ՀԱՂՊԱՏԻ ՎԱՆՔ

Սրբուհի Մաշինյան4.2 դասարան

Դպրոց-պարտեզ

Հաղպատի վանքը հիմնադրվել է 976թ. Բագրատունի Աշոտ Գ-ի թագավորության ժամանակ։ Այն գտնվում է կիրճերով եզերված սարահարթի վրա

Վանքը միջնադարյան Հայաստանի խոշոր մշակութային կենտրոններից էր, ուր ստեղծագործել են ժամանակի նշանավոր գործիչներ, գրվել և նկարազարդվել են բազմաթիվ ձեռագրեր, որոնց թվում 1211թ. «Հաղպատի Ավետարանը»։

Համալիրը ունի Ս.Նշան տաճարը, երկու գավիթ, երեք փոքր եկեղեցի, երկու միջանցք-տապանատուն, սեղանատունը, գրատունը, զանգակատունը եւ խաչքարեր։ Համալիրը շրջապատված է աշտարակավոր պարսպով։

Նրա տարածքից դուրս են աղբյուրի շենքը և մի քանի փոքր եկեղեցիներ։ Համալիրի հնագույն եկեղեցին Ս.Նշաննը կառուցել է Խոսրովանույշ թագուհին։

Հաղպատի զանգակատունը եռահարկ է` առաջին երկու հարկերում տեղավորված են յոթ աղոթարաններ, երրորդ հարկը սյունակազմ է։

Հաղպատի գրադարանը 10-րդ դարի հայ ձեռագրերի գանձարաններից ամենահարուստն էր։ Հիմնվել է XIդ., Հաղպատի վանքի Ս.Նշան եկեղեցու մոտ։ Հետագայում, ապահովության համար, ձեռագրերը տեղափոխվել են վանքի մոտակա քարայրերը, որոնք ոչ միայն գրապահոցի, այլև ընթերցարանի դեր են կատարել։

ՀԱՂՊԱՏԻ ԼԵԳԵՆԴԸ

Հաղպատ անվանման հետ կապված են բազմաթիվ լեգենդներ, նրանցից մեկի համաձայն Սանահինի իշխաններից մեկը հրավիրում է իր մոտ ճանաչված մի վարպետի` վանք կարուցելու համար: Վարպետը ներկայանում է իշխանին որդու հետ: Աշխատանքի ընթացքում վեճ է առաջանում հոր և որդու միջև: Ենթավարպետներից մեկը բռնում է որդու կողմը: Այսպես` կռվելով հոր հետ որդին թողնում է աշխատանքը, վեր է կենում և հեռանում: Ճանապարհին, մի ուրիշ իշխան վարձում է նրանց` իր վանքը կառուցելու պատվերով: Երբ որդու բարձրացրած պատերը հասնում են այնքան որ տեսանելի են դառնում Սանահինից, աշխատավորները հաղորդում են դրա մասին ծեր վարպետին: Ոչ աշխատանքային օրը նա որոշում է այցելել որդու շինարարությունը, մոտենում է կիսասարք վանքի պատին և երկար զննում այն: Բոլորը լուռ սպասում էին ծեր վարպետի գնահատականին: Վերջապես, նա հրեց շարվածքի քարը և ասաց. «Ախ պատ»: Այստեղ հայր և որդի գրկախառնվեցին և բարիշեցին: Իսկ վանքին մնաց «Հաղպատ» անվանումը:

Հիմնադրվել է 10-րդ դարի 2-րդ կեսին։ 10-13-րդ դարերում Հայաստանի նշանավոր հոգևոր և մշակութային կենտրոններից էր։ Հաղպատավանքը 

Հայաստանի  խոշորագույն և նշանավոր վանքային համալիրներից է, ուր առավել շեշտված են միջնադարի հայ ճարտարապետության առանձնահատուկ

գծերը;

ՀԱՂՊԱՏԻ ՎԱՆՔ - ՃԱՐՏԱՐԱՊԵՏՈՒԹՅՈՒՆ

ՃԱՄՓՈՐԴԱԿԱՆ ԻՐԵՐ

Ճամփորդությունը Հայաստանի տարբեր վայրերում այնքան էլ չի տարբերվում:

Ուր էլ որ լինենք, մեզ հարկավոր են առաջին հերթին հագնվել հարմարավետ՝ սպորտային կոշիկներ եւ հագուստ, տաք գուլպաներ եւ տաք հագուստ, գլխարկ, անձրեւանոց: Եթե գիշերելու ենք, ապա գիշերային տաք վերմակներ եւ իհարկե սնունդ:

Կատակով նշեմ, որ հանգիստ կարող եք ջուր չվերցնել: Հայաստանում չկա այդպիսի մի գեղատեսիլ վայր, որտեղ բնական աղբյուրներ, ջրի պաշարներ չլինեն: Բայց, միեւնույն է, խորհուրդ եմ տալիս վերցնել նաեւ խմելու ջուր:

ՎԵՐՋ