8
Астравецкая пляцоўка абраная для будаўніцтва атамнай станцыі, аб- весціў першы віцэ-прэм’ер Ула- дзімір Сямашка. «Росатом» стане генеральным падрадчыкам будаўні- цтва. Пра гэта паведаміў дырэктар дэпартамента па развіцці ядзернай энергетыкі Міністэрства энергетыкі Мікалай Груша. П ерамовы з расійскім бокам пройдуць у пачатку 2009 году. З ягоных словаў, беларуская адміністрацыя не мела іншага выйсця, бо атрымала прапанову толькі ад ра- сійскай кампаніі. У сваю чаргу, пасол Францыі ў свой час звярнула ўвагу, што тэндэрная прапанова была сфармуля- вана такім чынам, што яе выканаць мог толькі «Росатом», бо толькі расійская кампанія будуе рэактары запрошвана- га тыпу. Французская «Арэва» і амеры- канска-японская карпарацыя выраб- ляюць рэактары іншага пакалення. Атамная электрастанцыя ў Беларусі будзе збудавана між мястэчкамі Міха- лішкі і Варняны ў Астравецкім раёне (Гродзенская вобласць). Гэта ўсяго за 30-40 км ад Вільні – сталіцы Вялікага Княства Літоўскага і пэрліны ў нацыя- нальнай спадчыне народаў ВКЛ, а так- сама і за 30-40 км ад найбольшага во- зера краіны, Нарачы. Гэтая адлегласць выглядае злавесна, калі ўлічыць, што 30-кіламетровая зона вакол Чарно- быльскай АЭС стала непрыдатнай для пражывання чалавека на стагоддзі. Астравецкай пляцоўцы аддалі пера- вагу перад альтэрнатыўнымі варыян- тамі Быхава й Чавусаў. Прадказальны выбар расійскага падрадчыка быў абвешчаны адразу па- сля перамоваў Аляксандра Лукашэнкі ў Маскве, вынікам якіх стала абяцанне чарговы год пастаўляць у Беларусь газ «па прымальных цэнах». Рэжым Аляксандра Лукашэнкі атрым- лівае шматмільярдныя датацыі ад Маск- ВЫРАШАНА: АЭС ЗА 30 КМ АД НАРАЧЫ ШЭСЦЬ АРГУМЕНТАЎ СУПРАЦЬ будаўніцтва АЭС у Астравецкім раёне с. 4 ГАЗЭТА ДЛЯ ЖЫХАРОЎ ВІЛЕНСКАГА КРАЮ / ЛЮТЫ’09 вы ўзамен за доўгатэрміновую прывяз- ку беларускай гаспадаркі да Расіі праз поўную залежнасць ад паставак энер- ганосьбітаў і выгадную Маскве замеж- ную і культурную палітыку. Многія беларускія навукоўцы і эколагі крытыкавалі як само рашэнне аб пабудо- ве АЭС у Беларусі, так і выбар расійскіх тэхнало- гій. Адзі- най мега- катастрофай у гісторыі атамнай энергетыкі стаў вы- бух на Чарнобыльскай АЭС, збудава- най акурат саветамі. Паводле http://nn.by/

Holas wilenszczyny luty

Embed Size (px)

DESCRIPTION

Голас Віленшчыны. Люты '09

Citation preview

Page 1: Holas wilenszczyny luty

Астравецкая пляцоўка абраная для будаўніцтва атамнай станцыі, аб-весціў першы віцэ-прэм’ер Ула-дзімір Сямашка. «Росатом» стане генеральным падрадчыкам будаўні-цтва. Пра гэта паведаміў дырэктар дэпартамента па развіцці ядзернай энергетыкі Міністэрства энергетыкі Мікалай Груша.

Перамовы з расійскім бокам пройдуць у пачатку 2009 году.З ягоных словаў, беларуская

адміністрацыя не мела іншага выйсця, бо атрымала прапанову толькі ад ра-сійскай кампаніі. У сваю чаргу, пасол Францыі ў свой час звярнула ўвагу, што тэндэрная прапанова была сфармуля-вана такім чынам, што яе выканаць мог толькі «Росатом», бо толькі расійская кампанія будуе рэактары запрошвана-га тыпу. Французская «Арэва» і амеры-канска-японская карпарацыя выраб-ляюць рэактары іншага пакалення.

Атамная электрастанцыя ў Беларусі будзе збудавана між мястэчкамі Міха-лішкі і Варняны ў Астравецкім раёне (Гродзенская вобласць). Гэта ўсяго за 30-40 км ад Вільні – сталіцы Вялікага Княства Літоўскага і пэрліны ў нацыя-нальнай спадчыне народаў ВКЛ, а так-сама і за 30-40 км ад найбольшага во-зера краіны, Нарачы. Гэтая адлегласць выглядае злавесна, калі ўлічыць, што 30-кіламетровая зона вакол Чарно-быльскай АЭС стала непрыдатнай для пражывання чалавека на стагоддзі.

Астравецкай пляцоўцы аддалі пера-вагу перад альтэрнатыўнымі варыян-тамі Быхава й Чавусаў.

Прадказальны выбар расійскага падрадчыка быў абвешчаны адразу па-сля перамоваў Аляксандра Лукашэнкі ў Маскве, вынікам якіх стала абяцанне чарговы год пастаўляць у Беларусь газ «па прымальных цэнах».

Рэжым Аляксандра Лукашэнкі атрым-лівае шматмільярдныя датацыі ад Маск-

ВЫРАШАНА:АЭС ЗА 30 КМ АД НАРАЧЫ

ШЭСЦЬ АРГУМЕНТАЎ

СУПРАЦЬбудаўніцтва АЭСу Астравецкім

раёнес. 4

ГАЗЭТА ДЛЯ ЖЫХАРОЎ ВІЛЕНСКАГА КРАЮ / ЛЮТЫ’09

вы ўзамен за доўгатэрміновую прывяз-ку беларускай гаспадаркі да Расіі праз поўную залежнасць ад паставак энер-ганосьбітаў і выгадную Маскве замеж-ную і культурную палітыку.

Многія беларускія навукоўцы і эколагі крытыкавалі як само рашэнне аб пабудо-ве АЭС у Беларусі, так і выбар расійскіх

тэхнало-гій. Адзі-най мега-катастрофай у гісторыі атамнай энергетыкі стаў вы-бух на Чарнобыльскай АЭС, збудава-най акурат саветамі.

Паводле http://nn.by/

Page 2: Holas wilenszczyny luty

ГОЛАС ВІЛЕНШЧЫНЫ. ЛЮТЫ 2009Г.

Независимые эксперты считают, что строительство АЭС в Белару-си неоправданно и экономически невыгодно.

Как не так давно заявлял Александр Лукашенко, «противниками мир-ного атома» в Беларуси являются

«бандиты от политики» и «враги нашего народа». Власти готовы начать подго-товительные работы на площадке раз-мещения будущей АЭС уже с 1 января 2009 года. Тем не менее, ряд экспертов по-прежнему считают нецелесообраз-ным строительство АЭС. Более того, у них появились новые аргументы.

Сегодня строительство АЭС эконо-мически невыгодно, заявил «Салідар-насці» руководитель аналитического центра «Стратегия» Леонид Заико.

«БЕЛАРУСЬ ДОЛЖНА ОТКАЗАТЬСЯОТ СТРОИТЕЛЬСТВА АТОМНОЙ

ЭЛЕКТРОСТАНЦИИ.Эта энергетическая стратегия

в новых экономических условиях стала бессмысленной. Так что нужно

разработать новую. За последний год цена на нефть в мире упала в

четыре раза. В связи с этим Белару-си гораздо проще сориентироваться

на другие виды топлива», – считает Леонид Заико.

По словам экономиста, в нашей стране в поддержку строительства АЭС выступает сильное ядерное лобби и по-литики, склонные к грандиозным проек-там. При этом, отмечает Леонид Заико, они не учитывают, что строительство атомных электростанций – чрезвычай-но дорогое удовольствие. Кроме того, их трудно выводить из производства.

«Учитывая все это в совокупности, АЭС может оказаться абсолютно неэффек-тивным проектом. Да и у нас нет средств на него. Вообще, сегодня было бы пра-вильнее вкладывать деньги в развитие конкурентоспособности экспортных от-раслей, а не закапывать их в молекулы и атомы!» – утверждает Леонид Заико.

Обозреватель еженедельника «Бело-русы и рынок» Ирина Крылович согласна с экономистом. По ее словам, сегодня стро-ительство АЭС не оправдано. Впрочем, как

и нес-колько лет на-зад, в мо-мент принятия правительс твом такого решения.

«Как тогда, так и сей-час конкретных экономиче-ских обоснований по строи-тельству атомной электростанции в Беларуси озвучено не было. Все расчеты и прогнозы по окупаемости

были сделаны с оглядкой на россий-ский опыт, хотя, понятно, что условия у наших стран разные, так как станции там были построены еще в советские времена.

Кроме того, в период финансового кризиса сложно найти ресурсы на во-площение в жизнь такого проекта. Нам придется обращаться за инвестициями к России или Китаю, чтобы получить как можно более дешевые кредиты, но это только увеличит нашу зависимость от этих стран», – считает Ирина Крылович.

Сегодня, как и в ближайшую пяти-летку, эта энергетическая стратегия не актуальна. Стоимость строитель-ства АЭС за последние годы выросла вдвое. Может быть, в период кризиса она стабилизируется, но предсказать, как поведут себя цены в ближайшие 10 лет – невозможно.

Что же касается текущего момента, то существующие сегодня в Беларуси станции могут работать как на газе, так и на мазуте. Раньше это стоило дорого. Но сегодня, когда цены на нефтепро-дукты падают, ситуация меняется в об-ратную сторону.

Между тем, как накануне заявил ин-женер ГУ «Дирекция строительства атомной электростанции» Владимир Петрушкевич, подготовительные стро-ительные работы на площадке раз-мещения будущей атомной станции в Беларуси планируется начать сразу по-сле подписания акта выбора площадки. Речь идет о начале работ подготови-тельного периода, который включает строительство пионерной стройбазы, пионерного жилого поселка и транс-портных коммуникаций.

Примечательно, что и сами власти понимают: сегодня мазут – актуальный вид топлива. На днях источник в органах госуправления сообщил ПРАЙМ-ТАСС, что правительство Беларуси запретило нефтяным компаниям поставлять мазут на экспорт. По его словам, сейчас кон-церн «Белнефтехим» консолидирует объем мазута в целях возможного ис-пользования его в качестве резервного топлива.

«Неизвестно, по какой цене Бела-русь будет получать природный газ в следующем году. Может так случиться, что топить мазутом будет дешевле», – отметил собеседник агентства.

www.charter97.org

2

Ирина Крылович:

СТРОИТЕЛЬСТВО АЭС ТОЛЬКО УВЕЛИЧИТ НАШУ ЗАВИСИМОСТЬ ОТ РОССИИ

Page 3: Holas wilenszczyny luty

ГОЛАС ВІЛЕНШЧЫНЫ. ЛЮТЫ 2009Г.

21 января в Островце планирова-лось начало строительства четырех 9-этажных домов для строителей атомной электростанции. А ровно через год, как сообщил на заседании Национального совета по трудовым и социальным вопросам в Минске первый вице-премьер Владимир Се-машко, «мы должны начать строить промышленную площадку в районе Островца». Между тем, «зеленые» отмечают, что решение о строитель-стве АЭС принято с нарушением Орхусской конвенции – обществен-ность не участвовала в процессе при-нятия этого экологически значимого для Беларуси решения.

Буквально за два дня до заявле-ния первого вице-премьера ин-женер госучреждения «Дирекция

строительства атомной электростан-ции» Владимир Петрушкевич сказал на пресс-конференции, что работы по строительству АЭС могут начаться на следующий день после подписания акта о выборе площадки:

- После подписания акта о выборе площадки, который согласно законода-тельству об атомной энергии утверждает президент, работы будут начаты сразу.

Подписал ли президент документ, не-известно. Не исключено, что это случится также обыденно, как произошел и выбор. Между тем, атомная станция – это не ря-довое предприятие. Те последствия стро-ительства, о которых мы только знаем, настораживают. Координатор товарище-ства экологических организаций «Зеле-ная сеть» Ярослав Бекиш сказал «Завтра твоей страны», что большинство экологи-ческих организаций сети выступают про-тив ядерной энергетики в принципе. Сам же он придерживается такого мнения:

- На мой взгляд, атомная – это не то направление энергетики, которое сле-дует развивать в современном мире. Необходимо развивать альтернативные источники энергии. Такая энергетика экологически безопаснее, устойчивее. Трудно также согласиться, что атомная

энергетика, как это часто можно услы-шать, более климатически дружествен-ная, поскольку якобы не имеет выбросов и даже самой трубы, через которую они происходят.

Во-первых, подчеркивает Ярослав Бекиш, трубами АЭС все же обладают. Во-вторых, существуют другие пробле-мы – такие, как, например, нагрев воды, который происходит в водоемах около станции для их охлаждения. Также нель-зя рассматривать деятельность АЭС вне полного цикла, который начинается с до-бычи топлива, транспортировки, утилиза-ции ядерных отходов. При таком рассмо-трении, по мнению собеседника «Завтра твоей страны», ни о какой экологической безвредности речи быть не может.

Что до выбора площадки, то Ярослав Бекиш отмечает:

- Если даже признать неизбежность строительства АЭС в Беларуси, то Островецкая площадка – неправильный выбор. Слишком близко к Нарочи, за-поведнику, Голубым озерам. Даже если Островец подходит для строительства по техническим или геополитическим ха-рактеристикам, в экологическом смысле это наихудший вариант.К сожалению, не было организовано предварительное общественное обсуждение, но стро-ительство еще не началось – есть на-дежда, что ситуация изменится. Тем не менее, важно осознавать, в каком право-вом поле предполагается строительство станции. Ярослав Бекиш подчеркива-ет – решение о строительстве АЭС в

Беларуси принималось с нарушением Орхусской конвенции, которая ратифи-цирована Беларусью. Конвенция пред-полагает доступ к информации, участие общественности в процессе принятия решений, касающихся окружающей сре-ды. Ярослав Бекиш настаивает на увели-чении влияния общественности на при-нятие экологически значимых решений в Беларуси, а строительство АЭС – одно из наиважнейших решений в этой связи.

– Вопрос строительства должен со-ответствовать Конституции и Орхусской конвенции. Это как раз та значимая, стратегическая тема, которая должна выноситься на референдум. При этом не может происходить информирование общественности лишь о положительных сторонах строительства АЭС, что недо-статочно для серьезного и осознанного анализа и, как результат – информиро-ванного участия и выбора, – отмечает ко-ординатор товарищества экологических организаций. – Необходимо провести общественные слушания по строитель-ству АЭС с привлечением экспертов, способных представить различные точки зрения, и довести результаты дискуссии до общественности. И знаете, я не ис-ключаю, что слушания все же пройдут. Власть начала менять в последнее время курс в сторону либерализации.

По мнению Ярослава Бекиша, прин-ципиально, чтобы обсуждение не стало формальностью.

Виктор ЛИСТОПАДОВ Паводле www.zautra.by

3

Решениео строительстве АЭС в Беларуси при-нято с нарушением ОРХУССКОЙКОНВЕНЦИИ

Page 4: Holas wilenszczyny luty

ГОЛАС ВІЛЕНШЧЫНЫ. ЛЮТЫ 2009Г.

АРГУМЕНТ ПЕРШЫ – БЯСПЕКА.Менавіта на Астравеччыне зафік-саваны прэцэдэнт самага моцна-га беларускага землятрусу.Сто гадоў таму газета «Наша Ніва»

(1909 г., № 3) пісала, што 17 снежня а 5 гадзіне зрання – яшчэ было цёмна, жон-ку арандатара фальварка Сяржанты (2 км ад станцыі Гудагай) разбудзіў стра-шэнны гром. Зазвінелі шыбы ў вокнах і здалося гаспадыні, што падае дом. Але ўсё сціхла; хутка прыбег і арандатар, што быў пры скаціне ў хляве і расказаў, што і ён таксама чуў гул, быццам гром праляцеў па небе, зямля задрыжала, і жывёлы пападалі на калены. Выбегшы з хлява, ён убачыў недалёка роў глыбокі, які цягнуўся мусіць з вярсту з поўначы на паўднёвы ўсход. Думаюць, што гэта водгалас таго страшэннага трасення зямлі, што зруйнавала ў Італіі некалькі вялікіх гарадоў і без ліку вёсак.

На маёй Астравеччыне Сяржанты – не адзінае месца, дзе адчувалася трасен-не зямлі. Са словаў былога дырэктара Гярвяцкай школы спадара Пяткевіча Эдуарда Міхайлавіча 1925 году нара-джэння мне вядома, што яго бацька так-сама быў сведкам згаданага землятрусу.

Зямля трэслася настолькі моцна, што посуд у хаце ляцеў з паліцаў.

Беларускія адмыслоўцы (Р.Гарэцкі, А.Емяльянаў, А.Бабарыкін) ацанілі той землятрус 1909 году ў 7 балаў павод-ле шкалы Рыхтара. І сёння намеснік міністра энергетыкі Беларусі Міхаіл Міхадзюк пагадзіўся з тым, што мена-віта ў Астравецкай пляцоўкі бал сей-смічнасці найвышэйшы з усіх чатырох пляцовак (naviny.by, 04.06.2008).

ДРУГІ АРГУМЕНТ – ПРЫРОДА.Гаворка пра разбурэнне ўнікальных прыродных комплексаў, якія знаходзяц-ца на берагах ракі Вяллі-Віліі (такіх, як напрыклад ваколіцы гары Замкоўкі, пра якую 150 гадоў таму пісаў заснаваль-нік беларускай навуковай археалогіі Канстанцін Тышкевіч), а таксама ў ме-жах яе вадазабору (у тым ліку гэта за-казнікі – Блакітныя і Сарачанскія азёры плюс Нарачанскі Нацыянальны парк).

4

ШЭСЦЬ АРГУМЕНТАЎСУПРАЦЬ будаўніцтва АЭСу Астравецкім раёнеАдразу скажу, што я не супраць будаўніцтва АЭС у Беларусі.Але перакананы, што ў нас на Астравеччыне такая станцыяпрынясе толькі страты ў маштабах усёй краіны.

Як краязнавец паводле прызвання і ге-ограф паводле адукацыі я ведаю, што ні ў гісторыка-культурным, ні ў прырода-эколага-рэкрэацыйным плане, ні адна з прапанаваных пляцовак і блізка не можа параўноўвацца з Астравецкай.

ПА-ТРЭЦЯЕ – ТУРЫЗМ. Мне, як ка-рэннаму жыхару Астравеччыны, хочац-ца паўсюль прапагандаваць свой край, і я заўсёды гатовы, маючы вольную хві-ліну, правесці экскурсію для кожнага, хто толькі гэтага пажадае. Але, калі пра-чытаўшы гэтыя радкі, вы вырашылі на-ведаць Астравеччыну, вас чакае вялікае расчараванне. Бо квіткі ні на цягнік, ні на аўтобус вам не прададуць, хоць яшчэ нават і катлаван не пачалі капаць пад АЭС. А калі вы прыедзеце ў наш раён на сваім уласным аўто, то і ў такім разе зможаце знаходзіцца на яго тэрыторыі не больш за тры гадзіны, ды й то толькі транзітам. Каб пабыць болей, вам трэ-ба «легалізавацца». Рэч у тым, што і без АЭС увесь Астравецкі раён – памежная зона. Будаўніцтва атамнай станцыі ў

самым цэнтры раёна дадасць да гэтага яшчэ адну зону – рэжымную. У выніку й без таго абмежаваныя магчымасці ту-рызму будуць цалкам закрытыя.

І ніхто не пабачыць: адзінай у Бела-русі даўняй Кальварыі ў лесе ўздоўж Віліі (гэта ў нас у Дубку), цудадзейнага абраза Маці Божай у Гудагаі, Дубніцкай сядзібы, у якой пісаў свае творы нобе-леўскі лаўрэат Генрых Сянкевіч, сядзібы ў Трокеніках, дзе прайшло дзяцінства сусветна вядомага мастака Мар’яна

Богуша-Шышкі, радавой сядзібы Бжа-стоўскіх ля Міхалішкаў, дому ў Баранях, дзе нарадзіліся слынныя браты Ста-повічы і шмат-шмат усяго іншага, што захавалася і дажыло да XXI стагоддзя на Астравеччыне і чаго няма ў навакол-лі Кукшынаўскай, Краснапалянскай ці Верхнедзвінскай пляцовак і болей нідзе ані ў Беларусі, ані ў свеце.

Бывай тады і «астравецкая швейца-рыя», як называе ўзгорыстую паўднё-ва-заходнюю частку Астравеччыны наш зямляк Адам Мальдзіс. На Астравеч-чыне на адгор’ях Ашмянскага ўзвыш-ша выдатны рэльеф для горналыжных і горных велатрасаў (што для Беларусі вялікая рэдкасць!), якія ў сукупнасці з запланаваным недалёка адсюль (на са-мым вялікім у рэспубліцы возеры На-рач, якое і само па сабе ёсць унікальны аб’ект) аквапаркам і ўжо існуючымі там санаторыямі і базамі адпачынку, рэкамі Страчай (дарэчы адзіная з беларускіх рэкаў у былым СССР мела другую ка-тэгорыю складанасці і таму для нас

Page 5: Holas wilenszczyny luty

ГОЛАС ВІЛЕНШЧЫНЫ. ЛЮТЫ 2009Г. 5

Аднак маё непрыманне такой ідэі звязана найперш з экалогіяй...

...Гэты рэгіён Беларусі спры-яльны для развіцця ўзнаўляльных крыніц энергіі. На кожнай малой рачулцы ко-лісь былі запруды, дзе эфектыўна вы-карыстоўвалася энергія вады. Яшчэ ў 1960-я гады, едучы па шашы з Астраўца ў Міхалішкі, можна было заўважыць ля вёскі Філіпаны, на ўзгорку, вятрак, які спраўна працаваў. У самым цэнт-ры Астраўца, на рацэ Лошы, дзейнічаў млын, які выкарыстоўваў энергію вады. За 5 км ад Астраўца, на рацэ Лошы, у 1955 годзе была пабудавана Янаўская ГЭС. Зусім недалёка ад яе, прыкладна на адлегласці 16 км, у ніжнім цячэнні ракі Ашмянкі, амаль на мяжы з Смаргонскім раёнам, была пабудавана Рачунская ГЭС. Гэтыя дзве электрастанцыі разам мелі магутнасць больш за 2000 Квт.

Два гады таму давялося пабываць на плацінах гэтых ГЭС. Адна плаціна ўтва-рае Янаўскае вадасховішча, а другая – Рачунскае. Вось дзе прыклады безгас-падарчага выкарыстання аб’ектаў, якія б давалі танную электраэнергію. Плаціны захаваліся, а будынкі, дзе месціліся ге-нератары і абсталяванне – разрабава-ныя, разбураюцца. Асаблівасцю энергіі ветру, вады, біямасы і сонца з’яўляецца тое, што «сыравіна» абыходзіцца амаль бясплатна і амаль заўсёды ў наяўнасці і ў бязмежнай колькасці, толькі што выда-ткі на яе выкарыстоўванне сёння яшчэ даволі высокія.

Чаму замест адной гіганцкай АЭС не скіраваць сродкі на тысячы такіх мікра-праектаў, што дадуць жыццё тысячам мястэчак і вёсак?

Напрыклад, у Германіі прыняты закон аб узнаўляльных крыніцах энергіі, ёсць прадпісанне аб эканоміі энергіі.

З Чарнобылем яшчэ не разабраліся да канца. Напрыклад, пару месяцаў таму вярнулі з Літвы 20 тон замарожаных бе-ларускіх чарніцаў, бо ўзровень радыяцыі ў ягадах перавышаў норму ў 5 разоў! Як так, што беларускім санслужбам пля-ваць, і толькі літоўцы выявілі такое? А калі б ягады трапілі ў нашы крамы?

Вырашаць пытанне будаўніцтва АЭС у Беларусі трэба не ў цішы кабінетаў, а ўзважваючы розныя меркаванні.

Дзяржаўныя СМІ падаюць максімум аргументаў «за». Прадстаўнікі мясцовай улады на Астравеччыне праводзяць агі-тацыйна-тлумачальныя размовы, пера-конваючы мясцовых жыхароў у экалагіч-най бяспецы будучага праекту, абяцаю-чы ледзь не рай на зямлі ў выпадку бу-даўніцтва АЭС у раёне. Мясцовыя ўлады не дазваляюць жыхарам Астравеччыны нават правесці пікет супраць АЭС.

Жыхары Астравеччыны, якія будуць жыць побач з АЭС, мала ведаюць пра небяспеку, звязаную з дзейнасцю гэ-тага аб’екту. Ніхто ім не кажа, што няма бяспечнага ўзроўню радыяцыі для ча-лавечага арганізму, які б нізкі ён ні быў. Згодна з даследаваннямі, праведзены-мі ведамствам радыяцыйнай бяспекі ў

Калі пачаліся размовы аб будаўніцтве ў Беларусі АЭС і з’явіліся прапа-новы будаўнічых пляцовак, з жахам убачыў сярод іх адну – Астравецкую. Сэрца адчувала, што выбар спыніцца менавіта на ёй, бо яна знаходзіцца

блізка да Літвы. На мой погляд, у гэтым выбары ёсць затоеныпалітычны намер. І ён прыкры.

АЭС, ПРА ЯКУЮ НАМ НЕ КАЖУЦЬ

унікальная, бо фактычна горная з шмат-лікімі перакатамі і вадаспадамі) і Вяллёй (з якой плануюць браць ваду для стан-цыі, бо яна працякае ўсяго ў некалькіх кіламетрах ад пляцоўкі), шматлікімі азё-рамі ды добрай сотняй памяткаў і пом-нікаў даўніны, што існуюць на тэрыторыі нашага рэгіёну (толькі ў Варнянах ста-ражытная цэнтральная плошча XVIII ст. займае каля 5 га тэрыторыі і там няма ніводнага будынка пабудаванага на-ват у XIX стагоддзі, і гэты архітэктурны ансамбль адзіны ў краіне і не мае такіх маштабных аналагаў на ўсёй тэрыто-рыі Беларусі (а гэта 6,5 км ад пляцоўкі, мала без чаго ў 2-км зону адсялення не патрапляе!) – усё гэта магло б стаць у перспектыве найлепшым у краіне рэк-рэацыйна-аздараўленчым цэнтрам!

ЧАЦЬВЁРТЫ АРГУМЕНТ – ВАДА. Вада з Вяллі і без АЭС у даволі вялікім аб’ёме забіраецца для патрэбаў сталі-цы. Са словаў інжынера ГУ «Дырэкцыя будаўніцтва атамнай электрастанцыі» Уладзіміра Петрушкевіча, якраз адным з асноўных фактараў прыняцця рашэння будаўніцтва АЭС менавіта ў Астравецкім раёне з’явілася наяўнасць тут дастатко-вай колькасці водных рэсурсаў. А гэта якраз гаворка пра Вяллю, якую летась

нават у ніжнім цячэнні (пад Коўнам) мне ўдавалася лёгка пераходзіць уброд…

ПЯТАЕ – ВЕЦЕР. У Беларусі пераважа-юць паўночна-заходнія вятры і дастатко-ва бегла зірнуць на карту, каб зразумець, што ў выпадку аварыі, альбо нават ад-зінкавага радыяцыйнага выкіду, воблака з 90%-най доляй верагоднасці будзе ру-хацца на Мінск. Да таго ж з усіх прапана-ваных Астравецкая пляцоўка знаходзіцца ў найбліжэйшай адлегласці да сталіцы.

І АПОШНЯЕ, ШОСТАЕ, – СТРОНГА.На гербе Астраўца змешчана выява стронгі (фарэлі), гэта рыба сямейства ласасёвых і яна водзіцца прынамсі ў пяці рэках Астравецкага раёну. А, як вядома, стронга можа існаваць толькі ў чыстай і досыць халоднай вадзе і гэ-та лепшы індыкатар экалагічнага стану нашых рэк. Хто ведае, якой стане Маці-Вялля-Вулляна ўжо праз бліжэйшыя 8-10 гадоў? Ці захоча пасля прыняць яе ў свае абдымкі Бацька-Нёман?

Алесь ЮРКОЙЦЬПаводле http://nn.by/

Ні ў гісторыка-культурным,ні ў прырода-эколага-рэкрэацый-ным плане, ні адна з прапана-

ваных пляцовак і блізка не можа параўноўвацца з Астравецкай.

Page 6: Holas wilenszczyny luty

ГОЛАС ВІЛЕНШЧЫНЫ. ЛЮТЫ 2009Г. 6

К Ивану Жилецкому из Островца при-шел на работу человек в штатском и выяснял, почему тот против стро-

ительства АЭС. Иван Жилецкий говорит, что привык всегда говорить то, что дума-ет, и поэтому, не скрывая, высказал свою позицию.

«Они спрашивали – почему я не хочу этой АЭС. Я ответил, что не против АЭС, ведь они есть во всем мире, но я не хочу, чтобы ее строили у меня на родине. Вот засорили уже Гомельскую область, пусть там и строят. И почему, наконец, мы все должны соглашаться с тем, что нам предлагают? У каждого

человека есть свой взгляд на вещи», – считает Иван Жилецкий.

Большинство членов инициативной группы – люди пенсионного возраста.

Власти стремятся блокировать дея-тельность тех, кто собирает подписи про-тив строительства АЭС, говорит остро-вецкий активист Иван Крук. Но подписи в районе они продолжают собирать.

«Я знаю, что местные власти уже по-всюду отрапортовали, что в районе все поддерживают строительство АЭС. А тут нашлись люди, уже собрано 250 подпи-сей, которые против. Значит, ситуация не такая, как они докладывают наверх,

потому и стремятся блокировать нашу деятельность», – отметил он.

Руководитель инициативной группы кампании «Островецкая атомная — это преступление» Николай Уласевич на-писал в районную газету статью «Знак беды, или Все желания за ваш счет», в которой предоставил аргументы про-тив строительства АЭС.

Статью он отдал в редакцию после того, как на страницах издания появи-лась публикация, в которой перечис-лялись только положительные послед-ствия строительства АЭС. Уласевичу, однако, возвратили статью назад.

«Ответ такой: статья содержит не-уважение к служебным лицам и другим гражданам, потому, мол, опубликован-ной быть не может», – пояснила отказ редактор газеты.

Правда, на просьбу Николая Уласе-вича уточнить, в чем заключается неу-важение «служебных лиц и других граж-дан», делать этого редактор не стала.

www.charter97.org

Германіі, захворванні лейкеміяй сярод дзяцей да пяці гадоў сустракаюцца тым часцей, чым бліжэй яны жывуць да ад-ной з 16 дзейных у краіне АЭС.

За год працы сярэдняя па магутнасці АЭС выпрацоўвае 1000-1400 кг радыеак-тыўнага смецця і 250-300 кг плутонію.

Хаця на АЭС радыеактыўны пыл ачы-шчаюць з дапамогай фільтраў, але ўсё ж часцінкі трапляюць у ваду, папаўняючы такім чынам найбліжэйшы вадаём (не дай Бог – Вяллю). Любая, нават самая дасканалая АЭС стварае радыеактыўны фон. А праблема радыеактыўных ад-кідаў? Калі іх захоўваць пад зямлёй, то рана ці позна яны дадуць аб сабе знаць і ўжо напэўна атруцяць грунтовыя воды. Дзесяткі гадоў даследаванняў не зрабі-лі магчымым знайсці спосабу надзей-най ізаляцыі радыеактыўных адходаў ад навакольнага асяроддзя.

У выніку неабходнасці захоўваць усе гэтыя перасцярогі, ядзерная энергія – самая дарагая. Яна выжывае толькі там, дзе ўкладваюцца вялікія датацыі.

Вядома, можна і будаваць танненька, і не ўсе нормы выконваць – што тады зда-раецца, мы пабачылі ўжо ў Чарнобылі.

Як можна размяшчаць ядзерны монстр у густанаселеным рэгіёне, па-блізу возера Нарач з яго ўнікальным турыстычным рэсурсам? Дзеля на-шых дзяцей, унукаў трэба сказаць

«НЕ!» БУДАЎНІЦТВУ АЭС НА АСТРАВЕЧЧЫНЕ.

Бярнард ПАКУЛЬНІЦКІ,Паводле http://nn.by/

АЭС, ПРА ЯКУЮ НАМ НЕ КАЖУЦЬ

СОТРУДНИКИ КГБ оказывают давление на активистов, которые выступают против АЭС К членам инициативной группы, которая организовала кампанию против строительства АЭС, начали приходить на работу и домой представители местной власти. Их интересует гражданская позиция активистов, сооб-щает «Радыё Свабода».

Астравеччына рэгіён спрыяльны для развіцця ўзнаўляльных крыніц энергіі. На кожнай малой рачулцы колісь былі запруды, дзе эфектыўна выкарыстоўва-лася энергія вады.На здымках: Вадзяныя млыныў Гервятах і Варнянах.

Page 7: Holas wilenszczyny luty

ГОЛАС ВІЛЕНШЧЫНЫ. ЛЮТЫ 2009Г.

Строительство АЭСв 30 километрахот озера Нарочь –преступная глупость Большинство участников опро-са на сайте Хартии’97 катего-рически осудили намерение белорусских властей строить АЭС в Островце.

68,8 % участников опроса считают, что строительство АЭС в 30 километрах от озера Нарочь – преступная глупость. 16,2 % участников опроса считают, что строительство атомной электростан-ции – это жизненная необходимость. И еще 15% уверены, что власти Беларуси решили строить АЭС, чтобы шантажи-ровать Евросоюз.

www.charter97.org

7

Ряд акций против строительс-тва АЭС в Беларуси провели в Молодечно активисты граждан-ской кампании «Европейская Беларусь».

Молодые оппозиционеры вывеси-ли три транспаранта со словами

«Стоп АЭС» в разных частях города: на мосту недалеко от железнодорожно-го вокзала, на центральной площади и возле входа в парк.

Напомним, что в этом году в Белару-си начинается строительство атомной электростанции. Площадка для строи-тельства белорусской АЭС находится в северной части Островецкого района Беларуси. Северо-запад Беларуси — край красивейших озер, расположен-ных среди живописных холмов. Место, богатое заповедниками и заказниками. Недалеко расположен национальный парк Нарочанский — самое популярное место отдыха в Беларуси.

www.charter97.org

СТОП АЭС!

68,8 %

16,2 % 15 %

преступная глупость

шантаж Евросоюза

жизненнаянеобходимость

Page 8: Holas wilenszczyny luty

ГОЛАС ВІЛЕНШЧЫНЫ. ЛЮТЫ 2009Г. 8

КАЛІ ХТО ХОЧА ДАЛУЧЫЦЦА ДА КАМПАНІІ СУПРАЦЬ БУДАЎНІЦТВА АСТРАВЕЦКАЙ АЭС,ПАДАЕМ КАНТАКТЫ РАЁННЫХ КААРДЫНАТАРАЎ:

ГРАМАДСКІЯ АКТЫВІСТЫ РЭГІЁНА СУПРАЦЬ БУДАЎНІЦТВА АЭС

У НАШЫМ КРАІ20 снежня ў Смургонях была запачаткаваная рэгіянальная ініцыяты-ва супраць будаўніцтва Астравецкай АЭС, прадстаўнікі якой прынялі

заяву наступныга зместу:

СУПРАЦЬ СЯБРОЎ ІНІЦЫЯТЫЎНАЙ ГРУПЫ «Астравецкая АЭС – гэта злачынства» АРГАНІЗАВАНЫЯ ПРАВАКАЦЫІ І ЦІСК

У ноч з 8 на 9 студзеня ў Астравцкім і Смаргонскім раёнах невядомымі

асобамі былі раскіданы ўлёткі ад імя мясцовых актывістаў І.Крука і М.Уласе-віча і другая ўлётка ад імя сябра Сойма Партыі БНФ Алеся Дзергачова. Абод-ва матэрыялы – фальшыўкі, мэта якіх скампраметаваць актывістаў і ініцыяты-ву супраць пабудовы АЭС.

Актывісты І.Крук і М.Уласевіч звярну-ліся ў пракуратур з патрабаваньнем уз-будзіць крымінальную справу супраць асобаў распаўсюдзіўшых ад іх імя фаль-шывую інфармацыю.

УЛАДЫ НЕ ДАЗВАЛЯЮЦЬ ВЫКАЗ-ВАЦЬ АЛЬТЭРНАТЫЎНЫ ПОГЛЯД

Удзельнікамі грамадскай ініцыятывы “АСТРАВЕЦКАЯ АТАМНАЯ – ГЭТА

ЗЛАЧЫНСТВА!” былі пададзены заявы на пікеты у Смаргоні, Маладзечне і Ві-лейцы. Ва ўсіх гэтых гарадах актывісты атрымалі адмовы. Прычыны для адмоваў былі відавочна “прыцягнутыя за вушы”. Так у Маладзечне адмовілі ў сувязі з “не пацьверджаным грамадзянствам аргані-затараў”. У Смургонях у сувязі з тым, што “указ прэзідэнта аб будаўніцтве АЭС яшчэ не падпісан”. У Вілейцы райвыканкам ад-мовіў, спасылаючыся на тое, што месцы указаныя заяўнікамі пікету не адпавяда-юць вызначыным райвыканкамам.

На паўторныя падачы заяваў ініцыя-тары правядзення пікетаў зноў атрыма-лі адмовы. Вось і ўся лібералізацыя...

Астравецкі раён: Мікалай Уласевіч, маб.тэл. 8-033-6248368 (МТС), e-mail: [email protected]Вілейскі раён: Аляксей Сюдак, маб.тэл. 8-029-4070046 (Белсел), e-mail: [email protected]Маладэчанскі раён: Аляксандр Капуцкі, маб.тэл. 8-044-7923-

688 (Velcom), e-mail: [email protected]Мядзельскі раён: Зміцер Вінаградаў, маб.тэл. 8-029-3149345 (Velcom), e-mail: [email protected]Смаргонскі раён: Аляксандр Дзергачоў, маб.тэл. 8-029-3362-062 (Velcom), e-mail: [email protected]

Заява

Мы, прадстаўнікі грамадскасці Паўночна-Заходняга рэгіё-на Беларусі з Астравецкага, Смаргонскага, Вілейскага, Маладзечанскага раёнаў сабраліся 20 снежня 2008 году

ў г.Смаргоні ў сувязі з абвешчаным уладамі намерам будаўніцтва ў нашым рэгіёне атамнай электрастанцыі, далучаемся да грамадскай ініцыятывы жы-хароў Астравеччыны «АСТРАВЕЦКАЯ АТАМНАЯ – ГЭТА ЗЛАЧЫНСТВА!» і заяўляем аб стварэнні рэгіянальнай ініцыятыўнай групы па правядзенні кам-паніі, накіраванай на супрацьдзеянне планаванаму ўладамі Беларусі будаўні-цтву АЭС ў нашым рэгіёне.

Мы заклікаем усіх людзей добрай волі, якім неабыякавы лёс нашага запавед-нага краю, яго багатай культуры, прыродных каштоўнасцяў, далучацца да нашай ініцыятывы і падтрымаць ўсімі магчымымі законнымі сродкамі нашыя справядлі-выя патрабаванні і нашую дзейнасць па спы-ненні антычалавечых планаў па будаўніцтве АЭС у Астравецкім раёне.

А.Сюдак, г.ВілейкаА.Дзергачоў, Ю.Кутузаў, г.Смаргонь

А.Капуцкі, г.МаладзечнаМ.Уласевіч, І.Крук, г.Астравец

“Голас Віленшчыны”. Грамадская газета Віленскага краю. Друкарня Мамоніча, вул.Міндоўга,3, Вільня. Наклад 299 ас.