HAVO 5 Examenkatern 2009

Dekolonisatie en Koude Oorlog in Vietnam

Hoofdstuk 4

Hoofdstuk 4, Het ‘thuisfront’ en de oorlog Paragraaf 1: (blz 55)

1. De rol van de media was van groot belang omdat: - Voor het eerst kon de oorlog van dag tot dag worden gevolgd - Journalisten waren vrijer in hun werk dan ooit - Na het Tet-offensief keerde belangrijke media zich tegen de oorlog (Walter Kronkite)

Vraag 1: Walter Cronkite trekt drie conclusies uit de situatie zoals die is in Vietnam (1968). Welke zijn dat?

Vraag 2: Zijn de conclusies van Cronkite geloofwaardig? Geef minstens twee argumenten voor, dan wel tegen.

Paragraaf 1 (blz 55)

De media stond altijd voor het dilemma: ‘het nationale belang of het democratische belang van kritiek en onderzoek’

Bij elke keuze was het gevolg dat ‘de maatschappij polariseerde ‘

(er ontstaan grote tegenstellingen tussen groepen mensen in de samenleving)

In dit lied is duidelijk sprake van een generatiekloof. Welke tegenstellingen komen in dit lied naar voren?

Hoofdstuk 4, Het ‘thuisfront’ en de oorlog Paragraaf 2: (blz 57)

2. De rol van protesten

Er ontstond een kloof tussen de jongeren en ouderen in de VS omdat;

1. De ‘babyboomers’ hadden een eigen cultuur ontwikkeld, met

afwijkende kleding en leefstijl. Deze ‘protestgeneratie’ keerde zich

tegen gezag, dus ook de regering en de Vietnamoorlog)

2. Dienstplicht werd opnieuw ingevoerd. Veel jongeren weigerden

door zich af te laten keuren of te vluchten naar het buitenland

3. Ouderen, politici, docenten zagen het communisme als groot

gevaar en steunden de oorlog. Jongeren waren na WOII

opgegroeid en zagen deze dreiging niet als zodanig

Hoofdstuk 4, Het ‘thuisfront’ en de oorlogParagraaf 2, (blz 57)

Manieren van protest:

- Discussie op universiteiten (teach-ins)

- Petities van universiteiten

- Anti-oorlogs demonstraties

- Dienstweigeren (laten afkeuren / vluchten naar buitenland)

Veel demonstraties waren op universiteiten, zoals Kent State in Ohio. Studenten kwamen daar tegenover 75 militairen van de Nationale Garde te staan. Zonder waarschuwing werd het vuur op de studenten geopend, met 4 doden als gevolg (zie foto). Deze foto, genomen door een student, zorgde voor veel opschudding in de VS

Tin soldiers and Nixon coming,We're finally on our own.This summer I hear the drumming,Four dead in Ohio.

Gotta get down to itSoldiers are cutting us downShould have been done long ago.What if you knew herAnd found her dead on the groundHow can you run when you know?

Gotta get down to itSoldiers are cutting us downShould have been done long ago.What if you knew herAnd found her dead on the groundHow can you run when you know?

Tin soldiers and Nixon coming,We're finally on our own.This summer I hear the drumming,Four dead in Ohio.

Neil Young, Ohio(een woedende veroordeling van de schietpartij)

Hoofdstuk 4, Het ‘thuisfront’ en de oorlogParagraaf 3, (blz 57-58)

3. De rol van de politiek

-In eerste instantie weinig aandacht van de politiek omdat;

1. Er waren vooral binnenlandse problemen (rassenrellen / Dr.M.L.King)

2. Door Tonkin-resolutie had Johnson de vrije hand van het Congres en

Senaat gekregen, waardoor voor al het ‘Witte-Huis’ veel zelf kon beslissen

3. Johnson wilde veel aandacht voor Great-Society en voerde daarom weinig

Vietnamdebatten

4. Het congres stemde steeds in met de defensieuitgaven omdat;

- trouw aan de president en de soldaten

- angst voor communisme

- bang om ‘soft on communism’ te zijn

Hoofdstuk 4, Het ‘thuisfront’ en de oorlogParagraaf 3, (blz 58-59)

3. De rol van de politiek

Later meer kritiek van Congres en Senaat door uitblijven overwinning en massale protesten

-Tweedeling in de senaat tussen haviken (voorstanders militair ingrijpen) en duiven (voorstanders van politieke oplossing)

- Wantrouwen tussen Congres/bevolking en de regering door de publicatie van de Pentagon Papers in de New York Times en Washington Post

-De regering ging door met de oorlog, omdat anders het communisme meer invloed zou krijgen en de VS (voor het eerst) een oorlog zou verliezenHet gevolg was dat de regering verder van de samenleving af kwam te staan

Trailer van de film: ‘The most dangerous man of America: Daniel Ellsberg and the Pentagon Papers’

(Bekijk eerst de trailer, pas dan de uitleg over dit onderwerp! )

1971: Uit intern onderzoek van het ministerie van Defensie blijkt dat het Tonkin-incident was gemanipuleerd om Johnson als president verregaande bevoegdheden te geven. Bovendien bleek dat regering verdeeld was over de Vietnampolitiek.

- De bevolking was geschokt over deze misleiding

Hoofdstuk 4, Het ‘thuisfront’ en de oorlogParagraaf 5, (blz 60)

De Vietnamoorlog was een ‘working vlass-war’ =

- jongeren uit lagere sociale milieus waren oververtegenwoordigd in het leger - jongeren (blanken) uit hogere sociale milieus waren hoger opgeleid en kregen daardoor andere militaire taken of uitstel vanwege studie

Gevolgen van de oorlog voor veteranen:

- Omdat na diensttijd studiebeursen werden uitgedeeld hadden meer zwarten toegang tot universiteiten en een goede carriere - Jongeren die dienst weigerden ondervonden moeilijkheden in de toekomst, vooral als ze de politiek in wilden (denk aan Bush / Kerry)

John Fogerty, ‘Fortunate son’

Songtekst:

Some folks are born made to wave the flag,ooh, they're red, white and blue.And when the band plays "Hail To The Chief",oh, they point the cannon at you, Lord,

It ain't me, it ain't me,I ain't no senator's son,It ain't me, it ain't me,I ain't no fortunate one, no,

Songtekst:

Some folks are born silver spoon in hand,Lord, don't they help themselves? oh.But when the taxman come to the door,Lord, the house look a like a rummage sale, yes,

It ain't me, it ain't me,I ain't no millionaire's son, no, no.It ain't me, it ain't me,I ain't no fortunate one, no.

Songtekst:

Yeh, some folks inherit star spangled eyes,ooh, they send you down to war, Lord,And when you ask them, how much should we give, oh, they only answer, more, more, more, yoh,

It ain't me, it ain't me,I ain't no military son, SON, NOIt ain't me, it ain't me,I ain't no fortunate one, NO NO

It ain't me, it ain't me,I ain't no fortunate one, no no no,It ain't me, it ain't me,I ain't no fortunate son,

Hoofdstuk 4, Het ‘thuisfront’ en de oorlogParagraaf 6, (blz 61)

De Vietnamoorlog veroorzaakte een nationaal trauma, omdat;

1. Rijkste land met modernste leger had voor het eerst een oorlog verloren

2. Amerikanen stonden bekend als ‘bevrijders’. Door de vele schandalen

en schokkende beelden werd die reputatie ernstig geschaad.

3. De strijd was zinloos geweest, na 1975 was heel Vietnam communistisch

4. Terugkerende veteranen kregen geen heldenontvangst en werden soms

als oorlogsmisdadiger beschouwd. Veel soldaten hadden het

Vietnamsyndroom, door mentale en fysieke klachten.

Hoofdstuk 4, Het ‘thuisfront’ en de oorlogParagraaf 6, (blz 61)

Hoe verwerken de VS dit trauma?

1. Oorlogsfilms maken die de strijd goedpraten of de verwerking een rol spelen

2. Oprichten van het ‘Vietnam Veterans Memorial’ (1982)3. Discussies tussen historici /organisaties

Hoofdstuk 4, Het ‘thuisfront’ en de oorlogWat moet je kennen en kunnen?

Paragraaf 1: - Beschrijf de rol van de media in deze oorlog - Waarom kon de media deze belangrijke rol spelen- Het dilemma waarmee de Amerikaanse media worstelde kunnen beschrijven

Paragraaf 2: - Rol van protesten tijdens de Vietnamoorlog

Paragraaf 3:- Waarom was de rol van politiek in het begin minimaal? - Waarom en hoe werd de rol van de politiek steeds belangrijker?- Wat zijn haviken/duiven?

Paragraaf 4: - Beschrijving kunnen geven van de Pentagon Papers- In hoeverre hebben de Pentagon Papers invloed gehad op het verloop van de oorlog?

Hoofdstuk 4, Het ‘thuisfront’ en de oorlogWat moet je kennen en kunnen?

Paragraaf 5: - Wat waren de gevolgen van de oorlog voor de VS als land? - Wat waren de gevolgen van oorlog voor individuele soldaten? - Beschrijving kunnen geven van het begrip ‘working class-war’?

Paragraaf 6: -Vier redenen kunnen noemen waarom de oorlog zorgde voor een nationaal trauma in de VS - Meerdere voorbeelden kunnen geven van manieren om dit trauma te verwerken

Succes met leren!