Het Geluks- en Succes Systeem in de Klashlc-2013pdfs.s3.amazonaws.com/Het Geluks en Succes...Voor een bijdrage aan het vervullen van ieders potentieel, de basis van geluk en succes

1

Het Geluks- en Succes Systeem in de Klas

3

Ton Langelaan

HET GELUKS- EN SUCCES SYSTEEM IN DE KLAS

In 10 stappen van verlangen naar realisatie

Succesgewoonten voor leerkracht en leerlingen

Happy Life Centre

Copyright ©: Happy Life Centre, Alphen aan den Rijn 2012 Omslagontwerp: Ton Langelaan ISBN: 978-90-818499-0-6 Nur code: 816 1

e druk: januari 2012

ALLE RECHTEN VOORBEHOUDEN Behoudens de in of krachtens de Auteurswet van 1912 gestelde uitzonderingen mag niets uit deze uitgave worden verveelvoudigd, opgeslagen in een geautomatiseerd gegevensbestand, of openbaar gemaakt, in enige vorm of op enige wijze, hetzij elektronisch, mechanisch, door fotokopieën, opnamen, of op enige andere manier, zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de uitgever. Voor zover het maken van reprografische verveelvoudigingen uit deze uitgave is toegestaan op grond van artikel 16 h Auteurswet 1912 dient men de daarvoor wettelijk verschuldigde vergoedingen te voldoen aan Stichting Reprorecht (Postbus 3051, 2130 KB Hoofddorp, www.reprorecht.nl). Voor het overnemen van (een) gedeelte(n) uit deze uitgave in bloemlezingen, readers en andere compilatiewerken (artikel 16 Auteurswet 1912) kan men zich wenden tot Stichting PRO (Stichting Publicatie- en Reproductierechten Organisatie, Postbus 3060, 2130 KB Hoofddorp, www.cedar.nl/pro). Uitgever: Happy Life Centre Händelhof 102 2402GX Alphen aan den Rijn http://happylifecentre.com

http://happylifecentre.com/

INHOUD het Geluks- en Succes Systeem in de Klas

1

Inhoud Voorwoord ............................................................................................................... 9

DEEL 1 De theorie in beeld ........................................................................................ 13

Hoofdstuk 1. .......................................................................................................... 15

Inleiding in het Geluks- en Succes Systeem in de Klas .......................................... 15

1. Een keuze maken voor geluk .................................................................... 15

2. Waarom een systeem voor geluk en succes in de klas? .......................... 19

3. Wat is geluk? ............................................................................................. 29

4. Verlangens en talenten ............................................................................. 33

5. Wat is flow?............................................................................................... 36

6. Hoe krijg je een goede relatie met je kinderen? ...................................... 39

7. Wat zijn de succespatronen van succesvolle mensen? ........................... 43

8. Hoe kun je passie en talenten inzetten? .................................................. 47

9. Hoe kun je systematiseren zonder alles om te gooien? .......................... 49

Hoofdstuk 2. .......................................................................................................... 53

Uitleg van het Geluks- en Succes Systeem in de Klas ............................................ 53

1. Inleiding in het model ............................................................................... 53

2. Wat zijn de grote lijnen van het Systeem in de Klas? .............................. 56

3. De onderdelen van het Geluks- en Succes Systeem ................................ 67

4. Het Universum is holografisch opgebouwd ............................................. 72

5. Alles Wat Is bestaat uit een veld van niet-fysieke oneindige

mogelijkheden .................................................................................................. 75

6. GROTE IK lanceert verlangens en idealen ................................................ 80


7. Je verlangens word je gewaar met je innerlijke zintuigen ..................... 82

8. Met je uiterlijke zintuigen kun je genieten van de realisatie ................. 84

9. Onze bewuste geest (kleine ik) kijkt de fysieke wereld in ...................... 85

10. GROTE IK doet het werk ....................................................................... 89

11. Het emotionele signalerings systeem .................................................. 93

12. De vibratie van het lichaam .................................................................. 95

13. Wat wil je bereiken? ............................................................................. 97

14. Hoe voeg je hulpbronnen toe? ........................................................... 106

15. Wat is een Future pace? ..................................................................... 111

16. Wat is een Ecologietest? ..................................................................... 112

17. Wanneer ga je tot actie over? ............................................................ 114

18. Het model nog eens op een rijtje ....................................................... 116

19. Het 10-stappen plan van verlangen naar realisatie ........................... 120

DEEL 2 De praktijk in beeld ...................................................................................... 123

Hoofdstuk 3 ......................................................................................................... 125

De praktische toepassing ..................................................................................... 125

1. Voel het verlangen .................................................................................. 125

2. Van verlangen tot een duidelijk doel ..................................................... 138

3. Bepaal hoe het nu is en contrasteer dat met waar je wel wilt zijn ....... 146

4. Bepaal welke hindernissen er zijn om dat te bereiken ......................... 152

5. Welke hulpbronnen heb je nodig en haal ze op .................................... 153

6. Futurepace, stap met de hulpbronnen in de vervulde wens ................ 187

7. Ecologietest, hef alle overige blokkades op ........................................... 196

8. Kom in flow door je actie ........................................................................ 198

9. Realiseer je dromen en geniet ................................................................ 200


3

10. Realiseer een nieuw verlangen .......................................................... 202

Hoofdstuk 4 ......................................................................................................... 203

Systematiseren .................................................................................................... 203

1. Het persoonlijke dromenboek ................................................................ 203

2. Het systeem............................................................................................. 208

3. Een nieuw verlangen .............................................................................. 212

4. literatuur ................................................................................................. 214

VOORWOORD het Geluks- en Succes Systeem in de Klas

9

Voorwoord

Je bent zoveel meer dan dat je denkt dat je bent. Als je zou weten wie je werkelijk

bent zou je compleet verrast, overdonderd en geïnspireerd zijn. Door het denken in

beperkingen en door onze mogelijkheden te begrenzen doen we onszelf en onze

omgeving ernstig tekort. Je bent de bron van alles wat je meemaakt en werkelijk

alles wat je je kunt voorstellen is mogelijk.

In 1968 deden Rosenthal en Jacobson een onderzoek naar de ‘self fulfilling

prophecy’ van verwachtingen. Hierbij kregen leerkrachten van verschillende

willekeurige leerlingen in de klas te horen dat die kinderen op basis van testen een

enorme intellectuele sprong zouden maken. Na een jaar bleken de scores van deze

leerlingen duidelijk beter te zijn dan de overige leerlingen. De resultaten kwamen

overeen met die van de verwachtingen van de leerkrachten. Bizar, op de één of

andere manier zijn de kinderen geprogrammeerd om resultaten te laten zien die

kloppen met de ideeën van de leerkrachten.

Een ander onderzoek, waar ik de oorsprong niet van ken, is die van een aantal apen

in een kooi met een banaan aan het plafond en een trap eronder. Telkens als een

aap de banaan wil pakken worden de apen natgespoten. Op een gegeven moment

zorgen de apen er met elkaar voor dat er niemand meer de trap op gaat. Nat

worden is niet leuk.

Één van de apen wordt uit de kooi gehaald en een nieuwe wordt er in gestopt. De

overige apen zorgen er gezamenlijk voor dat ook deze aap de trap niet opgaat. De

volgende aap wordt verwisseld en de andere apen, inclusief de aap die nooit nat is

geworden, houden de nieuwe aap aan de grond. Als dan één voor één alle apen

vervangen zijn, en er geen originele natgespoten aap meer over is, blijven de apen

toch van de banaan af. Ze hebben geleerd om hun verlangen niet te volgen en ze

weten niet eens waarom dat niet kan.

Een snoek zit in een aquarium samen met goudvissen. Halverwege de bak scheidt

een glasplaat de bak in tweeën. Aan de ene kant zwemt de snoek en aan de andere


10

kant de goudvissen. De snoek wil de goudvissen eten maar zwemt telkens met zijn

kop tegen de glasplaat aan net zolang tot hij het afleert om het nog te proberen. Hij

heeft geleerd dat dat niet mogelijk is. Wanneer de glasplaat weggehaald wordt blijft

de snoek netjes aan zijn kant van de bak en de goudvissen aan de andere kant. De

snoek heeft geleerd dat zijn wereld beperkt is terwijl het niet (meer) overeenkomt

met de werkelijkheid.

Achter deze korte verhaaltjes van onderzoeken zitten principes die van ongelooflijk

belang zijn bij het al of niet bereiken van geluk en succes. Ons potentieel is oneindig

maar wat we geleerd hebben te geloven beperkt ons op dramatische wijze. Omdat

we nog altijd erg onwetend zijn op dit vlak, of als we al op de hoogte zijn de

principes nog nauwelijks toepassen, zijn we onze kinderen en onszelf nog altijd

enorm aan het beperken in het bereiken van wat we zouden kunnen bereiken, in

het realiseren van hun en ons potentieel, in het worden wie we in essentie zijn,

gelukkig en succesvol.

Kinderen worden al snel in hun leven aangeleerd dat ze hun verlangens niet kunnen

volgen omdat er verondersteld wordt dat ze dat niet kunnen, het gevaar oplevert of

dat het gewoon niet mogelijk is omdat ze niet slim genoeg of sterk genoeg of wat

dan ook genoeg zijn. We brengen de overtuiging over dat sommige (cognitieve)

dingen geleerd moeten worden om gelukkig en succesvol te zijn en dat andere

(creatieve) talenten en mogelijkheden niet zo van belang zijn daarbij. We zijn

geleerd dat logica en ratio superieur is aan voorstellingsvermogen en fantasie en

dat we vooral alles onder controle dienen te houden. Veel van die ideeën zijn

gewoon belemmerend voor de ontwikkeling en hebben weinig met de realiteit te

maken. Maar we hebben de gedachten wel heel reëel gemaakt. Verder worden

kinderen onbedoeld geconditioneerd te geloven dat ze het niet waard zijn om

succesvol te zijn of zelfs dat succes of geld verdienen ronduit slecht is. Dat gebeurt

niet vanuit een slechte intentie van een slechte opvoeder, ouder of leerkracht maar

omdat we daar als opvoeders zelf mee worstelen. Omdat we zelf geleerd zijn dit als

waarheid te zien. Omdat we het zelf als belemmerende overtuigingen bezitten. En

uiteindelijk kunnen we alleen maar dat geven aan de ander wat we zelf in ons bezit

hebben. Het wordt tijd dat we het bij onszelf oplossen, door krijgen dat we wezens


11

met oneindige mogelijkheden zijn, om deze waarheid aan onze kinderen te kunnen

doorgeven.

Omdat ik dagelijks om me heen kinderen en volwassenen zie die met een negatief

zelfbeeld zichzelf en hun omgeving onbedoeld ernstig tekort doen, en omdat ik

daartegenover ook fantastische voorbeelden zie van mensen die zichzelf durven zijn

en floreren, bied ik dit systeem voor Geluk en Succes in de Klas aan; voor een

bijdrage aan geluk en succes in het onderwijs en de opvoeding. Voor een bijdrage

aan het vervullen van ieders potentieel, de basis van geluk en succes. Voor een

bijdrage aan een betere wereld. ‘Mens ken uzelve’ en wordt wie je in wezen al bent,

groots en oneindig.

Het boek start met een inleiding. Vervolgens krijg je uitleg over de principes en

wetmatigheden die ten grondslag liggen aan Geluk en Succes. Als je praktisch

ingesteld bent is het handig om eerst aan de slag te gaan met Deel 2 om het

positieve effect van de werkwijze te ervaren. De theorie in Deel 1 geeft echter een

stevige verklaring en basis voor de werkzaamheid van Deel2 en wanneer je dit

bestudeert, toepast op jezelf en begrijpt zul je met nog veel meer overtuiging en

met het grootst mogelijke positieve effect de methoden, oefeningen en lessen uit

Deel 2 kunnen gebruiken en het systeem succesvol en gelukkig kunnen invoeren in

jouw klas.


12

Dank aan allen

De totstandkoming van dit boek had onmogelijk gelukt zonder de hulp en

bereidwilligheid van al die geniale persoonlijkheden die hun talenten hebben

gebruikt om ons een stukje van dat wonder dat mens heet te onthullen.

Geïnspireerd ben ik door mensen als Anthony Robbins, Milton Erickson, Richard

Bandler, John Grinder, Robert Dilts, Chris Howard, Stephen Covey, persoonlijkheden

als SETH en ABRAHAM en vele andere auteurs en trainers op het gebied van

persoonlijke groei en effectiviteit.

Mijn dank gaat uit naar Jaap Hollander en Lucas Derks, Anneke Meijer en Anneke

Durlinger van het IEP in Nijmegen die me op het praktische pad van NLP brachten.

Verder ben ik veel dank verschuldigd aan de mensen van basisschool het

Kleurenorkest in Limmen die mij inzicht hebben gegeven in hun manier van denken

en werken. Els Vonk (directrice), Heleen Lordens, Paul Hagen, Mariëlle de Winter

o.a. hebben bereidwillig hun ideeën en praktijken in de klas ten toon gespreid.

Al die andere leerkrachten die hun fantastische werkwijzen hebben laten zien en

voortdurend voorbeelden geven voor hoe geluk een plek hoort te hebben in de klas.

En al zeker ook al die leerkrachten met wie ik telkens weer mijn trainingen en

materiaal kan delen omdat zij nieuwsgierig, leergierig en gemotiveerd willen werken

aan beter onderwijs.

Verder natuurlijk mijn gezin, Annemiek, Bas en Nikki, die mij voortdurend de

gelegenheid geven om energie te steken in dit soort projecten en die ook de basis

vormen voor mijn motivatie en inspiratie om geluk en succes bewust te scheppen in

ons leven en in ons onderwijs.

DEEL 1 De theorie in beeld het Geluks- en Succes Systeem in de Klas

13

DEEL 1 De theorie in beeld


14


15

Hoofdstuk 1.

Inleiding in het Geluks- en Succes Systeem in de Klas

1. Een keuze maken voor geluk

Introductie

In een vlaag van helderheid, en die zijn zeldzaam bij mij dus ik koester die

momenten, begreep ik het. Alles waar ik mijn hele leven naar op zoek ben is altijd al

aanwezig geweest. Gelukkig zijn is een kwestie van afstemmen op dat geluk dat er

in potentie allang is. Je hoeft het maar te grijpen.

Afstemmen op je gewenste televisieprogramma

Als analogie moet je je voorstellen dat je kunt afstemmen op een televisieprogram-

ma. Ik ga op dezelfde frequentie zitten als waar het door mij gewenste programma

zich bevindt en jawel, doordat mijn televisietoestel in staat is de signalen in de

ether, die alle informatie van het programma in zich hebben, te decoderen kan ik

het programma in beeld en geluid op mijn televisiescherm beleven. De

programma’s van al die verschillende zenders bestaan ook nog eens allemaal naast

en door elkaar heen in de ruimte en zijn daar in principe slechts in potentie

aanwezig en worden pas dan werkelijk voor mij op het moment dat ze door mijn

erop afgestemde televisie omgezet worden in voor mij zichtbaar en hoorbaar beeld

en geluid. Zou ik dit verhaal 100 jaar geleden verteld hebben dan zouden er maar

weinig mensen zijn geweest die begrepen waar ik het over had. Maar in deze tijd

waarin televisie en talloze zendstations gemeengoed zijn begrijp je precies waar ik

het over heb. Je bent gewend om met je afstandsbediening van het ene naar het

andere kanaal te zappen al gelang je voorkeuren. Nu nog de vraag ‘wat heeft dit

met geluk en succes te maken?’

Afstemmen op je gewenste levensprogramma

Ondersteund door de inzichten van geniale medemensen en de, met name

kwantumfysische en toegepaste wetenschappen blijkt dat wijzelf exact op dezelfde

wijze werken. Alles aan mogelijkheden is al in de ether aanwezig (net als alle


16

televisieprogramma’s). Elk levensprogramma dat je je kunt voorstellen bestaat al

ergens in potentie in de ether. Elke waarschijnlijkheid kun je ergens vinden. Al die

informatie is al beschikbaar in de vorm van energie in oneindige soorten frequen-

ties. En met mijn lichaam, mijn zintuigen (vergelijk het televisietoestel) kan ik die

informatie decoderen tot een voor mij zichtbare, hoorbare, voelbare, proefbare en

ruikbare werkelijkheid. Afhankelijk van waar ik op afstem krijg ik een gelukkig

levensprogramma of een triest levensverhaal. Alles is er al. Tijd en ruimte blijken

illusies van onze geest te zijn. We denken dat er één werkelijkheid is waar we

allemaal in deelnemen maar het blijkt dat er oneindig veel werkelijkheden, of beter

gezegd waarschijnlijkheden zijn, die we bewust kunnen kiezen. Het gaat er alleen

maar om op welk programma of welke waarschijnlijkheid ik afstem. En afstemmen

doen we altijd al, meestal onbewust. Het is de essentie van ons leven hier op deze

planeet. Maar vaak stemmen we ongewild af op zenders die we helemaal niet

willen, op werkelijkheden die we niet wensen.

Hoe stem je af op geluk

Hoe je afstemt op geluk blijkt veelal compleet anders te zijn dan dat de meeste

mensen geleerd hebben en proberen te doen. Het heeft bijvoorbeeld weinig te

maken met hard werken of hoge cijfers op school. Het heeft al helemaal niets te

maken met het voldoen aan de eisen van de omgeving in een poging om

gewaardeerd te worden. Ook ons onderwijs heeft zich nog niet echt met de

bewuste afstemming op geluk bezig gehouden. Gelukkig zijn er talloze gelukkige

mensen die ons het voorbeeld geven van wat nodig is om wel op die gewenste

werkelijkheid, die in potentie altijd al aanwezig is, af te stemmen zodat we deze

kunnen decoderen en ervaren als onze gelukkige en succesvolle realiteit. Geluk

begint in ieder geval met het besluit om gelukkig te zijn. Als je dat besluit genomen

hebt volgt de rest hierna.

Dagelijkse training om in top-conditie te komen

In ieder geval is het belangrijk bij het afstemmen op geluk dat we door dagelijkse

herhaling daar een automatisme van maken, net als dat we nu ons ook al hebben

aangeleerd automatisch op een bepaalde frequentie af te stemmen. Dat betekent

dat wanneer je aan de slag gaat met het bewust afstemmen op geluk je niet kunt


17

volstaan met af en toe eens een oefeningetje te doen, één keer in de week een lesje

sociale vaardigheden te doen, of zo nu en dan eens bewust je aandacht te richten

op wat je wilt. Een gewoonte wordt bereikt door herhaling, net als dat je alleen

fysiek in topconditie kan komen door regelmatig te trainen. In Deel 2 staan de

dagelijkse oefeningen.

Waar te starten in het boek?

Deel 1 van het Geluks- en Succes Systeem in de Klas is theoretisch. Het legt het

fundament onder het systeem en geeft logische maar ook niet alledaagse

verklaringen voor succesgewoonten en het ervaren van geluk. Wanneer je praktisch

bent ingesteld en liever eerst ervaart hoe iets werkt kun je beter naar Deel 2

stappen en direct aan de slag gaan zodat je door krijgt dat het werkt. Als je daarna

geïnteresseerd bent in hoe het werkt kun je Deel 1 bestuderen.

Raak je eerder overtuigd, om ergens mee aan de slag te gaan, door te begrijpen hoe

iets werkt en hou je ervan om de achtergronden, principes en mechanismen achter

geluk te kennen, voordat je aan het werk gaat, dan stel ik voor om Deel 1 te

bestuderen, bij jezelf na te gaan hoe de behandelde principes werken bij jou om van

daaruit met Deel 2 te gaan werken.

In beide gevallen wens ik je veel succes en geluk.


18


19

2. Waarom een systeem voor geluk en succes in de klas?

‘Ik geloof dat gelukkig zijn het doel van het leven is’

De Dalai Lama

Geluk voor iedereen

Iedereen wil gelukkig zijn. Ons gedrag wordt er volledig door bepaald. Alles, maar

dan ook werkelijk alles wat we doen wordt ingegeven door het willen vermijden van

pijn en het willen ervaren van plezier. Niet dat alles wat we doen ook daadwerkelijk

leidt tot het vermijden van pijn of het bereiken van plezier, maar de intentie die

erachter zit is daar wel volledig op gericht. Het is een natuurlijke drang naar groei en

evenwicht. En geluk is het ultieme doel. Geluk zal ik hier omschrijven als de ervaring

van eenheid, harmonie, vrede en liefde. Het is intuïtief als thuiskomen op een plek

waar we ooit vertrouwd vandaan kwamen. En om maar even heel stellig kort te

gaan, geluk ontstaat wanneer je vanuit je eigen verlangens en talenten bijdraagt

aan je eigen groei en aan het grotere geheel waar je deel van bent.

Wat is waar?

Nu weet ik natuurlijk ook wel dat ik met grote stelligheid alles zwart op wit kan

zetten maar dat dit helemaal niet waar hoeft te zijn voor jou. Wat steeds duidelijker

wordt is dat wat waar is, of als feit wordt ervaren, afhankelijk is van de manier

waarop je ergens tegenaan kijkt of hebt leren kijken. Nu kun je zeggen dat 1 + 1

toch echt altijd 2 is en dat dit voor iedereen en overal geldt maar wat nu als de

ervaring is dat het geheel groter is dan de som van de afzonderlijke delen. Dat

gebeurt namelijk bij een goede samenwerking nogal eens. Dan kan 1 +1 plotseling 3

of zelfs 4 zijn. We noemen dat synergie. Alle waarheid is in die zin relatief,

afhankelijk vanuit welke hoek je ertegen aankijkt.

Dus wat ik je hier in dit boek vertel is geen waarheid. Het is wel in ieder geval mijn

waarheid, op dit moment van schrijven, omdat ik er op een bepaalde manier, die ik


20

zal uitleggen hier, tegen aankijk. Ik vind het prettig om het zo te zien omdat het me

helpt gelukkig en succesvol te zijn. En daarom ook deel ik die zienswijze met je.

Wellicht helpt het jou ook om je nog dichter te brengen bij wat je wenst: een trots

gevoel over jezelf, plezier in je werk, goede resultaten, fijne relaties met je

kinderen, collega’s en ouders, en veel energie en passie door de dag heen. Of hele

andere doelen en verlangens. Want dat is aan jou. Het enige dat ik je kan vragen is

het uit te proberen wat ik je hier voorspiegel en voor jezelf te bepalen of het

waarde heeft om dit ook als jouw waarheid te zien. Of het je daadwerkelijk helpt bij

het bereiken van geluk en succes is volledig aan jou.

Een moeilijke tijd

Ons onderwijs verkeert op het moment van schrijven in zwaar weer. En let wel, ook

dit is weer relatief natuurlijk maar er zijn talloze ontwikkelingen in het onderwijs

waar veel leerkrachten niet blij van worden: bezuinigingen in het algemeen, grotere

klassen, meer werkdruk, van speciaal onderwijs naar passend onderwijs met alle

mogelijke verloren banen en kennis van dien, inkorting van vakanties, uitbreiding

van het aantal lesuren, toenemende prestatiedruk voor zowel leerlingen als

leerkrachten, toename in het aantal drop-outs, toenemende concurrentiedruk

tussen scholen, prestatiebeloning voor uitmuntende leerkrachten, toename aantal

toetsen, op steeds jongere leeftijd toetsen, toename verplichte aflegging van

verantwoording en alle administratieve druk die daarbij komt, toenemend geweld

tegen leraren, prestatiebeloning voor (hoge)scholen, veel jonge maar ook oudere

leerkrachten die gedesillusioneerd uit het onderwijs stappen, weinig belangstelling

in het algemeen voor een onderwijsbaan en zeker niet van hoger opgeleiden, enz.

En terwijl de meester of juffrouw van de school vroeger in hoog aanzien stond in de

gemeenschap is de status van de huidige leerkracht gedaald tot een bedenkelijk

niveau. Volkomen onterecht want de verantwoordelijkheid die hij of zij draagt is

enorm.

Meer van hetzelfde

Er ligt nog altijd een enorme nadruk op cognitief onderwijs en met name naar taal

en rekenen gaat een voortdurende stroom van aandacht. De problemen lijken te

groeien en de antwoorden zijn eigenlijk steeds meer van hetzelfde. Meer taal en


21

rekenen, meer toetsen, vroeger toetsen, meer management, meer diagnoses, meer

IB-ers en therapeuten, meer en meer. We zitten in een soort vicieuze cirkel waar

een bepaalde manier van denken over onderwijs zichzelf voortdurend bevestigd,

beloond wordt en ons weer met dezelfde oplossingen doen komen waarbij het

middel misschien wel erger is dan de kwaal. Je moet wel erg sterk in je (financiële)

schoenen staan om af te wijken van wat nu nog altijd de norm is. Maar als je

hetzelfde doet als wat je altijd gedaan hebt kun je verwachten dat je hetzelfde krijgt

als wat je altijd gekregen hebt. Het zou namelijk zo maar kunnen zijn dat juist onze

huidige prestatiegerichte aanpak, met al zijn overmatige gerelateerde stress, zorgt

voor een daling van de prestaties.

Er is gelukkig een manier om uit deze tredmolen te stappen. En deze begint bij de

erkenning van je eigen verantwoordelijkheid, je eigen manier van denken, je eigen

vooronderstellingen en de erkenning dat je geen slachtoffer van de

omstandigheden bent maar schepper van jouw leven.

Wanneer je altijd maar wilt voldoen aan de eisen van je omgeving

bestaat de kans dat je aan het eind van je leven tot de conclusie komt

dat je niet je eigen leven hebt geleid maar dat van je omgeving.

Wetenschap en Geluk

Ieder mens streeft voortdurend naar geluk. Op wetenschappelijke basis is bepaald

dat we het voor ministens 40% zelf kunnen beïnvloeden. Natuurlijk heeft ook de

wetenschap zijn beperkingen en is het handig om te erkennen dat veel

wetenschappelijke bevindingen ook afhankelijk zijn van hoe je ergens tegenaan

kijkt. 1 + 1 is immers niet altijd 2. Empirische wetenschap geeft namelijk altijd een

beschrijving van dat wat we waarnemen op een bepaald moment. Wat we precies

waarnemen, als mens en dus ook als wetenschapper, wordt grotendeels bepaald

door de vooronderstellingen van waaruit we iets bekijken, door onze manier van


22

denken. Vooraf heb je al filters aangebracht in de waarneming zodat de resultaten

altijd al gekleurd zijn. Daarbij komt dat wetenschap de huidige situatie beschrijft en

in principe geen uitspraken kan doen over wat (nog meer) mogelijk is. Je kunt

immers hooguit concluderen dat iets tot nog toe niet gebeurd is. Maar het wil

bijvoorbeeld geenszins zeggen dat iemand met het syndroom van Down de

Universiteit niet met goed gevolg zou kunnen afronden ook al is dat, totdat Pablo

Pineda dat deed, nooit eerder gebeurt.

Zonder de enorme waarde van wetenschap te kort te doen weet ik dat op

wetenschappelijke basis ooit bepaald is dat als de stoomtrein sneller zou gaan dan

50 km/uur de adem afgesneden zou worden, dat als de atleet verder zou springen

dan 7,5 meter al zijn spieren zouden afscheuren en dat een vliegtuig uit elkaar zou

spatten wanneer hij door de geluidsbarrière zou gaan. En het vereist heel veel lef

om dan ondanks dat ‘weten’ toch harder en verder te durven gaan.

Het bleken ‘slechts’ ideeën, gedachten te zijn. Wat mogelijk is en wat niet wordt

niet zozeer bepaald door objectieve feiten of mogelijkheden of zelfs

wetenschappelijke bevindingen maar voornamelijk door manieren van denken,

door vooronderstellingen en daaruit voortkomende verwachtingen. Galileo werd

gevangen gezet om zijn ‘dwaze’ ideeën dat de wereld een bol is en de zon het

middelpunt is waarom heen de planeten draaien. Marconi werd door zijn vrienden

naar een inrichting voor geesteszieken gebracht toen hij bezig was met zijn idee om

berichten door de ether te sturen zonder kabel. En alhoewel veel ideeën in dit boek

nog lang geen gemeengoed zijn weet ik vrijwel zeker dat we over honderd jaar

zullen lachen om onze onwetendheid in onze tijd.

In New York werd in 1890 de z.g. Hollerith-machine (een machine voor

ponskaarten) in het bureau voor volkstelling in gebruik genomen. Mensen

die deze machine moesten bedienen kregen een opleiding. Er werd vanuit

gegaan dat per dag zo’n 550 kaarten verwerkt konden worden. En dat getal

klopte inderdaad met de ‘feiten’. Na enige ervaring konden sommige

werknemers zelfs 700 kaarten verwerken maar dit vereiste wel een haast

onmogelijke inspanning.

Toen kwamen er 200 nieuwe medewerkers bij. Zij hadden geen idee van de


23

norm van 550 kaarten per dag. Al snel kon deze groep 2100 kaarten per dag

behandelen, zonder enig probleem terwijl de oorspronkelijke groep nog

altijd met pijn en moeite niet verder kwam dan 700 kaarten.

Aan de Stanford University in Californië, kijken twee vertegenwoordigers van

Nike naar het atletiek team dat bezig is met trainen. Een deel van hun taak

is om feedback te verzamelen van door het bedrijf gesponsorde lopers over

welke schoenen ze de voorkeur geven.

Helaas, blijkt dat verre van gemakkelijk, als die dag alle lopers de voorkeur

geven aan ... niets.

'Hebben we u niet genoeg schoenen gestuurd?' vragen ze hoofdtrainer Vin

Lananna.

‘ Jawel, maar ze weigeren gewoon om ze te gebruiken. 'Ik kan dit niet

bewijzen,'vertelt de gerespecteerde coach hen, maar ik denk dat wanneer

mijn lopers op blote voeten trainen ze sneller zijn en minder blessures

hebben.'

Met andere woorden, we veronderstellen vaak dat de werkelijkheid op een

bepaalde manier werkt maar dat hoeft niet perse waar te zijn. Er zijn namelijk veel

meer mogelijkheden dan we op dit moment kunnen bedenken.

Grenzen aan resultaten

Onze verwachtingen en vooronderstellingen bepalen de resultaten van onze

inspanningen. Mijn persoonlijke mening of waarheid is dat alles mogelijk is en dat

slechts onze manier van denken een rem op die mogelijkheden zet. Wanneer we

zomaar uit durven gaan van een andere invalshoek blijken er plotseling nieuwe

mogelijkheden voorhanden.

Ook de wetenschappelijke bevindingen zijn gekleurd door verwachtingen en

achterliggende vooronderstellingen. Want stel je eens voor dat een ‘dyslecticus’

juist heel goed is in taal (bijvoorbeeld het gedetailleerd beschrijven van een situatie)

of dat iemand met AD(H)D juist enorm kan focussen (bijvoorbeeld op het spel waar


24

hij op een bepaald moment mee bezig is). Vanuit zo’n stellige verwachting ontstaan

er echt nieuwe mogelijkheden. Ik zie daar regelmatig ‘bewijzen’ van.

Ik durf daarom op niet-wetenschappelijke gronden te stellen dat we geluk voor

100% zelf in de hand hebben. Gewoon omdat ik dat als uitgangspunt en

vooronderstelling neem en die vooronderstelling positieve consequenties heeft. Ik

zal in dit boek verder uitleggen hoe dat werkt. Ook de wijze waarop we geluk

kunnen ervaren is bekend en voorhanden.

Geluksvaardigheden

En toch worstelen veel mensen in een ongelukkig bestaan, bezig met overleven

i.p.v. te genieten van het leven en van de mensen om hen heen. Blijkbaar hebben ze

niet geleerd om gelukkig te zijn. Ze blijken elke keer weer onbedoeld en onbewust

dat te doen wat ze er juist van af brengt.

Ja, we leren lopen en praten en heel veel vaardigheden die ervoor zorgen dat we

vooruit kunnen in ons leven. Op school leren we lezen en schrijven, rekenen en

topografie en nog veel meer vaardigheden en kennis die ooit van pas kunnen

komen, of niet. Maar geluksvaardigheden komen niet expliciet aan bod terwijl die

altijd van pas komen, zelfs de basis vormen voor de ontwikkeling op al die andere

vlakken. En hoe eerder je de geluksvaardigheden leert, bewust wordt of niet meer

vergeet - want kinderen zijn van nature heel erg goed in geluksvaardigheden maar

raken die in hun ontwikkeling veelal kwijt- , hoe meer plezier je er van zult hebben

in je leven.

Succesgewoonten

Door onderzoek en nieuwe bevindingen wordt het steeds duidelijker welke

principes, vaardigheden, overtuigingen en universele wetten ten grondslag liggen

aan de succes-gewoonten van mensen die gelukkig en succesvol zijn. Het bijzondere

is dat ons onderwijs daar op dit moment niet of nauwelijks aandacht voor heeft en

zelfs de nadruk legt op werkwijzen die daar nogal tegen in druisen. Zo blijken

succesvolle en gelukkige mensen veel gebruik te maken van hun voorstellings-

vermogen, van hun intuïtie en goed te luisteren naar hun gevoel. Op school leren

we uit te gaan van de ‘feiten’ en van ons rationele en logische denken en vooral niet


25

te vertrouwen op ons gevoel.

Aandacht op school

Maar ‘voorstellingsvermogen is belangrijker dan kennis en logica’, zei Albert Einstein

al. ‘Kennis brengt je van A naar B en voorstellingsvermogen brengt je overal.’ Onze

huidige nadruk in het onderwijs ligt echter vooral op logica en ratio.

‘Wat je aandacht geeft wordt groter’ is een universele wetmatigheid. Van oudsher

leggen we echter een grote nadruk op alles wat niet goed gaat, op gebreken en

tekortkomingen, op afwijkingen van ‘de norm’. Maar regels worden gewoon door

iemand opgesteld, op vaak arbitraire gronden. Want is het nu beter om 80 km per

uur te rijden op de rijksweg of juist 130? Het ligt er maar aan hoe degene die de

regels stelt er tegenaan kijkt. Is het nu handig om een kind met dyslectie veel te

laten oefenen met lezen en schrijven of juist bezig te gaan met dat wat gewoon al

heel goed gaat? De juf van mijn dochter gaf haar bij het schrijven van verhaaltjes de

vrije hand wat resulteerde in een schrift boordevol taal- en spellingsfouten en

fantastische en grootse avonturen op papier en een geïnspireerde schrijver. Wat is

belangrijk? Dat bepaalt waar de aandacht ligt en welke mogelijkheden er zijn.

We stellen veelal een norm en nemen die als uitgangspunt bij onze beoordeling.

Alles wat voldoet nemen we voor lief en wat afwijkt krijgt alle aandacht. Natuurlijk

is dat met de bedoeling om een perfect plaatje te krijgen want als iets aan onze

norm voldoet dan voelt dat goed. Als het afwijkt dan is dat vervelend. En zo leggen

we alle nadruk op wat niet voldoet met de bedoeling om het te laten voldoen. Kijk

maar naar de vele diagnoses van ‘stoornissen’ die gesteld worden bij schoolkinde-

ren. Vrijwel elk kind heeft tegenwoordig wel een stoornis op het één of andere

spectrum. Goed bedoeld maar de aandacht ligt bij gebreken, afwijkingen van de

norm, niet voldoen, tekortschieten en stoornissen. Tja, en wat je aandacht geeft

wordt groter.

In ons huidige onderwijs zijn we nog vooral bezig met het afleveren van ‘standaard

producten’ terwijl de basis voor Geluk en Succes de ontwikkeling van unieke

talenten is. Worden wie je in essentie bent is best lastig als je voortdurend moet


26

voldoen aan een gemiddelde of standaard norm, die niets zegt over jouw potentie.

En terwijl succesvolle mensen ongelofelijk veel fouten maken waardoor ze

ongelooflijk veel leren en pijlsnel vooruit komen worden we in ons huidige

onderwijs eerder beoordeeld en afgerekend op het aantal fouten dat we maken dan

op wat we goed gedaan hebben en wat wel werkte. Lamleggende faalangst en

vertragend perfectionisme is veelal het gevolg. In plaats dat we fouten omarmen als

mogelijkheden om te leren zien we ze veeleer als zoveel mogelijk te vermijden. En

als je dan maar niets meer doet maak je ook geen fouten maar kom je dus ook niet

vooruit. Een belemmerende manier van denken heeft zijn intrede gedaan en zet je

klem in je ontwikkeling naar geluk en succes.

Er bestaan geen fouten alleen lessen

De druk om te presteren wordt steeds hoger opgevoerd voor zowel de leerkracht

als de leerling. En hierbij wordt nog altijd voornamelijk uitgegaan van ons rationele

logische denken. Maar op een gegeven moment zijn de grenzen van dit denken

bereikt en gaan de prestaties alleen maar achteruit bij meer druk. Onze hele

samenleving leidt aan overspannenheid, stress en burn-out en juist het onderwijs

zou een prachtige plek zijn om daar los van te kunnen komen, om onze toekomstige

generaties te leren dat juist ontspanning en vertrouwen tot veel meer plezier én

resultaten leidt.

Geluksovertuigingen en succesgewoonten

De tijden zijn zodanig veranderd dat de huidige werkwijze tot een veelheid van

worstelingen leidt die met een nieuwe manier van denken opgelost kunnen

worden.


27

Manieren van denken, hoe je ergens tegenaan kijkt, overtuigingen en gewoonten

zijn allemaal aangeleerd. Soms door een heftig emotionele gebeurtenis trek je de

conclusie dat iets de waarheid is. Veelal worden overtuigingen en gewoonten

echter door veel herhaling aangeleerd, overgenomen van ouders en leerkrachten,

vrienden en familie en andere belangrijke mensen in de omgeving, die deze

manieren van denken voortdurend in hun gedrag tot uitdrukking brengen. Sommige

overtuigingen en gewoonten zijn heel bevorderlijk voor je groei en ontwikkeling

richting geluk en succes. Anderen zijn juist enorm belemmerend en stellen

voortdurend opgelegde grenzen waar deze niet zouden hoeven zijn. Als het meezit

is de juf of meester een voorbeeld van een gelukkig mens zodat je als kind kunt

afkijken hoe die dat doet. Veel juffen en meesters en ook ouders zijn het echter

(nog) niet. Zij hebben het ook nog nooit geleerd of zijn het ergens kwijtgeraakt. ‘Ik

kan het niet’, ‘ik ben het niet waard’, ‘ik voldoe niet’, ‘ik schiet te kort’, ‘ik hoor er

niet bij’ zijn o.a. de meest fnuikende ideeën die we heel veel terug zien komen bij

vrijwel iedereen om ons heen. Ze zijn langzaam opgebouwd, door eindeloze

herhaling. Hoe is dat bij jou?

Het mooie is dat je nieuwe bevorderlijke ideeën en gewoonten op dezelfde manier,

door veel herhaling, kunt opbouwen. ‘Ik kan het’, ‘Ik ben het waard’, ‘Ik ben goed

zoals ik ben’, ‘Ik ben geliefd’ geven een heel ander gevoel en hele andere

mogelijkheden voor succes en geluk. En omdat juist de voortdurende herhaling van

manieren van denken, leidend tot gewoonten en overtuigingen, zo belangrijk is en

omdat geluks- en succesgewoonten de onderlegger vormen voor alles wat je doet

op school en in het leven denk ik dat je er niet komt met af en toe een lesje sociaal

emotionele vaardigheden. Geluk en Succesmethoden dienen overal en altijd door te

klinken in alles wat we doen op school om uiteindelijk die belangrijke

succesgewoonten te vormen die de basis vormen voor een gelukkig en succesvol

bestaan.

Met dit Geluks- en Succes Systeem in de Klas kun je systematisch werken aan het

realiseren van je unieke potentie, van jezelf en van je klas.

Omdat Geluk het allerhoogste goed is in ons leven, is een systeem om Geluks-

vaardigheden te trainen en Geluks- en Succesgewoonten aan te kweken een eerste


28

vereiste als het gaat om de educatie en opvoeding van onze kinderen. Maar of dat

echt waar is laat ik natuurlijk graag aan jou over.


29

3. Wat is geluk?

Over de zin van het leven

Wat is de zin van het leven? Dat is een goede vraag als het gaat om het bevorderen

van Geluk. Het is een vraag waar veel filosofen zich mee bezig hebben gehouden.

Sommigen zeggen dat het leven op zich geen zin of bedoeling heeft. Het is maar wat

je er zelf voor betekenis aan geeft. Het voordeel van zo’n zienswijze is dat je er dan

ook elke betekenis aan kunt geven die je wilt. En aangezien we een natuurlijk

streven hebben naar geluk kun je maar beter een betekenis geven aan je leven die

je helpt om geluk te ervaren.

Volgens de Dalai Lama is gelukkig zijn het doel van het leven. Het lijkt me een

nastrevenswaardig doel. De vraag is daarbij waar je dan gelukkig van wordt. Is dat

het hebben van veel geld of bezittingen zoals we in onze westerse samenleving

veelal denken of is dat het hebben van liefdevolle relaties met anderen en met

jezelf. Sommigen geven aan dat geluk nooit buiten jezelf te vinden is en dat je van

nature gelukkig bent. Het enige dat je hoeft te doen is de blokkades weg te halen

die het gelukkig voelen tegenhouden. Er zijn vele mogelijkheden om tegen de zin

van het leven en geluk aan te kijken. Welke betekenis geef jij eraan?

Mens, ken uzelve

Vandaar dat ik het prettig vind te geloven dat het leven hier op aarde bedoeld is om

onszelf in al onze oneindige mogelijkheden te leren kennen. Dat is een

vreugdescheppende bezigheid. Wij bestaan, net als alles in het Universum uit

dezelfde soort energie. In essentie is alles één. Wij zijn allen onderdeel van ‘Al Wat

Is’, het Universum, God, Allah, de Natuur of welke andere benaming je ook wilt

geven aan het Grotere Geheel. Om zichzelf te kunnen ervaren heeft ‘Al Wat Is’

oneindig veel delen uit zichzelf geschapen die als individuele onderdelen zichzelf

bewust kunnen worden door de interactie met elkaar. ‘Ik wou dat ik twee hondjes

was, dan konden we samen spelen’ zou Godfried Bomans gezegd hebben. En zo zie

ik het dan ook, maar dan wat groter en complexer. We lijken afgescheiden van

elkaar maar op bepaalde momenten kunnen we die eenheid voelen. Dat is wat we

liefde noemen.

Het blijkt dat telkens wanneer ik mijn grenzen verleg en verder reik dan het mijn


30

bekende gebiedje, ik in dat proces mijn talenten inzet en een bijdrage lever aan het

grotere geheel waar ik deel van ben, ik me heel gelukkig voel. Voor mij is dat de zin

van het leven: mijn potentieel realiseren ofwel worden wie ik in essentie al ben.

De missie van het onderwijs

Als ik het onderwijs een missie zou mogen toedichten dan zou het zijn om ‘te

helpen bij het realiseren van het potentieel van kinderen’; om voor kinderen bij te

dragen aan het worden wie ze van binnen al zijn. En ik denk dat dit ook werkelijk de

bedoeling en intentie van de mensen binnen het onderwijs is. Als je nog eens bij

jezelf nagaat met welk idee je het onderwijs in bent gegaan dan zul je het

waarschijnlijk in die richting vinden.

Hierbij houden we echter vaak vast aan oude denkbeelden uit vervlogen tijden

waarin het hoogste ideaal van de geschoolde mens een universitaire graad is en die

vooral gebaseerd is op academische kennis en vaardigheden van het cognitieve

intellect. Dat slechts een beperkt deel van de mensheid daarmee zijn potentieel

realiseert en dat een meerderheid zijn talenten en sterkten bij volstrekt andere

intelligenties heeft liggen is wel een overweging waard. Steeds meer kinderen

haken af in het huidige onderwijs omdat ze misschien ergens het idee niet meer

hebben dat ze bezig zijn zichzelf te worden, maar dat hen gevraagd wordt

andermans leven te leiden. We praten over vervreemding als je steeds meer jezelf

kwijtraakt. En daar word je niet gelukkig van. Het is niet handig om een perenboom

te vragen appels voort te brengen. Ieder mens heeft zijn specifieke talenten die

bedoeld zijn om ontwikkeld en ingezet te worden ter meerdere glorie.

Flow

De basis voor menselijk geluk is een toestand van ‘flow’. Mihaly CSikszentmihalyi

beschrijft in ‘Finding Flow’ (1997) zijn bevindingen over dit verschijnsel van volle

aandacht bij het werken aan een taak. Als je ‘in flow’ aan het werk bent ga je er

volledig in op, verlies je elk besef van tijd en vallen alle andere dingen om je heen

weg zo geconcentreerd ben je op het werken aan je doel. Het voelt ook werkelijk als

het stromen van energie in tegenstelling tot het geblokkeerd zijn wat niet prettig

voelt.


31

En wanneer kun je zo geconcentreerd bezig zijn? Als de taak je boeit, als je je ei erin

kwijt kunt en als je voelt dat je groeit in de ontwikkeling van je talenten. Als je dan

ook nog het idee hebt dat je een bijdrage levert aan anderen is het verhaal

compleet. Dat wat je doet heeft een zinvolle betekenis voor je en het sluit aan op je

natuurlijke behoeften van persoonlijke groei en bijdragen aan de wereld.

We ervaren Geluk wanneer we onze talenten inzetten

voor een bijdrage aan het grotere geheel waar we deel van zijn

en onszelf daarin leren kennen.

Een positief zelfbeeld

Als je in flow bezig bent is het stil in je hoofd en is het kritische stemmetje, dat we

ook wel ons ego noemen, even achterwege. Je zit jezelf niet meer in de weg om

volledig één te zijn met je taak waar alle aandacht op gericht is. Alles in je is

uitgelijnd, geen tegenstrijdigheden. Je zou kunnen zeggen dat alle innerlijke delen

het met elkaar eens zijn en in complete samenwerking de taak aan het volbrengen

zijn.

Met positieve gedachten over jezelf en een ondersteunende innerlijke stem bereik

je veel gemakkelijker die toestand van flow. Met een positief zelfbeeld heb je de

grenzen van je mogelijkheden ruim gemaakt zodat je veel meer blijkt te kunnen en

te bereiken. De opbouw van een positief zelfbeeld is essentieel bij het bereiken van

geluk en succes. En nogmaals, het zelfbeeld bestaat uit allemaal gedachten

waarvoor we op elk moment kunnen kiezen. Belemmerende gedachten kun je

omzetten in bevorderlijke ideeën.

Wat is een succesvol leven?

Een succesvol leven is een leven waarin je dat ervaart, manifesteert of realiseert

wat je diep van binnen wenst. Je verlangens zijn belangrijk. Het is een leven waarin

je voortdurend je eigen grenzen verkent en verlegt om telkens weer te ontdekken


32

dat je steeds weer boven jezelf uit kunt stijgen. Het is een leven waarin je je

mogelijkheden ontdekt en deze realiseert. Een succesvol leven is een gelukkig leven

vanuit een innerlijke vrede met jezelf en de wereld waarbinnen je leeft en waar je

deel van bent. Het is de ervaring van liefde, eenheid en harmonie met jezelf en met

dat wat je omgeeft. Het is een leven waarin je in de buitenwereld herkent wat er in

je binnenwereld afspeelt en waarin je bewust bent van je onmetelijke vermogen om

je eigen leven vorm te geven.

Een succesvol leven is ook leven met het gevoel dat je een bewuste schepper bent

en niet overgeleverd aan de grillen van je omgeving. Jij hebt het stuur in handen en

bent principieel in staat en verantwoordelijk om je leven zelf vorm te geven.

En wanneer je je geliefd voelt, met plezier naar school gaat en met een tevreden

gevoel de dag afsluit weet je dat je een succesvolle leerkracht bent.


33

4. Verlangens en talenten

Verlangens zijn voorgevoelens van hetgeen

u in staat bent daadwerkelijk te realiseren.

Goethe

Verlangens zijn gevoelens rond voorstellingen van gewenste situaties en ze drijven

ons om in actie te komen en de verlangens te realiseren. Iedereen heeft verlangens

die opkomen als grote en kleine dromen. Ze borrelen op uit je onderbewuste geest,

of wat ik noem GROTE IK, dat gedeelte van ons dat zorgt draagt voor alle

onbewuste automatische processen en dat verbonden is met de universele energie

en kennis. De wens is om deze dromen in de fysieke persoonlijke werkelijkheid te

ervaren. ‘Wauw, stel je eens voor dat….’. En dat is inderdaad het begin van het

realiseren van wensen. Dromen, fantaseren, je voorstellen zijn de

basisgereedschappen voor succes en geluk. Kinderen zijn daar goed in en de

creatieve vakken als tekenen en schilderen, muziek maken, boetseren en

beeldhouwen, knutselen, bewegen, dans enz. stimuleren het creatieve vermogen

en het visualiseren. Als we creatief bezig zijn voelen we ons ook altijd prettig. We

zijn dicht bij onze kern bezig. Deze vakken zouden de basis moeten vormen van elke

educatie richting geluk en succes. Rekenen en taal zijn secundair, slechts middelen

om voorgestelde verlangens te verwezenlijken. Ik weet dat dit ongeveer

tegengesteld is aan hoe we deze vakken op dit moment waarderen.

Een verlangen veronderstelt een talent

Verlangens zijn gekoppeld aan talenten en mogelijkheden. Als een verlangen

opkomt bij iemand, zoals bijvoorbeeld het kunnen spelen van een

muziekinstrument, dan zal er altijd de principiële mogelijkheid bestaan om dat

verlangen te realiseren. Wanneer het talent niet aanwezig zou zijn zou het


34

verlangen gewoonweg niet op kunnen komen. Het verlangen geeft namelijk aan dat

de wens op niet-fysiek niveau, het niveau van GROTE IK, al gerealiseerd is. Het is

alleen nog maar de bedoeling om het in deze drie-dimensionale, vijf-zintuiglijke

werkelijkheid te ervaren. Op deze wijze leren we onszelf in al onze mogelijkheden

kennen.

Verlangens als pijnlijke leegten?

In sommige filosofieën worden verlangens gezien als de oorzaken van lijden en

wordt geleerd om verlangens los te laten. Omdat verlangens vaak leemtes lijken die

niet ingevuld kunnen worden kunnen ze je verscheuren als je voortdurend vanuit

het gemis leeft. Daarmee bereik je dan ook het tegenovergestelde van wat je wilt.

Je stemt daarmee af op de verkeerde frequentie. De pijnlijke gevoelens die je

daarbij ervaart van wat ik je emotionele signaleringssysteem zal noemen, zullen je

waarschuwen dat je niet op dezelfde golflengte zit als je verlangen en dat je nu

bezig bent met het manifesteren van dat wat je juist niet wilt. Dat is inderdaad

lijden, maar niet nodig als je de principes begrijpt en kunt toepassen achter het

bewust manifesteren.

Bij het loslaten van de verlangens gaat het om de acceptatie van dat wat is, om niet

in verzet te gaan tegen hoe de werkelijkheid zich op een bepaald moment aandient.

Het gaat om het willen wat je hebt. Dat voelt een heel stuk beter dan in verzet gaan

tegen iets wat toch gewoon niet anders is dan dat het is en daarmee kom je meer in

overeenstemming met je verlangen en met GROTE IK. Maar ook het krijgen van wat

je wilt en nog niet hebt kan vanuit vreugde gebeuren mits je je niet vastpint op de

exacte uitkomst of de precieze wijze waarop je krijgt wat je krijgt. Je kunt je immers

al verheugen op dat wat nog niet is maar wel kan komen, op welke wijze dan ook.

Verlangens als drijvende kracht

In het Geluks- en Succes Systeem in de Klas gaan we ervan uit dat verlangens de

drijvende krachten zijn om je eigen potentieel te realiseren, om te worden wie je in

essentie van binnen al bent. In dat realiseringsproces leer je jezelf kennen -

zelfverwezenlijking, de hoogste trap van de pyramide van Maslow - en dat is precies

de zin en de lol van het leven op aarde. En dat proces van steeds meer jezelf

worden is leuk, spannend en avontuurlijk zolang je niet vasthoudt of hecht aan


35

specifieke uitkomsten van jouw verlangens. En zolang je niet uitgaat van datgene

wat je niet bent of niet hebt maar juist van dat wat je wel hebt en waar jouw

mogelijkheden liggen. Als je je iets voorstelt om te bereiken en het pakt anders uit,

of het duurt langer dan verwacht of het lijkt in eerste instantie niet op wat je wilde,

accepteer het dan zoals het is. Wanneer je gefrustreerd raakt, boos of teleurgesteld

blokkeer je de energie juist en bereik je het tegenovergestelde van wat je wilde. Het

is zo als het is en dat is oké. Laat het los en ga verder. Zo blijft de energie stromen

en bereik je uiteindelijk altijd dat waar je naar verlangde. Hoe dat precies in zijn

werk gaat behandel ik in de volgende paragrafen en hoofdstukken.


36

5. Wat is flow?

De basis voor menselijk geluk is een toestand van ‘flow’.

Mihaly CSikszentmihalyi

Stromende energie

Alles in dit universum is energie en alles is voortdurend in beweging. Als jouw

energie stroomt voel je je goed. Als je energie geblokkeerd is voelt dat niet goed. Als

dat laatste langere tijd voortduurt leidt dat tot allerlei klachten, zowel emotioneel

als lichamelijk.

Veel door oosterse filosofieën geïnspireerde geneeswijzen zijn vooral gebaseerd op

het opheffen van blokkades in de energiehuishouding van mensen en het laten

stromen van de energie (chi of Ki). Doordat de energie weer stroomt verdwijnen

allerlei geestelijke en lichamelijke symptomen. Een kenmerk van gezondheid is dus

stromende energie.

Stromende energie is ook een kenmerk van betrokken en geconcentreerd bezig zijn

of wat ook wel genoemd wordt ‘in flow’ bezig zijn. In Engelstalige sportartikelen

kom je de term ‘playing in the zone’ nog al eens tegen. Als je als sporter ‘in the

zone’ speelt gaat alles vanzelf en speel je op de toppen van je kunnen. Je haalt er op

dat moment alles uit wat er in zit.

Flow heeft te maken met een gemoedstoestand waarin iemand volledig opgaat in

waar hij mee bezig is. Alle aandacht is gericht op de activiteit met uitsluiting van al

het andere. De activiteit wordt heel doelgericht en succesvol uitgevoerd. Flow

betekent dat je als het ware in een stroom wordt meegevoerd. Er is geen tijdsbesef

en alles lijkt vanzelf te gaan. Je vergeet jezelf gewoon. Wat je doet is ook nog eens

erg leuk om te doen mede omdat het je vermogens tot het uiterste aanspreekt,

uitdagend is maar wel te doen.


37

Flow kun je ook als het tegenovergestelde van blokkeren zien. Als er niets is wat je

tegenhoudt, hindernissen wegvallen, zul je als vanzelf je doel bereiken. Het is

natuurlijk uiterst interessant om te weten hoe je de blokkades kunt wegnemen

zodat je in flow komt en kunt bereiken wat je wilt.

Innerlijk en uiterlijk aspect bij menselijk streven

Bij elk menselijke handelen of streven zijn er twee gebieden waarop we ons

begeven. We hebben een uiterlijk aspect waarbij we externe hindernissen

overwinnen in de buitenwereld. En we hebben een innerlijk aspect dat zich in de

geest van de mens afspeelt tegen obstakels als angst, twijfel aan jezelf, beperkende

overtuigingen en gebrek aan concentratie. Deze zelfopgelegde hindernissen

beperken de toegang tot het volledige potentieel waar je beschikking over hebt

waardoor je jezelf ernstig te kort doet en je jezelf niet leert kennen in wie je

werkelijk bent. Dit innerlijke spel kan worden samengevat met de formule:

Prestatie = Potentieel -/- inmenging

Het werkelijke potentieel is een gegeven. Het zijn al je mogelijkheden en talenten

en deze reiken oneindig veel verder dan we ons nu kunnen voorstellen. Het is wie je

in essentie bent. De enige manier om dit grootse potentieel volledig tot uitdrukking

te laten komen in de prestaties die je levert is door de inmenging van de bewuste

geest ofwel kleine ik zoveel mogelijk te beperken.

Die inmenging is beperkt wanneer iemand in flow bezig is. Het blijkt telkens dat de

geest volkomen rustig en geconcentreerd is. Er is geen zelfkritiek of twijfel. We

leren en genieten van waar we mee bezig zijn. De timing is perfect en we zijn

telkens op de juiste plek aanwezig. De inmenging is minimaal en de prestatie is dus

maximaal. Wie je bent komt volledig tot uitdrukking. Je werkt vanuit je kern, bent


38

dicht bij jezelf en het voelt goed. Alle acties komen als vanzelf uit je onderbewuste

ofwel van GROTE IK. Zolang kleine ik, je bewust denkende geest, zich er maar niet

mee bemoeit ben je in staat om al je verlangens te realiseren waarbij je al je

talenten inzet en ontwikkelt .

Het blijkt dat wanneer de aandacht gericht is op de activiteit van dit moment terwijl

gelijktijdig op de achtergrond het eindresultaat helder voor ogen staat de kans

groot is om in flow te werken. Hoe beter je weet wat je wilt bereiken en hoe meer

de aandacht gericht is op wat je nu aan het doen bent hoe gemakkelijker de energie

kan stromen en hoe beter het resultaat. Dat geldt voor iedereen en altijd.


39

6. Hoe krijg je een goede relatie met je kinderen?

Positieve beïnvloeding

Als er iets vooraf gaat aan het positief beïnvloeden van kinderen, en anderen in het

algemeen, dan is het wel een goede relatie. Het is de basis van alles wat mogelijk is

in de klas of in het gezin. Een goede relatie wordt gekenmerkt door harmonie,

vertrouwen, waardering en de bereidheid om elkaar te begrijpen en te volgen.

Begrip gaat altijd vooraf aan begrepen worden en de beste manier om een ander te

begrijpen is in de schoenen van de ander te stappen (niet letterlijk natuurlijk, dat

zou alleen maar ruzie opleveren). Kijk eens door de ogen van de ander. Stel je eens

voor hoe de ander zich voelt. Welke behoefte heeft deze? Is het niet dezelfde

behoefte aan waardering en erkenning die jij zelf ook hebt? Dit ‘door de ogen van

de ander kijken’ gaat het gemakkelijkst door zoveel mogelijk die ander te worden in

houding en bewegingen, in taalgebruik en criteria. Je opent daarmee als het ware

dezelfde neurologische kanalen waardoor je de wereld op een gelijksoortige manier

kunt zien als de ander.

Je zou ook kunnen zeggen dat je even in het energieveld van de ander stapt zodat je

even de ander wordt. Dit is het kenmerk van wat we ‘rapport’ noemen, ofwel goed

contact. Het is tevens een succesgewoonte. Bij mensen die gemakkelijk contact

maken zie je dat ze soepeltjes met de ander meebewegen, meepraten en min of

meer gelijksoortig worden. Dit gaat natuurlijk en ongemerkt maar mensen in een

goed gesprek zien er qua houding en beweging hetzelfde uit.

Afstemmen op de ander

Afstemmen op de ander doe je ondermeer door gelijk te worden (spiegelen) op de

volgende punten:

- Bewegingen

- Houding

- Gezichtuitdrukking

- Ademhaling

- Stem (volume, toonhoogte, snelheid, ..)


40

- Sleutelwoorden

- Criteria en overtuigingen

- Voorkeur voor zintuigsysteem (vooral visueel, auditief of kinesthetisch in

het woordgebruik)

- Abstractieniveau (gedetailleerd of juist globaal)

- …

Een goede relatie met jezelf

En telkens weer blijkt de essentie van een goede relatie in de relatie met jezelf te

zitten. Als je het goed kunt vinden met jezelf zul je dat ook merken in de contacten


41

die je in je omgeving hebt. Mensen die een positief zelfbeeld hebben zijn

aantrekkelijk voor anderen, stralen een prettige positiviteit uit en zijn naast

vriendelijk voor zichzelf ook aardig naar de ander.

Basisbehoeften

Alles wat we doen komt voort uit twee drijfveren: het vermijden van pijn en het

verkrijgen van plezier. We worden gedreven door ons gevoel. En als er twee

redenen zijn binnen het verkrijgen van plezier dan zijn het waardering en erkenning.

We snakken er naar, allemaal. En het is zo gemakkelijk om te geven. En toch doen

we vaak het tegenovergestelde, zonder het te beseffen, uit gewoonte, omdat we

zelf ook vooral gewend zijn gestuurd te worden vanuit wat er niet goed gaat, vanuit

zeuren en vitten. En dat het laatste zou werken is echt een misvatting. Het werkt

zoveel prettiger en ongelooflijk veel effectiever om te waarderen en te erkennen.

Naar de kleuterschool

Soms kom je een boek na 20 jaar weer eens tegen. En altijd op het juiste moment.

Dale Carnegie schrijft in ‘how to win friends and influence people’ het volgende

verhaal:

Stan komt bij thuiskomst zijn zoontje Tim van vier jaar trappelend en gillend

van protest op de grond tegen. Morgen gaat hij voor het eerst naar de

kleuterschool en daar is hij het niet mee eens. Gewoonlijk zou hij het kind

terechtwijzen en naar zijn kamer sturen maar hij bedacht iets anders. Samen

met zijn vrouw en andere zoon bedacht hij een lijstje van wat hij, door de

ogen van Tim, leuk zou vinden op de kleuterschool. Zingen, tekenen, kleien,

spelletjes doen, vrienden maken, kleuren, …. En dat laatste gingen ze doen,

aan de keukentafel. Met veel plezier waren ze aan het kleuren toen Tim

vroeg of hij ook mee mocht doen.

‘Nee, dat kan niet. jij moet eerst naar de kleuterschool om te leren hoe je

moet kleuren.’ Vervolgens begon Stan het lijstje uit te leggen van de dingen

die op de kleuterschool allemaal gedaan worden.

De volgende ochtend komt Stan zijn jongste zoon tegen half-slapend in een

stoel in de huiskamer. ‘Ik wacht tot ik naar de kleuterschool moet want ik wil

niet te laat komen.’


42

Door de ogen van de ander

Op het moment dat ik, bij het sturen van de ander, niet uitga van wat ik zelf wil

maar de ander als uitgangspunt neem, kan ik motiveren en leiden. Ik maak me er

zelf regelmatig schuldig aan en zie het van een ander altijd veel gemakkelijker, maar

het zeuren over het huiswerk van mijn zoon of dochter werkt gewoon nooit,

tegengesteld en relatie-verstorend. Op het moment dat ik daar mee wil beginnen

bijt ik op mijn tong en bedenk me weer het verhaal van de man en vrouw die hun

hele leven hun best hebben gedaan om elkaar te veranderen en aan het eind van

hun leven tot de conclusie moesten komen dat ze geen tijd en energie over hebben

gehad om van elkaar te houden.

Als ik belangstelling voor mijn kinderen heb, vertrouwen in ze stel, hun

inspanningen voor school erken en waardeer en bereid ben om hen te helpen als ze

me nodig hebben zie ik dat ze vervolgens gedreven hun huiswerk maken.

Waardering en erkenning

Je kunt, en als je het mij vraagt mag zelfs, geen respect verwachten als je het eerst

niet zelf geeft. Net zo goed als dat je van de haard geen warmte mag verwachten als

je er niet eerst houtblokken opgooit. Waardering is een basisbehoefte. Het

motiveert ons tot grote hoogten. De leukste optredens met mijn band zijn niet die

met de beste betaling of de grootste fooi aan het eind maar die met het meest

enthousiaste applaus en de complimenten. Ik ga niet beter spelen, lesgeven of wat

dan ook wanneer ik te horen krijg dat ik niet voldoe of te kort schiet. Ik presteer

telkens boven verwachting als ik waardering krijg en erkend word in dat wat ik goed

kan. Het is een basisprincipe. Het werkt voor mij, het werkt voor jou en het werkt

voor ieder kind. Als jij ervoor kunt zorgen dat een ander zich prettig voelt zul je

stimuleren, motiveren en kunnen leiden. En jij kunt dat, je bent er zelfs goed in. Het

is slechts een bewuste keuze die je maakt voor waardering en erkenning.


43

7. Wat zijn de succespatronen van succesvolle mensen?

Allereerst, succesvolle mensen hebben een aantal kenmerken gemeen. Ook al

kunnen de karakters en de richting van wat ze doen enorm verschillen van elkaar,

bij iedereen die slaagt in het leven vind je een aantal herkenbare denken

gedragspatronen terug. Hier maken we in dit Geluks- en Succes Systeem gebruik

van. We gaan hun recept afkijken en toepassen.

a. Als succesvol mens maak je goed contact

Door goed af te stemmen op de ander ben je in staat om invloed uit te oefenen

zodat je je doelen kunt bereiken. Dit afstemmen begint met afstemming binnen

jezelf. Als iemand ergens over twijfelt, en het lijkt of verschillende delen binnenin

een andere kant op willen, komt hij weinig zelfverzekerd over. Zijn invloed is

beperkt. Soms lijkt het of hij in een innerlijke strijd is verwikkeld waarbij

verschillende innerlijke delen elkaar in de weg zitten en het niet eens kunnen

worden. Aan de ene kant zou hij wel willen aan de andere kant ontbreekt het

vertrouwen in zichzelf of hij het kan wat hij wil bereiken. Tot het moment dat er

overeenstemming is en begrip, harmonie en afstemming van binnen is hij niet

helder voor zichzelf en zijn omgeving en kan hij mensen niet beïnvloeden in de

richting van zijn doelen, voor zover deze al helder zijn.

Als de innerlijke delen ‘in lijn’ zijn met elkaar, gelijkgericht, dan kun je ook in lijn

komen met de ander. Als succesvol mens ben je er erg goed in om in lijn te komen

met jezelf en dus met de ander zodat de ander zich prettig en gerespecteerd voelt.

Als je een ander goed kunt laten voelen over zichzelf krijg je die waardering al snel

terug en ontstaan er allerlei mogelijkheden om te beïnvloeden.

Met een druppel honing vang je meer vliegen dan met een liter azijn

Abraham Lincoln


44

Toen Marlies in mijn klas kwam zat ze niet lekker in haar vel. Regelmatig hoorde

ik haar tegen zichzelf mopperen dat ze het niet kon en hoe stom ze wel was dat

het weer verkeerd ging. En inderdaad ging er niet veel goed van wat ze

ondernam in de klas. Heel bewust ben ik alle goede dingen gaan benadrukken

die ze deed en waar ze goed in was, hoe klein het ook was. Over wat verkeerd

ging sprak ik totaal niet. Na twee weken was het meisje totaal veranderd en

behaalde ze de meest fantastische resultaten.

b. Als succesvol mens weet je exact wat je wilt

Het leven is een aaneenschakeling van verlangens en het realiseren ervan. Op het

moment dat sommige verlangens niet gerealiseerd lijken te kunnen worden neigen

mensen ernaar om deze verlangens maar weg te stoppen om teleurstellingen te

voorkomen, net zolang tot ze niet meer weten wat ze willen. Het is bijvoorbeeld

opvallend hoe weinig eindexamen-leerlingen precies weten wat ze willen met hun

vervolgstudie en met hun leven. En zij die het wel weten zijn veelal erg succesvol.

Als succesvol mens weet je exact wat je wilt en je hebt daar een helder beeld van in

geuren en kleuren. En omdat je er zo duidelijk en intensief mee bezig bent wordt

het plaatje alleen maar gedetailleerder en scherper. Er zit een grote lading energie

achter en er is geen enkele twijfel. En zeg nu zelf, als het om samenwerking zou

gaan, met wie zou je eerder in zee gaan? Met iemand die een vaag beeld schept van

wat hij ongeveer twijfelachtig wil, met allerlei slagen om de arm, of met de man of

vrouw die absoluut staat voor zijn of haar ideaal?

Richard Branson, bekend ondernemer van de Virgin Group bedrijven, staat erom

bekend dat zijn favoriete bezigheid het fantaseren over de toekomst is.

Bij een onderzoek naar succesvolle zangeressen, waaronder Britney Spears en

Chritina Aquilera, bleek dat zij telkens als jonge meisjes zich al helemaal

voorstelden hoe ze als zangeres furore maakten.


45

c. Als succesvol mens doe je de dingen die je doet in flow

Merk je het verschil tussen een activiteit die je echt heel graag, enthousiast en vol

passie wil uitvoeren of het doen van iets wat nu eenmaal moet? Natuurlijk! En de

resultaten verschillen ook hemelsbreed. Als succesvol mens ben je uitgelijnd en

weet je exact wat je wilt. Je bent verbonden met je essentie, dicht bij jezelf. En dat

zijn de voorwaarden om ‘in flow bezig te zijn’. De activiteit, om daar te komen waar

je wilt, gaat als vanzelf. Het is alsof iemand anders het van je overneemt terwijl je

bezig bent. Tijd en ruimte vervagen en je bent alleen nog maar, met vreugde en

intensiteit, vanuit je hart gericht op wat je nu doet. Dat is het kenmerk van

geïnspireerde actie, van het ‘in flow’ zijn van de succesvolle mens. De energie

stroomt en de resultaten zijn er naar.

d. Als succesvol mens gebruik je positieve zelfspraak

Net zo goed als dat anderen je omhoog of omlaag kunnen praten kun je dat zelf

ook. Het stemmetje in je gedachten gaat de hele dag door en het maakt nogal uit of

deze op een stimulerende en verheffende toon praat, met positieve aanwijzingen

en complimenten, of dat hij commandeert en naar beneden haalt. En deze innerlijke

stem heeft zelfs veel meer invloed dan welke uiterlijke spreker ook. Met zinloze

vragen als ‘waarom moet mij dit altijd overkomen?’ geeft de minder geslaagde

mens zichzelf zinloze antwoorden die hem alleen maar verder de put in helpen.

Ben je een succesvol mens dan zie je jezelf in een positief daglicht en zo praat je ook

tegen jezelf. Coachend en stimulerend help je jezelf verder. Met handige vragen als

‘hoe krijg ik het voor elkaar?’ of ‘hoe zorg ik ervoor dat ik mijn doel bereik?’ stel je je

onbewuste geest in staat om met zinvolle antwoorden te komen. En bijkomend

verschijnsel is dat je daardoor ook naar anderen positief bent en stimulerend wat

weer zorgt voor goede relaties en beïnvloedingsmogelijkheden.

Positieve of negatieve zelfspraak is een gewoonte die ergens aangeleerd is.

Vergelijk het met het leren opzeggen van de tafels. Als je het vaak genoeg

herhaald wordt het helemaal eigen.


46

e. Als succesvol mens gebruik je je gevoel als innerlijk kompas

Je emoties, in grote lijnen pijn en plezier, vertegenwoordigen de

communicatiesignalen van je onderbewuste geest. Ik noem dit het emotionele

signaleringssysteem. Als je je goed voelt dan kun je ervan op aan dat wat je aan het

doen bent en waar je je aandacht op richt overeenstemt met wie je werkelijk bent,

met je verlangens en talenten. Voel je je niet zo goed dan is dat het signaal om je

aandacht van richting te doen veranderen. Wat je denkt en doet op dat moment is

niet in lijn met wat je wilt en wie je werkelijk bent. Denk gedachten die je beter

doen voelen en toets dit dus voortdurend aan je gevoel.

Als succesvol mens maak je voortdurend gebruik van dit emotionele signalerings-

systeem. Je intuïtie, maar eigenlijk je emoties of zoals we dat ook wel eens noemen

‘het onderbuikgevoel’ zegt je of je goed zit of niet. Je durft daar op te vertrouwen,

wat je rationele kritische geest ook mag zeggen.

Het Geluks- en Succes Systeem in de Klas is gebaseerd op deze succespatronen en –

gewoonten. Het geeft aan hoe succesvolle mensen bewust of onbewust gebruik

maken van de universele wetmatigheden en principes voor het realiseren van

verlangens en het ervaren van geluk. Het is onze handleiding om hetzelfde te doen.


47

8. Hoe kun je passie en talenten inzetten?

Uiteindelijk gaat het er, in deze zienswijze om je verlangens te realiseren. Elk

verlangen is principieel gekoppeld aan talenten, en daarmee de mogelijkheid om

het verlangen te verwerkelijken. Ik kan me niet voorstellen dat de natuur zo

ingericht is dat je verlangens hebt die niet te verwezenlijken zijn. Dat zou de natuur

een sadistisch trekje geven en mijn ervaring is dat het juist harmonisch, liefdevol en

zorgzaam is. Het Universum geeft je altijd precies dat wat je nodig hebt om je te

ontwikkelen en te groeien. De enige die het ontvangen daarvan kan tegenhouden

ben jezelf, bijvoorbeeld door te vinden dat je iets niet kunt, niet mag of verdient

bijvoorbeeld.

Verlangens komen parallel aan de mogelijkheid ze te verwezenlijken. En aangezien

ieder mens verlangens heeft, heeft ook ieder mens talenten, unieke talenten. En

nogmaals, het is volgens mij de bedoeling van het leven om te zijn wie je bent, je

unieke talenten te gebruiken. En het blijft erg tegenstrijdig om een appelboom

peren te laten voortbrengen.

Wat doe je graag? Waar ben je goed in? Waarmee onderscheid je je van anderen?

Het achterhalen van je eigen talenten geeft je de mogelijkheid van een unieke

positie in het geheel. Wat is jouw kracht? Waarmee kun jij met veel plezier op de

meest effectieve manier bijdragen aan dit grotere geheel? De één heeft een passie

voor computers, de ander verzorgt graag anderen. Weer een ander is goed in

organiseren en een vierde vindt het geweldig om zaken te ordenen en te

administreren.

In een team of in een klas is het zinvol om ieder zijn eigen lijstje van talenten en

krachten te laten maken. Schrijf ook de punten er bij die je juist helemaal niet leuk

vindt om te doen. Gezamenlijk ontstaat zo een beeld van de meest geschikte taken

om uit te voeren zodanig dat er zoveel mogelijk gebruik wordt gemaakt van ieders

kracht, talent en passie. En waar kun je je beter mee bezig houden dan iets wat je

ontzettend leuk vindt om te doen?

Net als in een goed draaiend huishouden werkt het ook in een klas uitstekend als

ieder zijn specifieke taken heeft. Dit kan variëren in het beurtelings aanvegen van


48

het lokaal na afloop van de dag (week-beurten), kopiëren, koffie zetten, planten

verzorgen, tot velerlei complexere taken passend bij de vaardigheden en

voorkeuren van de leerlingen en leerkrachten (computertaken, administratieve

handelingen, organisatie van evenementen, onderlinge lesjes, bibliotheek ordenen,

tutorschap, klusjes enz.)


49

9. Hoe kun je systematiseren zonder alles om te gooien?

Het schoolsysteem

Het schoolsysteem werkt zoals het werkt. Veelal zijn er jaarklassen en

standaardmethoden die gevolgd worden. Er is een vaste structuur voor de dag en

binnen die structuur dienen diverse activiteiten plaats te vinden. Veel leerkrachten

klagen over de prestatie- en tijdsdruk van hun werkzaamheden en het moeten

voldoen aan allerlei eisen. De standaardmethoden van de uitgever zijn bedoeld om

de leerkracht werk uit handen te nemen door het leerwerk te structureren en

aantrekkelijk te maken. Uiteindelijk gaat het erom dat er een aantal eindtermen of

kerndoelen behaald worden. En hierbij is het zeker niet nodig om alle stof van de

methoden doorgenomen te hebben of precies die stof. De methode is veel meer

bedoeld als richtlijn dan als opgelegde norm die volledig inhoudelijk afgewerkt moet

worden. Uiteindelijk gaat het om de grote lijn, het eindresultaat, het leerproces en

veel minder om de leerinhoud. Die zal namelijk grotendeels achterhaald zijn op het

moment dat leerlingen van school af komen.

Praktische activiteiten

Vandaar dat ik in Deel 2 van dit boek wel concrete en praktische voorbeelden en

activiteiten geef maar in dit eerste deel vooral gericht ben op de grote lijn, de

achterliggende principes bij geluk en succes, de mechanismen die daarbij werkzaam

zijn. Met de kennis hiervan kun je zelf ook passende activiteiten toevoegen aan je

geluks-repertoire.

Het werken met methoden geeft houvast en structuur en de leerkracht die deze

gebruikt is gewend om met een strakke organisatie te werken. Kinderen weten vaak

precies waar ze aan toe zijn en de dag is vaak van moment tot moment gepland. Dit

heeft voordelen voor de invoering van een Geluks- en Succes Systeem in de Klas. De

onderdelen waarmee je werkt aan Geluk en Succes kun je veelal eenvoudig tussen

de bestaande elementen in plannen. Vaak is het mogelijk een regulier onderdeel

zodanig inhoudelijk aan te passen dat het past binnen het aanleren van

succesgewoonten. Bijvoorbeeld het starten van de dag met een kwartiertje lezen

kan vervangen worden door het voorlezen of laten lezen van inspirerende

verhalen/metaforen waardoor deze tijd gebruikt wordt om zeer waardevolle


50

inzichten te verkrijgen. Een regulier kringgesprek kan inhoudelijk zodanig ingevuld

worden dat de waarde voor het verkrijgen van succesgewoonten enorm stijgt. Zelfs

de inhoud van spreekbeurten kan op een gegeven moment gestuurd worden van

‘het houden en verzorgen van een hamster’ naar ‘het gebruik maken van succes-

technieken om je wensen uit te laten komen’. Creatieve vakken kunnen inhoud

geven aan wensen en verlangens door het maken van vision-boards en wens-

tekeningen. Drama kan gaan over een ideale situatie in ons leven, het oplossen van

een bestaand probleem of het uitspelen van huidige ongewenste situaties. Je kunt

in de toekomst stappen met je toneelspel en daar je verlangen al helemaal ervaren.

Wat je aandacht geeft wordt groter kun je als principe overal in de klas een plek

geven zonder dat het hele systeem om hoeft.

Leef de principes

Je kunt echter ook los van welke structuur dan ook aan de slag met het Geluk en

Succes Systeem waarbij de systematiek dan meer zit in de inhoud dan in de

structuur. Op een gegeven moment ben je het Geluks Systeem en leef je de

principes.

In tegenstelling tot wat we in het Westen gewend zijn praten Oosterse meesters

pas als hen iets gevraagd wordt. Wanneer er een behoefte kenbaar gemaakt wordt

door een vraag die gesteld wordt zullen zij naar beste weten antwoord geven. Het

antwoord is gericht en voorziet in een behoefte aan kennis. Dat is best anders dan

binnen ons reguliere onderwijs waar de leerstof aangedragen wordt of er nu

behoefte aan is of niet. En waar het gevolg vaak is dat leerkrachten enorme moeite

moeten doen om hun leerstof te ‘verkopen’, soms hele klassen verveeld zitten te

kletsen of andere dingen aan het doen zijn en het soms een hele toer is om de

leerlingen bij de les te houden en te motiveren.

Het ervaringsgerichte onderwijs komt nog het dichtst bij de Oosterse werkwijze.

Wat zich voordoet in een les of op een dag dient als ingang om te leren. De inhoud

draait om een aantal inzichten en principes en als de vraag daar is wordt het

antwoord gegeven. Voor de leerkracht en ouder die geïnteresseerd is in Geluk en

Succes bied ik in dit boek een aantal inzichten en principes aan die op diverse

momenten binnen een lesdag als antwoord op vragen van kinderen gegeven


51

kunnen worden middels lesjes of korte activiteiten zoals deze in het tweede deel

van dit boek aangegeven staan.

Jij bent het voorbeeld

Bij alles wat je overbrengt op het vlak van Geluk en Succes ben jezelf als leerkracht

het voorbeeld. En uiteindelijk kun je alleen jezelf maar zijn. Wie zou je anders

moeten zijn? En tenslotte is dat ook het enige dat je anderen kunt geven. En het is

meteen ook het hoogste dat je te bieden hebt. Wanneer je authentiek jezelf kunt

zijn zal dat altijd bijzonder gewaardeerd worden door de omgeving. Juist de angst

om niet te voldoen aan de eisen van anderen houdt ons vaak tegen om ons volledig

te uiten in wie we zijn. En het vreemde is dat deze onechtheid gevoeld wordt door

die zelfde omgeving en daardoor juist weerstand opwekt en het tegenovergestelde

effect geeft van wat je zou willen en van wat er gebeurt vanuit oprechtheid.

Een voorbeeld ben je door te kiezen voor jezelf. Juist dan ben je van de grootst

mogelijke waarde voor jezelf en de ander. Deze laatste krijgt daarmee immers ook

de ruimte en mogelijkheid om te kiezen voor zichzelf en zichzelf te zijn. Het wordt

op deze wijze de norm.

Wanneer we stoppen met ons zorgen te maken of we wel voldoen zullen we

bemerken dat juist door onszelf te zijn we veel meer geaccepteerd worden dan

wanneer we ‘uitermate ons best doen om te voldoen aan alle eisen van de

omgeving’. Waarom en hoe dat werkt ontdek je in het volgende hoofdstuk waarin ik

de principes achter het Geluks en Succes Systeem behandel.


52


53

Hoofdstuk 2.

Uitleg van het Geluks- en Succes Systeem in de Klas

1. Inleiding in het model

‘Alles is energie en dat is alles wat er is. Breng je eigen energie-vibratie in

overeenstemming met die van je gewenste werkelijkheid en je kunt het niet

tegenhouden om die werkelijkheid te krijgen. Het kan niet anders.

Onthoud, dit is geen filosofie. Dit is natuurkunde’.

Albert Einstein.

Er zijn ongelooflijk veel systemen voor persoonlijke doelgerichtheid beschikbaar.

Deze variëren van bijvoorbeeld kledingadviezen en veranderingen van het gedrag,

doelen stellen en plannen uitvoeren, het loslaten van belemmerende gevoelens, tot

het stil zijn en accepteren van wat is. Telkens is het de bedoeling om succesvol te

realiseren van wat eerst wensen waren, om het waar maken van dromen. Hoe kom

je van verlangen tot realisatie? De ultieme droom die we met dit systeem willen

realiseren is onze potentie; die van onszelf en van de kinderen in de klas.

In grote lijnen komen de systemen allemaal op een aantal basisprincipes neer. Die

basisprincipes zullen we combineren en gebruiken in ons Geluks- en Succes Systeem

in de Klas voor een complete aanpak voor Geluk en Succes.

In het Geluks- en Succes Systeem in de Klas komen de denken gedragspatronen

van succesvolle en gelukkige mensen naar voren. Aangezien het de achterliggende

intentie van het onderwijs aan kinderen is om ze te helpen gelukkig en succesvol te

zijn kijken we bij deze geslaagde mensen af hoe zij dat doen. Het gaat er dan


54

vervolgens bij ons om dat we voor onszelf dezelfde succesgewoonten als deze

toppers aanleren.

In het schema op de volgende bladzijde is het basismodel van het systeem

weergegeven. Het is gebaseerd op de meest moderne inzichten in de werking van

onze realiteit, van ons brein en van leren. Alle concrete technieken, oefeningen en

methoden kunnen we afleiden van dit basismodel voor Geluk en Succes. Ik zal het in

de volgende paragrafen uitleggen. En omdat dit voor veel mensen niet de meest

gebruikelijke of in ieder geval bekende zienswijze is – ik zal regelmatig aangeven

waarom de elementen van het model van belang zijn bij het ervaren van geluk en

succes – benadruk ik nogmaals dat het niet de waarheid is die ik hier omschrijf maar

mijn visie, gebaseerd op de beschikbare kennis en samengebracht omdat mijn

ervaring me zegt dat het werkt. Pas het toe en oordeel voor jezelf.


55

1

2

3

4 5 6 7

8

9

10

11

12

13

14

15

16


56

2. Wat zijn de grote lijnen van het Systeem in de Klas?

Vijf universele basisprincipes voor Geluk en Succes werken we uit in het Systeem in

de Klas.

1. Wat je aandacht geeft wordt groter

2. Huidige situatie + innerlijke hulpbronnen =

Gewenste situatie

3. De onderbewuste geest voert de instructies van de bewuste geest uit

4. De onderbewuste geest communiceert met de bewuste geest door middel

van emoties

5. Resultaat = potentie -/- inmenging

1. Wat je aandacht geeft wordt groter

Waar ik me in gedachten, bewust maar veel vaker onbewust, overheersend mee

bezig hou is wat ik in mijn leven ervaar. Mijn gedachten hebben scheppende

krachten en omdat 95% van mijn huidige gedachten gewoontegedachten zijn leef ik

altijd min of meer hetzelfde soort leven. Daarbij komt dat ook weer eens 95 % van

mijn gedachten onbewust zijn zodat ik niet eens door heb dat ik ze denk. Daardoor

lijkt het lastig om überhaupt te veranderen of in ieder geval een drastisch nieuwe

weg in te slaan. Maar die mogelijkheid bestaat wel en die zullen we in dit boek

bespreken.

Laten we eerst eens wat dieper ingaan op ‘wat je aandacht geeft wordt groter’. Heb

je wel eens gemerkt dat als je een bepaald merk nieuwe auto wilt kopen deze auto’s

plotseling overal op straat opduiken? Toen mijn vrouw zwanger was kwam ik

opeens overal andere zwangere vrouwen tegen, babywinkels en speelgoedzaken

die me normaal gesproken nooit opgevallen waren. Waar je je in je gedachten mee

bezig houdt blijkt vervolgens in je ervaring op te duiken. Gedachten werken als een

zelfvervullende voorspelling.


57

Laat ik op dit vlak meteen beginnen met een dramatische voorbeeld van ‘self-

fulfilling prophecy’ uit het onderwijs. In 1968 onderzochten Rosenthal en Jacobson

dit principe door willekeurige leerlingen voor de niets vermoedende leerkrachten te

labelen als heel intelligent of heel dom. Na een jaar bleken de scores van de

kinderen overeen te komen met die van de verwachtingen van de leerkrachten. De

zogenaamd domme kinderen scoorden slecht en de zogenaamd slimme kinderen

scoorden goed. Dit experiment is vele malen herhaald en zelfs zodanig dat klassen

met VWO kinderen op VMBO-niveau gingen scoren en ‘VMBO-leerlingen’ op VWO

niveau. Het doet bij mij het vermoeden rijzen dat iedereen alles kan leren mits de

juiste verwachtingen, voorwaarden en methoden aanwezig zijn. En zelfs als dit niet

waar zou zijn dan nog is het handig om dit als vooronderstelling te hanteren want

het brengt je veel verder dan wanneer je zou zeggen dat iets niet mogelijk is omdat

er nu eenmaal een beperking is. Als die jongen van anderhalve meter, die het

ondanks zijn geringe lengte fantastisch vindt om te basketballen, professioneel

basketballer wil worden zal hij het immers veel verder schoppen met het

uitgangspunt dat alles mogelijk is dan wanneer hij direct opgeeft omdat hij nu

eenmaal te klein is voor een groot basketballer.

Perceptie is projectie.

Christopher Howard

Waar je in gedachten aandacht aan geeft zal verschijnen in je ervaring. Dit gaat veel

verder dan dat we ons nu nog kunnen voorstellen. Elke manifestatie begint met een

idee. De stoel is ooit een bedenksel geweest van een ontwerper. De auto is eerst

door iemand bedacht en op papier gezet. Maar werkelijk alles wat we met onze

zintuigen kunnen waarnemen is ooit een niet-fysieke gedachte geweest.


58

Het gehele universum is een denkend systeem.

Wayne Dyer

Gedachten zijn dingen; alles in het universum is energie en gedachtenenergie (niet-

fysiek) manifesteert zich in materie en gebeurtenissen vanuit de wetmatigheid, die

Albert Einstein geformuleerd heeft als E = MC2 . Al die verlangens, wensen en visies,

die niet tastbaar in ons bewustzijn aanwezig zijn, realiseren zich volgens vaste

patronen en natuurwetten in de tastbare werkelijkheid en met onze lichamelijke

zintuigen kunnen we deze wensen vervolgens ervaren. Doelen zijn gerealiseerd en

wensen zijn uitgekomen.

Maar ook bezorgdheden en angsten realiseren zich volgens deze zelfde wetmatige

principes. Wat je aandacht geeft wordt groter, bewust of onbewust, positief of

negatief. De grote uitdaging is natuurlijk hoe je je aandacht zo kunt richten dat je

dat krijgt wat je wilt.

Heb je je wel eens afgevraagd wat ‘aandacht’ precies is? Al hoewel ik het niet

precies weet zie ik het als een lens van een camera waarmee je een deel van de

omgeving gericht in beeld kunt brengen, kunt scherp stellen en in- en uitzoomen. En

op die manier ben ik in staat om dat stukje werkelijkheid waar te nemen, informatie

te vergaren om er eventueel iets mee te doen. Maar het maakt natuurlijk wel uit

waar ik de lens op richt voor de kwaliteit van mijn foto of film. Ik kan immers een

foto maken van de modderige grond waar ik op sta of van het prachtige uitzicht

voor me. Waar ik me op richt is wat ik krijg. Wat ik aandacht geef wordt groter.

En alhoewel ik niet precies weet wat aandacht is kan ik deze toch heel gericht

focussen op wat ik wil, of niet wil; op de leuke eigenschappen van mijn klas of op de

vervelende, op mijn talenten of mijn zwakten.


59

2. Huidige situatie + innerlijke hulpbronnen = Gewenste situatie

Deze formule geeft een basisvooronderstelling weer binnen het neuro-linguïstisch

programmeren (NLP). NLP is een model voor doelgerichte verandering, waarin de

innerlijke beleving en het overdraagbaar maken van bijzondere menselijke

vermogens centraal staan (Jaap Hollander). Elke gewenste situatie wordt bereikt

door innerlijke hulpbronnen toe te voegen aan de huidige situatie. Als je weet wat

je tegenhoudt om je doel te bereiken, dan weet je wat je nodig hebt aan innerlijke

hulpbronnen. Door bijvoorbeeld zelfvertrouwen, zekerheid, geduld, begrip, humor,

vertrouwen, inlevingsvermogen, liefde e.d. als innerlijke hulpbronnen op te roepen

en toe te voegen aan het proces van het realiseren van een doel, wordt het doel

bereikt. In je gedachten stel je je voor hoe deze hulpbronnen aanwezig zijn en dat

maakt dat je het ideale plaatje van de gewenste situatie voor je kunt zien, kunt

horen en voelen. De formule geeft al aan dat je alles in je hebt om je doel te

bereiken.

Ga maar na. Als je plotseling zelfvertrouwen hebt in plaats van faalangst zou dat een

effect hebben op het eindresultaat van dat waar je mee bezig bent? Geloof het

maar! Wanneer je begrip ervaart in plaats van boosheid zou dat de situatie ten

goede komen? Ik weet het wel zeker! Zou het uitmaken voor dat wat je wilt

bereiken of je creatief en krachtig bent of dat je je machteloos en geblokkeerd

voelt? Daar is geen twijfel over mogelijk! En in dit programma leer jij, en leren je

leerlingen, op elk moment over de benodigde hulpbronnen te beschikken om dat te

bereiken wat je wilt. Want je hebt geen zelfvertrouwen, je creëert het, uit die

oneindige bron van mogelijkheden die je bent.

Met de innerlijke hulpbronnen breng je je energie op de juiste frequentie zodat je

afstemt op die golflengte die overeenkomt met wat je wilt. Innerlijke hulpbronnen

brengen je in flow. Je hebt de blokkades verwijderd en laat de energie weer

stromen. De vraag is natuurlijk hoe je hulpbronnen kunt oproepen en toevoegen.

Daar doe ik verderop en met name in Deel 2 diverse praktische suggesties voor.

Maar begin maar eens met je een situatie voor te stellen uit je herinnering waarin je

heel erg zelfverzekerd was. Doe eens net of je daar weer helemaal aanwezig bent

door te kijken naar wat je toen zag, de geluiden weer te horen en……….te voelen


60

wat je toen voelde. Als je weer helemaal terug bent in die ervaring alsof het nu

gebeurt merk je dat je zelfvertrouwen ervaart op dit moment? Je hebt het altijd al

in je.

Of beweeg je eens net alsof je veel zelfvertrouwen hebt: borst vooruit, kin omhoog,

adem diep en loop stevig. Merk je dat je je heel anders voelt dan daarvoor?

Aangezien je alle innerlijke hulpbronnen tot je beschikking hebt kun je elke huidige

situatie omzetten in een gewenste situatie.

Voorstellingsvermogen is belangrijker dan kennis en logica

Albert Einstein

3. De onderbewuste geest voert de instructies van de bewuste geest uit

We zijn geleerd dat als je iets wilt bereiken dan moet je aan de slag en hard werken.

En de meeste overtuigingen, zoals deze, blijken zichzelf voortdurend te bevestigen.

Als het geld al eens een keer gemakkelijk, zonder hard werken, binnen komt dan

voel je je schuldig en vind je eigenlijk niet dat je het verdiend hebt. Dat compenseer

je dan door een volgende keer extra hard te werken. ‘Zie je wel, ik ben het wel

waard’. Maar los van dat, veel hard werken leidt niet altijd tot de gewenste

uitkomsten. Want hard werken staat zeker niet gelijk aan effectief en efficiënt

werken. Het heeft ook veelal allerminst te maken met slim werken waarbij je je

onderbewuste het werk laat doen. Het blijkt dat succesvolle mensen vaak veel

minder hard werken dan minder succesvolle mensen. Ze maken echter, bewust of

onbewust, gebruik van een aantal principes waardoor de fysieke acties die ze

ondernemen leiden tot de door hen gewenste resultaten.

Je bewuste geest (kleine ik, dat deel van je geest dat bewust kan denken) geeft,

door middel van overheersende gedachten ofwel overtuigingen, instructies aan je

onderbewuste geest (GROTE IK) die de instructies tot uitvoering brengt. Als je jezelf


61

bijvoorbeeld een doel hebt gesteld om met je klas dit jaar het Geluks- en Succes

Systeem in te voeren en je vindt het jezelf waard om het te halen, je hebt het idee

dat het mogelijk is voor jou op de voorgestelde wijze dan geeft dat een positieve

boodschap aan je onderbewuste om het tot uitvoering te brengen. Je komt in actie

en zult de kansen zien en pakken die nodig zijn om het doel te halen. Heb je echter

het idee dat het te lastig is, dat je er geen tijd voor hebt en dat andere zaken

belangrijker zijn waardoor je niet in staat bent om het te doen of je twijfelt aan de

manier waarop, dan komt er een onduidelijke instructie binnen bij GROTE IK die

daar niet veel van kan maken. Het doel wordt niet gehaald.

Wanneer de bewuste geest (kleine ik) duidelijk is, vertrouwen heeft, zich niet hecht

aan de uitkomst en het proces aan GROTE IK overlaat zal de doelstelling in flow

bereikt worden. Het resultaat = de potentie -/- de inmenging van de bewuste geest

(het ongetrainde bewustzijn of het kwetterende aapje in je hoofd)

GROTE IK staat namelijk in directe verbinding met de energie (wat de oosterse

meester Chi of Ki noemt) en intelligentie van de universele geest van Al Wat Is (of

het collectieve onderbewuste zoals Carl Jung dat noemt) en heeft alle

mogelijkheden tot zijn beschikking om verlangens te realiseren. De vraag is

natuurlijk: hoe laat je kleine ik de juiste instructies geven, ofwel hoe zorg je ervoor

dat je overheersende gedachten gericht zijn op wat je wilt? Met het helder stellen

van doelen en de juiste randvoorwaarden van ‘het jezelf waard vinden’, jezelf in

staat achten, vinden dat je verantwoordelijk bent en dat het op de voorgestelde

manier echt mogelijk is voor jou kom je een heel eind. Ik kom daar in het praktische

deel op terug.

4. De onderbewuste geest communiceert met de bewuste geest door middel

van emoties

De onderbewuste geest (GROTE IK dus) is dat non-fysieke grotere deel van jou dat

weet dat je goed bent zoals je bent, het waard bent in overvloed en vreugde te

leven en die bij elk verlangen zelf direct groter gegroeid is. Op non-fysiek niveau ben

je al dat geworden, heb je dat al bereikt en kun je dat al wat je verlangens je

voorspiegelen. De kunst is om op fysiek niveau op dezelfde golflengte te komen als


62

het verlangen van GROTE IK. En hier zit een zeer belangrijk punt want er is een

levensgroot verschil voor wat je uiteindelijk creëert tussen de golflengte van je

verlangen en die van ‘het niet hebben of gemis van je verlangen’. Stel je

bijvoorbeeld voor dat je klas de laatste tijd veel energie vraagt en slecht luistert.

Wat je wilt is een rustige ordelijke klas met kinderen die aandacht voor je hebben.

Als je je echt voorstelt dat de klas rustig is geeft dat een prettig en geruststellend

gevoel. Je zit op de juiste golflengte van je verlangen. Maar de kans is behoorlijk

groot dat je je juist een voorstelling maakt van de drukke klas die je niet wilt, dat je

al je aandacht geeft aan het probleem. Je maakt je zorgen om de wanorde en als je

aan de volgende lesdag denkt krijg je al nare kriebels in je buik. Want in je

gedachten zie je weer hoe het mis gaat en alle aandacht is gericht op het niet

hebben van je verlangen. Dat voelt helemaal niet goed en je bent afgestemd op het

tegenovergestelde van wat je wilt, het niet hebben van je verlangen. Je zit op de

verkeerde golflengte, afgestemd op de verkeerde zender. Dit gebeurt heel vaak

omdat we geneigd zijn ons te richten op wat de huidige situatie je biedt, wat er nu

speelt. En op het moment dat je dat bewust wordt gaan situaties veranderen.

Dus wanneer je je uitermate goed voelt zit je in dezelfde vibratie als je verlangen en

zul je merken dat het verlangen daadwerkelijk snel gerealiseerd zal zijn. Je zit op de

juiste golflengte, je bent op de juiste weg en je bent in overeenstemming met

GROTE IK, in contact met jezelf.

Voel je je echter helemaal niet prettig, maak je je zorgen en ben je angstig, dan

vertelt je onderbewuste geest je dat je je aandacht aan de verkeerde dingen geeft.

Je richt je op wat je niet wilt en dat is wat vervolgens groter wordt en zich begint te

manifesteren in je fysieke wereld. Het is alsof je jezelf een beetje kwijt bent.

Vergelijk het met een radio. Als je op 96 FM bent afgestemd zul je gewoon nooit van

101 FM kunnen genieten. Je zit gewoon op een andere golflengte waarmee je een

zender ontvangt die je helemaal niet wilt. GROTE IK laat je via je emotionele

signaleringssysteem, met pijn en/of plezier weten of je op de goede weg bent om je

verlangens te realiseren of juist niet en het alleen maar tegenhoudt om dat te

krijgen wat je gevraagd hebt.


63

Om op dezelfde golflengte te kunnen blijven als je verlangen, zodat het verlangen

zich kan manifesteren, is het belangrijk dat je gelooft en verwacht dat het verlangen

gerealiseerd wordt. Heb je dat niet dan is de kans groot dat je teleurgesteld raakt of

boos, gefrustreerd of ongeduldig en op dat moment straal je de energie van het

‘niet-hebben’ van je verlangen uit zodat zich dat zal realiseren: het niet hebben van

wat je wilt. Je emoties wijzen je de weg. Je goed voelen is dus voorwaarde om je

wensen uit te laten komen, om je doelen te realiseren. Hoe kun je je aandacht op

de juiste golflengte richten? Daar gaan we natuurlijk hierna op in.

Geluk gaat vooraf aan succes!

5. Resultaat = potentie -/- inmenging

We leggen van oudsher een enorme nadruk op het vermogen van de rede of de

ratio en met name in ons onderwijs krijgt het bewuste denken vrijwel alle aandacht.

We maken geen bewust gebruik van ons onderbewustzijn, terwijl daar alle

processen geregeld worden die met succes en geluk te maken hebben.

Ons onderbewustzijn vormt de controlekamer voor al onze fysiologische processen,

al onze gewoonten (goed of slecht), al onze overtuigingen (bevorderlijk of

belemmerend) en al onze emoties die de basis vormen voor ons al of niet

doelgerichte gedrag. Terwijl onze bewuste geest, vanuit de vijf (voor sommige

schrijvers veel meer) zintuigen, slechts 5 tot 9 stukjes informatie per seconde kan

verwerken gaat de onderbewuste geest om met miljoenen impulsen tegelijk. De

bewuste geest laat dus een enorme hoeveelheid informatie weg, verdraait die voor

het gemak of generaliseert deze. Je bent je slechts bewust van een zeer, zeer

beperkt stukje van de werkelijkheid en van de mogelijkheden daar binnen,

afhankelijk van wat je geleerd en besloten hebt in het verleden. En op basis van dat


64

kleine stukje werkelijkheid trekken we vervolgens vergaande en soms

levensbepalende conclusies over onszelf en over hoe de wereld werkt.

Hoe komen we er toch bij dat onze rationele geest superieur is? Alle werkelijke

veranderingen vinden plaats in het onderbewustzijn. We kunnen dus bewust wel

van alles willen of van alles weten maar als het onderbewustzijn om welke reden

dan ook niet meewerkt komt er weinig van terecht. En dus zien we dat mensen

bijvoorbeeld heel graag willen afvallen en precies weten wat ze daarvoor moeten

doen en laten en toch lukt het ze niet. ‘Ik heb geen doorzettingsvermogen, geen

weerstand tegen verleidingen’. Maar waar zit dat dan en wat doe je daar aan?

Zo gebeurt het dat mensen met een uitstekende opleiding en superieure kennis

maar niet vooruit komen in hun loopbaan. ‘Ik heb geen leiderschapskwaliteiten, ik

heb te weinig lef’. Maar waar zit dat dan en wat doe je eraan? De potentie is

immers aanwezig.

En zo zie je gebeuren dat mensen die alles hebben ‘wat hun hartje begeert’

ongelukkig en depressief zijn.

Ons onderbewustzijn bevat een oneindige database aan informatie en is verbonden

met het collectieve onderbewustzijn waar alle Universele informatie en kennis is

opgeslagen. Alle werkelijk goede keuzen maak je op basis van je onderbewuste

intuïtie. Alle duurzame veranderingen vinden plaats in het onderbewuste.

Succesgewoonten zijn opgeslagen in het onderbewuste en het zijn pas

geautomatiseerde processen als het onderbewuste het heeft overgenomen van de

bewuste geest. Het onderbewuste of GROTE IK bevat een oneindig en grotendeels

ongekende potentie. Afhankelijk van de grenzen die door de bewuste geest worden

gesteld komt deze potentie tot uitdrukking. Wanneer er geen inmenging is van de

kritische bewuste geest (kleine ik), en er dus vertrouwen en geloof is in dit grotere

deel van onszelf, als de bewuste geest stil is zal die potentie tot resultaten leiden.

Ofwel …..


65

Resultaat = potentie -/- inmenging

De bewuste geest staat met zijn vijf zintuigen in verbinding met de fysieke wereld.

Zijn taak is het om dingen te willen, een beeld te vormen, om het vervolgens vol

vertrouwen over te dragen aan het onderbewuste, met zijn oneindige intelligentie

en organisatie-vermogen. Dit onderbewuste zal hooguit inspireren om aan de slag

te gaan om dat te doen dat fysiek nodig is om de gewenste resultaten te behalen.

Maar dat is altijd handelen vanuit vreugde en nooit met tegenzin of geworstel.

De grote waarde die we hechten aan de bewuste geest, ten koste van het

onderbewustzijn, zorgt er in veel gevallen voor dat we juist niet bereiken wat we

willen. Want we krijgen niet wat we willen. We krijgen wat we verwachten te

krijgen. En wat we verwachten komt uit ons onderbewuste. Het heeft te maken met

wat je gelooft, je overtuigingen, je zelfbeeld.

Inmiddels is er veel kennis aanwezig om optimaal gebruik te maken van ons

onderbewuste en de bewuste geest de juiste plaats te geven in de creatie-

processen. Het huidige onderwijs houdt zich echter nog merendeels met de

rationele bewuste geest bezig bij het verzamelen van kennis en (pogingen tot) het

initiëren van veranderingen. En veel vanzelfsprekende manieren van werken binnen

het schoolsysteem druisen zelfs in tegen een handig gebruik van het onderbewust-

zijn. De toepassing van de kennis van de onderbewuste geest wordt vrijwel

volkomen genegeerd. Maar juist hier vind je: luisteren naar je hart, je intuïtie

volgen, je emoties gebruiken als je navigatiesysteem bij het bereiken van je doelen,

je onderbewuste weten in lijn brengen met je bewuste willen, je emoties managen,

een positief zelfbeeld ontwikkelen, vertrouwen en geloof in jezelf,…… Allemaal

factoren die van belang zijn bij het bereiken van geluk en succes in het leven.

Hierna werken we de 16 elementen van het geluks- en succes model uit. Vervolgens

legt het model de basis voor een 10 stappenplan van verlangen naar realisatie.


66

1

2

3

4 5 6 7

8

9

10

11

12

13

14

15

16


67

3. De onderdelen van het Geluks- en Succes Systeem

Heel in het kort, een overzicht in vogelvlucht, om de elementen vervolgens uit te

werken. Als dit volkomen nieuw is voor je, is het misschien even slikken. Maar ik

help je er doorheen zodat je het kunt gaan toepassen en er lol, geluk en succes

van kunt hebben:

- Het Universum is holografisch opgebouwd,

wat wil zeggen dat elk deel van het

Universum het totaal in zich heeft. Net

zoals een chromosoom in elke lichaamscel

de informatie van het totale lichaam in zich heeft zo heeft elk onderdeel, en

dus ook elk mens, de informatie en intelligentie van het totale Universum in

zich. Hoe vreemd het voor ons ook mag klinken, omdat we onszelf als

individu en los van elkaar waarnemen, maar alles is één en bestaat uit

dezelfde intelligente energie. Het betekent in ieder geval dat we alles in ons

hebben om te slagen, om gelukkige en succesvol te zijn. Een goed

uitgangspunt bij het stellen en bereiken van doelen en het streven naar

geluk.

- Alles Wat Is, het totale Uni-Versum (in

het latijn: Één Lied) bestaat uit een

veld van niet-fysieke oneindige

mogelijkheden in de vorm van

intelligente energie (E ) die zich kan

manifesteren in fysieke vorm (M).

Deepak Chopra noemt dit de kwantumsoep. Voortdurend worden ideeën of

gedachten vanuit dit veld omgezet in dingen. Het voldoet aan de

vergelijking van de fysicus Albert Einstein E (energie) = M (massa) . C 2

(lichtsnelheid in het kwadraat). Energie en materie zijn onderling

uitwisselbaar en op quantumniveau zie je dat ook steeds gebeuren: niet-

fysieke mogelijkheden worden volgens strakke wetten steeds omgezet in

fysieke resultaten.

1

2


68

- Onze onderbewuste geest (GROTE IK), dat deel van ons dat bijvoorbeeld

zorg draagt voor alle automatische lichaamsprocessen, is direct verbonden

met deze alomvattende intelligente energie met alle mogelijkheden van het

totale Universum en het lanceert

voortdurend verlangens, visies,

idealen, inspiraties, die omgezet

kunnen worden in de realisering

van die verlangens in de concrete

fysieke praktijk. En zo worden

wensen werkelijkheid.

- Je verlangens word je gewaar met

je innerlijke zintuigen. Je voelt ‘drive’, passie, je hebt innerlijke beelden van

wat je wilt en je bent gemotiveerd om dat te realiseren.

- Met je uiterlijke zintuigen kun je de realisering van die verlangens ervaren

en ervan genieten.

- Onze bewuste geest (kleine

ik) kijkt met zijn vijf zintuigen

(of zijn het er veel meer?) de

fysieke wereld in. Kleine ik

maakt keuzen en bepaalt,

met zijn (gewoonte)gedach-

ten ofwel overtuigingen, wat

GROTE IK moet uitvoeren.

Heb je een beeld van wat je

wilt en geloof je er in dan zal

het zich realiseren. Het al of

niet geloven bepaalt namelijk

de energie die achter het

verlangen zit. Het biedt

daarmee een energetische

vibratie aan waar GROTE IK

mee aan de slag gaat en alles

3

4

5

6

7

8


69

in het werk stelt om die ideeën tot uitdrukking te brengen. Overeenkomstig

met deze vibratie worden vergelijkbare dingen aangetrokken of

gemanifesteerd.

- GROTE IK communiceert via het emotionele signaleringssysteem met kleine

ik, door middel van plezierige of pijnlijke emoties. Plezier geeft aan dat je in

overeenstemming bent, denkt en handelt, met je verlangens en met wie je

werkelijk bent: groots, oneindig, waardig, goed. Je aandacht is gericht op

wat je wilt, je gelooft erin en je beweegt je in de juiste richting. Pijn geeft

aan dat je aandacht geeft, denkt en handelt, aan wat je niet wilt en

afgescheiden bent van wie je werkelijk bent. Zouden we meer leren

luisteren naar ons gevoel dan zouden we een uitstekende innerlijke Tom-

Tom hebben die ons brengt naar waar we willen zijn.

- GROTE IK brengt als gevolg van de instructies van kleine ik het lichaam in

een bepaalde vibratie (energiefrequentie). Instructies gericht op verlangens

voelen goed en brengen het lichaam in een positieve vibratie, afgestemd op

de frequentie van het verlangen. Je bent gemotiveerd en je hebt

vertrouwen in het bereiken van je doelen.

(Ongewilde) instructies gericht op zorgen en angst brengen het lichaam in

een negatieve vibratie, afgestemd op de frequentie van wat je niet wilt. Je

twijfelt, gelooft er niet in en daardoor stel je uit of begin je er niet eens aan.

Vergelijk het met het afstemmen op de frequentie van een radio- of

televisiezender. Het bepaalt welke mogelijke

zender je ontvangt: de zender van je verlangen

of van het niet hebben van je verlangen.

- De vibratie van het lichaam is bepalend voor het

gedrag dat je laat zien, wat weer bepalend is

voor de resultaten ofwel welke waarschijnlijke

realiteit, vanuit de oneindige mogelijkheden, tot

uitdrukking komt.

- Bij de realisering kun je afstemmen op een

oneindige hoeveelheid waarschijnlijke realiteiten

of frequenties die variëren van de totale

9

10

11

12


70

realisering van je verlangen (totale

afstemming door vreugde en passie op

de juiste frequentie) tot het totale gemis

van wat je verlangt of zelfs het

tegenovergestelde van je verlangen (door

de vibratie van angst en zorgen, frustratie

en teleurstelling stem je op een totaal

andere tegenovergestelde frequentie af).

Denk maar weer aan de televisiezenders.

- Doordat kleine ik hulpbronnen, positieve gevoelens als kracht, vertrouwen,

geduld, begrip enz. toevoegt aan de verlangens geeft het GROTE IK de

instructie om het lichaam in overeenstemming te brengen met het

verlangen. Ofwel het op de juiste golflengte te laten afstemmen. Vandaar

dat de formule ‘de huidige situatie + hulpbronnen = de gewenste situatie’

altijd werkt.

- Door een z.g. ‘future pace’ te maken, net te doen alsof het verlangen al

gerealiseerd is, of ‘in de vervulde wens te leven’ breng je het lichaam in

overeenstemming met het verlangen. Je brein of je onderbewuste kent

namelijk het verschil niet tussen wat je

je voorstelt of wat je in de buitenwereld

ziet. Door ‘te doen alsof’ stem je je op

de juiste golflengte van je verlangens af.

Die waarschijnlijkheid, waar je op

afgestemd bent, zul je vervolgens

ervaren.

- Door met de ecologietest na te gaan of

er geen tegenstrijdige gevoelens meer

aanwezig zijn die de afstemming op je

verlangens tegenhouden zorg je voor

het opheffen van blokkades en het

stromen van de energie in de richting

van de realisering van het verlangen.

13

14

15

16


71

- Door acceptatie, loslaten, vergeven en niet oordelen laat je de nodige

energie vrijelijk stromen in de richting van de realisering van je verlangen.

Dit is het sterkst waarneembaar wanneer je ‘in flow’ dingen doet. Dat wat

eerst alleen een mogelijkheid was is

vervolgens gemanifesteerd in de

fysieke werkelijkheid.

Je zult je misschien afvragen wat deze hoogst abstracte uiteenzetting nu precies te

maken heeft met geluk en succes in de klas. En ik zeg het nog maar weer een keer

dat dit niet de waarheid is. Er lijkt wel steeds meer wetenschappelijke

ondersteuning voor te bestaan en de beste trainers en sprekers op het vlak van

persoonlijke groei en potentie gebruiken deze uitgangspunten met veel succes in

hun praktijk. Het lijkt er in ieder geval wel op dat wanneer je deze uitgangspunten

hanteert - waarin je alles in je hebt om te slagen, waarin je een keuze kunt maken

welke gedachten je denkt en waarin deze gedachten zich manifesteren in de

buitenwereld - de kans groot is dat je je geluk en succes bewust kunt sturen. En dat

is wat we allemaal wel willen. Ik zeg je dat je het kunt. Je bent er namelijk voor

bedoeld en gebouwd.

In de volgende paragrafen ga ik diep met je in op elk onderdeel van dit Geluks- en

Succes Systeem zodat het superconcreet wordt en deze abstracte begrippen

herkenbaar worden in wat je denkt, doet en de resultaten die dat in de praktijk van

alle dag oplevert. In het volgende stuk worden deze begrippen en uitgangspunten

praktisch toepasbaar bij het werken aan geluk en succes in de klas.


72

4. Het Universum is holografisch opgebouwd

Alles wat je nodig hebt om te slagen zit in je. Wie

daar aan twijfelt doet zichzelf tekort en kent

zichzelf nog niet. Werkelijk alles is mogelijk. De

enige rem die op de realisering van onze

mogelijkheden zit is onze manier van denken.

Ik heb een jaar lesgegeven aan een Praktijkschool en het viel me op dat de

leerlingen zeer weinig vertrouwen in zichzelf hadden. Jarenlange

conditionering in het denken dat je tekortschiet gaat je niet in je koude

kleren zitten. Hun menselijke behoefte om belangrijk te zijn compenseerden

ze vaak met grote monden en fysiek geweld. Ik liet de kinderen lesjes geven

aan elkaar in de gymzaal en het verbaasde me niets dat er leerlingen tussen

zaten die overliepen van het talent om te organiseren en leiding te geven.

Maar daar waren ze het zicht volledig op kwijt geraakt.

Tijdens een Geluksdag die we organiseerden voor een school voor speciaal

onderwijs gingen we aan de slag met het opschrijven en tekenen van je

grootste wensen en doelen. Na afloop vertelde één van de juffen ons dat ze

het zielig vond dat sommige kinderen zichzelf rode Ferrari’s wensten terwijl

ze die met hun beperkte capaciteiten toch nooit zouden kunnen bezitten.

Maar het gaat nooit om beperkte capaciteiten maar altijd om beperkte

manieren van denken. Onbedoeld zette de juf een rem op hun mogelijkhe-

den. Alles is mogelijk en ook deze kinderen bezitten vermogens die wellicht

vele malen belangrijker zijn voor materieel succes dan de cognitieve

vaardigheden die we op school leren. Ik zie daar zo vaak voorbeelden van.

Wij zijn zo gewend om ons leven en onze werkelijkheid in fysieke termen te zien.

Alles lijkt te bestaan uit losse elementen, losse atomen en moleculen, losse

structuren die je kunt indelen in chemische elementen. Wij bestaan los van elkaar

en van onze omgeving als fysieke lichamen. Maar het overgrote deel van onze

werkelijkheid is niet-fysiek. Onze niet-fysieke gedachten sturen ons gedrag en de

resultaten die daar uit volgen. En die losse fysieke elementen blijken in essentie

1


73

samenhangende velden van energie te zijn. Verschillend in frequentie en amplitude

bestaat het hele Universum uit dezelfde energiegolven. Onze gedachten,

herinneringen, verlangens bestaan in energievelden in en om ons fysieke lichaam

heen, dat ook weer in essentie een energieveld is verbonden met alle overige

velden.

Het gehele Universum is een denkend systeem.

Wayne Dyer

Het blijkt dat elke herinnering en elke gedachte niet alleen in ons brein te vinden is

maar in elke cel van ons lichaam. Net zoals elke cel, in de chromosomen, de

informatie van het hele lichaam bevat, zo blijkt dat elk onderdeel van deze

universele energie waaruit wij bestaan de informatie van het totale universum in

zich heeft. Het Universum is één en volledig holografisch opgebouwd. Elk deel heeft

het geheel in zich. Dat kunnen we bewust niet bevatten maar het geeft in principe

weer dat ook elk mens, als deel van het totale Universum, alles in zich heeft aan

mogelijkheden om te slagen omdat hij verbonden is met de intelligentie en de

mogelijkheden van het hele Universum.

De vertaling van het Uni-Versum is ‘Één Lied’ en je zou het Grote Geheel kunnen

zien als één samenhangende symfonie bestaande uit een oneindige hoeveelheid

tonen (geluiden zijn inderdaad ook energiegolven met verschillende frequenties)

die verschillende op elkaar aansluitende melodieën en ritmes weergeven.

De belangrijkste conclusie uit dit abstracte verhaal is dat iedereen alles in zich heeft

om te slagen. We zijn gewend en geleerd te denken dat we vaststaande vermogens

en intelligentie hebben. Maar mensen zijn oneindig flexibel als we er open voor

staan en alle talenten en mogelijkheden zijn in potentie aanwezig om verlangens te

realiseren. Dit is een uitgangspunt zonder beperkingen die, als we ervan uit durven


74

gaan, ons toestaat veel meer te bereiken dan het gebruikelijke denken in grenzen

en belemmeringen.

Iedereen heeft alles in zich om te slagen.

NLP vooronderstelling


75

5. Alles Wat Is bestaat uit een veld van

niet-fysieke oneindige mogelijkheden

Het veld

Lynn McTaggert heeft diverse boeken over

het zogenaamde ‘veld’ of ‘zero point field’

op haar naam staan. Dit veld dat door

Deepak Chopra ook wel de ‘quantumsoep’

wordt genoemd bestaat uit energie en informatie en het is de bron van alle

mogelijkheden en alle manifestaties van die mogelijkheden in de fysieke wereld.

Materiële deeltjes, waaruit wijzelf en alle fysieke verschijnselen om ons heen

bestaan, hebben een neiging om aanwezig te zijn. Ze flitsen in en uit het bestaan,

zoals Indiase Boeddhisten altijd al vertelden en zoals kwamtumfysicus Heisenberg in

zijn waarschijnlijkheidsprincipe wiskundig aantoonde. Net als met een film, die

bestaat uit zo’n 24 beeldjes per seconde met telkens een gat ertussen, zo is onze

realiteit ook een knipperlicht dat het idee geeft van een vloeiende continuïteit.

De bron van onze wereld

Er lijkt een onzichtbaar veld te zijn van waaruit deeltjes in en weer uit de fysieke

realiteit tevoorschijn komen. Dit veld is aangetoond omdat ook bij het absolute

temperatuursnulpunt, waar deeltjes in principe geen trilling meer zouden moeten

hebben, er toch nog altijd een restenergie meetbaar is, een veld van waaruit de

hele fysieke realiteit tevoorschijn springt……en weer verdwijnt. En dat lijkt

afhankelijk van de waarneming ervan.

En hoewel conservatieve materialistisch getinte wetenschappers, die ervan uitgaan

dat de materie de bron is van de fysieke realiteit die we ervaren, zich nog altijd

verzetten tegen de nieuwe denkbeelden, blijken de resultaten van onderzoeken en

vanuit andere bronnen opgedane ervaringen te wijzen op een alles met alles

verbindend veld. De bron van onze fysieke werkelijkheid is niet-fysiek en wijzelf

staan in directe verbinding met die oneindige bron van intelligentie, inspiratie en

creativiteit. Wij staan niet los van elkaar maar staan in directe verbinding met het

universele veld. Sterker nog, we zijn het veld.

2


76

De samenkomst van religie en wetenschap

Vanuit diverse religies en klassieke leringen wordt het veld dan veelal met God of

Allah aangeduid, met Al Wat Is, de Kosmos, het Universum of de natuur. De

overeenkomsten zijn in ieder geval treffend en geven een geloofwaardige verklaring

voor veel verschijnselen waar de reguliere wetenschap nog geen raad mee weet,

zoals helderziendheid, gebedsgenezing, gedachtelezen, flash forwards en diverse

andersoortige ‘wonderen’. Maar ook met andere meer alledaags bekende

verschijnselen als inspiratie, gevoel, intuïtie, creativiteit, bewustzijn, het leven zelf,

overtuigingen, de wil en gedachten op zich kunnen we met de nieuwe inzichten veel

meer uit de voeten dan de oude materialistische opvattingen. Want we nemen deze

verschijnselen voor lief maar waar komen ze eigenlijk vandaan? Niet van het

lichaam want een dood lichaam heeft dat alles niet meer in zich op de één of

andere manier. Iets wat niet-fysiek is heeft het lichaam verlaten. Onze fysieke

werkelijkheid heeft een niet-fysieke bron. En die niet-fysieke bron biedt

ongelooflijke en wonderbaarlijke mogelijkheden die voor iedereen beschikbaar zijn.

En hoe je die beschikbaar maakt blijkt veelal anders dan dat we in onze opvoeding

en in ons onderwijs geleerd krijgen. Het is een beweging van binnen naar buiten.

Een schijnbaar vaste wereld

Onze materiële wereld is stevig en vast, denken we. Maar bij het onderzoek naar de

kleinste bouwstenen van de fysieke werkelijkheid ontdekten de wetenschappers dat

atomen bestaan uit subatomaire deeltjes en dat deze weer bestaan uit z.g. quarks,

energie-eenheden die helemaal niet solide zijn. Deze deeltjes gedragen zich ook niet

meer als de ons bekende deeltjes. Ze kunnen namelijk op twee plaatsen tegelijk

bestaan. Het deeltje gedraagt zich enerzijds als een golf, ofwel een veld van

frequenties verspreid over een ruimte, en anderzijds als een deeltje. Hoe kan een

quark tegelijkertijd deeltje (op één plek) én golf (overal) zijn?

Een quark is in essentie een hoeveelheid energie en het universum is volledig

opgebouwd uit deze energie-eenheden (kwanta).

Met onze vijf zintuigen nemen we de werkelijkheid waar door het decoderen van

energietrillingen, dus kwanta. Wat we zien zijn energietrillingen van een bepaalde

golflengte (licht). Wat we horen zijn energietrillingen van een andere golflengte


77

(geluid). En ook wat we voelen, ruiken en proeven zijn waarnemingen van trillingen

die door ons brein omgezet worden in een driedimensionaal, vijfzintuiglijk plaatje in

geuren en kleuren. En dat noemen we onze wereld. Ons brein is eigenlijk een

decodeerapparaat voor energietrillingen.

We vormen onze wereld door het waar te nemen

De meest bizarre ontdekking is dat energie gewoonlijk een golfvorm aanneemt en

dat het alleen een deeltje wordt op het moment dat het bewust geobserveerd

wordt. Alleen op het moment dat het brein de energietrilling waarneemt wordt de

golf een deeltje. Wij vormen dus in wezen onze werkelijkheid door het waar te

nemen. We observeren de fysieke realiteit tot zijn bestaan. Bizar!

Iedereen heeft zijn eigen bewuste wereld

Uit dit veld van oneindige mogelijkheden, dat we zelf zijn, pikken we volgens

wetmatige principes onze individuele stukjes werkelijkheid. Het betekent dat we de

scheppers zijn van wat we waarnemen. En die waarneming is verre van objectief.

Het zal niemand ontgaan zijn dat een gebeurtenis omschreven door twee

waarnemers vaak compleet verschillend is. Liegt de één en vertelt de ander de

waarheid? Nee, elke persoon vertelt zijn eigen persoonlijke waarheid. Op basis van

gedachten en overtuigingen filteren ze andere aspecten uit hun binnenkomende

energetische informatie. Het blijkt zelfs dat minstens 50% van de uiteindelijke

werkelijkheid die we met onze zintuigen denken waar te nemen door het brein zelf

gefabriceerd is. Het brein laat weg, voegt toe, vervormd en generaliseert. Ik kom

hier straks uitgebreid op terug.

De enorme invloed van onze gedachten

Uit wetenschappelijke bevindingen blijkt dat de oriëntatie van de kwanta in het

energieveld in ons en om ons heen op de één of andere manier beïnvloed wordt

door ons DNA (erfelijk materiaal) en dat ons DNA absoluut niet zo vastligt als we

altijd hebben aangenomen. Onder invloed van onze gedachten en overtuigingen,

die dus net als DNA en alles in het universum bestaan uit energie-eenheden,

ondergaat ons DNA allerlei veranderingen. En dit werkt weer door op de kwanta in

de buitenwereld.


78

Vergelijk het eens met een televisie. Op het beeldscherm worden op een bepaalde

wijze elektronen afgevuurd en deze vormen voor de kijker de illusie van vorm en

beweging. De manier waarop de elektronen op het beeldscherm spatten wordt

bepaald door de televisiezender of het uitzendstation waar iemand ervoor gekozen

heeft om bijvoorbeeld een bepaalde film uit te zenden. Waarschijnlijk weet die

persoon ook niet echt hoe het werkt maar hij is in ieder geval in staat om de film te

kiezen en op de knop te drukken om deze de ether in te sturen naar mijn

televisietoestel. Als de televisie afgestemd is op de frequentie van het

uitzendstation decodeert mijn toestel de signalen en ik geniet van het programma

op mijn beeldscherm.

En nu komt het…..wij zijn zelf ook een soort televisietoestel. We decoderen de

signalen uit de ether waar we op afgestemd zijn. En de manier waarop de

elektronen uit het universum op het beeldscherm van ons leven knallen wordt

bepaald door de overtuigingen die we bewust en grotendeels onbewust kiezen. Het

is onze afstandsbediening. We weten niet hoe het precies werkt – niemand weet

dat – maar het is van groot belang dat we in staat zijn om onze overtuigingen te

kiezen want ze bepalen het programma van ons leven. Ze bepalen of we een

droevige of een gelukkige film leven, gezond of ziek zijn, arm of rijk. Ik begrijp dat,

wanneer dit nieuw is voor mensen, dit te ver lijkt te gaan maar denk dan even terug

aan Galileï en Marconi. Hun bevindingen werden toen belachelijk gevonden en nu

lachen we om die onwetendheid.

Wij zijn de scheppers van onze realiteit

De kwantumfysica toont kristalhelder aan: wij scheppen onze eigen werkelijkheid uit

alle oneindige mogelijkheden die er zijn. De positieve psychologie vult hierop aan

dat onze persoonlijke gedachten en overtuigingen daarbij de grenzen van onze

persoonlijke mogelijkheden bepalen. En overtuigingen kun je kiezen. Je kunt die

grenzen oneindig oprekken.

Zou het niet handig zijn om dat te weten als je als jong mens de wereld in stapt om

je leven vorm te geven. En zou het niet nog handiger zijn als we daarbij al snel

zouden kunnen ontdekken hoe we die eigen werkelijkheid dan precies zo kunnen

creëren zoals we dat graag zouden willen? En als we dit weten zouden we dan niet


79

het grootste gedeelte van onze onderwijstijd besteden aan het kiezen van en

omgaan met onze overtuigingen en het afstemmen op frequenties die ons een

levensprogramma bieden die we wensen?

In plaats dat we als kind te horen krijgen dat onze capaciteiten beperkt zijn, wellicht

met de goede intentie om teleurstellingen te voorkomen, leren we dat we

onbegrensd zijn zodat we aan het einde van ons fysieke leven kunnen zeggen dat

we er alles uitgehaald hebben wat er in zat. Het zou pas teleurstellend zijn als dat

niet zo zou zijn.


80

6. GROTE IK lanceert verlangens en idealen

Ik noem ons onderbewuste voor het

gemak GROTE IK. GROTE IK is dat deel van

jou dat zorg draagt voor al die processen in

je leven en lichaam waar je niet over na

hoeft te denken. Dit onderbewuste deel

van je is oneindig veel groter dan je denkt,

verbonden met de intelligentie van het

totale Universum en als we zouden leren

erop te vertrouwen en processen over te laten aan GROTE IK zouden we veel meer

kunnen ontspannen en tegelijkertijd veel meer kunnen realiseren. Doe minder en

bereik meer. Zou dat geen uitkomst zijn in onze gestreste tijd?

In ons leven en zeker ook in ons onderwijs leggen we een enorme nadruk op het

bewuste denken. We zijn controle-freaks die weinig vertrouwen hebben en alles in

de hand willen houden. Het gevolg is een enorme overbelasting van ons bewuste

denken en daarmee miskennen we ook nog eens het grootste deel van onszelf en

de enorme kracht en het oneindige organisatievermogen van onze onderbewuste

GROTE IK.

Vanuit het onderbewuste ontspringen voortdurend verlangens, idealen, visies en

inspiraties. Er is een voortdurend streven naar meer, beter, sneller, groter, grootser.

Dit is een natuurlijk proces dat we overal om ons heen in de natuur terugvinden. En

alhoewel dit grenzen lijkt te stellen aan de fysieke omgeving zien we bijvoorbeeld

dat computers wel veel sneller en complexer zijn geworden maar veel minder

materiaal en energie gebruiken dan voorheen. Denk aan telecommuniceren

waardoor we instant met elkaar contact hebben en geen kilometers hoeven te

reizen voor het nodige overleg. Heel milieuvriendelijk. Telkens blijken er toch weer

mogelijkheden te zijn om onze verlangens te realiseren, om onze grenzen te

verruimen en ons potentieel te gebruiken. En het verlangen om werkelijk gezonder,

gelukkiger en liefdevoller te zijn geeft veelal juist ruimte aan de fysieke omgeving.

Het realiseren van ons potentieel is de bedoeling van dit bestaan. Het doet ons

3 4


81

leven en maakt dat we ons gelukkig voelen. En ons potentieel is oneindig. Vandaar

dat de verlangens ook steeds zullen blijven opkomen.

Maar veel van die verlangens hebben we opgegeven omdat we denken dat ze toch

niet haalbaar zijn voor ons. Dit soort denken zorgt ervoor dat we genoegen nemen

met minder, een fractie van wat mogelijk is, ons potentieel laten liggen en onze

talenten verspillen. Want juist in het proces van het overkomen van moeilijkheden,

het oplossen van hindernissen op weg naar een einddoel, ligt onze grootste

voldoening. We hebben alles in ons om te slagen en alles is mogelijk. Alles eruit

halen wat erin zit, dat is pas echt leven.


82

7. Je verlangens word je gewaar met je

innerlijke zintuigen

Onze verlangens kunnen we met onze

innerlijke zintuigen ervaren. We voelen

de ‘drive’, de motivatie, we zien beelden

van wat we verlangen en we maken het

plaatje in onze gedachten compleet met

geluid, gevoel, reuk en smaak. Dit

innerlijke beeld is de basis voor de

realisering van dit verlangen in de fysieke wereld. Je ervaart de passie.

Onze innerlijke zintuigen gebruiken we voor herinneringen en voor voorstellingen

die we maken, bijvoorbeeld van de toekomst. Voor ons brein maakt het niet uit of

het om innerlijke voorstellingen gaat of om beelden die we in de buitenwereld

tegenkomen. Als de beelden, innerlijk of uiterlijk, prettig zijn geeft dat een prettig

gevoel en volgt daar over het algemeen gedrag uit dat gewenste resultaten tot

gevolg heeft. Zijn de beelden negatief dan levert dat angstige of zorgelijke

gevoelens op en gedrag dat leidt tot negatieve resultaten.

Visies, verlangens, dromen en idealen zijn allemaal positieve voorstellingen, leidend

tot krachtige gevoelens, effectief gedrag en positieve resultaten. Dit in tegenstelling

tot veel beelden in de buitenwereld over geweld, armoede, oorlog, misdaad die

ontmoedigend zijn en onze aandacht richten op wat we niet willen.

Dromen en idealen zijn de basis voor succes en geluk. Zij richten de aandacht op

verlangens en positieve beelden, met positieve gevoelens en gedrag als gevolg.

Hoe vaak zijn we bezig met deze verlangens als het gaat om ons onderwijs aan

kinderen? In welke mate koesteren we deze verlangens zodat we kinderen leren om

te vertrouwen op hun verborgen vermogens en talenten en hen leren dat hun

verlangens belangrijk zijn, realiseerbaar zijn, op welke wijze dan ook, en dat dit van

wezenlijk belang is voor een gelukkig en succesvol bestaan? In hoeverre sluit de

inhoud van wat we in de klas doen aan op de wensen en verlangens, en dus

talenten en sterke kanten van kinderen? Is het duidelijk voor iedereen hoe de

leerstof gerelateerd is aan de realisering van deze individuele verlangens?

5


83

Of zijn we zelf toch nog altijd geconditioneerd om te geloven dat ons onderwijs

bedoeld is om kinderen in een ‘baan’ te laten passen door hen vol te stoppen met

informatie zodat ze, overgeleverd aan omstandigheden, aan de eisen kunnen

voldoen die de omgeving van hen verlangd, competentiegericht in plaats van

hartewensgericht, terwijl we diep van binnen weten dat dit een middelmatig en

weinig inspirerend leven tot gevolg heeft.

Succesvolle mensen nemen hun idealen als uitgangspunt om te komen tot de

realisering van hun verlangens. Minder succesvolle mensen geven alle aandacht aan

de uiterlijke wereld en de huidige situatie met een grote kans dat de beelden niet

erg inspirerend zijn.

Gedragsmechanisme succesvolle mens

Gedragsmechanisme middelmatige mens

De grote succesvolle voorbeelden volgen hun hart, hun idealen, overkomen

problemen en zetten door omdat ze ergens werkelijk in geloven, om dat te

realiseren waar ze voor bedoeld zijn. En daarmee leveren ze de grootste bijdrage

aan hun eigen geluk en succes en dat van hun omgeving.

Veroorzaakt gevoelens

Startpunt dromen en idealen

Produceert resultaten

Zorgt voor acties

Veroorzaakt gedachten

Startpunt huidige resultaten

Produceert acties

Zorgt voor gevoelens


84

8. Met je uiterlijke zintuigen kun je genieten

van de realisatie

Wij zijn geleerd op onze uiterlijke zintuigen te

vertrouwen. De empirische wetenschap is daar

eigenlijk grotendeels op gebaseerd. Maar

diverse onderzoekers stellen nu juist voor om de

uiterlijke zintuigen helemaal niet te vertrouwen

als het gaat om het bestuderen van de

werkelijkheid. Wat ze je vertellen is namelijk een

door persoonlijke waarnemingsfilters

verwrongen beeld van wat er werkelijk is.

De werkelijkheid, voor zover we deze kunnen kennen, is een oneindig veld, zowel in

tijd als ruimte, van mogelijkheden in de vorm van intelligente energie.

Energietrillingen bereiken onze uiterlijke zintuigen en worden omgezet in

elektrische en chemische impulsen in ons zenuwstelsel. Deze signalen bereiken de

hersenen waar ze weer omgevormd worden tot een driedimensionaal vijfzintuiglijk

beeld. Met onze taal geven we vervolgens betekenis aan dit beeld. En inmiddels is

de werkelijkheid al minimaal drie keer omgezet of gehercodeerd, tot een fractie

gereduceerd, vervormd en gegeneraliseerd. Wat blijft er nog over van de werkelijke

realiteit. Het is duidelijk dat onze zintuigen ons een zeer persoonlijke illusie

voorspiegelen gebaseerd op onze eigen ideeën, waarden, vooroordelen,

overtuigingen en aandacht. Ieder heeft zijn eigen werkelijkheid en het heeft totaal

geen zin om elkaar daarom te bevechten zoals zo vaak gebeurd.

Onze innerlijke zintuigen bieden ons een blik op wat mogelijk is en onze uiterlijke

zintuigen zijn bedoeld om te genieten van de manifestatie van die mogelijkheden.

Voor de rest zou ik niet te veel vertrouwen op de uiterlijke zintuigen.

6


85

9. Onze bewuste geest (kleine ik)

kijkt de fysieke wereld in

Kleine ik

Ik noem onze bewuste geest kleine ik.

Het is dat specifieke menselijke

gedeelte van ons dat van zichzelf weet

dat hij weet, dat kan herinneren, na

denken, fantaseren, reflecteren,

willen, keuzen maken en nog veel

meer van dat wat we bewust doen.

Het wordt ook wel eens ons ‘ego’

genoemd en gerelateerd aan dat

veelal kritische stemmetje in ons

hoofd. Het is tegelijkertijd ook

verantwoordelijk voor de grenzen die

we onszelf stellen omdat het zorg

draagt voor de filters van onze

waarneming. Alles wat we niet

gewend zijn wordt tegen gehouden

zodat we eigenlijk alleen maar dat

meemaken dat overeenkomt met onze bestaande ideeën. Kleine ik houdt alles het

liefst zoals het is en heeft een hekel aan veranderingen. Manieren om

veranderingen tegen te houden zijn terugtrekken, twijfelen, vluchten, kleineren, in

verzet gaan, uitstellen, wegrationaliseren en nog veel meer.

Zijn wij Kleine ik?

We vereenzelvigen ons veelal met kleine ik. En dat terwijl we zoveel meer zijn.

Kleine ik is eigenlijk de kapitein op een gigantisch schip (GROTE IK). Het geeft vanaf

de brug de richting aan waarin gegaan moet worden en de bemanning voert

blindelings uit. Als het goed is geeft de kapitein eenduidige bevelen maar wat er bij

ons mensen gebeurt is dat instructies vaak heel tegenstrijdig zijn. We willen

bijvoorbeeld graag onszelf uiten maar zijn bang om afgewezen te worden. We

7 8


86

willen graag succes maar zijn angstig om risico’s te nemen. We willen graag meer

waardering maar zijn bang om door de mand te vallen. We willen graag vooruit in

het leven maar vrezen de onzekerheid en twijfelen aan ons kunnen. We willen graag

onderwijs dat zorg draagt voor gelukkige leerkrachten en leerlingen maar we vinden

dat we aan alle externe (lees: door andere mensen opgelegde en vaak

tegenstrijdige) regels moeten voldoen.

De bemanning weet niet wat het moet doen en het schip drijft eigenlijk maar wat

rond. Als Kleine ik zijn juiste rol inneemt kan het schip met volle kracht vooruit.

Wat is de juiste rol van kleine ik?

Ik kreeg eens een uitleg van

iemand over ‘wie we werkelijk

zijn’. En alhoewel het niet de

meest praktische of concrete

verhandeling is, zelfs niet

gebruikelijk of erg bekend, denk

ik dat het toch herkenbaar is. Als

je uit durft te gaan van deze

insteek kan dat een compleet

andere kijk geven op wie je bent

en waartoe je in staat bent. Ik zal

het schema hiernaast uitleggen.

Ik val enigszins in herhaling maar

herhaling is de moeder van elke

vaardigheid.

We zijn onderdeel van Alles Wat Is. Sommigen noemen het God of Allah, de Natuur,

het Universum of de Bron. Opvallend is dat in veel religies gesproken wordt over de

mens die geschapen is naar het evenbeeld van zijn Schepper. Kenmerkend is dat

het hele Universum uit dezelfde substantie bestaat; intelligente energie. Alles in het

hele Heel-al, fysiek en niet fysiek is terug te brengen tot vibrerende energie. En

welke gedaante het ook aanneemt in essentie zijn we allemaal hetzelfde. Onze

eigen niet-fysieke Essentie is onderdeel van Al Wat Is en is veel groter dan de ik


87

waar we nu een fysieke voorstelling van hebben. We identificeren ons namelijk

veelal met ons lichaam of met onze gedachten over onszelf. Dat is immers wat we

geleerd hebben.

Onze niet-fysieke Essentie, die grote oneindig intelligente energiebron, is direct

verbonden met onze rechter hersenhelft. Hierin schuilt het creatieve holistische

brein. Als we vanuit dit brein werken voelen we ons altijd goed en in flow. Dit is

vergelijkbaar met wat ik GROTE IK heb genoemd. Het verzorgt alles op een

onderbewust niveau, van je hartslag, de celdeling tot de mensen en situaties die je

aantrekt in je leven. Van hieruit weet en ervaar je dat je één bent met het

Universum

De linker hersenhelft is dat deel van het brein dat in directe verbinding staat met de

fysieke wereld. Het is het deel dat op basis van de vijf zintuigen analyseert,

betekenissen geeft, rekent en taal gebruikt. Het is wat ik tot dusverre kleine ik heb

genoemd.

En dit ben je allemaal. Alhoewel we de neiging hebben ons te vereenzelvigen met

kleine ik ben je in essentie veel meer. GROTE IK is de krachtbron en organisator en

kleine ik navigeert in deze fysieke wereld. GROTE IK heeft de ‘power’ maar kleine ik

heeft het contact met de buitenwereld. Dus de rol van kleine ik is te bepalen wat

GROTE IK moet doen, uitgaande van je wensen en verlangens en je zicht op de

fysieke wereld. Het is echter zeker niet de rol van kleine ik om te bepalen hoe

GROTE IK het moet uitvoeren. Dat weet alleen de machtig intelligente GROTE IK en

daarop vertrouwen brengt je in een staat van flow, geluk en succes.

Dat vertrouwen is ook zo belangrijk als we met onze kinderen omgaan. Als

bewegingsdocent heb ik de taak om de leiding te nemen in de gymzaal. Ik regel,

organiseer en instrueer. Maar als ik kinderen buiten zie spelen dan is er geen enkele

volwassene die het voor ze regelt en het loopt fantastisch. Zelfs bij heel kleine

kinderen ontwikkelt zich een prachtig spel, juist zonder de bemoeienis van grote

mensen. In hoeverre zijn we als leerkrachten echt in die mate nodig in het

leerproces van kinderen als we denken? Wanneer we wat meer vertrouwen zouden

hebben in hun eigen kunnen zouden we het wellicht niet zo druk hebben met het


88

moeten differentiëren van leerstof, het orde houden en wat al niet meer. Alle

mensen, dus ook kinderen, zijn verbonden met die oneindig intelligente GROTE IK

die alle processen regelt en het hele Universum doet verschuiven om verlangens te

realiseren. Misschien zouden we kinderen alleen kunnen helpen bij de vraag ‘wat

wil ik’, ‘wat is mijn verlangen’. En die vraag wordt eigenlijk nauwelijks gesteld in ons

huidige onderwijs. Als vanuit die vraag concrete informatie en kennis nodig is

kunnen we die aanreiken, vraaggericht.


89

10. GROTE IK doet het werk

Ik heb het al een paar keer gehad over

GROTE IK en kleine ik. In het verschil

tussen die twee en de werking van

beiden zit namelijk de crux van flow

en het optimaal presteren en

supersnel op natuurlijke wijze leren.

GROTE IK is je onderbewuste

intelligentie, die al je lichamelijke

functies verzorgt, je hart laat pompen,

je temperatuur regelt en nog een

ontelbaar aantal andere functies

allemaal tegelijkertijd laat uitvoeren.

Geautomatiseerde vaardigheden als

pianospelen en autorijden, fietsen en

lopen worden allemaal geregeld door

de onbewuste geest, vanzelf. Hier

hoef je niet over na te denken, het

gebeurt gewoon. Sterker nog, als je je

met je bewuste denken hierin gaat mengen gaat het vaak juist mis.

GROTE IK is het dus die automatische vaardigheden regelt en ook je eenmaal

aangeleerde gewoonten in stand houdt. GROTE IK is die intelligente energie die

verbonden is met de oneindige intelligente energie van het totale Universum en van

daaruit alle mogelijkheden in zich heeft. Het is je supercomputer die antwoorden

heeft op alle vragen. Welke vraag je ook stelt het komt met een antwoord. Maar let

wel, op domme vragen als ‘waarom moet mij dit telkens overkomen’ komt het met

domme antwoorden als: ‘omdat je een loser bent’. Stel slimme vragen als ‘wat

moet ik doen om te slagen’ en je krijgt slimme antwoorden.

Kleine ik wordt gekenmerkt door het bewuste denken. Of in ieder geval het denken

dat je bewust kunt worden want veel gedachten spelen op de achtergrond terwijl je

het niet eens meer door hebt. Word je maar eens bewust van dat stemmetje dat

8


90

tegen je praat. ‘Welk stemmetje?’, zul je misschien zeggen. Nou dat stemmetje dus,

waarmee kleine ik zich kenbaar maakt. Kleine ik richt zich met zijn vijf zintuigen op

de fysieke realiteit.

Met ons bewuste denken kunnen we keuzen maken, we kunnen onszelf sturen en

bepalen wat we willen leren en bereiken. Kleine ik bepaalt wat we leren. Hoe we

leren, en hoe we precies ergens komen waar we willen, weten we eigenlijk niet echt

omdat het door de onnavolgbare intelligentie van GROTE IK gebeurt. Na het besluit

om een muziekstuk te leren op gitaar blijken de vingers op een gegeven moment,

na voldoende herhaling, vanzelf te gaan. Ik blijf me daarover verwonderen. Als het

volkomen automatisch is geworden kun je er zelfs bij zingen of een gesprek houden

over iets totaal anders. Je bewuste denken is niet meer nodig om de handelingen uit

te voeren. Sterker nog, als je er over na gaat denken begint het juist gebrekkig te

worden.

En dit is nu juist de essentie van natuurlijk leren. Als je gekozen hebt wat je wilt

leren dan is het vervolgens handig dat het kritische stemmetje in je hoofd zich er

verder niet mee bemoeit. Het is als het leren van een kind. Het wil iets, heeft het

voorbeeld een paar keer gezien, de aandacht is er op gericht en zonder

aanwijzingen en instructies gaat het steeds beter. Pas als het kind kan praten en dat

stemmetje binnen in zich instructies en beoordelingen laat geven gaat het

moeizamer. Kleine ik begint zich met het werk van GROTE IK te bemoeien en zit

daarmee het natuurlijke leren in de weg. Want kleine ik is gewoon niet in staat om

de oneindige intelligentie en het leervermogen van GROTE IK te volgen laat staan

iets daarover voor te zeggen. Het is zijn taak niet en het zorgt er alleen maar voor

dat de handelingen verkrampen en het leren vertraagt. Zo erg zelfs dat kleine ik

GROTE IK instrueert om een gebrekkige rol te spelen die absoluut niet overeenkomt

met de werkelijke vermogens van je wezen. Dit is de werking van een negatief

zelfbeeld, opgebouwd uit negatieve oordelen over de uitvoering van iets en een

gebrek aan vertrouwen in de geweldige capaciteiten van GROTE IK. En GROTE IK

voert gewoon, zondermeer uit wat kleine ik instrueert, hoe onzinnig het ook kan zijn

en hoe ver het ook afwijkt van je werkelijke potentieel.


91

Als kleine ik zijn juiste plek inneemt en het leren overlaat aan GROTE IK gaat alles op

natuurlijke wijze en in flow. Kleine ik is bedoeld om keuzen te maken wat te leren

en wat te willen bereiken. Een heldere voorstelling van het eindresultaat en het

vertrouwen in GROTE IK zorgen er vervolgens voor dat op soepele en natuurlijke

wijze supersnel geleerd wordt.

Begin met het eind voor ogen

Stephen Covey

Als leerkrachten en ouders zouden we ook wat meer vertrouwen mogen hebben in

het leervermogen van onze kinderen. Veel instructies en gebrek aan vertrouwen

werken, net als kleine ik, krampachtigheid en faalangst in de hand waardoor het

leren alleen maar moeizamer wordt en negatieve zelfbeelden tot een self fulfilling

prophecy leiden. Fouten maken is cruciaal bij ontwikkelen omdat fouten niet

werkelijk bestaan maar noodzakelijke feedback geven in het leerproces.

De basis van optimaal presteren en natuurlijk leren is weten wat je wilt bereiken, je

daarop blijven richten en het vertrouwen dat het geleerd wordt. Daarom leert een

kind in het eerste levensjaar zo ongelooflijk snel en veel. Het zit zichzelf nog niet in

de weg. Natuurlijk leren gebeurt namelijk in flow en supersnel.

Vertrouwen in GROTE IK

Op het moment dat je weet wat je wilt, je daar een voorstelling van maakt en doet

en voelt alsof het al echt bereikt is geef je instructies aan je onderbewuste om het

te realiseren. Je stemt als het ware af op die gewenste frequentie. Vertrouwen in

GROTE IK betekent dan dat je stil wordt, accepteert en het overlaat. Je laat het als

het ware gebeuren. Dat betekent niet dat je passief wordt, allerminst. Je bent juist

uitermate actief en alert maar met een rustige accepterende geest. In plaats van het

kritische gevecht dat meestal in je hoofd plaatsvindt laat je het over en voer je het


92

werk gedreven en gepassioneerd uit, in flow. Op dat moment komen alle

hupbronnen ter beschikking die je nodig hebt om van de huidige toestand in de

gewenste situatie te komen. Je bent één met jezelf, met je diepste kern, en je

handelingen gaan als vanzelf, inderdaad alsof iemand anders (dan je kleine ik waar

je zo bekend mee bent) het overneemt (GROTE IK misschien?).

Ik vind dit altijd heel erg herkenbaar als ik gitaar speel of piano. Als het stuk na

regelmatige herhaling ingestudeerd is gaan de vingers vanzelf, zonder nadenken.

Voordat het muziekstuk bekend is dien je goed na te denken en moet kleine ik

duidelijk aangeven wat de bedoeling is. Maar op een gegeven moment is het

automatisch. Bemoeienis werkt dan alleen maar averechts en brengt je in de war.

Ontspanning is het toverwoord. Je kunt volledig op GROTE IK vertrouwen. Terwijl je

hele wezen in lijn is kun je de energie laten stromen en prachtige harmonieuze en

gevoelige klanken zijn het gevolg. Alle hulpbronnen zijn beschikbaar om een

kunststuk neer te zetten.


93

11. Het emotionele signalerings

systeem

Kleine ik geeft instructies

Kleine ik, de bewuste geest, geeft

instructies aan GROTE IK, het

onderbewuste deel van ons, onze

krachtbron. Dat gebeurt door het

denken, door automatische

gedachten of overtuigingen en

door gewoonten. Wat je aandacht

geeft wordt groter is het principe

dat hier speelt. Kleine ik geeft

aandacht en GROTE IK maakt het

groter. Daarom werkt het stellen

van duidelijke heldere doelen zo

goed bij het bereiken van wat je

wilt.

GROTE IK communiceert met pijn

en plezier

GROTE IK communiceert terug door middel van emoties, door ons emotionele

signaleringssysteem. Met pijnlijke of plezierige gevoelens maakt ons onderbewuste

ons duidelijk waar we onze aandacht op richten. Hebben we onze aandacht gericht

op negatieve onderwerpen (pijnlijke gevoelens) dan zijn we dat aan het

aantrekken, dat wat we niet willen. Of is onze aandacht gericht op positieve

onderwerpen waardoor we aan het aantrekken zijn wat we wel willen (plezierige

gevoelens).

Vaak begrijpen we onze emoties niet en willen we alleen maar af van pijnlijke

gevoelens, door bijvoorbeeld afleiding met televisie of shoppen, door eten, alcohol

of drugs of zelfs met voorgeschreven medicijnen. Daarmee onderdrukken we het

gevoel en is het niet meer in staat om ons te vertellen wat het te vertellen heeft. De

9


94

signalering valt weg met als gevolg dat de aandacht nog altijd gericht blijft op wat

we niet willen en dat nog steeds in ons leven aangetrokken wordt. We blijven

telkens afstemmen op de verkeerde televisiezender en blijven ons afvragen waarom

er zulke vervelende programma’s op ons scherm verschijnen. Vergelijk het eens met

het waarschuwingslampje in je auto. Als deze begint te knipperen weet je dat het

oliepeil zo laag is dat de motor schade op kan lopen. Wanneer je het lampje

negeert, eruit draait, afplakt of wat dan ook zul je op een gegeven moment

vastlopen. Het lampje zegt je dat je actie moet ondernemen en wel heel gerichte

actie.

De rol van het emotionele signaleringssysteem

Zouden we de functie van pijn en plezier beter begrijpen dan kunnen we onze

aandacht bewust gaan richten op dat wat we verlangen om dat, door een juiste

afstemming op de juiste frequentie - wat dus heel plezierig is – in ons leven te

creëren wat we wensen. Dat is de rol van het emotionele signaleringssysteem.


95

12. De vibratie van het lichaam

Overtuigingen bepalen het gedrag

Binnen het neuro linguïstisch programmeren (NLP)

is één van de vooronderstellingen dat

overtuigingen het gedrag bepalen. Nieuwe

manieren van denken of een andere wijze van

ergens tegenaan kijken, nieuwe betekenissen voor

situaties zorgen ervoor dat je anders reageert.

Onze manier van denken bepaalt ons handelen. Als

je heel zenuwachtig bent voor een presentatie of

examen, vanuit het idee dat je gigantisch de mist in

kunt gaan, door de mand kunt vallen en vanuit de

angst dat mensen je zullen afwijzen geeft dat een

compleet andere prestatie dan wanneer je zelfverzekerd, vol vertrouwen in je

kunnen het podium op stapt. En meestal gaat het niet om de aanwezige

competentie of capaciteit maar om de wijze waarop aandacht wordt gegeven aan

negatieve mogelijkheden van een situatie of juist positieve opties. In het eerste

geval sta je te trillen op je benen, in het tweede ga ze krachtig en stevig aan de slag

en voelt je lichaam ontspannen en sterk. Het resultaat dat daaruit volgt verschilt

hemelsbreed.

Empowerende overtuigingen

Kleine ik geeft met zijn overtuigingen instructies aan GROTE IK en de uitvoering

daarvan wordt met name zichtbaar in de manier waarop ons lichaam aanvoelt.

Komt je lijf in een negatieve of positieve vibratie? Goed presteren vanuit een

negatieve vibratie is eigenlijk niet mogelijk. En het mag duidelijk zijn dat het niet het

ontbreken van vaardigheden of kennis hoeft te zijn dat er voor zorgt dat een

prestatie onvoldoende is. De basis wordt gevormd door het al of niet hebben van

bevorderende manieren van denken, van ‘empowerende’ overtuigingen. Maar zelfs

de juiste voorbereiding voor een prestatie is afhankelijk van de juiste overtuigingen:

Ik kan dit, ik ben het waard, dit is goed voor mij, ik ben verantwoordelijk, dit levert

mij op wat ik wil, enz. Want zonder deze ideeën zul je er niet eens aan beginnen. En

10 11


96

daarom zien we veel leerlingen, maar ook leerkrachten, waarvan we vermoeden dat

ze de vermogens wel hebben, toch twijfelachtige resultaten behalen omdat ze niet

in zichzelf geloven of niet bezig zijn met die stof die past bij hun verlangens en

talenten. Ze lijken misschien lui of ongemotiveerd, incapabel en niet goed genoeg

maar als we werkelijk naar de kern zouden gaan dan gaat het eerder om een

negatief zelfbeeld en een negatieve vibratie of om leerstof of werkwijzen die niet bij

hen passen.


97

13. Wat wil je bereiken?

Een keuze uit oneindig veel

waarschijnlijkheden

Alles in dit universum is energie en die energie

kunnen we voelen. De verlangens die opkomen

vanuit GROTE IK zijn al werkelijk in de niet-

fysieke wereld van onze gedachten. Waar het

om gaat is je fysieke zelf in de vibratie van deze

verlangens te brengen. Wanneer het lichaam

door de juiste instructies van kleine ik en het

werk van GROTE IK op de juiste frequentie is afgestemd zal het verlangen zich ook

fysiek realiseren. Het wordt dan als het ware aangetrokken.

De natuurkunde begint steeds meer te ondersteunen dat er meerdere

waarschijnlijkheden naast elkaar bestaan. Net zoals de verschillende radio-

en televisiesignalen van de verschillende zendstations tegelijkertijd naast

elkaar bestaan, en de informatie bevatten van complete radio en t.v.-

programma’s, zo bestaan de verschillende waarschijnlijke werkelijkheden,

die we zouden kunnen leven, ook tegelijkertijd naast elkaar. Ik kan

afstemmen of 94.7 FM of ik kan mijn radio op 101 FM zetten, maar niet

tegelijkertijd. Ik kan wel op elk moment van zender veranderen. Zo kan ik

ook, door de vibratie waarin ik door mijn aandacht verkeer, afstemmen op

één waarschijnlijke werkelijkheid. En ik kan op elk moment switchen want

ook die andere waarschijnlijkheid is al volledig aanwezig.Net zoals ik de

informatie van de televisiesignalen in de ether met mijn televisietoestel kan

hercoderen tot een televisieprogramma dat ik kan beleven vanaf mijn

beeldscherm, ben ik met mijn zintuigen en mijn lichaam in staat de signalen

van elke werkelijkheid te hercoderen zodat ik op het driedimensionale

beeldscherm van mijn leven die specifieke werkelijkheid kan ervaren. Waar

ik mijn aandacht op richt wordt groter. De kunst is natuurlijk hoe je op

12


98

gewenste werkelijkheden kunt afstemmen.

Kleine ik geeft instructies aan GROTE IK met (overheersende) gedachten. Of

eigenlijk met bepaalde energiefrequenties want zoals we inmiddels weten zijn

gedachten energievibraties in bepaalde frequenties. En vooral de automatische

steeds weer terugkerende overheersende gedachten, in de vorm van gewoonten

en overtuigingen, vormen de energie waar GROTE IK mee aan de slag gaat. Als de

gewoonte of overtuiging positief gericht is op de gewenste uitkomst dan gaat alles

goed. Maar als GROTE IK de instructie krijgt om een wens waar te maken maar

tegelijkertijd krijgt het te horen dat de persoon het niet waard is of het niet kan of

daar nog te klein voor is, of wat dan ook dat tegen het bereiken van de wens

indruist, dan zal de instructie teniet gedaan worden. De tegengestelde frequenties

doven elkaar uit. Ook als kleine ik zich zorgen maakt of zijn aandacht richt op wat

het juist niet wil dan ziet GROTE IK dat als instructies om mee aan de slag te gaan.

Foute boel, je krijgt wat je juist niet wil omdat je de verkeerde instructie gegeven

hebt. En daarom is het zo belangrijk dat kinderen bevorderende overtuigingen

aanleren en succesgewoonten aannemen die recht doen aan hun onbegrensde

mogelijkheden en leiden tot een succesvol en gelukkig leven. Het betekent niet dat

alles ‘leuk’ moet zijn wat ze doen maar wel dat ze zich overwegend ‘goed’ dienen te

voelen, over zichzelf en wat ze doen, en leren om hun aandacht te richten op

gedachten die een goed gevoel teweeg brengen.

In een onderzoek bij kinderen van 3 tot 5 jaar werd opnameapparatuur

bevestigd bij de kleintjes. Een aantal dagen lang werd alles opgenomen wat

tegen de kinderen gezegd werd. 85% van wat er opgenomen werd ging over

‘mag niet’, ‘dat kun je niet’ en ‘afblijven’. Kinderen werden voortdurend

geconditioneerd om van hun verlangens af te zien.’Kinderen die vragen

worden overgeslagen’. Ze werden geleerd te geloven dat het niet goed is

om iets te willen en om te geloven dat hun capaciteiten beperkt waren.


99

Dit zijn allemaal achterliggende overtuigingen die veel kinderen meekrijgen in hun

jeugd van weliswaar goed bedoelende ouders en leerkrachten maar ze kloppen niet

met de waarheid over wie je in werkelijkheid bent. Je bent namelijk onbeperkt en

groots. Alles is mogelijk tot het punt waar je zelf een grens hebt leren trekken. Als je

dat plafond verwijderd omdat je weet dat het niet klopt met je ware aard is alles

weer mogelijk en kun je je verlangen realiseren.

Ik verbaasde me eens over een olifant die bij een circus buiten met een

touwtje om zijn poot aan een paaltje vaststond. Ik had eens gehoord van

een brand in een circustent met stallen waar de olifanten ook op die wijze

vaststonden. Ze trompetterden als gekken en gilden het uit maar ze braken

niet los.

Ik vroeg de verzorger hoe het kwam dat hij niet wegliep want hij was sterk

genoeg om het touwtje met een rukje te breken. De man vertelde dat het

dier na zijn geboorte aan het touwtje werd vastgemaakt en toen niet sterk

genoeg was om het te breken. Na dagenlang proberen gaf hij het op en trok

hij de conclusie dat het onmogelijk was. Die overtuiging was zo stevig dat hij

het ook nooit meer probeerde vanuit het idee dat het toch zinloos was ook al

was hij nu sterk genoeg.

In principe is alles mogelijk. Maar als je het niet gelooft zul je er nooit alles aan doen

om het waar te maken. De juiste overtuigingen spelen dus een overheersende rol

bij het succesvol realiseren van doelen. Hebben we de juiste overtuigingen om onze

doelen te bereiken? Geven we kinderen de juiste overtuigingen mee om hun

potentieel volledig te benutten? Hebben wijzelf en onze kinderen de nodige

succesgewoonten aangeleerd?

Maar laten we eerst maar eens kijken wat je wilt bereiken? Het is één van de eerste

succesgewoonten: exact weten wat je wilt. Maak daar een kristalhelder beeld van.

Wat zie je als je het doel bereikt hebt? Wat hoor je? Wat voel je en wat zeg je tegen

jezelf. Voldoet de beschrijving van het doel aan de volgende voorwaarden:


100

H armonisch of Ecologisch.

E igen Controle

T oetsbaar

P ositief Geformuleerd

A lsof het al bereikt is

D etail


Wees ervan bewust dat je doelen, zoals wij het noemen, ‘ecologisch’ zijn. Dat

betekent goed voor jezelf, goed van de ander en goed voor het grotere geheel.

Ze dienen in harmonie met je overige doelen te zijn en met de omgeving waarin je

verkeert. Houd in gedachten dat je weerstand oproept en jezelf zal saboteren als je

je doelen niet in overeenstemming brengt met elkaar en met het grotere systeem

waar je deel van bent.

E igen Controle

Houd het doel binnen je eigen controle. Laat het bereiken van je doel niet afhangen

van de inspanning, bereidheid of goede wil van anderen. Jij bent verantwoordelijk

voor je resultaten dus hou die verantwoordelijkheid waar deze hoort: Bij jou. Als

leerkrachten zijn we dat niet echt gewend. We stellen meestal doelen voor

anderen, voor onze leerlingen en maken het bereiken van die doelen afhankelijk

van hen.

T oetsbaar en Tijd

Hoe weet je dat je je doel bereikt hebt. Pas wanneer je dat helder hebt is je doel

toetsbaar. Wat zie je dan? Wat hoor je dan? Wat voel je dan? Welke bewijzen heb

je wanneer je op het moment bent aangekomen dat je je doel hebt bereikt? Je zult

heldere criteria moeten vaststellen om te weten of je met je acties de gewenste

resultaten hebt bereikt.

Ook een duidelijk tijdstip voor je doel aangeven is belangrijk voor je onderbewuste

om mee te kunnen werken.


101


Formuleer je doelen altijd positief. Wij denken in beelden en je kunt geen beeld

vormen van wat je niet wilt. Je kunt gewoon niet zeggen: ‘denk eens niet aan een

roze olifant’, zonder dat je er direct aan denkt. Het is onmogelijk. Het enige wat je

kunt doen is je aandacht richten op wat je dan wel wilt.

A lsof het al bereikt is.

Wanneer je net doet alsof je doel al bereikt is zul je in de gemoedstoestand en

daarmee in de vibratie komen van de doeltoestand. Formuleer het doel daarom in

de tegenwoordige tijd. In de niet-fysieke wereld van je gedachten is je doel dan al

bereikt. De resultaten in de fysieke wereld zullen daarop volgen. We noemen dit

principe ook wel eens ‘de wet van aantrekking’. Het is alsof je de dingen die je je

voorstelt en waar je stellig in gelooft daadwerkelijk naar je toetrekt: wat je aandacht

geeft wordt groter.

D etail.

Maak de doelen zo duidelijk en gedetailleerd mogelijk. Hoe meer details je geeft

hoe gemakkelijker je onderbewustzijn er mee kan werken.

Hiermee zorg je ervoor dat je op dezelfde frequentie afstemt als de wenstoestand

die je wilt ervaren. Het is namelijk zo dat het voor het lichaam niet uitmaakt of iets

echt is of ingebeeld. Als ik me levendig voorstel dat ik mijn doel heb bereikt, voelt

dat goed, ben ik op de juiste frequentie afgestemd om het te ervaren en gaat mijn

lichaam aan de slag alsof het al echt zo is. En vervolgens zal het zich in de fysieke

werkelijkheid aandienen.

Dit principe bepaalt de uitstekende werking van mentale training in sport. Top-

sporters stellen zich vooraf aan de wedstrijd voor hoe ze de activiteit op een

perfecte wijze uitvoeren en als eerste over de finish komen. Het gevolg is een

grotere prestatie dan zonder deze voorstelling mogelijk had geweest.

Marylin King, de Olympische atlete uit de jaren ’70, was door een auto-ongeval niet

in staat om fysiek te trainen voor haar laatste grote Olympische spelen. Toch

speelde ze het klaar om tweede te worden door zich als voorbereiding in gedachten


102

voor te stellen hoe ze haar spieren trainde en ze de Olympische onderdelen perfect

uitvoerde. Door deze mentale training behaalde ze toch het onmogelijk geachte

zilver.

Zij beschrijft een model voor uitzonderlijke menselijke prestaties als volgt:

Passie + Visie + Actie uitzonderlijke menselijke prestatie

Ontbreekt 1 van de 3 dan werkt het niet.

Passie + Visie + Actie Dromer

Passie + Visie + Actie Workaholic

Passie + Visie + Actie Middelmatige prestatie

Hoe vaak ontbreken bij het werken in school niet zowel passie als visie, bij kinderen

en soms ook bij leerkrachten en directie? Alleen hard werken blijft dan nog over en

veel kinderen houden dat logischerwijze niet vol. Uitzonderlijke prestaties zullen

daar zeker niet uit volgen. Het wordt dan meer een kwestie van ‘je tijd uitzitten’.

Hoe kunnen we de drie elementen in het schoolwerk brengen zodat kinderen leren

om het beste uit zichzelf te halen en zich voor kunnen bereiden op een toekomstige

werksituatie waarin passie en visie de leidende elementen zijn om in actie te komen

voor uitzonderlijke prestaties? Laten we beginnen met passie en visie.

Mijn zoon Bas doet twee-talig VWO en zit in de derde klas. Halverwege dit

jaar ging het steeds wat slechter met zijn prestaties. Steeds vaker werden er

flinke onvoldoendes gehaald en op het moment dat hij zijn profielkeuze

moest maken kreeg hij van zijn docenten een negatief advies om Natuur en


103

Techniek te kiezen. Een onvoldoende voor zowel wiskunde als natuurkunde

is ook niet echt een sterke basis voor dit zware profiel. Daarbij stond hij zeer

twijfelachtig voor Engels (en diverse andere vakken) zodat de vraag rees of

tweetalig nog wel verstandig zou zijn voor hem. Hij deed niet veel aan zijn

huiswerk, was veel liever met videospellen bezig, maar het chagrijn straalde

dagenlang van hem af wanneer er weer een dikke onvoldoende geoogst

werd.

Bas wil naar de TU in Delft. Daar heeft hij het al een tijdlang over gehad.

Van jongs af aan wil hij uitvinder worden, dingen ontwikkelen, met techniek

bezig. Het liefst ontdekt hij de mogelijkheid van een tijdmachine of een tele-

transporteur.

Maar gaat dit lukken zoals het nu gaat? Waarschijnlijk niet. De tijd dringt en

als je eenmaal een andere profielkeuze hebt gemaakt sluit dat de deur

voorgoed.

Bas vraagt me om hem te helpen. Hij ziet dat de situatie nijpend wordt nu de

docenten hem afraden om het benodigde vakkenpakket te kiezen. Het eerste

wat we doen is hem weer bij zijn passie te brengen. Wat is je hoogste doel?

Hoe ziet dat eruit? Hoe voelt dat om het te bereiken? Hij begint zijn doelen

op papier te zetten.

Allereerst wil hij naar de Technische Universiteit in Delft. Hij wil ingenieur

worden. Het beeld dat hij daarbij heeft spreekt hem zeer aan. Wat heb je

daar voor nodig? Hij zal VWO moeten doen met het profiel Natuur en

Techniek. Dat betekent dat hij nu, ondanks het negatieve advies, die

profielkeuze zal moeten maken. Daarbij is het bijzonder handig om de

leerkrachten mee te krijgen zodat ze hem ondersteunen en in hem geloven

ondanks dat ze nu het idee hebben dat hij niet erg goed is in natuurkunde en

wiskunde. Bas zal ze op de één of andere manier moeten overtuigen dat hij

het wel kan. Hij maakt daartoe een plan waarin hij een leerling-tutor krijgt

die hem bijlessen zal geven in beide vakken. Als hij nu alleen nog 10-en haalt

zal hij in staat zijn, zo berekent hij, om voor natuurkunde en wiskunde een


104

6,5 op zijn eindrapport te staan. Hij stelt het als zijn doel. Hooggegrepen?

Ook zijn Engels zal hij drastisch aanpakken door veel bewuster in de klas

Engels te praten. En ondanks dat hij Frans zal laten vallen na dit jaar, hij

moet wel voldoende staan om over te gaan.

Hij maakt een afspraak met de leerkrachten en zet zijn voorstel op papier,

heeft ondertussen een afspraak gemaakt met de leerling-tutor en heeft zijn

playstation op mijn werkkamer gezet zodat hij deze niet uit verveling maar

als beloning voor zijn harde werken zal gebruiken. Hij maakt elke week een

planning voor zijn huiswerk waarin hij ook met terugwerkende kracht zijn

achterstallige wiskunde en natuurkunde weer op peil zal brengen. Hij plant

zijn tijd van uur tot uur en plant ook zijn rust en ontspanning in.

Vanaf dat moment gaat het ongelooflijk veel beter. Hij begint lol te krijgen

in zijn huiswerk, haalt de beste cijfers voor wiskunde en natuurkunde. 8-en

en 9-ens zijn nu de norm. Elke keer komt hij met een brede grijns thuis als hij

weer een cijfer terug heeft gekregen voor een toets. Uiteindelijk bereikt hij

met wiskunde de 6,5 gemiddeld over het hele jaar en met natuurkunde zelfs

een 7. Engels gaat prima en over Frans twijfelt hij of hij er goed aan heeft

gedaan het te laten vallen.

Blijkbaar werkt het echt en niet alleen maar in theorie. Anthony Robbins refereert

graag aan een onderzoek uit de 50-er jaren waarin eindexamenleerlingen 30 jaar

gevolgd werden. Het bleek dat de 3% van de leerlingen die hun doelen op papier

hadden gezet met een plan om ze te halen veel gelukkiger en succesvoller waren

dan de 97% overigen. Sterker nog, deze 3% verdiende meer inkomen dan de 97%

gezamenlijk. Sterk toch?


105

Waarom wil je het zo graag?

Veranderen kost inspanning. Er is nu eenmaal een traagheid van massa. Als een

schip eenmaal rechtdoor vaart kost het weinig inspanning om hem door te laten

varen. Een mammoettanker van koers laten veranderen kost echter heel veel

moeite en daar is veel brandstof voor nodig. Zo is het ook bij veranderingen.

Doorgaan op dezelfde voet gaat vanzelf alhoewel het de vraag is of je daar wilt zijn

waar je nu naar op weg bent. Veranderen kost energie en die zul je moeten hebben

om een nieuwe koers te kunnen varen. Je zult gemotiveerd moeten zijn en helder

voor ogen moeten hebben waarom het belangrijk is de nodige moeite te doen.

Hoe kom je aan voldoende motivatie en energie? Vaak veranderen we op het

moment dat de huidige situatie zo pijnlijk is dat we het compleet zat zijn om dit nog

langer te verdragen. Pijn is een goede motivator. Een betere zelfs dan plezier blijkt

uit diverse onderzoeken. Maar ook het hebben van een helder doel kan zo’n

aantrekkingskracht hebben dat we voldoende lef en motivatie kunnen opbrengen

om uit de comfortzone te stappen en de verandering in te zetten.

We kunnen dus onze motivatie, en daarmee de benodigde energie om te

veranderen, verhogen door pijn aan de huidige situatie te koppelen en plezier aan

de gewenste situatie. Waarom wil je iets zo graag? Noem alle redenen waarom je

niet op de huidige plek wil blijven en alle redenen waarom dat doel zo belangrijk is

voor je. Daarmee kun je passie ontwikkelen, passie op basis van een aantrekkelijke

visie. En dat is ook weer precies wat kenmerkend is voor de succesgewoonten van

succesvolle mensen.


106

14. Hoe voeg je hulpbronnen toe?

Innerlijke hulpbronnen zijn al die waarden en

gevoelens die er voor zorgen dat we ons goed

voelen en ons daardoor optimaal gedragen

zodat onze handelingen ons in de richting

brengen van wat we willen. Soms is een

innerlijke hulpbron zelfvertrouwen. Een

andere keer is dat geduld. Het kan humor zijn

of juist overzicht, doorzettingsvermogen of

empathie. Liefde en begrip kunnen als

hulpbronnen enorm helpen om de juiste

dingen op het juiste moment te doen. Maar

het kan ook gaan om afstand nemen en

ontspannen. En zelfs als je iets of iemand als

externe hulpbron nodig zou hebben dan blijkt

het toch telkens weer dat het hebben van

innerlijke hulpbronnen vooraf gaat aan de vraag om hulp: het jezelf waard vinden,

vertrouwen, lef enz. Hulpbronnen zijn die energiepakketjes die er voor zorgen dat je

op het vibratieniveau van je verlangen komt. Hulpbronnen zijn de toetsen van de

afstandsbediening om op de zender van je wensen af te stemmen. Wat heb ik

nodig? Het toevoegen van hulpbronnen leidt tot Geluk en Succes.

Overigens draait het bij problematische situaties vaak om hulpbronnen waar we op

het ‘moment suprême’ net geen toegang toe hebben. En dus bereiken we de

gewenste situatie niet. De truc is methoden te vinden die hulpbronnen altijd

beschikbaar maken.

Of het nu gaat om het stellen van goede doelen, om het juist visualiseren, om

meditatie of om het loslaten van spanningen, om communicatieve vaardigheden of

om commerciële training, het lijkt er steeds meer op dat Geluk en Succes slechts

van één heel eenvoudig principe afhangen.

13


107

de huidige situatie + innerlijke hulpbronnen =

de gewenste situatie

Het klinkt simpel maar ik heb een groot aantal persoonlijke effectiviteits-methoden

hieraan getoetst en ze lijken hier allemaal aan te voldoen en ik denk dat ik weet hoe

dat komt.

De natuurkunde en met name de kwantumfysica leert ons dat alles in het hele

Universum, inclusief wijzelf, energie is in verschillende golflengten. Alles wat we

met onze zintuigen waarnemen zijn energie-golven van een bepaalde frequentie:

licht, geluid, druk, geur, smaak. En wat we ervaren in ons leven wordt bepaald door

op welke golflengte we ons afstemmen, net als een televisie of radio. Ontelbare t.v.-

programma’s, die uitgezonden worden, bestaan naast elkaar in de ether en het is

aan ons op welke zender we de t.v. afstemmen. En dat is het programma dat we

zullen bekijken voor de buis.

Iets vergelijkbaars geldt voor ons leven. Wij hebben geleerd te denken dat er slechts

één objectieve werkelijkheid is waarbinnen wij leven maar in tegenstelling tot wat

we gewend zijn te geloven en ervaren bestaan er volgens de kwantumfysicus

ontelbare waarschijnlijke werkelijkheden naast elkaar, net als de

televisieprogramma’s in de ether. En het is aan ons op welke golflengte we onze

waarneming afstemmen.

Heel simpel gezegd kun je je aandacht richten op negativiteit, wat je kunt voelen als

pijnlijk en in de buitenwereld waarnemen als narigheid. Er is hier sprake van een

lage energiefrequentie. De afstemming erop biedt ons situaties die we niet willen.

Of je kunt ervoor kiezen om te focussen op al het positieve, op wat je wenst en wat

je wilt bereiken. De hoge energie waarop je afgestemd bent maakt levens-

programma’s zichtbaar die je graag wilt ervaren.

En ook al denk je dat het aan die vervelende jongen in de klas ligt of aan die

kritische ouders die je respectloos behandelen, je zult merken, als je er op begint te


108

letten, dat je eigen afstemming, het idee en gevoel wat je over jezelf hebt, het

gemis aan zelfvertrouwen wat je ervaart op dat moment, de angst voor de

onbekende situatie rechtstreeks overeenkomt met wat je telkens ervaart. Eigenlijk

draait het steeds om het ontbreken van hulpbronnen om goed met een situatie om

te kunnen gaan. Ben je namelijk in staat om op een hogere golflengte en een beter

gevoel af te stemmen door hulpbronnen toe te voegen en andere gedachten te

denken dan zul je een nieuwe situatie ontmoeten en het zal je verbazen in het

begin.

Als je het gesprek met ouders, waar je tegenop ziet vanuit het idee dat ze altijd

tegenwerken en niet begrijpen hoe lastig het is met 30 kinderen in de klas, vooraf

eens bekijkt vanuit het standpunt van de bezorgde ouders die het beste voor hun

kind wensen, dan zul je bijvoorbeeld in staat zijn om vanuit de hulpbronnen begrip

en samenwerking het gesprek in te stappen. Het zal een compleet andere wending

geven aan hoe je het gesprek ervaart.

Het gaat er telkens om op welke energie of golflengte je afstemt en dat doe je door

je eigen energie te verlagen – wat leidt tot wat je niet wilt – of te verhogen – wat je

dat geeft dat je wel wenst. Alle persoonlijke groei trainingen bieden methoden

waardoor je je energie kunt verhogen. Je kunt dat voelen.

Als je doelen stelt en je stelt je voor dat je het al bereikt hebt komt je energie op het

niveau van dat wat je wilt. Je stemt daarmee af op de golflengte van de

waarschijnlijkheid of het levens-programma dat je wenst en het voelt al direct goed.

Hoe scherper je doel is, liefst in vijf zintuigen uitgedrukt, hoe beter je je voelt.

Als je ontspant en negatieve ballast loslaat zal je energie stijgen en raak je

afgestemd op een hogere golflengte. Dat voelt uitstekend.

Als je in de communicatie afgestemd bent op de ander zal de energie tussen jou en

de ander vlotjes stromen, blokkades vallen weg en door het prettige harmonieuze

contact kan de gezamenlijke energie stijgen.


109

Als je hulpbronnen toevoegt, door je voor te stellen hoe je bijvoorbeeld

zelfvertrouwen hebt of in een herinnering te stappen waar je dat beleefde, zal je

vibratie toenemen.

In het schema kun je vanuit de frequentie van de huidige situatie je aandacht

richten op positieve gedachten en je voorstellen dat je doel al bereikt is. Daarmee

stem je af op de gewenste situatie. Je kunt je ook richten op hoe het nu is waardoor

de huidige situatie bestendigd wordt. Het blijft zoals het is. Of je kunt teleurgesteld

zijn dat het niet anders is dan dat het is, je aandacht richten op het gemis en op

negatieve gedachten. Hierdoor stem je af op een situatie die je helemaal niet wenst.

Hulpbronnen zijn bij uitstek hoge energieën en door ze op te halen binnen jezelf, je

aandacht er op te richten en ze te ervaren stijgt je energie en ben je in staat om op

een hogere golflengte af te stemmen waardoor je dat wenselijke levens-programma


110

begint te ervaren. Je voelt je al meteen beter als je de aandacht richt op de

hulpbronnen en ze ophaalt.

Onze huidige persoonlijke energie, of huidige situatie, en dus de golflengte van het

levens-programma waarop we nu afgestemd zijn, wordt bepaald door onze

overheersende gedachten en overtuigingen (eigenlijk automatische gedachten

waarover we een gevoel van zekerheid hebben). Je kunt het direct merken als je je

gedachten en aandacht richt op iets leuks. Je voelt de hogere energie meteen. Het

voelt goed.

Langdurige vanzelfsprekende gedachten, zoals overtuigingen, geven een langdurige

en automatische afstemming op gelijksoortige golflengten met een al of niet goed

resultaat.

Als deze afstemming zorgt voor een situatie die we niet wensen is het zaak om de

gedachten en overtuigingen aan te passen zodat we op een nieuwe golflengte en

dus levens-programma kunnen afstemmen. En dit doen we dus door hulpbronnen

toe te voegen en daarmee onze energie te verhogen. Nieuwe betekenissen geven

een nieuwe afstemming op golflengten. De huidige situatie is met behulp van je

hulpbronnen op een hoger niveau komen te liggen en zo de gewenste situatie

geworden. Dat wat zich in je innerlijke wereld van je gedachten heeft veranderd is

vervolgens zichtbaar in de buitenwereld. Ofwel ……..

de huidige situatie + innerlijke hulpbronnen = de gewenste situatie

Hoe je precies hulpbronnen ophaalt of toevoegt bespreken we uitvoerig in Deel 2.


111

15. Wat is een Future pace?

Een future pace is een term die we in de

NLP-literatuur regelmatig tegenkomen

(neuro linguïstische programmeren: een

model voor doelgerichte verandering,

waarin de innerlijke beleving en het

overdraagbaar maken van bijzondere

menselijke vermogens centraal staan; Jaap

Hollander). Bij een future pace gaat het om

het ‘leven in de vervulde wens’. Je stapt als

het ware in gedachten in de gewenste

situatie en je beleeft met al je zintuigen hoe

geweldig het daar is. Wat zie je dan? Wat

hoor je dan? Wat ruik je dan en wat proef je

dan? En vooral wat voel je dan? Omdat je

aandacht daar op gericht is geef je het de

nodige energie om te manifesteren. Je programmeert jezelf om dat te doen en te

laten wat nodig is om je doelen te bereiken. Je geeft je onderbewuste, dat gedeelte

dat al je automatische functies beheert, de opdracht om het voor elkaar te maken.

Je instrueert je lichaam om er mee aan de slag te gaan. En omdat je in deze future

pace al je benodigde hulpbronnen ook al daadwerkelijk toegevoegd hebt voelt het

fantastisch, begeef je je op een hoog vibratieniveau en trek je daarmee

overeenkomende gebeurtenissen en situaties aan. Je bent afgestemd op de juiste

frequentie om die ook daadwerkelijk te ervaren.

Door regelmatig een future pace te doen stem je steeds weer af op je verlangen. Je

kunt de future pace ook zien als een voortdurend aanwezige factor in alles wat je

aan het doen bent. Wanneer je er steeds weer van bewust bent wat je wilt bereiken

met wat je doet zullen je activiteiten steeds weer afgestemd zijn op je verlangen en

zullen ze effectief en efficiënt zijn. Ga steeds aan de slag in het hier en nu met het

doel voor ogen.

14


112

16. Wat is een Ecologietest?

Bij het stellen van goede doelen hebben

we in de vormvoorwaarden (HET PAD) al

aangegeven dat doelen harmonisch of

ecologisch dienen te zijn om ze te kunnen

halen. De doelen die je stelt dienen in

overeenstemming te zijn met andere

doelen die je ook wilt bereiken. Ecologisch

betekent dat het goed is voor jezelf, de

ander en het grotere geheel waar je deel

van bent. Als dat niet zo is zal je je zelf op

de één of andere manier in de weg zitten

om het niet-ecologische doel te bereiken.

Immers, als je dit doel zou bereiken zou je

daarmee een ander doel juist niet bereiken.

Als je bijvoorbeeld meer aandacht aan

sociale vaardigheden wilt geven door er

vaker mee bezig te zijn en er meer tijd in te steken gaat dat waarschijnlijk ten koste

van de goede rekenresultaten omdat je minder tijd besteed aan rekenen. Omdat

rekenen belangrijk is zul je onbewust niet gemotiveerd zijn om tijd te steken in de

sociale vaardigheden en zul je merken dat je de aandacht ervoor telkens uitstelt. Je

niet-ecologisch geformuleerde doel ben je onbewust aan het saboteren en deze

wordt niet gehaald. Hij klopt niet en voelt niet goed. Op energetisch niveau zou je

kunnen zeggen dat de afstemming op de juiste vibratie uitgewist wordt door een

tegenvibratie die zegt dat het niet kan, klopt of gewenst is.

Omdat de ecologie zo essentieel is bij het bereiken van je doelen dien je altijd na te

gaan of er misschien nog iets ontbreekt of niet klopt aan de manier waarop je denkt

je doel te kunnen behalen. Ofwel, is het doel ecologisch. Dit doe je eenvoudig door

jezelf de vraag te stellen: ‘is er nog iets op tegen om het doel op deze wijze te

halen’. Of ‘is er ergens nog een deel in mij dat het niet eens is met deze gang van

zaken’. Als alles goed voelt kun je ervan op aan dat het klopt. Als er een knagend,

15


113

ongerust of angstig gevoel opkomt zul je na moeten gaan waar dat vandaan komt

en hoe je dit zodanig kunt aanpassen dat het wel klopt. Meestal ondervang je dit

door je af te vragen wat dat betreffende deel dan nodig heeft om vervolgens

nieuwe hulpbronnen toe te voegen.

Vaak geeft het anders formuleren van de doelen al uitkomst. Door na te gaan hoe

tegengesteld lijkende andere doelen in het bereiken van het doel gepast kunnen

worden lossen de tegenstellingen veelal op. Je kunt bijvoorbeeld je sociale

vaardigheden uitstekend ten grondslag leggen aan je rekenonderwijs door samen te

werken aan rekenopdrachten, waarin ieders talenten optimaal benut worden.


114

17. Wanneer ga je tot actie over?

Succesvolle mensen lijken over het

algemeen harde werkers te zijn. Omdat ze

prestatie na prestatie neerzetten en erg

productief zijn trekken we de conclusie dat

ze wel erg hard moeten werken. Hun acties

leveren in ieder geval veel resultaten op.

We hebben dan ook geleerd dat als je iets wilt bereiken dat je daar hard voor moet

werken. En als we een doel hebben gaan we vaak direct na wat er gedaan moet

worden om daarna zo snel mogelijk aan de slag te gaan. Vaak voelt het wel als

‘moeten’ en zien we ertegen op maar ‘werken is nu eenmaal niet leuk en wat moet

dat moet’. Maar dat is een vergissing die weer aantoont dat het imiteren van gedrag

zonder de onderliggende denkpatronen en gewoonten te kennen erg ineffectief en

erg inefficiënt kan zijn.

Het harde werken van de succesvolle mens is arbeid in flow. Het is geïnspireerde

activiteit wat niet als werken aanvoelt. Het gaat als vanzelf en is uitermate effectief

omdat het laser-gefocust is en gevoed wordt door de energie van GROTE IK. Je

onderbewuste of intuïtieve geest weet precies wat het moet doen omdat het

onbewust toegang heeft tot alle beschikbare kennis van het universum. En in plaats

dat we vanuit kleine ik blind aan de gang gaan denkend dat we wel weten wat goed

voor ons is en wat er moet gebeuren, zal de geïnspireerde actie vanuit GROTE IK

uitgaan van alles wat het Universum geregeld heeft om het verlangen te realiseren.

Veelal is dat anders dan we bewust verwacht hadden. En door open te blijven staan

voor andere wegen dan we in eerste instantie bewust bedacht hadden en die vanuit

het emotionele signaleringssysteem goed voelen wordt de actie gerichter,

bevredigender en geslaagder.

Met andere woorden, je gaat pas over tot actie op het moment dat je vanuit een

heldere doelstelling of gewenste situatie het gevoel krijgt dat het absoluut klopt wat

je wilt gaan doen.

16


115

Dat wil overigens niet zeggen dat het niet verkeerd kan gaan en dat je geen fouten

zult maken. Je zult ook regelmatig gefrustreerd worden in het bereiken wat je wilt.

Maar dat is onderdeel van het noodzakelijke proces. Fouten zijn onvermijdelijk in

een leerproces. Zonder fouten zou je niet verder komen en ook jezelf niet leren

kennen. Maar zolang je fouten ziet als de nodige feedback en vertrouwen blijft

houden in de onderbewuste intelligentie zul je met zekerheid daar komen waar je

wilt zijn, op een zeer bevredigende manier.

En dit is direct ook weer een succesgewoonte van het luisteren naar je intuïtie, je

emotionele signaleringssysteem, voordat je overgaat tot actie.


116

18. Het model nog eens op een rijtje

Is, voor zover dat nog niet zo was, het onderstaande model al duidelijk geworden?

Laten we het nog eens doornemen. Herhaling is immers de basis voor elke

ingeslepen vaardigheid. En echte kennis ontstaat uiteindelijk pas bij de toepassing

ervan en deze praktische toepassing komt in het volgende deel. Dus geen nood als

nu ook nog niet alles helder is.

- Het Universum is holografisch opgebouwd, wat wil zeggen dat elk deel het

totaal in zich heeft. Net zoals een chromosoom in elke lichaamscel de

informatie van het totale lichaam in zich heeft zo heeft elk onderdeel, en

dus ook elke mens, de informatie en intelligentie van het totale Universum

in zich.

- Alles Wat Is, het totale Uni-versum (in latijn: één lied) bestaat uit een veld

van niet-fysieke oneindige mogelijkheden in de vorm van intelligente

energie (E ) die zich kan manifesteren in fysieke vorm (M). Deepak Chopra

noemt dit de kwantumsoep. Voortdurend worden ideeën of gedachten

vanuit dit veld omgezet in dingen. Het voldoet aan de vergelijking van de

fysicus Albert Einstein

E (energie) = M (massa) . C 2 (lichtsnelheid in het kwadraat). Energie en

materie zijn onderling uitwisselbaar.

- Onze onderbewuste geest (GROTE IK) is direct verbonden met deze

alomvattende intelligente energie en alle mogelijkheden van het totale

Universum en het lanceert voortdurend verlangens, visies, idealen,

inspiraties, die omgezet kunnen worden in de realisering van die verlangens

in de concrete fysieke praktijk.

- Je verlangens word je gewaar met je innerlijke zintuigen. Met je uiterlijke

zintuigen kun je de realisering van de verlangens ervaren en ervan genieten.

- Onze bewuste geest (kleine ik) kijkt met zijn vijf zintuigen de fysieke wereld

in. Kleine ik maakt keuzen en bepaalt, met zijn (gewoonte)gedachten of

overtuigingen, wat GROTE IK moet uitvoeren.

8

1

2

3

4

5

6

7


117

1

2

3

4 5 6

7

8

9

10

11

12

13

14

15

16


118

Het biedt daarmee een energetische vibratie aan waar GROTE IK mee aan

de slag gaat. Overeenkomstig met deze vibratie worden vergelijkbare

dingen aangetrokken of gemanifesteerd.

- GROTE IK communiceert via het emotionele signaleringssysteem, met

behulp van plezierige of pijnlijke emoties, met kleine ik. Plezier geeft aan

dat je in overeenstemming bent, denkt en handelt, met wie je werkelijk

bent. Groots, oneindig, waardig, goed. Je aandacht is gericht op wat je wilt

en je beweegt je in de juiste richting. Pijn geeft aan dat je aandacht geeft,

denkt en handelt, aan wat je niet wilt en afgescheiden bent van wie je

werkelijk bent.

- GROTE IK brengt als gevolg van de instructies van kleine ik het lichaam in

een bepaalde vibratie (energiefrequentie). Instructies gericht op verlangens

voelen goed en brengen het lichaam in een positieve vibratie, afgestemd op

de frequentie van het verlangen. Instructies gericht op zorgen en angst

brengen het lichaam in een negatieve vibratie, afgestemd op de frequentie

van wat je niet wilt. Vergelijk het met het afstemmen op de frequentie van

een radio- of televisiezender. Het bepaalt welke mogelijke zender je

ontvangt.

- De vibratie van het lichaam is bepalend voor het gedrag wat weer bepalend

is voor de resultaten ofwel welke waarschijnlijke realiteit, vanuit de

oneindige mogelijkheden, tot uitdrukking komt.

- Bij de realisering kun je afstemmen op een oneindige hoeveelheid

waarschijnlijke realiteiten of frequenties die variëren van de totale

realisering van je verlangen (totale afstemming door vreugde en passie op

de juiste frequentie) tot het totale gemis van wat je verlangt of zelfs het

tegenovergestelde van je verlangen (door de vibratie van angst en zorgen,

frustratie en teleurstelling stem je op een totaal andere tegenovergestelde

frequentie af).

- Doordat kleine ik hulpbronnen, positieve gevoelens als kracht, vertrouwen,

geduld, begrip enz. toevoegt aan de verlangens geeft het GROTE IK de

instructie om het lichaam in overeenstemming te brengen met het

verlangen. Ofwel het op de juiste golflengte te laten afstemmen.

9

10

11

12

13


119

- Door net te doen alsof het verlangen al gerealiseerd is, of ‘in de vervulde

wens te leven’ breng je het lichaam in overeenstemming met het verlangen.

Ofwel je stemt daarmee af op de juiste golflengte. Die waarschijnlijkheid,

waar je op afgestemd bent, zul je vervolgens ervaren.

- Door met de ecologietest na te gaan of er geen tegenstrijdige gevoelens

meer aanwezig zijn die de afstemming tegenhouden zorg je voor het

opheffen van blokkades en het stromen van de energie in de richting van de

realisering van het verlangen.

- Door acceptatie, loslaten, vergeven en niet oordelen laat je de nodige

energie vrijelijk stromen in de richting van de realisering van je verlangen.

De potentie wordt gemanifesteerd in de fysieke werkelijkheid.

14

15

16


120

19. Het 10-stappen plan van verlangen naar realisatie

Uiteindelijk hebben we vanuit de werking van ons brein/bewustzijn en met behulp

van universele wetmatigheden inzicht gekregen in wat er nodig is om van verlangen

naar de realisatie van dit verlangen te komen. Weet wat je wilt, richt je aandacht

daarop, los blokkades op, stem af op de energie van je verlangen en laat die energie

stromen in de richting van de realisatie ervan. Met alle beschikbare elementen

kunnen we tot een systematische werkwijze in 10 stappen van verlangen naar

realisatie komen waarin het hele besproken model geïntegreerd is. In elke stap kun

je diverse werkvormen gebruiken om de stap uit te werken. Dit zal ik in Deel 2: de

implementatie handleiding, de praktische toepassing, uitwerken. Dit zijn de 10

stappen:

1. Voel het verlangen (dat vanuit je onderbewuste omhoog borrelt)

2. Stel, aan de hand van het verlangen, een duidelijk doel met alle innerlijke

zintuigen

3. Bepaal hoe het nu is en contrasteer dat met waar je wel wilt zijn

(waarschijnlijkheden)

4. Bepaal welke hindernissen er zijn om dat te bereiken

5. Geef aan welke hulpbronnen er nodig zijn om de hindernissen te

overkomen en haal de hulpbronnen op

6. Futurepace, stap met de hulpbronnen in de vervulde wens

7. Ecologietest, hef alle overige blokkades op

8. Kom in actie door te doen wat goed voelt en kloppend is zodat je in flow

komt

9. Realiseer je dromen en geniet

10. Realiseer een nieuw verlangen


121

Het 10 stappen proces van verlangen naar realisering


122

DEEL 2 De praktijk in beeld het Geluks- en Succes Systeem in de Klas

123

123

DEEL 2 De praktijk in beeld

In dit gedeelte van het Geluks- en Succes Systeem in de Klas gaan we in op de

toepassing van de theorie uit Deel 1 door het gebruik van diverse methoden,

oefeningen en technieken. Veel van die toepassingen monden uit in succes-

gewoonten waarbij je niet meer na hoeft te denken maar automatisch ingesteld

bent om je doelen te bereiken, ofwel op de juiste frequentie van je verlangen

afgestemd bent. Net als met tandenpoetsen – ook een succesgewoonte die ervoor

zorgt dat je gezonde en sterke tanden houdt – doe je sommige dingen automatisch,

zonder erbij na te denken, waardoor succes als vanzelf op je weg komt. En

aangezien we een 10 stappen plan hebben om dromen te realiseren kunnen deze

gewoonten binnen die stappen beschreven worden.


2. Stel, aan de hand van het verlangen, een duidelijk doel met alle innerlijke

zintuigen








8. Kom in actie door te doen wat goed voelt en kloppend is zodat je in flow

komt



In de volgende hoofdstukken – één hoofdstuk per stap – leg ik alles, ook weer stap

voor stap, uit. Elke stap bestaat uit diverse mogelijkheden, leuke werkvormen en

aantrekkelijke methoden in de klas om de stap te zetten.


124


125

125

Hoofdstuk 3

De praktische toepassing

1. Voel het verlangen

Verlangen heeft altijd met persoonlijke voorkeuren en aangeboren talenten te

maken. Elk verlangen is principieel in staat om gerealiseerd te worden. Als dat niet

zo zou zijn dan zou het verlangen er gewoon niet zijn. Op onderbewust niet-fysiek

niveau is het verlangen namelijk al gerealiseerd. Het punt is slechts om op fysiek

niveau op dezelfde golflengte af te stemmen, er in te geloven en het te verwachten.

Maar vaak worden we wijs gemaakt dat iets niet mogelijk is, dat je daartoe niet in

staat zou zijn of dat het verkeerd is om het te willen. Het verhaal van de tien

mannen die de Eiffeltoren wilden beklimmen vind ik heel illustrerend hierbij.

Tien mannen hadden met elkaar afgesproken dat ze de Eiffeltoren zouden beklimmen. Ze wilden zichzelf testen met deze uitdaging om te zien waartoe ze in staat waren. Het was een gevaarlijke onderneming die veel van hun vaardigheden, kracht en uithoudingsvermogen zou vergen en daarom bereidden ze zich goed voor. Ze werkten een half jaar samen toe naar het grote moment. Toen was de dag aangebroken waarop ze aan de voet van de toren stonden om de onderneming te wagen. Mensen kwamen toegestroomd toen ze hoorden wat de mannen van plan waren. Veel van de toeschouwers probeerden de mannen het idee uit hun hoofd te praten: ‘Het is levensgevaarlijk. Zijn jullie gek geworden?’ Enkele mannen begonnen te twijfelen. Ze hadden nog nooit zoiets gedaan en misschien hadden de mensen gelijk. Het was gevaarlijk en ze wilden het risico eigenlijk toch maar niet nemen. Drie mannen haakten af. De overgebleven zeven begonnen naar boven te klimmen. Het publiek schreeuwde naar ze: ‘Dit kan jullie je leven kosten. Stop toch met die waanzin. Het lukt jullie nooit.’ Twee mannen keken naar beneden en kregen het wel heel erg benauwd. Ze


126

durfden niet meer verder omdat de mensen wel eens gelijk konden hebben. Langzaam

begonnen ze terug naar beneden te klimmen. De overige vijf mannen klommen verder. Toen ze op tweederde kwamen begonnen vier mannen het zwaar te krijgen. Hun spieren begonnen pijn te doen en de vermoeidheid sloeg toe. Ze hoorden nog altijd het geroep en geschreeuw van de mensen beneden: ‘ Stop er toch mee. Het kan je leven kosten.’ Ze besloten te stoppen en lieten zich afdalen. De laatste man klom door en haalde de top. Toen hij beneden kwam stonden de mensen te juichen en ze riepen: ‘Geweldig. We wisten wel dat je het kon.’

Een aantal journalisten klampten de klimmer aan: ‘Gefeliciteerd. Hoe is het mogelijk dat je als enige de top bereikte terwijl de andere klimmers net zo goed getraind waren en minstens zo sterk als jij waren?’

De klimmer keek de journalisten wazig aan en zei: ‘Ik weet niet wat jullie zeggen. Ik ben doof. Sorry.’

We zijn allemaal in staat om ons verlangen te realiseren. Een verlangen is principieel

verbonden met de mogelijkheid om het te realiseren. Anders zou het verlangen

gewoon niet opgekomen zijn. We laten ons vaak tegenhouden door wat anderen

ons, en wat we vervolgens onszelf wijsmaken. In plaats van de vraag te stellen ‘hoe

ga ik dit volbrengen’ richten we onze aandacht op alle redenen waarom het niet

mogelijk zou zijn. Het zijn leugens die ons beperken ons potentieel te realiseren, bij

te dragen aan de wereld, gelukkig en succesvol te zijn.

Bij elk verlangen horen talenten om die verlangens te verwezenlijken. Hoe helder is

je verlangen en hoe goed weet je wat je talenten zijn? Hoe goed kun je nog naar je

hart luisteren, naar GROTE IK, dat grotere deel van jou, je bron, die je vertelt wat je

wilt en waartoe je in staat bent?


127

127

Vergelijk dit luisteren naar je diepste innerlijke wezen eens met het afstemmen op

een radiozender terwijl tegelijkertijd diverse andere zenders op dezelfde frequentie

uitzenden. Je wilt die prachtige rustgevende klassieke muziek horen maar er dwars

doorheen hoor je hard rock, pop en hip hop nummers, pratende mensen en gejoel

van voetbalcommentaar. Hoe goed kun je luisteren en genieten van waar je naar

zocht? Niet dus.

Je zult pas dat horen wat je wilt als de overige zenders stoppen met uitzenden.

En als je wilt horen wat je diepste verlangens en talenten zijn dan zul je al die

andere gedachten tot rust moeten laten komen en alleen nog maar gefocust zijn op

dat ene.

Met de volgende oefeningen zullen we de drukke gedachten en de kritische

stemmetjes in ons hoofd tot rust brengen zodat we weer dicht bij onszelf, onze

ware ik komen. Van daaruit worden zowel verlangens als talenten helder.

In deze stap gaan we in op de volgende praktische methoden:

1. Rustgevende muziek

2. Ontspanning

3. Meditatie/stil zijn

4. Adem-oefeningen

5. Contact maken met je GROTE IK of je creatieve deel

6. Onderlinge kindermassage

7. Intenties zetten

8. Spiegelkaartjes

9. lijstje waar je goed in bent/was of wat je leuk vond om te doen/hobbies


Muziek doet iets met mensen. Van sommige muziek is bekend dat ze rustgevend is.

Andere muziek is juist heel opzwepend. De de onderzoeken van Masaru Emoto

(messages from water) laten zien hoe water reageert op verschillende soorten

muziek. De ijskristallen vormen prachtige figuren bij klassieke muziek en gedrochten


128

bij bijvoorbeeld heavy metal. Wij bestaan voor 70 tot 80% uit water. Kun je nagaan

wat het met ons doet. Dit geldt overigens ook voor de positieve of negatieve

woorden die we gebruiken.

Op het volgende internetadres kun je een Engelstalig kinderboek vinden over de

boodschap van water:

http://internationalwaterforlifefoundation.org/download.html

of als je je niet wilt inschrijven kun je direct hier naar gaan:

http://internationalwaterforlifefoundation.org/images/book.swf

Muziek bestaat uit energie met bepaalde duidelijk voelbare vibraties en deze

resoneren met bepaalde gemoedstoestanden. Om jezelf of je kinderen in een

bepaalde stemming te brengen kun je bepaalde soorten muziek gebruiken.

Barokmuziek (Mozart, Vivaldi, Pachelbel) blijkt uit onderzoek van de Bulgaarse

professor Georgi Lozanov de hersenen in de alfa-toestand te brengen waarbij je

rustig bent, meer open staat en alert bent. De linker- en rechterhersenhelft werken

beter samen dan in de gebruikelijke wakkere beta-toestand. Je bent heel

geconcentreerd en het schijnt dat mensen 2 tot 5 keer sneller leren.

Verklaringen hiervoor zijn dat de muziek een ritme heeft in dezelfde frequentie als

ons hart (60-64 slagen per minuut) en deze brengt het brein ertoe in alfastaat te

gaan

Het hartritme is het eerste wat een kind hoort als het zich in de baarmoeder

bevindt. Deze ‘barok’- muziek werkt door die herkenning heel rustgevend.

Draai de muziek op de achtergrond en ervaar het effect op de klas. Onderstaand

vind je enkele voorbeelden van rustgevende muziek die door Lozanov aanbevolen

worden:

Brahms

Concert voor viool en orkest nr 1 in G mineur, opus 26

Tsjaikovski

Concert nr. 1 voor piano en orkest in B mineur, opus 23 Vioolconcert in D majeur, opus 35


129

129

Chopin Walsen

Vivaldi

Largo van 'winter' uit De vier jaargetijden Largo uit Concert in D majeur voor gitaar en strijkers Largo uit Concert in C majeur voor mandoline, strijkers en clavecimbel

Telemann

Largo uit Dubbele fantasie in G majeur voor clavecimbel

Mozart

Haffnersymfonie Praagsymfonie Concert voor viool en orkest nr. 5 in A majeur Concert voor viool en orkest nr. 4 in D majeur Concert voor piano en orkest nr.18 in B mineur Concert voor piano en orkest nr. 23 in A majeur

Beethoven

Concert voor viool en orkest in D majeur, opus 61

Haydn

Symfonieën nr. 67 in F majeur en nr. 68 in B mineur

Bach

Largo uit Clavecimbelconcert in F mineur, BWV 1056 Melodie voor de G-snaar Largo uit Clavecimbelconcert in C majeur, BWV 975

Corelli Largo uit Concert nr. 10 in F majeur van Twaalf Concerti Grossie, opus 5

Pachelbel Canon in D

Je kunt muziek ook gebruiken om heel bewust bepaalde gemoedstoestanden of

hulpbronnen te koppelen. Door middel van het ankeren kun je op die manier zorgen

voor rust in de klas, of een werkhouding, motivatie of samenwerking. In

kleuterklassen worden allerlei liedjes al gebruikelijk gezongen voor ‘samen

opruimen’, eten, buitenspelen enz. Zie voor meer informatie stap 5.11 ankeren van

hulpbronnen.


130

2. Ontspanning

Ontspanning zorgt in zijn algemeenheid voor adequatere reacties, betere

concentratie, alertheid, het toelaten van signalen vanuit GROTE IK. Topsporters of

top-performers blijken ook altijd in een staat van alerte ontspanning te verkeren om

alles uit zichzelf te kunnen halen. In onze gehaaste tijd is er nauwelijks tijd voor

ontspanning en lijkt ‘druk, druk, druk’ de standaarduitdrukking van de succesvolle

ondernemer of belangrijke werknemer te zijn. Als je maar druk bent doe je het

goed, zo lijkt het. Alleen ‘druk’ voelt niet goed, is gebaseerd op angst en zorgen,

maakt dat we niet op dit moment leven en is in de meeste gevallen niet echt

gezond. Een hoog adrenalinegehalte is het kenmerk van neurotici.

Ontspanning zorgt ervoor dat je open staat voor de signalen van je onderbewuste

creatieve geest, het herstelt je lichaam en herorganiseert je gedachten.

Naast meditatie en ademhalingsoefeningen, waar ik in de volgende kopjes op in ga,

zijn er allerlei mogelijkheden om te ontspannen. Muziek heb ik hiervoor al

genoemd. Ik zelf word rustig en ontspannen van schilderen en tekenen. Veel andere

creatieve bezigheden - knutselen, breien, puzzelen, haken, punniken, modellen

bouwen enz. - ontspannen de geest. Door de geconcentreerde gerichtheid is er

geen ruimte om de gedachte af te laten dwalen naar het pijnlijke verleden of de

zorgelijke toekomst. De aandacht is hier en nu aanwezig. Sporten ontspant ook in

vele opzichten voor zover het voldoet aan de geconcentreerde gerichtheid.

Bouw deze activiteiten standaard in de dag in en zie ze ook echt als belangrijke en

noodzakelijke ontspanningsmomenten, die je weer tot jezelf brengen.


Elke cultuur kent van oudsher vormen van meditatie. In wat we ‘het Oosten’

noemen is meditatie door stil te zitten en gewaar te worden wat er van binnen

gebeurt de hoofdstroom. Het leidt ertoe dat de rationele linker hersenhelft (kleine

ik) tot rust komt en de intuïtieve rechterhersenhelft (GROTE IK) helder door komt.

De Christelijke traditie is gericht op het gebed waarbij verlangens in innerlijke


131

131

woorden geuit worden en verzoeken gedaan worden. Door overdenking worden

verlangens en bedoelingen duidelijker. Er is gerichte aandacht wat ook zorgt voor

een geconcentreerde instructie aan het onderbewuste.

In de westelijke wereld is het gebed meer en meer in de vergetelheid geraakt en

ontbreken de noodzakelijke momenten van reflectie en rustige overdenking. In

plaats daarvan wordt er maar doorgedraafd zonder dat de bewuste geest tot rust

komt. Steeds meer mensen (her)ontdekken het belang van die rustige moment en

meditatie en gebed, als noodzakelijke rustmomenten in een jachtig bestaan, komen

langzaam weer terug.

De eenvoudigste vorm van meditatie is het stil zitten met de ogen dicht. Door het

lichaam bewust te ontspannen wordt de aandacht gericht op het innerlijk en wordt

deze weggehaald van de uiterlijke wereld. Een voorbeeld is het tellen van de

ademhaling tot 10 en dan weer overnieuw. Het richt de aandacht zodat de bewuste

geest tot rust komt. Gedachten die opkomen worden weer losgelaten door steeds

met de aandacht terug te keren naar de ademhaling.

Een andere mogelijkheid is een bepaald woord of een bepaalde zin keer op keer te

herhalen als een mantra. Dit kan goed samengaan met affirmaties, die ik in

paragraaf 5 verder zal benoemen.

Een leuke manier om stil te worden in de klas is het tellen van de hartslag, zeker

wanneer dit gebeurd na uitleg over het hart en de relatie tussen inspanning en de

hartslag.

4. Adem-oefeningen

Een gerichte adem-oefening komt uit de yoga of wat tegenwoordig ook wel

‘breathworks’ wordt genoemd. Naast dat het ontspant en de aandacht richt heeft

het nog veel meer effecten op het lichaam en de geest.

Een natuurlijke ademhaling is diep en laag. Wanneer we een baby zien ademen dan

gaat de buik op bij een inademing en neer bij een uitademing. De ademhaling wordt

voornamelijk door het diafragma bepaalt. Het ververst de longen optimaal en het


132

heeft tevens een belangrijke pompfunctie voor het lichaamsvocht dat via het

lymfestelsel door het lichaam stroomt. Veel mensen ademen heel onvolledig en

hoog waardoor deze functies niet volledig uitgevoerd worden en het lichaam

onnodig lang met zijn afvalstoffen blijft zitten.

De volgende oefening draagt enorm bij aan het reinigen van het lichaam en het tot

rust brengen van de geest:

1. Adem in een aantal tellen diep over de buik in. (bijvoorbeeld 2 tellen)

2. Houdt de adem 4x dit aantal tellen vast (bijvoorbeeld 8 tellen)

3. Adem in 2x het aantal tellen rustig uit (bijvoorbeeld 4 tellen)

Dit aantal kun je naar gelang de oefening vaker gedaan wordt verhogen zolang het

geen spanning oplevert. Dit is een leuke oefening om in de gymzaal mee te

beginnen. Later, als de kinderen ermee bekend zijn, kan hij op elk geschikt moment

in de klas gedaan worden.

5. Contact maken met je GROTE IK of creatieve deel

Je bent altijd in contact met je GROTE IK. Het kan niet anders. Je bent namelijk

GROTE IK. Je kunt echter bewust het idee hebben dat je los staat, afgescheiden

bent en geen gebruik kunt maken van de intelligentie van je onderbewuste geest. Je

gedachten zitten je in de weg. Het drukke stemmetje in je hoofd zorgt ervoor dat de

signalen niet doorkomen. Met de volgende oefeningen kun je de gedachten tot rust

brengen. Meditatie werkt fantastisch om stil te worden zodat je weer kunt luisteren

naar je innerlijke wijsheid. En waarbij je energiefrequentie direct zal stijgen.

Als je dit met kinderen doet leg je bij de eerste oefeningen nog niets uit over het stil

worden of contact maken met je innerlijke intelligentie. Bij de verdere oefeningen

kun je vooraf aangeven wat het doel is van de oefening.

Oefening 1.

Doel: het tellen van het aantal hartslagen per minuut bij inspanning en bij rust om

het verband te onderzoeken.

Ga stil zitten en tel het aantal hartslagen in 1 minuut. Dit kun je met kinderen in de


133

133

gymzaal doen na een inspanning en na 5 minuten weer om te zien of het aantal

weer verminderd is. Door de gerichte aandacht op één onderwerp wordt de geest

(tijdelijk) stil.

Oefening 2.

Doel: gewaarworden van de geluiden die je normaal gesproken niet hoort als je je

aandacht er niet op richt.

Ga stil zitten en luister aandachtig naar alle geluiden om je heen. Neem in 5

minuten alles op wat je hoort, zonder er over na te denken, alleen gewaarworden.

Heb je meer gehoord dan anders?

Overigens kun je met de geluiden nog leuke andere activiteiten doen zoals het

maken van geluiden-symfonieën. Op de website van Happy Life Centre

(http://happylifecentre.com) staat hier meer over.

Oefening 3.

Doel: je gedachten tot rust brengen zodat je weer orde hebt in je hoofd.

Ga stil zitten en tel het aantal ademhalingen. Op elke uitademing tel je er één bij op

totdat je bij 10 bent. Dan begin je overnieuw. Laat opkomende gedachten weer

rustig los en richt je aandacht op het tellen.

Oefening 4.

Doel: je gedachten stil leggen zodat je een sterke verbinding hebt met je

onderbewuste alleswetende geest.

Ga stil zitten en let op je gedachten. Ben alert als een tijger en vraag jezelf af: ‘waar

komt de eerstvolgende gedachte vandaan?’ Laat deze dan gaan en richt je op de

volgende komende gedachte.

Oefening 5.

Doel: je gedachten stil leggen zodat je een sterke verbinding hebt met je

onderbewuste alleswetende geest.

Ga stil zitten met je rechterhand op je rechterknie en je linkerhand op je linkerknie.

Richt je aandacht heel bewust op beide handen tegelijk. Als je afgeleid wordt door

gedachten laat je deze los en richt je je aandacht weer heel bewust op beide knieën


134

tegelijk. (Alleen de rechter hersenhelft kan twee onderwerpen of meer tegelijk

aandacht geven. De linker hersenhelft kan er maar één tegelijk. De rechter creatieve

hersenhelft staat in directe verbinding met de onderbewuste geest. Daarom is

creatief bezig zijn ook zo heerlijk om te doen.)


In veel Zweedse scholen is de onderlinge kindermassage gemeengoed. Het blijkt de rust te vergroten en de leerprestaties te verbeteren. Ook zorgt de huidstimulatie voor een gezonder lijf en betere sociale vaardigheden.

Alhoewel sommige mensen wat benauwd reageren op onderlinge kindermassage en daar associaties bij hebben met misbruik is het effect van onderlinge kindermassage - eigenlijk zijn het aanraakspelletjes, verhalen tekenen op de rug van de ander, op de kleding – dat kinderen precies hun grenzen leren aangeven. Degene die gemasseerd wordt is namelijk de baas en bepaalt hoe er gemasseerd wordt. Rekening houden met de ander en respect voor elkaars grenzen is het gevolg wat natuurlijk ook een positief effect heeft op de omgang met elkaar.

Onderlinge kindermassage leent zich uitstekend om standaard toe te passen in de leswisselingen. Even aan paar minuutjes elkaar masseren heeft een uitstekend effect op de volgende les.

In Nederland zijn vooral Marijke Sluijter http://aanrakeneenlevensbehoefte.nl/ en touching child care http://touchingchildcare.nl actief met onderlinge kindermassage. Op de websites vind je veel informatie en voorbeelden. Bij de laatste zijn er diverse gratis downloads mogelijk van lessen voor onder-, midden- en bovenbouw.

http://aanrakeneenlevensbehoefte.nl/

http://touchingchildcare.nl/


135

135

7. Intenties zetten





Albert Einstein.

Dit is een essentieel onderdeel van deze stap. Welk ander onderdeel je ook weglaat

in de eerste stap deze dien je te volgen willen de volgende stappen effect hebben.

Met het zetten van intenties richt je de aandacht op wat je wilt. En wat je aandacht

geeft wordt groter. Je brengt je eigen energievibratie in overeenstemming met die

van je gewenste werkelijkheid. En dus kun je het niet tegenhouden om die

werkelijkheid te krijgen. Aldus Einstein.

Wat er regelmatig gebeurt is dat kleine ik een intentie zet en vervolgens alweer

afgeleid is door een volgende gebeurtenis. Alle gedachten lopen door elkaar en

geen van de gedachten heeft voldoende aandacht om genoeg kracht te krijgen voor

de manifestatie van die intentie. Of nog erger: Gebeurtenissen in de buitenwereld

doen je aandacht richten op wat je juist niet wilt.

En daarom is het goed om op verschillende momenten van de dag voor jezelf

duidelijk te maken wat je wilt en daarop je intentie te zetten. Dit kun je het best

doen telkens wanneer je een nieuw segment van de dag instapt. Bijvoorbeeld, je

wordt wakker en besluit wat je deze dag wilt. Voorbeeld: ‘deze dag wil ik genieten

en alleen dat zien en ervaren wat ik wil zien’. Dan stap je uit je bed om je op te

knappen. Je zet een intentie voor dit segment zodat het duidelijk is wat je wilt dat

het wassen en aankleden je oplevert. Voorbeeld: ‘Ik ben fris en vol energie en ik zie

er op mijn best uit met de kleren die ik draag. Ik voel me fantastisch’. Dan ga je eten

en maak je voor jezelf helder wat dit segment je brengt. Voorbeeld: ‘Het heerlijke


136

voedsel dat ik eet versterkt me en brengt me de energie voor deze dag. Het wordt

op de beste wijze opgenomen door mijn lichaam’.

Wanneer je dit regelmatig doet zul je verschillende dingen merken. Allereerst wordt

je je steeds bewuster van wat je wilt (dat voelt goed) en wanneer je aandacht juist

gericht is op wat je niet wilt (dat voelt niet goed). Vervolgens zal de juiste

energievibratie die je met je intenties oproept ervoor zorgen dat je je steeds beter

gaat voelen, onafhankelijk van wat er om je heen gebeurt. En tenslotte merk je na

een tijdje dat de gebeurtenissen steeds meer in overeenstemming komen met wat

je wilt. Je bent bewust je werkelijkheid aan het creëren.

In de klas kun je dit langzaam introduceren door allereerst de dag te beginnen met

een intentie op het bord te zetten. Je kunt er (na een tijdje) iets over beginnen te

vertellen en de bedoeling en werking duidelijk maken aan je klas. Vervolgens maak

je dagelijks met de kinderen gezamenlijk een dag-intentie. In verschillende scholen

gebeurt dit al met een gebed of mooi gedicht. Ik ben lid van een z.g. mastermind

groep waarin we elkaar wekelijks bellen en ondersteunen in wat we willen bereiken.

Aan het begin van elke telefonische groeps-bijeenkomst leest de voorzitter van die

dag de mastermind principes voor. Het is als een affirmatie en het lijkt heel

Amerikaans maar het werkt echt. Het verhoogt je energie en enthousiasme. Als je

dit met de klas doet vooraf aan de lessen laat het dan iets van de klas gezamenlijk

zijn.

Na een aantal dagen begin je voor elk nieuw segment van de les-dag een heldere

intentie te zetten. Je begint dat eerst alleen zelf te doen, helder naar je klas.

Leerlingen zullen dit herkennen. Ook hier kun je na een tijdje leerlingen zelf de

intentie laten zetten, gezamenlijk en later ook individueel. Ik heb voor mezelf een

boekje waarin ik de intenties opschrijf. Geef elk kind na een periode zo’n

notitieboekje en maak er een gewoonte van voor elk lesdeel de intentie op te

schrijven. Laat ze niet zomaar iets opschrijven maar naar hun gevoel luisteren om

vast te stellen wat ze op dat moment echt zouden willen. Kinderen zijn hier al snel

goed in.


137

137

8. Spiegelkaartjes

De spiegelkaartjes kun je op elk moment gebruiken om de energie weer op het

juiste niveau te brengen en de aandacht te richten op hulpbronnen. Bij stap 5 zal ik

dieper in gaan op de spiegelkaartjes. Ze zijn te koop via de webshop van Happy Life

Centre: http://happylifecentre.luondo.nl .

9. Lijstje waar je goed in bent/was of wat je leuk vind/vond om te

doen/hobbies

Door een lijstje te laten maken van dingen waar je goed in bent en wat je leuk vind

om te doen kom je al snel bij je verlangens en talenten.

- Schrijf alle dingen op die je altijd al heel erg leuk gevonden hebt. Het maakt

niet uit wat het is of dat je het idee hebt dat het met talenten te maken

heeft. Neem als voorbeeld eens Oprah Winfrey. Zij vindt het leuk om te

kletsen met mensen. En omdat ze daar erg goed in is verdient ze er

miljoenen mee. En wat dacht je van die voetballers die enorm veel plezier

hebben in een balletje trappen. Waar beleef je heel veel plezier aan als je er

mee bezig bent?

- Vraag aan je ouders, familieleden, vrienden, bekenden wat zij vinden dat jij

goed kunt. Welke talenten heb jij volgens hen?

- Ga eens na waar je vroeger als klein kind veel plezier aan beleefde. Wat is

het precies dat er zo leuk aan is?

- Je kunt ook een complimentenlijstje samenstellen door de hele klas te

vragen jouw lijst in te vullen met die dingen waarvan deze mede-leerlingen

denken dat jij die goed kunt, waar jouw talent ligt en welke positieve

eigenschappen jij hebt.

http://happylifecentre.luondo.nl/


138

2. Van verlangen tot een duidelijk doel

‘Als je niet weet waar je naar toe wilt gaan

zal elke weg je er brengen'

(Lewis Carroll)

Als je niet weet wat je wilt kom je altijd wel ergens. De vraag is natuurlijk of je daar

komt waar je echt wilt zijn. Mensen weten vaak maar al te goed wat ze niet willen.

Maar op de vraag wat wil je dan wel blijft meestal een antwoord verschuldigd. Als je

zelf niet bepaalt waar je heen wilt zullen andere mensen, omstandigheden, het

‘toeval’ het voor je bepalen. Je hebt je eigen macht weggeven en bent vervolgens

overgeleverd, slachtoffer van het lot.

Het weten wat je wilt en op basis daarvan het stellen van doelen geeft je richting. Je

kunt nu bepalen of je acties je in die juiste richting brengen. Het werkt net als met

een Tom-tom. Toets de bestemming in en volg de aanwijzingen. Telkens als je

verkeerd rijdt, een weg-opbreking tegenkomt of de weg veranderd is, zal het

navigatiesysteem uitrekenen hoe je vervolgens het beste dient te rijden om de

vastgestelde bestemming te bereiken. De bestemming staat vast. De weg er naartoe

is flexibel.

In deze stap gaan we in op de volgende praktische methoden:

1. doelen stellen

2. HET PAD gebruiken

3. wenstekening maken

4. wensbord maken

5. Mind movie maken

6. Toneelstuk ‘mijn ideale toekomst’ opvoeren


139

139

7. Visueel zichtbaar maken van doelen en gewenste toestanden (ook regels en

normen)

8. Brainstormen

9. Disneystrategie

1. Doelen stellen

Door precies te weten wat je wilt stuur je je brein in de juiste richting. ‘Wat je

aandacht geeft wordt groter’. Doordat je geconcentreerd bent op de voorstelling

van wat je wilt, met al je zintuigen, geef je GROTE IK duidelijke instructies en breng

je je lichaam in de juiste vibratie van het verlangen.

Het brein heeft een doel nodig want anders doet het maar wat en ben je

overgeleverd aan de grillen en nukken van je omgeving. Een doel houdt je op het

spoor van wat je wilt.

Anthony Robbins refereert regelmatig aan het onderzoek waarbij examenleerlingen

30 jaar zijn gevolgd. De 3% die zijn doelen voor de toekomst op papier hadden gezet

waren gelukkiger dan de overige 97% die dat niet had gedaan. Daarbij kwam dat de

3% meer verdiende dan de 97% bij elkaar opgeteld.

Op het moment dat je doelen op papier zet leg je ze vast. Het zijn geen zwevende

vluchtige gedachten meer. Er gebeurt iets magisch.


In deel 1 hebben we HET PAD leren kennen voor de juiste vormvoorwaarden voor

een goed gesteld doel. Het gaat om de volgende punten.


E igen Controle

T oetsbaar



140

A lsof het al bereikt is.

D etail.

Controleer bij het stellen van je doelen altijd of deze hieraan voldoen. Herschrijf als

het nodig is. Ook voor de volgende onderdelen is het belangrijk dat ze voldoen aan

de vormvoorwaarden van goede doelen.

3. Wenstekening maken

Als je met kinderen gaat tekenen maak dan eens een wenstekening. Het is geweldig

om bezig te zijn met je verlangens en wensen. Het is een prachtige manier om je

doelen op papier te zetten en het is een fantastisch anker om je gedachten te

blijven richten op wat je wilt.

Ik herinner me van mijn eigen schooltijd dat ik altijd snel doorwerkte want als ik

klaar was met mijn werk, en anderen nog niet, dan mocht ik ´iets voor mezelf´ gaan

doen. En ik had altijd genoeg dingen voor mezelf te doen.

Een wenstekening laat je dromen, fantaseren over een ideaal, je verlangens

zichtbaar maken. Het laat je op een hoog energieniveau functioneren. Het voelt

prettig en trekt prettige dingen aan.

Een wenstekening kan overal over gaan. Wat is jouw ideale klas? Hoe ziet je

perfecte school eruit? Teken je fantastische vakantie. Of maak eens een tekening

van jouw droombaan. Hoe ziet jouw toekomst eruit?

Je kunt kinderen natuurlijk altijd zelf een ideale situatie laten bedenken. Je merkt

snel genoeg of ze wat kaders nodig hebben of op eigen kracht aan de gang kunnen.

4. Wensbord maken Een wensbord kun je vergelijken met een wenstekening. Je gebruikt nu ook plaatjes

uit tijdschriften en kranten die je ideaal verbeelden. Een verschil is dat je een

wensbord heel specifiek kunt maken op grond van een bepaald specifiek doel dat je


141

141

op een bepaald moment hebt. Je wilt bijvoorbeeld met je voetbalclub kampioen

worden. Of je hebt je zinnen gezet op een prachtige fiets. Alles wat met het

onderwerp te maken heeft, in zoveel mogelijk zintuigen, verwerk je in de tekening.

De tekening is gelukt als je er een heel goed gevoel bij krijgt als maker. Het moet het

onderwerp van je doel helemaal laten leven voor je, alsof het al helemaal echt is.

Dat is een voorwaarde om het te realiseren.

5. Mind Movie maken Een Mind Movie is een verdere uitbreiding van het wensbord. Het maakt de

beleving rond je doelstelling nog veel sterker. Het vraagt wel iets meer uitleg en het

gebruik van een computer. En daarom is het heel geschikt en ontzettend leuk om te

doen voor groep 7 en 8 kinderen.

Met powerpoint en het gratis te downloaden Memories on Web slideshow-

programma kun je een prachtige foto- of video presentatie maken met jouw

favoriete muziek van je ideale wens-situatie. Wanneer je de presentatie regelmatig

op je programma afdraait word je telkens herinnerd aan wat je wilt en breng je je

energie weer in de juiste frequentie.

Hier zijn de stappen.

- Ga naar http://memories-on-web.softwareandgames.com/ om het gratis

programma Memories on Web te downloaden.

- Verzamel plaatjes en foto’s die passen bij je ideale situatie

- Maak in powerpoint positieve inspirerende teksten die passen bij de

plaatjes, bij voorkeur met zwarte achtergrond en witte tekst, en sla deze op

als jpeg-bestanden, los van elkaar. (De verschillende pagina’s in powerpoint

worden dan als losse jpeg-bestandjes opgeslagen in een map)

- Open Memories on Web en zet de plaatjes en teksten op de juiste volgorde

- Door een plaatje dubbel aan te klikken kun je de pan en zoom en de rotatie

instellen. Het is handig om plaatjes altijd naar je toe te laten komen. Zorg


142

wel dat de tekst van begin tot het einde van de zichtbaarheid van het

plaatje in beeld blijft.

- Zet een passend muziekje onder de presentatie door Music aan te klikken

en met + een mp3 uit je bestand te halen. Je kunt het met fade in en fade

out netjes in de presentatie voegen. Van youtube songs kun je heel

eenvoudig MP3-tjes maken op de website http://www.youtube-mp3.org

- Als je tevreden bent kun je de presentatie opslaan en eventueel op youtube

zetten. Wel even een eigen gratis youtube account aanmaken.

- Maak een lijstje van de youtube adressen van de wens-presentaties van je

klasgenoten en bewonder elkaars werk. Je kunt de presentaties ook

regelmatig aan de hele klas presenteren.


Voor een nog intensere beleving van doelen met zoveel mogelijk zintuigen kun je

een spreekbeurt of een toneelstuk over ‘mijn ideale toekomst’ laten opvoeren. De

mogelijkheden zijn oneindig.

7. Visueel zichtbaar maken van doelen en gewenste toestanden

Maak de opgeruimde gewenste toestand van bijvoorbeeld een kast zichtbaar aan de

hand van een foto naast de kast. Het doel is duidelijk zichtbaar en door het plaatje

weet het brein exact wat het eindresultaat moet zijn.

Gebruik pictogrammen met plaatjes van een ideale toestand. Instructies zijn op

deze wijze superhelder en het gevaar van negatieve formuleringen verdwijnt

grotendeels. Je kunt immers moeilijk een plaatje maken van dat wat je niet wilt

(hoewel verkeersborden nog altijd veel ‘verboden’ inhouden). Voor het brein is het

ongelooflijk ingewikkeld om een instructie te krijgen over wat je niet wilt. De

neiging bestaat om het dan juist uit te voeren. Denk eens niet aan een roze olifant.

Waar denk je als eerste aan. Niet hardlopen in de gang. Het lichaam wil uitvoering

geven aan het plaatje in het brein. Het wil dus hardlopen.


143

143

Maak visueel zichtbaar wat je wel wilt.

8. Brainstormen

Brainstormen over oplossingen en gewenste toestanden is één van de meest

inspirerende bezigheden die je met een groep of klas kunt doen. De energie is

gericht op wat gewenst is en dat gaat altijd gepaard met een prettig, opwindend

gevoel. Als dat niet aanwezig is dan is dat een teken dat de aandacht niet op de

gewenste situatie gericht is en de focus dient te wijzigen.

Bij brainstormen is het belangrijk dat je de inbrengers van ideeën geen beperkingen

oplegt. Alles is mogelijk en er zijn geen beperkingen behalve dat de intentie is om bij

te dragen aan een oplossing.

Leg de gewenste situatie uit aan de groep en laat iedereen 10 mogelijkheden

opschrijven die bijdragen aan deze doel-situatie of oplossing.

Inventariseer de punten door telkens één punt per kind te vragen en schrijf deze op

het bord. In het begin zullen er veel nieuwe ideeën ingebracht kunnen worden. Bij

de laatste kinderen gaat het vooral om bijdragen die nog niet genoemd zijn.

Waardeer hen wel voor hun inspanning ook al staan hun punten al op het bord.

Categoriseer de opties. Zet gelijksoortig mogelijkheden bij elkaar.

Geef de opties een rangorde van belangrijkheid of populariteit door ieder kind 10

punten te geven die hij of zij mag verdelen over de opties. Je mag ten hoogste 10

punten tegelijk aan één optie geven. Maar je mag de punten ook verdelen over 10

opties.

Voor de 5 opties met de meeste punten wordt een plan gemaakt, meteen of in een

volgende bijeenkomst.

9. Disneystrategie

De Disney strategie is een bijzondere manier van brainstormen. Zoals de naam al

doet vermoeden is dit een werkwijze die afgekeken is van de grote Walt Disney.


144

Deze man was in staat om fantastische projecten neer te zetten door een

denkenstrategie toe te passen die zorgde voor veel creativiteit.

Disney onderscheidde drie manieren van denken:

- Dromer (vrij fantaseren, alles is mogelijk, visueel gericht)

- Realist (klopt het met de ideeën over wat nu mogelijk is, voelt het

kloppend)

- Criticus (wat ontbreekt er nog, kan er mis gaan, opbouwende kritische

zelfspraak)

Als je een oplossing vindt voor een probleem of een gewenste situatie omschrijft

doe je dat dus door eerst een tijdje in de dromer denkwijze bezig te gaan. Als je

voldoende materiaal hebt bedacht kun je daarmee de realist denkwijze ingaan.

Klopt het verhaal hier dan stap je met alles wat je tot dusverre gedaan hebt in de

criticus denkwijze. Het is handig om deze manieren van denken ook daadwerkelijk

op aparte plekken uit te voeren. Het dromen kun je bijvoorbeeld met een vrij

uitzicht op het terras doen. De realist

werkt beter in een bibliotheek en de

criticus in de keuken of zo. Maar je kunt

ook gewoon drie plaatsen aanwijzen en

afspreken bij welke plek welke

denkwijze hoort.

Als in deze volgorde geen problemen

meer bestaan zal het idee uitgewerkt

kunnen worden. Zijn er bij de criticus

nog bezwaren dan begint de cirkel weer

opnieuw door oplossingen te dromen

voor deze bezwaren.

Met een groep kun je weer beginnen

met aan te geven waar een oplossing

voor moet komen, welk project gestart

criticus

dromer

realist

Figuur: Disney strategie


145

145

wordt of welke gewenste toestand er bereikt moet worden. Maak vervolgens de

manier van denken heel duidelijk door voorbeelden te geven van dromers, realisten

en critici en hoe ze denken en doen. Als er in een bepaalde fase gewerkt wordt ben

dan heel strikt in het hanteren van de denkwijze. In de droomfase zijn kritieken niet

toegestaan. Je bent alleen vrij aan het fantaseren, alles kan.

Bij de realist-fase gaat het er juist om het verhaal van de dromer kloppend te maken

met wat je nu mogelijk acht. Zoek naar oplossingen en blijf creatief maar realistisch.

In de kritiek-fase gaat het er eigenlijk om zoveel mogelijk te zoeken naar wat er nog

niet is. Het lijkt een hele negatieve manier van denken maar in deze fase is dat juist

heel nuttig. Ook hier ben je namelijk creatief en opbouwend bezig om problemen in

het ‘echt’ voor te zijn.


146


‘Wat je aandacht geeft wordt groter’. Daarom geven we zoveel mogelijk aandacht

aan de gewenste situatie. Daarmee breng je jezelf energetisch op de frequentie van

wat je wilt en door die afstemming begin je dat aan te trekken of te ontvangen

(vergelijk nogmaals de radio of tv-zender).

Toch is het ook belangrijk om even stil te staan bij waar je je nu bevindt. Je kunt dit

vergelijken met een situatie in het bos waarin je verdwaald bent en precies weet

waar je heen wilt maar geen idee hebt waar je bent. Je zult niet weten welke kant je

op moet.

In deze stap gaan we in op:

1. 10 redenen die de motivatie-kloof vergroten

2. Besluiten is behalen

3. Nested Loop Verhalen

4. Nog meer redenen voor je doel

5. Swish patroon


De huidige situatie is de start-motivatie om ergens anders naar toe te gaan. Als de

situatie, zoals deze nu is, uitstekend is en prettig voelt hoef je er immers niet van

weg te gaan. Hij is echter in zekere mate pijnlijk en je wilt een betere situatie.

De motivatie kun je enorm verhogen door enerzijds de pijn van de huidige situatie

te verhogen – het geeft een ‘drive’ om ervan weg te willen – en anderzijds het

plezier van de gewenste situatie te verhogen. Hoe groter deze motivatie-kloof is hoe

sterker de kracht om je doel te bereiken is. Het is alsof je een elastiek uitrekt om er

een steen mee weg te schieten.

Één manier om de kloof te vergroten is een lijstje te maken met twee kolommen.

Boven de ene kolom schrijf je ‘de pijn van hoe het nu is’. Boven de tweede kolom


147

147

schrijf je ‘het plezier van hoe ik het wil’. Vervolgens vul je in de kolommen minstens

10 redenen in waarom de huidige situatie niet te houden is en waarom de gewenste

situatie zo geweldig is.


Van Anthony Robbins leerde ik de ultieme succesformule. Deze lijkt heel simpel

alleen we gebruiken hem vaak verkeerd (of niet). Hij gaat als volgt:

- Weet exact wat je wilt bereiken

- Besluit er werkelijk voor te gaan en in actie te komen

- Kijk wat je krijgt van je inspanningen

- Als je niet dichter bij je doel komt doe dan iets anders

In de eerste twee stappen van het 10 stappen-plan heb ik al duidelijk gemaakt hoe

belangrijk een gedetailleerd doel is. Hoe exacter je bent, hoe meer gefocust je

aandacht is en hoe duidelijker het voor GROTE IK is om mee te werken.

Vervolgens is een werkelijk besluit ongelooflijk belangrijk. Het betekent dat je je

compleet richt met alles wat je bent op het behalen van het doel. Er is geen twijfel

meer, alle delen in je wezen zijn gericht op hetzelfde en alle andere opties vervallen.

Er is ook geen enkel excuus meer om het niet te halen. Je gaat er voor, compleet.

Met een besluit sluit je alle andere mogelijkheden af. In het Engels heet het de-

cision wat weer afgeleid is van het Latijns en van origine ergens van af (‘de’) snijden

(‘cision’) betekent.

Besluiten voelt ook vaak als een soort opluchting. De twijfel is weg en er is nog maar

één weg. En hoewel ik niet echt oefeningen of opdrachten heb om met dit

belangrijke onderdeel aan de gang te gaan is het wel van essentieel belang dat je

een helder besluit maakt om je doel te halen om het ook werkelijk haalbaar te

maken.


148

Onlosmakelijk met besluiten is ‘het er voor gaan’ ofwel committeren

(‘commitment’). Er is geen andere mogelijkheid en je richt al je aandacht op wat je

besloten hebt, wat er ook gebeurt, er is altijd een weg als je je gecommitteerd hebt.

Op de overige twee stappen van de ultieme succesformule kom ik in stap 4 en

verder terug.


Nested loop verhalen zijn verhalen die binnen verhalen plaats vinden. Ik gebruik de

Engelse term omdat ik deze ook in de Nederlandse literatuur steeds zo tegenkom

en ik geen goede Nederlandse vertaling ken (geneste lus verhalen?).

Deze belangrijke techniek voor invloed en motivatie wordt vooral gebruikt in de

hypnotherapie. Door een verhaal te vertellen, halverwege abrupt over te gaan op

een ander verhaal (‘dat doet met denken aan’) vervolgens halverwege weer met

een open eind of ‘cliffhanger’ over te gaan op een ander verhaal (‘weet je wat ook

interessant is?’), breng je de luisteraar in een toestand waarbij hij nieuwsgierig is en

open staat voor suggesties. Benieuwd naar de afloop van de verhalen is de bewuste

kritische geest afgeleid en kun je met een positieve instructie halverwege het

laatste complete verhaal eenvoudig de kritische factor van kleine ik omzeilen en

direct binnen komen in de onderbewuste geest van GROTE IK. Dit doe je zoveel

mogelijk in suggestief taalgebruik om nog extra goed binnen te komen. (Milton

Erickson was daar een kei in en van hem zijn de Milton-taalpatronen afgekeken om

grotere invloed uit te kunnen oefenen bij het leerproces van mensen. (Op de

website vind je wat meer informatie en toepassingen van het Milton taalgebruik)

Belangrijk is vervolgens in omgekeerde volgorde de verhalen wel weer netjes af te

maken tot een helder eind. De bewuste geest wil duidelijkheid en het gevoel dat

alles netjes afgesloten is.

http://www.happylifecentre.com/


149

149

Nested loop

Start verhaal 1 Eind verhaal 1



Suggestie/instructie/nieuwe strategie


Motivatie om iets te doen of te willen wordt vergroot doordat het duidelijk is dat de

consequenties of gevolgen van het behalen van het doel zeer positief en

meervoudig zijn. Hoe meer redenen je kunt verzinnen om iets te bereiken hoe

groter de motivatie zal zijn.

Maak een lijst van alle gevolgen die het behalen van het doel verder nog heeft.

Welke positieve neven-effecten zijn er te verwachten. Stel steeds weer de vraag ‘en

wat levert dat dan op?’ of ‘wat bereik je daar dan weer mee?’ net zolang tot je op

een positieve waarde of gevoel stuit. Uiteindelijk is namelijk alles wat we doen

gemotiveerd vanuit het verkrijgen van een goed gevoel (of het vermijden van een

pijnlijk gevoel).

5. Swish patroon

De volgende oefening die het SWISH-patroon wordt genoemd - in het proces gaat

de huidige situatie met een ‘swish’-geluid pijlsnel over in de gewenste situatie - zet

ik in dit deel omdat het zo’n duidelijk contrast geeft tussen de huidige en de


150

gewenste situatie. Ik had het ook in stap 5 kunnen zetten als oefening om

hulpbronnen op te halen.

Het swish-patroon brengt je gedachten op krachtige en automatische wijze van

ongewenst naar gewenst door het instuderen van een grappige opeenvolging van

denkstappen. Dit is de oefening:

SWISH 1. Onderzoek de uitgangspositie, een huidige situatie waar je niet zo blij mee bent,

de situatie die je wilt verbeteren. Kijk wat er gaande is in die situatie waar je niet zo

gelukkig bent. Wat gebeurt er vlak voordat het telkens slecht wordt? Wat is het dat

meestal vooraf gaat aan de ongewenste situatie?

Maak het plaatje zo echt mogelijk met geluiden, kleuren, gevoelens, smaak en geur.

En voel je emoties alsof dit de werkelijke situatie is. Maak dit plaatje compleet en

levend. Zet het dan opzij.

2. Stel jezelf voor in je ideale toestand. Zie jezelf in gedachten zo heel, perfect, sterk,

krachtig, harmonieus, liefdevol en gelukkig als mogelijk. Maak er een echt

fantastisch beeld van. Het moet aantrekkelijk en onweerstaanbaar voor jou zijn. Als

je dit ziet zou je dan ooit nog terug gaan naar die uitgangssituatie? Natuurlijk niet!

3. Neem nu het beeld van de uitgangspositie en maak het helder. Voel de pijn van

hoe je het niet wilt. Vervolgens neem je het ideale plaatje en je zet het in gedachten

middenin het uitgangsplaatje. Dan trek je het vervolgens naar achteren als met een

katapult. Trek het terug zo ver als je kan totdat je alleen een klein plekje in het

midden van je beeld overhoudt. Voel de weerstand van de rubberen band. Houd het

een moment vast en dan ...

4. Zeg Woosh of SWISH terwijl je de katapult los laat en laat het ideale beeld door je

startplaatje breken en het volledig vervangen. Zie je gewenste situatie en voel het

verschil. Geniet even van dit moment.


151

151

5. Denk nu een moment aan iets heel anders, zoals je telefoonnummer

achterstevoren, voordat je het opnieuw doet. Herhaal deze procedure vijf keer,

telkens sneller en sneller totdat het ideale beeld het automatisch overneemt van het

oude plaatje, in een fractie van een seconde.

Zorg dat je tussen elke nieuwe poging even op iets anders richt want anders verbindt

je brein het volgende ongewenste plaatje weer aan het gewenste plaatje. Je brein

leert namelijk supersnel.

6. Test het resultaat door te kijken naar de uitgangssituatie. Als het niet onmiddellijk

vervangen wordt door het ideaalbeeld herhaal de hele procedure dan nog een paar

keer.

Dit is de originele oefening en je kunt deze op verschillende manieren aanpassen

aan kinderen. Door bijvoorbeeld twee tekeningen of collages te maken. De één van

de huidige situatie met alle kenmerken en de andere van het ideaal. Stop het ideale

plaatje achter het huidige en swish de plaatjes door de voorste weg te trekken (en

in een prullenbak te laten belanden). Concentreer je op het ideaal.

Je kunt ook een filmpje maken (met Memories on Web, Moviemaker of

Powerpoint) met de twee plaatjes waarbij je met een spetterende overgang het

ideaalplaatje werkelijk door het huidige plaatje laat breken. Een mooi swish geluid

bij de overgang maakt het verhaal compleet.


152


Wat houdt je tegen? Hoe komt het dat je nog steeds je doel niet hebt bereikt? Als je

weet wat je tegenhoudt weet je eigenlijk meteen ook wat je nodig hebt om je doel

te bereiken.

Vooraf aan de vraag ‘wat houdt je tegen?’ gaat het formuleren van een helder doel

volgens de vormvoorwaarden van HET PAD. Ook dien je goed te weten waar je je nu

bevindt, wat de huidige situatie is. Pas dan kun je nagaan wat je tegenhoudt om van

die huidige situatie naar de doelsituatie te komen. De voorgaande stappen dienen al

in enigermate aan de orde te zijn geweest voordat deze gezet kan worden.

Alhoewel deze stap niet echt uit diverse werkvormen bestaat – het is meer een

belangrijke opmaat voor stap 5: wat heb je dus nodig – kan deze vraag wel

regelmatig in vele vormen gesteld worden. Met name bij de veel voorkomende

uitspraak van leerlingen ‘dat kan ik niet’ kun je vragen wat ze tegenhoudt om het te

kunnen. Inherent aan de vraag is de overtuiging dat iedereen alles in zich heeft om

te slagen. Het gaat slechts om het weghalen van de blokkade of het toevoegen van

een hulpbron. Ga daarom door met het vragen totdat het duidelijk is om welke

innerlijke hindernis het draait: angst, een beeld van een verkeerde afloop, kans op

afwijzing, voor gek staan, deze ene kans verkeken, consequenties van falen…. Wat

houdt je tegen?


153

153

5. Welke hulpbronnen heb je nodig en haal ze op

Verbeelding is belangrijker dan kennis. Want kennis beperkt zich tot alles

wat we nu weten en begrijpen, terwijl verbeelding de hele wereld omvat en alles wat er ooit zal zijn om te weten en te begrijpen.

Albert Einstein

Terwijl kinderen in school en thuis van ons volwassenen vooral leren - en wijzelf

natuurlijk ook weer geleerd hebben - dat we ons moeten richten op de bestaande

huidige realiteit/kennis en niet moeten dromen en fantaseren zegt één van de

meest succesvolle en bekende wetenschappers, op basis van wetenschappelijke

bevindingen, dat juist ons voorstellingsvermogen ons belangrijkste gereedschap is.

Richt je je aandacht op de huidige situatie dan zul je nooit meer krijgen dan wat je

nu hebt. Immers, wat je aandacht geeft wordt groter. Alle nieuwe mogelijkheden

liggen in de innerlijke wereld van je verbeelding. En daar gaan we dan ook met veel

plezier mee aan de slag in deze stap 5.

Dit onderdeel bevat de meeste paragrafen en onderwerpen van alle stappen in het

stappenmodel. Er zijn talloze leuke en krachtige manieren om hulpbronnen op te

halen. En uiteindelijk gaat het steeds om de formule:

Gewenste situatie = Huidige situatie + hulpbronnen

Dat is dus wat je nodig hebt om je doel te bereiken. Hulpbronnen zorgen ervoor dat

je je goed voelt, dat je op dezelfde golflengte afstemt als je verlangen en dit

verlangen begint aan te trekken. Telkens als je je goed voelt zegt je emotionele

signaleringssysteem je dat je prima afgestemd bent op wie je werkelijk bent. Voel je

je niet goed dan is het dus zaak om je aandacht anders te richten, andere gedachten

te denken ofwel hulpbronnen te vinden die je goed doen voelen. Hier volgen


154

diverse methoden en oefeningen daarvoor. Ik noem er hier een aantal maar de

mogelijkheden zijn werkelijk onbegrensd:

1. Affirmaties

2. Visualisaties

3. Alsof kader

4. Scenario’s schrijven

5. De magische Geluksdoos

6. Lachen

7. Gebruik maken van je lichaam

8. Positief herkaderen

9. Verander de aandacht

10. Complimenten

11. Ankeren van hulpbronnen

12. Samenwerking/tutoring/maatjes

13. Dankbaarheid

14. Gevoels-omdraai-techniek

15. Spiegelkaartjes

16. Modelleren

17. Juiste hoe en wat vragen stellen

18. Verhalen/metaforen

19. Tijdlijnen

20. De Geluksvergelijker

21. Spellingstrategie

1. Affirmaties

Affirmaties zijn positieve uitspraken die je keer op keer tegen jezelf zegt. Als je het

veel herhaalt gaat je onderbewuste het uiteindelijk geloven en wordt het een

gewoonte.

Zonder dat we het vaak door hebben praten we de hele dag tegen ons zelf. Maar


155

155

deze zelfspraak is niet altijd even positief. Met affirmaties vertel je jezelf heel

bewust wat je wilt, hoe je wilt dat het is.

Belangrijk is dat je de uitspraak altijd positief formuleert en in de tegenwoordige

tijd alsof het al zo is wat je zegt. Een voorbeeldje is:

‘Ik ben aardig voor mezelf en ben vol positieve energie. Ik zit uitstekend in mijn vel.’

Je kunt een affirmatie ook uitstekend zien als een intentie of zelfs als een doel voor

jezelf. Ik hoor kinderen heel vaak zeggen ‘dat kan ik niet’ of ‘ik ben nu eenmaal niet

goed in rekenen’. Juist op dat soort momenten kan een affirmatie, die juist het

tegenovergestelde beweert, wonderen doen.

Je kunt affirmaties bijvoorbeeld aan het begin van elke maand starten met je klas.

Laat iedereen, na jouw uitleg over de werking van affirmaties, een uitspraak

opschrijven die op dat moment veel betekenis heeft. Leg of hang de affirmatie daar

waar je hem regelmatig kunt zien, zodat je herinnerd wordt, en herhaal hem zo

vaak mogelijk in je hoofd.

De affirmatie werkt het best wanneer deze met gevoel uitgesproken wordt. Als het

een betekenisloos opdreunen wordt zal de werking verminderen. Het gaat er juist

om dat je de betekenis van de uitspraak voortdurend tot je door laat dringen.

Een affirmatie geeft over het algemeen een goed gevoel als je hem opzegt. Het kan

soms zijn dat in het begin de uitspraak juist wat weerstand opwekt. Dan is hij op dat

moment te veel in tegenspraak met wat je dan gelooft over jezelf. Ga rustig door,

wetend dat het niet ongebruikelijk is, en stel je voor dat het echt zo is wat je met de

uitspraak zegt. Op een gegeven moment begint de weerstand af te nemen en wordt

de affirmatie iets van jezelf, begin je hem te geloven en geeft het een goed gevoel

en een nieuwe verbeterde vibratie in overeenstemming met wat je wilt.

Er wordt gezegd dat een gewoonte na 21 dagen bestendigd is. Als de affirmatie een

maand lang bewust uitgesproken wordt - hardop en liefst voor de spiegel werkt ook

fantastisch - dan zal deze een onbewust automatisch patroon van zelfspraak

worden. Zonder het nog door te hebben zeg je de affirmatie voortdurend tegen


156

jezelf en je hele lijf en vibratie, en alles wat daarmee samenhangt, reageert daarop.

2. Visualisaties

Visualisaties kun je zien als de visuele variant van de auditieve affirmaties. De

werking is gelijksoortig. Bij visualisaties stel je je een gewenste situatie voor, zo

levendig en echt mogelijk. Wanneer je helemaal in het plaatje gaat zitten voelt dat

heerlijk en verhoogt het je energie. Met visualisaties hoef je geen rekening te

houden met het positief formuleren want je kunt nu eenmaal geen plaatje maken

van een niet-onderwerp. Hou alleen in de gaten dat je visualiseert wat je wilt en dat

dat een goed gevoel oplevert.

Je onderbewuste denken werkt voornamelijk met beelden. En GROTE IK is steeds

geneigd om de kloof tussen de beelden van de fysieke werkelijkheid van de

buitenwereld en de plaatjes van de niet-fysieke realiteit van je innerlijke wereld te

dichten. Wanneer je de voorstelling van je visualisatie lang genoeg vasthoudt zal de

buitenwereld steeds meer daarmee in overeenstemming komen.

Visualisaties kun je voor allerlei mogelijke doeleinden gebruiken. Je kunt je elke

hulpbron die je op een bepaald moment nodig hebt voorstellen. Als je geduld nodig

hebt kun je een visualisatie doen waarin jij, of iemand anders als jouw rolmodel,

compleet geduldig bent en je overeenkomstig voelt.

Een visualisatie van een prachtig bos en een kabbelend beekje kan je de nodige rust

brengen.

Elk doel dat je hebt, elke gewenste situatie kun je visualiseren in al zijn details.

3. Alsof kader

Je kunt je voorstellingsvermogen gebruiken door te doen alsof iets als is gebeurd.

Hiermee ontdek je mogelijkheden die je anders niet overwogen zou hebben. Zo kun

je doen alsof het doel al bereikt is. Wat was daar voor nodig? Je kunt doen alof je

een jaar verder in de tijd bent. Hoe belangrijk is dit probleem nu nog? Je kunt doen


157

157

alsof je niet kunt falen. Wat zou je dan doen? Je kunt doen alsof je iemand anders

bent met een zee van mogelijkheden. Wat zou je dan kunnen?

Deze volgende oefening is leuk voor kinderen van elke leeftijd (ook volwassen

kinderen). Doe eens alsof je een superheld bent! Het blijkt volgens

wetenschappelijke inzichten dat onze hersenen op basis van emoties neuro-

peptiden aanmaken. Deze emotie moleculen gaan door het hele lichaam en passen

hun gedrag aan de eigen zelfspraak aan. Het zijn intelligente moleculen. Hetzelfde

geldt voor de immuun cellen die door het lichaam circuleren. Eigenlijk voeren ze

gewoon uit wat je jezelf wijsmaakt.

Wat zou er gebeuren als je jezelf wijsmaakt dat je Superman of Supergirl bent. Je

kunt elke andere al of niet fictieve held invullen die de eigenschappen heeft die jij

ook graag wilt hebben.

- Superman/girl is krachtig

- Superman/girl is onverwoestbaar

- Superman/girl is superzelfverzekerd

- Superman/girl is dapper

- Superman/girl komt direct in actie om problemen op te lossen

- Superman/girl is ……..

Je merkt meteen het verschil al wanneer je doet alsof je de cape van Superman/girl

om hebt. Probeer het voor de lol maar eens uit. Loop rond met de cape en voel hoe

zelfverzekerd je plotseling bent. Het is niet voor niets dat vrijwel elke Superheld een

cape draagt.

Voor kleinere kinderen kun je ook met de eigenschappen van dieren spelen. Doe

eens alsof je een grote sterke beer bent of een onverwoestbare olifant. Hoe zou een

leeuw dit oplossen? De gymzaal is een uitstekende plek om dit uit te voeren.

Doe eens alsof je een belangrijke ondernemer bent, een topsporter of een beroemd

artiest. Daarmee stap je in de eigenschappen en overtuigingen van deze persoon en

kun je ervaren hoe dat is. Je brengt je vibratie op hetzelfde plan als wie je wilt zijn.


158

‘Fake it, untill you make it’


We hebben het nog veel te weinig in de gaten, geloven het daarom onvoldoende en

gaan er daarom niet bewust mee om, maar je schept je leven op elk moment. Door

je aandacht te richten creëer jij jouw werkelijkheid. Het is goed om te beseffen dat

het afstemmen op een mogelijke of waarschijnlijke werkelijkheid niet gebeurt door

wat er daadwerkelijk in je omgeving gebeurd is, maar door wat je denkt. Je

voorstellingsvermogen is belangrijker dan logica zegt Einstein. Het Universum maakt

geen onderscheid tussen het werkelijk bezitten van een miljoen euro of jouw

gedachten over het hebben van een miljoen euro. Het aantrekkingspunt of de

afstemming wordt bereikt door jouw gedachten. Er is niets zo belangrijk als je goed

voelen en het creëren van beelden, die jou een goed gevoel geven, kun je niet vaak

genoeg oefenen.

Om een bewuste schepper te worden helpt de volgende leuke oefening je om je

gedachten te richten op wat je wilt.

Schrijf je eigen succes-scenario, je toneelstuk waarin jij de hoofdrol speelt en waarin

alles precies zo gaat als jij wilt. Doe dit in detail alsof het verhaal op het toneel

uitgevoerd moet gaan worden.

Zoals bij elke verandering start ook deze oefening met een besluit: waar vindt de

scene plaats? Kies een aantrekkelijke locatie. Een bekende plaats of een

gefantaseerde plek. Is het binnen of buiten? Hoe laat is het? Welke temperatuur?

Hoe voel je je? Ga overal in detail op in. Maak het prettig, opwindend. Zorg dat je je

uitermate goed voelt. Laat je onderbewuste GROTE IK weten hoe je het wilt

hebben. Als je afgestemd bent op de gewenste frequentie weet je dat omdat de

fysieke werkelijkheid dan al overeenkomt met je wens. Met scenario’s schrijven

versnel je dat.

Neem jezelf als hoofdpersoon en pas vervolgens andere belangrijke personen in.

Schrijf je verhaal op want dat zorgt voor meer focus. En schrijf het zo dat je gaat


159

159

voelen hoe je het wilt hebben. Zodra je het verhaal, door herhaling, aanvaardt als

werkelijkheid zal je zien dat het werkelijkheid is geworden.


Vraag en het wordt gegeven! Met de magische Geluksdoos zorg je dat je aandacht

gericht wordt op alles wat je wenst.

Neem een mooie (schoenen)doos en versier deze op een vrolijke manier. Zet boven

op de deksel:

‘Alles wat in de doos zit is waar!’

Stop vervolgens knipsels van plaatjes uit tijdschriften, kranten, magazines enz. van

dingen die je graag zou willen. Het maakt niet uit wat het is als het maar met jouw

verlangens te maken heeft: kleding, huizen, vrienden, vakanties, prettige situaties,

enz. Overal waar je bent blijf je plaatjes verzamelen voor je magische Geluksdoos.

Als je iets gezien hebt wat je ook wilt meemaken dan schrijf je dat op en doe je dat

in de doos. Als je het erin stopt zeg je: ‘Alles wat in deze doos zit is waar!’

Alles wat je in de doos stopt zonder weerstand en in het volste vertrouwen dat het

jou toebehoort zul je direct in je leven trekken. Creatieve kracht komt voort uit het

doelbewust met je gedachten omgaan.

6. Lachen

Lachen is gezond en dr. Madan Kataria heeft er zelfs een hele organisatie om heen

gebouwd: the Laughter Yoga Clubs Movement. Groepen mensen komen bijeen om

lach-oefeningen te doen - lachen om niets eigenlijk - en daarmee hun welbevinden

en hun gezondheid te verhogen (noem het maar niets). Door te lachen breng je

jezelf op een hoger vibratieniveau en kom je meer tot jezelf. In je lichaam is dat ook

meetbaar door het vrijkomen van het ‘gelukshormoon’ endorfine. Dit stofje heeft

een pijstillende, opwekkende en weerstandverhogende werking. Het mooie is dat


160

net-doen-alsof dezelfde werking heeft als echt lachen. Dat komt natuurlijk omdat

het brein geen onderscheid maakt tussen wat het met de uiterlijke zintuigen

waarneemt en wat het met de innerlijke zintuigen voorstelt.

Dr. Kataria heeft allerlei lach-oefeningen bedacht die erg leuk zijn om tussendoor in

de klas te doen. Ze verbreken de sleur, zijn opwekkend en maken blij. Hier zijn

enkele voorbeelden.

Start de oefening altijd met een voorbeeld met een leerling, tenzij iedereen bekend

is met de oefening. Op het teken van de leider begint iedereen de oefening. Na

maximaal een minuut - niet te lang dezelfde oefening – begint de leider in zijn

handen te klappen op het ritme van zijn stemgeluid: ho ho hahaha

(1 -2- 3-je-4). De deelnemers stoppen de oefening, doen mee met het klappen en

opzeggen totdat de leider ‘èèèèèn stop’ zegt. Dan komt de volgende oefening.

Na 10 minuten bezig te zijn geweest voel je je herboren, of is het tijd om buiten te

gaan spelen. Het is leuk en doet je goed voelen. De meeste kinderen zullen er

absoluut geen moeite mee hebben om de oefeningen te doen. Ze hebben de

grootste lol. Maar verplicht kinderen niet om mee te doen.

Hier zijn een paar voorbeelden van oefeningen. Deze kun je gewoon op elk

tussenmoment in de klas doen:

- Start ontspannen met de warming up-oefening. Ga allemaal staan en klap

met je twee platte handen op elkaar - hierbij stimuleer je direct een aantal

energiepunten in de vingers – en je roept daarbij ‘ho ho hahaha’ (tempo 1-

2-3-je-4). Dit doe je terwijl je rondloopt tussen de mensen door en elkaar af

en toe in de ogen kijkt en glimlacht. Op ‘èèèèèèèn stop’ stopt iedereen en is

de eerste oefening afgelopen.

- Start de volgende oefening met het voorbeeld en vervolgens met het start-

teken. Bij de kennismakingsoefening geef je de ander een hand en lach je

vriendelijk terwijl je de ander aankijkt. Dan loop je weer verder en geef je

iemand anders een hand. Na een tijdje begint de leider te klappen en ho ho

hahaha te roepen. ‘Èèèèèè`n stop’.


161

161

- De milkshake oefening werkt met twee imaginaire bekers, in elke hand één.

De ene beker giet je hoog over in de ander terwijl je ‘wooooooh’ roept. Dan

de ander in de één. Vervolgens drink je de shake lachend op. Na een aantal

keer klapt de leider ho ho hahaha en stopt de oefening.

- Bij de telefoonoefening hoor je door je imaginaire mobieltje een hele leuke

mop waar je erg om moet lachen. Deze wil je natuurlijk ook aan anderen

laten horen. Na een tijdje stopt de oefening.

- Bij de ‘verlegen kind’ oefening heb je je handen voor je mond terwijl je

verlegen naar de ander lacht.

Het boek Laugh for no Reason van Dr. Madan Kataria staat vol met oefeningen en

de achtergrond filosofie van lachyoga. Ook de website

http://www.laughteryoga.org geeft veel informatie. Dat wordt dus lachen.


‘Borst vooruit en schouders naar achteren’. Dat is de manier waarop een militair in

het gelid staat. En dat is niet voor niets. Op die wijze straalt hij zelfvertrouwen uit en

die houding voelt ook sterk.

Onze houding is zowel geestelijk als lichamelijk. En omdat lichaam en geest een

cybernetische eenheid zijn kun je veranderingen zowel van binnen als van buiten

initiëren. Wanneer je je innerlijke houding of attitude wijzigt zul je dat aan de

buitenkant kunnen zien. Iemand die het besluit heeft genomen zich vriendelijker op

te stellen zal dat in zijn bewegingen, gezichtuitdrukking en lichamelijke houding

automatisch laten zien.

Andersom, wanneer je de lichamelijke houding aanneemt van iemand die sterk en

krachtig is zul je ook innerlijk verschuivingen krijgen in gedachten en gevoelens. En

dat is ook waarom de superman-tactiek zo goed werkt.

Wanneer iemand onzeker voor het bord staat kun je dat zien aan de houding,

ademhaling, gezichtuitdrukking. Wanneer je bepaalde hulpbronnen wilt hebben


162

verander dan je lichaam alsof je die hulpbronnen hebt. Ga recht staan, adem laag,

zet een brede glimlach op en je zult zien dat je je direct anders voelt.

Voor elke hulpbron die we kunnen bedenken kunnen we ons ook een bijpassende

houding voorstellen. Neem deze houding aan en de hulpbron wordt direct

beschikbaar.


Niets heeft een betekenis behalve die we er zelf aan geven.

We willen in ons leven altijd meer. Dat heeft niets met inhaligheid te maken maar

met de essentie van het leven en dat is het creëren en realiseren van mogelijkheden

waardoor we onszelf leren kennen. Meer geluk, meer kennis, meer spullen, meer

vriendschap, meer avontuur, meer mogelijkheden en meer ervaringen. En om meer

te krijgen zullen we ons gedrag moeten veranderen. We moeten in actie komen,

stoppen met roken, die telefoon oppakken, eindelijk die training gaan volgen,

gezond gaan eten, gaan sporten, de ander vertellen hoeveel je om hem of haar

geeft, er op uit om mensen te ontmoeten, je huiswerk maken, je lessen

voorbereiden enz. enz.

Alleen om ons gedrag te veranderen zul je je gemoedstoestand die ten grondslag

ligt aan het gedrag dienen te veranderen. Want aan elk succesvol (en niet-

succesvol) gedrag gaat een bepaalde emotionele toestand vooraf. Je kunt

uitstekend zijn in het presenteren voor een spiegel maar voor 250 mensen in de zaal

kun je dat zelfvertrouwen wel eens kwijt raken en dan gaat het toch net even

anders. Ook kun je uitstekende communicatievaardigheden hebben, als je boos

bent vervliegen deze als sneeuw voor de zon.


163

163

Je gemoedstoestand is weer afhankelijk van jouw manier van denken op dat

moment en dat wordt weer bepaald door welke betekenissen je geeft aan wat er

gebeurt in en om je heen. Wanneer bijvoorbeeld in de klas een paar kinderen zitten

te kletsen kun je de conclusie trekken (betekenis geven) dat ze niet geïnteresseerd

zijn in je verhaal. Dat is een negatieve betekenis wanneer je vindt dat aandacht voor

wat je te vertellen hebt erg belangrijk is en getuigt van respect. Maar je kunt ook

het feit dat ze zitten te praten de betekenis geven dat ze juist heel geïnteresseerd

zijn en er allemaal ideeën opkomen naar aanleiding van jouw verhaal die ze direct

willen delen. Dat geeft een heel ander gevoel over wat er nu gebeurt.

Uiteindelijk draait het steeds om de betekenis, die we geven aan wat er gebeurt, of

we op een handige of onhandige, een effectieve of ineffectieve manier omgaan met

de situatie. En die betekenis is altijd weer gebaseerd op wat we op dat moment

belangrijk vinden, op onze drijfveren, criteria of waarden. In schema ziet dat er als

volgt uit:

feit

1

betekenis

drijfveer,

criterium,

waarde


164

De volgende opdrachten geven oefeningen in het opnieuw positief betekenis geven

aan wat er gebeurt. Dit noemen we herkaderen van betekenissen.

- Schrijf een situatie in de klas op het bord die ongewenst is en geef de

betekenis aan die je eraan geeft. Zet er vervolgens een positieve betekenis

bij op basis van jou criterium. Laat leerlingen er een andere positieve

betekenis bij zetten op basis van hetzelfde criterium.

Vb: feit = ‘Leerlingen praten door mijn uitleg’. Negatieve betekenis = ze

respecteren mij niet. Criterium = respect krijgen. Positieve betekenis =

leerlingen zijn heel enthousiast om te reageren op mijn verhaal. Nog een

positieve betekenis = leerlingen hebben respect voor hun eigen verlangens.

Dit kun je een tijdje op het bord laten staan zodat leerlingen de gelegenheid

krijgen er iets nieuws bij te zetten.

- Vraag jezelf regelmatig af, of vraag je leerlingen regelmatig, wat iets

betekent. Wanneer een bepaalde situatie zich voordoet, die als negatief

wordt ervaren, vraag: ‘wat betekent dit?’ De antwoorden zullen zeer

verhelderend zijn. De volgende stap is het vragen naar een nieuwe positieve

betekenis.

- Doe een oefening met een aantal (stuk of 10) negatief beoordeelde

situaties in de klas. Dit kan naar aanleiding van klachten die leerlingen uiten

gebeuren. Zet achter elke situatie wat deze betekent en op welk criterium

dat gebaseerd is. Schrijf vervolgens de herkaderde betekenis erachter op

basis van hetzelfde criterium. Dit kun je ook als oefening voor de leerlingen

doen.


Wat je aandacht geeft wordt groter. Wanneer de aandacht gericht is op wat je niet

wilt weet je dat je afgestemd bent op wat je niet wilt en dat deze situatie in je leven

wordt aangetrokken. Als dat het geval is stel telkens de vraag: ‘wat wil je wel?’

- Bij een ruzie lijkt het erg interessant om na te gaan wie de schuldige is maar

uiteindelijk zal blijken dat beide partijen een positieve intentie hebben en er


165

165

van schuld geen sprake is. Vraag beide kanten: ‘wat wil je wel’ om

vervolgens een beschrijving te krijgen van een ideale situatie. Begrip van

beiden geeft al snel een optimale oplossing.

- Je emotionele signaleringssysteem zegt je voortdurend of je aandacht

gericht is op wat je wilt (plezier) of op wat je niet wilt (pijn). Stel je zelf en je

klas op gezette tijden de vraag: ‘hoe voel je je?’ En vervolgens: ‘hoe komt

dat? Welke gedachte zit daarachter?’ Als het geen gewenst gevoel is vanuit

een ongewenste gedachte stel dan weer de vraag: ‘Wat wil je wel?’

10. Complimenten

Een compliment bevordert talent. Het belonen van gewenst gedrag door

complimenten werkt! In tegenstelling tot het bestraffen van ongewenst gedrag zijn

complimenten in overeenstemming met de universele ‘wet van aandacht’. ‘Wat je

aandacht geeft wordt groter’. Immers waar is de aandacht op gericht bij straffen en

wat wordt groter bij complimenteren? Complimenten sturen de aandacht heel

gericht op dat wat gewenst is. Dat gedrag wordt dus groter. Het bijbehorende

gedrag en het zelfbeeld van de gecomplimenteerde, en ook van jou als degene die

de complimenten geeft, wordt groter.

En straffen….? Tja, het gestrafte gedrag wordt alleen maar groter. En ik denk dat dit

ook voor iedereen de ervaring is.

Onderzoek wijst ook uit dat het complimenteren met eigenschappen als ‘wat ben jij

knap’ of ‘om dat te kunnen moet je wel heel intelligent zijn’ er ondanks de goede

intentie voor zorgen dat kinderen behoudend en faalangstig worden. Wat zou er

gebeuren als ik door de mand val en met een moeilijkere opdracht blijkt dat ik het

niet kan. Het geeft het idee van een z.g. fixed mindset, een eigenschap die niet kan

veranderen. Complimenteren op basis van inspanning daarentegen ondersteunt

het idee van een groei-mindset. Door je best te doen en je in te spannen krijg je het

voor elkaar. Het wordt duidelijk dat er een relatie is tussen de inspanning en het

resultaat in tegenstelling tot de eigenschap en het resultaat.


166

Het lijkt heel simpel en toch is complimenten geven een vaardigheid die je bewust

moet oefenen om er goed in te worden. We zijn immers vooral getraind om onze

aandacht te richten op alles wat niet klopt en om daar op te reageren. Het geven

van complimenten heeft echter een fantastisch effect op zowel je eigen

gemoedstoestand als dat van de ontvanger. Hier volgen enkele tips:

- Geef complimenten voor van alles en nog wat dat goed gaat, hoe gewoon

of gebruikelijk het gedrag ook mag lijken.

- Geef complimenten vanuit de herkenning en erkenning van de ander. De

goede relatie is een voorwaarde om met elkaar te kunnen werken. Ben

echt. Je zult niet geloven wat voor een positief effect het heeft, op de

relatie met de ander en met jezelf, als je de ander goed over zichzelf kunt

laten voelen.

- Als iemand zich ongewenst gedraagt geef dan vooral de

buurman/buurvrouw een complimentje voor het gewenste gedrag. Doe het

heel bewust voor degene die zich misdraagt. Kijk daarna deze misdragende

leerling kort aan en ga door met de les.

- Merk groepjes leerlingen op die jouw opdracht direct uitvoeren, laat de

hele klas weten dat deze leerlingen het goed gedaan hebben en

complimenteer ze. Andere groepjes zullen het voorbeeld volgen.

- Bedank een hele groep of klas voor bepaald gedrag dat door een enkeling

juist niet uitgevoerd wordt.

- Als je iemand moet corrigeren laat het dan gevolgd worden door heel veel

complimenten voor diegenen die het juiste gedrag laten zien.

- Als je iemand hebt moeten corrigeren of straffen zorg dan dat je altijd later

weer een complimentje kunt geven voor wat dan ook. De relatie staat echt

voorop.

- Maak je complimentjes heel specifiek. Vertel precies wat iemand goed heeft

gedaan en laat anderen in de omgeving duidelijk horen dat je een

compliment geeft.

- En let er vooral op dat je aangeeft wat je wel wilt zien en dat je daar op

reageert. Immers, omdat we in plaatjes denken is voor ons onderbewuste


167

167

het woordje ‘niet’ onhanteerbaar. Denk maar

eens niet aan een roze olifant………Het eerste

wat in je gedachte opkomt is……. juist ja.

- Geef kinderen duidelijke redenen en

mogelijkheden om gecomplimenteerd te kunnen

worden. Succesbeleving doet zoveel goed.

Nogmaals, je kunt een ander alleen maar dat geven wat

je zelf bezit. Wil je een positief zelfbeeld van een kind stimuleren met

complimenten zorg dan dat je goed over jezelf denkt. Geef jezelf regelmatig

complimenten. Neem ze op in je intenties, maak er een doel van, spreek ze uit in je

affirmaties en kom erop terug in de reflectie op je dag. Complimenten zijn de basis

voor een positieve zelfspraak en door herhaling automatiseer je dat. ‘Ik ben goed

zoals ik ben’.

Bouw de complimenten ook in de dagelijkse gang van zaken in de klas in. Leuke

manieren daarvoor zijn:

- Je kunt de dag, naast de intenties, beginnen met complimenten, aan de

hele groep, aan elkaar of iedereen aan zichzelf.

- Sluit elke dag af met complimenten.

- De ster van de dag. Één kind wordt gedurende een hele dag in het zonnetje

gezet. Je kunt daarmee in een kringgesprek beginnen. Zijn of haar naam

komt ook op het bord en iedereen mag in de loop van de dag daar iets

aardigs bij zetten.

- Doe regelmatig, een paar keer per jaar, een complimenten-workshop. Geef

ieder kind een eigen complimentenlijst waar de naam boven staat en laat

deze rondgaan in een groepje van ongeveer 10 kinderen. Ieder kind zet een

compliment op de lijst. Na de rondgang heeft ieder zijn lijst met 10

complimentjes terug (ook van zichzelf natuurlijk). In de volgende workshop

verander je de groepssamenstelling.


168


Iedereen wil zich goed voelen! Hoe kun je een goed gevoel ankeren? Ofwel hoe kun

je op elk moment rust, geduld, motivatie, creativiteit, vriendelijkheid, begrip,

zelfvertrouwen of welk ander goede gevoel dan ook ervaren?

Vanuit een prettig gevoel is vrijwel alles mogelijk. Je reageert handig. Op het juiste

moment zeg je de juiste dingen. Het gaat vanzelf en je hebt het idee dat je optimaal

gebruik maakt van je vermogens. Je energievibratie is hoog en afgestemd op wat je

wilt.

Maar soms is het lastig, als je de klas voor de zoveelste keer gevraagd hebt om

aandacht en rust, om niet boos te worden. Op sommige momenten voel je je in

gesprek met ouders helemaal niet zo zeker van jezelf. Het komt wel eens voor dat je

niet zo gemotiveerd bent om aan je werk te beginnen en het maar voor je

uitschuift. Er zijn van die tijden dat je geen enkel geduld hebt met die jongen die

maar blijft zeuren of dat je geen begrip voor het onredelijke gedrag van het meisje

kan opbrengen. En het maakt dat je allesbehalve handig reageert. Wat zou het

prettig zijn als je op dat moment kunt beschikken over die goede gevoelens…..

Dat kan en dat noemen we ‘een goed gevoel ankeren‘ of ‘het ankeren van een

hulpbron’. Het werkt vanuit het principe van de klassieke conditionering zoals we

dat kennen van de honden van Pavlov. De onderzoeker Pavlov ontdekte aan het

begin van de vorige eeuw een opvallend verschijnsel dat zowel bij dieren als bij

mensen werkt. Als een hond, door het toedienen van voedsel, een hongergevoel

krijgt en begint te kwijlen en je luidt telkens tegelijkertijd een bel dan blijkt de bel

op den duur gekoppeld te worden aan het hongergevoel. Wanneer je alleen de bel

luidt zonder het voedsel te geven begint de hond al te kwijlen en dus een

hongergevoel te krijgen. Het blijkt dus dat het brein twee gelijktijdig voorkomende

ervaringen aan elkaar koppelt. Het maakt niet uit of die ervaringen iets logisch met

elkaar te maken hebben.

Reclamemakers maken voortdurend gebruik van dit principe. Ze brengen je in een

goede gemoedstoestand door mooie muziek en fijne beelden van lachende mensen

en een prachtige omgeving en zodra je je lekker voelt……hoppa, tonen ze je hun


169

169

product. En wat doet je brein? Het koppelt het lekkere gevoel aan het product. Kom

je het vervolgens in de schappen in de winkel tegen dan geeft dat meteen een goed

gevoel. Logisch? Nee, maar waarom zou je geen product kopen dat je een goed

gevoel oplevert. Iedereen wil zich immers goed voelen?

En precies dit principe van een goed gevoel ankeren kun je gebruiken om voor jezelf

of voor je kinderen op elk moment een goed gevoel te kunnen ervaren. Het is even

een kleine oefening vooraf maar dan heb je de goed gevoel knop altijd tot je

beschikking. Het werkt als volgt:

Een hulpbron ankeren

1. Zorg dat je het goede gevoel dat je wilt ankeren bij jezelf zo sterk mogelijk

oproept. Dit kun je doen door terug te gaan in een herinnering waar je dat gevoel

had en te doen alsof je er weer helemaal aanwezig bent. Door er in gedachten

compleet in te stappen ervaar je het gevoel weer. Zie wat je ziet in de herinnering

alsof je er nu bent, hoor wat je hoort en voel het gevoel dat erbij hoort.

2. Terwijl je dat gevoel zo intens mogelijk ervaart doe je iets unieks en consistents.

Dit noemen we het anker (bedenk dit vooraf aan de oefening). Het kan zijn dat je

tegelijkertijd, terwijl je het goede gevoel ervaart, iets zegt tegen jezelf, of een

bepaalde beweging maakt, of jezelf op een unieke plaats aanraakt, of een bepaalde

specifieke houding aanneemt. Het maakt niet uit wat, als het maar uniek en

herhaalbaar is. Want als je dit – net als de bel – een paar keer herhaalt terwijl je het

gewenste gevoel ervaart, zal je brein het koppelen aan dat gevoel.

3. Roep het gevoel of de hulpbron op wanneer je het nodig hebt. Gebruik het anker!

Je bent bezig geweest met een goed gevoel ankeren En als dat eenmaal gebeurd is

kun je met dit anker telkens dat goede gevoel op elk moment oproepen. En echt

waar, hoeveel weerstand er soms ook tegen gevoeld wordt – ook vaak weer omdat

er allerlei andere negatieve gevoelens aan geankerd zijn – als je ‘tsjakka’ hebt

geankerd aan zelfvertrouwen dan zul je na het roepen van ‘tsjakka’ direct

zelfvertrouwen ervaren.


170

Maar je kunt dus elk willekeurig anker gebruiken dat bij jou past. Het enige dat je nu

nog hoeft te doen bij een goed gevoel ankeren is het anker daadwerkelijk te

gebruiken als je het nodig hebt.

Je kunt een goed gevoel ook met een hele klas ankeren door bijvoorbeeld bewust

een goed gevoel of prettige sfeer op te roepen of te creëren en vervolgens een

bepaald liedje te laten horen of te zingen. Je kunt dit natuurlijk ook gewoon doen

op het moment dat er gewoon een lekkere sfeer heerst die je eigenlijk vast wil

kunnen houden. Wanneer je dan een anker maakt - ofwel iets tegelijkertijd doet,

laat horen, zegt of laat doen, … - koppel je het anker aan die goede sfeer. Elke keer

als het liedje gedraaid of gezongen wordt is de sfeer er ook weer. Zo kun je de

klassieke muziek gebruiken als anker voor rustig werken.

Een specifiek voorbeeld voor het ankeren van dankbaarheid, een super-hulpbron,

volgt hierna.

12. Dankbaarheid

Dankbaarheid is één van de belangrijkste hulpbronnen als het gaat om het

realiseren van je verlangens. Dankbaarheid kent net als liefde een zeer hoge

energievibratie waardoor je heel dicht bij jezelf bent en de energie van Wel-zijn

eenvoudig naar je toe kunt stromen waardoor je verlangens zich manifesteren in

jouw wereld. Daarom ligt dankbaarheid aan de basis van geluk en rijdom. Wanneer

je al bij voorbaat dankbaar bent voor alles wat je krijgt zul je alles krijgen wat je

wenst. Het is een wetmatigheid. Je brengt je energievibratie immers op hetzelfde

niveau als je wensen. Je stemt daarmee af op de golflengte van je verlangen.

Het voelt ook logisch dat wanneer je iemand iets geeft die er heel dankbaar voor is

je het plezierig vindt om een volgende keer weer iets te geven. Maar als de ander

alleen maar ontevreden is of ondankbaar zul je niet geneigd zijn om weer iets te

schenken. Voor het Universum geldt hetzelfde.


171

171

Dankbaarheid is eenvoudig op te roepen en vervolgens op een leuke en simpele

manier te ankeren zodat deze hulpbron, dit fijne gevoel en deze hoge vibratie op elk

moment beschikbaar is.

Oefening voor het ankeren van dankbaarheid of de dankbaarheids-workshop

Kondig de dankbaarheids workshop aan als iets heel bijzonders. Start met een

bijpassend verhaal over dankbaarheid. Laat zien hoe belangrijk een houding van

dankbaarheid is. Geef vervolgens elk kind een vel papier waarop ze een lijst kunnen

invullen met alles waarvoor ze dankbaar zijn. Met hun eigen naam erboven is dit

hun persoonlijke dankbaarheidslijst. Geef de aanwijzing om ook echt te voelen hoe

dankbaar je bent.

Wanneer de lijsten klaar zijn geef je ieder kind een steentje. Dit kan een

edelsteentje zijn (1 tot 2 cm groot, te koop bij elke edelstenenwinkel;

trommelstenen mix) of een witte steen van het tuincentrum, die je kunt schilderen

of kleuren met speciale stift. Je kunt kinderen ook hun eigen steen laten zoeken.

Elke hanteerbare kiezelsteen volstaat.

De steen dient vervolgens opgeladen te worden tot een dankbaarheids- of

gelukssteen. In principe maak je hier gebruik van het ankeren door twee gelijktijdige

gebeurtenissen te koppelen. Dit is het oplaadproces. Maak er iets magisch van. Dit

is de instructie:

Hou de steen in je hand en lees voor jezelf je dankbaarheidslijstje op. Voel ook echt

die dankbaarheid. Waar zit het in je lichaam? Geef het een kleur en maak het

groter. Verspreid het over je hele lichaam. Laat dit gevoel vervolgens in de steen

stromen. Doe maar net alsof het een witte stroom licht is die naar de steen toe

stroomt en er in opgenomen wordt. Laadt de steen op met jouw dankbaarheid.

Als hij helemaal opgeladen is leg je hem even weg en denk je aan iets heel anders,

bijvoorbeeld je telefoonnummer achterstevoren. Test daarna je steen door hem op

te pakken. Wat voel je? Voel je de dankbaarheid weer dan heb je een prachtig

bruikbaar anker. Is het niet echt sterk aanwezig dan doe je de oefening nog een

paar keer om de koppeling te versterken. Herhaling is de basis voor een vaardigheid


172

en een stevig anker.


Hulpbronnen komen van binnenuit. Je hebt alles tot je beschikking wat je nodig

hebt om te slagen. Maar om je te helpen die hulpbronnen in jezelf beschikbaar te

maken kun je prima gebruik maken van iemand die daar een goed voorbeeld van is.

Met een maatje of tutor heb je een model om af te kijken hoe hij of zij iets doet wat

jij nog niet beheerst.

Ook voor volwassenen geldt overigens dat een goede mentor of coach het

leerproces enorm versnelt en verbetert. Enerzijds omdat de coach zich verdiept

heeft in de werkzame processen en anderzijds om hij door een andere invalshoek je

uit je vaste denkpatronen kan halen.

Het voordeel van tutor-schap bij leerlingen is dat zowel degene die tutor is als

degene die gecoacht wordt sneller en beter leert. De effectiviteit van leren wordt

voor een groot deel bepaald door de methode die je gebruikt. Wat er blijft hangen

van de aangeboden informatie kun je in het volgende model zien:

horen 5%

lezen 10%

audiovisueel 20%

demonstratie 30%

discussie 50%

praktijkoefening 75%

uitleg aan anderen 80%


173

173

Op het moment dat je iets aan anderen moet uitleggen zul je het echt zelf moeten

begrijpen. Dat is dan ook het moment waarop je echt de essentie van de informatie

begint te vatten. Als je kinderen laat uitleggen aan elkaar zal degene die uitlegt de

stof dan ook veel beter leren beheersen. Daarbij komt dat kinderen ook

verantwoordelijkheidsgevoel aankweken en zich groot en zelfverzekerd voelen als

ze een tutorrol mogen innemen.

Maar ook voor degene die de uitleg ontvangt zijn er vele voordelen. Omdat de

kinderen qua ontwikkeling veel dichter bij elkaar staan zal de uitleg ook veel meer

aansluiten bij degene aan wie uitgelegd wordt. Vaak begrijpen kinderen van elkaar

veel beter waar de struikelpunten liggen. Zo had ik vroeger een briljante scheikunde

leraar die de stof zo goed beheerste dat hij maar niet kon begrijpen waar het

probleem bij ons zat. Gelukkig hadden we een aantal slimme leerlingen in de klas

die het, ondanks zijn gebrek aan zinvolle uitleg, aan ons konden leren.

Tutoring en maatjes kun je voor allerlei leerstof gebruiken. Je kunt kinderen uit een

zelfde klas inzetten maar ook oudere leerlingen bij jongere zetten zoals bijvoorbeeld

bij samen leren lezen en schrijven. Je kunt een tutor of leider bij een

samenwerkingsproject kiezen. Maatjeswerk gaat prima voor leerlingen die wat

meer moeite hebben met bepaalde stof. Zoek overigens naar mogelijkheden

waarop deze laatste leerlingen ook hun talenten kunnen inzetten bij andere

onderwerpen. Help ze deskundige te worden en een expertise op te bouwen van

zaken waar hun interesse ligt.

Als we als leerkracht dit opbouwen en kinderen vertrouwd maken met de tutorrol

zul je merken dat je meer ruimte krijgt om ook met grotere groepen je

begeleidingswerk goed te doen. Je hebt een hele klas vol met assistenten gekweekt.

En het bevordert ook de sfeer onderling nog eens.

Een waarschuwing: hou goed in de gaten waar de grenzen liggen van het

verantwoordelijkheidsgevoel van de leerlingen. Kinderen willen ook graag hun eigen

ding doen en niet altijd anderen helpen. Het is niet vrijblijvend maar onder dwang

werkt vrijwel niets optimaal.


174


Wanneer je je niet lekker voelt weet je inmiddels dat je emotionele

signaleringssysteem je vertelt om de focus van je gedachten aan te passen. Maar

ook vanuit het gevoel zelf kun je aan de slag. Op een heel speciale manier voeg je

hulpbronnen toe zodat je ook betere gedachten krijgt. Dat doen we door de

eigenschappen van het gevoel aan te passen. Dit is de gevoelsomdraai-techniek:

- Geef aan waar het vervelende gevoel zich bevindt in je lichaam, hoe het zich

beweegt, of het erger wordt als je die beweging sterker maakt, of minder

als je het gevoel langzamer in jezelf laat bewegen

- Haal het gevoel weg uit je lijf en projecteer het op een wit scherm buiten

jezelf

- Als de kleur niet prettig is vervang die dan voor een fijne kleur

- Laat het gevoel tegenovergesteld bewegen als voorheen

- Breng het gevoel weer terug in jezelf op de plaats waar het eerst zat.

- Test of je het vervelende gevoel nog kunt oproepen.

En hoe wonderbaarlijk ook, ik heb nog niet meegemaakt dat iemand dat kon.

15. Spiegelkaartjes

De spiegelkaartjes heb ik al eerder genoemd bij het

luisteren naar onze verlangens in stap 1. Ze zijn een

prachtig instrument om hulpbronnen aan te boren en

de aandacht te richten op positieve eigenschappen, die

iedereen heeft. Hier volgen een aantal voorbeelden

van mogelijkheden om met de kaartjes te werken.

Het trekken van een kaartje richt de aandacht op het

positieve in je. Voel hoe het is om de uitspraak op het

kaartje te zijn.

- Trek een kaartje en vertel hoe de uitspraak klopt met

wie jij bent.


175

175

- Trek een kaartje en zoek vandaag alle bewijzen voor

wat er op het kaartje staat. Maak een verslagje over wat

je ontdekt hebt.

- Trek een kaartje en schrijf een (waar gebeurd of

bedacht) verhaal over jezelf met die eigenschap.

- Trek een kaartje als je je even niet zo lekker voelt en

een oppepper kunt gebruiken.

- Trek een kaartje en besluit

om de uitspraak te zijn.

Het is belangrijk om te

erkennen dat wat er staat altijd waar is. Je kunt niet

door de mand vallen want er zijn altijd aanwijzingen

die bewijzen dat je het bent.

De spiegelkaartjes zijn te verkrijgen via de website van

Happy Life Centre. Ook staan op de website

http://happylifecentre.luondo.nl nog meer

mogelijkheden om er mee te werken.

16. Modelleren

Model-leren is de basis van het aanleren van vaardigheden. We kijken naar iemand

die expert is en nemen zijn gedrag en denkwijze over zodanig dat we de vaardigheid

ook kunnen.

Als de kok na veel experimenteren, bloed, zweet en tranen, eenmaal een perfect

recept heeft ontwikkeld is het voor een ander niet zo heel moeilijk meer om dit over

te nemen. Hetzelfde geldt voor een vaardigheid, wat eigenlijk een patroon van

denkstappen is, net als een recept.

Modelleren doen we van jongs af aan. Je wilt ook een bepaalde vaardigheid kunnen

en je stapt als het ware in de schoenen van de ander, die dat al kan, om tot

gelijksoortige resultaten te komen. Hoe doet hij dat? Waar let hij dan op? Wat komt

http://happylifecentre.luondo.nl/

http://geluksmuseum.nl/wp-content/uploads/2010/12/leeuw-kleur-mail-181110-klein.jpg


176

er eerst en wat daarna? Wat is het belangrijkste? Wat zeg hij dan tegen zichzelf? Op

die wijze leren we de strategie of het recept van de vaardigheid.

Je kunt deze geoorloofde manier van ‘afkijken’ fantastisch gebruiken bij ‘tutoring’.

Wanneer kinderen elkaar helpen bij bijvoorbeeld rekenen kun je de opdracht geven

om elkaars strategie om een som uit te rekenen te achterhalen. Hier komen vaak

zeer verrassende resultaten uit die veel inzicht geven in slimme (en minder slimme)

reken-methoden.


De manier waarop we tegen onszelf praten bepaalt in grote mate hoe effectief we

handelen. Je kunt je voorstellen dat een leerkracht of coach die zijn pupillen

voortdurend afbekt minder enthousiaste en gemotiveerde kinderen krijgt dan

degene die vol lof en waardering, enthousiasme en stimulans is. Hetzelfde geldt

voor onze eigen zelf-coaching.

Daarbij komt dat elke vraag die we onszelf stellen - en dat zijn er heel veel, de hele

dag door - altijd beantwoord wordt, zonder uitzondering. ‘Vraag en het wordt

gegeven’ is een wetmatigheid. Echter, onhandige vragen leveren onhandige

antwoorden op. Op de zinloze vraag ‘waarom moet mij dit altijd overkomen?’ krijg

je, van je onderbewuste intelligentie die al zijn databases doorzoekt en alle

herinneringen en bedenksels bij elkaar zet, steevast een antwoord als ‘omdat je een

ongelooflijke onhandige sul bent’. En het antwoord kan onderbouwd worden met

allerlei voorvallen uit je leven. Je koopt er alleen niet zoveel voor.

Wanneer je effectieve vragen stelt krijg je zinvolle antwoorden. Stel vragen over

hoe je iets wilt gaan aanpakken, wat de beste manier is om ergens te komen, hoe je

kunt genieten van de weg ernaar toe.

Stel vragen die je aandacht richten op wat je wilt, die antwoorden vragen over te

gebruiken hulpbronnen, die voor een goed gevoel en nieuwe mogelijkheden zorgen.


177

177

Hier zijn wat mogelijkheden voor echte power-vragen die je dagelijks aan het begin

van de dag kunt stellen en die je aandacht richten op een goed gevoel en een hoge

vibratie geven:

- Over welke dingen in mijn leven voel ik me nu gelukkig? En wat is het

precies aan die dingen dat me gelukkig maakt? Wat voor gevoel geeft het

me?

- Over welke aspecten van mijn leven ben ik op dit moment enthousiast? En

wat maakt het precies aan die dingen dat me zo enthousiast maakt? Wat

voor gevoel geeft het me?

- Waarop ben ik op dit moment in mijn leven trots? Wat is het precies dat me

trots maakt? Wat voor gevoel geeft het me?

- Waarvoor ben ik op dit moment in mijn leven dankbaar? Wat is het precies

dat me dankbaar maakt? Wat voor gevoel geeft het me?

- Waar beleef ik op dit moment in mijn leven het meeste plezier aan? Wat is

het precies wat dat plezier creëert? Wat voor gevoel geeft het me?

- Waar voel ik me op dit moment in mijn leven betrokken bij? Wat

veroorzaakt precies die betrokkenheid? Wat voor gevoel geeft het me?

- Waar houd ik van? Wie houdt er van mij? Wat voor gevoel geeft het me?

Kies er een aantal en beantwoord ze. En merk wat het doet. Je kunt hier met de klas

mee beginnen en op een gegeven moment kinderen zelf power-vragen laten

bedenken.

Aan het eind van de dag zijn de volgende vragen erg geschikt om terug te komen op

de dag en de herinnering een positief karakter te geven.

- Wat heb ik vandaag gegeven? Op wat voor manieren ben ik vandaag een

gever geweest?

- Wat heb ik vandaag geleerd?

- Wat heeft deze dag bijgedragen aan de kwaliteit van mijn leven?

- Hoe kan ik de dag gebruiken als investering in mijn toekomst?


178

Tenslotte heb ik nog een aantal fantastische probleemoplossende vragen die, door

de aandacht te verleggen van het probleem naar de oplossing, tot nieuwe creatieve

mogelijkheden leiden.

- Wat is er goed aan dit probleem?

- Wat is er nog niet perfect?

- Wat ben ik bereid te doen om het zo te maken als ik het hebben wil?

- Wat wil ik niet meer doen om te zorgen dat het wordt zoals ik het hebben

wil?

- Hoe kan ik lol beleven aan het hele gebeuren, terwijl ik doe wat er gedaan

moet worden om te zorgen dat het wordt zoals ik het hebben wil?


Metaforen zijn uitdrukkingen die een bepaalde betekenis weergeven door twee of

meer woorden met ongelijke betekenissen te verenigen tot één betekenis. Als

iemand zo sterk als een beer is kun je je voorstellen hoe krachtig zo’n iemand is. Als

je je als een vis in het water voelt dan begrijp je de betekenis van je echt lekker

voelen. Het is een vorm van beeldspraak.

Metaforen geven inzicht en kunnen een bepaalde manier van denken doorbreken.

Metaforen kun je ook als verhalen gebruiken, verhalen met een achterliggende

boodschap. Het mooie van deze verhalen is dat ze iets duidelijk kunnen maken dat

met gewone woorden en uitleg niet echt binnenkomt. De metafoor wordt bewust

gehoord maar heeft vooral onderbewust zijn uitwerking.

Parabels en sprookjes zijn eigenlijk altijd metaforen waarin een moraal verborgen is

en een wijze les. Ook veel moderne kinderverhalen hebben deze eigen eigenschap.

Verzamel veel verhalen en vertel ze regelmatig. Kinderen van elke leeftijd smullen

ervan.


179

179

Maar je kunt ook je eigen verhalen maken (of opzoeken) naar aanleiding van

gebeurtenissen in de klas, veranderingen die je zou willen doorvoeren of problemen

die je wilt oplossen.

Ook kun je voor een hardnekkig probleem nieuwe creatieve oplossingen vinden via

een metafoor. Dit kun je ook met de hele klas doen. Dit zijn de stappen.

- Formuleer de probleemstelling

- Herformuleer de probleemstelling naar een metafoor (of nieuwe context)

- Bedenk oplossingen binnen de nieuwe context van de metafoor

- Vertaal de oplossingen naar het oorspronkelijke probleem

Een voorbeeld dat ik gebruikte met mijn kinderen was de sociale spaarrekening

waar je een positief saldo kunt opbouwen door elkaar te helpen en aardig te zijn of

in het rood kan komen te staan door onvriendelijkheid.

19. Tijdlijnen

Tijdlijnen zijn constructies van ons brein waardoor we weten of iets eerder of later

is gebeurd. Tijd is in die zin een locatie in de imaginaire ruimte. In onze gedachten

zetten we bijvoorbeeld iets in het verleden achter ons en iets in een verder verleden

verder achter ons. Voor de toekomst kan dan gelden dat het voor ons staat. Maar

het kan ook zijn dat het verleden links wordt geplaatst en de toekomst rechts. Of

met een bocht, naar boven of beneden.

Zo heeft iedereen zijn eigen persoonlijke tijdlijn die je kunt nagaan door bepaalde

(regelmatige) gebeurtenissen uit te vragen: Denk eens aan dat je je tanden aan het

poetsen was gisteren. Waar zie je of voel je dat dan in je herinnering? En

tandenpoetsen vorige week? En als je nu denkt aan dat je morgen je tanden poetst

waar is dat dan?

Soms kan het helpen om een tijdlijn een beetje aan te passen. Wanneer iemand zijn

tijdlijn in zijn bewustzijn zo heeft georganiseerd dat het verleden volledig achter

zich ligt (letterlijk) dan kan het zijn dat het zicht daarop ontbreekt en dat er

nauwelijks geleerd wordt van fouten of goede resultaten.


180

Sommige mensen die problemen hebben met plannen, op tijd komen enz. hebben

vaak hun toekomst gedeelte niet helder in het zicht.

De persoonlijke tijdlijn kan aangepast worden maar het is handig om daar meer

kennis over te hebben bijvoorbeeld met NLP.

Er van uitgaande dat de persoonlijke tijdlijn is zoals hij is kun je deze wel uitstekend

gebruiken bij het plannen, organiseren en doelen stellen door uit te voeren

activiteiten in de uitgevoerde toestand in gedachten op je tijdlijn te plaatsen.

Ook kun je de tijdlijn gebruiken om met behulp van de tijdmachine (zie ook het

volgende hoofdstuk) hulpbronnen over te brengen op de levenslijn. Dit kan heel

goed op momenten dat er wat problemen heersen in de klas en de klas wel wat

extra hulpbronnen kan gebruiken. Ook voor individuele leerlingen kan dit

uitstekend werken. De tijdmachine zorgt voor een speelse fantasievolle manier van

werken. Dit werkt als volgt:

- Stel de klas voor om mee te reizen in de tijdmachine naar een periode die

vooraf ging aan de problemen die nu spelen.

- Als je daar aangekomen bent, en dat kan voor iedereen een andere plek zijn,

zie je jezelf als jongere jij in een situatie met alle mensen die daar bij horen.

En alles is oké.

- Wat had je nu, in deze vroegere tijd, moeten weten of geloven, denken of

voelen om in de toekomst veel beter met de problemen om te gaan of de

problemen zelfs helemaal te voorkomen? Welke tips zou je je jongere zelf nu

geven?

- Als je deze hulpbronnen weet kun je ze aan jezelf geven. Maak er prachtig

gekleurd poeder van, laadt ze in, in een vrachtvliegtuig en vlieg ermee boven

je eigen levenslijn. Strooi alle hulpbronnen in grote hoeveelheden uit boven

je eigen levenslijn. Alle zelfvertrouwen, moed, begrip, vriendelijkheid, liefde,

geduld en wat je nog meer hebt komen als een gekleurde deklaag op je

levenslijn te liggen.


181

181

- Land nu met je vliegtuig vlak voor de periode waar de hulpbronnen

uitgestrooid werden. En stap uit.

- Stap nu over je levenslijn met al die gekleurde hulpbronnen en beleef wat je

nu in deze tijden beleeft met de hulpbronnen. Zie maar wat er allemaal

veranderd is en hoe dit uiteindelijk leidt tot een heerlijke tijd.


De ultieme succesformule luidt:

1. Weet exact wat je wilt bereiken

2. Besluit er werkelijk voor te gaan en in actie te komen

3. Kijk wat je krijgt van je inspanningen

4. Als je niet dichter bij je doel komt doe dan iets anders

Uit stap 3 blijkt dat het heel erg handig is om regelmatig te kijken hoe het gaat met

het bereiken van je doelen. Reflectie en evaluatie zijn belangrijke gereedschappen

bij het op de juiste koers blijven. Het bijhouden van een dagboek of geluksdagboek

kan enorm helpen. In Hoofdstuk 4 kom ik terug op het persoonlijke dromenboek.

Een andere manier is om op vaste momenten in de dag na te gaan hoe je je voelt.

Dit geeft je meer aandacht voor het emotionele signaleringssysteem, voor het

bewuster gewaar worden van je emoties en wat ze je te vertellen hebben. Ook kun

je in de loop van de tijd zien hoe jouw gelukslijn verloopt en conclusies trekken en

patronen ontdekken over de redenen van het al of niet gelukkig voelen.

Je kunt eenvoudig beginnen met elke dag een smiley aan te kruisen die een

weergave maakt van hoe jij je deze dag voelde en er kort onder te zetten wat de

omstandigheden of redenen waren waarom je je zo voelde.


182

0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10

In een boek van Esther en Jerry Hicks staat een rijtje van emoties die lopen van een

lage frequentie (depressieve gevoelens) tot een hoge frequentie (vreugdevolle

gevoelens). Om je verlangens waar te maken is het handig om op een hoge

frequentie te zitten, naast het feit dat het gewoon heel plezierig voelt. En dat is

uiteindelijk wat we allemaal willen. Door je op elk moment af te vragen hoe je je

beter kunt voelen, door je aandacht te richten op wat je wilt, kun je steeds verder

stijgen in het rijtje met emoties. Dit rijtje kun je gebruiken bij het bewust verhogen

Vandaag [datum] voelde ik me [0 – 10]

Gevoelsomschrijving: [Van depressief tot vreugdevol]

Omstandigheden: [Waar was ik? Met wie? Wat deed ik? Waar was mijn aandacht

op gericht?]

Tip aan mezelf om me (nog) beter te voelen:


183

183

van je frequentie en het invullen van de ‘gevoelsomschrijving’ in de

Geluksvergelijker.

1. Vreugde/Kennis/Kracht/Vrijheid/Liefde/Waardering

2. Hartstocht

3. Enthousiasme/Gretigheid/Geluk

4. Positieve Verwachting/Geloof

5. Optimisme

6. Hoop

7. Tevredenheid

8. Verveling

9. Pessimisme

10. Frustratie/Irritatie/Ongeduld

11. ‘Overweldigdheid’

12. Teleurstelling

13. Twijfel

14. Zorgen

15. Afkeuring

16. Ontmoediging

17. Boosheid

18. Wraak

19. Haat/Woede

20. Jaloezie

21. Onveiligheid/Schuld/Minderwaardigheid

22. Angst/Verdriet/Neerslachtigheid/Wanhoop/ Krachteloosheid

Waar het om gaat is dat je bewust streeft naar een beter gevoel.


Kinderen die moeite hebben met spelling worden al snel als dyslectisch betiteld.

Mensen die goed kunnen spellen gebruiken een strategie die vrij eenvoudig te leren


184

is en die veel spellingsproblemen doen oplossen als sneeuw voor de zon. Dit is de

spellingsstrategie in stappen:

1. Plaats de correcte spelling van het woord voor je zodat je het gemakkelijk kunt

zien.

2. Sluit je ogen en denk aan iets dat vertrouwd, bekend en ontspannen voelt. Als het

gevoel sterk is open dan je ogen en kijk naar de juiste spelling. (Hierdoor koppel je

een goed vertrouwd gevoel aan de juiste spelling en kan het gevoel je de volgende

keer vertellen of je de juiste spelling hebt.)

3. Beweeg je ogen naar boven en naar links en zie de juiste spelling in gedachten.

(Op het plafond dus. Als je hier moeite mee hebt gebruik dan de handige tips

hieronder.)

4. kijk naar boven, naar je mentale plaatje en schrijf de letters op die je ziet. Ga na

of wat je opgeschreven hebt correct is. Dit doe je dus aan de hand van het

vertrouwde gevoel. Als het niet klopt ga dan terug naar stap 1.

5. Kijk naar je mentale plaatje en spel het woord achterwaarts (schrijf de letters op

van rechts naar links). Klopt de spelling? Zo niet, ga dan naar stap 3 terug.

In het kort:

1. denk aan iets positiefs en gemakkelijk te herinneren en anker dat gevoel aan de

correcte spelling door simpelweg met dat gevoel te kijken naar de correcte spelling;

2. kijk naar boven en naar links en visualiseer de correcte spelling in gedachten; en

3. kijk naar boven en links en spel het woord achterwaarts.

Handige Tips

A. Zie het woord in je favoriete kleur.

B. Haal onduidelijk letters naar voren door ze anders dan de ander te maken:

groter, helderder, compacter, andere kleur, enz.

C. Maak groepjes van drie letters en bouw je plaatje op in drie letters per keer.

D. Zet de letters op een bekende achtergrond. Neem een bekend object in

gedachten of een filmscène en zet de letters die je wilt herinneren er bovenop.


185

185

E. Als het een lang woord is maak de letters klein genoeg om het woord

gemakkelijk in zijn geheel te zien.

F. Schrijf de letters in de lucht met je vinger en zie in gedachten de letter die je

schrijft.

Met lange woorden is het voor sommigen moeilijk om het hele woord in het begin

gemakkelijk in één keer te visualiseren (vooral mensen voor wie het proces van

visualiseren nieuw is). Wat vaak gebeurt is dat sommige letters duidelijk zijn maar

de rest is niet in zicht of mistig. In zulke gevallen is het nodig iets te doen om de

letters er uit te laten springen. In dit geval zijn twee extra stappen nodig:

a. breek het woord op in groepen letters (groepen van drie); en

b. verander sommige submodaliteiten van de letters die lastig te visualiseren zijn op

dusdanige wijze dat ze eruit springen. Bijvoorbeeld, de letters kunnen helderder

zijn, in een favoriete kleur, op een bekende achtergrond, groter, enz.

Een andere hulpzame stap om in het te herinneren plaatje met onduidelijk letters te

ankeren is een overlap met het kinestetische systeem door letters in de lucht te

schrijven. Hoe meer zintuigen ingezet worden hoe krachtiger geleerd en herinnerd

wordt.

Overigens heb ik met mijn dochter Nikki de spellingsstrategie toegepast op

het leren van de tafels. Ze was toen een jaar of acht. De resultaten zijn wel

erg leuk:

De tafel van 9 is lastig en Nikki vergeet het steeds of moet het steeds weer

uitrekenen of het rijtje opdreunen tot ze bij de bedoelde som is (zeer trage

auditieve methode die nog steeds op scholen gebruikt wordt). Per twee

regels hebben we de tafel van 9 (dat op een groen lievelingskleur blaadje

stond) links boven in het hoofd gezet en gekoppeld aan een prettig en

ontspannen gevoel. Eerst waren, met het toevoegen van de volgende twee


186

regels, de andere eerste regels weer verdwenen maar dat loste ze op door

het blad in het hoofd wat uit te rekken zodat er genoeg

ruimte was. Er was wel telkens even sprake van ‘het lukt niet’ en ‘ik wil niet

verder’ maar toen de probleempjes simpel opgelost bleken werd het erg

leuk. Later bleek nog even dat ze alleen de uitkomsten onder elkaar had

gezet zonder de vermenigvuldiging ervoor maar dat was ook snel verholpen

door het blad in gedachten verder uit te rekken en de sommen voor de

uitkomsten te zetten. Toen zat het plaatje in haar hoofd en kon ze het zo

oplezen. Nog even liep er een keer een uitkomst door een andere regel maar

door onder de regels een duidelijke dikke streep te zetten was het duidelijk

bij welke som welke uitkomst hoorde.

Bij elkaar een kwartier werk. De volgende morgen riep ze verheugd: ‘ik heb

het plaatje nog steeds in mijn hoofd. Telkens als ik een som vroeg keek ze

links naar boven en noemde ze de juiste uitkomst op. We hebben

afgesproken nu elke avond een tafel als plaatje in haar hoofd te zetten zodat

ze met de toetsen alleen maar hoeft ‘af te kijken’ en voor te lezen van het

plaatje. ‘Ik vind de tafels nu wel leuk’, is haar reactie. Mijn zoon Bas wil dat

ook. Maar Bas heeft het plaatje al helemaal goed op een rijtje, met de

gebruikelijke methode ingeprent.

Ik merk dat het plaatje bij mij nu ook veel zichtbaarder is geworden

overigens. Leuk hé? Volgens mij kan een groot percentage van kinderen die

problemen met rekenen hebben of die nu dyslectisch wordt genoemd hier al

uitstekende resultaten mee halen.


187

187






Albert Einstein.

Ik start nog maar eens met het citaat van Einstein wat ik al eerder heb genoemd.

Het is de essentie van het hele model en zeker van deze stap.

De future pace lijkt heel veel op het doelen stellen in stap 2 van het stappenmodel.

Daar formuleer je immers ook de gewenste situatie en stap je er helemaal in om

alles te beschrijven wat je daar ziet, hoort en voelt. De future pace als stap 6 in het

model is echter meer dan een welgesteld doel. In de voorgaande stappen hebben

we immers hulpbronnen toegevoegd als die waarden, gevoelens, vibraties of

frequenties die nodig zijn om volledig te kunnen afstemmen op wat je wilt. In de

future pace wil je niet alleen de gewenste situatie bereiken, je bent de gewenste

situatie. Je bent met je hulpbronnen volledig afgestemd op wie je werkelijk bent en

de energie kan vrijelijk stromen. Als je deze stap doet, en je bent helemaal in de

toekomst aanwezig, voelt dat ook uitermate goed. Op dat moment zijn alle

belemmeringen weggevallen en overtuigingen zijn in overeenstemming met wat je

wilt, of eigenlijk dus bent. Ik merk telkens als ik deze oefeningen doe dat ik met een

brede grijns zit te genieten van wat ik zie, hoor en voel. Hier zijn enkele

mogelijkheden voor jezelf en je kinderen. Doe ze regelmatig zodat je afgestemd

blijft op wat je echt wilt en wie je werkelijk bent.

1. Future pace

2. De nu veroorzakende toekomst


188

3. Future’s history

4. Tijdmachine

5. Toneelstukjes/verhalen

6. Alle soorten tekeningen die voor een fantastisch gevoel zorgen

1. Future pace

Stap in de toekomst en kijk rond. Wat zie je dan? Wat hoor je dan? Wat voel je dan?

Wat ruik je dan en wat proef je dan? Het is zinvol om een heel specifiek moment uit

te kiezen, een datum en een tijd. Als je een doel hebt gesteld om bijvoorbeeld

gezellig met iemand om te gaan stel je je voor wanneer je deze persoon voor het

eerst weer ziet. Kijk vervolgens, nu je alle nodige hulpbronnen tot je beschikking

hebt, en nu je ook alle hulpbronnen die de ander nodig heeft gegeven hebt, hoe het

gaat op dit moment in de toekomst. Spreek in de tegenwoordige tijd en kijk door je

eigen ogen alsof je er helemaal bent. Doe geen moeite om dingen te verzinnen

maar laat het gewoon opdoemen uit je onderbewuste. Komt het overeen met zoals

je het wilt of zijn er meer hulpbronnen nodig? Voeg ze toe en kijk weer wat er

gebeurt.

Dit is de essentie van een future pace en je kunt deze op verschillende manieren

met jezelf en met de klas doen. Hieronder volgen die werkwijzen.


Hoe je de toekomst ziet beïnvloedt niet alleen maar je toekomstige situatie. Het

heeft ook een directe invloed op hoe je je nu voelt. Je toekomst beïnvloedt jou

altijd. Het mooie is dat je die toekomst dus nu kunt kiezen en zo jouw huidige

toestand direct kunt veranderen. Uiteindelijk is het nu-moment het punt van

waaruit je alles laat gebeuren. Het is jouw krachtpunt. Je kunt wel over het verleden

of over de toekomst denken maar dat doe je altijd ‘nu’.


189

189

We gaan er vaak vanuit dat het verleden je op dit moment bepaalt. Maar het is veel

meer de voorgestelde of geanticipeerde toekomst die dat doet. Ga maar na, je voelt

je op dit moment waarschijnlijk compleet anders wanneer je de deur van je huis

achter je dichtdoet om op vakantie te gaan dan wanneer je datzelfde doet om naar

een begrafenis te gaan. De huidige situatie is dezelfde maar wat in het verschiet ligt

verschilt nogal.

Stel je voor dat je zou weten dat niets kon mislukken en dat jouw toekomst gevuld

was met dromen die uitgekomen zijn en al je wensen zouden onvermijdelijk

gerealiseerd worden, hoe zou je je dan op dit moment voelen. Uitstekend! Je zou

het gevoel hebben dat hoort bij die toekomst. En dat is tevens de sleutel om die

toekomst op dit moment te realiseren. Al die fantastische gevoelens die door die

ideale toekomst veroorzaakt worden stemmen je af op de golflengte van die

toekomst, brengen je in de juiste vibratie, waardoor deze gemanifesteerd wordt.

Omdat die ideale toekomst al bestaat hoef je deze niet te verzinnen maar stap je er

gewoon in en ervaar je het zoals het daar is. Verander je energie en je verandert

jouw werkelijkheid.

De oefening:

1. Ga rustig zitten, ontspan en maak je hoofd leeg.

2. Stap, met de intentie om je ideale toekomst te leren kennen, in gedachten, in die

toekomst.

3. Doe alsof je op een bepaald toekomstig moment in de tijd aanwezig bent en kijk

om je heen. Wat zie je, hoor je, voel je, ruik je en proef je nu je hier bent?

4. Maak wat je ziet in gedachten groter, helderder, intenser zodanig dat het nog

prettiger voelt.

5. Beschrijf wie je nu bent, wat je doet, welke besluiten je neemt.

6. Schrijf je bevindingen op terwijl je nog altijd in de toekomst bent.

7. Als je klaar bent kom dan terug in deze tijd en verheug je op wat komen gaat.

Doe dit regelmatig en geniet en je zult de gevolgen niet kunnen geloven, totdat je

begrijpt dat het zo werkt.


190


Deze oefening gaat nog een beetje verder. Ik doe deze techiek regelmatig met

teams binnen scholen of organisaties bij visievorming en met name ook de

implementatie ervan. Het is een zeer krachtige oefening in het verlengde van de

voorgaande, mits hij zorgvuldig in de juiste tijden uitgevoerd wordt. Dat is echt

essentieel. Als je in de toekomst bent dan ben je ook echt in de toekomst en dan

stel je je voor hoe het ‘nu’ in de toekomst is.

Met je klas kun je deze opdracht uitstekend uitvoeren aan het begin van het jaar of

juist op momenten dat het niet zo lekker loopt, de aandacht op de verkeerde

onderwerpen en waarden gericht is en je weer terug wilt naar wat iedereen echt

wil.

De oefening met de groep/klas:

- Inventariseer ieders wensen voor een fantastische klas en een heerlijk

schooljaar. Maak een woordspin op het bord. Begin met iedereen te vragen

zijn ideale klas op te schrijven. Gebruik de volgende onderverdeling:

1. Wat we belangrijk vinden (waarden)

2. Wat we doen in de klas

3. Hoe we met elkaar omgaan

4. Hoe de klas eruit ziet

5. Alles wat verder belangrijk is

- Laat elk kind (elke deelnemer) de hoofdpunten opnoemen en zet deze in

een mindmap (of woordspin) op het bord

Kijk gezamenlijk naar het gewenste toekomstplaatje. Als het klopt ga je

door en anders pas je het aan.

(Je kunt dit ook doen in groepjes van 4 tot 6 kinderen. Laat de groepen

presenteren wat ze gevonden hebben. Geef elke groep een flip-over vel om

op te schrijven voor de presentatie)

- Bepaal met zijn allen een datum wanneer dit werkelijkheid is.


191

191

- Stap nu in gedachten in deze datum (dit kun je doen met de tijdmachine) en

ben helemaal aanwezig in deze toekomstige tijd. Praat vervolgens alleen

nog maar in de tegenwoordige tijd over hoe het nu is (in de toekomst). Leef

je helemaal in.

- Kijk rond en zie, hoor en voel wat er is. Vul de mindmap op het bord aan.

Klopt alles? Zo niet, pas het aan. Luister naar hoe het voelt.

- Je bent nu in de ideale toekomst en je bent hier gekomen doordat er allerlei

dingen gebeurd, besloten, gedaan zijn vanaf het verleden. Ga na wat dat

geweest is (dit kun je ook weer in (nieuwe) groepjes doen).

- Inventariseer de punten.

- Kom terug in de huidige tijd en zet de voorgaande punten op een rijtje.

Maak van daaruit een plan.

4. Tijdmachine

De tijdmachine is een fantastisch middel om een geleide fantasie mee te doen.

Maar je kunt er kinderen ook zelf hun wensverhaal mee laten maken. Het gaat

steeds om het met al je zintuigen op dit moment leven in de vervulde wens.

Nu is het moment waarop je de toekomst neerzet en waar je nu je aandacht op

richt bepaalt welke toekomst je aantrekt. Essentieel is dat je aantrekkingspunt nu is.

Door regelmatig af te stemmen op de gewenste toekomst kom je in de juiste

vibratie waarmee je afstemt op de gewenste frequentie of waarschijnlijkheid.

Je kunt de tijdmachine dus gebruiken om een fantastische toekomst neer te zetten

met je fantasie.

‘Jongens en meisjes, het wordt weer eens tijd om in de tijdmachine te stappen. Ga

stevig zitten en doe je veiligheidsgordels om. In plaats van de geschiedenis gaan we

de toekomst verkennen’.

Je kunt het zo echt maken als je wilt, met toeters en bellen, wellicht een

spetterende powerpoint met planeten en sterren. Je kunt leerlingen delen laten

vertellen van die ideale toekomst waardoor je meer en meer zicht krijgt op hun

verlangens en wensen.


192

De tijdmachine kan echter ook ingezet worden om de toekomst te bekijken die

gebaseerd is op de huidige manier van denken. Alhoewel het ook hier gaat om je

voorstellingsvermogen kun je veel meer gaan kijken waar de huidige aandacht in de

toekomst naar toe leidt. Terwijl je in de vorige tijdmachine voornamelijk aan het

verzinnen was hoe je een zo positief mogelijke toekomst kunt neerzetten ga je nu

veel meer loslaten en het aan het onderbewuste overlaten wat er naar voren komt.

Dat kan betekenen dat er een toekomst ontstaat die juist helemaal niet zo gewenst

is, die allemaal aspecten in zich heeft die je niet wilt, maar wel een logische gevolg

is van de aandacht die nu gegeven wordt aan bepaalde problemen of onenigheden.

Vertrouw hierbij op de intelligentie van het onderbewuste en laat opkomen wat

opkomt. De vraag is dan vervolgens of dit is wat je wilt (met zijn allen). En daarna

kun je kijken hoe je deze toekomst in het heden wilt veranderen. Het is een

schitterende manier en motivatie om huidige problemen op te lossen en de

aandacht te richten op wat je wel wilt. Het lijkt een beetje op ‘the Christmas Carol’

van Charles Dickens waarin de gierige en gemene Scrooge door een geest

meegenomen wordt naar de nare toekomst die volgt uit zijn huidige gedrag. Het

motiveerde Scrooge om helemaal om te gaan in het nu en een geweldige nieuwe

toekomst neer te zetten.

Het is handig om bij de tweede vorm ook een ideale vorm te laten volgen om te zien

of en hoe de veranderingen die nu besloten zijn daadwerkelijk doorwerken in de

toekomst.

De tijdmachine kan verder uitstekend gebruikt worden om hulpbronnen over te

brengen op de levenslijn. Dit hebben we bij de tijdlijnen (19) in het vorige hoofdstuk

al gedaan.

Je kunt op je tijdlijn data en tijden zichtbaar maken en bepaalde voornemens kun je

in gedachten heel bewust op je tijdslijn zetten, op een bepaalde datum en tijd. Zo

kun je met kinderen de volgende krachtige visualisatie doen waardoor de doelen die

ze zich stellen als het ware geprogrammeerd worden in hun onderbewustzijn.


193

193

Visualisatie

Je zult zien dat deze visualisatie zowel het stellen van doelen in zich heeft, het

ophalen van hulpbronnen als het doen van een future pace. Hij zou op meerdere

momenten tegelijk in het stappenprogramma kunnen passen

Vooraf aan de visualisatie gaat het stellen van een doel – ‘de grote wens’ – vooraf.

Deze vul je op de volgende manier in:

1. Datum waarop de wens vervuld is: bijvoorbeeld 20 september (van

een bepaald jaar)

2. Het bewijs dat je wens vervuld is: Wat zie je dan (waar, met wie ben

je ergens)? Wat hoor je dan? Wat voel je dan?

Als dat gebeurd is start de visualisatie, de reis in gedachten.

Ga rustig zitten en sluit je ogen. Stap in gedachten in de tijdmachine en reis

naar het moment waarop je wens vervuld is. Stel je voor dat je aankomt bij

de datum waarop je wens vervuld is. Hier stop je de tijdmachine en stap je

uit. Je kunt zien dat je wens vervuld is want alle bewijzen zijn er dat het zo is.

Stap er maar helemaal in en zie wat je ziet nu je wens vervuld is, hoor de

geluiden nu je wens vervuld is en voel hoe je je voelt. En maak dit plaatje

nog maar eens veel sterker en veel echter. Want zie je de knoppen onder het

plaatje. Daarmee kun je de kleuren aanpassen, het beeld dichter bij halen of

groter maken, Je kunt het beeld ook scherper maken of helemaal om je

heen. Probeer het maar uit en maak het beeld zo dat het super echt is waar

je nu bent. En er zijn knoppen voor het geluid. Je kunt het harder of zachter,

scherper of doffer maken. Maak het geluid zo dat het heel echt aanvoelt. En

er zijn ook knoppen voor je gevoel. Dit kun je ook versterken. Maak het

gevoel dat je nu hebt maar eens twee keer zo sterk. Ja goed zo. En draai de

knoppen nog maar verder open zodat je het gevoel nog twee keer zo sterk

voelt. Prima, heel goed.


194

En nu je helemaal in de vervulde wens bent stap je uit jezelf en laat je je

lichaam daar op een afstandje. Je kunt jezelf daar zien, in de vervulde wens

met alles erop en eraan. En je kunt het plaatje met jou erin oppakken en

meenemen terwijl je omhoog

zweeft. Je ziet wat beneden is kleiner worden terwijl je wegzweeft en bij je

eigen tijdlijn aankomt. Je zweeft erboven en ziet alle tijden en data in die

stroom van tijd. En je ziet ook de datum waarop je wens vervuld is.

Je haalt diep adem en je blaast je levensenergie in het plaatje dat je

vasthoudt. En doe dat nog eens. Adem diep in …….en blaas je levenskracht in

het plaatje van jezelf in de vervulde wens. En nog eens…diep in…. en aaaaah

blaas je je energie in het plaatje.

Nu kun je het met levensenergie vervulde plaatje op de tijdlijn laten vallen,

precies op de juiste datum waar de wens vervuld is. Èèèèn………plop. En je

ziet ook meteen dat alle gebeurtenissen voor die tijd zich aanpassen aan

deze wens. Alles wat ervoor gebeurd is leidt tot die wens.

En ook alles wat daarna in de toekomst gebeurt verandert. Het wordt

mooier met nog veel meer mogelijkheden om andere wensen te vervullen.

En als je ziet hoe je wens op jouw tijdlijn vervuld is stap je weer in de

tijdmachine waarmee je gekomen bent en kom je weer rustig in deze tijd

terug. Open je ogen en ben weer hier.


Net als met de tijdmachine, die je met de hele klas vanuit een geleide fantasie kunt

doen, kun je kinderen ook toneelstukjes en verhalen laten verzinnen en

opvoeren/voorlezen over een gewenste toekomst. Hiermee bereik je dat de

fantasie nog veel intenser, met alle zintuigen beleefd wordt. Het is leuk om te doen

en de creativiteit wordt bevorderd.


195

195

Ook hier kun je twee invalshoeken kiezen. 1) je zet een ideale toekomst neer, een

gewenste situatie met alles erop en eraan. Of 2) je speelt een toekomst op basis van

hoe het nu gaat om vervolgens na te gaan wat er anders zou moet om een

toekomst te krijgen die je graag wilt. Met andere woorden: ‘als het zo doorgaat dan

eindigen we nog hier’. Wat kunnen we nu doen om dat te veranderen?


Het spreekt voor zich dat alle soorten tekeningen, maquettes, en andere

kunststukjes dezelfde rol kunnen vervullen. Maak eens een maquette van de ideale

klas, of de fantastische school, het perfecte dorp of nog groter. Wat zit daar

allemaal in? Welke toekomst kun jij tekenen die helemaal klopt met wat je je

wenst? Wat kun je dan en welke hulpbronnen heb je dan tot je beschikking?


196


Ecologie is eigenlijk de studie van consequenties. Welke consequenties heeft dit

gedrag of dit proces voor mezelf, mijn omgeving en uiteindelijk voor de hele

planeet? Als ik dit doel gerealiseerd heb wat betekent dat dan voor het grotere

geheel waar ik deel van ben? Als de consequenties positief zijn vanuit alle

gezichtpunten zul je volledig uitgelijnd en vol energie kunnen werken aan het doel.

Is dat niet zo dan geef je gas met de andere voet op het rempedaal en wordt het

behalen van het doel moeizaam of zelfs onmogelijk.

Het afsluiten van het innerlijke proces van doel bepalen, hulpbronnen ophalen en in

de toekomst programmeren met een ecologietest is extreem belangrijk. Wanneer

blijkt dat er nog een gedeelte binnen jezelf het niet helemaal eens is met de

werkwijze of nog wat hulpbronnen nodig heeft om volledig mee te kunnen gaan

dan zal dit deel zich blijven verzetten tegen het bereiken van het doel. Dit uit zich in

een innerlijke strijd, onbewuste sabotage en uiteindelijk in het niet realiseren van

de wens.

De ecologietest kun je eigenlijk afsluitend aan elke stap toepassen. Als je je doel

hebt gesteld kun je je afvragen of het ecologisch verantwoord is (is ook onderdeel

van HET PAD). Als je de hulpbronnen hebt bepaald die je nodig hebt kun je toch nog

even checken of dit de juiste zijn. En uiteindelijk wanneer de future pace achter de

rug is kun je nogmaals nagaan of er nog iets niet klopt of dat het helemaal oké is zo.

Als dat niet zo is kun je terugstappen in stap 4 (hulpbronnen toevoegen) of zelfs

naar stap 2 waar je je doel geformuleerd hebt (blijkbaar niet helemaal ecologisch).

Telkens kan de vraag gesteld worden, ‘is er nog iets op tegen om het doel op deze

wijze te halen’. Of ‘is er ergens nog een deel in mij dat het niet eens is met deze

gang van zaken’.

Alles wat opkomt is belangrijk en elk deel wat van zich laat horen dient met respect

benaderd te worden. Op het moment dat je het alleen maar lastig vindt dat het deel

met een bezwaar komt zal het veel meer moeite kosten om het uiteindelijk mee te

krijgen. Begrip en respect zorgt voor samenwerking en het vinden van de juiste


197

197

oplossing voor het probleem dat nu nog niet opgelost is. Ben niet te snel tevreden,

waardoor je over een deel heen walst maar vraag uit tot het helemaal klopt.

Hetzelfde als bij de innerlijke delen van jezelf geldt werkt dit ook voor de delen of

individuen van een groep of klas. Als er een bezwaar komt uit de groep neem deze

dan serieus en pas aan tot het voor iedereen klopt.

Als er een bezwaar opkomt ga je na wat het is en wat er nodig is om het bezwaar te

overkomen. Welke hulpbronnen zijn er nog nodig? Haal die op en voeg deze toe.

Vervolgens kan de vraag opnieuw gesteld worden. Pas wanneer er volmondig op de

vraag ‘wat kan er nog mis gaan’ met ‘niets’ geantwoord wordt kun je ervan uitgaan

dat het hele wezen, of de hele groep, gemobiliseerd is om ‘er voor te gaan’ en het

doel te behalen.

Je kunt deze vraag aan jezelf stellen bij het proces van je eigen doelen. Je kunt het

aan het kind stellen in het proces of aan het eind van een doelrealisering. Dit kan

ook in een geleid intern proces (GIP). En je kunt het aan de hele klas vragen

wanneer het om een gezamenlijk proces gaat.


198

8. Kom in flow door je actie

Wij mensen, en vooral in de westerse wereld, zijn geleerd om hard te werken, in

actie te komen en zo resultaten te bereiken. En als we meer resultaten willen

bereiken zullen we harder moeten werken en meer werk moeten verzetten.

Maar het klopt niet met de feiten. Veelal blijkt dat mensen die zeer succesvol zijn

best werk verzetten maar niet meer dan mensen die een mager inkomen hebben.

De actie is gewoon anders, totaal anders.

Bij de niet-succesvolle werkers zien we dat de arbeid een worsteling is, zwaar en

moeizaam. Het gebeurt omdat het moet. Er moet nu eenmaal brood op de plank

komen hoor ik regelmatig zeggen. En velen onder ons zullen dat beamen. En

daarom doen we allerlei dingen die we niet leuk vinden om te doen maar die nu

eenmaal nodig zijn. En we leren onze kinderen allerlei dingen te doen die nu

eenmaal moeten (?).

Maar in moeten zit enorm veel weerstand en weerstand staat gelijk aan het

blokkeren van energie. Geblokkeerde energie stroomt niet en kan dus ook nooit iets

nieuws teweegbrengen. Net zoals het stilstaande water, smerig en levenloos wordt

zo is het gevolg van geblokkeerde energie verval en ziekte. Stromende energie

daarentegen staat gelijk aan gezondheid en creatie, aan het moeiteloos behalen van

doelen en resultaten.

De voorgaande hoofdstukken maken duidelijk dat een helder beeld van wat je wilt

bereiken en het vertrouwen dat je dat kunt bereiken nodig zijn om de Universele

creatieprocessen in werking te zetten. En dit gedeelte van het creatieproces dien je

ook volledig over te laten aan het onderbewustzijn. Laat de bewuste geest zich er

vooral niet mee bemoeien nadat de keuze is gemaakt wat het resultaat dient te zijn.

Echter, om dat te ontvangen wat je wenst dien je wel in actie te komen, vanuit

hetzelfde beeld van het eindresultaat en met hetzelfde vertrouwen. Door je

gedachten zet je het proces in beweging. Door te handelen ontvang je het

gevraagde. En handelen doe je altijd NU. Ben volledig aanwezig in wat je doet.

Verwijder het verleden uit je gedachten en denk niet aan de toekomst wanneer je


199

199

nu handelt. Breng al je aandacht in het huidige moment, waar je nu bent. Met

helderheid van wat je wilt bereiken, met vertrouwen dat het mogelijk is en met

dankbaarheid dat het lukt.

Er zit een groot verschil tussen motivatie en inspiratie. Motivatie is als het duwen en

moeten. Door inspiratie word je als het ware naar het handelen toegetrokken en je

wilt in actie komen.

Wat wil je doen? Kom in actie op het moment dat je geïnspireerd bent. En door je

aandacht te blijven richten op wat je wilt zul je geïnspireerd zijn. En dit zijn de

voorwaarden om in flow te komen waarbij je handelen efficiënt en effectief is,

waarbij de tijd stilstaat en je in een vanzelfsprekende stroom van energie

terechtkomt waarbij het lijkt of iets groter dan jijzelf het overneemt van je,

gedreven en resultaatgericht.

Als in de voorwaarden van doelen en hulpbronnen voorzien is zal deze stap voor

zichzelf zorgen. Maar wacht niet af tot er iets gebeurt. Focus op je visie met

vertrouwen en dankbaarheid en kom in actie.


200


Wat enorm belangrijk is, en nogal eens vergeten wordt in deze jachtige tijd, is om

elke behaalde doelstelling te vieren. Wat je zelfs kunt vieren is dat je goed op weg

bent, een goede start hebt gemaakt of er bijna mee klaar bent maar nog niet

helemaal. Waarschijnlijk is er moeite gedaan om iets voor elkaar te krijgen. Het

brein wil zich heel graag inspannen maar het wil ook de erkenning en waardering

krijgen die erbij past. Als je niet geniet van wat je bereikt hebt en het behaalde

resultaat niet viert geef je je onderbewuste eigenlijk te kennen dat het toch niet zo

belangrijk was. Als je niet de tijd neemt om te genieten van wat je hebt bereikt waar

doe je het dan eigenlijk voor?

Met presentaties, voorstellingen, gewoon even niets doen en stil genieten, jezelf

belonen met wat dan ook wat je leuk vindt, geef je aan dat je blij bent en dankbaar

voor wat je bereikt hebt. En net zo goed als dat je iemand die heel blij is met jouw

cadeautje graag een volgende keer weer verrast (in tegenstelling tot iemand die

totaal niet tevreden is met je gift) zo zal het universum of je onderbewuste ook

reageren op jouw dankbaarheid.

Je kunt je dankbaarheid overigens ook al van te voren inbouwen in het hele proces.

Dankbaarheid is namelijk een vibratie of golflengte die zeer goed past bij wat je

wenst. Als je iets heel graag wilt dan ben je daar immers automatisch dankbaar

voor. Zou je dat niet zijn dan wil je het blijkbaar niet echt. Dankbaarheid, net als

liefde, is één van de hoogste vibraties en volledig in harmonie met je hogere zelf. En

wanneer je in harmonie bent met die superkracht weet je dat je het hele Universum

achter je hebt staan bij het creëren van jouw verlangens. Dankbaarheid zorgt dat je

in verbinding blijft met deze krachten.

Dankbaarheid zorgt er ook voor dat je aandacht blijft gericht op alles wat mooi en

goed is zodat je ook blijft aantrekken wat mooi en goed is. De dankbare geest is

voortdurend gericht op het beste. En daarmee geef je ook vertrouwen de ruimte.

Dit is ook de stap waarin je in dankbaarheid reflecteert op wat er gebeurd is. Wat

ging er goed? Waar zou je het een volgende keer anders aanpakken? Is je doel


201

201

volledig bereikt zoals je het aan het begin voorstelde? Heb je iets aangepast

onderweg? Wat heb je geleerd waardoor je een volgende keer bij het bereiken van

je doel handiger kunt werken? Welke hulpbronnen heb je nu tot je beschikking en

waar kun je deze nog meer inzetten?


202


De cirkel is rond en in een natuurlijk proces komen vanzelf nieuwe verlangens

omhoog die ons doen groeien boven onszelf en steeds meer mogelijkheden

ontvouwen waarin we onszelf kunnen leren kennen als onbegrensde wezens.

Dit is ook de stap waarin je tot rust komt en weer in stilte kunt luisteren naar wat er

van binnenuit opborrelt tot het bewustzijn. Want het is ook meteen weer de eerste

stap in een nieuwe cyclus van doel naar realisatie.

Hoe kun je dit in de klas aanpakken. Alle werkvormen en oefeningen kun je met de

klas doen in een bepaalde logische volgorde. Bij sommige kinderen zal een cyclus

sneller verlopen dan bij anderen. Sommige kinderen zijn bezig met het ophalen van

hulpbronnen terwijl andere klasgenootjes hun doelen nog aan het formuleren zijn

met behulp van plakken, knippen, tekenen en video. In het volgende hoofdstuk doe

ik een suggestie om elk kind individueel door elk persoonlijk proces te helpen. Dit

doen we aan de hand van het persoonlijke dromenboek.


203

203

Hoofdstuk 4

Systematiseren

1. Het persoonlijke dromenboek

Het Geluks- en Succes Systeem

Inmiddels zijn we op een punt aangekomen waarop je een schat aan informatie,

kennis en praktische handvatten hebt gekregen om vanuit de werking van de

Universele Wetmatigheden Geluk en Succes in de klas te brengen. Natuurlijk kun je

dit altijd uitbreiden en verbeteren en daar zullen we ook constant aan blijven

werken.

De vraag is nu, hoe kun je dit alles systematisch inpassen in je dagelijkse lessen

zodanig dat zowel jij als je leerlingen daar de groots mogelijke lol van hebben? Want

met het uitvoeren van de verschillende oefeningen, lessen en methoden heb je het

geheel nog niet gesystematiseerd.

Wat ik met dit boek graag wil bereiken is onderwijs dat automatisch uitgaat van de

Universele Wetmatigheden zodat leerlingen en leerkrachten dicht bij zichzelf

kunnen blijven, positief gericht zijn, hun talenten ontdekken, ontwikkelen en

inzetten voor zichzelf en het grotere goed en daarmee op soepele wijze in ‘flow’ en

met passie die ervaringen opdoen en die doelen bereiken die ervoor zorgen dat de

energie stroomt en Geluk en Succes vanzelfsprekend zijn.

Systematiseren

Het systeem is gestoeld op het voortdurend cyclisch doorlopen van de 10 stappen.

Stap 10 is immers stap 1 van de volgende cyclus. Een aantal onderdelen kunnen

dagelijks of in ieder geval regelmatig terugkomen. Je kunt ze zien als dagelijkse

succesgewoonten die het denken automatische richten op het realiseren van

verlangens volgens de Universele Principes. Met name gaat het hierbij om alle

manieren die de aandacht richten op wat je wilt, het positieve en een hoge vibratie:

- Het zetten van intenties voor elke dag of zelfs elk segment van de dag.

- Het gebruik van de spiegelkaartjes.


204

- De ontspanning d.m.v. stilte-oefeningen, ademhalingsoefeningen,

onderlinge kindermassage, enz.

- het stellen van vragen die de aandacht richten op het bereiken van

oplossingen en het realiseren van wensen.

- Het geven van complimenten aan jezelf en anderen.

- Het ervaren van dankbaarheid voor alles wat er is.

- Het ankeren en gebruiken van hulpbronnen op elk mogelijk moment

waarop dat nuttig is.

- Het gebruik van verhalen en metaforen.

- Het gebruik van nested loop verhalen.

- Tekenen, plakken, knippen, boetseren, knutselen van gewenste situaties.

- De Geluksvergelijker.

- En het persoonlijke dromenboek……..

Het Persoonlijke Dromenboek

Het persoonlijke dromenboek is een overkoepelend persoonlijk gereedschap voor

elk kind en elke leerkracht. Het is een soort dagboek waarbij je ook het 10

stappenproces bijhoudt. Telkens als je een stap in de richting van een bepaald doel

zet geef je dat aan in je dromenboek. Hieronder volgen de stappen en de

werkvormen die daarbij horen nog een keer op een rij.

De 10 stappen


2. Stel, aan de hand van het verlangen, een duidelijk doel met alle

innerlijke zintuigen








205

205


8. Kom in actie door te doen wat goed voelt en kloppend is zodat je in

flow komt



Vervolgens zijn dit, zoals in de voorgaande hoofdstukken beschreven, mogelijke

activiteiten die passen bij de opeenvolgende stappen:

Stap 1. Voel het verlangen


2. Ontspanning


4. Adem-oefeningen

5. Contact maken met je GROTE IK of je creatieve deel


7. Intenties zetten

8. Spiegelkaartjes

9. lijstje waar je goed in bent/was of wat je leuk vond om te doen/hobbies

Stap 2. Stel een duidelijk doel

1. doelen stellen


3. wenstekening maken

4. wensbord maken

5. Mind movie maken


7. Visueel zichtbaar maken van doelen en gewenste toestanden (ook regels en

normen)

8. Brainstormen

9. Disneystrategie


206

Stap 3. Bepaal hoe het nu is





5. Swish patroon

Stap 4. Bepaal welke hindernissen er zijn

Stap 5. Geef aan welke hulpbronnen er nodig zijn

1. Affirmaties

2. Visualisaties

3. Alsof kader



6. Lachen




10. Complimenten



13. Dankbaarheid


15. Spiegelkaartjes

16. Modelleren



19. Tijdlijnen




207

207

Stap 6. Future pace

1. Future pace



4. Tijdmachine



Stap 7. Ecologietest

Stap 8. Actie in flow

Stap 9. Realiseer je dromen en geniet

Stap 10. Nieuw verlangen


208

2. Het systeem

Het persoonlijke dromenboek is het systeem dat elke leerling en elke leerkracht

gebruikt om zijn proces van bewust scheppen vorm te geven en bij te houden. Het

gaat hierbij niet om het op schrift bijhouden van een leerproces om verantwoording

af te leggen aan anderen maar om voor jezelf overzicht te houden waar je staat en

hoe je vordert in het realiseren van je dromen. Het draait om bewust zijn van waar

je je bevindt. Het houdt je aandacht daar waar hij nodig is om doelen te

verwezenlijken.

Het op schrift stellen van gedachten geeft ook direct iets magisch. Je legt je

gedachten vast en ze worden als het ware grijpbaar. Je kunt gemakkelijker focussen

en het realisatie proces lijkt direct een start te nemen.

Het persoonlijke dromenboek bestaat in principe uit 365 bladzijden (de dagen van

het jaar) met de Geluksvergelijker op de linker bladzijde en 365 bladzijden met ‘de

10 stappen onderzoeker’ op de andere bladzijde. Telkens kijk je eerst naar wat je

emoties je te vertellen hebben om vervolgens na te gaan waar je bent in het

stappenplan van verlangen naar realisatie.

Voor de linkerbladzijde kun je de lijst met emoties goed gebruiken die ik hier

nogmaals zal geven:


209

209

1. Vreugde/Kennis/Kracht/Vrijheid/Liefde/Waardering

2. Hartstocht

3. Enthousiasme/Gretigheid/Geluk

4. Positieve Verwachting/Geloof

5. Optimisme

6. Hoop

7. Tevredenheid

8. Verveling

9. Pessimisme

10. Frustratie/Irritatie/Ongeduld

11. ‘Overweldigdheid’

12. Teleurstelling

13. Twijfel

14. Zorgen

15. Afkeuring

16. Ontmoediging

17. Boosheid

18. Wraak

19. Haat/Woede

20. Jaloezie

21. Onveiligheid/Schuld/Minderwaardigheid

22. Angst/Verdriet/Neerslachtigheid/Wanhoop/ Krachteloosheid

hou je proces bij

Op verschillende momenten van de dag ga je na hoe je je voelt, wat je bezig houdt

en wat je wilt. Tevens ga je na in welke stap van het proces je bent en wat je gedaan

hebt om die stap te zetten.


210

De linker bladzijde is dan:

Begin van de dag (datum:………………..)

1. Mijn intentie is [intentie voor vandaag]

2. Om me goed te voelen ga ik vandaag het volgende doen:

Op de dag

3. Vandaag [datum] voel ik me [omcirkel 0 – 10 met blauw]

Eind van de dag

4. Vandaag voelde ik me [omcirkel nogmaals 0-10 met rood]

Gevoelsomschrijving: [Van depressief tot vreugdevol]

5. Omstandigheden: [Waar was ik? Met wie? Wat deed ik? Waar was mijn aandacht

op gericht?]

6. Tip aan mezelf om me (nog) beter te voelen:


211

211

De rechterbladzijde:

Begin van de dag

7. Vandaag werk ik aan stap [omcirkel 1 - 10, met bijpassende vraag] van mijn

droom [omschrijf de droom met één kernwoord]

8. Ik doe de volgende dingen om mijn droom uit te laten komen [beschrijf het

proces dat bij de stap hoort]

Eind van de dag

9. Wat heel goed ging bij het werken aan mijn droom en waar ik trots op ben

[beschrijf de successen]

10. Wat ik een volgende keer anders zou doen [beschrijf wat en hoe het wel zou

kunnen]


212

3. Een nieuw verlangen

Het Geluks- en Succes Systeem in de klas is nog niet af. Het is eigenlijk nooit af. Net

als met alles in het leven, doorloopt het een cyclisch proces waarin voortdurend

gestreefd wordt naar meer kwaliteit, meer bijdrage en een hoger niveau. Dit boek

vormt een eerste versie, een samenvatting van huidige succesgewoonten in de

praktijk. Met het gebruik van het boek zullen meer mogelijkheden ontstaan om

plezierig te ontwikkelen in de klas en verlangens te realiseren, die de vorming van

een volgende versie inhouden.

Dit boek is een bruikbaar manuscript dat een aanzet wil geven tot een handig

gebruik van de Universele Wetten, waar onze levens aan onderhevig zijn, om

bewust te creëren en Geluk en Succes te ervaren op elk gewenst moment. ‘Wat je

aandacht geeft wordt groter’ komt daarbij als universeel principe telkens terug.

Evenals ‘wat je geeft krijg je terug’. Wanneer we onze aandacht richten op het beste

en met elkaar nieuwe en betere mogelijkheden delen om Geluk en Succes te

ervaren zal iedereen daar ‘wel bij varen’.

Op die wijze kan dit boek ook een aanzet geven om een gemeenschap op te

bouwen van gelijkgezinde leerkrachten en opvoeders die elkaar inspireren om het

beste uit zichzelf en anderen te halen in lijn met en gebruikmakend van de

Universele wetmatigheden die ons leven vormgeven. De website van Happy Life

Centre kan daartoe al een platform bieden voor de uitwisseling van ideeën en ‘good

practices’.

Dit boek bouwt voort op de fantastische inzichten van unieke mensen en op de

geweldige moed van hen die tegen alle gebruikelijke ideeën in bleven geloven en

ook bewezen dat wij de scheppers zijn van ons leven. Dat we tegenwoordig zo ver

kunnen kijken en reiken danken we aan allen die ons hierin voorgegaan zijn.

Aanvullende materialen

De volgende stap in het gebruik van dit boek zullen diverse praktijkvoorbeelden zijn,

evenals materialen, zoals werken kopieerbladen, dromenboekjes, verhalen en

metaforen, spellen, handleidingenen, CD’s, DVD’s enz, die de systematische


213

213

toepassing van de Universele Wetten in het onderwijs vergemakkelijken en

bespoedigen. De spiegelkaartjes zijn bijvoorbeeld al beschikbaar net als het

kinderboek ‘Ondergronds’. Diverse andere mogelijkheden zullen spoedig volgen.

Hierbij hopen we gebruik te kunnen maken van hen die de inzichten en methoden

in dit boek toepassen en creatieve ideeën hebben om dit proces verder te

verbeteren.

Ik wens je veel plezier bij het gebruik van dit boek, laat weten hoe het werkt en

neem gerust contact met ons op als je ergens tegenaan loopt.

En zo kunnen we na het vieren en presenteren van dit boek weer verder met een

nieuw verlangen.

Maar eerst even uitblazen en genieten.

Bedankt en veel Geluk en Succes.

Ton Langelaan

http://happylifecentre.com

http://happylifecentre.com/


214

4. literatuur

Andreas, C & Andreas, S - Het Hart van de Geest veranderen door innerlijke kracht met NLP. Cothen 1992 ISBN 90-6325-407-5 Andreas, C & Andreas, T - Core Transformation Reaching the wellspring within, Utah 1994 ISBN 0-911226-32-X Andreas, C. & Andreas, S. - Veranderen kan leuk zijn NLP en de kunste van het plezierig ontwikkelen Cothen 1990 ISBN 90-6325-367-2 Bays, B - De Helende Reis een gids om jezelf te genezen en te bevrijden, Utrecht 2003 ISBN 90 274 7349 8 Brookhuis, M - Mindfulness aandacht voor nu. Deventer 2010 ISBN 978 90 202 03387

Brouwer, Y- NLP en gezondheid, Deventer 1996 ISBN 90-202-6008-1 Burg, B & Mann JD - De Go-Giver Een inspirerend verhaal over de waarde van geven, Amsterdam 2008 ISBN 978-90-8965-012-2

Byrne, R - The Secret , Utrecht 2007 ISBN 978 90 215 1103 0 Carnegie, D - Zo maakt u vrienden en goede relaties De grote kunst goed met mensen om te gaan, Amsterdam 1984 ISBN 90 6057 525 3 Capra , F - De tao van fysica, een onderzoek naar de parallellen tussen de moderne fysica en oosterse mystiek. Amsterdam 1982 ISBN 90 254 68039 Chopra, D - De zeven spirituele wetten van succes Een praktische gids voor het vervullen van uw dromen.Haarlem 1997 ISBN 90 230 0893 6 Churches, R. & Terry, R. - Effectief Lesgeven met NLP Praktische oefeningen en technieken voor docenten om optimaal te functioneren in de klas, Katwijk 2007 ISBN 9789088400490 Covey, S - De zeven eigenschappen die jou succesvol maken! Werkboek, Amsterdam 2006 ISBN 978 90 470 0172 0 Covey, S - De zeven eigenschappen van effectief leiderschap, Amsterdam 2004 ISBN 90 254 1489 3 Covey, S. - Zeven eigenschappen die jou succesvol maken The 7 Habits of Highly Effective Teens Amsterdam Antwerpen 2005 ISBN 9789025424510 De Vries, M. - De hele Olifant in Beeld Inzicht in het bestaan en de werking van Universele Wetten en de Gulden Snede, Deventer 2007 ISBN 9789084607 Derks, L & Hollander, J. – Essenties van NLP Sleutels tot persoonlijke verandering, Utrecht 2000 ISBN 9789021598215 Dilts, R & Hallbom, T & Smith, S - Beliefs Pathways to Health & Well-Being , Portland Oregon1990 ISBN 1-55552-029-4


215

215

Dilts, R. - Changing Belief Systems with NLP, Capitola California 1990 ISBN 0-916990-24-9

Dilts, R. - Modelling with NLP, Capitola California 1998 ISBN 0-916990-41-9

Emoto, M - Het geheime leven van Water, Deventer 2006 ISBN 978 90 202 8439 3 Emoto, M- Water heeft een geheim voor de kinderen van de wereld, Deventer 2007 ISBN 978 90 202 8467 6 Foundation for inner peace - Een cursus in wonderen Tekstboek, Werkboek, Handboek voor leraren, Deventer 1999 ISBN 90-202-81763 Gallwey, W.T - Het innerlijk spel door tennis De balans van lichaam en geest in sport, werk en leven , Rijswijk 2005 ISBN 903891346 X Glickstein, L - Be Heard Now end your fear of public spaking forever. Tap into your inner speaker and communicate with ease, New York 1998 ISBN 0 7679-0296-3 Gordon, T- Luisteren naar kinderen De nieuwe methode voor overleg in het gezin, Baarn 1997 ISBN 90-5121-082-5 Greenland, S.K -Mindfulness voor je kind Hoe je kinderen kunt helpen met stress om te gaan, en gelukkiger aardiger en socialer te zijn, Kampen 2010 ISBN 978 90 259 6083 4 Hicks, E. & Hicks, J. - De verbasingwekkende kracht van je emoties. Hoe de Law of Attraction werkt in jouw leven, Utrecht 2008 ISBN 978 90 215 2882 3 Hicks, E. & Hicks, J. - Vraag en het wordt gegeven leer je diepste wensen te manifesteren Barchem 2006 ISBN 90-75636-54-7 Hill, N - Denk groot word rijk dit boek kan een miljoen waard zijn, Soest 1994 ISBN 978 90 5513 131 0

Kataria, M - Laugh for no reason, Andhari Mumbai 2007 ISBN 81-87529-01-06

Katie, B. - Vier Vragen die je leven veranderen, Amsterdam 2004 ISBN 9022535738 Knoope, M. - De Creatiespiraal Natuurlijke weg van wens naar werkelijkheid Nijmegen 1998 ISBN 90-8046771-5

Kraft, L - Geluk de cursus Een 30 daags programma Naarden 1996 ISBN 90-5689-005-0 Langelaan, T & Plomp, W - De excellente leerkracht De fundamenten van zijn succes, Soest 2004 ISBN 90 244 1660 4 Legters, T. - Leefboek voor Kinderen Hoe kan ik mijn leven (nog) leuker maken? Katwijk 2007 ISBN 9789088400070 McTaggart, L - Het Veld, De zoektocht naar de geheime kracht van het univesum, Deventer 2004 ISBN 90 202 8339 1 MCTaggart, L- Het intentie Experiment kunnen je gedachten de wereld veranderen? Deventer 2007 ISBN 978 90 202 8456 0

Redfield, J - De Celestijnse Belofte een spiritueel avontuur, Amsterdam 1995 ISBN


216

90-225-1810-8

Ridder de, W - Handboek Spiegelogie, Groningen 2001 ISBN 90 72455 45 2 Robinson, K – Het Element, Als passie en talent samenkomen, Houten Antwerpen 2009 ISBN978 90 00 30381 6 Robbins, A - Unlimited Power The new science of personal achievement, New York 1997 ISBN 0-671-61088-0 Roberts, J - Het wezen van de persoonlijke werkelijkheid, Deventer 1982 ISBN 90 202 4940 1

Roberts, J - Seth spreekt, Deventer 1986 ISBN 90 202 5413 8

Roel, HP – Ki, Het Verhaal Kracht van Binnenuit, Baarn 2011 ISBN 978 90 79677 02 3 Rose, C. & Nicholl, M.J. - Accelarated Learning for the 21st Century The Six-step Plan to unlock your Master-Mind, New York 1997 ISBN 0-44--50779-0 Simonton, OC & Henson, R - De kracht die in je schuilt Psychische krachten kunnen kanker en andere ziekten beïnvloeden. Het vervolg op 'op weg naar herstel' , Nijkerk 1992 ISBN 90 266 6133 9 Spalding, B - De meesters van het verre oosten Complete Editie, Den Haag 2000 ISBN 90 6441 048 8 Talbot, M - The Holographic Universe, Hammersmidt, London 1996 ISBN 0 586 09171 8

Tolle, E - de kracht van het Nu , Deventer 2002 ISBN 90 202 8230 1 Veenbaas, W - Op verhaal komen Werken met verhalen en metaforen in opleiding, training en therapie. Nieuw wegen met NLP, Utrecht 2000 ISBN 90 5546 016 8 Wattles, W.D. - The Science of getting Rich Attracting Financial Success through Creative Thought,Rochester Vermont 1910 ISBN 0-89281-304-0 Wilson, P - Het grote boek van de stilte. Vier eenvoudige stappen naar vrede en voldoening-zonder de rest van je leven op een bergtop door te brengen, Amsterdam 2008 ISBN 978 90 6305 336 9 Yero, J.L. - Teaching in Mind How Teacher Thinking Shapes Education, Hamilton Montana 2002 ISBN 0-9711983-3-0

217

Documents

Het Geluks- en Succes Systeem in de Klashlc-2013pdfs.s3.amazonaws.com/Het Geluks en Succes...Voor een bijdrage aan het vervullen van ieders potentieel, de basis van geluk en succes