10de jg., mei 2013, nr. 5

http://kadoc.kuleuven.be/nl/actu/enbr/enbr_2013_05.htm[20/01/2015 12:33:48]

[Home] [Abonneren] [Archief] [Colofon] [Website] [Signalementen] [Print]

10de jg., mei 2013, nr. 5

Inhoud

Speelgoed waarin je kan geloven. Tentoonstelling

De Boetprocessie van Veurne op papier. Archief van de Sodaliteit van de Gekruiste Zaligmaker

Comme des soeurs in Gent. Tentoonstelling in de Sint-Niklaaskerk

Naar een vernieuwing van de kloosterliturgie. Het archief van Woord en Toon ontsloten

Speelgoed waarin je kan gelovenTentoonstelling

De tentoonstelling Speelgoed waarin je kan geloven, nog tot 15juni in KADOC, dompelt de bezoeker onder in de wereld vanhet religieus speelgoed. Die blijkt meer diversiteit te vertonendan op het eerste gezicht vermoed kan worden. Er is zowel eengrote verscheidenheid aan spelvormen als speelgoed inverschillende religies. Enkele voorbeelden: puzzels met Bijbelsetaferelen, miniatuuraltaartjes, een moskeeblokkendoos, popjesmet een habijt, kaartspelen ter gelegenheid van het joodsechanoekafeest en hinkelen tot in de hemel.

Opvallend zijn de bestaande spelen die een religieuze ‘vertaling’krijgen, zoals een joods monopoliespel en Bijbelsekwartetspelen. Soms evolueren spelen ook in de omgekeerderichting. Onder invloed van de Britse kolonisator vervelde hethindoeïstische bordspel Snakes and Ladders, dat tot vandaagbijzonder populair is in onder meer India, tot een gewoonkansspel in de Angelsaksische wereld.

Het populairste spel in katholiek Vlaanderen was zonder meerhet ‘misje’ spelen, of het imiteren van de pastoor. Op detentoonstelling ontdekt de bezoeker de materiëlespeelgoedcultuur eigen aan het spel (altaartjes, kazuifeltjes enliturgisch vaatwerk op kindermaat) en voorts gunnen historischfilmmateriaal en enkele getuigenissen een blik op de belevingervan.

Alle praktische informatie over de tentoonstelling en debijbehorende publicatie vindt u op deze website.

Affiche van de tentoonstelling.

[Terug naar inhoud]

De Boetprocessie van Veurne op papierArchief van de Sodaliteit van de Gekruiste Zaligmaker

In 1637 stichtte Jacobus Clou, norbertijn van de Sint-Niklaasabdij in Veurne, de Sodaliteit van de GekruisteZaligmaker, een lekenbroederschap die zou instaan voor deorganisatie van de jaarlijkse Vastenkruisweg in Veurne. Diewerd al sinds 1626 door Clou georganiseerd, volgens deoverlevering uit dank voor een miraculeuze genezing. Zijninitiatief strookte met de algemene confessionaliseringstendensvan de Contrareformatie, in onze streken sterk aangewakkerdtijdens het bewind van de aartshertogen Albrecht en Isabella(1598-1621). Vanaf 1646 nam de Sodaliteit ook het initiatiefvoor een eigen processie van anonieme, in een bruine pijgetooide boetelingen: de Boetprocessie was geboren!

De Boetprocessie won snel aan populariteit en overleefde in deloop der eeuwen vele politieke, militaire en religieuze stormen.Vanaf het begin van de achttiende eeuw werd de processie intoenemende mate ‘geïllustreerd’ met beeldengroepen, staties ende enscenering van Bijbelse taferelen. In de negentiende eeuw

http://www.kuleuven.be/kuleuven/http://kadoc.kuleuven.be/nl/actu/enbr/index.htmhttp://kadoc.kuleuven.be/nl/actu/enbr/abo.htmhttp://kadoc.kuleuven.be/nl/actu/enbr/arc.htmhttp://kadoc.kuleuven.be/nl/actu/enbr/col.htmhttp://kadoc.kuleuven.be/nl/index.phphttp://kadoc.kuleuven.be/nl/actu/sign/sign.phphttp://www.kadoc.kuleuven.be/nl/actu/enbr/phprint.phphttp://kadoc.kuleuven.be/nl/acti/expo/religieus_speelgoed.phphttp://kadoc.kuleuven.be/nl/actu/enbr/images/2013_05/affiche_speelgoed_full.jpg

10de jg., mei 2013, nr. 5

http://kadoc.kuleuven.be/nl/actu/enbr/enbr_2013_05.htm[20/01/2015 12:33:48]

volgde een neogotische ‘restyling’.

KADOC stak een handje toe bij de ontsluiting van de vijfstrekkende meter archief en beeldmateriaal van de Sodaliteitvan de Gekruiste Zaligmaker, waarvan de oudste stukkenteruggaan tot stichter Jacobus Clou. Het bestand - bewaard inde lokalen van de Sodaliteit in Veurne - biedt een verrassendgedetailleerde kijk op het ontstaan en de historischeontwikkeling van het broederschap, de Vastenkruisweg en deBoetprocessie. Het laat onderzoek toe over de inhoudelijkevormgeving van de processie, de achterliggende spirituelemotieven, de financiële en materiële omkadering en hetmenselijke aspect van dat waardevolle immateriële erfgoed.

De begeleiding door KADOC maakt deel uit van deconsulentenwerking van het centrum, maar sluit ook aan bij hetsamenwerkingsverband dat KADOC, CRKC en LECA (LandelijkExpertisecentrum voor Cultuur van Alledag) hebben opgezet omde erfgoedzorg rond processies te stimuleren. Op 16 november2013 wordt hieromtrent een gezamenlijke studiedaggeorganiseerd. Meer info op de website van KADOC.

Affiche met aankondiging van de Boetprocessievan 1947. [KCC1742]

[Terug naar inhoud]

Comme des soeurs in GentTentoonstelling in de Sint-Niklaaskerk

Tot 7 juli is de modetentoonstelling Comme des sœurs. Mode ;-) religie in de Sint-Niklaaskerk in Gent te zien. Dezecoproductie van de Stedelijke Academie voor Schone KunstenLier, de Stedelijke Musea Lier en KADOC liep vorig jaar inLeuven en Lier.

Zeven modestudenten van de academie lieten zich inspirerendoor de historische kledij van onder anderen degasthuiszusters, de karmelietessen en de Witte Paters die opKADOC wordt bewaard. Ze ontwierpen geen nieuwe religieuzekledij. Hun creaties zijn een fantasierijke interpretatie ervan.Het zijn zeven hedendaagse, persoonlijke verhalen, met veleknipoogjes. Deze verrassende tentoonstelling, die het religieuzeerfgoed met actuele kunst en cultuur verbindt, toont ook eenselectie uit de historische habijtencollectie van KADOC.

De tentoonstelling is dagelijks te bezoeken, maandag van 14 tot17 uur, dinsdag t.e.m. zaterdag van 10 tot 17 uur en zondagvan 12 tot 17 uur. De toegang is gratis. Alle informatie vindt uhier.

Affiche van de tentoonstelling.

[Terug naar inhoud]

Naar een vernieuwing van de kloosterliturgie

http://www.crkc.be/http://www.lecavzw.be/http://kadoc.kuleuven.be/nl/acti/stu/processies.phphttp://kadoc.kuleuven.be/nl/actu/enbr/images/2013_05/boetprocessie_veurne_full.jpghttp://kadoc.kuleuven.be/nl/acti/expo/comme_des_soeurs.phphttp://kadoc.kuleuven.be/nl/actu/enbr/images/2013_05/affiche_soeurs_gent_full.jpg

10de jg., mei 2013, nr. 5

http://kadoc.kuleuven.be/nl/actu/enbr/enbr_2013_05.htm[20/01/2015 12:33:48]

Het archief van Woord en Toon ontsloten

Dertig jaar lang was de abdij van Male een belangrijk centrumvoor de vernieuwing van het getijdengebed. In de nasleep vande hervormingen van Vaticanum II en de publicatie van hetNederlandstalig getijdenboek Gebeden voor Elke Dag in 1970begonnen de kanunnikessen van het Heilig Graf met eenambitieus liturgisch apostolaat. Op voorstel van de kerkelijkeoverheden namen ze de taak op zich het nieuwe getijdengebedvan muziek te voorzien. Zuster Paulus Huismans werd vanaf1970 de drijvende kracht achter dat project. Samen met onderanderen de dominicaan Peter d’Haese, de redemptorist MarcelWeemaes en priester Ignace De Sutter werkte ze aan de‘toonzetting’ van de antifonen en psalmen uit hetgetijdengebed.

Via het tijdschrift Woord en Toon (1970-1995) werden deresultaten aan de kloostergemeenschappen meegedeeld, samenmet richtlijnen en aanmoedigingen. Tijdens Brevierdagen enZangnamiddagen (1970-2002) konden kloosterlingen en anderegeïnteresseerden kennismaken met de nieuwe melodieën. In1990 verscheen uiteindelijk een volledig van muziek voorzienGetijdenboek.

Het redactiearchief van Woord en Toon geeft een mooi beeldvan de manier waarop die liturgische en muzikale vernieuwingtot stand kwam in een postconciliair tijdperk waarin veelreligieuze gemeenschappen op zoek waren naar een nieuweinvulling van hun traditioneel koorgebed. De protagonisten vanWoord en Toon, gesteund vanuit de abdij van Male, speeldendaarin een toonaangevende rol.

Cover van Woord en Toon, 1971.[KYB1037; KYC850]

[Terug naar inhoud]

Copyright © KADOCDeze bladzijde van de KADOC e-nieuwsbrief werd laatst gewijzigd op http://kadoc.kuleuven.be/e-nieuwsbrief/

http://www.odis.be/lnk/or_15116http://www.odis.be/lnk/ps_67409http://www.odis.be/lnk/ps_3216http://www.odis.be/lnk/pb_10494http://www.odis.be/lnk/pb_10494http://www.odis.be/lnk/pb_10494http://134.58.15.223/Query/detail.aspx?ID=801770http://www.odis.be/lnk/or_43904http://kadoc.kuleuven.be/nl/actu/enbr/images/2013_05/woord_en_toon_full.jpghttp://www.kuleuven.be/cwis/claim.htmhttp://www.kadoc.kuleuven.be/e-nieuwsbrief/