Upload
kyne
View
106
Download
0
Embed Size (px)
DESCRIPTION
Paraoksonaz Q ve R İzoenzimlerinin Saflaştırılması ve Bazı Çevre Kirleticilerinin Bu İzoenzimler Üzerine Afinitelerinin Araştırılması. Hazırlayan Arş.Gör.Nahit Gençer Danışman Prof. Dr. Oktay ARSLAN. Paraoksonaz Nedir ?. - PowerPoint PPT Presentation
Citation preview
Paraoksonaz Q ve R
İzoenzimlerinin Saflaştırılması ve
Bazı Çevre Kirleticilerinin Bu
İzoenzimler Üzerine Afinitelerinin
Araştırılması
HazırlayanArş.Gör.Nahit Gençer
DanışmanProf. Dr. Oktay ARSLAN
Paraoksonaz Nedir ?
Paraoksonaz, HDL’ye bağlı olarak bulunan detoksifikasyon ve antioksidan özelliği ile organizmada önemli fizyolojik fonksiyona sahip karaciğerden sentezlenen bir enzimdir.
Adlandırılması Enzim aktivitesi ölçümünde yaygın olarak
kullanılan substrat ‘‘paraoksonparaokson’’dur.
ParaoksonParaokson (O,O-dietil-O-p-nitrofenil fosfat)(O,O-dietil-O-p-nitrofenil fosfat)
NO2PO
CH3CH2
CH3CH2
NO2OP
S
O
OEt
Et
NO2OP
O
O
OEt
EtP
O
O
OEt
Et OHNO2HO
Parathion (O,O-dietil O-(4-nitrofenil)fosforatiat)Parathion (O,O-dietil O-(4-nitrofenil)fosforatiat)
METABOLİZMAMETABOLİZMA
ParaoxonParaoxon Dietil hidroksi fosfatDietil hidroksi fosfatPara nitro fenolPara nitro fenol
+
Paraoxon, organizmaya zararlı olup pestisit olarak kullanılan ‘parathion’un metabolik ürünüdür.
PON1PON1
H2O
Kromozom 7’nin uzun kolunda bulunan paraoksonaz aktivitesinden sorumlu gen; PON1,PON2 ve PON3 olmak üzere multigen ailesine sahiptir.
PON1 ve PON3 karaciğerden sentezlendikten sonra, serumda
HDL’ye bağlı olarak bulunmaktadır.
PON2 ise karaciğer, böbrek, beyin gibi dokularda bulunmaktadır.
PON gen klastırPON gen klastır
PON Gen Ailesi
43-45 kDa molekül ağırlığında kütleye sahip bir glikoproteindir.
İzoelektrik noktası 5,1’dir.
355 aminoasit içerir.
Enzim aktivitesi Ca+2 iyonuna bağımlıdır.
PON1 serumda HDL’ye bağlı olarak bulunmaktadır.
PON1’in Özellikleri
PON1, 4 adet zincirden oluşan 6 adet -kırmalı yapıdan meydana gelmiştir.
-kırmalı tabakaların merkezinde 7.4 Ao aralıklı iki adet Ca+2 iyonu bulunmaktadır.
Yapısal kalsiyum Katalitik kalsiyum
PON1 aktif bölgede H1, H2 ve H3 heliks yapıları bulunmaktadır.
HDL’ye Bağlanması
apoA-1
apoA-2
Fosfolipitler ve serbest kolestrol
Trigliserit ve kolestrol esterleri
HDL
Organofosfatlara Karşı Koruma
PON1’in en iyi koruyucu fonksiyonu; soman, sarin, tabun gibi organofosfat sinir gazlarını, aromatik karboksilik asit esterlerini ve insektisitleri hidrolize etme yeteneğidir.
OP bileşiği genel formülü
P
O
R1 X
R2
(ya da S)
OP ve Sinir Gazlarının Detoksifikasyonu
MikrozomalOksidasyon
++ H3O+R OHOP
S
OEt
R OEt OP
O
OEt
R OEt(O)
(Et)2PO(H2O)
PlazmaPON1
OrganofosforOrganofosforusus İnsektisitİnsektisit
OrganofosforOrganofosforusus oxonoxon
Dietil Dietil fosfatfosfat
F-OP
O
R2
R1 F(H2O)
PlazmaPON1
OP
O
R2
R1 O- + H3O++
Sinir gazlarıSinir gazları
LDL Oksidasyonunun Önlenmesi
PON1, arteroskleroz sürecinin başlangıç evresi olan LDL fosfolipidlerinin oksidasyonuna karşı korunmasında önemli rol oynamaktadır. Bu nedenle antioksidan bir enzimdir.
Arteroskleroz sürecinde arter duvar hücrelerince üretilen başlıca toksik oksijen metaboliti olan hidrojen peroksitleride indirgeyebilmektedir.
POLİMORFİZMPOLİMORFİZM
İlk olarak 1973’de von Mallinckrodt ve ark.’ı tarafından PON1192’nin genetik polimorfizm gösterdiği ve enzim aktivitesinin trimodal dağılıma sahip olduğu gösterilmiştir.
PON1 geni üzerinde kodlanma bölgesinde, intronlarda ve genin promoter bölgesinde olmak üzere 160’dan fazla polimorfizm tespit edilmiştir.
POLİMORFİZMPOLİMORFİZM
PON1PON1 PON2PON2
55. Pozisyon55. PozisyonLeu → Met Leu → Met
(L→M)(L→M)
192. Pozisyon192. PozisyonGln → Arg Gln → Arg
(Q→R)(Q→R)
148. Pozisyon148. PozisyonAlanin → GlisinAlanin → Glisin
311. Pozisyon311. PozisyonSistein → SerinSistein → Serin
Homozigot AA(QQ)
Heterozigot AB(QR)
Homozigot BB(RR)
PON1-192 Polimorfizm
PON1-55 Polimorfizm
Paraokson substrat olarak kullanıldığında R alel yüksek, Q alel düşük aktivite göstermektedir.
Türklerde R alel sıklığı doğu populasyonlarından düşük, Avrupa ırkına yakın değerler gösterir.
Doğu ülkelerinde R alel daha yüksek sıklıkta iken Batı popülasyonlarında bu sıklık azalmaktadır.
Q allel Avrupa,Kanada ve Amerika’da yüksek, Avustralya Aborigin,Zambiya ve Zimbabwe’de düşüktür.
Afrika’da ve doğulularda dağılım ünimodaldır, bu ırklarda Q alel saptanmamıştır.
PON1192 polimorfik dağılımı büyük interetnik dağılım
gösterir.
HASTALIKLARLAHASTALIKLARLAİLİŞKİSİİLİŞKİSİ
Arteroskleroz
Damar sertliği (arteroskleroz), atardamar duvarının en iç tabakasının yağ ve köpük hücreleri denen vücut hücrelerinin birikimiyle kalınlaşmasıdır.
Damar sertliğinin en sık yerleştiği atardamarlar koroner ve beyindeki atardamarlardır.
Diabet Diabetik hastalarda kontrol grubuna
göre PON1 aktivitesinde azalma gözlenmiştir.
PON1192R ve PON155L görülme sıklığının hastalıkla ilişkili olduğu düşünülmektedir.
Alzheimer
Alzheimer hastalarında kontrol grubu ile karşılaştırıldığında PON1 aktivitesinde önemli bir azalma gözlenmiştir.
Alzheimer hastalarında yapılan bir çalışmada, PON1 geninin 192. polimorfizmi R allel görülme sıklığı kontrol grubuna göre oldukça düşük bulunmuştur
Parkinson
PON1 enzimi 192. bölgede Q alleli bulunduran kişilerde Parkinson hastalığı olma riskinin yüksek olduğu tespit edilmiştir.
Çevre kirliliği; geçici veya sürekli bir biçimde
canlılara zarar veren gaz, sıvı ve katı
maddeler ile radyasyonun; cisim, sistem ve
çevrede meydana getirdiği olumsuz
değişimlerdir.
Bir başka deyişle hava, su ve toprağın
fiziksel, kimyasal ve biyolojik özelliklerinde
meydana gelen arzu edilmeyen değişimlerdir.
Ağır metaller
Mn, Hg, Co, Cd, Ni ve Cu
Essensiyal olsun veya olmasın ağır metallerin yüksek
konsantrasyonları mikroorganizmalar, bitkiler, hayvanlar ve
insanları içeren canlılar alemi için toksik etkisi bilinen bir
gerçektir.
Önemli bir kirletici grubu oluşturdukları bilinen ağır
metallerin; toksik ve kanserojen etkileri olduğu gibi, canlı
organizmalarda birikmesi de söz konusudur.
İnsektisit Herbisit
FungisitRodentisit
Pestisitler
Pestisitlerin çevreye etkileri
Su
Belirli koşullarda pestisitler yer altı sularına
geçebilir. Balıklarda insektisit yoğunluğu suya
göre 10 000 kat daha fazla olabilir.
Toprak
Toprak bakterilerinin yok olması
Solucanların zarar görmesi
İlaçlı topraklarda yetişen bitkilerdeki pestisit
kalıntıları
Pestisitlerin topraktan yer altı sularına karışması
Purtapyr : (RS)-5-etil-2-(4-izopropil-4-metil-5-okzo-2-imidazolin-2-yl) nikotinik asit),
Practucer: Propil-3-(dimetilamino) propilkarbomat hidroklorid
Agroform: (2,4-Diolorofenoksi
asetik asit dimetil amin tuzu)
Roundup: Glifosfat-Amin tuzu
N-(fosfonometil) glisin )
TEŞEKKÜRLERTEŞEKKÜRLER