Bi tp lp trnh cn bn SGU2010
Trang 1
Li gii thiuLp trnh cn bn l hc phn u tin i vi cc sinh vin thuc
chuyn ngnh cng ngh thng tin v cng l hc phn ang c ging dy cho sinh
vin cc chuyn ngnh khoa hc t nhin v khoa hc k thut. Lp trnh cn bn
cng l ni dung quan trng trong khi kin thc cc k thi tt nghip, thi
hon chnh i hc, thi cao hc cc chuyn ngnh cng ngh thng tin. Quyn gio
trnh bi tp lp trnh cn bn ny trnh by cc ch bi tp lin quan n thut
ton, cc cu trc iu khin, chng trnh con, quy, mng, con tr, chui, kiu
cu trc, file d liu theo ngn ng C/C++. Mi ch c thit k gm cc phn: Tm
tt l thuyt, hng dn gii mt s dng bi tp in hnh v mt s bi tp chn lc.
Trong mi ch u c cc v d minh ha, mi v d c trnh by v phng php gii,
ton vn chng trnh km theo mt s b test mu. Phn cui ca quyn gio trnh c
hng dn gii cho mt s bi tp tiu biu, ng thi b sung mt s bi tp nng cao
v b thi mu sinh vin t rn luyn k nng phn tch vn bi ton, rn luyn t
duy v phong cch lp trnh. Quyn gio trnh ny c bin son ging dy hc phn
lp trnh cn bn h i hc v cao ng. Quyn sch ny cng c th lm ti liu tham
kho cho cc gio vin ang ging dy kin thc lp trnh cn bn bc ph thng, v
gip cho sinh vin t hc c kt qu. Ty theo hc phn quy nh trong chng
trnh o to m gio vin c th chn mt s ni dung ph hp trong quyn gio trnh
ny trnh by. Chng ti trn trng gii thiu vi bn c quyn gio trnh Bi tp
lp trnh cn bn ny v hy vng rng n s gip cho vic ging dy v hc tp mn lp
trnh cn bn c thun li hn. Cui cng, chng ti xin gi li cm n chn thnh n
Gio s tin s Trn Vn Ho c nhiu ng gp qu bu, cm n cc ng nghip trong
khoa cng ngh thng tin cng chng ti chia s ni dung tp bi ging hc phn
lp trnh cn bn ny trong thi gian qua. Thnh ph H Ch Minh, ngy 06 thng
09 nm 2010 CC TC GI
Bi tp lp trnh cn bn SGU2010 Chng 1
Trang 2
THUT TONA.TM TT L THUYT 1.1.nh ngha Thut ton l mt bng lit k cc
ch dn (hay cc qui tc) cn thc hin theo tng bc xc nh nhm gii quyt mt
vn , bi ton. i vi mi thut ton phi c cc thng tin d liu u vo, sau l
mt dy cc php x l v cui cng l xut kt qu cn tm. 1.2.Cc c trng ca thut
ton Tnh xc nh: mi bc cc ch dn phi r rng. Tnh kt thc: Thut ton phi
dng sau mt s hu hn bc. Tnh ng n: Thut ton phi cho ra kt qu ng theo
yu cu ca bi ton. Tnh tng qut: Thut ton phi p dng c cho cc bi ton
cng loi. Nhng thut ton c cc c trng trn c gi l cc thut ton c li gii
ng. Trong gii hn ca quyn gio trnh ny, tc gi ch cp n cc thut ton c
li gii ng; ngoi ra cn c nhng thut ton cho li gii gn ng nh thut ton
xp x, thut ton di truyn, thut ton heuristic, thut ton tham lam,
1.3.Ngn ng biu din thut ton C nhiu cch biu din mt thut ton chng hn
nh: ngn ng t nhin, ngn ng s khi, ngn ng m gi, c thi quen lp trnh
tt, khi i din vi mt bi ton th sinh vin nn dnh mt lng thi gian thch
hp tm ra thut ton y l bc u tin quan trng nht; tip theo l dng mt
trong cc cch trn biu din li thut ton trc khi bt tay vo son tho chng
trnh. Sau y, tc gi tm tt cch biu din thut ton bng ngn ng s khi v
bng ngn ng m gi; i vi nhng thut ton phc tp, di dng th c th biu din
bng ngn ng t nhin.
Bi tp lp trnh cn bn SGU2010 1.4.Ngn ng s khi 1.4.1.Tp k hiu ca
ngn ng s khi Bt u
Trang 3
Kt thc
Nhp liu
Xut liu
X l
iu kin
1.4.2.Biu din cc cu trc 1.4.2.1.Cu trc r nhnh Dng 1
iu kin ng cng vic
Bi tp lp trnh cn bn SGU2010
Trang 4
M t hot ng Nu ng th s thc hin , nu sai th s khng thc hin . Lu :
y c dng l mt biu thc logic, cn c th l mt cng vic n hoc nhiu cng vic
n gp li. Dng 2
sai
iu kin
ng
cng vic 2
cng vic 1
M t hot ng Nu ng th thc hin , ngc li nu sai th s thc hin . Lu
:Vi s ny th lun c mt s c thc hin bt k ng hay sai. 1.4.2.2.Cu trc lp
vi s ln lp bit trc biu thc 1
biu thc 2
iu kin ng cng vic
sai
thot
Bi tp lp trnh cn bn SGU2010
Trang 5
M t hot ng u tin s thc hin , sau kim tra . Nu ng th s thc hin ri
n . Sau khi thc hin xong th cu trc ny quay tr li kim tra v bt u mt
chu k mi,c th vy n khi nhn gi tr sai th cu trc lp ny s kt thc. Lu :
l php gn cho khi u gi tr ca bin iu khin vng lp, thng l php gn thay
i gi tr ca bin iu khin vng lp, cn thng l mt php so snh bin iu khin
vng lp v s ln lp. 1.4.2.3.Cu trc lp vi s ln lp khng bit trc Dng 1
sai
iu kin
ng
cng vic
thot
M t hot ng Nu ng th s thc hin , sau khi thc hin xong th s quay
tr li kim tra v bt u mt chu k mi,c th vy vng lp tip tc n khi no nhn
gi tr sai th kt thc. R rng vi cu trc ny th trong phi c mt cng on no
sau mt s hu hn ln lp s lm mang gi tr sai vng lp kt thc.
Bi tp lp trnh cn bn SGU2010 Dng 2
Trang 6
cng vic
ng
iu kin
sai
thot
M t hot ng Trc ht s c thc hin, sau thc hin . Nu ng th li bt u mt
chu k mi,c nh vy n khi nhn gi tr sai th cu trc lp ny kt thc. Tng t
nh s dng 1, sau mt s ln lp th phi mang gi tr sai vng lp kt thc.
1.5. Ngn ng m gi 1.5.1.Tp k hiu (theo ngn ng C/C++) Bt u on lnh: {
Kt thc on lnh: } Lnh nhp d liu: cin Lnh xut d liu : cout Lnh x l d
liu: = Biu thc iu kin: () 1.5.2.Biu din cc cu trc 1.5.2.1.Cu trc r
nhnh Dng 1 if () ; M t hot ng
Bi tp lp trnh cn bn SGU2010
Trang 7
Nu ng th thc hin , nu sai th s khng thc hin . Lu : Nu c t hai cu
lnh n tr ln th cn t gia hai du { }. Dng 2 if () ; else ; M t hot ng
Nu ng th s thc hin , ngc li nu < iu kin> sai th s c thc hin.
1.5.2.2.Cu trc lp vi s ln lp bit trc for (; ; ) ; M t hot ng u tin
s thc hin , sau kim tra . Nu ng th s thc hin ri n . Sau khi thc hin
xong th cu trc ny quay tr li kim tra v bt u mt chu k mi,c th vy n
khi nhn gi tr sai th cu trc lp ny s kt thc. 1.5.2.3.S lp vi s ln lp
khng bit trc Dng 1 while () ; M t hot ng Nu ng th s thc hin , sau
quay tr li thc hin . Vng lp while ny s kt thc khi sai. Dng 2 do
{
Bi tp lp trnh cn bn SGU2010 ; } while ();
Trang 8
M t hot ng Trc ht s c thc hin, sau kim tra . Nu ng th quay tr li
thc hin v bt u mt chu trnh mi. Vng lp do while kt thc khi nhn gi tr
sai. 1.6.S lc v cch xc nh phc tp ca mt thut ton Xc nh phc tp tnh
ton ca mt thut ton c th dn ti nhng bi ton phc tp. Tuy nhin trong
thc t, i vi mt s thut ton ta c th phn tch c phc tp ca mt thut ton
bng mt s quy tc sau y. 1.6.1.Quy tc cng Gi s T1(n) v T2(n) l thi
gian thc hin ca hai on chng trnh P1 v P2 m T1(n) = O(f(n)) v T2(n)
= O(g(n)), th thi gian thc hin P1 ri tip theo n P2 s l T1(n) +
T2(n) = O(max(f(n), g(n)). Chng hn on lnh for
(i=1;i=1:";cin>>n; phantich(n); getch(); } int
nguyentonhonhat(int n) { for (int i=2;i1) { k=nguyentonhonhat(n);
couta2>>a3>>a4>>a5>>a6;
Trang 186
Bi tp lp trnh cn bn SGU2010 for (int i=1;i
