รายงานการปฎบตงานสหกจศกษา

เทยนหอมสมนไพรไลยง

Herbal Mosquito Repellent Candle

โดย

นางสาว อภสรา รสเยน 5704400120

รายงานนเปนสวนหนงของวชาสหกจศกษา

ภาควชาการโรงแรมและการทองเทยว

คณะศลปศาสตร มหาวทยาลยสยาม

ภาคเรยนท 2 ปการศกษา 2561

รายงานการปฎบตงานสหกจศกษา

เทยนหอมสมนไพรไลยง

Herbal Mosquito Repellent Candle

โดย

นางสาว อภสรา รสเยน 5704400120

รายงานนเปนสวนหนงของวชาสหกจศกษา

ภาควชาการโรงแรมและการทองเทยว

คณะศลปศาสตร มหาวทยาลยสยาม

ภาคเรยนท 2 ปการศกษา 2561

ชอโครงงาน : เทยนหอมสมนไพรไลยง

หนวยกต : 5

ผจดท า : นางสาว อภสรา รสเยน

อาจารยทปรกษา : ดร.นนทรา ภขาว สนใจ

ระดบการศกษา : ปรญญาตร

สาขาวชา : การโรงแรม

คณะ : ศลปศาสตร

ภาคการศกษา/ปการศกษา : 2/2561

บทคดยอ จากการทไดไปปฎบตงานสหกจศกษา ณ บานอมพวารสอรทแอนด สปา ตงแตวนท 7 มกราคม 2562

ถงวนท 29 เมษายน 2562 ทางผจดท าไดปฎบตหนาทในแผนกบรการอาหารและเครองดม ต าแหนง

พนกงานบรการทวไป พบวา พนทในการปฏบตงานมแมลง เชน ยง เปนจ านวนมากท าใหอาจมการ

รบกวนลกคาทเขามาใชบรการ ซงยงเปนพาหะน าโรคตางๆ เชน โรคไขเลอดออก โรคมาลาเรย โรค

เทาชาง เปนตน รวมถงผจดท าไดเหนถงสรรพคณของสมนไพรทสามารถ ไลยงได เชน ตะไครหอม ใบ

สะระแหน ใบโหระพา ซงมอยในบรเวณโรงแรม ผจดท าจงไดคดคนโครงงานเพอ ท าผลตภณฑเทยน

หอมสมนไพรไลยง ทเปนธรรมชาตและปลอดภย โดยมวตถประสงคเพอ 1. ลดปญหาจากการรบกวน

ของยงในหองอาหารสบนงา ของ บานอมพวารสอรทแอนดสปา 2.ลดตนทนของสถานประกอบการใน

การใชสารเคมโดยใชสมนไพรทปลกภายในโรงแรมใหเกดประโยชนสงสด 3 เพอจดท าเทยนหอม

สมนไพรไลยง

จากการเกบรวบรวมขอมลโดยการตอบแบบสอบถามความพงพอใจของพนกงาน แผนก

บรการอาหารและเครองดม และ แผนกจดเลยงประชมสมมนา ของ บานอมพวารสอรทแอนดสปา

จ านวน 30 คน พบวา ผตอบแบบสอบถาม มความพงพอใจ ดานกลนของเทยนหอมสมนไพรไลยง อย

ในระดบมากทสด โดยมคาเฉลย 𝑋 = 4.97 และสวนเบยงเบนมาตรฐาน (S.D.) = 0.24

ค าส าคญ : เทยนหอม,สมนไพร,ยง

ข

กตตกรรมประกาศ

(Acknowledgement)

การทผจดท า ไดมาปฎบตงานในโครงการสหกจศกษา ณ บรษท บานอมพวารสอรทแอนดสปา

ตงแตวนท 7 มกราคม 2562 ถง 29 เมษายน 2562 สงผลใหผจดท า ไดรบความรและประสบการณตางๆ

ทเปนประโยชนตอการเรยน และการปฎบตงานในอนาคต เกยวกบการปฎบตงานใน ต าแหนง Trainee

ณ บรษท บานอมพวารสอรทแอนสปา สามารถน าความรทไดไปใชในการประกอบอาชพในอนาคต

โดยไดรบความรวมมอจาก บรษท บานอมพวารสอรทแอนดสปา ไดสอน ไดเรยนรงาน และปญหาท

พบในการท างานในแผนกตางๆ จงขอขอบคณมา ณ ทน

1. คณ ประภาพร สรด ารงพนธ ต าแหนง ผจดการทวไป

2. คณ สมตา พฤกษ ต าแหนง พนกงานบรการทวไป

3. ดร. นนทรา ภขาว สนใจ ต าแหนง อาจารยทปรกษาสหกจศกษา

และบคคลทานอน ๆ ทไมไดกลาวนามทกทานทไดใหค าแนะน าชวยเหลอในการท าโครงงาน

ผจดท าขอขอบพระคณผทมสวนเกยวของทกทาน ทมสวนรวมในการใหขอมลและเปนท

ปรกษาในการท าโครงงานฉบบนจนเสรจสมบรณตลอดจนใหการดแลและใหความเขาใจในชวตในการ

ท างานจรง ซงผจดท าขอขอบพระคณเปนอยางสงไว ณ ทนดวย

ผจดท า

นางสาว อภสรา รสเยน

29 เมษายน 2562

หนา จดหมายน าสง ก

กตตกรรมประกาศ ข

บทคดยอ ค

Abstract ง

บทท 1 บทน ำ

1.1 ความเปนมาและความส าคญของปญหา ........................................................................................ 1

1.2 วตถประสงคของโครงงาน ............................................................................................................ 2

1.3 ขอบเขตของโครงงาน ................................................................................................................... 2

1.4 ประโยชนทคาดวาจะไดรบ ........................................................................................................... 2

บทท 2 กำรทบทวนเอกสำร/วรรณกรรมทเกยวของ

2.1 ความรทวไปเกยวกบสมนไพร ...................................................................................................... 3

2.2 ชนดของสมนไพร ......................................................................................................................... 7

2.3 พาราฟน....................................................................................................................................... 17

2.4 สเทยน ......................................................................................................................................... 19

2.5 สาร SA ........................................................................................................................................ 20

2.6 สาร PE ........................................................................................................................................ 21

2.7 ความรทวไปเกยวกบยง ............................................................................................................... 22

2.8 วจยทเกยวของ ............................................................................................................................. 31

สำรบญ

สำรบญ (ตอ)

หนา

บทท 3 รำยละเอยดกำรปฎบตงำน

3.1 ชอและสถานทตงสถานประกอบการ .......................................................................................... 33

3.2 ลกษณะสถานประกอบการและผลตภณฑการบรการใหบรการขององคกร ................................ 34

3.3 ประเภทของหองพก .................................................................................................................... 34

3.4 หองอาหาร ................................................................................................................................... 40

3.5 หองประชมและจดเลยง .............................................................................................................. 41

3.6 รปแบบการบรหารขององค ......................................................................................................... 45

3.7 ต าแหนงและลกษณะงานทไดรบมอบหมาย ............................................................................... 46

3.8 ชอและต าแหนงของพนกงานทปรกษา ....................................................................................... 47

3.9 ระยะเวลาการปฏบตงาน .............................................................................................................. 48

3.10 ขนตอนและวธการด าเนนงาน ................................................................................................... 48

3.11 อปกรณและเครองมอทใช ......................................................................................................... 49

บทท 4 ผลกำรปฏบตงำนของโครงงำน

4.1 วตถดบทใช ................................................................................................................................. 50

4.2 ขนตอนและวธการท า .................................................................................................................. 50

4.3 ผลการคดตนทน .......................................................................................................................... 54

4.4 การเกบขอมลความพงพอใจของผใชเทยนหอมสมนไพรไลยง .................................................. 55

4.5 สรปผลความพงพอใจของเทยนหอมสมนไพรไลยง ................................................................... 58

4.6 ผลการวเคราะหขอมลเกยวกบระดบความพงพอใจตอเทยนหอมสมนไพไรไลยง ...................... 61

สำรบญ (ตอ)

หนา

บทท 5 สรปผลและขอเสนอแนะ

5.1 สรปผลโครงงาน ......................................................................................................................... 63

5.2 ขอก ากดหรอปญหาของโครงงาน ............................................................................................... 63

5.3 สรปผลการปฎบตงานสหกจศกษา .............................................................................................. 64

5.4 ปญหาทพบในการปฎบตงานสหกจศกษา ................................................................................... 64

5.5 ขอเสนอแนะ ................................................................................................................................ 64

บรรณานกรม

ภำคผนวก

ภาคผนวก ก รปขณะปฎบตงานสหกจศกษา

ภาคผนวก ข ตวอยางแบบสอบถาม

ภาคผนวก ค คาสมภาษณพนกงานทปรกษา

ภาคผนวก ง บทความวชาการ

ภาคผนวก จ โปสเตอร

ภาคผนวก ฉ แบบรายงานการปฎบตงานสหกจศกษา

ภาคผนวก ช ประวตผจดท า

สำรบญ รปภำพ หนา

ภาพท 3.1 ตราสญลกษณ บานอมพวารสอรทแอนดสปา………………….......................................... 33

ภาพท 3.2 สถานทตงสถานประกอบการ ............................................................................................... 33

ภาพท 3.3 หองนอน Superior Room ..................................................................................................... 34

ภาพท 3.4 หองนอน Superior Triple Room .......................................................................................... 35

ภาพท 3.5 Deluxe Room........................................................................................................................ 35

ภาพท 3.6 หอง Super Deluxe Room .................................................................................................... 36

ภาพท 3.7 หอง Poo Suites ..................................................................................................................... 36

ภาพท 3.8 หอง Prime Villa ................................................................................................................... 37

ภาพท 3.9 หอง Pool Villa (one bedroom) ............................................................................................. 37

ภาพท 3.10 หอง Grand villa Two Bedroom ......................................................................................... 38

ภาพท 3.11 หอง Grand pool villa ......................................................................................................... 38

ภาพท 3.12 หอง Boat House ................................................................................................................. 39

ภาพท 3.13 หองอาหาร สบนงา 1 .......................................................................................................... 40

ภาพท 3.14 หองอาหารสบนงา 2 ........................................................................................................... 40

ภาพท 3.15 หองประชมแกวมกดา ......................................................................................................... 42

ภาพท 3.16 หองประชมกรรณการ ......................................................................................................... 42

ภาพท 3.17 หองประชมกาสะลอง ......................................................................................................... 43

ภาพท 3.18 หองประชมกองทอง ........................................................................................................... 43

สำรบญรปภำพ (ตอ)

หนา

ภาพท 3.19 หองประชมการะเกด........................................................................................................... 44

ภาพท 3.20 แผนผงองคกร ..................................................................................................................... 45

ภาพท 3.21 ผจดท าโครงงาน .................................................................................................................. 46

ภาพท 3.22 พนกงานทปรกษา ............................................................................................................... 47

สำรบญตำรำง

หนำ

ตารางท 3.1 ตารางหองประชม .............................................................................................................. 41

ตารางท 3.2 ตารางการด าเนนงาน .......................................................................................................... 49

ตารางท 4.1 ตนทนการผลตเทยนหอมสมนไพรไลยง ........................................................................... 54

ตารางท 4.2 ตนทนการใชยากนยงของสถานประกอบการใน 1 เดอน ................................................... 55

ตารางท 4.3 ตารางขอมลทวไปของผตอบแบบสอบถาม โดยจ าแนกเพศ .............................................. 56

ตารางท 4.4 ตารางขอมลทวไปของผตอบแบบสอบถาม โดยจ าแนกอาย .............................................. 56

ตารางท 4.5 ตารางขอมลของผตอบแบบสอบถาม จ าแนกแผนก .......................................................... 57

ตารางท 4.6 ตารางคาเฉลย ความพงพอใจ ............................................................................................. 62

บทท1

บทน ำ

1.1 ควำมเปนมำและควำมส ำคญของปญหำ

บานอมพวารสอรทแอนปสปา ตงอยท ถนนบางพระพรอม – แกวฟา ต าบลอมพวา อ าเภอเมอง

จ.สมทรสงคราม ซงบานอมพวารสอรทแอนดสปาอยตดแมน าสายแมกลอง หางจาก กรงเทพ 65

กโลเมตร จากการเดนทางมความสะดวกสบาย เนองจากตดกบตลาดน าอมพวา และตลาดน าด าเนน

สะดวก และบานอมพวารสอรทแอนสปา เปนทพกผอนทใกลชดธรรมชาต เปนรสอรทในระดบ 4 ดาว

มหองพกทง 61 หอง ซงแบงเปน 2 ฝง คอฝงเรอนไทยและ ฝงพลวลลา โดยหองพกเปนลกษณะเรอน

ไทยในสมยรชการท 2 มหองอาหารทง 2 หองไดแก หองอาหารสบนงา 1 และหองอาหารสบนงา 2 ม

บรเวณใหพกผอน เชน โลตสบาร พลบาร สระวายน าระบบเกลอและสงอ านวยความสะดวกมากมาย

นอกจากนทางรสอรทไดมบรการจดเลยงประชมสมมนา โดยรบรองทงหมด 5 หอง ไดแก หองแกว

มกดา หองกาสลอง หองการะเกด หองกรรณการ ซงทางรสอรทมความเปนเอกลกษณในดานการ

อนรกษรกษวฒนธรรมไทย และสะทอนถงวถชวตความเปนอยของคนไทยในสมยกอน รวมถงการ

อนรกษธรรมชาตโดยการปลกไม หลายชนด เชน ตนพกล ตนตนเปด ตนลลาวด เปนตน การอนรกษ

วฒนธรรมไทย เชน การแตงกายของพนกงานท บานอมพวารสอรทแอนดสปา จะแตงกายทบงบอกถง

ความเปนเอกลกษณของไทย โดย พนกงานผหญงจะเปนกางเกงขายาว เสอจะใสเปนเสอลายไทย สวน

พนกงานผชายจะใสกางเกงขายาว เสอจะใสเปนลายไทย เชนกน

จากการทไดปฎบตงานสหกจศกษากบทางบานอมพวารสอรทแอนดสปา ผจดท าไดปฎบตงาน

ในแผนก บรการอาหารและเครองดม ในต าแหนง พนกงานบรการทวไป มหนาทดแลบรการลกคาท

เขามาใชบรการภายในหองอาหาร เชครายชอผเขาพกของแตละวน แนะน าเมนอาหารและเครองดม

จดท าเมนเครองดม เตรยมของส าหรบการขายในโลตสบาร จดไลนบฟเฟตส าหรบตอนเชา เตรยมน า

สมนไพรส าหรบงานจดเลยง ประชมสมมนา และคอยดแลลกคาหองอาหารและหองประชมเพอให

ลกคามความพงพอใจสงสด

2

ในขณะทปฎบตงาน ณ บานอมพวารสอรทแอนดสปา นนผจดท าไดสงเกตวาภายในบรเวณ

หองอาหารของรสอรท มลกคาเขามาใหบรการเปนจ านวนมาก ดงนนผจ ดท าจงไดพบปญหาการ

กอกวนของ แมลง เชนยง เปนจ านวนมาก ซงยงเปนพาหะ น าโรคตางๆ ไดแก โรคไขเลอดออก โรค

มาลาเรย โรคเทาชางเปนตน โดยปจจบนทางรสอรทไดใชวธโดยการ จดยากนยง และใชสเปรยฉดกน

ยง ซงมสวนผสมของสารเคม จงท าใหลกคามอาการแพ ผจดท าจงไดเหนวาทางดานหลงของรสอรทได

ปลกสมนไพร เชน ตะไคร ใบสะระแหน ใบโหระพา ซงสมนไพรเหลานมสรรพคณไลยงได จงท าใหม

วตถดบในการท าผลตภณฑ เทยนหอมสมนไพรไลยง ซงเปนผลตภณฑทเปนธรรมชาต เพอลดปญหา

การกอกวนของ แมลง สตว เหลานได และยงเปนผลตภณฑทไรสารเคม

1.2 วตถประสงคของโครงงำน

1. เพอศกษาปญหาการรบกวนของยงในหองอาหารสบนงา ของบานอมพวารสอรทแอนดสปา 2. เพอลดตนทนของสถานประกอบการในการใชสารเคม โดยใชสมนไพรทปลกบรเวณโรงแรมใหเกดประโยชนสงสด 3. เพอจดท าเทยนหอมสมนไพรไลยง

1.3 ขอบเขตของโครงงำน

1. ขอบเขตดานระเวลา

ระยะเวลาในการศกษา 7 มกราคม 2562 ถง 29 เมษายน 2562

2. ขอบเขตดานสถานท

สถานททใชในการศกษา ณ บานอมพวารสอรทแอนดสปา

3. ขอบเขตดานประชากร

กลมตวอยาง ประชากร พนกงานในแผนกบรการอาหารและเครองดม และแผนกจดเลยง

ประชมสมมนา จ านวน 30 คน

1.4 ประโยชนทคำดวำจะไดรบ

1 สถานประกอบการสามารถลดปญหาการกอกวนของ ยง

2. พนกงานและผใชบรการมสขภาพดขน เนองจากไมตองใชยาจดกนยงทมสารเคม 3. เทยนหอมสมนไพรไลยงสามารถน าไปตอยอดและสรางรายไดใหกบสถานประกอบการได

บทท 2

การทบทวนเอกสาร/วรรณกรรมทเกยวของ ในการจดท าโครงงาน เทยนหอมสมนไพรไลยง Herbal Mosquito Repellent Candle ในครงน ผจดท าไดศกษาแนวคด ทฤษฎ และงานวจยทเกยวของกบผลตภณฑ จากเอกสาร บทความ โดยน าเสนอตามล าดบดงน

2.1 ความรทวไปเกยวกบสมนไพร

2.2 ชนดของสมนไพรไทย

2.3 พาราฟน

2.4 สเทยน

2.5 สาร SA PE

2.6 ความรทวไปเกยวกบยง

2.7 งานวจยทเกยวของ

2.1 ความรทวไปเกยวกบสมนไพร

1. ความหมายของสมนไพร

ค าวา สมนไพร ตามพจนานกรมฉบบราชบณฑตยสถาน พ.ศ. 2525 หมายถง พชทใช ท าเปนเครองยา สมนไพรก าเนดมาจากธรรมชาตและมความหมายตอชวตมนษยโดยเฉพาะ ในทางสขภาพ อนหมายถงทงการสงเสรมสขภาพและการรกษาโรค ความหมายของยาสมนไพรในพระราชบญญตยา พ.ศ. 2510 ไดระบวา ยาสมนไพร หมายความวา ยาทไดจากพฤกษาชาตสตวหรอแรธาต ซงมไดผสมปรงหรอแปรสภาพ เชน พชกยงเปนสวนของราก ล าตน ใบ ดอก ผล ฯลฯ ซงมไดผานขนตอนการแปรรปใดๆ แตในทางการคา สมนไพรมกจะถกดดแปลงในรปแบบตางๆ เชน ถกหนใหเปนชนเลกลง บดเปนผงละเอยด หรออดเปนแทงแตในความรสกของคนทวไปเมอกลาวถงสมนไพร มกนกถงเฉพาะตนไม

4

สมนไพร หมายถง “ผลตผลธรรมชาต ไดจาก พช สตว และ แรธาต ทใชเปนยา หรอผสมกบสารอนตามต ารบยา เพอบ าบดโรค บ ารง รางกาย หรอใชเปนยาพษ”หากน าเอาสมนไพรตงแตสองชนดขนไปมาผสมรวมกนซงจะเรยกวา ยา ในต ารบยา นอกจากพชสมนไพรแลวยงอาจประกอบดวยสตว และแรธาตอกดวย เราเรยกพช สตว หรอแรธาตทเปนสวนประกอบของยานวา เภสชวตถ พชสมนไพรบางชนด เชน เรว กระวาน กานพล และจนทนเทศ เปนตนไมทน ามาใชเปนยาเทานน

พชสมนไพร นนตงแตโบราณกทราบกนดวามคณคาทางยามากมายซง เชอกนอกดวยวา ตนพชตาง ๆ กเปนพชทมสารทเปนตวยาดวยกนทงสนเพยงแตวาพชชนดไหนจะมคณคาทางยามากนอยกวากนเทานน

พชสมนไพร หรอวตถธาตน หรอตวยาสมนไพรน แบงออกเปน 5 ประการ ดงน

1. รป ไดแก ใบไม ดอกไม เปลอกไม แกนไม กระพไม รากไม เมลด 2. ส มองแลวเหนวาเปนสเขยวใบไม สเหลอง สแดง สสม สมวง สน าตาล สด า 3. กลน ใหรวามรกลน หอม เหมน หรอกลนอยางไร 4. รส ใหรวามรสอยางไร รสจด รสฝาด รสขม รสเคม รสหวาน รสเปรยว รสเยน 5. ชอ ตองรวามชออะไรในพชสมนไพรนน ๆ ใหรวา ขงเปนอยางไร ขา เปนอยางไร ใบขเหลก

เปนอยางไร ปจจบนมผพยายามศกษาคนควาเพอพฒนายาสมนไพรใหสามารถน ามาใชใน รปแบบทสะดวกยงขน เชน น ามาบดเปนผงบรรจแคปซล ตอกเปนยาเมด เตรยมเปนครมหรอยาขผงเพอใชทาภายนอก เปนตน ในการศกษาวจยเพอน าสมนไพรมาใชเปนยาแผนปจจบนนน ไดมการวจยอยางกวางขวาง โดยพยายามสกดสาร ส าคญจากสมนไพรเพอใหไดสารทบรสทธ ศกษาคณสมบตทางดานเคม ฟสกสของสารเพอใหทราบวาเปนสารชนดใด ตรวจสอบฤทธดานเภสชวทยาในสตวทดลองเพอดใหไดผลดในการรกษาโรคหรอ ไมเพยงใด ศกษาความเปนพษและผลขางเคยง เมอพบวาสารชนดใดใหผลในการรกษาทด โดยไมมพษหรอมพษขางเคยงนอยจงน าสารนนมาเตรยมเปนยารปแบบท เหมาะสมเพอทดลองใชตอไป ( กรมวทยาศาสตรการแพทย ,2559 )

5

2 ประโยชนของสมนไพร

ปจจบนเรองโรคภยไขเจบและการดแลสขภาพนบเปนเรองทส าคญ หลายคนใหความสนใจ ทงเรองอาหารการกน การออกก าลงกาย และการบ ารงรางกายดวยการรบประทานอาหารเสรม เพยงเพราะหวงวาจะใหรางกายของตนเองไมตองเจบปวยจนถกหามสงโรงพยาบาล บางคนตองเสยเงนเจดแปดหลกกบการหาซอผลตภณฑตางๆ มาดแลสขภาพของตนเอง จนบางครงเราเองกลมมองของใกลตวไปวามนสามารถชวยเหลออะไรเราไดบาง เพราะบางครงของใกลตวทเรามองวาไมนาจะมประโยชน แตความจรงแลวนนมนอาจสรางประโยชนใหกบเราอยางไมคาดคดกเปนได สรรพคณดๆ ของสมนไพรไทย ทถายทอดจากรนสรนของใกลตวอยาง “สมนไพรไทย” นบเปนสงหนงททรงคณคา เพราะไมวาจะกยคกสมย ชอเสยงของสมนไพรไทยกยงคงกระฉอนมาโดยตลอด ดวยเพราะสรรพคณและประโยชนของสมนไพรไทยทมคานบอนนต จงท าใหไมวาจะคนยคไหนสมยไหนกยงคงรจกสมนไพรไทย ชอเสยงของสมนไพรไทยนนมไดเพยงจะปรากฏกนแตในหมคนไทยอยางเราๆ เทานน แตชาวตางชาตทไดศกษาถงสรรพคณของสมนไพรไทยนนกใหความสนใจไมแพสมนไพรดๆ จากของจนกนเลยทเดยว ปจจบนสมนไพรถกน ามาประยกตใชในหลายรปแบบ ยอมเปนสงทแสดงใหเราเหนวาสมนไพรไทยนนมคณคามาก ซงประโยชนของสมนไพรทเราควรจะร เพอสามารถน าไปใชประโยชนใหไดมากทสด ใหสมกบทคนในรนปรนยาไดถายทอดมาสรนลกหลานอยางเรา

สรรพคณ-ประโยชนของสมนไพร

1. ประโยชนของสมนไพรไทยน ามาสกดเปนน ามนหอมระเหย เปนทรกนดอยแลววาสมนไพรไทยมกมกลนทแรง หรอออกจะฉนสกหนอยหากเราน าแบบสดๆ มาดม เนองจากสมนไพรไทยเปนพชทมน ามนหอมระเหยอยในตว จงท าใหเราไดกลนทคอนขางแรง แตสมองอนชาญฉลาดของคนไทยกสามารถสรางประโยชนจากคณสมบตขอนของสมนไพรไทยได โดยการน ามาสกดเอาน ามนหอมระเหยจากสมนไพร ซงจะมกลนทหอมแบบไทยแตไมกลนแรงเทาของจรง ปจจบนเราจงพบสนคาหรอผลตภณฑตางๆ ทมสวนประกอบของน ามนหอมระเหยของสมนไพรไทย เชน น ามนตะไครหอม น ามนไพล แชมพมะกรด เครองส าอางประเภทตางๆ ครมบ ารงหรอเจล และสารไลแมลง

2. ประโยชนของสมนไพรไทยใชเปนยารบประทานรกษาโรค ไมใชเพยงแคกลนทหอมจากสมนไพรไทยเทานนทเปนประโยชน ตวสมนไพรไทยเองกมคณคามากพอสมควร การใชเปนยารบประทานรกษาโรคตางๆ เพราะเราจะสงเกตไดวา คนในสมยกอนแทบจะไมตองไปหาหมอกนเลยทเดยว เนองจากในสมยกอนนนคนกมกนยมปลกพชผกและสมนไพรเอาไวกนใชกนในครวเรอนอยางเปนปกต จงเปนยารกษาโรคชนดทไมตองไปซอหาใหเสยเงนเสยทองและเสยเวลา นอกจากการ

6

รบประทานเปนยารกษาโรคแลวนน การรบประทานตงแตตอนทยงไมไดเจบปวยกเปนการปองกนโรคไปในตวอกดวย นบวารบประทานเขาไปอยางไรกเกดผลด ไดประโยชนเปนสองเทา นอกจากสามารถใชเปนยารกษาโรคแลวนน ยงสามารถปองกนโรคไดอกดวย

3. ประโยชนของสมนไพรไทยใชเปนยาทาภายนอกนอก จากจะใชรบประทานเปนยารกษาโรคตางๆ สมนไพรไทยยงสามารถใชเปนยารกษาภายนอกไดอกดวย จะเปนแผลเลกแผลนอย คนตามผวหนง สมนไพรไทยกชวยคณได เนองจากสมนไพรไทยบางชนดมฤทธเยน จงสามารถทจะชวยสมานบาดแผลไดด ลดอาการอกเสบของบาดแผล จงท าใหแผลเราไมอกเสบ บวมแดงหรอตดเชอนนเอง เพยงแคคณน าสมนไพรมาบด หน หรอฝานบางๆ แลวน ามาวางหรอทาถๆ เทานน กสามารถชวยใหแผลสด แผลเปอยของคณดขนและหายเรวขน

4. ประโยชนของสมนไพรไทยน ามาท าเปนอาหารและเครองดมเพอสขภาพได เรารกนดอยแลววาสมนไพรรบประทานได ดงนนแนนอนวาประโยชนขอหนงของสมนไพรไทยนนคอ การใชรบประทานเปนอาหารหรอเครองดม แตวากลนกบรสชาต อาจจะตองกล ากลนฝนทนสกหนอย เพราะสวนใหญมกมรสขมเฝอน และมกลนทฉน คนทไมชอบกไมอยากจะรบประทานสกเทาไร แมจะรวามนมประโยชนตอสขภาพมากกตาม แตการน ามาสกดหรอน ามาแปรรปเปนผลตภณฑตางๆ กอาจจะชวยใหเรารบประทานสมนไพรไทยไดงายขน แตอาจจะไดคณคาไมเทากบการรบประทานสด แตกตางกนไมมากนก ดงน นปจจบนเราจงพบอาหารและเครองดมทสกดมาจากสมนไพรไทยใหเราเลอกรบประทานเปนจ านวนมาก (พระบางวทยาลย,ม.ป.ป )

7

2.2 ชนดของสมนไพร

1 ตะไครหอม

ภาพท 2.1 ตะไครหอม

ทมา : https://puechkaset.com

ชอสมนไพร : ตะไครหอม

ชอวทยาศาสตร : Cymbopogon nardus (Linn.) Rendle,

ชอวงศ : POACEAE (GRAMINEAE)

ชอพอง : Cymbopogon winterianus Jowitt.

ชอองกฤษ : Citronella grass

ชอทองถน : จะไครมะขด, ตะไครมะขด, ตะไครแดง

8

1. ลกษณะทางพฤกษศาสตร พชลมลก มอายหลายป มเหงาใตดน ล าตนตงตรง ออกเปนกอ มกลนหอม ใบเดยว เรยงสลบ

รปยาวแคบ โคนใบแผออกเปนกาบ มลนใบรปไข มขน อยตรงรอยตอระหวางใบกบกาบมแผน ดอก

ชอขนาดใหญ สน าตาลแดง แทงออกจากกลางตน ใบประดบลกษณะคลายกาบ ดอกชอเชงลด แยกเปน

หลายแขนง ออกเปนค ชอยอยมใบประดบทโคน 2 ใบ ใบนอกมหยก ดานนอกแบนเขอบแผออกเปน

ปกแคบๆ และขอบดานบนสาก ใบในรปเรอ ปลายแหลมมเสนตามยาว 1-3 เสน ขอบมขน แตละดอก

ยอยมใบประดบ 2 แผน เรยกกาบบนและกาบลาง กาบบนรปขอบขนาน เนอบาง ขอบมขน กาบลางรป

ยาว แคบ มขนแขงและปลายแหลม ผลเปนผลแหงเมลดเดยว ไมแตกสวนทใชเปนยาและสรรพคณ

ใชไดทงตน ไลยงและแมลงสามารถ ใชตนสดน ามาทบแลววางไวใชส าหรบกนยงไดด รวมทงชวยแก

อาการรดสดวงในปาก ชวยขบโลหต ท าใหมดลกบบตว ท าใหแทง ตลอดจนแกอาการแนนทอง ชวยขบ

ลมในล าไส และท ายาฆาแมลง

2. สารส าคญทเปนสารออกฤทธ

น ามนตะไครหอมมสวนประกอบทส าคญในการออกฤทธ คอ camphor , cineol , eugeno, citral , linalool , citronellal และ geraniol

3. ฤทธไลยงและแมลง น ามนตะไครหอม (Citronella oil) ซงเปนน ามนหอมระเหยสกดจากตนตะไครหอมสามารถใชไลแมลงได สามารถปองกนยงลาย ยงกนปลอง และยงร าคาญกดไดนานประมาณ 2 ชวโมง ครมทมสวนผสมของน ามนหอมระเหยจากตะไครหอมรอยละ 14 สามารถทาปองกนยงร าคาญไดในอาสาสมคร 13 คน จากทงหมด 20 คน และมประสทธภาพในการปองกนยงกดไดนาน 2 ชวโมง ซงใกลเคยงกบครมจากสารสงเคราะห (dimethyl phthatate รอยละ 20 และ diethyl toluamide รอยละ 5 ครมทมน ามนจากใบตะไครหอม ความเขมขนรอยละ 1.25, 2.5 และ 5 มประสทธภาพในการปองกนยงกนปลองไดนาน 2 ชวโมง และทความเขมขนรอยละ 10 จะปองกนไดมากกวา 4 ชวโมง ต ารบครมทมสวนผสมของน ามนขารอยละ 5 น ามนตะไครหอมรอยละ 2.5 และวานลลนรอยละ 0.5 มประสทธภาพในการปองกนยงกดไดนานกวา 6 ชวโมง

9

น ามนหอมระเหยจากตะไครหอม สามารถปองกนยงทเปนพาหะของโรคมาลาเรยไขเลอดออก และเทาชางไดนาน 8-10 ชวโมง ความเขมขนทใหผลปองกนยงลายไดรอยละ 50 (EC50) และรอยละ 95 (EC95) เทากบรอยละ 0.031 และ 5.259 ตามล าดบ น ามนหอมระเหยความเขมขนรอยละ 1 สามารถปองกนยงกดไดรอยละ 75.19 สารสกดดวยเอทานอลรอยละ 90 จากตะไครหอม และสารสกดตะไครหอมทผสมกบน ามนมะกอกและน ามนหอมระเหยกลนชะมดเชด เมอน ามาทดสอบกบยงลายและยงร าคาญตวเมย จะมประสทธภาพในการไลยงไดนานประมาณ 2 ชวโมง นอกจากนยงมผลในการควบคมและก าจดลกน ายงไดดวย น ามนหอมระเหยจากตะไครหอมความเขมขนรอยละ 10 มฤทธไลตวออนของเหบไดนานถง 8 ชวโมง และสามารถไลตวออนของเหบพนธ Amblyomma cajennense ไดดวยคา EC50 และ EC90 เทากบ 0.089 และ 0.343 มลลกรม/ตารางเซนตเมตร และทความเขมขน 1.1 มลลกรม/ตารางเซนตเมตร ไลตวออนของเหบไดรอยละ 90นาน 35 ชวโมง นอกจากนยงมฤทธไลแมลงทท าลายเมลดขาวทเกบไว โดยไมมผลตอคณภาพของขาว นอกจากนตะไครหอมยงมฤทธไลแมลงวน ผเสอกลางคน และพวกแมลงบนตางๆ ไดดวย

4. ฤทธฆาแมลง น ามนหอมระเหยจากตะไครหอมมฤทธฆาตวออนของยงกนปลองและยงร าคาญได โดยระยะเวลาทตวออนตายครงหนงเทากบ 1.2 และ <0.2 นาท ตามล าดบ และมฤทธปองกนการวางไขดวงถว (Callosobruchussps) สามารถฆาดวงถว และแมลงวนได

สารสกดตะไครหอมทความเขมขน 100 สวนในลานสวน (part per million, ppm) จะใหผลนอยมากในการควบคมแมลงศตรกะหล า แตจะมผลท าใหไรแดงกหลาบตายรอยละ 95 ภายใน 20.70 ชวโมง นอกจากนสารสกดดวยเอทานอลรอยละ 10 จากตนตะไครหอมแหง 50 กรม/ลตร จะใหผลดในการลดปรมาณของหมดกระโดดซงเปนแมลงศตรคะนา แตมแนวโนมทจะท าใหน าหนกของคะนาลดลง แชมพทมสวนผสมของสารสกดตะไครหอม สามารถฆาเหบ หมดในสตวเลยงได สารสกดตะไครหอมผสมกบสารสกดจากเมลดสะเดา และขา ในสดสวน 10 มลลลตร/น า 1 ลตร มผลลดการเขาท าลายของเพลยออนและหนอนเจาะฝกซงเปนแมลงศตรถวฝกยาว แตไมสามารถควบคมการเขาท าลายของแมลงวนเจาะตนถวได (ส านกงานขอมลสมนไพร,ม.ป.ป )

10

2. ใบสะระแหน

ภาพท 2.2 ใบสะระแหน

ทมา : https://www.thaipng.com

ชอสมนไพร : ใบสะระแหน

ชอวทยาศาสตร : Metha cordifolia Opiz.

ชอวงศ : Labiatae

ชอสามญ : Kitchen Mint, Marsh Mint

ชออน : หอมดวน หอมเดอน (ภาคเหนอ), มกเงาะ สะแน (ภาคใต), สะระแหนสวน (ภาคกลาง), ขะแยะ (อสาน)

11

สะระแหนเปนพชผกพนเมองของไทยชนดหนง แตมหลายสายพนธทพบแพรกระจายในประเทศเขตอบอนทวโลก ซงถอเปนผกสมนไพรทถกน ามาใชประโยชนมาก โดยเฉพาะใบสะระแหนทนยมใชทงใบสดมาเปนสวนผสมของอาหาร และทส าคญ คอ ใบสดถกน ามาสกดน ามนหอระเหยทมบทบาทมากในวงการอตสาหกรรมอาหาร เครองส าอาง และยารกษาโรค สะระแหน เปนพชใน ตระกลวงศมนต,วงศกะเพรา มแหลงก าเนดมาจากแถบยโรปตอนใตและแถบทะเลเมดเตอรเรเนยน เมอโตเตมทจะมความสงประมาณ 70 - 150 เซนตเมตร สวนใบจะมลกษณะคลายคลงกบใบพชในตระกลมนต มกลนหอมคลายใบมะนาว และทก ๆ ปลายฤดรอนตนสะระแหนจะออกดอกสขาว ๆ ทเตมไปดวยน าหอมและน าหวานอยภายใน นดงดดใจใหผงมาดดน าหวาน จากเหตนท าใหสะระแหนอยในสกลเมลสซา (Melissa: ภาษากรก แปลวาน าผ ง) และยงมรสชาตคลายคลงกบ ตะไครหอม, มะนาวและแอลกอฮอล

ลกษณะทางพฤกษศาสตร

ล าตนสะระแหน สะระแหนเปนพชขนาดเลก สงประมาณ 15-30 เซนตเมตร ล าตนมลกษณะเปนเหลยมและเลอยไปตามผวดน เปลอกล าตนมสมวงอมแดง สามารถแตกกงกานเปนกอขนาดใหญได รากมเฉพาะรากฝอยและมขนาดเลกใบสะระแหน ออกเปนใบเดยวแตจะออกเปนคๆ ตรงขามกน รปทรงรยาวแตปลายใบจะแหลมเลกกวาโคนใบเลกนอย ใบสเขยวสด ผวใบขรขระเปนคลน ขอบใบหยก มกลนหอมดอกสะระแหน ออกดอกเปนชอตามซอกใบ แตละชอประกอบไปดวยดอกยอยจ านวนมาก กลบดอกสชมพอมมวง ม 4 กลบยดตดกนคลายกรวยอนเลกๆ ภายในมเกสรตวผแตเกสรตวเมยมกไมคอยพบผลสะระแหน ผลมขนาดเลก เปลอกเรยบเกลยง สด า แตเนองจากดอกสะระแหนมกจะเปนหมน จงไมคอยมการตดผลใหเหนกนบอยนก

ผลตภณฑทแปรรปจากสะระแหน

1.น ามนหอมระเหย มประโยชนหลากหลายและน าไปใชในอตสาหกรรมหลายชนด เชนอตสาหกรรมยา อตสาหกรรมเครองส าอางและสปา น ามนหอมระเหยจากสะระแหนสามารถน ามานวดตวเพอใหรางกายผอนคลาย สดชน ลดอาการปวดศรษะ กระตนการไหลเวยนของโลหต หรอน ามาสดดมเพอบรรเทาอาการหวด คดจมก เจบคอ ชวยลดการวงเวยนศรษะ หนามด ตาลายหรอเมารถ นอกจากนยงมการสกดเอาน ามนหอยระเหยจากสะระแหนไปเปนสวนผสมของลกอมตางๆ หมากฝรง ยาสฟน น ายาบวนปาก น ายาดบกลนปาก น าหอม เปนตน สวนประโยชนในดานอนๆ เชน ชวยไล มดแมลง และสตวทเปนพาหะน าโรคอนๆ อยางหนหรอแมลงสาป ชวยยบย งการเจรญเตบโตของเชอรา

12

2. สารก าจดศตรพชจากสะระแหน โดยการน าเอาสะระแหนมาตมหรอหมก แลวน าน าทไดไปฉดพนตามแปลงผก เพอลดการเกดโรคจากเชอราตางๆ และไลแมลงทเปนศตรพช

ประโยชนและสรรพคณทางยา

มกน าใบสะระแหนมาบดแลวทาลงบนผวหนงจะท าใหผวหนงชมชนอกท งยงชวยไลยง นอกจากนยงใชท ายาผสมลงไปในชาสมนไพรหรอคนน ามาผสมลงในเครองดม สะระแหนยงสามารถน าไปท าเปนยาปฏชวนะและยงใชเปนตวขบไลอนมลอสระออกจากรางกาย อกทงยงใชเปนยาเยนและใชเปนยาคลายความเครยด และมงานวจยอยางนอยชนหนงระบวามนชวยคลายความกดดนของกลามเนออนมาจากความเหนอยลาและความเครยด สะระแหนยงใชไปท าน ามนหอมระเหยเพอใชในการท าสคนธบ าบด อกทงยงใชเปนยารกษาโรคเกยวกบตอมไทรอย และยงมสรรคณหลายอยางดงน

1. ใบออน/ยอดออนสะระแหนใชเปนผกจมน าพรก หรอ รบประทานเปนผกคกบอาหารจ าพวก ลาบ น าตก ซปหนอไม เปนตน

2. น าใบสดมาบเพอสดดมจะไดกลนน ามนหอมระเหย ชวยใหสดชน แกอาการวงเวยนศรษะ

3. น าใบสดมาลางน าใหสะอาด และน ามาตากแหง 5-7 แดด ส าหรบใชชงเปนชาดม

4. ใบตากแหง น ามาบดเปนผง ใชบรรจในแคปซลรบประทานเปนยาสมนไพร

5. น าตมใบสะระแหนใชรดแปลงผก ปองกนแมลงศตรพช

6. น ามนหอมระเหยใบสะระแหนใชผสมในเครองส าอาง และผลตภณฑเพอสขภาพ ส าหรบ เปนสารใหกลน ตวท าละลาย และใชเพอปองกนเชอจลนทรย

7. น ามนหอมระเหยใชผสมในอาหารเพอยบย งการเตบโตของจลนทรยท าใหอาหารเกบไวได นาน รวมทงเพอปรบปรงกลนของอาหารใหมกลนหอมนารบประทานมากขน

8. น ามนหอมระเหยใชทานวด แกอาการปวดเมอย

13

การปลกสะระแหน

1. การปลกสะระแหนเพอการคาหรอเปนแปลงใหญ การเตรยมดน

การปลกสะระแหนในแปลงจ าเปนตองยกรองแปลงใหสง เนองจากสะระแหนเปนผกทไมชอบน าขง กอนนน จ าเปนตองไถกลบดน ตากดน และก าจดวชพชออกกอน และกอนไถยกรองใหหวานดวยปยคอก อตรา 3 ตน/ไร รวมกบปยเคมสตร 15-15-15 ระยะรองกวางประมาณ 1.5-2 เมตร สงประมาณ 15-20 ซม. ระยะความยาวตามความเหมาะสม

การเตรยมกง/เหงาพนธ

การปลกสะระแหน นยมปลกดวยเหงาหรอการปกช าล าตน ซงควรเลอกล าตนทมความยาวประมาณ 8-10 ซม. แลวใหเดดยอดทง กอนน าลงปลก ซงควรปลกทนทหลงการถอนตนหรอตดตนมา แตเกษตรกรบางพนทใชเทคนคเพอเรงรากใหงอกเรว ดวยการน าล าตนมาแชน าจนมรากเกดกอนน าปลกในแปลง

ขนตอนการปลก

ระยะการปลกในแตละตนประมาณ 10-15 ซม. โดยปกล าตนลงดนประมาณ 3 ซม. ซงตองระวงใหปกสวนโคนตนลง หลงการปลกแลวรดน าใหพอชม การใหน า

สะระแหน เปนผกทชอบดนชนตลอด แตหามมน าขง ดงนน หลงการปลกตองรดน าทกวน วนละ 1-2 ครง จนถงระยะทกงพนธตงตวได คอยลดการใหน าทวนเวนวน การใสปย

หลงการปลกไดประมาณ 1 อาทตย ใหใสปยสตร 15-15-15หรอปยยเรย ประมาณ 20 กโลกรม แลวหลงจากนน อก 2 อาทตย ใหสตร 24-12-12 ในอตราเดยวกน เพอเรงใหใบเขยวดก และหากเกบแลว 5-7 วน ใหใสปยอกครง นอกจากน ควรหวานโรยดวยปยคอกรวมดวยเปนประจ า ในระยะปลกของสปดาหท 2 และในระยะหลงการตดทกครงรวมกบปยเคม อตราปยคอกทใสประมาณ 2-3 ตน/ไร การเกบยอด

หลงการปลกแลวประมาณ 45-50 วน สะระแหนจะเรมเกบยอดได การเกบแตละครงควรใชกรรไกรตด เพราะหากใชมออาจท าใหล าตนถอนได และจะเกบไดอกครงประมาณ 15-20 วน

14

2. การปลกเพอรบประทานเอง การปลกเพอรบประทานภายในครวเรอน จะปลกในแปลงหลงบานหรอปลกในกระถางกออฐ

กระถางพลาสตก หรอกระถางประดษฐการปลกในแปลงนน มกนยมเตรยมแปลงขนาดเลก พอใหเกบยอดไดสะดวก ดวยการขดพรวนดน และก าจดวชพช ซงอาจตากดนหรอไมตองตากดนเลย หลงจากนน จะตดนใหแตก และรวนซย พรอมกบท ารองหรอยกแปลงใหสงเลกนอย กอนน าตนพนธมากปลก โดยระยะปลกประมาณ 10-15 ซม. หรออาจหางกวาน วนการปลกแบบอนทนยม ไดแก การปลกในอฐบลอก หรอ กระถางประดษฐ และกระถางพลาสตก ซงมพนทจ ากด และตองใชดนทผสมกบแกลบด าหรอแกลบดบ หรอผสมกบวสดอน เชน ขยมะพราว แตทขาดไมได คอ ปยคอก โดยอตราสวนดน ปยคอก และวสดอนทผสม ส าหรบจ านวนตนทปลกในกระถางนน ขนอยกบขนาดพนท ซงควรมระยะหางของตนประมาณ 5-10 ซม. (สขภาพด,2561)

15

3. ใบโหระพา

ภาพท 2.3 ใบโหระพา ทมา : www.kingfreshfarm.com

ชอวทยาศาสตร : Ocimum basilicum Linn.

ชอภาษาองกฤษ : Sweet Basil, Thai Basil

ชออน : กอมกอ (ภาคเหนอและอสาน), นางพญารอยช, โหระพาไทย, โหระพาเทศ, หอกวยซวย

วงศ : LABIATAE

ลกษณะของตนโหระพา โหระพา เปนพชลมลกอายสน ความสงประมาณ 40-60 เซนตเมตร ล าตนมลกษณะเปนสเหลยมและมขนาดเลก แตกกงกานเปนสมวงอมแดง มขนออน ๆ ตามล าตน มกงกานเปนทรงพม กานออนสมวง-แดง แตกแขนงออกเปนคตรงขามกน มใบแทงออกตามขอเดยว ลกษณะเปนใบเดยว รปไข สเขยวเขมมองเหนเสนใบชดเจน ความกวางประมาณ 3-4 เซนตเมตร ความยาวประมาณ 6 เซนตเมตร ปลายใบแหลม โคนใบมน ขอบใบหยกคลายฟนเลอน และมกลนหอม ออกดอกเปนชอทปลายยอด แตละชอดอกเรยงเปนชน ชนละ 6-8 ดอก ดอกมขาวอมมวง ในดอกมเมลดใน 3-4 เมลด ลกษณะเมลดคลายหยดน า ขนาดประมาณ 1 มลลเมตร สน าตาลเขม มเมอกหม เมอน ามาแชน าเมอกจะพองตวออกคลายเมลดแมงลก (หมอชาวบาน โครงงานอนรกษพนธพช,2562 )

16

ประโยชน

โหระพาเปนพชทมกลนหอม นยมน ามาประกอบอาหารหลากชนดในประเทศไทย ชวยปรแตงกลนรสของอาหารใหนากนยงขน ชวยดบกลนคาวของอาหารหลายชนด เชน ผดหอย ผดเนอ ใชใบปรงอาหารเปนผกโรยชรสไดหลายชนด เชน แกงเผด แกงเลยง ผด ทอด ใบและยอดออนใชกนเปนผกสด เปนเครองแนมอาหารคาวหรออาหารวางไดเปนอยางด โหระพาเปนสมนไพรทมรสชาตละเอยดออน ถาใชปรงอาหารจะใสโหระพาแลวยกลงทนทเพอใหไมเสยกลนรสไป ประเทศทางตะวนตกนยมกนใบแหงเปนเครองเทศ น าสลดทใชโหระพาเปนสวนผสม (pesto) เปนน าสลดทใชประจ าในอาหารอตาเลยนทประเทศสหรฐอเมรกากนยมกนใบโหระพา แตใชโหระพาจากอยปต ฝรงเศส และมลรฐแคลฟอรเนย ซงมกลนตางจากโหระพาของไทย น ามนโหระพาใชแตงกลนซอสมะเขอเทศ ขนมผง ลกอม ผกดอง ไสกรอก และเครองดมใบโหระพามคณคาทางยาชวยยอยอาหาร ชวยใหเจรญอาหาร ขบลมในล าไส แกทองอดทองเฟอ ทองรวง แกอาการคลนไสอาเจยน เดกปวดทองใหใชใบโหระพา 20 ใบ ชงน ารอนและน ามาชงนมใหเดกดม ปลอดภยกวายาขบลมทผสมแอลกอฮอล

น ามนโหระพา

น ามนโหระพา เปนน ามนหอมระเหยทพบในใบโหระพามรอยละ 1.5 องคประกอบทางเคมทส าคญ คอ Methylcha vicol และสกดไดจากใบโหระพาพนธไทย โดยการกลนดวยไอน า เปนของเหลวใสสเหลองออน หรอเหลองอมน าตาลปราศจากตะกอนและสารแขวนลอย ไมมการแยกชนของน า มกลนเฉพาะตว มคณสมบตแกจกเสยดแนนทองน ามนหอมระเหยชวยการยอยอาหารเนอสตว ชวยคลายการหดเกรงของกลามเนอและชวยฆาเชอแบคทเรย จงชวยใหสบายทองขน มกลนหอมหวาน มคณสมบตชวยใหสงบ มสมาธ ลดอาการซมเศรา ขอควรระวงในการใชคอ ท าใหเกดอาการแพงาย สตรมครรภควรหลกเลยง

การใชเปนยาสมนไพร

โหระพามสรรพคณทางยาสมนไพรทหลากหลาย ใบสดของโหระพามสรรพคณแกทองอดฟอ ขบลมจากล าไส ตมดมแกลมวงเวยน ชวยยอยอาหาร ใชต าพอกหรอประคบแกไขขออกเสบ แผลอกเสบ ตมใบและตนสดเขาดวยกน ตมเอาน าดม แกหวด ขบเหงอ ถาเดกปวดทอง ใชใบโหระพา 20 ใบ ชงน ารอนและน ามาชงนมใหเดกดมแทนยาขบลมได ใบโหระพาแหงตมกบน า มสรรพคณตานเชอกอโรค (หมอชาวบานโครงการอนรกษพนธกรรมพชฯ,2562)

17

2.3 พาราฟน

ภาพท 2.4 พาราฟน

ทมา : https://thai.alibaba.com

พาราฟน หรอ เคโรซน เปนผลตภณฑปโตรเลยมซงกลนแยกออกจากน ามนดบ จดหลอมเหลวประมาณ 47-64 องศาเซลเซยส จดเดอดประมาณ 150-275 องศาเซลเซยส ไมละลายในน า สามารถใชประโยชนไดมากมาย และ มหลายสถานะดวยกน

การใชงาน หรอ ประโยชนตามสถานะ

แกสใชเปนเชอเพลง ของเหลวใชเปนเชอเพลง ใชเปนยารกษาโรค ใชในการท าครว ของแขง (ในรปขผง) ใชผลตเทยน ใชเคลอบกระดาษบางชนด ใชเคลอบเสอผาใชเปนสวนผสมท ายาหมองใชทาปาก-ผว เพอลดความหยาบกราน เพมความชมชน

พาราฟน แวกซ

พาราฟน แวกซ (Paraffin wax) คอ เปนชอสามญของแวกซทเปนสารประกอบประเภทไฮโดรคารบอน เปนแวกซทจดอยในกลมปโตรเลยมแวกซ (Petroleum wax) โดยมสตรโครงสรางทางเคม คอ CnH2n+2 จ านวนคารบอนในหวงโซโมเลกล 19-36 อะตอม (C19-C36) มลกษณะเปนของแขง มสเหลองออนถงขาว มจดหลอมเหลว อยทระหวาง 48-68 องศาเซลเซยส

18

การจ าแนกประเภท

พาราฟน แวกซ แบงเกรดโดยการใชปรมาณน ามนในแวกซ (Oil Content) โดยแบงออกไดเปน 3 เกรด ดงน

1. พาราฟน แวกซ ฟลล รไฟน (Paraffin wax Fully refined) จะมคาของปรมาณน ามนในแวกซ ตงแต 0.1% - 0.5%ของน าหนกพาราฟน แวกซ

2. พาราฟน แวกซ เซม รไฟน (Paraffin wax Semi refined) จะมคาของปรมาณน ามนในแวกซ ตงแต 0.5% -1.5% ของน าหนกพาราฟน แวกซ

3. พาราฟน แวกซ เซม รไฟน (Paraffin wax Semi refined) หรอ สแลค แวกซ (Slack wax) จะมคาของปรมาณน ามนในแวกซ ตงแต 3 % - 5% ของน าหนกพาราฟน แวกซ

พาราฟน แวกซ แบงออกไดเปน 2 ลกษณะ ดงน

1. พาราฟน แวกซแบบแผน (Slab form) 2. พาราฟน แวกซแบบเมด (Granule form)

กระบวนการผลตพาราฟน แวกซ

พาราฟน แวกซ เปนแวกซทไดมาจากกากสวนทเหลอ ทไดจากกระบวนการกลนน ามนดบ โดยกระบวนการกลนน ามนแบบหอกลนล าดบสวน ไขหรอกากแวกซทไดจากกระบวนการกลนน เรยกวา สแลค แวกซ (Slack wax) ซงยงมปรมาณน ามนในแวกซสง น าสแลค แวกซ ทได มาผานกระบวนการการสกดน ามนออกจากแวกซ เพอใหไดพาราฟน แวกซ ทมปรมาณน ามนในแวกซตามคามาตรฐานของพาราฟน แวกซทสามารถน ามาใชท าเทยนและใชประโยชนในอตสาหกรรมอนๆ (วลยพร,มขวรรณ. 2551)

19

2.4 สเทยน

ภาพท 2.5 สเทยน

ทมา : http://www.cwart.net

ดนสอส (หรอขผงสพาสเทล) เปนแทงสขผง , ถาน , ชอลกหรอวสดอน ๆ ทใชส าหรบการเขยนหรอภาพวาด ดนสอทท าจากเมดสทมสารยดเกาะแหงเปนสพาสเทล ; เมอท าจากดนสอพองทาน ามนกจะถกเรยกวาน ามนดนสอส ดนสอจาระบหรอเครองหมายจน (สหราชอาณาจกรchinagraph ดนสอ ) ท าจากสแขงไขมน นอกจากนยงมดนสอสน าซงบางครงเรยกวาดนสอสทละลายน าไดดนสอสมใหเลอกหลายราคาและใชงานไดงาย พวกเขายงนอยกวาสและเครองหมายสวนใหญทอ (เอาความเสยงของจดทมอยในปจจบนเมอใชดนสอหรอปากกา) มกจะปลอดสารพษและมหลากหลายส ลกษณะเหลานท าใหพวกเขาเปนเครองมอทดโดยเฉพาะอยางยงส าหรบการสอนเดกเลกในการดงนอกจากจะถกใชอยางกวางขวางโดยนกเรยนและศลปนมออาชพ (ภาสกร พระนรกษ,2557)

20

2.5 สาร SA

ภาพท 2.6 สาร SA

ทมา : https://www.patcharapa.com

เตยรก แอซด (Stearic Acid) หรอดกรดสเตยรก เปนสารทเกดไขมนและน ามนจากสตวจงคอนขางปลอดภย เปนผลกสขาว มนเงา ลกษณะเฉพาะคอมกลนหนของไขมน สเตยรก แอซด เกดจากการผสมกนของกรดไขมนอมตวส าคญๆ ไดแก กรดสเตยรก (octadecanoic) และกรดปาลมตก (Hexadecanoic or Palmitic Acid) ดวยการควบคมคา titre และคากรดทเหมาะสม

Stearic Acid (S.A) กรดไขมนชนดหนง เปนผลกสขาว ไมละลายน า แตละลายไดในแอลกอฮอลและอเธอร พบในไขมนพชและสตว ใชเปนสวนประกอบในการท ายา เครองส าอาง (วลยพร มขสวรรณ, 2551)

21

2.6 สาร PE

ภาพท 2.7 สาร P.E

ทมา: https://www.patcharapa.com

ลาสตก PE หรอ Polyethylene (โพลเอทลน) เปนโพลเมอรตระกล โพลโอลฟน (Polyolefins) ทไดจากอะลฟาตกไฮโดรคารบอนแบบไมอมตว มพนธะคอย 1 ค ใน 1 โมเลกล เอทลนโมเนอรเมอรมจดเดอด -104 C ไดมาจากการดไฮเดรชนเอธานอล หรอโดยไฮโดรจเนชนอะเซทลน วตถดบจากธรรมชาตกมจากกาซธรรมชาต กากน าตาล จากอตสาหกรรมน าตาล ซงไดมาในรปเอธานอล นอกจากนอาจใชปฎกรยาการแตกของโมเลกล (Cracking) อเธนหรอโพรเพนแลวท าใหบรสทธโพลเอธลนจดเปนโพลเมอรพวกเทอรโมพลาสตก ความยดหยนของพนธะ c-c ท าใหอณหภม Tg มคาต า ซงขนอยกบปรมาณของสวนทเปนอสณฐานและผลก Tg จะมคาตงแต -130 C ไปจนถง 60 C ซงมทงต ากวาและสงกวาอณหภมหอง ดงนนโพลเอทลนจงมลกษณะทยดหยนและแขงทสภาวะปกตแลวแตชนดของมน อณหภม Tm ของโพลเอทลน 130C (ขนอยกบกระบวนการผลต) ความทนตอแรงดงมคาตงแต 1500-6100 lb/in2 ความสามารถในการยดตว สมบตในการละลาย ปกตจะไมละลายในตวท าละลายใดๆทงสน ทอณหภมหอง แตถาอณหภมสงกวา 70 C ขนไปมนจะเรมพอง และละลายไดในตวท าละลายพวก โทลอน คารบอนเตตระคลอไรด ไซลน และไตรคลอโรเอทลน เปนตน พวกทมความหนาแนนต าจะใสมากแตจะขนขนเมอมความหนาแนนสงขน ทนตอกรดและดางไดดจงมกใชท าภาชนะบรรจกรด ดาง พวกตวออกซไดซแรงๆ เชน กรดไนตรกเขมขน หรอโพแตสเซยมเปอรแมงกาเนต จะท าใหคณสมบตเชงกลเสยไป พวก LDPE ยอมใหกาสซมผานได เนองจากมสวนของอสณฐานซงมปรมาตรอสระยอมใหมการเคลอนไหวของโมเลกลได จงมชองวางพอทจะใหโมเลกลของกาสซมผานได (วลยพร มขสวรรณ, 2551 )

22

2.7 ความรทวไปเกยวกบยง

1. วงจรชวตของยง (MOSQUITOES) ยงเปนแมลงทพบไดทวโลกแตพบมากในเขตรอนและเขตอบอน จากหลกฐานทางฟอสซลสามารถสนนษฐานไดวา ยงไดถอก าเนดขนในโลกตงแตยคดกด าบรรพเมอประมาณ 38-54 ลานปมาแลว ปจจบนพบวาในโลกนมยงประมาณ 3,450 ชนด สวนในประเทศไทยพบวามยงอยางนอย 412 ชนด มชอเรยกตามภาษาไทยแบบงาย ๆ คอ ยงลาย ยงร าคาญ ยงกนปลอง ยงเสอหรอยงลายเสอ) และ ยงยกษหรอยงชาง ซงไมครอบคลมสกลของยงทงหมดทมอย สวน “ ยงด า ” ทปรากฏในต าราเรยนของกระทรวงศกษานนไมสามารถระบไดวาหมายถงยงอะไรจงควรตดออก ยงเปนแมลงทมขนาดเลกโดยทวไปมขนาดล าตวยาว 4-6 มม . บางชนดมขนาดเลกมาก 2-3 มม . และบางชนดอาจยาวมากกวา 10 มม . ยงมสวนหว อก และทอง มองเหนไดอยางชดเจนและสามารถแยกออกจากแมลงชนดอน ไดอยางงายๆ โดยสงเกตจากรปพรรณสณฐาน ดงตอไปนคอ มปากคลายงวง ยนยาวออกไปขางหนา และมปกส าหรบบน 1 คยงมวงจรชวตแบบสมบรณ ซงประกอบดวย ไข ลกน า ตวโมง และยงตวแก ยงเมอลอกคราบออกจากระยะตวโมงไดไมกนาทกสามารถออกบนไดเลย อาหารทใชในระยะนของทงตวผและตวเมยเปนน าหวานจากดอกไมหรอตนไม การผสมพนธสวนใหญเกดขนในอากาศ บางชนดการผสมพนธเกดขนในขณะทยงตวผมการบนวนเปนกลม โดยเฉพาะเวลาหวค าและใกลรง ตามพมไม บนศรษะ ทงโลง หรอบรเวณใกลกบเหยอ เปนตน และตวเมยจะบนเขาไปเพอผสมพนธ ยงตวเมยสวนใหญผสมพนธเพยงครงเดยวโดยทเชออสจจากตวผจะถกกกเกบในถงเกบน าเชอ ซงสามารถใชไปไดตลอดชวตของมน สวนยงตวผสามารถผสมพนธไดหลายครง ยงตวเมยทจบไดตามธรรมชาตมกมเชออสจอยในถงเกบน าเชอเสมอ ยงตวเมยเมอมอายได 2-3 วนจงเรมออกหากนเลอดคนหรอสตว เพอน าเอาโปรตนและแรธาตไปใชส าหรบการเจรญเตบโตของไขในรงไข แตมยงบางชนดทไมจ าเปนตองกนเลอดกสามารถสรางไขในรงไขได เชน ยงยกษ เลอดทกนเขาไปถกยอยหมดไปในเวลา 2-4 วน แตถาอากาศเยนลงการยอยจะใชเวลานานออกไปเมอไขสกเตมทยงตวเมยจะหาแหลงน าทเหมาะสมในการวางไข หลงจากวางไขแลวยงตวเมยกออกดดเลอดใหมและวางไขไดอก บางชนดทมอายยนมากอาจไขไดรวม 10 ครง แตละครงหางกนประมาณ 4-5 วน แตอาจเรวกวาหรอนานกวา ขนอยกบอณหภมและชนดของยง สวนยงตวผตลอดอายขยจะกนอาหารจากแหลงน าหวานของดอกไมหรอพชทผลตน าตาลในธรรมชาต เชนเดยวกนกบยงบางชนดทตวเมยไมกดดดเลอดคนหรอสตวเลย ยงตวเมยวางไขประมาณ 30-300 ฟองตอครง ขนอยกบชนดของยงและปรมาณเลอดทกนเขาไป ไขจะมสขาวหรอครมเมอออกมาใหม ๆ และในเวลาไมกนาทจะเปลยนเปนสน าตาลหรอน าตาลด าไปจนถงสด า (ปรชญา สมบรณ,2559)

23

ไขยงมรปรางลกษณะหลายแบบขนอยกบชนด ยงลายวางไขบนวตถชน ๆ เหนอผวน า ยงร าคาญวางไขตดกนเปนแพบนผวน า ยงกนปลองวางไขบนผวน า สวนยงเสอวางไขตดกนเปนกลมใตผวน าตดกบพชน าทลอยอย ไขยงสวนใหญทนตอความแหงแลงไมไดยกเวนไขของยงลายซงสามารถทนทานตอความแหงแลงไดนานหลายเดอน ในเขตรอนชนไขจะฟกออกเปนตวภายใน 2-3 วน

ภาพท 2.8 ชนดไขของยง

ทมา : http://www.med.cmu.ac.th ลกน าของยงเปนระยะทสามารถแยกแยะออกจากตวออนของแมลงชนดอนไดงาย โดยมสวน

อกกวางใหญกวาสวนหวและสวนทอง เมอออกมาจากไขใหม ๆ จะมขนาดเลกมากและคอยๆ โตขน มการลอกคราบ 4 ครง กอนทจะเปนตวโมง ลกน าตองอาศยอยในน าตลอดระยะทด ารงชวต มบางชนดทปรบสภาพพฒนาตวเองใหเขากบสภาพแวดลอม เชน สามารถอยไดในสภาพทเปนโคลนเปยก หรอในน าทมอณหภมต าหรอสง

ภาพท 2.9 ชนดลกน ายง

ทมา : http://www.med.cmu.ac.th

24

ลกน าของยงชนดตาง ๆ หายใจจากผวน าโดยผานทอหายใจ (ยงลายและยงร าคาญ) หรอรหายใจ (ยงกนปลอง) แตลกน าของยงเสอมทอหายใจทสามารถสอดหรอแทงเขาไปในบรเวณรากของพชน า โดยเฉพาะพวกจอกและผกตบชวา เพอใชออกซเจนจากโพรงอากาศทอยทรากหรอล าตนของพชน า ลกน ายงกนอาหารจ าพวก แบคทเรย โปรโตซว ยสต สาหราย และพชน าทมขนาดเลก ลกน ายงกนปลองสวนใหญหากนบรเวณผวน า บางชนดอาจด าลงไปกนอาหารใตผวน าดวย ในขณะทลกน ายงลาย ยงร าคาญ และยงเสอหากนใตผวน า ลกน ายงยกษกนลกน าชนดอนหรอพวกเดยวกนเองเปนอาหาร ในเขตภมประเทศรอนชนลกน าใชเวลาประมาณ 1-2 สปดาหจงกลายเปนตวโมง ระยะตวโมง มรปรางคลายตวจลภาค ( , ) หรอ “comma” อาศยอยในน า ตวโมงเปนระยะพกตวจะไมกนอาหาร รบเอาอากาศในการหายใจแตเพยงอยางเดยว เมอถกรบกวนจะด าน าลงสขางลางใตน าอยางรวดเรวและอยใตน าไดนานหลายนาท ตวโมงของยงลายเสอแตกตางกบชนดอนโดยมทอหายใจแหลมสามารถแทงเขารากหรอล าตนพชน าเพอหายใจเหมอนกบระยะลกน า

ภาพท 2.10 ตวโมง

ทมา : https://sites.google.com

ในภมประเทศเขตรอนตวโมงจะใชเวลา 2-4 วน ยงตวเตมวยลอกคราบออกมาไมกนาทกสามารถบนได ยงตวเมยบางชนดชอบกดกนเลอดคน บางชนดชอบกนเลอดสตว บางชนดกดดดเลอดโดยไมเลอก ยงสามารถเสาะพบเหยอไดโดยอาศยปจจยหลายประการ เชน กลนตว คารบอนไดออกไซด ทออกมาจากลมหายใจ หรออณหภมของรางกายนสยการกนเลอดของยงมความส าคญในดานการแพรเชอโรคหรอปรสตตาง ๆ ยงสวนมากจะบนกระจายจากแหลงเพาะพนธไปไดไกลออกไปในรศมประมาณ 1-2 กโลเมตร โดยบนทวนลมตามกลนเหยอไป กระแสลมทแรงอาจท าใหยงบางชนดแพรออกจากแหลงเพาะพนธไปไดไกลยงขน

25

ยงกนปลองมความส าคญในทางการแพทยโดยเฉพาะเปนพาหะน าโรคมาลาเรย ในประเทศไทยเทาทพบในปจจบนมยงกนปลองอยางนอย 73 ชนด แตมเพยง 3 ชนดทเปนพาหะส าคญ สงเกตยงชนดนไดงายเวลามนเกาะพก จะยกกนชเปนปลอง ยงลายทพบตามบานเรอนหรอชนบท Aedes. aegypti, และ Aedes albopictus เปนพาหะส าคญของโรคไขเลอดออก สวนยงลายปาเปนพาหะโรคเทาชางยงกนปลองน าโรค…มาลาเรย ไขมาลาเรยนนเกดจากยงกนปลองเปนพาหะน าโรค และทเรยกอยางน เพราะเวลาทยงกดคน มนจะเกาะโดยยกกนขนท ามมกบผวหนง 45 องศา บางคนอาจเรยกดวยความเคยชนวายงกนปอง ซงเปนความเขาใจทผด จากการส ารวจยงกนปลองทเปนพาหะน าโรคมาลาเรยในประเทศไทยพบวาสายพนธยงกนปลองมอยประมาณ 67 ชนด ซงใน 67 ชนดนไมทกสายพนธทเปนพาหะน าโรค ในประเทศมอย 5 ชนดทเปนปญหาหลก ไดแก Anopheles minimus, An. aconitus ยงมปากทเปนทอแหลมส าหรบดดเลอดจากคนเพอเอาโปรตนไปสรางไข ยงตวเมยมกออกหาเหยอเวลากลางคน โดยใชปากทมลกษณะเปนทอเจาะผวหนงเพอดดกนเลอด กระบวนการน ตามปรกตจะด าเนนไปโดยเหยอไมรตว เนองจากยงจะปลอยน าลายออกมา เพอท าหนาทเปนยาชา ท าใหคนถกกดไมรสกเจบ ซงน าลายนเองทมเชอมาลาเรย โดยยงไดเชอนจากคนทมนไปกดมากอน ยงกนปลองเปนยงทมปากทเปนทอแหลมส าหรบดดเลอดจากคนเพอเอาโปรตนไปสรางไข ยงตวเมยมกออกหาเหยอเวลากลางคน โดยใชปากทมลกษณะเปนทอเจาะผวหนงเพอดดกนเลอด กระบวนการน ตามปกตจะด าเนนไปโดยเหยอไมรตว เนองจากยงจะปลอยน าลายออกมา เพอท าหนาทเปนยาชา ท าใหคนถกกดไมรสกเจบ ซงน าลายนเองทมเชอมาลาเรย โดยยงไดเชอนจากคนทมนไปกดมากอน เมอคนไดรบท าใหเปนโรคไขมาลาเรยได (จฬารตน นราช, 2544)

ภาพท 2. 11 ยงกนปลอง

ทมา : https://hilight.kapook.com

26

ยงลายชนด Ae. aegypti หรอ ยงลายบาน พบบอยเปนประจ าในเขตเมอง มขนาดคอนขางเลก บนไดวองไว บน scutum มลายสขาวรปเคยว 2 อนอยดานขาง มขาลายชดเจน ยงชนดนเพาะพนธในภาชนะทมน าขงทกขนาดทงในและนอกบาน ชอบกดกนเลอดคนมากกวากนเลอดสตว มกหากนเวลากลางวนชวงสายและบาย ยงลายชอบเขากดคนทางดานมดหรอทมเงาโดยเฉพาะบรเวณขาและแขน ขณะทกดมกไมคอยรสกเจบ คนถกกดจงไมรสกตว ยง Ae. aegypti กดทงในบานและนอกบาน และเกาะพกตามมมมดในหอง โอง ไห หรอตามพมไมทเยนชน ยงลายอกชนดหนง คอ Ae. albopictus หรอยงลายสวน พบไดทวไปในเขตชานเมอง ชนบทและในปา มลวดลายท scutum แตกตางจาก Ae. aegypti คอมแถบยาวสขาวพาดผานตรงกลางไปตามความยาวของล าตว เพาะพนธในภาชนะทมน าขง กระบอกไม โพรงไม กะลามะพราว ใบไม ฯลฯ ยงชนดนมอปนสยคลาย ๆ กบ Ae. aegypti แตมความวองไวนอยกวายงร าคาญมหลายชนดทไมใชกอความร าคาญเพยงอยางเดยว แตเปนพาหะทส าคญของทงไวรสไขสมองอกเสบและโรคเทาชาง ลกน ายงร าคาญมกอาศยอยในน าไมวาจะเปนน านงหรอน าไหล ทคอนขางสกปรกทมไนโตรเจนสงหรอมการหมกเนาของพช

ภาพท 2.12 ยงลาย

ทมา : http://www.kp-aec.com

27

ยงร าคาญ ทพบบอยในเขตเมอง ไดแก Culex quinquefasciatus เปนยงสน าตาลออน เพาะพนธในน าเสย ตามรองระบายน า คและหลมบอตาง ๆ ยงร าคาญพบบอยในชนบท ไดแก Cx. tritaeniorhynchus และ Cx. vishnu, เนองจากมทองนาเปนแหลงเพาะพนธหลก โดยเฉพาะชวงทไถนา และบรเวณหญาแฉะรกราง จงมมากในฤดฝน ยงชนดนชอบกดสตว พวกวว ควายและหมมากกวาคน นอกจากกอความร าคาญแลวยงเปนพาหะน าโรคไขสมองอกเสบ

ภาพท 2.13 ยงร าคาญ

ทมา: https://www.thaihealth.or.th

ยงทกอความร าคาญอกสกลหนงทมกกดในเวลาพลบค า มขนาดใหญบนชาๆ และกดเจบ คอ ยง Armigeres ไมมชอภาษาไทย

ภาพท 2.14 ยง Armigerea

ทมา : https://www.thaihealth.or.th

28

ยงลายเสอหรอยงเสอ ล าตวและขามลวดลายคอนขางสวยงาม บางชนดมสเหลองขาวสลบด าคลายลายของเสอโครง เชน Ma. uniformis บางชนดมลายออกเขยว คลายตกแก เชน Ma. annulifera ยงเหลานชอบเพาะพนธในบรเวณทเปนหนอง คลอง บง สระ ทมพชน าพวก จอกและ ผกตบชวา อย ยงลายเสอจะมปกแตกตางจากยงกลมอน คอ เสนปกจะมเกลดใหญสออนสลบเขม ล าตวปกคลมดวยเกลดเชนกน ท าใหดคลายมฝ นผงเกาะตดทวตว ขาลายเปนปลอง ๆ ตวแกมกจะกนเลอดสตวมากกวาคน กดกนเลอดนอกบาน โดยเฉพาะตามทง หนองน า คลอง บง ทมพชน าขน มกกดเวลาพลบค าหลงพระอาทตยตกดน หรอบางครงกดตอนกลางวนถามเหยอเขาไปใกลบรเวณเกาะพก

ภาพท 2.15 ยงเสอ

ทมา: https://news.kapook.com

ยงลายเสอหลายชนดเปนพาหะของโรคเทาชางในภาคใตของประเทศไทย บางชนดเปนพาหะบรเวณชายแดนไทย – พมา

สรปวาการปองกนยงกดเปนวธทสามารถลดความร าคาญทเกดจากยงและลดความเสยงในการตดเชอทมยงเปนพาหะ สามารถท าไดหลายวธ เชน การนอนในมงหรอมงชบสารเคมฆาแมลง การตดตงมงลวด การสมควนไฟไลยง การจดยากนยง และการทาสารเคมไลยงการควบคมแหลงเพาะพนธกสามารถลดจ านวนยงทมากดไดวธหนง ทงนขนอยกบประเภทของแหลงเพาะพนธ ทท าไดงาย ไดแก การดแลโองน าและภาชนะน าขงตามบานเรอน เพอควบคมยงลาย หรอการระบายน าตามทองรองไมใหขงหรอเนาเสย เพอควบคมยงร าคาญ ( ปรชญา สมบรณ,ม.ป.ป )

29

1. โรคทเกดจากยง ไขเลอดออก เปนโรคตดเชอ พบมากในประเทศเขตรอนและเขตอบอน มสาเหตมาจากเชอ

ไวรสเดง ก (Dengue Virus) ซงมยงลายเปนพาหะ สามารถพฒนาเปนไขเลอดออกทมอาการรนแรงถงชวตได ปจจบนมผตดเชอประมาณ 50 ลานคนตอป โดย 500,000 คนตองเขารบการรกษาในโรงพยาบาล (ทมา WHO - องคการอนามยโลก)ฤดฝนในประเทศไทย ตงแตเดอนพฤษภาคมถงกนยายน เปนชวงทมความเสยงไขเลอดออกสง โดยเฉพาะในภาคตะวนออกเฉยงเหนอของประเทศไทย ประเทศไทยมรายงานผปวยไขเลอดออกทวประเทศจ านวนมาก โดยเฉพาะในเขตกรงเทพมหานคร ระยอง สมทรสาคร นครปฐม และภเกต ส านกโรคตดตอน าโดยแมลง กระทรวงสาธารณสข รายงานวา ในป 2559 ประเทศไทยมจ านวนผปวยโรคไขเลอดออกรวม 63,310 ราย อตราปวย 96.76 รายตอประชากร 100,000 คน และมอตราปวยตายรอยละ 0.10 โดยกระทรวงสาธารณสขคาดการณวา ในป 2560 จะมจ านวนผปวยไขเลอดออกเพมสงขน 22-37% จากป 2559 หรอประมาณ 80,000-100,000 ราย ( ศนยวจยสขภาพกรงเทพ 2557)

โรคตดเชอไวรสซกา (Zika Virus) เกดจากเชอไวรสซกาแพรสคนผานยงลายทมเชอ ไวรสซกาพบเปนครงแรกในป ค.ศ.1947 (พ.ศ. 2490) โดยตงชอโรคนตามปาซกาในประเทศยกนดา ในประเทศบราซล โรคตดเชอไวรสซกาในหญงตงครรภมความเชอมโยงกบอาการผดปกตของทารก โดยท าใหเกดภาวะ "ศรษะเลก" เปนอาการผดปกตส าหรบทารกแรกเกด ซงไปหยดการพฒนาของสมองในทารก จนเกดภาวะศรษะเลกผดปกต ในเดอนกมภาพนธ ค.ศ.2016 (พ.ศ. 2559) ทารกเกอบ 4,000 คน ในประเทศบราซลเกดมาพรอมอาการทนาสงสยวาจะมภาวะศรษะเลก จากการรายงานของส านกโรคตดตออบตใหม สถานการณโรคตดเชอไวรสซกาในประเทศไทย ณ วนท 12 พฤษภาคม 2560 มผตดเชอรายใหมจ านวน 8 ราย และมหญงตงครรภตดเชอ 86 ราย คลอดแลว 74 ราย และพบทารกมภาวะศรษะเลก Zika-related microcephaly จ านวน 2 ราย และ Congenital Zika syndrome 1 ราย (คณะแพทยศาสตร ม .เชยงใหม (ม.ป.ป)

โรคมาลาเรย (องกฤษ: malaria) หรอไขจบสน ไขปา ไขปาง ไขรอนเยนหรอไขดอกสก เปนโรคตดเชอของมนษยและสตวอนทมยงเปนพาหะ มสาเหตจากปรสตโปรโตซว (จลนทรยเซลลเดยวประเภทหนง) ในสกล Plasmodium (พลาสโมเดยม) อาการทวไปคอ มไข ออนเพลย อาเจยนและปวดศรษะ ในรายทรนแรงอาจท าใหตวเหลอง ชก โคมาหรอเสยชวตได[1] โรคมาลาเรยสงผานโดยการกดของยงเพศเมยในสกล Anopheles (ยงกนปลอง) และปกตอาการเรม 10 ถง 15 วนหลงถกกด

30

โรคเทาชาง เปนโรคทเกดจากหนอนพยาธตวกลมฟลาเรย มลกษณะคลายเสนดายอาศยอยในระบบน าเหลองของคน โดยมยงเปนพาหะน าโรค มอาการทเหนไดชด คอ ขา แขน หรออวยวะเพศบวมโตผดปกต เนองจากภาวะอดตนของทอน าเหลอ โรคเทาชางในประเทศไทยม 2 ชนด ชนดแรกเกดจากเชอ Brugia malayi มกมอาการแขนขาโต พบมากในบรเวณทราบทางฝงตะวนออกของภาคใต ตงแตจงหวดชมพรลงไปจนถงนราธวาส โดยมยงลายเสอ (Mansonia) เปนพาหะ ยงชนดนกดกนเลอดของสตวและคน ชอบออกหากนเวลากลางคน มแหลงเพาะพนธตามแองหรอหนองน าทมวชพชและพชน าตางๆ เชน จอก ผกตบชวา แพงพวยน า หรอหญาปลอง ชนดทสองเกดจากเชอ Wuchereria bancrofti มกท าใหเกดอาการบวมโตของอวยวะสบพนธและแขนขา พบมากในบรเวณภาคตะวนตกของประเทศไทย เชน ทอ าเภอสงขละบร อ าเภอทองผาภม จงหวดกาญจนบร; อ าเภอแมระมาด จงหวดตาก; อ าเภอละอน อ าเภอเมอง จงหวดระนอง เปนตน ยงพาหะน าโรคเทาชางชนดนไดแกยงลายปา (Aedes niveus group) เพาะพนธตามปาไผ ในโพรงไม และกระบอกไมไผ ปจจบนพบวาเชอโรคเทาชางชนด Wuchereria bancrofti สายพนธทน าเขาโดยผอพยพจากชายแดนไทยพมา มยงพาหะหลายชนดรวมทงยงร าคาญ (Culex) ซงเปนยงบานทพบไดทวไป (โรงพยาบาลเวชศาสตรเขตรอน,2556)

โรคชคนกนยา (Chikungunya Virus) เปนโรคตดเชอไวรสทมยงลายบานและยงลายสวนเปนพาหะ โรคนไมอาจตดตอจากคนสคนโดยตรง แตพบวามการแพรกระจายเชอจากแมไปสลกหรอผานทางการใหเลอด ซงพบไดนอยมาก อาการเดนชดของโรค คอ มไข ปวดตามขอตอ ขอตอบวม ปวดศรษะ ปวดกลามเนอ และอาจมผนขนตามผวหนง ปจจบนโรคชคนกนยาไมมวธปองกนและรกษาโดยเฉพาะเจาะจง แพทยจะใหการรกษาประคบประคองตามอาการของผปวย (พบแพทย,ม.ป.ป)

ไขเหลอง คอโรคตดเชอไวรสทมยงลายและยงปาเปนพาหะ แตไมสามารถตดตอจากคนสคนได อาการทเดนชดของโรคคอ มไข ปวดศรษะ คลนไส และอาเจยน ในรายทอาการรนแรงอาจมเลอดออก ภาวะดซาน หรอเกดภาวะแทรกซอนทสงผลกระทบตอการท างานของหวใจ ตบ ไต ซงอาจถงขนเสยชวตได อยางไรกตาม โรคไขเหลองปองกนไดดวยการฉดวคซนกอนเดนทางไปยงพนททมการแพรระบาดของโรค (พบแพทย,ม.ป.ป)

31

2.8 วจยทเกยวของ

ศศธร วสวต และคณะ (2533) ไดศกษาเกยวดบประสทธภาพปองกนยงกดของครม ตะไครหอม วท. พบวาการสกดตะไครหอมศกษาคณภาพองคประกอบโดยวแกส โครมาโตกราฟฟ และพฒนากระบวนการผลตครมน ามนตะไครหอม ความเขมขนรอยละ 14 ไดศกษาประสทธภาพการปองกนยงลายกด ของครมน ามนตะไครหอมเปรยบเทยบกบครมสงเคราะห ไดเมทลทาเลตและ ดเอทลลเอไมด โดยใชยงลาย เปนยงทดสอบตามวธทดสอบผลตภณฑยาทากนยงของส านกงานมาตรฐานผลตภณฑ อตสาหกกรม กระทรวงอตสาหกรรม และผลตภณฑกนยงทงสองชนดทประสทธภาพปองกนยงกดโดยนานประมาณ 2 ชวโมง ซงเปนไปตามมาตรฐานครมกนยงชนดทาของส านกงานมาตรฐานผลตภณฑอตสาหกรรม กระทรวงอตสาหกรรม

มานตย นาคสวรรณ (2542) ไดศกษาเกยวกบประสทธภาพสารสกดจากสะเดาและน ามนสะเดาตอลกน ายงลายและยงร าคาญ ในการทดสอบประสทธภาพสารสกดสะเดา (ชนดเหลว) ปรมาณ อะซาวแรคตน 0.5% และน ามนสะเดาทไดจาการสกดเนอในเมลดสะเดาอนเดย กบลกน ายงลาย และยงร าคาญ ภายในหองปฏบตการโดยใชวธ did bioassay พบวาสารสกดจากน ามนสะเดาความเขมขน0.002% ขนไปท าใหลกน ายงลายและยงร าคาญตาย 100% ทเวลา 24 ชวโมงและพบวาลกน ายงลาบและยงร าคาญทรอดตายในสารสกดสะเดา และน ามนสะเดาความเขมขนต าจะสามารถพฒนาเปนดกแด แตไมสามารถดนเปลอกดกแดออกเปนตวเตมวยได เนองจากสารสกดสะเดามผลการยบย งการเจรญเตบโตของดกแดเปนเตมตว และการศกษาฤทธคงทนของสารสะเดา ในหองปฏบตการพบวามประสทธภาพในการฆาลกน ายงลายและยงร าคาญไดผลในเวลา 6วน

มนสนนท นนแกว และวรรณณา พรกเบญจะ (2546) ไดศกษาเกยวกบการสกดน ามนหอมระเหยจากใบฝรงและการใชสารดานจลนทรยในอาหารโดยใชไอน าและตวท าละลายอนทรย สองชนดคอ Haxane และ Dichoromethane พบวาการสกดโดยใชไอน าใหสารสกดในปรมาณนอยมากสวนการสกดน ามนหอมระเหยจากใบฝงพนธพนเมองโดยใหสารสกด 3.994 = 0.007 % และ 2.1970 = 0.049% ตามล าดบและพนธสทองจะใหสารสกด 4.2120 =0.017 % และ 5.4882=0.027% เมอน าสารสกดทไดมาละลายดวยน ากลนและทดสอบการยบย งการเจรญของเชอ Staphylococu saureus ปรากฏวา สารสกดจากใบฝรงสามารถออกฤทธยบย งการเจรญของเชอดงกวาโดยปรมาณสารสกดทนอยทสดสามารถยบย งเชอได

32

ปรมมาลา ข าคมเขต (2543) การวเคราะหสารไลยงในพชสมนไพรบางชนด พบวา การแยกน ามนหอมระเหยจากผวมะกรด ผวสมโอ และตะไครหอม โดยเทคนคการกลนดวยไอน าแบบตรงไดวเคราะหองคประกอบทางเคมของน ามนหอมระเหยจากผวสมโอ และตะไครหอมโดยเทคนคแกสโครมากราฟ – แมสสเปกโตเมตร พบวาสารสวนใหญเปนสารประเทเทอรปนนอยดสวนน ามนหอมระเหยทงสามชนดทมสมบตไลยงไดแสดงวา สารประเภทเภทเทอรปนนอยมสมบตการไลยง

บทท3

รายละเอยดการปฎบตงาน

ภาพท 3. 1ตราสญลกษณ บานอมพวารสอรทแอนดสปา ทมา: http://www.baanamphawa.com

3.1 ชอและสถานทตงสถานประกอบการ

ชอ : บานอมพวารสอรทแอนดสปา

ตงทอยเลขท : 22 ถ.บางกระพรอม-แกวฟา ต.อมพา จ.สมทรสงคราม 75110

เบอรโทรศพท : 034-752222

LINE ID : @ baanamphawa

เวบไซต : http://www.baanamphawa.com

ภาพท 3. 2 สถานทตงสถานประกอบการ ทมา: http://www.baanamphawa.com

34

3.2 ลกษณะสถานประกอบการและผลตภณฑการบรการใหบรการขององคกร

บานอมพวา รสอรทแอนดสปา เปนรสอรทเรอนไทยรมแมน า ในบรรยากาศรมแมน าแมกลอง

อนงดงาม ซงยงคงวถชวตเรยบงายแบบไทยไวอยางชดเจน จะเปนหองพกในเรอนไทยสมยรชกาลท 2

และหองพกใน วลลาแบบรตนโกสนทรตอนกลาง หองพกทง 61 หองอยทามกลางสวนไมไทยใน

วรรณคดทงดงามมสงอ านวยความสะดวกมาตรฐานโรงแรม 4 ดาว รสอรทตงอยในเขตอมพวา จงหวด

สมทรสงคราม เมองทยงคงความเปนวถชวตแบบไทยรมสายน า ดวยระยะทางเพยง 65 กม. จากกรงเทพ

3.3 ประเภทของหองพก

หองพกในหมเรอนไทยสถาปตยกรรมสมยอยธยาทง 9 หลง จ านวนทงหมด 47 หองถกราย

ลอมดวยพนธไมไทยในวรรณคดทหายาก สรางบรรยากาศการพกผอนทเปนเอกลกษณ โดยทสงอ านวย

ความสะดวกตางๆ ครบครนในมาตรฐานโรงแรม

1. Superior Rooms

ตงอย ชน 1 ของเรอนไทย ซงมพนทใชสอย 25 ตร.ม. เตยงเดยว/ เตยงค ตกแตงไทยประยกต ววสวนรมรนหองส าหรบผมขอจ ากดดานรางกายทตองใชรถเขนดวย

ภาพท 3. 3 หองนอน Superior Room ทมา: http://www.baanamphawa.com

35

2. Superior Triple Rooms

ตงอยชน 1 ของเรอนไทย ซงมพนทใชสอย 35 ตร.ม. เตยงเดยว 3 เตยง ตกแตงไทยประยกต ววสวนรมรน มระเบยงสวนตว

ภาพท 3. 4 หองนอน Superior Triple Room

ทมา: http://www.baanamphawa.com

3. Deluxe Room

ชน 2 ของเรอนไทย ซงมพนทใชสอย 25 ตร.ม. เตยงเดยว/ เตยงค ตกแตงไทยเดม เนนวสดตกแตงไม ววสวนรมรน

ภาพท 3.5 Deluxe Room ทมา: http://www.baanamphawa.com

36

4. Super Deluxe Room

ชน 2 ของเรอนไทย ซงมพนทใชสอย 31 ตร. ม. เตยงเดยว ตกแตงไทยเดม เนนวสดตกแตงไม ววสวนรมรน แชรสระวายน าจากชช

ภาพท 3. 6 หอง Super Deluxe Room ทมา: http://www.baanamphawa.com

5. Pool Suites

ชน 2 ของเรอนไทย ซงมพนทใชสอย 62 ตร.ม.เตยงเดยวตกแตงไทยเดม เนนวสดตกแตงไม ววสวนรมรน เตยงนวดภายในหอง แชรสระวายน าจากชช

ภาพท 3.7 หอง Poo Suites

ทมา: http://www.baanamphawa.com

37

6. Prime Villa (one bedroom)

อาคารชนเดยว พนทใชสอย 42 ตร. ม.เตยงเดยวตกแตงไทยประยกต รตนโกสนทร ววสวนรมรน

หองนงเลน แยก โปรง สบาย

ภาพท 3.8 หอง Prime Villa

ทมา: http://www.baanamphawa.com

7. Pool Villa (one bedroom)

อาคารชนเดยว พนทใชสอย 80 ตร. ม.เตยงเดยวตกแตงไทยประยกต รตนโกสนทร ววสวนรมรน

หองนงเลน แยก โปรง สบาย สระวายน าจากชช สวนตว

ภาพท 3. 9 หอง Pool Villa (one bedroom) ทมา: http://www.baanamphawa.com

38

8. Grand Villa Two Bedroom

อาคารชนเดยว พนทใชสอย 74 ตร. ม. 2 หองนอน เตยงเดยว / เตยงค ตกแตงไทยประยกต รตนโกสนทร ววสวนรมรนหองนงเลนแยก หองน าแยกทง 2 หองนอน

ภาพท 3.10 Grand villa Two Bedroom ทมา: http://www.baanamphawa.com

9. Grand Pool Villa (two bedroom)

อาคารชนเดยว พนทใชสอย 110 ตร. ม. 2 หองนอน เตยงเดยว / เตยงคตกแตงไทยประยกตรตนโกสนทร ววสวนรมรนหองนงเลน แยก โปรง สบายหองน าแยกทง 2 หองนอนสระวายน าจากชชสวนตว

ภาพท 3. 11 หอง Grand pool villa

ทมา: http://www.baanamphawa.com

39

10. Boat House

ตกแตงดดแปลงมาจากเรอบรรทกขาว พนทใชสอย 25 ตร.ม.เตยงคมระเบยงสวนตวววสวนรมรนหองนงเลน แยก โปรง สบาย

ภาพท 3.12 หอง Boat House

ทมา: http://www.baanamphawa.com

40

3.4 หองอาหาร

รบประทานอาหารทามกลางบรรยากาศโรแมนตกรมแมน าแมกลอง หองอาหารสบนงาพรอม

ใหบรการคณทงอาหารไทยและสากล โดยใชวตถดบทองถนทคดสรรมาเปนอยางด อาหารทกรายการ

ไมมการใชผงชรสเพอสขภาพทดของคณ อาหารแนะน า ไดแก ย าสมโออมพวา, ปลาทแมกลองตม,

ตะไคร, กงแมน าเผา, กงแมน าราดซอสมะขาม, วนมะพราวอมพวา

เวลาใหบรการ

อาหารเชา: 07.00 – 10.00 น.

อาหารกลางวน - ค า: 10.00 - 22.00 น.

ภาพท 3.13 หองอาหาร สบนงา 1

ทมา : http://www.baanamphawa.com

ภาพท 3. 14 หองอาหารสบนงา 2 ทมา : http://www.baanamphawa.com

41

3.5 หองประชมและจดเลยง

การจดประชมสมมนา เลยงขอบคณลกคา หรองานจดเลยงส าหรบโอกาสพเศษ บานอมพวา รสอรทแอนดสปาขอเสนอหอง 5 ขนาด 5 สไตลในบรรยากาศผอนคลายเพอความแตกตาง ดวยอปกรณและเครองมอมาตรฐานสามารถรองรบไดตงแต 10 ถง 150 ทาน เรามทมงานทมประสบการณคอยดแลและใหค าปรกษาเพอใหงานของคณออกมาดทสด ชอหองประชม Theatre Classroom I shape U

Shape Cocktail Banquet ขนาดหอง (ตรม.)

หองการะเกด 20 20 20 18 12 20 4.8 x 6.7 หองกรองทอง 30 20 24 24 20 - 5.5 x10 หองกาสลอง 100 60 30 38 60 50 12 x 3.5 หองกรรณการ 130 90 35 40 90 - 10.50 x 16 หองสารภ 50 50 30 30 30 50 5.5 x 20 หองแกวมกดา 1

150 90 35 40 100 70 12 x14.5

หองแกวมกดา 2

150 90 35 40 100 70 12 x14.5

หองแกวมกดา 1 - 2

375 240 80 80 200 140 24 x29

ตารางท 3.1 ตารางหองประชม ทมา : http://www.baanamphawa.com

42

1. หองแกวมกดา สมมนาหรอจดเลยงในบรรยากาศรมแมน าแมกลองทหองแกวมกดาหองประชมมอปกรณมาตรฐานส าหรบการสมมนาและจดเลยงและสามารถจไดตงแต 80 ถง 150 ทาน

ภาพท 3.15 หองประชมแกวมกดา ทมา : http://www.baanamphawa.com

2. หองกรรณการ

หองสมมนาทถกแยกเปนสดสวน ในบรรยากาศรมบอน าธรรมชาตของรสอรท ครบครนดวยอปกรณสมมนามาตรฐาน สามารถรองรบได 50-80 ทาน

ภาพท 3.16 หองประชมกรรณการ

ทมา : http://www.baanamphawa.com

43

3. หองกาสะลอง

หองกาสลองเหมาะกบการประชมสมมนาแบบคอนขางเปนทางการดวยอปกรณมาตรฐานส าหรบการ

ประชม หองสามารถจไดตงแต 30 ถง 50 ทานและเหมาะทงส าหรบการประชมและงานจดเลยง

ภาพท 3.17 หองประชมกาสะลอง

ทมา : http://www.baanamphawa.com

4. หองกรองทอง

เปลยนบรรยากาศการประชมแบบเดมๆ มาเปนการประชมทามกลางสวนอนเงยบสงบ หองกรองทอง

อยรายลอมดวยแมกไมอนเขยวขจสรางบรรยากาศกาประชมแบบสบายทแตกตาง หองสามารถจได

ตงแต 10 ถง 25 ทานและมหองแยกภายในบรเวณเดยวกน ส าหรบคอฟฟเบรค

ภาพท 3.18 หองประชมกองทอง ทมา : http://www.baanamphawa.com

44

5. หองการะเกด

หองประชมขนาดเลกรองรบได 10 -15 ทาน พรอมอปกรณครบครน

ภาพท 3.19 หองประชมการะเกด ทมา : http://www.baanamphawa.com

45

3.6 รปแบบการบรหารขององค

ภาพท 3. 20 แผนผงองคกร ทมา: ผจดท า 2562

ผจดการทวไป

ผชวยผจดการทวไป

ผจดการแผนกบรการ

ผจดการแผนกฝายบคคล ผจดการแผนกครว

ผจดการแผนกบรการอาหารและเครองดม ผจดการแผนกสวนหนา

ผจดการแผนกชาง ผจดการแผนกการตลาด

ผจดการแผนกสปา ผจดการแผนกแมบาน

46

3.7 ต าแหนงและลกษณะงานทไดรบมอบหมาย

ภาพท 3.21 ผจดท าโครงงาน ทมา : ผจดท า 2562

ชอ – สกล นางสาว อภสรา รสเยน

ต าแหนง พนกงานบรการอาหารและเครองดม

ลกษณะงานทไดรบมอบหมายดงน

- เชคหมายเลขหองของผเขาพกในตอนเชา

- จดบนทกรายงานอาหารและเครองดม

- จดเตรยมเบรกส าหรบหองประชม

- จดเตรยมของส าหรบขายในโลตสบาร

- ตมน าสมนไพรส าหรบหองประชม

- จดหองประชม

- ท าความสะอาดโตะอาหารเกบอปกรณและท าการจดใหม

- ท าเมนเครองดมตามออเดอร

- จดอปกรณส าหรบงานจดเลยง

- เกบท าความสะอาดหองประชม หองอาหาร และโลตสบาร พลบาร

47

3.8 ชอและต าแหนงของพนกงานทปรกษา

ภาพท 3. 22พนกงานทปรกษา ทมา : ผจดท า 2562

นางสาว สมตา พฤกษ ต าแหนง Server พนกงานบรการทวไป

48

3.9 ระยะเวลาการปฏบตงาน

ในการปฎบตงานสหกจศกษา ณ บานอมพวารสอรทแอนดสปา ของนางสาว อภสรา รสเยน

เรมตงแต 7 มกราคม 2562 ถงวนท 29 เมษายน 2562 เปนระยะเวลาทงหมด 16 สปดาห โดยเวลาการ

ท างานแตกตางกนไปในแตละวน ตามลกษณะงาน โดยท างานสปดาหละ 6 วน หยด 1 ตามผจดการ

แผนกจดให

3.10 ขนตอนและวธการด าเนนงาน

1. ก าหนดหวขอโครงงานเพอสอดคลองกบองคกร

โดยเรมจากการสงเกต ภายในบรเวณทปฏบตงาน วามสงใดทนาสนใจและสามารถน ามาท า

เปนโครงงานไดบาง โดยปรกษาจากพเลยงและพบปญหาจงตงหวขอโครงและปรกษาอาจารยทปรกษา

2. เสนอหวขอโครงงาน

น าหวขอโครงงานทได สงใหอาจารยทปรกษา และ เสนอพนกงานทปรกษา เพอขอน าแนะน า และสง

เสนอตอไป

3. เกบรวบรวมขอมล

การเกบรวบรวมขอมล โดยสงเกตปญหา และหาวธการแกไข และสอบถามจาก พนกงานพปรกษา

ภายในแผน

4. วเคราะหขอมล

น าขอมลตางทเกบรวบรวมไดท งหมดมาคดวเคราะหและสรางผลตภณฑทดแทนใหกบสถาน

ประกอบการ

5. จดท าผลตภณฑและทดลองใชงาน

ผจดท าไดท าการจดท าผลตภณฑกบพนกงานทปรกษา และทดลองใชงานภายในหองอาหาร

6. สรปผลและจดท ารปเลมโครงงาน

สรปผลการทดลองผลตภณฑ นนวา สามารถน าไปใชงานไดจรงหรอไม

7. จดท ารปเลมโครงงาน

โดยน าเสนออาจารยทปรกษาเพอใหอาจารยทปรกษา ตรวจ และพจารณาวามสวนใดแกไข หากมสวน

ใดแกไข ตองแกไขใหโครงงานเสรจสมบรณ

8. ระยะเวลาในการด าเนนการ

เรมด าเนนงานตงแตวนท 7 มกราคม 2562 ถงวนท 29 เมษายน 2562

49

ขนตอนและวธด าเนนงาน

ตารางท 3.2 ตารางการด าเนนงาน ทมา: ผจดท า 2562

3.11 อปกรณและเครองมอทใช

อปกรณ

1.หมอ 2.มด 3.เขยง 4.ภาชนะ ฮารดแวร

1. เครองคอมพวเตอร

2. เครองถายเอกสาร

ซอฟตแวร

1. โปรแกรม Microsoft Word

2. โปรแกรม Microsoft power Point

ขนตอนการด าเนนงาน มกราคม กมพาพนธ มนาคม เมษายน 1. ก าหนดหวขอโครงงาน

2. เสนอหวขอโครงงาน

3. เกบรวบรวมขอมล

4. วเคราะหขอมล 5. จดท าผลตภณฑและทดลองใชงาน

6.สรปผลการทดลอง 7. จดท ารปเลม

บทท 4

ผลการปฏบตงานของโครงงาน

จาการทไปปฏบตงานสหกจศกษา ณ บานอมพวารสอรทแอนดสปา ผจดท าไดท าโครงงาน ชอ เทยนหอมสมนไพรไลยง ซงมวธการด าเนนงาน ดงตอไปน

4.1 วตถดบทใช

1. พาราฟน 500 กรม 2. สเทยน 1 กลอง 3.น ามนหอมระเหย 100 ซซ 4.สาร SA 1 ขด 5. สาร PE 1 ขด 6.ไสเทยน 10 เมตร 7. แกวภาชนะ 20 ถวย

4.2 ขนตอนและวธการท า

1. ตงไฟทเตาแกสน าหมอวาง

ภาพท 4.1 หมอตงไฟ

ทมา : ผจดท า 2562

51

2. ใสพาราฟนลงไปในหมอแลวรอจนกวาพาราฟนจะละลายประมาณ10 นาท

ภาพท 4.2 ภาพพาราฟนละลาย

ทมา : ผจดท า 2562

3. หลงจากพาราฟนละลายแลว ใสน ามนหอมระเหย ชนดตางๆ ใสสารละลาย S.A ,P.E

และสเทยนตามทตองการ

ภาพท 4.3 สวนผสมตางๆ

ทมา: ผจดท า 2562

52

4. ปดเตาแกสและตงทงไว ประมาณ 10 นาท พอใหหมอมความอน

ภาพท 4.4 พาราฟน

ทมา ผจดท า 2562

5. เทสวนผสมครงหนงลงในภาชนะ รอใหเยนลง แตไมแขง

ภาพ 4.5 ภาชนะใสเทยน

ทมา : ผจดท า 2562

53

6. ใสไสเทยนลงไป ไมใหถงกนของภาชนะและเทสวนผสมทเหลอลงในภาชะนะจนเตม

ภาพท 4.4 เทยนเรมแขงตว

ทมา : ผจดท า 256

7. รอจนเทยนแขงตวทงหมด ประมาณ 1 ช.ม และสามารถน าไปใชประโยชน

ภาพท 4.5 เทยนหอมสมนไพรไลยง

ทมา: ผจดท า 2562

54

4.3 ผลการคดตนทน

ตารางท 4.1 ตนทนการผลต เทยนหอมสมนไพรไลยง จ านวน 20 ชน

ตารางท 4.1 ตนทนการผลตเทยนหอมสมนไพรไลยง ทมา : ผจดท า 2562

หมายเหต – หมายถง วตถดบทไมมคาใชจาย

จากตารางท 4.1 สรป ตนทนการผลตเทยนหอมสมนไพรไลยง 70.92 บาท ไดจ านวน 20 ชน ซงราคา

เฉลยตอ 1 ชน เทากบ 3.50 บาท จ านวนทใชในแตละวน 10 ชน คดเปนราคาคาใชจายทงหมด 35 บาท

ตอวน และ 1 เดอน ราคา 1,050 บาทตอ 1 เดอน

ล าดบท

วตถดบ หนวย/กรม ราคา ปรมาณทใช

รวมราคา

1. พาราฟน 500 กรม 40 บาท 500 กรม 40 2 สเทยน 12 แทง 10 บาท 2 แทง 0.6 3 น ามนหอมระเหย 30 ซซ 25 บาท 30 ซซ 25 4 สารละลาย SA 3 กรม 5 บาท 1 กรม 0.16 5 สารละลาย PE 3 กรม 5 บาท 1 กรม 0.16 5 ไสเทยน 10 เมตร 5 บาท 10 เมตร 5 6 ตะไคร 200 กรม - - - 6 ใบสระแหน 200 กรม - - - 7 ใบโหระพา 200 กรม - - - 8 ภาชะนะ 20 อน - - -

รวม 70.92

55

ตารางท 4.2 ตนทนการใชยากนยงของสถานประกอบการ ใน 1 เดอน

ตารางท 4.2 ตนทนการใชยากนยงของสถานประกอบการใน 1 เดอน ทมา: ผจดท า 2562

จากตาราง ท4.2 สรปไดวาตนทนของสถานประกอบการ ทใชยากนยงตงแตเวลา 16.00น. – 22.00น.

ตนทนตอ 1 วน 43.33 บาท และ 1 เดอนราคา 1300 บาท

สรป ผลการลดตนทนการใชยากนยงของสถานประกอบการ ใน 1 เดอน สามารถลดตนทน ได

250 บาท ตอเดอน

4.4 การเกบขอมลความพงพอใจของผใชเทยนหอมสมนไพรไลยง

ผจดท าไดท าการแจกแบบสอบถามความคดเหนและความพงพอใจ โดยท าการเกบขอมลจาก

พนกงานแผนก บรการอาหารและเครองดม และ แผนกจงเลยงประชมสมมนา จ านวน 30 คน คดเปน

100 % ของพนกงานทงหมด ท าการเกบขอมล ในวนท 15 เมษายน 2562 ถง 21 เมษายน 2562 เปน

ระยะเวลา 1 อาทตย โดยกอนหนาผจดท าไดท าการขออนญาต วางเทยนหอมสมนไพรไวในจดตางๆ

ไดแก หองอาหารสบนงา1 และ หองอาหารสบนงา 2 ผจดท าไดวเคราะหขอมลและน าเสนอผลวจยดงน

ตอนท 1 ขอมลทวไปของผตอบแบบสอบถาม

ตอนท 2 ความพงพอใจทมตอเทยนหอมสมนไพรไลยง

ล าดบท รายกาย ราคาตอชน จ านวนทใช / หนวย ราคา 1 ยากนยงเเบบฉด 30 บาท 12 ขวด 360 2 ยากนยงแบบจด 20บาท 10 กลอง 200 3 เตาเสยบยากนยง 90 บาท 6 อน 540 4 เทยนประดบ 20 บาท 10 กลอง 200

รวม 1300

56

สวนท 1 ขอมลทวไป

ตารางท 4.3 ตารางขอมลทวไปของผตอบแบบสอบถาม โดยจ าแนกเพศ

ตารางท 4.3 ตารางขอมลทวไปของผตอบแบบสอบถาม โดยจ าแนกเพศ ทมา: ผจดท า 2562

จากตาราง ท 4.3 ผลส ารวจขอมลทวไปของผตอบแบบสอบถาม จากประชากร 30 คน โดยการจ าแนก

เพศ พบวาสวนใหญเปน เพศหญง จ านวน 21 คน คดเปนรอยละ 70 และเพศชาย จ านวน 9 คน คดเปน

รอยละ 30

ตาราง 4.4 ขอมลทวไปของผสอบแบสอบถาม โดยจ าแนกอาย

อาย จ านวน รอยละ 20-25 13 43.33 26-31 9 30 32-37 8 26.67 รวม 30 100 ตารางท 4.4 ตารางขอมลทวไปของผตอบแบบสอบถาม โดยจ าแนกอาย

ทมา: ผจดท า 2562

เพศ จ านวน รอยละ หญง 21 70 ชาย 9 30 รวม 30 100

57

จากตารางท 4.4 ผลส ารวจขอมลทวไปของผตอบแบบสอบถามจากกลมตวอยางจ านวน 30 คน โดย

จ าแนกอาย พบวา สวนใหญเปนอาย 20- 25 ป จ านวน 13 คดเปนรอยละ 43.33 คน อาย 26-31 ป

จ านวน 9 คน คดเปนรอยละ 30 และ จ านวน 32-37 ป จ านวน 8 คน 26.67

ตาราง 4.5 ขอมลทวไปของผตอบแบบสอบถาม โดยจ าแนกแผนก

แผนก จ านวน รอยละ แผนกบรการอาหารและเครองดม 17 56.67 แผนกจดเลยงประชมสมมนา 13 43.33

รวม 30 100 ตารางท 4.5 ตารางขอมลของผตอบแบบสอบถาม จ าแนกแผนก

ทมา: ผจดท า 2562

จากตาราง ท 4.3 ผลส ารวจขอมลทวไปของผตอบแบบสอบถาม จากประชากร 30 คน โดยการจ าแนก

เพศ พบวาสวนใหญเปน เพศหญง จ านวน 21 คน คดเปนรอยละ 70 และเพศชาย จ านวน 9 คน คดเปน

รอยละ 30

58

4.5 สรปผลความพงพอใจของเทยนหอมสมนไพรไลยง

1. กลนของเทยนหอมสมนไพรไลยง

ผลจากการตอบแบบสอบถาม ของกลนของสมนไพรไลยง พบวาผตอบแบบสอบถาม มความ

พงพอใจ ระดบมากทสด คดเปนรอยละ 55.33 ระดบมาก คดเปนรอยละ46.67 ระดบปานกลางคดเปน

รอยละ 10 และระดบนอย คดเปนรอยละ 6.67 จากผตอบแบบสอบถามทงหมด 30 คน

2. สสนความสวยงามของเทยนหอมสมนไพรไลยง

กลนของเทยนหอมสมนไพรไลยง

มากทสด มาก ปานกลาง นอย นอยทสด

สสนความสวยงามของเทยนหอมสมนไพรไลยง

มากทสด มาก ปานกลาง นอย นอยทสด

59

ผลจาการตอบแบบสอบถามดานสสนความสวยงามของเทยนหอมสมนไพรไลยง พบวาผตอบ

แบบสอบถาม มความพงพอใจ ระดบมากทสด คดเปนรอยละ 30 ความพงพอใจระดบมาก คดเปนรอย

ละ 33.33 และความพงพอใจ ระดบปานกลาง 33.67 จากผตอบแบบสอบถามทงหมด 30 คน

3.ผลในการใชผลตภณฑ

ผลจากการตอบแบบสอบถามดานผลการใชผลตภณฑ พบวาผตอบแบบสอบถามมความพง

พอใจ ระดบมากทสด คดเปนรอยละ 23.33 ความพงพอใจระดบมากคดเปนรอยละ 46.67 ความพงพอใจ

ระดบปานกลางคดเปนรอยละ20 และความพงพอใจระดบนอย คดเปนรอยละ 10 จากผ ตอบ

แบบสอบถามทงหมด 30 คน

4. ประโยชนของการใชผลตภณฑ

ผลในการใชผลตภณฑ

มากทสด มาก ปานกลาง นอย นอยทสด

ประโยชนของการใชผลตภณฑ

มากทสด มาก ปานกลาง นอย นอยทสด

60

ผลจากการตอบแบบสอบถามดานประโยชนของการใชผลตภณฑ พบวาผตอบแบบสอบถามม

ความพงพอใจ ระดบมากทสด คดเปนรอยละ 30 ความพงพอใจระดบมาก 56.67 และความพงพอใจ

ระดบปานกลาง 13.33 จากผตอบแบบสอบถามทงหมด 30 คน

5. ความพงพอใจตอผลตภณฑ

ผลจากการตอบแบบสอบถามดาน ความพงพอใจตอภณฑ พบวาผตอบแบบสอบถามมความพง

พอใจ ระดบมากทสด คดเปนรอยละ 53.33 ความพงพอใจระดบมาก คดเปนรอยละ 30 และความพง

พอใจระดบปานกลาง คดเปนรอยละ 16.67 จากผตอบแบบสอบถามทงหมด 30 คน

6. ชวยลดตนทนของสถานประกอบการ

ความพงพอใจตอผลตภณฑ

มากทสด มาก ปานกลาง นอย นอยทสด

ชวยลดตนทนของสถานประกอบการ

มากทสด มาก ปานกลาง นอย นอยทสด

61

ผลจากการตอบแบบสอบถามดาน ชวยลดตนทนของสถานประกอบการ พบวาผตอบ

แบบสอบถามมความพงพอใจ ระดบมากทสด คดเปนรอยละ 50 ความพงพอใจระดบ มาก คดเปนรอย

ละ 40 และความพงพอใจระดบปานกลาง คดเปนรอยละ 10 จากผตอบแบบสอบถามทงหมด 30 คน

4.6 ผลการวเคราะหขอมลเกยวกบระดบความพงพอใจตอเทยนหอมสมนไพไรไลยง

ผลการวเคราะหขอมลเกยวกบระดบความพงพอใจตอเทยนหอมสมนไพรไลยง ทงหมด 6 ดาน

ไดแก กลนของเทยนหอมสมนไพรไลยง ดานสสนความสวยงามของเทยนหอมสมนไพรไลยง ดานผล

ในการใชผลตภณฑ ดานประโยชนของผลตภณฑ ดานความพงพอใจตอผลตภณฑ ดานชวยลดตนทน

ของสถานประกอบการ โดยใชเกณฑการใหคะแนนของลเครท ดงน

เกณฑการใหคะแนน

5 คะแนน หมายถง มความพงพอใจมากทสด

4 คะแนน หมายถง มความพงพอใจมาก

3 คะแนน หมายถง มความพงพอใจปานกลาง

2 คะแนน หมายถง มความพงพอใจนอย

1 คะแนน หมายถง มความพงพอใจนอยทสด

การแปลความหมายขอมลเปนคาเฉลย

คะแนนคาเฉลย 4.50-5.00 หมายถง ระดบความพงพอใจมากทสด

คะแนนคาเฉลย 3.50-4.49 หมายถง ระดบความพงพอใจมาก

คะแนนคาเฉลย 2.50-3.49 หมายถง ระดบความพงพอใจปานกลาง

คะแนนคาเฉลย 1.50-2.49 หมายถง ระดบความพงพอใจนอย

62

คะแนนคาเฉลย 1.00-1.49 หมายถง ระดบความพงพอใจนอยทสด

ตาราง 4.6 ตารางคาเฉลย 𝒙 สวนเบยงเบนมาตรฐาน ( S.D.) และระดบความพงพอใจ ตอ เทยนหอม

สมนไพรไลยง

ความพงพอใจ 𝑋 S.D ระดบความพงพอใจ ดานกลนของเทยนหอมสมนไพรไลยง 4.97 0.24 มากทสด ดานสสนความสวยงามของเทยนหอมสมนไพรไลยง

3.93 0.17 มาก

ดานผลการใชผลตภณฑ 3.83 0.16 มาก ดานประโยชนของผลตภณฑ 4.17 0.22 มาก ดานความพงพอใจตอผลตภณฑ 4.37 0.20 มาก ดานชวยลดตนทนของสถานประกอบการ 4.40 0.21 มาก รวม 4.28 0.20 มาก

ตาราง 4.6 ตารางคาเฉลย ความพงพอใจ ทมา: ผจดท า 2562

จากตารางท 4.6 จากผตอบแบบสอบถามความพงพอใจ เทยนหอมสมนไพรไลยง พบวาสวนใหญม

ความพงพอใจดานกลนของเทยนหอมสมนไพรไลยง โดยคดเปนคาเฉลย 4.97 อยในระดบความพง

พอใจมากทสด ตอมา ดานสสนความสวยงามของเทยนหอมสมนไพรไลยง คดเปนคาเฉลย 3.93 อยใน

ระดบความพงพอใจมาก ดานผลการใชผลตภณฑ คดเปนคาเฉลย 3.83 ดานประโยชนของผลตภณฑ คด

เปนคาเฉลย 4.17 ดานชวยลดตนทนของสถานประกอบการ คดเปนคาเฉลย 4.40 อยในระดบความพง

พอใจมาก

บทท 5

สรปผลและขอเสนอแนะ

5.1 สรปผลโครงงาน

จากการท าโครงงานเทยนหอมสมนไพรไลยง ตนทนการผลตเทยนหอมสมนไพรไลยงจ านวน 20 ชน เปนตนทนจ านวน 70.92 บาท ราคาตอ1 ชน เทากบ 3.50 บาท โดยจ านวนทใชในแตละวน 10 ชน คดเปนราคาท งหมด 35บาท ตอวน และ 1 เดอน เทากบ 1,050 บาท และตนทนของสถานประกอบการ ทใชยากนยงตงแตเวลา 16.00น. – 22.00น. ตนทนตอ 1 วน 43.33 บาท และ 1 เดอนราคา 1,300 บาท จะเหนไดวาเทยนหอมสมนไพรไลยงสามารถลดตนทนของสถานประกอบการทใชยากนยงแบบสารเคม ไดถง 250 บาท ตอเดอน

จากผตอบแบบสอบถามความพงพอใจ เทยนหอมสมนไพรไลยง พบวาสวนใหญมความพงพอใจดานกลนของเทยนหอมสมนไพรไลยง โดยคดเปนคาเฉลย 4.97 อยในระดบความพงพอใจมากทสด ตอมา ดานสสนความสวยงามของเทยนหอมสมนไพรไลยง คดเปนคาเฉลย 3.93 อยในระดบความพงพอใจมาก ดานผลการใชผลตภณฑ คดเปนคาเฉลย 3.83 ดานประโยชนของผลตภณฑ คดเปนคาเฉลย 4.17 ดานชวยลดตนทนของสถานประกอบการ คดเปนคาเฉลย 4.40 อยในระดบความพงพอใจมาก

5.2 ขอก ากดหรอปญหาของโครงงาน

1.ไมสามารถเกบขอมลโดยแบบสอบถามความพงพอใจแกลกคาได จงเลอกเกบขอมลแบบสอบถามจาก พนกงานแผนก บรการอาหารและเครอง และแผนกจดเลยงประชมสมมนา แทน

2. ท าเทยนหอมสมนไพรไลยงยง ครงแรกสวนผสมไมแขงตว และไมสวยงามจงไดแกไขโดย ใสสารละลาย S.A, P.E ทเปน สารเพมความสวยงาม และการแขงตว

64

5.3 สรปผลการปฎบตงานสหกจศกษา

1. ขอดของการฎบตงานสหกจศกษา

- ท าใหนกศกษามประสบการณการท างาน และ มความรบผดชอบตองาน

- ท าใหนกศกษารจกการปรบตวเขากบเพอนรวมงาน

- ท าใหนกศกษามความอดทน

- สามารถน าความรและประสบการณการณจากสถานศกษา มาปรบใชในสถานประกอบการ

5.4 ปญหาทพบในการปฎบตงานสหกจศกษา

-ทกษะในการสอสารภาษาองกฤษไมคอยดเทาไหร อาจจะท าใหเกดปญหาในการท างาน

-การตดสนใจ เหตการณเฉพาะหนา ไมดหนกในชวงแรก

-เวลาการท างานเปลยนแปลงตามหนางาน จงท าใหสบสนในชวงแรกๆ

5.5 ขอเสนอแนะ

-ควรศกษาหนาทของตวเอง และเรยนรงานใหรวดเรว เพอไมใหเปนอปสรรคตอการท างาน -ควรฝกภาษาองกฤษ และภาษาอนๆ เนองจากสถานประกอบมชาวตางชาต หลายประเทศและ

ภาษาทแตกตางกน จงจ าเปนตองฝกภาษา

บรรณานกรม กรมวทยาศาสตรการแพทย. (2559). ความหมายของสมนไพร. วนทสบคน 10 มนาคม 2562,

จาก http://webcache.googleusercontent.com คณะแพทยศาสตร มหาวทยาลยเชยงใหม. (ม.ป.ป.). โรคตดเชอไวรสชกา.วนทสบคน 13 มนาคม 2562,

จาก http://www.med.cmu.ac.th/dept/ermed/2013/th/update-er-knowledge-sidebar- th/68-zika_virus2016.html

เคลดลบสขภาพ. (2557). โรครายจากยง. วนทสบคน 10 เมษายน 2562, จาก www.livewell.in.th ชชวาล เรองประพนธ. (2558). สถตพนฐาน. วนทสบคน 26 เมษายน2562, จาก http://clm.up.ac.th/BibDetail.aspx?bibno=324654 บานอมพวารสอรทแอนสปา. (ม.ป.ป.). ขอมลสถานประกอบการ. วนทสบคน 25 เมษายน 2562, จาก htpps://www.baanamphawa.com ปรชญา สมบรณ. (2559). ยง. วนทสบคน 25 เมษายน 2562, จาก htpps://www.baanamphawa.com พบแพทย. (ม.ป.ป.).โรครายของยงทควรระวง. วนทสบคน 10 เมษายน 2562, จาก http://www.pobpabe.com พระบางวทยาลย. (ม.ป.ป.).ประโยชนสมนไพรไทย. วนทสบคน 10 กมภาพนธ 2562, จาก

https://sites.google.com/site/sukkaphapdpk/home/xahar-pheux-sukhphaph/prayochn-khxng-smunphir-thiy?fbclid

มนสนนท นนแกว และวรรณณา พรกเบญจะ. (2546). การสกดน ามนหอยระเหยจากใบฝรง. วนทสบคน 2 เมษายน 2562, จาก ศนยขอมลการวจย https://www.dricnrct.go.th

มานตย นาคสวรรณ. (2542). ประสทธภาพของสารสกดจากสะเดาและน ามนสะเดาตอยง. วนทสบคน 2 เมษายน 2562, จาก ศนยขอมลการวจย https://www.dricnrct.go.th โรงพยาบาลเวรศาสตร . (2556). โรคเทาชาง. วนทสบคน 30 มนาคม 2562, จาก

http://www.tm.mahidol.ac.th/hospital/hospital-p-filariasis-th.php?fbclid วลยพร มขวรรณ. (2551). สาระเคมภณฑ. วนทสบคน 5 เมษายน 2562, จาก www.chemtrack.org ศศธร วสวต และคณะ. (2553). ประสทธภาพปองกนยงจากครมตะไครหอม. วนทสบคน 2 เมษายน

2562, จาก ศนยขอมลการวจย https://www.dricnrct.go.th

ศนยวจยสขภาพ. (2557). โรคตดตอจากยง. วนทสบคน 13 มนาคม 2562, จาก http://www.bangkokhealth.com ส านกงานขอมลสมนไพร. (ม.ป.ป.). ตะไครหอม. วนทสบคน 13 เมษายน 2556, จาก http://www.medplant.mahidol.ac.th/index.asp สขภาพด. (2561). สะระแหน. วนทสบคน 20 มกราคม 2562, จาก https://sukkaphap-d.com ภาสกร พระนรกษ. (2557). ความหมายดนสอส. วนทสบคน 21 เมษายน 2562, จาก

http://www.thaigoodview.com/node/78849?page=0,0

หมอชาวบาน. (ม.ป.ป.). สมนไพรเพอสขภาพ. วนทสบคน 23 มกราคม 2562, จาก

https://health.kapook.com/view/204678.html หมอชาวบานโครงการอนรกษพนธกรรมพชฯ. (2562). ใบโหระพา. วนทสบคน 10 มนาคม

2562, จาก https://www.doctor.or.th/article/detail/5821

ภาคผนวก

ภาคผนวก ก รปภาพขณะปฏบตงานสหกจศกษา

รปภาพขณะปฎบตงานสหกจศกษา

ภาพท 1 พบผาสระน าเพอใหลกคาใชบรเวณสระวายน า ทมา : ผจดท า 2562

ภาพท2 ตมน าสมนไพรส าหรบเบรกหองจงเลยงประชมสมมนา ทมา : ผจดท า 2562

ภาพท 3 จดเตรยมน าสมนไพร ทมา : ผจดท า 2562

ภาพท 4 จดโตะอาหาร ทมา : ผจดท า 2562

ภาพท 5 รอยพวงมาลย ส าหรบตอนรบลกคา ทมา : ผจดท า 2562

ภาพท 6 จดท าเมนเครองดมใหแกลกคา ทมา : ผจดท า 2562

ภาพท 7 น าส าหรบตอนรบลกคา ทเขามาใชบรการ

ทมา : ผจดท า 2562

ภาคผนวก ข ตวอยางแบบสอบถาม

แบบสอบถามความพงพอใจ

ชอเรอง เทยนหอมสมนไพรไลยง

ตอนท1 ขอมลของผตอบแบบสอบถาม

1.เพศ ชาย หญง

2.อาย 20-25ป 26-31ป

32-37ป อนๆ โปรดระบ.........

3.แผนก แผนกบรการอาหารและเครองดม แผนกกจดเลยงประชมสมมนา

ตอนท 2 ความพงพอใจของผใชเทยนหอมไลยง

รายการประเมน

ระดบความพงพอใจ

มากทสด มาก ปาน

กลาง นอย นอยทสด

5 4 3 2 1

1.กลนของเทยนหอมสมนไพรไลยง

2.สสนความสวยงาม ของเทยนหอมสมนไพรไลยง

3.ผลในการใชผลตภณฑ

4. ประโยชนของผลตภณฑ

5.ความพงพอใจตอผลตภณฑ

6.ลดตนทนของสถานประกอบการ

ขอเสนอแนะ

...................................................................................................................................................................

................................................................................................................................................................

ภาคผนวก ค บทสมภาษณพนกงานทปรกษา

ภาคผนวก ง บทความทางวชาการ

บทคดยอ

จากการทไดไปปฎบตงานสหกจศกษา ณ บานอมพวารสอรทแอนด สปา ตงแตวนท 7 มกราคม 2562 ถงวนท 29 เมษายน 2562 ทางผจดท าไดปฎบตหนาทในแผนกบรการอาหารและเครองดม ต าแหนงพนกงานบรการทวไป พบวา พนทในการปฏบตงานมแมลง เชน ยง เปนจ านวนมากท าใหอาจมการรบกวนลกคาทเขามาใชบรการ ซงยงเปนพาหะน าโรคตางๆ เชน โรคไขเลอดออก โรคมาลาเรย โรคเทาชาง เปนตน รวมถงผจดท าไดเหนถงสรรพคณของสมนไพรทสามารถ ไลยงได เชน ตะไครหอม ใบสะระแหน ใบโหระพา ซงมอยในบรเวณโรงแรม ผจดท าจงไดคดคนโครงงานเพอ ท าผลตภณฑเทยนหอมสมนไพรไลยง ท เปนธรรมชาตและปลอดภย โดยมวตถประสงคเพอ 1.ลดปญหาจากการรบกวนของยงในหองอา หารสบนงาของบานอมพวารสอรทแอนดสปา 2.ลดตนทนของสถานประกอบการในการใชสารเคมโดยใชสมนไพรทปลกภายในโรงแรม ใหเกดประโยชนสงสด 3 เพอจดท าเทยนหอมสมนไพรไลยง

จากการเกบรวบรวมขอมลโดยการ

ตอบแบบสอบถามความพงพอใจของพนกงาน แผนกบรการอาหารและเครองดม และ แผนกจดเลยงประชมสมมนา ของ บานอมพวารสอรทแอนดสปา จ านวน 30 คน พบวา ผตอบแบบสอบถาม มความพงพอใจ ดานกลนของเทยนหอมสมนไพรไลยง อยในระดบมากทสด โดยมคาเฉลย ¯X = 4.97 และสวนเบยงเบนมาตรฐาน (S.D.) = 0.24 ค าส าคญ : เทยนหอม สมนไพร ยง

Abstract

For cooperative education at Baan Amphawa Resort and Spa from January 7 -April 29 , 2019 , the organizer worked in Food and Beverage Service department, responsible for a general service staff position and found there are a lot of bugs, such as mosquitoes, in the work area and was concerned it would disturb the customers who uses the services. Mosquitoes are a contagion of many diseases, such as Dengue fever, malaria, elephantiasis

Herbal Mosquito Repellent Candle

เทยนหอมสมนไพรไลยง

นางสาว อภสรา รสเยน

ภาควชาการโรงแรมและการทองเทยว มหาวทยาลยสยาม

38 ถนนเพชรเกษม เขตภาษเจรญ กทม. 10160

E-mail: api_rot@siam.edu

etc, and the organizer realized the properties of herbs for repelling mosquitos like Citronella, mint leaves, and basil leaves that grow in the hotel area The author wanted to make Herbal Mosquito Repellent Candles Project made of natural material and safety for use with the objective as following:1 . Reduce the disturbance of mosquitoes in the Sa Ban Nag dining room at Baan Amphawa Resort and Spa; 2 . Reduce the cost of chemicals used by switching to use the herb grown within the hotel for maximum benefit; 3 .Making Herbal Mosquito Repellent Candles

From the data collected by using a satisfaction questionnaire of 30 staff in Food and Beverage Service department and banquet and conference department at Baan Amphawa Resort and Spa found that the respondents have the most satisfied level to the good smell of Herbal Mosquito Repellent Candles with the mean X = 4.97 and standard deviation (S.D.) = 0.24.

Keywords: candle, herb, mosquitoes ทมาของปญหา

จากการทไดปฎบตงานสหกจศกษากบทางบานอมพวารสอรทแอนดสปา ผจดท าไดป ฎบต ง านในแผนก บ รการอาหารและเครองดม ในต าแหนง พนกงานบรการทวไป มหนา ท ดแลบรการลกคา ท เขามาใชบ รการ

ภายในหองอาหาร เชครายชอผเขาพกของแตละวน แนะน าเมนอาหารและเครองดม จดท าเมนเครองดม เตรยมของส าหรบการขายในโลตสบาร จดไลนบฟเฟตส าหรบตอนเชา เตรยมน าสมนไพรส าหรบงานจดเลยง ประชมสมมนา และคอยดแลลกคาหองอาหารและหองประชมเพอใหลกคามความพงพอใจสงสด

ในขณะทปฎบตงาน ณ บานอมพวารสอรทแอนดสปา นนผจดท าไดสงเกตวาภายในบรเวณหองอาหารของรสอรท มลกคาเขามาใหบรการเปนจ านวนมาก ดงนนผจดท าจงไดพบปญหาการกอกวนของ แมลง เชนยง เปนจ านวนมาก ซงยงเปนพาหะ น าโรคตางๆ ไดแก โรคไขเลอดออก โรคมาลาเรย โรคเทาชางเปนตน โดยปจจบนทางรสอรทไดใชวธโดยการ จดยากนยง และใชสเปรยฉดยง ซงมสวนผสมของสารเคม จงท าใหลกคามอาการแพ ผจดท าจงไดเ หนวาทางดานหลงของรสอรท ไดป ลกสมนไพร เชน ตะไคร ใบสะระแหนใบโหระพา ซงสมนไพรเหลานมสรรพคณไลยงได จงท าใหมวตถดบในการท าผลตภณฑ เทยนหอมส มนไพรไ ล ย ง ซ ง เ ป นผ ล ตภณฑ ท เ ป นธรรมชาตเพอลดปญหาการกอกวนของ แมลง สตว เหลานได และย งเปนผลตภณฑทไ รสารเคม

วตถประสงคของโครงงาน

1. เพอศกษาปญหาการรบกวนของยงในหองอาหารสบนงา ของบานอมพวารสอรทแอนดสปา 2. เพอลดตนทนของสถานประกอบการในการใชสารเคม โดยใชสมนไพรทปลกบรเวณโรงแรมใหเกดประโยชนสงสด 3. เพอจดท าเทยนหอมสมนไพรไลยง

ขอบเขตของโครงงาน 1. ขอบเขตดานระเวลา

ระยะเวลาในการศกษา 7 มกราคม 2562 ถง 29 เมษายน 2562 2. ขอบเขตดานสถานท สถานททใชในการศกษา ณ บานอมพวารสอรทแอนดสปา 3. ขอบเขตดานประชากร

กลมตวอยาง ประชากร พนกงานในแผนกบรการอาหารและเครองดม และแผนกจดเลยงประชมสมมนา จ านวน 30 คน

ประโยชนทคาดวาจะไดรบ 1 สถานประกอบการสามารถลดปญหาการกอกวนของ ยง 2. พนกงานและผ ใชบรการมสขภาพดขน เนองจากไมตองใชยาจดกนยงทมสารเคม 3. เทยนหอมสมนไพรไลยงสามารถน าไปตอยอดและสรางรายไดใหกบสถานประกอบการได

วตถดบทใช 1. พาราฟน 500 กรม 2. สเทยน 1 กลอง 3.น ามนหอมระเหย 100 ซซ 4.สาร SA 1 ขด 5. สาร PE 1 ขด 6.ไสเทยน 10 เมตร 7. แกวภาชนะ 20 ถวย

วธท า 1. ตงไฟทเตาแกสน าหมอวาง 2. ใสพาราฟนลงไปในหมอแลวรอจนกวาพาราฟนจะละลายประมาณ10 นาท 3. หลงจากพาราฟนละลายแลว ใสน ามนหอมระเหย ชนดตางๆ ใสสารละลาย S.A ,P.E และสเทยนตามทตองการ 4. ปดเตาแกสและตงทงไว ประมาณ 30 นาท พอใหหมอมความอน 5. เทสวนผสมครงหนงลงในภาชนะ รอใหเยนลง แตไมแขง 6. ใสไสเทยนลงไป ไมใหถงกนของภาชนะและเทสวนผสมทเหลอลงในภาชะนะจนเตม 7. รอจนเทยนแขงตวทงหมด ประมาณ 2 ช.ม และสามารถน าไปใชประโยชน

ขอเนอแนะในการตอยอดโครงงาน -ควรปรบปรงเรองของแพกเกจผลตภณฑ -ควรเพมเตม ส/กลน เพอความหลากหลายของผลตภณฑ

สรปผลโครงงาน จากการท าโครงงานเทยนหอมสมน ไพรไลยง ตนทนการผลตเทยนหอมสมนไพรไลยงจ านวน 20 ชน เปนตนทนจ านวน 70.92 บาท ราคาตอ1 ชน เทากบ 3.50 บาท โดยจ านวนทใชในแตละวน 10 ชน คดเปนราคาทงหมด 35บาท ตอวน และ 1 เดอน เทากบ 1,050 บาท และตนทนของสถานประกอบการ ทใชยากนยงต งแตเวลา 16.00น. – 22.00น. ตนทนตอ 1 วน 43.33 บาท และ 1 เดอนราคา 1,300 บาท จะเหนไดวาเทยนหอมสมนไพรไลยงสามารถลดตนทนของสถานประกอบการทใชยากนยงแบบสารเคม ไดถง 250 บาท ตอเดอน จากผตอบแบบสอบถามความพงพอใจ เทยนหอมสมนไพรไลยง พบวาสวนใหญมความพงพอใจดานกลนของเทยนหอมสมน ไพรไลยง โดยคดเปนคาเฉลย 4.97 อยในระดบความพงพอใจมากทสด ตอมา ดานสสนความสวยงามของเทยนหอมสมนไพรไลยง คดเปนคาเฉลย 3.93 อยในระดบความพงพอใจมาก ดานผลการใชผลตภณฑ คดเปนคาเฉลย 3.83 ดานประโยชนของผลตภณฑ คดเปนคาเฉลย 4.17 ดานชวยลดตนทนของสถานประกอบการ คดเปนคาเฉลย 4.40 อยในระดบความพงพอใจมาก

สรปผลการปฎบตงานสหกจศกษา 1. ขอดของการฎบตงานสหกจศกษา - ท าใหนกศกษามประสบการณการท างาน และ มความรบผดชอบตองาน - ท าใหนกศกษารจกการปรบตวเขากบเพอนรวมงาน - ท าใหนกศกษามความอดทน - สามารถน าความรและประสบการณการณจากสถานศกษา มาปรบใชในสถาน ประกอบการ 2. ปญหาทพบในการปฎบตงานสหกจศกษา -ทกษะในการสอสารภาษาองกฤษไมคอยดเทาไหร อาจจะท าใหเกดปญหาในการท างาน -การตดสนใจ เหตการณเฉพาะหนา ไมดหนกในชวงแรก -เวลาการท างานเปลยนแปลงตามหนางาน จงท าใหสบสนในชวงแรกๆ ขอเสนอแนะ -ควรศกษาหนาทของตวเอง และเรยนรงานใหรวดเรว เพอไมใหเปนอปสรรคตอการท างาน -ควรฝกภาษาองกฤษ และภาษาอนๆ เนองจากสถานประกอบมชาวตางชาต หลายประเทศและภาษาทแตกตางกน จงจ าเปนตองฝกภาษา

บรรณานกรม กรมวทยาศาสตรการแพทย. (2559). ความหมายของสมนไพร.วนทสบคน 10มนาคม 2562, จาก http://webcache.googleusercontent.com

คณะแพทยศาสตร มหาวทยาลยเชยงใหม. (ม.ป.ป.). โรคตดเชอไวรสชกา.วนทสบคน 13 มนาคม 2562, จาก http://www.med.cmu.ac.th/dept/ermed/2013/th/update-er-knowledge-sidebar-

th/68-zika_virus2016.html เคลบลบสขภาพ. (2557). โรครายจากยง. วนทสบคน 10 เมษายน 2562, จาก www.livewell.in.th ชชวาล เรองประพนธ. (2558). สถตพนฐาน. วนทสบคน 26 เมษายน2562, จาก http://clm.up.ac.th/BibDetail.aspx?bibno=324654 บานอมพวารสอรทแอนสปา. (ม.ป.ป.). ขอมลสถานประกอบการ. วนทสบคน 25 เมษายน 2562, จาก htpps://www.baanamphawa.com ปรชญา สมบรณ. (2559). ยง. วนทสบคน 25 เมษายน 2562, จาก

htpps://www.baanamphawa.com พบแพทย. (ม.ป.ป.).โรครายของยงทควรระวง. วนทสบคน 10 เมษายน 2562, จาก http://www.pobpabe.com พระบางวทยาลย. (ม.ป.ป.).ประโยชนสมนไพรไทย. วนทสบคน 10 กมภาพนธ 2562, จาก

https://sites.google.com/site/sukkaphapdpk/home/xahar-pheux-sukhphaph/prayochn-khxng-smunphir-thiy?fbclid

มนสนนท นนแกว และวรรณณา พรกเบญจะ. (2546). การสกดน ามนหอยระเหยจากใบฝรง. วนทสบคน 2 เมษายน 2562, จากศนยขอมล

การวจย https://www.dricnrct.go.th มานตย นาคสวรรณ. (2542). ประสทธภาพของสารสกดจากสะเดาและน ามนสะเดาตอยง. วนทสบคน 2 เมษายน 2562, จาก ศนยขอมล การวจย https://www.dricnrct.go.th โรงพยาบาลเวรศาสตร . (2556). โรคเทาชาง. วนทสบคน 30 มนาคม 2562, จาก

http://www.tm.mahidol.ac.th/hospital/hospital-p-filariasis-th.php?fbclid

วลยพร มขวรรณ. (2551). สาระเคมภณฑ. วนทสบคน 5 เมษายน 2562, จาก www.chemtrack.org ศศธร วสวต และคณะ. (2553). ประสทธภาพปองกนยงจากครมตะไครหอม. วนทสบคน 2 เมษายน2562, จาก ศนยขอมลการวจย

https://www.dricnrct.go.th ศนยวจยสขภาพ. (2557). โรคตดตอจากยง. วนทสบคน 13 มนาคม 2562, จาก http://www.bangkokhealth.com ส านกงานขอมลสมนไพร. (ม.ป.ป.). ตะไครหอม. วนทสบคน 13 เมษายน 2556, จาก http://www.medplant.mahidol.ac.th/index.asp สขภาพด. (2561). สาระแหน. วนทสบคน 20 มกราคม 2562, จาก https://sukkaphap-d.com

ภาสกร พระนรกษ. (2557). ความหมายดนสอ

ส. วนทสบคน 21 เมษายน 2562, จาก

http://www.thaigoodview.com/node/7

8849?page=0,0

หมอชาวบาน. (ม.ป.ป.). สมนไพรเพอสขภาพ.

วนทสบคน 23 มกราคม 2562, จาก

https://health.kapook.com/view/204678.html หมอชาวบานโครงการอนรกษพนธกรรมพชฯ. (2562). ใบโหระพา. วนทสบคน 10 มนาคม 2562, จาก

https://www.doctor.or.th/article/detail/5821

ภาคผนวก ฉ แบบรายงานการปฏบตงานสหกจศกษา

ภาคผนวก จ โปสเตอร

เทยนหอมสมนไพรไลยง

Herbal Mosquito Repellent Candle

บรษท บานอมพวารสอรทแอนดสปา

นางสาว อภสรา รสเยน เลขทะเบยน 5704400120

ภาควชาการโรงแรมและการทองเทยว คณะศลปะศาสตร

ดร. นนทรา ภขาว สนใจ อาจารย ทปรกษา

สมนตา พฤกษ พนกงานทปรกษา

ส

ความส าคญของปญหา

ขณะทปฎบตงาน ณ บานอมพวารสอรทแอนดสปา นนผจดท าไดสงเกตวาภายในบรเวณหองอาหารของรสอรท มลกคาเขามาใหบรการเปนจ านวนมาก ดงนนผจดท าจงไดพบปญหาการกอกวนของ แมลง เชนยง เปนจ านวนมาก ซงยงเปนพาหะ น าโรคตางๆ ไดแก โรคไขเลอดออก โรคมาลาเรย โรคเทาชางเปนตน โดยปจจบนทางรสอรทไดใชวธโดยการ จดยากนยง และใชสเปรยฉดยง ซงมสวนผสมของสารเคม จงท าใหลกคามอาการแพ ผจดท าจงไดเหนวาทางดานหลงของรสอรทไดปลกสมนไพร เชน ตะไคร ใบสะระแหนใบโหระพา ซงสมนไพรเหลานมสรรพคณไลยงได จงท าใหมวตถดบในการท าผลตภณฑ เทยนหอมสมนไพรไลยงซงเปนผลตภณฑทเปนธรรมชาตเพอลดปญหาการกอกวนของ แมลง สตว เหลานได และยงเปนผลตภณฑทไรสารเคม

วตถประสงคของโครงงาน 1. เพอศกษาปญหาการรบกวนของยงในหองอาหารสบนงา ของบานอมพวารสอรทแอนดสปา 2. เพอลดตนทนของสถานประกอบการในการใชสารเคม โดยใชสมนไพรทปลกบรเวณโรงแรมใหเกดประโยชนสงสด 3. เพอจดท าเทยนหอมสมนไพรไลยง

ประโยชนทคาดวาจะไดรบ

1 สถานประกอบการสามารถลดปญหาการกอกวนของ ยง

2. พนกงานและผใชบรการมสขภาพดขน เนองจากไม

3. เทยนหอมสมนไพรไลยงสามารถน าไปตอยอดและสรางรายไดใหกบสถานประกอบการไดตองใชยาจดกนยงทมสารเคม

ผลงาน เทยนหอมสมนไพรไลยง

ขนตอนการด าเนนงาน

1. ตงไฟทเตาแกสน าหมอวาง 2. ใสพาราฟนลงไปในหมอแลวรอจนกวาพาราฟนจะละลายประมาณ10 นาท 3. หลงจากพาราฟนละลายแลว ใสน ามนหอมระเหย ชนดตางๆ ใสสารละลาย S.A ,P.E และสเทยนตามทตองการ 4. ปดเตาแกสและตงทงไว ประมาณ 30 นาท พอใหหมอมความอน 5. เทสวนผสมครงหนงลงในภาชนะ รอใหเยนลง แตไมแขง 6. ใสไสเทยนลงไป ไมใหถงกนของภาชนะและเทสวนผสมทเหลอลงในภาชะนะจนเตม 7. รอจนเทยนแขงตวทงหมด ประมาณ 2 ช.ม และสามารถน าไปใชประโยชน

สรปผล จากการท าโครงงานเทยนหอมสมนไพรไลยง ตนทนการผลตเทยนหอมสมนไพรไลยงจ านวน 20 ชน เปนตนทนจ านวน 70.92 บาท ราคาตอ1 ชน เทากบ 3.50 บาท โดยจ านวนทใชในแตละวน 10 ชน คดเปนราคาทงหมด 35บาท ตอวน และ 1 เดอน เทากบ 1,050 บาท และตนทนของสถานประกอบการ ทใชยากนยงต งแตเวลา 16.00น. – 22.00น. ตนทนตอ 1 วน 43.33 บาท และ 1 เดอนราคา 1,300 บาท จะเหนไดวาเทยนหอมสมนไพรไลยงสามารถลดตนทนของสถานประกอบการทใชยากนยงแบบสารเคม ไดถง 250 บาท ตอเดอน

จากผ ตอบแบบสอบถามความพงพอใจ เ ทยนหอมสมนไพรไลยง พบวาสวนใหญมความพงพอใจดานกลนของเทยนหอมสมนไพรไลยง อยในระดบความพงพอใจมากทสด

ภาคผนวก ช ประวตผจดท า

ประวตผจดท าโครงงาน

รหสนกศกษา : 5704400120

ชอ-สกล : นางสาว อภสรา รสเยน

คณะ : ศลปศาสตร

สาขาวชา : กาโรงแรมและการทองเทยว

ทอย : 21/59 ม.3 ซ.พฒนา ถ.ธรรมคณากร ต.บางหญาแพรก อ.เมอง

จ.สมทรสาคร 74000

การศกษา : ก าลงศกษา ปรญญาตร มหาวทยาลยสยาม

ประวตผจดท ำโครงงำน

รหสนกศกษา : 5704400120

ชอ-สกล : นางสาว อภสรา รสเยน

คณะ : ศลปศาสตร

สาขาวชา : กาโรงแรมและการทองเทยว

ทอย : 21/59 ม.3 ซ.พฒนา ถ.ธรรมคณากร ต.บางหญาแพรก อ.เมอง จ.

สมทรสาคร 74000

การศกษา : ก าลงศกษา ปรญญาตร มหาวทยาลยสยาม