Upload
dinhtuong
View
216
Download
1
Embed Size (px)
Citation preview
Hoera, open ruimte!Nieuwe verhalen in de praktijk
VVSG-studiedag 1 december 2015Griet Celen, Vlaamse LandmaatschappijSylvie Fosselle, Vlaamse LandmaatschappijRik Samyn, provincie West-Vlaanderen
open ruimte onder druk
in 2011 : inname van 23 km² open ruimte elke dag : verlies van 6 ha open ruimte
van 6 miljoen naar 7 miljoen Vlamingen?
business as usual is geen optie!
VLAAMSE LANDMAATSCHAPPIJ 2/12/2015 │4
Hinderpalenversnippering in het administratieve en bestuurlijke landschapopen ruimte = restruimte
Nieuwe kansen :stijgende vraag naar kwalitatieve omgeving en geïntegreerde aanpak een stijgend gevoel van urgentie (economische impact)op Europees niveau toenemend strategisch belang van open ruimte
open ruimte =
VLAAMSE LANDMAATSCHAPPIJ 2/12/2015 │5
voedselproductieenergieproductieaanpassing aan klimaatveranderingrecreatie, gezondheid en welzijnbescherming tegen wateroverlastbiodiversiteit
en moet de leiding nemen in toekomstige ontwikkelingen in Vlaanderen
innovatie in inhoud
teveel opgesloten binnen ‘open ruimte’ waardoor kansen blijven liggen, strijd om ‘ruimte’ het centrale thema blijft en blijvende inname van open ruimte niet echt wordt beantwoorddus :
brug slaan naar andere thema’s, actoren, frisse coalitiesaansluiting zoeken bij ‘harde’ ontwikkelingennieuwe wervende toekomstverhalen waarbij open ruimte meer sturend wordt bij toekomstige ontwikkelingen
VLAAMSE LANDMAATSCHAPPIJ 2/12/2015 │6
uittesten in cases
Voedsellandschap Pajottenland-Brussel
Foto!
VLAAMSE LANDMAATSCHAPPIJ 2/12/2015 │13
Smarter Agro Midden-West-Vlaanderen
Foto!
Open Ruimte Platform
Sla een brug tussen open ruimte en de stadMaak troeven en functies open ruimte zichtbaar voor de stad
VLAAMSE LANDMAATSCHAPPIJ 2/12/2015 │17
Faciliteren ‘Voedselverbinding’ tussen stad en open ruimte
Ruim concept
Fysiek – mentaal
Hefboom
VLAAMSE LANDMAATSCHAPPIJ 2/12/2015 │18
Testcase
Nav bestaande samenwerking met partners
Zoeken naar innovatieve aanpak, methodes, proces, samenwerking met nieuwe actoren, rol overheid
VLAAMSE LANDMAATSCHAPPIJ 2/12/2015 │22
Innovatie in toegang tot grond & logistiek
Hoe kan landbouwgrond in onbruik geheractiveerd worden en waar gewenst ingezet worden voor korteketen landbouw?Verschillende soorten aanpak nodigIdeeën van partners:
Tupperterre van Terre-en Vue: privé-eigenaarsEspace-test van Début des haricots: overheidsgronden gemeente & gewest
Verschillende businessmodellen nodigWelke mogelijkheden biedt landschap voor verwerking, afzet, gecombineerde mobiliteit,…?Marketing & communicatie: streekmerk, digitale platformen Koppeling met landschappelijke ontwikkelingHefboom voor dorpenbeleid
VLAAMSE LANDMAATSCHAPPIJ 2/12/2015 │23
26
1. Een probleem van waterbeheer
28
3. Actieplan tegen wateroverlast
Goed onderhoud van rioolstelsel en waterlopen
Herwaarderen fijnmazig netwerk van grachten,
ingebuisde grachten en waterlopen terug in open profiel
aanleggen
Inzetten op erosiebestrijding in hellende gebieden
Maatregelen die meer ruimte geven aan en snelheid
van water afremmen
Voorzien nodige buffering met vertraagde afvoer i.k.v.
RO (watertoets)
Aanleggen van gecontroleerde overstromingsgebieden
Consensus op basis van urgentie!
29
4. De ruimere context
Een intensieve landbouwstreek…
Een internationaal centrum van agro-industrie
met kapitaalsintensieve teelten, hoog
dynamische landbouw en verwerkende
industrie
Grote gevolgen voor landschap, grond- en
bodemkwaliteit en mobiliteit
Geconfronteerd met klimaatverandering:
langere periodes van droogte, wateroverlast en
erosie
31
6. Stelling: omgeving Roeselare moet land-
en tuinbouwstreek blijven
0 = helemaal niet akkoord / 10 = helemaal akkoord
32
7. Stelling: beoordeling grote bedrijven
Niet storend,
en er mogen
er gerust
nog
bijkomen
Niet storend,
maar ik heb
liever niet
dat er nog
bijkomen
Het maakt
me weinig of
niets uit
Storend
maar ik vind
het
belangrijk
dat ze
kunnen
blijven
Storend en
ik vind dat ze
best
verdwijnen
33
8. Smarter Agro
Samenwerken aan een geïntegreerd kader voor
afzonderlijke ingrepen die water, landbouw en landschap
met elkaar verbinden:
landbouwers in het gebied zitten op hun grenzen op
vlak van bedrijfsuitbreiding
sommige omwonenden klagen over de overlast door
de opschaling van de landbouw
de ecologische kwaliteit van de regio moet verhoogd
worden
Wil deze regio zich verder ontwikkelen, moet er gezocht
worden naar slimme koppelingen met winsten voor de
verschillende facetten van het gebied.
34
9. De ambitie van lokale partners
Samen met de actoren (landbouwers, gemeenten,
provincie, Inagro, VLM) zoeken naar
oplossingsrichtingen voor win-win water –
landbouw-landschap
Uittesten van de aangereikte maatregelen en
opvolgen van resultaten in situ
In concreto: • maatregelen tegen wateroverlast
• testen slimme beek-en puttensysteem stroomopwaarts
• testen denitrificatietechnieken
• multifunctionele landschapsopbouw in relatie tot
landbouw en watervraagstuk
op basis van testcase aanbevelingen genereren
voor gelijkaardige opgaves en verwerkende
industrie
35
10. De ambitie van het ORP
Versterken van lokale dynamiek en ambitie via testcase
Innovatie stimuleren op vlak van
samenwerkingsvormen en financieringsstructuren
Watervraagstuk gekoppeld aan de creatie van een
nieuw landschap in intensief landbouwgebied
Formuleren van conclusies op vlak van
instrumentarium, nieuwe samenwerkingsvormen,
beleidsaanbevelingen
36
11. 3 onderzoeksniveaus
1. Geïntegreerd werken aan het watervraagstuk
Onderzoek naar verhoging buffercapaciteit door
inschakeling van open putten in een beeksysteem
Hoofdvragen: Wat is de opvangcapaciteit bovenstrooms van het inschakelen van individuele
waterputten in een beeksysteem voor het reduceren van overstromingsgevaar
benedenstrooms?
Welke winsten biedt dit niet alleen voor de wateroverlast benedenstrooms, maar
hoe kunnen ook erosiemaatregelen / waterkwaliteit en denitrificatie / biodiversiteit
(kikkerpoelen) / ecologische waarde / landschappelijke waarde / toegankelijkheid
van het landschap / recreatiemogelijkheden / energielandschap / … geïntegreerd
worden binnen dit systeem?
Wie is verantwoordelijk voor wat? En welke instrumenten kunnen gebruikt worden
Wanneer?
Hoe kan dit gefinancierd worden?
Welke samenwerkingen ontstaan hierrond?
37
12. 3 onderzoeksniveaus
2. Positie van de landbouwer
Onderzoek naar de rol van de landbouw(er) op vlak van
waterbuffering en de creatie van een nieuw landschap
Hoofdvragen: Hoe kan voor de landbouw de toegang tot water vergroot en
gegarandeerd worden?
Wat zijn de winsten voor en mogelijke bijdragen door de
landbouw(er) in het geïntegreerd watervraagstuk en het bouwen
aan het landschap? Hoe kan dit voor de landbouwer een
economische meerwaarde vormen?
In welke mate zal dit de huidige landbouwbedrijfsvoering
beïnvloeden?
Met welke instrumenten en welke verantwoordelijkheden kan de
positie van de landbouw in dit gebied ondersteund worden?
38
13. 3 onderzoeksniveaus
3. Onderzoek naar de meerwaarde van deze
geïntegreerde benadering op vlak van ecologie,
beeldkwaliteit, energiewinning, recreatie… van het
landschap
Hoofdvragen:
Hoe kunnen visies op landschap mee geïntegreerd
worden bij ingrepen rond water?
Hoe kan de omgevingskwaliteit verbeterd worden in
individuele ingrepen?
Welke samenwerkingen kunnen aangegaan worden?
Met welke financiering?
39
14. Stand van zaken en verdere planning
Aanzet in verschillende projecten:
Thought 4 Food – toekomst van het landschap
Ruimtelijk Strategisch Project Glastuinbouw
Inrichtingsnota Driehoek
Veldgebied Jabbeke-Wingene
Stad-Land-Schap ‘t West-Vlaamse Hart
40
15. Stand van zaken en verdere planning
Oprichting kerngroep
Ondertekening engagementsverklaring (december)
Informatieronde naar landbouwers en
landbouworganisaties (december)
Brainstormsessies per onderzoeksniveau (vanaf
januari)
Uitwerken geïntegreerd scenario en voorbereiding
implementatie (maart tot juni)
Effectieve implementatie en aanbevelingen
en nu verder?VVSG, VVP, Ruimte Vlaanderen en VLM namen het initiatief om een open ruimte platform op te richten :
gouverneur AntwerpenDepartement MOW;Departement Landbouw en VisserijAgentschap OndernemenAgentschap Natuur en BosAgentschap onroerend erfgoedOVAMTeam stedenbeleidTeam Vlaams bouwmeesterILVO
VLAAMSE LANDMAATSCHAPPIJ 2/12/2015 │45
INBOBoerenbondBBLNatuurpuntRegionale landschappenMinaraadUniversiteitenVVSGVVPRuimte VlaanderenVlaamse Landmaatschappij
testen
Pannenfabriek Noord-Turnhout
Voedsellandschap Pajottenland-Brussel
Smarter-agro Midden-West-Vlaanderen
Electrabelsite Schelle
VLAAMSE LANDMAATSCHAPPIJ 2/12/2015 │47
Koppeling recreatie, landschap, industrie, focus op instrumenten herbestemming
Koppeling landbouw, logistiek, verwerking, afzetmarkt en landschap, focus op toegang tot grond, korte keten landbouw, winsten voor landschap en dorpenbeleid
Koppeling tussen landbouw, water en landschap, focus op geïntegreerd watervraagstuk, veranderende rol landbouwer en nieuw landschap in intensief landbouwgebied
Koppeling tussen industrie, landschap en energie, focus op bouwen energielandschap, potentieel van watergebonden ontwikkeling
leren
20 nieuwe actoren6 innovatieve trajecten4 testcases6 experten20 deelnemers open ruimte platform
VLAAMSE LANDMAATSCHAPPIJ 2/12/2015 │48
gaan samen na welke procesdoorbraken en nieuwe inhoudelijke koppelingen er nodig zijn om de toekomstverhalen voor de open ruimte kans op slagen te geven
open ruimte congres
VLAAMSE LANDMAATSCHAPPIJ 2/12/2015 │49
Georganiseerd door VLM, VVP, VVSG, Ruimte Vlaanderen, VRP, Vlaams bouwmeester, INBO, ILVO, Hogeschool Gent, Universiteit Antwerpen, KULeuven, Erasmushogeschool Brussel, Universiteit Gent, Universiteit Hasselt, VUBrussel
Meer informatie
VLAAMSE LANDMAATSCHAPPIJ 2/12/2015 │50
https://twitter.com/woordvoerdervlm
https://www.facebook.com/VlaamseLandmaatschappij
https://www.linkedin.com/company/vlaamse-landmaatschappij