14
www.hccmpw.org.uk Dewis tarw AI

HCC Elite A1 bull 2011 CYM:Layout 1 - Home | HCC / Meat … · 2019. 6. 12. · nodweddion mamol a therfynol yr un pwyslais, e.e. Cyfrifir y Mynegai hwn o Werth Mamol, Gwerth Cig

  • Upload
    others

  • View
    1

  • Download
    0

Embed Size (px)

Citation preview

Page 1: HCC Elite A1 bull 2011 CYM:Layout 1 - Home | HCC / Meat … · 2019. 6. 12. · nodweddion mamol a therfynol yr un pwyslais, e.e. Cyfrifir y Mynegai hwn o Werth Mamol, Gwerth Cig

www.hccmpw.org.uk

Dewis tarw AI

HCC Elite A1 bull 2011 CYM:Layout 1 18/11/11 12:25 Page 1

Page 2: HCC Elite A1 bull 2011 CYM:Layout 1 - Home | HCC / Meat … · 2019. 6. 12. · nodweddion mamol a therfynol yr un pwyslais, e.e. Cyfrifir y Mynegai hwn o Werth Mamol, Gwerth Cig

Hybu Cig Cymru / Meat Promotion WalesTy Rheidol, Parc Merlin, Aberystwyth SY23 3FF

Ffôn: 01970 625050 Ffacs: 01970 615148 Ebost: [email protected]

www.hccmpw.org.uk

Tachwedd 2011

Mae’r prosiect hwn wedi cael cyllid drwy Gynllun Datblygu Gwledig Cymru 2007 – 2013 sy’n cael ei ariannu gan Lywodraeth Cynulliad Cymru a’r Undeb Ewropeaidd.

Ni cheir atgynhyrchu unrhyw ran o’r cynhyrchiad hwn, na’i drosglwyddo ar unrhyw ffurf mewn unrhyw fodd, heb ganiatâdysgrifenedig y cwmni ymlaen llaw. Er y cymerwyd pob gofal rhesymol wrth ei baratoi, ni roddir unrhyw sicrwydd am ei

gywirdeb, ac ni dderbynnir unrhyw atebolrwydd am unrhyw golled na niwed a achosir gan ddibynnu ar unrhyw ddatganiadyn y cyhoeddiad hwn nac ar unrhyw hepgoriad ohono

HCC Elite A1 bull 2011 CYM:Layout 1 18/11/11 12:25 Page 2

Page 3: HCC Elite A1 bull 2011 CYM:Layout 1 - Home | HCC / Meat … · 2019. 6. 12. · nodweddion mamol a therfynol yr un pwyslais, e.e. Cyfrifir y Mynegai hwn o Werth Mamol, Gwerth Cig

Dewis tarw AI 1

Dewis tarw AI 2

Y manteision o ddefnyddio semenu artiffisial 2

Dewis ar gyfer nodweddion mamol 4

Pa EBVau nodweddion mamol sydd ar gael? 4

Diffiniad o’r EBVau nodweddion mamol cyfredol 5

Mynegeion Mamol 6

Sut i ddefnyddio EBVau Nodweddion Mamol 7

Dewis ar gyfer EBVau Twf a Charcas 8

Mynegeion Hyrddod Terfynol 9

Canllawiau ynglyn â dewis EBVau tarw 10

Deall graffau canraddol EBVau 11

Cynnwys

HCC Elite A1 bull 2011 CYM:Layout 1 18/11/11 12:25 Page 3

Page 4: HCC Elite A1 bull 2011 CYM:Layout 1 - Home | HCC / Meat … · 2019. 6. 12. · nodweddion mamol a therfynol yr un pwyslais, e.e. Cyfrifir y Mynegai hwn o Werth Mamol, Gwerth Cig

2 Dewis tarw AI

Tarw Semenu Artiffisial (AI) elitAm mai 24 buwch ar gyfartaledd sydd mewn buches gig eidion yng Nghymru – sef nifer

digon bach ar gyfer un tarw – bydd yr ainifail fel arfer yn cael ei ddewis ar sail cynhyrchu cig

ynghyd â Gwerthoedd Bridio Tybiedig (EBVau) ar gyfer nodweddion gwryw terfynol. Er y gall

anifeiliaid amnewid gael eu cadw o’r tarw hwn, mae’n bosibl na fydd ganddyn nhw’r

nodweddion mamol gorau nac yn rhoi cyfle i gyflwyno bywiogrwydd croesryw. Wrth

ddefnyddio semenu artiffisial, mae modd defnyddio dewis ehangach o deirw i gyd-fynd â’ch

amcanion dewis ac sy’n addas i’ch buches o ran gwella twf, cyhyredd neu rinwedd famol.

Y manteision o ddefnyddio semenu artiffisial• Gallu i gyflwyno teirw â rhinweddau genetig uchel am lai o bris

• Gall dewis nodweddion penodol (e.e. pwysau a thyfiant) ar gyfer tarw terfynol gael gwell pris wrth werthu

• Modd defnyddio teirw â rhinweddau hysbys ac EBVau cywir iawn

• Ffrwythlondeb y tarw wedi’i warantu

• Clefydau yn llai tebygol

• Cyfle i fanteisio ar fywiogrwydd croesryw wrth groesfridio

• Modd dewis nodweddion fel rhwyddineb lloia mamol

• Dim angen ystyried hurio tarw i’w ddefnyddio ar ferched y tarw cyfredol

• Gall y tarw cyfredol aros yn hirach gyda’r fuches

• Gallu gwneud y defnydd gorau o’r strategaeth fridio

HCC Elite A1 bull 2011 CYM:Layout 1 18/11/11 12:25 Page 4

Page 5: HCC Elite A1 bull 2011 CYM:Layout 1 - Home | HCC / Meat … · 2019. 6. 12. · nodweddion mamol a therfynol yr un pwyslais, e.e. Cyfrifir y Mynegai hwn o Werth Mamol, Gwerth Cig

Dewis tarw AI 3

Yn benodol, mae cynhyrchu anifeiliaid amnewid o fuches y fferm trwy ddefnyddio semenu

artiffisial yn dod yn ddewis mwy poblogaidd o hyd ac yn cynnig y manteision a ganlyn:

• Lleihau’r risg o glefydau’n cael eu cyflwyno gan anifeiliaid amnewid wedi’u prynu

• Bywiogrwydd croesryw yn cael mwy o effaith ar ffrwythlondeb, cynnyrch llaeth a hirhoedledd

• Modd dewis tarw sy’n rhagori o ran geneteg famol

• Modd dewis tarw sy’n dda o ran rhwyddineb lloia mamol

• Modd defnyddio EBVau/brid i addasu maint corfforol y buchod llawn-dwf

• Modd elwa ar wybodaeth o gofnodion bridio’r mamau wrth ddewis llinachau heffrod/mamau

ar gyfer bridio

• Cyfle i ddefnyddio semen pennu rhyw benywaidd

- lloia mwy hwylus (lloi ysgafnach adeg eu geni)

- gallu i fagu heffrod i loia’n 24 mis oed

- hanner cymaint o genhedlu i gynhyrchu anifeiliaid amnewid.

- Gwell dewis o heffrod, yn hytrach na gorfod dibynnu ar hyn sydd ar gael

Mae rhagor o wybodaeth ynglyn â defnyddio semen pennu rhyw mewn buches sugno ar gael yn

nhaflen ffeithiau HCC, “Bridio heffrod amnewid o heffrod wrth ddefnyddio semen pennu rhyw”.

Ar gael ar y wefan www.hccmpw.org.uk.

HCC Elite A1 bull 2011 CYM:Layout 1 18/11/11 12:25 Page 5

Page 6: HCC Elite A1 bull 2011 CYM:Layout 1 - Home | HCC / Meat … · 2019. 6. 12. · nodweddion mamol a therfynol yr un pwyslais, e.e. Cyfrifir y Mynegai hwn o Werth Mamol, Gwerth Cig

4 Dewis tarw AI

Dewis ar gyfer nodweddion mamolMae nodweddion mamol yn nodweddion sy’n

cael eu cyfleu gan anifeiliaid benyw yn unig ond

sy’n cael eu cario gan eneteg y tarw. Mae

enghreifftiau’n cynnwys cynhyrchu llaeth a

nodweddion sy’n berthynol i ffrwythlondeb

anifeiliaid benyw megis eu hoedran adeg y lloia

cyntaf a’r ysbaid lloia.

Trwy ddefnyddio EBVau nodweddion mamol,

mae modd adnabod teirw y bydd eu lloi benyw

• Yn lloia’n llwyddiannus yn ddwy flwydd oed

• Yn lloia’n haws

• Ag ysbeidiau lloia byrrach

• Yn dod â gwell hirhoedledd i’r fuches

• Yn drymach adeg eu diddyfnu am fod cynnyrch

llaeth y buchod yn well

Pa EBVau nodweddion mamol syddar gael?Yr un fath â nodweddion twf a charcas, mae’r

union ddiffiniad o EBVau nodweddion mamol yn

amrywio gan ddibynnu ar frid y tarw a’r sefydliad

a ddefnyddir gan gymdeithas y brid i gynhyrchu

EBVau. Ar hyn o bryd mae dau sefydliad yn

cynhyrchu EBVau ar gyfer bridiau cig eidion yn y

DG - Signet o’r DG a BreedPlan o Awstralia.

Mae’r ddau’n defnyddio’r un methodolegau trwy

system BLUP (Rhagfynegiad Diduedd Llinol

Gorau), ond yn cynhyrchu EBVau sy’n diffinio

nodweddion ychydig yn wahanol. Mae’r tabl a

ganlyn yn rhestru’r EBVau mamol sy’n cael eu

cynhyrchu ar hyn o bryd gan y naill system a’r llall.

Signet (DG) BreedPlan (Awstralia)

Rhwyddineb Lloia ✔(Rhwyddineb y Lloia Mamol)

✔Rhwyddineb Lloia’r Merched

Llaeth 200 niwrnod ✔ ✔

Oed adeg y lloia cyntaf ✔

Maint y Sgrotwm ✔ ✔

Ffrwythlondeb ✔(Ysbaid Lloia)

✔(Dyddiau nes lloia)

Maint ✔(Pwysau Buwch Lawn-dwf)

Hirhoedledd ✔

HCC Elite A1 bull 2011 CYM:Layout 1 18/11/11 12:25 Page 6

Page 7: HCC Elite A1 bull 2011 CYM:Layout 1 - Home | HCC / Meat … · 2019. 6. 12. · nodweddion mamol a therfynol yr un pwyslais, e.e. Cyfrifir y Mynegai hwn o Werth Mamol, Gwerth Cig

Dewis tarw AI 5

Rhwyddineb Lloia Mamol (Signet) neu Rhwyddineb Lloia’r Merched(BreedPlan)

Yn adnabod anifeiliaid benyw a fydd oherwydd eu nodweddioneu hunain (e.e. y ceudod pelfig) yn lloia’n rhwydd. Ni ddylidcymysgu hyn â Rhwyddineb Lloia Uniongyrchol sy’n rhagfynegiffactorau lloi (e.e. eu maint)

Mesuriad %

Dehongliad Gwerthoedd positif yn golygu mwy o loia digymorths

Llaeth 200 Niwrnod Yn dangos pa mor dda y bydd heffrod yn perfformio pan fyddannhw’n dod yn famau, e.e. cynnyrch llaeth posibl y fuwch

Mesuriad Pwysau’r llo (kg) yn 200 niwrnod oed

DehongliadMae gwerthoedd positif yn adnabod anifeiliaid sy’n magu lloisy’n drymach adeg eu diddyfnu

Oedran adeg y Lloia Cyntaf(Signet yn unig)

Yn adnabod heffrod sy’n fwy tebygol o loia’n iau os cânt gyfle igyplu

Mesuriad Y gyfran sy’n lloia’n gynt os cânt y cyfle (e.e. 0.1 = 10%)

DehongliadMae gwerthoedd negyddol yn golygu y gall heffrod fynd yngyflo yn iau os cânt gyfle

Maint y Sgrotwm Yn dangos ffrwythlondeb anifeiliaid gwryw mewn perthynas agansawdd a maint y semen. Hefyd, mae yna ychydig o gysylltiadâ glasoed mewn epil benywaidd

Mesuriad cm

DehongliadMae gwerthoedd positif yn dangos gwell ffrwythlondeb mewnanifeiliaid gwryw a glasoed cynharach mewn anifeiliaid benyw

Ffrwythlondeb Buchod/Heffrod Ysbaid Lloia (Signet) Dyddiau nes Lloia (BreedPlan)

Mae’r naill EBV a'r llall yn mesur gallu’r fuwch i ddod yn gyflo’ngyflym unwaith eto ar ôl lloia

Mesuriad Diwrnodau

DehongliadMae gwerthoedd negyddol yn dangos heffrod/buchod yn dodyn gyflo’n gynt unwaith eto (h.y. maen nhw’n fwy ffrwythlon)

Pwysau Buwch Lawn-dwf Amcangyfrif o’r gwahaniaeth genetig ym maint/pwysau byw yfuwch yn 5 mlwydd oed

Mesuriad Pwysau’r fuwch (kg) adeg diddyfnu’r llo (200 niwrnod oed)

DehongliadMae gwerthoedd positif yn dynodi buchod sy’n drymach adegdiddyfnu eu lloi

Hirhoedledd (Signet yn unig) Yn rhagfynegi hyd oes bridio anifail yn y fuches

Mesuriad Pareddau

Dehongliad Mae gwerthoedd positif yn dangos oed bridio hirach

Diffiniad o’r EBVau nodweddion mamol cyfredol

HCC Elite A1 bull 2011 CYM:Layout 1 18/11/11 12:25 Page 7

Page 8: HCC Elite A1 bull 2011 CYM:Layout 1 - Home | HCC / Meat … · 2019. 6. 12. · nodweddion mamol a therfynol yr un pwyslais, e.e. Cyfrifir y Mynegai hwn o Werth Mamol, Gwerth Cig

6 Dewis tarw AI

Mynegeion MamolMae Signet a BreedPlan yn cynhyrchu mynegeion ar

gyfer nodweddion mamol. Mae mynegai yn cyfuno

EBVau ar gyfer nifer o nodweddion wedi’u pwysoli

yn ôl eu pwysigrwydd economaidd i werth sengl fel

bod modd dewis ar gyfer amcan bridio penodol.

Gwerth Mamol (Signet yn unig)Mynegai sy'n rhagfynegi’r gwerth economaidd

cyffredinol o ran gallu genetig anifail i gynhyrchu

anifeiliaid benyw ar gyfer magu.

Mae gwerthoedd positif yn dangos buchod mwy

cynhyrchiol, ffrwythlon a hirhoedlog.

Bydd tarw â Gwerth Mamol o 12, er enghraifft, yn

werth £6 yn fwy y fuwch sy’n cyplu na tharw â

gwerth o 0. Fydd hanner hyn yn cael eu

sylweddoli trwy ei epil

Gwerth Cynhyrchedd Mamol (Signet)Mynegai Hunan Amnewid (BreedPlan)Er bod ychydig o wahaniaeth rhwng mynegeion y

ddau sefydliad a rhwng pob brid oddi mewn i bob

sefydliad, mae’r naill fynegai a’r llall yn debyg o ran y

ffordd maen nhw’n gwerthuso gallu anifail i gynhyrchu

anifeiliaid benyw ar gyfer magu ynghyd â charcasau o

ansawdd uchel gan yr epil gwryw. Mae gan

nodweddion mamol a therfynol yr un pwyslais, e.e.

Cyfrifir y Mynegai hwn o Werth Mamol, Gwerth Cig

Eidion a Gwerth Lloia, ynghyd ag ystyried Gwerth

Cynnal a Chadw (y costau sy’n gysylltiedig â

bwydo buchod llawn-dwf yn y fuches).

Bydd tarw â Gwerth Mamol o 10, er enghraifft, yn

werth £5 yn fwy y fuwch sy’n cyplu na tharw â

gwerth o 0. Fydd hanner hyn yn cael eu

sylweddoli trwy ei epil.

Hirhoedledd (bl)

Oed Lloia Cyntaf (dydd)

Ysbaid Lloia (dydd)

Rhwyddineb Lloia Mamol (%)

Pwysau Llaeth 200 Diwr (kg)

Gwerth

Mamol (£)

Gwerth Mamol

Gwerth Cynnal a Chadw

Gwerth Cig Eidion

Gwerth Lloia

GwerthCynhyrchedd (£)

HCC Elite A1 bull 2011 CYM:Layout 1 18/11/11 12:25 Page 8

Page 9: HCC Elite A1 bull 2011 CYM:Layout 1 - Home | HCC / Meat … · 2019. 6. 12. · nodweddion mamol a therfynol yr un pwyslais, e.e. Cyfrifir y Mynegai hwn o Werth Mamol, Gwerth Cig

Dewis tarw AI 7

Dylid pwysleisio ei bod yn debygol taw

nodweddion gwryw terfynol fydd amlycaf yn y

mynegai a gynhyrchir pan fo prinder gwybodaeth

am nodweddion mamol.

Sut i ddefnyddio EBVau NodweddionMamolMae EBVau nodweddion mamol yn ddefnyddiol

ond pan fo merched tarw neu fuwch yn mynd i

gael eu defnyddio’n anifeiliaid amnewid ar gyfer

bridio. Os yw’r holl epil yn mynd i gael eu lladd, yna

gallwch anwybyddu EBVau nodweddion mamol a

dewis anifeiliaid ar sail eu EBVau twf a charcasau.

Os yw merched y tarw’n mynd i gael eu

defnyddio’n anifeiliaid amnewid, y man cychwyn

gorau yw sgrinio nifer o deirw ar sail eu Gwerth

Cynhyrchedd Mamol (Signet) neu Fynegai Hunan

Amnewid (BreedPlan). Mae’r naill fynegai a’r llall yn

ystyried perfformiad epil gwryw’r tarw fel anifeiliaid

i’w lladd yn ogystal â pherfformiad ei ferched fel

anifeiliaid amnewid. Dull arall o dan gynllun Signet

fyddai dewis teirw ar sail eu Mynegai Gwerth

Mamol sy’n gwerthuso teirw yn gyfan gwbl o ran

perfformiad eu merched fel anifeiliaid magu.

Wedyn, ar ôl cynhyrchu rhestr o bryniadau posibl,

mae modd asesu teirw unigol ar sail eu Gwerth Cig

Eidion neu EBVau gwryw terfynol eraill.

HCC Elite A1 bull 2011 CYM:Layout 1 18/11/11 12:25 Page 9

Page 10: HCC Elite A1 bull 2011 CYM:Layout 1 - Home | HCC / Meat … · 2019. 6. 12. · nodweddion mamol a therfynol yr un pwyslais, e.e. Cyfrifir y Mynegai hwn o Werth Mamol, Gwerth Cig

8 Dewis tarw AI

EBV Beth mae’r EBV yn eiddangos?

Chwiliwch am...

Pwysau geni (kg) Potensial genetig ar gyfer pwysau lloadeg geni

EBVau negyddol uchel osydych chi eisiau’r pwysau genigorau posibl

Rhwyddineb Lloia (%) (Signet) Rhwyddineb LloiaUniongyrchol (%) (BreedPlan)

Rhwyddineb lloia epil tarwEBVau positif uchel os ydychchi eisiau llai o loia â chymorth

Cyfnod Cyfebru (dyddiau) Potensial genetig ar gyfer cyfnodcyfebru

EBVau negyddol uchel os ydychchi eisiau cyfnodau cyfebru byr

Pwysau 200 Niwrnod (kg) Potensial genetig ar gyfer twf oenedigaeth i 200 niwrnod oed

EBVau positif uchel os ydychchi eisiau cyfraddau twf uchelhyd at ddiddyfnu

Pwysau 400 Niwrnod (kg) Potensial genetig ar gyfer twf oenedigaeth i 400 niwrnod oed

EBVau positif uchel os ydych chieisiau anifeiliaid blwydd trymach

Pwysau 600 Niwrnod (kg)(BreedPlan)

Potensial genetig ar gyfer twf oenedigaeth i 600 niwrnod oed

EBVau positif uchel os ydychchi eisiau cyfraddau twf uchelhyd at orffen pesgi

Trwch Cyhyrau (mm) SignetArwynebedd y Cyhyr Llygad(sq.cm) BreedPlan

Potensial genetig ar gyfer cyhyredda photensial i gynhyrchu mwy o gigcoch

EBVau positif uchel os ydychchi eisiau lloi â chydffurfiad da

Pwysau Carcas (kg)BreedPlan

Potensial genetig ar gyfer pwysaucarcas yn 650 niwrnod oed

EBVau positif uchel os ydychchi eisiau carcasau trymach

Cynhyrchedd Cig EidionManwerth (%) BreedPlan

Potensial genetig ar gyfer cyfanswmcynhyrchedd cig (oddi ar yr asgwrn)fel % o garcas 300kg wedi ei drin

EBVau positif uchel ar gyfermwy o gig

Trwch Braster (mm) Signet Braster asennau (mm)BreedPlan

Potensial genetig ar gyfer carcasauâ mwy o gig coch (braster isgroenol)

EBVau negyddol uchel osydych chi eisiau cynhyrchucarcasau â mwy o gig coch neuam gael lloi trymach heb gaeleich cosbi am fraster

Braster Mewngyhyrol (%)BreedPlan

Potensial genetig ar gyfer brastermewngyhyrol

EBVau positif uchel os ydych chieisiau cael mwy o frithder yn y cig

Dewis ar gyfer EBVau Twf a CharcasMae gwneud archwiliad manwl o allu tarw i gynhyrchu epil â nodweddion twf a chyhyredd uwchraddol

yn bwysig nid yn unig er mwyn cynhyrchu anifeiliaid wedi’u pesgi ond hefyd am fod modd targedu

gwelliannau mewn unrhyw system gynhyrchu – o loi wedi'u diddyfnu i wartheg stôr. Mae angen rhoi

sylw i ffactorau fel rhwyddineb lloia, pwysau geni a chyfnod cyfebru er mwyn sicrhau bod y llo’n cael ei

eni’n fyw a gwireddu’r canlyniadau chwenychol. Mae’r EBVau a ganlyn ar gael i’ch helpu i ddiwallu eich

amcanion dewis.

HCC Elite A1 bull 2011 CYM:Layout 1 18/11/11 12:25 Page 10

Page 11: HCC Elite A1 bull 2011 CYM:Layout 1 - Home | HCC / Meat … · 2019. 6. 12. · nodweddion mamol a therfynol yr un pwyslais, e.e. Cyfrifir y Mynegai hwn o Werth Mamol, Gwerth Cig

Dewis tarw AI 9

Mynegeion Hyrddod TerfynolMae Signet a BreedPlan yn cynhyrchu mynegeion

sy’n cyfuno’r EBVau priodol ar gyfer twf a

chyhyredd yn un ffigur ar sail eu gwerth

economaidd cymharol yn y farchnad. Gyda

Signet, y mynegai hwn yw’r Gwerth Cig Eidion

sy’n dosbarthu anifeiliaid ar sail teilyngdod

disgwyliedig carcasau eu hepil. Mae’n ystyried y

gwelliannau ariannol o ran pwysau, braster a

chydffurfiad y carcas ac mae’n cael ei gyflwyno fel

gwerth ariannol (£ y pen). Yr un fath ag EBVau,

rhaid haneru Gwerth Cig Eidion tarw er mwyn

amcangyfrif gwerth ei loi.

Bydd tarw â Gwerth Cig Eidion o +30 yn

cynhyrchu epil â charcasau sy’n werth £15 yn

fwy ar gyfartaledd na charcasau epil tarw â

Gwerth Cig Eidion o 0.

Wrth ddewis ar gyfer Gwerth Cig Eidion, mae’n

bwysig cadw llygad ar y Gwerth Lloia sy’n ceisio

gwella’r enillion ariannol o gynhyrchu cig eidion

trwy leihau’r costau sy’n gysylltiedig â chyfnodau

cyfebru hirach a lloia anodd.

Mae costau sy’n gysylltiedig â chyfnodau cyfebru

hirach yn cynnwys y costau sy’n gysylltiedig â lloia

anodd a’r costau uniongyrchol o orfod bwydo a

chadw buwch gyflo dan do am ysbeidiau lloia

hirach ac estynedig. Mae’r costau sy’n gysylltiedig

â lloia anodd yn cynnwys y posibilrwydd o fuwch

neu lo yn marw, costau milfeddygol, llai o

ffrwythlondeb a mwy o waith i’r sawl sy’n gofalu

am yr anifeiliaid.

Y mynegai cyfatebol ar gyfer BreedPlan yw’r

Mynegai Terfynol sy’n mesur gallu’r tarw i

gynhyrchu bustych a heffrod dethol wedi’u pesgi.

Mynegai

GWERTHLLOIA

EBVau Cyfrannol

EBV Cyfnod CyfebruEBV Rhwyddineb Lloia

Mynegai

GWERTHCIG

EIDION

EBVau Cyfrannol

EBV Pwysau GeniEBV Pwysau 200 NiwrnodEBV Pwysau 400 NiwrnodEBV Trwch Cyhyrau EBV Trwch Braster

HCC Elite A1 bull 2011 CYM:Layout 1 18/11/11 12:25 Page 11

Page 12: HCC Elite A1 bull 2011 CYM:Layout 1 - Home | HCC / Meat … · 2019. 6. 12. · nodweddion mamol a therfynol yr un pwyslais, e.e. Cyfrifir y Mynegai hwn o Werth Mamol, Gwerth Cig

10 Dewis tarw AI

Canllawiau ynglyn â dewis EBVau tarwByddwch cystal â chyfeirio at y siart llif isod wrth ddewis eich blaenoriaethau bridio ar gyfer eich

buches chi mewn perthynas â’r dewis o EBVau ar gyfer eich tarw.

Beth ydych chi’n dymuno ei gynhyrchu?

Rhwyddineb lloia*

Heffrod amnewid ar gyfer magu Gwartheg cig eidion

Lloia rhwydd Rhwyddineb lloia

Mamol (S)Merched (B)

Godro’n dda Llaeth 200 niwrnod

FfrwythlonYsbaid Lloia (S)

Dyddiau tan lloia (B)

Yn dda ar gyfer cig eidion

Twf EBVau Twf

CydffurfiadEBVau Cyhyredd

Para’n hirach Hirhoedledd (S)

Lloia’n iau Oed lloia cyntaf (S)Maint Sgrotwm (B)

MaintPwysau buwch lawn-dwf (B)

Lloi wedi’u diddyfnu Gwartheg stôr

TrymachTwf 200 niwrnod (S)

Pwysau 200 niwrnod (B)

Gwell cydffurfiad Trwch cyhyrau (S)Y cyhyr llygad (B)

Trymach Twf 400 niwrnod (S)

Pwysau 400 niwrnod (B)

Gwartheg wedi’u pesgi

TrymachTwf 400 niwrnod (S)Pwysau carcas (B)

Gwell cydffurfiad Trwch cyhyrau (S)Y cyhyr llygad (B)

Pesgi’n gyflymach Trwch braster (S)

Braster asennau (B)

Allwedd(S) Signet(B) Breedplan

* Dylau hwn fod yn blaenoriaeth I wneud yn siwr fod lloi byw yncael eu eni a bod y fuwch yn adhawlio yn gyflym ar ol lloia.

HCC Elite A1 bull 2011 CYM:Layout 1 18/11/11 12:25 Page 12

Page 13: HCC Elite A1 bull 2011 CYM:Layout 1 - Home | HCC / Meat … · 2019. 6. 12. · nodweddion mamol a therfynol yr un pwyslais, e.e. Cyfrifir y Mynegai hwn o Werth Mamol, Gwerth Cig

Dewis tarw AI 11

Deall graffau canraddol EBVauMae’r siartiau bar lliw yn ffordd gyflym a hawdd o gymharu’r anifail ag anifeiliaid eraill o’r un brid. Y

canolbwynt fertigol ar y graff yw cyfartaledd y brid ar gyfer pob nodwedd a gofnodwyd. Mae bariau lliw sy’n

ymddangos ar y dde i’r canolbwynt yn fanteisiol, ond rhaid bod yn ofalus wrth ymdrin â’r rhai ar y chwith.

Canraddau EBV enghreifftiol ar gyfer tarw â nodweddion gwryw terfynol da

Gyda’r tarw hwn mae lloia’n rhwydd iawn - mae’r bar Rhwyddineb Lloia Uniongyrchol melyn i'r dde i

gyfartaledd y brid yn dangos ei fod yn 5% uchaf y brid ar gyfer y nodwedd hon. Mae hyn yn

adlewyrchu’r cyfnod cyfebru byr ar gyfer y tarw hwn, ynghyd â’r ffaith fod ei loi’n ysgafnach adeg eu

geni. Mae ei epil yn tyfu’n gyflym. Dangosir y pwysau 200 niwrnod, 400 niwrnod a 600 niwrnod gan y

barau gwyrdd, a gwelir fod pob un yn 5% uchaf y brid. Mae’r nodweddion carcas yn rhagorol. Mae’r

tarw’n hyrwyddo Cynnyrch Cig Manwerth yn y 5% uchaf ynghyd â chyhyredd uwchraddol. Yr unig

farau sydd ar ochr negyddol y graff yw’r rhai ar gyfer Trwch Braster a Braster Mewngyhyrol sy’n dangos

y bydd y tarw hwn yn cynhyrchu carcasau â llai o fraster ond gall y bydd yr epil yn cymryd yn hirach i

osod gorchudd derbyniol o fraster ar gyfer lladd.

Cyhyr Llygaid - Llai

Trwch Braster - Cochach

Cynnyrch Manwerth - Is

Brasder Mewngyhyrol - Is

Haws

Haws

Byrrach

Ysgafnach

Trymach

Trymach

Trymach

TrymachUwch

MwyMwy

Tewach

Uwch

Uwch

Uwch

Uwch

100 90 80 70 60 50 40 30 20 10 0

Rhwydd. Lloia Union. - Anos

Rhwydd. Lloia Merched - Anos

Cyfnod Cyfebru - Hirach

Pwysau Geni - Trymach

Pwysau 200 Diwr - Ysgafnach

Pwysau 400 Diwr - Ysgafnach

Pwysau 600 Diwr - Ysgafnach

Llaeth - Is

Pwysau carcas - Ysgafnach

Maint Sgrotwm - Llai

Mynegai Terfynol (Punt)

Mynegai Hunan Amnewid (Punt) - Is

Y 50fed Canradd yw EBVau Cyfartalog y Brid ar gyfer lloi a aned yn 2009

HCC Elite A1 bull 2011 CYM:Layout 1 18/11/11 12:25 Page 13

Page 14: HCC Elite A1 bull 2011 CYM:Layout 1 - Home | HCC / Meat … · 2019. 6. 12. · nodweddion mamol a therfynol yr un pwyslais, e.e. Cyfrifir y Mynegai hwn o Werth Mamol, Gwerth Cig

Canraddau EBV enghreifftiol tarw sy’n addas ar gyfer bridio heffrod amnewid

Ymddengys y bydd epil y tarw hwn yn cael eu geni’n rhwydd ac y bydd ei ferched yn manteisio hefyd

ar rwyddineb lloia; dangosir hyn gan y ddau far melyn cyntaf sy’n ymestyn yn bell i’r tir positif. Mae’r

cyfnod cyfebru ar gyfer y tarw yn fyrrach na chyfartaledd y brid ac mae ei loi’n llai o faint adeg eu geni,

sy’n golygu bod lloia’n haws. Mae ei eneteg ar gyfer llaeth sy’n cael ei throsglwyddo i’w ferched yn

dangos EBV yn 15% uchaf y brid. Mae hyn, ynghyd ag EBV rhwyddineb lloia uwchraddol y merched,

yn golygu y byddai’r tarw hwn yn addas ar gyfer bridio heffrod amnewid. Ar yr un pryd, nid oes amharu

ar nodweddion twf a chyhyredd gydag EBVau sy’n gysylltiedig ag anifail cig eidion wedi’i besgi yn

enwedig; mae Pwysau Carcas a Chynnyrch Cig Manwerth yn yr 1% uchaf ar gyfer y brid. Byddai gan

epil y tarw hwn garcasau â chyfradd uchel iawn o gig coch a chydffurfiad da.

12 Dewis tarw AI

Rhwydd. Lloia Union. - Anos

Rhwydd. Lloia Merched - Anos

Cyfnod Cyfebru - Hirach

Pwysau Geni - Trymach

Pwysau 200 Diwr - Trymach

Pwysau 400 Diwr - Ysgafnach

Pwysau 600 Diwr - Ysgafnach

Llaeth - Is

Pwysau carcas - YsgafnachTrwch Braster - Cochach

Cynnyrch Manwerth - Is

Braster Mewngyhyrol - Is

Mynegai Terfynol - Is

Mynegai Hunan Amnewid - Is

Haws

Haws

Byrrach

Ysgafnach

Trymach

Trymach

TrymachTrymach

Mwy

Teneuach

Uwch

UwchUwch

100 90 80 70 60 50 40 30 20 10 0

Maint Sgrotwm - Llai

Bigger

Trymach

Y 50fed Canradd yw EBVau Cyfartalog y Brid ar gyfer lloi a aned yn 2009

HCC Elite A1 bull 2011 CYM:Layout 1 18/11/11 12:25 Page 14