16-10-00 Steef Pas 1

Hartelijk Welkom

16-10-00 Steef Pas 2

Welkomin de colleges

Sociotherapieteam Sociotherapie

Productgroep Volwassenen

16-10-00 Steef Pas 3

Werken in een therapeutisch milieu

C.Janzig & J.Kerstens

4e druk

16-10-00 Steef Pas 4

Wat is sociotherapie?

• Deel 1 Verkenning

• Deel 2 Theorie

• Deel 3 De individuele patiënt

• Deel 4 De groep

• Deel 5 De Praktijk

• Deel 6 Management

• Deel 7 Workshop

16-10-00 Steef Pas 5

Wat is sociotherapie?

• Therapeutische begrippen:– therapie– psychotherapie– sociotherapie– (psycho) therapeutische gemeenschap– behandelplan– socioplan– supportief en reconstructief

16-10-00 Steef Pas 6

Deel 1 hoofdstuk 1Het therapeutisch milieuPagina 17 - 31

• Een nieuwe variatie op een oud thema

• Kort historisch overzicht.

16-10-00 Steef Pas 7

Deel 1 hoofdstuk 2. 2.1 Patiënten en hulpverleners

Pagina 31-41

• Onmondigheid en rechteloosheid patiënt

• Totalitair medisch model

• Hiërarchische structuur

• Onmondigheid verplegers

• Massaliteit

• Eenzijdige behandelvormen

• Kazernebouw

16-10-00 Steef Pas 8

Deel 1 hoofdstuk 22.2 Patiënten

Gene Abroms:

• destructief gedrag

• desorganisatie van het gedrag

• deviant of regelverbrekend

• dysfoor gedrag

• dependentie of afhankelijk gedrag

16-10-00 Steef Pas 9

Deel 1 hoofdstuk 22.3 Hulpverleners

Pagina 53 - 65

• Historie

• Relatie hulpverleners en patiënten• autoritair• submissief• te dichtbij• te afstandelijk

• Relaties hulpverleners onderling

16-10-00 Steef Pas 10

Deel 1 hoofdstuk 3Begripsomschrijving

therapeutisch milieu

pagina 66 - 74

• Maxwell Jones

–minimaatschappij

–experimenteren met interacties

–sociaal leren

16-10-00 Steef Pas 11

Deel 1 hoofdstuk 33.4.1.Werkdefinitie:therapeutisch milieu

Pagina 74

• Is een georganiseerde behandelingseenheid waarbinnen een situatie waarin aan een patiënt relaties met een groep patiënten en behandelaars wordt aangeboden. Deze relaties bieden de patiënt de ruimte om zelf binnen zijn eigen mogelijkheden tot een oplossing te komen van zijn problemen.

16-10-00 Steef Pas 12

Wat is sociotherapie?

• Deel 1 Verkenning

• Deel 2 Theorie

• Deel 3 De individuele patiënt

• Deel 4 De groep

• Deel 5 De Praktijk

• Deel 6 Management

• Deel 7 Workshop

16-10-00 Steef Pas 13

Deel Twee

Hoofdstuk 1pagina 79-90

De basisfilosofie.

16-10-00 Steef Pas 14

Deel 2. 1.1 Basisfilosofie

1.1. Pagina 84.

Psychisch

Holistische visie

Somatisch Sociaal

16-10-00 Steef Pas 15

Deel 2. 2. Structuur en pathologie van persoonlijkheid

Pagina 91-120

• Er zijn meerdere indelingen mogelijk.

Wij kiezen voor:– een organismische visie, waarin – defensief systeem, interne adaptie– adaptief systeem, externe adaptie – executief systeem, persoonlijkheidsstructuur

16-10-00 Steef Pas 16

Deel 2. 2.2Defensief systeem

2.2. pagina 93-98

• interne adaptie.

• verdediging naar binnen gericht.

• egobescherming tegen eisen van binnenuit.

• bescherming tegen “ingeslikte” eisen, driften, instincten.

16-10-00 Steef Pas 17

Deel 2. 2.2 Defensief systeem.

2.2. Pagina 93-99

• Aangeleerde mechanismen zorgen ervoor dat het gedrag acceptabel is voor belangrijke personen.

16-10-00 Steef Pas 18

defensief systeem

executief systeem

adaptief systeem

16-10-00 Steef Pas 19

Deel 2. Hoofdstuk 2.2.2. Defensief systeem

2.2. Pagina 94-95

4 niveaus van defensiemechanismen

• 1e niveau: –ontkenning realiteit

–autisme

–afhankelijkheid en hulpeloosheid

16-10-00 Steef Pas 20

Deel 2. Hoofdstuk 2 Defensief systeem

2.2. Pagina 95-97

4 niveaus van defensiemechanismen

– 2e niveau:–projectieve identificatie

–idealisatie

16-10-00 Steef Pas 21

Deel 2. Hoofdstuk 2 2.2. Defensief systeem

2.2. Pagina 97-98

4 niveaus van defensiemechanismen– 3e niveau:

–rationaliseren

–intellectualiseren

–reactie formatie

16-10-00 Steef Pas 22

Deel 2. Hoofdstuk 2 2.2. Defensief systeem

2.2. Pagina 98

4 niveaus van defensiemechanismen– 4e niveau:

–Mens handelt normaal tot hij in stresssituaties verzeild raakt.

–Dan regressie naar eerder niveau.

16-10-00 Steef Pas 23

Deel 2. Hoofdstuk 2 2.3. Executief systeem

2.3. Pagina 99-103

• Egofuncties van het uitvoerend systeem– 1 genderidentiteit

16-10-00 Steef Pas 24

Deel 2. Hoofdstuk 2 2.3. Executief systeem

2.3. Pagina 99-103

• Egofuncties van het uitvoerend systeem– 1 genderidentiteit– 2 psychomotoriek

16-10-00 Steef Pas 25

Deel 2. Hoofdstuk 2 2.3. Executief systeem

2.3. Pagina 99-103

• Egofuncties van het uitvoerend systeem– 1 genderidentiteit– 2 psychomotoriek– 3 cognitie

16-10-00 Steef Pas 26

Deel 2. Hoofdstuk 2 2.3. Executief systeem

2.3. Pagina 99-103

• Egofuncties van het uitvoerend systeem– 1 genderidentiteit– 2 psychomotoriek– 3 cognitie– 4 emotionele gevoeligheid.

16-10-00 Steef Pas 27

Deel 2. Hoofdstuk 2 2.3. Executief systeem

2.3. Pagina 99-103

• Egofuncties van het uitvoerend systeem– 1 genderidentiteit– 2 psychomotoriek– 3 cognitie– 4 emotionele gevoeligheid– 5 realiteitstoetsing

16-10-00 Steef Pas 28

Deel 2. Hoofdstuk 2 2.3. Executief systeem

2.3. Pagina 99-103

• Egofuncties van het uitvoerend systeem– 1 genderidentiteit– 2 psychomotoriek– 3 cognitie– 4 emotionele gevoeligheid– 5 realiteitstoetsing– 6 objectrelaties.

16-10-00 Steef Pas 29

Deel 2. Hoofdstuk 2. 2.3. Executief systeem.

2.3 pagina 99-103

• Uitvoerend systeem zorgt voor een

evenwicht tussen de vragen en eisen van de beide andere systemen:

defensief en adaptief

16-10-00 Steef Pas 30

Deel 2. Hoofdstuk 2 Executief systeem

• 2.3. Pagina 99

• Egofuncties van het uitvoerend systeem

– 1. gender identiteit: geslachtsidentiteit– wat verwacht men van mijn rol als vrouw of

man.

16-10-00 Steef Pas 31

Deel 2. Hoofdstuk 2 Executief systeem

• 2.3. Pagina 99

• Egofuncties van het uitvoerend systeem

– 2. psychomotoriek:– lichamelijke gesteldheid– lichamelijke aanleg en mogelijkheden

16-10-00 Steef Pas 32

Deel 2. Hoofdstuk 2 Executief systeem

2.3. Pagina 99

• Egofuncties van het uitvoerend systeem

– 3. cognitie:• geheugen, intelligentie, denkvermogen,• mogelijkheden tot informatieverwerking• mogelijkheden tot informatie uitwisseling.

16-10-00 Steef Pas 33

Deel 2. Hoofdstuk 2 Executief systeem

2.3. Pagina 100

• Egofuncties van het uitvoerend systeem

– 4. Emotionele gevoeligheid• zelf voelen• aanvoelen• empathisch en meelevend reageren

16-10-00 Steef Pas 34

Deel 2. 2.3Executief systeem

Pagina 100

• Egofuncties van het uitvoerend systeem

– 5. Realiteitstoetsing:

al dan niet afwijken van de door iedereen algemeen geaccepteerde realiteit

16-10-00 Steef Pas 35

Deel 2. Hoofdstuk 2. 2.3. Executief systeem

2.3. Pagina 100

• Egofuncties van het uitvoerend systeem

– Objectrelaties: Verschil tussen ik en de ander kunnen

beleven zonder zich zelf te verliezen.

16-10-00 Steef Pas 36

2. Deel. Hoofdstuk 2,2.4. Adaptief systeem

2.4 pagina 103-111

• Zich gewetensvol aanpassen aan en reageren op de werkelijkheid.

– Een gezond adaptief systeem

– veronderstelt

– een gezond executief systeem

16-10-00 Steef Pas 37

Deel 2. Hoofdstuk 2. 2.4.1 Adaptief systeem

2.4. Pagina 103-106.

Ontwikkeling van adaptief systeem begint met: • Internalisatieproces:

Hechting en betrokkenheid

Psychologische ontwikkeling:–cognitief–emotioneel–relationeel

16-10-00 Steef Pas 38

Deel 2. Hoofdstuk 2. 2.4.2 Adaptief systeem

2.4.2. Pagina 107

• De ontwikkeling van het adaptief systeem wordt voortgezet in de volgende fases:

–identificatie

–introjectie

–differentiatie

16-10-00 Steef Pas 39

Deel 2. Hoofdstuk 2. 2.4.3 Adaptief systeem

2.4.3. Pagina 109-111

• De ontwikkeling van het adaptief systeem wordt voortgezet in de volgende fases:

–separatie

–autonomie

16-10-00 Steef Pas 40

defensief systeeminterne adaptie

afweermechanismen

biologische, psychologische behoeften

executief systeempersoonlijkheidsstructuur

sociale behoeften

actieve en passieve aanpassing

externe adaptie

adaptief systeem

16-10-00 Steef Pas 41

Deel 2. Hoofdstuk 2.Pathologie van de persoonlijkheid

2.5. Pagina 111

• De pathologie van de persoonlijkheid:

storing tussen de 3 systemen in de persoon en daardoor ook met de omgeving.

16-10-00 Steef Pas 42

Deel 2. Hoofdstuk 2 2.5. Pathologie persoonlijkheid

• 2.5.1. pathologie van defensief systeem• neurose

• 2.5.2. pathologie van executief systeem• psychose

• 2.5.3. pathologie van adaptief systeem.• inadequate aanpassing

16-10-00 Steef Pas 43

defensief systeeminterne adaptie

neurose

depressie

schizoid, obsessief narcistisch

executief systeemsociale behoeften persoonlijkheidsstructuur

antisociaal, borderline, ontwijkend

posttraumatische stress stoornis

aanpassingsstootnis

adaptief systeemexterne adaptie

16-10-00 Steef Pas 44

Deel 2. Hoofdstuk 3

Vormen van therapeutische milieus

Pagina 121-140

16-10-00 Steef Pas 45

Deel 2 hoofdstuk 33.1. Vormen therapeutisch milieuPagina 121-124

• Het supportieve model– DOEL : ik opbouw en versterking– KENMERKEN:

– individugericht

– anti-regressief

16-10-00 Steef Pas 46

Deel 2 hoofdstuk 33.1. Vormen therapeutisch milieu• Organisatie en

werkvelden:

1. hulpverleners

2. sociotherapie

3. creatieve therapie

4. bewegingstherapie

pagina 124-127

5. activiteiten therapie

6. maatschappelijk werk

7. psychofarmaca

16-10-00 Steef Pas 47

Deel 2 hoofdstuk 3Vormen therapeutisch milieu

Pagina 127-129

Het reconstructieve model:reconstructie van de verdedigingsmechanismen in het defensief systeem d.m.v. regressietherapie (overdracht)

16-10-00 Steef Pas 48

Deel 2 hoofdstuk 33.2. Vormen therapeutisch milieuPagina129-131

• Het reconstructieve model:– psychotherapeut

– sociotherapeut

– creatief therapeut

– dramatherapeut

16-10-00 Steef Pas 49

Deel 2 hoofdstuk 33.3. Vormen therapeutisch milieu

Pagina 131-133

Het sociaal therapeutisch milieu: DOEL: verbetering van sociale adaptie

d.m.v. rol leren.

Soms in een hiërarchische therapeutische gemeenschap ( HTG).

16-10-00 Steef Pas 50

Vormen van therapeutische milieuspagina 137

defensief systeeminterne adaptiereconstructief milieu

ontregeling

executief systeempersoonlijkhiedsstructuursupportief milieu

ondersteuning

adaptief systeemexterne adaptiesociaal therapeutisch milieu

16-10-00 Steef Pas 51

Deel 2. hoofdstuk 4Opbouw therapeutisch milieu

Pagina 141-158

Basisfilosofie: 4.1, 141-143

Team: 4.2, 143-148

Fases: 4.3, 148-158

16-10-00 Steef Pas 52

Deel 2. hoofdstuk 4Opbouw therapeutisch milieu

De filosofie bepaalt de houding van de teamleden.

De therapie bepaalt de filosofie.

16-10-00 Steef Pas 53

gro

ep

sd

yna

mic

a

lee

rth

eo

rie

co

mm

un

ica

tie

th

eo

rie

ps

ych

oa

na

lys

e

tra

ns

ac

tio

ne

le a

na

lys

e

Therapeutische milieusV is Reconstructief milieu V A V V V

Voorgrond ik opbouwend

A sociaal therapeutisch milieu V V V A Ais ik opbouwend

Achtergrondsupportief milieu V V A AAbeperkt ik opbouwend

supportief milieu V V A A Aik behoudend

oppervlaktestructuur dieptestructuur

16-10-00 Steef Pas 54

Deel 2. hoofdstuk 4Opbouw therapeutisch milieu

• Pagina 143-148

4.2. Het teamgroep mensen die vanuit eigen deskundigheid

in samenspraak met elkaar vanuit een geaccepteerde behandelingsfilosofie streven naar hetzelfde behandelingsdoel.

16-10-00 Steef Pas 55

Deel 2. hoofdstuk 4Opbouw therapeutisch milieu

• Pagina 143-148

4.2. Het Team4.2.1. Samenstelling van het team

4.2.2. Samenwerking

4.2.3. Taakverdeling en werkwijze

4.3.4. Communicatie4.3.5. Leiderschap.

16-10-00 Steef Pas 56

Einde deel 2.

Dank voor uw aandacht.