stht hay khng, ti khng m bo.Theo ng ni ti, Tp nh v L Ti (chng 345 Vit Nam S Lc-18

19. Hn Na i H_Vng Hng SnTrn Trng Kim) u l ngi trong Thin a Hi, v duy Tu Minh(Thin a Hi) mi bit mnh li v tr c bn Tu Thanh l qunMn Chu, i th ch ca di thn nh Minh. Thnh ng gio Tu mCht cn . Ti vit ra nh vy l nh ng ni chng ti, cn vicqun ta c thng qun Thanh di l c vua Quang Trung, th s sch a cghi (Chuyn ti k y ch l mt chi tit nh khng lm hoen trnchin cng bt h kia. Nm hai mi chn tui ng ti cn lu lng. Nm bami (tam thp nhi lp) ng ti mi tr thn v chn ngh th bc. ng tihc cc mn sau truyn gio li Ba ti. Ngh cng nc ci cho cingh ny, khng bit n chng no mi c gi cho danh chnh ngnthun. Xa kia th lm nhiu n trang bng bc hn lm bng vng, nnxng khim tn th bc.Ngy nay, hai gii th bc v ht bi, u ngn ch bc v ch bi chonn h i li: ni ht b thay v ht bi , trnh ch bi v ni: thkim hon thay v th bc trnh ch bc. Nhng c trnh hn ckhng, v ti xin hi: Ht no li khng ra b? V ch lm kim hon khngthi sao?. Tuy vy, nu gi th vng th nghe n chng tai.Ci nghip ht v c bc lm cho ng c ti gin, nhng cho ti minhoan: Phi chng l hai bc bnh phong kho che y nhng bui t tpbt hp php v Thin a Hi?.Nhng chi dao c ngy t tay. Ht thuc phin khng bit chn v cmcy bi khng bit mi, mt ngy no vng lt khng g c, n phim sa ghin gp, c bc khng thi, th va c hi cho sc khe va c hicho thn danh.C l mt phn no v hai nghip m ng ni ti tui khng c th.ng thi th cha ht ti nng th vi tch i ra i. Vic ny c nhhng nhiu n ng hc vn ca ti. Nm 1923, Ba ti c bn mitm tui, ti nm va thi u ra trng trung hc. cn mun bay nhymun ra H Ni hc trng Cao ng, nhng Ba ti khuyn ngh hc, Vmy c bng thnh chung cng l , cn Ba nay gi v thy s coi Bakhng qu nm mi. Ti vi vng li Ba ti c ch Hiu, thm nati t xt ti cng u sn khng ra hc H Ni khng may b ui vcn thm d dang, li na mt l kh ni ra l ti bit i v. Cn Ba ti,ng thy s no ni trt lt, v n nm Canh T (1961), Ba ti mi ttrn, ln n thng th, tm mi su tui. By gi, ti hc u chng ti19

20. Hn Na i H_Vng Hng Snu, thn mnh thin bt o, a bt ch, khng dm trch Ba ti cho thihc sm ch gin mun v sm mi ra ni ny. (Ti ni ti l thng h).Nm t V (Mi) (1895), ng ni ti lm bnh ri t trn, tui va bnmi tm. Trong lng c ng hng s Khoa, ni ting l ngi hay ch,vn ngi ng mt hi v chi nhau rt thn, khc ng ni ti bng hai cuiu:Lc bt xun thu, nhn vi thin a khch,Nht triu huynh , phn tc c kim nhn.Cu ny v, ni ra c ng ti c chn trong hi kn Thin a, va lmt ngi Tu lai (khch); mt sm anh em cn thy nhau, n chiu phn tch k kim ngi c. Kho nht l hai ch lc bt, mun hiu 68tui hoc hiu 48 (6x8) u c. C kh! Lc ng ti mt, Ba ti va haimi mi tui u, n chic thit th, ang khc cha no bit ng vn sKhoa (khuyt h), mun ni g trong hai cu iu? Ba ti nghe li c bc vc theo tc l nn cc tui ng ti thm ba tui, thnh ra trn tm gi triuvit t nn 51 tui khin ng hng s cn nhn, cu i mt hay.ng Khoa, ti c bit mt, v nm 1913 khi m ti mt chnh ng n gipvic tm lim ti cn nh cch ng c thn ch lc y np quan ti, miln g ba ln u cy inh u c mt cu ch ring bit. l ng theosch Th Mai Gia L v nhng ngi nh ng nay cn rt t.ng ni ti, theo tp tc c truyn v v l con trng nam, nn lp gia nhrt sm, - mi lm tui ci v, - mi chn tui sanh mt gi u lng,tn ip, (mt t b th).Nm ng hai mi mt tui, sanh b Him (1869), tc ti gi C Hai, bny mt nm inh Du (1897).Qua hai mi by tui, sanh Ba ti l ng Vng Kim Hng (1875).Tm nm sau, nm Qu Mi (1883), sanh b Vng Th Khc Kha, (mtlc c tm hay chn tui).ng ni ti c mt b k tht, khng bit tn h, sanh ra b Vng ThChui (1877). B ny l em khc m ca Ba ti nay cn con chu Ng T(Sc Trng), c mt ngi trc y lm ngh ht tc.ng ni ti ly giy ngi Minh Hng trnh khi i lnh cho chnh phPhp, khng nh Ba ti, ly giy thu thn theo ngi bn x, nn sau khib phin phc, mt vng lao l v mt ti khng chnh ng, ti nh bcthuc v tiu hnh m i phi vo t.20

21. Hn Na i H_Vng Hng SnNgoi chic hm ph su, ng ti cn li cho ti:1) Mt chic c r m no kiu mt ch nht (sau ti lm b);2) Mt a snh Tam Thi, v ba mu xanh hng, dng nh qut xe,nguyn l mt b phn ca b a chn cnh sen dng ng mt bnh, ngheni trc kia ca ng B H Non (Trng Ngc Loan) Vnh Long (smc lc 22).3) Mt ci ci sn bng sng nai (s mc lc 22-bis)4) Mt ci rng tht ln bng g cy du gi, mi ln m np l hngthm ngo ngt, c ci kho v ng kho tht to v tht m thut. y lrng lm H Chu (Singapore) sau b mi mt n, nu cn l mt su tpphm c gi tr (rng ng-l th k 19).Ngoi ra c hai di vt tht lc nm 1946 lc tn c v Thnh Thi An v l hai ng t ht thuc lm bng hai nanh heo rng, ng ti xoi l v blvng tht kho. Hai ng t ny v dng lu i, nha thuc lm cho nanhln nc ch vng ch thm en, trng rt p. Nay ng Phm NgLo trc ch Bn Thnh, thnh thong c thy bn nhng khng khobng. (Hi my ngi bn da thuc gu cp, mt gu, gn nai v.v.., c bn).Hin ti c rt nhiu tt xu, phi chng ti ging ng ti. Duy ng ni ti lngi ti t thm c ngh vng chc. Ti trt na i ch lm ngh th kqut vn phng, qu tht h.Mt iu ny ti ni ra ch cho khi c ngi phn i, ch rng bt thcthi v, ci cn luyn tic th quc cm. Nhng trong thm tm ti cntic mi b bn n ca ng ni ti. B ny gm:- Mt mm ht ln bng g trc qu, rt thanh nh, v qu l mt k cngkho lo ca mt tay th mc khuyt danh xa. Da g trn tru, bng ngithy mt. Chy ch ngay bon, rp cnh kht khao khng h mt si tc.Mm ht ny sau Ba ti dng lm trang th, gn ln vch th ng T.Ngy m ti t trn tt c bn th mm ht u bi ho thiu t lun ving T, nh vy gi tr tit du tch mt d oan. Nhng gi th ci mmny cn: ti dng lm mm ng vt dng vn phng chng l tuyt th.Xt li n thua ni mnh bit dng cho ng ch ch u phi vt l mtdi tch xu no.- Mt n u phng, chp bng pha l rt p. Nu cn, th c n csch no mt con mt bng?- Mt ng ht ln bng cm tay ngi ln. Dc tu ny lm bng tre H21

22. Hn Na i H_Vng Hng SnChu tuyt p, hai u c hai khc ng ln nc au. Nu cn ti khngdng lm ng ht na nhng vo t qu th l mt su tp phm c gitr. Khng l lnh bi tr ma u vo nh nh tch thu v ai ai cng bit ti lnh chi k trn c ngon v nh chi sch hon ton cha phm mt lino.Nhng ngy ng ni ti mt, Ba ti k thc n ng cho ng Trm Ch Nhu Gia, nay vn thnh di vt ca h ny. Khi ti ln khn vn tic mi haivt y, nhng Ba ti ni: S li nh, b cm d, ri my ly ra dng thtao bit lm sao?. u cng nh vng li Ba ti, nhng h vn hon h tikhng nm nh th i nm ch khc. V ti cha cha ci th nm nichuyn lin min cnh bn n, ai t ai ph ph mc ai, ti c chuyn ixa ti k.Khng cho dng, khng l cm lun nhc li danh hiu c? ng ht c thno hn ng lm bng trc H Chu (nh ca ng ni ti) cho du bng gtrm, g cy t him cng khng b. ng bng ng voi, kho ch khngthm l ht khng ngon. Ni ht c hiu m Nguyn K, Trc Phong,Lng Hu Hng nay b ch hoc t cng phi ghi li cho bit, chkhng c tuyn truyn bi tc.B ni ca chng ti, Lm Th Xu (1849 - 1905). (Th nm mi su tui)Sanh nm K Du (1849), T c nm th 2, o Quang nm th 29);T: nm t T (1905). Thnh Thi th 17, Quang T nm th 31.Hu nht: mng tm thng t, t nhm gi Mo.Ba ti khng ni b sanh ti u, t tin cha m l ai, sinh tin b l ngikhim tn, n lc nhm mt b i m khng li mt k nim g. B ngl mt ngi nhu thun.Ti c bit mt b ni ti. B ngi cao v m, nc da ngm ngm, tni t ci, l mt iu l ti khng thy b ra khi nh v cng khng nhc b con thn quyn ca b n nh thm ving. B tnh rt hin, giichiu nung... Ung thay ti ch l mt a trc mt nt, cha m cng,mi ln b t cm, ti nhng nho i khi c ting ba ti cn nhn ti michu n. B lun lun nhn nhc: khng tr li, lng thng chu tht v bbn. Hi b cn, b m ti sut ngy v ch c ti l chu ni trai: chu chtn ph gi triu.Nm b mt (1905) l nm bun b nht. Nh va qua khi trn bo lnnm Gip Thn (1904), bui nhm mt, Ba ti khng thy mt m, v thn 22

23. Hn Na i H_Vng Hng Snmc trong vng lao l, ngy mn hn ra khi khm l ngy lm tun thttht (49 ngy) ca b ni ti. Hi ti g? Xin tha chng qua ti c bc, lng pht tin v thuc tiu hnh ch khng n ni pht t. i khc khethay ch bn x ca chnh ph h Php (rgime de l indignat).Ti nay cn nh khi b kt khm, m ti lm cm bng r em n nich t p lt ng khu Hn gn S vng thon: Ba ti o xanhqun ct khi gi, n cm chan nc mt, ti cng khc theo.Nm b mt, ti va bn tui ta m ba tui Ty, c mc tang, cu bt bch cn, m bc dy rm, c ph gy vong ngi trn gi triubui ct m, li t ra hnh din. May c cu rut ti theo gi chng nng khng th t gy c ri i. Nay tic thng th b khng cn.Ci ca ba ti, C Hai Vng Th Him (1869-1897), hng dng 27 tui.Sanh nm K T (1869), mt nm inh Du (1897), hu nht: 5 thng 11ta.C Hai ti l ngi c cng nhiu nht i vi gia nh. Mt mnh qunxuyn, to tn thc khuya dy sm, cc nhc vt v khng k thn. Gi ulng nn sm phi m ng vic nh.Nh khng tin n, phi bin ra mt ngh: sng sm c ti gnh mtgnh rt nng, no bn, bnh hi, rau sng, tht quay, b nng, ri chy bv xm Xoi C N (nay l lng i Tm), bn ni ng o, trng g,ch quay s (mt li nh bc vi con quay su mt), sng t sc, v.v... Khino mi mt, gnh khng ni, th qu giang xe king tc loi xe hai ngako: c thng g ngi c bn ngi, khi ma gi c cnh ca lng knhche ma nng. Nhng c Hai ti no dm xa x ng tin kim ra, vphn nhiu l chy b, i b cho tht mau kp bn cho khch c bc a sl cu k nng tnh. Xoi C N, tn gi lm vy v xm ny khi xa ctrng rt nhiu xoi v ai ai n y khi tr v nh u mang theo c gi, cn xoi. Ting Th gi lng ny l Xi chm (Xoai chrum) phin m ra Vitng i Minh Mng l lng Ti Sum, v sau hai lng k cn Ti Sum v TrTm (X Tim) st nhp li v ly ln mi l i Tm nh ngy nay bit.Nh c Hai ti nng v bn trong s ny, d la v xem t k, nn v nhtrm tr vi b ni ti v nhan sc v nt na ca m ti v mun ci cho bati lm v. Ban u nghe ci v trong s Th, Ba ti c ch v t vkhng bng lng, nhng khi thy mt mi l vui chu. Thng thay, trongnh vn khng tin, mng nn n m khi dng snh l th C Hai ti ra 23

24. Hn Na i H_Vng Hng Snngi thn c.Nu khng c C Hai ti v Xoi C N th lm sao Ba v m ti nn duynchng v v lm sao sanh ra ti? n y, lm sao a chu bt hiu ny dmqun. Hn c c linh xin ph h chng ti, vic hng ho phng t, chngti vn th C y nh th cha m. Bui sanh tin ba ti t nhc b con, duyi vi C Hai, Ba ti thng ngy vn k gng tt cho con chu nh, vcn dn phi tn th ng mt bc.Ci tng nm 1964. Min Nam, khng ai mun di ch m m ng b, vtin rng ng b nm u th c yn ni , di i d li, xy m vi m, nu may v s th khng ni g, bng chng may xy ra vic xui xong m ng m, s cho con chu lm n khng kh, hoc s m aubnh tt, hao ti tng mng th qu l khng nn. Tr phi c l ngi Tu hrt trng cu ph qu bt hn, hng nh y cm d hnh, cho nn dungho giu g h vn c tc ly ct em v Tu an tng li. Ngy nay lc aTrung-hoa cm nhp khu nn h khng lm theo mun c, ch trcy, i vi ngi ngho v phng ci tng, h vn giao cho mi bangtrng c phn s ly ct nhng m chn trn nm nm, gi ht ct vTrung Hoa, bn y c i din Qung ng, Triu Chu, hoc Phc Kinv.v..., lnh m xng kh y a v lng chn ct li t t, nh vy ngcho bn ny, cc ngha a mi bang s c t v rng ch chn ngilp mi. Sc Trng nm 1964, c lnh nhng m chn ni t th ca lng ti vngTrng ua nga nm xa, u phi ly ct di i t ni rng phitrng. V l vic cng, cn thit v khng tr hon c, nn nm m cang b chng ti phi di i. Chng ti chn ngy kit nht l ngy haimi thng tm Gip Thn (25-9-1964) lo vic ci tng. Em ti sm snnm ci quch nh ng bng g sao chc chn, trong quch lt mt lp sndu mu cho thm bn, v a n ni mt ng thy tng kinh siu vdn phu n o m ly ct.M ng c chn nm 1882, m b c chn nm 1875, quan ti bng danhmc g hm cn chu ng. ng ni ti tng nm 1895 quan ti bng gvn vn nn mc nt thnh t. B ni ti chn hm cy du (tng nm1905) v hm C Hai cng bng du (nm 1897) u khng cn chi c.Trong bn m ch thy ton l t en, duy ni m C Hai cn thy ccht t xng nh c ngn tay t. Nh vy c th kt lun t Sc Trng 24

25. Hn Na i H_Vng Hng Snm thp t t thm c phn nn g hm mau h nt khng c bn lunh t vng Gia nh, Bin Ho vn l t cha ni.ng ni, b ni, C Hai u chn hm tp chn ngang thy chng titrc vn ngho (Xem thm Si Gn nm xa trang 175-178, cuc ly ct Ho Hng nm 1953). 3 PHC LC CHI(Nhn Ctrl + Bm vo kt ni bn di)tr v Mc Lc >> (Nhn Ctrl + Bm vo cc kt ni bn di n u Chng) MUC LUC *Chng 1 : Hn na i h * Chng 2 : King h Vng Sc Trng *Chng 3 : Phc Lc Chi * Chng 4 : Nh song thn *Chng 5 : Nh tui hng , tui xanhChng 6 : Nh trng c Primaire Sc Trng *Chng 7 : 1923- 1927 *Chng 7 : (tip theo) Chng 8 : Hi l *Chng 8 : (tip theo) *Chng 9 : Np sng Qu taChng 10 : Mt cng chc i Ty *Chng 11 : Nm 1930 *Chng 12: Cnh bum b hon Chng 13 : Hnh phc mi trn ni no ? *Chng 13 :( tip theo )25

26. Hn Na i H_Vng Hng Sn *Chng 14: Chuyn c :Hai Vua mt ngi *Chng 15 : H*Chng 16 : Cy c ci , nc c ngun * Chng 17 : Lng y lp xa *Chng 18 : Xy ra 1934 - 1943 * Chng 19 : Xy ra ti tnh Sc Trng nm 1945Chng 20 : Ngy 19/3 , on ngi Ty ST b gii v Cn Th Chng 20 (tt) :20/1945 1946 - 1947 *Chng 21 : T 1948 n 1963Chng 22 : Ti nh Hu - Chuyn i nm 1958*Chng 23 : Bui tip xc vi ng Ng nh CnChng 24 : Vin Bo Tng ng Dim l ngi thng ngn Chng 25 : ng Dim la mua s c * Chng 26 : Ti nh Hu *Chng 26 (tt): Hnh dng ci tChng 27 : Nghin mc Tc Mc Hu ca Dc c Tn Hong Chng 28 : Chuyn 7 cy ngc nh .. * Chng 29 : Nht m ,nht trc t u sang Chng 29 : (tt) * Bi KT LUN * HTThi u th nh ni ri trong bi ta, ti sanh nm Nhm Dn (1902),ngy 27 thng 9 ta, nhng trong khai sanh chnh thc cng nh trn giy tnp quan li sanh ngy 4-1-1904, tc nm Gip Thn (1904). Nay vhu, gi bit kip tru cy cng chc, xin tr li tui thit nm Dn, dd thm l s T vi, v gi qui theo ngy ny mi phi.Nguyn nh ca Ba ti vn ti Chu Thnh Sc Trng, nhng khi sanh,m ti li v qu sanh ti ti lng Xoi C N.Ci tn Sc Trng vn l do ting Ging hai ch Srock-Khlang ni tri.Srock l x, ci. Khlang l kho vua Th, ch cha bc vng. Srock-Khlang l x c kho cha bc nh vua.V sau, m ra Ting Vit, trc kia vit Sc-kha-lng, sau na vit Sc26

27. Hn Na i H_Vng Hng SnTrng. Qua triu vua Minh Mng, i li tn ch l Nguyt Giang tnh,Nhiu Khnh tng, Khnh Hng x, t sc bin thnh sng (Sngtrng: Nguyt Giang) n i ng Dim, li gi tnh Ba Xuyn v chuthnh Khnh Hng.Xin hy tr li ci lng con con, qu bn m. Lng ny nm na l lng XoiC N. Nay mun hi thm, xin hi lng i Tm mi c. Tn c maimt lui vo d vng hoc theo bn ti chy ln Si Gn hay i xa hn namt ht ri. ng hi ngi mi theo ln c, h khng bit u. Ln ln titruy tm lu lm mi bit. Chnh mt ti thy li nm 1908, trong lng haibn l quan, cn nhiu g xoi c th, mi ma tri rt sai. Lp m tingi no ch thnh v y, th no bn v cng mang xoi v nh chocon chu. M thu y, ngi trong x phn ng l con chu khch, vchc, bang (v bang trng), nn h khng bit cm bp m nh cc ctn thi, i n u h ch dng ci n, ci n, tc l ci gi xch tay, dngtrn ng t bng v tre gi, trn c np y, ngoi n c pht mt lpsn bng du trong cho ma ng thm v c v hoa he bng mu nxanh p mt, n y ng xoi y c nhc, nn gi x xoi c n githt, ni lu li l Xoi n ri Xi n l cng do ting Min bin th na.m ra ting Vit l Ti Sum, Min gi Xoai chrum, bin ra Xoi Chum,ri Ti Sum? Gn y v chnh trang hng thn, lng Ti Sum sp nhpvi lng Tr Tm (do X Tim, Tr Tim bin ra) v hon ton Vit ho vitn mi l lng i Tm.Trong lng Ti Sum c, cch bn nm mi nm v trc, con gi tronglng cng mt trang la u c nhan sc d coi. Theo li Ba ti thut li, hi ai ai cng tin trong lng ny c phong thu.Thu y trc ch lng c mt rnh nc con chy ngang, lc y c mt loxinh xe (tin sanh) Tu, qu quyt cuc t a th con cua, tc l tlinh c m nhn, qu nhn xut hin. Ngy nay v m rng ng ph, tri cao ro, nn rnh con cua tc nght, gi lng ua i theo gi ch, milo lm dng bt chc phn son m mt v thin nghing o hoa s ci otm vng bt thy.M ti sanh ti ti nh b ngoi. t ngy sau c bc hi li la tn t gim.Ban u, dng ti l ng Trm Chc, bang trng Phc Kin Nhu Gia27

28. Hn Na i H_Vng Hng Sn ngh: Wng X Dn (Vng T Thnh) ng a tr v sau s giusang, c bn thnh tr che ch. Nhng D t ti nghe n ch x thy ngm vi ch t l ch cng c x, nn vi xin la ch khc. Dng tivn thm Nho nhng khng ni c ting Vit, bn i tn ti thnhThnh (Sn) v cho ch lt l Hng i chiu vi ch lt ca Ba til Kim (Vng Kim Hng) (Hng i vi Thnh). Dng ti ni phidng ch Hng (vit b thu) v bm s, mng ti thiu nc, nn phi tipt bng cch ny. La chn xong ri, dng ti vit ba ch Hn vo giyhng n, gp li, giao cho Ba ti i lm khai sanh. Ba ti n lng TiSum, th lng ch qua nh lc b. Qua nh ny th ng ch nh, tc ng lcb, ang mc kt. ng b bn ng tng hnh ti v vy ng trong mt sngx xt (t sc) mt ng xu mt ln, tc bng nm chc hay mt trmng bc mt ln ngy nay, ch khng phi nh. Nc hi ng ang xui,ng thy Ba ti n nh vic, nh bt Ba ti g nn i cho c su cc bc(0$60) l x. Ba ti ght sn hi t lng Khnh Hng ngoi ch, nay vlng qu ny li gp lc b Th i tin tr nc. Ba ti khng tr li, traotm giy c bin danh tnh v ngy thng sanh bng ch Nho, bc quabn giy k l vo ba cun s b i, ri b ra v, cn t danh tnh cng lc b nht gn vo ti si dy nt da ng c xp ti liu th ny, vng lc b c l mt tun l chn ng mi trt dy nt chp vo s ci mtln, chnh t khng mng trng trt (s tht ng ghi sai h Vng ra hDng), v sn ci th xin su cc khng cho, ng lun tn ti theoging Tu, mi sng tai sng nh cho n nay.M ti khng trch ng cht no v vic qua. Trnh hc thc ng thpkm, ng vit sai h Vng ra Dng, l vic khc.ng trch l ti y. Nm 1915, Ba ti nh lm khai sanh li trc to, tisao ti khng tha dp y m i ra tn Vit? Khng, Ba ti hi kin tilc y, ti nht nh khng i. Tn cha m t lm sao, ti xin y lmvy. M ti bit ti vi tn ny, th xin vy d nhn di Hunh tuyn.Ngi ta tt phc c ci tn rng tn phng, mnh gp tn nh vy limy c sao? By gi v gi ti li cng thch n mt phn no, v tn cbit khng trng vi ai, v bu phiu, ngn phiu lnh trt lt. Khng aimo tn m lnh ca ti c (Duy mi y, ln u ti gp tr ngi l thy 28

29. Hn Na i H_Vng Hng Sntn ti c v Ba Tu, c mt ngi chn mt ngn phiu do b Gio Dc trtin cho ti, nhng nay ti lnh ri, tuy c tr).Theo ti, tn xu hay tt, thanh hay khng thanh, n cng l ca cha m cbc la chn t cho, vn l mt k nim khng phi mnh c quyn chi thay ch trch, ch bai.Ni nh ti c mt cun sch nhan l Thnh ng bin lc do ng TrngMinh Bin, gio s dy ch Nho ti trng Nguyn Xch Hng (bn in nm1918 ti nh in Joseph Vit, Si Gn), ni chng 69 c ghi rng: Danh tgi: bt d Qun Quc, bt d Nht Nguyt, bt d Sn xuyn, bt d n TtNgha l: t tn con chng nn dng ch Qun ch Quc; chng nn dngch Nht ch Nguyt; chng nn dng ch Sn ch Xuyn; chng nn dngch n Tt.Qun Quc l vua, Nc; Nh Nguyt l mt tri, mt trng; Sn, Xuyn lNi, Sng. Cn n Tt l my ch kn trong thn mnh (tc tu). Ngi xagi theo l cm, khng t ln con nh my ch ni.Tht l ch l, v e ri sau ny con mnh khng xng ng th c ti vi ttri. Nhng ngy nay nhng tn y thy trn ng. Xt ra lp trc khngphi khng bit chn tn tt m t cho con, nhng v k hu rt nhiu,thm na v d oan king nhng danh t xinh p, s qu thn ganh ghttheo bt hn a tr.Phong tc ngy trc trong Nam do ngi Tu truyn sang, nhng nh cmu mt ch bi T vi tnh ton theo ngy gi sanh , thiu thu thiu hom gia gim thm tht: Vng Kim, Vng Hng, Hunh Thu L, KhcKim Th, v.v...Mt lp khc khng quan trng ho s t tn, v vng t nhiu m tn,cho rng tn xu sng dai, nn t nhiu tn qui c: Khu, Cu v cn tchn na c. C mt nh con c by, t ln n nh: Thng X Xu, thngXu Mi, thng Lp Xng, a cht ht vn l gi: con Bnh M. Tht l b.Cn thiu g tn l ngha nhng vn th: Nguyn ch Choi, i Vnng.Ci tn L Bnh Tch, lm sao chc gi? (Bnh Tch vit s nhiu, phi thm 29

30. Hn Na i H_Vng Hng Snch s ni sau hay khng? Les Binh Tichs?Mt tn Hunh Kim Long thy trong b in tnh Sc Trng, nghe rtthanh, thy l i cho gip mt th t ra l mt ng bo ngi Min, ennh cc than hm m vn xng Rng Vng chi. Anh Tng Nhc Phi hclp cht, thy ku ln nh ba roi, sa li Tng Cao Phi, chng l nghe hayv t hn hn nhiu.Bi king hu lm, nn khng vit trng ch v ni tri ra:Thing c thay v Thnh c, v c tn ng Nguyn Vn Thnh v ngNguyn Hunh c!Vng Lung thay v Vnh Long v hu hiu vua Gia Long v tc ng Vnhli quc cng.Ch Ngha trong Nam t ni, v khi ngm nga ko di, nghe tc. i liNgi (nh i Ngi), Ngi (nh thy thuc Ngi) nghe thanh hn. ChNgha ht ln ln nh iu ht bi tr nn nghi.....a, ko di na th bit!Duy t ngy Bc Nam thng thng, tiu thuyt bn chy cng khp, th tnh cng vn minh theo, nht l phi p, thch c tn nh nhn vt trongtruyn kim hip: T Tm, L Thu, Ngc nh, Ngc Sng. en nh lxa l Bch Tuyt, trong d coi m gi Huyn Trn.Anh bn qu c Chim Hi Yn, tc gi bi Theo Vn Tin tm Chiutrong tp k yu hi Khuyn Hc, cng c tn t l Hi ng.Anh Trn H Thanh, bn c trng Sc Trng c tn trng vi tn thy, lng Nguyn Trung Thanh, nn ng i l Trn H Thnh, nhng ln SiGn anh ly li tn c v chn thm bit t Hi Yn (C ch nhn snglp hng du Cao Thin).Mt nh th bc tnh Sc Trng nm xa, lng nm cay ng mi i, khilm n tn pht, sanh con t: Ph, Qu, a, Nhn, Hi. Nhng n ch Hivn cha thi v cn sanh na. Khng l tip cu sau: Bn cng thn thchly. V vy ch Hi tr nn ch Hi. V c gia nh ngy nay va trai va gil: Ph, Qu, a, Nhn, Hi, T, Su, Dn.Khng c nh nh kia c l bit my hn ch sanh , nn ngng kp lc.Ngi cha tn Cng, sanh con t: Thnh, Danh, Toi, Ph, Ch, Nam, Nhi,Ba, Truyn, Tc, . Thit l mt nh hnh phc, bit c my tri.Mt nh khc ng con khng km nhng khng bit t lng.n c gi th mi, hai ng b thm mt, mun chm dt nn khai vo bi: Nguyn Th t. D u lng ngi mun vy m tri no cho. Ci my30

31. Hn Na i H_Vng Hng Snsanh vn cn tt v n nm o chnh 1945, Ph n tin phong tnh nhvn c bn ch em cng mt cha mt m gia nhp khng chin chng gicPhp: t On, t , t Toa; t Ct.Thu gn y, ch quc ng cha thng nht, mnh ai ny vit theo ringca mnh, nn c nhiu tn xn mt:Nguyn Th Lon (thay v Loan).Hnh Thi Thng thay v Hunh tc h Hong ngoi Bc.Mt nh n, ngi cha vn l nh gio, nn vit theo li chnh t ring: Siuvit Sheou; Dn vit Yann.Hng ch lng Ti Sum l ngi Vit gc Min. ng h La, v t tin lngi Tu. Thay v t tn cho con l Cao Thng, ng ghi vo b l LaMng T (la monter) ng chc con ng cao mi mi, v ng ni: t tntheo Tu c, ti sao khng cho t theo Ty, v mng-t l monter l lnci, tro leo, tc ng ngha vi Cao Thng ch g? rnh ting Phpthm c cao vng tn thi. Thng ln mi mi, cn mun g hn? kt lun tn ti vn hon nh c Vng Hng Sn khng i. CnPhc Lc Nhi l g? Xin tha l tn tng cho ti ca thm ng h lixm. Lc ti c hai ba tu, thm thng qua nh m chi. Thm khngcon, vn l ngi Qung ng, khng ni c ting Vit, thy ti trn tra,gi chi l thng Fc lc Chy tht ri trong nh cng gi Fc Lc Chytheo. Lu lm ti mi bit ba ch Qung y c ngha l Phc Lc Nhi.Thu trong gii ngi Tu thng t tn con Thng Heo ( T Ka)thng Ch ( Co Ka). y l ging Tiu (Triu Chu). Thm ng h,chng l ng Lc ng, ni theo ging Qung l Lu Tng. 31

32. Hn Na i H_Vng Hng Sn4NH SONG THN (Nhn Ctrl + Bm vo kt ni bn di) tr v Mc Lc >> (Nhn Ctrl + Bm vo cc kt ni bn di n u Chng) MUC LUC *Chng 1 : Hn na i h * Chng 2 : King h Vng Sc Trng *Chng 3 : Phc Lc Chi * Chng 4 : Nh song thn *Chng 5 : Nh tui hng , tui xanhChng 6 : Nh trng c Primaire Sc Trng *Chng 7 : 1923- 1927 *Chng 7 : (tip theo) Chng 8 : Hi l *Chng 8 : (tip theo) *Chng 9 : Np sng Qu taChng 10 : Mt cng chc i Ty *Chng 11 : Nm 1930 *Chng 12: Cnh bum b hon Chng 13 : Hnh phc mi trn ni no ? *Chng 13 :( tip theo ) *Chng 14: Chuyn c :Hai Vua mt ngi *Chng 15 : H*Chng 16 : Cy c ci , nc c ngun * Chng 17 : Lng y lp xa *Chng 18 : Xy ra 1934 - 1943 * Chng 19 : Xy ra ti tnh Sc Trng nm 1945Chng 20 : Ngy 19/3 , on ngi Ty ST b gii v Cn Th Chng 20 (tt) :20/1945 1946 - 1947 *Chng 21 : T 1948 n 1963Chng 22 : Ti nh Hu - Chuyn i nm 1958*Chng 23 : Bui tip xc vi ng Ng nh CnChng 24 : Vin Bo Tng ng Dim l ngi thng ngn Chng 25 : ng Dim la mua s c * Chng 26 : Ti nh Hu *Chng 26 (tt): Hnh dng ci t Chng 27 : Nghin mc Tc Mc Hu ca Dc c Tn Hong 32

33. Hn Na i H_Vng Hng SnChng 28 : Chuyn 7 cy ngc nh .. * Chng 29 : Nht m ,nht trc t u sang Chng 29 : (tt) * Bi KT LUN * HTH Th Ha - Sanh nm Mu Dn (1878) ngy 19 thng 8 gi dn. (Tc nm th 31 - Quang T nm th 4).T nm Qu Su (1913) ngy 17 thng 2 gi Dn. (Duy Tn nm th 7.Trung Hoa dn quc nm th 2).M ti mt sm nn ti nh m ti nhiu. Lc y ti va c mi mttui u. M con h h quyn luyn khng ri. Bng m mt. ng xuming bnh nay phi hi Ba ti, ng vn c tnh nghim bnh sanh ti slm lt. Tht ri cng quen, nhng trong thm tm hnh dng ngi mkhng thay th cng in su vo, khng bao gi qun.M ti gc gc ngi lng Ti Sum, tc danh lng Xoi C N, nay l lngi Tm. Lng ny nay ci tin, c nh gch, sn nc b-tng bngphng, vn minh qu, nhng lm sao i c my gian nh l di bngxoi c th, tng che ch tui xanh v t l, chi gin di bng ny, lngcha bn cht trn ai. Khi ly chng th Ba chng ti c hai mi lmtui, m ti hai mi hai tui nm y l nm 1900.L snh. Ba ti ni li gm:- Mt cy king c hng vng trn mt lng nm ch;- Mt i vng chm bt tin ky th, k bn mi ng tin c mt hng ch;(nay cn gi c mt chic lm du tch);- Mt b c r vng nm ch; 33

34. Hn Na i H_Vng Hng Sn- Mt i bng du, mt ch vng;V bc mt lo liu m ci v i tic: mt trm ng bc ln (100).Nhng n trang ny u do Ba ti t tay sng ch.M ti nm bp c thy by ln, c mt ln song thai, nu cn sng ltm mt con, u l trai, nhng ch ti cn sng st, nn c cng nhiu.1 - Vng Cm, sanh nm Canh T (1900);2 - Mt trai sanh nm Tn Su (1901);3 - Vng Hng Sn, sanh nm Nhm Dn, 27 thng 9 ta, gi Dn (bn giri sng).4 - Mt trai sanh ngy mng 6 thng 8 nm Mu Thn (1908).5 - Vng Tuyn, sanh ngy mng 7 thng 11 gi Thn nm K Du(1909). Khng dm nui nh nn gi cho mt ngi Th X Ln nui,ngi v tn Thock, nn gi Tuyn l cn nc Thock (con ng Thock).Nui mnh sn sn, ti tng thy ch ny, rt s sa. c ba tui bng auri cht, theo ti v lc khng bit cch nui hi nhi nh ngy nay.6 - Mt k tiu sn. Ti cn nh nm y, ng vy quanh mm cm buisng, li chn gi ban mai, m ti mt, b a v ging nm. Cha kpkim b m hay m n cha kp th so, lm mt, trong nh lng xng.Khng bit lm cch no cho ngi mt d th, ch c cch h la xoa bptay chn. C ngi bn kim mai ra t xng cho c khi th mau thykhe. Bi khng c sn mai ra nn trong lc bi ri Ba ti ly ci xe ctca ti chi hng ba, p nt cho vo l, m ci xe y vn l mai con cnc l ging ra tht ln; nh m ti thot cn nguy. Ti khng tic cixe do tay Ba ti ch, c tra bn bnh cy v ch ct c nhiu, chi rtth, duy nh mi tch ny, cho n nay ti cha thy mn chi tr con 34

35. Hn Na i H_Vng Hng Snno ng bng ci xe mai cn c ny.7. Ln sau rt, nm 1913, nhn sanh ri m ti au kit. Thu thuc menli thi, ngi sanh m au bnh ny l rt kh tr.Thm trong nh cn tin nhiu d oan. Ch rc ng thy n th l C Lnn c kinh lm php gii t. Ung thuc Tu ri thuc ta, khng gpthuc nn m ti t trn(1).M ti ch c mt ln ln Si Gn i mt chuyn vi Ba ti. K c smc mt ci qu xch bn ngn bng tre an, sn en chy ch vng, nayti cn gi k, trn bn th lm k nim. K i ny trc nm sanh ti,t li nm 1901 g . Th l ci qu n nay, trn by mi nm.M ti, nc da trng. Nhng ngi bn gi sau ny ni li vi ti m chulch s ngi lm(2). Ngi dng xinh xinh khng cao khng thp, khngmp cng khng gy, tc en v di ch gt. Ra ch kt duyn vi Ba tikhng y mt nm m ni ting Vit rt rnh, pha thm nhng thnh ngMin dch li cho nn li ni c mt hnh dung l tai, cc , cc b cngxm u thch v mong kt lm ch em bn. C l mt phn no ti gingm ti v cch n ni, ch Ba ti t ci t ni, c tnh nghim v ngo thmnn cu chuyn c hi bun t. M ti rt gii v khoa nu nng hng iba vi cc iu Min Vit v Tu i ch t tin, m mn n l ming. Ctnh kho chiu chung chng, cn i vi ti th cng o . Mt t dnh l m ti la c ln ming cho ti n m khng dy cch thc n c cxng nhiu, cho nn ngy nay ti khng bit la xng c. M ti bit tic tnh thch nhng g gi l c in cho nn thng hay gho. Thm chmn mm lc chng nguyn con vi tht bm nh l mn ti ght v t khim a vo. Mt hm m ti dn trn mm mn v ni nh vi Ba ti lmm l ca b Ph An biu, mm c dnh trn mi nm ri. Tinghe lm vy rng nn th n mm chng n quen mi, ti bit n mm t; nhng cng t mi ln dn mm ln mm l m ti mi ln nho titt ham c.M ti v tng din khng phi l ngi yu s, nhng khng bit v sao 35

36. Hn Na i H_Vng Hng Snth ch c ba mi lm tui. Khi m ti mt, trong nh cuc lm n angphn chn bng b ngng tr, trong nh vng bng ngi qun xuyn, bunb v cng. Ti v m say tiu thuyt truyn Tu, li c ngh vin vngmun t t theo m!Ci bun vu v ny sanh t y.Cn bnh khi nguyn t sanh sn, ri trong lc nm bp, bnh bin rachng kit. Nu ngay nh by gi th mt l khng lm bnh kit, v nung y , khng nm la nng nc th t bnh khng sanh; hai l vikhoa y hc ti tn, bnh d cch my cng d tr. Hi thay, thi bui y,thuc Ty khng my ai tin dng v cha m bo. Ban u m ti aus si, ung thuc thy Tu khng thy bt, tai hi nht l bn ngoi ti mthai p theo phng php c truyn trong Xoi C N rc thy Min l CLn, a n nh mi ngy hai ba cm tm tt c mn nhu ngon lnh, thy tra v ti lm php, c thn ch, bt m ti ngi trn b vn vchtrn lng cho thy v ba, phun nc php v cng bng hoa n sp... Lmnh vy m mun con ma bnh rt lui. Ch tn g gi, u heo luc, chosng ming thy nhu. Bnh mt ngy mt nng. Nm la nng qun nl lng phi lt l chui m nm. C Ln chy, day qua rc con ca lo,li tn thm ru trng, cm ngon.Gn Tt, m ti cn rn ngi dy may cho Ba ti mt b o qun lc sonen, ni pha lng e cho cha kim c ngi mi d u l li tritrng vnh bit. Ri cn gng n Tt mua cam Tu hng kh, ra gingth nm lit. M ti gi ti n bn ging, cn dn iu, phi chm hc,coi trong coi ngoi, n trang li rn gi na ci v, ni vi ti rtnhiu, nay mi bit l li t gi, lc y ti ch bit khc. Ngy mi bythng hai nm y, Qu Su (1913), m ti t trn. Ba ti l ngi cht d, tikhng bao gi thy Ba ti chy nc mt, th m ti cn nh Ba ti ngbn ging, khc ln khi m ti tt hi: Mnh i! Mnh b ti m i, saomnh? Nh n m t rut.M ti c tm lim trong mt ci hm bng g sao, gi su, chc bc,mt s tin kh quan trng vo thi y, cho nn ngy nay cn danh t36

Documents

HƠN NỬA ĐỜI HƯ-Vương Hồng Sển-v2