@@@@

öμÙnîŒ@aŠþØ@@õbnäíÜüØ@aŠ‡äbÙÜó÷@

@@_çìíi@fØ@

7 ڕه الپه

2009ئازاری ی 7م ی سھه وره ی ده8 ژماره @ @ دیناره 500نرخی @@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@ @ @@@@@@@@@@@@ @ @ @ @ @ @@ (8),7th March. 2009@

و ڕکخراو بوونیدایه کگرتوو بوون یه هزی چینی کرکار له

çbn†ŠíØ@ô“ŽïÙmó¼òŒ@ôäbäˆ@ôäbØóïmóåîóà@ 2 ڕه الپه@@@@@@@@

ن الیـه له ی که وانه و هه پی ئه بهندیکا و ســـــــه کتی شـــــــورا یـــــــه

ــه کریکاریه ــه بوکراوه وه کان ــه وه ت لو زگــا وده کانی ڕابــردوودا دام فتــه ههو تی مالیکی له کانی حکومه ته زاره وه

ــه ــه ناوچان ــه ده ی ک یــه تیان هه ســـه ده ـــۆ س ـــتیان ب ـــ س رکوتکی بــسوڕاوانی کرکاریــی تری هه رده پــه

ـــردووه ـــه. ب ـــه ل ـــای الی ک کۆمپانی کان لــه پیترۆکیمیاویــه ســازییه پیشهـــره به ـــه س ـــه که ک ـــه به وتۆت ر رامبـــه ناڕه ـــه زای ـــی کرکاران وه تی فراوانـــه ده ـــانگرتن ی ـــی زایه و ناڕه وت م ت

م ــه قه تیرۆریــزم لــه کرکــاریی بــه

و وی ی زه وه شکردنه خواستی دابه که ی کـه و جوتیارانه ر ئه سه به کان زارهکـرێ کانیان بـه ویـه ڕابـردوودا زه له

روا داوای کــــات، هــــه گرتبــــوو دهـــــه فه ـــــی که راه ـــــته ره م کردن و س

کان بـۆ وکایه کانی کشت پداویستیهــاران ده ــات جووتی ــه. ک نجامــی ئه ل

ــــــه بانگــــــه کتی شــــــوراو وازی یـــــد ناوه ندیکاکان چه ســـــه ـــــدی ن ن

وه م کرده تی ئه وه کرکاریی نو دهتـــــــی ی حکومه ریانه رکوتگه ســـــــه

ڕاپۆرتک ( کردووه مالیکیان ئیدانهــــه ــــاره ل ــــه وه م ب ــــه ل 11 ڕه الپ

ـــه ـــه) وه بخونن ـــه ، ل ـــره الی وه کی تندیکا کتی گــشتی شــوراو ســه یــه

دا م مانگـه کانی عـیراق لـه کریکارییه ت بـه باره کی جیھـانی سـه یه کۆنگره

عیراقدا له کان له کرکارییه له سه مهندیـن و چه دات ولر ساز ده شاری هه

کتی کرکــاریی لــه و یــه ندیکا ســهم و ئوسترالیا بۆ ئه وروپا و ئه مریکا ئه

بانگھــــشت کــــراون، یــــه کۆنگره

ڕای ره سه. ر کرکاران سه جیھانی لهندیکاکانی کتی گشتی شوراو سه یه

و ندیکا ندین سه کرکارانی عیراق چهی کرکـاریی تـری عـیراق ڕکخـراوه

ن کـه شـداری ده دا به یـه م کۆنگره لهنگاوی هــه کرــت کــه ئومــد ده کــه

کانگیرکردنـــــی و یه جیـــــددی ڕووه .کانی کریکاران بھاویت ریزه

ــــه کۆنگره ــــه چه ک ــــدین بیارنام و ندسـتوری کـاری ی خـستۆته خشه نه

و یاسای کار ت به باره چ سه وه خۆیه و ئازادیـــــــــــه تیکردن تایبـــــــــــه

ــــه ــــه ندیکاییه س ــــیراق کان ل و چ عباتی ی خه وه توندکردنه ت به باره سه

ــــه ــــاریی ل ــــه به کرک ــــار رامب و ر بــــه ئه ــــابووری نجام ــــی ئ کانی قیران

ــسوڕاوانی کرکــاریی بــه و هه بــداتو تبار بکـات تی تیرۆریست تۆمه تۆمهـــه ـــه ل ـــره الی 2-25ڕۆژی وه کی ت

ــی چه ــه هزیک ــدار پ ــی ک الماری ماـــه ـــه س ـــی رۆکی س ندیکای کرکارانو و پــاش ترســاندن وکای داوه کــشت

ســتگیریان ی ده کـه تۆقانـدنی خزانهو بـــۆ شـــونکی نادیاریـــان کــردووهندیکای ناوبراو رۆکی سه سه. بردووهی مــاوه یر ســاحه نــاوی حومــه کــهـــــــد مانگـــــــه چه ـــــــی رایه ڕابه ن ت

یکی کریکارانـــــــــی وه جوونـــــــــهکانــی ژاره هه و جوتیــاره وکای کــشتکـات و خوارووی عـیراق ده ڕاست ناوه

@@öõŒbbåïi@ôäaŠbÙŽî‹Ø

_çbîˆ@óàbØ@@

وزاد ستا نه وه 3 ڕه الپه

ü bÙï’@óÜ@ðîbÙî‡äó@ômbió‚@ôåmìóØŠó@ 4 ڕه الپه@@@@@@@@

@ñì쉎ïà@ómŠíØ@çbäˆ@ôäbéïu@õˆûŠ@

6 ڕه الپه

çaŒŠóè@ñŠbØ@@•üàb‚@ñŠbÙŽî‹Ø@ 5 ڕه الپهت نسور حکمه مه

@@@

ŠónÐò†@ د حمه کر ئه شیعری به 9 ڕه الپه

2008ی مارسی سای 8ن نده له زاریی ژنان له ند هه ڕپوانی چه

@oŽïi@Œûq8çbäˆ@ôäbéïu@õˆûŠ@‘Šbà@ñ @

@öpbiò†@çaŠbÙŽî‹Ø@õ‹ma‹Ù’b÷@ômíØŠó@üi@oò†@ðÙïÜbà@ômóàíÙy@òìóäò†ò†@çbØòŠbàýóq@ôšŠóqŠói@”îŠbÙŽî‹Ø@ôäaìaŠíÜóè@

سیوان عبدلقالق کرکارى کـارگى قـــیرى تـــانجرۆ دواى توشـــبونى بنخۆشى دورودرژسیکانى رۆژى

.گیانى لدەست دا-10-2-2009ـــرل کالر ـــا کرکـــارکى ت هروەه

ـــست ) 2009-2-23(ڕۆژى تمن بیســاڵ لکۆمپانیــاى قســاب لکاتــى کارکردن لگرەکى شهیدان لسر وتـۆتتـى وکعمودى کارەبا گرتوی

.خوارەوە گیانى لدەست داوە

کوردستان قوربانیانى شونی کار له

و وه ته وه دا کردا وه ره ی ده رمایه ڕووی سه ی بازاڕ به وه رای ئه ره کوردستان سه لهتی کـاری فراوانـی فرسـه مه ئه ن که که دان کۆمپانیای بیانی کاری تدا ده سه

ب، کوردسـتان بکـاریی نـه لـه کـه نییـه و مانایـه بـه مه الم ئه به وه، کردۆتهلگای کوردســـتان کۆمـــه و چونکـــه ئاســـتیکی فراواندایـــه لکو بکـــاریی له بـــه

ــه حوکمرانیه ــه ک ــه ی ه ــت ه ک بــه رچۆن ــاری به دارییه رمایه ر س ــکه و بیک ش میـشه تـا هه رمایه ی سـه کـه ه التدارانی کوردسـتان بـۆ که سـه تی ده سیاسه لهر تا هه وه ر کاره سه ری کرکارانی له ر سه سه ک ب به شکری بکاریی کوته له

یان جگـه م هـزه بـه. ن رکردنیان لبکه ی ده شه ڕه تیان کرد هه زایه کات ناره .ختدا رجکی سه لومه هه فشار ب بۆ ڕاگرتنی کریکاران له مه تا ئه وه بگرته

ریکـی خه تانی مان کـه شکی زۆری ئافره ی بیکاران به یه وره گه شکره م له ئه وامی ژنــان لــه رده بــه ی م کــاره تی مــان ئــه و خزمــه خوکردنی منــاڵ بــه

نگی بـاوی رهـه فه لـه یان نـه و یاسـاکه ت سـه الی ده لـه ی مـاڵ نـه چوارچوهب بیـن ئـه وه ینـه ووردتـر که مـه ر ئه گـه ئه. حـساب دێ کار به گاو بـه کۆمهــه ره ســه ر ئامــارگیری بکارییــه ســه له ختــک قــسه وه ئاماریکــ بوونی ڕای ن

بکـار ت بـه زی ئـافره گـه دا ڕه م ئامـاره ناو ئـه واو، له ی ته وه و شاردنه دروستکوردسـتاندا له کـه که مای یاسـایه ر بنـه سـه له م ڕوانینـه ، ئـه حیساب ناکرـت

کـاو چواریـان لـه یر ده ق سـه م عـه دوو و کـه جـه ره ده و ئینسانی ژن به یه هه . یه رستانه په و پیاوساالرو کۆنه دین به یه ئاوته م یاسایه کا، ئه ده پیاوێ ماره

التدارانی کوردسـتانه سـه رستی ده ی قازانجپه که شاراوه دیوه م یاسایه ئه بۆیه قازانجیانـه ی ژن به و ڕگه و جگه م قانونه بوونی ئه رمایه ی سه که ه بۆ که کهی کـارو وه دۆزینـه التداران له سه ی ده وه بۆ ئه. ئابوریه که سیه ئه له سه مه واتهو لــه ی مــاڵ چوارچوه و ژنــان لــه ن ربازبکــه کان خۆیــان ده تیــه الیه کۆمه بیمــه

تـــی کاروبـــاری زاره ی وه نموونـــه ربۆیـــه ، هه وه داریـــدا بھنـــه ژاری و نه هـــه دا 2008 سـای ڕابـردوودا واتـه له ده یانـد کـه تی ئامارکی راگه الیه کۆمه

م نیه که م ئاماره ر چی هشتا ئه گه ئه. یه بکاری هه% 12ئامارێ بکاری م نو ئه الم له ن به واو بکه ته م ئاماره ژنانی بکار ئه وه ئیحتمالی زۆره الم به به

ت نانـه ته. رچاو نـاگیرێ بـه ی تردا بکـارانی ژن له و ئامارانه موو ئه و هه ئامارهتـــی زایه ر ناڕه گـــه مه وه گـــشتی گرتۆتـــه میـــدیای کـــوردی به م روانینـــه ئـــه

.پاندب یان سه مه فشاری خۆیان ئه خوندکاران بهنـدی یـدو به م قه پـشدا باسـمکرد هـه کـو له ش وه و یاسـایه ت م سونه ئه دیارهم نیـن کـه. گاو خزانـدا کۆمـه کـی له کی الوه یه له سه مه تیه م کردویه هه داناوهن الیـه و له ی مادا راگـیراون چوارچوه و له کانیاندا خزانه له ی که تانه و ئافره ئه

ـن پیـان ده. یـان پـ نـادرێ وه ره ده ی چونـه رگه وه ره و براو هاوسه باوکدوای . کدا ب نو خه ت له ئافره ییه و شوره رم ، شه یان ووتوه وه و ماه ت ئافرهــه ــه و هــه ئ ــاڵ، کــه موو کارکردن ــه کــه ی ناوم ــازان س ب روانینــی و له کــاری نــاو کۆمــه رهــه فه ــاوی ن ــه گا ئــه نگی ب ــه م کارکردن و هیــچ یان نوســراوه چاره لــه به ــه. کی نییــه های ــه م ئافره ئ ــرین ســته تان ــده زۆرت تــی تایبه کرێ، به میان ل

کانن، دووجـار ی کۆیلـه کۆیلـه ، کـه کانیان کرکـاره ره هاوسـه تانک کـه ئافره . وه که مه ن سیسته الیه جارێ له وه کانیانه ن خزانه الیه جارێ له .وه وسنه چه دهر و هه ر داخراوه سه رزشیان له رو وه کانی کارو هونه تیه الیه کۆمه یدانه موو مه ههــه ــۆره ب ــه ته و ج ــه م ــ واو ده نیان ت ــراو ده ب ــن له و داب ــه ب ــه گاو کۆم ک دنیایو زۆرتـرین کـاری تونـدوتیژی وه داخـه توانین بیـن بـه ئـه .یه ناتیان هه عه مه .کرێ ده م ژنانه ق به رهه ر ده کوژیش هه شه ڕه

خۆ زۆرتریـن ربه کی سـه بوونی ئابوریـه و نـه پیاوان هۆی پاشکۆبوون بـه ژنان بهــتده ــۆ دروس ــان ب ــه ڕه هه میــشه ب، هه گرفتی ــه یان له ش و برســیکردن به ره س

. کانیان و مناـه و گرفـتی بژـوی خۆیـان بۆ مـای بـاوک وه ڕانه و گه وه جیابونهی ژنـان وا له سـه مه کـه کوردسـتان وایکـردوه ی کریکاریی له وه الوازی جوونه

ــه و ســه نــگ ڕای ده ره و ســه وه بمنتــه ــه دا بــه گــه کۆمه دای زۆر ل ڕووی م ل ته رایه م شـه دا ئـه یـه وه م بزوتنه غیابی ئـه له وه، پشه چته هیچ نه وه لیه مه عه . رزکراوه فه خته سهش مه ر ئه سه دا له نوه و کان له و ڕکخراوه کانی ژنان رو رکخراوه نته وری سه ده

و ویش بوونـی ئـه و ئـه قسه ژر فشاردا بنه ر له گه و وه ئه خ نیه زۆر جی بایهتـک ئافره ر هـه کـه تی ژنـان خۆیـان، گوایـه تاکایـه به وه نه ده گرده کشانهنگی بــاوی رهــه و یــاخیبی لــه فه و زنجــیر بپــسن بکــاو کــۆت وێ ئــیراده بیــهتوانـن ک تـاک ده بکرێ که وه م ئینسانانه ی حساب بۆ ئه وه ب ئه گا به کۆمه

و تیاچوون ناب؟ رگ مه ر چ، گه وکوێ ده ره نوسیان به و چاره ن چی بکهو وه بخوننــه و بالوکــراوه وه ئاگــا بنــه بــ ژنــان خۆیــان بــه یــن ده یــان دهی وقیعـه و مه لـه دانـه و دانه بگرن تا ڕزگاریان بـب ئمه گوێ له و وه وشیاربنه

. یاه و خه دنیای واقیعدا ئیمکانی نیه ش له مه ئه ، که یانه هه که یـان گۆڕانی ده سپررێ به نه م کاره و ئه وه ره ده ژنان بنه دا به ی ڕگا ده وه ئه

بتوانـ کوردسـتان که له هزی کرکارییـه ی بـه وه ک بزووتنـه سایتر بوونی یه یـه وتوانه و یاسـاو رـسا دواکه واوی ئـه کانی ژنان تـه رادیکاه ڵ ریکخراوه گه له

یانه هه ی که زعه و وه م له م بکار النیکه ر کارو هه سه م ژنانی له توڕبداو تا ههو جی ئه وتووی کرکاریی مۆدرن له کی پشکه جیدا یاسایه و له جات بدات نه

کانیان بـۆ و مافـه بن خـسیری مـاڵ نـه تـان یه جگیرب تـا چیـتر ئافره یاسایه ت ر بکر ستبه دهــه مــساڵ بکه شــتی مارســی ئه باهه ــیراده مه ڕۆژی هنانه ین ــدانی ئ ــان و ی ی ژن پیاوان کان دی خواسته ین بۆ هنانه ڕبخه ی بۆ به وره کی گه یه وه بزوتنه مارس، ڕۆژی جیھانی ژن 8بژی

2

وتیژی ی تونـــــد رچی کـــــشه گـــــه ئهی وره کی گــه یه ر ژنــان کــشه رامبــه به

نھا ته وه م ئه ، به کوردستان له ژنانهت تایبـه ژنـان بـه. گرفتی ژنان نییـه

و بمـافن وه زۆر ڕووه له ژنانی کرکارکانیـان پیاوه چاو هاوچینه ت له نانه تهنـو ، له وه وسنه چه ر ده رابه ند به چه

شی کوردستانیس و ببه ژنانی کرکارــه ئه ــه وان ــن، ی شــار ده وه ره ده ی ل ژی ســـته رجه کانی ژیانیـــان به تیـــه ینه مهباری ژیانیـان وه نه لک الیه گه و له ترهبوونی، کـاری بکاریی، نه. بارتره نالهخۆشـی، ت پـروکن، نه و تاقـه خت سهو م رهــه واری، کــاری بــی به خونــده نه

ـــه ـــه س ـــانی ئه وه ختی ما ـــی ، ژی وان. قینه خکــــی ڕاســــته دۆزه کردۆتــــه

و تـــیژی ی تونـــد وه نگار بوونـــه ره بـــهر ژنـــــان نابـــــت باقـــــی ســـــه لهو کانی ژیـانی ژنـانی کریکــار تیـه ینه مهم لـــــه. تکش دابپۆشـــــت حمـــــه زه

ــــه ژماره ــــان ی ــــشتی هاوکارم ی هاوپو گـۆی عید، گفـت ڕزگاری حاجی سـه

ـــه ڵ چه گـــه له ـــد ژن ل دانیـــشتووان نـــات ـــه دھ کاندا و شـــارۆچکه گا و کۆمــه کــردووه ک خــۆی وه وه خــواره وا ل . وه ینه که بوی ده

پورە فاتم تمنت چندە؟ )100(نازانم دوس سام مـاوە بـۆ

!ساڵ یــت ه ــچ یارمتیک ــاتم هی ــورە ف پ

لالین حوکمتوە؟ . ئستا نا جاران همبوو

بۆچی نتماوە؟ــموە ئم ــۆ دۆزی ــتیان ب ــدە ش ئوەنــوو ــم نب ــیرە، کس ــیرەو ئو دائ دائ

ــات ــۆ بک ــانم ب ــت کارەک ــت بچ و بچدائیرەیــان 9بشــونیاندا نــزیکى

منکـى پـیر چـۆن دەتوانـم . پکردمحـوکمت . ئم هموو دائیرەی بکم

خـۆى نــازان؟ وەهـی بــۆ گنجیــش .ناکرێ نک پیر

وەزعى تندروستیت چۆن؟دان ئبـــــ چـــــۆن بـــــم؟ ده....قــاچ ئــش، . خۆشــیم لگــدای نه

ـــاو ـــت، چ ـــاى ئوە ....زەخ هر فریدەکوم بچـم الى دکتـۆر همووشـى

2009ئازاری ی 7م ی سھه وره ی ده8 ژماره @ @@@@ @@@@@@@@@@@@ @ @ @ @ @ @@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@ (8),7th March. 2009@

çóîbä@lbïy@ói@ŠbÙŽïi@ói@Žßbà@ôäbäˆ@ ستا حسن وه

ر گیرفانى خـۆمسل . بچـم دەبـعیــادەش ک خۆتــان دەزانــن چنــد

و بککیـــش و دەرمـــان گـــران حب .نایت

؟ یه واریت هه فاتم خونه پوره ، زوو لــــه خونــــدووه نــــا هیچــــم نه

ــه ه هه ــه بج ــووین ئ ــه ب ــان و کات کچی . ب کته مه نارده ده نه

ـــاوى چـــوین الى کچکـــى تـــر ک نتانیای.

تا چندت خوندووە؟ و ئـه. من تا پۆلى پنجـى سـرەتایى

ک بـوو، وەزعمـان کـاتى گرانیـه کاتهزۆر خــراب بــوو نم توانــى مکــتب

و براکانم ب ئیـش باوکم. تواو بکمبوون، بۆ کرکارى چوون بـۆ ئـران،

. منیش نمتوانى بخونمرەفیقکانـــــــت مکتبیـــــــان تواو

کردووە؟ کمیان، وابزانم دوو کس لو پۆلى

مـنى تـدا بـووم تـاکو پۆلـى سـیان ـــــیت ـــــش ب واس ـــــد، ئوانی خوندەرچوون باوکیان ل حیزبى یکتیدا

. بوو

ى کتى نـاکتاق بست بتانیا ه مکتبت تواو نکردوە؟

واو بکـردایبم تکتر مگبا، من ئئـــستا دادەمزرام موحتـــاجى کس

ــووم ــدا . ندەب ــۆم لدائیرەیک ــۆ خ بئــستا براکــانم پــارەم . کــارم دەکــرد

.ن ئوانیش ئیشیان نی دەده ـــــى ک ـــــبى بچ ـــــرد ب حزت دەک

کرد؟ واو ده خوندنت تهحزم دەکــرد ببــم ب مامۆســتا بم ئو حزەم نهــــاتدى ئــــستا هر

.لماوەم نازانم چى بکمــى؟ روى ــى چ ــدا بل ئتوێ لکۆتای

ـــوکمت ده ـــم لح و دەـــم کم دەمــرم، ــک وەربگ ــش معاش ــت منی دەبحقى خـۆمو لسـر کـورد ئاوامـان

)1988(لـــ هـــاتوە ئگر ســـاىماکمــــــان نڕوخــــــای دەربدەر ــوو ــاش ئب ــان ب ــای، وەزعم . نبووین

بــاوکم پــارەى لکــوێ بــوو خــانوو بکــاتوە کســیش یــارمتى نداویــن ک خانوەکمـــان کـــردەوە خۆمـــان

.کرکاریمان تدا دەکردکچکى تـر لو کچـانى ک تمنـى

وەیــــ ــــى س ــــرووى س ...! لس تاچندت خوندووە؟

ل کبکـتنـدووە ممخور نمن هبم . ماکمـــانوە نیزیـــک بـــوو

و مامکانم نیاندەهـشت بچـم باوکمــتب ــۆش وەک ! مک ــرد ت حزت ئک

ر کاریک سه ئو ژنانى تر بوویتای له؟ بۆ حزم ندەکـرد ک زرایتایه دابمه

ل و مامۆســــتایانوان دەبینــــم ئئــدا وه ســلمانیه ــم ب خۆم ــن بزەی دـــه ـــای . وە دت ـــتا بووم ئگر مامۆس

ـــستا زەواجـــم دەکـــرد ئـــاوام لـــئو هر ل نـــاو ئم چـــوار ندەهـــات !دیوارەدا بم

تۆئیش دەکى؟ ــى ــان ئوە مانگ ــن ک ووتی ــ م بو سی دەچم بۆ دەشت بۆ گیاهنـان

ئیـتر همـوو ! و وکنگرو تۆک گالخو خــــک لمــــان شــــت دەهنیــــن

ـــێ ـــلمانى دەک ـــۆ س ـــن ب . و دەیبیدواییــش ئم تواو بــوو دەچیــن بــۆ

...و پاچ کۆو شت لدان ڕۆژى ب چند کار دەکى؟

ڕۆژان تـۆک ئهنیـن، روژی وا به یزار 12هزار یـــــان پـــــانزە هه

ــن، بم ک ئم ئیــشه ــدا دەکی پی تو شـکـۆ ما دەچین بۆ پـاچن ڕۆژى ب رۆژان ب ماندان، بژار ئل

.هزار 20هزار یان 18 سعات چند دەڕۆن؟

ــعات ــانى زوو س ــا 5بی ــن ت دەڕۆی .ی ئوارە4سعات

بچى دەرۆن؟ــیزیکى . هموومــان ب تراکتۆرــک ن

کس دەچیــــــــن نــــــــاو 25-30تراکتــۆرەوەو هریکــ نــانى خۆمــان

ــی ــى . پ ئ ــ ــ خۆش ــان پ زۆرم 1 1ڕه بۆ الپه . دەچین بۆ سیران

çbn†ŠíØ@ô“ŽïÙmó¼òŒ@ôäbäˆ@ôäbØóïmóåîóà@ عید کردنی ڕزگار سه ئاماده

نـدی روو به سـه هاوپشتی کریکـاری لهرخستنی ستی ده به مه ی مارسدا به8کانــی و گرفته نی کــشه نــدک الیــه هه

نـدی کوردسـتان و کارمه ژنانی کریکارــه ردانی یــه ســه کانــی رمانگه فه کک ل

ت بـه باره و سـه شاری سـلمانی کـردکانی و گرفته رجی کار ومه ل و هه مووچه

نـد ڵ چه گـه و گۆی له ژیانی ژنان گفتتریــــن ســــته رجه ســــدا کــــرد، به که

یـاخود می مووچه کانی ژنان که کسهــه ــ ب ــه ب ــی ل ــی ها بوون ئاســت گرانر گـه لـی ئه ، نیگـار شـوکر وه بازاڕدایهــه ــت موچه ک خــۆی ده چــی وه ی کفی ســره شــی مه ر به م هــه ، بــه باشــهمـن : "ـ کات نیگار ده ی ده ڕۆژانه

م دادەنیـم بۆکرـى کـه بشکی موچهخـــانوەکم، بشـــکى بـــۆ حزانى

ـــاکم، ک ئمش مبله ـــى من غکزۆرە هتــا مــانگى داهــاتوو دــتوە،

م ر لـه هه" هیچى وامان بۆ نامنتوە" هوار حمڕەشید ئاوا دوا وه ته بابه

ئو مــووچیى ک مــن وەریــدەگرم ک مـــــــاو زۆرزۆر ک ـــــــم ناک بشمـــووچى فرمـــانبر وەریدەگریـــن ــــی ــــمدا ن ــــى ئ لئاســــت خزمتـــن وەرى موچیکـــى کم ئوەى م

ـــوزه ـــى گ ـــرم بش ـــات، دەگ ران ناکرجی ژیــــــان زۆر زیــــــاترە، خــــــهوەی مــن خــزانم هی چنــد رئــه لبه

یم هــا ــسماعیلیش " من ــان ئی پریخو ووتـی مان گرفت کرد هه ی به ئاماژه

مـــن تـــازە تعیـــن بـــوم همـــوو ": هزارەو بشـــى )280(معاشـــکم ".رۆژانم ناکات

ــشه ــه یه ک ــر ک ــه کی ت کی یه شــیوه بو موو ژنانی کرکـار ی هه گشتی کشه

ـــده کارمه ـــه ن ـــه دای ک ، وه نگای منانزۆر وه یـه م باره ت له حکومه ئاشکرایه

ـــه ســـته ربه بده ـــارکی ئ ـــۆ و ک وتۆ بــه وه ــه وه مدان ــه یه م کــشه ب . کراوه ن

بحـساب : "ی ده وه یه م باره نیگار له یــــى ه وەزارەت خــــۆى حزانیکبم ئوەنی چونک منـاکى زۆرى تیایو چنـد کارمنـدى کمیـان بـۆ

دانـــــاوە لبرئوە بککـــــى ئوە دیــــاره!" نــــایت منــــاى بــــۆبرى

ــه ربه بده ــه ت به ســتی حکوم شــک لرکــی هانده کــات کــه ژنــان وا لــ ده

هزیان بۆ به 4 ڕه بۆ الپه

وه رشیفه ئه ک له یه کوردستان ونه ونکار له ژنانی ته

کان ژنانن تگوزاریه بوونی خزمه وتووانی نه مین زیانلکه که یه

çbäóîa†@ô䆋Ùåïia†@öóšíà@ô䆋؆bîŒ@õŠbîŒaí‚@ŠbÙŽî‹Ø@ôäbäˆ@ ن ئیسماعیل کردنی به ئاماده

3

کانی ته ســــه و ده نــــوان مــــالیکیک ملمالنـی ر ڕـک وه کوردستان هـهکانی عیراقـه، بیـه زهه مه نوان تاقمـه

ــه ــه ن ــت ب ــایی د ــتی کۆت ــه ئاش و نتی دروست سیاسه. وه بته کالش ده یهـــــــه به له ـــــــه رامب ـــــــه ر ئ دا، ڕه م ش

، ڕیگــا ردوو الیــه تاوانبــارکردنی هــهکی کوردزمـان یـان ی خه وه له گرتنهـــه ـــوه ره ع ـــه بزمانی ت ـــن، ن ک بگلــدا به ــردن تیای ــداری ک ــه ش ڕکردن و ش .ک ڵ الیه گه له، ئارادایـه عیراقدا له مۆ له ی ئه وه ئهو ڕ و شـه پ ملمالنـ رجه ومه ل م هه ئه

و رجکی کــــاتی ومــــه ل ، هه یه کــــشهشــکی و به زاده مــه ئه. را نییــه گــوزهو می سیاسی عیراقه باوی سیسته دانهو باتی کرکــــــاران ر خــــــه گــــــه مهــه حمه زه ــیراق ل ــشانی ع ه تکــ وی ڕتکی سه بات بۆ سۆشیالیزمدا ده خهجگای دابنت، و ئازاد له ریی ماوه جه

ــان پاڕچه ــه گــشت عــیراق ی ــه ی م کی لتـا نا مومکینه ربھنت، ده ده گژاوه. بــت م جــۆره یــان ســای تــر بــه ده

ـــۆیه ـــۆ یه ئاس ـــتبوونه کده ک ب ی وه سی وه بوونــه ره کــسه بۆرجــوازی یــان یه

. دی ناکرـت نک بـه ت بۆ الیه سه دهی سـایه وای سیاسـیش لـه و هـه ش کهڤایرۆسـی لـه دا پـه رجه ومه ل م هه ئهم که نگاوی یه ، هه بی زهه و مه یی وه ته نه

ـــازبوون لـــه بـــۆ ده رجـــه ومه ل م هه رب و پداگیریـــه م ڕاســـتیه ناســـینی ئـــه

ـــــه له ـــــنامه س ـــــاریی ر ناس و ی کرکــاران هاوچاره ــی کرک ــی و خه نووس ک

ــتان حمه زه ــشی کوردس ــیراق تک و و عـــــــــه نگاو هه هـــــــــه ـــــــــۆ گرتن ب

ـــــــه یه ـــــــی ی ڕیزه وه کانگیرکردن کانــاران ــه. کرک ــه ه تکی تــری ر سیاس

گۆمــــی مـــه و نـــاکۆک به وانـــه پچهــه مه ــه ین ــتر ده تی خ ک قو ــه . وه کات

ـــه ـــاتنی ده خ ـــۆ پکھ ـــه بات ب و ت و شـکه کوردسـتان، به خۆیی له ربه سه سـتھنانی مافـه ده و بۆ به باته م خه لهو کی کوردســتانه کانی خــه نیــه ده مهــده چه ــه ن ــده تی ناوه ســه دژی ده ل ن

ـــــده ـــــه هن ـــــه دژی ده ش ل تی سو میلیــــــــــــــشیایی پــــــــــــــارتی

ــه یه ــه.. کتی ــه وه جوون ــه ی خ م ک لی وه یدان جوونـه مه دته دا که بوارهــه نیه ده مه مافــه کــی یه وه ، جوونه کان . قلیدی نییه خۆیی خوازی ته ربه سه

ـــۆ ڕکخـــستنی خـــه ـــار ب و کی کرکــــــه زه ــــــه حم ــــــست ب تکش، پوی

ـــــــه هنانه ـــــــی ومه ل رچاوی هه ب رجــک ــه تراجی ــه و خ ــاندن ب ی وه ک ترس

و مالیکــی پــشه ڕی ترمــان لــه شــه"پـــشبینی . ناکـــات" دات المار ده پـــه

کردنــــی ســــیناریۆی ترســــاناکمان و مۆ کرکـاران ر ئه ، هه پویست نییه

رگیری شی کوردستان ده کی ببه خهشه ملمالنیـان له و کڵ گـه ن، ملمالن

و بۆرجـوازی داران رمایه تی سـه سه دهــتان، له ــه کوردس ــه گ ــزب ڵ ه و ردوو ح

. ری کوردسـتاندایه تی تانکـه سه دهــــۆ کــــردن هــــه ر و هــــه ر کارــــک بو خاندنی کرکاران ک بۆ هه یه خشه نه، بـا یـه کتشانی کوردستان هه حمه زه

.ش بکرت دا پشکه یدانه م مه له

05-03-2009

ن الیــه لــه تانه ســه م ده النــانی ئــه وه و لـه خته سه وه که ر هزکی ناوچه هه

نی کانی ئستادا کرده نده وه ی ڕه سایهـــه ـــارتی. نیی کتی تۆڕکـــی و یـــه پ

و نــدی ئــابووری یوه په فراوانیــان لــهدا کــه ناوچه و دیبلۆماســی لــه سیاســی

مانـه مریکا ئه ی ئـه وه و کشانه سازداوه .کۆتایی پ ناهینیت

ودۆخــی مریکا بار ی ئـه وه ره ده چوونـه" ی کورد له سه مه"و وه ڕابردوو ناژنته

ی کــــشه ، نــــه وه ح ناکاتــــه تره مــــهکی تــری یه هیــچ کــشه و نــه رکوک کــه

ــوان ده ــه ســه ن ــارتی کتی تی ی و و پی پـی وه ر ئـه سـه غا له تی بـه سه دهــن ده ــه“ی ــنووریه ناوچ ــج ” کان س هیـــه یوه په ـــه کی به ندی ـــه مه"ر س ی له س

ی وه رئــه به ، له نییــه" وه میللــی کــورده ماوه ئــستادا شــتک نــه لــه/ م کــه یه

. ی میللــی کــورد بــت له ســه نــاوی مهکوردستانی عیراق ی کورد له له سه مهــه ــه ت ــه ره نھا ب ــه وه نجامی ئ ــه ن بوو کـــه ـــان چه خ ـــانه کی کوردزم ی وه وس

ش مــه ئه کــه(ر بــووه ســه میللیــان لهبـوو وه رئه به کو له ، به ) ماوه ئستا نه

خوازیـاری ی ناسـیۆنالیزمی کـورد کهبـــی ره و ناســـیۆنالیزمی عه ت ســـه ده

مـــه ر ئه ســـه له ت ســـه ن ده خـــاوه ئـستا کـه. گیرسـاندبوو ڕیان هه شه

رانــــــی و نوینه و پــــــارتی کتی یــــــهـــه ـــه قیبل ـــورد ب ـــیۆنالیزمی ک ی ناس

تــه و بوونه کانیان شــاد بــوون ئاواتــهــه به ــه ده شــک ل ــۆ س ــیراق، ب تی عی له سـه پی مه کی تـر تـه ب خـه ده

ر وازی ڕکه ن؟ شه میللی کورد ل بده ڕێ؟ گه ، ناوبژیوان بۆ دار ئه هناوهـــانه هه/ م دووه ـــی وه گیرس ی ملمالنکانی ته ســه نــوان ده کدارانــه لــه چه

ـــــتان ـــــدا، ئه کوردس ـــــه و مالیکی ر گــدات، هیــچ لکچوونکــی له ڵ گــه ڕووب

ــــــا کان ســــــته ملمالنکــــــانی شه تو قابیلـی ه زۆر دوور. کان نییه ده وه نه

جـــارکی تـــر کـــه پـــشبینی نییـــهو ناســـیۆنالیزمی کـــورد یـــاخی بـــب

ک هـزی ئۆپۆزیـسیۆنی کانی وه حزبهنـدا تی ناوه سه ر ده رامبه به کدار له چهر هرشی مالیکی بۆ سه. وه ستنه بووهو پارتـی کتی ی هزی یـه و ناوچانه ئهڕی نـوان ومت شـه ر بقـه گـه ، ئه لیه

و تی بۆرجـــــــــوازی ســـــــــه دوو دهر ســــــه له ڕه ، شــــــه رســــــته په کۆنه

لــه شــی زیــاتر و بردنــی به ئیمتیــازاتــــــه ــــــیراق ت روه س ــــــامانی ع و و س

ــالیکی شــه. کوردســتان و ڕی نــوان مــه ته ســه ده و دوور کانی کوردســتان لنـدی وه رژه به نـدی بـه یوه نزیـک په لهی کـه رچی ئاگره گـه ، ئه نییه وه که خهــه و کی کرکــار ر خــه نجامــدا هــه ئه لملمالنی . سووتنت تکش ده حمه زه

ت بـه باره مریکی سـه کۆمیدیانکی ئـهی رابـردووی ئۆبامـا بـۆ فته بیاری ههکانـــی هزه شـــک لـــه ی به وه کــشانه

ــه ــه ئ ــیراق ده مریکا ل ــی ع " : ــا ئۆبامعـیراق کانمـان لـه هیزه بریاری دا کهر گـه ئه وا دیاره ، چونکه وه بکشنینه

ــه ــان ب ــه ئابووریم ــه م حا ــوات ئ و بمریکـا نـاوخۆی ئه له مان لره، هزانه

ــست ده م رچی ئــه گــه ئه". بــت پیویالی ک لـــه وه ئامزه گاتـــه ئامـــاژه

ــه ــاوه کۆمیدیان ــه کان ب ــی زۆر ل بکـن ک ده م وه ، بـه ڕۆیی تیایـه زیادهــوه گــه ئه ــه ر نی دکی رســه بت ده ش ن

ی کــه وه ئــه. ، ڕاســتییه باشــی گاتــه دا ڕاســـتیه وه ره ی ســـه یـــه و گاته لـــه ســـتی ئۆبامـــا لـــه به مه کـــه یـــه وه ئه

م لـه ستـشتن کانی ده ی هزه وه کشانهو یی و کۆتایی هنـانی ئامـاده یه ناوچهدا یـه م ناوچه ربازی لـه خولی سـه ده ته . نییهکک یه عیراق کان له ی هزه وه کشانه. کانی ئۆباما بوو ئینتیخابیه ینه به لهبــاری ت بــه باره ســه وتارــک کــه لــه

م کۆنگریـــــسدا رده بــــه ئــــابووری له ی زۆر بـه وه شی کرد ئۆباما ئه پشکه

که له ســه مه یان کــرد، کــه ئاشــکرا بــه، کان نییـــه نـــه به نـــدبوون بـــه پابهڕگاکانـــــی کک لـــــه کو یـــــه بـــــهـــه که ـــره ی مه وه مکردن ـــه ف س و هنان

ـــــواره ـــــه ی که وه خ ـــــری بودج ی س له ڕه ی کۆتایی هنانی شه که ته وه ده

. عیراقدا، یه وه دا ئه م باسه ست له به ی مه کاکهرچاوگرتنــــی به له ئۆبامــــا بــــه کــــه

واو جیـاواز تیکی تـه و سیاسه ستراتیج که نییهمریکا ی پشووی ئه ئیداره لهعــــیراق کــــانی لــــه وت هزه یــــه ده

ی وه دانـه هه که له سه مه. وه بکشنتهتی کۆتایـی و سیاسـه کی نوێ یه ڕه الپه

ــــه ــــان ب ــــه هین کارهنانی هــــزی بکانـی رامه مه یشتن به ربازی بۆ گه سه یانــده ئۆبامــای گه کــه مریکا نییــه ئــه. عیراق له وه رکردنی بیاری کشانه دهــه ــر باســه وه ل ک وه( که ش ئاشــکرا تســـت به مه وت بـــه یانـــه نـــدک ده هه

یــــشتنکی پــــی تگه یــــاخود بــــه نییـه وه ئـه) ن یانی بکـه نادروست بـه

ــه ــه ک ــه ئ ــه م ناوچه مریکا ل ــه ی واو دا تی و بنــــه بارگــــه ریکــــه و خه دۆڕاوهـــه ده ـــی مه ئه. وه پچت ـــه س که له سدیھنانــی مریکا بــۆ به ئــه کــه یــه وه ئه

ــه ــردووی ئامرازه ئامانج ــی کانی ڕاب کانو کان ســــته به نــــا مه گۆڕــــت، ده ده کانی لــه خــشه نه لــه وره شــکی گــه به

. شوینی خۆیدا ماوه یه له سـه م مه ر ئه سه له وه ختکردنه جه

همـی لک وه گه ، چونکه زۆر پویستهمای ر بنــه ســه له ریکــه خش خه زیانبــه

ــه ــاکردنی نادروســت ل تی سیاســه وننگی و گۆڕانـی هاوسـه مریکا ی ئـه تازه

بنیــات ی ئمــه یــه م ناوچه هــز لــهمریکـا ، ئه ندک الیان وایه هه. نرن دهسـلیمی کانی عـیراق ته کلیلـه ریکه خه

نــدکی تــر پیــان هه. کــات ئــران دهکــــانی دوو وگۆڕه واوی ئاڵ تــــه وایــــهـــه ده ـــه ی ـــردوو، ب ی کـــشه پاشه ی ڕاب. شونی خۆیـان وه ڕنه گه مریکا ده ئهک چـــــۆن فلیمکـــــی ڤیدیۆیـــــی وهــه که هه ــیژووی ناوچه وه یت ــه م ــۆ ک ب

ــه گه ده دواوه ــالیکی ده: وه ڕیت ــه م بتــه ــعود ده ددام، مه س ــه س ــاوکی، بت بســت ر کوردســتان ده المار بــۆ ســه پــه

یـان لـه نزیک ماوه و له وه کاته پ دهبوونکی و ئاواره تاڵ ئاشبه دوور ماوه .کات ڕوانمان ده تر چاوه

نــدک پیــان ی هه وه ئــه گاتــه کــار ده ر ناوچـــه ســـه ملمالنـــ له کـــه وایـــه

یدانی خۆنیـشاندانی مه" کان سنووریه" و گوایـه و هزگرتنـه کان سیاسیه هزهک خۆمـان بت بۆ پاراسـتنی خـه ده

ی مــالکی ئامــاده وه ڕووبونــه بــۆ ڕووبهــه ــه. ین بک ــه ئ ــه م توانین ــه ه س ر کسـلیم و ته خشه حی بکات زیانبه تره مه

. دوادا دت ساتی به بوون پی کارهو عـــیراق کان لـــه له ســـه ڕاســـتی مه

ـــــــره ـــــــتکی ت ـــــــتان ش . کوردس، مریکا کــانی ئــه ی هزه وه مکردنــه که ربازیشیان له ملشکاندنی دوا سه بگره

کـی کجاره مانای شکستی یه عیراق بهرجی ڕابـردوو ومـه ل و هه مریکا نییـه ئهو کوردســـتان دروســـت عـــیراق لـــه

و ر لــــه گــــه مریکا ئه ئــــه. وه ناکاتــــه تاقه که وه ری بووبته به ش خه ونه خه

بــــت، کــــه هــــزی ملھــــوڕی ناوچهم کانی لــه ندیــه وه رژه رداری به ســتبه ده

ـــه ناوچه ـــه ی ـــت بووه دا ن ـــه. و ناب م بو ر عیراق سه ک ملمالن له ش نه جۆره وه لـه ت، بگـره کۆتایی نایـه که ناوچهکانـــی رمه گه قۆناغـــه چـــت تـــازه دهو ر تـاقم ستی هه ده. ست پ بکات ده

ســتی ده عــیراق بــه کیش لــه مافیایــهــــــه وه هزکــــــی ئیقلیمیه ــــــه ی م ، ل

ی وه دا دروســـــــتبوونه ودۆخـــــــه بارـــه ده کی مه وـــه رکـــه ت هز کـــه زی ب

تی سـه ده ک بـه ر مانایه هه بکرت بهـــه ســـه ـــت، ئه ددام ب ـــه راورد بکر ر گــــه مــــه ــــچ بت زۆر دووره حاڵ ن و هی

. کی نییه ئاسۆیه کـه دروسـته وه ، ئـه وه کی تره الیه لهتی ئیـــستای ناســـیۆنالیزمی ســـه ده

ـــــــه ـــــــورد ق ـــــــه ک و مریکا رزاری ئ مریکایـــه نگی ئه و جـــه ردان ســـتوه دهمریکا و تاوانکاری ئه عیراق، ملھوڕی لهکتـی و یه پـارتی بووایـه عیراقدا نه له یانــه ی ئــستا هه وه ونیش ئــه خــه بــه دروست نییه وه م ئه دیت، به یانده نهــه ــه ک ــت ب ــان واب ــشه پاشه پم ی کی ناسـیۆنالیزمی وه موو ئه مریکا هه ئه

ستی ده کوردستانی عیراق به کورد لهــــاوه ــــه هن ــــتی ده ده ل ــــت س چ .

مریکا بـه کانی ئـه ی هزه وه مکردنه کهتی ســـه مانـــای کۆتـــایی هـــاتنی ده

ـــه ـــه کتی ی ـــارتی نیی ـــه. و پ م دوو ئی کـه کوردسـتان ئیداره لـه ته سه دههار فری بـه ک به ، وه فا نین ال مسته مه

و پــــارتی لــــه کتی ، یــــه وه بتونــــه ئـابووری لـه و لـه ت سـه پکھاتی دهو بـوون دا ئینتیگرتـه که ئاستی ناوچه

ـــده ـــان لم ناوەن ـــۆ ژی ـــ ب ـــیو ئوەى کتـــۆزێ تروســـکایى ب دا نیدەموێ لــرەوە ڕۆشــنتر بلــم ک کرکــارانى بیناســازى . نمــاوەتوە

...کن وچییان کردووەکرکارانى بیناسازى ئو ئینسان شریفانن ک هر ل دروسـتبوونى ـــاى ـــووە ب کۆمگ ـــتیان هب ـــا دەس ـــایتیوە جگ ـــژووى مرۆڤ مبشریوەو هر لوکـاتوە تـا ئـستا گورەتـرین خزمتیـان بیک

ئگر تـــۆزێ لدنیـــاو . بیکـــى ئینـــسانکان کـــردوە ببردەوامـــىدانیـش نیا بـست زەویکـی ئاوه دەوروبرمان بـوانین دەبینیـن ک تـه

بـوەدیـار نکارانى پکر ل شم بدەستى ئ وە کماوەتر . نهو قوتابخـانو نخۆشـخانو جـادەو ل سرپناو خانووبرەو مکـتب

ـــان ـــشتووەکان ڕگاوب ـــونل و کۆشـــک بهور گی و ســـدو پـــردو تک ل .... و سربازگو سجن وهتـد و هتا مزگوت سرسوڕهنرەکانئگر بتوو ج دەستى ئوان لم دنیای دەرکین . باسکردن نایت

و و دۆڵ و دنیا ب دەشـت ئوا بو پی دەگڕینوە بۆ چاخى بردین . و جنگستان دتبرچاو شاخ

لگڵ ئوەشدا دەتوانین بین کرکـارانى بیناسـازى ک پکـھنرى و منـداکانیان لسـرەتایی بشکى زۆرى کۆمگان، کچى خۆیـان

وە کواننى حرەو شــوخــانوب شــن لبــسانى ب ــافى ئین ــرین م تیان ل جگـاى زۆر زۆربـه. شـن بدەستى خۆیان دروست دەکـرێ ببه

. و قـوڕو داڕووخـاودا ژیـان بسـر دەبن و شدارو داڕزیـو کـۆن خراپـــرچین ـــان ده ک ـــاندا ژی ـــرەوەرى لم جی زار کوهنن و بـــوزەر . گ

ــازیى ڕۆژان ده ــارانى بیناس ــه کرک ــاقتپوکن بن ــارى ت ــانی ک و قوربناســالمتى کــار، ک زۆر جــار بــووەت هــۆى گیــان لدەســتدانى

ببـ ئوەى . و خۆمـان لنـزیکوە ئاگـادارین ئازیزانک لو میدانداـــۆى ـــیارتى خ ـــتدارانى ئم وت برپرس ـــک ل داس ـــچ کس هی کیان لدواى خۆیان هیچ ئاوڕکانیانداو لزانئاستى خل یاندبڕاگ

.ندراوەتوەــــره ــــل س ــــ م ــــمان، ڕۆژانش دەب ڕاى ئوەى ک ئم چارەنوس

و کــارى لمیــدانى کــاردا هر لبکــاریى. ین بشــرایتى ســیر بــدهــوکن ــاقت پ ــوو ت و ســعات کــارى زۆرو کمــترین هقدەســت، هم

ئمان بتـایبتى لم سـاندا ک کرکـارانکى زۆرى کـۆچبر وەک بـ م کرکارانـه و ئه و ئرانى ڕویانکردۆت ئرە کرکارانى عرەب زمان

و شۆسـتکاندا ژیـان راخ جـادە و قه و زۆربیان لناو پارک جگاوڕگانو خـراپ بسر دەبن، دەب بناچارى مل بشـرایتى کـارى قـورس

ر ی کرکـارانی کۆچبـه ودۆخـه ئم بار. بدەن بخاترى نان پیـداکردنـــــردووە ک ب تواوى دەســـــتى خاوەنکـــــاران ـــــاو واى ک و کۆمپانی

بهــزى ســرمایداران ئــاوە بــت ک ب خواســتى خۆیــان مامــهلو الشــوە بهــۆى هــزو .وە، کارمــانوە بــکن بیــان خن موزایــده

و سـامان ت روه سـه. بازووى کرکـارانوە قـازانجى زۆر خیـاى بـکن .و خزانکانیاندا ببارێ وەک باران بسر خۆیان

کرکارانى بیناسـازى بـۆ نـانکى سـر سـفرەکیان شـو ب کـۆوە دەگرن بتایبتى لوەرزى زسـتاندا ڕودەکن میـدانکانى فرۆشـتنى و هـــزى کــــار لو میـــدان ســــاردو ســـەدا دــــن لبــــن چرداخ

و و بردەمـــى دەڕابى دوکانکانکانـــدا هـــئلرزن سرشۆســـتکانـنزیان دەتسـتواوى جرماش تسـیرەیان دەکـات تـا رۆژ سو ک

و بـازاڕ دەکـرتوە ئینجـا جـارکى تـر دەکون بر دەبتوەو دوکانتــانو تشـــرو دورخــستنوەیان بنـــاوى ئوەى دیمنــى شـــاریان تکداوە بردەمى دوکانکانیـان گرتـووەو ڕگـاى هـاتوچونو پۆلیـس

باشــ ئگر ئوان ســیماى شــاریان تکــداوەو . بردەدات گیانیــانکیان ن چ جگایــه وه نگ جوانــی شــاره تــه دەســتداران ئوەنــدە بــه

بۆیان دیارى کردووە تا کرکاران نچن یان چ الیکیان لژیـانى ئم کرکاران کردۆتوە تـا ئـاوا سـاڵ دوانـزەى مانـگ ب گرمـاو سـرما

.لچقى بازاڕەکاندا لچاوەڕوانى کیاری هزی کاریاندا نبنئى ئگر ئوەندە بتنگ دیمنى شارستانیوەن ئى بـۆ بتنـگ ئم ئینـــسانانوە نیـــن، مگر ئم شارســـتانیت بدەســـتى ئوەن

ر کرکاران سـرچاوەى همـوو ئـاوەدانیک نیـن، گه مه. نهاتۆت دىئى کــ ئوانــى ناچــار کــردووە بدرژایــى تمنیــان ژیــان لســر

ــاردابن کرکــاران . شۆســتو شــقامکان برنســرو لچــاوەڕوانى کــارە ــان دەکنوە، بم ناچــارن بم ک ــز لو ژی ئاخــر . خۆشــیان ق

ــدا ل کرکــارانیش وەکــو همــوو ئوانى لســایى دەســت ڕەنجییانو کۆشک هوردڕەکانیان برزترو برزتر و خۆشی خۆیان ناکون فا سه

کرکارانـى . ن که و خۆشبژوی ده زووی ژیانیکی ئاسوده دەکنوە ئارهو و کاریـان نبـ بیناسازیش حزیان دەکرد بۆ تنیا سات خمى نان

کاندا تــاوێ و جگــا ســیاحیه دەســتى خزانکانیــان بگرتــای لپــارکـــدای ـــدا بیانگوزەران ـــاى خۆیان ـــاى خی ـــشیان لدنی و سرجادەکانی

بــۆی ســرجادەو . چۆکــردای، بم خمــى نــان کــوا لیــان گڕاوەشۆسـتکانیان گرتـووە چـاوەڕى ئوەن هزەکانیـان بـکن نـان بـۆ

.سر سفرەکانیان تا خزانکانیان ل برستى ڕزگار کن

2009ئازاری ی 7م ی سھه وره ی ده8 ژماره @ @@@@ @@@@@@@@@@@@ @ @ @ @ @ @@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@ (8),7th March. 2009@

_çbîˆ@óàbØ@öõŒbbåïi@ôäaŠbÙŽî‹Ø@ وەستا نوزادى بیناسازى

\çbØó“‚ójäbîŒ@óáèòì@ö[bÙî‹àó÷@õòìóäb“Ø@ ماڵ علی شه

shemalali@yahoo.com

@ü bÙï’@óÜ@ðîbÙî‡äó@ômbió‚@ôåmìóØŠó@ زیز عه وه ستکاریه ده رگانی به وه، Peter Dreier نوسینیلۆمۆند دیپلۆماتیک ، رچاوه سه

رگـا و ده(کرکارانی س له که 240 Republicبيک سازی ریپه ره نجه په

Windows & Doors ) شـــــيکاگۆبیاری کوتوپی پاش ئاگاداربوون له

، که بۆ داخستنی کارگه ن کارگه خاوهی و بــۆ مــاوه یان داگــیر کــرد کــه کارگهســتی خۆیانــدا ژــر ده ش ڕۆژ لــه شــه

موویان وان هــــه ئــــه. وه هــــشتیانه Unitedئی -يو( ی ندامی ئیتحادیه ئه

Electrical Radio and Machine ــه) ــوون، ک ــه له ب ــه وه ڵ ئه گ ــدا ک ش

ـــه ژماره ـــه ی ـــدامی هه م ئه کی ک ـــه ن ، یــه هه ــشه ل ــه مي ــزی خ و باتگترین ڕی

ــشه ــه شــه وترين به پ ی وه کانی بزوتنکرکـاران . مريکادا بـووه کرکاریی ئه

کـی کۆمه مریکاوه رچوار الی ئـه هه له ریاندا سـه يامی هاوپـشتی به و پـه مالیوان ی ئه تی ئازایانه که ره حه. ژرا ههــه ــه ب ــشت وتن گه رکه س ــاران ی و کرکسـت ده کانی خۆیان به موو خواسته هه

سـتی قده هه- بریـتی بـوو لـه هنا، کهــــــی مۆه ــــــگ، بژاردن ــــــه دو مان ت

وام بوونـــی رده و بـــه کان گیراوه رنـــه وهــه ــاوه ی ته بیم ــۆ م ی دوو ندروســتی ب .مانگ

تای ره ســـه ر لـــه وبـــه مه ســـاڵ له 25کاربوونی ڕۆناــد ڕيگانــدا، ســت بــه دهتــــی یه بوونکی کۆمه خه ویه ســــته ده

نوســکی چاره یــشت بــه گه هاوشــوهک نـد ڕۆژ دوای مـانگرتنی يـه چه. تر

ــــــــــــــتی ئۆگه ی3ی ڕۆژه 1981ســـدانی بورجـــه کارمه کانی چـــاودری نیـــان یان ده ندیکاکه ، ســـه خانـــه فۆکه

س کـه 72. کـرا رامه مليۆن دۆالر غهـــــه ـــــه ل ـــــه رانیان که ڕاب ـــــه وتن ر ب

ی و نامــــه ی یاســــایی وه لپرســــینهنـدی زار کارمه هه 12 رکردن درا به ده

ــه ــمانی ک ــی ئاس ــه کۆنترۆ رپچی س. ر کاریان کردبوو سه وه ڕانه بیاری گه

ــه ــه ب ــه وه بیانووی ئ ــی کارمه ی ک ندانکانی چـــــاودریی مافـــــی بورجـــــه

زمانکـی ، ڕيگـان بـه مانگرتیان نییهــره ــه ڕه هه وه زب ــردن ش ــی ی لک : و وت

یانی به رله مرۆ ســه ســانک کــه ئــه که" وه بن، ئه نه کانیان ئاماده ر کاره سه له

ر تـا گـه و ئه یاسایان پـشل کـردووهــه 48 ــر نه س ــه گه عاتی ت ــه وه ڕن ر س

و لــه وازیــان هنــاوه وه کرده کــار، بــهشکستی پـ ". کرن رده کانیان ده کارهــه ــه سه ل ــه روس ــه وه م بزوتنه دای ئ و ی

کان مانگرتنـه ناکام بوونی زۆرک لـه 1.ڕویان دا وه پکه

مریکا ی بانکی ئه کشه پاشهـــی کارگـــه بيـــک ی ڕیپه کۆنترۆکردن

ــارکی عه ــه ک ــه ف ــه وی ن ک روه بوو، هکانی ســـانی ڕابــــردوو تیـــه زایه ناڕهمانگـی لـه. اڕژرا بـوو ی بۆ د رنامه به

نـدک لـه ی سای ڕابـردوودا هه یانزهیان کردبـوو وه کان تبینی ئـه کرکارهری وروبـــه زگـــای ده نـــدک ده هه کـــهــه کــه کارگه ــار ن وان کــه شــه. ماوه دی

یان کردبـوو بۆیـان کـه چاودری کارگهـــه ده زگایانـــه و ده ئـــه وتبوو کـــه رککــــی ری ڕگایه وروبــــه ده برنــــه ده

دا مـــه به. و نزیکانـــه ر لـــه فه نه مه شـــه کــــه نجامــــه و ئه ئــــه یــــشتبوونه گه

ـــــا به ـــــه کۆمپانی ـــــستنی ت مای داخ ی کــــه وه بئاگــــا لــــه. یــــه که کارگه

4 2009ئازاری ی 7م ی سھه وره ی ده8 ژماره @ @@@@ @@@@@@@@@@@@ @ @ @ @ @ @@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@ (8),7th March. 2009@

م بــــــه ســــــت داوه ده خۆیــــــان لهستانی شيکاگۆو ئیتحاديه بـه ده کاربه

ــازه ــارکی ت ــون کی ــه ش ی وه و کردن .ن وه کارگه

بليک تاقـه ی ریپـه داگیرکردنی کارگـهــه ــه نمون ــنی ف ــی ی گۆڕی زاو جموجو

ی کۆتایی وره ده له که کرکاران نییهتای رژيمی ئۆبامـا ڕووی ره و سه بوشر، دـسامبه 11ینی ڕۆژی هـه. دابت، کرکارانـی ره وبه ساڵ بنه 15دوای -رازی تـار ی بـه سابخانه ترین قه وره گهــل نــۆرس کارۆلينــا لــه Tar Heelهيســت بــوون بــه يوه نگیــان دا بــه په دهــه ــه. ک نديکایه س ــارانی کارگ ی کرکندی ســميثفيلد به ســته و به ســابخانه قه

(Smithfield Packing) ــــــــه 5کتا ئستا جارـک یه زارکرکاری هه ههسای و جارکی تر له 1994سای له

کانی و تۆقاندنه شه ڕه هۆی هه به1997ــاوه ــاره خ ــه وه ن ک ســت یوه دژی په ل

نگیــان دابــوو، ندیکا ده ســه بــوون بــهــه ــه تــه و والیه ئ کــه ناوبانگــه به وه ب

یه ی تیادا هه یاساکانی دژی ئیتحاديه. سـتبوون يوه نگدانی کرکاران بۆ په ده

سـازی ی کرکارانی پیشه به ئیتحاديه United Food andنی مـــه خوارده

Commercial Workersـــــــــــه ، بــه ــه ي ــه کک ل ــه وره گ وتنه رکه ترین سی دوایـی م سانه کانی ئه ندیکاییه سه لـه نرت که کان داده کگرتووه یه وته

دا ب پشینه ندیکایه م سه مژووی ئهم کرکارانی ئـه 60%ی ، نزیکه بووه .شپستن ڕه یه سابخانه قه

ســـتانی شـــيکاگو خوازیـــاری ده کاربهـــتنی جه به ـــسه س ـــه یه ل ـــوون ل م ک بمليۆن دۆالر 10 یه م کارگه ئه. وه باره

وانی شـاره ئیعتباری فراوان کردنی له .رگرتبوو وهکــی موو الیه هــه مريکا لــه کی ئــه خــهپـشتیوانیکردنی سـتان بـه هه وه وته

ـــه ـــه بليک کرکـــارانی ریپ ڕگـــای و ل نه نجومه و ئه کان ه و کۆمه کان ئیتحاديهــه ناوخۆییه ــه ده وه کان ــرد ب ــتیان ک س

ـــاردنی کۆمـــه و و خـــۆراک کی مـــالی نیامــــــی و په رگ و جلوبــــــه تانی بــــــه

ــو ئیتحاديــه. پــشتیوانی اي وــب -ی ي وه و ڕگایـه و له سايتکی دروست کرد

و هاندانــی وه ریکی ئاگــادار کردنــه خــهــه ــاردنی کۆمه خ ــۆ ن ــوو ب ــی کی ب ک

ی داگیرکردنـــی مـــاوه لـــه 4.مـــالیــه کارگه ــدکیان له دا ، هه ک ــه به ن ر رامبیدا که نده مريکاو ناوه کانی بانکی ئه لقهروو شاری شارلوت کارولينـای سـه له

و شـــیعاردان ریکی خۆپیـــشاندان خـــهنديکا ســــه ک لــــه کتیــــه یه. بــــوون

ک بـه کانی خه و گروپه کان کرکاریيهر رامبـه به له" ت رافه کار بـا شـه"ناوی ستیان کرد به وانی شيکاگۆدا ده شاره

یان کرد وه ی ئه شه ڕه و هه خۆپیشاندانــــی ر کــــشه گــــه ئه کــــه ی کرکارانــه ــه ســه بليک چاره ڕیپ ــه ر ن وا کرت، ئ

ـــه ـــانکی ئ ـــايکوت ده ب . ن کـــه مريکا بــه به له ــه ر سه رامب ــاران رس و ختی کرک

ــــه پۆلی پــــشتیوانی کردنیانــــدا، شی کشه مريکا پاشه نجام بانکی ئه ره سه .کرد

ــــــــان ــــــــارد گيلم Richard) ريچGillman) نه که نی کارگه خاوهسا

ــه 225 ــت داوای رده زار دۆالر وه ه گر ی ئۆتۆمبیلـه ی مانگانـه پـاره کرد که، و 2007ئکـس ئـای - 350بی ئم

ستی قده و هه 500-مرسدس بنز ئسو م ئـه بـه. ویش بدرت دو مانگی ئه

. کـرد م خواستانه دواتر چاوپۆشی لهمليۆن دۆالر که 350(دانی بانک به

ــار درا ــارکراو بی ــارانی بک ــۆ کرک بملڤيــــــــن . )بــــــــوو، ڕازی بــــــــوو

ــاکلين ــه (Melvin Maclinم ری نونئـاوای »اي-يو«ی ناوخۆیی ئیتحاديه

ـــه ئاسوشـــيتد پـــرس وت ئمـــه: "بــه ئه ــاوه س ــه ن چ ــه م ئه ڕوانی ئ نجامــه ڕوانی زیندانــی چــاوه ئمــه. بووین ن

نـــد کـــه رچه هه. 5"کـــردن بـــووینــه ــارانی ریپ ــاری کرک ــستا ک بليک ئ

ـــــانی کارگه خاوه ـــــه ن ـــــه یه ماوه ک کـــه ـــه کی تازه کۆمپانیای ـــان ب ـــاوی ی ن

ــاو په ده« ــه رگ ــۆوه نج ــازی ئک ره ســدووه دامه ــه و ته زران ــی یه ت کارگه نان کشـاری سازیشیان لـه ره نجه رگاو په ده

تــی ویالیه لــه RedOakڕــد ئــۆک کانـــی کرکاره کـــه ئـــايووا کیـــوه

.ندامی ئیتحاديه نین ئه (Marc Meinster) مارک ماينـستر

ــه ی رانی ئیتحاديــه ڕکخــه کک لــه يئـــی کـــه پـــشبینی -کرکـــاریی يـــو

ی کردبـــــوو، کــــه داخــــستنی کارگه کـه داگـیر کردنـی کارگه ت به باره سهــه له ــز گ ــدو روبل Armando)ڵ ئارمان

Robles) تی کردبوو، کـه ره شوه مهوێ لــه وه ره وبــه وه شــت ســاڵ له هه لـه

ـــردووه ـــاری ک ـــه ک ـــی ری به و نون شروبلــــز . ندیکا بــــوو نــــاوخۆیی ســــه

ــه رچه هه ــه ئ ــد ک ــاره ن ــند ی په م ک ســه کردبــوو بــه ــه هــه م ل مان کاتــدا ب

پــــی به. زانــــی کیــــشی ده یه کشهران نیگــه وه و لــه نيويــورک تــايمز، ئــه

ڕاســتیدا بــه یان لــه کــه کاره بــوو کــهتـــی ر موکایه ســـتدرژی بـــۆ ســـه ده

یــه وانه و له تی حــساب بکرــت تایبــهـــه ـــه ببت ـــان مای ـــدانی کردنی . ی زین

ــــز به کاتــــک کــــه ی کــــه رنامه روبلکانی تر ستی کرکاره رده به خستبووه

. موویان پــشوازی یــان لکردبــوو هــه Melvin Maclinملڤيـــن مـــاکلين

و جگری ئیتحاديـه بـه کرکاری بین: وانری نيويـورک تـايمزی گـوت ههـــــه" ـــــاش ده ئم ـــــه ب ـــــانزانی ک مرگـــــــــاو راگرتنی ده ســـــــــه ستبه دهکارتـی ن بـه خزه کانی ناو مه ره نجه په

2"نرت داده ی ئمه وه بردنه

ـــــــن ـــــــاري دوبي Barry Dubinبڕۆژی لـه نفیزی کارگـه ری تـه به ڕو به

یانـد ر ڕایگه مبه ی دـسه2 ممه سشهتــــا ســــ ڕۆژی تــــر کارگــــه کــــهــت داده ــرده وه ئه. خر وه شــی ڕوون ک

بانکــی کــه وه وه هــۆی ئــه کــه بــهئیعتباری Bank of Americaمريکا ئه

ناتوانرــت ی ئیلغــا کــردووه کــه کارگهت نانــــه و ته کار بــــدرت بــــه درــــژه

و مافـــی ناتوانرـــت مـــافی بکـــارییری وبـــــه وه تی له کـــــانی مۆـــــه ڕۆژه

ر هــــــه. کــــــانیش بــــــدرت کرکاره مان ڕۆژدا کارگـــه هـــه ریش له کـــسه یه

.کانی بی ی کرکاره بیمهر مبه دـسه 5ینی ئیتحاديه ڕۆژی هـه

و لـــــه. کی ڕکخـــــست یــــه وه کۆبونهــه وه کۆبونه ــه دا کاتــک کــه ی ــز ل روبلــاده ــ ئاماده ئام ــی ک ــه بووانی پرس یمویان ر هــه داگــیر بکــات، هــه کارگــهی 80%. وه رز کـــرده ســـتیان بـــه ده

هاواریـان وه بوون پکـه* هیسپانیکـــــرد Sí, se puede! "Yes We"کCan مــه بــه"یــانیئ توانین ئــه "

Cesarســزار شــاڤز شــیعاره م ئــهChavez ـــــــه ـــــــه ڕاب ی ری ئیتحادي

ی یـــه ده کرکـــارانی کـــشتوکای لـــه دا جی خستبوو دواتر بوو به 1960

. ی ئۆبامـــا کـــه بژاردنه شـــیعاری ههــاران ســ شــفت ــی و کۆمیته کرک کان

ــتن ــتی و ته پاراس ــشیان ندروس و ئاسای نراو که یه بیارکی ڕاگه و به زراند دامهــه ــای کارگه ل یانواســی هه کــه کافتری

تی کاری زاره وه ستبوو که به گوزارشه نیا لــه دا کــه تــه مريکا نیــشانی ده ئــه

س زار که هه 533ردا مبه مانگی نۆڤهسـای لـه یـه م ژماره ئه. بکار کراون

. بووه تا ئستا ب پشینه وه ه 74ــه ســتانی ده ده کاربه ــه و جگــای ت لن کرکـاران بکـه لـه شـه ڕه ی هه وه ئه

ــه ــان ل ــه بار خۆی ــنی ک ــدا بی ودۆخکمـافی کرکارانـدا ناچار بوون دان به

خــــودی لــــه یامــــه م په بنــــن ئــــهیتوانـی کاتک نه. بیسترا وه ئۆباماشه

داوای دات کــه کرکــاران نــه ق بــه هــه ن کــــه و مافــــک بکــــه ســــت قده ههــه ته ــژ ڕه م کی درــۆ داوه ن ــان ب . نجیــــۆ ده قسه ــــا ب ــــی ئۆبام ــــا وباس زگــه واده هه ــه کان له ری ــه س ــه وه ر ئ ی ک

ی وه بـۆ ئـه کان دراوه بانکـه بـه پـارهن ر بکـه سـه چاره کـشانه ته م بابه ئهــه ــه پ ــوو، ئ و بانکــی يامکی ڕۆشــن ببليکی بـــۆ ی ریپـــه و کارگـــه مريکا ئـــه

. واز کـرد بانگه ی ڕگا چاره وه دۆزینه، بانکـی رانی کارگـه نونـه م جـۆره به ی کرکـاران لـه مريکا، و ئیتحاديـه ئه

ــداره ــه ئی ــک ل ــدی شــاری ناوه ی بان ن. وگۆ ســتیان کــرد گفــت شــيکاگو ده

ـــه ـــويس گوتي Luis Gutierrezرز لــه ــاری نون ــی ش ــبرال دیموکرات ری لي

وگۆیـه م گفت شيکاگو نـاوبژیوانی ئـه .بوو

ـــــه ـــــه ه ـــــه ر زوو نون رانی ئیتحاديداران تمه و سياســـــه کان کرکارییـــــه

کـه و خاـه ر ئـه سه یان خسته نجه په 25ر وبه وه ک له یه مريکا ماوه بانکی ئه

، رگرتـووه ت وه وه ده مليار دۆالری لهــسته ــا سي ــه ت ــه می ق ــک خه رزدان ب

دا دوڕوویــی م نــوه لــه. بکــات پیــاده س شاراوه مريکا الی هیچ که بانکی ئه

ش وه ت ئیمکــانی ئــه نانــه ته .. بوو نــهتی فیـــدراڵ وـــه ڕوو، کـــه ده خرایـــه دان مليۆن دۆالرک که ئـستا لـه سه

دا م بانکــه جیاجیاکــانی ئــه حــسابهـــــه هه ـــــسنرته ی ـــــی ب . وه تی ، ل

داران تمه نديکاو سياسـه رانی سه نونه یـه وانه بوون کـه له و بوایه ر ئه سه له

تــی وه بليک یاســای ده ی ریپــه کارگــه. پـــشل کردبـــت ی1988ســـای

ک یــه ر کارگه هــه م یاســایه پی ئــه بــهــت ده ــه ڕۆژ بــه 60ب داخــستنی ر ل

ـــه ـــی کارگ ـــارکردنی فراوان ـــان بک ی نــــــه و الیه کرکــــــاران، کرکــــــاران

. وه کان ئاگـادار بکاتـه ندی داره یوه په

ـــــه ـــــه وه خواردن ـــــاده لکھول ی ئ و م غه ده شیان قه ره و جگه کان ره بھۆشکه

نـدکیان هه ک که یه وان کارگه ئه. کردکـرد یان ساڵ بوو کاریـان تـدا ده دهداگیرکـردو کی ئاشـتییانه یه شـوه به

ــه ــان ل ــه به ڕوه به داوای ــه رای و تی کارگک یـه ڕگاچاره مریکا کرد که بانکی ئهکرکـاران . وه یان بدۆزنـه که بۆ کـشه

ــوو کــه ــا ئــه بیاریــان داب ی و کاتــه تمـــافی بکارییـــان کرن دنیـــا نـــه

ســـتی دوو قده هه واتـــه(درت پـــدهندـک هه. ن کـه چـۆڵ نه کارگه) مانگ ش بـوون کـه وه هیوای ئـه بوون به هه

ش که داخستنی کارگه له بتوانن ڕگه .بگرن

تریـــن وره گه مريکا کـــه به بـــانکی ئـــهیانــد کــه نرــت ڕایگه بـانکی وت دادهبيــــک ی ریپه کارگــــه ئیعتبــــار لــــه

ــه مه ــاییه یه له س ــی ره و به کی ئاس نجامــه داراییه کــشه ــه کانی ــه تی ک دوای بم ئه. ی بیناکردندا هاتووه وه مبوونه که

ــه کارگه ــازه ی ــۆ خــانووی ت ــاو ده ب رگ کاتـک کـه. کات دروست ده ره نجه په

داگیــر ســتیان دایــه کــان ده کرکاره مريکا له یان بانکی ئه که کردنی کارگه

ی تای کـــــشه یاندنکـــــدا خـــــه ڕاگهســـــتۆی ئه کـــــانی خـــــسته کرکاره

و ئـــــاوای تی کارگـــــه رایـــــه به ڕوه بهــیبوو ــه: "نوس ــۆره ل ــه حاه م ج دا تان

رزدان ناتوانـــــت کی قـــــه زگایـــــه دهــه به ڕوه به ــه رای ــه تی کارگ ــی ل چۆنتو دا ڕنونی بکـات بردنی کارگه ڕوه به

پشدا بت له ده بۆی دیاری بکات کههـــا وه. وه کالبکاتـــه چ حـــساباتک یه

ــه ن کارگــه ســتۆی خــاوه ئه کارــک لکردنک ه ها مامه ڕک وه." خۆیاندایهســــلیمبوونی ی ته وه کاردانــــه ، کــــهــه ــازاڕه کوران ــاکانی ب ــه ی یاس مۆ ، ئ

ــــه ــــک ل ــــه خــــه زۆر مریکای کی ئ کــه ی ڕه و بــاوه ر ئــه ســه تــه هناوهکی وردتری ت چاودرییه وه بت ده ده

ــــا گــــه تــــی تایبه کان به وره کۆمپانی .کان بکات بانکه

(Vincente Rangel)ڤيسنته رانگل یه و چـوار سـاه کرکارکی سی ،که ـــشینه 15و ـــاڵ پ ـــه س ـــاری ل ی ک

ــــه بليکــــدا هه ی ریپه کارگــــه ــــه ی ، بــه ــه ه ــوس ئ ــايمزی وانری ل نجلس تـــــردوو ئمـــــه فتـــــه هه: "وت ی ڕابــه ــۆ خ ــه ب ــنی شوش 1000ریکی بيرۆکی بــووین، ســه ی تــازه ره نجــه په

ی بانـــگ کـــردو پـــی ئمـــه کارگـــهوێ مانــه و نه وێ بمانــه کــه یانــدین ڕاگهــــــت کارگــــــه ده ــــــت ب3."دابخر

ــه کرکاره ــان ب ــی په ک ــه پ ی یماننامـــه ـــان ب ـــوه خۆی ـــی یه ش کی تکای

و گــرت رده دۆالریــان وه 14عاتی ســهــــه ــــتی ی ته بيم کانــــی و مافه ندروســـه خانه ـــان ه ـــشینی ی ـــه له. بوو ن ڵ گ بــه داگیرکردنــی کارگــه شـدا کــه وه ئه

ــک یاساشــکنی داده ــه جۆر ــرا ب م نداران خوزیـاری سياسـتمه هيچکام لـه

ـــــه ده ـــــسی شـــــيکاگۆو خال تی پۆلي م کـاره ئـه. بوون ستگيرکردنیان نه ده

سـتی پکـرد کـه مان ڕۆژ ده ڕک هـهدـی خۆیـداو دانـی بوش پی نا بـه

وت تووشــی ڕکــودی دا نــا کــه وه بــهو بـــوش پـــشتی بـــه. ئـــابوری بـــووه

کی ئیـسپانیایی خـه به تکه سیفه*ــان وه ــالی زم ــا پورتگ ــه ی ــان ب زم

.وترت مریکای التین ده ئه تی له تایبهی ژمـــــاره ١٩٩٩و ١٩٧٩کانی نـــــوان ســـــاه لـــــه-1س تیایـدا زار کـه م هـه النـی کـه کانی وا که بوونه خه ویه سته ده The Wall).جار17زی بۆ دابه وه ه235 شداربووبن له به

Street Journal, 4 septembre 2001.) 2-- « Even Workers Surprised by

Success of Factory Sit-In », par M i c h a e l L u o e t K a r e n A n n Cullotta,The New York Times, 12

d�cembre 2008. 3-- « Chicago factory sit-in offers a

window onto hard times », The Los Angeles Times, 9 d�cembre 2008.

4-/o r g.u e u n i o n.w w w: / /h t t p -html.republic_ue

5-- « Chicago workers’ sit-in becomes rallying point », p a r R u p a S h e n o y ,

Associated Press, 7 d�

5

ــــــه ده ــــــاریش ده ک ــــــت ن، کرک بر گـــــه ئه. بت فیزیۆنی هـــــه لـــــه ته، نــگ هــاتووه ڕه نگاو فیزیۆنی ڕه لــه تهــــه ته ــــت فیزیۆنی کرکــــاریش ده ل ببـۆ الجه ر سه گه ئه. نگ بت نگاوڕه ڕه

ـــه ـــاری ل ـــواردن که پارزگ ـــه خ وتۆتکانـــــــی کارهنانه ی به چوارچـــــــوه

کرکاریـش وه مه رده م سه ری ئه شه بهوتکـدا له یه وانه له. یبت بت هه ده

، ژارین زۆر هــه ئــاخر ئمــه بــن کــهراورد بــه مھنانی بــه رهــه ئاســتی به

زۆر ی دانیـشتوانی ئمـه ڵ ژماره گه لهو کرـــت بچـــی ده. یـــه وه خواره لـــه

و یت بزانیــت وایــه پــشکنینی بــۆ بکــهــه دیــاره ) -و- وایــه کــه(شــدا و وته ل

کرکــار بــاترین ئاســتی پویــسته م لـه بـه. بت رانی شـیاوی هـه گوزه

ـــی وه ـــه وتک ـــران ک ـــک خه ک ئ ـــه یان هه الجه ســـه ـــه ، ته ی فیزیۆنیان ل ر لــه و هــه یــه ، ئۆتۆمبیلیــان هه یــه هه

ـــه ســـایه ـــسالمیه ی ئ ـــوری ئی م جمھش زیاتریان مانه ن زۆر له ک هه کۆمهــــه هه ــــا و کاره ی ــــاو ب ــــانووی و ئ و خ

ــاویش هه ــه گونج ــاره ی ــت ده ، دی و کرمـن . بت ی هـه وانه ک ئه شت خه ده بـــت لـــه ده وانـــه موو ئه ـــم هـــه دهـــار رده به ـــتی کرک ـــوه س ی و چوارچ به. کانی کرکاریشدا بت کارهنانه به

ــوای مــن کرکــار نابــت زهنیه تــی بـــه که ـــه ســـک ک ـــار وای ـــژی بی تو

گـــــا شـــــی کۆمه و ببه ســـــته ژردهکرکــار . بوڵ بکــات پکبھنیــت قــه

ـــته ـــک خواس ویه کاتـــبژ کانی خۆش بـه کـات، پویـسته ح ده تره خۆی مـه

. بــن خۆشــبژیویراســتی خواســتی ــسته ــار پوی ــای کرک ــه وه من ر ک هی زانکـــۆ وره منـــاکی تـــر تـــا ده

ــــــدنی هــــــه فرســــــه . بت تی خونت مانـه بـت زه ندروستی کرکـار ده ته

و چــــــاکترین ئــــــامرازه کرابــــــتو باشــترین ئیمکاناتـــی کان پزیــشکیهــشکنین خۆپاراســتن ی وه و ناســینه و پ

پویـسته. م بت راهه خۆشی بۆ فه نه و دروســت بــت، لــه ی پــاک کــه ژینگه

بـه مای خۆیدا خۆشبژو بت، واتـهســـــکی که مان شـــــیواز کـــــه هــــهم ی بیـــــسته ده دینی ســـــه مـــــه موته، ژیــان یــه ژیــان هه ڕوانی لــه چــاوهو بۆ ئه وه ڕمه گه ده م مانایه به. بکاتکاتــی وتــرا لــه ی پــشوو کــه یه قــسه بــت چ جــۆره ئاوســانی مــالی ده هه

ــه ک وه کایــه ــۆ ک کــای ب کاربردن ببـوای مـن به. ژمار بکرت کرکار هه

ر تـۆ گـه ئه. یه گرفتکی هه م باسه ئهبـوا شورای کرکاری ڕابسپریت کـه

ــته ره که ــه" س ــار کاربراوه ب " کانی کرکسـۆراغی بـه یه وانه حیساب بکات، له

بـوای مـن بـه. چت نـه وه ئۆتۆمبیلهمن . ش حیساب بکرت وه ئه پویسته ی کـه وه ر ئـه سه کم له یه گه هشتا به

متـر فاسـۆلیا که ئۆتۆمبیل نرخـی لـهو گونجاندنـــــی وه ره ســـــه چتـــــه ده

ئاوسـانی نرخـی ی هه زیادبوونی ڕادهحیسابکردنی زیادبوونـی ئۆتۆمبیل له

ری ره زه رانی کرکار به رجی گۆزه خههای گـشتی بـه بـه. دیوه ، نه کرکاره

و جیــددیان نــدی نزیــک یوه کاکــان په رزو نزمیـان بـه بـه. یـه هه وه کـه یه بهسـنوورکی کـدا لـه ڵ یه گه راورد له به

کـــــا یـــــه وانه له. دیاریکراودایـــــهڵ گــــه راورد له بــــه کــــان بــــه هاورده

ـــه ـــی ک ـــد وت ـــری جاوی ـــ ده ناس ب مـه ئه. ن کرکاران خۆیان دیاری بکـه

رنجکی و ســـه واوی دروســـته تـــه بـــهــــه مه ر ئه ســــیش هــــه ئه ــــه. ی م ب وه کرده ب به نجام کرکاران ده ره سه

ــه ــاری بک ــدین دی ــه. ئی ره خــۆت بخئـستا که وه جگاوشونی کرکارکه

خـۆی کـه چنگھنـاوه ی وه م مافـه ئهــات ده ــاری بک ــت دی ــت یه و ده توان وم و بـه دیـاری بکـات و ئاسته مۆ ئه ئه

ـــه ـــسته مانای ـــن پوی ـــتک بی . شگــا بــوای مــن کۆمه ی بــه که ڕاســتیه

ــه ســه له ــاتووه وه ر ئ ــه ڕاه ــار ک کرک وه و بـه گایـه کۆمه" شـی رتی ببه که"

ــنایه ــه ئاش ــه ک ــه ه ــه ر بۆرژوای ک بت و بت که ر ر مینبه سه رکار بچیته سهبــت چــۆن ده" شــه ببه رتــه که"م ئــهی پرسم ئـه من ده. بت و چۆن نه بت

شـــی ســـامانداری بۆچـــی کرکـــار بهرتـــی نکـــار که و خاوه گا نییـــه کۆمـــهکارکـی ی کـه وانه ش؟ بۆچی ئه ببه

ــه ــددی ناک ــه ن جی ــان نھا پاره و ت کانیمھنان سوودی لـ رهه بۆ به که داوهخـواری له نین که وانه ربگیرت ئه وه

وزی حـه سـتیان بـه و ده ژین شاردا دهی کار وانه کردن ناگات، بۆچی ئه له مهی کـه ن؟ هۆکاره یه و شـوه ن بـه که دهــه وه ئه شــکردنی ســامانیش دابه کــه ی

ـــــه هـــــه ـــــه ســـــتی ئه ده ر ل . واندایــه رهــه شــکردنی به دابه ــی م ل کۆنترۆمھنانیان رهـه به که دایه وانه مان ئه هه

نجامـــدا ئه لـــه. کۆنـــترۆڵ کـــردووهو شــــــن زۆر ببه ره ی هــــــه زۆربــــــه

رج ریکن خــه م خــه کی کــه میاتیــه کهتیش ئاســــتی ڕواــــه و بــــه ن کــــه ده

ــایی ــتی ئاس ــان ئاس ــتانداردی ژی و س. یه شـه ببه و زۆربـه مان ئـه ژیانی هـهجیھانــدا، و ر لــه گــه ــم ئه مــن ده

و ئاسـتی ر جیھانـه بوای مـن پـوه بهــــی ــــانی خزانک ــــبه"ژی و خت خۆش

ر گـه ، ئه مان وته ی هه"ران خۆشگوزهفیزیۆن لـه یری ته ریکن سـه ک خـه خه

ی کانی نــــــــاوخۆ ڕاده مــــــــه رهه بهبت، ئاوســـانکی جیاوازیـــان هـــه ههری کاریگـه مانـه رحاڵ ئه هـه م بـه بهو ســـنووری نـــن کتر داده ر یـــه ســـه لهکتر نزیـــک یـــه رزونزمکردنیان لـــه بـــهـــه ده ـــتم ئه به مه. وه بن ـــه وه س ـــه ی ک

کان کاربرده ی کــا بــه وه لکجیاکردنــه

کاریان کرکار به ی که و کایانه بۆ ئه یه ی هه و زیانه و کاکانی تر ئه بات ده شـــیی کرکـــار لـــه ی ببه ونـــه کـــهو وه هیتـه کان ده کاربردیه به مه رهه به

ی کـه وه بـ ئـه ، بـه کات جگیری دهـــــه روره زه بـــــه ژمارکردنـــــی هه ت لـــه هه قازانجـــی ئاوســـان شـــتکی ب

ژمارکردنــی هه لــه. کرکــار تیابــتکـدا گایه کۆمه کانی خزان له رجه خه

رانی که ڕی خۆشگوزه وپه ئه پویستهگـــا و کۆمه لیم لـــه قکی ســـه عـــه

گا کانی کۆمه ندامه دا بۆ ئه دیاریکراوه. رچاوبگیرت به زانت له شیاوی ده بهو بـــن ئـــاخر ناکرـــت ر بـــن گـــه ئه

رجــی ی خه وه پــاش ئــه ئمــه چونکــهرجی سـاواکمان داو و خـه سوپامان دا

ی حـــزب وه بزووتنـــه کمان بـــه کۆمـــهـــه ـــی رجه و خه ی لوبنـــان کـــرد الل کانتمان زگــای ڕوحانیــه وگوپی ده پ چــه

ـــردووه ـــن ک ـــان دابی ـــازانجی خۆم و ق، وه ته ی ل ماوه نده وه و ئه گرتووه هه وه ئـه می مـنی کرکـار پویـسته وه

خـۆ . ن ده مـه رجانـه و خه ئـه بت که. ن بکـه رجانـه و خه ئه مگوتووه من نه می کارکه رهه به ی داهاتی وته وه ئهو ن ئاشکرا بکـه وه ئه. م یکه من ده که

رــک پوه یــه وانه رچاو، له بــه نــه بیخه رانـی کرکـار بـه گوزه: بت که وه ئه

نکاریـان ر خاوه گـه ئه جۆرک بت کهــان ناچــارکرد بچــت وه ک کرکــار ژی

ک بـۆی وه وه فاهیـه ڕووی ڕه بکات له . بت

ســی که 5ر فۆرمۆــی خزانــی ســه لهـــه ـــه وه بمنین ـــی وکوڕیه م که چونک ک

.دا نابینم مه ت له تایبهکانی ناسری جاویـد قسه ت به باره سهــه کــه ــه نابــت بن ــت، ب زان بما خــ

م ک ئـــه مانایـــه کی گـــشتی به شـــویهرحاڵ هــه م بــه بــه. دروســته یه قــسهـــــه ـــــه کۆمه م ل ـــــه گای ـــــک ل دا ب

ی شـوه ران به کانی گوزه پداویستیه بـۆ نموونـه. کـرن رج ده خزانیی خه

لـه ک کـه یـه پاره به تۆ ناتوانیـت لـهر ت بۆ هه وه ده راره کدا قه گایه کۆمه

ی کـــرێ منـــایکی دابنـــت، پـــارهــه خــانووی مناه ــه ک ــساب بک . یت حی

) ن که ســه(جبوونی رجی نیــشته خــهـــک ـــه دای ـــاوکیش ب ـــساب و ب جیا حیبـت بیـت نجام ده ره تۆ سه. یت بکهو فراوانــی خزانکــی کرکــار بــه کــهکی خانوویه وه کی دیاریکراوه یه باره قهرجــــی خه. یــــه نـــد ژووریـــان هه چه

ـــه خانوویـــه ـــسته و جـــۆره کی ب پویــه به به کانی کرکــار رجیــه خه شــک ل

ــه ــساب بک ــاخود هۆیه. یت حی ــی ی کان بـــه. تـــه وبابه وچۆو شـــتی له هـــاتــــه م خــــزان هه رحاڵ مــــاده هــــه ، ی

کــــی یه ی خــــزانیش دیارده بودجــــهــــه ــــه واقیعی ــــه کــــدا ئه جگایه و ل مو کیتابــــی حیــــساب لــــه پویــــسته

ـــدات قده هه ـــشان ب . ســـتدا خـــۆی نیی ڵ ئاراسته گه ک وتم له وه نده رچه هه

ی ناســری جاویــدا که گــشتیی باســه کـــه یـــه وه ویش ئه ئـــه هـــاوڕام، کـــه

ک یه و ئاراسته ره به گا پویسته کۆمهــه ــت ک ــه بچ ــسان ه ــه ئین ڕۆژی ر ل

ـــه و خۆ ربه ســـه بـــه وه دایک بوونیـــه لــه ــه خاوه ب ــاف ب ــن نی م ــساب ب و حیسکی ری که نانده م مانایه سک به که

کـه و پیـه س بـه ر کـه و هه بت تر نه دا هاتۆتــه یــه گه م کۆمه و لــه ئینــسانهموو و هــه ژیــانی دابیــن بــت وه ژیانــه ت بــه باره ســه. کانی بــدرت رجیــه خه

. پرســـیت رانی ده ئاســـتی خۆشـــگوزه

ی ئـــوه که باســـه: فا ســـابیر مـــسته ی خــزان بکرتــه وه بــه ت باره ســهبنای دیاریکردنی کرێ یان نا پم مهت باره وباس سه قسه کرت له ده وایهکاندا تیه یه کۆمه و بیمه یاسای کار به

ی کی فراوانتر قسه یه شوه بکرت به کـه م جـۆره م به به. ین ر بکه سه لهم و هه م ناسری جاوید بینین وا هه دهـــــــه ره ـــــــاری ده زا موق میش خوازی

مای ربنه ســـه دیـــاریکردنی کـــرێ لهنــــسور ســــین، مه که 6خزانکــــی

؟ ت بۆچوونی تۆ چییه حکمهوــت ر بمانه گــه ئه: ت نــسور حکمــه مهی ژماره ین که حیسابی که م جۆره بهزۆر دابنیـن تـا ندامانی خزان بـه ئهنجامدا کری کرکار زۆرتـر بـت، ئه له

م بــه بــه. کــه ش ڕگایه وه خــۆ ئــهســـتاندارد یـــه وانه بۆچوونـــی مـــن له

م سی بـت، بـه ش که خزانکی شه کـه یـه سی هه ندک خزان دوو که هه

ک نھا یه ر خزانک ته هه. ن که کار دهــه که ــی نیی ــه س ــار ده ک ــات ک ــا . ک یش شـه بت کـه کرت خزانک هـه دهدا و خزانـه م باوک لـه س بت به که

. ربگرـــت نـــشینی وه ی خانه موچـــهو منـداڵ و دایـک نھا باوک ته خزان به

ش و داپـیره گرن، بـاپیره رچاو مه به لهڵ گه گای ئراندا له کۆمه ت له تایبه به

ــوزه ــان گ ــان کچی ــوڕ ی ــی ک ران خزانم ری ئـه بـه بوای من گرتنه به. ن که ده

ستھنانی خۆشـبژوی ده بۆ به ڕگایهــه ــاران ک ــۆ کرک ــه ب ــاران گوای کرک

کی زۆر ، ڕگایه ری خزانیان زۆره سهدا بــــ لــــره ده. دروســــت نییــــه

که و باسـه عقول بیـن کی مـه یه ژمارهو–ست باسی زیادکردنی کرێ به مه( درــــژه وه شــــونکی تــــره لــــه) -

و س کـه 5 ت به باره من سه. ین پبدهــه 6 ــه ک ــچ ڕای ــاده س هی ــه م ک ن و و ئ

زا هــاوڕێ ڕه کــه دیوه م نــه ئامارانــهـــــــه باســـــــیان ده ـــــــات، ب م وا ک

کرــت هــشتا ده کــه وه مــه که ده بیر

کـارى (کتـبى می شـه شهسـی فه له هت حکمه نسور وباسی مه می قسه شی دووه ئوەى لرەدا دەیخوننوە بهشداری منسور حکـمت به به 1990ئم کتب برهمى مزگردک ک ساى ). هرزان، کرکارى خامۆش

باسـک ک لـرەدا سـبارەت بیاسـای کـارى . یاسای کاری جمھوری ئیسالمی ئـران سـازدراوه ت به باره سهو بناغیی بۆ تگیشتن ل یاساى کارو لکـدانوەى الینى جمھورى ئیسالمى ئیران کراوە بایخکى گشتى

یجۆرەکانى هبوونـى یاسـاى . جۆربکـارانى کوردسـتان نورەکـانى کرگ ـشک ک لکی کدا کحا لو یکــک ل خواســت فوریکانــى ر بکــات به ســته و ده و خواســتکانیان دابیــن کــارک ک النــى کمــى مــاف

و کــارپکردنى یاســایکى کــارى پــشەوە، وەرگانــى ئم باســ دەتوانــت کــۆمک کرکــاران جگیرکــردنکـانی داهـاتووی هاوپـشتیی ژماره لـه. دا بکات م بواره و ڕابرانیان له ببردنسرى ئاستى هۆشیارى کرکاران

. وه ینه که بوده م کتیبه کانی تری ئه شه به زنجیره کریکارییدا به

•üàb‚@ñŠbÙŽî‹Ø@LçaŒŠóè@ñŠbØ@ )م شته شی هه به(یاسای کاری جمھوری ئیسالمی ئران ت به باره ک سهمزگرد

ت نسور حکمه مه ماڵ علی شه: رگانی وه

2009ئازاری ی 7م ی سھه وره ی ده8 ژماره @ @@@@ @@@@@@@@@@@@ @ @ @ @ @ @@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@ (8),7th March. 2009@

ژنانـــــــی 2 ڕه ی الپـــــــه پاشـــــــماوه ....کریکار

شـــی کـــار وانه و ئه بت کـــارکردن نـــهشــیکی زۆری بــن به ن ناچــار ده کــه ده

مکردنـی راهه یان بـۆ فه که داهاتی کارهکانیان هلی بـــۆ مناـــه نگای ئـــه دایـــه . دابننــه ــه م بابه ل ــه وه ت ــاک پرســیارمان ل ک

ری ڕوبــه د به مــه ر محه ســیروان عومــهو ڕاهنانـی خستن کار تی به رایه ڕوبه به

رایتـى وەک بڕوبه یی کرد که پیشهلســلمانى چنــد هوتــان داوە بــۆ

و کرکـــارو ئافرەتـــانى لنـــاو ئـــه

ییان همنــــــدا دائیراکانــــــدان کــه ــان دای ــکن ی ــۆ دروســت ب نگایان ب

مـدا وه لـه یارمتییکیان بدەن؟ ئهنگای دایـــه ت بـــه باره ســـه: " ووتـــی

ــه ــستا ن ــا ئ ــدان ت ــوارى من چۆت بجبجکــردنوە لبرئوەى هنــدێ

وائیر دوو یان س منداى تداب، دهــداڵ ــۆ دوو ســ من ــاکرێ ب چــونک ن

م بڕای مــن بــه. نگا بکــرتوە دایــهکان نگا حکومیـــــه دایـــــه پویـــــسته

و لشـــارى ســـلمانى زیـــاد بکـــرێمنــــــدانى فرمــــــانبرانی تــــــدا

خ بو فرمـــانبرە بایـــه. وەربگـــیرێ

نگا بۆ ژنان بدرێ، چونک ناکرێ دایهــرێ، ــیرەیک دروســت بک ــوو دائ همـــــى ـــــمت، بم وەزارەت ئوە زەحـــارى کۆمیتـــى ک ئـــمش کاروب

زاو ین خــۆى لقــه ســر بو وەزارەتــهکان بناو شـارى سلمانیـشوە ناحیهــــه ــــه نگایان هی، ده دای ــــت ئ و کرــــه دایه ــــۆ ئوەى نگایان ــــادکن ب زی

ران رمانبــه ر فه ســه گوشــاری مــادی لهبـــ الچـــ، ئو کســـش دنیـــا ئه

کـــارو ڕاوک زیـــان لـــه چـــونک دـــهبــت نگا هه دایــه. کــان ئدات کاروبارهندی ژنیـش خیـای زۆر ناچـ کارمه

ی چاکتـر کـه بالى منداکیداو کاره .دات نجام ده ئه

ــه ــانی کارگ ــه ر ژن ــتان وه ل ک کوردســه ــر ل ــه زۆری ت ــان کۆم گاکانی جیھ

ـــــه ـــــه ره س ـــــاری رکی زۆر ڕای ئ و کــه ــه وه ره تپروکنی ده تاق ــاڵ ئ رکی منو کـــاری ناومایـــشیان خوکردن بـــهــه له ــه ره س ــۆ ما ــه گه وه ، ب ــۆ وه ڕان ب

و وه سـانه جگای حه ر له ژنانی کارگهو نجــدان ســکی تــری ڕه پــشوودان فه

شـید ڕه مـه وار حه هـه تکشانه حمه زهبڕاســـتى : " ووتـــی وه تـــه م بابه لـــه

ئـــافرەت ئگر دەوام بکـــاو کـــاری

بـوا زۆر هیـالک ئوەش بکا ئماکۆمگــاى ئــمدا پیــاو چــونک لــه

ــساالری ــاالرى باوک ــاالرى س و و مردسردوو . کوڕســــــــاالریوەى هرئبل

کـارى . کارەکو زیاتریش دەب بکاتکــاری وه شــه وه روو ئه ســه و لــه خــۆی

لبرئوە . و هاوسـرەکى مناکانىپــم باشــ ئوەى ژن حــوکمت الى ل بکاتوە ژن ئرکـى زیـاترە لکـچ

ى زیـاترى بـاتوەى موچنـد بو چژن . مــانگ پــشووى هبــ لســادا

تــهیــچ خزم کى نــزم دایئاســتل ." ناکرێ لالین دەستوە

وار بوون ند ئومیده موو ژنانی کارمه ههرک بت بـۆ شتی مارس هانده هه کهند بگیرـت هه کانیان به ی کشه وه ئه ی له رجه ومه ل و هه ی ئه سایه م له به

وتـۆ کی ئه شبینیه گه یه کوردستان هه: ـ وار ده دی ناکرت هه الیان به لهڕزکـــى زۆر لئـــافرەت پویـــسته"

ک بچـاوکى کم سـیرى بگیرێ نـهو پــــاى پــــوە بــــنرێ بــــۆ بکــــرێ

ــتن ــی خۆکوش ــان ل ــوتاندن ی و خۆسلکۆمگاى م حاه چونک ئه. بدرێ

ردەوامدا بــــم و ئم بکوانــــ و ب ." زوانش چارەسر بکرێ

6 2009ئازاری ی 7م ی سھه وره ی ده8 ژماره @ @@@@ @@@@@@@@@@@@ @ @ @ @ @ @@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@ (8),7th March. 2009@

میکدا رده سـه ڕۆژی جیھانی ژنـان لـهـــه ده ـــه رک ـــاری قه وت ک ـــی ڕۆژگ یرانبـوو، تی یـه چوونی کۆمه و هه وره گهــه ــه م ڕۆژه ئ ــه ل ــامیزی جوون ی وه ئ

باتــی و خه ی کرکــاران شۆڕشــگانهدیھنانـی ری کرکـاران بـۆ به ماوه جه

ــتر ــانکی باش ــتر ژی ــانکی باش و جیھـــه ـــوو ل ـــه هه. دایک ب ـــه ربۆی م ڕۆژه ئو تی زایـه ی ناڕه وره گری مانای گـه ههتای ره سـه ر لـه هـه. باتی سیاسیه خه

ــــه وه مه ی بیــــسته ده ســــه ــــه ل وتــازیه پیشه کانــدا ژنــان بــه وره گه سو یدانی کارکردن مه ی زۆر هاتنه ژمارهکـاری ژنـان . کرێ ری به کارگه بوونهو ســــازی ئــــه ت بــــوو، پیشه تایبــــهو وه جیاکردنه کی له یه شوره مه رده سهر کرکارانـی سـه واردنی جنسی به هه

ــدا داســه ــه ژن ــان ب ــاری ژن پاندبوو، کو و چنیــن یــدانی ڕســتن مه زۆری لــه

ــه جل ــه وب ــان رگ ق ــوو، ژن تیس هرابچاو پیـاوانی کرکاریـشدا ت له نانه تهو خوارتـر دا، کریان لـه مه رده و سه لهخی تـر رجی کارکردنیان دۆزه ومه ل هه .بوو

ـــارکردن مه هاتنه ـــۆ ک ـــان ب ـــدانی ژن یـــوو له ـــات ب ـــه هاوک ـــی ره ڵ په گ گرتن

و پکھاتنـــی ی کرکـــاریی وه جوونــهـــه ـــه ئیتیحادی ـــه کرکاریی و کان وره گ

و باتی ئــــابووری گرتنی خــــه ره پــــه مان کاتدا له هه له. سیاسی کرکاران

مریکــا و ئه وروپا موو وتــانی ئــه هــهموو هــه ی ژنــان، ژنــان لــه وه جوونــهنگــدان کــان بــۆ مــافی ده و توژه چیــنو رجی تـازه ومـه ل گـرت، هه ی ده ره په

ـــه ـــار مه هاتن ـــۆ ک ـــان ب ـــدانی ژن و یــــه به ــــابووری شــــداری ل ــــانی ئ و ژی

ــه کۆمه ــه تی دیادره ی ــوو ی ــوێ ب کی ن وه بووه ندانه ده وبه و قید وڕووی ئه ره بهــدا ســه بمــافی سیاســی به کــه ر ژنان .پاندبوو سه

ڕۆژی ی مارس به 8ی کردنی بیرۆکهــان ده ــانی ژن ــه وه ڕتــه گه جیھ ــۆ ئ و ب

ژنـانی کرکـار لـه ی که خۆپیشاندانه 1857سای دا له م ڕۆژه نیویۆرک لهر رامبـــه ربـــین به تی ده زایـــه بـــۆ ناڕه

. ڕیان خـست رجی کاریان بـه ومه ل ههـــــه ـــــشاندانه ئ ـــــی م خۆپی کریکارانڵ گــه له نجامیانــدا کــه رگ ئه وبــه جلڕوو بـــوو رکوتی پـــۆلیس ڕووبـــه ســـهمـانگی ئۆگۆسـتی لـه. ی پکـرا بوه

ی خۆپیـشاندانی بیرۆکه 1907سای و ژنـانی کرکـار بۆ داکۆکی له سانهرکــی ن ڕابه الیــه کانی ژنــان لــه مافــه

وه سۆشیالیــستی ژن، کــالرا زیتکینــهکی گروپــی ژنانــی یــه وه کۆبوونه لــه

ــــــــستی ســــــــه ــــــــه سۆشیالی ر بـــیۆنالی دووه نته ئه ـــشکه رناس ش م پ

ژنانــــــی 1908ســــــای . کــــــراــــه ــــه سۆشیالیــــستی ئ ی 8 مریکا ل

ــه مارســدا یه ــه ک ــان ب مین ڕۆژی ژنانیـــراوان ڕاگه ـــد، خۆپیـــشاندانکی ف یان

28 لـه 1909 و، واتـه سای دوای ئه زاران ژن لــــه ریــــدا هــــه بریوه ی فهــه ــۆرک ڕه گ ــاتنی شــاری نیوی کی مانھم ئـــه. دا ڕپوانیـــان کـــرد م ڕۆژه لـــه

ــشاندانه ــه خۆپی ــی ب دوای مانگرتنک و شـکۆداری کرکـارانی ژن لـه وره گه

تیایـدا زیـاتر لـه نیویۆرکدا هـات کـهــه 20 ــار ده ه ــه زار کرک ــتیان ل کار س

14 ی زیـاتر لـه و بـۆ مـاوه وه کشایهو ڕای فـــــــشار ره ســـــــه فتـــــــه هه کــه و ڕاونــان، مانگرتنه ســتگیرکردن ده

.ی پدرا درژهڵ نیـازی گـه ی کالرا زیتکین له بیرۆکه

مریکـا فدی ژنانی سۆشیالیـستی ئه وهن الیــه له بــۆ کۆنفرانــسی ژنــان کــه

کۆپنھاگن م له رناسیۆنای دووه نته ئهـــه کـــی ســـترا یه به دا1910ســـای ل

ر ســه دا له یــه وه م کۆبوونه لــه. وه گرتــه پشنیاری کالرا زیتکین بیـاردرا کـه

کان له موو وته هه موو ساک له ههو ڕۆژکــی دیـــاریکراودا خۆپیـــشاندان

کانی و خواســته ڕبخرت ئاکــسیۆن بــهشدا مافـی وانه ناو ئه ژنانی کرکار له

ـــــار ده ـــــانی کرک ـــــۆ ژن ـــــدان ب نگن الیـه لـه م بیـاره ، ئـه وه رزبکرته به

ــستی ژن هه 100 ــسوڕاوی سۆشیالی هاتبوون پشتگیری وه وته 17 له که 1911 و، واتــه ســای دوای ئــه. کــرا

ک ڕۆژی جیھانی مارس وه ی19ڕۆژی و مـسا و نه مانیا کانی ئـه وته ژنان له. وه و دانیمــارک یــاد کرایــه سویــسرا

وه یـه و بۆنه بـه م رۆژه بژاردنی ئـه ههو کک لـه یـه(پاشای پروسیا بوو که

نـد پاڵ چه دواتر له ی که میرنشینانه) مانیای ل پکھـات میرنشینی تر ئه

ــــــه ــــــی به 1848ســــــای ل ینکمافـی ژنان دا کـه هینراوی به جنه به . بت ماندا هه رله په نگدانیان له دهی وه و یادکردنـــه نـــد ڕۆژ دوای ئـــه چه

ڕووداوکــــی ڕۆژی جیھــــانی ژنــــان،ی ژنانـی چوو کـشه یادنه و له زن دته

ــــــار ــــــردووی خــــــه کرک و بات و ڕابمریکـا ی ژنانی کرکـاری ئه وه جوونهو وه کـــرده ســـته رجه ی تـــر به هنـــده

ر رابـه نـد به دا چه یدانه م مه باتی له خهـــــه ـــــرد گ ـــــه. رمتر ک ش و ڕووداوه ئ

ــــه 146ســــووتانی کرکــــاری ژن ل نگ بـوو لـه رگی ترایه وبه ی جل کارگه

.نیویۆرکمــژووی شــاری لــه کــه م ڕووداوه ئــه

ــه ــدا ه ری مبه پته ســه ی11تا نیویۆرکو تراجیکتریــــن ترین وره ، گــــه2001

25ڕۆژی . ڕووداوی شونی کـار بـووک یه کارگه له 1911ی مارسی سای

سـات موو شتک تیایدا بۆ کاره هه کهــوو، ڕووی دا ئامــاده نکارانــی خاوه. بـــه ـــه م کارگه ئ ـــایک له ی ـــه وه س ر وبی وتووانه رکه دوای مــانگرتنی ســه بــه

زاریــی هه 20ڕینی ڕاپــه ناســراو بــهــــه ــــت له ڕازی ن ــــه بوون کۆنتراک ڵ گ

ی ژنـــــانی کرکـــــاری ئیتیحادیـــــهم نــاو ئــه. ن رگ ئیمــزا بکــه وبــه جل

زۆر قومـاش کـه پ بـوو لـه یه کارگهکانـی کینه کـرا گـ بگـرن، مه خـرا ده

هنران کارده بــــــه دروومــــــان کــــــه

وامــی رده ترســی به کی مه یه رچاوه ســهر بــوون، بــایی ســوتنه پزیــسکی کاره

ــه هه ــدک ل ــاران ن وانانی و پاســه کرکیان ره جگـه یـه م کارگه پیـاوی نـاو ئـه

زۆر شـونی و بۆ ڕووناکی لـه کشا دهلۆکــس دا ســوود لــه یــه م کارگه ئــهنـاو بـۆ کان به نکاره گیرا، خاوه رده وه

ت و پـشووی مۆـه پاوس ڕگاگرتن لهـــــه ـــــانی به دراو ده ن کانی شـــــه رگاک

ـــــان ر کرکاره ســـــه یان له کارگـــــه ککی ســــــــتیه ربه و بده خــــــــست دادهمکردنی شـونی راهـه یان بـۆ فه وره گهدا، وه وتنه کاتی ئاگرکه ربازبوون له ده

.نیشاندابوومی شــته قــاتی هه کاتــک ئــاگر لــه

م هـه ، قاتی ده وه وتبووه دا که که کارگهو کـــــانی لبـــــوون نکاره خاوه کـــــه

م زوو شـــــته کرکـــــارانی قـــــاتی ههم بوبـوون، بـه که ترسیه ئاگاداری مه

کرکارانــی ئاگــاداریی پویــست بــهــــــــه ــــــــاتی نۆه ــــــــه ق درابوو، م ن

ــــــان نکاره خاوه ــــــه و به ک شــــــک ل وه مــه هه قــاتی ده کان لــه نــده کارمه

ـــه ـــوون، و ده ربان ســـه چووبوون رچوبـــه ئه ـــاتی هه وان ـــای ی ق شـــتیش فری

ـــه خۆده ـــازکردن ک ـــه رب م وتبوون، بم بـوون، یـان قاتی نۆهه کرکاران له

ـــه ـــه ل ـــو دوک ـــسه ڵ ن ـــر و ب ی ئاگناچار وکۆیان دامرکابوو، یاخود به گ ـدابووه خۆیـان هه وه کانه ره نجه په له

ــه که 62و وه خــواره م جــۆره ســیان بگــشتی بــه. ســتدابوو ده گیانیــان لــه

زۆریان ره شـی هـه به کرکار کـه 146ی کرکــاری کۆچکــردوو بــوون کچۆـه

ک دوای یـه فته هه. ستدا ده گیانیان لهزار هه 100-80نوان له م ڕووداوه ئهــه ــه ک ــی ماته س ل ــه ڕپوانک و ینی م

وه م ڕووداوه ی ئـه بۆنـه تی به زایه ناڕهشـدارییان کانی نیویۆرک به قامه شه له .کرد ، لـــه یـــه م کارگه نکـــارانی ئـــه خاوه

و بباکیـان سـتی ربه بده حاکدا کـه ژیــانی کرکــاران ئاشــکرابوو، لــه بــه

ـــــه تی قـــــورس تۆمـــــه دادگـــــای لکی مالی زۆر نھا سزایه و ته بتاوانکران

ــه ــه. م دران ک ــۆ ه ــه ب ــک ک کارر کر ــه ــانی ل ــوو، ده گی دۆالر 75ســت داب

ن بـــه بـــوو بیـــده ده ســـزا دران کـــه

ـــه ـــه س ک ـــاران، ب ـــه وکاری کرک م لزار هـــــه 60ی ردا نزیکـــــه رامبـــــه به

ــــه ــــان ل ــــری خه دۆالری ــــاره ب تی ســـه کـــه کارگه ـــای بیمـــه یان ل کۆمپانی 400 زیـاتر لـه یکـرده ده رگرت که وه

ر کرکارکــی ر هــه رامبــه به دۆالر لــهـــا کـــه شـــایانی باســـه. کـــوژراودا ت

ــه ــه ئ ــکرا ن ــه بووه مۆش ئاش ــا ک ئایپـــــــشھاتکی کـــــــه وه وتنه ئاگرکه

سـتی ده ، یـاخود بـه خوازراو بـووه نه . ست کراوه نقه ئهی ژنـانی کرکـاری کشه م ڕووداوه ئهــه ــاند ل ــدا ناس ــتکی زۆر فراوان و ئاسو کان کریکاریـــه رنجی ئیتیحادیـــه ســـه

یه م کشه خدان به ڕای گشتی بۆ بایهـــشا ـــه. ڕاک وه و ڕووداوه دوای ئـــه ل

ـــه 8موو هـــه و ی مارســـک یـــادی ئ

. وه کرتـــه ده رگبه جـــه ســـاته کاره ڕۆژی جیھانی ژنـان لـه 1913سای 8بـۆ وه مارس گواسترایه 19جیاتی وروپـا لک وتـی ئه گـه و له ی مارس

وره ڕپوانــــی گــــه بــــه م ڕۆژه ئــــه کان لـه ، خواستی ڕپوانه وه یادکرایه

کانی ژنانـــی ســـیه ئه پـــاڵ خواســـته و ڕیگاگرتن له کرکار خواستی ئاشتی

م ڕپوانانـه ئـه. ڕیشی بۆ زیادکرا شهـــه له ـــدی خۆئاماده روو به س ـــی ن کردنو ســـــــــــوپاکانی کان تـــــــــــه وه دهڕ سـازدرا، دارانی دنیا بۆ شه رمایه سهــه ــه ه و نگ تی دژی جــه ســه خه ر بۆی

خواســــــتی ئاشــــــتی تیایــــــدا زۆر .بوو سته رجه به

ڕووسیا، ی مارس له 8 1917سای پـی رۆژمـرری کۆنـی ڕوسـیا به که وتــــه که ده) ڕۆژژمــــری جولیــــانی(

و ی مـانگی شـوبات ممه کشه دوواین یهی مانــــــگ بــــــوو، 23وتی ڕکــــــه

شـاری ی ژنـان لـه وره ڕپوانیکی گـه م ڕپوانـه ئه. نجامدرا پیترسبۆرگ ئه

ــافی ده کــه ــی م ــۆ داواکردن و نگــدان ب کانی ژنــانی کرکــار بــوو لــه خواســته

ـــه ـــارودۆخیکی زۆر تایب ـــه ب ڕوه ت بــه و برســتی تــه رما چــوو، ســه نگی ب

ـــه ـــه خ ـــه چنیبوو، توڕه ک ه ـــی ل یو پــاڵ ئــه کــشانی لــه و درژه نگ جــه

و جـۆش كی هنابووه دا خه بارودۆخهـــرۆش ی 8ڕپوانـــی ربۆیـــه هه. خی وه تای فراوانبوونـه ره سه مارس بوه

ــــه زایه ناڕه ــــه کان تی نجام دوای ره و ســه فته هه ــزار ده ی ــه ستبه ک ت ــرا س و ر کـــه. وه ندرایه تی لـــ ســـه ســـه ده م ب

ـــۆره ـــی 8ش ج ـــه 1917ی مارس لو نگاوی ئـه مین هـه که یه ڕوسیا بووه

شۆرشــی شــوباتی بــه ی کــه شۆڕشــهم دواتر خودی ئه ، که ناسراوه 1917

ــووه شۆڕشــه کۆی شۆڕســی ســه ش ب .ر زنی ئۆکتۆبه مه

وــــی هه دوای شــــۆڕش بــــه لــــه کک لـه یـه لکساندرا کۆلۆنتای کـه ئهــه هه ی وه ــسوڕاوانی ناســراوی جوون

زیری ژن بوو، مین وه که ژنان بوو و یهی 8ڕوســیا تی ســۆڤتی لــه ســه ده

سمی ک ڕۆژکی پشووی ڕه مارسی وه 1965 لـه وه کرده م به یاند، به ڕاگه

ڕۆژی پــــــشوو بــــــووه دواوه بــــــهـــه کتـــی یه کردنی گـــشتی لـــه کارن .تدا سۆڤیهــــه ــــه ب ــــادی بۆن ی ســــاه 50ی ییاندنی ڕۆژی جیھانی ژنان سـای ڕاگه

له وه وته 73 ر له نوینه 729 1960ــــــه ــــــاگن کۆبوون ــــــه وه کۆپنھ م و ل

ـــــسه ـــــۆ دا ڕاگه کۆنفران ـــــدنک ب یانسیاســی، مافــه پــشتیوانیکردن لــه

ـــابووری کانی ژنـــان تیـــه یه و کۆمه ئ کــه 1975ســای لــه. ند کــرا ســه پهک ســـــــای جیھـــــــانی ژنـــــــان وهکان کگرتووه یـه وه تـه نرابوو، نه یه ڕاگهموو هـــه ی کـــه وه ســـتی کـــرد بـــه ده

ـــــایک ـــــارس وه 8س ک ڕۆژی ی می 8مۆ ئه. وه جیھانی ژنان یادبکاته

ــــه ــــارس ل ــــه م ــــه زۆرب ر زۆری ی هم و له وه کریته کانی جیھان یاد ده وتهکانی نزیک پشووه ڕۆژه دا یان له ڕۆژهو و خۆپیـــشاندان ڕیپـــوان م ڕۆژه بـــهرپـا جۆر به ی جۆربـه وه و کۆبوونـه کۆر نھا لـه ی مارس تـه 8م به. کرت ده . سمیه وتی دنیا پشووی ڕه 30

یاندنـی سـاڵ دوای ڕاگه 100ی نزیکهو لک جگـا گـه ی مارس هیـشتا له 8

ـــان ببه ـــادا ژن ـــی دنی ـــترین وت و شکانـــــــــی ترین توژه ســـــــــته ژردهم هینــن، بــه لگاکان پیــک ده کۆمــه

مرۆی دنیـادا شدا ژنان لـه وه ڵ ئه گه له ئـستا لـه ر لـه ساڵ به 100چاو لهنـــد مه هره و ئـــازادی به لک مـــاف گـــه

ـــوون ـــه ب ـــه هه و ل ـــدک ل ـــان ن ووتو سیاسـیان واوی حقوقـی کسانی ته یه . ستھناوه ده ڵ پیاواندا به گه لهــــدی وه ڕه ــــارس 8ن ــــیژووی ی م و م

و بات میژووی خه م ڕۆژه وتنی ئه جکهو ی کرکــاریی وه نگاریی جوونــه ره بــه

و ڕیپیوانـی مـانگرتن لـه. ئازادیخوازیهو نیوـک ده سـه لـه وه ژنانی کرکـاره

کانـی گرنگه قۆناغـه ، به وه ره وبه مه لهــــــــــــه ک ڕووداوی ئاگرکه وه ی وه وتنی مارسـی 8و خۆپیشاندانی مریکا ئه

ـــــــشانه 8، 1917 ـــــــارس نی و ی م باتی شــــکۆداری ی خــــه نجــــه جپه

مـژو به کانه و سۆشیالیسته کرکاران . وه ته ریه شه نگی به رهه و فه

çbäˆ@ôäbéïu@õˆûŠ@ñì쉎ïà@ómŠíØ@

ی ترایانگ ساتی کارگه رمی ئازیزاندا پاش کاره دوای ته ڕان به گه

7

کالرا زیتکین له 1857موزی ی ته 5کالرا زیتکین

مانیا لـه ئـه تی ساکـسۆنیا لـه ویالیه، بــاوکی کــالرا مامۆســتا دایــک بــووه

واوکردنـــی میش پـــاش ته و ئـــه بـــووهک مامۆســـــتا کـــــاری خونـــــدن وه

نـدی یوه په 1874سـای ، له کردووهـــه له ـــه گ ـــان په وه ڵ جوون ـــدا ی ژن ی

ندامـی ئه تـه بووه 1878 و لـه کردووه. مانی دیموکراتـی ئـه-حزبی سۆشیال

ــه ــۆی ڕاوه ب ــۆلیس لــه ه دوونــانی پــه ــووه ه ــار ب ــادا ناچ ــه مان س بچت

چۆتـه 1882 و له سویسرا زیوریخ لهپـــاریس ڕۆـــی کـــالرا لـــه. پـــاریســــــــه ــــــــه وره گ ــــــــی ی ل پکھنان

. مدا بینیوه رناسیۆنالی دووه نته ئه ی بـــه وره خکی زۆر گـــه کـــالرا بایـــه

بــــواری و لــــه ی ژنــــان داوه کــــشهــه ــۆ فرســه خ ــسان تی یه باتکردن ب و ک

کی تیه سایه نگدان بۆ ژنان که مافی ده. می خـۆی بـووه رده ی سـه سته رجه به

ی وه ری جوونـــــه دانـــــه و بناغه ئـــــه. مانیا بـووه سۆشیالیستی ژنـانی ئـه

ـــــــــه ـــــــــاکو وه ه1891 ل 1917ت" کسانی یه"ی ری بوکراوه رنووسه سهی ژنــانی حزبــی بوکــراوه ، کــه بــووه

ــوو دیموکراتــی ئــه-سۆشــیال . مانیا بستی کـالرا ر ده سه له یه م بوکراوه ئهــووه بــه ــه کــه وه جۆریــک فــراوان ب ل

زار دانه هه 125دا 1914سا ی ل . وه کرایه بو ده-ی حزبــــی سۆشــــیال کۆنگــــره لــــه

1896سـای مانیا لـه دیموکراتی ئهی بـۆ رنجی کۆنگـره کالرا زیتکین سـه

باتـی خه نھا بـه تـه ڕاکـشا کـه وه ئه

2009ئازاری ی 7م ی سھه وره ی ده8 ژماره @ @@@@ @@@@@@@@@@@@ @ @ @ @ @ @@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@ (8),7th March. 2009@

ڵ ژنـــانی پرۆلیتاریـــا گـــه ش له هاوبـــهوت، ربکه توانــت ســه سۆشــیالیزم ده

ــه ــه ئ ــه وتارکــدا کــه و ل مان ژر هــه لــه ــشاندا خویندی ــه وه ناونی ــدا ل کۆتایی

نھا ک چۆن پرۆلیتاریا ته وه: "...ووتیـــــه ـــــه ب ـــــه خ ـــــ باتی ی کگرتوو، بو یی وه تــه رچاوگرتنی جیــاوازی نه بــه له

روا ون، هه ربکه توانن سه یی، ده پیشهوتن رکه تـــوانن ســـه نھا کاتـــک ده تـــهــن ئه ده به ــه ســت بھن شــانی ر شانبه گــه ــه ی ــی جیاکردن ــسی، وه کتر، ب ی جن

ری ماوه هاوکـــاری جـــه. ســـتن ڕابووهباتــی خه رینی پرۆلیتاریــای ژن لــه بــه

کک لـه ی پرۆلیتاریادا یه ئازادیخوازانهوتنی رکه کانی سه کیه ره سه رجه پشمه

" و بیناکردنی سۆشیالیزمه سۆشیالیزمو وه م بیرکردنــه فــاداری بــه وه و بــه ئــه

ـــه ـــه توانین ـــۆی ب ـــی هیمه ی خ تکوـی موو بواریکـدا هه هـه لـه وه وره گهی ژنانـی ی کـشه وه کردنـه سته رجه بهمین کۆنفرانسی که یه بوو له وه دا، ئه ده

تی ژنــانی سۆشیالیــست کــه وـه نودهــــه ــــه ب ــــه ر ل ی ی ســــانه وه کۆبوونـــه رناســـیۆنالی دووه نته ئه ـــای م ل س

ــــه 1907 ــــتوتگارتی ئه ل ــــا ش مانی ی رپوانی جیھانی له سترا، بیرۆکه به ک رۆژی دیاریکراودا بۆ داکۆکی لـه یه

ش وانـــه کانی ژنـــانی کرکـــار له مافـــهســ . نگــدان پیــشنیار کــرد مــافی ده

م کۆنفرانسدا دووه له وه ساڵ دوای ئه رانی حزبــه نونــه س لــه کــه 100 کــه

و ئیتیحادیــــــــه کان سۆشیالیــــــــستهــه ــان کرکاری ــۆڕ کانی ژن ــه و ک و ڵ و کۆم

تیایـدا وه وتـه 17 کانی ژنان لـه یانهشدار بوون، بریاری دانانی ڕۆژکـی بهــشنیار ک وه ــانی پ ــانی ژن ڕۆژی جیھ

لکساندرا کۆلۆنتای ئه کـالرا زیتکیـن لـه جگاوشونک کـهــه ــژووی جوون ــادا وه م ــانی دنی ی ژن

لکــساندرا نھا ئه ر تــه گــه تی مه یــه هه . دا بت و ئاسته کۆلۆنتای له

لکساندرا میخایلۆڤنـا کۆلۆنتـای لـه ئهخزانکـــی لـــه 1872مارســـی ی31. دایک بـووه ریستۆکراتی ڕوسی له ئه

و ی سـوپا وره رایکی گـه نـه باوکی جهی وره دایکــی کچــی بازرگــانکی گــه

ــــــووه فینله ــــــدی ب ک کچــــــه وه. نئۆرۆستۆکراتک کۆلۆنتـای خوندنـی

رشتی مامۆستای رپه سه به وه ماه له 1893ســـای . نجامـــداوه ت ئه تایبـــهڵ گـــه رگیری له لکـــساندرا هاوســـه ئه

ــه ــرد، ب ــدا ک ــامۆزای خۆی ــاش ئ م پ ســـتی بـــه کی زۆر کـــورت هه یـــه ماوه

ــردووه ــزاری ک ــه به له ب ــی وه رئ ی ژیانو بـۆ زووی قووی ئـه ڵ ئاره گه نوێ لهیـشتنی زیـاتر نـاکۆک و پگه فربوون ڵ مــرده گـه له کاتـک کــه لــه. بـووهــــه ندازیاره ئه ــــه ک ــــه ی ل ــــه ی کک لــته گه ــه ش ــی یه ردانی کارگه کانیدا س کن، کۆلۆنتای که رگ ده وبه ی جل وره گهنـــو رمی منـــاکی کرکـــار لـــه تـــه

بینت که دا ده یه و کارگه کی ئه کۆگایهکاندا که ومه نو شـت خ له زۆر ب بایهـــێ دراوه ـــه ف ـــه ده م ڕووداوه و ئ بت

لـــه وره تای گۆڕانکـــی گـــه ره ســـه .ژیانیدا

ــای ــه 1898س ــک ب ــین کات و نووسو لینیـن ئاشـنا ی مـارکس وه بیرکردنهو ستی خوندن ڕووسیا به مه ، به بووه

تیــــشی ومردایه هاوکـــات ژیــــانی ژنـــه ـــشتووه ب ه ـــی ج ـــۆ خوندن و ب

تـــه ئـــابووری سیاســـی ڕووی کردووه شــــداری لــــه وێ به لــــه. زیــــوریخـــه ـــی -ی سۆشـــیال وه جوون دیموکرات

ندی نزیکـی یوه و په مانیادا کردووه ئهک رانی وه وتوو ترین ڕابه رکه ڵ ده گه له

و کـــالرا زیتکیـــن رۆزا لۆکـــسمبۆرگ وه تـه ڕاوه پاشـان گه. دروست کردووه بـــه 1906ســـای بـــۆ ڕووســـیا لـــه

کانی کــشه لــه وه ســتی تویژینــه به مهر ســـه و ڕاهنـــان له ژنـــانی کرکـــار

و کـــانی ســـازدان جۆراوجۆره شـــوازهڵ گه نو ژنانی کرکاردا، له هاندان له

ـــه ـــانی ل ـــیال هاوڕک ـــی سۆش -حزبـــه ـــی یان ـــی ڕوس ـــی دیموکرات ی ژنان م یانایــه ئــه. کریکــاری پیــک هنــاوه

ر پکھاتنــــــی ســــــه ری له کاریگــــــهی وه تایی جوونــه ره ی ســه ناوکۆکــه

. سۆسیالیستی ژنانی ڕوسیا داناـــه ـــای ب ـــۆی ڕاوه کۆلۆنت ـــی ه دوونان

ناچـار بـوو 1907سـای پۆلیس، له و بچتـــه ڕوســـیا جبھــی دووبــاره

ـــه ـــه. مانیا ئ ـــه و ماوه ل ـــه ی ـــه دا ک ل کتبکــی بــه ی روســیا بــووه وه ره ده

ــی تیه یه کۆمه بناغــه"ناونیــشانی کان 1911 ، لــه نووســیوه" ی ژن له ســه مهی وه مین یادکردنـه که ڕکخستنی یه له

ـــه ـــان ل ـــانی ژن ـــا ئه ڕۆژی جیھ مانیردانی و پاشـان سـه شداری کـردووه بهــردووه ره فه ــسای ک ــستنی ن ــۆ ڕیکخ ب

دژی لـــه وه مـــانگرتنی ژنـــانی ماـــه . گرانی

نگ ستپکردنی جه تا ده کۆلۆنتای کهــدی له یوه په ــی مه گــه ن ــشه ڵ حزب فی ن ت به باره تی سه زایه ر ناڕه به بوو، له ههی وـــــــستی ئۆپۆرتۆنیـــــــستانه هه

ــرد ــه ک ــه و ب ــداربووان موو به رای ه ش .قبووڵ کرا که پشنیارهز ر کاغـه سـه ی له م بیـاره زیتکین ئـه

1911مارسـی ی19 و لـه وه هشته نهو مانیا ئـه مین ڕۆژی جیھانی لـه که یهوروپایی تــــر نــــد ووتــــی ئــــه چه

لکساندرا کۆلۆنتای کـه ، ئه وه یادکرایهــــه ــــه ی ــــر ل ــــسوڕاوانی هه ککی ت

بوو مه رده و سه سۆشیالیستی ژنی ئهڕکخــــستنی خۆپیــــشاندنانی و لــــهشــداری کردبــوو به مانیا چاالکانــه ئــهو ڕۆژه خۆپیشاندانی ئـه ت به باره سه] و ڕۆژه ئـه[وتنی رکه سـه: "...ت دهــه له ــه س وه کانــه ڕوانیه موو چاوه روو ه

ڕۆژی ژنانـی مسا له و نه مانیا بوو، ئهو جـــۆش ک لـــه ریایـــه کریکـــاردا ده

ــه ــوون، کۆبوون ــان ب ــی ژن ی وه خرۆشـــه ـــۆر ل ـــه جۆراوج ـــه ه ک موو جیگایـــه ـــه و ته شـــارۆچکه ڕیکخـــرا، ل ت نان

کان بـه کانیش هۆه گونده ندک له ههــه ڕادده ــه ی ــوون ک ــ بوب ــه ک پ داوا ل

جگاکانـی کرکارانی پیاو کرابوو که .ژنان ن به خۆیان بدهـــاره مین نیـــشاندانی کـــه یه مـــه ئه دی

بـوو ) میلیتانتی(ریی نگاوه گیانی جه پیاوان له. وه ن ژنانی کرکاره الیه له

ــــــه وه ماــــــه کانیان الی مناــــــه لکانیان، ژنانــــی ژنــــه...دانیــــشتبوون

زیندانی کراوی کونجی ماڵ، چوون بۆ خۆپیــــشاندانه لــــه. کان میتینگــــهــدا کــه فراوانه ــه 30ی نزیکــه کان زار ه

کرد، پۆلیس بیـاری دا شداریان ده بهسـتی ژنـان دابگرـت، ی ده الفیته که

ــان به ــه ژن ــه. وه ســتانه ریان وه رامب و لدا مه دوای ئه ی به بوونه خه ویه سته ده

هاوکاری نھا به پشھات، خونژان تهــدام په ئه ــه رله ن ــسته مان کان سۆشیالی ." ری پ گیرا بهدیموکراتــی -نــاو حزبــی سۆشــیال لــهــه ــه ئ ــن ل ــالرا زیتکی ــاڵ مانیادا، ک پ

ــــــه ــــــاوڕی ه ــــــی، رۆزا ره ه نزیک کک بــــوو لــــه لۆکــــسیمبۆرگ، یــــه

کانی باـــی ســـته رجه تی به ســـایه که لــه. و حزبــه و شۆڕشــگی ئــه پ چــهر ڕیڤیژنیزمـی نـاو رامبـه به ل له ده جه

ی بیـستدا ده تای سـه ره سـه حزبدا لهی خنـــه ڵ ڕۆزا لۆکـــسمبۆرگ ڕه گـــه له

و ئۆپۆرتۆنیـــست تـــزه تونـــدیان لـــهکانی ئیدوارد برنـشتاین ریفۆرمیستیه

ڵ ڕۆزا گــه له 1916ســا لــه. گــرتـــسمبۆرگ ـــه و ژماره لۆک ـــه ی ـــر ل کی ت

و له هاوڕکانیان گروپی سپارتاکیستدیموکراتــی -حزبــی سۆشــیال 1917 و لــه مانیای پکھنــا کگرتووی ئــه یــه

ــــه 1918 ــــستی ب ــــی کۆمۆنی حزبنـوان لـه. ست بوو یوه په مانیاوه ئه

ــــاه ــــا 1920کانی س ــــه 1933ت لـــه په(رایخـــستاگ ـــه رل ) مانیا مانی ئ

ندامــی ی ئه کــه رکی حزبه ک نونــه وهــه په ــه رل ــوو، ل ــای مان ب 1932ســه رۆکی په ک ســه وه وازی مان بانگــه رلدژی لـه مانیای کـرد کـه کی ئـه خه

پــاش هاتنــه. ن بات بکــه نازیــسم خــهمانیـا ر ناچار بوو ئه رکاری هیتله سه وێ لـه و لـه و ڕووسیا ج بھـ ره به

مان ســاداو لــه یرانــی هــه حوزه ی20چاوی میشه سا بۆ هه 76نی مه ته

. لکنا

نگی جیھانـی ڕ جه مه کان له فیه نشه مهیرانـی حوزه و لـه وان دابـا م، لـه که یه

و کان فیه لــشه به نــدی بــه یوه په 1915ــه ــرد وه لینین ــه. ک ــی ل ــاش ڕووخان پو بـۆ ڕوسـیا وه ڕایـه تی تزار گه حکومه

ــــشه زۆر هــــانی به ــــه فیه ل کانی دا کنــو کــارکردن له ت بــه خی تایبــه بایــه

شـداری لـه به. ن ژنانی کرکـاردا بـدهی کرکاریـــی رکردنـــی بوکـــراوه دهڕکخـستنی و لـه کرد) ژنانی کرکار(

دژی ی ژنانی کرکـاردا لـه وه جوونهو بـاری قورسـی کـاری نومـاڵ گرانی .رچاوی بینی ورکی به دهر کۆلۆنتـای پاش شۆڕسی ئۆکتۆبه له

) زیـری وه(ک کۆمیسیاری خـه بوو بهمیـن که یه تی له یه وباری کۆمه بۆ کار

ـــه ـــه حکوم ـــه له ت ک ـــه الی وه ن لینینــرا تی ده رکردایه ســه ــازاری ک ــاکو ئ و ت

ــه 1918 ــته ل ــه م پۆس ــه. وه دا مای م لـــاوه ـــه که م ـــه م ـــک ی کۆمه دا بناغ بواری یی لـــــه وگۆڕی ڕیـــــشه ئـــــاڵ تگوزاریــــه و خزمه ودۆخی ژنــــان بــــارنگاوی مین هـه کـه یه. کاندا دانا گشتیه

ــــــاری گوزه ــــــاککردنی ب ــــــی چ رانم پاشان ئه. نگ بوو ندامانی جه مئه که

ی وه شاندنه وه هه: نجام دا ی ئه کارانه قوتابخانـه لـه ئاموزشی ئاینی کچـان

نــه به ی ڕه وه کان، گواســتنه ســمیه ڕهـــۆ به و پیاوه ژن ـــان ب ـــی رایه ڕوبه ک تبردنـی ڕیوه نی، دانی مافی خۆبه ده مه

ـــــــه ـــــــدا، قوتابخانه کچـــــــان ل کانت زراوکی تایبــه مکردنی دامــه راهــه فهی وه کان بۆ شـونکردنه ره ده ربه ده به

ـــــه ـــــانی ناشـــــه تیوان ه رعی، و منـــه پکھنـــانی لیژنه یاســـای ک کـــه ی

موو ندروستی خۆڕایی بۆ هه ی ته بیمهــی ــا، دانان ــیا دان ــشتووانی ڕووس دانی

و تی ندی چاودری دایکایـه بیرۆی ناوه، گۆڕینـی 1918تای ره سـه منان له

کانی منـــاڵ بـــوون بـــۆ خانه ســـته خهــــه دامــــه ــــۆ زراوو خان ــــی ب ی خۆڕای

و منـان تی چاودری کردنـی دایکایـهکــاری ئامۆژگــاری کردنــی ژنانــی کــه

گرتـن سـته ره و که بکـات سکپکانی ڕو دانانــی م بکــات راهــه ســکپی فه لــهرشتی کردنی رپه نگای ڕۆژ بۆ سه دایه

.هتد...و منانی ژنانی کرکارتی ســه ده ی ســاک لــه مــاوه لــه رابـــــوو کـــــه کان گوزه فیه لـــــشه بهی ر پرۆسـه سـه به نیـسه تی که سه ده

و النـرا کجاری وه یه به وه رگیریه هاوسه

ــه یه ــی ت ــسانی حقوق ــه ک ــوان واو ل نو دیھات خزانــدا بــه و پیــاوان لــه ژنـان

وتنکــــی ڕیکه رگیری بــــووه هاوســــهکسان سی یه نوان دوو که له ئازادانهیـــی وه شـــی ژیـــانی پکه هاوبه به کـــه

یان بـۆی کـه ر یه و هـه ن کـه دروست دهــه هه ــه ی ــاره ه ــک ئ ــرد ر کات زووی ک

.داوای کۆتایی هاتنی بکاتــه ــی ل ــای ڕۆ ــه وه کۆلۆنت ــه دا ه بوو ک

ک بت بـۆ یه تی سۆڤت نموونه وه ده یدا بـه سـایه ژنان لـه تک که سه دهپـش ن کـه ک بگـه و ئازادیه کسانی یه

کی هیچ جگایه ر له شۆڕشی ئۆکتۆبهبوو، و بــۆ کاتــی ی نــه دنیــادا نموونــهنگاو پـــش نـــدین هـــه چه خـــۆی بـــهوتوو تـــرین وتـــانی دنیـــا پـــشکه

ی 8 شدا که وه کۆلۆنتای له. وتبوو که

ــارس وه ــشووی ڕه م ــمی ک ڕۆژی پ سو وری پــــــــــشه نرا ده یــــــــــه ڕاگه

.بوو ری هه پشنیارکهـــــــه ئه ـــــــای ل ـــــــساندرا کۆلۆنت لک

ــه یاداوه ــه کانی خــۆی کــه ری ســای لر گـه ئه:" ـت تی ده نووسیویه 1926

وا دیھنابت ئه دا به م دنیایه شتکم لهتی سـایه ری که کته بۆ کاره وه ڕیته ناگه

ــه ــۆم، ئ ــه خ ــه و کاران نجامم داون ی ئ ته وتوونه ژنان که که یه وه ی ئه نیشانهی ئاراســته بــه ک کــه ر ڕگایــه ســه

چتــه ڕۆیــان ده داننــانی گــشتی بــهشوڕشـگانه نھا الفـاوه ته... وه پشه

یـداکرد کـه یان په وه نوکان هزی ئـهو تــه و خه کان روونیــه موو گــرێ ده هــه

ــماوه ــه پاش ــردوو ک ــه کانی ڕاب دژی لــه ــان، ت ــوون ڕام ــان ب کــی نھا خه ژن

توانــت مھن ده رهــه تکــشی به حمه زهی نـه الیه مه و ئازادی هه واو کسانی ته یه

ڕگـــــای بیناکردنـــــی ژنـــــان، لـــــه "دیبھنت ، به کی نووه گایه کۆمه

لکـساندرا کۆلۆنتـای و ئه کالرا زیتکیـن کـــاره تی خۆیانـــدا لـــه ســـایه که لـــهـــازادیخوازی وره گه ـــدا ئ ـــی کانیان چین

ــار ســته رجه و سۆشــیالیزمیان به کرک . کردووه

کانـی مانه ڕز بت یـادی قاره و به رز بهو پناو ڕزگـاری باتی پرۆلیتاری له خه و ئازادی ژناندا کسانی یهو ڕز بت یادی کالرا زیتکین و به رز به .لکساندرا کۆلۆنتای ئه

_çìíi@fØ@õbnäíÜüØ@aŠ‡äbÙÜó÷@öμÙnîŒ@aŠþØ@ ره م دوو ڕابـه ی ئـه وه و یادکردنـه ی مارس بـی بـاس کـردن 8 باس کردن له

ی وه و جوونـه ی سۆشیالیـستی کرکـاریی وه ی جوونه و مژووییه سته رجه بهت باره سوڕاوانی فیمینیست سه و هه کان نده کردنی ناوه نگه بده. واوه ژنان ناته

ی ژنـان هۆکـاری ئاشـکرای وه ی جوونـه ورانه گه تیه سایه م که مژووی ئه بهــه هه ــه ی ــاخر ل ــه ســایه که ، ئ ــه تی ئ و نووســی دا هاوچاره باتکاره خــه م دوو ژن

، وه بیته ده سته رجه ی ژنان به وه و جوونه ی کریکاریی وه هاومژوویی جوونهـــه ئه ـــتیه م ـــه که ش ڕاس ـــسه فه ک ـــوازی فه ل ـــی بۆرج ـــودی فیمینیزم ی وج .پۆشکردنتی رده په

قــــسمان کــــردووە، بم ئیــــتر مــــن تحموولى ناکم ووتم بۆچى ووتى هر ئیشکى زیادەى پبـم، ئـ نـایکم . من هر بـۆ قاپـشۆرى کـرێ وەردەگـرم

ــۆ ــادات بت ــاف ن ــا ئوە ئو م ــم ج ووتووتى چشتخانى خـۆم . دەری بکیت

ووتــم . کــم بــوێ داینــم و دەریــدەکمئوە پش دروستبوونى یکتى بکاران بوو، ئـستا ئـم نـاهین وەک جـاران

ووتــى . بهوەســى خۆتــان ڕەفتــاربکنووتــى . چــۆن؟ ووتــم ئیبیــن دادگــا

. وازبنـــن، باشـــ ئیـــشکى ئدەموەــم زۆریاشــ بو مرجى ناڕەحتــى ووت

ــت ــۆ دروســت نکی ــسانى ب ــزى ئین و ڕووتـى ئنجـا ئم ئـاوا . خۆى لبگریـت

بوات خۆ کرکار کس ناورـت قـسى ووتــم بــ ئم گرنگــى . لگڵ بکــات

کارانکخراوبوونى کرڕ...

ل قرەبــاغى ئندامگیریــدا کــامراى شمــسى کى بنکوشناو ح کان هاتبوونریزە نوس؟!ع

ــــۆ بشــــى ــــژەى یادەوەریکــــان ب در .....داهاتوو

ــــــاو یکــــــتى بکــــــاران ل ن !خکدا دەنگى دایوە؟

ســرەتا ل پــشوازى ڕۆژى جیھانــى مــــارس پیرۆزبــــایى ل ی8ژنــــان

ـــــــى ـــــــان و پیاوان ســـــــرجم ژنــــۆنیوە ــــسانیخوازدەکم بم ب یکپمخۆشبوو بازبدەم بسر کۆمک یادگاریـــداو گانوەیـــان دانـــم بـــۆ ڕۆژانــــى دوایــــى و چنــــد ووشــــو یادگــــاریک لو همــــوو خرمانــــى

انى یکتــــى ٍبــــیرەوەرى هــــسور ـشوازیم پدیـارى ئ مکاران بکب

چــونک زنکــاران (مکخــراوى کررز نابت َتنھا بپیاوانى کرکار بهب

ئگر ژنـــانیش بهـــزى ڕکخـــراوى خۆیــــــانوە لپنــــــاو ئــــــازادى و

برزو ) یکــــسانیدا نین میــــدان ...مارس 8بڕزبت

کاربوونمان لر دواى دەســـــــــتبهبنکى یکتى بکـاران ل سـلمانى وکــردنوەى بنــکک لالین خکــى کرکارو بکارەوە ب شۆڕوشـوقکى زۆر گرموە پــــــشوازى لکــــــرا ، ــــن بڕادەیک خــــک ڕووى تکردیچاوەڕوان ندەکـرا بوشـوەی و لو مــــاوە کمدا ئاوەهــــا خــــک ئو همــوو تــانو تشــرەى حیزبکانــى ـــــــان ـــــــتانى ل دژم برەى کوردســتى ــکن ، بڕاس ــانکرد فرامۆش دەیخــک تــامزرۆى همــوو شــوازکى ـــــــــــــــــوگرایین ، بم برەى نکوردســـتانى ب همـــوو حیزیکانـــى نــــــاویوە همیــــــش ل هوــــــى ـــوون لم ـــدا ب ســـاردکردنوەو ڕگری

.پشکوتناندا هر زوو ژنانــک ک هوەتــى هبــون ــــــاوچکدا لڕووى ــــــژووى ن ل مئــابوورى و کــۆمیتیوە بهــزى کارى کرکارانى ئامادە بکار ئژمـار نکرابــــوون ، همــــوو ئو کــــۆت و

یـان شـکاندو بریتوەندو دابوو نپســـــــدانیان لبردەم ینـــــــککدا ــان ــژەى ژن ســتبوو ، ڕــان ب ئاپورەی کـــوردی ـــک بـــوو حـــیزبجۆربپیاوســاالرەکان ل ناچاریــا دەیــانووت

ــا ( ــان هی ت ــۆ پیاوەک ــۆ ئیــش ب بئوان هر پیـان ) ژنانمان لھانـدەن

وانبوو وە پشیان زۆربوو هتا ژنان وەک کرکارانکى بکار بژمـردرن ، وە ڕەوانکردنوەى ژنان بـۆ کونجـى زینـــدانى مـــاڵ و بکـــار کردنیـــان و ــــاڵ ــــارى ناوم ســــرقاکردنیان بکبیکــــک ل سروشــــتکانى ژنــــان دەژمــرن و نمونشــیان بــۆ پاســاوى ــــــوو ئو ــــــان هم ئو بوبیانوانیـــر ـــرای س ـــوو ک دەک ـــان ب هرشدەســــتکوتکانى خبــــاتى ژنانــــى کرکــــــــــــارو سۆسیالیــــــــــــستى ـــان لدواى ـــشکوتنخوازانى جیھ وپــــى ســــرمایى ڕووخــــانى حکومتدەوتى ووتانى بلۆکـى ڕءژهتـى ــازادو ــازاڕى ئ ئوروپــا وڕووســیا وە ب و دەمــــى جیھــــانى ئنیزامــــى نوئمى بدیارى لگڵ خۆى یۆ ژنان

.هنابوو ـــاران هر لســـرەتاى ـــتى بک کیــــژەى در ــــونک ــــتبونیوە چ دروسسبرى همان بزوتنوەى ڕادیکاـى ــــــــــوو هر لگڵ شــــــــــوراکان بدروســـــتبونیدا کـــــشى ژتانـــــى ــــشى ک او لــــ یبشــــکى دانبــــکردنى ــــاتى باش ــــاران و خب کرکهلومرجــــى ژیــــان و گوزەرانــــى ـــــ کرکـــــاران ب ژن و پیـــــاو ببهواردن ل ڕیـــــــزى پـــــــشوەى هنگاوەکانى خۆى دانابوو ، هر زوو ژنانى هسوڕاوو ڕادیکـاڵ جـ پـى یکــــتى بکارانیــــان هگــــرت و

ــى ( ــربخۆى ئاقرەتان ــراوى س ڕکخدروســــت کــــرد ئو ) کوردســــتانیان

دەســتیان لش دورو نزیــک جــان ژنانــى یکــتى بکارانــدا ٍکــارو هــسور

یــان بــوونروەهــا زۆربدیــاربوو هــــارگو ــــانى ک ــــى ڕکخراوەک ڕابرانناوەنـــــدەکانى خۆیـــــان دواتریـــــش

) کاران لرى کرراسفدراسیۆنى ســـــرى ) کوردســـــتان ل بشـــــکى ت

یادەوەریکان زیاتر دەدوین لسرى ــان ــسوڕوانش ک ناوەکانی و هل ،زۆرن بم ناوى ئوانى بت یـادم

ناسک ئحمد ، ئاشتى هاوسرى ( ــمد، ــنگ ئح ــابیر ، پرش ــتا س وەس ، ـــس ـــزارى ئلبی رەج ، گوفـــا ئتاراى هاوسرى شماڵ على، شـوبۆو شلرى شخ محمد ، کژاڵ ،سھام ،

).هتد….گشاو ى کـــشان ـــاری سرنجاکی لو یادگــــوو ــــک ب ژن ــــادم ــــش ل ی همیـــى ـــسۆزى یکت کى زۆر دـــدام ئن

ر بکاران بوو هیران (بپورە ج ( 50بانگمان دەکرد ئو ژن تمنـى

ـــوو خزانکـــى کرکـــارى ســـاڵ دەبــــشینى ــــاالوەى هژار ن ــــى ق گڕەک

بـۆ ) پـورە جیـران(سلمانى بـوو ، همــــوو کۆبونوەیکــــى گــــشتى و ـــــسوڕانک ر هـــــشاندان وه خۆپی

زیـاتر ل مـان بوتــایژنــى 70-60پلگڵ خـــــۆى دەهنـــــا زۆر دـــــى ـــونک دواى ئوەى ـــبوو چ پمانخۆش ــاران ل ــتى بک کــدامى ی ــووە ئن ب

ـــن و ـــازادکریم ( ســـلمانى م ل ) ئــــاوە ــــقامى ک ــــشتخانیکى ش چئیــشمان بــۆ دۆزیوە وەک قاپــشۆر ــــک ندــــاران ه ــــتى بک کوەک یکارگى ئهلى و چـشتخان ئهاتـن بۆدامزرانــــدنى کرکــــار ئــــم لو لیــستى بکــارانى ک ناویــان تۆمــار کردبـــوو دەمانخـــستن ســـر کـــار ،

ـــران ( ـــک بپل ) پـــورە جی ڕۆژ" وەرە دوامـکوە"هات بنـکو ووتـى

ــم ــان؟"ووت ــووە دای گی ــى " چیب ووتـــۆى ( ـــرما خ ـــارەکم بس خاوەنک

بائدا وا ئزانـ بکسـم دووجـارم ئاگادارکردووە شکات لدەکم کچى دەمدرژى ئکا بسرما و ئ بـۆ ــن دەرت ئکم ــت م ــوە دەنازی کب !

ــستا ئچــم شــکاتت ــم ئ منیــش ووتلدەکم ئوە هاتووم الى حـیزبکم

ووتــم کــام حــیزب؟ . شــکات دەکم). ووتــى حیزبــى بکــارانى خۆمــان(

ــــش بزەردەخنیکوە ووتــــم منیپــورە جیــران گیــان ئم حــیزب (

(ووتى کوڕە ) نی حیزب نی حیزبهمــوو ئو حیزبــانى ک لســریان

ــا ــالکراین ئکم َم ــا و ئنف ــان ڕمی لمـــوە ـــانى ئ ـــى ). بقورب دەى ( ووت

و پیــــاوەیوە بـــابزانم ئـــشمکپ (منیـــش دەســـتم ل کارەکـــان برداو

ئى ( لڕگا ووتى. لگى ڕۆشتمو چــى بچــم نختــک ژنــى گرمیــانى

و کس بنـم ئگر بڕوى تۆیـا خزم) هگڕایوە کوتک کـارى بکیـن؟

ووتــم دای گیــان ئــم هتــا ڕگــاى

و گفتوگۆ هبـت دەسـت قسى باشو پالمـــار نـــابین ئـــم بـــۆ لـــدان

ــۆ کرکــاران و ئمانوــت یاســایک بــان ــا مافکانم ــت، هت بــاران ه بکبپارزــت ووتــى ئزانــم کــوڕی خــۆم

…بم چى ڕوى ل جگاى شرە(ووتمان گورگمان ڕاونـا شـر جگـاى بگـــرتوە نمـــانزانى ڕـــوى خـــۆى

ووتــى ) . مســداوە تــا جیبگرــت )تبونــایــوە حکومئ زۆر ). خــۆزگ

مبیت ئگران نوەو ووتم دم دایدو کرکـــاران بـــۆ پـــشتگیرى بکـــاران

ــى ــستووە ووت ــان ڕکخ ــاتوین خۆم ه ) بوایوەى نخوا ترسى ئزانم بئ

ــدات جــا بخــوا ــوو لــشم ب رەنــگ بگیــشتین ). دەمــانکردە دوژمنــایتى

ى کى خاوەن کارەکنى کارەکشومنى بینى یکـسر پـشوازى کردیـن ب پــــــکنینوە ووتــــــى باجــــــى

) ســالمتبى(بخــربیتوە، ووتــى ووتـــم بۆچـــى پتووتـــووە دەرتکم ــم ــازاد کری ــریش ئ ــارکى ت ــى ج ووت م ژنى ئــــشر کســــهــــاتووە ل

8

یدەغــــت ق ک بــــانووی ــــۆ . بی بــــا بڕەســــمى ناســــینى زەواج تنیزەواجــى مدەنـــى پویـــست، یانـــى تۆمارکردنى ل دەفترکى ڕەسمیداو ـــم ـــچ ڕەس ـــى هی ـــ بڕوەبردن و بب

ــاینی زەواجــى شــرعى . یاســایکى ئند نیـــیســـوە پبـــارى قـــانونیل .

و پیاوانى کمـتر ل زەواجى ئافرەتان18 یدەغساڵ ق . ند ژنچ

11 ڕه بۆ الپه

بزووتنوەى یکسانیخوازى و نخشى ژنان ل و جگا ژنان

شوراکاندابــزووتنوەى شــورایى مــانگى ئــازارى

دوو تایبتمنـــدى ســــرەکى 1991یکمیـــان ڕاوەســـتان بـــوو . هبـــوو

برامـــبر ب ناســـیۆنالیزمى کـــوردو و هودان بۆ جیاکردنوەى حزبکانى

ـــــاران ـــــربخۆى کرک ـــــزى س و ڕیـــــشانى کوردســـــتان لم تکزەحمبزووتنوە کۆنپرستى ک سـاها بــوو خــۆى ســپاندبوو بســر بــیرو

و کۆشـــشکى و همـــوو هوڵ هـــۆش... دا خباتکارانى خکى کوردستان

ــــــــان ڕاوەســــــــتانى ئم و دووەمیبزووتنوەی بوو لدژى کۆنپرستى

و پیاوســـاالرى، بتـــایبت مزهبـــىلمیدانى دیفـاع کـردن ل مافکانـى

و یکسانى همالینى و ئازادى ژنانــرەتاکانى ــوەیش س ــان، بم ش ژن کــسانیخوازى ژنــان لوەى یبــزووتن

ــوراکان ــاودى ش ــداو ن رى هــ دا سلپــاڵ برامبرکـــ . گشــى کــرد

ــــــــورد، لگڵ ناســــــــیۆنالیزمى کمیــــدانکى گرنگــــى برامبرکــــى کۆمیتــــــــى شــــــــوراکان لگڵ و بزووتنوەى کۆنپرسـتى ئیـسالمىو بیوبــــــــــاوەڕى کۆنپرســــــــــت

دواکوتووى کۆمگا بـوو، دروشـمى و یکــسانى جیــایى دیــن ل دەوت

و داکۆکـی و پیـاوان همالینى ژنانو وەسـتانوە کردن ل مافکانى ژنان

و برامـــــبر کۆنپرســـــتى دیـــــنى دروشــــــــــم پیاوســــــــــاالریى لســــرەکیکانى شــــوراکانى مانگــــى

ـــــــــازارى ـــــــــوو 1991ئ ئم ... بــــــزووتنوەى ــــــدییانى ب تایبتمنشورایى بتونـدى کـاریگریى لسـر هنگاوەکـــانى دواتـــرى بـــزووتنوەى

و یکـسانیخوازى و مۆدرنیزم کرکارىکۆمگـــــا دانـــــاو تـــــا ئـــــستاش وەکنــدیى گرنگــى بــزووتنتمتایب

ـــدەهنن ـــدا لجرگى . پک لکاتکـــراق ـــانى ع ـــتاندا ڕووداوەک و کوردسو بـــزووتنوەى ناســـیۆنالیزمى کـــورد

کۆنپرستى ئیسالمى خریکى نقوم ـــــــوون ل ـــــــى کۆمگـــــــا ب کردن

کۆنپرستیدا،و لکاتکدا حزبکانـى ئم بـــزووتنوان پـــشبکیان بـــوو لســــــر پکــــــردنوەى لیــــــستى ـــــارەى ـــــرین ژم ـــــى زۆرت تیرۆرکردن

شــوراکان بــۆ یکم جــار ل ....ژنــانمژووى کوردسـتان زۆرتـرین بواریـان

و بـۆ خولقاند بۆ هاتن میدانى ژنـانــــــــسانى ــــــــشتیوانیکردن ل یک پهمالینى ژنان، و بـۆ وەسـتانوە

. و ســـرکوتى ژنـــان ل دژى بمـــافىبشدارى فراوانـى ژنـان ل کۆبـونوە

ــــشتیکان ــــان گ ــــنى دەی و دەرکوتهــــــسوراوو قــــــسکرى ژنــــــان نمونیکـــى برجســـتى شـــوراکان

. بووــــــستکان ــــــسوڕاوانى کۆمۆنی و ه

بزووتنوەى شورایى، تدەکۆشان بـۆ و ئوەى پکھــــــــاتنى شــــــــوراکان

بزووتنوەى شورایى بکن میدانک بــۆ هــاتن میــدانى بریــنى ژنــان، و میــدانک بــۆ ڕاکــشانى ســرنجى جماوەرى بریـنى کرکـارو خکـى ـــى ـــاف مدەن ـــۆ م و زەحمتکـــش ب

ــی ــان، کۆمالیت ــانى ژن و ئابوورىیک

بــۆ ئــازادىو یکــسانى هم الینى ــدا، لم ڕگــایوە ــان لگڵ پیاوان ژندەیانویست شوراکان بکن ئامازک ـــارى ـــشت داواک ـــپاندنى گ ـــۆ س و ب

و کۆتاییھنـان ب پـل مافکانى ژنانو بمـــافى ژنـــان لهمـــوو دوویـــی

.ئاستکانداــــــــسوڕاوانى ــــــــاوەدا ه لم پن

ــــــــــزووتنوەى شــــــــــورایى ئم ببیاننـــــــــامیى خوارەوەیـــــــــان

بوکـــــردەوەو شـــــوراکان وەکـــــو ى خۆیـان پـشتیوانییان لـیاننامب

:کردــــاران ــــم کرک ــــانى ئ و داواکارییک

و پیاوانى کۆمۆنیست هموو ئافرەتانبــۆ دابینکردنــى مافکــانى ئافرەتــان

م جۆرەى خوارەوەیب: ئافرەتان ل هبژاردنى هاوسـریاندا

ـــازادن زەواج ئیـــشکى دخـــوازە، . ئمعــــاملکردن لســــر زەواج بهر

2009ئازاری ی 7م ی سھه وره ی ده8 ژماره @ @@@@ @@@@@@@@@@@@ @ @ @ @ @ @@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@ (8),7th March. 2009@

àa‡äaŠbÙŽïi@ônŽïØóî@óÜ@bØóîŠòìa†bî@@Leíä@ôØóîòìóäa‡ÜóèŠó@õì쉎ï م شه شی شه به د مه م محه کره ئه

akram_nadir_1999@yahoo.com

@@×aÈ@ðäbn†ŠíØ@óÜ@ðîaŠí’@õòìóåmìiم وته شی حه به@ ئامادەکردنى رنوار جبار@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@ @

renwar_jabar2@yahoo.com

یکک لهسوڕاوانى بزوتنوەى شورایى، ژنکى چکدار لکاتى رپوانى شوراکاندا لشارى سلمانى

9 2009ئازاری ی 7م ی سھه وره ی ده8 ژماره @ @@@@ @@@@@@@@@@@@ @ @ @ @ @ @@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@ (8),7th March. 2009@

چاو ب به موو گیانم ده گیرێ و هه رگی تده ر به فته ده ستم و یبه خون، تووند ده نه الستیککی به به

گرم یده هه ژر باما، وه، له نزیک ده مک له که .نووسم م ده کانی ناو بازاڕ، ناوی خۆم و باوک و باپیره تی خۆشنووسه خه تک جوانتر له خه به

بادا پیتک ئاو بیبا تری، نه چه بمه باراندا ده له

چ بۆ شانۆ ما ده گه له دا وزده نه ، وه وه هره دیار فلیمی سه به

چ فرۆش، بیرم ده الی کابرای قاورمه ک ره باوک و دایک و خوشک و کچ و کوڕی گه

دییوه دا نه م کۆنه رگشینی له رکی به فته س ده که: دن ک شت هه کۆندا وه به ر سنگم سه و دوک دته گریم و شه من ده

.گریم ر ده هه وه وه م خه ده چ و به مامۆستای پۆلمان ده له

!رک بوو فته چ ده ئای خوایه دا ختی وشه کوی سه ڕان بوو به گه ی هه یژه مار و په م دوو داری دارا و رده به ی پرسیاری تیا بوو له نیشانه

ستی مامۆستادا داری ده ر، گودرژ بوو یوان، ماکه ی زارییان ، حه ی وشه و مامۆستایانه ناوی ئه

و ڕه لۆچی دوو په خسته کم ده یه هاران، گه به گه ڕشت به وز ده زستانانیش چاوم سه

ڕا گه و ماڵ ده رم، ماه فته ئواران ده "یان باوک ویستتره مامۆستا خۆشه: "ک بوون، داڕشتنی ڕه چی کوڕ و کچی گه

و وه نووسییه ر ده به ر له سه دیوار ک پ و ڕوو له ر یه سه موومان له ر هه یانی هه بۆ به

گیراین ک قاچ ڕاده ر یه سه له

شت شاخی تیا بوو شتا و هه د وهه شت سه هه شت ڕووبار شتا و هه د و هه شت سه هه

ر رانبه ی به که دووکانه رزی ماستھنانی باوکم له ی خوارووی ماڵ، قه که ییه کانی ئاماده ناوی کچه و که تازه هندییه ری فلیمه رهنه ده

عز بوون ی به وانه هاری دراوسمان، ناوی ئه کانی گوبه ه هه ی ئوارانکی هاوین بوون "ڕه په بۆم هه ڕڕه گه جه مه"وانی یشی پاه وانه ئه

رم گه رکی ونبوو ده فته ، بۆ ده وساوه عیشقی ئه ئستاش به

و کانه ر شاره ریکی تاپۆکردنی ئاسمانی سه خه رک هاتووه، فته ده: ن ده کا یری ده کۆشکی خۆی سه ر ک نھۆمکی ئیحتیاتی سه وه

کا و ڵ هاوین ئیمزاده گه ستی بازرگانی له گربه دا بای پده

برەوڕکخراوبونکخراوبوونکخراوو ڕڕ ب کبوونی ب مزى ئه

و بو لى ئکوین گر هاتو ڕکخراو نبین پرت بئارەزوى خۆى سرمای تۆزمان ئکات بدەم بایا

چۆن لموبر کردویتى هرواش ئى کات تا ئبدى باشتر وای ک بهمووان ڕکخراو بکین ئامانجمان

و هواى خۆیان نمانھنن ونمان بن تا ب کیف ژیانمان ل بکن بشوەزەنگ

وسفرەى ئم ئوان پاشاو ئم هروەکو چۆن لموبر لسرشان ڕەنجدەر

ربازبوون لم پرت بون چارەنوسمان ڕکخراوبوون بۆ ده وزاد ستا نه وه

کت و ر ده وبه سنه نگ له ڕه کا م ئیمزا نه ه ڵ قه گه رک له نده هیچ ته: دارستانیش ده به

و ییه ڕه د په نھا سه ته ، به رک هاتووه فته ن ده ده ی ت و جنسییه نا و و شوهره

کانی دیکه ییه ڕه موو په یی هه ڕه ست په یی، شه ڕه لیمات و سی په ری که فته ده له و وه ندۆته سه

.قاعودیشییان نادات ته و یدا داناوه که وشه حه هرامکی،له ئه

ی دروستکردنی گۆڕستانکیش بۆ ژیان وه، کارخانه و دیو دیواری ماه له کا و قام ده ری شه رگه شته کرێ، نه دا به ر شاخ ده فته ده

س نایانبین چی هیچ که ن، که دا هه دییه له ی به خشه نه ی، له و کۆنانه سیحرکیش له یدیوه مامدا نه حه س له ، که چایخانه ر ناچته فته ده

ری چاک ناکات الک سه الی دهی ڕه ر الپه سه رۆژ له م کامرای تڤکاندا، به رده به وان له مان، شه رله په چته ر ده فته ده

رۆژنامه و پۆلی ڕادیۆوه ر شه سه نگی به سرانیش، ده دوای عه

یه ر بۆیاخچی شاعیر و بۆیاخی شیعری خۆی هه فته ده م بۆ قژی هه

ی دی رانه فته و ده رگی ئه ی، به ند باره نگکردنی چه م بۆ ڕه هه و ناچن رگی ئه نگی به ڕه له

و قوتابخانه ر ناچته فته ده

دا فه لسه فه ر له ی دکتۆرای قانون، ماجسته هاده شه ی ی باخه نکه ته خاته ده

ڕم گه رک ده فته من بۆ ده

میدا که ی یه ڕه الپه له ریزک شاخ و

خوار ڕژته ر دامنیا ده به ڕووبارک به ماک، رزه

تاو هه موویان ڕوو له ر هه ی ماڵ، هه ره نجه په وه له ر جۆگه سه پردک به ربانی ماڵ ک سه وز وه دارک سه

گک، دارا و زارا رخک و شوانک و سه به وه ستییه ی ده لالگه عه باوک به

ئاوا ب ت نیازی نییه ، قه وه و دیو شاخانه خۆرک له نار هه قۆییا و پ له له ته به دایکک سه

کا رووی، بانگمده گه بولبولکیش، پ به 2008ری ی جانيوه8

@@@@@@@@@ŠónÐò† د حمه کر ئه به baker.ahmed@comhem.se

ن الیه ک له تابلۆیه وود له. لفرد ر ئه

نیگاری 1867سای کانی کرکارانی کگه

مریکای ئه ی له لۆکه کشاوه

a‡äbØòŠbÙåŽîí’@óÜ@ŠóàóØ@ôäbØòíïb÷@ *تۆما حمید

ی پـشت وه شی خـواره کانی به ئاسیوه

ـــاوه ـــه و یه زۆر ب ـــه کک ـــرین ل و بوتکانــــــــی رجترین تیکچوونه پخــــــــه

ر هه له. ریی یکه په ندامی ماسولکه کۆئهــه ــه ش ــه س که ش ک ــک ب ــت ده س س

. نانــــــت ده وه ئـــــازاری پــــــشتهــانی که ئازاره ــه ک ــه م ی وه خــواره ر وات

کـــه موو تکچوونه چاو هـــه لـــهپـــشت ـــر رییه یکه په ماســـولکه ـــر زۆرت کانی ت

ســـــــتدانی ده هـــــــۆی له بتـــــــه دهی عاتکارانه و ســه ئــه. کان عاتکاره ســه لـه وه ئـازاره م جـۆره هۆی ئـه به که عاتکاره ککی سـه چن چاره ست ده دهنجامی برینـدار ئـه کان له ستچووه ده له

ــــــوون خۆشــــــی ناکوشــــــنده و نه ب . هنن پکده وره ریی گـه ر کاریگـه مه کانی که ئازارهــانی کرکــار داده ســه له ــه نــن ر ژی ، ب

و تی حـه هـۆی ناڕه بنـه ده جۆرک کـهو شــیوازی وام رده کی بــه یه نجه شــکه ئه

کـی الیه له. گۆڕن ده که ژیانی کرکارهـــره ـــه ژماره وه ت ـــه ی ـــه کی زۆر ک و م ل

م ئازارانـه تووشـی ئـه ی که کرکارانهکی سروشـــتی یه شـــوه بـــن بـــه ده وتانک کـه له. رکار سه وه ڕنه گه دهندروستی بۆ کرکـار بوونـی ی ته بیمهــه هه ــه ی ــۆره ئ ــازار م ج ــیوانه ئ و ئاسو یای چ لـه رجی خـه هۆی خـه بنه دهـــــه الیه ـــــه وه ن ـــــه ده ک ـــــۆی بت ه

و چ ر کـار سه بوونی کرکار له ده نائامه .کردن ر سه کانی چاره رجه ن خه الیه له

کانـــی کانی ئازاره تـــه زۆرتـــرین حاهتبوونکی که نجامی شــه ئــه ر لــه مــه که

ــواره زۆری به ــی خ ــشت وه ش ــه ی پ کک کان وه رمــه نه ئاســیودیتنی شــانه

وکردن و هــه کان نوجی ماســولکه شــه تهــی ســاده ــاخود داپچان ــه ی ــه ل و ڵ ڕای

بنــه ده کان، کــه ییه ماســولکه جومگــهکانــی ی زیــاتری ئازاره%60هــۆی . وه گرتــــه ی پــــشت، ده وه خــــوارهک کانی وه ترســـیداره زۆر مه ئاســـیوه

یی، یاخود بچووک خلیسکانی ککاگهــه ــه وه بوون ــه نای ببه ی ک پــشت وات

وکی لـه نای شه ی که وه بچووک بوونه. ی پـشتدا زۆر بـوه وه شی خـواره به بنـه ده ر کـه مـه کانی که م ئاسیوه به

و ، ئــه کی زۆرتــر ندامیــه مئه هــۆی کهڵ گـــه هاوکـــات لـــه ی کـــه ئاســـیوانه

ک ن، وه ده ڕووده وره کی گـه رجیه نه ئه وتنـــه وچۆ، یـــاخود که ڕووداوی هـــات

یـــان وه رزایی زۆره بـــه لـــه وه خـــوارهمان کان، ئـه شونکاره وتیژیی له توند

.من که ختانه خۆشبه :ترسی کانی مه زانراوه ره فاکتهــــه ــــه و فاکته ئ ــــه ی ده ران ــــۆی بن ه

کرت بکرن بـه ئاسیودیتنی پشت دهی وانـــه ئه/ م کـــه یه: وه شـــه نـــد به چه یــه هه وه ره کارگــه نــدییان بــه یوه پهــه وه ــه که وه ک ئ ئاســیوی که ســه ی کــــه وه له ــــشتی ه ــــشی پ ت، وپبووبرمی شـگه کانی له دانی جووه نجامنه ئهـــــا( ـــــی ) ئیحم ـــــوازی ژیانک ، ش

ــــــــت ناته ــــــــه ندروس نگیی و ناهاوسکاندا، کارهنانی ماســـــــولکه بـــــــه له

ــــه ره جگه ــــشان، ن ــــه ک و بوونی لیاقو لکھول ی ئـه وه خواردنه ڕۆیی له زیاده کنیکی نادروســت لــه کارهنانی تــه بــه

10 2009ئازاری ی 7م ی سھه وره ی ده8 ژماره @ @@@@ @@@@@@@@@@@@ @ @ @ @ @ @@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@ (8),7th March. 2009@

/ م دووه. دا وه رزکردنــــه قورســــایی بهو نــــدییان بــــه یوه په ی کــــه وانــــه ئه

ی ـه ر مامه کارگه که یه هه وه ماتریاهو و کــش باره ک قــه کــات وه ڵ ده گــه له

ھه. کان وفۆرمی شـــته شـــکم ســـ /ی ژینگـــه نـــدیان بـــه یوه ی په وانـــه ئه

ی و سروشـــتی پرۆســـه تی یـــه کۆمهـــــه هه وه کـــــاره ک بارودۆخـــــی وه ی

ـــــی ـــــونکار، دیزاین ـــــارکردن، ش کــه ــای وه شــونکار، تاقیکردن کانی توان

تی ر پــش کارپــدان، سیاســه کارگــهڕاسـتیدا یان لـه(و بوون ربازگیری سهــه ــته ره که) بوونی ن ــی و هۆیه کان س کان

نجامدانـی ککار بۆ ئه و کۆمه خۆپارزی .کار

نـــدی زۆر یوه کانی پـــشت په ئاســـیوهــــان له ــــه نزیکی ــــه ڵ به گ ی وه رزکردنو و خــرا ی تونــد و جووــه قورســایی ی کــه وانــه ت ئه تایبــه بــه(کتوپــ

و بارکــی ســتان ڵ وه گــه هاوکــاتن لهڵ کـــاری گـــه و له )شـــیی ناڕکـــدا له

و ره ڵ لـه گـه یـان له وتیژ فیزیکی تونـدــــه ــــه ل ــــته موو جه رزانی ه ک دا وه س

و ماشـینی و لـۆری شۆفری ئۆتۆمبیلـــــه ـــــینی پیشه وره گ ـــــازی و ماش س

. یه ، هه)هتد...و شۆڤ ر گرده(و وه رزکردنـه به کنیکی نادروست لـه تهو و ڕاکـــشان نـــان و پاپوه گرتن هـــه

شـــــی و ســـــوڕاندنی به وه نوشـــــتانهم رده به ران له ، کارگه ی پشت وه خوارهکانی ئاسـیوه ترسی تووشبوون بـه مه کـــه ئاشـــکرایه. نـــت ردا داده مـــه که

و نـــه نـــد الیه و چه ی ئـــاۆز جووـــهر شــــی کارگــــه دی له هاوکــــاتی قــــه

ـــه له ـــه ترســـیه م مه رده ب تردا وره کی گخلیــسکانی هه نــت، بــۆ نموونــه داده. وپ کارهنانی کـت وپ یان هزبـه کت کی بـو لـه یه شـوه بـه م ئاسیوه ئه

ــه ــو ئ ــه و کارگه ن ــه دا ڕووده ران دات ککی خلیــسک و ڕوویــه ک ویــه ر زه ســه له

ی رانـــه و کارگه ن، یـــان ئـــه کـــه کارده خۆشانه و نه ڵ ئه گه له ندروستی که ته

ـــه کارده ـــه ک ـــیری ن ک ـــارکی جگ ب م به به. روونیان نییه و ده یی سته جه

ر به مه کانی که ی ئازاره%25گشتی ری شــانه ده بــه ڕاده تی له که هــۆی شــه

و وام رده ی بـه هۆی جووه به کان رمه نهو ها ئه روه هه. ن ده بوو ڕووده ندباره چه

یان ناچاریـان کـه کاره ی کـه رانه کارگهندروســت کی ناته یه شــوه کــات بــه ده

ــه دابنیــشن ــاتی زۆر ب ــان ک ــوه ، ی پ شـنه م چه ستن زۆرتر تووشی ئه بووه .بن ده ئازاره

:ر مه کانی که ئاسیوه ڕگا گرتن لهـــاژه ده ـــ ئام ـــه ب ـــه وه ب ـــه بک ین ک

ر مـــه کانی که ئاســـیوه ڕگـــاگرتن لـــهــه ــان نیی ــه یه. ئاس ــه ک ــار ک مین هۆک

کانی نگاوه جکردنی هه جبه له ڕگرهـــــــــــه ـــــــــــارزیی، ب نگاری ره خۆپ

و ئــه پیــان وایــه کــان کــه نکاره خاوه. وه کاتـه م ده قازانجیان کـه نگاوانه ههـــه ـــه ره م به ئ ـــان نکاره ی خاوه نگاری کبۆ ودانه نجامی هه ئه وه کی تره الیه له

داربوونی ناوبانگــی کــه له خــۆالدان لــه نکــار لــه و ترســی خاوه کان شــونکاره

و ت ردانی حکومـــــــــه ســـــــــتتوه دهو کاروباریـــــان ندیکاکان لـــــه ســـــه

ـــــــه ـــــــه بوان ـــــــه بوون ب ری کاریگ

ــونه ــتنه ڕوش ــه. کانی خۆپاراس م بختی خۆپـاریزی می سـه هۆکاری دووه

ـــه ـــه ی که م ئاســـیوانه ل ـــاۆزی م ر، ئ ویش لــه ئــه ی خۆپاراســتنه پرۆســهبوونــــــی نــــــه ندالیه نجامی چه ئــــــهــی کۆئه هۆکاره ــانی تکچوون ــی ک ندامک نھا یـه ، چون ته رییه یکه په ماسولکهی وه مکردنـه ر بـۆ که ری کاریگـه فاکته

ـــه ئاســـیوه ـــی نیی . کانی پـــشت بوونــسته ــتن پوی ــی یه رنامه به خۆپاراس ک

ــه الیه مه هه ــه ن فۆکوســی کــه وه بگرتری ی کاریگـــه وه مکردنـــه ر که ســـه له

ت تایبه ترسی بت، به کانی مه ره فاکتهی نــــــد بــــــاره ی چه وه رزکردنــــــه به

و بــاری ســتان کی قــورس، وه ومه شــتی پلـه و کارکردن له یی ناڕک سته جه ها پویــسته روه هــه. رزدا رمای بــه گــهی وه دیزاینکردنه دوباره یه رنامه و به ئه

ـــه ـــار ژینگ ـــونی ک ـــه و ئه و ش کان رکی رزاییـــه و به و تیایـــدا ئـــه وه بگرتـــهزگاکانی و ده سه ره ی که ه ر مامه کارگهکان سـنووری و کشی شته کات تیا ده

ــــت ــــۆ دابنر ــــه ب و ڕوشــــونانه و ئی ـه کـات مامه وا ده چاوبکرت که ڕه

بـه کانی کـار سته ره ڵ که گه ر له کارگه .نزمترین ئاستی خۆی بگات

ر ڕاهنانــی کارگــه کــه خــداره زۆر بایه پویست ببینت بۆ خۆدوورگـرتن لـه

وپ، و کـت ی خـرا نجامدانی جووـه ئهروا بـــۆ بـــازدان، هـــه بـــۆ نموونـــه

ــه ــه ب ــۆ کارهنانی ت کنیکی دروســت بو ســتان و وه ی قورســایی وه رزکردنــه بهیی سته رگرتنی بارکی دروستی جه وهڕگای بۆ نموونه. کاتی کارکردندا له

ی قورسـایی وه رزکردنـه دروست بـۆ به ی قورسـایی لـه وه هشتنه له برتییه

ی وه کان، هـشتنه و شـانه وز نوان حه

جۆرـک بارکی شاقوولی به له ش لهو ڕی بـت رپه ده وه سنگ بۆ پشه که

ــۆ دواوه شــانه و ملیــش چــووبن کان بر گــه ئه. بت کی ڕیکــی هــه یه ئاراســتهســـتابوو ڕاوه پـــوه بـــه کـــه ره کارگه

ی پانی ندازه ئه کانی به پییه پویستهــنگی له ــه یه س ــن، ئه وه ک ــه دوور ب ر گ

وه نزمیـه ر ناچار بوو شتک له کارگهـــــــسته وه رزبکاتـــــــه به ـــــــه پوی ب

ــتانه ــه وه نووش ــه ژنۆکانی ی ئ و زت دابو ڕـک وه کانی سکی گرژببنه ماسولکه

ــشه ســه ــه وه یری پ ــۆ ئ ــات ب ی وه بکی پشت بـۆ وه ی خواره وه بوونه وانه که

ـــشه ـــت، وه پ ـــ بکری ـــاری ل پارزگی و شــــته ئــــه ها پویــــسته روه هــــه وه شـه له نزیکی لـه به وه کرته رزده به

. وه بھرتهر بۆ کارـک ڕابـسپررت نابت کارگه

ب و ده خۆی توانای زۆرتر بت له کهر کارگـــه بپارزرـــت کـــه وه خـــۆ لـــه

. کاربھنیت ڕی هـزی خـۆی بـه وپه ئهموو هـه بـه وه ئاوڕدانـه که زۆر گرنگه

. ش ک پچخواردنـی لـه ش بـت نـه له نـدباره و چه رگرتنی پشووی کـورت وهی مـاوه کـه جیـاتی پـشووی درـژ له

کان ی ئاسـیوه نوانیان زۆر بـت ڕاده شـانه بـوار بـه چونکه وه کاته م ده کهچــاک دات کــه ش ده کانی لــه رمــه نهش و جـۆره بـه نگـه پـشوو ڕه. وه ببنه

پویـستی کارکی تـر کـه بکرت کهــه ــه ب ــه ب ــه کارهنانی کۆم ــر ل کی ت

ـــه کان هه ماســـولکه ـــدرت ئه ی . نجامبو ڕاکــشانی )ئیحمــا(رمکردن خۆگــه سـتپکردن بـه کان پـش ده ماسولکهــه ــار ب ــه ک ــه ت دوای گه تایب ــه وه ڕان لــه ــاش ت مۆ ــان پ ــژ، ی ــشووی در و پ

رکار، و پــشووی درــژی ســه دانیــشتن

ــۆ ئــه ــشتنی زۆر ب ــاش دانی ــان پ و ی وه دانیــــشتنه بــــه ی کــــه کارانــــه

ک شــــــۆفری، درن وه نجامــــــده ئه ری خۆیــان بــۆ ڕگــاگرتن لــه کاریگــه

هــا روه هه. لماندووه ئاســیو دیتــن ســهشـی به ش بـه تی له لیاقه دان به ره په

م ترســی ئاســیودیتن کــه مه خــۆی لــه ی کـه ختانه سه رکه و ئه ئه. وه کاته ده

ی وه کردنــه ندباره چه پویــستیان بــه لـه پویسته یه ی دیاریکراو هه جووه

ــدا نۆره نــوان کارگه ر ســه کــاری له رانزگای پویستی تیا و ده و ئامراز بکریتکـاتی پویـستدا ب لـه و ده کاربیت به

ـــه ـــه داوای کۆم ـــه ک ل ـــر کارگ رانی تو ها خواردنــی بــاش روه هــه. بکرــت

راوک لــــــه ی دــــــه وه مکردنــــــه کهـــــونکاردا ـــــۆ که ش ـــــه ب ی وه مکردن

ره و جگـــه کان گرژبوونـــی ماســـولکهــشان نه ــه و که کی ــی وه مکردن ی خواردنمووی ڕوشـونی گرنگـن لکھول هـه ئه

.ر مه کانی که ئاسیوه رگرتن به بۆ بهـــــه ـــــه باره س و کان شـــــونکاره ت بپــوی ی کــاریش پویـسته رسـته که

ری گــه وی ئه مکردنــه گونجــاو بــۆ که ی که وه و دنیابین له کاربت به وتن کهــه وی زه ــسک و ڕووب ــونکار خلی ری ش

ــه ــسته نیی ــاری باره ، پیوی ــۆ ب ــان ب کی شــوه شــبکرن، بــه بچــووک دابه

ــه ــۆ هه وه دروســت بپچرن ــن و ب گرتــاده ــه ئام ــرن، ب ــوه بک ــه یه ش ک ک

. مین بـت و ئه ستگرتنیان ئاسان ده بهـــسته ـــته ره که پوی ـــدن س و ی جوون

و وایی ی هــه ک ڕافیعــه گرتن وه بارهــهی وه رزکردنــــه هایــــدرۆلیکی بــــۆ به

و ت و په کاربھنرت به وره قورسایی گهــه ــه گوریــسی پویــست بــۆ ب رگرتن ب

ــه ــی ن ــه و ده خوازراو جوون ــوون ل رچ پویـــسته. کاربھنرت کۆنـــترۆڵ بـــه

لــــه النــــی زۆری قورســــایی کــــهی وه رزکردنــه به بــه شــونکاردا ڕیگــه

.درت دیاری بکرت دهــه ــه ه ــه م مه موو ئ ــه النه س ــت ل ناکر ــه پابه ــوون پییان ــد ب ــن وه ن ــا بی دنیکـشان بـۆ خـشه نه ر بیتوو لـه گه ئه

ــان کاره ــسه و هه ک ــدا نگاندنی کاره کانخـی تی کـار بایه المه چاوکردنی سـه ڕه

چاوکردنـــه م ڕه ئـــه. درت پـــ نـــهو کـار جۆرـک بـت کـه بـه پویسته

روو توانـای فیزیکـی سه کان له رکه ئهــــه ــــه وه ره کارگ ــــی ره بن، فاکته ن کان

ــــــــی مه ترســــــــی بایۆلۆجیمیکانیکنگاوی ئیـداری و هه وه و کرده النرابن وه

کان ی ئاسـیوه وه مکردنه ت بۆ که تایبه ی کـه یه و ڕاده رچاوبگیرت، تا ئه به له

پرۆگرامــی نووســراوو ڕاهنانــی ببنــه وه رانه موو کارگه ن هه الیه وام له رده بهـــه له ـــه ر به س ـــایی وه رزکردن و ی قورس

ــــــه ــــــاترین ت ــــــارکردن چ کنیکی کپرۆگرامــی پویــسته. نجامبــدرت ئه

ی وه و ناسینه ت بۆ جاودریکردن تایبههــۆی بنــه ی ده رکانــه و ئه و کــار ئــه

ــــرین ده کان دی ئاســــیوه رســــه زۆرت .ر به بگیرته

ـــ کارگـــه ده ـــۆ به ب ـــه ر ب ی وه رزکردنــــه ــــتی لیاق ــــۆی ی له ئاس ــــی خ ش

ـــه ـــانی تایب ـــدرت، ڕاهن ـــه هانب ت بـــــه ـــــی ر فریاکه ســـــه ران له کارگ وتن

ــه و وه تایی ره ســه ــه وه مدان رووداوه ب کــــان بکرــــت، پیویــــسته وپه کت

ت بـــه باره پرۆتۆکۆلـــی نوســـراو ســـهـــــــــوازی مامه ـــــــــه ش ی ڕووداوه

و ڕاپۆرتکردنـــی خـــیرای کـــان وپه کتـــان و ڕوداوه ئاســـیو ـــی و زه ک مانتکردن

چـاودری یشتن بـه ستاگه خرایی دهــه کاندا موو شــونکاره هــه پزیــشکی ل

.بت ههچاودیریـی ر لـه کارگـه زۆر گرنگه که

م و ئـه ند بـت مه هره پزیشکی خرا بهـــه ـــازدانه چاودیری ـــاتی س ـــا ک و وه ت

بـۆ کـار وه ڕانـه بـۆ گه وه کردنه ئاماده .ی ببت درژهــه ــه ل ــه ی چاره پرۆس ــشکی س ری پزی

بـۆ کـار پیویـسته وه ڕانه و گه ر کاریگه ڕوانیــه و چاوه کان بایۆلۆجیــه ته ســیفهر تی کارگـه یه و باری کۆمه کان زیھنیه

رچاوبگیرت، بۆ سنوور دانان بۆ به لهپـاش تووشـبوون ندامبوون لـه مئه که کـه زۆر گرنگه. ر مه کانی که ئازاره به

نجامـدانی کـاری تـر ر ئه سه ر له کارگه ر زانــرا کــه گــه ڕاهنــانی پیبکرــت ئه

نجام ی پـشووی ئـه کـه ناتوانت کاره .بدات

ــۆر * ــد بهدکت ــا حمی ــی تۆم کالۆریۆس

ــشکی ــته و نه پزی ــه رگه ش ــۆی ریی ل زانکزانکــۆی ملبۆرنــی ها لــه روه و هــه موســ

ندامی کۆلیجی و ئه رگرتووه ئوسترالیا وه . کانی ئوسترالیایه پراکتیشنه پزیشکه

11

یدەغبژاردنــى ئیــش قژنــان . هدەبــــ ل دیــــاریکردنى ئیــــشکى

دا مجالى تواوو ئیمکاناتـى موناسببویستیان هپ سـتبم مو بـۆ ئ

و ژنــان دەبــ دەبـ پروەردە بکــرنبکردەوە بۆ بشـدارى لم ئیـشاندا

ــدرن ــان ب ــۆ . ه ــى ب ــارى قۆنترات کیدەغــاوان ق ــانیش هروەک پی . ژن

ـــ ـــار دەب ـــانى کرک ـــوو ئافرەت هملکـــــــــــارگو دامزراوەکانـــــــــــدا و بپویــــــستییکانى تندروســــــتى. تکنیکـى پـشکوتوەوە کـار بــکن

و و پیاو دەب ل بیـمى دەرمـانى ژنـــــى ـــــمى پککوتی ـــــمى بی و بی

و هر جۆرە ئیمکاناتکى تـر بکاریىدەبــ . بیکــسان کــک وەرگــرن

ى کو ژنانتى بۆ ئئیمکاناتى تایب. بشو ئیـش دەکن ئامـادە بکرـت

ـــ ـــودا ناب ـــدابر لش ـــانى من ژنئیـشکى لبـار . ئیشیان پـ بکرـت

لگڵ وەزعــــى منــــدابرى ژنــــان ــداڵ شــیرە ــاتى من ــایبت ئو ک بتخۆرە بـت دەبـ بـۆ دایکـان دیـارى

سپاردنى هر جـۆرە ئیـشکى . بکرێو دژوار ک کـار دەکـات سـر سخت

ــان ــى ســالمتى ژن ــى ژنان و دەرکردنــر هر ژ ــش ل ــر ئی ــان لس دووگی

یدەغـــت قکـــدا بئیـــش . بیانووی ت بکرێ، بزەمان کردنى ژنان دەبدواى کـــاتى ئیجـــازەداو تپڕبوونـــى ــچنوە ــداکانیان ب ــى من ــاتى بوون ک ـشووى خۆیـان، دەبـر ئیشى پســانى دوو گیــان ئیــشى ســووک بــۆ ژن

ژن یـا پیـاوى کرکـار . دیارى بکرت

وە بچڕکاندا بتىیم . تایببـۆ ئکــــارە پویــــست همــــوو گۆڤــــارو تیانـدنى گـشتى بخـرى ڕاگوەسیلو گڕ، بــۆ ئافرەتــان بپــى گــوزەرانو دژوارو دواکوتوویى کارکى تایبتى

زیــاتر بکــرێ، ژنــانى همــوو کــۆمڵ ـــتى ـــاتى تندروس ـــ ل ئیمکانی دەب

همــوو . بخۆڕایــى بهرەمنــد بــنوپلــــى خســــتخانى جــــۆرە کل

تایبتى بۆ ئو ژنـانى ک منـدایان ئبــــت بشــــوەى پــــشکوتوو و

و دەسـت دکتۆرو دەرمـان ب خۆڕایـىپ ڕاگیشتنى بردەوامـى ژنـان لم

. بابتوە دابین بکرێــۆ ئو ــست ب ــرى پوی دەوت لسئافرەتانى ک بوونت قوربانى لش

ــالى ــارى م ــوزەرانوە فرۆشــى لب و گو ئیمکاناتـــى ژیانیـــان دابیـــن بکـــات

و ئیــشى شــیاویان بــۆ پروەردەکــردنو دەکانــى تاوانبــاران. دیــارى بکــا

ئم جۆرە کاران دەب بتوندى سـزا . بدرن

ســـعات 6: بــۆ ئافرەتـــانى کرکـــارکارکردن لڕۆژدا بۆ ژنـانى دووگیـان،

ب ) مــــۆت(هفــــت ئیجــــازە 18معاشوە بۆ ئافرەتان لکاتى منداڵ

ــــدا هقدەســــتى یکــــسان ل . بوونو برامــبر کــارى یکــساندا بــۆ ژن

ــۆ ــازە ب ــان دوو ڕۆژ ئیج ــاو، مانگ پی دەبــ ،ر عــادەتى مانگــانبژنــان لدەســـت بجـــ ل همـــوو کـــارگو وەبچـڕناندا بمھرهکى بنشو .

ــــر ــــاوازییک لس ــــۆرە جی هر جو پیــــــاوبوون بــــــۆ ئساســــــى ژن

وەیم شــتاوانبــارانى ئ ،یدەغقل زەواج دەبــــــــ بخــــــــرن بر

ل پیوەنــدى . لپرســینوەو ســزادانو پیــــاودا بــــۆ تــــایبتى نــــوان ژن

ســفرکردن هیچیــان بئوى تــرەوە .نابسترتوە

و و لــــــدان هر جــــــۆرە ســــــزادانو بچاوى سووک سـیرى حورمتیب

ـــانوویک ـــردن بهر بی ـــان ک ئافرەتـــــاموس پرســـــتى، ـــــت، وەک ن بو دواکوتوویــــــــــى ڕۆشــــــــــنبیری

و ئـــاینى محکـــومو ڕەگزپرســـتى دەبــــ م ڕەوشــــتــــارانى ئ تاوانب

و هر جـــۆرە جیـــاوازی. ســـزابدرنــوان ژن نک لــسانیی ــاودا نایک و پی

ـــیرات و سرپرشـــتى ســـبارەت بممنداڵ ک بگورەى یاساى کـۆن بـۆ ڕەســــمى ناســــراوە دەبــــپیــــاو ب

و پیاو ل برامـبر هوەشتوە، ژنو منداکانیانـــــداو تواوى دارایـــــى

ــــسان ــــدا بیک ى ناوماــــت کرەس .بهرەمندن

هر جـــۆرە نایکـــسانییک لنـــوان و پیاودا لبابت مسـلى تق ژن

ئو ئافرەتـانى ک . دەب هگیرتــى ــن خاوەن ــردن دەب ــ زەواج ک ببمنداڵ دەبـ مـافى دایکایتییـان بـۆ

ــــدى . بڕەســــمى بناســــرت پیوەنو پیـاو لبرامـبر تایبتى نـوان ژن

و هبژرانـدا دەبـ مافـى هبژاردن

ئافرەتـــان ل . یکـــسانیان هبـــتو برگ کــــردنبردا شــــوەى جــــل

ــازادن، داســپاندنى جــل و برگــى ئــایبتى ــدا ت ــر ژنان ــرپۆش بس و س

یدەغواوى قتب. و پیــاو ل ژــر هر جیــاکردنوەى ژن

و ل هر جـــیک دەبـــ بیـــانوویکقدەغ بکرــت، هیــچ جــۆرە ڕگــرى ــى ــۆ تکوبوون ــک ب دروســت کردن

و پیاوان ل شون گشتىیکاندا ژناننبم ک . نابر جـۆرە جیـاوازییه

ــــوان ژن ن ــــش ل ــــاودا ل ئی و و پی رکردنـــــــدا، دەبـــــــروەردەو فپ

و خونـدەوارى هگیرێ، بۆ فرکردنئافرەتـــان دەبـــ ئیمکانـــاتى زیاتـــر ئامــــادە بکرــــت، تــــا ئافرەتــــان ــــاتر ل ــــى زی ــــوەیکى هرچ بشقۆناغکــــانى خوندنــــدا بشــــدارى

.بکنو باخچى شونى بخوکردنى منداڵ

ــدا ــارو الدکان ــوو ش ــاوایان ل هم سبۆ ڕزگـار . دەب بفراوانى سازبکرت

وکـارى بوونى ئافرەتان ل چنگ ئیشو منداــــــدارى، کــــــۆمڵ ناومــــــاڵ

و لســــریتى مســــئولیتى مــــالىو ئابوورى تواوى مندان تندروستى

بـــۆ بربرەکانـــى . بگـــرت ئســـتۆلگڵ بیروبـــاوەڕى دەســـتداریتى

ــــ ) پیــــاو ســــاالرى(پیــــاوان دەب پــــۆل روەردەکردنــــى پیــــاوان لپ

بــۆ بخوکردنــى منــدا ســاواکیان ـــــازەى ـــــان هی ک ل ئیج 18بۆی

ـــاوک ب ـــان ب ـــک ی ـــۆ دای ـــت ب هفــــک وەرگــــرن وە کعاشــــو . مئ

ژنــانى ک منــداى شــیرە خۆرەیــان ــان ــشکیان بۆی ــونى ئی هی ل ش عاتیدا کماوەى دوو نیو س ل یهشــــیر دەدەن ب کۆرپکیــــان وەک ماوەى ئیش کـردن بۆیـان بحیـساب

هر جـــۆرە جیـــاوازىیک ل . بـــت شــداری کردنیــان لدژى ژنــان بــۆ ب

و و پیـــــشیى ڕکخـــــراوە سیاســـــىیدەغکاندا قو پیاو ژن. ڕۆشنبیریی

ــداریکردن ــى ل بش ــافى ئندامت و م. لم ڕکخراواندا بتواوى یکـسانن

پکھنــــــانى ڕکخــــــراوە ل دەورى داخوازییکانى ژنان ئـازادەو مافکـى ڕەوای، حکومت لسریتى ک ئم

ـــــاوەرى ـــــراوە جم ـــــرە ڕکخ و غیدەوتییان، جا چ ڕکخراوى تایبت بژنان بت یان شوراى گڕەککـان،

و بناوى دەزگـاى ب ڕەسمى بناستــــیزى و چــــاودریکردن بســــر تنف

داخوازییکـانى تـایبت ب ژنـان، بـۆ بسرئنجامگیاندنى ئامانجکانیـان

.ئیمکانییتیان پبداتو پیاوانــى ئم بیــارى ئــمى ژنــان

و پیاوانـى ئم هموو ژنـان. کرکارەــــش تکــــارو زەحم و همــــوو کرک

ـــۆ بدەســـت ـــازادیخواز ب خکـــى ئهنـــانى ئم ئامانجـــانى ســـرەوەو کردنیــان بیاســاى کــۆمڵ، بــانگواز

یاســاى بنڕەتــى کــۆمڵ . دەکیــن

@Œbïnáï÷@çòìb‚@ZîÈ@íØbåàŒ@

ŠóìíäŠó@Zb–@æŽïy@wastahusain@yahoo.com

ŠóìíäŠó@õŠò†ò‡îŠbîZ

ðÝÈ@Žßbàó’@ :بردن ڕوه و به ستافی نووسین

ن ئیسماعیل، هاوڵ حزاقیا، بهم کره فا، ئه شاباز محمود، بنار مسته

محمد، :ندی یوه په 07701957588ر رنووسه سه :و ڕیپۆرتاج واڵ شی هه به

هاوڵ حزاقیا 07701939801

ن ئیسماعیل به07701482968

واڵ شی هه یلی به مه-ئیhakhawal@yahoo.com

2009ئازاری ی 7م ی سھه وره ی ده8 ژماره @ @@@@ @@@@@@@@@@@@ @ @ @ @ @ @@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@ (8),7th March. 2009@

و خۆپیــشاندانى نــاڕەزایتى کرکــارانفرمــــانبرانى کۆمپانیــــاى گــــشتى کانى پیترۆکیمیـــاوى لســـازیپیش

ى ســرلبیانى 10 بســرە کــاتژمر28/1/2009 کــارو 400 زیــاتر لکر

ــــانبرى کۆمپانیــــاى گــــشتى فرمــایى ل بســرە ــترۆ کیمی ــارگى پی ک

ســـندیکاى کـــارگ (بسرپرشـــتىئنــدامى یکــتى شــوراو ســندیکا ) کرکارییکان ل عراق لقـى بسـرە

وەو نـاچندا کۆدەبنردەم کارگبلــرکار ــاو . س ــانگرتنش ل پن ئو م

داواکردنى پدانى مـوچى دواخـراوى لالین ) 12و11و 10 (س مانگی

بڕوەبرایتـــى کـــارگوە هروەهـــا رفکردنى دەرمـــــادانـــــى ســـــو پ

ــاوەى ــانى ک لم ســرجم ئو ماف کاراندا خراوەتشترى داواکارى کرپتـــــى کـــــارگرایڕیوەبردەم بو ب

وەمیـــان وەرنگرتـــۆتوە، وەمـــى ـــــــــارگ زۆر ـــــــــى ک بڕوەبرایت

ــــت ترســــنۆکاندەب و فاشیــــستانــــــى ــــــى لبردەم توڕەی و ناڕەزایت

و بڕـــوەبرى کـــارگ ب کرکارانـــداتۆمتى هوـى تبرۆریـستى هزکـى کتینى نـاڕەزایشـو تنو سوپا د

ــان ــارە مانگرتووەک چــواردەورى کرکـــــرن ـــــدەکن ک دەگ ـــــان ل و داوای

نونرانیان بچن الى سرۆکى هزى 20و ل سـربازگیکدا ک سربازى

ـــارگ دوور ـــونى ک ـــر ل ش کیلۆمتـــام ـــان لگڵ ئنج ـــت گفتوگۆی دەبــــشنیارە م پر چــــى ئگدەدەن ئلالین کرکــــارانوە زۆر بتونــــدى

ــرتوە ــۆى وەم وەردەگ ــت ه و دەب

نــــاڕەزایتیکى تونـــــدترى خۆپیـــــــــــــشاندەران بم کریکــــاران لبرامــــبر ئو ـــدارە زۆرەدا ک ـــزە چک هــــــرد ــــــان ندەک چاوەروانی وە ککــى ئــاوا ببینــنڕۆژڕەفتارەکــــــــانى هــــــــزە ســرکوتگرەکانى بعــسیان ربـــۆیوە، هتنوەبـــیربھکاتک دەچن سـربازگکو ــــــزى ــــــرۆکى ه لوێ سسربازى گـوێ ل داخـوازى نونرانى کرکـاران دەگـرێ ک یانــــدەمــــدا پوە لئوەى کرکــــــــــاران داواى کى بیوەندین هیچ پدەک

ــى ــیو بن ــستیوە ن ــارى تیرۆری کو جبجکردنى داواکانیـان پـدەدەن

و شۆروشـوقوە کرکاران ب گرمـى .پشوازى لم سرکوتن دەکن

تــــــــى کــــــــارگرایوەبڕم بب یاندا لو شکــــــستر ئرامــــــببل

و ڕکخــراوى ناڕەزایتــى یکگرتوویــىــدا دەســت دەدات هڕەشــو کرکارانهوــــى دورخــــستنوەى ڕابرانــــى

ـــاران ـــریم جوحـــى ســـحن ( کرک کـــاح حـــسن ســـرۆکى ســـندیکا و کف

کار لسوڕاوى ژنانى کرئیبراهیم هـــــس کـــــارگ ـــــو ئیدری ـــــرزان اب و ب

ـــارگ ـــاریى ل ک ـــسوڕاوى کرک و هبـــو زیـــنیـــارى ) عبـــدولزهرە ئب

و دورخـــستنوەیان ل کـــارگ دەدرێــــارى تــــریش ب همــــان 40 کرک

و تۆمتى بشداریکردن ل ئاژاوەگىزایتى ل کـــارگو ڕخـــستنى نـــاڕه

پکھنــانى ڕکخــراوى کرکــاریى بو ـــه ـــیى ک ـــه پ ـــرپچی ل گوای س

ى ســاى 151یاســاى کــارى عراقــى ــــار 1987 ــــس چــــونک کرک ى بع

.گۆڕاوە ب فرمانبریکـــــتى شـــــوراو ســـــندیکا کرکاریکان ل عراق ل نـاوخۆو جراق دەســـــتبدەرەوەى عـــــدەســـــــتى دای کۆکـــــــردنوەى

و وەســـــــتانوە ل پـــــــشتیوانىو برامــــــبر ئم ســــــرکوتدا

هروەهـــا کرکـــارانى کـــارگ زۆر ـــــبر ـــــن برام ـــــان کوت ئازای

و پـــشتیوانى وەبرایتـــى کـــارگبرتوانرا ل ماوەیکى کمدا . ڕابرانیان

زۆرتــــرین پــــشتیوانى نودەوتــــى ــى ــی کرکارییکان ــرین یکت گورەت

و یکتـى )ئاى تى یو سـى( جیھان و گـــــشتى کرکــــــارانى ووزەو نوت

ئــاى ســى ئــى ( کانزاکــانى جیھــانی و دەیان ڕ کخـراو ئیتیحادیـه)ئم

کرکاریى تر ل جیھـان لبرامـبر دەســــــــــتدارانى عیراقــــــــــدا

تدەستبھش توانـرا م جـۆره به. بو هـرش لـه پۆله و شه رچی ئه رپه به

ــــۆ ســــه ــــاران هڕەشــــ ب ر کرکــه ــزى وه بدرت ــریش ه ــارکى ت ، ج

و هاوپـــشتی ڕکخراویـــى کرکـــارانجیھـــــانى کرکـــــاران ئوەیـــــان ــــــاران ــــــایوە گر کرک وەبیرهنــن زەمینــى ــوو ب ــراوو یکگرت ڕکخ

و ســـوپاو ژرپـــى ســـرمایدارانراکانیانیان دنـن دەزگا سرکوتگه

...لرزین

شپۆلى ناڕەزایتیکان بردەوامو هیواى سرکوتن ئاسۆى دنیایکى

.باشتر گشتر دەکات

ــــۆى نخۆشــــیوە ــــردەکى به م . مردووه

چند مندات هی؟ .و یک کوڕ س کچ

ن؟ کچکانت کار دەکه ل ــم ئ ــی ــدا ن ــارى ت ــرە ک ــا ل ن

هر ئو . ئۆردوگــاى بــاریک دەژیــنمــان هی کــار دەکــات، ئویــش کوڕه

دەچـ بـۆ . وازى ل خوندن هنـاوە. کــارى بۆیــاخ کــردن، بۆیــاخى پــو

ماڵ دەردەچش لعات شو سو ش .دتوە

هیچ یارمتیکتان هی؟کمان نیتینا هیچ یارم .

کچکانت دەخونن؟ ــــش ل ــــن ئوی ــــم دەخو یک کچ

ئو دووانى تـرم . تاییه ره چوارى سهتـــا پۆلـــى یکیـــان خوینـــد، یکـــى . ناوەندى، نیان توانى تواوى بکن

رۆژان چى دەکن؟ چــى بکیــن، وەزعمــان زۆر رۆژانــهس . خــراپنــدێ که ل ــمم ئبعلى هاوسرم خانووى بۆ . باشترینهر . باشـ، کـرێ نـادەین. کردینوە

وەمان باشـئ . مـان بـدایر کرگئ 1500رۆژى وا هی . تیــا دەچــووین

ــاو دەده ــن ب ئ ــدە . ی ــانم ئوەن کچکئاویــان هنــاوە بســر لو بــیرەی

ی دراوســمان، دایــم ســریان کــه ماهکچکى دراوسمان ئوندەى . دشت

ئـــاو هنـــابوو لسرســـرى، شـــتى قورســـى خـــستبووە ســـر ســـرى،

بردیـان . تان بـوو سرى توشى سرهبۆ تاران، ئیتر دایم الى دکتۆر بـوون

جا منیش زۆر دەترسـم . هر مردیشکانی منیش وایان لب، بۆی ک کچه

.ئاو دەکم

8ی ڕه ی الپه پاشماوه×aÈ@ðäbn†ŠíØ@óÜ@ðîaŠí’@õòìóåmìi@

چۆن کار دەدۆزنوە لرى کوە؟ ناوى ئامین یکمان هرکارس مئ

کات، ئیتر ده چند ساک ئم کارهخاوەن زەویکان همویان دەیناسـن، ــــار ل ــــدانى ک ــــن می ــــان دەڕۆی ی

هموومان ل شـون کـۆ . سیسادقدوایــی کســک کرکــارى . بیــنوە ده

م لگڵ بوت دەچین لگـى، بـهــاڕۆین ــک ن ــوو کس ــاوى وا . هم پی

. هی زۆر ب ناموسهتاکو ئستا کس ل کاتى کارکردنـدا

ســـات و کاره توشـــى کـــشو گرفـــت نبووە؟

ســات بیــت و کاره ئگر گیروگرفــت یـه وه چۆن نبـووە؟ گیروگرفتمـان ئه

سـوک سـیر هندک کس ئم بـهــا ــی وا هی ل کاره. دەک ــاتیش ه س

تراکتــــۆرەک کوتــــۆت خــــوارەوە ــان ــان دەســتى شــکاوە ی ــردووە، ی م

پار چووین بۆ کنگر ئو کـچ . قاچىــى ــداو قاچ ــوغم لی ــاوە ل ــوی ن گ

! پڕى ئو پارەی چى ل دەکن ئوە؟

ــدەین بپداویــستیکانى خۆمــان دەی کمــان پــر چیرەو جانتــاو هقــۆنخــۆش بــت دەیکــرین ئوەى کشــى کۆدەکینوە من یارمتى براکانیـشم

و کوام بــــۆ دایکــــم کــــراس. دەم ده ! کیوە

پارەت هی؟ ئیــتر بشــى خــۆم هی، موحتاجــى

.کس نیمــه ــان تیای ــار ژنی ــۆ ک ؟ ئوەى دــت ب

یان ژن نین یان هندکیان ژنى زۆربهبتمنــــن کس نیــــی یارمتیــــان

.بداتیککــى تــر لو ژنــان ژنــک بــوو

ه ک چوار منداى هیو بناوى به

خۆپیشاندانى ناڕەزایتى کرکاران وفرمانبرانى

ئکرەم محمد کۆمپانیاى گشتى پیشسازیکانى پیترۆکیمیاوى ل بسرە

و دەب قانونى یکسانى یکجارى ژنپیاو بت ل هموو مافکى قانونیداو ــــابوورى ــــدانکى ئ ــــوو می و ل هم

. و کۆمیتیدا سیاسى و پیاو بژى یکسانى ژن

ــازادى، یکــسانى، حکومتــى ــژى ئ ب 1991مارسى -کرکاریى

وه رشیفه ئه سرا له خۆپیشاندانکی کرکارانی به

ôäbäˆ@ôäbØóïmóåîóàN@NNNN@ 2 ڕه ی الپه پاشماوه

2009ئازاری ی 7م ی سھه وره ی ده8 ژماره @ @@@@ @@@@@@@@@@@@ @ @ @ @ @ @@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@ (8),7th March. 2009@

@óÙÜó‚@ìíàóè@ôàónï@óàó÷@

@_òŠbÙŽî‹Ø@ôåïš@ôäbåàˆì†@ôàónï@çbî@ زیز عه

ک زارویـــه هه ی کـــه ندانـــه رو بیرمه دارو نوســـه تمه و سیاســـه لـــه دنیـــا پـــه

کی بنـن کـه خـه ت بـه ناعـه ی قه وه گرن بـۆ ئـه سوند ده سات به ده موقه می چینک نییه و سیسته که موو خه می هه داری سیسته رمایه می سه سیسته

جۆرک کدا، به موو خه ر هه سه پنرابت به و فریودان داسه م زۆرو سته به کهو م ئـه دیـار بـوو، بـه که شـیره ه ری که نـد سـه رچه هه چـن کـه ده و دزه له وه ئـه ی بکـات کـه کـه ره وروبه ده ت بـه ناعه سوند خواردن قه یویست به ده

ک نـه مانـه چیـتر ئه چن که ده وه کان بۆ ئه موو ئاژامه م هه به!* هیچ نییهماشـای ته. وه شیان بۆ ناشـاردرته که شره ه کی که مویه نده کو گه به ,ر سه !قن ند زه کان چه و بزانن ڕاستیه ن بکه وانه م هه ئه

:ڕوسیاستیان یرانی ئابووریدا ، ده ژر فشاری قه کانی ڕوسیا ، له ته کۆمپانیا تایبه

پنـج ڕوسـیا لـه ی بکاران له ش ژماره مه به و کرکاران بکارکردنی ته داوه .ڕی ملیۆن تپه

:مریکا ئهمليـۆن 2.6ی سای ڕابـردوودا ماوه له که ڕاپۆرتکی حکومیدا هاتووه له . وه ته مریکیدا ساوه بازاڕی کاری ئه له زيفه وه :بانیا .زار کرکاری بکار کرد یان هه ی یابان ده نارده ی هه وه مبوونه که :ریتانیا به

600کرـت پـشبینی ده کـرد کـه ه وه ی بۆ ئه ریتانی ئاماژه ڕاپۆرتکی بهئـستا کاتیکدا که و له مه ئه. ناو بچن دا له م ساه ی ئه ماوه له زیفه زار وه هه

ــاره ــه ژم ــاران ل ــه ی بک ــه 1.86ریتانیا ب ــۆن ک ــه س ده ملي ــت، ب ــی ب پ .ک ملیۆنی تری بۆ زیاد بت سای داهاتوو یه یه وانه له."فاينانشيال تايمز"

:چین مليۆن کرکاری ناچار کـرد کـه 20ی ئابوری جیھانی شه ی گه وه خاوبوونه

ــه وه ڕینــه بگه ــان، دوای ئ ــۆ الدکانی ــان له ی کاره وه ب ــان ســت داوه ده کانی ی . وه بدۆزنه یانتوانی کاری تازه نه :مانیا ئه

.س مليۆن که 3.267 یشته مانیا گه ی بکارانی ئه ژماره : جیھان

یرانــه م قه ئــه کــات کــه ده وه قوعی ئــه وه تی تــه وــه ڕکخــراوی کــاری نوده 230 دنیادا بـه ی بکاران له ژماره یاندنی گه ی مایه ی ئستا ببته داراییه

: یاند ڕایگه که نفیزی ڕکخراوه ری ته به ڕوه خوان سومافيا، به. س ملیۆن کهــه" ــه ق ــستا ئاســتی ه ــه یرانی ئ ــه وه ده ژاری ل ــه گه ت ــر کردووه ش کاندا زیات

ڕوی مليۆن کرکار ڕوبه 200 ی نزیکه ش دا که وه ی به ئاماژه" زنت به داده . وه بنه ده" ساتبار برستی کاره"ترسی مه : کدا ڕاپرسی یه نیا له ته لـه 80، نجام دراوه دا ئـه م دوایییـه له ک که کانی ڕاپرسییه نجامه پی ئه بهمی پالنـی ڕزگـار کردنـی کـه شی یه کانی به نجامه ئه کان به مریکییه دی ئه سه

لـه. نـن شکـستخواردوی داده و بـه کان ناڕازین مریکییه ئه زگا داراییه دامودهپالنـی س ڕایـان وابـوو کـه کـه1245کۆی ، له14دا سه نیا له کاتکدا ته

وتوو رکه سه) کان بانکه کان درا به ره ی باجده پاره له که( که ملیارییه 350 . بووهو ڵ ئـه گـه کان له ره نگـده دی ده سـه لـه 61ی دا ڕژه و ڕاپرسییه ها له روه ههکان بــۆ پالنــی ڕزگــار کردنــی ره ی زیــاتری باجــده پــاره بوون کــه دا نــه ڕایــه .کار بھنرت کان به بانکهری ماوه تی جـه زایه ڕای ناڕه ره مریکا ، سه نی پیرانی ئه نجومه م ئه به ......ن ده ده که پالنه نگ به پالنی ڕزگاری ، ده له رگیراون وهCNN,BBC,Aljazeereکان له واه هه

21.02.09 ـــه * ـــه دزـــت و ده شـــرک ده ه ک که جارکیـــان کابرای ـــاو یخات نبـت و ی کونکی تیادا ده که رواه و شه تی ئه گبه نه بۆ. ی که رواه شهچـی وه ن ئه ده که که ردنت ، خه ده وه ری لیه سه که شره ه که ! باس هیچ نی یه ت عه زره حه به: ت ویش ده ؟ ئه یه ین یان به باس بوا بکه ت عه زره حه نازانین به: ن ش ده که که خه ..! که شره ه ری که سه

کـــارتى پـــشوازى کـــردن بـــۆ ڕۆژى ــــــۆ ــــــشوە ب ول کــــــیم مراس

و هوارى تـــــــــازەو مجیـــــــــدبگجـــــگى ک بـــــووه مامۆســـــتایان ــــاغى ــــى قرەب ــــنى خک و گوگرتـــسکانمان ـــترەکانمان . لق ک پۆس

و لمنــى هدەواســى، کســک هــاتـــى ـــان؟ واى دەزان پرســـى ئوە کوتو تیـــپى گرۆکـــى خســـتخانانین

هى منیش وتم به. منداڵ دەکوتینــــان ــــداڵ نــــاکوتین. کوت . بم من

ــاالرى. ــوتن، پیاوس و ئوانى ژن دەک !ئمش دەیان کوتینواســــــی مانده ئو پۆســــــترەی هه

ئافرەتیک بوو، دیوارکـى ڕوخانـدبوو .وە ی ماڵ هاتبووە دەره ل چوارچیوه

میل ناوی موزه پیاوکی پاکستانی بهـــه ـــه حـــسن ل ـــد ســـاڵ مریکا چه ئ ن

فیزیۆنی بـه لـه ناکی ته ر که وبه وه لهیامـــــی یانـــــدنی په گه“ســـــتی به مه

ــسالم قینه ڕاســته ــی ”ی ئی و جوانکردن و ونــه و گۆڕیــنی ئــه ی ئیــسالم ونــه ر ئیسالم سه له ی که تیڤه و نگه خراپ، مریکا دروســـــــتکراوه ئـــــــه لـــــــهــــدبوو دامه ــــشه. زران ممه ڕۆژی پنجی مانگی ڕابردوو پـاش 12وتی ڕیکه ی عاسـیه کـه ژنه ی که وه ند ڕۆژ له چهی کردبوو، وه ن داوای جیابوونه سه حهـــه ـــوو، موزه س ـــاش ری بیب ـــل پ می ی خــۆی چــووه کــه نجامـدانی تاوانه ئه

و خۆی زکی پۆلیس رکه بۆ مه و شـاره پۆلیسی ئـه. سلیم کردبوو ته

کانـی ماوه لـه یانـد کـه شی ڕاگه وه ئهداوای ی عاســـیه وه رلـــه ڕابـــردوو بهــه ــه بکــات، چه وه جیابوون ــد جــار ل ن ت بـه باره سه وه و مرده و ژن مای ئهـــد ـــۆ تون وتیژی خـــزان شـــکاتیان ب . هنراوه وه ه2004ســــای میــــل لــــه موزهــه ــه نایکی ته ک ــه ل ــاری فیزیۆنی ل ش

سـتی به مه زراندبوو بـه نیویۆرک دامه کرنـه ی ده المارانه و په نگاری ئه ره بهــه ســه ــه ر ئیــسالم ب ــه تایب دوای ت لــــه11 ــــی ، بینه وه ره مبه پته ی س رانــــه فیزیۆنه له ته ــــه ی موزه ک ــــل ب م می .تووشی شۆک بوون واه هه

ـــو ئوکـــات زۆربى 1995ســـاى بڕکخــــــراوە کرکاریکــــــان لدواى یکــتى بکــاران دروســت بوبــوون ــراوى ــان، ڕکخ ــارگ ئهلیک وەک کژنــــان، بیناســــازى، خونکــــاران، فیدراســوین ک بنککانیــشیان لنــاو بیناى ئستاى زانکۆى سلمانی بوو ک بینایکى چـوار قـات گورە بـوو لقاتى سرەوەدا ک هر ڕکخراوەو جگاىو بنکى خۆى تیا دانابوو بۆ بــۆن کرکاریکــانیش کۆدەبــوینوە، ـــــۆ ـــــا ب ـــــک دەهن ـــــان پ لیژنم

ـــردن ـــۆن بروەب ـــنى ب و برز ڕاگرتهرواش هشتى مـارس . کرکایکان

و بۆنانبوو ل کی. ــه ــۆ یادکردن ــتى مارســى وه ب ی هش

ی مارس لناو بنکک -7و 6 1995. یانی دانیـشتین به رله سـهى 9ساعات

کردنک بـه دواى قسوباسک ئاماژهو کس 3کـــان، هر ی کاره خـــشه نه

مـن . بیکوە کارکى بۆدیارى کرالگڵ دوهـــاوڕى تـــردا ک جمـــال

و ســازان ســاح بــوون دیــاری محــسنى 8بیاننـــام لســـر کـــراین کـــهو و پۆســــترات و پالکــــارت مــــارســۆ ڕۆژی مه بانگــه ــه که راســیمه واز ب لـــو وه ره انی ســـه کـــه ڕه گه ی شـــار بشــتکانمان کۆکــردەوەو . وه نــه یه بکه

ـــن ـــسکانوە پیاهاتی ـــرەتا ل ئی ســان پۆســترەکانمان هدەواســى بینمامکانمـــان بودەکـــردەو لگڵ

کرکارانو وه ی هاوپشتی بخوننه بوکراوه

! نن یه کانتانی بگه و هاوچینه ستی هاوڕێ ده به !کانی خۆتانی بۆ بنرن تیه زایه و ناڕه بات وای خه هه !ن و بۆچوونی خۆتان ئاگادارمان بکه و پیشنیار رنج سه له

بۆ ئیسالمکی شه بانگه زراندبوو که فیزیۆنکی دامه له ته وزاد ستا نه وه ! ی مارس ڕۆژی کوتانه 8 ربی ی سه که ژنه وه فه ره بیانووی شه م به مۆدرن بکات، به

بن جیھاندا بکار ده ملیۆن ژن له 22 وه یرانی ئابووریه هۆی قه به: تی وه ڕکخراوی کاری نوده

ــه ــاری ب پــی ڕاپۆرتــی ڕکخــراوی ک ژنـــان زۆرتـــر لـــه ILOتی وـــه نوده

یــه ر بکــار بوونیــان هه گــه پیــاوان ئه. وه یرانی ئابووری جیھانیـه هۆی قه بهــه ــته ل ــی ئاراس ــی جیھانیه راپۆرت کانــــه به ــــه ده ILO وه کارگرتن ــــت ک دا یــه 2009م ســای چت لــه ده وه لــه

7.4 ی ڕـژه ی بکـارانی ژن بـه ژمارهــاخود ــاد بکــات 22ی ــۆن زی ــه. ملی ک

ــه ئه ــه م ــژه ش ب ــه% 7ی ڕ ی ڕاده لــاتره ــاوان زی ــاریی پی ــه. بک ــی ب پ

یـان %40.4 مان ڕاپۆرت ژنان لـه هه

هـزی کـاری جیھانیـان ملیار له 1.2پیاوان ژنان له. پکھناوه 2008 له

، یـه ری بکـار بوونیـان هه گه زۆرتر ئهر رامبه به له %54.7 ی ڕیژه ش به وه ئه

.بۆ پیاوان 51.8%ڕیکخـراوی ر بـه ری سـه بیرۆی جندهی ڕیـژه:" ـ تی ده وـه کاری نیـو ده

نزمــی کــارکردنی ژنــان، کۆنترۆیکــی و ومـــــــاڵ ر مك ســـــــه الوازتـــــــر به

تیسمانی ، قه وه کانی سامانه رجاوه سهو وه رتـه ندک که هه کانی ژنان به کارهکارگرتنــی کانی به فۆرمــه ی کــه وه ئــه

کی نــزم لــه یــه و ڕاده ن ژنــان شکــستهمبوونی پاراسـتنی ، که یه داهاتیان هه

مانـه موو ئه تی بۆ ژنـان، هـه یه کۆمه لـه وه الوازتـره بـاریکی نـه خه ژنان دهـــاوان ـــه به له پی ـــدا یرانه ر قه رامب ." کان

وه دا ئـه کـه ی ڕاپۆرته درـژه روا له ههـــه ڕوون ده ـــه وه کات ـــان ک ـــۆن ژن جعاتکاری زۆرتـــــرو ڕای ســـــه ره ســـــه

مداهاتـی نـد کـاری که چه کارکردن لهبـی کاتیکـی م هـشتا ده جیاواز، به

و ر رامبـه زۆرتر بۆ ئیلتیزامـاتی بـ به .ب داهات دابنن

@@üi@ŠbÙŽî‹Ø@ôäbäˆ@ôäa‡îóà@óåmbè@õˆûŠ@‘Šbà@ôn’óèóäbäˆ@õŒaíƒïäbØóî@õòìóäłìíu@ô䆋Ø@ômóîaŠóiaŠ@

@@@@@@•@N@Ë@ وه س ناتوانـت حاشـا لـه ، کـه وه ک خـۆی بنووسـریته ر میژوو وه گه

بوون کـه گا نه داراکانی کۆمه و چینه ژنانی بۆرجوازی وه ئه بکات کهقازانجـی نگی هزیـان بـه و هاوسـه یـدان مه بۆ ڕزگـاری ژنـان هاتنـه

ــه یه ــی، ئ ــسانیخوازیی گۆڕی ــه وه ک ــه وه جوون ــه و حزب کان بۆرجوازیو رکاریان فراوانـترین ریفۆرمـی یاسـایی سـه ڵ هاتنه گه له بوون که نه

کرکـاران وه کو ئـه بـه. قـازانجی ژنـان کـرد و ئابووریان به سیاسیداران رمایه ی سه و حزبانه زگا م ده ر ئه ر هه رامبه به بووا له ده بوون که

و ن بات بکـه ن، خـه کـه کانی ژنـان ده مافه ئیدیعای پارزگاریی له کهکاتـک . ربھنن قوڕگیان ده نگدان له ک مافی ده ترین مافی وه سادهی زۆربـه زیـر، ژنـان لـه وه ڕووسیا بـوو بـه لکساندرا کۆلۆنتای له ئهنگــدانیان هــشتا مــافی ده وه ک سویدیــشه وتکــی وه وروپا بــه ئــهســتی پرۆلیتایــای ده بــه ر بــوو کــه شۆڕشــی ئۆکتۆبــه وه ئــه. بوو نــه

. واردنی جنسی دا و هه پیاوساالری شوڕشگ گسککی ڕامایی لهمـژوو . ی کـۆن نییـه رگوزشـته و سه ک چـیرۆک م مژوو کۆمـه به

ـی مۆش پمـان ده ر ئه هه و میژووه ژی، ئه ماندا ده گه و له زیندووهــه ــاری وه ئ ــنی ڕزگ ــه و یه ی زام ــسانی ژنان ــه ک ــه ، ه ــی مه ر هاتن یدان

. یدانی خودی ژنانی کرکاره مه ش گرنگتر هاتنه وه و له کرکارانرۆک، کی ب نـاوه یه قسه بته و پیاو نه کسانی ژن ی باسی یه وه بۆ ئهو ڕیاکـــاری ، دوور بـــت لـــه ی قـــازانج رچاوه و ســـه بـــیزنس بتـــه نه

و و کـۆڕ نجام جگـای کۆنفرانـسی بـ ئـه له خستن، پویسته خۆههو یـدانی ژنـانی کرکـار مه نجامتر کـار بـۆ هاتنـه ۆرک شۆپی بـ ئـه

خـای الوازی . و ڕکخراوکردنی ژنانی کرکار بکرت کگرتوو کردن یهو کــات ژن کــار ده کــه دایــه و جگایه گادا لــه کۆمــه پیاوســاالری لــه

کـاری ئامانجـداریش بـۆ ڕزگـاریی ژنـان ر بۆیـه هنت، هه مده رهه بهی الوازه قـه م ئه ، لـه کـسانیخوازی ی یه هزه بـه قـه م ئه له پویسته

. وه پشه ببرته وه و پیاوه کسانی ژن دوژمنانی یه

8ری پۆستهی مارسی سای

1932 ڕوسیا له