27
Het evangelie van de Pistis Sophia 2 e druk 2002 ROZEKRUIS PERS ^ HAARLEM

Hetevangelie - rozekruispers · De Pistis Sophia is een gnostische tekst, overgeleverd in een Koptisch handschrift, maar oorspronkelijk geschreven in het Grieks. In 1785gaf AnthonyAskew,

  • Upload
    others

  • View
    4

  • Download
    0

Embed Size (px)

Citation preview

Page 1: Hetevangelie - rozekruispers · De Pistis Sophia is een gnostische tekst, overgeleverd in een Koptisch handschrift, maar oorspronkelijk geschreven in het Grieks. In 1785gaf AnthonyAskew,

Het evangelievan de

Pistis Sophia

2e druk 2002

ROZEKRUIS PERS ^ HAARLEM

Page 2: Hetevangelie - rozekruispers · De Pistis Sophia is een gnostische tekst, overgeleverd in een Koptisch handschrift, maar oorspronkelijk geschreven in het Grieks. In 1785gaf AnthonyAskew,

Internationale School van het Gouden RozenkruisLectoriumRosicrucianum

HoofdzetelBakenessergracht 11-15, Haarlem, Nederland

1e druk 1963

isbn 90 6732 276 8ß 2002 Rozekruis Pers, Haarlem

Page 3: Hetevangelie - rozekruispers · De Pistis Sophia is een gnostische tekst, overgeleverd in een Koptisch handschrift, maar oorspronkelijk geschreven in het Grieks. In 1785gaf AnthonyAskew,

Inhoud

Woord vooraf door Jacob Slavenburg . . . . . . . . . . . . . . . 19

Eerste boek

Hoofdstuk 1 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 27Jezus leidt zijn discipelen vooralsnog in tot de gebieden van het EersteMysterieWaardoor het Eerste Mysterie wordt omgevenDe gebieden van de Grote OnzichtbareDe Schatkamer van het LichtDe Lichtwereld

Hoofdstuk 2 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 29Jezus en zijn discipelen op de OlijfbergEen Lichtkracht daalde neer opJezusHet omringde hem van alle kanten

Hoofdstuk 3 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 30Jezus stijgt op tot de HemelDe verwarring onder de krachten en de grote aardbeving

Hoofdstuk 4 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 30Jezus daalt weer afDe aard van zijn glorie

Hoofdstuk 5 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 31Jezus richt zich tot zijn discipelen

Hoofdstuk 6 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 31Jezus trekt de glans van zijn Licht in zich terugHij belooft zonder terughouding over alles in te lichten

Hoofdstuk 7 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 33Hoe het Lichtkleed tot hem gezonden werdDe zielen van de discipelen en hun incarnatieDe incarnatie vanJohannes de DoperJohannes was in een vorig leven Elia

Hoofdstuk 8 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 35Over zijn eigen incarnatie viaMariaMeer over de lichtkrachten in de discipelenWaaromzij zich mogen verheugen dat het moment van de bekledinggekomen is

Hoofdstuk 9 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 36Hoofdstuk 10 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 37

HetMysterie van de vijf woorden op het KleedDe verklaring hiervanDe drie lichtkledenHet eerste kleed

Page 4: Hetevangelie - rozekruispers · De Pistis Sophia is een gnostische tekst, overgeleverd in een Koptisch handschrift, maar oorspronkelijk geschreven in het Grieks. In 1785gaf AnthonyAskew,

Het tweede kleedHet derde kleedDe dag van het ‘Kom tot ons’

Hoofdstuk 11 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 39Jezus hult zich in zijn kleedHij betreedt de hemelAl de hemelsemachtenzijn verwonderd en knielen neer omhem te aanbidden

Hoofdstuk 12 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 40Hij betreedt de eerste hemelsfeerDe bewoners van de eerste sfeer zijn verwonderd en knielen voor hem neer omhem te aanbidden

Hoofdstuk 13 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 41Hij betreedt de tweede sfeerDe machten van de tweede sfeer raken in opschudding en vallen neer om hemte aanbidden

Hoofdstuk 14 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 41Hij stijgt op tot de eonenDe krachten van de eonen raken in opschudding en vallen neer om hem teaanbidden

Hoofdstuk 15 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 42Adamas en de tirannen bestrijden het lichtHij neemt een derde deel van hun krachtHij verandert de beweging van hun sferen

Hoofdstuk 16 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 43Hoofdstuk 17 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 44

MariaMagdalena krijgt gelegenheid te sprekenHoofdstuk 18 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 44

Maria interpreteert woorden vanJesajaHoofdstuk 19 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 45

Jezus moedigt Maria aan. Zij vraagt door over de verandering van de sferenHoofdstuk 20 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 46

Jezus geeft een nadere verklaring van de verandering van de sferenHoofdstuk 21 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 46Hoofdstuk 22 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 48

Filippus steltJezus een vraagHoofdstuk 23 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 48

Waarom de baan van de eonen werd veranderdHoofdstuk 24 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 49

Maria stelt hem opnieuw een vraagHoofdstuk 25 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 49

De komst vanMelchizedekDe vorming van de zielen van de mensen

Hoofdstuk 26 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 51De heersers verslinden hun materie waardoor de zielen niet kunnen wordengevormd

Page 5: Hetevangelie - rozekruispers · De Pistis Sophia is een gnostische tekst, overgeleverd in een Koptisch handschrift, maar oorspronkelijk geschreven in het Grieks. In 1785gaf AnthonyAskew,

Hoofdstuk 27 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 52Adamas en de tirannen strijden tegen het lichtkleedJezus neemt eenderde van hun kracht en wijzigt hun baanZij hebben niet meer de kracht om hun materie te verslinden

Hoofdstuk 28 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 54De machten aanbidden het lichtkleedDe tirannen worden als dood

Hoofdstuk 29 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 55Jezus stijgt op tot de dertiende eoon en vindt Pistis SophiaSophia en de met haar verbonden machten aanschouwen het licht

Hoofdstuk 30 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 56Maria wil het verhaal van Sophia horen[De geschiedenis van de Pistis Sophia]Sophia wenst op te stijgen tot de LichtwereldDe heersers haten haar omdat zij hun mysterie« n veronachtzaamtDe drievoudigeAuthades verenigt zichzelf met de heersers van de twaalfeonen en emaneert een kracht met een leeuwenkop om Pistis Sophia tevervolgen

Hoofdstuk 31 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 57Sophia verwart de kracht van Authades met het ware LichtZe daalt neer tot de twaalf eonen en vandaar in de chaosDe emanaties van Authades verslinden de lichtkrachten van Sophia

Hoofdstuk 32 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 58De eerste boetezang van Sophia

Hoofdstuk 33 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 62Maria interpreteert de eerste boetezang aan de hand van Psalm 69

Hoofdstuk 34 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 65Hoofdstuk 35 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 65

De tweede boetezang van SophiaHoofdstuk 36 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 66

Petrus interpreteert de tweede boetezang aan de hand van Psalm 71Petrus beklaagt zich overMaria

Hoofdstuk 37 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 68Jezus belooft de discipelen hun kennis in alles te vervolmakenDe derde boetezang van Sophia

Hoofdstuk 38 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 68Martha krijgt gelegenheid om te sprekenMartha interpreteert de derde boetezang aan de hand van Psalm 70

Hoofdstuk 39 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 69De vierde boetezang van Sophia

Hoofdstuk 40 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 71Johannes krijgt de gelegenheid om te sprekenJohannes interpreteert de boetezang aan de hand van Psalm 102

Hoofdstuk 41 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 73Jezus moedigtJohannes aan te spreken

Page 6: Hetevangelie - rozekruispers · De Pistis Sophia is een gnostische tekst, overgeleverd in een Koptisch handschrift, maar oorspronkelijk geschreven in het Grieks. In 1785gaf AnthonyAskew,

De emanaties van Authades verslinden opnieuw het licht van SophiaDe vijfde boetezang van Sophia

Hoofdstuk 42 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 75Filippus, de schrijver, beklaagt zichJezus verklaart dat Filippus enThomas de aangewezen schrijvers zijn

Hoofdstuk 43 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 76Maria interpreteert de woorden vanJezus betreffende de drie getuigenFilippus krijgt nu gelegenheid om te sprekenFilippus interpreteert de vijfde boetezang aan de hand van Psalm 88

Hoofdstuk 44 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 78Filippus wordt geprezen en hervat zijn schrijvenDe zesde boetezang van Sophia

Hoofdstuk 45 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 79Andreas interpreteert de zesde boetezang aan de hand van Psalm 130Jezus prijst Andreas.Hij belooft dat de tirannenzullenworden berecht en hetwijze vuur hen zal verterenMaria interpreteert de woorden vanJezus

Hoofdstuk 46 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 81Het berouwvanSophiawordt nog niet geaccepteerd.Zijwordt bespot door deeonenDe zevende boetezang van SophiaThomas interpreteert de zevende boetezang aan de hand van Psalm 25Jezus prijstThomas

Hoofdstuk 47 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 85Zonder van het EersteMysterie daartoe het bevel te hebben gekregen, voertJezus Sophia naar een minder beperkt gebiedDe emanaties van Authades houden even op Sophia te verdrukkenDe achtste boetezang van Sophia

Hoofdstuk 48 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 86De emanaties van Authades verdrukken haar opnieuwZij vervolgt haar boetezang

Hoofdstuk 49 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 87Mattheu« s interpreteert de achtste boetezang aan de hand van Psalm 31

Hoofdstuk 50 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 89Jezus prijstMattheu« s en belooft zijn discipelen dat zij met hem op de tronenzullen zittenMaria interpreteert de woorden vanJezusDe negende boetezang van Sophia

Hoofdstuk 51 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 92Jacobus interpreteert de negende boetezang aan de hand van Psalm 35

Hoofdstuk 52 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 94Jezus prijstJacobus en belooft hem de eerste plaats onder de discipelenMaria interpreteert de woorden vanJezusDe boetezang vanSophiawordt aanvaard. Jezuswordt uitgezonden omhaarte helpenDe tiende boetezang van Sophia

Page 7: Hetevangelie - rozekruispers · De Pistis Sophia is een gnostische tekst, overgeleverd in een Koptisch handschrift, maar oorspronkelijk geschreven in het Grieks. In 1785gaf AnthonyAskew,

Hoofdstuk 53 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 96Petrus interpreteert de tiende boetezang aan de hand van Psalm 120Jezus prijst Petrus

Hoofdstuk 54 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 97De elfde boetezang van SophiaSalome interpreteert de boetezang aan de hand van Psalm 52Jezus prijst Salome

Hoofdstuk 55 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 99Authades ondersteunt zijn emanaties en opnieuw onderdrukken zij SophiaDe twaalfde boetezang van Sophia

Hoofdstuk 56 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 102Andreas interpreteert de twaalfde boetezang aan de hand van Psalm 109

Hoofdstuk 57 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 103De dertiende boetezang van SophiaMartha interpreteert de dertiende boetezang aan de hand van Psalm 51

Hoofdstuk 58 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 105Jezus zendt een lichtkracht uit om Sophia te helpenSophia heft een lofzang aanSalome interpreteert de zang van Sophia aan de hand van de Odes vanSalomo

Hoofdstuk 59 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 107De doorJezus gezonden kracht vormt een lichtkrans boven Sophia’s hoofdSophia heft opnieuw een lofzang aanMaria, zijn moeder, krijgt gelegenheid tot sprekenMaria interpreteert het lied van Sophia aan de hand van de 19de Ode vanSalomoJezus prijst zijn moeder

Hoofdstuk 60 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 109Het gebod van het EersteMysterie wordt vervuld nu Sophia geheel aan dechaos is onttrokkenHet EersteMysterie enJezus zenden twee lichtkrachten omSophia te helpenMariaMagdalena interpreteert het mysterie aan de hand van Psalm 85

Hoofdstuk 61 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 110Maria gaat dieper op de interpretatie inHet verhaal van de fantoomgeest

Hoofdstuk 62 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 112DeandereMaria gaat nader op dezelfde schriftpassage in aan de hand van dedoop vanJezusMaria de moeder gaat dieper op dezelfde schriftpassage in aan de hand vanhaar ontmoeting met Elizabeth, de moeder vanJohannes de DoperDe incarnatie vanJezus[Later toegevoegd stuk dat niet tot het oorspronkelijke werk behoort]

Tweede boek

Hoofdstuk 63 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 118

Page 8: Hetevangelie - rozekruispers · De Pistis Sophia is een gnostische tekst, overgeleverd in een Koptisch handschrift, maar oorspronkelijk geschreven in het Grieks. In 1785gaf AnthonyAskew,

Johannes geeft een nadere interpretatie van de betreffende schriftpassageOver Sabaoth, Barbelo, Jabraoth en het lichtkleed

Hoofdstuk 64 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 119Gabrie« l enMichae« l worden gemaand Pistis Sophia te helpenDe lichtstroom herstelt de lichtkrachten van SophiaNa zijn taak te hebben verricht, verlaat de lichtstroom Sophia

Hoofdstuk 65 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 121Petrus interpreteert het verhaal aan de hand van de Odes van Salomo

Hoofdstuk 66 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 124De emanaties van Authades roepen hem luid in te grijpenAuthades zendt een nog gewelddadiger kracht, gelijkend op een vliegende pijlDe vorming van de slangen-, de basilisken- en de drakenkrachtenDe demonkracht van Adamas werpt Pistis Sophia neerSophia roept opnieuwhet Licht aanGabrie« l, Michae« l en de lichtstroom trekken opnieuw op om haar te helpenDe transfiguratie van SophiaOp last van het EersteMysterie dat naar binnen ziet, bereidt Sophia deoverwinning

Hoofdstuk 67 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 127Jacobus interpreteert het relaas aan de hand van Psalm 91

Hoofdstuk 68 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 132Sophia zingt een loflied

Hoofdstuk 69 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 133Thomas interpreteert het loflied van Sophia aan de hand van de Odes vanSalomo

Hoofdstuk 70 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 136Sophia zingt nog een loflied

Hoofdstuk 71 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 138Mattheu« s interpreteert het loflied van Sophia aan de hand van de Odes vanSalomo

Hoofdstuk 72 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 141Maria interpreteert de lofzang van Sophia aan de hand van Psalm 30Sophia vervolgt haar gezangMaria is bang voor Petrus

Hoofdstuk 73 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 142Martha interpreteert aan de hand van Psalm 30Sophia vervolgt haar lied

Hoofdstuk 74 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 144Maria interpreteert aan de hand van Psalm 103Sophia wordt geleid naar een gebied beneden de dertiende eoon en krijgt eennieuwmysterieZe vervolgt haar liedAndreas interpreteert aan de hand van Psalm 40

Hoofdstuk 75 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 145Gesprek tussen Sophia en het LichtHet Licht belooft de gebieden van Authades te verzegelen

Page 9: Hetevangelie - rozekruispers · De Pistis Sophia is een gnostische tekst, overgeleverd in een Koptisch handschrift, maar oorspronkelijk geschreven in het Grieks. In 1785gaf AnthonyAskew,

Hoofdstuk 76 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 146Hoe Sophia zal weten wanneer de tijd van haar uiteindelijke uitreddinggekomen isWat er dan zal gebeuren

Hoofdstuk 77 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 148Adamas zend twee emanaties van de duisternis uit om Sophia vervolgenSophia zingt opnieuw een lied tot het Licht

Hoofdstuk 78 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 150Jacobus interpreteert het lied aan de hand van Psalm 7

Hoofdstuk 79 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 151Sophia richt zich tot Adamas en zijn heersersSophia zingt opnieuw tot het Licht

Hoofdstuk 80 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 152Martha interpreteert de woorden van Sophia aan de hand van Psalm 7

Hoofdstuk 81 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 153Jezus brengt Sophia opnieuw tot de dertiende eoonSophia zingt de lofprijzingen van het Licht tot haar mede-onzichtbaren

Hoofdstuk 82 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 155Filippus interpreteert het lied aan de hand van Psalm 107

Hoofdstuk 83 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 158Maria ondervraagtJezus

Hoofdstuk 84 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 159De glorie van de vierentwintig onzichtbarenDe glorie van het LotDe glorie van de twaalf eonenDe glorie van de dertiende eoonDe glorie van hetMiddenDe glorie van hen die aan de Rechterzijde zijnDe glorie van de LichtschatDe glorie van het Erfdeel

Hoofdstuk 85 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 161Maria vraagtJezus wederom

Hoofdstuk 86 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 162De twaalf verlossers en hun rijken binnen het ErfdeelDe opstijging van hen van de Lichtschat tot het ErfdeelDe onderlinge ordening binnen het KoninkrijkDe machten van hen die ter Rechterzijde staan, hun emanatie en opstijgingDe machten van hetMidden en hun opstijgingMaar dit zal niet geschieden voor het einde van de eoonDe opstijging van de zielen der volmaaktenDe ordening van de zielen der volmaakten

Hoofdstuk 87 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 168Hoofdstuk 88 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 168

Maria interpreteert het betoog aan de hand van de SchriftDe laatste HelperDat de gebieden voorbij de Helpers alle beschrijving te boven gaan

Page 10: Hetevangelie - rozekruispers · De Pistis Sophia is een gnostische tekst, overgeleverd in een Koptisch handschrift, maar oorspronkelijk geschreven in het Grieks. In 1785gaf AnthonyAskew,

Hoofdstuk 89 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 170Maria ondervraagtJezus naderDe tweede HelperDe derde, vierde en vijfde Helper

Hoofdstuk 90 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 171Maria ondervraagtJezus verderOver hen die het mysterie in de laatste Helper ontvangenJohannes ondervraagtJezus

Hoofdstuk 91 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 172Over het eerste gebodDe eerste ruimteDe tweede ruimteDe derde ruimteDeDrievoudige GeestenDe gnosis van het meester-mysterie

Hoofdstuk 92 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 176De gnosis van het mysterie van de Onuitsprekelijke

Hoofdstuk 93 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 177Hoofdstuk 94 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 180

De discipelen verliezen de moedHoofdstuk 95 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 181

Jezus legt uit dat dat mysterie werkelijk eenvoudiger is dan alle mysterie« nDe verdeling en emanatie van de machten van het universumOver hen die de tweede ruimte van de Onuitsprekelijke bewonenOver hen die de eerste ruimte van de Onuitsprekelijke bewonen

Hoofdstuk 96 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 186Jezus belooft hierop nader te zullen ingaanEen beknopte beschrijving van het mysterieOver het ene en enige woord van de OnuitsprekelijkeDe opstijging van de ziel vanwie het ene en enigemysterie zullen ontvangenDe ordening van zulke zielenZulke zielen zijn een met het EersteMysterieDe waardigheid van de tronen in het KoninkrijkDe gnosis van hetWoord van de Onuitsprekelijke

Hoofdstuk 97 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 191Over het onderscheid tussen de gnosis van het universum en de mysterie« n vanhet LichtDe opstijging van de zielen van hen die de twaalf mysterie« n van het EersteMysterie ontvangen

Hoofdstuk 98 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 193Maria ondervraagtJezus wederomDe drie en vijf mysterie« nOver het EersteMysterieOver hetTweedeMysterieOver zijn werking op de niet-ingewijdenOver het derde mysterie

Page 11: Hetevangelie - rozekruispers · De Pistis Sophia is een gnostische tekst, overgeleverd in een Koptisch handschrift, maar oorspronkelijk geschreven in het Grieks. In 1785gaf AnthonyAskew,

Over zijn uitwerkingDe drie en vijf mysterie« nDe mysterie« n van de drie ruimtenDe Lichtheerschappij van duizend jaren

Hoofdstuk 99 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 198Wat is een jaar des Lichts?Over hen die de eerste ruimte bewonen van het rijk van de duizend jarenVan hen die de tweede ruimte bewonenOver hen die de derde ruimte bewonen, de eersten van buitenafDe Boeken vanJeu“

Hoofdstuk 100 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 200Andreas ondervraagtJezusDat de discipelen en de machten allen van dezelfde samenstelling zijnOver zielsverhuizing en reinigingDe reinigende mysterie« nDat alle gereinigden zullen worden verlostUiteindelijk zullen zij hoger staan dan alle machtenJezus vergeeft de onwetendheid van Andreas

Hoofdstuk 101 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 204De ledematen van de OnuitsprekelijkeDeVerlosser is hun schatDe waardigheid van hen die de mysterie« n hebben ontvangen

Derde boek

Hoofdstuk 102 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 208De verkondiging door de discipelenWaarvan men afstand zou moeten nemenRichtingwijzers langs de wegen der waardigenAan wie de mysterie« n van het Licht moeten worden geschonken

Hoofdstuk 103 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 212Maria ondervraagt deVerlosserDe ziel van de rechtvaardige die bij zijn dood niet de mysterie« n heeftontvangen

Hoofdstuk 104 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 214Johannes ondervraagtJezusDe discipelen moeten vele malen tot zeven maal toe vergevenDe beloning voor de redders van zielen

Hoofdstuk 105 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 215Johannes vraagt verderSchenk de mysterie« n opnieuwaan de berouwvolle broederDe grenzen van het vermogen der discipelen omzonden te vergevenEen eerder uitgesproken gelijkenis wordt verklaardOver het meester-mysterie van de zondevergeving

Hoofdstuk 106 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 218Johannes vraagt verder

Page 12: Hetevangelie - rozekruispers · De Pistis Sophia is een gnostische tekst, overgeleverd in een Koptisch handschrift, maar oorspronkelijk geschreven in het Grieks. In 1785gaf AnthonyAskew,

Meer over de zondevergevingHoofdstuk 107 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 219

Johannes vraagt verderDe onwaardigen die de mysterie« n ontvangenEen eerder uitgesproken gelijkenis verklaard

Hoofdstuk 108 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 221Maria stelt opnieuw vragen aanJezusHoe de zielen van hen die het lichaam verlaten hebben kunnen wordengeholpen door de levenden

Hoofdstuk 109 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 223Maria vraagt verderHoe de mens die de mysterie« n bezit het lichaam zonder lijden kan verlaten

Hoofdstuk 110 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 224Maria vraagt verderOver het mysterie van de opwekking der dodenDe verhevenheid van het vooruitzicht maakt de discipelen enthousiast

Hoofdstuk 111 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 225Hoe de discipelen zich zullen declarerenWelke mysterie« n zij te bieden hebbenHet mysterie van de opwekking der doden is niet voor iedereen weggelegdDe menselijke constitutieDe valse geestDe toestand van de zondigen na hun doodHoe een zondaar wordt gevoerd tot een nieuwe geboorte

Hoofdstuk 112 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 229De opstijging na de dood van de goede ziel die de mysterie« n heeft ontvangenDe toestand van wie de mysterie« n heeft ontvangen en toch weer zondigtDeApologie van de archonten van het middenDeApologie van de eonen van het LotDe opstijging van die ziel tot het Erfdeel

Hoofdstuk 113. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 232Maria interpreteert de gesproken woordenDe zilverling die totJezus gebracht wasEen uitspraak van PaulusDe vijanden van iemands eigen huisEen eerder gedane uitspraak over wedergeboorte

Hoofdstuk 114 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 235Maria vraagt verder

Hoofdstuk 115 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 236De uitvoerende dienarenHoe de ziel van de zondaar door zijn zonden wordt gebrandmerktHoe de doop de zonden reinigtDe scheiding der delen door het mysterie van de doop

Hoofdstuk 116 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 238Maria interpreteert het voorgaande aan de hand van een eerder gedaneuitspraak

Page 13: Hetevangelie - rozekruispers · De Pistis Sophia is een gnostische tekst, overgeleverd in een Koptisch handschrift, maar oorspronkelijk geschreven in het Grieks. In 1785gaf AnthonyAskew,

Hoofdstuk 117 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 239Maria ondervraagtJezus naderDe vergeving der zonden in overeenstemming met de hogere mysterie« n

Hoofdstuk 118 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 240Maria interpreteert het voorgaande aan de hand van Psalm 32Over vergeving tot zelfs twaalf maal van degenen die de mysterie« n van hetEersteMysterie hebben ontvangen

Hoofdstuk 119 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 241De ingewijden die zondigen en zonder berouw stervenOnbeperkte vergeving van hen die het mysterie van de Onuitsprekelijkeontvangen hebbenDe ingewijden die zondigen en zonder berouw sterven

Hoofdstuk 120 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 243Maria interpreteert het voorgaande aan de hand van een eerder gedaneuitspraakOver het onbegrensde mededogen van de grote mysterie« n voor de berouwvolleDe niet-berouwvolle

Hoofdstuk 121 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 244Maria interpreteert aan de hand van een eerder gedane uitspraakAls zelfs de mensen op aarde mededogen hebben, hoeveel te meer dan niet dehoogste mysterie« n?

Hoofdstuk 122 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 246Jezus toetst PetrusMaria interpreteert het incident aan de hand van een eerdere uitspraak

Hoofdstuk 123 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 247Bij berouw kunnen alleen hogere mysterie« n de zonden vergevenEr is geen grens aan het aantal mysterie« n dat de gelovige kan ontvangen

Hoofdstuk 124 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 248Het lot van de gnosticus die zondigt is zwaarder dan dat van de onwetendezondaarMaria interpreteert het besprokene aan de hand van een eerder gedaneuitspraak

Hoofdstuk 125 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 249Over hen die alles voor zich uitschuiven door te zeggen dat ze nog velegeboortes voor zich hebbenDe tijd der voleindingZij die voor zich uitschuiven zijn buitengesloten van het LichtHun smeekbeden voor de poorten van het LichtMaria interpreteert het besprokene

Vierde boek

Hoofdstuk 126 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 254De draak en de buitenste duisternisDe heersers over de twaalf kamers en hun namenDe deuren tot de kamers

Page 14: Hetevangelie - rozekruispers · De Pistis Sophia is een gnostische tekst, overgeleverd in een Koptisch handschrift, maar oorspronkelijk geschreven in het Grieks. In 1785gaf AnthonyAskew,

De engelen die de deuren bewakenHoofdstuk 127 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 255

Welke zielen tot de draak gevoerd worden en hoeDe aard en de namen van de draakDe strengheid van de straffen van de draakVerschillende soorten vuur van de straffen

Hoofdstuk 128 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 257De discipelen beklagen het lot van de zondarenMaria ondervraagtJezus naderHoe de zielen van de zondaren kunnen worden geredEen samenvatting van de formules

Hoofdstuk 129 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 260Lichtstralen en lichtstromen

Hoofdstuk 130 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 261Maria pleit voor hen die de mysterie« n hebben veronachtzaamdDe werkzaamheid van de namen van de twaalf engelenDe zielen die de namen kennen ontsnappen en worden totJeu“ gevoerdOver het lot dat hen te wachten staatMaria interpreteert het besprokene aan de hand van een eerder gedaneuitspraak

Hoofdstuk 131 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 264Over het licht van de zon en de duisternis van de draakDe beker der vergetelheidDe vorming van de zielDe inademing van de krachtJezus belooft alles nader te zullen openbarenDe lichtkracht en de valse geestWe moeten onze ouders verlaten

Hoofdstuk 132 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 268De twijfel van SalomeMaria neemt Salome’s twijfel wegHet gebod aan de valse geestHet gebod aan de dienarenDe conceptieHet dwingen van de oudersHet zwangerschapsprocesDe incarnatie van de zielDe verzegeling van het vormlichaamOver het lotHoe men sterft

Hoofdstuk 133. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 273Aan het lot valt niet te ontkomenDe sleutels der mysterie« nDe mysterie« n zijn voor iedereenEen profetie vanJohannes de Doper

Hoofdstuk 134 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 275

Page 15: Hetevangelie - rozekruispers · De Pistis Sophia is een gnostische tekst, overgeleverd in een Koptisch handschrift, maar oorspronkelijk geschreven in het Grieks. In 1785gaf AnthonyAskew,

Het criterium van orthodoxieDe Boeken vanJeu“Slechts weinigen zullen het mysterie van het EersteMysterie volbrengen

Hoofdstuk 135 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 277Geen ziel is ingegaan in het Licht voor de komst van het EersteMysterieDe profetenDe aartsvadersDe zielen der rechtvaardigen van Adam totJezusDe discipelen weten nu zeker datJezus de Grote Inwijder is

Vijfde boek

Hoofdstuk 136 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 280De discipelen verzamelen zich rondJezusDe aanroep vanJezusDe groepering van de discipelenDe interpretatie van het woord iO¤ ax.

Jezus vervolgt zijn aanroepDe apocalyps van de hemelenDe figuren van de zonne- en de maanschijfJezus en de discipelen worden overgebracht naar de wegen van het middenOver de berouwvolle en de niet-berouwvolle heersersDe hie« rarchiee« n van de niet-berouwvolle en de namen van de vijf heersers

Hoofdstuk 137 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 282De machten dieJeu“ bonden aan de vijf archontenDe taken van Zeus, de hoofdarchontDe onvergankelijke namen van de archonten

Hoofdstuk 138 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 283Maria ondervraagtJezus over de wegen van hetMiddenDe mysterie« n dieJezus aan zijn discipelen zal schenken

Hoofdstuk 139 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 284De constitutie van de weg van hetMiddenParaple“ xJeu“ enMelchizedekHoe de demonische heersers de zielen wegdragenDe straffen van Paraple“ x

Hoofdstuk 140 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 286Ariu“ th, de EthiopischeHekate met de drie gezichtenParhedro“ nTypho“ nJachthanabas

Hoofdstuk 141 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 290De discipelen smekenJezus erbarmen voor de zondaren te hebbenJezus moedigt zijn discipelen aanJezus en zijn discipelen stijgen hoger opHij blaast in hun ogen

Page 16: Hetevangelie - rozekruispers · De Pistis Sophia is een gnostische tekst, overgeleverd in een Koptisch handschrift, maar oorspronkelijk geschreven in het Grieks. In 1785gaf AnthonyAskew,

Hun ogen zijn geopendJezus verklaart het visioen van vuur en water en wijn en bloedHet besprokene uitgelegd aan de hand van eerdere uitsprakenJezus en zijn discipelen dalen af tot de aardeJezus stelt hen in het vooruitzicht van het mysterie der vergeving

Hoofdstuk 142 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 292Het mysterie-offerDe ritus is volbrachtAanwijzingen met betrekking tot het toekomstige gebruik van de ritus

Hoofdstuk 143 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 294Nog drie mystieke ritenDe hoogste mysterie« n en de grote naamDe werkzaamheid van die naam

Zesde boek

Hoofdstuk 144 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 298De straf van de vloekerDe straf van de lasteraar

Hoofdstuk 145 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 299De straf van de moordenaar

Hoofdstuk 146 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 300Petrus protesteert tegen de vrouwenDe straf van de diefDe straf van de hoogmoedigeDe straf van de godslasteraar

Hoofdstuk 147 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 303De straf van hem die omgang met mannen heeftDe straf voor walgelijke toverpraktijkenHet leven na de dood van de rechtvaardige die niet is ingewijdDe beker met wijsheid

Hoofdstuk 148 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 305De zondaar lijdt voor elke zonde afzonderlijkZelfs de grootste zondaar zal, zo hij berouw heeft, het koninkrijk bee« rvenDe gunstige tijd voor de geboorte van wie de mysterie« n zal vindenDe discipelen smekenJezus erbarmen met hen te hebbenDe verkondiging door de apostelen

18

Page 17: Hetevangelie - rozekruispers · De Pistis Sophia is een gnostische tekst, overgeleverd in een Koptisch handschrift, maar oorspronkelijk geschreven in het Grieks. In 1785gaf AnthonyAskew,

Woord voorafdoor

Jacob Slavenburg

De Pistis Sophia is een gnostische tekst, overgeleverd in eenKoptisch handschrift, maar oorspronkelijk geschreven in hetGrieks. In 1785 gaf AnthonyAskew, die het manuscript op eenmarkt in Londen op de kop had getikt, het handschrift aan hetBritish Museum. Maar pas een eeuw later verschenen de eersteuitgaven en vertalingen van dit intrigerende geschrift. Het wasnamelijk in diezelfde negentiende eeuw dat er wetenschappe-lijke belangstelling ontstond voor het fenomeen gnosis.Tot dantoe was de christelijke gnosis voornamelijk bekend uit deomvangrijke geschriften van kerkvaders uit de tweede tot enmet de vijfde eeuw. En deze zagen gnosis als een regelrechteketterij.

Met de Pistis Sophia, en de ongeveer in dezelfde tijd ontdekteBoeken van Jeu, had men twee samengestelde geschriften inhanden die geschreven waren door gnostici zelf en niet doorhun tegenstanders. Het werd nog interessanter toen in Berlijnin 1896 vier nieuwe gnostische teksten uit de eerste eeuwen vanonze jaartelling ontdekt werden. Onder de vier het GeheimeBoek van Johannes, het Evangelie van Maria (Magdalena) en deSophia Jesu Christi (deWijsheid van Jezus Christus). Door allerleiomstandigheden verscheen de eerste uitgave echter pas na deTweedeWereldoorlog, ruimvijftig jaar na de vondst.

Maar inmiddels was er iets sensationeels gebeurd. In decem-ber 1945 ontdekte een Arabische boer bij de Egyptische plaatsNag Hammadi een kruik met daarin maar liefst een vijftigtalgnostische geschriften. Naast de ontdekking van de DodeZee-rollen enige jaren later mag dit zeker de belangrijkstehandschriftenvondst van de vorige eeuw worden genoemd.

De eerste publicaties over de Nag Hammadi-vondst ver-

19

Page 18: Hetevangelie - rozekruispers · De Pistis Sophia is een gnostische tekst, overgeleverd in een Koptisch handschrift, maar oorspronkelijk geschreven in het Grieks. In 1785gaf AnthonyAskew,

schenen in de vijftiger jaren, een complete fotografische uitgavepas in de jaren zeventig van de vorige eeuw. Er verscheen toenook een complete Engelse vertaling van alle geschriften.

Vooral het Evangelie vanThomas dat men tussen de teksten inde kruik vond, werd onderwerp van onderzoek, maar ook vanfelle discussie.Waren de deels tot dan toe onbekende honderd-enveertien uitspraken van Jezus in dat evangelie wel echt? Enhoe oud mochten ze dan wel zijn? En moest je niet alles watgnostisch was ten sterkste wantrouwen? Had de oude kerk degnosis niet zeer terecht tot ketterij verklaard?

Er kwamen echter steeds meer andere geluiden. Het onder-zoek naar de gnosis bloeide als nimmer tevoren. En ook veelniet-wetenschappers waren hooglijk ge|« nteresseerd. Het boekThe Gnostic Gospels van de Amerikaanse Elaine Pagels werdzelfs een regelrechte bestseller. En van de integrale Nederlandsevertaling van de Nag Hammadi-geschriften die in 1995 gereedkwam, werden er tienduizenden verkocht.

In al die ‘gnostische’ bedrijvigheid en het enthousiasme overdeNagHammadi-geschriften raakte de Pistis Sophiawat op de ach-tergrond. Men sprak zelfs wel over een ‘verwilderd’ gnostischdocument. In sommige studies werden er hooguit wat vergelij-kingen gemaakt tussen citaten uit dit geschrift en de nieuw ver-worventeksten.

Daar is verandering in gekomen. Zowel bij wetenschappersals bij ge|« nteresseerde leken neemt de belangstelling voor defascinerende tekst van de Pistis Sophiaduidelijk toe. Juist de doorde Nag Hammadi-vondst opgedane en verrijkte kennis maakthetmogelijkmet nieuweogen naardePistisSophia te kijken.

Wat direct opvalt in de Pistis Sophia is de prominente plaatsdie Maria Magdalena er inneemt. Ze fungeert als het ware als‘tolk’ voor de overige apostelen die niet altijd direct de leringenvan Jezus lijken te begrijpen. Jezus moedigt haar aan te spreken:

‘Maria, gij begenadigde, die Ik in alle mysterie« n desHemels zal inwij-den, spreek openlijk, gij, wier verstand meer dan dat van al uw broedersgericht is op het Koninkrijk der Hemelen.’ (hfst. 17)

Maria probeert dan aan de anderen de diepere betekenis van

20

Page 19: Hetevangelie - rozekruispers · De Pistis Sophia is een gnostische tekst, overgeleverd in een Koptisch handschrift, maar oorspronkelijk geschreven in het Grieks. In 1785gaf AnthonyAskew,

wat Jezus vertelde uit te leggen. Ze wordt door Jezus uitbundiggeprezen:

‘Goed gesproken, Maria! Gij zijt begenadigd boven alle vrouwen opaarde, omdat gij zult zijn de volheid der volheid en de voleinding der vol-einding.’ (hfst. 19)

Niet iedereen in het gezelschap is echter even blij met deprominente plaats van de Magdaleense. Ze is vooral bang vanPetrus: ‘omdat hij mij dreigt en ons geslacht haat’ (hfst. 72). Petrus opzijn beurt roept uit: ‘Heer, deze vrouw is voor ons onverdraaglijk,omdat zij ons de gelegenheid ontneemt om iets te zeggen, maar zelf meer-malen spreekt.’ (hfst. 36)

Het is tekenend voor de controverse tussen autoriteit(Petrus) en intu|« tie (Maria Magdalena) in de jonge kerk. Eensoortgelijke twist tussen Petrus en de Magdaleense is bijvoor-beeld ook te vinden in het in Berlijn gevonden Evangelie volgensMaria (Magdalena).

De vooraanstaande plaats van Maria in de Pistis Sophia heeftduidelijke overeenkomsten met de bij Nag Hammadi gevon-den teksten. Zo luistert deMagdaleense in het geschrift deWijs-heid van Jezus Christus samen met enkele andere mannelijkeapostelen naar de uiteenzettingen van Jezus over de schepping.Groter nog is haar rol in een ander Nag Hammadi-geschrift,het Gesprek met deVerlosser. Maria wordt daarin ‘een vrouw diehet Al kent’ genoemd. Ze openbaart ook hier aan de andereleerlingen de diepere betekenis van Jezus’woorden. In het Evan-gelie volgens Filippus noemt Jezus haar de ziende in de duisternis,waar de andere (mannelijke) apostelen nog blind zijn. En in heteerder genoemde Evangelie vanThomas vertelt Jezus aan MariaMagdalena dat de andere leerlingen, in tegenstelling tot haar,nog ‘naakt’ (tegenover de waarheid) zijn. Het moge duidelijkzijn dat de Pistis Sophia een zeer oude traditie uitademt, name-lijk die van Maria Magdalena als ingewijde en als apostola apos-tolorum, apostel boven de apostelen.

Er zijn meer aanwijzingen dat er oude joods-christelijke tra-dities in de Pistis Sophia zijn verwerkt. Dat heeft te maken metde ‘onbekende Jezus-woorden’. Na de vondst van het Evangelie

21

Page 20: Hetevangelie - rozekruispers · De Pistis Sophia is een gnostische tekst, overgeleverd in een Koptisch handschrift, maar oorspronkelijk geschreven in het Grieks. In 1785gaf AnthonyAskew,

vanThomas brandden er heftige discussies los over de betekenisvan de logia, de losse uitspraken van Jezus. De evangelistenMat-theu« s en Lucas maken beiden gebruik van zo’n oude logia-bron,die men in de bijbelwetenschap Q is gaan noemen. Ook hetEvangelie vanThomas is zo’n logia-verzameling. Trouwens, ver-spreid over de immense vroeg-christelijke literatuur, zijn ervele ‘onbekende woorden’ van Jezus. Ook in de Pistis Sophiakomen we enkele uitspraken tegen die niet afkomstig uit hetNieuweTestament, maar via een andere en van de bijbel onaf-hankelijke traditie ingang hebben gevonden. Ik noem erenkele:

Waar uw hart is, daar zal ook uw schat zijn. (hfst. 90)Een soortgelijke uitspraak van Jezus komenwe ook tegen in

een oudManichees Psalmboek, in het Evangelie volgensMaria entevens bij de kerkvaders Justinus de Martelaar en Clemens vanAlexandrie« .

Een ander Jezus-woord:Doet afstand van de gehele wereld en van de gehele materie die daarin

is, opdat gij niet nog meer materie toevoegt aan de overbodige materie diegij reeds bezit. (hfst. 100)

In het onlangs ontdekte Evangelie van deVerlosser uit de NagHammadi-vondst zegt Jezus: ‘Zolang je in dit lichaam bent, laat dematerie niet over je heersen’.

In de Pistis Sophia lezenwe ook:Laat niet na te zoeken, bij dag noch bij nacht, en rust niet totdat gij de

reinigende mysterie« n vindt, die u reinigen zullen en u tot rein Licht zullenmaken, zodat gij naar boven zult gaan en het Licht van mijn Rijk zultbee« rven. (hfst. 100)

Zowel in het Evangelie vanThomas als in het joods-christelijkeEvangelie van de Hebreee« n zegt Jezus: ‘Laat hij die zoekt nietophouden met zoeken, totdat hij vindt.’ BijThomas lezen wedan verder: ‘En als hij vindt, zal hij verontrust worden en alshij verontrust is, zal hij zich verwonderen en hij zal over hetAl heersen’; bij de Hebreee« n wordt de eerste zin vervolgd met:

22

Page 21: Hetevangelie - rozekruispers · De Pistis Sophia is een gnostische tekst, overgeleverd in een Koptisch handschrift, maar oorspronkelijk geschreven in het Grieks. In 1785gaf AnthonyAskew,

‘En als hij gevonden heeft zal hij zichverwonderen, enverwon-derd zijnde zal hij koning zijn, en koning zijnde zal hij rusten.’

Een heel bekende Jezus-uitspraak, diewe niet in het NieuweTestament tegenkomen, vinden we wel terug in de PistisSophia:

DeVerlosser antwoorddeMaria en sprak: Ik heb u eens gezegd:Wordtals de verstandige geldwisselaars, neemt het goede enwerpt het slechte weg.(hfst. 134)

De uitspraak ‘wordt als de verstandige geldwisselaars’ komtin de vroeg-christelijke literatuur zo’n zeventig keer voor,onder andere bij Origenes en in de joods-christelijke Pseudo-Clementijnse Roman. Uniek is de uitleg in de Pistis Sophia:‘neem het goede enwerp het slechte weg’.

Een laatste voorbeeld:DeVerlosser antwoordde en sprak totMaria: Ik zeg u, men zal e¤ e¤ n op

de duizend en twee op de tienduizend vinden voor de voleinding van hetmysterie...(hfst. 134)

In het Evangelie vanThomas zegt Jezus ‘Ik zal jullie uitkiezen,e¤ e¤ n uit duizend, en twee uit tienduizend. En zij zullen als e¤ e¤ niemand zijn.’

Tot slot wil ik de aandacht vestigen op eenwel heel bijzon-dere overlevering die in de Pistis Sophia is verwerkt. Maria, demoeder van Jezus, vertelt hem een verhaal uit zijn jeugd. Devertelling schildert het mysterie van Jezus’eenwording. Omdatde latere kerk niet meer begreep dat Jezus pas Christus werd bijde doop in de Jordaan, en dat niet al vanaf zijn geboorte was,was er al helemaal geen plaats voor fijnzinnige bespiegelingenover een volkomen zelfrealisatie. En dat is nu precies wat dezetekst in de Pistis Sophia uitdrukt. Overigens is er wel een over-eenkomst met een nog niet zo lang geleden ontdekt boek vande profeet Mani. Deze beschrijft daarin hoe hem zijn Zelf geo-penbaard wordt. En ook in de hermetische verhandeling overde achtste en negende hemelsfeer uit de Nag Hammadi-vondstis sprake van zo’n hoge inwijding en ziet de leerling in een staatvan verhoogd bewustzijn zijn eigenlijke Zelf.

Voordat het grote mysterie van de Logos-indaling plaats

23

Page 22: Hetevangelie - rozekruispers · De Pistis Sophia is een gnostische tekst, overgeleverd in een Koptisch handschrift, maar oorspronkelijk geschreven in het Grieks. In 1785gaf AnthonyAskew,

kon vinden bij de doop in de Jordaan moest de mens Jezus totvolledige zelfrealisatie zijn gekomen. Hijmoest als het ware e¤ e¤ nworden. In het Evangelie vanThomas zegt Jezus:‘als iemand e¤ e¤ n is,zal hij vol licht zijn,maar als hij verdeeld is zal hijmet duisternisgevuld zijn.’

Dat is nu precies wat Maria aan Jezus aangeeft in dat prach-tige citaat uit hoofdstuk 61 van het eerste boek van de PistisSophia:

ToenGij nog klein waart, en de Geest nog niet over U gekomen was,kwam, toen Gij U met Jozef in de wijngaard bevond, de Geest uit dehemelen en kwam bij mij in huis; Hij leek op U en ik kende hem niet,en ik dacht dat Gij het waart.

En de Geest sprak tot mij: ßWaar isJezus mijn broeder, opdat Ik hemontmoete?ýToenHij mij dit gezegd had, was ik verbijsterd en meende dathet een fantoomwas, dat mijwilde beproeven.Daaromgreep ikHemvasten bond Hem aan de poot van het bed in mijn huis, zodat ik zelf naar UenJozef in het veld kon gaan, en Uvond in de wijngaard, terwijlJozef dewijngaard ompaalde.

Het geschiedde nu, toenGij mij dit alles aanJozef hoorde vertellen, datGij het woord begreep, er zeer verheugd over was en zei: ßWaar is Hij,opdat ik Hem zie, want Ik verwacht Hem op deze plaats.ý Hetgeschiedde echter, toen Jozef U deze woorden hoorde zeggen, dat hij ont-stelde, en wij gingen samen terug, traden het huis binnen en vonden deGeest, vastgebonden aan het bed. En wij keken U en Hem aan envonden dat U op Hem leek; en de aan het bed gebondene werd bevrijdenHij omarmde en kusteU en ookGij kusteHem. EnGijwerd tot e¤ e¤ n.

24

Page 23: Hetevangelie - rozekruispers · De Pistis Sophia is een gnostische tekst, overgeleverd in een Koptisch handschrift, maar oorspronkelijk geschreven in het Grieks. In 1785gaf AnthonyAskew,

Eerste boek

Page 24: Hetevangelie - rozekruispers · De Pistis Sophia is een gnostische tekst, overgeleverd in een Koptisch handschrift, maar oorspronkelijk geschreven in het Grieks. In 1785gaf AnthonyAskew,
Page 25: Hetevangelie - rozekruispers · De Pistis Sophia is een gnostische tekst, overgeleverd in een Koptisch handschrift, maar oorspronkelijk geschreven in het Grieks. In 1785gaf AnthonyAskew,

Hoofdstuk 1

Het geschiedde dat Jezus, nadat Hij van de dodenwas opge-staan, elf jaren doorbracht, waarin Hij zich met zijn discipelenonderhield en hen slechts onderwees tot aan de gebieden vanhet Eerste Gebod en tot aan de gebieden van het Eerste Myste-rie binnen de sluier in het Eerste Gebod, dat het vierentwin-tigste mysterie is van binnen naar buiten ^ die (vierentwintigmysterie« n) welke zich in de tweede ruimte van het EersteMys-terie bevinden, dat vo¤ o¤ r alle mysterie« n is, ^ de Vader in degedaante van een duif.

En Jezus sprak tot zijn discipelen: ‘Ik ben voortgekomen uithet Eerste Mysterie, dat het laatste mysterie is, dat wil zeggenhet vierentwintigste mysterie.’ En de discipelen hebben gewe-ten noch begrepen dat er iets binnen dat mysterie zou bestaan,doch zij dachten van dat mysterie dat het het hoofd van hetHeelal en het hoofd van al het bestaande zou zijn; en zij dachtendat het de voleinding aller voleindingen zou zijn, daar Jezusbetreffende dat mysterie tot hen gezegd had dat het het EersteGebod omgeeft, en de vijf Ideee« n en het Grote Licht, en de vijfHelpers en de gehele Schatkamer van het Licht.

En bovendien had Jezus zijn discipelen niet onderricht overde gehele omvang van alle gebieden van de Grote Onzichtbareen van de drie drievoudige krachten, en van de vierentwintigonzichtbaren en al hun gebieden en hun eonen en hun orde-ningen, hoe zij zich uitgebreidhebben,^diewelkede emanatiesvandeGroteOnzichtbare zijn^enhunongegenereerdenenhunzelfgegenereerdenenhungegenereerden, en hun sterren, en hunongepaarden, en hun archonten, en hun overheden, en hunheren, en hun aartsengelen, en hun engelen, en hun decanen, enhundienarenenallewoningenhunner sferen,enalleordeningenvan ieder van hen.

En Jezus had zijn discipelen de gehele uitgebreidheid deremanaties van de Schatkamer niet geleerd, noch hun ordenin-gen, hoe zij ontstaan zijn;

27

Page 26: Hetevangelie - rozekruispers · De Pistis Sophia is een gnostische tekst, overgeleverd in een Koptisch handschrift, maar oorspronkelijk geschreven in het Grieks. In 1785gaf AnthonyAskew,

evenmin had Hij hun verteld over hunverlossers, overeenkom-stig de ordening van ieder van hen, hoe zij zijn;ook had Hij hun niet verteld welke wachter aan iedere poortvan de Schatkamer van het Licht staat;noch had Hij hun het gebied van deTweelingverlosser aange-duid, die het Kind der Kinderen is;en Hij had hun niet gesproken over het gebied der drie Amens,inwelke gebieden hun macht zich uitstrekt;noch had Hij hun verteld inwelke gebieden de vijf Bomen zijngeplant, noch betreffende de zeven andere Amens, dat wilzeggen de zeven Stemmen, wat hun gebied is, en hoe zij datgekregen hebben.

En Jezus had zijn discipelen niet gezegd, van welke aard devijf Helpers zijn, noch inwelke gebieden zij gebracht zijn;noch had Hij hun gezegd, opwelke wijze het Grote Licht zichhad ontplooid, noch inwelke gebieden het gebracht is;evenmin had Hij hun verteld over de vijf Ideee« n, en over hetEerste Gebod, inwelke gebieden zij gebracht zijn.

Doch Hij had slechts in het algemeen met hen gesproken,terwijl Hij hun leerde dat zij bestaan, maar over hun omvangen de ordening van hun gebieden, en hoe zij bestaan, had Hijniet gesproken. Daarom hebben zij ook niet geweten dat er nogandere gebieden binnen dat mysterie bestaan.

En Hij had zijn discipelen niet gezegd: ‘Ik ben uit die en diegebieden uitgegaan, tot Ik dat mysterie binnenging en tot Ikhet weer verliet,’ doch terwijl Hij hen onderwees, zei Hij tothen: ‘Ik ben uit dat mysterie voortgekomen.’ Daarom nu dach-ten zij van datmysterie dat het de voleinding aller voleindingenzou zijn, en dat het het Hoofd van het Heelal en de totaleVol-heid zou zijn.Want Jezus had tot zijn discipelen gezegd: ‘Datmysterie omgeeft het Heelal waarvan Ik u heb gesprokenvanaf de dag waarop Ik u ontmoet heb tot op de dag vanheden.’ Daarom nu dachten de discipelen dat er binnen datmysterie niets bestaat.

28

Page 27: Hetevangelie - rozekruispers · De Pistis Sophia is een gnostische tekst, overgeleverd in een Koptisch handschrift, maar oorspronkelijk geschreven in het Grieks. In 1785gaf AnthonyAskew,

Hoofdstuk 2

Het geschiedde nu, toen de discipelen tezamen op de Olijf-berg gezeten waren en over deze woorden spraken en in groteblijdschap jubelden en zeer verheugdwaren, dat zij tegen elkaarzeiden: ‘Wij zijn gezegend boven alle mensen der aarde, omdatdeVerlosser ons dit heeft geopenbaard en wij de volheid en detotale volmaking hebben ontvangen.’ Dit zeiden zij tot elkaar,terwijl Jezus op korte afstand van hen gezetenwas.

En het geschiedde toen op de vijftiende dag van de maan indemaandTybi, hetwelk de dag is waarop demaanvol is, op diedag nu, toen de zon in zijn baanwas opgekomen, kwam achterhem een grote Lichtkracht te voorschijn, die met buitenge-wone helderheid scheen, en er was geen maatstaf voor het methaar verbonden licht.Want het kwam voort uit het Licht derLichten, en het is gekomen uit het laatste mysterie dat het vier-entwintigste mysterie is van binnen naar buiten, ^ die welkezich in de ordeningen van de tweede ruimte van het EersteMysterie bevinden. En deze Lichtkracht daalde neer op Jezusen omgaf Hemgeheel, terwijl Hij op enige afstand van zijn dis-cipelen zat, en Hij straalde buitengewoon door het matelozeLicht dat op Hemwas.

En de discipelen hadden Jezus niet gezien ten gevolge vanhet Grote Licht waarin Hij zich bevond, of dat om Hem was;want hun ogen waren verblind door het Grote Licht dat Hemomringde. Doch zij zagen slechts het Licht, dat vele lichtstralenuitzond. En de lichtstralen waren niet aan elkaar gelijk, dochhet licht was van verschillende geaardheid en van onderschei-den vorm, van beneden naar boven, de ene straal oneindigschitterender dan de andere ... in e¤ e¤ n grote, onmetelijke licht-glans; het reikte van de aarde omhoog tot de hemel. ^ En toende discipelen dat Licht zagen, geraakten zij in grote vrees enopwinding.

29