HAVUZ, ÇOCUK ve DEZENFEKSÝYONmodernhavuz.com/style/images/bilgi_bankasi/Havuz_cocuk_dezenfeksiyon.pdf · Havuz konusundaki yaklaþýk 20 yýllýk birikimim ve bu konuda yeterli

HAVUZ, ÇOCUK veDEZENFEKSÝYON

Disinfection ofSwimming Pool Water

Said GüllüoðluKimya Mühendisi

Bodrum - 2010

EditörKývanç KasalÇevre Yük. Müh

"Ýyi bir dezenfeksiyon, pahalý kimyasallarla deðil, doðru kullanýlan kimyasallar ile yapýlýr."

Önsöz

Ben kimim?

10.08.1968 tarihinde Ýstanbul'da dünyaya geldim. Ýlkokul'a Urfa Cengiz Topel Ýlkokulunda baþladým ve Adana Hayriye Kemal Kusun Ýlkokulundan mezun oldum. Ortaokul öðrenimimi Ankara Semiha Ýsen Ortaokulunda, Lise öðrenimimi de Ankara Bahçelievler Deneme Lisesinde tamamladým. Ankara Üniversitesi Fen Fakültesi Kimya Mühendisliði bölümünden mezun olarak aktif öðrencilik hayatýmý sonlandýrdým.

Aktif öðrencilik hayatýmýn bitmesiyle birlikte, pasif öðrencilik hayatým baþladý ve hala devam etmekte......

Þu ana kadar öðrendiðim tek þey, hiçbir þey bilmediðimdir!

Profesyonel çalýþma hayatýma Türk-Henkel Ankara bayisi olan YÝMKA Kollektif Þirketinde baþladým

1993 yýlýnda Bodrum'a yerleþtim ve Güllüoðlu Kimya Sanayi Limited Þirketini kurdum. Halihazýrda havuz kimyasallarý ve ekipmanlarý üzerine ticaret hayatýmý

3 www.havuz.info.tr

HAVUZ, ÇOCUK ve DEZENFEKSÝYON

4

devam ettirmekteyim.

2009 Þubat ayýnda Vera (Myakinina) Güllüoðlu ile hayatýmý birleþtirdim ve 01 Aralýk 2009 tarihinde kýzým Elifsu Sofya dünyaya geldi.

Eþimin hamilelik döneminde verdiðim bir karar ile kaleme almaya baþladýðým bu kitap, bir tanecik kýzýma armaðanýmdýr.

Neden “Havuz, Çocuk ve Dezenfeksiyon” ?

Eþimin hamilelik dönemimde doktorunun þiddetle tavsiye ettiði, günlük eksersizleri ve yüzmesi idi. Su içinde yapýlacak eksersizler, hamile bayanlar için suyun kaldýrma kuvvetinden de faydalanýlarak yapýldýðýnda, daha rahat ve vücudu aþýrý zorlamadan, bebeðe zarar vermeden yapýlabiliyordu.

Hamile eþimin kullanacaðý, ikamet ettiðimiz sitenin havuzu, baþka kullanýcýlarýnda olmasý sebebiyle dezenfeksiyon açýsýndan eþimin ve bebeðimizin saðlýðý için risk oluþturabilecekti.

Havuz konusundaki yaklaþýk 20 yýllýk birikimim ve bu konuda yeterli yazýlý kaynaðýn olmamasý, yaptýðým tavsiyelerin kulak ardý edilmesi, artýk bu konuda bir þeyler yapma zorunluluðu duymama sebep oldu.

Ýlk adým olarak www.havuz.info.tr adresli internet sitesini kurdum ve bu site üzerinden havuz kullanýcýlarýnýn bilinçlenmesi amacýyla konu ile ilgili yazýlarýmý yayýnlamaya baþladým.

Ýnternet üzerinden yayýnlamýþ olduðum yazýlarýma olan ilgi ve insanlarýn bilgiye olan açlýðý, beni buradaki bilgileri, daha geniþ, daha kapsamlý olarak bir kitap haline getirmeye teþvik etti.

Bu kitap'da, havuz dezenfeksiyonu konusunda bilinçlenerek, oluþabilecek riskleri en aza indirmek veya tamamen ortadan kaldýrmak için neler yapabileceðimizi öðreneceðiz.

Unutmayalým ki havuzun kirlenmesine engel olamayýz, fakat havuzun temizlenmesi ve dezenfekte edilebilmesi bizim elimizdedir. Naçizane kitabýmda benimde sizlerle paylaþmaya çalýþtýðým esas konu bu olacaktýr.

Bu kitabýmý yazarken insan hayatýnda eðitim ve öðrenimin asla bitmediðini, teknolojinin ve onu yaratan bilginin ne kadar çeþitli olduðunu ve çok daha önemlisi internet vasýtasý ile bilgiye ulaþmanýn ne kadar kolay olduðunu bir kez daha anladým.

Ýnternet dünyasýnda akan bilgiden, bilgiye ulaþmanýn kolaylýðýndan dolayý, havuz ve dezenfeksiyon konusunda bir þeyler yazmýþ herkesin bir sözünü, bir cümlesini veya bir paragrafýný mutlaka kullanmýþýmdýr.

Benim yaptýðým, karýþýk ve daðýnýk bilgileri, kendi tecrübelerimle harmanlayarak ve kimya mühendisi, kimyager, biyolog, vb. uzman olmayan havuz kullanýcýlarýnýn, hatta eðitim düzeyi daha düþük uygulayýcýlarýn bile anlayabileceði bir dille, kitap haline getirmek oldu.


www.havuz.info.tr

5

Bunu yaparken pek çok yerde bilimsel ve bol formülasyonlu açýklamalardan elimden geldiðince kaçýnýp daha kolay anlaþýlabilir, hatta bilimsel bile sayýlamayacak yaklaþýmlar ile doðru sonuçlara, sebep den daha çok sonuç 'a ulaþmaya çalýþtým.

Kitabýmý yazarken Temel Su Kimyasý konusunda katkýlarýný aldýðým Ege Üniversitesi Öðretim Görevlisi Kimya Yüksek Mühendisi Erdinç ÝKÝZOÐLU'na,

Meslektaþlarým Kimya Yüksek Mühendisi Kemal Bektaþ ve Kimya Mühendisi Çiðdem Özer

Su Mikrobiyolojisi konusunda seminer notlarýndan faydalandýðým Ege Üniversitesi Mühendislik Fakültesi Biyomühendislik Bölümü Öðretim Görevlisi Prof. Dr. Rengin ELTEM'e ,

Havuz Suyundan Bulaþabilecek Hastalýklar konusunda, Tepe Poliklinik'den Dr. Ali Suat GÜLLÜOÐLU, Dr. Metin Oktay SUBAÞI, Dr. Gokhan Tunç SAKARYA

Kitabýmýn Editörlüðünü yapan deðerli arkadaþým Çevre Yüksek Mühendisi Kývanç KASAL'a ve Ýnternet dünyasýnda konu ile ilgili yazýsý, makalesi ve araþtýrmasý olan herkese teþekkürü bir borç bilirim.

Saygýlarýmla.

Said GÜLLÜOÐLU

Kimya Müh.


www.havuz.info.tr

6

Ön Söz . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3Ýndeks . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 61. TÜRKÝYEDE YÜZME HAVUZLARININ DURUMU . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 112. HAVUZ SUYUNDA NELER VAR? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 17

• Su bulunan baþlýca maddeler ve kaynaklarý . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 17• Havuz suyunda bulunan baþlýca maddeler . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 18• TS 11899 Temiz su ve havuz suyunun özellikleri . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 18

3. HAVUZLARDAN BULAÞABÝLECEK HASTALIKLAR . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 21• Suda bulunan mikroorganizmalar . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 22• Su ile bulaþan hastalýklar . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 23• Biyofilm . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 25• Suyla ilgili hastalýklarýn bulaþma þekilleri . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 28• A-Bakteriyel Hastalýklar . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 29

Basilli Dizanteri (Shigella spp.) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 29Kolera (Vibrio chlorea) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 29Gastroenterit (Campylobacter) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 29Gastroenterit (Enteropatojenik Escherichia coli) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 29Salmonellozis (Salmonella spp.) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 30Tifo (Salmonella typhi) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 30Paratifo (Salmonella paratyphi) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 30Yersiniosis (Yersinia spp.) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 30Lejyoner hastalýðý (Legionella spp.) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 31Deri enfeksiyonlarý (Pseudomonas spp. ve Stapphylococcus spp.) . . . . . . 31Miyozit (Aeromonas hydrophila) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 32Gastroenterit (Vibrio parahaemolyticus) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 32

• B-Viral Hastalýklar . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 32Viral Gastroenteritler (Norwalk Ajaný, Rotavirüs) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 32Enfeksiyöz Hepatit (Hepatit A virüsü) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 32Poliomiyelit (Poliovirüsler) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 33Aseptik menenjit (Echovirüsler, Coxsackievirüsler) . . . . . . . . . . . . . . . . . . 33Ensefalit (DiðerEnterovirüsü) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 33

• C- Parazit Hastalýklarý . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 33Acanthamebiasis (Acanthamoeba spp.) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 33Amipli Dizanteri (Entomoeba histolytica) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 34Cryptosporidiosis (Cryptosporidium parvum) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 34Ascariasis (Ascaris lumbricoides) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 34Balantidial Dizanteri (Balantidium coli) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 35Giardiasis (Giardia Lamblia) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 35Meningoensefalit (Nagaleria spp. ve Acanthamoeba spp.) . . . . . . . . . . . . 35Schistosomiasis (Schistosoma spp.) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 35

• 6 önemli uyarý . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 364. HAVUZ SUYUNDA ALG ÜREMESÝ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 38

www.havuz.info.tr


7

5. HAVUZ SUYUNDA SICAKLIÐIN ETKÝSÝ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 406. SAÐLIK BAKANLIÐI GENELGELERÝ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 417. SAÐLIK BAKANLIÐINCA KONTROL EDILMESI ISTENILEN BAKTERILER . . . . . 48

• Toplam Koloni (jerm) Sayýsý . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 48• TS EN ISO 6222 (Su kalitesi - Kültürü yapýlabilen mikroorganizmalarýn

sayýmý - Agar besiyerinde aþýlama ile koloni sayýmý) . . . . . . . . . . . . . . . . . 48• Koliform ve E.Coli bakterileri . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 49• TS EN ISO 9308-1 (SU KALÝTESÝ - ESCHERÝCHÝA COLÝ VE

KOLÝFORM BAKTERÝLERÝN TESPÝTÝ VE SAYIMI - BOLUM 1: MEMBRANLA SUZME YONTEMÝ) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 49

• Koliform bakteriler . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 50• E. coli . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 50• Pseudomonas aeruginosa . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 51• TS EN 12780 (Sular - Ýnsani Tüketim Amaçlý Sular) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 51

8. HAVUZLARDAKI KLOR MIKTARI NE OLMALIDIR? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 52• Dezenfeksiyon Maddeleri . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 52• Su Hazýrlýk Metot Kombinasyonlarý . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 53• Klor Dozajý ve Klor Tesisinin Kapasitesi . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 53• Klor Oksidasyon Basamaklarý . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 53• Dezenfeksiyon Deðeri . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 54

9. HAVUZ SUYUNDA pH 'IN ÖNEMÝ NEDÝR? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 5510. KLOR ÖLÇÜMÜ NASIL YAPILMALI? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 57

• Serbest Klor . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 57• Baðlý Klor . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 57• Toplam Klor . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 57

11. BAÐLI KLOR NEDÝR ? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 5912. KLOR ÞOKLAMASI NASIL YAPILIR? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 6013. STABÝLÝZATÖR (Siyanürik Asit) NEDÝR? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 6214. AMONYUM . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 6515. NITRAT VE NÝTRÝT . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 6616. ALÜMÝNYUM VE DEMÝR . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 68

• Alüminyum . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 68• Bakýr . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 69

17. ALKALÝNÝTE NEDÝR? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 7118. KALSÝYUM SERTLÝÐÝ NEDÝR? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 7219. TOPLAM ÇÖZÜNMÜÞ KATI MADDE (TDS) NEDÝR? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 7320. DOYGUNLUK DEÐERÝ ( Saturation Index ,Langelier Ýndeksi )

NASIL HESAPLANIR? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 7421. HAVUZ KÝMYASALLARI KULLANIMI ve ÖLÇÜMLERÝ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 7522. HAVUZ KÝMYASALLARI KULLANIMINDA DÝKKAT EDÝLMESÝ GEREKENLER . . . . 77

• KLOR . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 77• pH - . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 78

www.havuz.info.tr


8

• YOSUN ÖNLEYÝCÝ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 80 • BERRAKLAÞTIRICI (PARLATICI) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 80• ÇÖKTÜRÜCÜ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 80• pH+ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 80

23. HAVUZ MAKÝNE DAÝRESÝ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 80• Havuz filtrasyon sistemi nasýl çalýþtýrýlýr? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 81• Altý yollu vananýn kullanýmý . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 82• Süpürge iþlemi yapýlýrken dikkat edilmesi gerekenler . . . . . . . . . . . . . . . . 82• Filtre içindeki havanýn yaratacaðý problemler . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 83

24. FÝLTRE KUM'UNUN ÖNEMÝ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 84• Zeolit, Klinoptilolit Nedir? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 85

25. HAVUZ TEMÝZLÝÐÝ VE SEZON ÖNCESÝ BAKIM . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 8626. HAVUZ PROBLEMLERÝ VE ÇÖZÜMLERÝ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 88

• Mekanik Problemler . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 88• Kimyasal Problemler . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 89

a) Taze su ile gelen problemler . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 89b) Kullanýlan kimyasallardan kaynaklanan problemler . . . . . . . . . . . . . . . . 89c) Yetersiz ve doðru kullanýlmayan kimyasaldan kaynaklanan problemler . 89

27. ALTERNATÝF DEZENFEKSÝYON SÝSTEMLERÝ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 92• Ozon . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 92• UV Ýle Dezenfeksiyon . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 94• Bakýr – Gümüþ Ýyonizasyonu . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 94• Tuz ile klor üretimi . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 96

28. ALTERNATÝF DEZENFEKTANLAR . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 97• Ýyot . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 97• Brom . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 97• Lityum Hipoklorit . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 98• Hidrojenperoksit . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 98• Potasyum Permanganat . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 98• Guanidin . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 98

29. OTELLER ÝÇÝN SEZONLUK HAVUZ KÝMYASALLARI KULLANIM MÝKTARI VE FÝYAT ANALÝZÝ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 99

30. BAZI BILIMSEL YAZILARDAN KISALTMALAR . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 10131. KAYNAKLAR . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 102

Ek 1. The Swimming Pool and Spa Association . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 104ABOUT SPASA NSW . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 104What is SPASA? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 104What does SPASA do? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 104Setting Standards . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 104CODE OF ETHICS . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 104FACT SHEETS . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 105

www.havuz.info.tr


9

• Water Balance . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 106• Pool Safety . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 109• Solar Heating . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 111• Sanitising the Pool . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 114• Gas Pool Heating . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 116• Pool Blankets . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 119• Heat Pumps . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 121• Ozone . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 123• Ionisers . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 125• Spa PoolMaintenance . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 127• Salt Chlorinators . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 130• Saving Water . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 132• Concrete Pools . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 134• Algae . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 136• Winterising Your Pool . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 137• Langelier Index . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 139• Automatic Chlorine . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 141• Filtration . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 143

Ek 2. Pool Standards, 2006 for the Swimming Pool, Wading Pool and Water Spray Park Regulation . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 145 I. Definitions and Interpretation . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 145II. Purpose and Scope . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 146III. Construction, Operation and Maintenance of Pools . . . . . . . . . . . . . . 146

1) Pool Operator Qualifications . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 147 2) Filtration and Recirculation . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 148 3) Disinfection . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 149 4) Monitoring and Recordkeeping . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 149 5) Microbiological Sampling . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 149 6) Water Quality . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 150 7) Anti-Entrapment . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 151

IV. Written Policies . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 152 1) Safety and Supervision Requirements . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1522) Notices for Public Safety . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 152 3) Public Education . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 153 4) Water Quality Issues . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 153 5) General Sanitation Plan . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 154

V. Pool Premises . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 154 Schedule A: Fecal Contamination Management for Pools Reference Materials . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 155 A. Approval Process for Ultraviolet Treatment . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 159B. Inactivation of Viruses, Giardia and Cryptosporidium . . . . . . . . . . . . . 161 C. Equivalent CT Values for Chlorination at 25°C . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 162

Bibliography . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 164

www.havuz.info.tr


10www.havuz.info.tr


"Ýyi bir dezenfeksiyon, pahalý kimyasallarla deðil, doðru kullanýlan kimyasallar ile yapýlýr."

...bu kitap, bir tanecik kýzým Elifsu Sofya’ya armaðanýmdýr...

11

Kitabýmýza TMMOB Makine Mühendisleri odasýnýn 1993 yýlý mayýs ayýnda çýkardýðý Tesisat mühendisliði dergisinde, sektörümüzün duayenlerinden olan Makine Yük. Müh. Sami Bölükbaþýoðlu ile yapýlan söyleþiden bazý bölümleri size aktararak baþlamak istiyorum. Bakalým 1970 yýlýndan 2010 yýlýna, 40 yýlda neler deðiþmiþ?

Soru: Sayýn Bölükbaþýoðlu, ülkemizdeki en eski Yüzme Havuzu Tesisatçýlarýndan birisiniz. Sizce yüzme havuzu nedir, tanýmýný yapar mýsýnýz?

S.B: Bugün bilhassa Türkiye'de hýzla geliþmekte olan yüzme havuzu, insanlarýn suya girmekle serinlemekten baþlayýp, hareket, çevrede yarattýðý serinlik ve güzellikle, huzur ortamýyla insanlarý özellikle de aileleri bir araya toplamak için ihtiyaç haline gelmiþ bir olay.

Yüzme havuzu bence; görsel olarak temiz ve berrak su, tabaný-duvarlarý ve yüzeyi temiz olan su, ayrýca her an mikro biyolojik açýdan temiz olabilen bir su havuzudur.

Tabii bu temizliði saðlayabilmek için; birincisi filtreleme sisteminin, ikincisi de dezenfeksiyon sisteminin çok iyi ve uygun kapasitede yapýlmýþ olmasý gereklidir.

Kýsaca yüzme havuzlarý, çok ömürlü ve her an suyun bu temizliðini saðlama niteliðine sahip havuzlardýr.

Soru: Yani, birçoklarýnca sanýldýðý gibi dört duvar içinde bir miktar su deðil.

S.B: Kesinlikle. Hakikaten bu konuyu bilmeyenler hiçbir zaman havuzun yaný baþýnda ve görünmeyen bir noktada, çok önemli bir makine dairesinin bulunduðunu bilmezler.

Soru: Yüzme havuzlarýna olan talebin doðuþunu, ülkemizdeki geliþimini anlatýr mýsýnýz?

S.B: Bundan takriben 20 yýl önce modern anlamda havuz istekleri baþlamýþtýr. Yani havuzun Uluslar arasý ölçülerde yapýmý, su devir daiminin saðlanmasý, suyun temiz-lenmesi ve dezenfeksiyon sisteminin baþarýlý bir þekilde temini arzu edilir olmuþtur.

Ancak o zamanlar, denizlerin temiz olmasý, halkýn daha çok deniz kýyýsýna raðbet etmesi, havuz maliyetlerinin yüksekliði havuzun önemini gölgeliyordu.

Hatta bir ara Türkiye'de ekonomik krizlerin bulunduðu sýralarda havuz yapýmlarý hayli azaldýðý gibi tek tük yapanlar da yapýldýðýnýn bilinmesini istemezlerdi. Fakat sonra sonra bir ihtiyaç olarak anlaþýldý ve bugün hýzla ve çok miktarda yapýlýyor.

....

Türkiye’de Yüzme Havuzlarýnýn Durumu

www.havuz.info.tr


12

Soru: Yüzme havuzu tesisatý denince ne anlaþýlmalý, havuz tesisatý hangi proseslerden oluþuyor?

S.B: Yüzme havuzu çok iyi tanýmlanmalý ki tesisatý da ona göre yapýlsýn. Yani bir açýk yüzme havuzu mu kapalý bir mekanda yapýlan havuz mu? Genel maksatlarla kullanýlan bir havuz mu, özel bir ev için yapýlan havuz mu?

....

Havuzlarýn bu þekilde amacý tayin edildikten sonra, bir havuz hacmindeki suyun kaç saatte bir devir daim yapabileceðini de kesin olarak tayin etmek lazým.

Bir olimpik havuzda, hiç düþünmeden, buna 4 saat demek lazým. Bir çocuk havuzunda 2 saat demek lazým. Çok fazla kaplýca olan yurdumuzda, kaplýca havuzlarý söz konusu ise orada bunu 1 saat gibi kýsa süreye düþürmek lazým. Ama sadece 1 aileye hitabeden özel havuzda bu 8 saat olabilir.

Tabii iktisadi düþüncelerle, maliyetin biraz daha düþürülmesi maksadý ile site ve apartmanlar için yapýlan daha büyükçe topluluklara hitap eden havuzlarýn devir daim süreleri 4 ile 6 saat gibi bir deðerde tarif edilir ve genelde 6 saat olarak alýnýr.

Bunun 4 saate doðru yaklaþmasý su temizliði açýsýndan bir yarar saðlayacaktýr. Havuzlarda kesinlikle mühendisliðin tespit ettiði kýstaslarýn dýþýna çýkmamak lazým.

Bir emme sistemindeki, emme borularýnda hiçbir zaman 1,25 m/s hýzdan büyük bir deðerin kabul edilmemesi lazým.

Zaman zaman çok küçük boru çaplarý ile oradaki emiþ hýzýnýn alýnabileceði zannedilerek o debinin geçeceði var sayýlýyor. Tabii ki böyle bir þey olmayýnca hesaplarda esas alýnan devir daim süreleri de çok þaþýyor.

Gelelim pompa debi ve basýnçlarýna. Pompa debi ve basýnçlarý, gerek devir daim süresi gerekse borulardaki lokal veya boru uzunluklarýnýn getirdiði basýnç kayýplarý ile kum filtresinin en týkanmýþ haldeki basýnç kaybýný da ilave ederek, tüm basýnç kayýplarýný rahat karþýlayacak kapasitede olmalýdýr.

Genellikle plastik gövdeli, sessiz havuz pompalan büyük basýnçlar getirememek-tedir. Ama 12-15 mSS civarýndaki bir pompa istenen debiyi karþýlýyorsa matluba muvafýktýr.

Basma basýnçlarýnýn 2,5 m/s 'den büyük seçilmemesi, sistemi ve filtrasyonu rahatlatýcý bir etkendir.

Kum filtrelerinin kapasitesi, genellikle kesiti ile belirlenir.

Bunda da özel havuzlar ve genel maksatlý havuzlar ile tatlý su ya da deniz suyu kullanan ki yurdumuzda deniz suyu da çok kullanýlýr, havuzlarda bu kum filtre hýzlarýnýn deðiþik deðerlerde seçilmesi uygundur.

Hatta çevre kirliliði de kum filtrelerinin hýz ve kapasitesi belirlenirken dikkate alýnmalýdýr.

Mesela yüksek hýzlý bir kum filtresini çevresi temiz bir özel evde 50m/h'e kadar

www.havuz.info.tr


13

seçebiliyor olsak bile çevre kirliliðinden dolayý 10m/h daha eksik yani 40m/h hýzda seçmekte yarar vardýr. Bu, genel maksatlý havuzda 30m/h 'lere düþecektir.

Dezenfeksiyon sistemi de tesisatýn bir parçasýný teþkil eder. Dezenfeksiyon sistemi de ana filtrasyon sistemiyle çok mütecanis, çok uyumlu, çok dengeli çalýþacak þekilde seçilip uygulanmalýdýr.

Keza suyun ýsýtýlmasý da ayrý bir önem taþýmaktadýr.

Soru: Bir yapýnýn tasarýmý yapýlýrken; Mimar, Ýnþaat Mühendisi, Elektrik Mühendisi, Tesisat Mühendisi arasýnda koordineli bir çalýþma söz konusudur. Yüzme havuzu tasarýmýnda da böyle bir çalýþma var mýdýr?

S.B: Bir havuzun yapýmý, her halükarda ciddi bir proje ile yapýlmalý. Bu iþin baþýnda da Makine mühendisi yönetmen olmalý. Mimar bir tasarým yapýyor ama can güvenliðinden tutun filtrasyonuna, dezenfeksiyon 'una hatta ve hatta tutunma yerlerinden merdivenine kadar her þeyini Makine mühendisi yönlendiriyor.

Buna elektrik mühendisi, statiker, kimya mühendisi ve mimar yardýmcý olmuþ oluyor. Yani bence bir havuzun yapýmý, mimarýn verdiði yerleþim planýna göre tesisatçýnýn ellerine teslim edilecek bir olaydýr.

...

Soru: Havuzlarda aydýnlatma (mekan ve su altý) ve topraklamanýn öneminden de söz eder misiniz?

S.B: Su altý aydýnlatmasý dediðimizde kesinlikle 12 volt ve kesinlikle izole trafolarla teçhiz edilmiþ olmalýdýr. Ve topraklama sisteminin son derece güvenilir uygulanmýþ olmasý lazýmdýr.

Birçok havuzcu yýldýrýmdan korunmayý bile düþünmez. Yani betonarmeyi topraklamayý. Halbuki ta civarda bir yere yýldýrým düþer, adam suyun içindedir çarpýlýr. Ýzole trafolarda, trafonun yüksek gerilim tarafýnda bir kýsa devre, diðer tarafa sirayet etmeyeceði için daima bir emniyettir.

Ama buna raðmen koruyucu sigortalarla ve topraklama hattýyla havuzu ayrýca emniyete almak lazýmdýr.

Soru: Yüzme havuzu tesisatý ile ilgili Türk Standartlarý henüz oluþmamýþtýr. Konuyla ilgili düþünceleriniz nelerdir?

S.B: Konuyla ilgili Türk Standartlarý henüz oluþmamýþtýr. Bayýndýrlýk bakanlýðýnýn tariflerinde de yeterli doküman yoktur. Avrupa'da ve Amerika'da birçok standart uygulamalarý vardýr.

Biz firma olarak SPASA'yý (Standarts For Swimming Pools) bize yakýn bulmakta ve uygulamaktayýz.

SPASA kuruluþunun da üyesi olarak devamlý bir bilgi kaynaðý temin etmekteyiz. Türk Standartlarý Enstitüsü, Türkiye'ye uygun, yüzme havuzu ile ilgili standartlarý çok süratli bir þekilde, bütün yapýmcýlarýn, iþletmecilerin hatta kullanýcýlarýn hizmetine sunmalýdýr.

www.havuz.info.tr


14

Bu gün havuzlarda dikkat ediyoruz serbest klor seviyesi birçok havuzda 0,3 mg/lt seviyesini geçmemektedir, bu eksiktir. Bazý havuzlarda ise 2-2,5 mg/lt seviyelere çýkmaktadýr. Bu da zararlýdýr. Yani bunun her halde Avrupa ve Amerika'da kabul edilen 0,5 ila 1,5 mg/lt seviyeleri arasýnda tutulmasý saðlanmalýdýr.

Soru: Standartlarýn oluþumunu ve iþletme sýrasýnda denetimi saðlýklý olarak yapabilecek kurumlar var mýdýr? Bu konuda TMMOB ve Makine Mühendisleri Odasý neler yapabilir?

S.B: Ülkemizde bu iþleri yapabilecek kuruluþlar var. Bayýndýrlýk Bakanlýðý Tesisat Dairesi Baþkanlýðý ve TSE'nin yapým sýrasýnda alt yapýyý hazýrlamasý lazýmdýr.

Tarifler çok net ve kesin olmalýdýr. Bütün dünyada uygulanan standartlar varken niye bizde olmasýn. Niye bu kadar gecikmiþ olunsun.

Havuz yapýmcýlarýnýn da bu konuda gayret sarf etmeleri lazým. En azýndan kendi meslek odalarý ile fikir birliðine ulaþmalarý ve öneriler getirmeleri lazýmdýr.

Havuzlardaki su dezenfeksiyonu konusunda Makine Müh. Odasý, Kimya Mühendisleri ve Belediyelerin de denetleme açýsýndan çok yeterli ve yetkili ekiplere sahip olmalarý lazýmdýr.

Bir havuzun bir bahçede yapýlýp yapýlmamasýný ince eleyip sýk dokuyan belediye ilgili birimleri, bu iþe ruhsat verdikten sonra bu iþin fiilen nasýl yapýldýðý ve neticede ne elde edildiðini de kesin kes denetlemelidir.

Bu havuzlarýn yapýmýndan sonra iþletmenin denetimi de özellikle insan saðlýðý açýsýndan son derece önemlidir.

Burada týp fakülteleri ile Hýfzýssýhha Enstitülerine çok önemli görevler düþmektedir. Bu kuruluþlar Türkiye genelinde çok sýký kontroller ve tespitler yapmalý, bir takým istatistik 'i bilgiler vererek hem halký hem de kuruluþlarý bilinçlendirmelidir. Yani bu iþe önayak olmalýdýr.

....

Gerek üyelerini ve dolayýsý ile üyelerinin çalýþtýðý diðer kamu ve özel kuruluþlarý da bu birliðe davet etmekte büyük katkýsý ve faydasý olacaktýr. Sonra Oda 'lar arasý iþbirliði de burada önem kazanýyor.

Bilhassa Kimya Mühendisleri ve Týp kuruluþlarý ile çok sýký iliþkide olmak lazýmdýr.

Soru: Tesisat Mühendisliði Dergisi bunun bir baþlangýcý, bir platformu olabilir mi?

S.B.:Tesisat Mühendisliði Dergisi, tabii ki bilhassa tüm makine mühendislerinin okuduðu bir dergi olacaktýr. Hakikaten de çok faydalýdýr. Basýnýn bu iþe davet edilmesi lazýmdýr.

Çok daha az teknik olmakla beraber halký bilinçlendirmek bu iþi sevdirmek lazýmdýr.

Özellikle kitle iletiþim araçlarý kanalý ile, nasýl doðal gaz konusunda halka bilgiler veriliyor, ayný þekilde yüzme havuzlarý ile ilgili de hem iþletmecilere hem de halka

www.havuz.info.tr


15

yaygýn bilgi verilmelidir.

Çünkü halk saðlýðý açýsýndan doðal gazdan daha az tehlikeli deðil yüzme havuzlarý. Saðlýklý dezenfeksiyon yapýlmamasý halinde bulaþýcý hastalýklarýn, bakteriyel hastalýklarýn hýzla yayýlmasýna neden olabilir çünkü.

...

Tesisat mühendisliði Dergisi: Sayýn Bölükbaþýoðlu sohbetiniz için size teþekkür ederiz.

Sn. Bölükbaþýoðlu ile yapýlan sohbetten anlaþýlacaðý üzere ülkemizde havuz sektörünün baþlangýcý 1970'li yýllarda dayanmaktadýr.

TSE ilk çalýþmalarýný TSE 11899/Aralýk 1995 de yayýnlamýþ, 25 Nisan 2000 yýlýnda aldýðý kararla önceki çalýþmayý geçersiz kýlýp TSE 11899 YÜZME HAVUZLARI, SUYUN HAZIRLANMASI, TEKNÝK YAPIM, KONTROL, BAKIM ve ÝÞLETMESÝ GENEL KURALLAR 'ýný yürürlüðe koymuþtur.

TSE bu standartlarý yayýnlamasýna raðmen, ne yazýk ki yüzme havuzu yapýlýrken bu standartlarý uygulama zorunluluðu yoktur.

Yüzme havuzlarý, masaj havuzlarý, süs havuzlarý, sauna konularýnda faaliyet gösteren firmalar Uygulamalý Havuz Enstitüsü'nün (UHE) temelini 26.01.1995 günü 26 firmanýn katýlýmý ile düzenlenen "Sektörümüzün sorunlarý" konulu toplantýda atmýþ ve derneðin tüzüðü hazýrlanarak, 19 kurucu üyenin imzasý ile 20.04.1995 günü yasal baþvurusunu yapmýþtýr.

UHE ye kayýtlý 200 civarýnda firma varken, ülke çapýnda, yüzme havuzlarý, masaj havuzlarý, süs havuzlarý, konularýnda faaliyet gösteren firma sayýsýnýn 1000 in üzerinde olduðu tahmin edilmektedir.

UHE ini hali hazýrda dernek statüsünde olmasý ve yarý resmi devlet kuruluþu (Oda) olamamasýndan dolayý denetleme ve yaptýrým yetkisi yoktur. UHE'nin bu yetkiyi kazanmasý halinde, atýksu arýtma tesislerinin proje safhasýnda olduðu gibi, havuz projelerinin de UHE tarafýndan onaylanarak, havuz yapýmýna baþlanabilmesi, birçok tasarým hatasýnýn daha iþin baþýnda bertaraf edilmesini saðlayacaðýný düþünmekteyim.

Belediyeler ise bu konuya maalesef daha çok uzaklar....

Ülkemizde ilk olarak yüzme havuzlarýnýn mikrobiyolojik ve kimyasal analizlerle denetlenmesi sürecini, 2008 yýlýnda Saðlýk Bakanlýðý baþlatmýþtýr.

Saðlýk Bakanlýðý 2008 yýlýnda havuz kimyasallarý üretim sürecinde merdiven altý dediðimiz üretimlerin halk saðlýðýný tehdit eder boyutlara ulaþmasý sebebiyle, üretim sürecinin ruhsatlandýrýlmasýna ve ruhsatsýz ürünlerin piyasadan kaldýrýlmasýna karar vermiþtir.

Saðlýk Bakanlýðý, Temel Saðlýk Hizmetleri 15.05.2008 tarihinde yayýnlamýþ olduðu Sayý:B.10.0.TSH.0.10.00.04/121.99 sayýlý genelge ile Ýl ve Ýlçe Saðlýk Müdürlüklerine

www.havuz.info.tr


halka açýk havuzlarýn denetlenmesi görevini vermiþtir.

Yine Saðlýk Bakanlýðýnýn halka açýk havuzlarda zorunlu tutmayý hedeflediði, Halk Eðitim Merkezlerince (UHE ve Kimya Mühendisleri Odasýnýn da katkýlarýyla) eðitilmiþ ve sertifikalý Havuz Operatörleri bulundurulmasý çalýþmalarý da baþlamýþtýr.

Bütün bu olumlu ve olumsuz yönleri ile ülkemizde yaklaþýk 200.000 adet havuzun çoðu, doðru projelendirilmemesi veya bakýmlarýnýn doðru yapýlmamasý nedeniyle saðlýðýmýzý tehdit etmektedir.

Özellikle halka açýk havuzlar (Otel havuzlarý, Spor havuzlarý, Site havuzlarý,...vb.) halk saðlýðý açýsýndan büyük riskler taþýmaktadýr.

16www.havuz.info.tr


17

Havuz Suyunda Neler Var?

ÝYONÝK ÇÖZÜNMÜÞ

POZÝTÝFÝYONLAR

NEGATÝFÝYONLAR

ASKIDAKATI MADDE

KOLLOÝDALKAYNAÐI

Mineraller,katýlar vekayalar

Atmosfer

Organikmaddeparçalanm.

Yaþayanorganizma

EndüstriyelAlanlar

SodyumKalsiyumMagnezyumPotasyumAlüminyumDemirManganezBakýrÇinko vs...

Suda bulunan baþlýca maddeler ve kaynaklarý

Hidrojen

AmonyakHidrojenSodyum

BikarbonatKarbonatKlorürFlorürNitratFosfatHidroksitlerBoratlarSilikatlarSülfat

BikarbonatKlorürFlorür

KlorürBikarbonatHidroksitNitrikNitratSülfürOrganikradikaller

Kil, Kum vediðerinorganikkatýlar

Toz - Polen

Organik katý,organikatýklar

Algler,Diatomlar,Protozoa,Balýklar vb.

Kil, silt vediðer inorganikkatýlar, OrganikbileþiklerYað, korozyonürünleri,prozoa vb.

Ýnorganikiyonlar,Organikmoleküller

Aðýr metalleriçeren inorganikiyonlar

Hümik maddeiçeren, doðalorganik bile-þikler, sebzeyerengini verenmaddeler, di-ðer organikatýklar

Virüsler,Bakteriler, Algler vb.

ÝnorganiklerVOC içerendoðal vesentetik organikbileþiklerpestisitler,virüsler,bakteriler

AmonyakHidrojenMetanNitrojenOksijen

AmonyakMetan

KlorürSülfürdioksit

KilSilikatFerrikoksit

NitrojenOksijenSülfürdioksit

Karbondioksit

Karbondioksit

KarbondioksitHidrojensülfit

Karbondioksit

GAZLAR

NON-ÝYONÝK ÇÖZÜNMÜÞ

AlüminyumoksitMagnezyumdioksit

www.havuz.info.tr


18

Havuz Suyunda Bulunan Baþlýca Maddeler.

KATYONLAR : Sodyum, Kalsiyum, Magnezyum, Potasyum, Alüminyum, Demir, Manganez, Bakýr, Çinko, Kurþun, Amonyum, Hidrojen

ANYONLAR : Bikarbonat, Karbonat, Klorür, Florür, Fosfat, Hidroksitler, Boratlar, Silikatlar, Sülfat, Nitrat, Nitrit, Sülfit, Sülfür

KOLLOÝDLER : Kil, Kum, Toprak, Silikat, Ferrikoksit, Alüminyumoksit, Magnezyum-dioksit, Hümik asitler, Taninler

GAZLAR : Karbondioksit, Hidrojen sülfür, Hidrojen, Metan, Azot, Oksijen

CANLILAR : Virüsler, Bakteriler, Mantarlar, Protozoalar, Algler, canlý – cansýz Böcekler, Kuþ, kedi, köpek vb. Tüyleri ve dýþkýlarý, Bitkiler, yapraklar, Polenler

ÝNSAN KAYNAKLI KÝRLÝLÝK : Vücut kiri, yaðý ve teri, Kan, Cerahat, Tükürük, Ýdrar, Dýþký, Sümük, Kozmetikler, Saç

DÝÐERLERÝ : Tarým Ýlaçlarý, Gübreler, Boyalar, Klorlu bileþikler

TS 11899 Temiz su ve havuz suyunun özellikleri

Havuzumuzun temiz ve berrak olmasý için klorla yapýlacak olan dezenfeksiyonun yanýnda mutlaka iyi bir filtrasyonunda olmasý gereklidir. Temiz ve berrak görünen bir havuz, filtrasyonun düzgün olduðunu gösterir, ancak havuzda dezenfeksiyonun yeterli olduðu anlamýna gelmeyebilir.

Bunun yanýnda TS 11899 havuza doldurulacak suyun niteliði konusunda aþaðýdaki standartlarý getirmiþtir.

Suyun özellikleri

Suyun karakteristik nitelikleri içme sularý ile ilgili TS 266' ya uygun olmalýdýr. Deniz ve mineral sularý için, özelliklerine baðlý olmak üzere kýsmen baþka araþtýrma metodlarýda kullanýlmak zorundadýr. Temiz suyun numunesi havuza girmeden önce tesisattan alýnýr. Havuz suyu numunesi yüzeyin 20 cm. altýndan (derinden) alýnýr.

Havuz Doldurma Suyunun Özellikleri

Doldurma suyu; Ýçilebilen genel ve yaygýn hijyenik sularýn (TS 266'ya uygun) niteliklerini taþýmalýdýr., aksi takdirde ayrý olarak düzenlenmiþ özel bir su hazýrlama tesisinde bu þartlara getirilmesi gerekir. Su hazýrlama iþlemini zorlaþtýran maddeler de ön bir iþlemle önceden sistemden uzaklaþtýrýlýr. Deniz suyu ve tuzlu sulardaki tuz miktarý ile saðlýk açýsýndan problem taþýmayan mineralli sularda ve kaplýca sularýndaki mevcut doðal maddeler dikkate alýnmamalýdýr. Doldurma amacý ile kullanýlan suyun ön bir iþlemle hazýrlanmasý TS 266 ya uygun olmadýðý veya aþaðýdaki deðerlerin aþýlmasý halinde söz konusu olur.

Demir 0.1 mg/l(1,8 mmol/m³)

Mangan 0.05 mg/l(0,9 mmol/m³)

Amonyum 2.0 mg/l(110 mmol/m³)

P olarak polifosfat 0.005 mg/l

(0,16 mmol/m³)

www.havuz.info.tr


19 www.havuz.info.tr


2) ie.: Ýsbat edilemez

3) Su sýcaklýðý ≥23°C filtre edilmiþ suda (dezenfeksiyondan önce)

4) Sýcak masaj havuzlarýnda ve su sýcaklýðý ≥23°C olan havuzlarda.

5) Bulanýklýk birimi FNU: Formazine Nephelometric birimler

6) Ozon kademeli su hazýrlýk iþlemleri için geçersizdir

1.2.1.

min

---

---

---

---

---

---

---

---

6,5

6,5

---

---

---

---

---

---

---

---

---

---

0,3

---

0,7

---

---

No BÝRÝM

l/ml

l/ml

l/m5FNU

mmol/m³

mmol/m³

mg/l

mg/l

mg/l

mg/l

mg/l

mV

mV

mV

mg/l

mg/l

mg/l

mV

mV

l/100ml

l/100ml

l/100ml

PARAMETRE min

---

---

---

---

---

---

---

6,5

6,5

---

---

---

---

---

---

---

750

700

90,3

---

0,79

770

720

maks

20

202i.e.2i.e.

2 - 3i.e.

0,4

0,2

---

7,6

7,6

5,5

0,1

---

---

0

0

0

---

---

---

ihtiyacagöre

0,2

---

---

maks

100

1002i.e.2i.e.

2 - 4i.e.

0,5

0,5

7,6

7,6

5,5

0,1

322

20

0,75

0,75

3

---

---

0,69

0,2

1,09

---

---

TEMÝZ SUGRUP HAVUZ SUYU

1.2.1.1

1.2.1.2

1.2.1.3

1.2.1.4

1.2.1.5

1.2.2.

1.2.2.1

1.2.2.2

1.2.2.3

1.2.2.4

1.2.2.5

1.2.2.6

1.2.2.7

1.2.2.8

1.2.2.8.1

1.2.2.8.2

1.2.2.9

1.2.2.10

1.2.2.11

Mikrobiyolojik Talepler

Koloni teþkil eden birimler (KBE) (20±2) °C’de

Koloni teþkil eden birimler (KBE) (36±1) °C’de

Escherichia coli (36±1) °C’de

Pseudomonas aeruginosa (36±1) °C’de

Legionella pneumophila (36±1) °C’de

Fiziksel ve Kimyasal Talepler

Renk (l=436 nm iken spektral absorbsiyon katsayýsýnýn belirlenmesi

5Bulanýklýk (Bulanýklýk birimi FNU )

Netlik

8pH Deðeri

+Amonyum (NH ) Konsantrasyonu4

Doldurma suyundaki nitrat (NO ) konsantrasyonu36üzerine ilave nitrat konsantrasyonu

Doldurma suyunun O deðeri üzerinden 27Mn VII’nin II’ye oksitlenebilirliði

KMnO olarak doldurma suyunun deðeri 4

üzerinden KMnO kullanýmý4

8Ag/AgCl 3,5 m.KCl elektrot için redox deðeri

Tatlý sular için

Deniz sularý için

Klorür miktarý >500 mg/l. Ayný zamanda0,5 mg/l’den daha yüksek bromür veya iyodür

8içeren sular için redox gerilimi8 - 13Serbest klor

10 - 12 - 13Baðlý klor

a. Genel

b. Sýcak masaj havuzlarýnda

a. 6,5≤pH deðeri≤7,3

a. 6,5≤pH deðeri≤7,3

b. 7,3≤pH deðeri≤7,6

b. 7,3≤pH deðeri≤7,6

a. Tatlý suda

b. Deniz suyunda

Havuz dibi net olarakkolayca görülmeli

Sýnýr deðerdenenerek belirlenir

20www.havuz.info.tr


7) Yüksüz tesiste filtre edilmiþ suyun oksitlenebilme deðeri doldurma suyunun altýnda ise, burada düþük olan deðer referans olarak alýnýr. Doldurma suyunun oksitlenebilme deðeri 0.5mg/l O veya 2mg/l KMnO 'nýn altýnda ise 0.5 mg/l O veya 2mg/l KMnO deðeri 2 4 2 4

referans olarak kabul edilir. Ozonlu iþlemlerde: iki misli deðerler

8) Serbest klor, pH ve Redoks gerilimi ölçümü için ölçü suyu hattý (Doðrudan havuzdan ölçüm için numune su alan) ve buradan referansla çalýþan su kontrol ve ayar tesisi (Sabit ve sürekli, doðru ayarlanmýþ), su kontrol, ayar ve kayýt ünitelerinden oluþan bir elektronik sistem (Su kontrol, ayar ve kayýt tesisi) bulunmalýdýr. Ölçü suyu akýþýndaki gecikme en çok 0.5 dakikayý, ölçme sistemindeki ölçüm gecikmesi ise 1 dakikayý aþmamalýdýr. Redoks ölçümünde tolerans 20mV'u aþmamalýdýr. Ölçülen redoks deðeri olmasý gereken min. Deðerinin 50mV daha altýnda ise su hazýrlýk tesisi ve iþletme þartlarý gözden geçirilmeli,sebep araþtýrýlmalý ve düzeltilmelidir. Ph deðerinin elektro metrik olarak ölçümünde tolerans ± 0.1 doðrulukla gerçekleþmelidir. Amperometrik klor ölçümünde olasý hata sýnýrý en fazla 0.05 mg/l olmalýdýr. PH ve serbest klor için verilen minimum ve maksimum deðerlerin sýnýr deðerler olduðu unutulmamalýdýr. Deðerler baþkaca metot ve referanslarla en az günde bir kez ölçülmeli, su kontrol, ayar ve kayýt tesisinin güvenilirliði test edilmelidir. Su kontrol, ayar ve kayýt tesisleri talep edilen (Ayarlanmýþ) deðerlerin dýþýnda sudan olumsuz referanslar aldýklarýnda, yüzenler ve iþletmeciyi uyaracak bir ikaz düzeneðine sahip olmalýdýrlar. Kayýt ünitesi (Grafik veya bilgisayarlý) bulunmadýðý hallerde deðerler bir iþletme defterine saat baþý kaydedilip saklanmak zorundadýr. Ayrýca müþteri ve yüzücülerin bu deðerleri her an bilme haklarý vardýr.

9) Mikrobiyolojik taleplerin karþýlanabilmesi için kendine özgü koþullarý bulunan yüzme havuzu tesislerinde ve belli iþletme þartlarýnda daha yüksek konsantrasyonlar gerekebilir. Mikrobiyolojik taleplerin karþýlanmasý mutlak gerekliliktir. Bu durumu meydana getiren sebepler ve çözümler araþtýrýlmak zorundadýr. Havuz suyundaki serbest klor konsantrasyonu her halükarda 1.2mg./l. üst sýnýrýný aþamaz.

10) Belirtilen sýnýr deðerini yerine getiremeyen tesisler, bu standardýn yürürlüðe girmesinden itibaren 5 yýl içinde bu standardýn gereklerini ve belirtilen talepleri yerine getirmek zorundadýrlar. Bunun için tesislerini bu standardýn taleplerini cevaplayacak þekilde yenilemek veya ilave yapmak zorundadýrlar.

11)Açýk yüzme havuzlarýnda mikrobiyolojik þartlarýn yerine getirilebilmesi için klor konsantrasyonu olarak daha yüksek deðerler kullanýlabilir.

12)Devamlý olarak taze su ile beslenen (≤2m3 ) sauna tesislerindeki soðuk þok havuzlarý için geçerli deðildir.

13)Bromür ve iyodür içeren sularda klor olarak baðlý veya serbest halojen

21

Bu bölümde bahsi geçen konular sizleri havuzlardan uzaklaþtýrmak veya korkut-mak için anlatýlmamýþtýr.

Buradaki amacýmýz, havuz suyunun iyi dezenfekte edilmediði takdirde neler olabileceði konusunda sizleri bilinçlendirmektir.

Hayatýn kaynaðý olan su, vücut aðýrlýðýmýzýn %65'ini, kanýmýzýn %80'ini, dünya-mýzýn ise %75'ini oluþturmaktadýr.

Ýnsan günde 2.5 lt su içerek, yýlda vücut aðýrlýðýnýn 5 katý suyu tüketir. Tüketilen bu suyun % 50'si böbrekler, % 25'i deri, % 20'si idrar ve % 5'i ise dýþký ile atýlýr.

Dünya Saðlýk Örgütü, bulaþýcý hastalýklarýn % 80 oranýnda kirli sulardan kaynaklandýðýný belirtmektedir.

Endüstriyel ve evsel atýksularýn, kullandýðýmýz yeraltý ve yerüstü sularýný nasýl kirlettiði aþaðýdaki resimde temsili olarak gösterilmektedir. Dünyada her yýl 5 ila10 milyon insan kirli sulardan kaynaklý hastalýklar sebebi ile ölmektedir. Bu nedenle temel ihtiyacýmýz olan suyun dezenfeksiyonu, içme ve kullanma sularýnda büyük önem arz etmektedir.

Havuzlardan Bulaþabilecek Hastalýklar

www.havuz.info.tr


Yüzülen ortamýn kirliliðine baðlý olarak bir çok saðlýk sorununun ortaya çýktýðý ve bunlarýn baþýnda enfeksiyon hastalýklarýnýn (bakteri, virus, mantar, parazit sebebiyle oluþan ateþli hastalýklar) geldiði belirlenmiþtir.

Suda bulunan mikroorganizmalarý üç grupta toplayabiliriz:

A- Suda doðal olarak bulunan mikroorganizmalar : Spirillum, Vibrio, Pseudomanas, Achromobacter, Chromobacter türleri ile Micrococcus ve Sarcina'nýn bazý türleri.

B- Toprakta yaþayan mikroorganizmalar : Bunlar; Bacillus, Streptomyces ve Enterobacteriacea'nýn saprofit üyeleridir. Topraðýn yýkanmasý sonucu veya yaðmur ile suya karýþýrlar.

C- Normal olarak insan ve hayvanlarýn baðýrsaklarýnda bulunanlar : Baþlýcalarý; Esherichia coli , Streptococcus faecalis , Clostridium perfiringens ve baðýrsak patojenleridir (Salmonella ve Vibrio comma gibi)

Su kirliliðinde en önemli etken mikrobiyal kirlilik, özellikle de “patojenik (hastalýk yapýcý) organizmalar” dýr.

Su kirliliðinin en tehlikeli þekli ise su ortamýna insan dýþkýsýnýn girmesidir.

Bir çok hastalýk insan veya bazen hayvanlarýn patojen saçan dýþkýlarýnýn su veya gýdalarý kirletmesi ile ve daha sonra bunlarýn tüketilmesiyle dýþký-aðýz rotalý (aþaðýda gösterildiði þekilde) bir yolla bulaþmaktadýr.

Tüm dünya ölçe-ðinde düþünülecek olursa, ishaller kalp hastalýklarýndan sonra ölümlerin ikinci önem-li nedenidir.

Geliþmemiþ ülke-lerde ise, en sýk ölüm nedenlerinin baþýnda ishaller gelmektedir.

Asya, Afrika ve Latin Amerika'da her y ý l 4 . 6 0 0 . 0 0 0 - 6.000.000 çocuðun ölümüne yol açmak-tadýr. Bunun anlamý günde 10.000 veya dakikada 7 çocuðun

ölmesidir.

Suda Bulunan Mikroorganizmalar

22www.havuz.info.tr


Yukarýda bahsi geçen bu hastalýklara neden olabilecek, havuzlar kadar dezenfeksiyonuna dikkat edilmesi gereken diðer bir bölüm ise, havuz etrafýnda bulunan ve ortak kullanýma açýk; duþlar, soyunma odalarý ve tuvaletlerdir.

Ülkemizde yüzme havuzlarýnýn sayýlarýnýn artýþý ile doðru orantýlý olarak Su ile Bulaþan Hastalýk (SBH) vakalarýnda büyük artýþ gözlenmektedir.

Yüzme havuzlarýndaki tehlikeli mikroorganizmalarý, kaynaklarýna göre 2 gruba ayýrmaktayýz.

• Fekal (dýþký) Kaynaklý

Virüsler ; Adenovirüs, Hepaptit A, Norovirüs, Enterovirüs


SU ÝLE BULAÞAN HASTALIKLAR

Hastalýk

Gastroenteris

Tifoid

Dizanteri

Kolera

Bulaþýcý Sarýlýk(viral)

Amipli Dizanteri

Giardiasis

Cryptosporidiosis

• Rotavirüs• Salmonella

• Enteropatojenik E.Coli

• Salmonella Typhosa

• Shigella

• Vibrio comma

• Hepatitis A

• Entomoeba Histolytica

• Giardia lamblia

• Cryptosporidium

• Ýnsan dýþkýsý• Hayvan veya Ýnsan dýþkýsý• Ýnsan dýþkýsý

• Ýnsan dýþkýsý



• Ýnsan dýþkýsý ve kirli suda yetiþmiþ canlýlar


• Hayvan veya Ýnsan dýþkýsý

• Hayvan veya Ýnsan dýþkýsý

Akut ishal veyakusma

Baðýrsak iltihabý, dalak büyümesi, yüksek ateþ, bazen ölümcül

Ýshal, nadiren ölümcül

Kusma, þiddetliishal, hýzlý su kaybýve ölüm

Ciltte sararma,karaciðer büyümesi, karýn aðrýsý, nadiren ölümcül

Hafif ishal,kronik dizanteri

Ýshal, kramp, bulantý veya genel halsizlik, ölümcül deðil (1-30 hafta sürebilir)

Ýshal, mide aðrýsý(ortalama 5 gün sürer)

SemptomlarNeden Olan

MikroorganizmalarMikroorganizmalarýn

Suya Nereden Bulaþtýðý


Bakteri ; Shigella spp., E. coli

Protoza; Giardia, Cryptosporidium

• Fekal (dýþký) Kaynaklý Olmayan

Virüsler ; Adenovirüs, Popillomavirüz, Noluscipoxvirüs

Bakteri ; Legionella spp., Pseudommonas spp., Mycobacterium spp., Stophylococcus aureus, Leptospira spp.

Protoza; Naegleria fowleri, Acanthamoeba spp., Plasmodium spp.

Fungus; Trichophyton spp., Epidermophyton floccosun

Yukarýda deðinilen mikroorganizmalarýn ortak özellikleri, suyla bulaþmalarý ve hastalýk oluþturduklarýnda temel semptomun ishal olmasýdýr.

Dýþký ile temas riski, özellikle bez kullanan, yürüme çaðý çocuklarý ve ishal olmuþ yetiþkinlerin bulunduðu yüzme havuzlarýnda yüksektir.

Ýshal rahatsýzlýðý olan kiþilerin havuzu kullandýklarý esnada, yanlýþlýkla ortama karýþtýracaklarý 0,14 gramlýk (2 damla) dýþký, yüzme havuzunu kirletmek için yeterli olacaktýr.

10 11 61 gram dýþkýda 10 Hepatit A virüsü, 10 Noravirüs, 10 Ecovirüs belirlenmiþtir.

Yüzme havuzlarý; dar bir ortamda çok sayýda insanýn kullanmasý yönüyle, suyla bulaþan mikroorganizmalarýn yayýlmasý için çok uygun bir ortamdýr.

Dezenfeksiyon, havuzlarda Su ile Bulaþan Hastalýklar için önemli düzeyde koruma ve kontrol saðlamakla birlikte, dezenfeksiyonun sürekliliðinin saðlanamamasý, havuz bakýmýnýn iyi yapýlamamasý, hastalýklarýn bulaþma riskini artýrmaktadýr.

Böylesi ortamlarda, klora duyarlý mikroorganizmalar bile yayýlabilmektedir.

Fekal (dýþký) Kaynaklý Kirlenme;

Fekal (dýþký) kaynaklý havuz kirlenmesinde, havuzu kirleten mikroorganizmalarýn yok edilmesi için gereken zaman ve klor miktarý ;

1 mg/lt (ppm) Serbest klor, pH 7.5 ve havuz suyu sýcaklýðý 25 C olduðu koþullarda

Dezenfeksiyon Deðeri = Serbet klor miktarý * Zaman

Bu örnekleme göreceðimiz gibi havuzda, dýþký ile kirlenme tespit edildiði anda öncelikle kirletici kaynak katý ise bir kepçe ile havuzdan hemen alýnmalý ve kullanýlan kepçe 100 ppm lik bir klor solüsyonu ile yýkanmalýdýr.

Havuz kullanýma kapatýl-malý, kirletici kaynaðýn bertaraf edilebilmesi için, klor þoklamasý yapýlarak zamanýn kýsaltýlmasý saðlanmalýdýr.

Örneðin havuz suyumuza Cryptosporidium protozasýnýn girdiðini kabul edersek 1 ppm l ik klor miktarý iç indeki Dezenfeksiyon Deðeri 9600 dk dýr. Klor þoklamasý ile klor miktarý 30 ppm çýkarýldýðý

24www.havuz.info.tr

Fekal (dýþký) Kirletici Dezenfeksiyon Deðeri

E. Coli 1 dakika’dan az

Hepatit-A 16 dakika

Giardia 20 - 45 dakika

Cryptosporidium 9600 dakika


takdirde Dezenfeksiyon Deðeri 320 dk (yaklaþýk 5.30 saat) düþer, bu zaman geçildikten sonra havuzumuzu tekrar kullanýma açabiliriz.

Klor þoklamasý yapýldýðýnda sirkülasyon kesintisiz olarak devam etmelidir.

Fekal (dýþký) Kaynaklý Olamayan Kirlenme

Burada karþýmýza 2 ana kirletici kaynaðý çýkmaktadýr. Birincisi yüzücüler, Ýkincisi ise havuz duvar, boru tesisat veya filtre kumlarý üzerinde oluþabilen biyofilm tabakalarýdýr.

Yüzücüler ; Burada havuzlarýn kirlenmesine sebep olan en önemli etken, mantar ve/veya virüs tarafýndan enfekte edilmiþ yüzücülerdir ki, bunlar herkesin ortak kullaným alaný olan duþlar, soyunma odalarý, tuvaletler gibi rutubetli ortamlardan çýktýktan sonra, duþ almadan havuz girmeleri sebebiyle çevresel kaynaklý kirleticileri havuzlara rahatlýkla taþýyabilmeleridir.

Örneðin yüzme havuzu konjonktivitesi, Adenovirüslerin neden olduðu ve yüzücülerde göz kýzarýklýðý, boðaz iltihabýna sebep olan bir rahatsýzlýktýr.

Çocuklardaki viral gastroenterit ve yetiþkin-lerdeki viral diyare'ye (ishal) Rotavirüslerin sebebiyet verdiði belirlenmiþtir.

Biyofilm : Biyofilm, canlý veya cansýz bir yüzeye yapýþarak

kendi ürettikleri polimerik yapýda jelsi bir tabaka içinde yaþayan mikroorganizmalarýn oluþturduðu topluluk olarak tanýmlanabilir.

Bu jelsi tabaka, bakteri hücreleri tarafýndan üretilen EPS adý verilen polisakkarit bazlý bir kafestir.

EPS, terminolojide “extracellular polymeric substances”, ter iminin karþý l ýð ý olarak kullanýlmaktadýr. EPS'yi biyofilm tabakasýnda bakterilerin hücre dýþýna saldýklarý ve onlarý bir arada tutan çimento gibi düþünebiliriz.

Havuzlarda biyofilm tabakasý, derz arala-rýnda, havuz içi sirkülasyonun oluþmadýðý ölü bölgelerde, fittings sistemi içinde ve kum filtrelerinin içinde kumlarýn üstünde oluþa bilmektedir. Özellikle kýþýn kullanýlmayan havuz

sistemlerinde ve kum filtrelerinde biyofilm oluþumu daha fazla gözlenmektedir.

Biyofilm tabakasý besin maddelerini biriktirmesi, içindeki mikroorganizmalarý dezenfektanlardan, bakterileri yiyerek beslenen canlýlardan, virüslerden ve pH dalgalanmalarýndan korumasý gibi birçok avantajý sunmaktadýr.

Su sistemlerinde bakterilerin çoðalmasý ve biyofilm tabakasýnýn oluþumu halk saðlýðý açýsýndan büyük bir problem oluþturur.



Biyofilm tabakasý, filtrasyon sistemini bozduðu için havuz suyu kalitesinin bozulmasýna neden olacaktýr.

Dezenfektanlara karþý dayanýmý yüksek olmasýnýn yanýsýra, karmaþýk fiziksel yapýsý ve dinamik doðasýndan ötürü ölçümü, izlenmesi, kontrolü ve mücadelesi çok zordur.

Lejyoner hastalýðý, kalp kasý enfeksiyonu, orta kulak iltihabý, diþ iltihabý (periodontit), kemik iliði iltihabý (osteomiyelit), kronik prostat gibi hastalýklarýn etkenlerinin biyofilm iliþkili mikroorganizmalar olduðu göz önüne alýnýrsa tehlikenin ne kadar büyük olduðu anlaþýlabilir.

Suyun boru içindeki akýþ hýzýnýn azalmasý ya da durmasýyla biyofilm oluþumun daha hýzlý gerçekleþtiði bilinmektedir. Bu nedenle az kullanýlan su sistemlerinde mikroorganizmalar daha kolay çoðalmaktadýrlar.

Biyofilm tabakasý endüstriyel su sistemlerinde ýsý deðiþtiricilerde sýcaklýk transfer veriminin düþmesine, boru çapýnýn daralmasýyla sistem basýncýnýn artmasýna ve bunun sonucu olarak baðlantý noktalarýnda sýzdýrmaya neden olmaktadýr.

Özellikle metabolik açýdan aktif bakteriler yüzeye tutunmak için olaðanüstü bir istek gösterirler. Tanýmlanmýþ olan bakterilerin %99'u bu biyofilm tabakasý içinde yaþayabilmektedir.

Biyofilm tabakasýnýn oluþumu sýcaklýk, su akýþ hýzý, suyun kimyasal ve mikrobiyolojik parametreleri, dezenfektan maddeler yada kalýntýlarýna baðlý olduðu gibi depo ve boru malzemelerinin tipine de baðlýdýr.

Biyofilm tabakasý, gözle görülebilir büyüklükteki organizmalarýn bile çoðalmasýna imkan verebilecek besin zincirinde baþlangýç noktasý konumundadýr.

Bakteriyel üreme, havuz suyunda bulanýklýk, kötü koku ve renk deðiþimine neden olabilir.

Biyofilm tabakasý, bakterileri baþta klor olmak üzere dezenfektanlardan, besinsizlikten,kuraklýktan, pH dalgalanmalarýndan, toksinlerden, virüslerden korur ve hücreleri bir arada tutar. Bakteriler, sucul ortamlarda serbest yüzmek yerine bir yüzeye tutunmayý tercih ederler. Bunun sebepleri; tutunduðu yüzeyin besin kaynaðý olmasý, suyun akýþýyla tutunduðu yere besin maddesi taþýnmasý ya da su akýþý sayesinde bol oksijen bulunmasýdýr.

Biyofilm tabakasýnýn oluþumundaki ilk basamak yaklaþmadýr. Bakteri, tutunacaðý yüzeye aktif hareket ya da konveksiyon ile yaklaþýr. Yüzeye kritik uzaklýkta olduðu anda [yaklaþýk 1 nanometre], bakteri itici ve çekici güçlerin etkisiyle ya yüzeye yapýþýr ya da itilir. Bu itici ve çekici güçler; elektrostatik ve hidrofobik etkileþimler, Van der Walls baðlarýnýn kuvveti, sýcaklýk, hidrodinamik güçler olarak tanýmlanmaktadýr.

Elektrostatik etkileþimler daha çok itici güçlerdir. Çünkü bakteriler ve katý yüzeyler

26www.havuz.info.tr


negatif yüklüdür. Yüzeyle ilk temasýn gerçekleþmesinde hidrofobik etkileþimlerin katkýsý büyüktür.

Bunun yanýnda bakterinin tutunmasýný kolaylaþtýran hücre dýþý yapýlarý, pH, besin miktarý, sýcaklýk da yüzeye yapýþmada etkili role sahiptir. Bakteri, sahip olduðu hücre dýþý uzantýlar ya da saldýðý polimerler ile yüzeye sýkýca baðlanýr.

Biyofilmin doðal oluþum sürecinde tabaka içine farklý türlerde mikroorganizmalar katýlmakta ve heterojen bir yapý hüküm sürmektedir. Çoðunlukla bakterilerin baskýn olduðu biyofilm tabakalarýn da mantar ve çok hücreli canlýlara da rastlanmaktadýr.

Doðal ya da insan yapýmý su sistemlerinde geliþen biyofilm tabakasýndaki bakteriler, düþmanlarý olan organizmalara karþý korunurken ayný zamanda çeþitli özelliklere sahip farklý dezenfektanlara da direnç gösterirler.

Bir hipoteze göre, az besin bulunan su þebeke sistemindeki biyofilm bakterileri açlýk nedeniyle yavaþ üreme ya da durgunluk evresine geçer ve bu metabolik deðiþiklik onu dezenfektanlara daha dirençli kýlar.

Daha farklý bir hipoteze göre, biyofilm tabakasý içindeki bakteri farklý bir yaþama tarzýna adapte olur. Bu durum besin azlýðýna karþý yapýlan bir davranýþ deðil, yüzeye yapýþarak üremek için biyolojik olarak programlanmýþ bir cevaptýr.

Biyofilm tabakasýnýn oluþumunu önlemek için tek bir strateji vardýr, o da biyofilm oluþmadan önce düzenli olarak uygun dozda dezenfeksiyon yapmaktýr.

Havuz duvarlarýnýn ve filtre içlerinin mekanik olarak temizliði mümkün olmasýna raðmen borular gibi uzak ve dar noktalara eriþmek neredeyse imkansýzdýr.

Biyofilm tabakasýnýn doðurduðu hijyenik riskler göz ardý edilemeyecek kadar çeþitli ve büyük olduðu için su sistemlerinde oluþmasýný önlemek amacýyla tedbirler alýnmalýdýr.

Bu tedbirlerin en baþýnda havuz filtrasyon ve dezenfeksiyon sistemin en iyi þekilde dizayn edilmesi, kaliteli tesisat malzemesi kullanýlmasý gelmektedir.

Mevcut havuzumuzda biyofilm oluþumunu engellemek için yapabileceklerimiz ise þunlardýr.

1.Havuz duvarlarýnýn sürekli fýrçalanmasý (eðer bir biyofilm oluþumu varsa çelik uçlu fýrça kullanýlmalýdýr),

2.Kuaterner Amonyum veya benzeri yosun önleyicilerin düzenli kullanýlmasý.

3.Kum filtrelerine periyodik aralýklarla klor konulmasý veya klorlamanýn filtre öncesine alýnmasý.

4.Periyodik aralýklarla havuz suyunun þok klorlamaya tabi tutulmasý.

Periyodik aralýklar; Halka açýk havuzlar için haftada bir, Site havuzlarý için 15 günde



bir, Villa havuzlarý için ayda bir, olarak belirleyebiliriz.

Suyla Ýliþkili Hastalýklarýn Bulaþma Þekilleri :Yüzme havuzlarýnda, su parklarýnda, jakuzilerde, saðlýk amaçlý terapi ve kaplýca

havuzlarýnda kullanýcýlar, patojenik organizmalarý, suyla temas (deri) ve su yutma (aðýz) yoluyla suyu vücutlarýna alýrlar. Virüs ve bakterilerin hangi yolla vücuda ulaþabileceði aþaðýdaki tablolarda verilmektedir.

28www.havuz.info.tr

++++++++

--+++++-

Acanthamebiasis (Acanthamoeba spp.)

C. Parazitik Hastalýklar

Amipli Dizanteri (Entomoeba histolytica)

Cryptospridiosis (Cryptosporidium parvum)

Ascariasis (Ascaris lumbricoides)

Balantidial Dizanteri (Balantidium coli)

Giardiasis (Giardia lamblia)

Meningoensefalit (Naegaleria spp. Ve Acanthamoeba spp.)

Schistosomiasis (Schistosoma spp.)

+++++

-++++

Viral gastroenteritler (Norwalk Ajaný, Rotavirüs)

B. Viral Hastalýklar

Enfeksiyöz Hepatit (Hepatit A virüsü)

Poliomiyelit (Poliovirüsler)

Aseptik menenjit (Echovirüsler, Coxsackievirüsler)

Ensefalit (diðer Enterovirüsler)

Su yutma

+++++++++--++

Suyla temas

+--+++++-++++

Basilli Dizanteri (Shigella spp.)

A. Bakteriyal Hastalýklar

Kolera (Vibrio chlorea)

Gastroenterit (Campylobacter)

Gastroenterit(Enteropatojenik Escherichia coli)

Leptospirosis (Leptospira spp.)

Salmonellozis (Salmonella spp.)

Tifo (Salmonella typhi)

Paratifo (Salmonella paratyphi)

Yersiniosis (Yersinia spp.)

Lejyoner Hastalýðý (Legionella spp.)

Deri enfeksiyonlarý (Pseudomonas spp. ve Staphylococcus spp.)

Miyozit (Aeromonas hydrophila)

Gastroenterit (Vibrio parahaemolyticus)


A- Bakteriyal Hastalýklar:Basilli Dizanteri (Shigella spp.):

Shigella grubundaki fakültatif anaerobik bakterinin sebep olduðu þiddetli bir ishaldir. Hasta olmuþ kiþiler bir günde 20 defadan fazla tuvalete gidebilirler. Ayrýca karýnda kramplar ve ve ateþ de görülmektedir.

Kolera (Vibrio chlorea):

Günümüzde kolera Asya'da özellikle de Hindistan, Pakistan ve Bengladeþ'te sýk olarak görülmektedir, batý ülkelerinde nadiren kolera salgýnlarý oluþmaktadýr.

Ýnce baðýrsakta büyüyerek enterotoksin üreten bu tür; vücutta su kaybýna sebep olmaktadýr.

Aþýrý su ve mineral kaybý sonucunda; intestinal mukus, epitel hücreleri ve bakterilerden oluþan "pirinç suyu görünümünde dýþký" ortaya çýkmaktadýr

Gastroenterit (Campylobacter) :

Campylobacter genusu üyeleri insanlarda ve hayvanlarda patojen veya baðýrsak sakini olarak yaþamaktadýr.

Þu anda A.B.D.'de en sýk ishal oluþturan ajan olarak Campy-lobacter ikinci sýraya yerleþerek Shigella'nýn yerini almýþtýr.

Ýngiltere ve Galler'de de 1992-2003 yýllarý arasýnda 89 su kaynaklý salgýn kaydedil-miþtir. Bu salgýnlarýn 24'ünün (% 27)

þehir þebeke suyundan, 25'inin (% 28) özel su kaynaklarýndan, 35'inin (% 39) yüzme havuzlarýndan kaynaklandýðý tespit edilmiþtir.

Havuzlardaki oranýn yüksek olmasý dýþký bulaþmasýnýn daha fazla olmasýna ve sularda klorlama gibi iþlemlerin eksik yapýlmasýna baðlý olduðu rapor edilmiþtir.

Gastroenterit (Enteropatojenik Escherichia coli):Seyahat Diyaresi

Ýnsan baðýrsaklarýnda en bol bu-lunan mikroorganizmalardan birisi E.coli 'dir. E.coli normalde zararsýz olmasýna karþýlýk bazý türleri pato-jenik olabilmektedir.

Bu grubun en iyi bilinen organizmasý E.coli O157:H7 'dir.

Seyahat diyaresine (ishal), bütün dünyada zayýf dezenfeksiyon koþullarýnýn bulunduðu bölgelerde rastlanmaktadýr.



Salmonellozis (Salmonella spp.) :

Salmonellalar ilk önce baðýrsak mukozasýna girer ve burada çoðalýrlar. Hastalýk sýrasýnda hafif bir ateþ, karýn aðrýsý, kramplar ve ishal görülür.

Hastalýðýn akut fazý sýrasýnda hasta olmuþ bir kiþinin dýþkýsýnýn gramýnda 1 milyar kadar Salmo-nella bulunmaktadýr.

Normal olarak iyileþme birkaç gün içinde olmasýna raðmen hastalarýn çoðu altý ay boyunca dýþkýlarýyla organizma saçmaya devam etmektedir.

Tifo (Salmonella typhi):

Salmonella typhi, bakteriyal bir enfeksiyon olan tifoya sebep olmaktadýr. Bu patojen hayvan-larda bulunmadýðýndan hastalýk sadece insan dýþkýsýyla yayýlýr.

Ýyileþen hastalarýn birçoðu kronik taþýyýcý olmakta ve patojeni safra keselerinde barýndýrarak aylarca bakteri saçmaya devam etmektedirler.

Böyle taþýyýcýlar dýþkýlarýnýn gramýn-d a 1 0 . 0 0 0 . 0 0 0 a d e t b a k t e r i bulunmaktadýr.

Paratifo (Salmonella paratyphi):

Salmonella typhi dýþýnda kalan salmonella grubu bakterilerin neden olduðu, sindirim kanalý yoluyla bulaþarak tifoya benzer özelliklerde seyreden, bulaþýcý hastalýklara “Paratifo” denir. “Salmonella typhi murium” ile geliþen paratifo olaylarýna daha çok çocuklarda rastlanýr. Paratifoda, týpký tifoda olduðu gibi, bakterilerle kirlenmiþ havuz suyunun aðýz yoluyla vücuda alýnmasý sonucu sindirim kanalý yoluyla bulaþmaktadýr.

Paratifonun kuluçka süresi yaklaþýk iki haftadýr. Hastalýðýn belirtileri düzensiz ateþ yükselmesi nöbetleri, kalp atýþlarýnýn hýzlanmasý (taþikardi), titreme - sýrt, karýn ve baþ aðrýsý, bulantý, kusma, ishal, karýn ve göðüste pembe - kýrmýzý deri lekeleri biçimindedir. Paratifo hastalýðýnýn tedavisi de tifo tedavisine benzer.

Yersiniosis (Yersinia spp.):

Yersinia'nýn gýda ve su kaynaklý patojen olarak önemi son 20 yýlda anlaþýlmýþtýr. Bu bakteriler evcil h a y v a n l a r ý n b i r ç o ð u n u n


30www.havuz.info.tr


baðýrsaklarýnda bulun-maktadýr

Bir çok ülkede, gerek gýdalardan yaygýn olarak izole edilmesi ve gerekse oluþturduðu enfeksiyon oranýnýn diðer patojenlere yakýn olmasý nedeniyle, Yersiniosis enterocolitica rutin gýda ve su analizlerine dahil edilmiþtir. Klora dirençli bir bakteri olmasý nedeniyle de havuz dezenfeksiyonunda önemli bir bakteridir.

Lejyoner hastalýðý (Legionella spp.):

Otel, iþ merkezi, gökdelenler gibi büyük bina-larýn havalandýrma sistemlerinin su bölmeleri, havuzlarý, su depolarý gibi nemli ortamlar bu bakterinin çoðalabilmesi için en uygun yerlerdir.

Ülkemizde de zaman zaman rastlanan ama salgýnlara yol açmamýþ olan bu bakteri, durgun sularda ürer ve suyun havaya saçýlmasý sýrasýnda solunum yoluyla akciðerlere girerek zatürreye yol açar.

Terapi havuzlarý ve jakuzilerde, suyun hava ile karýþtýrýlarak ortama verilmesi sebebiyle, bakteriler havada uçuþan su damlacýklarýna karýþarak, kolaylýkla solunum sistemine girip hastalýða yol açabilmektedir. Bu nedenle bu tür havuzlarda sürekli dezenfeksiyon olmalý ve aktif dezenfektan (serbest klor veya brom) miktarý yüksek (1,0 – 1,5 ppm) tutulmalýdýr.

Legionella bakterilerinin neden olduðu zatürre, erkeklerde, sigara içenlerde, alkoliklerde, bazý hastalýklarý olanlarda (kalp ve damar hastalýðý, kronik bronþit, þeker hastalýðý, böbrek hastalýðý...) ve baðýþýklýk sistemi baskýlanmýþ olanlarda, kortizon kullananlarda daha sýk görülür ve daha aðýr seyreder. Lejyoner Hastalýðý, çok aðýr ve özellikle de vaktinde tanýnýp tedavi edilmediðinde ölüm ihtimali yüksek olan bir zatürree türüdür. Hastalýk yüksek ateþ, üþüme, titreme, kuru öksürük, halsizlik, iþtahsýzlýk gibi belirtilerle baþlar. Kanlý balgam, býçak batar tarzda göðüs aðrýsý da olabilir. Birkaç gün içinde bunlara karýn aðrýsý, bulantý, kusma, ishal... gibi sindirim sistemi ve baþ aðrýsý, uyuklama, dengesiz hareketler, halüsinasyonlar, bilinç bulanýklýðý... gibi çeþitli sinir sistemi belirtileri de eklenir.

Deri enfeksiyonlarý (Pseudomonas spp. ve Stapphylococcus spp.):

Pseudomonas spp; Daha çok toprak ve su kaynaklý gram negatif, çubuk þeklinde bakterilerdir.

Bu türün en önemlisi üyesi olan Pseudomonas aeruginosa faydalý bir tür olmakla birlikte baðýþýklýk yetersizliði olan hastalarda solunum ve idrar yollarýnda, yanýklarda ve açýk yaralarda enfeksiyona sebep olabilirler. Ayrýca, pseudomonas aeroginosa, dezenfeksiyonun düzgün yapýlmadýðý küvet, havuz ve jakuzi gibi ortamlarda cilt iltihabýna sebep olabilir.


Stapphylococcus spp; Stafilokoklar gram pozitif bakterilerdir. Mikroskop altýnda yuvarlak üzüm taneleri gibi görünürler. Staphilokok cinsinin 30 dan fazla türü vardýr. Çoðu tamamen zararsýzdýr ve insan cildi ve aðýz-burun bölgesinde bulunurlar. Daha çok savunma sistemi zayýf olan insanlarda deri enfeksiyonlarýna sebep olurlar.

M i y o z i t ( A e r o m o n a s hydrophila);

Miyozitler genel olarak oldukça nadir görülen bir hastalýktýr. Kronik, nedeni belli olmayan, aðrýlý kas hastalýklarý için kullanýlýr.

Aeromonas hydrophila miyozi-ti; Tatlý su ortamýndaki balýk veya baþka bir su canlýsýnýn yol açtýðý yaralanmalar sonunda geliþen ve gazlý kangreni taklit eden bir tablodur.

Gastroenterit (Vibrio parahaemolyticus):

Kavisli, çubuk þekli, hareketli ve kamçýlý, gram-negatif bakteridir. Ýnsanlarda su ortamlarýnda bulunduðunda yutma ve temas ile gastrointestinal hastalýklara sebep olabilir.

Enfeksiyon fekal-oral yoluyla bulaþýr. Salgýnlar genellikle kýyý bölgeleri boyunca yaz ve erken sonbahar dönemlerinde görülür. Yüksek su sýcaklýklarýnda bakteriler daha üst düzeyde artýþ gösterme eðilimindedirler. Kuluçka dönemi 24 saattir. Þiddetli ishal, bulantý, kusma, karýn krampý ve bazen ateþ görülür.

Ayrýca, yüzme havuzu veya denizde yüzücülerin açýk kesik ve yaralý bölgelerinde, göz veya kulaklarda enfeksiyonlarýna yol açar.

B-Viral HastalýklarV i r a l G a s t r o e n t e r i t l e r

(Norwalk Ajaný, Rotavirüs):

Poliovirüsler,echovirüsler ve coxsackievirüsler gibi birçok virüs fekal-oral (dýþký - aðýz) yolla bulaþmaktadýr.

Bu virüslere genel olarak enterovirüsler ismi verilmesine raðmen bu virüsler direkt olarak sindirim sistemini etkilememektedirler. Bütün dünyada rastlanan viral gastroenterit vakalarýnýn % 90'ýna rotavirüs veya Norwalk ajaný sebep olmaktadýr.

Enfeksiyöz Hepatit (Hepatit A virüsü):

Hepatit A Virüsü (HAV), Hepatit A hastalýðýna sebep olmaktadýr. HAV

32www.havuz.info.tr


enfeksiyonunun kronik þekli yoktur ve virus sadece hastalýðýn akut safhasýnda çevreye saçýlmaktadýr. Hepatit A virüsü hayvandan insana bulaþmaz.

Virüs genel olarak dýþkýyla saçýlmaktadýr ve hatta kan ve idrarda bile tayin edilmiþtir. Çevreye en fazla virüs salgýlanmasý hastalýk semptomlarý ortaya çýkmadan önce olmakta ve daha sonra hýzla azalmaktadýr.

Hepatit A Virüsü içme sularýnýn dezenfeksiyonunda kullanýlan klor konsantrasyonlarýna dirençlidir.

Poliomiyelit (Poliovirüsler):

Çocuk felci, poliomiyelit (poliomyelitis) veya polio isimleri ile bilinen hastalýktýr.

Poliovirus adý verilen bir virüs tarafýndan meydana getirilir ve sinirler ve kaslar da dahil olmak üzere tüm vücudu etkileyebilir. Þiddetli hastalýk durumunda sürekli felç veya ölüm meydana gelebilir.

Polio bulaþýcý bir hastalýktýr. Hastalýk etkeni virüsün bulaþmasý hastalýklý kiþiye doðrudan temasla hastanýn aðýz ve burnundan çýkan sývýlarla veya hastalýklý kiþinin virüs içeren atýklarý ile temasla olabilir.

Virüs aðýz veya burun yolu ile saðlam kiþinin vücuduna girer

Boðazda veya sindirim sisteminde yerleþerek çoðalýr ve kan ve lenf damarlarý aracýlýðý ile vücuda yayýlýr. Hastalýðýn kuluçka süresi ortalama 7-14 gündür

Aseptik menenjit (Echovirüsler, Coxsackievirüsler):

Menenjit çeþitli bakteri ve virüslerin neden olduðu, akut veya kronik olabilen bir beyin ve omurilik zarý iltihabýdýr. Beyin dokusunu da zedeleyebilen, beyin- omurilik sývýsýnda hücresel ve biyokimyasal deðiþikliklere yol açan, sonu ölümcül olabilecek bir hastalýktýr.

Ensefalit (DiðerEnterovirüsü):

Ensefalit veya beyin iltihabý, genel olarak virüs kaynaklý bir hastalýktýr.

Þiddetli baþ aðrýsý, bulantý, kusma ve yüksek ateþ gibi belirtilerle baþlar. Daha sonra göz, yüz ve boyun bölgelerinde felçler ortaya çýkar. Virüsün beyni iþgal etmesine ka-bakulak, herpes, kýzamýk, çiçek, suçiçeði gibi bulaþýcý hastalýklar da yardýmcý olurlar. Bazý virüsler, sivrisinek ve kenelerce taþýnmaktadýr.

C- Parazit HastalýklarýAcanthamebiasis (Acanthamoeba spp.):

Acanthamoeba, tatlý su ve toprakta çok sýk bulunan bir



cins protozoadýr. Hücrelerinin uzunluðu genellikle 15-35 mikron ve oval biçimlidir. Acanthamoeba'nýn dikenli bir görünümü vardýr. Kistleri yaygýndýr ve bu kistli yapý filtrasyon sisteminde kolaylýkla tutunabildiði için filtrasyon veriminin düþmesine ve ters yýkamada daha fazla su harcanmasýna, ayrýca insanlar ve hayvanlarda enfeksiyonlara neden olur.

Amipli Dizanteri (Entomoeba histolytica):

Amipli dizanteri, su ve gýdalar yoluyla yayýlmakta ve bütün dünyada rastlanmaktadýr. A.B.D.'de nüfusun % 5'inin belirtisiz E. histolytica taþýyýcýsý olduðu tahmin edilmektedir.

Dünya çapýnda da on insandan birinin hastalýk belirtilerini göstermeden hasta olduðu tahmin edilmektedir.

Cryptosporidiosis (Cryptosporidium parvum):

Cryptosporidiosise sebep olan parazit, uzun yýllar sýðýrlarda ishal oluþturan bir patojen olarak bilinirken 1976 yýlýndan sonra insanlarý da hasta ettiði anlaþýlmýþtýr.

Günümüzde bu hastalýkla ilgili vaka sayýlarý gittikçe artmakta, özellikle de AIDS 'liler baþta olmak üzere baðýþýklýk sistemi problemi olan kiþilerde ciddi s o n u ç l a r a y o l açmaktadýr.

Ýnsanlara bu hastalýðýn bulaþ-masý, özellikle bü-yük baþ hayvanla-rýn atýklarýyla kir-lenmiþ sular vasýta-sýyla olmaktadýr.

B u p r o t o z o a n ý n d a G i a r d i a ' n ý n k i n e b e n z e r klorlamaya dirençli ve filtrasyonu etkileyen kistleri (ookist) vardýr.

A s c a r i a s i s ( A s c a r i s lumbricoides):

Ascaris lumbricoides en yaygýn baðýrsak kurdudur. Ýnsan dýþkýsý-nýn gübre olarak kullanýldýðý her yerde ve hijyen þartlarýnýn zayýf olduðu yerlerde görülür. Bu kurt, insanlarda ve özellikle ço-cuklarda baðýrsak hastalýklarýna sebep olur.

34www.havuz.info.tr


Yeterince dezenfekte edi lme-miþ yiyecek ve i ç e c e k l e r i n t ü - ke t i m i sonucunda insanlara geçer. A k c i ð e r l e r d e v e b a ð ý r s a k l a r d a g e l i þ i r. Özellikle baðýrsaklarda bir yýl

veya daha fazla yaþar. Ciðerlerde hýrýltý, ök-sürük ve solunum zorluðuna neden olur ve kalýcý zararlar da verebilir. Baðýrsaklarda ise kurtlar, kusma, karnýn üst kýsmýnda rahatsýzlýk ve þiþme yapar.

Balantidial Dizanteri (Balantidium coli):

Balantidium coli, tek hücreli bir canlýdýr. Kalýn baðýrsak boþluðunda yaþar ve insanlarda hastalýk yapar. Parazit,

besin ve kirlenmiþ sular ile alýnýr. S e b e p o l d u ð u h a sta l ý ð ý n a d ý Balantidial dizanteridir. Kanlý ishallere neden olur.

Giardiasis (Giardia Lamblia):

Giardiasis hastalýðý Giardia lamb-lianýn insanlarda sebep olduðu uzun süreli bir ishal hastalýðýdýr.

A.B.D' de Giardiasis salgýnlarýnýn çok sýk meydana geldiði ve nüfusun yaklaþýk % 7'sinin saðlýklý taþýyýcýlar olarak dýþkýlarýyla Giardia kistlerini yaydýklarý belirtilmektedir.

Bu organizma, kunduz gibi bazý vahþi memeli hayvanlar tarafýndan da çevreye yayýlmaktadýr.

Bu parazitin kist safhasýnýn klorlamaya karþý oldukça dirençli olmasý sebebiyle, bu kistlerin sudan uzaklaþtýrýlabilmesi için su arýtýmýna filtrasyon basamaðýnýn eklenmesi þarttýr.

Meningoensefalit (Nagaleria spp. ve Acanthamoeba spp.):

Beyin dokusu ve zarlarýnýn iltihabý durumu, genellikle naegleria fowleri isimli protozoon ailesinden bir parazitin sebep olduðu beyin zarlarý ve beyin iltihabý. Koku ve tat kaybýna ve ense sertliðine sebep olur ve baþ aðrýsý, kusma, nöbet görülür. Tedavi edilmezse ölüme sebep olabilir.

Schistosomiasis (Schistosoma spp.):

Schistosoma haematobium, S.mansoni, S.japoni-cum insanda enfeksiyona neden olurlar.



Enfeksiyon çocuklarda ve genç eriþkinlerde daha sýktýr. 10-20 yaþ grubunda en yüksektir. Çocuklarda ve genç eriþkinlerde hastalýk, diðer yaþ guruplarýna nazaran daha aðýr belirtiler gösterir. En önemli etki-leri, ateþ, ishal, kusma ve karýnda aþýrý þiþliktir.

6 Önemli Uyarý

ABD Hastalýklarý Kontrol ve Önleme Merkezi (CDC), Su ile bulaþan hastalýklardan korunmak için 6 önemli öneri sunmaktadýr.

Bunlarýn üçü tüm yüzücüler için, üçü aileler

www.havuz.info.tr 36


ve çocuklar içindir.

1. Lütfen ishalli iken yüzmeyin. Dýþkýda bulunan mikroorganizmalarýn yayýlmasýna ve baþka insanlarýn hastalanmasýna neden olmayýn.

2. Yüzdüðünüz suyu yutmayýn. Suyun aðzýnýza girmesinden kesinlikle kaçýnýn.

3. Lütfen hijyen kurallarýna dikkat edin. Yüz-meden önce ve sonra mutlaka duþ alýn, tuvaletten çýkýca ve ç o c u k l a r ý n bezi deðiþtir-dikten sonra m u t l a k a e l l e r i n i z i yýkayýn.

4. Lütfen çocuðunuzu sýklýkla tuvalete götü-rün ya da bezini sýkça deðiþtirin. Çocuklarýnýzý havuza sokarken mutlaka mayo bez kullanýn.

5. Lüt-fen çocuðunuzun altýný banyo ya da tuvalette de-ðiþtirin, sahilde veya havuz kýyýsýnda deðil. Dýþký parçalarý kolaylýkla etrafa daðýlabilir ve hasta-lýklarýn bulaþ-masýna yol açabilir.

6. Lütfen çocuklarýnýzý çok esaslý olarak yýkayýn. Özellikle de poposunu yýkarken mutlaka sabun kullanýn.



Alg'ler yosun olarak bilinen ve suda yüzen mikroskobik canlýlardýr.

Bazýlarý serbest yüzmekte, bazýlarý ise suda asýlý bulunmaktadýr. Asýlý olan tipler havuzlarda derz aralarýna ve fayans üzerindeki çatlaklara tutunmaktadýrlar.

Alg'lerin doðada bir çok çeþidi olmasýna karþýn, havuzlarda oluþturduklarý renklere göre adlan-dýrýlmýþ üç genel gruplarý vardýr.

• Yeþil Alg

• Siyah Alg

• Sarý Alg

En yaygýn grup olarak havuzda serbest yüzen yeþil alg, havuz kimyasallarýna karþý en dayanýksýz grup olarak da karþýmýza çýkmaktadýr. Klorlama ve kullanýlan kuartaner amonyum ve benzeri bileþimli yosun önleyiciler tarafýndan çok kolaylýkla parçalanmaktadýr

Sarý ve siyah alg'ler havuzlarda derz aralarýna ve fayans üzerindeki çatlaklara tutunurlar, bunlarýn kimyasallara karþý oldukça güçlü direnç mekanizmalarý vardýr. Tutunduklarý havuz yüzenlerinden sökülüp atýlmasý çok zordur.

Sarý ve Siyah alg bulaþan havuzlarda sistematik klor þoklamasý, yosun önleyici verilmesi ve düzenli fýrçalama yapýlmasý gerekmektedir.

Siyah alglerde fýrçalama iþinin çelik uçlu yosun fýrçasý ile yapýlmasý gereklidir.

Sarý ve siyah algleri havuzdan bertaraf etmek için bu iþlemleri çoðu zaman birkaç defa tekrarlamak durumunda kalýnacaktýr.

Algleri, mikroorganizmalarla bir tutmamak ve oluþan alg kümelerini,

Havuz Suyunda ALG Üremesi





mikroorganizmalarýn biyofilm tabakalarý gibi görmemek gerekir.

Alg'lerin havuzdaki mevcudiyeti insan saðlýðý için tehdit edici bir unsur deðildir. Fakat görsel kirliliði ve kaygan yüzey oluþturmasý nedeniyle yüzücüler için istenmeyen bir durumdur.

Su içindeki alg oluþumu yeterli klorlamanýn yapýlmadýðýnýn ve yosun önleyici kullanýlmadýðýnýn bir göstergesi olarak karþýmýza çýkmaktadýr.

Havuzlarda Alg Popülasyonunun Zararlarý.

• Havuzlarda bulanýk ve kirli bir görüntü oluþtururlar.

• Yüzcülerde kaþýntýya sebep olurlar

• Tutunduklarý yüzey kayganlaþtýðý için yüzücüler açýsýndan tehlikelidir.

• Klor tüketimini artýrýrlar

• Dezenfektanlarý absorbe eder ve etkinliklerini azaltýrlar.

• Havuzda kötü bir tat ve kokuya sebep olurlar

• Filtrasyon sistemini týkarlar.

Havuz suyu sýcaklýðý Alg oluþumu için çok önemli bir parametredir. Klorsuz havuzlarda kýþ aylarýnda 10 °C sýcaklýkta dahi üreme imkaný bulabildikleri gibi havuz suyu ýsýnýn 20 °C üstüne çýktýðý durumlarda alg popülasyonlarýnda patlamalar (aþýrý çoðalma) meydana gelebilmektedir.

Havuzlarda alg oluþumuna karþý düzenli klorlama ve yosun önleyici kullanmak en önemli etkendir.

Alg Oluþmuþ Havuzlarýn Temizlenmesi

Alg oluþmuþ havuzlarý temizlemek için ;

• pH dengelenir.

• Klor þoklamasý yapýlýr.

• Alg oluþmuþ yüzeyler fýrçalanýr.

• Yosun önleyici kullanýlýr.

• Fýrçalama ile su içine yayýlan askýdaki algleri toplamak için çöktürücü veya topaklayýcý kullanýlýr.

• Filtrede birikimi önlemek için ters yýkama süresi ve sayýsý arttýrýlýr.

Havuz suyunun sýcaklýðý bu güne kadar hiç dikkate almadýðýnýz bir unsur olabilir. Fakat havuz suyunun sýcaklýðý oldukça önemli bir parametre olarak karþýmýza çýkmaktadýr.

Bilindiði gibi suyun sýcaklýðý havuzlarda kullandýðýmýz kimyasal miktarýný etkilemekle beraber bakteriyel oluþumu da hýzlandýrmaktadýr.

Aþaðýdaki grafikte organizmalarýn sýcaklýk ile büyüme hýzý arasýndaki baðlantýyý görmekteyiz.

Grafikten de görüleceði üzere su sýcaklýðý arttýkça organizma büyüme hýzý ve buna baðlý olarak kimyasal tüketimi de artmaktadýr.

Havuz suyu sýcaklýðýnýn hava sýcaklýðýna baðlý olarak arttýðý durumlarda, kimyasal tüketimini azaltmak amacýyla, havuzlar için özel tasarlanmýþ sistemler ile soðutma yapýlabilmektedir.

Havuz Suyunda Sýcaklýðýn Etkisi





Bu bölümde sizlere Saðlýk bakanlýðýnýn 15.05.2008 ve 24.03.2010 tarihlerinde yayýnladýðý genelgeleri ile halka açýk yüzme havuzlarýnda, iþletmecilere getirilen yasal zorunluluklarýn neler olduðunu, hangi parametrelerin ne sýklýkta yapýlmasý gerektiðini, bu iki genelge arasýndaki farkýn ne olduðunu açýklayacaðým.

Saðlýk Bakanlýðý Genelgeleri

T.C.SAÐLIK BAKANLIÐI

Temel Saðlýk Hizmetleri Genel Müdürlüðü

Sayý : B.10.0.TSH.0.10.00.04/121.99 15.05.2008/15653

Konu: Yüzme havuzlarýnýn denetimi hk.

………………VALÝLÝÐÝNE(Ýl Saðlýk Müdürlüðü)

Bahar mevsimiyle birlikte havalarýn ýsýnmasý ve haziran ayýnda okullarýn tatile girmesi sonucunda, önümüzdeki dönemde iç ve dýþ turizmdeki hareketliliðe baðlý olarak özellikle turizm bölgelerinde nüfus yoðunluðunda artýþlar görülecektir. Ýnsanlarýn eðlenmek, spor yapmak ve serinlemek amacýyla deniz, göl ve yüzme havuzu gibi alanlara da ihtiyaçlarý artacaktýr. Deniz ve göl suyu kalitesi Bakanlýðýmýzca düzenli olarak kontrol edilmektedir.

Havuz suyu kalitesi ve standartlarý konusunda ise Yönetmelik çalýþmalarý halen devam etmektedir. Yüzme amacýyla kullanýlan açýk ve kapalý yüzme havuzlarý ile sularýnýn hijyenik þartlara uygunluðu, havuz suyunda kullanýlan kimyasallarýn (dezenfektan, pH düzenleyici, topaklayýcý, çöktürücü, parlatýcý ve yosun önleyici gibi) Bakanlýðýmýzca ruhsatlandýrý lmýþ ürünler olmasý ve havuz suyundaki konsantrasyonlarýnýn kontrol edilmesi halk saðlýðý açýsýndan önem arz etmektedir.

Yüzme havuzu iþleticileri, havuz sularýnda Bakanlýðýmýzdan ruhsatlý havuz suyu kimyasallarýný kullanmaktan, bu kimyasallarýn eðitimli personelce uygulanmasýndan, havuz suyu kalitesinin bu genelge ekinde belirtilen limit deðerleri saðlamasýndan, yüzme havuzlarýnýn hijyenik þartlarda iþletilmesinden ve gerekli koruyucu tedbirlerin alýnmasýndan sorumludurlar.

Açýk ve kapalý yüzme havuzu bulunduran ve iþleten kurum, kuruluþ ve tesisler genelge eki (Ek-4'teki) çizelgede yer alan parametrelerin analizlerini çizelgede belirtilen sýklýkta 15 Haziran 2008 tarihi itibariyle yapmaya veya yaptýrmaya baþlayacaklardýr. Havuz suyuna ait analiz sonuçlarý analizi yapan yetkili personelce (biyolog, kimyager,

kimya mühendisi, çevre mühendisi ve laborant) imzalanacak ve iþletmenin idaresinden sorumlu personel tarafýndan onaylanarak muhafaza edilecek ve denetimlerde Ýl Saðlýk Müdürlüðü denetim elemanlarýna ibraz edilecektir.

Ýl Saðlýk Müdürlüklerince halk saðlýðýnýn korunmasý amacýyla havuz suyu kontrol ve denetimlerinin;

1.Yazýmýz ekinde gönderilen (Ek-5) denetim formu doðrultusunda yapýlmasý,

2. Yüzme havuzlarýnda Bakanlýðýmýzca ruhsatlandýrýlan kimyasallarýn kullanýlýp kullanýlmadýðýnýn kontrol edilmesi, izinsiz ürünlerin kullanýldýðýnýn tespit edilmesi halinde kullanýmýnýn önlenmesi ve gerekli yasal iþlemlerin yapýlmasý,

3. Havuz kimyasallarýnýn depolanma, hazýrlanma ve uygulanma þartlarýnýn, yeterli kiþisel koruyucu ekipmanlarýn bulunup bulunmadýðýnýn kontrol edilmesi,

4.Yüzme havuzu suyunun kimyasal özelliklerinin Ek-1, fiziksel özelliklerinin Ek-2 ve mikro biyolojik özelliklerinin Ek-3'te belirtilen standartlarý saðlayýp saðlamadýðýnýn kontrolünün ayný formlarda belirtilen sýklýkta yapýlmasý,

5. Havuz suyu niteliklerinin genelge ekinde belirtilen standartlarý saðlamadýðýnýn tespit edilmesi durumunda uygun hale getirilmesinin saðlanmasý, uygun hale getirilinceye kadar havuz suyunun kullanýmýnýn önlenmesi,

6. Havuz suyunu hazýrlayan tesis operatörlerine yönelik verilecek eðitimlerin yürürlükteki mevzuat doðrultusunda Halk Eðitim Müdürlükleri veya Halk Eðitim Müdürlükleri ile ilgili sektör dernekleri veya ilgili meslek odalarýnýn koordinesinde düzenlenmesi ve sertifikalarýn Halk Eðitim Müdürlükleri tarafýndan verilmesi, eðitimlerde genel hijyen kurallarý, su ile bulaþabilecek hastalýklar, havuz sularýnda kullanýlan kimyasallarýn insan saðlýðý üzerine etkileri ve ilk yardým konusunda yetkili personel tarafýndan eðitim verilmesinin saðlanmasý,

7. Ýlgili iþletmelere görev ve sorumluluklarýnýn teblið edilmesi, Haziran ayýna kadarki denetimlerin mevcut mevzuat doðrultusunda yapýlmasý,

8. Bu genelgede belirtilen talimatlara uymayanlar hakkýnda 1593 sayýlý Umumi Hýfzýssýhha Kanunu, 5237 sayýlý Türk Ceza Kanunu, 4077 sayýlý Tüketicinin Korunmasý Hakkýnda Kanun ve ilgili diðer mevzuat hükümlerinde ön görülen müeyyidelerin uygulanmasý hususlarýnda bilgilerinizi ve gereðini önemle rica ederim.

DAÐITIM:Gereði: Bilgi:81 ÝlValiliðine Kültür ve Turizm Bakanlýðýna

Milli Eðitim BakanlýðýnaTürkiye Odalar ve Borsalar Birliði BaþkanlýðýnaUlusal Havuz Enstitüsü Derneði Baþkanlýðýna

Ek: 3 sayfa

Dr. Seraceddin ÇOMBakan a.

Genel Müdür V.





72 saatte en fazla 3

100 CFU /ml olacaktýr.48 saatte en fazla

3100 CFU /ml olacaktýr.

0 / 100 ml

0 / 100 ml

0 / 100 ml

Toplam Koloni (jerm) Sayýsý 22°C’de toplam koloni sayýsý 36°C’de toplam koloni sayýsý

Toplam Koliform Bakteri

E-Coli

Pseudomonas Aeruginosa

Parametre Sýnýr Deðerler

Ayda (1) bir defa

Ayda (1) bir defa

Ayda (1) bir defa

Ayda (1) bir defa

TS EN ISO 6222

TS EN ISO 9308-1

TS EN ISO 9308-1

(2)Analiz Sýklýðý

(1)Analiz Metodu

Ek.3 : Mikrobiyolojik Özellikler

Havuz suyunun kullanýmýn-dan önce baþlamak üzere

Renksiz olacaktýr

Bulunmayacaktýr

Berrak olacak ve havuz dibi net olarakgörülecektir.

26 - 28 °C olacak, hava sýcaklýðý ile su sicaklýðý arasýnda fazla fark olmayacaktýr. Çocuk havuz-larýnda su sýcaklýðý 26 - 32 °C olacaktýr.

Ayda (1) bir defa

Ayda (1) bir defa

Ayda (1) bir defa

Ayda (1) bir defa

Ayda (1) bir defa

Ayda (1) bir defa

Ayda (1) bir defa

Ayda (1) bir defa

Havuz suyu kullanýmýndan önce ve izleyen 4’er saatlik aralýklarla olmak üzere

Havuz suyu kullanýmýndan önce ve izleyen 4’er saatlik aralýklarla olmak üzere

Örnek Alýnma Sýklýðý

pH

Renk

Tortu

Bulanýklýk

Sýcaklýk

Amonyum

Nitrit

Nitrat

Siyanürük Asit

Bakýr

Alüminyum

Organik maddeleriçin sarf edilenoksijen miktarý

Toplam Alkalilik

Baðlý Klor

Serbest Klor

Parametre

Parametre Bulunabilecek Miktar

Tatlý su 6,5

30,0

80

0,3

mg/L

mg/L

mg/L

mg/L

mg/L

mg/L

mg/L

mg/L

mg/L

mg/L

Min.Birim

7,6

Haftada (1) bir defa




0,5

0,5

20,0

100,0

1,0

0,2

5,0

120

0,2

0,6

Maks.

Analiz Sýklýðý

Deniz suyu

6,5 7,8

Ek.1 : Kimyasal Özellikler

Ek.2 : Fiziksel Özellikler

(1) Laboratuvarlar önerilen metot dýþýnda, referanslarýný göstermek þartý ile baþka bir metodu da kullanabilirler.

(2) Yüzme havuzu kullanýmýnýn yoðun olduðu dönemlerde analiz sýklýðý ayda iki defa da olabilir.

(3) CFU: Colony Forming Unit (koloni oluþturan birim).

Not 1: Ek-1, Ek-2 ve Ek-3'te yer alan kimyasal, fiziksel ve mikrobiyolojik kalite standartlarýnýn belirlenmesi için Ýl Saðlýk Müdürlüklerince belirtilen sýklýklarda su numunesi alýnarak analizleri yaptýrýlacak ve analiz ücretleri havuz suyu iþleticileri tarafýndan karþýlanacaktýr.



Havuz suyunun kullanýmýn-dan önce baþlamak üzere günde en az (3) üç defa

Ayda (1) bir defa

Ayda (1) bir defa

Ayda (1) bir defa

Ayda (1) bir defa

Ayda (1) bir defa

Ayda (1) bir defa

Ayda (1) bir defa

Havuz suyu kullanýmýndan önce ve izleyen 4’er saatlik aralýklarla olmak üzere günde en az (3) üç defa



pH

Amonyum

Nitrit

Nitrat

Siyanürük Asit

Bakýr

Alüminyum

Toplam Alkalilik

Baðlý Klor

Serbest Klor

Parametre

Tatlý su 6,5

30,0

80

0,3

mg/L

mg/L

mg/L

mg/L

mg/L

mg/L

mg/L

mg/L

mg/L

Min.Birim

7,6

0,5

0,5

20,0

100,0

1,0

0,2

120

0,2

0,6

Maks.

Deniz suyu

6,5 7,8

Ek.4 : Ýþletmeci Tarafýndan Yapýlacak AnalizlerKimyasal Özellikler



T.C.SAÐLIK BAKANLIÐI

Temel Saðlýk Hizmetleri Genel Müdürlüðü

Sayý : B.10.0.TSH.0.10.00.05 22.03.2010/17364

Konu: Yüzme havuzlarýnýn denetimi

ULUSAL HAVUZ ENSTÝTÜSÜ DERNEÐÝ BAÞKANLIÐINAPerpa Ticaret Merkezi B-Blok No: 203

Okmeydaný/ÝSTANBUL

Ýlgi a) 15.05.2008 tarihli ve 15653 sayýlý genelgemizb) 15.07.2008 tarihli ve 22545 sayýlý yazýmýz.

Halk saðlýnýn korunmasý amacý ile havuz suyu kontrolü ve denetimlerine yönelik olarak hazýrlanan ilgi (a) genelgemiz ekinde yer alan kimyasal (Ek-1), mikrobiyolojik (Ek-3) ve iþletmeci tarafýndan yapýlacak analizlerden (Ek-4) bazýlarýnda güncelleme yapýlmýþ ve ilgi (b) yazýmýz ile iletilmiþtir.

Yapýlan izleme ve denetleme çalýþmalarý sýrasýnda ilgi (a) genelge eklerinin uygulanmasýnda bazý zorluklar ve sýkýntýlar yaþandýðý ilgili sektör, kurum ve kuruluþlar ile laboratuvarlar tarafýndan yazýlý ve sözlü olarak Bakanlýðýmýza bildirilmiþtir.

Yaþanan zorluklarýn giderilmesi amacý ile söz konusu ekler gerekli düzenlemeler yapýlarak yeniden hazýrlanmýþtýr.

Bu itibar ile ilgi (b) yazý ekleri iptal edilmiþ olup, iliþkte gönderilen Ek-1, Ek-2, Ek-3 ve Ek-4 ilgi (a) genelge ekleri olarak kullanýlacaktýr.

Numune alýmlarý görevli resmi saðlýk personeli veya numune iþ ve iþlevi akredite olmuþ kurum ve kuruluþca yapýlabilecektir. Su numunelerinin analizleri Bakanlýðýmýz laboratuvarlarýnda veya diðer kamu, kurum ve kuruluþ laboratuvarlarýnda veya Ekte (1, 2, 3, 4) istenen parametreler için akradite olmuþ özel laboratuvarlarda yaptýrýlabilecektir. Her türlü numune alma ve analiz ücretleri iþletmeci tarafýndan ödenecektir.

Bilginizi ve gereðini arz ve rica ederim.

Dr. Seraceddin ÇOMBakan a. Genel Müd. V.

DAÐITIM:Gereði: Bilgi:81 ÝlValiliðine Kültür ve Turizm Bakanlýðýna

Milli Eðitim BakanlýðýnaTürkiye Odalar ve Borsalar Birliði BaþkanlýðýnaUlusal Havuz Enstitüsü Derneði Baþkanlýðýna

Ek: 3 sayfa



72 saatte en fazla 5

100 CFU /ml olacaktýr.

0 / 100 ml

0 / 100 ml

0 / 100 ml

Toplam Koloni (jerm) Sayýsý 22°C’de toplam koloni sayýsý 36°C’de toplam koloni sayýsý

Toplam Koliform Bakteri

E-Coli

Pseudomonas Aeruginosa

Parametre Sýnýr Deðerler

Ayda (1) bir defa

Ayda (1) bir defa

Ayda (1) bir defa

Ayda (1) bir defa

TS EN ISO 6222

TS EN ISO 9308-1

TS EN ISO 9308-1

TS EN 12780

(4)Analiz Sýklýðý (3)Analiz Metodu

Ek.3 : Mikrobiyolojik Özellikler

Renksiz olacaktýr

Bulunmayacaktýr

Berrak olacak ve havuz dibi net olarakgörülecektir.

26 - 28 °C olacaktýr

Ayda (1) bir defa

Ayda (1) bir defa

Ayda (1) bir defa

Ayda (1) bir defa

Ayda (1) bir defa

Ayda (1) bir defa

Ayda (1) bir defa

Ayda (1) bir defa

Ayda (1) bir defa

Ayda (1) bir defa

Ayda (1) bir defa


pH

Renk

Tortu

Bulanýklýk

2Sýcaklýk

Amonyum

Nitrit

Nitrat

Siyanürük Asit

Bakýr

Alüminyum

Organik maddeleriçin sarf edilenoksijen miktarý

Toplam Alkalilik

Baðlý Klor1

Serbest Klor

(1) Dezenfektan olarak klor ve klorlu bileþiklerin kullanýlmasý halinde havuz mahallinde bakýlacaktýr.

(2) Ortam sýcaklýðý ile su sýcaklýðý arasýnda fazla fark olmayacaktýr. Çocuk havuzlarýnda su sýcaklýðý 26 - 32 °C olacaktýr.

Parametre

Parametre Bulunabilecek Miktar

Tatlý su 7,2

80

1,0

1,0

mg/L

mg/L

mg/L

mg/L

mg/L

mg/L

mg/L

mg/L

mg/L

mg/L

mg/L

Kapalý Yüz. H.AçýkYüz. H.

Min.Birim

7,6

Ayda (1) bir defa

Ayda (1) bir defa

Ayda (1) bir defa

Ayda (1) bir defa

0,5

0,5

50,0

100,0

1,0

0,2

5,0

120

0,2

1,5

3,0

Maks.

Analiz Sýklýðý

Deniz suyu

7,2 7,8

Ek.1 : Kimyasal Özellikler

Ek.2 : Fiziksel Özellikler



(3) Laboratuvarlar önerilen metot dýþýnda, referanslarýný göstermek þartý ile baþka bir metodu da kullanabilirler.

(4) Yüzme havuzu kullanýmýnýn yoðun olduðu dönemlerde analiz sýklýðý ayda iki defa da olabilir.

(5) CFU: Colony Forming Unit (koloni oluþturan birim).






pH

Baðlý Klor1

1Serbest Klor

2Sýcaklýk

6Siyanürik Asit

Toplam Alkalinite

Renk

Tortu

Bulanýklýk

Ýki haftada bir

Ýki haftada bir

Her gün

Her gün

Her gün

Parametre

Tatlý su

KapalýYüz. H.

7,2

1,0

1,0

26,0

80

mg/L

mg/L

mg/L

°C

mg/L

mg/L

Renksiz olacaktýr

Bulunmayacaktýr

Berrak olacak ve havuz dibi net görülecektir

Min.Birim

7,6

0,2

1,5

3,0

28,0

100

120

Maks.

Deniz suyu

AçýkYüz. H.

7,2 7,8

Ek.4 : Ýþletmeci Tarafýndan Yapýlacak AnalizlerKimyasal Özellikler

(1) Dezenfektan olarak klor ve klorlu bileþiklerin kullanýlmasý halinde havuz mahallinde bakýlacaktýr.(2) Ortam sýcaklýðý ile su sýcaklýðý arasýnda fazla fark olmayacaktýr. Çocuk havuzlarýnda su sýcaklýðý 26 - 32 °C olacaktýr.(6) Stabilizatörlü dezenfektan kullanan havuzlarda ölçümü yapýlacaktýr.

Saðlýk bakanlýðýnýn her iki genelgede de Ek3 te yayýnladýðý ve analizlerinin yapýl-masýný istediði bakteriler ve bunlarýn analiz yöntemleri ile ilgili özet bilgiyi verelim;

Toplam Koloni (jerm) Sayýsý

Birçok mikroorganizma türünü barýndýran, toprak bitki gibi çeþitli kaynaklardan suya geçen mikroorganizmalarýn sayýlarýnýn tahmini, su kalitesinin tayininde ve denetiminde yararlý bilgi saðlar. Sayýmlar, genellikle 36°C ve 22°C'da agar besiyerinde geliþebilen mikroorganizmalarla yapýlýr.

Koloni sayýmlarý yeraltýsuyu kaynaklarýnýn durumunu ve koagülasyon, filtrasyon ve dezenfeksiyon gibi su arýtým iþlemlerinin etkinliðini tayin etmek için yararlýdýr ve su daðýtým sistemlerinin durum ve temizliðinin de göstergesidirler. Koloni sayýmlarýndan, bozucu organizmalarla bulaþmýþ ürünlerin kullanýmýndan kaçýnmak ve az sayýda mikroorganizma içermesi gereken sularýn, gýda hazýrlamada ve içme suyu olarak kullanýmý durumunda, uygunluðunu tespit etmek içinde yararlanýlabilir.

Koloni sayýmlarýnýn ana deðeri, sýk ve uzun dönemli izlemeyi temel alarak beklenilen deðiþimlerin tespit edilmesi esasýna dayanýr. Sayýmdaki ani artýþ ciddi kirlenmeler için erken bir uyarýcý olabilir ve derhal yeni araþtýrmalarý mecburi kýlar.

TS EN ISO 6222 (Su kalitesi - Kültürü yapýlabilen mikroorganizmalarýn sayýmý - Agar besiyerinde aþýlama ile koloni sayýmý)

Bu standart, suda yaþayan ve kültürü yapýlabilen mikroorganizmalarýn, 36°C ve 22°C'da aerobik inkübasyondan sonra agar besiyerinde oluþan kolonilerinin sayýlmasýna dair bir metodu kapsar.

Bu metot, þehir içme suyu arýtým iþlemlerinin etkinliðini ölçmeye yöneliktir ve bütün su tiplerine uygulanabilir.

Metot özellikle kapalý muhafaza kaplarýnda tutulan ve doðal mineral sular gibi insanlarýn tüketeceði tüketimine yönelik suyun incelenmesi için uygundur.

Bu Standart amaçlarý bakýmýndan aþaðýdaki tarif uygulanýr.

Kültürü yapýlabilen mikroorganizmalar: Bu standarda tanýmlanan deney artlarýnda, belirtilen besiyerinde koloni oluþturabilen bütün aerobik bakteriler, mayalar ve küflerdir.

Metodun prensibi, numunenin ölçümlü hacimleri veya seyreltilmiþ numunenin, petri kaplarýndaki özel besiyeriyle karýþtýrýlarak aþýlanmasýdýr. Bir petri grubunda inkübasyon süresi 36°C'da 44 saat diðerinde 22°C'da 68 saattir.

Koloni oluþturan birimlerin (cfu) sayýsý, numunenin bir mililitresi baþýna besiyeri

48www.havuz.info.tr

Saðlýk Bakanlýðý’ncaKontrol Edilmesi Ýstenilen Bakteriler


ortamýnda oluþan kolonilerin sayýsýndan hesaplanýr.

Koliform ve E.Coli bakterileri

Fekal kirliliðin varlýðý ve derecesi, bir su kütlesinin kalitesinin deðerlendirilmesinde önemli bir faktördür ve enfeksiyon nedeniyle insan saðlýðý için tehlike oluþturur. Su numunelerinin, normalde insan ve diðer sýcak kanlý hayvanlarýn baðýrsaklarýnda yasayan Escherichia coli mevcudiyeti bakýmýndan analiz edilmesi, böyle bir kirliliðin varlýðýný gösterir. Bazý koliform bakteriler sadece baðýrsaklarda deðil, toprak içerisinde ve tatlý su yüzeyinde yaþadýðýndan, koliform bakteriler için yapýlan analizlerin yorumlanmasý daha zor olabilir. Bu nedenle koliform bakterilerin varlýðý her ne kadar fekal kirliliðin bir kanýtý deðilse de arýtma veya daðýtýmdaki bir arýzanýn göstergesi olabilir, izole edilen türlerin tanýmlanmasý bazen bu türlerin orijinleri hakkýnda bir fikir verebilir.

TS EN ISO 9308 (Su kalitesi - Escherichia coli ve koliform bakterilerin tespiti ve sayýmý - Bölüm: 1 Membranla süzme yöntemi)

Bu standart, insanlarýn tüketimine verilen suda Escherichia coli ve koliform bakterilerin tayini ve sayýmý için bir referans yöntemi (standart deney) kapsar. Standart deney, membran süzme iþleminden sonra ayýrt edici bir agar besiyerinde kültür yapýlmasýna ve numunedeki hedef organizmalarýn sayýsýnýn hesaplanmasýna dayanýr.

Standart deney, bakterilerin tayinine izin veren düþük bir seçiciliðe sahiptir. Düþük seçiciliði nedeniyle, dezenfekte edilmemiþ ve bakteri geliþimine uygun sýð kuyu sularý gibi bazý içme sularýnda, E.coli ve koliform bakterilerin gerçek sayýsý üzerinde yanýltýcý etkiye sebep olabilir. Bu nedenle bu standart özellikle, dezenfekte edilmiþ sular ve bakteri sayýsý düþük diðer sular için uygundur.

Bu standart, bilgiye süratle ihtiyaç duyulan özel durumlarda faydalý olabilecek, insan tüketimine verilen suda, yalnýzca 24 saat içerisinde E.coli tayini için hýzlý bir yöntemi de (hýzlý deney) ihtiva eder. Hýzlý deney, membran süzme iþleminden sonra seçici þartlar altýnda kültür yapýlmasýna ve numunedeki E.coli sayýsýnýn hesaplanmasýna dayanýr.

Bu standarda ki hýzlý ve standart deneyler, askýda katý madde veya istenmeyen floranýn süzme, kültür ve sayým üzerinde yanýltýcý etki yapmamasýnýn saðlanmasý kaydýyla diðer çeþit sulara da uygulanabilir.

Yöntem, aþaðýda belirtildiði gibi paralel olarak çalýþýlabilen referans standart deney ve isteðe baðlý hýzlý deney olmak üzere iki kýsýmdan oluþur ve membran süzme tekniðine dayanýr.

Standart deney, 2-3 gün içerisinde E.coli ve koliform bakterilerin tayin edilmesi ve sayýlmasýna imkan saðlayan membranýn seçici besiyeri üzerinde inkübasyonu ile ardýndan ileri biyokimyasal özellik olarak tipik laktoz pozitif kolonilerin geliþmesini ihtiva eder.

Hýzlý deney (21±3) saatte E.coli nin tayinine ve sayýmýna izin veren iki inkübasyon

www.havuz.info.tr49


basamaðýndan oluþur. Standart deney ve hýzlý deneyin her ikisi de paralel þekilde yürütülürse, E.coli için nihaî sonuç olarak bu iki deneyin sonuçlarýndan deðeri yüksek olaný alýnýr.

Koliform bakteriler:

Koliform grup bakteriler, Enterobacteriaceae familyasý içinde yer alan, fakültatif anaerob, gram negatif, spor oluþturmayan, 35 0C' de 48 saat içinde laktozdan gaz ve asit oluþturan, çubuk þeklindeki bakterilerdir.

Koliform grup mikroorganizmalara pek çok gýda ham maddesinde rastlanmaktadýr. Bunlarýn baþýnda; taze sebzeler, taze yumurta, çið süt, kanatlý etleri ve koliform bakýmýndan sayýca zengin sulardan alýnan kabuklu ve diðer su ürünleri gelmektedir.

Gýdalarda koliform mikroorganizmalarýn bulunmasý; kötü sanitasyon koþullarýnýn, yetersiz veya yanlýþ pastörizasyon uygulamalarýnýn, piþirme ve pastörizasyon sonrasý tekrar bulaþma olduðunun bir göstergesi olarak kabul edilmektedir.

Koliform grubu mikroorganizmalarýn hepsi dýþký kökenli deðildir. Bu grupta bulunan bakterilerden normal florasý insanlarýn ve sýcak kanlý hayvanlarýn alt sindirim sistemleri olanlar "fekal koliform" olarak tanýmlanmakta ve bunlar dýþký kirlenmesinin bir göstergesi olarak kabul edilmektedirler.

Koliform grup içinde fekal koliform olarak tanýmlanan bakterilerin büyük çoðunluðunun E. coli olduðu bilinmektedir. Grubun diðer üyeleri toprak ve bitki kökenli olabilmektedirler.

Herhangi bir örnekte E. coli 'ye ve/veya fekal koliform bakterilere rastlanmasý oraya doðrudan ya da dolaylý olarak dýþký bulaþtýðýnýn ve yine baðýrsak kökenli Salmonella ve Shigella gibi primer patojenlerin de olabileceðinin bir göstergesidir

Escherichia coli:

Genelde E. coli kýsaltmasý ile veya koli basili olarak bilinen Escherichia coli, memeli hayvanlarýn ve insanlarýn kalýn baðýrsaðýnda yaþayan faydalý bakteri türlerinden biridir

Normalde baðýrsakta yaþadýðý için, E. coli dýþký kirlenmesinin bir göstergesi

olmasý yanýnda genetik yapýsý en iyi bilinen canlý olma özelliðine de sahiptir.

E. coli, pediyatrist ve bakteriyolog olan Theodor Escherich tarafýndan bebek dýþkýlarýnda keþfedilmiþtir ve adýný ondan alýr. Coli ise, kalýn baðýrsaktan demektir. E. coli, genel olarak bakteri biyolojisinin anlaþýlmasý amacýyla üzerinde sýkça çalýþýlmýþ bir model organizma olmuþtur. Ýnsanýn bir günde dýþký yoluyla vücudundan geçen E. Coli bakteri sayýsý 100 milyar ile 10 trilyon arasýndadýr.

50www.havuz.info.tr


Normalde zararsýz olan bu bakterinin bazý patojenik tipleri, insan ve hayvanlarda sonucu ölüme kadar giden ishallere, yara enfeksiyonlarýna, menenjit, septisemi, artheriosklerosis, hemolitik üremik sendrom, çeþitli immünolojik hastalýklar vb. gibi hastalýklara sebep olabilmektedir.

Pseudomonas aeruginosa ;

Pseudomonas cinsi bakteriler doðada yaygýn olarak bulunmakta, infeksiyonlara yol açmaktadýr. Bunlardan P. aeruginosa hastane infeksiyonu etkenleri içinde ilk sýralarda yer almakta, çeþitli antibiyotiklere direnç geliþtirebilmekte ve oluþturduðu infeksiyonlara baðlý ölüme ve yüksek hastalanma riskine neden olmaktadýr. Hastane infeksiyonlarýnýn %10-25'inden P. aeruginosa sorumlu tutulmaktadýr.

P. aeruginosa genellikle çoklu antibiyotik direnci gösterebildiðinden tedavilerde de sorunlara neden olmaktadýr.

Katalaz (+), insan patojeni, gram (-), sitrat (+), metil kýrmýzýsý (-), Voges Proskauer(-), aerobik, polar flagellasý (0.5*1.5-3 mikron boyutlarýnda) ile hareket edebilen çubuk þekilli bakterilerdir

Ekseriye tek hücreler halinde görünürler, fakat bazen üreme esnasýnda birkaç hücre bitiþik kalarak kýsa zincirler teþkil ettikleri görülür. Genç kültürler, üzerinde büyüyebildiði ortamlarda genellikle mavi-yeþil bir pigment çýkarýr. Kültür

yaþlandýkça bu renkler kahverengine döner. Proteolitik ve lipolitik aktivite göstermektedirler. Aerobik olmalarý nedeni ile gýdalarýn yüzeyinde hýzlý geli-þebilmeleri sonucu okside ürünler ve mukoz madde oluþtururlar. Kendi geliþmeleri için gerekli geliþme faktörleri ve vitaminleri sentezleme yeteneðindedirler.

TS EN 12780 (Sular – Ýnsani Tüketim Amaçlý Sular)

TS EN 12780'e yapýlan analizde Pseudomonas CN Selective Agar besiyerinde geliþen kýrmýzýmsý kahverengi koloniler 360±20 nm dalga boyundaki UV lamba ile incelenir. Bunlardan floresan ýþýma vermeyenlerin, genel bir besiyerinde alt kültürü yapýlýr ve King Agar B besiyerine sürme yapýlýr ve Petri kutularý 36±2 °C'da 5 güne kadar inkübe edilir ve floresan ýþýma kontrol edilir. 500 g olan 1 kutu besiyeri ile 12,5 mL/Petri kutusu olmak üzere 1194 Petri kutusu hazýrlanabilir.

EK-2 talimatnamesindeki istenilen fiziksel özellikler ise iyi bir yüzme havuzu operatörünün sürekli olarak kontrol altýnda tutuðu havuz suyunda renk deðiþmesi, tortu ve bulanýklýk halinde ise yardýmcý kimyasallarý kullanarak ve filtrasyon sistemi ile çözeceði unsurlardýr.Fiziksel özellikleri uygun olmayan bir havuzun kullanýlmasý zaten düþünülmemelidir.

Þimdi EK- 4 de istenilen parametrelerin neler olduðuna ve bu parametrelerin ikinci genelgede neden diðeþtiðini, son genelgedeki parametreleri yakalayabilmemiz için neler yapýlmasý gerektiðini inceleyelim.

www.havuz.info.tr51


Havuzlardaki serbest klor miktarýný, saðlýk bakanlýðý birinci genelgesinde 0.3-0.6 ppm, ikinci genelgesinde ise 1-3 ppm olarak vermektedir. Burada bir çeliþki yok mu?

Aslýna bakarsanýz yok.

Saðlýk bakanlýðý yayýnladýðý birinci genelgesinde, kendisine baz olarak TS 11899 u aldý ve yapýlan havuzlarýn bu standartlara uygun olduðunu veya bu standartlara uyabileceðini varsaydý.

Oysa yüzme havuzlarý daha proje aþamasýnda TS 11899 da uymadan tasarlandýðýndan ve TS 11899 da uyulmasýnýn kanuni bir yaptýrýmý olmadýðýndan dolayý, yapýlan havuzlarýn çok büyük bir bölümü, belki %98’i geliþi güzel ve standartlara uyulmaksýzýn yapýldý.

Havuzlarýmýzýn filtrasyon ve dezenfeksiyon basamaklarýnýn standart dýþý olmasý dezenfeksiyonda yüksek klor tüketimini zorunlu bir hale getirdi.

TS 11899 Havuzlardaki filtrasyon sisteminde, havuz suyunun filtrelenme hýzýnýn 30-20 m3/saat ve devir daim süresinin de halka açýk havuzlarda maksimum 3-4 saat olduðunu kabul etmekte ve havuzlara aþaðýdaki standartlarý þart koþtuðu gibi, havuz suyunun niteliðini de TS 266 belirtmektedir.

Þimdi TS 11899 un havuzda kullanýmýný uygun gördüðü, dezenfeksiyon maddelerini, su hazýrlýk metot kombinasyonlarýný ve klor dozajý ve klor tesisinin kapasitesinin ne olduðunu, bunlarý uygulaya bilen havuzlarda neden 0,3-0,6 ppm klor miktarýnýn yeterli olduðunu görelim.

2.1 Dezenfeksiyon Maddeleri

Dezenfeksiyon için bölüm 7.4 de anýlan Dezenfeksiyon metotlarý çerçevesindeki maddeler kullanýlýr.

a) Klor gazý (Basýnçlý kaplarda, gerekli güvenlik tedbirleri alýnmýþ ve mekan bol havalandýrýlmýþ vaziyette)

b) Sodyum hipoklorit (Sývý klor)

c) Kalsiyum hipoklorit (Granül veya tablet halinde) en az %65 Ca(ClO)2 ve %5-10 konsantrasyonlu çözelti

d) Kullaným yerinde NaCl elektrolizi ile sodyum hipoklorit

e) Kullaným yerinde NaCl elektrolizi ile klor gazý

ürünleri dezenfeksiyon maddesi olarak kabul edilmekte ve dezenfeksiyon maddeleri arasýnda stabilizatörlü klorlara yer verilmemektedir.

Havuzlardaki Klor Miktarý Ne Olmalýdýr?


HAVUZ, ÇOCUK ve DEZENFEKSÝYONHAVUZ, ÇOCUK ve DEZENFEKSÝYON

53

3.2 Su Hazýrlýk Metot Kombinasyonlarý:

TS 11899'a uygun bir tesiste uygulanacak su hazýrlýk metot kombinasyonlarý aþaðýda verilmiþtir.

1.Su hazýrlýk kombinasyonu: Absorbsiyon, topaklama, filtrasyon, klorlama.

2.Su hazýrlýk kombinasyonu: Topaklama, filtrasyon, ozonlama, absorbsiyon filtrasyonu, klorlama.

Bu standardýn temel ilkelerine, su parametrelerine, fiziksel, kimyasal ve mikrobiyolojik taleplere aykýrý olmamak üzere yeni metot kombinasyonlarý standarda eklenebilir, demektedir.

TS 11899 “yüzme havuzu içindeki su mikrobik kirliliklerle sürekli pislendiðinden, temiz suda ve havuz suyunda, hazýrlama aþamasýnda desteklenen etkili bir

4Dezenfeksiyon zorunludur. Etkili Dezenfeksiyon 10 adet Pseudomonas aeruginosa'nýn 30 sn içinde yok edileceði etki esas alýnmýþtýr.” ibaresini de düþmektedir.

3-6 Klor Dozajý ve Klor Tesisinin Kapasitesi

Az veya fazla klor dozajýndan kaçýnmak için, klor ihtiyaca göre filtre edilmiþ suya verilmelidir. Havuzda klor miktarýný havuz suyundaki serbest klor konsantrasyonuna göre otomatik olarak ayarlamak için su kontrol ve ayar tesisi gereklidir. Klor cihazlarýnýn en yüksek kapasitesi ve temiz sudaki en yüksek klor konsantrasyonu aþaðýda verilmiþtir.

Kapalý havuzlar için : 2 gr Cl / 1 m³ temiz su2

Açýk havuzlar için :10 gr Cl / 1 m³ temiz su , olarak TS 11899 belirlemektedir.2

Bu þartlarda (TS11899) havuza sürekli yapýlacak klor beslemesiyle, havuzdaki serbest klor miktarýnýn 0.3-0.6 ppm oranýnda olmasý yeterlidir.

Klor Oksidasyon Basamaklarý

Havuz suyuna verilen serbest klorun, tüketim yolu aþamalarýna bir bakalým.

Klor önce ;+ +1. Fe ² ve Mn ² Oksidasyonunu

2. Amonyum iyonlarý ile baðlý klor oluþumunu

3. Organik maddelerin oksidasyonunu

4. Dezenfeksiyonu gerçekleþtirir.

Ýþte bu noktada havuz suyuna verdiðimiz klor, baðlý klor aþamasýný geçemez ise dezenfeksiyon iþlemini gerçekleþtiremez.

Buna dayanarak baðlý klor kýrýldýktan sonra havuzda bulunacak serbest klor miktarýnýn 0,6 veya 2 ppm olmasý, yalnýzca dezenfeksiyon iþlemi için, dezenfeksiyon deðerinin zamana baðlý oksidasyon gücünü etkiler.

www.havuz.info.tr

HAVUZ, ÇOCUK ve DEZENFEKSÝYONHAVUZ, ÇOCUK ve DEZENFEKSÝYON

54

Dezenfeksiyon Deðeri Dezenfeksiyon Deðeri = Serbet klor miktarý * Zaman

Not: 1 mg/lt (ppm) Serbest klor, pH 7.5 ve havuz suyu sýcaklýðý 25 C olduðu koþullarda

Hepatit A virüsü için bir örnekleme yapalým.

Havuzumuzdaki serbest klor miktarý 0.6 ppm olsun, bu virüsün yok edilmesi için gereken zamaný hesaplarsak;


16 dakika = 0,6 ppm * Zaman

Zaman = 27 dakika

Þimdi havuzumuzdaki serbest klor miktarý 2 ppm olsun, bu virüsün yok edilmesi için gereken zamaný hesaplarsak;


16 dakika = 2 ppm * Zaman

Zaman = 8 dakika

Burada yüksek klor miktarýnýn dezenfeksiyon için büyük bir avantaj olduðu görülse bile, klorun insan saðlýðý üzerine olan olumsuz etkilerini göz ardý etmememiz gerekir.

Yüksek serbest klor miktarý, dezenfeksiyon zamanýný düþürse bile bizim saðlýðýmýza olan yan etkilerinide o oranda artýrmaktadýr.

www.havuz.info.tr


Fekal (dýþký) Kirletici Dezenfeksiyon Deðeri

E. Coli 1 dakika’dan az

Hepatit-A 16 dakika

Giardia 20 - 45 dakika

Cryptosporidium 9600 dakika

55

pH havuz suyuna dezenfeksiyon amacý ile atýlan klorun su ile reaksiyona girerek bakteriyi öldürecek olan Hipokloröz asit'e ve hipoklorit iyonuna dönüþmesinde etkin rol oynar.

CL + H O <=>HCL + HOCL 2 2

(HCL: Hidroklorik Asit)

(HOCL: Hipokloröz Asit)+ -HOCL <=> H + OCL

+ (H : Hidrojen iyonu)- (OCL : Hipoklorit iyonu)

Tablodan ve grafiklerden de görüleceði gibi yüksek pH da verilen klor, organik maddelerin oksidasyonu ve dezenfeksiyonu için hipokloröz aside yeterince dönüþememektedir. Bundan dolayý bakteri ile mücadelede önce pH, deðerine göre asit veya baz kullanýlarak 7,0-7,2 aralýðýna ayarlanýr, ondan sonra klorlama yapýlýr.

pH'ýn 7,0'nin altýnda tutulmasý ortamý asidik yapar ve sistemde suyun korozif özelliðinin artmasýna sebep olur.

Havuz suyunun pH deðeri, Phenol Red rejantý veya pH metre ile ölçülür.

Test kitinin pH ölçüm gözüne atýlan Phenol Red rejantý eriyerek suya renk verir. Elde edilen renk ile test kitindeki renk skalasý karþýlaþtýrýlarak en yakýn deðer pH deðeri olarak kabul edilir.

Renk skalasýndaki açýk sarý renk pH ýn 6,8 veya daha altýnda olduðunu, koyu kýrmýzý renk ise pH deðerinin 8.2 veya daha üstünde olduðunu gösterir.

www.havuz.info.tr

Havuz Suyunda pH’ýn Önemi Nedir?

% 100 % 0

75 25

50 50

25 75

04 5

pH

HO

CL

OC

L

6 7 8 9 10 11100

pH Deðeri Aktif HOCL

6.0 % 97

% 91

% 76

% 66

% 50

% 33

% 24

% 22

6.5

7.0

7.2

7.5

7.8

8.0

8.2


56

Havuz suyunun ideal pH olan 7,0-7,2 deðeri açýk kavun içi rengindedir.

www.havuz.info.tr

Asidik Nötr

pH Cetveli

6.6 6.8 7.0 7.2 7.4 7.6 7.8 8.0

Bazik


57

Havuz suyunda klor ölçümü yaparken öncelikle Serbest Klor, Baðlý Klor ve Toplam Klor ifadelerinin ne anlama geldiðini öðrenmemiz gerekir.

Serbest Klor:

Havuz suyunda serbest halde dolaþan ve havuz suyunu kirletebilecek inorganik ve organik maddeleri okside etmek için bekleyen klora, serbest klor denir.

Havuz suyunda 1-2 ppm aralýðýnda serbest klor bulunmasý gerekir.

Serbest klor DPD1 hapý ile ölçülür. Test kiti içinde klor ölçüm gözüne atýlarak eritilen DPD1 hapý klor ölçüm gözünde, havuzdaki klor miktarýna baðlý olarak, açýk-koyu pembe arasýnda bir renk oluþmasýna sebep olur

Baðlý Klor:

H av u z s u y u i ç i n d e o rga n i k kirleticilerle reaksiyona girmiþ ama parçalayamayýp kloramin formuna dönüþmüþ olan klora denir.

Havuz suyunda kabul edilebilir maksimum baðlý klor miktarý 0.4 ppm dir. Bunun üzerindeki bir oranda mutlaka klor þoklamasý yapýlmasý gerekir.

Baðlý klor miktarý = Toplam Klor - Serbest klor

Baþka bir ifade ile;

Baðlý klor miktarý= DPD3 - DPD1

Toplam Klor:

Havuz suyunda serbest veya baðlý halde bulunan klorlarýn toplamýna toplam klor denir.

Toplam klor miktarý ölçümü, DPD1 ile yapýlan Serbest Klor ölçümünden sonra klor ölçüm gözündeki ayný suyun içine DPD3 hapý atýlarak yapýlýr.

Eðer suda Baðlý klor yok ise DPD3 ile yapýlan ölçüm ile DPD1 ile yapýlan ölçüm ayný sonucu verecektir.

Toplam klor miktarýnýn ölçümünde kullanýlan diðer bir metot ise sývý test kitlerinde rejant olarak ortotolidin kullanýlmasýdýr. Bu rejant direk olarak havuz suyundaki toplam klor miktarýný göstermektedir. Oysa bizim için önemli olan

www.havuz.info.tr

Klor Ölçümü Nasýl Yapýlmalý?


58

h a v u z l a r d a b u l u n a b i l e c e k inorganik ve organik kirleticilerle savaþacak serbest klor miktarý ve yüzücülerde havuz kaynaklý her türlü hastalýða sebep olan baðlý klor miktarýnýn bilinmesidir. Bu nedenle, ortotolidin ile yapýlan ve sadece toplam klor miktarýný belirleyebildiðimiz ölçümler bize yeterli veriyi saðlayamayacaktýr. Klor ölçümü için DPD1 ve DPD3 rejantlarý kullanýlarak yapýlacak ölçümler, doðru sonuca eriþmemiz

için çok önemlidir.

www.havuz.info.tr


59

Baðlý klor;

Klorun bir organik yapý içine girerek onun parçalamadan önceki hali 'dir.

Bunu þu örneklemeyle açýklayalým, Suya atýlan klor öncelikle su ile reaksiyona girerek Hidroklorik asit 'e (HCL) ve Hipokloröz asit'e (HOCL) dönüþür.

CL + H O <=> HCL + HOCL 2 2

Ýþte bakteriyle reaksiyona girerek onu öldürende Hipokloröz asit (HOCL) dir.

Havuz suyuna 1 molekül NH3 (Ýdrar) girdiði zaman klor, amonyaðý parçalamak için amonyak yapýsýnýn içine girmeye baþlar.

NH + H0CL NH CL + H O (Monokloramin) 3 2 2

NH CL + HOCL NHCL + H O (Dikloramin) 2 2 2

NHCL + HOCL NCL + H O (Trikloramin) 2 3 2

2NCL N + 3CL 3 2 2

2NH + 6HOCL N + 3CL + 6H O 3 2 2 2

Böylece 2 molekül Amonyak (NH ) 6 molekül Hipokloriz asit (HOCL) ile reaksiyona 3

girerek, Azot (N ) ve klor (CL ) gazýna dönüþüp havuzdan yok olur. Eðer havuz suyuna 2 2

yeteri kadar klor verilmez ise Amonyak , Azot gazýna dönüþmeden Kloramin basamaðýnda kalacaktýr. Ýþte Kloramin basamaðýnda kalmýþ bu yapýya baðlý klor denir.

Baðlý klor; suda klor kokusuna, gözde ve ciltte iritasyona, orta kulak iltihabýna, mayo ve boyalý saçlarda renk atmasýna sebep olur.

Temiz bir suda, 10 ppm serbest klor seviyesinde dahi, baðlý klorun yarattýðý yukarýda bahsedilen etkiler görünmez.

Baðlý klorun yok edilmesi için havuz suyunda klor þoklamasý yapýlmasý gereklidir.

<=>

<=>

<=>

<=>

<=>

www.havuz.info.tr

Baðlý Klor Nedir?


60

Havuzlarda klor þoklamasý, havuzlarýn sistemlerine göre 2 ayrý guruba ayrýlýr

1. Genel piyasa þartlarýna göre yapýlmýþ havuzlar.

Bu havuzlarda Klor þoklamasý, havuzun günlük klor ihtiyacýnýn en az 4 katýnýn havuza verilmesi ile yapýlýr.

Havuza klor þoklamasý yapýlmadan önce pH 'ýn 7.0 ile 7.4 aralýðýnda olmasý gereklidir. Bundan dolayý önce pH ayarlanmalý sonra klor þoklamasý yapýlmalýdýr.

Klor þoklamasýnda kullanýlacak klorun muhteviyatýnýn bir önemi yoktur. Önemli olan pH'ý ayarlanmýþ havuz suyuna günlük kullanýlmasý gereken klorun en az 4 katýnýn verilmesidir.

Stabilizatörlü klor kullanan havuzlarda, stabilizatör seviyesinin artmamasý için stabilizatörsüz klorlarla þoklama yapýlmasý daha doðrudur.

2. TS 11899 normlarýna göre yapýlmýþ havuzlar.

TSE 11899 normlarýna göre yapýlan havuzlarda klor þoklamasý yapýlýrken belirlenecek þok klor miktarýnýn hesaplanmasýnda kullanýlan metot ise Baðlý klor miktarýnýn 10 katý olarak hesaplanýr.

Örnek ;

100 tonluk bir havuzda, Serbest Klor: 0.6 ppm ( DPD 1 ile) , Toplam klor : 1.0 ppm (DPD 3 ile) ve pH : 7.4 olarak ölçüldüðüne göre , bu havuz yapýlacak klor þoklamasýndaki klor miktarýný tespit edelim.

Baðlý klor = Toplam Klor – Serbest Klor = 1.0 – 0.6 = 0.4 ppm baðlý klor vardýr.

Þok Klor = 10 * Baðlý Klor = 10 * 0.4 ppm = 4 mg/lt (ppm) olmalýdýr.

Bu durumda havuza klor þoklamasý için verilmesi gereken klor miktarý ;

Sývý Klor (NaOCL) % 10 'luk olduðu kabul edilirse, 100 tonluk havuza 4 lt verilmesi gerekir. Kalsiyum hipoklorit Ca(OCL)2 % 65-75 'lik , 100 tonluk havuza 600 gr verilmesi gerekir

www.havuz.info.tr

Klor Þoklamasý Nasýl Yapýlýr?

100 tonluk havuzda klor ilavesi ile oluþan Serbest Klor miktarý (ppm)

Klorun Cinsi

TriKlor (%90)

Kalsiyum Hipoklorid (%65 - 75)

DiKlor (%56 - 63)

Sývý Klor (%10’luk)

Verilen Miktar

1 kg.

1 kg.

1 kg.

1 kg.

ppm (mgr/lt)

9 ppm

7 ppm

6 ppm

1 ppm


61

Not : Sizde kullandýðýnýz klor ürününün havuzda ne kadar serbest klor verdiðini basit bir þekilde hesaplayabilirsiniz. (Yeni doldurulmuþ ve klorlanmamýþ TS266 ya uygun taze suya)

Bunun için yapmanýz gereken 100 tonluk bir havuza 1 kg ürün atýp en az 4 saat sonra ölçüm yapmak olacaktýr.

Örnek : Eðer havuzunuz 250 ton ise bu havuz 2.5 kg klor ürün atarak 100 tonda 1 kg ürününün ne kadar serbest klor verdiðini hesaplayabilirsiniz.

Eðer havuzunuz 50 ton ise bu havuza vereceðiniz klor ürünü 500 gr olmalý.

www.havuz.info.tr


62

Öncelikle siyanürik asitin, siyanür ile bir baðlantýsý yoktur. Bundan dolayý yüzme havuzlarýnda, kullanýlmasýnda saðlýk açýsýndan bir sakýnca yoktur

Fakat içme ve kullanma sularýnýn dezenfek-siyonu için, Saðlýk Bakanlýðý ile TS 266 ve 11899 normlarýna göre önerilmemektedir.

TS 11899 stabilizatörlü klorlarýn havuz suyu dezenfeksiyonunda da kullanýlmasýna izin vermemektedir.

Ýçme ve kullanma sularýnýn dezenfeksiyonu için gaz klor (Cl ), kalsiyum hipoklorit 2

(stabilizatörsüz granül klor Ca(ClO) ) veya sodyum hipoklorit (sývý klor (NaOCL)) 2

kullanýlmalýdýr.

Stabilizatör maddesi, klorun havuz suyu içinde, güneþ ýþýnlarýndan etkilenmeden daha uzun süre kalarak, havuz suyunda daha etkin bir oksidasyon ve dezenfeksiyon saðlamasýnda önemli bir görev üstlenir.

Güneþ ýþýnlarýndan kaynaklý UV, klorun kovalent baðlarýný kýrarak, klorun gaz haline gelip oksidasyon ve dezenfeksiyon iþlevlerini yapmadan havuzdan uçmasýna neden olur.

Stabilizatör, klor ile dezenfeksiyon iþlemi için oldukça önemli bir madde olmasýna karþýn, zaman içinde kullanýlan stabilizatör maddesinin su içindeki yüksek konsantrasyonu, klor kilitlenmesine, suda puslu bir görüntü oluþmasýna ve klor tüketiminin artmasýna sebep olmaktadýr.

Bu tarz sorunlarýn yaþanmamasý için havuz suyundaki stabilizatör oranýnýn takip edilmesi ve belirli sýnýrlarý aþýnca mutlaka stabilizatör ihtiva etmeyen klor (Sývý Klor veya Kalsiyum Hipoklorit) kullanýlmasý gereklidir.

Havuz suyundaki stabilizatör oranýn 100 ppm'e gelmesi, havuza verilen klorun en az %85 'inin dezenfeksiyon iþlemi yapacak, hypoklorik asit (HOCL) 'e dönüþememesi demektir.

Yüksek stabilizatör seviyesinde klor, önce inorganik, sonrada organik kirlilikleri okside ederek görünümü düzgün bir havuz yaratmasýna raðmen, yeterli dezenfeksiyon yapamayacaðýndan havuz, mikroplarýn üreyebileceði bir ortama dönüþür.

Stabilizatörlü klorlarýn ülkemizde kullanýmýyla ilgili TS 11899 havuz suyu dezenfeksiyonun da kullanýlmasýna izin vermezken, saðlýk bakanlýðý genelgesi ise bu

www.havuz.info.tr

Stabilizatör (Siyanürik Asit) Nedir?

(Cyanuric acid)


63

konuya bir sýnýrlama getirmemiþtir.

Saðlýk bakanlýðýnýn getirdiði yegane sýnýrlama ise havuz suyundaki stabilizatör miktarýnýn minumum 30 ppm, maksimum ise 100 ppm aralýðýnda olmasýdýr.

Buna karþýn Amerikan standartlarý ise havuz suyundaki stabilizatör miktarýnýn maksimum 30-50 ppm olabileceðini ifade etmektedir.

Bakýnýz Ek 2 Pool Standards, 2006 for the Swimming Pool, Wading Pool and Water Spray Park Regulation

3) Disinfection

1. There must be no cyanuric acid (CYA) or stabilized products used in an indoor pool. The concentration of CYA in an outdoor pool must not exceed 50 ppm. A higher concentration may be allowed only if the executive officer approves the higher concentration.

Yapýlan araþtýrmalar ise havuz suyundaki stabilizatör seviyesinin 30 ppm olmasý halinde havuza verilen klorun, %30 'unun dezenfek-siyon iþleminde rol oy-nayabildiði görülmüþtür.

Bir alýntýda UHE nýn Havuz Operatörü El kitabýndan yapalým.

KLOR STABÝLÝZASYONU

Zayýf bir asit olan siyanürik asitin, k l o r u n s u d a yo k o l m a s ü re c i n i önleyebildiði keþfedildi. Baþka bir deyiþle ,siyanürik asit sudaki serbest klorun güneþ ýþýðý taraf›ndan parçalanma sürecini stabilize etmekteydi. Suda 25 ppm. Mertebesinde mevcut olan siyanürik asit, mevcut olmadýðý havuz sularýna kýyasla serbest klor bakiyesini 3 ile 5 kez daha uzun süre muhafaza edebilmekteydi.

...

Ancak etkili bir dezenfeksiyon etkisi saðlayabilmek için havuz suyundaki klor konsantrasyonun yüksek olmasý (DPD ölçümlerinde örneðin 0,6 - 1,2 mg/l) gerekmektedir. Ancak bu etki izosiyanüratýn havuz suyundaki konsantrasyonunun en çok 30-40 mg/l 'ye kadar olduðu durumda söz konusudur. Ýzosiyanür asitin varlýðýndan doðan önemli bir kavramda “toplam mevcut olan klor” dur. Bundan,

www.havuz.info.tr

Old

No max

No max

1.0 ppm

80-180 ppm

max 100 ppm

Bromine

Free Chlorine

Combined Chlorine

Alkalinity

Cyanuric Acid/Stablizer

New

20 ppm

10 ppm

0.5 ppm outdoor0.8 ppm indoor

60-180 ppm

max. 30 ppm


Chlorine Staying Power - 1 Hour

%FA

C R

em

ain

ing

50

60

70

80

90

100

0 10 20 30 40

mg/L Cyanurate

toplam serbest klor ile siyanür asite baðlý bulunan klor anlaþýlýr. Serbest klorun gerçek miktarýnýn bulunmasý için sudaki siyanür asit konsantrasyonunun bilinmesi zorunludur. Yani serbest klor doðrudan ölçümle bulunamaz.

Siyanürik asit konsantrasyonunun 30 mg/l olduðu durumda örneðin; toplam mevcut olan klor içindeki serbest klor oraný %45'tir. Siyanür asit konsantrasyonu 70 mg/l olduðunda ise sadece % 28 civarýndadýr. Bu oranlar aþaðýda çizelgede normal su þartlarý için verilmiþtir.

Saðlýk Bakanlýðý'nca talep edilen maksimum 0,2 mg/l baðlý klor miktarýný aþmamak için, havuz suyundaki siyanürik asit miktarýnýn en fazla 5-10 mg/l'den az olmasý gerekmektedir. Bu oranlarýn üstünde siyanürik asit bulunduðu takdirde Saðlýk Bakanlýðý'nýn talebi hiç bir koþulda gerçekleþtirilemez. Toplam mevcut klorun bakteriyolojik etkinliði tartýþýldýðýnda, bu önemli gerçeklere dikkat edilmelidir. Serbest klorun toplam mevcut klora olan oranýnýn deðiþkenliðinden dolayý, siyanür asit konsantrasyonunun düzenli kontrolü zorunludur.

Ýþte bundan dolayý Saðlýk Ba-kanlýðý yayýnladýðý ikinci genelge-sinde siyanürik asit miktarýnda minunum 30 ppm ibaresini kal-dýrmýþ ama maksimum 100 ppm

ibaresiylede bir hataya devam edilmektedir.

Ülkemizde stabilizatörlu klorlarýn bu kadar yoðun satýlmasýnýn nedeni, havuzlardan kaynaklanan saðlýk sorunlarýnýn yeteri kadar anlaþýlmamýþ olmasý, yetersiz kanunu düzenlemeler ve ithal eden firmalara için büyük karlar saðlamasýdýr.

64www.havuz.info.tr


Siyanürik asit konsantrasyonu

0

mg/l 5

mg/l 10

mg/l 20

mg/l 30

mg/l 50

mg/l 70

mg/l 90

mg/l 100

mg/l130 mg/l

Serbest Klorun toplam mevcut klora

oraný (yaklaþýk) (pH:7.5 , t:25 0C)

%100

%73

%61

%52

%45

%33

%28

%14

%12 %10

Klor Bileþiði

Ýçerdiði Klor Miktarý*

Aktif Klor **

Sodyumdiklorizosiyanürat %32 %50-63

Triklorizosiyanürasit %46 %80-90

* Kimyasal formülüne göre hesap ** Üretici verisi

65

Amonyum NH formülüyle gösterilen bir katyon köktür ve amonyum güçsüz bir

asittir.

Doðada amonyum proteinlerde bulunur.

Bu nedenle deniz ürünleri baþta olmak üzere birçok canlýnýn yapýsýnda amonyum kökü mevcuttur.

Yine çürükçül canlýlar amonyum üretir.

Amonyumun eldesi için, amonyak maddesinin içine güçsüz bir asit eklenmelidir:+NH + H O+ <=> NH + H O3 3 4 2

Çoðunlukla kirlilik içeren sular ile temas sonucu canlý vücuduna giren yüksek konsantrasyonlarda çözünmüþ amonyum varlýðý insan yaþamý için ciddi tehlike oluþturmaktadýr.

+ Amonyum (NH ) iki basamaklý biyolojik oksidasyon ile uygun reaksiyon 4

þartlarýnda kolaylýkla önce nitrite ( NO ) sonrasýnda ise nitrata (NO ) dönüþür. 2 3

Oluþan nitrit, bebeklerde ölümcül mavi hastalýða sebep olurken, yetiþkinlerde ise amin ve amidlerle birleþerek kanser yapýcý nitrozaminlerin sentezlenmesinde aktif rol oynar.

Diðer yandan amonyum, sudaki serbest klorla kolaylýkla reaksiyona girerek kloraminleri oluþturur.Kloraminler yüzme havuzu suyunun dezenfeksiyon aþamasýnda klorlama veriminin düþmesine ve düþük konsantrasyon seviyelerinde dahi (0,06-0,1mg/l) yüzücü saðlýðýnýn olumsuz etkilemesine sebep olmaktadýr.

Sonuç olarak bu tür problemlerin çözümü için yüzme havuzu sularý içindeki amonyum iyon konsantrasyonu gerek TSE ve Saðlýk Bakanlýðý genelgesi göz önüne alýndýðýnda 0,4 ppm'in altýna klor þoklamasý yapýlarak indirilmelidir.

+

4

www.havuz.info.tr

Amonyum


66

Ýçme ve kullanma sularý ile yüzeysel sularda ve kirlenmiþ su kütlelerinde çeþitli organik ve inorganik azotlu bileþikler ölçülerek, suyun kalitesi hakkýnda karar verilebilmektedir.

Sularda ve atýksularda bulunan baþlýca azot bileþikleri azalan oksidasyon - -kademesine göre nitrat azotu (NO -N), nitrit azotu (NO -N), amonyak azotu (NH -N) 3 2 3

ve organik azot (Org-N) þeklinde sýralanmaktadýr.

Bu azot türlerinin yaný sýra azot gazý (N -N) da, azot çevriminde yer almaktadýr.2

Azot çevriminde bulunan türler, biyokimyasal reaksiyonlar sonucunda birbirlerine

www.havuz.info.tr

Nitrit ve Nitrat


67

dönüþebilmektedir

Toplam oksitlenmiþ azot, nitrat ve nitritin toplamýdýr.

Nitrat, azot bileþikleri ile daha önceden kirlenmemiþ yüzey ve yer altý sularýnda eser miktarlarda bulunmaktadýr.

Yüzeysel sularda nitratýn belirgin biçimde görülmesi, o suyun daha önceden amonyum ve organik azot içeren evsel ve endüstriyel atýksularla kirlendiðini veya o suya henüz doðrudan nitrat deþarjýnýn yapýldýðýný ifade eder.

Doðrudan nitrat deþarjlarý, ya nitratlý bileþiklerin kullanýldýðý yada üretildiði endüstrilere ait atýksular veya tarým alanlarýnda kullanýlan nitratlý gübrelerin yaðmur sularý ile taþýnmasýndan kaynaklanmaktadýr.

Yer altý sularýnda nitratýn görülmesinin en büyük nedeni bu sulara yaðmur ve sulama sularý ile nitrat gübrelerinin taþýnmasýdýr.

Nitrit bileþiði son derece kararsýz bir azot formu olup, ortamda nitrifikasyon veya denitrifikasyon reaksiyonlarýnýn gerçekleþmekte olduðunu gösterir.

Havuz suyunda ise suyun ilk dolumunda ve havuza eklenen suyun kalitesi ölçülmesi açýsýndan son derece önemlidir.

Eðer havuz suyumuzun ilk dolumunda ve eklenen sularda nitrat ve nitrit'e rastlanmadýðý halde tespit edilebiliyorsa bunun kaynaðý genellikle kullanýcý çocuklar veya yetiþkinler tarafýndan kirletildiði anlanýmý taþýmaktadýr.

www.havuz.info.tr


68

Aðýr metallerin, biyolojik olarak birikebilme (organik maddelere tutunabilme) özelliði vardýr ve bazý aðýr metallerin insan vücudunda belirli seviyede bulunmasýnýn olumlu etkileri olduðu halde, fazlasý toksik etkiye neden olur.

Solunum beslenme ve deri emilimi yoluyla insan vücuduna girerek dokularda birikmeye baþlarlar. Bu metaller vücuttan uzaklaþtýrýlamaz ve zaman içinde toksik deðere ulaþýrlar.

Denekler üzerinde yapýlan çalýþmalar sonucunda aðýr metallere maruz kalan insanlarda, ruhsal ve nörolojik etkilere baðlý davranýþ bozukluklarý, nörotransmiter üretimi ve bunlarýn fonksiyonunda düzensizlikler ortaya çýkmasý ve daha birçok metabolizma sorunu gözlemlenmiþtir. Daha sonralarý, maruz kalýnan aðýr metal oranýna göre sakatlýklar ve bazý organlarýn görevini yapamamasý gibi ciddi rahatsýzlýklar ortaya çýkmýþtýr.

Alüminyum, arsenik, kadmiyum, kurþun, civa, ve çinko en yaygýn aðýr metallerdir.

Alüminyum:

Yerkabuðunun yaklaþýk yüzde 8'ini oluþturan alüminyum son derece önemli bir metaldir ve doðada alüminyum silikatlar halinde bulunur.

Alüminyum aðýz yoluyla vücuda girer. Su ise alüminyumu en fazla taþýma potansiyeline sahip etkendir. Sindirim sisteminden direk kana geçen alüminyum miktarý % 1'den azdýr.

Alüminyumun büyük bir kýsmý kemik ve akciðer olmak üzere çeþitli dokularda depolanmaktadýr. Normal saðlýklý insanlarda alüminyum böbrek yolu ile vücut dýþýna atýlmaktadýr.

Sinir sistemi bozukluklarýna neden olan alüminyum mutfak kaplarýndan, içme suyundan, ilaçlardan ve alüminyum iþleyen tesislerden kaynaklanabilir.

Alüminyumun bugüne kadar saptanan en önemli etkisi sinir sistemi üzerinedir. Dünyanýn farklý bölgelerinde yapýlan epidemiyolojik çalýþmalarda ise içme sularýndaki alüminyum seviyesi ile alzheimer hastalýðý, bunama (demas) veya algýlama, hatýrlama, öðrenme, bilme gibi zihinsel süreçlerin (kognitif) hasarlanmasý arasýnda iliþki saptanmýþtýr.

Alüminyuma baðlý çevresel etkileþimin çoðu kronik ve içme sularýna baðlý olarak görülmektedir. Sinir sistemine ait etkiler ise yýllar sonra fark edilmekte ve geri dönüþümü olmamaktadýr. Bu nedenle, alüminyum içeren içme ve kullanma sularýnda, alüminyumun bu sulardan uzaklaþtýrýlmasý gerekmektedir.

www.havuz.info.tr

Alüminyum ve Demir


69

Havuzda kullandýðýmýz çöktürücü ve parlatýcý ürünleri de alüminyum içermektedir. Bundan dolayý saðlýk bakanlýðý yayýnladýðý genelgede havuz suyundaki alüminyum miktarýnýn ölçülmesini istemekte ve maksimum 0,2 mg/L bulunmasýna izin vermektedir.

Havuz suyundaki alüminyum seviyesi 0,2 mg/L den fazla ise, taze su ekleyerek alüminyum konsantrasyonunu düþürmek gereklidir.

Bakýr :

Kýrmýzýmsý bir metal olan bakýr, doðal ortamda, kayalarda, toprakta, suda ve havada bulunur.Kolayca þekil alabilmesi ve bükülebilmesi nedeniyle bozuk paralarýn, elektrik tellerinin ve su borularýnýn yapýmýnda kullanýlmaktadýr.

Bakýr ayrýca tarýmda fungusit (bakteri ve mantar öldürücü) olarak, göllerde ve depolarda algisit (alglerin geliþmesini önlemek için) olarak kullanýlmaktadýr.

Bakýr ayrýca doðada bitkilerde ve hayvanlarýn vücudunda bulunur.

Hayvan ve insanda özellikle karaciðerde depolanýr (1.5 gram kadar). Tarýmda çok fazla miktarda kullanýlýrsa bitkilerin büyümesini engeller, bunu demirin yerine geçerek yapar.

Bilinen tüm canlýlar için esansiyel (olmazsa olmaz) bir elementtir. Ancak çok yüksek dozda uzun süre veya bir defada alýndýðýnda saðlýk açýsýndan zararlý olur.

Bakýr doðada cevher olarak bulunur ve genelde diðer elementlerle birliktedir.

Havada veya suda bulunan bakýr veya bakýr bileþikleri, daima toz parçacýklarýna baðlý bulunur; dolayýsý ile solunum yollarýnda veya sindirim sisteminde kolayca tutulurlar. Suda bulunduklarýnda ise flokuantlar ile birlikte filtrasyon iþlemiyle kolayca sudan uzaklaþtýrýlabilirler.

Toz veya zerreciklere baðlý olmayan bakýr ise suda çözünmeyen formdur ve asýl olarak saðlýðý etkileyen bakýr budur.

Genel olarak doðada bulunan sulardaki bakýr miktarý litrede 4 mikrogramý (4 ug/1) geçmez. Ancak bazý sularda daha yüksek oranlarda saptandýðý da olmuþtur.

Su tesisatýndaki su, asiditesi yüksek ise ve 6 saat veya daha uzun süre sabit (akmadan) kalýrsa sudaki bakýr miktarý 1.000 ug/litrenin üzerine çýkabilir. Bu nedenle musluk ilk açýldýðýnda akan su kullanýlmamalý, 15-30 saniye akmasý beklenmelidir.

Suda Maksimum Bakýr Seviyesi : 1.3 ppm in üzerinde olmamalýdýr.

Ancak suya bakýr karýþýmý, genelde kullanýlan su tesisatýndaki bakýrdan yapýlmýþ parçalarýn eskimesinden kaynaklandýðýndan, her evdeki suyun bakýr açýsýndan kontrolü mümkün olamamaktadýr.

Bu nedenle genel olarak kabul gören yaklaþým þebekeye verilen sudaki bakýr düzeyinin 1.3 ppm in üzerine çýkmamasýdýr.

Saðlýklý bir yaþam için her gün bakýr almak gerekir. Normalde yetiþkin bir insan günde 1.000 mikro gram bakýr alabilir.

www.havuz.info.tr


70

Ýçtiðimiz sularla günde yaklaþýk 150 mikro gram bakýr alýrýz. Bir kerede yüksek dozda bakýr alýnmasý durumunda; bulantý, ishal, mide kramplarý ve kusma meydana gelir. Alýnan miktara baðlý olarak bu þikayetlerin derecesi de artar.

Bir yaþýn altýndaki bebekler bakýra daha duyarlýdýrlar. 14 günden daha uzun süre yüksek dozda bakýra maruz kalmak, yeni doðanlarda böbrek ve karaciðer hasarýna neden olabilmektedir.

Ancak kýsa süreli de olsa yukarýda belirtilen miktarýn üzerinde alýndýðýnda çeþitli saðlýk problemleri ortaya çýkabilmektedir.

Bunlar : mide ve baðýrsaklarda rahatsýzlýk hissi, karaciðer ve böbrek hasarý, anemi (kansýzlýk). Wilson hastalýðý olan kiþiler ve karaciðer rahatsýzlýðý olanlar 1.3 ppm den daha düþük seviyelerdeki bakýra da duyarlýdýrlar.

Bakýr suya dayanýklý olarak bilinmekle birlikte her çeþit su az bir miktar, asidik özellikte olan sular ise bakýrý çok iyi çözerler.

Yüksek miktarda bakýr almanýn en olasý yolu, içme sularýnýn bakýr ile kirlenmesi olduðundan, sularýmýzda ne kadar bakýr olduðunu bilmemiz gerekir.

Ýçme suyunuzda bakýr çok yüksek miktarda ise, suyun tadý metaliktir. Bardaðýn dibinde mavimtýrak veya mavimsi-yeþil bir çökelti görebilirsiniz. Ancak bunlar sadece çok yüksek miktarlarda bakýr suya karýþmýþsa meydana gelir, kesin sonuç laboratuvar analizi ile saptanabilir.

Ýçme suyunuzda bakýr miktarý fazla ise kurþun miktarýnýn da fazla olmasý beklen bir sonuçtur.

Havuz suyuna bakýr, alýnan taze su, göz taþý (bakýrsülfat), bazý marka yosun önleyicilerin içinde veya bakýr-gümüþ iyonizasyon cihazý ile girer.

Saðlýk bakanlýðý yayýnladýðý genelgede havuz suyundaki bakýr miktarýnýn ölçülmesini istemekte ve maksimum 1,0 mg/L bakýr bulunmasýna izin vermektedir.

Havuz suyundaki bakýr seviyesi 1,0 mg/L den fazla ise, taze su ekleyerek bakýr konsantrasyonunu düþürmek gereklidir.

Havuz suyunun içinde insan saðlýðýna zaralý olacak aðýr metaller yanlýzca bakýr ve aleminyum deðildir.

Ham suyun içinde bulunabilecek aðýr metaller; Alüminyum, Bakýr, Altýn, Antimon, Arsenik, Baryum, Bizmut, Cýva, Galyum, Gümüþ, Hafniyum, Ýndiyum, Ýridyum, Kadmiyum, Kalay, Krom, Kurþun, Lantan, Manganez, Nikel, Niobyum, Palladyum, Platin, Rhodium, Ruthenium, Scandium, Stronsiyum, Tantalum, Talyum, Tungsten, Vanadium, Yttrium, Zirconyum 'dur.

Havuza aldýðýmýz ham suyun TS 266 ya uygunluðu bu açýdanda çok önemlidir.

Saðlýk bakanlýðý kullanýlan kimyasallarla havuz girecek aðýr metal iyonlarý olan alüminyum ve bakýr 'ýn bakýlmasýný istediði ve havuzun dolumunda kullanýlacak suyun TS 266 uygun olduðunu kabul ettiði için kitabýmýzda diðer aðýr metal iyonlarýnýn yaratabileceði saðlýk sorunlarýna deðinmedik.www.havuz.info.tr


60 ppm

Düþük Alkalinite

Ýdeal Alkalinite 80-120 ppm

Alkalinite Cetveli

180 ppm

Yüksek Alkalinite

1. pH deðerinde hýzlý düþüþ ve çýkýþlar.2. Havuz derzlerinin atmasý.3. Traverten küpeþtelerin ve havuz betonarmesinin

1. pH deðerinin düþmeye karþý direnç göstermesi.2. Klor dezenfeksiyonunda azalma.3. Fayans yüzeyinde ince taþ

71

Alkalinite, suyun asit tamponlanma kapasitesinin miktarsal ölçüsüdür ve suyun pH deðiþimine gösterdiði direncin derecesidir. Su içerisinde çözünmüþ bulunan karbonatlar, bikarbonatlar ve hidroksitlerin toplam deðerini ifade eder.

Alkalinite deðeri yüksek olan sularýn pH deðerini düþürmek için normalden daha fazla asit kullanmamýz gerekmektedir. Yüksek alkalinite deðerine sahip sularda pH deðeri düþmeye karþý direnç gösterecek ve bir müddet sonra havuz suyunun pH deðeri tekrar eski deðerine geri dönecektir.

Yüksek pH deðeri ise bizim klor ile oksidasyon ve dezenfeksiyon gücümüze engel olacaktýr. Bkz. Havuz suyunda pH 'ýn Önemi.

Ayrýca yüksek alkainite deðeri ve yüksek pH deðeri su içersin deki sertlik veren maddelerin çökelmesine, havuz fayanslarýnýn üzerinde kireç baðlamasýna ve filtre kumunun topaklaþmasýna sebep olacaktýr.

Havuz suyundaki yüksek alkaliniteyi düþürmek için %33 'luk HCL (Hidroklorik asit) veya %30 'luk H SO (Sülfürik asit) ile yoðun þoklamalar yapýlmasý gerekir. 2 4

Alkalinite deðerininde aþýrý düþürülmesi havuzumuzda derzlerin sökülmesi, traverten küpeþtelerin yenilmesi gibi problemlere de sebep olacaktýr.

Ayrýca düþük alkaliniteli sularda pH deðerini dengede tutmakta büyük sýkýntý yaþanacaktýr, pH deðeri asidik veya bazik ortam arasýnda hýzlý dalgalanmalar yaþatabilir.

Havuz suyundaki ideal Alkalinite deðeri 80- 120 ppm arasýnda olmalýdýr.

Not:Yüksek alkaliniteli havuz suyunda Kalsiyum Hipoklorit (% 65 lik stabilizatörsüz granül klor )uygulanmasý suyun puslu ve mat bir görünüme dönüþmesine sebep olur.

Kalsiyum Hipoklorit kullanacak havuz operatörleri için havuz suyunun alkalinite deðeri mutlaka 120 ppm altýnda olmalýdýr.

www.havuz.info.tr

Alkalinite Nedir?


Düþük Kalsiyum Sertliði(Aþýndýrýcý)• Havuz derz aralarýnda aþýnma• Metal yüzeylerde aþýnma

Yüksek Kalsiyum Sertliði(Taþ Yapýcý)• Filtre kumunda taþlaþma• Sistem içinde kum oluþumu• Bulanýk ve mat su

Min. 150 ppmÝdeal

200 - 400 ppm

Kalsiyum Sertliði

Max. 1000 ppm

Fransýz SertlikDerecesi

0 - 7

7 - 14

14 - 22

22 - 32

32 - 54

> 54

0 - 4

4 - 8

8 - 12

12 - 18

18 - 30

> 30

0 - 5

5 - 10

10 - 15

15 - 22

22 - 35

> 35

Çok yumuþak

Yumuþak

Hafif sert

Sert

Çok sert

Çok aþýrý sert

Alman SertlikDerecesi

Ýngiliz SertlikDerecesi

SuyunNiteliði

72

Su içerisindeki toplam sertliði Karbonat sertliði (Geçici sertlik) ve Karbonat olmayan sertlik (Kalýcý sertlik) oluþturur.

Karbonat sertliði (Geçici sertlik) CaCO Kalsiyum Karbonat ve MgCO Magnezyum 3 3

Karbonatlardan oluþur.

Havuz suyunda ise bizi ilgilendiren Kalsiyum sertliðidir. Kalsiyum sertliðinin fazlalýðý havuz suyunda kireçlenmeye, bulanýk ve mat su görüntüsüne, filtre kum'unda taþ oluþumuna sebep olurken , Kalsiyum sertliðinin azlýðý da suyun çok aþýndýrýcý olmasýna sebep olacaktýr.

Sertlik derecelerine göre sularda sýnýflandýrma

www.havuz.info.tr

Kalsiyum Sertliði Nedir?


73

Toplam Çözünmüþ Katý Madde (Total Dissolved Solids), su içinde çözünmüþ halde bulunan ve kum filtresi gibi basit filtrasyon yöntemleri ile tutulamayan mineralleri, katyonlarý, anyonlarý, aðýr metal iyonlarýný ve az miktarda organik maddeleri içerir.

Su içerisin de TDS ne kadar yüksek ise o kadar çok yabancý madde var demektir. TDS miktarýnýn yüksekliði bizim dezenfeksiyon uðraþýmýzý artýracaðý gibi suyumuzun mat görünmesine de sebep olacaktýr.

Doðada sular, kaynaklarýna göre, TDS konsantrasyonlarý açýsýndan farklýlýklar gösterirler. 1.000 mg/Lt TDS konsantrasyonu "Tatlý Su" kaynaklarý için üst limittir. 1.000 – 5.000 mg/Lt TDS'ye sahip sular genel olarak "Acý Su" olarak tabir edilirken 5.000-15.000 mg/lt TDS'ye sahip sular “Çok Acý Su” ve daha yüksek konsantrasyonlarda TDS içeren sular "Tuzlu Su" olarak tanýmlanýrlar.

Su içerisindeki iyonlar elektrik iletimini saðlarlar.

Düþük TDS oraný suyun korozif yapýda olduðunu gösterir ve metal yüzeylerde korozyona sebep olur. Yüksek TDS oraný ise boru içlerinde birikim (kiþir) oluþumunu artýrýr.

Havuz suyunda ise kabul edilebilir maksimum TDS oran 2.500 mg/lt

www.havuz.info.tr

Toplam Çözülmüþ Katý Madde (TDS) Nedir?


74

Doygunluk deðeri bize suyun korozif mi yoksa taþ yapýcýmý olduðunu gösterir.

Su korozif bir yapýda ise havuz betonarmesini, traverten küpeþteleri, savak ýzgara ve pvc sualtý aydýnlatma armatürlerini, su içindeki bütün pvc aksamý korozyona uðratmaya baþlar.

Su taþ yapýcý ise havuz fayanslarý üzerinde kiþir oluþumu ve kumda taþlaþma meydana gelerek filtrasyon sistemimizin çökmesine sebep olur.

Doygunluk Deðerini ( Saturation Index ,Langelier Ýndeksi ) oluþturan beþ adet parametremiz vardýr.

1. pH 2. Toplama Alkalinite 3. Kalsiyum Sertliði 4. Sýcaklýk 5. TDS

Bu deðerler aþaðýdaki faktörler ile birlikte;

TDS FAKTÖRÜ < 1.000 ppm = 12.1

TDS FAKTÖRÜ > 1.000 ppm = 12.2

www.havuz.info.tr

Doygunluk Deðeri Nasýl Hesaplanýr?(Saturation Index, Langelier Ýndeksi)

Sýcaklýk°F / °C

Kalsiyum Sertliði Toplam Alkalinite

ppm ppmCf (Kalsiyum faktörü) Af (Alkalinite faktörü)

1,0

1,3

1,5

1,6

1,7

1,8

1,9

2,0

2,1

2,2

2,5

1,4

1,7

1,9

2,0

2,1

2,2

2,3

2,4

2,5

2,6

2,9

25 25

50 50

75 75

100 100

125 125

150 150

200 200

250 250

300 300

400 400

800 800

0

0,1

0,2

0,3

0,4

0,5

0,6

0,7

0,8

0,9

32 / 0

37 / 2,8

46 / 7,8

53 / 11,7

60 / 15,6

66 / 18,9

76 / 24,4

84 / 28,9

94 / 34,4

105 / 40,6

Tf (SýcaklýkFaktörü)


75

SI = pH + TF + CF + AF - TDS þeklinde formüle edilir.

SI = 0 , - 0.1 , + 0.1 ideal deðer

SI = -0.3 , -0,2 , +0.2 , + 0.3 kabul edilebilir deðer.

Aþýndýrýcý -0.3 < SI > +0.3 Taþ yapýcý olarak ortaya çýkmaktadýr.

Örnek:

Havuzumuzun pH : 7.6 , sýcaklýðý 29 0C , Kalsiyum sertliði 400 ppm, Toplam Alkalinitesi 125 ppm ve TDS deðeri 2500 olan acý su olsun.

Bu göre Doygunluk Deðeri ( SI ) ;

SI = pH + TF + CF + AF - TDS

SI = 7.6 + 0.7 + 2.2 + 2.1 - 12.2

SI = + 0.4 deðeri ile sistemimiz taþ yapýcý bir durumdadýr.

Oysa bu havuzumuzun pH deðeri 7.2 olsaydý?

SI = 7.2 + 0.7 + 2.2 + 2.1 - 12.2

SI = 0 deðeri ile ideal sonuca ulaþmýþ olacaktý.

www.havuz.info.tr

Kabul Edilebilir

-0,3 -0,2 -0,1 0 +0,1 +0,2 +0,3

Korozif Taþ Yapýcý

Ýdeal Deðer

SATURATION INDEX(Doygunluk Deðeri)

Kabul Edilebilir


76

Öncelikle þunu bilmemiz gerekir. Havuz suyunda dezenfeksiyonu klor yapar.

Bu noktada kullanýlan klorun muhteviyatýnýn bir önemi yoktur. Yani toz klor (granül klor) veya sývý klor kullanýlabilinir.

Klorun muhteviyatý uzun süreli kullanýmda önem kazanýr.

Bunun sebebi ise toz klorlarýn içinde bulunan stabilizatör maddesinin (siyanürikasit), havuza klor atýldýkça suda bakiye olarak kalmasýdýr.

Sývý klorun sudan güneþ ýþýnlarýndan etkilenerek kaybolma suresi yaklaþýk 4-6 saat iken toz klorun 6-8 saat arasýndadýr.

Toz klora bu üstünlüðü stabilizatör maddesi saðlarken, bir müddet sonra bu üstünlük büyük bir soruna dönüþmektedir.

Bakiye olarak kalan stabilizatör maddesi, su için de 100 ppm seviyesini geçince, stabilizatör içerikli klorun dezenfeksiyon iþleminin zayýflamasýna sebep olur.

Dezenfeksiyon iþleminin zayýflamamasý için de artýk stabilizatör içermeyen klor kullanýlmasý gerekmektedir.

Stabilizatör içermeyen klorlar ise sývý klor (Sodyum hipoklorit) ve Kalsiyum hipoklorit ( %65 lik stabilizatörsüz granül klor) dir.

Kalsiyum hipoklorit kullanýmdaki sorun ise suyun alkalinite deðerine baðlýdýr.

Eðer suyun alkalinite deðeri 120 ppm den yüksek ise kalsiyum hipoklorit suya beyaz bir pusluluk görüntüsü verir.

Buna karþýn sývý klorda bu tarz sorunlar (stabilizatör miktarý ve alkalinite) olmadýðý için kullanýmý daha yaygýn ve kolaydýr.

Genel olarak yapýlan klorlamadaki uygulama ise günde 1 defa (sabah veya akþam) havuza klor atýlmasý þeklindedir.

Burada klor un atýldýðý zamanda suda yaklaþýk 3 ppm seviyesinde klor oraný ile dezenfeksiyon iþlemi baþlar ve kullanýlan klorun muhteviyatýna baðlý olarak zaman içinde sudaki klor miktarý sýfýr deðerine kadar düþebilir.

Ýþte sorunlarda burada baþlar. Klorsuz bir havuzda bakteri üremesi çok hýzlý ve etkilidir.

Stabilizatör miktarý 25-75 ppm olmayan bir suya verilen klor max 4-6 saat dayandýktan sonra geri kalan zaman diliminde havuz klorsuz kalacaðý için bakteri üremesi baþlar ve bir sonraki klor uygulamasýna kadar her türlü bakterinin üremesi için mükemmel bir ortam sunar. (insan vücudu atýklarý, UV ve su )

www.havuz.info.tr

Havuz Kimyasallarý Kullanýmý ve Ölçümleri


77

Biz ise havuzda sürekli olarak 1-2 ppm arasýnda klor bulunmasýný ve dezenfeksiyon un kesintisiz olarak saðlanmasýný isteriz.

Havuz suyunun pH deðeri ise klor dezenfeksiyonun iþleyiþi için önem taþýmaktadýr.

pH deðeri 8.2 olan bir suda bakterileri yok edecek klorun aktivasyonu % 90 oranýnda azalýr.

Ýdeal dezenfeksiyon iþlemi için suyun pH deðeri 7.0 – 7.2 aralýðýnda olmalýdýr.

Tekrar klorun dezenfeksiyon iþlemini nasýl yaptýðýna bakalým.

Klor, su içindeki bütün organik maddeleri parçalamak üzere harekete geçer.

Klor, organik maddeleri parçalarken bunlarýn yapýsý içerisine girerek, klor amin basamaklarýný oluþturur.

Klor amin basamaklarýndaki organik maddeler tekrar klor ile reaksiyona girerek parçalanýp su içinden uzaklaþýr.

Yetersiz klorlama, organik maddelerin klor amin basamaðý halinde kalmasýna sebep olur ve klor amin basamaðýndaki yapý, suda klor kokusuna, gözlerde kýzarýklýða, ciltte iritasyona, saç ve mayolarda renk atmasýna sebep olur.

Klor amin basamaðýný yok etmek için havuz suyuna standart verilmesi gereken klor miktarýnýn 4 katýnýn verilmesi yani þok klorlama yapýlmasý gerekmektedir.

Havuz suyunda yapýlmasý gereken basit testlerin baþýnda suyun pH deðeri,serbest klor miktarý ve klor amin basamaðýnýn varlýðýnýn tespiti yani baðlý klor miktarýnýn tespit edilmesi gerekmektedir.

Burada DPD 1 ile yapýlan ölçüm su içindeki serbest klor miktarýný.

DPD 3 ile yapýlan ölçüm toplam klor miktarýný.

DPD 3 ile DPD 1 arasýndaki fark ise klor amin basamaðýnda bulunan baðlý klor miktarýný vermektedir.

Ýkinci basamak ise Phenol Red rejantý ile pH deðerinin tespit edilmesi iþlemi renk karþýlaþtýrmasý ile rahatlýkla yapýlabilmektedir.

Bütün havuz operatörleri bu basit testleri her gün yaparak günlük kullanýlmasý gereken kimyasal miktarlarýný tespit etmesi gerekmektedir.

Bunun dýþýnda havuz sularýnýn dezenfeksiyonunda kullanýlan yardýmcý kimyasallardan yosun önleyici ve berraklaþtýrýcý haftada bir, çöktürücü ise havuz suyunda bulunan askýda katý madde miktarýna baðlý olarak veya haftada bir kullanýlabilir.

www.havuz.info.tr


78

1. Havuzlarda klor ölçümü yapýldýðý zaman 1-2 ppm arasýnda serbest klor görülmesi gereklidir.

2. Havuzlara klor, havuz yüzeyine üstten serpilerek veya dozaj pompalarý ile verilebilir.

3. Dozaj pompasý ile veya otomatik dozajlama sistemi ile klor verildiðinde, klor dozaj ayarý, gün içinde yapýlan ölçüm sonuçlarý 0.6 – 1.5 ppm arasýnda serbest klor görülecek þekilde ayarlanmalýdýr.

4. Kimyasal hazýrlanacak kap mutlaka temiz olmalýdýr.

5. Kimyasal hazýrlanacak kapta hazýrlayacaðýnýz kimyasaldan daha farklý bir kimyasal kalýntýsý içermemelidir. Eðer böyle bir durum var ise mutlaka bol su ile çok iyi bir temizlik olduðuna kanaat getirinceye kadar yýkanmalýdýr.

6. Kimyasal hazýrlanýrken, hazýrlanacak kaba mutlak suretle önce su, sonra kimyasal konmalý ve kesinlikle kimyasalýn üzerine su dökmek suretiyle karýþým saðlanmamalýdýr.

7. Diklor (%56 veya %60 lýk toz klor) çözeltisi hazýrlanýrken 100 lt suda maksimum 2.5 kg diklor çözülebilir.

8. Triklor (%90 lýk toz klor) çözeltisi hazýrlanýrken 100 lt suda maksimum 1.1 kg triklor çözülebilir.

9. Kalsiyumhipoklorit (%65 veya %70 lik toz klor) çözeltisi hazýrlarken 100 lt suda maksimum 1.8 kg çözülebilir.

10.Havuzlara klor uygulamasý manuel yapýlacaksa, akþamlarý verilmeli ve kimyasal atýldýktan sonra havuz en az 4 saat çalýþtýrýlmalýdýr.(Atýlan kimyasallarýn suya karýþmasý için)

11.Manuel uygulamalarda klor ve diðer kimyasal kullanýmlarý yaklaþýk olarak, 100 tonluk bir havuz baz alýnarak, þöyle belirlenir.

DICHLORE (Sodyum Dikloroizosiyanurat dihidrat) (C Cl N NaO .2H O) uygulamasýnda : 3 2 3 3 2

Diklor %56-60 oranýnda aktif klor içeren stabilizatörlü klorlardýr. Günlük uygulama miktarý aþaðýdaki gibidir ;

• Villa havuzlarýnda : 150 - 300 gr/gün

• Site havuzlarýnda : 250 - 500 gr/gün

• Otel havuzlarýnda : 350 - 700 gr/gün

www.havuz.info.tr

Havuz Kimyasallarý KullanýmýndaDikkat Edilmesi Gerekenler


79

TRICHLORE (Trikloroizosiyanurik asit) (C Cl N O ) uygulamasýnda : 3 3 3 3

Triklor %90 oranýnda aktif klor içeren stabilizatörlü klorlardýr. Günlük uygulama miktarý aþaðýdaki gibidir ;




KALSÝYUM HÝPOKLORÝT (Kalsiyum hipoklorit) (CaCl O ) uygulamasýnda : 2 2

Kalsiyum Hipoklorit %65-70 oranýnda aktif klor içeren stabilizatörsüz klordur. Günlük uygulama miktarý aþaðýdaki gibidir ;




SIVI KLOR ( Sodyum Hipoklorit) ( NaOCl) uygulamasýnda :

Sývý klor %10 -16 oranýnda aktif klor içeren stabilizatörsüz klordur, sývý klor depolama þartlarýna ve zamana göre içerdiði klor miktarýný kaybeder. Günlük uygulama miktarý aþaðýdaki gibidir ;

• Villa havuzlarýnda : 3 -5 kg/gün

• Site havuzlarýnda : 4 -7 kg/gün

• Otel havuzlarýnda : 7 - 12 kg/gün

pH (-) KULLANIMI :

Havuzlarda pH(-) kullanýmýnýn önemi, klorun dezenfeksiyon gücüne olan etkisidir.

Yapýlan deneysel araþtýrmalar göstermiþtir ki, havuz suyunun pH deðeri 8,2 yi geçtiðinde, havuza verilen klorun ancak %10 gibi az bir miktarý aktif hale geçerek dezenfeksiyon iþlemi yapabilmektedir. pH 6,8 in altýna düþtüðünde ise havuza verilen klorun % 90'ý aktif hale geçerek ani bir dezenfeksiyon iþlemi oluþmaktadýr. Bu havuzun dezenfeksiyonu için istenmeyen bir durumdur ve bu nedenle klorlama iþleminden evvel mutlaka pH istenen aralýða getirilmelidir.

Sývý pH düþürücüler, %30 luk sülfürik asit ve % 33 luk hidroklorik asit tir. Toz asit ise sodyumbisülfat týr.

Havuz suyunun pH deðerini düþürmek, suyun alkalinite deðeri ile orantýlýdýr. Alkalinitesi yüksek olan suda 100 tonluk bir havuzda 1 lt sývý asit veya 1 kg toz asit pH deðerini 0.1 derece düþürür. Alkalinitesi düþük olan suda ise 0.2 derece düþürür.

Buna göre alkalinite deðeri yüksek (sert sularda) ve pH deðeri 7,8 olan 100 tonluk bir havuzda pH deðerini 7.2 ye düþürmek için 6 kg sývý asit veya toz asit gerekir. Burada önemli olan hesaplana orandan daha azýný ( 4 kg ) kullanarak , bir sonraki gün yapýlacak ölçümle daha doðru sonuçlara ulaþmaktýr.

www.havuz.info.tr


80

YOSUN ÖNLEYÝCÝ :

Genellikle kullanýlan kimyasal kuaterner amonyum, didesilamonyumklorür veya benzalkodyumkloriddir. Görevi havuz suyunda alg oluþumunu engellemektir. Klorlar gibi havuzdan kaybolmazlar, havuza taze su alýndýkça konsantrasyonlarý düþer bu yüzden haftalýk uygulamalarda fayda vardýr.

100 tonluk bir havuzda haftada 1 defa 1 lt kullanýlmasý gereklidir.

BERRAKLAÞTIRICI (PARLATICI) :

Genellikle kullanýlan kimyasal difosfmikasit veya polialeminyumklorür 'dür. Berraklaþtýrýcýlar suda askýda bulunan maddelerin filtrede tutulmasýný saðlarlar. Filtre öncesi yapýlan dozajlamalarda berraklaþtýrýcý kullanýlmasý gerekir.

100 tonluk bir havuzda haftada 1 defa 1 lt kullanýlmasý gereklidir.

ÇÖKTÜRÜCÜ :

Genellikle kullanýlan kimyasal alüminyumsülfat veya polialüminyumklorürdür.

100 tonluk bir havuzda 1 lt kullanýlmasý yeterlidir.

Ýhtiyaç olduðunda kullanýlmasýnda fayda vardýr.

Çöktürücü kullanmadan önce havuz suyu pH'ýnýn dengelenmesi iyi bir sonuç almak için anahtar görevi görür.

Çöktürücü kullanýrken, 1 lt çöktürücü 20 lt lik bir kova su içine katýldýktan sonra havuza serpilerek kullanýlmalýdýr. Çöktürücü serpildikten 2-4 saat sonra motorlar kapatýlmalý ve en az 8 saat çökmenin gerçekleþmesi için beklenilmelidir. Havuz dibine çöken bulutsu haldeki birikintiyi süpürürken çok itinalý davranýlmalý, gerekirse süpürge iþleminin yarýsýnda filtreye bir ters yýkama yapýlarak filtrenin çöken partikülleri daha rahat tutmasý saðlanmalýdýr. Süpürme iþlemi bittikten sonrada mutlaka ters yýkama iþlemi yapýlmalýdýr.

Çöktürme iþlemi yapýldýðýnda uygulanabilecek bir diðer iþlemde çöken partiküllerin filtre altý yollu vanasý WASTE konumuna getirilerek direk olarak havuzdan atýlmasýdýr. Bu iþlemde dikkat edilmesi gereken husus havuzun bu esnada su kaybedecek olmasýdýr.

pH(+) KULLANIMI :

Genellikle kullanýlan kimyasal sodyumhidroksit veya sodyumkarbonat týr.

Havuz suyunun pH ýnýn 7.0 'ýn altýna düþmesi durumunda pH(+) kullanýlarak pH 7.0-7.4 oranýna dengelenmesi amacýyla kullanýlýr.

100 tonluk bir havuzda 1 kg pH(+), pH deðerini 0.1 brm yükseltir.

Not : Bu oranlar fikir vermesi için verilmiþtir, kullandýðýnýz kimyasallarýn size verilen kullaným oranlarýna riayet etmeniz daha doðru olacaktýr.

www.havuz.info.tr


81

Havuz makine daireleri, havuzlarýn en önem verilmesi gereken yerler olmasýna raðmen, proje aþamasýnda ve yapýmýnda gereken önem verilmemektedir. Havuz makine dairelerinin rutubetsiz ve iyi havalandýrýlmýþ yerler olmasý gereklidir. Bunun bizim için çok önemli iki sebebi vardýr.

Birinci olarak havuz sirkulasyon sistemi yani pompa ve filtrelerimiz havuz makine dairelerindedir. Ayrýca havuz dezenfeksiyon sistemide makine dairelerinde bulunmaktadýr. Dezenfekte etmeye çalýþtýðýmýz suyun son derece rutubetli ve havalandýrýlmayan bir ortamdan geçmesi, bu ortamda üreme imkaný bulacak bakterilerin havuz suyuna karýþmasý için ideal bir yer olcaktýr.

Ýkinci olarak havuz makine dairelerinin rutubetli ve havalandýrýlmayan mekanlar olmasý halinde burada çalýþan elektrikli ekipmanlarýmýzýn bozulmasý sebebiyle elektrik kaçaklarý yaþana bilir. Elektrik kaçaklarý bu ortamda çalýþan kiþiler için ciddi hayatý riskler oluþturabilir.

Bu nedenlerden dolayý havuz makine daireleri rutubetsiz, iyi havalandýrýlan, bakterilerin üreyebileceði bir ortam oluþturmayan yerler olmasý gerekmektedir.

Pompalar çalýþtýrýlmadan önce vanalarýn konumu mutlaka gözden geçirilir. Pompalarýn giriþ ve çýkýþ vanalarý, filtreye giriþ ve çýkýþ vanalarý ile altý yollu vananýn filtrasyon konumunda olmasý, emiþ ve basma hattý vanalarýnýn açýk olduðu gözlendikten sonra pompalar çalýþtýrýlmalýdýr.

Pompalar çalýþtýrýldýðýnda kum filtresi üzerindeki manometrede mutlaka bir hareket gözlenmelidir. Hareket olmamasý halinde veya aþýrý yükselme durumunda pompalar durdurularak vanalarýn durumu gözden geçirilmelidir.

Manometrede bir hareket gözlenmezse bunu anlamý pompaya su gelmiyor demektir, bu durumda pompa çalýþtýrýlmaya devam edilirse, pompa susuz kaldýðýndan dolayý yanar.

Manometre sürekli yükselen bir basýnç gösteriyorsa bunun anlamý su filtreden çýkýp havuza dönemiyor demektir ve muhtemelen basma hattý vanalarý kapalýdýr. Bu durumda pompalar çalýþtýrýlmaya devam ederse, sistemde yükselen basýnç, borular veya pompa üstü veya filtrede zayýf bulduðu bir yeri patlatacak demektir.

Havuz filtrasyon sistemi nasýl çalýþtýrýlýr?

Havuzun normal çalýþtýrma konumu; Denge tanký vanasý tam açýk, dip emiþ vanasý yarým açýk, süpürge emiþ vanasý kapalý, pompa giriþ ve çýkýþ vanalarý tam açýk, altý yollu vana FÝLTER konumunda, basma hattý vanasý tam açýk olmasý gerekir.

www.havuz.info.tr

Havuz Makine Dairesi


82

Havuzda süpürge iþlemi yapýlacak ise; Denge tanký vanasý kapalý, dip emiþ vanasý kapalý, süpürge emiþ vanasý tam açýk, pompa giriþ ve çýkýþ vanalarý tam açýk, altý yollu vana FÝLTER konumunda, basma hattý vanasý tam açýk olmasý gerekir.

Filtrede ters yýkama iþlemi yapýlacak ise; Denge tanký vanasý tam açýk , dip emiþ va-nasý yarým açýk, süpürge emiþ vanasý kapalý, pompa giriþ ve çýkýþ vanalarý tam açýk, altý yollu vana BACKWASH konumunda, basma hattý vanasý kapalý, boþaltma hattý (rögar baðlantýsý) tam açýk konumda olmasý gerekir. Bu iþlemden sonra altý yollu vana RINSE konumuna getirilerek durulama iþlemi yapýlýr. Ters yýkama ve durulama iþlemleri pis su çýkýþ gözetleme canýmdan, temiz su çýkýþý görününceye kadar devam eder.

Altý yollu vananýn kullanýmý

Filtreleme (Filter, Filtrarion, Filtren); Bu konumda havuz suyu filtreye üstten girer ve filtre içindeki kumdan süzülerek tekrar havuza geri döner.

Boþaltma (Waste, Vidange, Entleeren); Bu konumda havuz suyu filtreye girmeden logar baðlantýsý ile dýþarý atar.

Kapalý (Closed, Ferme, Geschlossen); Bu konumda su vanada hiçbir yere gidemez. Bu pozisyonda iken pompalarýn çalýþtýrýlmamasý gereklidir.

Ters yýkama (BackWash, Lavaj, Rücks-pülen); Bu konumda Havuz suyu filtreye altan girer ve kirlenen filtre kumu içindeki kirliliði logar baðlantýsýndan dýþarý atarak kumun temizlenmesini saðlar. Kýrlý suyun çýkýþý altýyollu vana üzerindeki gözetleme camýndan izlenir.

Sirkülasyon (Recirculate, Tiraj, Zirku-lieren); Havuz suyu filtreden geçirilmeden tekrar havuza verilir.

Durulama (Rinse, Rincage, Nashspülen); Ters yýkama ile temizlenen havuz kumu içinde kalmýþ olabilecek kirlilikler durulama ile bertaraf edilir.

Not: Altý yollu vana vanayý kullanmadan önce mutlaka pompayý kapatýnýz.

Süpürge iþlemini yaparken dikkat edilmesi gerekenler

Süpürge iþleminden önce, süpürge hortumu havuz suyunun içine batýrýlarak, hortum içinde hava kalmamasý saðlanmalý, bu iþlemden sonra süpürge hortumu,

www.havuz.info.tr


83

süpürge emiþ aðzýna yerleþtirilmelidir.

Süpürge iþlemi çok yavaþ ve itinalý bir þekilde yapýlmalýdýr.

Süpürge iþlemi yaparken emiþ zayýflarsa, filtreye ters yýkama yapýlmalý, daha sonra süpürge iþlemine devam edilmelidir.

Süpürge iþleminden sonra kum filtresinin üstündeki manometre kontrol edilmeli, eðer basýnç yükselmiþ ise ters yýkama yapýlmalýdýr.

Her gün süpürge iþlemi yapýlmalý ve pompa üstündeki kýl tutucu temizlenmelidir.

Filtre içindeki havanýn yaratacaðý problemler.

Filtre içinde havanýn bulunmasý, filtrasyon iþleminin düzgün yapýlmadýðýný gösterir. Filtre içindeki hava basma hattýndan havuza çýkarken, filtre içinde tutulmuþ olan kirlilikleri de havuza taþýr ve havuzun bulanýklaþmasýna sebep olur.

Filtre içinde hava oluþmasýný, pompanýn emiþ kapasitesinden daha az su gelmesi veya emiþ hattýndaki bir çatlak veya kýl tutucunun kapaðýnýn iyi kapatýlmamýþ olmasýndan kaynaklanýr.

Kum filtrelerinin hava yapýp yapmadýðý, filtre üstündeki hava alma vanasýndan kontrol edilmeli, eðer hava yapýyorsa sorunun kaynaðý tespit edilip mutlaka giderilmelidir

www.havuz.info.tr

Filtrasyon : Bu iþlem için Dip emiþ yarým açýk, denge tanký tam açýk, süpürge emiþi kapalý pozisyonda olmalýdýr. Filtre üzerindeki altýyollu vana da FILTRATION konumunda bulunmalýdýr.Pompanýn üstündeki vana ve basma hattý vanasý her zaman açýk olacaktýr.Ters Yýkama : Bu iþlem için Dip emiþ yarým açýk, denge tanký tam açýk, süpürge emiþi kapalý pozisyonda olmalýdýr. Filtre üzerindeki altýyollu vana da BACK WASH konumuna getirilerek altýyollu vana gözetleme camýndan temiz su gelinceye kadar yapýlmalýdýr. Daha sonra altýyollu vana RINSE konumuna getirilerek tekrar temiz su çýkýþý gözlenmelidir. Bu iþlemlerden sonra altýyollu vana tekrar FILTRATION konumuna geri getirilir.Süpürge : Süpürge yaparken Dip emiþ kapalý, denge tanký emiþi kapalý, süpürge emiþi vanasý açýk olmalý ve altýyollu vana FILTRATION konumunda bulunmalýdýr.


84

Havuz filterlerimiz içindeki kuars kumlar bizim iyi bir filtrasyon yapabilmemizin en önemli unsurudur.

Havuzlarýmýzýn berrak ve temiz olmasý öncelikle iyi bir filtrasyona ve buna baðlý olarakda temiz bir kuars kum'a baðlýdýr.

Unutulmamalýdýr ki havuzdaki filtrasyonumuz, pompanýn havuz ve denge tankýndan emdiði suyun kum filtresinden geçerek tekrar havuza dönmesinden ibarettir.

Eskimiþ bir kum ile berrak ve temiz bir havuz elde edebilmemiz mümkün deðildir.

Bundan dolayý hýzlý kum filtrelerindeki kuars kumlarýn 3 yýlda bir deðiþmesi þarttýr.

Filterelerimiz içindeki kumlar, zaman içinde insan vücudu atýklarý, mukus, güneþ yaðlarý ve yüksek pH deðeri ile topaklaþmaya ve taþlaþmaya baþlarlar. Bu noktadan

sonra filtre içinde kanallaþma meydana gelerek suyun filtreden süzülmeden tekrar havuza dönmesi-ne sebep olur.

Doðal olarak filtrelenmeyen havuz suyunda ise bulanýklýk kaçýnýlmaz bir sonuç olarak ortaya çýkmaktadýr.

Þunu unutmayalým ki ; deðiþme-yen kuars kumun masrafý bize havuz sezonumuzda sorun ve daha fazla kimyasal tüketimi olarak geri dönecektir.

Filtrelerimizdeki kuars kum ihtiyacý ;

Not : Her markanýn kendi-ne göre bir kum hesabý olabilir, bundan dolayý filtre üstlerin-deki tavsiye edilen kum mik-tarlarýna ve kum diziliþ sýra-lamasýna uymamýz gerekmek-tedir. Filtrelerde Kuars kum yerine Antrasit de kullanýla-

bilir, ayrýca ek olarak Zeolit ve aktif karbon ilavelerine de rastlanmaktadýr.

www.havuz.info.tr

Filtre Kumu’nun Önemi

Kum Filtresi Kum Filtresi

D-400 D-1000

D-500 D-1250

D-600 D-1400

D-750 D-1600

D-900 D-2000

Kum Miktarý Kum Miktarý

50 kg 1000 kg

100 kg 1600 kg

150 kg 2000 kg

250 kg 3100 kg

450 kg 5600 kg


85

ZEOLÝT, KLÝNOPTÝLOLÝT NEDÝR?

Zeolit ve klinoptilolit doðal olarak topraktan çýkartýlan ve filtrasyon amaçlý kullanýmýnýn yanýnda birçok kullaným alaný bulunan bir malzemedir.

Özelliði itibariyle kristallerinde kanal þeklinde boþluklu yapýlarý sayesinde filtrasyon verimi oldukça yüksektir.Kullanmaya baþladýktan sonra çok açýk farklar görülecek, sudaki görüntü, kristal berraklýðýna ulaþacaktýr.

Zeolit mineralinin beþ yýllýk ömrü vardýr. Miktar konusunda kuvarsdan hafif olduðu için, kuvarsýn aðýrlýðýnýn %65 kadarý ayný hacmi doldurur.

Normal kuvars kum ile filtre 20-40 mikrona kadar filtrasyon yapabilir. Zeolit ve klinoptilolit ile 3-4 mikrona kadar parti-külleri tutabilir.

Ayrýca sorun yaratan metal ler i , amonyaklarý (ter ve idrardan olanlarý dahil), kireç ve benzeri maddeleri tutma kapasitesi yüksektir.

Ters yýkamayý yarý yarýya indirir ve kurak-lýk bölgelerindeki su sýkýntýlarýný hafifletir.

Rejenerasyon: Ýyon deðiþim ile metaller, amonyaklar, kireçler ve benzeri maddleri tuttuðunda, doyma noktasýna ulaþýr.

Tekrar ilk haline getirmek için, bildiðimiz tuz ile yýkanýr. Tuz filtre kabýna konup bek-letilir. Birkaç saat sonra ters yýkama ile pislikleri atýlýp, filtre yeni gibi iþlemeye baþlar.

Kristal örgüden kaynaklý olarak gerek kristal yüzeyinde gerekse de kanallarda negatif yük eksikliði vardýr. Bu nedenle,özellikle pozitif iyonlarý yer deðiþtirme yaparak tutma ve verme özelliðine sahiptir.

Bu özelliðine teknik olarak Katyon Deðiþim Kapasitesi (KDK) denir. Örneðin su ortamýnda erimiþ metal iyonlarýný, gazlarý, amonyum, potasyum ve kalsiyum gibi mineral maddeleri bünyesinde tutmakta baþka bir deyiþle kanallarda hapsetmektedir.

Klinoptilolit 750 °C kadar sýcaklýða, ayrýca yüksek asit ve bazlara (çalýþtýðý pH aralýðý:1,5-11) karþý dayanýklýdýr.

www.havuz.info.tr


86

Sezona Baþlarken Havuz Temizliði ;

Öncelikle kýþtan kalan su boþaltýlarak havuz duvarlarý ve tabaný bol su ile yýkanýr. Daha sonra %30 luk Hidroklorik asit bir plastik kova içinde 1/4 oranýnda sulandýrýlarak, bir fýrça yardýmýyla sürülür. Burada dikkat edilmesi gereken en önemli hususlar þunlardýr.

1. Plastik kovanýn içine 3/4 ü kadarýna su koyduktan sonra asit ilave edilmelidir. Tersi tehlikelidir.

2. Kova temiz olmalý ve baþka bir kimyasal içinde bulunmamalýdýr.

3. Mutlaka maske veya nemli havlu, aðýz ve buruna sarýlmalýdýr. Çýkan klor gazý solunmamalýdýr.

4. El ve ayaklarda asit yanýðý oluþmamasý için plastik eldiven ve bot giyilmelidir.

Bir fýrça yardýmý ile asitli su duvarlara sürülür, bu esnada Hidroklorik asit , havuz duvarýnda oluþmuþ kiþir'i (Kalsiyum ve Magnezyum karbonatlarý) çözer.

Asitli suyun fazlasý derzleri de sökeceði için duvarýn 2 mt’sini asitli su sürüldükten sonra taze su ile durulama yapýlmalýdýr. Böylece asitli su yalnýzca kiþiri çözer ve derze zarar vermeden nötralize edilir.

Eðer derz tamirat 'i yapýlacaksa, asit 'in derzleri çýkarmasý için 1/1 oranýnda kullanýlmasý gerekir.

Asitli su ile temizlik bittikten sonra asitli su havuzdan bertaraf edilir ve 100 ton luk bir havuz için yaklaþýk 2.5 lt yosun önleyici bolca suya katýlarak bir fýrça yardýmýyla duvarlara sürülür. Bu iþlemin ardýndan havuza su doldurulmaya baþlanýr.

Denge tankýnýn temizliði yalnýzca su ile yapýlýr. Denge tanký içinde temizlik için asit veya klor kullanýlmaz. Denge tanký kapalý bir ortam olduðu için asit veya klor ile yapýlacak temizlikte, temizliði yapan kiþi bu kimyasallarýn çýkan gazý ile zehirlenirler.

Havuz temizliði yapýlýrken basma hattýn içinde kalmýþ olan pis suda mutlaka boþaltýlmalý ve basma hattýna da temiz su bir hortum vasýtasý ile basýlarak içinin temizlenmesi saðlanmalýdýr. Aksi halde havuz ilk çalýþtýrýldýðý anda basma hattýndaki pis su havuza suyuna karýþýr.

Havuza su doldurulmasý esnasýnda, suya klor ilavesi yapmak gereklidir.

Havuz çalýþtýrýlmadan önce kum filtresi mutlaka gözden geçirilmeli, filte içindeki kumlar 3 yýl kullanýldýktan sonra mutlaka deðiþtirilmeli veya filtre içinde kum eksilmesi varsa eksilen kum ilave edilmelidir.

www.havuz.info.tr

Havuz Temizliði ve Sezon Öncesi Bakým


87

Havuz pompalarýnýn kontrolü için konusunda uzman bir operatör veya bobinaj ustasýna müracaat edilmeli, pompa difizörleri ve rulmanlarý gözden geçirilmelidir.

Konusunda uzman bir elektrikçi tarafýndan da havuz pompalarý kontrol paneli (termik, kondaktör, timer, faz koruma rölesi ve grup otomatlar), topraklama hattý, su altý lamba armatürlerinin su izolasyonlarý ve trafolarda mutlaka kontrolden geçirilmelidir.

Bütün bu kontrolden sonra havuza su almaya baþlaya biliriz. Havuza su dolarken mutlaka makine dairesi kontrol edilmeli ve havuzdan makine dairesine su gelmediði tespit edilmelidir. Aksi halde yapýlacak bir ihmal makine dairemizinde su altýnda kalmasýna sebep olacaktýr.

Havuzumuz su dolmasý esnasýnda suya biraz klor ilave edilmesi gerekir. Bunun sebebi havuz tam olarak dolup devreye alýnacak zaman içerisinde suda bakteri üremesi baþlamamasýdýr.

Havuzumuz su ile dolduktan sonra önce ters yýkama ile filtremiz temizlenir ve havuz sistemimiz filterleme konumuna getirilerek çalýþtýrýlýr.

Bundan sonra yapýlacak iþlem havuz suyu pH 'ý 7.0-7.4 aralýðýna getirilerek klor þoklamasý yapmaktýr.

www.havuz.info.tr


88

Bunlar, Mekanik Problemler ve Kimyasal problemlerdir.

1. MEKANÝK PROBLEMLER.

Bu grup da en çok karþýlaþtýðýmýz problem havuz filtrasyon sisteminin yetersizliði ve filtrelerdeki kuars kum'un durumu. Bkz. Filtre Kum'unun Önemi.

Filtrasyon sistemi yetersiz olan havuzlar bulanýk ve mat görünüme mahkumdurlar. Havuzun berrak ve temiz görünümü iyi bir filtrasyonla mümkündür.

Genellikle filtrasyon sistemi yetersiz havuzlarýn baþlýca þikayeti, "sabahlarý çok güzel oluyor ama öðleden sonra bozuluyor..." þeklindedir. Bu da havuza kimsenin girmediði saatlerde (akþamlarý) sistem kendini topluyor ama insanlar havuza girmeye ve havuz suyunu kirletmeye baþlayýnca filtrasyonun yetersizliðinden (sýcaklýk ta bir etkendir) kaynaklý olarak bulanýklýk sorunu kendini gösteriyor demektir.

Ýyi bir havuz sisteminde, havuz suyunun günde en az 4 defa filtre edilmesi gereklidir.

Burada unutulmamasý gereken en önemli konuda kullanýcýlarýn bilincidir. Duþ almadan havuza giren bir yüzücü 20 ton suyu, duþ alan bir yüzücü ise 2 ton suyu kirletmektedir.

Yine filtrasyon sisteminin verimli çalýþabilmesi için yüzücülerin güneþ yaðý kullanmamalarý ve (havuza girerken duþ alýp, güneþ ve vücut yaðlarýndan arýnýlmalýdýr.) havuz çevresi hijyenine büyük önem verilmesi gereklidir.

Bir diðer mekanik problem ise pompalarýn gerekli bakýmlarýnýn yetersiz yapýlma-sýndan dolayý basmalarý gereken kapasitedeki suyu basamamasýdýr. Buda doðal ola-rak günde en az 4 defa suyun filtrelenmesi ihtiyacýný daha alt seviyelere çekmektedir.

Havuzlarýn sabahlarý itinalý dip süpürgelerinin yapýlmamasý ve filtrelerin düzenli ters yýkamalarýnýn yapýlmamasý da havuzumuzun bozulmasýna sebep olan unsurlardan birisidir. Bkz. Havuz Motorlarý Çalýþtýrma Talimatnamesi.

Son olarak karþýmýza çýkan mekanik problem ise havuz fittings sistemindeki su kaçaklarýndan kaynaklý olarak pompalarýn, hava emerek filtrelerde hava bulunmasý problemidir. Havuz içinde basma aðýzlarýndan su ile birlikte çýkan hava, beraberinde filtre içinde tutulmuþ olan kirliliði de getirerek havuzun bulanýklaþmasýna sebep olacaktýr.

Bundan dolayý filtre içinde hava bulunmasý istenmeyen bir durumdur ve mutlaka çözülmesi gereklidir.

www.havuz.info.tr

Havuz Problemleri ve Çözümleri


89

2. KÝMYASAL PROBLEMLER.

Bu gruptaki problemlerimizde 3 ana baþlýkta toplayabiliriz.

a) Taze su ile gelen problemler.

b) Kullanýlan kimyasallardan kaynaklanan problemler.

c) Yetersiz ve doðru kullanýlmayan kimyasaldan kaynaklanan problemler.

a) Taze su ile gelen problemler; Bu grupta karþýlacaðýmýz problemlerin baþýnda, su içindeki aðýr metal iyonlarýnýn klor ile reaksiyona girerek suya renk vermesidir. Renk veren aðýr metal iyonlarýnýn (Demir, Mangan, Bakýr,..) su içindeki miktarýna baðlý olarak havuz suyu kahve telvesi kývamý ile açýk parlak yeþil bir renk arasýnda deðiþim göstermektedir. Böyle bir durumda yapýlmasý gereken klor þoklamasý ve çöktürme iþlemidir.

Yine taze su alýmlarýnda gelen suyun kalitesi havuz suyumuzu doðrudan etkileyecektir. Bu durumlarda bir bulanýklýk yaþanýrsa yapmamýz gereken yine klor þoklamasý ve çöktürme iþlemidir.

Son olarak kalsiyum hipoklorit kullanan havuzlarda taze alýnan sudan kaynaklý olarak alkalinite yükselmesi sonucu havuz suyu bulabilir, bu durumda yapýlmasý gereken pH'ý 7.0 seviyesine düþürerek alkalinite deðerinin 120 ppm altýnda olmasý saðlanmalýdýr. eðer alkalinite deðeri 120 ppm in üstünde ise sodyum hipoklorit (sývý klor) kullanýlmalýdýr.

b) Kullanýlan kimyasallardan kaynaklanan problemler; Bu grupta kimyasallardan kaynaklanan problemleri þöyle sýralýyabiliriz.

1.Stabilizatör seviyesi yüksekliði; Diklor ve triklorlarýn (stabilizatörlü klor) uzun süre kullanýlmasýndan kaynaklanýr ve havuz suyunda bulanýklýða sebep olur, 100 ppm seviyesinden sonra stabilizatör içermeyen klorlar (sývý klor ( Sodyum hipoklorit) ve Kalsiyum hipoklorit (%65'lik stabilizatörsüz granül klor)) kullanýlmalýdýr. Bkz. Stabilizatör Nedir.

2.Yüksek alkaliniteli suda kalsiyum hipoklorit ( %65 lik stabilizatörsüz granül klor) kullanýmýnda da havuz suyunda bulanýklýk meydana gelir. Alkalinite deðeri 120 ppm den fazla sularda kalsiyum hipoklorit kullanýlmamalýdýr.

3.Gereðinden fazla çöktürücü kullanýmý da havuz suyunun bulanmasýna sebep olur, buradaki sýkýntý ise çöken kirliliðin süpürge ile iyi alýnamamasýndan kaynaklý olarak suya karýþmasý veya filtrenin bu gelen aþýrý kirliliði tutamamasýdýr. Bir diðer bu konudaki sýkýntý ise pH dengelenmeden yapýlacak çöktürme iþleminin baþarýsýz olma ihtimalidir.

c) Yetersiz ve doðru kullanýlmayan kimyasaldan kaynaklanan problemler; Bu grupta ise direk olarak pH ve klor kullaným talimatlarýna uymadan yapýlan iþlemlerdir ve sonucunda, havuzda bulanýklýk, göz ve ciltte iritasyon, aþýrý klor kokusu, derz aralarýnda yosunlaþma, suda matlýk meydana gelmektedir.

www.havuz.info.tr


90www.havuz.info.tr

Problem

Havuzda Klor kokusu, Gözlerde yanma

Saçlarda, giysiler-de aðarma

Mayo üstlerinde mavi lekeler.

pH düþmüyor

pH yükselmiyor

Klor ölçümünde klor görünmüyor veya yükselmiyor

Klor ölçümünde klor miktarý hep ayný

Havuz fayansla-rýnýn üzeri pütür-lü veya kireç baðlamýþ

Filtre kumunda taþlaþma

Havuz Suyu Problemleri ve Çözümleri

Çözüm

1. Havuz suyunun DPD3 ile baðlý klor miktarýna bakýlýr, baðlý klor miktarý 0.2 ppmden fazla ise klor þoklamasý yapýlýr.2. pH deðeri 6.8 ýn altýnda ise havuz suyuna pH+ eklenerek pH düzeyi 7.0 -7.4 düzeyine getirilir.

1. Havuz suyunun DPD3 ile baðlý klor miktarýna bakýlýr, baðlý klor miktarý 0.2 ppmden fazla ise klor þoklamasý yapýlýr.2. Havuz suyunda klor seviyesi 10 ppm'in üstünde ise yapýlacak iþlemler a) Havuza taze su almak, b) Aktif karbon veya Sodyummetabisulfit ile kloru nötralize etmek.

Aþýrý kullanýlmýþ bakýr sülfat. Havuz suyunun taze su alýnarak seyreltilmesi ve bakýr içerikli ürünlerin kullanýlmamasý.

Havuz suyuna tek noktadan verilecek pH- þoklamalarý.

Suya Alkaliniteyi artýrýcý sertlik ilavesi, sert su ilavesi veya Kalsiyum Hipoklorit klor kullanýmý

1. Stabilizatör seviyesi ölçümü ile miktar tespit edilir. Su seyreltilir ve stabilizatörlu klor kullanýmýna son verilir.2. Bir baþka test kiti ve haplarý ile yapýlan testler tekrar edilir. Yeni test haplarý veya sývýlarý kullanýlýr.

Stabilizatör seviyesi ölçümü ile miktar tespit edilir. Su seyreltilir ve stabilizatörlu klor kullanýmýna son verilir.

Havuz suyuna tek noktadan verilecek pH- þoklamalarý ile Alkalinite ve kalsiyum sertliðinin düþmesi saðlanmalýdýr.

Mutlaka filtre kumu deðiþtirilmeli, havuz pH'ý hep 7,0 – 7,4 arasýnda tutulmalý.

Sebep

1. Havuz suyunda kloramin oluþumu.

2. Suyun pH deðeri çok düþük.

1. Havuz suyunda kloramin oluþumu.

2. Aþýrý klor seviyesi

1 ppm 'den fazla bakýr (Cu+) miktarý

Yüksek Alkalinite

Düþük Alkalinite

1. Yüksek Stabilizatör etkisi.

2. Yanlýþ veya bozuk klor ölçüm hapý veya sývýsý kullanýmý

Yükek Stabilizatör etkisi

Yüksek Alkalinite ve kalsiyum sertliði

Yüksek Alkalinite ve kalsiyum sertliði



Problem

Filtre kumu üs-tünde yað taba-kasý ve sümüksü topaklaþma.

Havuz ýþýklarý et-rafýnda uçuþan zerreler, bulanýklýk

Bulanýk, donuk görülümlü su

Yeþil bulanýk su, kaygan yüzeyler, derz aralarýnda yosunlaþma

Renkli berrak su

Çözüm

Oluþmuþ tabak sýyrýlýp atýlmalý ve eksilen kum tamamlanmalýdýr.

1. Stabilizör seviyesi kontrol edilmeli eðer yüksek ise stabilizatörsüz klor kullanýlmalý.2. Kum filtresi kontrol edilmeli eksik kum tamamlanmalý veya deðiþtirilmeli.

1.Stabilizör seviyesi kontrol edilmeli eðer yüksek ise stabilizatörsüz klor kullanýlmalý.2.Kum filtresi kontrol edilmeli eksik kum tamamlanmalý veya deðiþtirilmeli.3.Havuz sirkülasyon pompasýnýn faný aþýnmýþ veya saç kýllarý sebebi ile sýkýþmýþ olabilir, temizlenip veya deðiþtirilmesi gerekir

Klorun etkinliðinin düþmesine sebep olabilecek etkenler, a) dengesiz pH , b) Yüksek stabilizatör veya düþük stabilizatör etkisi , c) Havuz suyunda baðlý klor oluþumu. Kontrol edilerek klor þoklamasý yapýlýr, yosun önleyici kullnýlýr.

Havuz suyunun pH dengelenir ve klor þoklamasýnýn ardýndan çöktürücü kullanýlarak aðýr metal iyonlarý sudan uzaklaþtýrýlýr

Sebep

Yüzücülerin kullan-dýklarý güneþ yaðlarý ve mukus (sümük) bileþimli saçlar

1. Yüksek Stabilizatör etkisi.2. Filtre kumunda eksiklik veya taþlaþma.

1.Yüksek Stabilizatör etkisi.2.Filtre kumunda ek-siklik veya taþlaþma.3.Havuz sirkulasyon pompasý verimli çalýþmýyor.

Yetersiz klorlama ve yosun önleyici kullanýmý

Aðýr metal iyonlarý


92

• Ozon

Ozon ve UV sistemleri havuzlarda stabilize olmayan dezenfeksiyon iþlemini yapar, yani yapýlan dezenfeksiyon o anlýktýr. Özellikle ozon'un su içinde dayaným süresi maksimum 20 dk dir.

Ozon sistemi ile dezenfekte edilecek havuzda þu parametrelerin çok iyi bilinmesi gerekir.

Ozon'un dezenfeksiyon yapabilmesi için 1 m³ suda 0.1 – 0.3 gr Ozon bulunmasý gerekir.

100 m3 lük bir havuzun 4 saatte sirkülasyon yaptýðýný kabul edersek, bu havuzda 1 saatte 25 m su, ozon ile dezenfekte olmaktadýr. 30 dk ise 12.5 m su dezenfekte olarak havuz suyuna karýþmaktadýr. Ozon sistemimizin 50 gr/saat ozon ürettiðini var sayalým, bu durumda 12,5 m su 25 gr ozon içermektedir. Ozonlu bu suyun 1 m de 2 gr ozon bulunmaktadýr. Bu su 100 m lük havuz suyuna karýþýnca 30 dk içinde 100 m havuz suyundaki ozon miktarý 0.02 gr/m seviyesine düþmektedir, bu da bizim havuz suyunda istediðimiz oranýn 1/5 dir ve suyu yeteri kadar dezenfekte edemeyecektir.

Burada unutmamasý gereken, ilk yarým saat gelen ozon miktarý ikinci yarým saat de gelen ozona kadar havuzdan kaybolduðudur.

100 m bir havuz için 50 gr/saat lik bir ozon jeneratörü dezenfeksiyon ihtiyacýmýzýn yalnýzca % 20 karþýlayabilecektir. Geriye kalan % 80 lik bölümün dezenfeksiyonu ise yine klor ile olmak zorunda kalacaktýr.

Ozonun tavsiye edilebileceði en doðru yerler ise küçük kapalý havuzlar ve spa 'lar dýr.

• Ozon teknolojisi PAHALIDIR. Eðer bir firma size “500-1.000 US Dolar'a ozon sistemi kurarým” diyorsa lütfen inanmayýn. Bu tip sistemler ya hiç ozon üretmez ya da mg/h mertebesinde (saatte bir kaç miligram, yani gramýn 1/1000'i) çok düþük miktar ozon üretebilir. Ciddi bir ozon uygulamasýnda suya kabaca en az 0,1-0,3 gram/m ozon dozajý söz konusudur. Örneðin 10 m /h su debisi için bile en az 1-3 gram/saat ozon ihtiyacý ortaya çýkar.

• Ozon sistemlerinde ÜRETÝLEN OZON MÝKTARININ gerçekten doðru olup olmadýðýný kontrol edin. En son teknoloji ozon jeneratörleri bile ortalama her bir gram ozon üretimi için yaklaþýk aþaðýdaki miktarlarda elektrik enerjisi kullanýr :

Kuru havadan ozon üretiyorsa 13 – 22 Watt-h/gram-O3

Saf oksijenden ozon üretiyorsa 7 – 10 Watt-h/gram-O 3

³ ³

³ ³³ ³

³

³

³³

www.havuz.info.tr

Alternatif Dezenfeksiyon Sistemleri


93

Ayrýca, üretilen ozonun miktarýný gram-ozon/saat þeklinde hat üstü ölçmek için en az 10-15 bin EURO'luk kalibre edilmiþ ekipman yatýrýmý yapýlmasý gerektiðini unutmayýn.

• Ozon TEHLÝKELÝ ve KOROZÝF bir gazdýr. Ozon sistemleri gerekli tüm emniyet önlemleri alýnarak iþinin uzmaný firmalarca kurulmalý ve iþletme personeli eðitilmelidir.

• Ozon son derece AÞINDIRICIDIR. Ozon uygulamasý yapýlacak ortamlar (örneðin liner kaplý havuzlar,filtreler, pompalar, su hatlarý v.b.) ve sýzdýrmazlýk elemanlarý ozona dayanýklý malzemelerden olmalýdýr.

OZON NASIL ÜRETÝLÝR ?

Yüksek konsantrasyon ve miktarda ozon üretimi, kuvvetli bir elektriksel alandan “oksijence zengin bir gaz” geçirilerek gerçekleþtirilir (“corona discharge” metodu). Yoðun enerji nedeniyle bazý oksijen molekülleri parçalanýr ve oluþan oksijen atomlarý diðer oksijen molekülleriyle birleþerek 3 oksijen atomlu ozon molekülünü oluþturur.

Ozon stabil bir gaz olmadýðýndan depolanamaz ve kullanýlacaðý yerde üretilmelidir. Bu amaçla ozon üretim sistemleri (ozon jeneratörleri) kullanýlýr. Açýklanan ozon üretim prosesinde ýsý açýða çýkmakta ve jeneratör ýsýnmaktadýr. Bu nedenle ozon jeneratörleri uygun özellikte soðutma suyu ile sürekli soðutulmalýdýr (küçük kapasiteli ozon jeneratörleri hava soðutmalý olabilirler).

OZON ÜRETÝMÝNDE KULLANILABÝLEN “OKSÝJENCE ZENGÝN GAZLAR”

Kuru Hava; Hava, hacimsel olarak %21 oranýnda oksijen içerir. Hava ozon jeneratörüne beslenmeden önce filtrelenmeli (partiküller ve yað buharý giderilir) ve tamamen kurutulmalýdýr (çiðlenme noktasý < - 65 °C).

PSA oksijeni; PSA oksijeni “azotu alýnmýþ kuru hava” olarak da tanýmlanabilir. Kurutulmuþ hava PSA oksijen jeneratörüne beslenerek hava içindeki azotun (N2) ayrýlmasý saðlanýr. PSA sistemi çýkýþýnda yaklaþýk %90-95 oranýnda oksijen içeren PSA oksijeni elde edilir. PSA oksijeni ozon jeneratörlerine beslenerek ozon üretilebilir.

Sývýlaþtýrýlmýþ saf oksijen (LOX); Özel tekniklerle sýnai gazlar üreten bir firmadan aðýrlýkça > %99 oksijen içeren saf oksijen gazý temin edilebilir. Saf oksijen üreticisi firma tarafýndan ozon sistemini bulunduðu yere uygun hacimde LOX (sývý oksijen) tanký kurulur. LOX tankýndaki sývý oksijen evaporatör yardýmýyla gaz haline dönüþtürülerek ozon jeneratörlerine beslenir. Düþük kapasiteler için küçük oksijen tüpleri de kullanýlabilir. Bu

tüplerde gaz formunda sýkýþtýrýlmýþ saf oksijen bulunmaktadýr

www.havuz.info.tr


94

• UV Ýle Dezenfeksiyon

Burada yine ozonda yaptýðýmýz uyarýlarý tekrarlayalým. UV ile anlýk dezenfeksiyon yapabilirsiniz, yani UV cihazýndan çýkan su mikropsuzdur fakat havuzun içinde bekleyen suda stabil bir dezenfektan olmadýðý sürece su bakteri üretmeye devam edecektir.

Ultraviyole (UV) sistemi, cihaz gövdesi içinde bulunan bir tüpte anot ve katot uçlarýna uygulanan bir gerilim ile meydana gelen ateþleme sonucunda, tüp içinde ki buharlaþan civanýn iyonize olup, ultraviyole ýþýný oluþturmasý esasýna dayanýr.

Ultraviyole ýþýnlarý mikroorganizmalarýn DNA yapýsýný bozarak etkisiz hale gelmesini saðlar. Bu þekilde ortalama % 99.9 dezenfeksiyon verimi elde edilmektedir. Bakýmý ortalama yýlda bir defa UV lamba sýnýn deðiþtirilmesinden ibarettir. UV lambalarýnýn ömrü ortalama 9000 saattir. Bu sürenin tamamlanmasýna doðru ultraviyole ýþýnlarýnýn mikroorganizmalara nüfuz etme etkisi azalmaya baþlar. Bu durumda lambalarýn deðiþmesi gerekmektedir.

Ultraviyole ýþýnlarý ile dezenfeksiyonun tam olarak gerçekleþebilmesi için su içerisinde bulunan tortu, bulanýklýk gibi parametrelerin sudan uzaklaþtýrýlmýþ olmasý gerekmektedir. Bu sebeple ultraviyole öncesinde kum filtresi veya kartuþ filtrenin kullanýlmasý tavsiye edilmektedir.

UV ýþýnlarý ile dezenfeksiyonun kimyasal dezenfektanlara (klor) kýyasla avantajlarý;

1- Suda insan ve çevre saðlýðýna zararlý yan ürünler oluþturmamasý (THM gibi)

2- Etkili ve güvenilir bir dezenfeksiyonu saðlayan ve uygulamasý basit kompakt bir proses olmasý

3- Suyun fiziksel ve kimyasal özelliklerinde deðiþikliðe yol açmamasý (pH,TDS ), suda istenmeyen koku ve tat oluþturmamasý

4- Su sýcaklýðý ve pH deðerlerinden baðýmsýz, stabil dezenfeksiyon verimi göstermesi

5- Kolay ve esnek iþletme olanaklarý sunmasý

6- Son derece düþük iþletme ve bakým maliyetleri

7- Ekipmanlarda ve su iletim hatlarýnda korozyon oluþturmamasý

? Bakýr – Gümüþ iyonizasyonu

Bu iyonizasyon sisteminin faydalarýna deðinmeden önce Aðýr Metal Kirliliði ve Ýnsan Saðlýðýna Etkileri konusunun bir daha incelenmesinde fayda vardýr.

Bakýr – Gümüþ iyonizasyonu özellikle tek hücreli bakterilerin hücre duvarlarýný patlatarak yok ettiðinden dolayý suda yosun üremesine karþý çok büyük bir baþarý saðlar fakat oksidasyon yeteneði klor kadar baþarýlý olamadýðýndan su içindeki diðer

www.havuz.info.tr


95

organik kirliliðin yok edilmesi için klorun oksidasyon gücüne ihtiyaç duyulacaktýr.

Kimyasal kullanmadan, Bakýr-Gümüþ iyonizasyonu ile dezenfeksiyonun , sudaki gram negatif, bakteri, mikrop ve virüslere karþý çok etkili olduðu çeþitli laboratuvar sonuçlarý ile kanýtlanmýþtýr.

E-coliye karþý iyonizasyon, klora karþý 400 kat daha etkilidir. Ýyonizasyon, Lejyonella bakterisine karþý ise klora nazaran 40 kat daha etkilidir.

Bunun yanýnda, buharlaþmamasý, yüksek sýcaklýklarda etkisinin azalmamasý, sadece zararlý mikroorganizmalara karþý etkili olmasý, düþük yatýrým ve iþletme maliyeti ile diðer dezenfeksiyon yöntemlerine karþý büyük avantaj kazanmaktadýr.

Lejyonella Enstitüsünün verilerine göre kesin sonuç alarak Lejyonella mikrobuna en etkili yöntem olduðu kanýtlanmýþtýr. Özellikle merkezi sýcak su sistemlerinde, duþ baþlýklarýnda ve borularda dezenfeksiyonu sürekli yaptýðýndan en etkili yöntemdir.

Sadece tek hücreli mikroorganizmalara etkili olduðundan, göl, gölet ve balýk havuzlarýnda da rahatlýkla kullanýlýr, Balýklara ve suda var olan bitkilere zarar vermez.

Ýyonize su;

- Suyu buzlu su þartlarýna eþdeðer duruma getirir.

- Zenginleþtirilmiþ mineral ile suyu elektrolize eder.

- Manyetik alan uygulamasý yaparak aðýr metalleri yok eder

Bakýr/gümüþ iyonizasyon sistemi, aþaðýdaki mikrop, bakteri ve protozoalara karþý etkilidir.

www.havuz.info.tr

Amoebae dysenteriae

Cryptosporidium

Giardia lamblia

Influenza A & B

Proteus valgaris

Saccharomyees cerevisiae

Shigella flexneria

V. cholera

Bacillius subtilis

Endamoeba histolytica

Herpes virus

Legionella pneumophila

Pseudomonas aeruginosa

Sarcina Flava

Staphylococcus aureus

Vaccinia virus

Bacillius typhosus

Escherichia coli (E. coli)

HIV

Poliomyelitis virus

Salmonella

Shigella dysentiniae

Streptococus faecalis

Vibrio cholerae


96

• Tuz ile klor üretimi

TUZ ÝLE HAVUZ SUYU DEZENFEKSIYONU

Tuzlu su klorlayýcýsý yüzme havuzu dezenfeksiyonu için gerekli olan hipoklorid asidin elektroliz yöntemiyle havuzda meydana gelmesini temin eden bir sistemdir.

Elektroliz sýrasýnda katotda meydana gelen H gazý ile anodda oluþan Cl gazý 2 2

birleþerek HCl(klorür asidi) meydana getirirken ortamda bulunan sudan dolayý bu + -HCl'de HOCl(hipoklorid asidi)'e dönüþür. Ayný zamanda çözeltide kalan Na ve OH

iyonlarý da birleþerek NaOH yani suda kostik teþekkül eder.

Bu HClO (hipoklorit asit) klor'un organizma ve bakterilere saldýran asýl aktif maddesidir. Bu saldýrý sýrasýnda HCl (klorür asidi) ve O (oksijen) teþekkül eder. Bu HCl 2

(klorür asidi) katod da meydana gelen NaOH'i nötralize eder ve oksijen ise suda çözünür.

+ -Bu nötrleþme reaksiyonu neticesinde yeniden Na ve Cl iyonlarý meydana gelir. Yani tuzu ihtiva eden bir dolaþým teþekkül eder.

Elektrod hücresinden H ve O baloncuklarý yükselirken anod da husule gelen Cl 2 2 2

gazý su tarafýndan absorbe edilerek atmosfere sýzmasý önlenir.

Dezenfeksiyon aktif maddesi olan HOCl'in (hipoklorit'in) sürekli þekilde otomatikman üretimi, dezenfeksiyon gücünü fazlasýyla artýrmaktadýr.

www.havuz.info.tr


97

ÝYOT

Ýyot týpký klor ve brom gibi bir halojendir. Ancak düþük oxidasyon gücünden dolayý tercihlerde son sýrada bulunur. Ýyot amonyakla iyotaminler oluþturmaz ancak amonyaðý oksitler. Havuz suyunda açýða çýkan iyot silik kahverengi bir renk yapar ki bu da istenmeyen bir durumdur. Su arýtýmýnda etkilerinin iyi bilinmemesi nedeniyle kullanýlmamaktadýr.

Potasyum Ýyodür(KI); suda hiçbir artýk býrakmaksýzýn çözünen kristal yapýlý beyaz bir tozdur. Bir oksidasyon ajanýyla aktif hale geçirilir. Amonyak ile reaksiyon vermez. Bu yüzden iyodamin oluþumu yoktur; göz, cilt iritasyonu ve mayo aþýnmasý da söz konusu deðildir. Yalnýzca bakteri öldürücü dezenfektan olarak kullanýlabildiðinden, yosun mücadelesi ve oksidasyon takviyesine ihtiyaç vardýr.TS11899 de yer verilmemiþtir.

BROM

Havuz dezenfeksiyonu için kullanýlan brom, iki farklý katý formda satýlýr.

Birincisinde; brom tuzu , kendisini aktif hale geçirecek bir oksidasyon ajanýyla birlikte çift komponentli olarak uygulanýr.

Ýkinci tipinde ise, brom tuzu, kendisini aktifleþtirecek oksidasyon ajaný ile birlikte tablet formunda fabrikasyon karýþým olarak satýlýr.

Brom kimyasý, birçok bakýmdan klorunkine benzemesine karþýn, farklý olarak brom þoklama amaçlý kullanýlmaz.

pH'sý 4,0-4,5 civarýnda olup, oksidasyon ajaný tarafýndan aktiflendiðinde su -içerisinde HÝPOBROMÝK ASÝT(HOBr) ve HÝPOBROM (OBr ) iyonu oluþturur.

Klor gibi, bu oluþumda suyun pH derecesinden etkilenir. Ancak bu etki klordaki kadar dramatik deðildir

Elementer brom (Br ) klor gibi bir halojendir ve yüzme havuzu suyu 2

dezenfeksiyonu için olan prensipler de klor gibidir.

Bromun avantajlarý: Kloraminlerden (baðlý klordan) farklý olarak bromaminler kokusuzdur. Piyasadaki bazý bromlu ürünler hem brom hem de klor içerir. Ekseriyetle özel havuzlarda kullanýlýr. Bakteri ve yosun öldürücü özelliði iyidir. Buna raðmen oksidasyon etkinliði düþüktür. Bromun oksitleme tesiri düþük olduðu için halka açýk havuzlarýn dezenfeksiyonunda kullanýlmasýna izin verilmez.

www.havuz.info.tr

Alternatif Dezenfektanlar


98

LÝTYUM HÝPOKLORÝT

Ýnorganik klor bileþiði, suda iyi çözünen beyaz taneli granül yapýdadýr. Büyük oranda etkisiz yan maddeler içerir. Lityum fizyolojik olarak aktiftir, yüzenler üzerinde toksit etkisi þüphesi sebebiyle içme suyu için önerilmez ve TSE 11899 da yer verilmemiþtir.

LÝTYUMHÝPOKLORÝT +SU <=> HÝPOKLORÝK ASÝT +LÝTYUM ÝYONU ( LiOCl) (H O) (HOCl ) (Lit ) 2

HÝDROJEN PEROKSÝT

Serbest oksijen bileþikleri, örneðin hidrojen peroksit veya persülfat gibi oxidasyon yada dezenfeksiyon maddesi olarak kullanýlýrlar. Hidrojen peroksit kuvvetli bir oksidan olmasýna karþýlýk dezenfeksiyon gücü bu özelliðinden beklenildiði ölçüde yüksek deðildir. Bunun sebebi çok karasýz bir yapýda olan ürünün çok kýsa sürede bozulmasýdýr. Ancak uzun temas süreleri ve yüksek konsantrasyonda (dozaj pompasý ile sürekli ilave) etkili olmaktadýr. Kapalý ve ýsýtmalý havuzlar için idealdir. TS 11899 da yer verilmemiþtir.

POTASYUM PERMANGANAT

Koyu menekþe renkte, kristal yapýlý bir tuzdur. (KMnO ). Klorun potasyum 4

manganata olan etkisiyle elde edilir. Suda çözünerek menekþe renginde bir çözelti verir. Bu çözelti, kuvvetli bir yükseltgendir. Mikrop öldürücü olarak kullanýlýr. Özellikle havuza girmeden önce ayak havuzlarýnda kullanýlmasý tavsiye edilir. Ýnsan vücuduna temasýnda kahverengi leke býrakýr ancak zamanla vücuttan çýkar.

GUANÝDÝNE

(Akyl dimethyl benzyl ammonium chloride-poly hexa methylene guanidine) Polimer yapýlý etkin bir dezenefektan olan guanidin, ülkemizde az bilinen, klorsuz dezenfektan olarak satýlan bir üründür.

Guanidin aslýnda kuarterner amonyum bazlý kuvvetli bir yosun önleyicidir. Klorlar gibi zaman içinde havuzdan uçmazlar, bu yüzden konsantrasyonlarýnýn azalmasý suyun seyrelmesine baðlýdýr. Kapalý havuzlar ve jakuziler için ideal olabilen bu ürün halka açýk havuzlarda tek baþýna asla yeterli deðildir.

www.havuz.info.tr


100 tonlukBir Havuzda

Tri Klor *(Stabilizatörlü)

Kalsiyum Hipoklorit(Stabilizatörsüz)

Yosun Önleyici

Çöktürücü

Parlatýcý

Sývý Asit***

Günlük Kullaným Miktarý

(Sezon Ort.)

0,25 kg/gün

0,30 kg/gün

0,20 kg/gün

0,10 kg/gün

0,10 kg/gün

0,90 kg/gün

0,03 kg/gün

0,04 kg/gün

---

---

---

---

0,28 kg/gün

0,34 kg/gün

0,20 kg/gün

0,10 kg/gün

0,10 kg/gün

0,90 kg/gün

C TL/kg

D TL/kg

E TL/kg

F TL/kg

G TL/kg

K TL/kg

0,28xCx180

0,34xDx180

0,20xEx180

0,10xFx180

0,1xGx180

0,90xKx180

SezonlukToplamMaliyet(180 gün)

AylýkÞoklamaMiktarý

ToplamKullanýmMiktarý

HavuzKimyasal

Fiyatý

99

ToplamFiyat:

Not 1 : 6 aylýk havuz sezonunun 3 ayýn'da stabilizatörlü, diðer 3 ayýnda ise stabilizatörsüz klor kullanýlmasý gereklidir.

*Stabilizatörlü klor kullanýmda TriKlor veya DiKlor ,

**Stabilizatörsüz Klor kullanýmýnda ise Kalsiyum Hipoklorit veya Sývý Klor kullanýmý

***Sývý asit yerine de alternatif olarak toz pH- kullanýlabilir.

www.havuz.info.tr

Oteller Ýçin Sezonluk Havuz Kimyasallarý Kullaným Miktarý ve Fiyat Analizi

(0.40xAx180)+(4.50xBx180)+(0.20xEx180)+(0,10xFx180)+(0.10xGx180)+(0.90xKx180)

100 tonlukBir Havuzda

Di Klor *(Stabilizatörlü)

Sývý Klor **(Stabilizatörsüz)

Yosun Önleyici

Çöktürücü

Parlatýcý

Sývý Asit***

Günlük Kullaným Miktarý

(Sezon Ort.)

0,35 kg/gün

3,50 kg/gün

0,20 kg/gün

0,10 kg/gün

0,10 kg/gün

0,90 kg/gün

0,05 kg/gün

1,00 kg/gün

---

---

---

---

0,40 kg/gün

4,50 kg/gün

0,20 kg/gün

0,10 kg/gün

0,10 kg/gün

0,90 kg/gün

A TL/kg

B TL/kg

E TL/kg

F TL/kg

G TL/kg

K TL/kg

0,40xAx180

4,50xBx180

0,20xEx180

0,10xFx180

0,1xGx180

0,90xKx180

SezonlukToplamMaliyet(180 gün)

AylýkÞoklamaMiktarý

ToplamKullanýmMiktarý

HavuzKimyasal

Fiyatý


100

ToplamFiyat:

*** Sývý asit yerine, toz pH- kullanýlýrsa Toplam Fiyat analizi yapýlýrken aþaðýdaki fiyat kullanýlmalýdýr.

Not 2 : Yukarýda verilen ortalamalar 20 yýllýk tecrübemizin ve Bodrum'un iklim þartlarý göz önüne alýnarak elde edilmiþtir.

Tecrübemiz bize yan yana ve ayný boyutta 2 havuzun dahi eþit kullanýlmadýðýnda, farklý kimyasal tüketimi olduðunu ortaya koymuþtur.

www.havuz.info.tr

(0.28xCx180)+(0,34xDx180)+(0.20xEx180)+(0,10xFx180)+(0.10xGx180)+(0.90xKx180)

pH- (granül asit)*** 1,10 kg/gün --- 1,10 kg/gün L TL/kg 1,10xLx180


• Klor ile dezenfeksiyon halen ülkemizde en yaygýn olarak kullanýlan dezenfeksiyon yöntemidir. Bununla beraber suya klor ilavesi ile kanser yapan bileþikler dahil olmak üzere, zararlý bir takým maddeler meydana gelebileceði yeni anlaþýlmaya baþlamýþtýr. (Prof. Dr. Yýlmaz Muslu, ÝTÜ Çevre Mühendisliði Bölümü, " Su Temini ve Çevre Saðlýðý")

• Kimyasal dengeli havuz suyu ve 2.0 mg/L serbest klor oranýna karþýn, Cryptosporidium parvum'u nötralize etmek 4 gün kadar sürebilir. Cryptosporidium parvum þiddetli ishale yol açar ve havuz suyundan bulaþýr. (CDC - Emerging Infectious Diseases)

• Tahlil edilen 282 havuzdan, klor düzeyi 2.0 mg/L dan fazla olan havuzlarýn %50'sinden fazlasýnda, E. Coli ve Pseudonomas bakterileri bulundu. (Dr. Peter Gaffney, Professor of Microbiology at Georgia State University, "Microbiological Evaluation of Swimming Pools in Fulton County Georgia ")

• Illinois Halk Saðlýðý Araþtýrmacýsý, Linda Berrafato'ya göre: "Havuzlardaki yüksek bakteri ve virüs düzeylerinden dolayý, yüzücüler yüzmeyenlere göre, çok daha fazla göz, kulak ve cilt iltihaplarýna maruz kalýrlar." (USA Today)

• Yüzme havuzlarýnda kullanýlan klorun yan ürünlerinin (trihalometanlar) teneffüs edilmesi, özellikle küçük çocuklarda Yüzme Astýmýna neden olmaktadýr. (Reuters Health; Toxicology Letters, 72)

• Klor kullanýmýnýn yan ürünleri, karaciðer, böbrek ve merkezi sinir sistemi problemlerine yol açar. Ayrýca kanser riskini de artýrýr. (EPA - Safe Water Regulations)

• Sudaki klor (Cl veya ClO ) ya da kloraminler göz ve burun tahriþlerine, mide 2 2

rahatsýzlýklarýna ve anemiye neden olur. (EPA - Safe Water Regulations)

• 2000 yýlýnda havuz sularýndan doðan salgýn hastalýklarý 2 yýl öncesi ile karþýlaþtýðýnda, %228 arttý. (Center for Disease Control)

• Havuzlarýn dezenfeksiyonu için kullanýlan klora karþý dirençli mikroplarýn çoðalmasý, 1980'li yýllarýn ortasýndan beri ishalin sürekli artmasýna neden oldu. (Michael Beach, CDC medical epidemiologist)

• "Ciltten emilen klor, EPA (Çevre Koruma Dairesi) tarafýndan ilk 10 kanserojen madde takip listesine alýndý." (The Washington Post, June 1994)

Bazý Bilimsel Yazýlardan Kýsaltmalar

www.havuz.info.tr101


102

1.“Havuz Operatörü El Kitabý” , Ulusal Havuz Enstitüsü, UHE Teknik Komisyonu, Teknik Yayýn No:3 , Mart 2009

2.“HAVUZ TESÝSATI – Yüzme Havuzu Yapýmý için Esaslar-” TMMOB, Makine Mühendisleri Odasý, Yayýn No : MMO/2003/298-2

3.“TS 11899YÜZME HAVUZLARI, SUYUN HAZIRLANMASI, TEKNÝK YAPIM, KONTROL, BAKIM ve ÝÞLETMESÝ GENEL KURALLAR” 25 Nisan 2000

4.“Havuz Suyu Mikrobiyolojisi” Prof. Dr. Rengin ELTEM , Ýzmir Ticaret Odasý, Havuz Operatörü Eðitimi, 16-17 Nisan 2007

5.“Havuz Dezenfeksiyon Kimyasý” Dr. Erdinç Ýkizoðlu, Kimya Y. Müh., Ýzmir Ticaret Odasý, Havuz Operatörü Eðitimi, 16-17 Nisan 2007

6.“Ýçme Suyunda Agresivitenin Saptanmasý ve Þebekede Korozyonun Önlenmesi” Enver Y. KÜÇÜKGÝL, Davut ÖZDAÐLAR, DEÜ Müh. Fak. Ve Mühendislik Dergisi, Cilt :6, Sayý :3 Sayfa:19-39 , Ekim 2004

7. Sularýn Stabilizasyonu” Yýldýz Teknik Üniversitesi, Çevre Mühendisliði Bölümü. Yrd. Doç. Ömer APAYDIN

8.Klorla Dezenfeksiyon” Yýldýz Teknik Üniversitesi, Çevre Mühendisliði Bölümü, Kimyasal Temel Ýþlemler Laboratuvarý.

9.Nitrit ve Nitrat Tayini” Yýldýz Teknik Üniversitesi, Çevre Kimyasý 2 Laboratuvarý.

10.Biyokimyasal Oksijen Ýhtiyacý” ÝTÜ Çevre Mühendisliði Laboratuvarý Temel Parametre Analizleri.

11.Tesisat Mühendisliði Dergisi ” TMMOB, Makine Mühendisleri Odasý, Aylýk Süreli Yayýn, Mayýs 1993

12.Hekimlik Bülteni.”Ceylan,S. (2005). Güvenli ve Saðlýklý Yüzme. TSK Koruyucu

13.Turizm Saðlýðý Eðitimi Kitabý” Oðuz,Z, Evci,D.,Özdemir,M, Þentürk,Þ.,Aycan,S. (2001). Saðlýk Bakanlýðý, Temel Saðlýk Hizmetleri Genel Müdürlüðü

14.Sulardaki Mikrobiyal Kirleticiler” , Çevre Bilimi II. Bahar Okulu Ders Kitabý Prof Dr. Rengiz Eltem, (1998)., 84-99, E.Ü. Çevre Sorunlarý Uygulama ve Araþtýrma Merkezi, Bornova-ÝZMÝR

“

“

“

“

“

“

“

“

www.havuz.info.tr

Kaynaklar


103

15.Su ve havalandýrma Sistemlerinde “Legionella” Türü bakterilerin Ýzlenmesi, Ölçümü, Kontrolu ve Yok Edilmesi.” Eltem,R., ve Ýkizoðlu,E. (2002). Soðutma Dünyasý. 5: 19, 24-29

16.Baba, A., Gündüz, O., Save, D., Gürdal, G., Sülün, S.,, Bozcu, M., Özcan, H., 2009. Madencilik faaliyetlerinin týbbý jeoloji açýsýndan deðerlendirilmesi: Biga Yarýmadasý (Çan-Çanakkale), 62. Türkiye Jeoloji Kurultayý, say.514-515, Ankara.

17.Dökmeci Ý, Dökmeci AH, 2005. Toksikoloji Zehirlendirmede Taný ve Tedavi, 4.Baský, Nobel Týp Kitabevleri, 2005.

18.Sekizinci Beþ Yýllýk Kalkýnma Planý –Su Havzalarý, Kullanýmý ve Yönetimi Özel Ýhtisas Komisyonu Raporu, Ankara 2001

19.ÝTO Yayýn No:56-Türkiye'de Ýçme Suyu Sektörü Sorunlarý ve Çözüm Önerileri,Eylül 1999

20. Standard fort he Operation of Swimming Pools and Spa Pools”, Department of Human Services, Avustralya

21. Management of Swimming Pools Controlling the Risks of Infection”,Health and Safety Executive, Ýngiltere

22.www.google.com.tr

23.www.sumikrobiyolojisi.org

24.www.kimyaevi.org

25.www.kayabek.net

“

“

“

www.havuz.info.tr


104

ABOUT SPASA NSW

The Swimming Pool and Spa Association of NSW is a non-profit organisation dedicated to maintaining and improving standards within the industry for the betterment of consumers, pool builders and suppliers.

What is SPASA?

The Swimming Pool and Spa Association of New South Wales Ltd (SPASA) is made up of individuals and businesses from the swimming pools and spa industry.

SPASA members set themselves apart from the rest of the industry by setting standards of skill, workmanship and ethical business behavior in the best interests of pool and spa owners.

What does SPASA do?

SPASA is committed to self regulation of the pool and spa industry and is represented on technical and government committees such as;

• Standards Association of Australia

• The National Registration Authority

• The Office of Fair Trading

• The Australian Pesticides and Veterinary Medicines Authority (APVMA)

• The Consumer Tenancy and Trade Tribunal (CTTT)

Setting Standards

By having representation on various government and Standards Australia committees, SPASA has been able to ensure that any changes to standards have been of maximum benefit to both industry members and consumers.

CODE OF ETHICS

1.To uphold the concepts of free enterprise and service to the public.

2. To operate at all times in a manner that will enhance the swimming pool and spa industry.

3. To encourage research and development of new materials, products and methods.

4. To co-operate and assist where possible all levels of government in their dealings with the swimming pool and spa industry.

www.havuz.info.tr

Ek-1The Swimming Pool and SPA Association


• Water Balance • Pool Safety • Solar Heating • Sanitising the Pool • Gas Pool Heating • Pool Blankets

•• Ozone • Ionisers • Spa PoolMaintenance • Salt Chlorinators • Saving Water

Heat Pumps •• Algae • Winterising YourPool • Langelier Index • Automatic Chlorine • Filtration

Concrete Pools

105

5. To comply with all applicable laws, ordinances and regulations.

6. To act fairly and properly at all times towards fellow members of the association.

7. To act in a professional and unbiased manner when called upon to advise, consult or take any action in relation to products, services or works on behalf of a consumer.

FACT SHEETS

SPASA offers a range of informative fact sheets on a complimentary basis. These are designed to make pool ownership and pool maintenance, understandable. They can be downloaded or hard copies can be acquired directly from us by contacting our office.

www.havuz.info.tr


106

WATER BALANCE...

Untreated, or improperly treated water can be a health threat. Chemically balanced and sanitized water, on the other hand, will provide a healthy and visually appealing environment for you, your family and friends.

Balanced water means that chemical demands have been met. If the chemical levels are too low the water will aggressively seek the products it needs by attacking the pool surface and equipment. This may lead to severe corrosion problems. On the other hand, high chemical levels Out of balance water can, therefore, cause expensive damage to the pool and may also inhibit the sanitizing process. In simple terms, the pool owner should balance the following variables :

• pH

• Total alkalinity

• Calcium hardness

pH.

pH is a measure of how acidic or alkaline the water is. The pH scale ranges from 0 to 14, with 7.0 being neutral. Values below 7.0 are acidic, and values above 7.0 are alkaline. With pool water we are seeking a pH balance suitable to the pool user, the pool and sanitizer use. Australian Standard 3633 defines the operating range as 7.0 to 7.8 and the recommended range of 7.2 to7.6 (SPASA recommend 7.0 to 7.2 for fiberglass pools).

Topping up your pool, heavy rain, heavy bathing loads and chemical additions can all change the pH level of your pool water. Incorrect pH levels can have the following effects;

• Cause swimmer discomfort (itchy skin, red eyes etc)

• Interfere with the action of your pool sanitizer.

THE EFFECT OF pH ON CHLORINE

Effective sanitizing relies on pH values. Therefore, sanitizer and pH levels should be the measures you check and adjust most often. Regardless of the chlorine type or the chlorination process used, any pH drift above the recommended range (7.0 to 7.8) will inhibit the sanitizing effect of your chlorine.

TOTAL ALKALINITY (T.A.)

This is a measure of bi-carbonates, carbonates and hydroxides in your water. The

www.havuz.info.tr

SPASA FACT SHEET No. 1


107

Australian Standard 3633 recommends a range of 60 to 200 parts per million (ppm). Your pool builder or pool shop will advise you of the recommended level for your pool.

Low T.A. will lead to erosion of the surface of concrete and painted pools. It will also cause the pH levels to be very unstable with small additions of chemicals resulting in major shifts in pH.

This is sometimes known as “pH bounce”. Total Alkalinity can be changed in the following ways;

• adding buffer (bi-carbonate of soda). This RAISES the Total Alkalinity.

• adding acid to your pool to lower pH will also LOWER Total Alkalinity.

• topping-up your pool will change the Total Alkalinity depending on the T.A. of the top-up water.

THE INTERCONNECTION BETWEEN pH AND TOTAL ALKALINITY.

It can be seen that acids will lower the pH and Total Alkalinity. There is an interconnection between these two chemical components and, because of this, they need to be adjusted together.

The levels you are seeking to maintain are;

• pH of 7.2 to 7.8 (7.0 to 7.2 - fiberglass pools)

• Total Alkalinity of approx 100 to 120 ppm (60-200 is the recommended range).

Check with your pool builder or pool shop for the level required in your pool.

Lets assume that the pH is OK but the Total Alkalinity is low. To raise the level, add “buffer” (Sodium Bicarbonate) at the required rate. However Buffer is an alkali and will also raise pH.

Acid (Hydrochloric Acid or Sodium Bisulphate), which is used to lower pH, also lowers T.A. The trick is therefore to raise the T.A. artificially high so that when acid is added, to lower the pH to the correct level, the T.A. is also reduced to the correct range.

Note: Hydrochloric Acid must always be diluted (one part acid to ten parts of water) prior to adding to the pool. Always add acid to water, never water to acid.

CALCIUM HARDNESS

In simple terms, this measures the amount of dissolved calcium in your pool water. The recommended range is 80 to 500ppm according to Australian Standard 3633.

Both Total Alkalinity and Calcium Hardness need to be brought into balance. If not, low levels will mean the water is corrosive to the pool and/or equipment; high levels will lead to scale formation on pool and equipment.

Calcium hardness tests cannot us ually be performed with the standard test kit. We suggest a water sample be taken to a S.P.A.S.A. Accredited Pool Shop for testing. A

www.havuz.info.tr


108www.havuz.info.tr

rough rule of thumb in areas where calcium levels are not naturally high is that testing annually will suffice after the initial adjustment. The only qualification to this is if you are using Calcium Hydrochloride to sanitize your pool. This chemical raises Calcium Hardness levels which may require more frequent testing and adjustment.

Adding chemicals

As a general rule you are far better off adding small amounts of chemicals, running the filter and testing the effect after several hours. Attempting LARGE chemical changes by adding LARGE amounts of chemicals can result in BIG PROBLEMS.




POOL SAFETY.......

The firs t requirement for pool owners is to be safety conscious. Being aware of the risks goes a long way towards eliminating them.

POOL FENCING.

The NSW Swimming Pools Act requires that all swimming pools be fenced unless specifically exempted.

Fences must be at least 1.2 m high and gates must be self closing and self latching. The fencing must separate the pool from residential buildings and neighbouring properties.

MAJOR POINTS;

• Fencing requirements must be met prior to filling the pool

• Fencing and gates should be checked periodically to ensure they continue to

• Fencing requirements must be met prior to filling the pool satisfy the regulations

• Don't leave furniture or other items that children can climb on near your pool

• fence or above-ground pool.

POOL COVERS

Swimming pool covers of various types are used to k eep dust and leaves out of pools and to retain heat within pools. Most pool covers do not provide protection against children getting into the pool, and may present a hazard in that if a child does get into the pool under the cover they cannot be seen.

Some pool covers may give the illusion of being solid and encourage a child to attempt to walk on it. This will cause the cover to sag and the child may drown in pool water or accumulated rain water.

When the pool is being used, the cover should be removed. The cover should never be left partially over the pool.

• Pool covers should never be considered a substitute for a fence or proper supervision

USE OF THE POOL

Most domestic pools are not designed for diving. Unless your pool has been specifically built for this purpose, you should not allow pool users to dive. You should



also ensure that obstacles which may be used as diving platforms are not placed near the pool.

Severe injuries can result from divers hitting the side or bottom of pools - you are therefore protecting your family and friends by adopting a “NO DIVING” policy!

The same can be said for “rough-house” play around or in the pool.

We suggest that you should display a “NO DIVING” sign in your pool area and affix depth markers on or near the pool. Diving boards, slippery dips, trampolines etc. can be dangerous and should only be used if your pool has been specifically designed for their safe use. Even then, constant adult supervision is important to prevent accidents.

Ensure that your pool is clearly visible from the house.

MAJO R SAFETY POINTS;

• Supervise pool users at all times especially children.

• Never leave a child unsupervised around the pool.

• Ensure the regular maintenance of fences and gates.

• Never leave a gate open or leave objects near the pool area that could be used by a child to climb over the fence.

• Place “N O DIVING ” signs near your pool unless it has been specifically designed to allow safe diving.

• Drinking and swimming don't mix - don't allow alcohol to be consumed by pool users.

• Keep glas ses and other breakables away from the pool area - using plastic can prevent injury.

• Obtain adult training in basic resuscitation techniques.

REMEMBER

there is no substitute for ADULT SUPERVISION of pool users at all times



Larger systems will be needed where higher than average water temperature, or extended swimming season is desired.

In accordance with the above, SPASA recommend a minimum area of 80% for the majority of installations.

The “area” referred to in relation to collector size is the area of actual collector


SOLAR POOL HEATING.....

Installing solar pool heating can increase the use of your pool by up to four months. By using the heating energy from the sun, the cost to heat a pool in this way is very economical. The type of solar system may vary, however, the basic principal remains the same. Pool water is circulated through a series of tubes (the collector) usually mounted on the roof, where heat is absorbed and the heated water returned to the pool. The collector can be of either EPDM Rubber or PVC/TPR material and is usually supplied in multiple tube “strips”. The amount of heat absorbed and the ultimate increase in pool water temperature depends on several factors which should be considered when deciding on a solar heating system for your pool. They are;

• Size or area of collector and number of tubes per sq.m

Naturally the major influenc e on the effectiveness of any solar system is its exposure to the sun,

therefore,

• Location or positioning of collector

• Control system

SIZE OR AREA

The amount of collector used in your solar system will have a major influence on the effectiveness of the system. The size of the collector is usually expressed in square metres, and as a general rule, directly relates to the surface area of the pool.

Australian Standard 3634 suggests a minimum collector area equal to 60% of the surface area of the pool, only in ideal* conditions, for systems in the Sydney, Newcastle and Wollongong areas.*The area of collector generally needs to be increased depending on variables such as; local climate, shading of roof or pool, slope and orientation of roof, wind protection, type and colour of roof and collector type.



strip NOT the roof onto which it is to be placed.

LOCATION AND ORIENTATION

Collectors (other than those on flat roofs) should ideally be placed on north facing roofs. Deviation is allowable as long as collector area is increased accordingly. Collector should be located so as to avoid shade from objects ie; trees, neighbouring houses etc for at least six hours every day.

Remember, the following will all effect the size and location of your solar system;

• Pool surface area

• Roof orientation

• Shade on collector or roof

• Colour of roof and pool

PUMPING REQUIREMENTS

To circulate water through the solar system you can choose to use either the existing pump or provide a dedicated pump.

If the existing pump is to be used it must meet the following conditions ;

(a) the required rate of turnover of the pool water for filtration purposes shall be maintained,

(b) the operating pressure of the filter shall not be increased above the manufacturer's maximum pressure by the addition of the solar circuit and

(c) the pump shall have sufficient capacity to handle the static head and friction losses introduced by the addition of the collector circuit.

The average domestic solar installation requires a minimum flow rate of around 100 to 200 liters per minute to operate effectively. In most circumstances this would mean a dedicated solar pump would be required.

Always check that the minimum design flow rate of the collector is met when selecting your pump. This flow rate will vary with the diameter of the tubing used.

The circulated water needs to be strained to avoid blocking up the collector with dirt and debris, so when using a dedicated pump, some form of strainer must be provided.

Australian Standard 3634 details the way in which the effective width of collector strip is to be determined for calculating collector area. i.e.

The formula is N x (W + D) where N = number of tubes, D = tube diameter and W = web width between tubes. ( The maximum web width which can be used is no more than one tube diameter per tube).


Using a pool blanket can increase the benefits of solar pool heating. For more information see Fact Sheet No 6. POOL BLANKETS


Important points;

• make sure pool filtration requirements are met

• ensure correct flow rates are obtained

• circulated water should be strained

SOLAR CONTROLLERS

As nobody c an guarantee at what time of the day the sun will actually shine, time clocks are of little use in controlling solar heating systems. What is needed is a temperature sensing control device. These units will operate the solar pump system only when heat can be gained. This ensures that maximum heat gain is acquired.

Circulating water through a cold collector will cool the pool at a faster rate than it can be heated.

MAJOR POINTS TO REMEMBER:

• Either EPDM or PVC/TPR material is suitable

• The size/area of the collector is critical to performance

• Be sure all pumping and filtration requirements are met

• A temperature sensing controller should be used

HANDOVER AND DOCUMENTATION

At the time of handover, the pool owner should be provided with an appropriate document certifying that the system has been installed and commissioned satisfactorily.

The owner should receive documentation covering;

(a) A list of all major components , including the size and make of solar collector, make and model of the control system, components and pump.

(b) Copies of all warranties as issued by the manufacturers of the components and any warranties issued by the installer should also be provided.

(c) Operating, preventative maintenance and service instructions describing start up, normal running and shut down procedures in an easily understood form.

(d) A record of the date of the installation and the name and address of the contracting installer.



SANITISING THE POOL.....

The primary reason for treating pool and spa water with sanitising chemicals is to prevent the growth of bacteria which would make swimmers and bathers sick.

These bacteria can cause infections in ears, nose and throat and possibly other more dangerous diseases like Meningitis.

Bacterial control is easily accomplished by adding a sanitiser (most commonly Hypochlorous Acid or simply “chlorine” ) regularly, and then passing the water through a filter to remove the dead bacteria.

We then need to be sure that any additional bacteria entering the water is met by a “sanitizer residual” in sufficient concentration to kill this new bacteria as quickly as possible.

The primary source of bacteria is the swimmers and bathers themselves. Also top-up water and debris, such as leaves, grass, dust, etc. Animals can contribute significantly to bacteria levels. A large dog can contaminate up to twenty times the volume of water that a human can.

But don't worry! It is generally accepted that most harmful bacteria will be killed when exposed to a “free chlorine residual” as low as one milligram per litre or, in other words one part per million ppm). By regularly testing the water and adding the required amount of chlorine to the pool, a residual level of 1.0 or 2.0 ppm is easily maintained.

TYPES OF CHLORINE

Chlorine is available in a number of different forms. Granular, liquid, or tablet, and can also be stabilized* or stabilized*. Chlorine can also be generated by a salt water chlorinator. Each of these different forms has its own features and benefits. For instance, granular chlorine is convenient, easy to store and relatively cheap, however it cannot be dosed automatically. On the other hand, liquid chlorine is bulky and can't be stored for long periods, but can be dosed automatically. All are satisfactory sanitizers for your pool, so choose the type that best suits your budget and lifestyle. No matter which form you decide to use, the requirement for a residual of 1.0 to 2.0 ppm remains the same.


Safety Note: Never mix chemicals -

even different types of chlorine - fire and/or explosion may result


Alternative methods of sanitizing pools and spas are available and are covered in Fact Sheet No 8. OZONE, Fact Sheet No 9. IONISERS and Fact Sheet No 12. SALT CHLORINATORS


SALT CHLORINATORS

As the name suggests, these units generate chlorine in the pool water using a process of electrolysis to convert sodium chloride (salt) into hypochlorous acid. These units are available in different sizes to suit different size pools. Be sure the unit you select is capable of producing sufficient chlorine to meet your maximum requirements. No matter which one you choose, you may still need to add extra chlorine from time to time to make sure a satisfactory residual level is maintained.

• Stabilizing refers to the combining of isocyanuric acid with chlorine, to protect it from UV rays, which drastically reduce its effectiveness. Isocyanuric acid can also be added manually to the pool.

Please note that if you are using stabilised chlorine products or are adding stabilizer to the pool, the level of stabiliser(Isocyanuric acid) in the water should be checked periodically, as in doing its job, it does not get used up like other chemicals in the pool. If the stabiliser level gets too high, it can actually inhibit the effectiveness of the chlorine.

CHLORINE SMELL

Many people complain about the smell of chlorine and believe that the pool may have too much chlorine in it. In fact, the opposite is most likely the case. Not having enough chlorine in the pool will result in the chlorine smell and also lead to users suffering with sore eyes and itchy skin. The reason this is so, is that a by-product of chlorination is the production of chloramines. These chloramines are the smelly little beasts that cause all the hassle. To get rid of them, we need to add more chlorine. It is for this reason that, from time to time, the pool needs “superchlorination”

HEATED POOLS

A heated pool will require more chlorine than a non-heated pool.This is because chlorine is used up much more quickly in hot water.

Stabilized chlorine products should not be used in heated pools as their effectiveness is greatly reduced.

MAJOR POINTS

• Always maintain a chlorine residual of 1.0 to 2.0 ppm (milligrams per litre)

• Select the product that best suits you

• Chlorine smell generally means not enough chlorine

• A heated pool will require more chlorine

• NEVER MIX CHEMICALS



GAS POOL HEATING......

The ideal temperature for leisure swimming is around 25 to 26 degrees Celsius. This temperature is very rarely achieved naturally. For most of the swimming season, the normal water temperature would be around 18 to 20 degrees. Most of the temperature gained during the day is lost overnight, leaving the pool cold again in the morning.

Gas heating can quickly and efficiently heat your pool to a comfortable temperature for swimming whenever it is required. This means you can extend your swimming season for as long as you like, thus increasing the return on what was probably a fairly large investment in your pool.

The increased availability of natural gas and LPG has made it a popular form of swimming pool heating. The fact that it is always available and can be closely regulated makes it ideal for use on pools and spas where particular temperatures are required.

HEATER RATING (SIZING)

Gas heaters have an input rating which is expressed in Megajoules (MJ), which is a measure of fuel energy consumption, and an energy output rating expressed in Kilowatts (kW).

The smaller heaters are in the range of 60 to 100 MJ with larger heaters ranging through 250 up to 400 MJ. The output of heaters will range from 25 to 100 kW.

WHAT SIZE HEATER DO YOU CHOOSE?

Selecting the right size heater depends on a number of factors. The size of the pool and/or spa.

The maximum temperature you would like to achieve and the heat up time required.

When determining the size of the pool, consideration must also be given to whether or not the heater is required to heat the spa as well as the pool. Most people want to be able to heat their spa quickly and to a much higher temperature than the pool, so a heater should be selected with this in mind. If it is only the pool to be heated, remember, it does not really matter if it takes a little longer and also the temperature rise* will be less, so perhaps a smaller heater could be considered. T h e points to remember are;

• Amount of water to be heated (in Litres)




•

• How long you are prepared to wait

*“Temperature rise” is the difference between the ambient or cold water temp and the required temperature

CONTROLS

It is preferable that all gas heaters be fitted with thermostatic controls. However, heaters connected to spas must have a thermostatic control with a maximum set temperature of 40 degrees.

Again there are various levels of controls available, with some heaters being fitted with in-built time clocks and other even more sophisticated controls. Choose the one that best suits your budget but also consider your lifestyle and the way in which you intend to use your pool and/or spa. Don't overlook the possibility of obtaining some long term benefits from a short term cost.

INDOOR OR OUTDOOR INSTALLATION

Gas heaters come in a number of configurations to suit particular installations. Be sure the heater you select is the one most suitable for your requirements. ie: Heaters to be installed indoors require special fluing and may require additional ventilation specifically designed to suit the size and type of heater to be used. Heaters designed to be placed outdoors should not be used inside without the appropriate flue or the manufacturers consent.

Whilst most gas heaters these days are designed and constructed to last along time in all conditions, consideration should always be given to protecting the heater from the elements.

Heaters should always be installed on a stable, non-combustible base, preferably a minimum of 50mm above ground level.

Warning: When gas heaters are used on salt chlorinated pools, care should be taken to ensure the production of chlorine is adjusted to suit either the spa or the pool, as internal components operating for extended periods during heat-up.

COST EFFECTIVE AND CONVENIENT

Gas pool and spa heaters are cost efficient and relatively inexpensive as far as running costs are concerned. They provide the added convenience of being instantly available whenever you decide to heat the pool or spa. By utilising thermostatic control, the temperature of your pool can be maintained at the level you select, despite the weather conditions.

The temperature you wish to achieve

Safety note: Chemicals must not be stored in the same room as a gas heater. Spa blowers must be located a minimum of 1.5 m from a gas heater.



Using a gas heater to boost a solar heating system can also extend the swimming season and using a pool blanket will reduce operating costs.

For more information on heating see Fact Sheet No 3. SOLAR POOL HEATING, Fact Sheet No 6. POOL BLANKETS and Fact Sheet No 7. HEAT PUMPS.




POOL BLANKETS.......

Why should you consider purchasing a pool blanket for your pool or spa?

The answer is that it will substantially increase the value and return on the investment you have made in your pool or spa by achieving the following;

• Minimize the cooling of the pool by stopping evaporation and convection heat loss. This occures mainly during the night when the ambient air temperature drops below the temperature of the water in the pool. By creating a barrier between the water surface and the outside air, these losses are virtually eliminated.

• By keeping evaporation to a minimum, you not only save water, (approx 1.5 meters per year in the Sydney Metropolitan Area), but you also save on the cost of chemicals as you don't have to re balance you pool after topping up. It also reduces the amount of chlorine lost to the Suns' UV Rays.

• Blankets keep the pool cleaner - about 80% to 90% of debris is kept out of the pool. This reduces the work load of your pool cleaner. Most types of pool cleaners will work quite happily under the blanket.

• Reduces Pool Heating Costs By up to 50%. Even the cost of running solar system pumps is saved by reducing the amount of heat loss from the pool. Effectively 90% of heat loss is from the surface of the pool. By using a blanket in conjunction with Gas, Electric or Solar heating systems, significant energy cost savings can be made.

• Extend the swimming season. Even without other forms of heating on the pool, the addition of a pool blanket can result in a temperature increase of from 6 to 8 degrees in a pool that has a sunny aspect.

INSTALLATION

When having a pool blanket fitted, be sure it fits the pool exactly, as gaps around the edges will reduce the blankets efficiency

Consideration should also be given to purchasing a roller with the pool blanket. Using a roller to remove and store the blanket makes it an easy and efficient way off adding extra value to your pool.

CARING FOR Y OUR BLANKET :

Proper care and maintenance will ensure you get long service from your pool blanket. The following hints should help extend the life of your blanket.

• Don't superchlorinate while the pool blanket is on the pool. Leave the blanket



off the pool until chlorine level is back to normal.

• Always keep the blanket protected from sunlight while off the pool. The blanket should be covered as soon as it is removed from the pool, either on the roller or when folded , and stored.

• Don't leave your blanket on the lawn. The blanket may be damaged and the lawn will be burnt.

• Chlorine levels should not exceed 1.5 - 2.0 ppm for unstabilized pools, and 3.0 ppm for stabilized pools.

• Salt chlorinators and automatic chlorine dozers should be run at a reduced rate, particularly in winter time.

For more information on heating your pool see Fact Sheet No.3 SO LAR PO OL HEATING , Fact Sheet No 5. G AS HEATING and Fact Sheet No 7. HEAT PUMPS.




HEAT PUMPS.......

WHAT IS A HEAT PUMP?

Heat pumps are relatively new to the swimming pool market, however the technology incorporated in their operation has been used in the air conditioning and refrigeration industries for many years.

Heat pumps operate rather like a refrigerator in reverse - using the air surrounding it in order to gather heat for transfer.

Heat is gathered from air drawn through the unit, and transferred to the refrigerant carried in pipes through the Heat Pump, then the temperature is increased by compressing the refrigerant. The heat is then transferred to the pool water contained in adjacent piping.

ADVANTAGES

The major advantage of electric heat pumps is that they are extremely energy efficient.

In simple terms, the heat pump consumes very little energy by way of electricity to operate, compared to the amount of energy it produces in the form of heat. For example, if a heat pump consumes 2 kW of electricity it will produce 6 to 10 kW of heat energy. This efficiency ratio is referred to as a C.O.P. (co-efficient of performance).

SIZING:

Heat Pumps can be obtained in a number of sizes ranging from 2 kW to 200 kW output. The one to suit your application will depend on careful consideration of the following factors;

Location - local climatic conditions largely influence selection

Temperature - your choice, however as a guide:- exercise and/or fun pool - 24 to 28 degrees C therapeutic exercise - 28 to 35 degrees C spa pool - 34 to 38 degrees C

Size of Pool - determine the pool volume by multiplying the surface area in sq. metres by the average depth (including wading areas and spa). Select the appropriate unit for the volume of the pool.



Shading & exposure to wind - these can effect the heat losses and gains of heated water

Pool position - indoor or outdoor

Swimming season - do you want to swim all year round or just extend the season?

INSTALLATION

Heat Pumps can be installed indoors or outdoors. However, before deciding on the heaters position, consideration should be given to air flow and ventilation. The Heat Pump uses a fan to draw in air across a coil and then expels it. If positioned indoors, allow for this ventilation.

For outdoor installation the heater can be positioned at ground level (50mm plinth preferred), mounted on a wall or even sat on a roof.

Units can be included as part of the pump/filter network or plumbed as a separate heating circuit.

Average size domestic installations generally require a single phase electrical connection. Larger pools may require three phase power.

Where available off-peak connection is advantageous to further reduce running costs.

THINGS TO LOOK FOR :

All heat pumps should have some form of flow control device to prevent the unit operating without adequate water flow.

Heat Pumps are all thermostatically controlled. However these controllers may range from analogue dial type units to micro-processed digital devices. To the operator, all these types produce the same result, and that is to control the pool temperature to your desired setting. An advantage of the digital type is that the settings are displayed more clearly.

Naturally not all heat pumps are the same. Some may have features that others do not. Some manufacturers provide additional controls including time clock and/or pump interlock to ensure the most economical operation of the heat pump/pool pump.

Whatever your choice, make sure you deal with a SPASA member when the time comes to choose your swimming pool heat pump.

Warning: When heat pumps are used on salt chlorinated pools, care should be taken to ensure the production of chlorine is adjusted to suit either the spa or pool, as excessive salt and/or chlorine levels can damage internal components. This is particularly important when operating for extended periods during heat-up.

The addition of a pool blanket is strongly recommended. See SPASA Fact Sheet No 6. POOL BLANKETS.




OZONE.....

WHAT IS OZONE?

Ozone is a sky-blue gas and is formed naturally by the action of the suns UV (ultraviolet) rays splitting an oxygen molecule (O2) and one individual oxygen atom attaching itself to another oxygen molecule. This is ozone and is expressed as O3. It can also be formed when a large splitting an oxygen molecule (O2) and one individual oxygen atom attaching itself to another electrical discharge passes through oxygen.(eg.lightning). It is a relatively unstable, highly toxic gas which decomposes to re-form oxygen and is a very effective bactericide.

OZONE GENERATORS

Ozone generators produce the gas by one of two methods; Ultra Violet Light or Corona Discharge.

Ultraviolet light (UV)

Generation of ozone using UV is achieved by passing air over a UV light source and then mixing the gas with water.

Corona discharge

In this method, air is passed through an electrically charged chamber. What could be called a miniature lightning storm is created in the chamber which electrically converts the oxygen into ozone.

Note: The concentration of gas produced in both types of systems can vary and care should be taken when selecting a unit to be sure that ozone output is appropriate for your pool or spa.

IS OZONE TREATMENT NEW?

No. Ozone treatment has been used for many years, particularly in Europe, for the treatment of municipal water supplies and also large commercial and Olympic pools. Developments in ozone technology over recent years has enabled manufacturers to produce smaller more economical generators, much more suitable for domestic pools and spas.

EFFECTIVENESS

Ozone is one of the most effective disinfectants and oxidisers available and once introduced into the water it starts to work immediately, killing bacteria and oxidising organic waste. As ozone is not highly soluble in water, the ozone must be injected into



the water by either a compressor or venturi system.

However, as ozone is also toxic, all traces must be used or removed prior to reaching the pool. As there can be no residual of ozone, some other form of residual sanitiser like chlorine or bromine must also be used in order to provide continuous protection when the ozone generator is turned off.

Naturally, using ozone as the primary oxidiser, means a much smaller amount of chemicals will be needed to sanitize the pool and provide the necessary residual.

HOW DOES IT EFFECT OTHER CHEMICAL LEVELS?

When using an ozonator in pools and spas treated with chlorine, always follow the manufacturers recommendations on maintaining pH.

In pools treated with ozone and bromine, the oxidising power of ozone will regenerate the inactive bromine, reducing the consumption of bromine product.

Ozone remains in the water for only a short time and therefore has no effect on pH or water balance, nor does it contribute to Total Dissolved Solids.

The use of a correctly sized and operated ozone generator with a pool disinfecting chemical (eg. chlorine), will keep a pool clean and reduce the need for shock dosing.

For more information on sanitizing and maintenance of your pool or spa see the following;

Fact Sheet No 1. Water Balance

Fact Sheet No 4. Sanitizing The Pool

Fact Sheet No 9. Ionisers

Fact Sheet No 10. Spa Pool Maintenance




IONISERS.......

BACKGROUND

The use of copper and silver ions for purifying water has been practiced for centuries. The ancient Greeks found that water kept in silver containers was mysteriously purified and that algae didn't grow in copper water pots.

Extensive research into the action of metals in the purification of water was not undertaken until the late 19th Century. This research resulted in the development of the 'Katadyne' water treatment process. This required that water be passed through various porous materials impregnated with silver. Some of the metal would become ionised and pass into the water as positive ions. As a result the water was purified.

It was discovered that over time 'Katadyne' porous filters become less effective and were difficult to clean. This resulted in the introduction of the 'Electro-Katadyne' process which involved an electric current being passed between silver coated sand beds and resulted in a better level of control over the ionising process.

The modern ioniser uses the same basic principle as the 'Electro-Katadyne' process except that the sand beds have been replaced with copper / silver electrodes and the ionisation control is accomplished with modern electronics.

IONISATION

The modern ioniser consists of two parts; the electrode assembly consisting of two (or multiples of two) bars of metal usually made of an alloy of copper and silver and the electronic control unit.

The electrodes are usually installed in the swimming pool's filtration system. The control unit supplies the necessary extra low voltage across the electrodes. The resultant current produces positively charged ions of the constituent metals which are carried into the pool and become partof the chemistry of the pool water.

Silver ions act as a disinfectant and copper ions act as an algicide. Although these ions kill algae and bacteria and provide a measurable residual, they do require an oxidiser to be present for the oxidation of organic wastes. Most manufacturers recommend the use of chlorine. But non-chlorine systems are also available.

RESIDUAL MAINTENANCE AND WATER BALANCE

Follow the manufacturer's instructions to prevent the possibility of discolouration of the pool surface. Maintain the pH and the copper residual within the manufacturer's recommended levels.



Consult with the manufacturer to check if the equipment is suitable for the desired application.

The ionisation of copper / silver alloy is a means of purifying pool / spa water, not chemically balancing it. Therefore normal procedures should be adopted to correctly balance the water.

See SPASA Fact Sheet No 1. WATER BALANCE




SPA POOL MAINTENANCE.....

If you own a spa pool or hot tub, it is important to understand that it requires a certain amount of owner maintenance to ensure it operates properly and that the water remains clean and healthy.

The water treatment requirements for a spa pool differ from those for a swimming pool, because you are dealing with hot water. Hot water requires different treatment to prevent the growth of viruses, bacteria and algae.

The correct use of chemicals will maintain the water in a clean and healthy condition. The parameters that need to be regularly checked are, total alkalinity, pH and sanitizer (Chlorine or Bromine) level.

Your spa retailer or local SPASA pool shop should be able to supply a suitable test kit and advise on its correct use. It is advisable to test the water on a daily basis.

Special note:

Do not mix chemicals

Do not add water to the chemicals, only add chemicals to the water

CHANGING THE WATER

The spa water should be changed every three to four months, or remove and replace approx 30% or 1/3 of the volume of water every three to four weeks.

TOTAL ALKALINITY

The total alkalinity should be in the range of 90 - 150 ppm (parts per million). A spa or hot tub with low total alkalinity would require constant adjustment of the pH.

To raise total alkalinity, add sodium bicarbonate in small quantities. To lower the total alkalinity, add acid (Hydrochloric Acid) in small quantities. Test in one hour.

THE pH LEVEL

pH is the measure of the acid/alkaline level of the water. It is important to maintain the correct pH level asit effects the action of other chemicals.

The pH is measured on a scale of 1 to 14. Seven is neutral, below seven is acidic, and above seven is alkaline

Incorrect pH levels can cause poor chlorine or bromine efficiency, eye and skin irritations, corrosion of metal fittings, cloudy water and formation of scale on the pool walls and fittings. The pH should always be above 7.0 (measured at room temperature, not hot) to avoid possible corrosion of equipment. However, it should



not be higher than 7.8, as this would reduce the efficiency of the sanitizer.

If the pH level needs to be increased, add soda ash; to reduce the pH level, add acid. Wait for one hour and test again.

SANITISING THE SPA

Sanitising your spa is essential for safe, healthy water, free of harmful micro-organisms. The most common forms of sanitiser are chlorine and bromine. Ozone may also be used, but because there can be no residual, chlorine or bromine must be used in conjunction with it. Salt Water Chlorinators must be of sufficient capacity to maintain the recommended chlorine residual.

The amount of disinfectant required depends on a number of factors, including, water temperature, the frequency of use and the number of people using the spa. It is most important to always keep the sanitiser level at 2.00 to 3.00 ppm. In very hot water the sanitiser can be used up very quickly, and should be checked regularly whilst the spa is being used.

After heavy use of the spa or on a weekly basis, the water should be shock dosed with chlorine or bromine. Be sure to check the level again before use.

If the spa or hot tub is not being used, add sanitiser every day to prevent contamination.

It is important to note that if the right pH and sanitiser levels are maintained, viruses and bacteria should not survive in the water.

In terms of general hygiene, it is important to keep the filter and pump clean. Clean the filter regularly and empty hair and lint from the pump as often as required.

FOR SAFE AND ENJOYABLE USE

• Children should be supervised at all times when either in or near the spa or hot tub.

• Alcohol should not be drunk while using the spa.

• Be sure the temperature does not exceed 40 degrees. An ideal range is 35 to 38 degrees.

RECOMMENDED LEVELS Total alkalinity 90 - 110 ppm* pH 7.4 - 7.6 Chlorine 2.00 - 3.00 ppm

or Bromine 3.00 - 4.00 ppm



•

• If you have any physical ailments you should see your doctor before using the spa or hot tub. People with heart or blood pressure problems and pregnant women should seek a doctors permission before use.

• Do not put your head under the water

• Store chemicals in a cool dry place, OUT OF THE REACH OF CHILDREN.

Spa use should be restricted to approx 20 minutes to avoid heat stress.



SALT CHLORINATORS.....

Salt Chlorinators, or if you like, chlorine generators, are an alternative means of sanitising your pool with chlorine using the process of electrolysis.

The electrolysis process is achieved by passing the salt water solution through an electrolytic cell which converts sodium chloride (salt) in the water into chlorine gas which, when dissolved in water becomes sodium hypochlorite (liquid chlorine). So you are in fact producing your own chlorine to sanitise the pool.

THE CELL

The cell usually consists of a clear plastic housing containing the electrodes, made up of an anode, and a cathode made from or coated with exotic metals like platinum, titanium and iridium.

The cell and electrodes may differ in size and configuration depending on the brand of chlorinator, however the principals of their operation remain the same.

CONTROLS

Most chlorinators these days are equipped with controls to regulate the amount of chlorine produced, depending on individual requirements, and are fitted with a gauge to show the set level.

Some units come with timeclocks and in-built facilities for pool lights, and other more sophisticated options. Remember, choose the one that best suits your requirements and budget but also consider your lifestyle and how you intend to use the pool.

SELECTING A SUITABLE UNIT

A number of factors will effect the selection of a salt chlorinator.

1. Size of the pool or spa - larger pools need larger chlorinators.

2. Bathing load - heavy loads consume more chlorine.

3. Size of the filtration system - poor water flow will require longer running time.

4. Summer water temperature - high temperature and strong sunlight cause faster loss of available chlorine.

HOW MUCH SALT?

The amount of salt needed for the salt chlorinator to produce sufficient chlorine varies, depending on the type of chlorinator. Most models require only weak salt




solutions of between 0.3% to 0.7% (3000 ppm to 7000 ppm) to effectively chlorinate a pool. These levels are between one fifth to one tenth the level of salt in sea water.

The manufactures recommendations should be strictly followed to avoid damage to the chlorinator and to insure adequate chlorine production.

Replacement salt is only required to replace normal consumption, and loss from filter backwashing, splashout and any overflow due to rainfall

MAINTENANCE

Although there are some maintenance free cells available, most brands of cells will require cleaning periodically, to remove calcium deposits which build up on the electrodes as a result of the electrolysis process. This cleaning is usually accomplished by soaking the electrodes in a weak acid solution. NB. The manufacturers instructions should be strictly adhered to regarding cleaning, to avoid damage to the assembly.

OTHER CHEMICAL REQUIREMENTS

The requirements for chemical balance are the same for electrolytic chlorination, as for traditiyonally chlorinated pools. Total Alkalinity, pH, Calcium Hardness and chlorine levelsshould be checked regularly. Chlorine stabiliser (isocyanuric acid) should be added to the pool and maintained at approx 30-50ppm, to reduce chlorine loss due to UV rays.

During periods of high bather load it may be necessary to manually supplement with sodium hypochlorite (liquid chlorine) to maintain correct chlorine levels, and regular superchlorination or shock dosing should be carried out.

Warning: When using salt chlorinators with gas or electric heaters and heat pumps, care should be taken to ensure the production of chlorine is adjusted to suit either the spa or pool, as the heaters internal components can be damaged by excessive salt and/or chlorine levels. This is particularly important when operating for extended periods during heat-up.

For more information on pool maintenance see

Fact Sheet No 1. WATER BALANCE



SAVING WATER.......

The average domestic swimming pool holds somewhere between 22,000-60,000 litres of water.

This amount is usually a once-only fill quantity and from then on the pool needs only to be topped up from time to time. Savings can be made both in costs and water usage by limiting the frequency and water quantity used in topping up.

Keeping the pool properly filtered and chemically balanced are just two of the ways of ensuring against unnecessary emptying of the pool and frequent backwashing. This will help save water.

Looking after the pool is really very simple. It is a combination of adequate filtration time and correct chemical treatment.

Adequate Filtration

During the summer it is recommended that the filter should run for 8 to 10 hours a day and certainly whenever people are using the pool. While ever the filter is operating, the surface of the water will be skimmed off, removing things like leaves and dust before they sink. To remove the dust and dirt collected by the filter, the filter must be “backwashed”. This procedure reverses the water flow through the filter and flushes the dirt down the drain. Only continue backwashing until the water in the sight glass provided, or at the drain point is clean and clear. This should take no more than one or two minutes. Excessive backwashing can waste up to 2,000 litres of water.

Chemical Balance

You don't have to be a scientist to correctly balance your pool. There are three basic rules to follow. Firstly, adjust the Total Alkalinity level. Secondly, adjust the pH and lastly, ensure the required amount of sanitiser is added either by manually dosing or via an automatic chlorinator.

By continually maintaining correct water balance the need for emptying your pool and the subsequent topping up can save thousands of litres of water annually.

Correct Water Level

Making sure the water level is only half way up the skimmer opening ensures the correct skimming action and also saves water. Do not overfill your pool. It reduces the effectiveness of the skimmer and wastes water.




Covering the Pool

More and more pool owners are discovering the advantages of heating their pools. With water heated to a subsequent need to top-up, a pool cover is a wise investment. Covers not only save water but help keep the pool clean and reduce the energy costs by reducing heat loss. The availability of rollers for covers makes it a quick pleasant 25oC, the pool can be enjoyed for another three months at least. To reduce evaporation and the and easy way of lowering costs and saving water.

Leaks

Many pools in the Sydney area are now twenty or thirty years old and may be in need of attention. Make a point of thoroughly checking around the pool for any damp spots. Check the plumbing for leaks and valves or pipe joiners.

One drip per second can waste up to 7,000 litres of water per year. A steady dribble could waste hundreds of thousands of litres per year – and add to your water bill.

Safety Saves Lives and Water

Safety is one of the most important factors of Swimming Pool & Spa ownership, particularly where small children are concerned. When ever groups of children are in the pool, “bombing” and “horseplay” can get out of hand so it is a good idea to make sure children are well supervised. By restricting this type of behaviour you not only avoid accidents but prevent water loss due to excessive splashing.



CONCRETE POOLS STEEL FIBRE / STEEL BAR .......

WHAT IS THE DIFFERENCE?

The basic difference between a steel fibre and a steel bar swimming pool is the way in which the concrete is reinforced.

Steel fibre pool

In a steel fibre pool the reinforcement is provided by means of thousands of tiny steel needles premixed in the concrete prior to being sprayed. These needles are probably best described as looking like a pin with a head at both ends.

Steel bar pool

In a steel bar pool the reinforcing is provided by a grid of shaped steel rods over which the concrete is sprayed. The steel bars used are generally about as thick as a man's finger.

IS STEEL FIBRE CONCRETE NEW?

No. It has been used in swimming pool construction for the last fifteen years or so, and has been used extensively in other forms of construction for more than twenty years.

SUITABILITY FOR POOL CONSTRUCTION

Both steel fibre and steel bar reinforced concrete are suitable for domestic swimming pool construction and the Australian Standard AS 2783-1992 Use of reinforced concrete for small swimming pools provides details of the amount of reinforcement material and minimum concrete strength for both forms of pool construction.

Both methods of construction, when completed in accordance with the Standard, will provide a good, strong swimming pool shell. Under NSW State legislation the Contractor must provide a seven year structural warranty on the pool shell, it is therefore very rarely that anyone, particularly a SPASA member, builds a pool to anything less than the Standard requires.




SPECIAL CIRCUMSTANCES

In some areas and in certain circumstances, a change to normal construction requirements may be required. Things like the pool being partly out of ground, or in reactive (clay) soils, or perhaps the site is subject to mine subsidence. In all of these cases either form of construction may be used, as long as the pool meets the engineering requirements imposed by the conditions. This may include the thickening of the walls, the addition of extra reinforcing and/or piering. This will be determined by the contractor's Engineer.



ALGAE.....

Many pool owners have problems from time to time with algae. What is it and what can be done to get rid of it? What can we do to avoid the problem recurring?

The following may help answer these questions and help dispel some of the misunderstandings about the how and why of the appearance of algae in swimming pools.

ALGAE. WHAT IS IT?

Algae is a small plant growth which can take on many forms and is closely related to seaweed which itself is a form of algae. As in the case of seaweed, it can come in many shapes and sizes but for the most part Algae found in swimming pools is very small and resembles moss. These tiny microscopic plants feed on nutrients contained in the water. The algae spores, or seeds if you like, are either already present in the water, transported to the pool by wind or are attached to other debris which finds its way into the pool.

The algae plant requires only air, sunlight, water and a good supply of nutrients to grow. They normally grow most profusely in the shallowest water and are usually found in areas around swimouts and steps.

HOW DO WE GET RID OF IT?

By removing any one of the elements mentioned above ie. air, sunlight, water or nutrients, the algae will not grow. The simplest way of ridding your pool of algae is to remove the nutrients required for algae growth. Shock dosing of the pool will usually overcome the problem by starving he algae of its nutrients, causing it to die.

However they are extremely hardy little organisms and, in some cases the algae becomes so resistant to the normal sanitiser that treatment with an Algaecide is required. There are many of these available and your SPASA Pool Shop or Serviceman can advise on which is the best one for you to use.

Once the algae dies, the residue will need to be brushed from the pool surface so it can be removed by the filtration process or vacuumed out, leaving the pool clean and clear.

KEEPING THE POOL ALGAE FREE

Maintaining correct water balance and sanitiser level (see Fact Sheets No 1 & 4), and not allowing the pool to “go off”, along with occasional shock dosing, will usually keep algae under control. Add to this the regular use of an Algaecide and you can be sure the pool remains clean and free from algae.



WINTERISING YOUR POOL.......

A SIMPLE PROCEDURE FOR CORRECTLY MAINTAINING YOUR POOL DURING THE OFF SEASON.

1. Don't simply turn the filter off and forget the pool for 3 or 4 months. This is false economy because the time, effort and money needed to get the pool water correctly adjusted next season, will be far more than the little needed to maintain it during winter.

2. Thoroughly backwash the filter and clean it with a recognised filter cleaner and degreaser. Ensure that the skimmer basket and hair and lint pot are free of debris. Lubricate all o-rings with a silicone-based lubricant. If there is not a strong flow of water returning to the pool when the filter is turned on, ring your local SPASA pool shop or service company.

3. Adjust the total alkalinity level with bicarbonate of soda, if the level is below 80 – 120 parts per million.

4. Adjust the pH to 7.2 to 7.6 by adding acid if the level is too high or soda ash if it's too low. It is a good idea to mix all chemicals with a full bucket of water before adding to the pool. Remember, always add the acid to the water and never in amounts more than 500 mls.

5. Mix 500 grams of granular chlorine or 750 mls of liquid chlorine with a bucket of water and add it to the pool.

6. Mix 750 mls – 1 litre of a long life algaecide that is specifically designed for winter and add it to the pool.

7. Adjust the timer to allow the filter to operate for 2 to 3 hours each day.

8. If the pool is equipped with a salt chlorinator, clean the cell with a recognised salt cell cleaner. Adjust the control to the ½ production setting. It will be necessary to check the chlorine level in the pool for the next 2 weeks, to ensure that there is a constant level of 1- 0.2 ppm free available chlorine at all times. The production control on the salt chlorinator may have to be adjusted to increase or decrease its output.

9. Having carried out these procedures it should only be necessary to check the chlorine level every 2 weeks and empty the skimmer basket if it has a build up of leaves etc.





10.Check occasionally to ensure the water level is half way up the skimmer box opening and that the pressure gauge on the filter is not indicating backwash.

This simple procedure will ensure that your pool will be ready for the first warm days of next summer.



THE LANGELIER INDEX .....

The formula for the Langelier Index or Langelier Scale was originally developed by Dr Wilfred Langelier as an accurate method of determining water balance.

The Langelier Saturation Index is often referred to by pool builders and pool equipment manufacturers as the recommended method of maintaining balanced water. i.e. Non-corrosive and non-scale forming.

There are four major factors considered for water balance, which effect the Saturation Index.

1. pH2. Total Alkalinity3. Calcium Hardness4. Temperature

Three of the four factors are given numerical values which are then applied to the formula.

Total Alkalinity referred to as AF (Alkalinity Factor) Calcium Hardness referred to as CF (Calcium Factor) Temperature referred to as TF (Temperature Factor)

The actual pH reading is used in the formula and therefore is not given a value.

The formula for determining the Saturation Index, using the four factors is;

pH + AF + CF + TF - 12.1 = Saturation Index (The required Index is 0.0)

A minus figure is under saturated and corrosive. A positive figure is over saturated and the tendency will be scaling. The accepted limits for the index are -0.5 to +0.5.

Factor Tables.

Note: Temperature is in Degrees Celcius.


Temperature Factor Alkalinity Factor Calcium Hardness Factor

0

3

8

12 16 19

24 29

3441

0,0

0,1

0,2

0,3 0,4 0,5

0,6 0,7

0,80,9

5

25

50

75 100 150

200 300

400800

0,7

1,4

1,7

1,9 2,0 2,2

2,3 2,5

2,62,9

5

25

50

75 100 150

200 300

400800

0,3

1,0

1,3

1,5 1,6 1,8

1,9 2,1

2,22,5



Alkalinity and Calcium Hardness expressed in ppm (parts per million)

The following are examples of how the formula is used to determine the Saturation Index and what would need to be done to change the index.

Example 1.

We have tested a pool and obtained the following readings;

pH 7.3 / Alkalinity 60ppm/Calcium Hardness 50ppm/Temperature 28 Degrees C.

Using the factors from the tables and applying it to the formula we have,

7.3 plus 1.7 plus 1.3 plus 0.7 (total 11.0) minus 12.1 = -1.1

An Index of -1.1 is under saturated and corrosive. To correct this we add bicarbonate to the pool water with the following results;

pH 7.8 / Alkalinity 200ppm/Calcium Hardness 50ppm/Temperature 28 Degrees C.

Again applying the factors from the tables we have,

7.8 plus 2.3 plus 1.3 plus 0.7 (total 12.1) minus 12.1 = 0.0

An index of 0.0 is balanced water.

Example 2.

We have a spa pool with the following readings;

pH 8.2/Alkalinity 200ppm/Calcium Hardness 800ppm/Temperature 40 Degrees C

Applying the factors from the tables we have,


An index of 1.8 is over saturated and the tendency will be scaling.

As the temperature reading is fixed, we want to reduce the numbers by 1.8 spread across the other three factors.

i.e. 1.8/3 = 0.6 This figure must be taken from each of the three factors.

We would then have,


Using the factor tables in reverse, we find the actual readings required to achieve this balanced result are,

pH 7.6/Alkalinity 50ppm/Calcium Hardness 200ppm/Temperature 40 Degrees C.

By making the necessary adjustments to the pool water (see Fact Sheet No. 1. Water Balance) the required balanced water index can be achieved.

Whilst the use of Langelier Index may seem rather complicated, it is an accurate measure of water balance and is therefore the preferred method of many companies involved in the pool industry.

To ensure your swimming pool and/or spa is correctly balanced we recommend regular testing by your S.P.A.S.A. accredited pool shop or service technician.



AUTOMATIC CHEMIAL DOSING.....

METHODS

Automatic dosing, of chlorine in particular, can basically be achieved by either of the following two methods. Erosion tablet or stick feeders, and electronically controlled liquid chlorine feeders. The latter may use either peristaltic or diaphragm pumps, or suction solenoids to control the injection of chlorine.

EROSION FEEDERS

Erosion feeders in their simplest form are a floating canister, which is usually a cone shaped plastic container, with large numbers of holes in the body. They will normally have a screw on, or clip on lid to allow chlorine or bromine tablets to be placed into the body of the container.

When the container (feeder) is placed into the pool or spa, water enters through all the holes, slowly eroding the tablets, and depositing chlorine or bromine into the water.

The size and shape of the containers can vary. This will dictate the size and number of tablets that can be used, and will also determine how often they will need to be refilled. There is little or no control over the rate at which the tablets dissolve.

There are however, more sophisticated erosion feeders. These products usually consist of a moulded canister designed to hold either chlorine tablets or bromine sticks, and are mounted in the return-to-pool line. They are usually fitted with barrel unions to aid installation.

Most commonly they will be fitted with some type of adjustment, to regulate water flow through the canister. This controls the rate of erosion of the tablets or sticks, and thereby the amount of chlorine/bromine in the pool.

ELECTRONICALLY CONTROLLED FEEDERS

Electronically controlled feeders utilize either small peristaltic or diaphragm pumps, or suction solenoids to feed liquid chlorine, bromine or hydrochloric acid from a storage drum, into the pool.

The most basic of these feeders can be adjusted to add small amounts of the desired chemical to the pool at regular intervals. They may also be coupled with time clocks to operate only at specific times.


NOTE: NEVER MIX DIFFERENT TYPES OF CHLORINE IN EROSION FEEDERS



More sophisticated versions may include probes to sense and control chlorine or bromine levels in the pool and automatically adjust the amount of chlorine or bromine being added to the water.

Some units also incorporate a probe to test and control the pH level of the pool. These units incorporate a second pump to automatically add acid.

Top of the range models may include many extra items, such as digital readouts, warning lights and/or buzzers to indicate low chlorine levels, transformers for lights, time clocks, and some even provide printed data sheets to record the units operation.

No matter which unit you choose, remember that liquid chlorine loses its effectiveness the longer it is stored. Make sure the storage drum has a properly fitting lid, and the size of the drum allows for reasonably short turnover times, say 30 to 60 days.

It should be pointed out that any of these feeder pumps should only operate when the filtration pump is running.

If the chemical doser is to be used in conjunction with a gas heater, it is important that the injection point be located downstream of the heater in accordance with the Gas Installation Code, AG 601.

Always follow the manufacturers instructions when installing your automatic chemical feeder, or have it installed by a SPASA accredited technician.

WARNING!

• NEVER MIX CHEMICALS. EVEN DIFFERENT TYPES OF CHLORINE SHOULD NOT BE MIXED.

• STORE CHEMICALS AWAY FROM DIRECT SUNLIGHT AND PETROLEUM BASED PRODUCTS.

• HANDLE CHEMICALS WITH CARE AND WEAR PROTECTIVE CLOTHING.

For more information on sanitising and maintenance of your pool or spa see the following; Fact Sheet No.1 Water Balance Fact Sheet No.4 Sanitising The Pool Fact Sheet No.8 Ozone Fact Sheet No.9 Ionisers Fact Sheet No.10 Spa Pool Maintenance Fact Sheet No.12 Salt Chlorinators



FILTRATION.....

A swimming pool must be filtered to remove insoluble particles and to produce clear water. Clear water is desirable not only for aesthetic reasons, but for hygiene and safety.

The quality of filtration depends on the size of the filter media. The finer the media, the higher the purity of water obtained.

Pool water filtration is a balance between water quality and water quantity. Either quality or quantity must be sacrificed to enhance the other. The finer the filter media, the faster the increase in pressure across the filter bed, and the more frequent the need for backwashing or filter replacement.

There are three types of filters in common use in the marketplace today, these are High Rate Sand, Diatomaceous Earth and Cartridge.

HIGH RATE SAND FILTER

The high rate sand filter is the most commonly used filter on both domestic and commercial pools.

The high rate sand filter has one grade of sand - either 16:30 or the finer grading of 18:30 and the sand bed is 200-310mm (8-12 inches) deep, depending on the size of the tank.

Water is forced through the sand bed at such a high rate that a form of mechanical flocculation takes place. The electrical charges are literally scrubbed off allowing the dirt particles to agglomerate and form larger particles. On the next pass through the filter these larger particles are collected.

One of the benefits of the sand filter is its simplicity. When the bed of sand is clogged with dirt, the pressure inside will register on a gauge which indicates the need to flush it out or backwash.

This means switching off the pump and turning the valve to 'backwash'. When the pump is switched back on, the flow of water is reversed and washes up through the sand bed and removes the dirt. After backwashing the valve can be returned to the 'filter' position for normal operation.

The dirty water from the filter is normally discharged into a sewer gully or it can be used to water lawns or shrubs.

Sand filters will normally remove particles down to about 15 microns in size. The sand in the filter will normally only need changing approximately every 5 years, though this will depend on factors such as pool usage, size etc.




DIATOMACEOUS EARTH (DE) FILTER

Diatomaceous Earth is a powder made up from finely crushed coral-like rock.

Inside the DE filter are a series of hollow plastic frames which can be square, round or tubular,depending on manufacturer. Over these frames is stretched a polyester covering or pad.

Water from the pool is forced into the filter tank and through the pad. The water then runs through the centre of the filter and returns to the pool.

To begin filtration, the Diatomaceous Earth is mixed into a slurry and tipped into the skimmer box (with the pump running). It is sucked into the filter, forming a cake on the outside of the pad. As water passes through the pad it must also pass through the cake of D E, where filtering takes place. The DE cake drops from the pad when the pump is stopped, then reforms again when the pump is started.

Since the grains of DE are so fine, this type of filter has superior filtration qualities. It can remove particles down to approximately 5 microns in size. When the pressure rises it is an indication that the DE cake is clogged and the filter needs backwashing.

This is carried out by turning off the pump and turning the valve to the 'backwash' position. What must be remembered is that the used DE cake is also flushed away. Therefore it must be replenished following every backwash.

CARTRIDGE FILTER

The cartridge filter in some ways incorporates the benefits of both sand and diatomaceous earth. The filtering medium is a concertina shaped cartridge providing a large filter surface within a relatively small housing. This large filter area means the filter cycle, or period between cleaning, is increased.

Unlike other filters, there is no provision for backwashing. When the cartridge is clogged, it must be removed for cleaning. Filter cartridges are generally hosed off. However, those used in a heated pool or spa may need to be soaked in a cleaning solution.

One of the advantages of the cartridge filter is that the method of cleaning makes it ideal for use in unsewered areas or where disposal of waste water is a problem.

The filtering ability of this type of filter is somewhere between sand and diatomaceous earth and will remove particles down to approximately 8 – 10 microns in size.

Always refer to the manufacturer for installation and maintenance of filters.



I. Definitions and Interpretation

The following terms are defined in the Swimming Pool, Wading Pool and Water Spray Park Regulation and are repeated here for ease of reference.

(a) “bed and breakfast” means a private dwelling occupied by the owner or operator that offers overnight lodging and breakfast, but no other meal, for a fee, to no more than 8 registered guests at one time;

(b) “mV” means millivolt;

(c) “ORP” means Oxidation Reduction Potential;

(d) “pool” means a swimming pool, wading pool, water spray park and whirlpool;

(e) “Pool Standards” means the standards declared in force under section 2;

(f) “responsible person” means a person designated under section 3 as a responsible person;

(g) “swimming pool” means a structure containing a pool of water

(i) that is greater than 60 centimetres at its greatest depth, and

(ii) that is used for recreation, healing, therapy or other similar purpose and means all buildings and equipment used in connection with the structure but does not include

(iii) a swimming pool that is constructed for the use of a single family dwelling unit and used only by the owners and their guests, unless the structure is operated as a business, or

(iv) a swimming pool that is drained, cleaned and filled after each use by each individual;

(h) “wading pool” means a structure containing a pool of water that is 60 centimetres or less in depth throughout and is used for recreation or other similar purpose but does not include a wading pool that is constructed for the use of a single family dwelling unit and used only by the owners and their guests;

(i) “water spray park” means a structure onto which water is sprayed or released but does not accumulate and is used for recreation or other similar purpose and all buildings and equipment used in connection with it;

(j) “whirlpool” means a structure containing a pool of water that people enter that is designed primarily for therapeutic or recreational use and that

(i) is not drained, cleaned or filled before use by each individual, and

Ek-2 : Pool Standards, 2006 for theSwimming Pool, Wading Pool and Water Spray ParkRegulations



(ii) utilizes hydrojet circulation, air induction bubbles or hot water or any combination of them.

II. Purpose and Scope

The Pool Standards (Standards) are established under the authority of the Public Health Act (“Act”) and the Swimming Pool, Wading Pool and Water Spray Park Regulation (“Regulation”).

The primary objective of the Regulation and the Standards is to set out permit, operating and maintenance requirements for swimming pools, wading pools, water spray parks, whirlpools and any fountain or artificial pond that falls within the definition of a structure that constitutes a “pool”, in accordance with the above definitions. The Regulation and Standards do not apply to flotation tanks or therapeutic pools which are used by one individual at a time and drained, cleaned and filled between each use, or to pools constructed for the use of a single family dwelling.

The requirements in the Regulation and Standards are based on current information and will evolve as technology changes. Important information regarding disinfection, chlorine resistant pathogens, filtration and recirculation is included. The goal is to enhance filtration, circulation and monitoring while maintaining a minimum but effective concentration of disinfectant to provide a safe swimming environment.

The Regulation and Standards set minimum standards for safe water quality and a safe and sanitary pool environment. These are minimum standards. Depending on the type of pool and use that a pool is put to; higher standards may be required. It is the responsibility of each pool owner to ensure optimum water quality and pool safety. Reference should also be made to the Alberta Building Code (ABC) for the specific requirements for pool construction.

III. Construction, Operation and Maintenance of Pools

1) Pool Operator Qualifications

1. A person who operates or maintains a pool must be trained in pool operation, water chemistry, pool filtration and maintenance.

2. Alberta Health and Wellness may:

a. identify qualifications, including upgrading requirements, that are required of a person who operates or maintains a pool (pool operator qualifications);

b. develop core elements and objectives for pool operation courses that will provide training for people who want to acquire pool operator qualifications;

c. review any existing pool operation courses that are submitted to the department to determine if the course provides for appropriate and cost effective



training.

3. Stakeholders who may be consulted about pool operator qualifications and pool operation courses, include representatives of:

a. Regional Health Authorities,

b. Alberta Association of Recreation Facility Personnel,

c. Alberta Hotel and Lodging Association,

d. Alberta Pool and Hot Tub Association,

e. Alberta Lifesaving Society, and

f. other stakeholders as deemed necessary.

Practice Note:

Operating a pool facility has become progressively more complex with the increased use of water recreational facilities, the introduction of waterslides, water rides, wave pools, water spray play areas; the increased complexity of the pool equipment and treatment systems; and the emergence of chlorine resistant pathogens. Setting requirements for pool operator qualifications will ensure that all pools in the province are under the care and control of a person with a minimum level of training.

2) Filtration and Recirculation

1. A turnover period (referred to as recirculation) as required in Section 9 of the Regulation, must be no more than

a. 6 hours in all existing swimming pools. The turnover rate may be increased to 8 hours if an existing swimming pool is able to maintain water quality in the 8 hour turnover period, in accordance with microbiological standards in section 16 of the Regulation;

b. 2 hours for a stand alone recirculating wading pool or water spray park;

c. If a wading pool or water spray park is connected to a swimming pool, the applicable turnover rate for the swimming pool applies to the wading pool or water spray park;

d. 15 min for a whirlpool less than 4 cubic metres;

e. 20 min for a whirlpool of 4 or more cubic meters;

f. 4 hours for any new swimming pool constructed after the enactment of the Regulation or any swimming pool undergoing major renovations which affect the hydraulics of the system; and

g. 1.5 hours for a water slide receiving pool used solely for that purpose.

2. All recirculating pools must have a filter flow rate no greater than that specified by the manufacturer.



Practice Note:

The turnover rate for a new pool has been increased to 4 hours while existing pools can continue to operate at 8 hours provided that the required microbiological standards are being consistently met and maintained .

In pools with water quality issues, the dye test can provide an indication of the movement of water in the pool and any areas which are not well circulated. The test can also be a useful tool to check circulation patterns in a new facility or where renovations are being considered.

3. The accepted standard for effective recirculation is that eighty percent of the water must be circulated from the pool surface. The executive officer may allow pools to operate with a lower percentage of recirculation from the surface provided that the required microbiological standards are being consistently met and maintained.

Practice Note:

The highest concentration of organic pollution and contamination in a pool is found at or near the surface of the water irrespective of the mixing effects of the circulation. Therefore, recirculation of 50-80% of the water from the surface will produce a much healthier pool. (Pool Water Treatment Advisory Group 1999)

Each responsible person will need to evaluate the flow of the water and determine how to meet this requirement. The Alberta Building Code currently requires the circulation piping to accommodate 100% of the flow either through the skimmers or the drain, therefore, it may be possible to increase the flow from the skimmers or overflow channels without major changes to the system.

4. All filters must be backwashed and cleaned according to manufacturer instructions.

5. The rate of filtration must be no more than 15 gallons per minute per square foot (gpm/sq ft) for swimming pools and 12.5 gpm/ sq ft for whirlpools and the rate of backwash must not exceed the rate of filtration.

6. Pools using cartridge filters must have a second set of filters available to allow for adequate cleaning.

Practice Note:

The goal of these requirements is to produce satisfactory microbiological quality using the most effective filtration system in combination with minimum concentrations of chlorine residuals. Effective filtration will remove most of the organics and allow the chlorine to act on pathogens rather than the oxidation of organic material.

3) Disinfection

1. There must be no cyanuric acid (CYA) or stabilized products used in an indoor



pool. The concentration of CYA in an outdoor pool must not exceed 50 ppm. A higher concentration may be allowed only if the executive officer approves the higher concentration.

2. The concentration of cyanuric acid in an outdoor pool must be tested weekly.

Practice Note:

Cyanuric acid (CYA) is effective in reducing chlorine loss due to sunlight in outdoor pools. However, CYA does not degrade and even at 5 ppm of CYA, chlorine effectiveness can be reduced by 35%. There are diminishing returns with increasing concentrations. (Professional Pool Owner and Operators of America)

3. To assist in maintaining proper pH, the alkalinity must be maintained at 80-120 ppm and measured weekly. A higher concentration may be allowed in instances where an executive officer has provided approval.

Practice Note:

There are water sources throughout the province which have higher levels of alkalinity. In those cases, the responsible person must discuss the alkalinity level with executive officer and determine what steps are required in order to maintain the pH between 6.8 and 7.6.

The measure of total dissolved solids (TDS) is not included in this standard. TDS is closely related to the operation of the pool but is less important as a measure of pool water quality. Several authorities including the World Health Organization indicate that high TDS does not negatively compromise pool water quality.

4) Monitoring and Recordkeeping

1. Operating records must be maintained in a written form to provide information regarding:

a. quantities and dates of all chemicals used;

b. time and result of pH tests;

c. time and result of all free chlorine residual tests;

d. time and result of all combined chlorine residual tests;

e. results of microbiological analyses;

f. temperature of the water, recorded at least once every 24 hours; and

g. any other tests.

5) Microbiological Sampling

1. The pool water samples referred to in Section 15 must be taken:

a. from a point near an outlet and from any other locations that are necessary to give an accurate representation of the water in the pool; and

b. between 200 to 400 mm below the surface of the water. (Pool Water Treatment Advisory Group BSI Code of Practice 2003)



2. Samples of pool water must be submitted in sample bottles containing a dechlorinating agent, supplied by the Provincial Laboratory for Public Health (Microbiology).

3. The regional health authorities must forward the results of the samples to the responsible person for self-monitoring purposes.

Practice Note:

The results of routine microbiological sampling must always be interpreted in conjunction with:

• chemical tests performed on-site and/or in the laboratory at the time of sample collection; and

• a review of the maintenance records for the pool, including records of the pH, residual disinfectant levels, mechanical failures, water clarity and other related events.

Ongoing microbiological testing provides valuable trend data regarding the microbial quality of the pool water for both the health region and the operator. Both total coliform and heterotrophic plate count are indicators of disinfection efficacy and should be used to develop a baseline trend for each pool. All results, including Pseudomonas results, need to be interpreted in conjunction with pool chemistry records and the history of results.

6) Water Quality

1. The responsible person shall ensure that the maximum design bather load is not exceeded during the operation of the pool. Where the maximum bathing load has not been established, the following shall be met:

a. 1 person per square meter in a whirlpool; and

b. 1 person per 1.5 square meters in other swimming pools.

2. The responsible person may apply to the executive officer for an increase in bather load beyond the maximum design bather load specified in the design plans. The executive officer shall review the bather load as well as the overall swimming pool operation and if satisfied that pool water quality will be maintained, may allow the increase in bather load.

3. Where clarity problems persist, the executive officer may require monitoring of the turbidity using a meter until the turbidity is no greater than 0.5 Nephelometric Turbidity Units (NTU).

Practice Note:

Chemical parameters, turnover periods, turbidity, bacteriological results as opposed to bather ratios are the best indicators of water quality, particularly since each pool has varying capabilities to maintain pool water quality. Bather load is an historical guide that may help manage water clarity issues in some circumstances.



7) Anti-Entrapment

1. As required in Section 19 of the Regulation, pools with submerged suction outlets must be equipped with one of the following anti-entrapment devices:

a. A minimum of two outlets per pump with pipe centres at least 920 cm (3 feet) apart with covers listed, approved and installed in accordance with American Society of Mechanical Engineers (ASME) and American National Standards Institute (ANSI)/A112.19.8 performance requirements;

b. Anti-entrapment covers, on all suction outlets other than the skimmer(s), listed, approved and installed in accordance with ASME A112.19.8M performance requirements and flow through the drain grate which does not exceed 1.5 feet per second;

c. A Safety Vacuum Release System (SVRS) that relieves suction when a blockage is detected and that is installed to meet the performance standards of the ASTM International F2387 and/or ASME/ANSI A112.19.17s;

d. Drains which are at least 46 x 59 cm (18 by 23 inches) in size; (as based on torso size of 99th percentile male, weighing 244 pounds), or

e. If approved by the executive officer, alternative anti-entrapment devices or solutions may be implemented which:

i. comply with Guidelines for Entrapment Hazards: Making Pools and Spas Safer. United States Consumer Product Safety Commission March 2005, or

ii. are approved by a professional engineer.

2. The responsible person must ensure that all anti-entrapment devices are properly installed and in good working order.

3. The responsible persons must be able to demonstrate to the satisfaction of an executive officer that no entrapment or entanglement risk exists in the operation of a pool.

Practice Note:

This section is based on a minimum requirement to provide one “layer of protection” against entrapment or entanglement. The use of “one layer of protection” anti-entrapment devices requires ongoing monitoring and maintenance of that protection. The Guidelines for Entrapment Hazards: Making Pools and Spas Safer (United States Consumer Product Safety Commission March 2005) recommend an additional layer of protection in all swimming pools including whirlpools plus the installation of multiple drains and an SRVS back-up system in all wading pools. Every responsible person must determine whether an additional layer of protection is required for their pool.



IV. Written Policies

This section outlines the written policies every responsible person must have and implement under Section 20 of the Regulation. Policies must be appropriate for the type and number of pools that the policies cover.

1) Safety and Supervision Requirements

1. The responsible person must develop and implement a safety and supervision plan which sets out for each pool:

a. lifesaving equipment,

b. telephone access for emergencies,

c. a First Aid kit,

d. required bather to lifeguard ratios,

e. recommended bather safety for special events in any facility which does not provide life guarding, and

f. proper storage of pool treatment chemicals in compliance with the Alberta Fire Code.

Practice Note:

Information regarding lifesaving equipment and bather to lifeguard ratios can be found in the Lifesaving Society “Public Aquatic Facility Safety Standards 2004”, “Semi-public Swimming Pool Safety Standards 2004” and “Public Wading Pool Safety Standards 2004”.

The Alberta Building Code and the Alberta Association of Recreational Facility Personnel and the Lifesaving Society set out additional safety standards.

2) Notices for Public Safety

1. Each pool must have a sign(s) containing written information and, if possible, visual information, in a size and location that may be easily seen by all users, which directs or specifies:

a. Each bather must take a 'cleansing' shower prior to entering the pool.

b. No glass is allowed on the pool deck or in other barefoot areas.

c. Persons on medication for high blood pressure, heart condition or other medical conditions must to consult with a physician prior to use of the whirlpool or sauna.

d. No bather may be intoxicated while using the facility.

e. The pool depth and those areas where diving is not allowed.

f. The temperature range of the whirlpool, steam room and sauna.

g. Bather load and provides an explanation of why bather load is limited.

h. No pets are allowed onto the premises, except for seeing eye dogs or other



animal used to assist persons with disabilities.

i. No street shoes may be worn in wet traffic areas.

j. Any other information that the responsible person determines is necessary to maintain the health and safety of the pool facility users.

2. In addition to Section 1, for those facilities where life guarding is not provided, signs must be provided directing or specifying that:

a. “Do not swim alone”,

b. “Children up to 14 years must be supervised”, and

c. “No lifeguard is on duty”.

3) Public Education

1. The responsible person must develop and implement a plan that is appropriate to the type of pool facility, for the education of bathers on the following:

a. Any person with diarrhea or a history of diarrhea over the previous 2 weeks must not use the pool facility,

b. Young children, 35 months and under, and anyone who is incontinent must wear protective, water-resistant swimwear in order to minimize the introduction of contamination,

c. Time in the whirlpool, sauna and steam room is to be limited to 10 minutes. Body temperature of children under 2 years rises very quickly and should be closely monitored to avoid cardiovascular effects. Pregnant women, persons with heart disease, hypertension, seizures, diabetes and obesity or those greater than 65 years of age should consult with their physician.

Practice Note:

With the increased concern regarding cryptosporidium, there is a greater need for young children and incontinent swimmers to wear water resistant swim wear. There does not appear to be truly waterproof swimwear on the market therefore, water resistant is the best choice available. Where possible, young children should be encouraged to swim in the teach/wading pool where any contamination can be isolated from the other pools (assuming there is an independent circulation system).

4) Water Quality Issues

1. The responsible person must develop and implement a response plan which outlines the steps to be taken when:

a. Standards for ORP, free chlorine, combined chlorine, cyanuric acid, pH and turbidity are not being met,

b. Blood, food or chemicals foul the pool, and

c. Fecal material or vomitus foul the pool. This plan must adhere to the requirements in Schedule A: “Fecal Contamination Management for Swimming Pools”.



2. The response plan must outline the persons responsible, emergency contact numbers, and the steps required to respond to each scenario.

5) General Sanitation Plan

1. The responsible person must develop and implement a plan which outlines a routine schedule for cleaning and adequate disinfection of:

a. pool decks;

b. washrooms and change rooms;

c. showers;

d. steam rooms and saunas; and

e. any other equipment in contact with users of the facility.

2. The plan must ensure that soap is provided in washrooms and showers.

Practice Note:

The pool facility must have a plan for ongoing cleaning and disinfection of all surfaces to minimize the transmission of pathogens. When considering flooring in dressing rooms, several studies indicate that the transmission of "athletes foot" is increased in those who swim regularly and that the floors in the facilities are a source of the fungi (Kamihama 1997, Attye, 1990). The best method of controlling transmission is the cleaning of floors, use of sandals and treatment of the disease. It follows that the floors must be made of surfaces which are impervious to moisture. The provision of soap and warm water at the showers will encourage bathers to shower prior to swimming.

V. Pool Premises

1. A shower must be equipped with a thermostatic mixing valve capable of providing water to each shower head with a temperature of 35°C to 40°C (refer to Section 7.33.29 of the Alberta Building Code)

2. Whirlpools must be fitted with temperature regulators.

3. A whirlpool must not operate at greater than 400 C (1040 F) while in use.

4. A steam room or sauna must be operated in accordance with manufacturers requirements in order to prevent excessive rise in body temperature when using these facilities.

5. The ventilation in all pool facilities must maintain safe air quality. Without limitation, the ventilation in all pool facilities must protect against the buildup of chlorine gas or other disinfection by-products.

6. A clock must be provided and clearly visible, adjacent to the whirlpool, sauna or steam room to assist bathers in determining the length of stay.

7. Any food handling and consumption must occur in a clearly designated area, set



aside for that purpose.

Schedule A

Fecal Contamination Management for Pools

Every responsible person is required to have and implement a written policy which outlines a response plan to managing fecal contamination in pools. This schedule has been developed to assist responsible persons by outlining the minimum requirements that their policy must contain.

1. Formed Stool

Solid fecal material is generally associated with healthy individuals and presents a low risk of transmitting microorganisms. It is also easily captured and removed from the pool. Should formed stool be found in a pool, the following steps must be taken:

a. Direct all bathers to leave the contaminated pool and close the pool to swimmers. To avoid cross-contamination, ask bathers to take a shower prior to re-entering any pool.

b. Shut off the recirculating pump and chemical feeders to slow down the dispersion of material through the water.

c. For those facilities with diatomaceous earth, continue to recirculate water to ensure exposure to the 2.0 ppm of chlorine.

d. Carefully remove as much of the fecal matter as possible using a net or scoop and dispose in a sanitary sewer. Vacuum the remaining particles and dispose vacuum contents to waste - not through the filter system. Thoroughly clean and disinfect any equipment used in this process. (100 parts per million chlorine solution)

e. If deck surfaces are contaminated, thoroughly clean and disinfect with a chlorine solution of 100 ppm.

f. Once cleaning is complete, turn on the recirculating pump.

g. Raise the free chlorine to 2.0 ppm throughout the pool and maintain for 30 minutes. Disinfectant concentrations must be measured at a minimum of three different locations in the pool. The pH must be maintained between 6.8 and 7.6 at all times.

h. Reopen the pool after the disinfection process and continue to maintain the free chlorine at operational levels.

Refer to ”Inactivation of Viruses, Giardia and Cryptosporidium” in the reference section (p. 23).

2. Vomitus

There are few pathogens associated with vomitus. An exception is the Norovirus (previously known as Norwalk virus). However, Norovirus is more commonly spread through person to person contact rather than through pool water. To date, there is very little information on the inactivation of Norovirus in a pool setting. It is generally



accepted that Norovirus is more resistant to chlorine disinfection than other viruses such as Hepatitis A.

The important steps in responding to vomitus in the pool are the physical removal of the organic material, followed by disinfection adequate to inactivate viruses.

Should vomitus be found in the pool, follow steps 1 - 7 for formed stool as listed above.

3. Liquid Stool (Diarrhea)

Liquid stool or diarrhea is associated with intestinal illness and often carries disease-causing micro-organisms. With the release of diarrhea into the pool, it must be assumed that there is a release of pathogens as well. Many gastrointestinal pathogens are sensitive to chlorine and are easily destroyed by normal operating concentrations of chlorine in the pool. However, the parasite Cryptosporidium, which is now known to be transmitted in pool water, is highly resistant to chlorine and may not be completely removed using standard rapid sand filtration or diatomaceous earth (DE) filtration. (refer to “Inactivation of Viruses, Giardia and Cryptosporidium” in the reference section (p. 23)). Since it is rarely known what microbe(s) is released by a swimmer, each incident of liquid fecal release must be treated as a potential release of Cryptosporidium and any treatment measures must be capable of inactivating the parasite.

If liquid stool (diarrhea) is found in the pool, the following steps must be taken:

I. Cleaning

a. Direct all bathers to leave the contaminated pool. Any pools connected through the circulation and filtration systems should be treated as if contaminated. Swimmers are required to take a shower prior to re-entering any other pools in the facility.

b. Shut off the recirculation pump and feeders to reduce the spread of contaminants in the water.

c. Carefully remove as much of the fecal matter as possible and dispose in sanitary sewer. Vacuum the remaining particles and the immediate areas. Any waste should be discharged into the sanitary sewer. The vacuum should be placed in the pool once the chlorination begins and flushed with the pool water for the duration of the treatment.

d. Thoroughly clean and disinfect deck surfaces as needed with a solution of 100 ppm chlorine.

e. Turn the recirculation pump and chemical feeders back on after cleaning is complete. Ensure that the filtration is operating at maximum efficiency during the disinfection process.



II. Disinfection

The current United States Center for Disease Control recommendation for responding to liquid stool is a Ct* of 9600 where C is the disinfectant concentration (in mg/l) and t is the time (in min.) This Ct will inactivate 99.9% (3 log removal) of Cryptosporidium oocysts in the pool. (MMWR May 25, 2001) This recommendation is based on the use of chlorine as the disinfectant and a long exposure period. Pathogens have varying sensitivity to chlorine and the Ct provides a quantitative number to indicate that sensitivity.

Some jurisdictions have suggested that a lower Ct value may be adequate but must be accompanied with other processes to minimize the infectious dose. In Britain, flocculation and coagulation, accompanied by filtration and six pool turnovers is required to achieve a 5 log removal. (Croll, 2002).

Log removal refers to an order of magnitude/inactivation of microbial organisms. 1 log removal = 90% removal, 2 log removal =99% removal, 3 log removal = 99.9% removal.

Given this current information and the limited scientific data available regarding the inactivation of oocysts in pool water, executive officers require a minimum 3 log removal to be reached when a liquid fecal incident occurs.

The most common disinfectant treatment method is chlorination, however, other methods could potentially be utilized, if prior approval has been received from the executive officer.

A. Disinfection with Chlorine

Where chlorination is used to treat the pool, the following steps must be followed:

a. Raise the free available chlorine residual to 20 ppm and maintain a pH of no more than 7.5 throughout the pool for 8 hours to provide a C(mg/l) x t(minutes) = 9600 at 25°C or greater. (also see: Equivalent Ct values for Chlorination at 25ºC)

b. Stabilized chlorine should not be used to raise chlorine concentration since it also introduces high levels of cyanuric acid into the pool. Concentrations of cyanuric acid greater than 50 ppm can interfere with the effectiveness of the chlorine.

c. Ensure that the chlorine concentration is found throughout all co-circulating pools by testing at a minimum of three widely spaced locations in each pool.

Note: Testing

A conventional chlorine test kit (DPD) can not be used to directly measure such high concentrations of chlorine but can be used if the pool water is diluted with non-chlorinated water and the results calculated. Testing can also be achieved by using the chlorine test strips commonly used in the food industry or a chlorine test kit with a broader testing range.


www.havuz.info.tr

d. Run the circulation and filtration systems continuously during disinfection. Even without any coagulation/flocculation, rapid sand and DE filtration will provide some level of Cryptosporidium removal of microorganisms containing clusters and will promote mixing in pools.

e. Backwash the filter thoroughly after reaching the Ct value. All backwash water must be drained to waste. Where appropriate, change the filter media.

f. Where automatic systems are in place, the probes may need to be isolated and controllers placed on manual to override the automatic system.

g. Re-open the pool after the disinfection process is complete and the free available chlorine and pH are within acceptable operational range as required by the Swimming Pool, Wading Pool and Water Spray Park Regulation. (Chlorine levels in the pool may be reduced with sodium thiosulphate)

h. Pools with water features should chlorinate as described above, and flush the water features once the 20 ppm has been achieved.

i. Analysis of the water sample following the disinfection procedure is not required since Crypto is not routinely analysed in pool samples.

B) Disinfection with Supplemental Technology

Supplemental technologies such as ultraviolet disinfection (UV), ozone and chlorine dioxide, when properly applied, can effectively inactivate protozoans such as Cryptosporidium. Many of the new disinfectant processes have been used in drinking water treatment and their application to pool is not well understood.

Should a facility use a combination of chlorine and supplemental technology, the number of turnovers required will be determined by the regional health authority in order to achieve an equivalent Ct of 9600.

4. Low Volume Pools - Whirlpools and Wading Pools

If low volume pools such as a whirlpools, teach pools or wading pools are contaminated with loose stool, the fecal matter must be removed, the pool drained and the pool basin cleaned and disinfected.

After cleaning, the pool basin should be disinfected with a 100 ppm chlorine solution (6.7 ml of 5.25% bleach in 1 gallon water). The water should be recirculated for 2 full turnovers in order to ensure that all parts of the system are superchlorinated. A recirculating type pool should be refilled and then re-opened when free chlorine levels and pH are within acceptable operational range as specified by the Regulation. Flow-through pools may resume operation following disinfection of the pool basin.

5. Recordkeeping and Notification

All fecal accidents must be recorded in a log book describing the date, time of the event, type of incident, concentration of free available chlorine and ORP at the time,

158



pH, procedures followed and the person(s) conducting the procedures.

Any release of liquid fecal material into a pool should be reported to the regional health authority within 24 hours.

Reference Materials

A. Approval Process for Ultraviolet (UV) Treatment

The following protocol provides a reference for regional health authorities regarding the application of ultraviolet technology in response to fecal contamination and the steps required to evaluate and approve its use in a pool. (EPCOR, County of Strathcona, 2002)

The steps required to certify a pool prior to using UV are to:

a. Measure and evaluate water quality

b. Conduct dye and/or mixing study of pool

c. Determine turnovers needed to respond to fecal contamination

d. Install an approved UV system

e. Follow protocol to operate UV system

1. Measure and Evaluate Water Quality

Transmittance describes the extent to which radiation is able to pass through the water. Transmittance, which is affected by organics in the pool, is a key parameter that will determine whether a UV system will be effective in a particular pool.The United States Environmental Protection Agency indicates that 95% transmittance reflects an excellent source of water, 85% transmittance reflects "good" source and 75% transmittance is a "fair" source of water. If below 80% transmittance, the design of the lamps becomes more complex and more UV lamps may be required.

2. Conduct Dye and/or Mixing Study of Pool

Since the UV reactor is installed in the pool piping system (after the pool filters), a mixing study must be done on the pool to ensure that there are no dead zones in the pool basin and that 99% of pool water goes through the filter over the specified number of turnovers. If there are dead zones, any contaminants in these zones will not pass through the UV unit in an acceptable time period. A mixing study should be conducted in two phases - a dye test and a tracer study. A dye test is a visual test while a tracer test provides quantitative results.

Dye Test

An initial dye test will identify circulation patterns in the pool. To pass the test, the entire body of water should change to a fully dispersed dye color within 20 minutes. If unsuccessful, the circulation system should be modified and the pool retested prior to any further steps.


www.havuz.info.tr

Tracer Study

A tracer study provides more precise information regarding the mixing and circulation of the pool water. It determines how long it takes for water to turn over in the pool using a standard methodology from the water industry. It measures the length of time required for a tracer chemical to fully mix into the pool and reach full equilibrium after reaching the filters. The results are interpreted on a pool by pool basis.

3. Turnovers Needed to Respond to Fecal Contamination

UV can achieve a 3-log removal of Cryptosporidium at an applied dose of 20 mJ/cm2. If a pool is demonstrated to be properly mixed, a properly applied UV system has the ability to make the pool safe in 4 to 6 pool turnovers.

Based on the mixing study, the number of pool turnovers required to reduce Cryptosporidium levels in the pool to a safe level (no more than 1 oocyst/10 litres of water) can be determined. If the pool is well mixed it has been estimated that 99.7% of the water will have passed through the UV system in 4 pool turnovers, 99.95% in 5 pool turnovers and 99.99% in 6 pool turnovers. Depending on the volume of the pool and estimated contamination level, between 4 to 6 turnovers can reduce the Cryptosporidium to a safe level. The actual number of turnovers will have to be demonstrated to and approved by the regional health authority on a pool by pool basis.

4. Install an Approved UV System

An in-line UV disinfection system with full stream - 100% pass system with no side or slip stream must be used in pools. The following components are required for an approved UV system:

Reactor Validation: Reactors must be validated by bio-assay to ensure that the geometry and configuration of the reactor can provide the dose listed by the manufacturer.

Design Dose: A minimum dose of 20 mJ/cm2 is required for the poorest predicted water quality.

Sensors: Reactors must have sensors to ensure that the required dose of UV light is being met. The sensors can be used to confirm and adjust the dose as required, and indicate when to change lamps or clean the quartz sleeves.

Monitoring / Alarming: A control system should be included with the UV unit that provides information on the UV operation to be historically recorded. This system should also give alarms, notifying the pool owner or responsible persons that a breakdown has occurred or some maintenance is required.

5. Follow Protocol to Operate UV System

The lamps and their quartz sleeves in the ultraviolet system require periodic attention to maintain efficient operation. Daily checks of the control system are

160


respective Ct values. However, there are few studies on viral inactivation and these were conducted at lower temperatures, with different water matrix conditions. The following table provides some guidance as to the resistance of these viruses

Giardia :

Much more work has been done on Giardia and publ ished by Alberta Environment in "Standards and Guidelines for Municipal Waterworks, Wastewater and S to r m D ra i n a ge Syste m s " . T h e s e inactivation standards have been adopted by Alberta Environment in their “Standards and Guidelines for Municipal Waterworks, Wastewater and Storm Drainage Systems

(1997).

Based on this information, a Ct of 60, as required in this standard for low risk incidents of formed stool, w o u l d b e a d e q u a t e t o inactivate Giardia in the pool.

Cryptosporidium :

Although more research is needed on the resistance of Cryptosporidium in a pool


required to ensure that the UV unit is operating within parameters.

B. Inactivation of Viruses, Giardia and Cryptosporidium

Dr. Norman Neumann, Provincial Laboratory for Public Health

Dr. Steve Craik, Assistant Professor, Department of Civil and Environmental Engineering, University of Alberta

January 2003

Viruses :

The resistance of pathogens to chlorine can be described by determining their

Virus

Rotavirus

Rotavirus

Poliovirus

Hepatitis A

Wastewater

Buffered water

Buffered water

Buffered water

Water type Temp (°C)

15

4

25

25

pH

7,2

7,0

7,1

7,5

Ct

20,5

0,03

1

0,6

Log Removal

< 1

5

3,5

4

pH

pH

7,0

6,0

7,5

7,0

8,0

7,5

8,0

46

5,500 12,300

55

6,800 15,100

67

9,800

19,000

22,000

43,300

25

22

25

22

25

22

22

Temp (°C)

Temp (°C)

Ct 3 logInactivation*

Ct 2 logInactivation

Ct 3 logInactivation

*A safety factor of 1.5 was applied by US EPA and adopted by Alberta Environment


www.havuz.info.tr

setting, the paper by Gyürek, L.L., Finch, G.R. and Belosevic, M. (1997) provides the following information of extrapolated results from their predictive inactivation model:

Further experimental work indicates that for Cryptospo-ridium, a Ct of 9600 may pro-vide a 3 log removal at 25ºC and pH 7.5 with filtration providing 0.5 log inactivation per pass of water.

Characteristics of Cryptosporidium :

Cryptosporidium hominus previously known as C. parvum human genotype 1 are protozoan gastrointestinal parasites causing diarrhea, vomiting, nausea and in some cases, abdominal pain. It is associated with humans, as well as cattle and other domestic animals.

The parasite is transmitted through the fecal-oral route. During an infection, oocysts are produced and released in the feces. The oocysts are highly resistant to chlorine and are excreted at the onset of symptoms and several weeks after symptoms resolve. In a moist environment, they may remain infectious for 2-6 months.

Recent studies have demonstrated that as few as 10 oocysts can cause infection in humans.

A 1999 survey of Giardia and Cryptosproidium in formed stools demonstrated that formed stools do not appear to contain Cryptosporidium, whereas 4.4% were shown to be positive for Giardia (MMWR, May 25,2001). These results confirm a low prevalence of Cryptosporidium within formed stools. Current requirements for removal of formed stool and pool treatment are adequate to inactivate Giardia and other known viral and bacterial pathogens.

In addition to its chlorine resistance, the Cryptosporidium oocyst is 4-6um in diameter, making it too small to be removed completely by standard rapid sand filtration or diatomaceous earth. In England, studies have shown that with enhanced filtration using a low filter rate and efficient coagulation, a 3 log removal can be achieved. (Gregory, 2002) In Alberta, the drinking water standards give only a 2 log credit for filtration with optimized coagulation, filtration, flocculation and settling. Therefore, one more log credit would be needed to remove cryptosporidium. Inactivation of oocysts by ozone, ultraviolet radiation or chlorine dioxide has also proven to be effective.

C. Equivalent Ct Values for Chlorination at 25°C*

• At higher temperatures the effectiveness of the chlorine is enhanced.

• Ct values must be doubled for each 10°C drop in temperature.

• 10 mg/l is the lowest concentration of chlorine used in research and it is

162



difficult to extrapolate to concentrations below that.

• Concentration” used in this table is the residual at the end of the specified contact time – not the dose applied or the average residual.

“

Chlorine Concentration (C mg/l)

10 mg/l

15 mg/l

20 mg/l

25 mg/l

40 mg/l

80 mg/l

pH

7,5

7,5

7,5

7,5

7,5

7,5

time (min)

960

640

480

384

240

120

time (hours)

16

10,6

8

6,4

4

2

C(mg/l)xt(min)

9600

9600

9600

9600

9600

9600

(minimum concentration allowed)


www.havuz.info.tr

Bibliography

• Alberta Association of Recreation Facility Personnel. (1998) Guidelines for the Operation of Public Aquatic Facilities.

• Alberta Association of Recreational Facility Personnel. Recommended Procedure for Fecal Accidents in a Swimming Pool.

• Attye.A. et al.(1990) "Incidence of Occult Athletes Foot in Swimmers". European Journal of Epidemiology. 6(3):244-247.

• Calgary Health Region. (March 2002) Field Operations Procedures Relating to Swimming Pool and Whirlpools.

• Capital Regional Health Authority. (November 2001) "Management of Fecal Accidents in Swimming Pools".

• Carpenter, C. et al. (1999) "Chlorine Disinfection of Recreational Water Cryptosporidium parvum". Emerging Infectious Diseases, 5(4): 579-584.

• Croll, BT. (2002) "The latest position in Cryptosporidium control". Presented at the School of Water Sciences conference on Swimming Pool Water Quality and Treatment. (personal email)

• Government of British Columbia. Swimming Pool, Spray Pool and Wading Pool Regulations. British Columbia Regulation 289/72.

• Government of Manitoba. Swimming Pools and Other Water Recreational Facilities Regulation. Manitoba Regulation 132/97.

• Government of Ontario. Health Protection and Prevention Act. Public Pools Regulation 1990 amended to 179/02.

• Government of Saskatchewan. Public Health Act 1994. The Swimming Pool Regulations, 1999. Chapter P-37.1 Reg 7.

• Gregory,R. (2002) "Benchmarking Pool Water Treatment for Coping with Cryptosporidium". Journal of Environmental Health Research, 1(1): 11-18.

• Gyûrek, L.L., Finch, G.R., Belosevic, M. (1997) "Modeling Chlorine Inactivation Requirements of Cryptosporidium parvum Oocysts". Journal of Environmental Engineering. 123(9):865-875.

• Hannuksela, M. L., Ellahham, S. (2001) “Benefits and Risks of Sauna Bathing”. American Journal of Medicine. 110(2):118-26.

• Kamihama,T. et al. (1997) "Tinea pedis outbreak in swimming pools in Japan". Public Health. 111(4):249-253.

• Kauppinen,K.(1997) “Facts and fables about sauna”. Annals of New York Academy of Sciences. 813:654-63.

• Kebabjian, Richard. (1995) "Disinfection of Public Pools and Management of Fecal Accidents". Journal of Environmental Health, 58(1): 8-12.

164


www.havuz.info.tr

• Lifesaving Society. (2001) Public Aquatic Facility Safety Standards.

• Lifesaving Society. (2002) Wading Pool Guidelines.

• Lifesaving Society. (1999) Waterfront Safety Standards.

• Minnesota Department of Health. (September 2002) "Recommended Guide for the Removal of Fecal Matter from a Swimming Pool for Consideration by Pool Owners and Operators".

• New South Wales Health Department. (December 1999) "Protocol for Minimising the Risk of Cryptosporidium Contamination in Public Swimming Pools and Spa Pools".

• Pool Water Treatment Advisory Group. (PWTAG) (1999) Swimming Pool Water Treatment and Quality Standards. England.

• New South Wales Health Department. (June 1996) Public Swimming Pool and Spa Pool Guidelines.

• Steinenger, Jacques.(1991):”Improving Pool Sanitation” Journal of Environmental Health. May/June 53(6): 26-28.

• United States Centre for Disease Control. (May 25, 2001) "Notice to Readers: Responding to Fecal Accidents in Disinfected Swimming Venues". Morbidity Mortality Weekly Report, 50(20):416-417

• United States Consumer Product Safety Commission. (March 2005) Guidelines for Entrapment Hazards: Making Pools and Spas Safer

• World Health Organization. (August 2000) Draft Guidelines for Safe Recreational - Water Environments.

• Williams, Kent. (1997) "Cyanurics - Benefactor or Bomb". Professional Pool Owners of America.

• World Health Organization. (2006) Guidelines for safe recreational water environments. Volume 2: Swimming pools and similar environments.


165

Documents

HAVUZ, ÇOCUK ve DEZENFEKSÝYONmodernhavuz.com/style/images/bilgi_bankasi/Havuz_cocuk_dezenfeksiyon.pdf · Havuz konusundaki yaklaþýk 20 yýllýk birikimim ve bu konuda yeterli