19-6-51 1ครูกันทิมา โชคสุชาติ

Heterogeneous Heterogeneous equilibriaequilibriaSome examples

2 2SnCl (s) + 2CO(g) Sn(s) + 2CO (g)

3 2CaCO (s) CaO(s) + CO (g)

2+ 2+Zn(s) + Cu (aq) Cu(s) + Zn (aq)

22

2

[CO ][CO]cK =

2COpK p=

2+

2+

[Zn ][Cu ]cK =

วิชาเคมี ว40223ชัน้มัธยมศึกษาปที่ 5หนวยการเรียนรูที่ 7เรือ่ง...สมดุลเคมี

วิชาเคมี ว40223ชัน้มัธยมศึกษาปที่ 5หนวยการเรียนรูที่ 7เรือ่ง...สมดุลเคมี

ครูกันทิมา โชคสุชาติkatimab1@hotmail.comครูกันทิมา โชคสุชาติ

katimab1@hotmail.comครูกันทิมา โชคสุชาติ 19-6-51 2ครูกันทิมา โชคสุชาติ

สมดุลเคมี

19-6-51 3ครูกันทิมา โชคสุชาติ

ผลการเรียนรูที่คาดหวังอธิบายความหมายของปฏิกิริยา

ที่เกิดขึน้อยางสมบูรณ ปฏิกิริยาไปขางหนาปฏิกิริยายอนกลับและปฏิกิริยาที่ผันกลับได

19-6-51 4ครูกันทิมา โชคสุชาติ

ปฏกิิรยิาที่เกิดขึ้นอยางสมบูรณหมายถงึ

ปฏกิิรยิาเคมีที่เกิดขึ้นและดําเนินไปในทิศทางเดียว

19-6-51 5ครูกันทิมา โชคสุชาติ

หมายถึง ในปฏกิิรยิาเคมี.....เมื่อสารตั้งตนเปลี่ยนเปนสารผลิตภัณฑ เชน....

19-6-51 6ครูกันทิมา โชคสุชาติ

หมายถึงในปฏกิิรยิาเคมี.....เมื่อสารผลิตภัณฑเปลีย่นเปนสารตั้งตน เชน .....

19-6-51 7ครูกันทิมา โชคสุชาติ

หมายถึงปฏิกิริยาที่เกิดไปขางหนาและยอนกลับไดเขียนแทนดวย ( ) ซึ่งแสดงวาเปน

ปฏิกิริยาผันกลับได

(Reversible Change)

19-6-51 8ครูกันทิมา โชคสุชาติ

ชนิดของการเปลี่ยนแปลงที่ผันกลับได

แบงออกได 3 ชนิด ดังนี้

19-6-51 9ครูกันทิมา โชคสุชาติ

การเปลีย่นแปลงของสารเกิดได•การเปลี่ยนสถานะ

•การเกิดสารละลาย

•การเกิดปฏิกิริยาเคมี

•การเปลี่ยนสถานะ

•การเกิดสารละลาย

•การเกิดปฏิกิริยาเคมี19-6-51 10ครูกันทิมา โชคสุชาติ

1. การเปลี่ยนสถานะเปนการเปลี่ยนแปลงที่ผันกลับได

แบงเปน 3 ประเภท คือ

1. การเปลี่ยนสถานะเปนการเปลี่ยนแปลงที่ผันกลับได

แบงเปน 3 ประเภท คือ1. ของแข็ง ไอ2. ของแข็ง ของเหลว3. ของเหลว ไอ

19-6-51 11ครูกันทิมา โชคสุชาติ

2. การเกิดสารละลาย การเกิดสารละลายบางชนิดเปนการเปลี่ยนแปลงที่ผันกลับไดเชน การละลายของกรดเบนโซอิกในน้ํา ดังสมการC6H5COOH(s) C6H5COOH(aq)

2. การเกิดสารละลาย การเกิดสารละลายบางชนิดเปนการเปลี่ยนแปลงที่ผันกลับไดเชน การละลายของกรดเบนโซอิกในน้ํา ดังสมการC6H5COOH(s) C6H5COOH(aq)

รอนเย็น

19-6-51 12ครูกันทิมา โชคสุชาติ

3. การเกิดปฏิกิริยาเคมีปฏิกิริยาเคมีบางปฏิกิริยาเปนการเปลี่ยนแปลงที่ผันกลับไดกลาวคือ .......สารตั้งตน สารผลิตภัณฑ

19-6-51 13ครูกันทิมา โชคสุชาติ

ตัวอยางที่ 1การเผาหินปูน ซึ่งสามารถเขยีนปฏิกิริยาได ดังนี้

CaCO3(s) CaO(s) + CO2(g)

CaCO3(s) CaO(s) + CO2(g)ที่ภาวะสมดุล ( ในภาชนะปด )

ไมเกิดภาวะสมดุล ( ในภาชนะเปด )19-6-51 14ครูกันทิมา โชคสุชาติ

ตัวอยางที่ 2น้ํา (ของเหลว) ไอน้ําสมดุลไดนามิก

19-6-51 15ครูกันทิมา โชคสุชาติ

สมดลุ (Equilibrium)

เปนจุดที่ไมสังเกตเห็นการเปลีย่นแปลงเมื่อเวลาผานไป

สมดุลเคมีจะเกิดขึน้เมื่อ19-6-51 16ครูกันทิมา โชคสุชาติ

อัตราเร็วของปฏิกิริยาไปขางหนา

(forward reaction) เทากับปฏกิิรยิายอนกลับ

(reverse reaction)

19-6-51 17ครูกันทิมา โชคสุชาติ

สมดุล (Equilibrium)ลักษณะที่สําคัญ คือ1. จะตองเกิดในระบบปด

(มวลคงที่ พลังงานไมคงที่)2. ระบบไมหยุดนิ่งมีการเปลีย่นแปลงไปขางหนาและยอนกลบัตลอดเวลา

ลักษณะที่สําคัญ คือ1. จะตองเกิดในระบบปด

(มวลคงที่ พลังงานไมคงที่)2. ระบบไมหยุดนิ่งมีการเปลีย่นแปลงไปขางหนาและยอนกลบัตลอดเวลา

19-6-51 18ครูกันทิมา โชคสุชาติ

สมดุล (Equilibrium)ลักษณะที่สําคัญ คือ3. จะตองเปนปฏกิิรยิาที่ผันกลับได

4. จะตองเปนสมดุลไดนามิก

19-6-51 19ครูกันทิมา โชคสุชาติ

สมดุล (Equilibrium)5. ณ ภาวะสมดุล อัตราการเกิด

ปฏิกิริยาไปขางหนาเทากับอัตราการเกิดปฏิกิริยายอนกลับหรือเปนการเปลี่ยนแปลงที่ผันกลับได

ในอัตราที่เทากัน19-6-51 20ครูกันทิมา โชคสุชาติ

สมดุล (Equilibrium)6. ผลของสมดุลแบบไดนามิก คือ ณ ภาวะสมดุลความเขมขน ของสารตั้งตนและผลิตภัณฑมีคาคงที่

6. ผลของสมดุลแบบไดนามิก คือ ณ ภาวะสมดุลความเขมขน ของสารตั้งตนและผลิตภัณฑมีคาคงที่

19-6-51 21ครูกันทิมา โชคสุชาติ

สมดุล (Equilibrium)7. ณ ภาวะสมดุล สมบัติของระบบจะคงที่แต ระบบที่มีสมบัติคงที่ไมจําเปนตองเขาสูภาวะสมดุลเสมอ

7. ณ ภาวะสมดุล สมบัติของระบบจะคงที่แต ระบบที่มีสมบัติคงที่ไมจําเปนตองเขาสูภาวะสมดุลเสมอ

19-6-51 22ครูกันทิมา โชคสุชาติ

สมดุล (Equilibrium)8. ภาวะสมดุลจะเกิดขึ้นเองตามธรรมชาติ อาจเกิดจากสารตั้งตน / ผลิตภัณฑ/ทั้ง2อยางก็สามารถเขาสูภาวะสมดุลได

19-6-51 23ครูกันทิมา โชคสุชาติ

สมดุล (Equilibrium)9. ภาวะสมดุลที่สําคัญมี 3 ประเภท คือ ภาวะสมดุลระหวางสถานะภาวะสมดุลในสารละลายอิ่มตัว และภาวะสมดุลในปฏิกิริยาเคมี

19-6-51 24ครูกันทิมา โชคสุชาติ

สมดุลไดนามกิปฏิกิริยาที่เกิดไปขางหนาและยอนกลับเกิดขึน้ในอัตราเทาๆ กนั และการเปลี่ยนแปลงทั้งสองจะเกิดขึน้ตลอดเวลา

19-6-51 25ครูกันทิมา โชคสุชาติ

Physical equilibrium

Chemical equilibriumChemical equilibrium

H2O (l) H2O (g)

N2O4 (g)N2O4 (g) 2NO2 (g)2NO2 (g)

19-6-51 26ครูกันทิมา โชคสุชาติ

ปฏกิิรยิาไปขางหนากับปฏกิิรยิายอนกลับ

เทากันไมไดหมายความวาความเขมขนของสารตั้งตน

กับผลิตภัณฑเทากัน

ปฏกิิรยิาไปขางหนากับปฏกิิรยิายอนกลับ

เทากันไมไดหมายความวาความเขมขนของสารตั้งตน

กับผลิตภัณฑเทากัน

19-6-51 27ครูกันทิมา โชคสุชาติ

คาคงที่ปฏิกิริยาแบบตางๆ

คา K นอยๆ คา K

มากๆ K ปานกลาง19-6-51 28ครูกันทิมา โชคสุชาติ

การเขาถึง equilibrium ในระดับโมเลกลุN2O4(g) 2NO2(g)

19-6-51 29ครูกันทิมา โชคสุชาติ

N2O4 (g) 2NO2 (g)

เริ่มตนดวย NO2

เริ่มตนดวย N2O4เริ่มตนดวย NO2 & N2O4

equilibriumequilibrium

equilibrium

19-6-51 30ครูกันทิมา โชคสุชาติ

[N2O4 ] (g) = [ 2NO2 ] (g)

ถึงแมวาปฏิกิริยาจะเขาสูสมดุลในทุกกรณี ความเขมขนของสารทั้งสามตัวที่สมดุลในแตละกรณีไมจําเปนตองมีคาเทากัน

ถึงแมวาปฏิกิริยาจะเขาสูสมดุลในทุกกรณี ความเขมขนของสารทั้งสามตัวที่สมดุลในแตละกรณีไมจําเปนตองมีคาเทากัน