HALİÇTE YAŞAYAN SİMONLAR

8/8/2019 HALTE YAAYAN SMONLAR

1/573

HALTE YAAYAN

SMONLAR

Dn Devlet Bugn Cemaat

HANEF AVCI


2/573

NDEKLER

1.blm:DEVLET

Neden yazyorum?......................................................................3Simon......................................................................................10

Hali'te Yaayanlar.,.........................,...............,......................18

Kitabn Dilindeki Sertlik.....................................,..,..................21

Kydeki Okul Yllarm..............................................................22

Mersin ..27

Glnar le Emniyet Komiserliim............................................27

Genlik Park'ndak Garsonlar deolojik Konularda

Benden Bilgiliydi......................................................................34

Mut le Emniyet Komiserliim.................................................36

Pavyoncularn ikyetleri.........................................................................40

lede ki Hkmet Tabibi ile alma......................................45

ki rencinin Vurulmas.........................................................48

Mersin Merkezdeki Grevlerim.................................................51

Mafyann Gc........................................................................ 52

Namk Astsubayn Mafyayla Kurtarlmas.................................57

PKK'llarn Banka Soygunu...................................................... 61

Acilciler Operasyonu................................................................63

hvanclar Operasyonu ve Halit Musto......................................72

Telsiz Telefon Kullanan Fabrikatr Tutukland.........................79

Ehliyet Yolsuzluu...................................................................81

Altn Kaakl Davas............................................................83

Kaaklk Kltr Atadan Gelir..............................................90

DYARBAKIR93Gney dou' daki Gvenlik Kuvvetleri PKK'y Bilmiyor.............93

Kk Aa...............................................................................94

PKK'nn Yakn Gelecei Neet iek...........................97

Almanya Ziyareti,.......................................................99

ki TKKOlunun Yakalanmas..................................104

Burhan Nart Olay...................................................109

Aranan Kiinin Yakalanmas...............................124

Seren Operasyonu.....................................................126Cezaevinde Tnel Bulunmas ve Eitimin nemi 129

Diyarbakr'da lk Teknikle Tanmam...............................,139


3/573

ABD Kimi Destekliyor? PKK'y m, Trkiye'yi mi?..................155

Talabani'nin Trkiye Harekt..............................................156

STANBUL............................................................160

stanbul'da Bilgisayar Sistemini Kurmam..........................160

stanbul Operasyonlar..174

Cem Ersever Olay.186

Cihaz Almak in srail'e Gidiimiz.................209

D Glerin Etkisi213

ANKARA.215

PKK'ya Teknik Bilgiler Szd215

Susurluk Olay217

Termal Kameral Uak Alm225Antalya'da PKK Operasyonu..231

Devletin Gvenlik-Bte likisi..235

KOM Dairesi'nde Yenilikler237

Uzan Olay..238

EA ve Kepez Elektrik..242

Berke Baraj nas..244

Yaplanlarn Ksa zeti...............................................................,248

Neter 2 Operasyonu263

Kayseri Uyuturucu Operasyonu..268

Lodur Operasyonu.272

EDRNE..277

Kapkule Tahkikat..277Kapnn Dzem in Alnmas Gereken dari Tedbirler.............................296

Edirne Belediyesindeki Yolsuzluklar..302

Su Davas..309

Dier Grevlerimiz.316enturk Derniral ve anakkale'de Kayp Bir ocuun

Bulunmas Olay.I316

Kaak ay Operasyonu.326

Yolsuzluk Olmadan Trkiye'de Ekonomi Olmaz329

ESKEHR..330

Terrde Bilimsel ve Akademik Aratrmann nemi.,.330

Psikolojik Harekt: Halk Birbirine Kar Kullanmak.333Kendi Halkm Ynlendirme Faaliyetleri..335

Ergenekon..338


4/573

Devlet Nedir? Yetkileri Ne Olmal?......................................... 346

Bugn "Blge"de Kiilikli nsan Yetitiremeyiz!....................352

Gelimi ve Geri Kalm lkelerdeki Yap:

Resmi ve Sivil Doku.356

Klelie tiraz.. 357Resmi Kurumlardaki Ast-st likisi359

Yanl, Ama Sadece Yanlla Kalsa!..................................................363

Olayn Madurlar: Bu Uygulamalara Tabi Olanlar

Asndan Bakmak.368

zgrlk ve Demokrasi: ki Sihirli Anahtar..368

Demokratik Alm....................................,369

Sorunun Ad PKK m, Blclk m, Yoksa

Gneydou Sorunu mu?................................................373

calan: Herkese Mektup Yazdk..375

PKK Konusunda Kaan Frsatlar376

Balkanlarda Benzer Durumlar.378

Yunan-Bulgar-Trk likileri........,..379

Neden AB'ye Girmeliyiz?....................................................384

Bu Sistem, Fikri Olana Kardr..........................................387

Komplo Teorileri389

2. Blm: CEMAATDin ve nan Dnyam.397

Din ve nan Dnyamdaki Gelimeler.397

28 ubat Dnemi Yaadklarmz.407

Tutuklanmam ve Ksa Sren Hapis Hayatm412

KOM Daire Bakanlndan Alnmam.415

Sabri Uzun'un stihbarat Daire Bakanlndan Alnmas... 421

Ahmet lhan Gler'in stanbul stihbarat

ubesinden Alnmas427stihbarat ve KOM Neden Ele Geirilmek stenir?.................433

Emin Aslan Hakkndaki ftira435Emin Bey'e Kurulan Komplonun Balangc............................................436

ki Emniyet Genel Mdr Yardmcs Hakkndaki

zmir Tahkikat.465

Sakarya Tahkikat474

Genel Mdr Yardmclarn Yiyen Yap Ne Yapmak stiyor?....................479

Benim Hakkmdaki almalar.480hbar ve

ikyetlerim.486


5/573

Dantay Olay.504

Erzincan Olay.508

Erzincan Olay ile lgili Genel Bilgilerim..................................................509

Allmadk Savclar..521

Allmadk Polisler525lk Yanl lemler. 527

Ergenekon rgt................................................................531Davada Yanl Olan Birinci Konu532

Davada Yanl Olan kinci Konu538

Baz Yerler Neden Aranmaz?.............................................541

Ankara Emniyet Mdrleri Toplantsnda ileri

Bakan'ndan Talebim.542

Bugne Kadar Cemaat Tarafndan YaplanOperasyonlar ve almalar..544

Askeri Belgeler Nasl Deerlendirilmeli?...............................547Trkiye'de Baz eyler Birbirine Karyor547

E MAS YA Planlan548Sava Oyunlar, Planlar..550

Siyasi Hayata Mdahale, Darbe Hazrlklar..551

Nasl Ynetiliyor, Kimler Ynetiyor?....................................555

Cemaatin Propaganda Aralar565

Garip Bir Kaset Olay..566Gncel ttihat ve Terakki.569

Bu Blm Niye Yazdm?...................................................569

Cemaati Ynetenlere..573

Bugn Yaananlar Nasl Yorumlamal?..............................575

Btn Kurumlar ve Kiiler Kof mu?....................................578

Kanunsuz Dinlemeler578

Devleti Kim Ynetiyor?.......................................................579

Ne Yaplabilir?....................................................................580Ankara Emniyet Mdrnn Tutuklanmas ..586

Dizin.............................................................. ..................589

HANEF AVCI

1956 ylnda Kahramanmara'n Pazarck ilesinin Karab ykl

kynde dnyaya gelen Hanef Avc, renim yaamna doduu

kydeki Kara bykl lkokulunda balad. Ortaokulu Gaziantep'tekiKaryaka Ortaokulunda, liseyi ise Ankara'daki Polis Kolejinde


6/573

bitirdi. Ardndan Polis Enstitsnde eitimine devam etti ve

bilahare Ankara niversitesi Hukuk Fakltesi'nden 1980 ylnda

mezun oldu.

Polis Akademisinden mezun olduu 1976 ylndan 1984 ylma

kadar Mersin ili Glnar ve Mut ile Emniyet Komiserlii ve Mersin

Terrle Mcadele ubesinde grev yapt. 1984 ylnda

Gneydou'da artan terr olaylar sonras Diyarbakr stihbarat

ubesine atand. Burada 8 yla yakn grev yaptktan sonra 1992

ylnda stanbul stihbarat ube Mdrl grevine atand. 1996

ylndaki terfisi sonras stihbarat Daire Bakan Yardmcl

grevini yrtt. Susurluk olaylar sonras TBMM Aratrma

Komisyonunda Terrle Mcadele ad altnda gvenlik kuvvetleri

ierisinde eteler oluturulduunu ifade etmesi hakknda davalar

ald. Tahkikatlara urad. Basna yapt aklamalar zerine

aa alnd. Devletin gizli bilgilerini temin etmek ve aklamak

sularndan Ankara Devlet Gvenlik Mahkemesince tutukland 10

gn hapis yatt. Ardndan berat etti idare mahkemesi karar ile

grevine dnd.

2003 ylna kadar geri hizmetlerde altktan sonra 2003ylnda Emniyet Genel Mdrl Kaaklk ve Organize Sularla

Mcadele Daire Bakanlna atand. Burada yapt yolsuzluk

operasyonlar hoa gitmeyince 2005 ylnda geici olarak, 2006

ylnda ise asaleten Edirne l Emniyet Mdrlne getirildi.

Edirne Kapkule hudut kapsnda polis ve gmrkleri rvet

alrken gizli kameraya kayt ederek mahkum olmalarn salad.

18 Haziran 2009 tarihinde Resm Gazete'de yaymlanan ortakkararname ile Eskiehir l Emniyet Mdrl'ne atand. Hlen

Birinci Snf Emniyet Mdr olarak Eskiehir l Emniyet

Mdrl grevini srdrmekte olan Hanefi Avc, 2006 ylnda

TASAM'm Stratejik Vizyon Sahibi Brokrat dl'n kazanmtr.

Avc, Emniyette teknik-elektronik istihbaratn kurucusu olarak

bilinmektedir.


7/573

1. Blm

DEVLET


8/573


9/573

................_________......................................_ .............................................___________________................................................................................ 1 . Blm: Devlet

Neden Yazyorum?

Neden yazyorum? Yazmak iin kimsenin bir sebebi olmamal.

Okumak dnyada elzem olduu halde, okumayan lkemde

yazmann sebebi aranyor, aryoruz. nsan kendine de soruyor:Neden yazyorum? Neden yazmalym?

Herkesin, brakn kolayca, bin bir abayla dahi gelemeyecei bir

noktadaym. Saysn bilemediim kadar ok olay ierisinde yer

aldm, ok ey yaptm; ama yaptklarmn bir ksmn yktm ve

tamamnn yklmas gerektiine inanyorum. Bu kitapla bir ksmn

daha ykmaya alacam. Kendimce sa grle, baz deerlerle,

belirli bir vatan, millet, lke ahlak anlayn kapsayan inanlarlabydm. Daha ycesine zenerek yaadm ama geen zamanda,

yaayarak grdm olaylar sonrasnda bu yce deerlerin bir

ksmn sorgulamaya baladm. Bunlardan yalnz biri veya bir ksm

bile yazmam iin yeterliydi.

Ka yandaym? Yatan kast ne? Eer kastedilen doumdan

itibaren geen zaman ise nfus kadmda yazan tarihe gre 54

yandaym; biyolojik olarak salm veya hissettiim se 35-40;

duygu dnyamda yaadm ve grdm olaylar, aldm dersler,

ektiim aclar ise o zaman kendimi 100-150 yanda hissediyorum.

Hibir polis benim kadar deiik olay yaamamtr. lkenin en

gneyinden en dousuna, oradan en batsna kadar her yerinde

grev yaptm. 12 Eyll ncesi sa-sol atmalarnn lkeyi i sava

aamasna getirdii olaylardan, 1984 sonras PKK'nn yaratt

Gneydou katliamlarna; 19901 yllarn banda yeniden hz

kazanan (bata stanbul olmak zere) byk illerimizdeki

suikastlara; siyaset ve terr olaylarna kadar tm ideolojik

atmalarn soruturulmas safhasnda yer aldm.

Byk hayali ihracat ebekelerinden, byk banka dolan-

drclklarna; ihalelere fesat kartrma olaylarndan, uluslararas

uyuturucu ebekelerinin soruturulmasna kadar ok geni bir

krirninal yelpazede altm. Bu grevler esnasnda sokakta adam da

kovaladm, daire bakan olarak lke genelinde ve hatta uluslararas

alanda polis tekilatlar ve kurulularyla ibirlii iinde planlama da

9


10/573

................_________......................................_ .............................................___________________................................................................................ 1 . Blm: Devlet

yaptm, m operasyon icrasnda da bulundum. Sulu grdm

kiilerle fiziken ve ruhen mcadele etmekten, silahl atmaya; en

teknik cihaz ve sistemlerle onlarn karlarna kmaya kadar her

sahada ve her trl polisiye olayda yer aldm.Sonra bir anda polislikten, devletin gvenlik gc olmaktan,

yani avclktan sistemin istemedii, yanl bulduu bir hedef, bir av

konumuna dtm.

Bunlar da gerek manada kendimi 100-150 yanda hissetmeme

neden oldu.

Yaadklarmdan dolay, sanki yksek bir tepeden kendi sa-

hamda tm dnyay seyreder gibiyim. Kendimi, herkesin geecei

yollardan oktan gemi biri gibi hissediyorum. u tepenin

arkasnda bulunanlar biraz sonra kardan gelecek olanlara tuzak

kurmular, eyvah yine kan dkecekler, biri bunlar uyarsa... Ben,

"Ey tuzak kuranlar demez, yapmayn, dmanlk byk hata, bu

tuzaa kendiniz deceksiniz, yapmayn, etmeyin!" demek istiyorum.

Bulunduum noktaya nasl geldim? Bu mucizeden te bir eydi.

Ne mucizeyle ne de benim alma ve gayretimle olacak ey deildi;

ne akll ne de cesur olmam yeterliydi. Belki mistike dnlnce,

akl st bir irade buraya gelmemi istedi.

Bu noktaya geliim fiziki bir mcadeleyle olsayd, derin va-

dilerden gemi, almas imknsz dalar am, masallardaki

ejderhalarla kavga etmi, hi kimsenin bilmedii tehlikelerle

boumu olmak gerekirdi. Fiziki tehlikeleri gemek, kavga etmek

zor eylerdi ama bunlar gerekletirmek mmknd; oysa insann

kendi ruh dnyasndaki kavgas, kendi iindeki tehlikeli yolculuu

ok daha zor, ok daha amansz mcadele gerektiriyordu. Daha

nemlisi sadece kavgayla ve aklla da zihinde ve kiilikte baz eyleri

amak mmkn olamyordu, tm bunlar yeterli deildi. te ve dta

milyonlarca, milyarlarca tesadfn art arda, sistemli, dzenli bir

biimde etrafmda meydana gelmesi ve tm ruhumu, benliimi

etkileyerek beni bulunduum yere itmi olmas gerekirdi.

Mademki herkesin kolayca gelemedii bu yere, mucize st birekilde savrulmutum, olan ve olacak birok olayn perde arkasn

10


11/573

................_________......................................_ .............................................___________________................................................................................ 1 . Blm: Devlet

ok az da olsa grebiliyordum. O zaman arkadan gelenlere

syleyecek szm olmalyd; yaadklarm, yollardaki tehlikeleri,

kendilerine kurulan tuzaklar anlatmam ve bunlardan kurtulma

yollarn, bildiklerimi sylemem gerekiyordu.Grev uruna tm yaptklarmn doru olduu fikrini zihnimde

yktm. Bir zamanlar yok etmeye btn gayretimle altm tm

dmanlarmn, silaha ve iddete sarlmayan hallerini imdi elzem

gryorum. Onlar silaha ve iddete itenin de aslnda doru

olduunu zannettiim deerler olduunu anladm. Bu yle byk bir

eydir ki; ne daa, ne tepeye benzer. Ruh dnyasnda bu kadar

byk bir deiime dayanmak mmkn mdr? Karanlktan

aydnla, souktan scaa, inanszlktan inanmaya gidi gibi;

birbirinin zddna dnerek ncekinin tam tersine yol almak o kadar

zor ki... Szlerle tarif etmek, yaamadan anlamak mmkn deil.

Hayatm boyunca, yapmam gereken iin gerei ne ise onu

yapmaya altm. Ne para, ne makam, ne de baka bir menfaat,

hibir zaman eylemlerime etken olmad. Yaptm iin yaplmasnn

gereklilii nem tayordu. Btn enerjimle, gayretimle, aklmla,

yaptm ie kilitleniyordum. Ne zel hayatm, ne elencem ve

merakm, ne istirahatim vard. Sabah uyannca ie balar,

yorulunca uyur, uyannca tekrar hedefime ynelirdim. Bir dervi

edas, bir ideal tutkusu, bir i sevdasyd benimki. Her i tehlike, her

i riskti ayn zamanda.

Dnyada herkesin hayran olduu, hakknda iirler yazlan,

aklarnn her tepesi iin ayr eser verdii stanbul'da drt koca yl

alm; her trl lks yaam salayacak imkn ve konu-

Hali'te Yaayan Simonlar _._...........................................___.............

ma sahip olmama ramen bir defa bile ne stiklal Caddesi'nde ne

Badat Caddesi'nde gezmedim. Bir defa bir gazinoya gitmedim,

resmi mecburi yemeklerin haricinde bir defa bile lks deil, sradan

bir restorana gidip yemek yemedim, bir arkadam yemee

gtrmedim. varken, lke tehlikedeyken, yemee gidilir mi?Hayatm boyunca hi 20 gn izin kullanmadm, hi kampa veya tatil

anlay ile bir yere gitmedim. Gitmeyi de uygun grmez, gidenlere

11


12/573

................_________......................................_ .............................................___________________................................................................................ 1 . Blm: Devlet

ise grevden kayorlar diye kzardm. Bu konudaki en byk

lksm restoranlardan paket servis olarak acl, baharatl yemekler

getirtip, bu yemekleri ubenin makam odasnda alma

arkadalarmla birlikte yemekti. Arkadalarm beni, yanma geleneyemek smarlarken olsa olsa: "Tostun neli olsun?" diye soran; ube

aycsnn yapt tosttan baka bir eye zaman ayramayan biri

olarak tanmlyorlard. Byle bir anlay, alma ve inan nasl

olabilirdi? Ama en mtevaz haliyle benim gereim buydu. imde

kaynayan i ve alma istei ise bundan te bir eydi.

Bu kadar alma ve gayret sonucunda elde ettiim tecrbeyle

olaanst eserler ortaya kmt. Daha iyisini, daha stnn,

daha sihirlisini yapmak gerekiyordu; bir ncekinden elde edilen

bilgiler daha stnn yaplmasn salyordu ama ben gerek

manada yaptklarmz asla yeterli grmyordum. Kardmz

frsatlara, bo geen zamana ve karmzdaki glerin

gerekletirdii en kk bir olaya bile nasl geit verdiimize

hayflanarak yaptklarmz yetersiz buluyordum. Daha ok

almalydk, daha ok gayret etmeliydik...

Herkesin beendii, hayran olduu teknik ve elektronik aralar

ortaya kyordu. Daha iyisi, daha stn derken sonunda

yaptmzn ne demek olduunu, deerini, ancak kendimiz anla-

yacak hale gelmitik. Sihirli teknolojiler, sihirli zmler o kadar

olaanstyd ki anlatmak ve anlamak iin kendimizden baka

kimseyi bulamaz olmutuk. Bu hal aslnda korkun bir teknoloji

tapcl haline gelmiti. Sulular bulup ortaya karan, yeni

tasarladmz sistemler ok deerliydi, uruna her ey yaplmalyd.

Aslnda bunlar bu lke iin gecikmi aralard ve bunlara ynelik

almalar snrlayc hibir l kabul etmiyorduk.

Sonunda, aslnda sonunda deil daha banda, abalarm meyve

vermiti, isteim olmu, mucize gereklemiti. Anlattklarm

anlayacak, ana planm kurduum kafamdaki sistemin ileyiinde

bana gerekli teknolojiyi salayacak insanla karlamtm. Sistem

kurulmu, az sayda personel ve tehizatla tm illegal yaplarla

mcadele edilir hale gelinmiti. nanlmazlar yaplabiliyordu artk,

12


13/573

................_________......................................_ .............................................___________________................................................................................ 1 . Blm: Devlet

her ey ilim, akl ve teknolojiyle oluyordu. O gne kadar yaplanlara

bakldnda, mucize tesi eylerin gerekletii grlebiliyordu

llegal rgtler, casusluk ebekelerine ta kartacak gizli

yntemler ve yollar kullanyorlard. Ama ne yaparlarsa yapsnlarolmuyordu. Onlar, ad san hi bilinmeyen en gizli elemanlarn

gnderiyor, biz onlar ksa srede tespit edip etkisiz hale

getiriyorduk. Yurtdnda ileri yneten Dev - Sol lideri Dursun

Karat a, ald her tedbire ramen gnderdii en gizli adamlar rm

hibir eylem yapamadan en ksa srede yakalandn grdnde,;iAlnnza Dev-Sol yazsak, polis sizi bu srede bulamaz, sz nasl

yakalanyorsunuz?" diyordu. Gerek de byleydi. Eer alnlarna

krmz yazyla Dev Sol militan, terrist yazsalar o kadar kolay

bulamazdk onlar. Ama en gizli rgt mensubu ne kadar yeraltnda

kalsa da ksa srede yakalanyordu, artk meydan herkesin

kullanabilecei kadar bo deildi.

Tm illegal yaplarla yllarca mcadele ettik. Daha eylemelerine

balamadan, en gizli sakl hcrelerinde onlar tek tek yakaladk. Asl

nemli olan, eylemcileri sadece teknik sistem ve ak stnlyle

yenmek deildi. in kkenine inmek gerekti. nsanlar neden bu yola

girer, hayatlarn, varlklarn, geleceklerini neden tehlikeye atard?

Ne yapmak istiyorlard, bunlar deli miydi, bu kadar nemli olan

sebepleri neydi diye sorgulamaya baladm.

Yllar yllar kovalad, olaylar olaylar... Bir sre sonra, toplumsal

yaam iin yllarca dman grdm grup, dnce ve rgtlerin

aslnda salkl bir demokrasinin olmazsa olmaz olduklarn;

modern bir toplum iin asl tehlikenin, bunlarn aksine her

muhalefeti yok etmeye odaklanm olan benim savunduum deerler

olduunu anladm. Bunun acsn derinden yaadm. Bu adan

eskiden savunduum tm dnceleri dman grmek tarif edilmez

bir duyguydu.

Gemi yllardaki anlayma gre, btn radikal muhalefeti yok

etmeli ve bunu yapacak sistemi kurmalydm. Meslee yeni

baladm Mersin'de grev yaptm yllarda, benim iin sistemin ve

rejimin muhalifi olan; devleti, orduyu ve polisi eletiren herkes kt

13


14/573

................_________......................................_ .............................................___________________................................................................................ 1 . Blm: Devlet

niyetli, hain ve ajand. Tm solcular Rus ajan ve vatan haini idi,

onlara en ar ceza verilmeliydi. Ama duygu dnyamdaki byk

deiimlerin olduu, anlatlamaz eylerin ruhuma arpt o ileli

gnlerim ve biraz da karmda olan insanlarla temasm sonucunda,onlarn inanlar uruna katlandklar kiisel fedakrlklarn

grerek demokratik muhalefeti ho grmeyi renmitim. Bununla

birlikte radikal olan, hele eline silah alan ve iddet kullanan herkes,

her rgt mutlaka durdurulmal, yok edilmeliydi.

Sonunda tapacak kadar balandm, yaratlmas uruna bu

kadar gayret gsterdiim, her eyimi verdiim deerlerin yklmas

iin gayret gsterdim, yklmasn istedim. Bu kadar byk bir

deiim, bu kadar byk bir dnm mmkn myd? Yaamn

gayesi vatan, millet, bayrak, lke, Allah, din, ahlak, kanunlar deil

miydi? Bunlar o kadar nemliydi ki urunda binlerce insan lmt,

gerekirse daha binlercesi lmeliydi. Asla bu kutsal deerler ihlal

edilmemeli, hi kimse bu deerleri kirletmemeli, bunlara kar

gelenler bertaraf edilmeliydi. Bugn hl bu dnceleri

savunanlardan o zaman bir tek farkla ayrlyordum; ben her eyin

meru, aleni ve herkesin huzurunda olmas gerektiini

dnyordum; Susurlukularn yapt gibi gizli, kaak deil. Sa

dnce lkenin iyilii, gzellii ve tm yce deerler iin vard; sol

dnce ise komnizm, inanszlk, SSCB demekti; mutlaka yok

edilmeliydi. Devleti eletirene mani olunmal, durdurulmalyd.

Ecevit nasl sol, ortann solu diyerek, binlerce ehit verilerek

kurulan bu devleti eletirebilirdi? Nasl Sovyetlerin rengine benzer

sol, sosyalist anlay savunabilirdi, buna niye msaade ediliyordu?

Yllar, yllar sonra u sonuca vardm; nsanlarn eylemlerini

kafalarndaki fikirleri; fikirlerini ise inan ve dnce sistemleri,

dolaysyla dogmatik olarak kutsal kabul ettikleri ve hayatlarnn

anlam olan ve urunda lm gz aldklar yce deerler

belirliyorsa; bu lkede bunca olumsuzluk varsa ve yllardan beri

devam ediyorsa, her ey kt ve yanl ise, bunun sebebi ufak tefek

eyler ve kiilerin hatas olamazd. Hata, tm eylemlerimiziynlendiren, anlamlandran fikir ve dnce sistemimizin kayna

14


15/573

................_________......................................_ .............................................___________________................................................................................ 1 . Blm: Devlet

olan dogmatik inanlarmz ve kutsallarmzdayd. Yani bizim

ycelttiimiz, uruna her eyi feda ettiimiz, canmzdan ok

sevdiimiz, varlmzn sebebi, kendimiz olmamz salayan, bizi

bakasndan farkl klan, bize ruh veren, baka rk ve milletolmamz salayan deerlerde sorun vard. Yoksa bunca hata, bunca

anormallik niye olsundu ki?

te bu en byk deerleri eletirmek, bunca yl inandmz, bizi

biz yapan eylere yanl demek hi kolay deildi. Ruhsuz insan

olmak, motorsuz ara olmak gibi bir eydi. Trk milliyetiliinin,

Trk gelenek ve ahlak anlaynn, kanunlarmzn, hatta dinin, bu

lkedeki uygulan biimi yanlt; en azndan zamana ve artlara

uygun deildi. Yoksa lkemiz bu halde olur muydu, dnya ile

yarta bu kadar geri kalr myd? Terr 40 yldr devam eder miydi?

Bu kadar yolsuzluun lkede kabul grmesi, kimsenin bunlardan

rahatsz olmamas, hatta yaplanlar olaan bulmas mmkn

myd?

Bata fark edemesem de yaadm her olaydan bir emare alarak

32 yln sonunda; ok samimi olarak inandm, hibir karlk

baklemeksizin uruna gece gndz altm, varlk sebebi

grdm deerlerin, ihtiyaca cevap vermediini, hatta tm

sorunlarmzn kayna olduunu anladm. Bu gerei

kabullenememenin, kendime bile itiraf edememenin, ldrc

tesirini yaadm.

Yanl ayklayp doruyu bulmak istiyorum. Hibir nyarg

tamadan, neyin yanl neyin doru olduunu sylemeden; yanlla

doruyu bulmann yntemini, bunu anlamann eklim sunmak

istiyorum. Bir l, bir terazi olacak; yanlla doruyu anlamaya

yarayacak mikyaslar, deerler, fikri teraziler yaratmak istiyorum.

32 yllk meslek hayatmn her olay, her konusu bir kitaba, bir

filme konu olacakken, tm yaadklarm ve hayatm bir kitaba

sdrmam mmkn deil. Bu nedenle iddialarmn ispat, vardm

neticelerin anlalmas ve dz fikirlerin hazmedilebilir kaplarda

sunulmas iin sadece beni etkileyen, fikir dnyam deitiren,

15


16/573

................_________......................................_ .............................................___________________................................................................................ 1 . Blm: Devlet

yukardaki ereve ile snrl konularda yaadklarm ksaca anlatp

vardm neticeleri zetleyeceim.

Simonnanlar ve idealleri uruna alan, bu uurda fedakrlk

gsteren, her eylerini brakp illegal rgt mensubu olan insanlara

eskiden beri ar sayg duyardm. Bu insanlara kar mcadele

veriyor, ama ayn zamanda onlarn ok idealist olduklarn, bir inan

uruna almalarnn, fedakrlklarnn ok deerli olduunu ve bu

ilere byk oranda kendi zgr iradeleri ile girdiklerini dnerek

onlara sayg duyuyordum. Baka insanlara zarar vermeden, doru

bir ama, fikir ve ideal uruna bu kadar fedakrlk yapabilme, byle

bir anlay benimseyen siyasi veya sosyal yapnn ierisinde

bulunma, byle insanlarla dost ve arkada olma zlemimi hep

tadm. llegal rgt mensuplar kadar deil ama onlarn onda,

hatta yzde biri kadar idealist arkadalar bulduumu zannettiim

her kadrodan ayrldktan sonra, arkadalarmn makam ve mevki

gibi basit karlar uruna birbirlerini krdklarn, kutuplatklarm

grnce zldm, galiba normal artlarda byle bir ortam ya-

kalamak mmkn olmuyor.

Benim zendiim illegal rgt mensuplarnn eylem ve faa-

liyetleri deil, dnyann maddi nimetlerini bir kenara iterek bir fikir-

ideal uruna yaptklar fedakrlklard. Hatta zenerek, onlarn

yerinde olmay bile dnmmdr. Hayatn asl manasnn, varlk

sebebimizin, manevi varlmz olan fikir ve dncelerimiz

dorultusunda almak, bu uurda mcadele etmek olduunu,

insanlarn inanlar uruna lrken bile maddi zenginlik iin

yaayanlardan daha mutlu olduklarn dnmmdr.

Ne de olsa evremde grdm devlet memurlar be kuru

rvet almak iin haksz ve hukuksuz davranlara giriip

vicdanlarn satarken; her eyi para iin yapan ama kendilerini

vatansever olarak tantan mafya mensubu organize suc ebekeleri

birka kuru iin namuslarn ayaklar altna alarak cana kypinsanlara eziyet ederken; lkenin ve benim dmanm olduklarn

16


17/573

................_________......................................_ .............................................___________________................................................................................ 1 . Blm: Devlet

dnerek kar olduum illegal rgt mensuplar kendi idealleri

uruna her fedakrl yapyordu. Banka soyuyor ama be

kuruunu almak akllarna gelmiyordu. Bizimkiler aleyhte yalan

yanl hikyeler uydurarak birbirini ispiyonlarken, onlar yakalanyorama arkadalarn ele vermemek iin her tr l zorlua

katlanyorlard. Bu ve benzeri karlatrmalar, inan ve ideallerini

hibir zaman kabul etmemekle beraber, iimde illegal rgt

mensuplarna kar hayranlk uyandryordu.

Ancak yaadm bir olay, o alemin, o dnyann da grnd

kadar idealist olmadn, bu insanlarn zgr iradeleriyle her trl

yanla deil yalnzca onlara hedef gsterilen belli ktlk ve

yanllklara kar olduklarn anlamam salad. Bu insanlarn

kendi inan ve idealleri yannda kendilerine srekli empoze edilen

propagandalar doru zannederek, bu uurda mcadele ettiklerini,

asl gereklerin farknda olmadklarn grdm. Dolaysyla bu tip

insanlar idealize etmemin yanlln grmem, belki de onlara olan

saygmn azalmasna sebep oldu,

Diyarbakr'da grev yaptm dnemde (1984-1992) PKK'nm

ehir hcreleri, ehir faaliyetleri yeni yeni artmaya balamt. PKK

merkezi, krsal alana destek klmas amacyla, devletin krsaldaki

askeri basknn hafifletilmesi iin, ehir eylemlerinin balatlmas

talimatn vermiti.

Bylece PKK'nm ehirdeki faaliyetlerini izlemeye ve krsal sa-

hada faaliyet gsteren militanlar tespit edip yakalamaya ynelik

almalarmz balad. Ksa srede Halide kod adl eski bir kadn

militann Diyarbakr blgesini rgtlemek ve buralar organize etmek

zere grevlendirildiini tespit etmitik. Bir mddet sonra, gemi

dnemde faaliyet gstermi ve PKK mensuplarm iyi tanyan insanlar

sayesinde, Halide'nin gerek kimliinin tm aile yeleri PKK taraftar

olan, 1.975 ylndan beri PKK saflarnda faaliyet gsteren, 1980

dnemi ncesi militanlarndan Gler elik olduunu tespit ettik.

Elazl olan elik ailesinin hemen hemen tm fertleri gemi

yllardan beri rgt iinde faaliyet gstermi, rgte nemli desteklervermiti. Ailenin 3-4 ferdi, 12 Eyll dnemi ncesinden beri rgtn

17


18/573

................_________......................................_ .............................................___________________................................................................................ 1 . Blm: Devlet

ileri kadrolarnda yer almt. te Gler de rgtn eski

kadrosundand ve uzun sre cezaevinde yatm, cezaevinden

ktktan sonra rgt kampna, Beka'ya gitmi, burada uzun sre

kaldktan sonra gruplar tekrar rgtlemek zere Trkiye'yegnderilmiti. Biz Glerin faaliyetlerini takip ediyor, onun iliki ve

irtibatlarn biliyor, ancak olayn olgunlamas, rgtn tm

hcrelerinin ortaya kmas iin bekliyorduk. Bu arada nemli bir

gelime oldu. Umulmadk bir ekilde krsal alanda bir kuryenin

varln tespit ettik. Kuryenin mektuplarn ele geirdiimizde, bahar

atlm dolaysyla Lbnan-Bekarlaki kamplarda bulunan PKK

militanlarnn blgelerine gnderilmek zere snrdan getiklerini, bu

arada Diyarbakr-Elaz civarnda faaliyet gstermek zere

gnderilen bir grup militann Mardin blgesinde atmaya girmesi

zerine grubun ikiye blndn, yurtdndan gelmi olan lider

kadrodaki bir grup militann Mardin'de skp Diyarbakr-Gen bl-

gesine geemediklerini rendik. Blgeye geebilmek iin kuryelerle

haber gndererek kendilerini alabilecek bir klavuz-kurye sisteminin

kurulmasn istiyorlard.

Bu gruplarla bulumak zere Diyarbakr merkeze gelen kuryeyi

yakaladk. zerindeki gizli nottan, Mardin krsalnda kendi

gruplarndan kopan ve yolu bulamadklar iin daa gelemeyen iki

militann Diyarbakr ehir merkezinde olduunu anladk ve kuryenin

yerine geirdiimiz eski bir itirafy bulumaya gnderdik. Gelen

kiilerin durumundan nemli kiiler olduunun anlalmasyla da

yakalamay gerekletirdik. Mardin krsaldan kopmu iki nemli

militan Diyarbakr merkezde yakaladk.

lgin bir durum ortaya kmt. Daha nce yakaladmz baka

militanlarn ifadelerinden ve onlardan ele geirdiimiz

dokmanlardan anlald zere, yakaladmz militanlardan biri

Beka kampnda kamp komutanlnn yan sra, kampta su ileyen

kiilerin yargland, kendi deyimleriyle "devrim mahkemelerinin"

bakanln da yapan, Simon kod adl biriydi. Sirnon'un gerek ad

Ylmaz elik'ti. Yani Diyarbakr ehir rgtnn lideri olan Gler

elik'in erkek kardei. Avrupa'da uzun sre kalm, orada faaliyet

18


19/573

................_________......................................_ .............................................___________________................................................................................ 1 . Blm: Devlet

gstermi, bir ara rgt tarafndan Gney Afrika'ya bile

gnderilmiti. Avrupa'dan Beka kampna gelmi, kampta uzun sre

bulunmu, bu dnem ierisinde de devrim mahkemesi bakanl

yapmt.Aslnda PKK kamplarndaki militanlarn kamp hayat, yaam

tarzlar, yetitirilme biimi, orada nelerin su olduu gibi konular

bal bana bir kitaba, belki de birden fazla kitaba konu olacak

nitelikte ve orijinalliktedir. Eer bir gn biri, hele de orada yaayan

biri kp o gnk kamp hayatn, o ortam, kurallar, orada su ve

cezann ne olduunu, sistemin nasl altn yazarsa, ben veya

benim gibi oradaki hayat biraz bilen birka kii dnda kimsenin

okuduklarna inanacan zannetmiyorum. Bu kamplar tarif

edilemez, orann bu dnyada olduuna ve orada yaananlarn

gerekten yaanm olduuna inanmak mmkn deil.

Zaten PKK gerei buradadr, bizim grdmz

savaan, pusu kurup katliam yapan, inanlmaz olaylarn

faili militanlar bu gerein bize yansyan neticeleridir.

Asl gerek, asl anlalmas gereken ise o kamptaki

insan, hava, yaam, eitim, deerler sistemi, yani o

kampn kendisidir. Oras insan ruhunun ve kiiliinin

deitirilmesi konusunda Dr. Mora 'nun Adas adl

kitapta anlatlanlarn on kat orannda, netice elde etmi

gerek bir psikoloji laboratuvardr. Oras dehet bir

yerdir, oray anlamak yle kolay deildir.

PKK kamplarnda bulunan militanlar inanlmaz bir

ynlendirmeye tbi tutuluyor ve inanlmaz bir inan

keskinlii iinde yetitiriliyorlard. Orada rgtn istei

dndaki en ufak bir faaliyet ciddi su olarak yarglanp

deerlendiriliyordu. Kampta bulunan bir militan, eer,

"Ben bir yl nce stanbul'da yle gezmitim, kz

arkadamla beraber deniz kenarnda dolamtm...."

eklinde konuursa, en haffyle bu kiinin cezas idamd.

Militanlarn kafasn, kartrarak onlar devrimcilikten vesavatan soutmak gibi bir sula yarglanyorlard. Bu

19


20/573

................_________......................................_ .............................................___________________................................................................................ 1 . Blm: Devlet

sz syleyen, dnyann en adi yarat gibi oradaki

topluluk tarafndan dlanr, horlanr ve tecrit edilirdi.

Hatta bu tr sular iin o zamanlar PKK liderinin

tanmlad bir ad vard: objektif ajanlk; burada TrkiyeCumhuriyeti devletine ajanlk yaparak bilgi vermemekle

birlikte kiinin rgte verdii zarar ayn dzeydedir.

Dolaysyla bu kiiler ajan olmasalar da gerek bir ajan

rol oynadndan, onlarn yaptna objektif ajanlk

deniyordu.

Yzlerce insann bu sulardan kuruna

dizildii, bir realitedir. Eer bir gn PKK'nn

Bekaa Vadisi' sun Korkmaz Akademisi ismini

verdii gerilla kam] kazlrsa, rgt tarafndan

kuruna dizilmi yzlerce daha fazla sayda

PKK militannn kemikleri kanlad

xisehirAlmanlarn, 1984-1986 yllarnda Almanya'da PKK ya ynelik yapt operasyonda rgtle ilgili ok nemli belgelerin yannda

Bekaada yarglanan ve sulu bulunan militanlarn zlgt eliindeki

sevin gsterilerinin, halaylarla gerekletirilen ve seyredenlerin

kann donduran infaz grntlerinin bulunduunu biliyorum.

te orada bu tr sular ileyen, PKK izgisine uymayan insanlar

platform denen ve kamptaki tm militanlarn bulunduu topluluk

nne karlyor, orada bir mahkeme kuruluyor, mahkeme

yarglamaya balad zaman, kampta bulunan herkesten bu kii

hakknda sulamalar isteniyordu. Herkes ayaa kalkarak bu kiinin

sularn sayyor, onun hakknda iddialarda bulunuyordu. Tabii bu

yle bir yart ki eer bir kii platforma karlp yarglanmaya

balanmsa, bu kiiye ne kadar byk sular isnat edebilirse o

kadar iyi olaca dnlerek herkes yarglanan kiinin sularn

20


21/573

................_________......................................_ .............................................___________________................................................................................ 1 . Blm: Devlet

saymakta birbiriyle yana giriyordu, te bu mahkemenin bir dnem

bakanln yapan kii, Sirnor kod adyla bilinen ve bizim kimliini

zdmz Ylmaz elik'ti. Bu kii, orada bulunduu dnemde,

birok kiinin yarglanmas srasnda mahkeme bakanl yapm,birok kii idam edilmi veya verilen idam kararlar bilahare rgt

tarafndan yumuatlarak uygulanmt.

Bu yarglamalar, o tarihlerde fiilen kampta bulunmu, daha

sonra gelip teslim olan insanlardan ok dinlemitim. Ayrca

yakalanan kiilerin zerinden kan dokmanlardan bu mahkemeler

hakknda epeyce bilgi sahibi olmutuk.

Ylmaz elik'in kampta komutanlk yapt dnemde, kz kardei

Gler elik de kampta bulunmu ve bir dnem mahkeme tarafndan

yarglanmt. Gler'e isnat edilen su ise "baygn baygn bakmak

suretiyle erkek kadrolarn kafasn kartrmak, devrimcilikten

soutmakt." Bundan dolay Gler elik idama mahkum olmutu,

ama sonra calan tarafndan galiba partinin kurulu yldnm

nedeniyle affedilip tekrar grevlere gnderilmiti.

te biz bu olaydan ayrntlaryla haberdardk. Takip ettiimiz

ehir faaliyetlerinde Gler elik'in ekibi her gn biraz daha

geniliyordu, daha fazla bymeden bu operasyonu balatmaya

karar verdik.

Planmz yaptk Gler elik ve onunla irtibatl olan kiileri

gzaltna aldk. Tahkikat yaparken bu iki kardei de zaman zaman

bir araya getirdik ve orada, kafama taklan nemli bir eyi Ylmaz a

sormak istedim

Ylmaz elik ilk atmada rgtten kopmutu ama aslnda

(bana gre inanc gerei) rgt ideolojisi gerei tekrar rgte katl-

mak ve savamak istiyordu, inanlyd. Ona dedim ki: "Yakalan

maydn tekrar krsala kp savaa katlacaktn. Eminim ki dada

lebileceim tahmin ediyorsun. Kendi inanlarn dorultusunda bu

blgedeki insanlarn haklarn, zgrlklerini kendince savunmak ve

onlara ynelik haksz olarak nitelediin uygulamalara kar durmak

adna buraya geliyorsun. Burada samimi olarak savaacaksn, bu

konuda samimiyetinden asla phem de yok. doru bildiin iin

21


22/573

................_________......................................_ .............................................___________________................................................................................ 1 . Blm: Devlet

yapyorsun. Kampta bulunduunuz dnemde kamp komutan olarak

sen olay en iyi bilen insansn. Gler elik senin kardein. Karde

olmay da bir kenara brakrsan, iyi bir yoldalk ilikisi ierisinde,

hem rgt mensubu olarak hem de kardei olarak devrimciliini okeskiden beri biliyorsun. Gler gerekten kampta isnat edilen suu

ilemi miydi?"

"Kesinlikle Gler elik yle bir su ilememiti, asla byle bir

tavr yoktu. Ben bunu kardeim olduu iin deil yoldalna

inandm iin sylyorum." dedi. nsanlar kabullenmek te

zorlanabilirler ama illegal rgtlerde akrabalk, arkadalk, dostluk,

hatta annc-babalk gibi insanlar arasndaki yaknlk balan feodal

iliki olarak tanmlanr. Bu tr ilikilere deer vermek, iyi

karlanmaz ve aalanr. Bunun yerine rgtlerde ayn inanca

sahip olmak, yoldalk ve devrimcilik yeni bir ya -kmlk ba olarak

kabul edilir. Zaten rgtler insanlann deer yarglarn bu kadar

deitirerek insanlarda yeni bir kiilik ve yeni bir deerler sistemi

yarattklar iin onlara istedikleri ekilde hkmedebilir, aksi takdirde

kiiler bu deerleri benimseyip kiilik dnmne uramadan

eylemleri gerekletiremez.

"Peki o zaman sen kardein, daha ilerisinde heval/yolda olarak

bildiin Gler elik'in bir rgt mensubu olarak bu suu

ilemediine inandn halde neden mahkeme bakam olarak orada

ak bir tavr koyup kardeini veya hevalini savunmadn. dama

mahkum edildii halde buna kar koymadn. Halbuki tanmadn

insanlarn hakkn korumak iin atmay, lmeyi ve ldrmeyi gze

alyorsun, burada gvenlik kuvvetleriyle, askerle, polisle hi

tereddtsz atyorsun. Ama baka bir noktada hakl bildiin bir

kiinin hakkn korumak, bir hakszla kar durmak iin en ufak

bir tavr gsteremiyorsun. Eer insanlar hak. hukuk, adalet ve

eitlik gibi deerler uruna, doru bildikleri inanlar ve idealleri

uruna fedakarlk yapyor, atyor ve lyor ise senin de orada

haklnn yannda tavrn gstermen gerekirdi. Demek ki senin hakk

hukuku savunma noktasndaki tavrn her zaman ayn deil; sanargtn empoze ettii konulardaki hakszlklara kar savayorsun,

22


23/573

................_________......................................_ .............................................___________________................................................................................ 1 . Blm: Devlet

ama baka bir noktada, baka bir hakszla kar duramyorsun,''

dediimde verdii cevap beni tatmin etmemiti.

te o zamana kadar devrimcilerin inan ve idealleri uruna

savaan insanlar olduu ynnde kafamda kurduum imaj veonlara duyduum sayg ykld. Demek ki onlarn gerek bir dorusu

yoktu; gerek idealler ve inanlar uruna savamyorlard. Onlara

empoze edilmi, belki de binlerce kez tekrar edilerek beyinlerine

ilenmi rgt gerekleri uruna savayorlard; bu gerekler uruna

fedakarlk yapp, lm gze alyorlar bunun dndaki hakszlklara

ses karmyorlard.

Sac-solcu, laik-anti laik, demokrat-darbeci. A veya B partisigibi kamplara ayrldmzda hep kendi tarafmz hakl, kar taraf

yanlt; kar durma cesaretimiz, yalnzca grubumuzun kar

olduu kii ve fikirlere ynelikti.

Sonra kendimize baktm, biz de yle deil miydik? Kendi tekilat

mensuplarmzn sularn gizlemeye alyorduk ama vatandan

iledii sulara en ufak hogrde bulunmuyorduk. Vatandaa kt

muamele eden, darp ve ikence eden, grevini ktye kullanan,

rvet yiyen meslektalarmz yakalayp sularn ortaya karmak

konusunda ne kadar gayretliydik?

Susurluk da bu anlayn daha byk apta bir tezahr deil

miydi? l, su ileyen herkesin yarglanmas ve ihlal ettii kural

iin yasalar erevesinde gerekli ceza ile cezalan-drlmasryd. Oysa

adam ldrenler, yaralayanlar eer sradan insanlarsa veya bir

rgt, mensubu ise bu kural iletiliyordu, bunun dnda devlet

grevlileri baz kiileri karr, infaz ederse bu kiiler

yakalanmyordu.

Bu durumu birok olayda grmek mmknd.; bizler de her

suu deil, yalnzca bize retilen ve empoze edilen hususlar su

gryor, bizim tarafmzda olan kiilerin kusurlarn su olarak

nitelendirmiyorduk.

Bu duruma, bu tip davranlara "Simonlamak" adn ver-cin.

te bu durumu dndkten sonra kendime sz verdim;

ben Simon gibi olmayacaktm, ben Simonlamayacaktm. Yan...........

23


24/573

................_________......................................_ .............................................___________________................................................................................ 1 . Blm: Devlet

h kim yaparsa yapsn kar kacaktm; su ileyenler kendi

tarafmdan insanlar, kendi arkadalarm bile olsa veya ne kadar

gl olursa olsun, bedeli ne olursa olsun kar duracaktm...

Aslnda Simonlar her yerde, her rgtte var; insana deer ver-meyen, zgrl, nemsemeyen, itaat kltrnn hkim olduu,

grup menfaati iin itaatin istendii her yerde Simonlar var.

Hali'te Yaayanlar

stanbul'da grev yaptm 1992-1996 yllar arasnda grev

yerim Gayrettepe'deydi, evimiz ise Ataky'de. Her gn akam ge

saatte zellikle saat 23.00 sularnda Gayrettepe'den kp evimize

giderken Hali'ten geiyorduk. Hali o zamanlar inanlmaz kt

kokuyordu, tam olarak lam kokusu duyuluyordu ve ben bu

kokuya dayanamyordum. Arabann btn camlarn kapatyordum.

Koku gelmesin diye burnumu parmaklarmla kapatmama ramen

Hali'ten gelen hafif bir koku bile midemi bulandrmaya yetiyordu.

Hali'ten gemek benim iin bir lmd, daha yaklamadan Ok

Meydanmda burnumu kapatmam gerekiyordu, ta ki tneli

geinceye kadar. Fakat Halic'in etrafnda yaayan insanlara

bakyordum; onlar parklarda geziyor, yemek yiyor, hatta bir ksm

piknik yapyordu, bu kt kokudan sanki hi rahatsz deillerdi. Bu

durum bana ok tuhaf gelmiti. Demek ki, kt bir ortamda

bulunan insanlar bir mddet sonra oraya uyum salayp alyorlar

ve bu ortamn irkinliini gremyorlard. Ne kadar kt ve salksz

bir ortamda bulunulursa bulunulsun bir sre sonra kiinin bnyesi

bu duruma uyum salayarak ktln farkna yaramyordu.

Bir an iin dndm. nsann iinde bulunduu koullara

gsterdii uyum, pis kokan bir ortama bile uzun sre kalnca

almas, bunu kabullenmesi sadece fiziki ortamla m ilgiliydi? Yoksa

dnceler, sosyal davranlar, etik kurallar gibi toplumsal hayat

etkileyen unsurlar iin de geerli miydi? Ayn ekilde ortama uyum

salama anlaym toplumsal hayatn btn alanlarna yanstarak,

iinde yaadmz ok kt ortam, bile normalletirmitik,dolaysyla hibir rahatszlk duymadan yayorduk.

24


25/573

................_________......................................_ .............................................___________________................................................................................ 1 . Blm: Devlet

nsanlar uzun sre kaldklar ortamda yanllklara, hatalara ve

btn anormalliklere alyor, uyum salyor. Trkiye iin de ayn

ey sz konusu. Hrriyetlerin kstland, basknn hkim olduu,

yanl ve manta uygun olmayan bir Trk idari sistemi, Trktoplum yaps ve zellikle kirli, yozlam bir kamu sistemi ierisinde

uzun sre kalan ve bu atmosferi teneffs eden insanlar, bizler

hepimiz, bu ortamn ktln, pisliini artk alglayamyoruz. Bu

durum bizi rahatsz etmiyor. Hali'teki pis kokuya ramen piknik

havas iinde yiyip iip oymayanlar gibi, biz de bu pis ortama en

ufak tepki koyamyoruz; halbuki dardan bakldnda bu durum

dayanlacak ve kabul edilecek gibi deil.

Herkes biliyor ki bu lkedeki ihaleler byk oranda hileli. Bu

lkede tapu, trafik, gmrk gibi birok kurum rvet batanda.

Yolsuzluk ve usulszlk usul, esas haline gelmi; adam kayrma,

torpil, her trl hile yaygnlam. Toplumun ounluu bu lkede

ilerin doru ve drst yrt lmediine inanyor, ama en byk

usulszlklere toplum tepki gstermiyor. Hile, fesat ve rvete en

ok kartna inanlan kii en fazla oyu alabiliyor; en rveti kii

en itibarl kii olarak kabul gryor. Bu rnekleri alabildiince

oaltmak mmkn. Demek ki ounluk pis ve kirli, her trl

yanlln bol olduu bu ortama uyum salam, bu durumu

kanksam ve normalletirmi. Bu durumu grebilmek ve

alglayabilmek iin ancak bu sistemin dna kmak gerekiyor.

Baka bir lkede bir mddet kalp oradaki artlar grdkten sonra

o pis kokan Halic'in durumunu fark edip bunun yanl olduunu

greceiz. Yoksa iinde bulunduumuz artlarda pislik her yana

yaylmasna ramen maalesef hibirimiz Trkiye'deki bu sistemin

yanlln alg-layamyor. Belki de uzun sre ktlkler,

yanllklar, hakszlklar ve hukuksuzluklar ierisinde yaamak,

bunun ierisinde var olmak gzmz kr etmi; tm bu

olumsuzluklara uyum salayarak bu anormallii normalletirmiiz.

Aslnda en fazla itiraz etmemiz ve kar koymamz gereken

durumlarda ok makul ve kabul edici tepkiler vermiiz.

25


26/573

................_________......................................_ .............................................___________________................................................................................ 1 . Blm: Devlet

Kurtuluumuz nndeki en byk engelin de bu olduu

kanaatindeyim.

Bu bilince eritikten sonra, iinde yaadmz artlar kabul

etmemeyi; bu rvet, yolsuzluk, riya ve yalanla dolu ortamdayaamaya mecbur olsam da asla bu durumu normal grmemeyi; en

knden en byne her trl yolsuzlua, hrszla,

usulszle tepki gstermeyi ve gcmn yettii kadar kar

koymay hayatmda dstur edindim. Hibir pislii normal

grmemeliydim; etrafm ne kadar kirli de olsa kabullenmem, uyum

salamam sz konusu olmamalyd.

Kitabn Dilindeki Sertlik

Bu kitab yazarken kimseyi krmak ya da incitmek istemedim.

Beni tanyanlar bilirler ki kimseyi krmamak, zmemek iin an

hassasiyet gsteririm. Aslnda bu, bilinli olarak dikkat ettiim bir

husus deil, bir yaam biimidir, hayatmn temel esasdr.

Eer biri benimle konuurken ses tonunu biraz ykseltirse,

biraz kzdn belli edecek ekilde konuursa bir hafta moralim

bozulur. Bundan dolay ben de hi kimseyle yksek sesle

konumam, hi kimseyi krmam. Kabahati olan, su ileyen kiilerle

bile asla onlar incitici ekilde konumam, gururlarn krmam.

Bararak veya karmdakini kracak ekilde konutuum ok

nadirdir, birok astm/arkadam benim iin "hi kzmaz, sinirleri

alnm" der.

Ama bu kitap taslan okuttuum tm arkadalarm yaz daki

dilimin yer yer sert, krc, hatta baz blmlerin davalara konu

olabileceini sylediler. Ben de bu kadar olmasa da yaz dilimin sert,

bazen de itici olduu kanaatindeyim, ama yazarken kimseyi

incitmek gibi bir niyetim yok. stemememe ramen bu kitapta

anlatlanlardan incinecek, krlacak herkesten batan zr

diliyorum. Amacm asla kimseyi krmak ya da zmek deil; zaten

benim sorunum tek tek kiilerle deil, ben sistemi, yntemi, usulleri

sorgulamaya, bunlarn yanlln ve eksikliini gstermeye

26


27/573

................_________......................................_ .............................................___________________................................................................................ 1 . Blm: Devlet

alyorum. Bu amala olaylarn anlalmas iin, istemeden de

olsa, snrl olarak kiilerden de ismen bahsettim.

u da unutulmamal ki ben yazar deilim. Hissetme ve alglama

kabiliyetim olduka iyi olmasna ramen ifade kabiliyetim o kadar iyideil. Ayrca yaz dili ile konuma dili ayn olmadndan

konuurkenki mlayimliime karn yaz dilinde istemeden de olsa

slubum farklklaabiyor. Ayrca anlatlan konular basit ahsi

meselelerden ziyade lkenin gvenlii ve toplumda geni kesimlerin

hayatn ve zgrln ilgilendiren hususlar olduundan, slubu

yumuatma adna konular basite indirgeme ve nemsememe riski

de var. nsanlar sarsan anlatm ve ifadelerin daha kalc bir izbrakt ve daha iyi algland da bir gerek. Dolaysyla kitabn

ekline ve diline taklmadan ieriine deer verilmesini, zarfa deil

mazrufa nem verilerek okunmasn arzu ederim.

Bir kitap yazmay emekli olunca, dnmtm, genel kanaat

de brokratlarn ancak emekli olunca yazmalar gerektii

ynndedir. Ancak her eyin bayat tatsz olduu gibi bilginin bayat

bir ie yaramayaca, zamannda yaplmayan uyarlarn anlamn

yitirecei iin kitab bir an nce yazmaya karar verdim. Bundan

dolay dilin, slubun ve eksikliklerin ho grlme sini diliyorum.

Kydeki Okul Yllarm

Hukuken Mara'a ama dier alardan fiilen Gaziantep'e bal

Karabykl Ky'nde doup, bydm. ehirdeki ocuklar okuldan

kaarken biz tarlada almak, hayvanlar otlatmak gibi ilerden

kurtulmak iin okula snrdk; okullarn almas bizim iin tm bu

ilerden kurtulutu. Ky okullar, ocuklarn tarlada alaca

dnlerek nisan sonu veya mays banda kapanr ve ekim veya

kasm aynda alrd.

Benim ocukluumda ya nfusu fazla ya da yolu olan bizimki

gibi kylerde ilkokul vard. Okulda, tek bir bina iinde 5 snf, yani

1, 2, 3, 4 ve 5. snflar ayn derslikte, ayn odada ders grrdk,

retmen 5. snflara ders anlatrken, dier yandan 4. snflar 2.snflara, 3. snflar da 1. snflara ders anlatrd veya buna benzer

27


28/573

................_________......................................_ .............................................___________________................................................................................ 1 . Blm: Devlet

ekilde retmen 3 ve 4. snflara ders anlatrken 5. snflar 1.

snflar ders altrrd. Yani ayn odada be snf ders yapardk.

Tam anmsayamyorum ama nc veya drdnc snfa geldiim

sene kye ikinci bir retmen atand ve eski karayollar binasn bizeek bir derslik yaptlar. 4 ve 5. snflar ayr binada 1, 2 ve 3. snflar

ise baka bir binada ve ayr retmenlerle ders ilemeye balad.

kinci snftayken her hatada kara lastik ile bizi dven retmen

gitmi yerine Hseyin Gzel isimli gen bir retmen gelmiti. Yeni

retmen, yeni ders yl banda Atatrk'n lm yldnm

dolaysyla tm snflara ortak ders veriyordu. Hseyin retmen

Atatrk'n doumundan lmne tm hayatn ve Kurtulu Sava

n tam bir saat aralksz anlatt. Okulun en kklerinden

olduumdan en nde oturuyordum, ikinci saat retmen Atatrk

hakknda anlattklarn tekrar edecek var m diye sordu. Parmak

kaldrdm, herkes benim gibi parmak kaldrd zannediyordum,

meer tek kaldran benmiim. Benden st snftakiler parmak

kaldrmam, ama ikinci snf rencisi olan ben parmak

kaldrmtm.

retmenin anlattklarndan aklmda kalanlar tam yarm saat

tekrar anlattm, unuttuum ksmlar hoca tamamlad. Benim

anlatmmdan sonra tekrar anlatmak isteyen var m diye

sorduunda birka renci daha parmak kaldrarak konuyu

anlattlar.

Sonra ky kahvesinde kyllerle sohbet eden Hseyin retmen

babam bulmu ve ok zeki olduumu, mutlaka beni okutmas

gerektiini sylemi. Bunun zerine adm okulun alkan

rencisine kt, ne yaptmn farknda deildim ama herkes

alkan olduumu syleyince mecburen alkan rolne brnp

bu rol oynadm. Bu ekilde hi ders almadan ama derslerde

retmeni dikkatle dinleyerek okulun en iyi rencisi olmutum, bu

durum bana farkl bir misyon yklyordu. Her sorulan bilmeli,

retmenin her sorusuna cevap vermeliydim, baka ky okullaryla

yaplan bilgi yarmalarnda bizim okulu ben temsil ediyordum.Belki gerekten zekiydim, belki deildim ama benden beklenen rol

28


29/573

................_________......................................_ .............................................___________________................................................................................ 1 . Blm: Devlet

oynamak mecburiyetiyle dersleri iyi izlerdim. Tm okul hayatm

boyunca ilk be arasna girmek mecburiyetimdeydim ve her zaman

da girdim.

lkokul bitmiti, o yllarda ehirlere gidip okumak sk rastlananbir ey deildi. lkokul bitince babam yakn akrabamz olan . Ali ile

birlikte bizi Antep'te yeni alan bir ortaokula kayt ettirdi. O zamana

kadar hep alvar giymi, hi pantolon giymemiken bir anda takm

elbisem, kravatm ve okul apkam olmutu.

Babam bize bir oda kiralad. Bizden iki yl nce ortaokula kayt

olmu, aabey konumunda bir kylmz de bizimle kalacakt.

Buras, kaps sokaa alan, iindeki kk blmede lavabo

bulunan, bir kesine konmu tahta, masa vazifesi gren bir odayd.

Yemeimizi kendimiz yapyor, amarlar hafta sonu kye

gittiimizde evde ykatyorduk.

Tm hazrlklar yaplm, tm eyalarmz alnm, tl

elbiselerimle okula balamtm. Birinci hafta okulda hi kim-

seyi tanmadmdan korkun bir yalnzlk hissine kaplm,

kydeki arkadalarm, insan yaknln kaybedince okumak-

tan vazgemitim. Hafta kye gittiimizde ok mutlu ol-

mutum ama pazar leden sonras gelip atnca beni tekrar

An tep'e gndermek istediklerinde, ben gitmem diye tutturmu,

o zaman trikotaj atlyesinde alan aabeyime zenerek onun

gibi alacam sylemitim. Babam, sana bu kadar masraf

ettik, okumaya mecbursun diye srar edince gitmem diyerek

alamtm. Fazlaca direndiimi gren yaknlarm ve yal b-

yk amcam bu hafta git, okumak istemezsen biz hafta iinde

gelip seni okuldan alrz, bir ie koyarz diyerek beni ksmen

ikna ettiler ve ben nasl olsa hafta iinde okuldan ayrlacam

diyerek ikna olup gittim.

kinci hafta okulda benim gibi yeni olan Recep Cinle tantm.

Onunla hl yakn arkadalmz ve dostluumuz devam eder.

Ayrca bizim gibi okula yeni gelen baka ocuklar tandka okula

altm. Byk amcam beni okuldan alp ie koymak iin gelmedi,ben de okumak istemiyorum demedim.

29


30/573

................_________......................................_ .............................................___________________................................................................................ 1 . Blm: Devlet

Daha sonraki hayatmda benzeri ekilde insan scaklnn youn

olduu ortamlardan ayrlp baka yerlere, okula, zellikle de askere

gidip oralara almayan ve "yerimi deitirin yoksa firar edeceim"

diyen herkes iin ayn ynteme bavurdum. Bir ay sabret yerinideitireceim dedim. Ama hibir ey yapmadm, 15. gn o talepte

bulunanlar artk yerlerine alm, baka yere gitme arzular

kalmam oluyordu.

Ortaokulumuz Karyaka Ortaokuluydu, daha sonra ad smet

nn Ortaokulu oldu. Bir yl nce kurulmutu, biz birinci snftk,

bizden nce balayan ikinci snflar vard. Okul mdrmz,

zannedersem Abdurrahim Karakoc'un kardei veya amcaolu olan

Erturul Karako'tu. Kan Ars isimli bir iir kitab vard, bunca yl

sonra bile nedense ortaokul aklma gelince manasn anlayamadm

bu kitab hatrlarm.

Okulumuz yeni olduundan kendi binas yoktu. Krler oku-

lunun fazla olar bir blmn kullanyorduk, kr rencilerle

birlikte ayn baheyi ve koridoru kullanyorduk, ancak gerek kr

olanlar biz mi yoksa onlar m anlamak biraz zordu.

Okulun asl sahipleri koridorlar hzla koarak geiyor, iinde

hareket ettike ngrak sesi karan topla futbol oynuyor, her trl

toplu sporu yapyor ama asla arpp birbirlerini yaralamyorlard.

Hemen hemen hepsi bir mzik aleti alabiliyordu. Gzler ok nemli,

ama gzleri olmayan veya az gren insanlarn dier duyularn

kullanarak, grenlerden daha iyi eyler yapabildiklerine ahit,

olmutum.

kinci yl okulumuz Yeilova Mahallesiriden, Karyaka Mahallesi

hin kuzey dousundaki bir ilkokulun kullanlmayan ksmna misafir

olmutu, son iki ylmz burada geirdik. Bizden sonra bu ilkokulun

yanma yeni bir bina daha yaplm ve ad deierek nn Lisesi

olmutu.

Okulun son yl ne kadar devlet parasz yatl okulu varsa

onlarn snavlarna girdik, nk tek okuma ansmz yatl okul

kazanmakt.Hali'te Yaayan Smonlar........_. ............._................................._... .

30


31/573

................_________......................................_ .............................................___________________................................................................................ 1 . Blm: Devlet

Yatl lise, yatl sanat okullar, polis koleji, fen lisesi, tm

snavlar kazanmtm, sanat okullar nemli deildi, ancak baz

okullarn ikinci bir mlakat snav vard, ilk neticeler arasnda Polis

Koleji de yer alyordu. En yakn arkadam Receple beraber aynokula gitmek istiyorduk ama polis koleji hari ortak okulda

buluamyorduk. Hangisine gitmeliydim bilmiyordum. O yllar

Trkiye liseler aras bilgi yarmasnda birinci gelen Gaziantep

Lisesinin yatl ksmn kazanmak en prestijli olayd.

Polis Koleji ilk aklanan snavlardand, Antep'ten 4 renci

snav kazanmt. Ankara'ya gitmemiz gerekiyordu, ama biz hi

Anakara 'yi grmemitik, daha dorusu Antep'ten baka yer gr-

memitik ve yaknlarmzdan hi kimse bizle Ankara'ya gelecek halde

deildi; durumlar msait deildi. Biz okulun nerede olduunu,

snavn nasl olacan bilmeden 14 yanda iki renci olarak

Ankara'ya geldik. Annelerimiz paralar aldrmayalm diye i

giysilerimizin iine gizli cepler dikip paralar bu ceplere payla-

trdlar. Zannederim 50 liram vard; on liram cebimde, dier 20'si

az dikile kapatlm i atletimin bir cebinde, dier 20 lira yine

baka yerde gizli ekilde olmak zere saklayarak tedbir almtk.

Ankara'ya gelince bir gnde biteceini zannettiimiz snavn

aslnda be gn sren ciddi szl snavlar ve sonunda da byk bir

mlakat olduunu anladk. Biz bir gn iin gelmitik, ama bir hafta

Ankara'da kalmaya mecburduk; ne telefon ne de baka bir

haberleme sistemi vard. Receple ikimiz Maltepe'de bir otel bulduk,

ikinci gn bizim gibi snava gelmi Tokatl arkadalarla baka otele

giderek orada bir hafta kaldk. Ne yedek amar ne de baka

imknmz vard, ama paramz idareli kullanmak artyla bize yeter

oranda idi. Snavlar takip ediyorduk, bizden nce girenlerden

aldmz bilgilere dayanarak hemen, gidip edebiyat ve dil bilgisi

kitaplar aldk ve unuttuumuz ksmlara almaya baladk. Arka

arkaya snavlara girerek son gn tm aday ve ailelerinin bulunduu

bahede tek tek isimler okunarak kazanan 63 kii ile ieri alndk.

Bizim gibi birka kii hari dier ocuklar aileleri ile gelmilerdi.

14 yanda hi grmediim Ankara'ya Receple tek bamza gelmi,

31


32/573

................_________......................................_ .............................................___________________................................................................................ 1 . Blm: Devlet

bir hafta kalm, tm ilemleri tamamlam ve sonunda snav

kazanarak eve dnmtk. Bu olayda hibir fevkaladelik

grmemitim, ama yllar sonra kendi olum ve kzm niversiteyi

kazandklarnda onlar yalnz balarna ehir dna gnde-rememitim. Ne yaparlar, nasl yaparlar, yanlarnda ben olmalym,

onlar daha ocuk diyerek hep yanlarnda olmak istedim. Onlarn her

eyi halledebileceklerine inanamadm, ama ben 14 yanda taral

bir ocuk olarak tek bama bunu baarmtm. amarlarmz

ykam, paramz verirmi, snav kazanm ve artan paramzla da

An tep'e kymze dnmtk.

MERSN

Glnar le Emniyet Komiserliim

1976 yl temmuz aynda okul bitmi, 6 yllk yatl hayat

(kimimize gre hapishane hayat) sona ermiti. Kura ekilecek,

herkes bahtna neresi karsa oraya gidecekti. Okulu ilk ona girerek

bitiren rencilere belirli illeri kurasz seme hakk vermilerdi, ben

de dereceye giren rencilerdendim, yani istediim ile gidebilecektim.

Mersin (el) ilinde bir kiilik kontenjan vard. Hi grmediim,

nasl olduunu bilmediim bir ildi ama bir avantaj vard,

memleketime yaknd. Tercih hakkm kullandm ve Mersin'e tayin

oldum.

15 gnlk mehil mddeti sonunda Mersin Emniyet Mdr-

lne gelip greve baladm. O zamanki adyla Personel ubesi

kanalyla beni Emniyet Mdrlne karp oradan seni Glnar

ilesine verelim dediler. Okul yllarnda hayalimde hep mstakil

amir ol inak vard ve hi ummadm bir anda. nme bu frsat

kmt. Glnar'n Emniyet Komiseri, yani o iledeki Emniyetin

amiri olacaktm. Bu, komiser olmaktan farkl bir eydi. lede

Kaymakam tm birimlerin bal olduu amirse.

her bakanln uzantsnn da birim amiri vard; le Milli Eitim

Mdr, Bayndrlk Mdr gibi Emniyette de le Emniyet

Komiseri vard. Benim rtbem en alt basamakta Komiser Yar-

dmcsyd ama makamm le Emniyet Komiseri olacakt. Adli

32


33/573

................_________......................................_ .............................................___________________................................................................................ 1 . Blm: Devlet

olaylarda hkimler kanununa bal olan onurlu bir iti. lenin

mstakil sorumlusu olacaktm.

len zeri, Vali Bey seni istiyor dediler. O zamanki adyla 2.

ube efi olan Bakomiser Ali Temel beni alp l Valisine gtrmegrevini stlenmiti. Emniyet Mdrlne 100-150 metre

yaknlkta olan Valilie yaya giderken Ali Beye, "Bakomiserm

Glnar nasl bir yer?" diye sordum. Ali Bey, "Toroslarin eteinde

irin bir kasaba." dedi. Bu 'irin bir kasaba' sz ok houma

gitmiti. Be dakika sonra Vali Bey'in makamna vardk ve Vali

Necmettin Karaduman (kurucu meclis yelii ve meclis bakanl

da yapt) beni yalnz bama makamna ald. "Sen ilede ne

yapacaksn, ilde kal?" dedi. Ben ilede grev yapmann daha iyi

olacam syledim. Vali, "Sen yenisin, tecrbesizsin, zorlanrsn, ile

grevi ardr," dedi. "Nasl olsa bir gn zorlanacam efendim, bata

zorlanaym." diye karlk verdim.

Aslnda Vali benim ileye gitmemi istemiyordu ama ben bu irin

ileye gitmek, okul yllarndan beri idealimdeki grev olan mstakil

amirlie getirilmek istiyorum diyerek srar ettim. Bu grme

sradan bir grme deildi aslnda, ama sebebini pek anlay amam

tim.

Hemen hazrlanp atandm ileme gitmem gerekiyordu, biz

Emniyet Mdrlne dnnce Vali arkamzdan Emniyet

Mdr'ne benim iin, "Bu ocuk ok gen, 15 gn il merkezinde

kalsn, tm birimleri dolasn, her birimde ona bilgiler verilsin,

ondan sonra Glnar'a gnderin," demi. leye bir an nce gidip

amirlik yapma hayalim geici olarak ertelenmiti. Ertesi gn

almaya baladm. 2. ube, 3. ube ve karakollarda resmen staj

yapyordum, tecrbeli amirler ve ii bilen polisler bana. ilerle ilgili

srekli bir eyler anlatyorlard.

Bu arada gideceim ile hakknda bilgi de almaya baladm, le

Mersin'in en kk ilesiymi, zaten polis tekilat da ileye 1972

yllarnda kurulmu. Hi amir gitmezmi, her giden kamaya

alrm, en sonunda Emniyet Mdr bu sorunu zmek iin

geici grevlerle ildeki tm amirleri birer ay nbetlee buraya

33


34/573

................_________......................................_ .............................................___________________................................................................................ 1 . Blm: Devlet

gnderiyormu. Yani ilem hi kimsenin gitmek istemedii bir

yermi. Bu, daha sonraki meslek hayatmda da grdm bir

durumdur. Emniyette hi kimse kk ilelere gidip almak

istemez; kimi einin ii, kimi ocuunun okulu gibi sebeplerle ilmerkezinde kalmak ister. Ama ben o gn ileye gitmek istemitim;

bata epey zorlansam, hata yapsam da ilenin genelde olaysz ve

sakin olmasndan daha ar bir ey yaamadm, ama daha sonraki

yllarda ilede mstakil sorumlu olmann zgven, sorunlarla direkt

yzlemek, hi kimseden yardm istemeden ileri ynetmek gibi

bana nemli tecrbeler kazandrdn fark ettim.

Vali Necmettin Karaduman, ilk valiliini memleketim olan

Kahramanmara ilinde yapm, Mara'ta ok sevilmi. Kendisi de M

ara i ve Maralar ok sevmi, Sanyorum M ara ile kendi

memleketi olan Trabzon'u karde ehir yapm. imdi Mara'n en

byk caddesinin ad Trabzon, Trabzon'un en ilek caddesinin ad

Mara'm.

Vali Bey M ara i o kadar sevmi ki her Maralya yardm etmek

istermi, bu yzden kimsenin gitmedii bu ileye gnderilmeme,

Emniyetin acemi yem bir komiseri bu ileye gndermeye kalkmasna

kar km. Asayi saatinde Emniyet Mdr'nn Allahsz Sami

naml Sami Alhan'a benim gnll olduumu sylemi olmasndan

phe duyup en aznda kararmdan vazgeirmek iin beni arm,

ama ben sanki en iyi yere atanyor gibi illa ileye gideceim diye

srar edince kararmdan vazgeiremeyeceini anlam,

tecrbesizliimi grnce de biraz ubelerde staj grmemi istemi.

Ben o zaman bilmiyordum ama Glnar'n politik yaps, ikyet

sever halleri lkede nam salm, fkralara konu olmu. leye gidip

de ikyet edilmeyen ya da en ufak olayda hakknda onlarca dileke

ya-

zlmayan memur yokmu. lede herkes ar partizan, herkes

siyasetle megul, hatta halk siyasi partilerine gre kamplarm

yaarm, kime dierinin ikyet ettii bir il-

eymi. Vali byle bir yerde alamayacam dnerek beni

caydrmaya abalam.

34


35/573

................_________......................................_ .............................................___________________................................................................................ 1 . Blm: Devlet

Mersin merkezde Emniyet Mdrlnn muhtelif birimlerinde

(karakol, asayi ubesi, vs.) ksa sreli almaya baladm. Stajda

daha ilk hafta dolmamt ki bir gn Emniyet Mdr, "Vali yarn

Glnar'a gidiyor, yeni atanan komiser acele ileye gitsin," diye habersalm.

Hemen aceleyle valizimi topladm. Glnar'a gidecek otobsleri

aratrdm. Benim ile ky gibi bir yermi, ileden her sabah iki

otobs gelir, yine her gn iki otobs ilden ileye gidermi. Bu

otobs kardn m Mersin'den direkt baka bir ara yokmu. Bu

defa Silifke'ye gidip oradan taksi ya da dolmu bulmak

gerekiyormu. Staj yaptm ar Karakoluna yakn olan garaja

polisler beni gtrdler, Glnar otobsne bindim.

Kvrlan yollardan dolanarak gidilen 3,5-4 saatlik yoldan sonra

ileye vardm. Emniyet Komiserlii ilenin merkezinde, altnda

gazya vs. satlan bir iyerinin 2. katnda bulunuyordu. Merdivenle

kldnda, uzun koridor boyunca sal sollu sralanm 5 kk

oda vard.

Vali Necmettin Karaduman kyleri dolamaya, kylerdeki yol,

su, elektrik gibi devlet yatrmlarn grmeye gelmi, incelemesi bitip

dnerken Belediye Bakanlnda heyet yeleri ve Belediye Bakan

ile konuuyordu, beni de artmt. Yanlarna gittiimde beni

oradakilere tantp komisere sahip kn diyerek nasihatlerde

bulundu.

lk gnn akam ou iledikleri muhtelif sular nedeniyle

ileye srlen polislerden oluan 4-5 kiiyle birlikte karakolda

otururken, ilk vukuatmz gerekleti. Mal Mdr Vekili'nin de

iinde olduu bir grup memur, ar alkoll olan emekli bir

retmenle kfrl bir kavgaya tutumulard. Kavgaya karan

kiileri polisler karakola getirdiler. Ksaca taraflar dinledim. Sonra

aklmda kald kadaryla alkoll olup olmadklarn aratrmak

gerekiyordu, bunun iin de o zamanlar alkolmetre olmadndan,

hkmet tabibine veya salk ocana gndermek gerekiyordu.

Taraflar ksaca dinledikten sonra hepsini nezarete attrdm. Benimmemurlar, taraflardan birinin Mal Mdr Vekili olduunu

35


36/573

................_________......................................_ .............................................___________________................................................................................ 1 . Blm: Devlet

syledilerse de ben, "Olsun, atn hepsini ieri," dedim. Halbuki o

kiiyi nezarete atmaya yetkim olmad gibi, Mal Mdr Vekili ne

demek onu da bilmiyordum. Mal mdr benim iin hibir ey ifade

etmiyordu, hatta mal mdr gibi bir isim mi olurmu derdim..Aylar sonra Mal Mdrlnn benim Emniyet Komiserliinden

daha nemli bir makam olduunu rendim, ama devletin, temel

makamlar hakknda hibir bilgi verilmeden okuldan mezun

oluyorduk. Stajlar kaytarmak iin bir bahaneydi, renciler okula

dndklerinde rendikleri ileri deil, stajlardaki derslerde nasl

kabardklarn zenerek anlatyordu. Kaytarmak idealize edilen bir

yntemdi.

Neyse Mal Mdr Vekili'ni de nezarette koyduktan sonra

alkoll olanlar doktora (salk oca tabibine) sevk ettim. Biraz

sonra doktordan geldiler, zil zurna sarho olan kii iin doktor

alkoll deildir raporu vermiti. Okulda anlatlanlar aklmday-d,

hemen savcy aradm, savcy manyetolu telefonla evinde buldum ve

konuyu aktardm. Komiserin ileye atandm yeni duyan savc, ho

geldin safhasndan sonra ben geliyorum dedi ve biraz sonra geldi.

Olay dinledi, sonra telefonla doktoru evinde buldu ve karakola

ard. ok kibar, ar dindar ve efendi olduu her halinden

anlalan doktor Mehmet Bey sarho emekli retmenin eski

retmeni olduu iin saygsndan ona byle bir rapor verdiini

syledi. Karakolda bizim yanmzda alkolldr eklinde yeni bir

rapor hazrlad. Bylece hem kendini savunmu hem de bizim

dediimiz olmu ve yumuaka olay zmtk.

Daha sonra bu olayda Mal Mdr Vekili'nin nezarete atl-

masna kinlenen Mal Mdrl personelinin polislere ynelik bir

iftira olaynda rol aldklarn rendim. Mal Mdrl daktilosu ile

yazlm ihbar ve iftira mektuplarn bulup, bu grevliler hakknda

kanuni ilem balatlmasn istedim. O gn bu olayn zorlarna

gittiini, kaymakamn bu olaya ok bozulduunu ama bir ey

diyemediini duydum. Aslnda benim hatal olduumu, Mal

Mdrl alanlarnn grev gerei bir makam sahibi olmalar

36


37/573

................_________......................................_ .............................................___________________................................................................................ 1 . Blm: Devlet

nedeniyle grevleri esnasnda herhangi bir sua karmalar halinde

bile direkt nezarete atlamayacan rendim.

Ben polis komiseri idim, yksek meslek okulunda 3 yl oku-

mutum, derece ile okulu bitirmitim, ama devlet yaps banaanlatlmamt. En temel konular olan devlet memurlar kanununu

ve ruhunu bilmiyordum.

Bir ilenin Emniyet Komiseri o ilin huzuru ve gvenlii iin en

nemli kamu grevlisi olmasna ramen, atanmas ile ilgili bir ls

yoktu. Emniyet tekilat, okulu yeni bitirmi, hibir tecrbesi

olmayan 19 yandaki beni Emniyet Komiseri yapyordu ; bu konuda

hibir ls, sistemi yoktu.

lede 7 memurum vard, meslee yeni atanm iki tanesi hari

hepsi eitli sular ileyerek buraya srlmlerdi, kendilerine

hakszlk yapldna inanyorlard.

Emniyet Komiserliinde bir makam odas, bir tane memurlarn

odas ve bir tane de yaz ilerinin yapld kalem odas vard. Ayrca

bir baka oda da demir kap ile nezarethane haline getirilmiti.

Baka bir oday kendime yatak odas yapmtm. Bir oda

mutfamzd, bir dier oday da bekar olan polis memuru Erdal

kendine yatak odas yapmt.

Benden nceki Emniyet Komiseri, Bakomiser rtbesinde

meslein kurdu denilen vasfta imi. Farkl bir ynetim anlay ile

her eye hkmederek idare etmi, ar bir amirlik duygusunu

herkese her vesile ile hissettirmi. Btn kapattrr, hibir memurun

yazmalar grmesine izin vermez, her eyi tek bir yazc memurla

yaparm.

Ben gelince amirlikte ve meslekte yeni oluum, herkese eit

mesafede duruum, gerekmedike amir olduumu hissettirmeyen

tutumum, amirden ok bir arkada halim yeni memurlar zerinde

olumlu etki yapmt; bana yaklamlar, srekli yanmda gezer

olmulard.

Bu durumdan en ok yazclk grevini yrten memur rahatsz

olmutu, her frsatta kendisinin ne kadar nemli olduunu

anlatmaya alyordu. Bir gn bir kavga olayna karan kiilerin

37


38/573

................_________......................................_ .............................................___________________................................................................................ 1 . Blm: Devlet

ifadesini alp savcla st yazsn yazmasn istediimde, daktiloyu

kucaklayp makamma getirdi, siz syleyin yazaym dedi. Aslnda bir

kiinin ifadesinin alnmas veya savcla fezleke yazmak onun iin

sorun deildi, ama o benim o ii yapamayacam, kendisine muhtaolduumu hissettirmek iin bunu yapyordu.

Kavgaya karan ahslar dinleyerek ifadeyi yazdrdm. Polis

tarafndan alman her ifade tutanann sonuna klasik kalp halinde "

.... sayfadan ibaret, ibu ifade tutana kendisine okunduktan sonra

baka bir diyeceim yoktur demesi zerine birlikte imza altna

alnmtr" ifadesi eklenirdi. Ben de ifadesini aldm kiinin

anlatmlar bitince sonunu yle yle klasik ekilde balarsn

dedim. Yukardaki gibi klasik kalpla ifadeyi sonlandracam

dndm. fadeyi daktilodan kard, genellikle kendim tek tek

dikte ederek yazdrdm iin okumaya gerek grmezdim ama o gn

tesadfen yazdrdm ifadenin tamamn okuduumda bir de ne

greyim. Son cmlede " yle yle klasik ekilde balarsn" yazyor.

Altnda da yazann, yazdrann ve ifade sahibinin isimleri yer alyor.

Bu ekli ile ifade tutana adliyeye gitse rezil olacaktk.

Ondan ilerle ilgili herhangi bir eyi yazmasn istediimde, her

defasnda siz syleyin ben yazaym diyor veya verilen konunun ok

zor olduunu istenen srede yapamayacan

Hali'te Yaayan Smonlar...._....................____.............._.................

syleyerek nemli olduunu hissettirmeye alyor, aksi halde ileri

zora koacam ima ediyordu. Baktm byle olmayacak, Glnar'da

Emniyet Komiserliinin kurulduu 1972 ylndan atandm 1976 ylma kadar yaplan tm yazmalar ve tm dosyalar gnlerce

okudum, bu sre sonunda tm yazmalar, yntemi ve sistemi artk

renmitim.

Bu yaadm tam bir oktu. Polis Koleji ve Polis Akademisini

(enstitsn) dereceyle bitirmitim ama en basit polisiye konuyu

bilmiyordum. Yazc bir memur bana "ben senden iyi bilirim, bana

muhtasnz" demeye gelen tavrlarda bulunabiliyordu. 6 ylokutulan meslek okulu meslekle ilgili pek ok eyi vermemiti. En

baarl renci bile eski anlaya sahip bir memura muhta

38


39/573

................_________......................................_ .............................................___________________................................................................................ 1 . Blm: Devlet

braklyordu. Bunca sre okutulmutum ama bir ahsn ifadesinin

alnmas tatbiki olarak yaptrlmamt, mesleki hi bir yazma ve

usul retilmemiti. Bu anlayla yenilik yapmak, yem bir anlay

gelitirmek nasl olacakt. Eitim meslek sahiplerine bir eyvermiyor, yine eitimi olmayan eski alanlarn anlayna mahkum,

ediyordu.

Genlik Park'ndaki Garsonlar ideolojikKonularda Benden Bilgiliydi

1976 yl yaznda Polis Akademisinden mezun olmu, grevime

balamtm. Polis Akademisini derece ile bitirmitim ama sokakta

karlaacam temel konular hakknda yeterli oranda bilgili

deildim. Her karlatm olayda ve grevde bunu gryordum. Bu

arada Polis Kolejini bitirirken bizde diplomalar vermezler sadece

merasim esnasnda imzasz diplomalar verilir ve sonra geri

toplanrd. Snavlara girip kazansak bile niversitelere gitmemize

msaade edilmezdi. Bu yzden ben de lise emsali saylan Polis

Kolejini bitirdikten sonra niversite snavlarna giremedim. Fakat

yksekokul saylan Polis Enstitsn bitirince, okulu bitirdiim yl

mracaat ederek niversite snavlarna girdim. O tarihlerde

niversite snavlarna girerken nereye girmek istediinizi,

mracaatnzla birlikte yazyordunuz. Snav sonucunda aldnz

puana gre kaydolabileceiniz okul belli oluyordu, imdiki gibi nce

snava girip sonra tercihte bulunma yoktu. Ben snava girerken 20

tercih hakkmz olmasna ramen yalnzca iki tercihte bulundum:

birinci tercihim Ankara Hukuk, ikincisi de stanbul Hukuk'tu.

Okulu bitirdiimiz sene snavlara girdim. 1. tercihim olan Ankara

Hukuk Fakltesi'ni kazandm. Bir yandan komiserlik grevine

balayp Glnar'da Emniyet Komiserlii grevini yrtrken, dier

yandan da hukuk fakltesine kaydm yaptrdm. lk snavlar

olacakt, snavlar dolaysyla iznimi alp Ankara'ya gidiyordum.

Ankara'da bin bir glkler ierisinde, snav aralarnda ders

alarak snava girmeye alyordum. O zamanlar Polisevleri gibikalnacak sosyal tesisler pek fazla yoktu, otellerde veya

bulabileceim misafirhanelerde zorlukla kalabiliyordum. Ders39


40/573

xisehir

................_________......................................_ .............................................___________________................................................................................ 1 . Blm: Devlet

almak iin ok uygun yer olmaynca sabah erken saatte Genlik

Park'na gidip oradaki ay bahesi ve kafelerde simit ve ayla

kahvalt yaparken bir yandan da ders alyordum.

te bir gn yine sabah erken saatte Genlik Park'na gittim. ayierek ders almaya baladm. Bu arada garsonlar kendi

aralarnda konuuyorlard. Sanrm 1977 ylnn mays-haziran

ayyd, belki de 78 ylyd, akas ok net hatrlayamyorum. Ama 1.

veya 2. snftaydm. Garsonlar aralarnda konuurken, bir garson

dierine, "Olum bu senin Dev-Yol hareketin nasl bir hareket, bana

bir bror ya da dergi varsa ver, ben de senin hareketine geeyim."

dedi. Dier garson da, "Benim hareket yle byk bir hareket ki,yle bir brorle falan olmaz, bu ok mhim bir harekettir." diye

karlk verdi. Ben devletin komiseriydim, akademide, yksekokulda

okumu, gya yetitirilmitim ama bu garsonlarn

konutuklar konular anlay Sadece Dev-Yol diye o

zamanlar iin illegal bir terr olduunu biliyordum,

ama hareketin arka plan necf lerde neler anlatlyor,

nasl bir ey, bunu kavramak maktan ve alglamaktan

acizdim. Ne var ki benden yaa kk ay satan bu

sradan garsonlar ise bir Dev-Yol hareketinden., bu

hareketten baka bir harekete gemekten ve bu siyasi

faaliyetten bahsediyorlard. Polis Akademisinde 3 yl

okumama ramen gerek hayatta karlaacam bu rgtlerle ilgili

bilgi verilmemiti; Dev-Yol nedir, Dev-Sol nedir, bunlarn ideolojileri

nedir, aralarndaki farklar nelerdir gibi konular okulda bizlere

anlatlmamt. Bunlarn adn bile duymamtm, ama sokaktaki

garsonlar biliyorlard.

Byle bir eitimden geerek, adnn ne olduunu dahi bilmeden

sokaa kan bizlerden bu rgtlerle mcadele etmemiz

bekleniyordu; bunun nasl olaca sorusunun cevabn bulam-

yordum. Bu durum, benim greve baladm gn byleydi, bugn

de byle. te bugn gndemimizin nemli bir problemi olan

demokratik alm meselesi ve Gneydou sorununun zm

tartlyor, konuuluyor ama bu ii uygulayacak, yapacak olan

40


41/573

................_________......................................_ .............................................___________________................................................................................ 1 . Blm: Devlet

gvenlik sistemi iindeki insanlara bu konuyla ilgili bugne kadar

herhangi bir aydnlatc bilgi ya da yazl dokman verilmi deil.

Demek ki bu sistem maalesef hep byle alyor.

Mut ile Emniyet Komiserliim

1980 yl 12 Eyll darbesinden nceydi. Glnar'da grev ya-

parken 7-8 polisim, 16 kadar bekimle birlikte kendimizce gzel bir

dzen kurmutuk, kendi halimizde Mersin'in bu en kk yayla

ilesinde mutlu bir ekilde yaayp gidiyorduk. Komu ilemiz olan

Mut'ta ise olaylar galiba hi iyi gitmiyordu. Kck bir ile

olmasna ramen 2 tane pavyonu vard, o pavyonlar dolaysyla

ilenin huzuru da bozuluyordu. Etrafta yaz boyunca kimi tarm,

kimi hayvanclk yaparak 3-5 kuru kazanan kyller eitli

bahanelerle ile merkezine geldiklerinde o pavyonlara gidiyordu.

Bilmedikleri ve tanmadklar bir dnyada ak sak giyinmi

kadnlar karsnda azlar bir kar ak kalyor, 2 kadeh rak

itikten sonra da kendini bilmez halde en pahal ikileri veya yle

olduunu zannettikleri renkli sular, konsomatris kadnlara ikram

ederek tm paralarn harcyor, paralar yetmeyince senet

imzalayarak bir ton bor iine giriyorlard. Pavyon sahipleri hesab

deyemeyenlere imzalatlan senetleri evlerini, rnlerini icra ile

sattrarak tahsil ediyorlard.

Bu pavyonlar btn o kyllerin yuvalarnn yklmasna, o

insanlarn btn emeklerinin ellerinden alnmasna sebep oluyordu.

Tabii ki bununla birlikte polis tekilat da pavyonlara bulayor, baz

polisler pavyondaki kadnlarla ilikiye giriyorlard. Dier kamu

grevlilerinin, kaymakam vekiline kadar hepsinin, buradaki

kadnlarla bir ekilde ilikisi oluyordu, nk kk bir Anadolu

kasabasnda yaayan erkekler o gnk artlarda pavyonda alan

kadnlar grdnde, hepsinin dnyas deiiyor, bu kadnlar

hepsini etkiliyordu. Bundan dolay o ilede srekli olaylar

olmaktayd. Byle devam ederken, oradaki polislerin bu pavyonlarda

alan kadnlar alp darlarda alem yaptklar ynndeki iddialarve onlarla olan ilikileri tahkikata konu edilmiti. Birou yanl

41


42/573

................_________......................................_ .............................................___________________................................................................................ 1 . Blm: Devlet

eyler yapmlard. Su ileyen bu polisler hakknda o zamanki 3.

Su be efi Bakomiser, mfetti olarak tayin edilmiti.

Bakomiser tahkikata gelmi, bu defa haklarnda tahkikat

yaplan polisler uyanklk yapp Bakomiser! imek iin pavyonagtrmlerdi. Bakomser'e birtakm kadnlar yaknlatrarak

uygun olmayan grntlerini ekmilerdi. Bakomiser bu.

grntlerin ekildiini anlam, fotorafnn .filmine el koymu,

daha sonra da bunu tutanaa geirmiti. Bu defa bu olay da tahkik

etmeye, baka bir muhakkike gerek vard ve polislerin bir ksm

aa alnmt.

te bu kargaa ierisinde ilenin Emniyet Komiseri de aa

alnmt. Bunun zerine bu ileye komiser aranrken il merkezinden

gnderme imkn olmaynca beni dnmler. Benim tavrm itibar

ile alkolden, kumardan, bu tr kadnlardan ok uzak olduum

bilindiinden ve o zamann tabiriyle hocavari gzktm, be vakit

namaz kldm iin bu ileye greve gitmeme karar verilmiti. Bir

gece bir mesaj aldm, 24 saat ierisinde Glnar'dan iliik kesip

Mut'ta greve balamam gerektii yazyordu. Mut'a geici grevli

olarak tayin olmutum. Mersin'in en kk, en mahrum ilesi kabul

edilen Glnar'da grev yapyordum, ama buraya, yarattmz aile

ortamn aratmayan i ortamna, arkadalarma, Emniyet

Komiserlii ierisindeki dnyaya ve Glnar'a ok almtm.

Ayrlmak ok arma gitmiti fakat madem grev verilmiti yapacak

bakaca bir ey yoktu.

Emniyet tekilatnda titiz, yolsuzluklarla mcadele eden ve

Gnein Olu diye bilinen zamann efsanevi Mersin Emniyet

Mdr Ahmet Karakurt'a telefon atm, gitmek istemediimi

syledim. Emniyet Mdr oraya gitmem gerektiini, Vali Beyle

grtklerini, beni her konuda destekleyeceklerini, orada bana

ihtiya olduunu ve oray dzeltmem gerektiini syledi. Mecburen

tayinimin kmasndan be-alt saat sonra gece kalktm, Mut'a gittim

ve greve baladm.

Bir mddet bu ilede grev yaptktan sonra pavyonlarla ilgilitopladm bilgilere gre durum, ok ktyd. Sahipleri sabkal,

42


43/573

................_________......................................_ .............................................___________________................................................................................ 1 . Blm: Devlet

iletme yntemi kt ve ile iin ok olumsuzdu. Pavyonlarda

almak iin getirtilen kadnlarn tm idari ilemlerini Emniyet

olarak biz yapyorduk, daha nce ilemler elden ve araclar vas-

tasyla ilgili illere telgraflar ekilerek ok hzl yaplyormu. Ben hereyi kanuna uygun ve aracsz yapmaya baladm, yeni balayan

kadnlarn tahkikatlarn resmi yazyla yapnca sre uzuyor, izin

alamadklar iin de kadnlar alamyorlar ve skntya

dyorlard. Uzayan zaman ve dier ilemler pavyoncular iin

sorun olmaya balamt. Ayrca meydana gelen her olayda, olayla

ilgili pavyonlarn geici olarak kapatlmas iin Kaymakamla teklif

yazyordum, ama Kaymakam Vekili onlarla irtibatl olduundan

kapatmalar ksa sreli oluyordu. Bir mddet sonra iki pavyonu da

mr boyu kapatacak olan, ruhsatlarn iptali ile ilgili ilemlere

baladm. Sonunda le Kaymakamlna.

1. Bolum:Devlet

yeni Kaymakam Vekili olarak M

Documents

HALİÇTE YAŞAYAN SİMONLAR