t.

kI '.

-.

$

- U'

W

-

r FVT

SSS5

HAWAIIpujiAiAHOLOMUA&. TJa,

BUKE I.

KA NUi'EPA PUKA-L- A

HflWflll v p0It08O7I

Hoopuka man ia mai kn Poakihia ka Poaliioa, o kela mu kei.iMabiiiu o ku Hui-Hoolah-

aNu-pep- a

Hawaii Kolumua.

23" Uku I'epa. be Kanalimakqnuta o ka Mali ina. No ko kopo

'hjokabi he o keiifta.

E loaa no ka popa mai koona akuu ma ka lima o na Luua.

.Aole he pepa o hoounaia mai keKeeaa aku no na kuaaiua, aiawalo no u uku mua mai.

E hoouna mai i na Mea Hon,ma Kninumanao, Olelo Hoolahana Kanikau a me na Mole Inoaia

THOMAS P. SPENCER,

ka Lnnabooponopono o ka Pepa,

Aolo loa e pai ia kekalii OleloHoolaha, Kanikaa a Mele Itioapaha ko olo e hookaa mua ia ka

Miku. Aole no hoi e hoou ia ia'kekahi nnpepa ma ka owili paka-J- n,

aia wale no a hookua e ia kauku mamua. ,

K2" O na Knuoha Nupopa ame na Hookaa Dala una, o loaaakn no na Bila Hookaa mai keKuena pololei aku a i na Luua, ai olo e hoouua pololei ia aku

i na poo la wo pepa, ma ka'hoouua mua ana mai i keola o kaNupopa ia

ABRAHAM FERNANDEZ,

ka Luna Nui o ka Pepa.

Olelo JSZaliea!

Owau o ka mea nona ka inoa.raalalo iho noi, ke kahea uei au.ika poo a pau o makemike ana ehookomo mai i ka lakou mau

--wihi huuahuna iloko o

'ka "Hui Hookuonoono

Lahui Hawaii,"

Ua niakaukau an e lawe mai i ka'buina mai ka HO OKA Hr DALA.aku A PII AKU ILUNA, no kapono a mo ka poniaikai o naktin ika Hawaii wale no. E loaano an ma ke Jveeua o ka nupepa

Alauui Moi, mai ka bora 9 A. 31.,a biki i ka hora i P. M.

SIT E olnolu e hoomanao maii ka uku o ka Bake HoomanaoHooka, be 25 KENETA no kaBUKE bookabi.

ABRAHAM FERNANDEZ, Rahu

3So ka" Hai Hookuonoono Labuijfawaii. jan 13-- tf

dTa-u- i 3s:e 'Ba o ifea, .l:n.a,T I fee, Pono;'HONOLULU, APER1LA 25. 1S94.

Moololo HoonaneuePauwai no

IEDEIL.l ;

A I OLE IA, KA

Opio KamaaAniani.

Ka Moolelo Kaili Puuwai o

Helene raaloko o ke AnainaHulahula.

Ka Manu Nunu hooko kauobamai lea He-Kupap- au mai o

kona makuahine.

I ka manawa a ke kaikamahi-n- e

wiiwue poomuku o hoikeikenei i ka nui nepunepu o knnuoloolo wawae a holo iluna o kekowa o kn ulia, iluna o ka pukao ka laui, oia hoi kela ipuka e

h'ki uku ni ilnna o ke kino o kekeko bulubiilti, aia ku raaka o

na tuea a p u mu'oko o ka miniikealii nui ke imxia pono la i kekamaa allium mc ka pihoihoinut, a oia ko lakou wa i hoopti-- h

inbao ia ai no kcia koko o ha-pala-pu

nei iloko o ke kamaa, apoha nui la ka leo o ta Moi i

ka pane nu ae i ke Keikialiika Hooilira Moi o ko kalaunume keia mau olelo

"0 ka wahine anei keia au ialoha ai kou puuwai e ke keiki-alii ka'u keiki?"

"Aole biki ia'u ke hooiaio loai kma unn i keia wa ma na he-lebel- ena,

ke ae mai oe ia'u l kekuleanu kaimiilio e uinau akuiain, ke olnolu mai oe e ke Aliika Moi," wahi a ke keikialii ipane uku ai i kona cuhkua.

,:Uu ae ia oe e ninau uku i kekaikauiabine malihini aole makona mau helebelena, aka, makela kamaa aniani wale no e

like me ka'u boobiki paa, o kamea e ku ai o kela kamaa i kawawae o kekahi wahine, ua aemua mai oe oia kau wahine e

mare ai e kuu keiki no ka hano-ban- o

o ko'u noboalii;"wubi boua ka Moi i pane mai ai i.ke kei-

kialii, a oia ka wa e pnpalua ianei ka inanao pihoihoi o na meaa pau inulnko o karumi ikealiinui no ka hopena o kela kamaaaniani.

I keia manawa ke keikialii ibele mai ai imuao ke kaikama-hin- e

malihini me kona mauinanao o ke ano kanalua, a panemai la laia ma ka ninau ana mekeia mau olelo

?

0 ki'u hoiibiki imua o koA'kjilsi Mmia Loa, a ituua hoi okc-tiloal- o ko'u niMkua, ft mreau-- f ka wahine a'u i aloha ainoipi Vein kamaa aiiiaui, maika.pdhopei bnawi ia ai o kahulahula ina'oko o- - keia miniikealii n ka halealii nei a bikiiloko o keia la, ke noi aku neiauj ka nluolu o ka lede ntalib- i-

in a ninau no kou pane nini i

kavhainr: knp no auhea ka luaf

o keia kamaa aniani ina o oe 10ua'-ho- a hulahula hi o'n i kely do?A'u hoi e aloha nei a e hooma-nao mau nei nona a biki ilokoo keia manawi?"

Ua boomaha iho la ko keiki-

alii,! kana kamaWio ana mai,ina mnh o kona ike pono iho i

ke . kabe o ke koko mawaho o

kelu kamaa aniani, a pane boumat la:

jjfAole o'n tnannoi'o, a o oe punoipaba kekahi ekokua maianui kii'u mea e kamailio aku neiua kupono io unci keia kamaauniiini ma kou wawae me kekahipoino'ole ma kou kiuo?"

Aole he pane leo i puka maike kaikauiabine aku, oiai, he

liooni-j kaneeu ana o kona wawae poomu-

ku no ka nui liiaoli o ka elia o

ke ns.hu palena o!e mai a kelakrko kulohe a Puukolue, oia ka-

na i hai pololei aku ai i ka oiaio,aia he ohuniu malu mawaenaona a me ke Komissna AmerikaKivini mai kona keena oihaimkamkela mai i kela kakuhiaka,a ma kana koi paakiki e hooka-h- uli

i ke aupuni o Ar bia, ua aeuku oia ia kumubuna o ke oki i

kona mauamana wawae nui, apela i loaa ai keia haawina eba-eb- a

a me ka piba o ke kamaaaniani i ke koko.--

"E kala mai ia'u, aole owaukau wahine e ke keikialii, a aoleno owau ka mea nona keia ku-m- aa

aniani," wain a ke kuika-mah- ine

i pane mai ai me kaholoi pu ana ae i ka waimaka ebiolonei ma kona mau populiua.

I ka lobe ana o ka Moi a meke anaina o kona mau lunn oi-b- ana

aupuni i ka hoole maopopo ana aku o ke kaikauiabine,uia be obumu malu mawaenaona a me kona makuahine nokeia kamaa aniani e oki i konamanamana wawae, ua haawi maila ka Moi i kana olelo kukalabope, e kala ia kana boobiki noka booko aku maluna o keiakuikamabiue kikala eba, oiai,aole l piba ka makemake o kekuabaua aupuni no ka mare oke keikialii me kekabi wahine,a ia wa i bookuu ia mai ai kalede malihini malalo o ke alakaia ke keikialii bookipa, no kaboiboi bou ana iaia i kona wabimalalo mai o Puo waina i keia po.

HELU 56.f

' 'iiJimKp,Mai ke kumupeni mai S Gaberieh

Lenoa, Kapena o ka Puali KahikqImeperiela o Farani.

Na Itamu Porofesa.

Mimuli o ke noi ana m-- i o ke '

knhio ko uiaktiu niau pne lielu-hfl- u

e hoopuka bou ia aku naitamu noeau maluio o ko poo"Waiu a me ka Mcli," nnlaila. kjhooko aku nei innkou i ko oukoamakemake mai ka peui ponoi akuno o ka ma kou Gib' r'ela Lenoahooliei lo wahine nop: nepu, a oke Kapena o ka puali kino kefcoihu loihi.o na mea buna pohihihJa makou boi e lana nei ka nianao,e kulike ana la kit me ko oukoamnu helehelena ponoi, a e uwdalala ai na kini o Koolnlau.

alHe hiki loa i kodinboln k noho :

ii malunavo ke kanaka moiowa-.- -

palaualclo! AViiokp hoi o ko ka-- . ,tnaka puoi wale naJkonaaihaiieoleli -

AiaVfc5ikuffiuHrifcluB(aole hakanaka a ke Akua i bana rr.ni alke oie p I aa kekahi kanaka i hanau ia mai e ka w.ihhif he maain'inao kulike olo k:in mc konalahui ponoi, iloko o ke au m.ihihiaa uie ke au hoolula a ne hooko ona Iako kaua.

0 ke kanaka o bnlopono kanamau ban i no hnokahi manawa maka naau hookamam, hoipunipuni,pakike. a pela aku, aole loa konaano helehelena e hoololi ia a hikri-k-

hopena o kona mau la e moe fiV

iloko o ka luakui apau.

O ka waihooluu o ke Omaomao-- ,

oia ka waihor.luu haaheo loa a n'wahine hookelakela uani o ke

o Lidana, mamnli O

ko lakou manioio i kela kii wahinemaluna o ka hae omaomao o kalaliuifo Irelani i kapaia "Ka tWahine Kau Kehftkeha i ka Wellau ofca, M.ik.ni."

0 ke Kaikanmhine Alii o Tekaka mea hookahi e nana ii aku neimahope iho o ko a Moiwahina j

Yitoria make aoa aku a rae konamau hooilina keikikane no ku'Noboalii, e kau aku ana oia ma ko.Kalannu ma ke kulana MriwabinBn Enelani, ua kaka') mat nei oia a.boolaha ia he lehulehu wale o kona,v '

mau manao kalaiaina, e kono aka ,

ana i na wabine a pau e noho pooalakai nei no na ahahui, e komt"like mai iloko o kana ahahui e ku--'kulu nei no ka poraiaikai o kahumuhumu I na lole aabu no napoe ilihune o kona lahui. Hebana keia i mahalo nui ia e kalabui o Bereiania mai ke kanakakiekie a. biki i k makaainanabaabaa.

Aole.i pan.

?&

t .'

v'V.-

1.

- 'tr" -

Ala4 ;,viaift &

'.

ft'

X.L

. ?m &?-- f-- a v"

. Ar0 JJ Uff P0 7 UZELU

Mamuli oka loia pinepine mat"

.. o na olelo hot hew a mai ko makou

maii.poe lawe mipi'pii mai, e Dili

ana i ka lawe poliilei ole o kekahipoe luiia i na nupepa, ke kau leo

","' aku nei maki.u I ko latum lokoinai-Ic- ai

e hoike kike mai ia lono ia

makou. e hooponoDono koke iar-- ia hemahema.

0 ka uku nupopa. ehookaakoke.K is iVai ia, oiai, lie 50 keneta wale

no ka uku 'muhiim. a ho auhauolu.nlu loa ia no keknhi mea e ukufii i keia inanawn.

O ka jKe e hooka ole mai ana i

ka nku pep i kcia pule, e paa ananiak'iu i ka lakou pepa.

la: Rula o hi iupepa Paha La.

'Ko ka hookaa mua ana oia keiamalalo iho:Kupe lio k:i hi J) XenetaJinokuiii Mantua... 50 "lioitknit i k-- i uau ana oka S

mahiua .'.75,

"', Xuimpa Paha Pulc.

No ka liookaa iiiii'a ana oia keiama lain ih:Kojte hon'tahl ..10 KenetaKkolu Mahina..." 50 '

Eono Ma hi na $ 1 .00lIcMiknlu Makahiki 2 00

Ko ka uku ana iiiahope rt ka mii--v

hina oi.i kiu: j-

Kkolu Ma hina 75 KenetaKouo Mnhi.ii f 1 .25Huokahi Makiduki... 2.50.

ABRAHAM FEllNAKDEZ,' Lui a Nui. -

Ka Nupepa

pwflii poiiejans. . , -

ABRAHAM FERNANDEZ

Luna Nui.

TII0S. P. SPENGE$K

jAiliilhOOpQIWpOWO.

IToiululu. Apcrila 25, 1SPA.

Mai "Koho e na Poc

Aloha Aina.

E like me na liana hookikinaa kekahi pos haku liana i nakanaka Hawaii, a me kekahipoe e nolio l.ana nei malalo o

ke aupuni no ka minamina i kaiakou man. liana ponoi,.ke ho-

ike .aku nei makou rka mea e

hana ia aku ana c kekahi ppehaole i hull ole a, manaoio ole,

aku i' na pi gi, e hookpmo wjjalg

ana no lakou i na balota iloko

o ka.pahu ke hiki mai ka wafcohb, a oia ka makou o ao aku

-- nei i'ke kanaka Hawaii hewahialolia kona i ka aina a me kqna

lahui, c haua aku.pukou ia kaa-vin- a

like ma ka.hppkomp i nabalqta, me ke kohu ole, a acloloa the kanawai ma kda ao o

boabewa ia oe uia ia lana anapcla; olai, e cio!a. ia ana ia balo-tamawa- lio

aeba pabu balotaa majvraena ,ou a nigjka mana oIja Makua Bani jia ea: e ike--tnak-ali

ke.ailb olcau barta aimet:a liqpcna b k9d'-.;niaha- o oke;alobaTabui?; " '""'

."'" ',

'.?v!-w- - p' &" " .t i?'' w-- r-'-, - -- . -"--. . ,. - yr ;

Ahuwale na Iwi-Po- o o

Hua i ka La.

Ka Papa Inoa Koho Balota

o ke Aupuni P. G.

E like no me ka makou i

hoomaikeike mau aku ai. i kalabui, aia he mau hana poho-lal- o

e hoao ia mai ana malunao kakou me ka lima ikaika o

ka hookikina e kakoo i ke kuana o keia aupuni kipi, pela no

ka oiaio o ia mau mea a makoui hoike mua aku ai i keia me

keia la e hoao ia nei maluna o

kakou a pinhole ka maia. 0ke kakau hoopaa inoa a na pe-lan- a.i

kukaliki ai e kakoo auana kanaka Hawaii, a aole hoi

oia wale, aia maloko o ka lakou

hoike ana aku ia KomisinaBalaunu aia he mau tausaniehiku a ewalu o na poe kuponoi ke koho balota- - o na Hawaii e

ku makaukau uei no ke kakooi na pi gi, ua hiki mai ka la no

kakou e ike maka ai i ka oiaio

a kapa aku ia lakou i ka hua-olcl- o

mai ka puuwai ae "heboopunipuni.ino a me ka waha-he- e

maopopo ka lakou i puhimakani aku nei i Amerika i kekokua o ka lahui Hawaii oiaio

o ka aina i ka lakou mau hanakipi a hoohiolo aupuni," a nakeia leta malalo iho e hookaa-ka- a

aku i ko lakou mau makai kakau ponoi ia e ke kakau-olel- o

Jones, e hoike aua i kalike ole o na huina huahelum iloko o ka buke inoa o kaHui Hoohui Aina, a me ka

huina huahelu hoi i kakauihoaia iho nei no ke kakoo i napig'- -

Eia iho ka palapala hoike akakauolelo. Jones i waiho akuai imua o Komisina Balaunu,oiai oia i Hawaii nei ma kanahuakai huli i ka oiaio o ka hoo--

kabuli aupuni o Hawaii nei :

Keexa Hui HoonuiAiXA,luiai 9,1593.

IIox J. U. Blouxt,Kuhina Elclc o Amerika,

No ka pane ana nku i kaupalapala o ka malama o Mei, kelirti uku nei au no na mea pUi i

ko makou kulana hoopaainoa,aia iloko o ko makou bukekakauinoa a hiki I kek la, he5,500 ka huinu nui o na poe i

hoopaa mai ia lukou iho no kekokun i ke Aupuni Kuikav? aua liolkeia mai hoi ia mkoum.ii ua lonb (auihukua) bikl kemanaoio aku", aia he (90 mau

"inoa i kopeia ma ka rola hulta6 na iuokupuni a e boopaaia akuana maloko o ko makon, bukenui o ka hoopaa inoa.

0 keia huma nui launa olemai o na poekalrauihoa'ilpkb oko iriakou' bake uo ke kiiktfo ike auDuni pi gl, ua hiki au -- keboike koho aku imua-ou,;aiaJi- e.

1.219 inoa o na kanaka A me-rikai- lbko

o ka hui, a be 90jpa-kenela- -

Ko'lakoViklailca piba ;h3ai

ka huina Amerika lahui ne; he251 inoa Beritania, o 26 pa-kene-

huma iabui he 1,022inoa Hawaii, o 11 pa-ken-

huina lahui; he 2,261 iuoa Pu-kik- i.'o

73 pa-ke- neta huinalahr.i;" he 69 inoa K rewai, o 50pa-ken- huina lahui; he 351inoa Geremania, o 53 pa-kene- ta

huina luhui; a he 32S poe o nalahui huikau i tuaopcpo ole kolakou mau he'ehelena ia makoua me ko hiknu man wahi i hoeamui al i Hawaii (!) net.

Kau kauwa hooloho,J. W. Jones,

Kakauolelo Hui Hoohui Aina.

O keia huina o 5,500 poe

kupono i ke koho balota i hoo-

paa i ko lakou mau inoa ma-

loko o keia buke o ka HuiHoohui Aina, a i hoike ia akuhoi ia Komisina Balaunu mai

ko lakou kakauolelo aku, e

puka mai ana ke kino o kahuaolelo wahahee mat keiahoike mai ia Komisina Bala-

unu a me ka huina huahelu i

hoopaa iho nei i ko lakou mauinoa i na pi gi i ke ahiahiPoaono i bala, a e ike maopopoia no ka heiehelena o ke kii o

Pakaka, eia no ilalo lilo loa kahuina o ko lakou mau kakoo i

ka 1,507, a mailoko o ia poe,he 185 wale no kanaka Hawaiikuuiakaia i ae e pena eleele i

kn lakou mau inoa me ka bano-han- o

ole o ka hoopilimeaai aaloha ama ole, e like me keiapapabelu malalo iho :

Huina o na Lahui.

Hawaii nie hapa-haol-e. . . .185Hawaii haole .101Amerika . . . . .... 390Beritania 195

Geremania 120Pctugala .-- 418Lahui huikau 98

Huina o na balota.. 1507

Owai ka Lahui Hawaii?

jMa ka nana ana i ka huaheluhoike a ke Kakauolelo HoohuiAina Jones ia Komisina Bara-un- u,

aia he 5,500 ua poe i ka-kauin- oa

maloko o ko lakoubuke no ke kakoo i na pi gi, ao ka hoopaa inoa koho balotahoi he i;507 wale no, ua ulu aeka iuanao ninau ia makou i kahui o Kivini ma, Alekanedero,Olesona, Kakina & Co., i obi-o- bi

aku nei na wahai Amerikai ka hiiUamahi o na kanakaHawaii i ke kokua ia lakou"O keia mau wahi haueri omi-lutnil- u,

elua anei ka lahui Ha-waii- f,

E oluolu na kakoo o na pi gie hoike ae i ka lehulehu, i pauka pialu o na makapaa i ke kaa-ka- a

i ke kumuhana poheoheo aoukou.

J3 wehe'ia ana la apopo ho"

halekuai ;ldlo "o na abb' wa vrvl bdri

Ioamaoiae'iho'o k'otiuakou ket n'i

baVars-- T -: 1-- '

He Oiaio Anei?

Ua pabemo mat mawabo o-- ke

Keena Oihana Aina E o ke

aupuni pi gi, be lono ano nutina e booko io ia, aia be pala-

pala kue i loaa mai a ua. waiho

ia aku imua o keia mana aupu-

ni pi gi, he kue lahui mawa-en- a

o na aupuni hui o Enelani,

Farani a me Geremania, no ko

Amerika wa e hoao ai e lawe

nona iho i ke kuleana lahui

Hawaii ma keawa o Puuloa.

E owela paha auanci ke ahi.mai Europa mai. .

.

Ka Oihana Makai.

0 na hana a ka Oihana Ia-k-ai

e booko nei ma kekahi. o.

ka lakou mau hana pili oihana

hopu i'ka lawehala, ke booko

ia nei ia mea e kekahi inaumakai o ka oihana, me ka pupiir .

ahulu a oi loa aku mamua o ke

kupono. Aia he mau poino

wehweli i halawai mai me ke-

kahi mau boa o ka oihana aolei loihi lea ae nei na la, a i keahiahi o nehinei, ua halawaihou iho la ka oihana makaikulanakauhale nei me kekahihaawina ehaeha e kapa ia akuai me ke kanalua ole ua boo-

ko limaikaika o makai Loganai kona kuleana a oi mamua o

ke kupono, ma ka hili naaupo-an- a

i ka wawae o ka lawehala.ma ka inoa o Kamoa, a haki-- .pu malalo aku o kona ami-kul- i.

1 ka wa e noho Ilamuku anao C. B. Wilis-- no ka oihanamakai, ua pinepine na olelo

'boabewa e pili ana i kana boo-ke- le

oihana, aka, aole loa nae i

ulu mai he mau hana hookiki-

na a bobe wale iloko o kona aue like me ko keia mau la e neenei mai ka poai hemolele mai o

na kaula mikanele hookamani, ,

a aole no hoi be mau pepehihooinainoino i ike ia a lobe iahoi ua hooko ia He , kanaluaole ko makou, ina e hoomau iana hoomaa o keia ano e ka oi-

hana makai, aole he maluhia,oke kino kanaka e pakele ae mai

na hookikina ino a me ka hanakakauha maopopo e haawi waleaku ke kanaka i kona mau ku-

leana, oiai oia aole i ahewa ia ahoopai ia ma ke kanawai o kaaina.e like iho la me keia hanaweliweli 16a- - o ka pepehi pupule. ,

i kekahi. boa kanaka akejatuja-- ?

kai'Logana ia Kamoa.- -' - ;

Able d makou manaoio eapono ana ka oihana makai i

keia mea, mamua o ka huli po-ii- q

ana i na kumu oiaio i pukamai ai keia hana pepehi bilabilaOle ma ka aoao o ka rnakai e ,

hooko ana i kana oihana nakamalubia 9 ka lehulehu.' E'ao---.

ia keia makai, a e hoopat; iaia- -

me kekahi haawina koikoi i"kona ware7 ahe'waia'arima2ieu

I kanawai.t .

.i unuiwiiwtfiimagBaMawacsBtt.r&.-Jto- . .T- 5. t- i ..

&c J;?r "S&Bg&T faSw'r

fr5.'M?1

1V

ffiW&r' '''dJurd i

RFS-5- -

f

t -

IX 1

1I

APERILA, 1S9L

sJm W TJFJS ilahiaa boaApr 5l!2' 4 b G 7i HapaJia mua.

81 9 10 1112.1314 " 12

lo'ic iT'is'ig'iolai Habioa piba19

22!23;j24;2.5-2i2- 7 23i Hapaba hope2930 I

NuliotT Ii?doko.Apopo knai poo-let- a.

IIo ui uiikultka ma Puowaina ika po nei.

Nui Ioa ka halm o Kukaakapiaia cakou.

Mai poina e ua banmana loaii-lo- mi

a Dan. Latana.

Make no kkkou ia Makapaa niano ka honpilimeaai.

I koia nialr na ae ke fcumukana-wa- ikanu Mai' a a na P. G.

He piina k;ii haawiii no. na aliimoku lapaua inehinci.

Ua Imlo nvthuka aku ka wahinea ia Pake o ae nei.

-

knai kudalu ka Mog.ma i

ko kakahtaka Poalima, 10 am.

He 92 pr-- i knknuiuoao kaapa-n- ao Ewa; Wuianae lie 23; huina

. 120.

Hohe o Kuapnkaa. aohe kue mqi

i ko tnakou kapa aku a i ke kipi.Hilahil.i.

Xui na makamaka o na kunainai kue utai ia Nawahi no ke olalau.Pololei.

Ua lohota mai ho 26'J poo i ka-kani- uoa

o ku apaua o HiloHeina.Pela io anei?

"Me'o-Dram- au i koia alu'ahi- Poaono ae ma ka Halo Mule Hou.Eela ka moa lealca.

He piilu oho ka ka Buna. P. G.i ka aumi la onetime.! ma kaIlalemai Motwahinu.

Em i Honolulu noi o A. B.Xnebiiiibtein o lit Io. na ka Malu- -

lant uia i bin mai nei.

Ua lie" aku ka nioknulu Ar.iwui ka ponei no na Panahati o kaIleraa. me kekahi wahi ohnaolemai keia hum aku. j

Aolo i luli ie ke kirnukuai o

ko kopia inn ka boike a ua nupe-p- a

o Vanekouu, ma ka moktiabtArawa mi o ku 1'oaiua nei.

Ua hu!i hoi mai ma ka Maluk-- ni

o nebinei o Dr. McWayno, Bi-bo-

Wilisi, K. A. Spreckels a moMrs Gans.

Ua booioii ae nei o KankaKupa i na bora hana o kona kee-n- a

mar ka bora 8:30 a f ka 10a. M., aole boi ebke me mamua.

Ke ole e kuia, e weho ia anaikeia Poa'oho aote na hui Kameha-ineh- a

me Hawaii, ka paani kini-po-po

mua no keia kikina.

Eia ke waiho nei iloko o keouiiwalhvali, ka wahine a keKabiun Xoho Amerika, MaWillis, aka, ua pohala ae no maika boomomole ioa auaako.

Imua o Luuakanawai Apana okeia kolanakaub&le, na uoopana,k&kahi kanaka Hawaii no kechefu, i na'ala o Haoeleau be 10,poiuo ia muu huahetc e maona.aio ka opQ, mamuli oka paakiki,

Malami oe i kuu komo.I

Aohe i hoea mai ko makou j

Porofesa, uo ke ona-xaliwal-

Halo o ke Awalan o Ponloa, naAdimarala Woka a me Invin ma j

ka la inehinei, kahi i raakaikai at J

i kn home noho o Kaahuplian. i

On hub hoi mai no i ka auina la

no ke Kaona uei.

fF Ua loaa mai iipi i ka HniKnai Lnau o HOLLISTER MA,Helu 523, mi Alanui Ptpn, hewaiho luu Kiipua DAlMANAonawaiboolun like ole. Me lOkenttino ka puolo. apr24d apr25wtf.

Eia ka kekahi mau kanakaHawaii palaualelo k9 ake nei ebopulinpu wale r kekahi maukanaka a mau wahine palm l

manao wale ia he poe kiko bualaknu, ke ike ia Inkou e nohoana maloko o na bale inu ti.E! Pehea keia, he hana kana-w- i

ane: ka keia poe inakni emakaukau nei e. booko aku?

Ua ike ia kekahi mau tuakaip. g. elima ma ke kihi o AlanuiNuunnu a me Beritunia,e pea-pe-- ilii

ana l kekahi wahine, oialnae laknu e akoakoa ana ma ke-

ia kihi kohu nulo meli i ka aui-

na la Poakabi nei, a iwaena o

keia puulu, o Holi kekahi o la-k- ou,

a me kahi makai i hili aia haki ka wawae o ka luoa, e

waiho mai la i Haukapiia.

Ua wawa wale ia ae, 4,e hooleIoa ana iioo Alapaki, ke niuaukekahi Papa-p- ai laia no kekahinn-- a Ka l ka ponn a i ka bewa pa-liu- ."

c au'a uo i nona ilio me kapnai lotio ole ia e ka poe ake be-

lli he In nnpepa mi Uuwaii a

Nitliiiu, malta paba ua ntaikat no

ia; nka, ua at anei ka Lmuikane-w- ai

Iviekie i ka Weke i pahuluiaai oia ma o ka hooha'Iahala a ke-

kahi ledc imua o ka Aha?

Ua loaa mai nei na hum e hoikeana urn n.t iiupepa o V ct r a, e

pill ana i ka mokukaua Kamepi-m- a.

e ku nei ma keia awa, elioike ana, e haiilele koku ilio laanei, a bulo'aku no Victoria, l

ka wena ae uei.o ka malama oMei. I kona wa e biki ai maV.ctoria, e komo pu aku ana makeia buakai ka Mauu Kolohala uoke Kai ann o Beriuav no ka nanaana i ua pono ki.i lawaia o na ma-kaaiua- na

Pelekane.

KEKUPAPAU UWB OLE I AMA LAUAINA.

Ua lono mai makou, mai ke Ka-pm- a

Bov Helu 11 nlai o Lahaiha,i ka wa i make ai o kekahi kanakaboobui aina a Pali ma i hookono-- r

kOno ai, o hoobiki kue i ka Mo.wahine, aolo Ioa be. maa i bele akueliwe kumakena iaia, koe wale nokana wahine pouoi. Aolie' holboio ka poe aloha ama iaTa, no konakumakaia i kona aina hanau a mekoua Moiwabine, a o kc bopena,aohe ona mau boaloba nana i hoo-maopoj- K)

i kona kino lepo, aole kekahunapule Pah a me D. Kabaulelio i blki ae a haawt iho i na ko-k-ua

no keia hoa hqohui aina o Jarkou. E ole ka booms nawanui bkana wahine, ina ua maloo na iwio Hua i ka la. s

j PA HEW'A KA LAE 0 KA ELE- -

MAKULE 1 KANA HAUXA

LAAU IHO.

tt n; l-- .. i.. : t--ban:lj heIe ana :i kektlhi njo ..kinokeko" e n.-tb- i kda elemakul lalo

o Kapalaraa, ka hai nbumtipu o na hana pa&aha a Siwiui, a okekahi hoi o na elemakule a ma-k-i- u

i boomakcikaaku at, "ua kipapili oi liana mai i ko makou neikeena'' etc. No ia mea, ua boopihaiea ia (ti i ka. has e like me ke"keko" apiki o ka uhana pukaluaa Kivini, :ia hili bewa ae eia i ko-

na lae iho me Keia mau hau.ialaau mai kona liuu pouoi iho.

Hili bewa 1. Xo ko "elemaku-le." ua poina oe a palaka i ka wai hoea mai ai ka olelo nmau aMakapoleua imua o ka Hale, a uakoho kue ce me ka pupuabuln. elike n e ka mea uuu i na "elema-kule." me ka manao aole i bewa;a i ko ike ana iho nei i ka ahewakoikui ana a ka Lahui, ke kubiku-- hi

pae enei oe. e like no me ka muibuaiele o na 'elemakule,"

rliii bewa 2. No ko "elemaku-le", pun i wale oe, a o ka hapamii o

kau mau paliipala boopii i biwon.ai ai a helubel.i. he ano ole, a uakupjeia iluko ona haubili mehuikau.

Hill bewa 3. Xo ku "elemaku-le," ua pubo bewa keia noho a kaLahui i haawi aku ai ia oe iloko oka Hale o na 'Lii, mamuli o koukipi ana i ka Moiwabine, ka Ainaa me ka Lahui, a e inu aku ana oei Ua lua me keia paumnele ou, a ePua mai ia bewa i ka hookolokolohope o ke ao nei.

Hiii bewa 4. Xo ko "elemaku-le", ua piena bewa ae la oe, a uakomo :.ku la oe e piliwaiwai, a pilia .ii la ce me kekahi kanaka opio,"bookabi mukalnki," au i haawimai no makou, aka, bookabi waleno a makou luahiua i ike aku ai iaoe e uuuunu ia mat n i e Ke'itpio,a he mau la mahnpe m ii. hoeamai ana ka nupepa kaili aina aoukou me ka pjpa inoa o ka poebookaa ole i ka auhau, aooe keka-

hi o ia poe, he kaa ole ka lmi kouhauha. Henui no hauna ana aui ko lae i koe, aohe be man haunahe waawaa. Iua i ha mau ia e alioia. Me ka manaolana e keakeahou mai ana oe l ka mana o kaPa pa-- pa' i:

Aule i hoopuka ia keia me kamanao ino. aka me ka boomakeakao ka lealea e piena I03 ka "elema-kule" o hooka hi miliona me boo-

kabi makabiki o kona ola ana.

NA ANOAl 0 KAAXAPALI.

He oia iohii liu ke kupaa o namakaainaun :ilha Moi o Kaana-pa- li

nei. ma k- - kakoo ana i ke au-p- unl

Moi, o na wahi hpobui aina iboomaoopoia e a'u, oi keia. oHale. Hoewaa, Kewiki Kapaku, oka inoa mua he makai no Kahaka-lo- a,

be minamfna oihana, pela noka inoa eluu a mo ke kolu, he-ak- e

e lilo i map. makai no Kahakuloaame Honokohau. Inpuwale keiapoe hooEui aina, a . kumakaia i ko,lakou'aina1 hanau. 'S. P. K. Ka.xapauikaoaxahua.

Kaahapali, Aperila 23, 1S94.

LEI P1KAKE.

Aubea wale oe lei onaona,Kuu lei Pikake poina ole;JS.an hoa i ka nisi a hi a ka mana,1 ka leo weliweli o ka bekili;0 oe kuu boa alo i ka ino,O ku la inea hoop.Ii walo;Hiki mai ko aloba e nwe au,Ina'i pu no me ka waimaka;Kuu inakaiunka ue u ka Imiki,0 ke ala ololi paa i kt noe; .E kubi ana wau be oiaio,Ka hana ka nwi'a o anapu neifLia ka oe a he ahiu,He makant hoohae-n- VoiKoolau,Me oe ka baili a ko aloba,Me a'u ki hah'a e w.iilio ni;Ua iiani Xuuunu i ke ki'owao,

(

Lohi u ke Kauelu o Lauilinli;Muli mai ko alo e kuu aloha,Eia ko poli e mehana ai.Ata i ka iai u Panama,Kahi n ke aloba i walea ai;;Kuu hoa o ka Ua Kikoui ill,lloopnlu i ka lau o ka lihilibi;He a ii ko aloha na'u i lei,1 lawa i ku manao mu ka make--

mako;He manao paa ko'u na sila ia,Eta i ka pik o ka puuwai;U ko'u waiwai punoi no,Ua paa i ka Inuo a kuu aloha;Ho maniu no ko'u e laiv.i-lo- ,.

E nol.o i Ona no Ka.fnla;I ko..ohiki nil no 'Mana,Xo ka kalp obai a Limaloa;Aohe loea natia-- kin,Punana ka ka inanu kau i ka Iowa.

Uaina ka puani o kuu aloha,Kuu lei Pikake poiua olo.

'?""

IIAULE A XALOWALE.

Ma ka auina la Poalua nei, ma-wae- na

o ke Keera hana o "Dr."GrfBsman a me Kahi noho o keKuhina Xoho Amorikn, he pineomau gula, i kiiiohinobi ia me.na ',

pohaku uioini. Ina ua loaa i ko-kt- bi,

e pono e hoihoi koke ae mke Keena Noho o ke Kuhina Noho"Araer ka ma ka Hotelo Hawaii, a k

loaa no ka uku mukana.apr2o Iwd.

Kudala Akea !

kko iiib Pono o ka Ghana

KAMEHAMEHAPoaha, - Aperila 26

Hra 10 kakahiaka,

M'i ka Hale Alinrtona, alanui H.1kele, e kuai kukala ake--a ia aku

.ana na pono me lako o ki ohana oKamebameha, oia na

SILIKAa meUHI-MO-E,

Xa KIHEI HULl'HUiMLj'Xa KUJXA PAVqPOa

- c .

Xa Apa VELEVETA, t

SILIKAa me SATIS A.

Xa Lilina.a me Lole Hnlubulir;Na Hulu Papale OksiUic.". Na Umeko3iug .

H . Etc., Etc.- - ".'

Ua makaukau n& waiWaino ka hoikeike aku ma ka PoakolaApr. 2otb.

JTaines IT. Mogan5aLunVKutlHla.

. apr 242t.. .. A '.

S. M. KAAUKA1';

LOW) A ME ME4 ANAKAiAgena HooiaioPalapaJa''f

no ka .Mokupnni o. Qa)a

'--r.

?&

- Ai

. H

R'j

-- ;

'!

f--i

l

yi .

I

K.-

--4 -

? .

i i

'

&HOT &

4i:E rtv.A LOLE XUL

Alunui 5miihi. mi keknhi uoaomai o K'inji B u ll.le,

II. mill. ilu.

E IlIKt no ke lmi na paa I"le.liolij ui i ni l halo uiulku2.00 a pn uk I'liu.

k M 1 00m

YEE CHAN,ME A KUAI O NA

Lako Lole o na A no a pau.

Na llninaka Silika P.ike me Iapana

Na l'ahti Lole K-a-. Pauale,

Etc.,' Etc.. Etc.

Na Lolewawae, mai ka $1 a ka $4.

Papule kane, matnalu, a pela, uku. e kuaiia aku no malalo o

ke kumukuai hauhai loame ka holnpono, mamua

o -

HJelu 31 ma 33 Alanni Nuuan'u, HonoluluPuna Leto 233. mar 16-- tf.

HOOLAHA HOOPAU HOPE

Owa'i o ka mea nona ka inoamtl.ilo iho. KehiHipiu loa akuriei an ia V. Keo. in kona noho.tope ana no ko'u nutu waiwai ap.iu

' Katho la ma KalalMii, apanu o Hi- -

. na ei.Mokupuni itKmui, mamuli o

,fcii p iuo ana o kt-kih-i o ko'u man'tcniwui a ulwki hoi i kunleloaehko.

Nolaili. iOie an c i kn "ma lilo atrio na lnh: n kmn malMmuuui. a

""a wniho mai oin l na wjhvai ap.iu i.koe'uia ko'u nnlii..

Maiiy. K. Kama li.Enpalnma, April. i9 13H4.

or 19- -1 rd

MALALO 0 KA HAE HAWAII

Hale LuiaHoinau Gula.

na raakanmka e.e nana maioukou i koia

MikiniKumuliumuTVili Lima, he ?S.50 kona

kumukuai.

Na-Pila-Q3- S-

Mai ka Si.OO a pii aku.Na Kanla a mo na It iko a 'pau no

ke Gika a me ka Waiolina.Ka KUI no na ano Miklni Humuhumu a pau loa; hui pu ia ma na .

Lako Kak.tu o kela me koik 'alio,a a i panai ia mo na LAKO.IIIME- -m o na ano a pau.

alaxui I'jlpu, Honolulu."

PON0G4RAPA !

Pahuolelo lion EdionaAa ma kalii o

ViTOA & AKI-H- VMI HOIRE

Kihi o na n'airii Hotele ame Betelu.

E loa in 1 ka mea hoolnhe kaliau'li o'e i ka a ona elohe a 1 1 na leo inelo hmihene laiok ano hon, oa na leo lrmeiti,ni Bma, a iiiu na hiniGni ohohiae ae 11 Hawaii nei.

E lnaa man mai :ma ua leomelema na mokiuitii a pau.

ELIMH, KENETHka ukn ho.il.ho o ke me'e Imokahia e kipa tnui na tuukaimku o 'ohepepeia) auane;. .mui26 tf

JHOOI-iilOHLA- . I PAFOE MAKAIKAI,

NA POEAHAAINA,

A ME KA

LEHULEHU holookoa,

KAA HALIHALI OHUA 0 KAMID

Ma Alanni Moi.

'Ma Icehahi aoao ih'jo ka

HALE KUAI BIPI 0 WALA MA.

O 'io Kainika nwu Km IIiiHhnli Ohna,oin lit kim bolopotio Ion no im pie holokuaumluko o keii knt.imkk tnh ite. a in luiLi noe lit i.i ni ui k.1.1 hololiob tiiln .1 ntumi.

jf E k;i.i ia ia iu.it a i ku uukuu iuleka.i nei mauiutt o na hale o ne.

MutualaTelifona, : : 40Smar 3m dly

C HOCK OEE A.W

Sale Sana Uwati Kani

Hela 405 Alanni Mi, ma kekahlriinii iho n ka Iialepai,

IlOLuMUA.

TJ-wa- ti IVIaikai BCeluJilkalii- -

E LOAA no ma ko'u hale hanuDWaTI, nu nwati n nu nan u pau,na pn. labu-pil- i. dainiuiln, ia lakodulu, mtka aniaiu, a pela aku.

Mr20-- tf

CHE. GEETZ,Mea kuai iha ano Xamaa a pau

o na Kane. WahJue a me. na Keiki."

Emi. ke Kumukuai o na Kjaman

Helu 103 Alanui Papu.

G. L. BRITO.

Alcmui Moi roe Kaadha, Honolulu.

Eia ma ko'a hale na WATAVA1 LA-KO-- Al

o ua ano a pn. aua mukankaue hoolawa aku i na kanoha o na ano apan e loaa mai ana mai na makamakmai.

Uaiuki no hoiia'a kekaena ae. eiaia'nua WAlUBATA MAIKAI LOATTii Kona a me Waialaa mai.

octTlv

JrTelvL 407Ha elua ipuka mai

Vlaxmi Moi.ke keena Holomua

Halekuai o na Waiwai lionE WEHE IA AA I

Keia Poalia, - Aperila 26- apr 23-- tf

B.F. EHLERS&Co.PA1NAPA, ma ke ALAXCI I'APU.

3STa Waiwai Nani Like Ole0 KE ANO MAKAMAKA HOU LOA.

Ua loan mni nei na vaiwai like mai na makeke mai o

waho o ke ano lulu ekah', a e kuii ia uku am ia me kahnahua a holpono mahilo o ke kumuhlo, nu

Lole Kalakoa, na Lihilihi,Huliikulii, na Silika,

a he nni nkn o na wniw.ii NANI no ua Kaue u me naLede e hoohie ai o ka la haaheo.

E K1PA MAI OE a wne i kou raakemake iho.

apr 20- -t

M. S. LEVY.Helu 518 Kubikam. Block, ulonot Jlotcle.(Ma ki.klii r.inu ino o Or.lway k Pmter

CadfAJ m WA.lYl Ltk5 OLE AE KE fCoE OLE

3SA 3.AKO LEDE, KANE ME KAMAL1I, Ki.ma, ppa!t, etc.

E buomaka ana ke HoopakiK.i nui i ka POAKAHI, MAR. 3.9

u e huomiiua aku aua a hiki i Met. J.

HOOLAHA. '

Ua haawi ia uku na kanoha ia J. M. Siliva o ka Huleknai Iapana o

ulauui Hotele, e kuai hoopuu aku i na waiwai Iap.mu rae ka hookoo

ole. a inalalo hoi o ke kumulilo. Noluil.., e kij vmai e na mukanjaka onkou iho. ',,J 22- -tmaka a ike no

IwakaniShoten(Kexpaxi)

Alanui Hotele, ma kela aoao mai o'keKaa i'oninnin, na loaa ma

HE MAU WAIWAI HOUMai Inpana mai. malnna mai o ka

Mokuahi Oceanica, oia na

T-.o-le Iapana Hon

JLHEXA

Haiiiaka Silikao na ano a pan, a e kuai ia

aim ana hoi

MA KE KUMUKUAI HAA-HA-A

LOA.febl 3m

UMEKE A ME BUEWAI HA--'WAH KAHIKO.

Ua hiki keloaa e kuai ai maka Hasina Waihau o H. Hart&CoHelu S5, Alanui Hotele, no kelaniau waiwai Hawaii no ke dala ku-ik- e.

ap!9 3ts

aku.

kuai

kahi

- - V

HOOJLAJE-IA- .

HALE HOOLIMAL11IA A ME HOOKAH1

XAAELUA HU1LA.

Hookahi Hale Hoolinialima ma Kapala-m- a,

ma uka ue okeKulto Keonenla, make nLuiai e pii ana i kn Hale Papule, uahuokoaioia 1 ka Wuipinla, o kn poe apaae mukemako ana i keLi Halo a me Ke Kaa,e pono e niuau i ka mea nona ka inoa mala'o iho nei, a e Loolilo ia i ka mea e makemake mai ana. Ue nkn oloola loa,

ABR. FKIlXANDEZ.11a ke Eeena o ka Knprpa IIolomua.

KTILiA HULAHULA.

E wehe ana o Dan. Lyons i papakula hulahula haole no na Hawaiiopiopio me oo, i ka

ATJWIXA LA POAHA.

Aperila 32.J hora S, ma ArionsHale, mahope ino o ka Hale MeleHon.

He 25'keneta ka nku kula o kabaawlna no ka haumana.

., apro-tf-d.

- .

M .. .;-:..-- -. , .isite-v&.:zLta-L:-- :

-A-asa&&av,:,-

.. . :i:JA- -

'If r--g milMMiMi imrMffTi Mlli iliiMPBBHwiiiHWigiiMiBiaiiiaiBliiBgiwillMM ill

:

I

?

.3' V&-4- ' "