GÖZ ANATOMİ ve FİZYOLOJİSİ

Dr. Muhammed ŞAHİNDicle Üniversitesi Tıp Fakültesi

Göz AD

ANATOMİ ve FİZYOLOJİ

• Organum visuale göz• Çevremizdeki bilgilerin % 75’i görsel • Orbita çukurunda 2 tane• Orbita çukuru

Yüzün her iki yanındaTabanı öne ve laterale bakan piramitArmut şeklinde

ANATOMİ ve FİZYOLOJİ

• Orbita çukuru• Göz orbita çukuru içinde yağ yastıkçıklarıyla

desteklenir• Kan damarları, sinirler ve kaslar var

ANATOMİ ve FİZYOLOJİ• Lateral duvar: Zigomatiğin orbital bölümü, Sfenoidin büyük

kanadının orbital kenarı• Medial duvar: Maksillanın frontal bölümü Lakrimal, Etmiodal

Sfenoid• Üst duvar: Frontal kemiğin orbital bölümü, Sfenoidin küçük kanadı • Alt duvar: Maksilla, Zigomatik ve Palatin kemiğin orbital bölümü

• Piramidin tabanını; Piramidin tepesi;• üstte frontal, optik kanal

altta zigomatik & maksiller, lateralde zigomatik & frontal,medialde frontal & maksiller

ANATOMİ ve FİZYOLOJİ• Optik Kanal orta kranyal fossa• Superior orbital fissür

• İnferior orbital fissür pterigopalatin fossa

ANATOMİ ve FİZYOLOJİ• Optik Foramen: optik sinir & oftalmik art.

Sup. Orbital Fissür:

• 3.CN, 4.CN, 6.CN, 5.CN oftalmik dalı• kavernöz sempatik plex. gelen lifler• orta meningeal arterin orbital dalları• sup. oftalmik ven• lakrimal arterin rekürren dalı

Inf. Orbital Fissür:

• maksiller sinir & zigomatik dalı• inf. oftalmik ven

ANATOMİ ve FİZYOLOJİ• Göz 2 bölümde incelenir• Bulbus oculi ( göz küresi)• Organa oculi accessoria (gözün yardımcı organları)• Göz küresi yaklaşık 24 mm çap ve 10 gr ağırlıkta

ANATOMİ ve FİZYOLOJİ• Gözün 3 tabakası vardır

1) Tunica fibrozakornea 1/6sklera 5/6

2) Tunica vasculoza (uvea)silier cisimiriskoroid

3) Tunica nervosaretina

sklera• Opak, beyaz sert ve sağlam• Yüksek yoğunluk & sertlik• Göz küresinin şeklini verir• Skleral stroma;

tek yönde yerleşim göstermeyen,çeşitli büyüklük & biçimlerde kollajen demetleri

• Dış yüzey; beyaz, tenon kapsülünün iç yüzeyiyle temas ön bölümü konjonktiva ile kaplı

• İç yüzey; kahverengi, silier sinirler & damarların geçtiği oluklar önde kornea ile arkada duramaterle devam eder

skleraLamina kribroza

• Skleranınarkasında ve en zayıf bölgesi

• Merkezden; Santral Retinal Art. & Ven

3 grup giriş yeri;

• Arka; uzun & kısa silier damarlar & sinirler • Orta; vartikoz venler• Ön; ant. silier damarlar, perivasküler lenfatikler, sinirler

Episklera• Sklerayı saran & önde konjonktivaya bağlayan gevşek konnektif &

elastik bir doku

kornea• Saydam, şeffaf ve damarsız• kurvatürü globdan fazla• Sklerokorneal bileşke (limbus) ile skleradan ayrılır• Yatay çap: 12mm• Dikey çap: 11mm• Dikey - yatay kurvatür (fizyolojik astigmatizma)• Kornea periferi (0.67-0.52mm) daha kalın

kornea

kornea1)Kornea epiteli

• Bazal hücreler: bazal membrana hemidezmozomlarla, tek katlı• Kanatsı hücreler: 2-3 kat• Yüzey hücreleri: 2 kat birkaç günde gözyaşı film tabakasına

dökülür• rejenerasyon

2)Bowman zarı • Aselüler• Rejenere olmaz

kornea3)Stroma (substansia propria)

• % 90• Düzenli aralıklarla sıralanmış kollajen fibriller , fibroblastlar

(keratositler), protoglikan yapısındaki madde ile doldurulur

4)Descemet membranı • Kafes tarzında dizilmiş

ince kollajen fibriller

5) Kornea endoteli

• Tek sıra hekzagonal hücreler• Korneanın herhangi bir şişmeye maruz kalmaksızın

mevcut yapısını korumak için özel bir pompa mekanizması• Rejenerasyon olmadığından yaşlandıkça sayısı azalır;

komşu hücreler genişleyerek diğerlerinin yerini doldurur

• Kornea avasküler bir yapıdır& ancak 1mm periferine ant. silier damarlar gelir.

• Trigeminal sinirin oftalmik dalından gelen ant. silier sinir, subepitelyal & stromal sinir pleksuslarını oluşturur& korneal hassasiyeti sağlar.

UVEA

2) Tunica vasculoza (uvea)irissilier cisimkoroid

İRİS• Kornea & lens arasında aköz hümörde asılı duran,

ortası delik, yuvarlak & ince bir disk • Farklı koşullarda büyüyüp küçülen delik; pupilla,

retinaya ulaşan ışık miktarını ayarlar,• Akomodasyonda kontraksiyonu fokusu keskinleştirir

• İris periferde, silier cismin ön tarafıyla devam eder• Lens & kornea arasındaki boşluğu Ön & Arka Kamara ayırır

pupilla aracılığıyla bağlantı halindedir• Ortalama çap: 12mm, kalınlık: 0.5mm • İris kökü incedir, travmayla silier cisimden ayrılabilir

• Pupiller kenar,lens ön yüzüyle hafif temastairis köküne göre daha önde

İris yapısı (önden arkaya)• 1)Endotel (ant. limitan memb.); kornea endotelinin devamı• 2)Stroma; gevşek kollajen ağ içinde, sfinkter pupilla kası, iris damar &

sinirleri, pigment hücreleri

• 3)Kas lifleri; istemsiz liflerden oluşur,-Sfinkter pupilla, sirküler lifler pupiller kenarda 1mm genişlik-Dilatatör pupilla, radyal lifler periferden pupiller kenara doğru

• 4)Arka membran (ön epitel); Bruch membranının homoloğu• 5)Arka pigment epiteli

• Her iki uzun silier arter, iris kenarına geldikten sonraüst & alt dallara ayrılır & karşıdaki dallarla anastomoz yaparak ant. silier arterlerin de bağlandığı

• Sirkülüs Anteriosus Majör

• Buradan çıkan damarlar,pupillaya doğru giderek,2. bir pleksusu oluşturur

• Sirkülüs Anteriosus Minör

Koroid & irisin inervasyonları,• nazosilier sinirden gelen uzun silier sinir

silier gangliondan gelen kısa silier sinir

• Sup. servikal pleksustan gelen sempatik lifler dilatatör,Okulomotor alt motor dalıyla gelen parasempatik lifler desfinkter pupilla kasını inerve eder

SİLİER CİSİM• İç yüzeyinde;

arkada Pars Plana, silier striaları içerirönde Pars Plikata (Korona Siliaris), silier proçesleri içerir

SİLİER CİSİMSilier cismin katmanları (dıştan içe);

• 1) suprakoroidal lamina• 2) orbikülüs siliaris• 3) silier proçesler: 60-80 tane

lensle suspensuar ligamanların aracılığıyla bağlantı halinde• 4) bazal lamina & stroma• 5) epitel; silier proçeslerin apeksinde aköz hümör sekresyonunda primer rol• 6) internal limitan membran

Silier kas:• Koroidin ön kenarının dış yüzeyinde• 3mm kalınlığında, gri, yarı-saydam dairesel bant

Longitudinal Oblik liflerSirküler lifler

• Akomodasyon için esas eleman• Kasıldığında; Silier proçesleri öne çeker,

Suspensuar ligamanlar gevşer,• Lens kapsül gerilimi azalır• Lens konveksleşir• AKOMODASYON artar

Parasempatik innervasyon

26

İRİDOKORNEAL AÇI

Limbusun arkasında trabeküler doku,trabeküler dokuyla iris kökü arasında dafiltrasyon açısı denen bir boşluk var

AÇI ELEMANLARI• Schwalbe Hattı: Descemet memb.’nın periferdeki sonlanışı

• Korneal Kama: korneanın iç & dış yüzeyinin birleşim yeri

• Trabekülüm: Schwalbe hattından skleral mahmuza kadar uzanır

• Schlemm Kanalı: septumlarla birbirine bağlanmışlimbusu halka şeklinde çepeçevre dolanan bir kanal

• Skleral Mahmuz: skleranın en öndeki uzantısı

• Silier Cisim: skleral mahmuzun tam arkasında, soluk kahverengi• İris Proçesleri: irisin ön yüzünden çıkan, skleral mahmuz seviyelerinde

insersiyon yapan, silier cismi değişen derecelerde örten küçük uzantılar• Kan Damarları: açının en geri noktasında ışınsal

Trabeküler ağ:• Uveal ağ: iris kökünden Schwalbe hattına dek uzanan en iç kısım

geniş intertrabeküler boşluk; aköz geçişine direnç• Korneoskleral ağ: skleral mahmuzdan Schwalbe hattına dek uzanan, daha

geniş orta kısım• Endotelyal (jukstakanaliküler) ağ : korneoskleral ağı Schlemm kanalının iç

duvarında yer alan endotele bağlayan trabekülümün dar kısmıdır

Schlemm kanalı• İçi endotelle kaplı duvar kalınlığı 10µm ,

aköz hümör ile dolu daire şeklinde kanal• İç duvarı girintiler oluşturan düzensiz endotel• Dış duvarı ise düzgün dizilmiş yassı hücreler• Toplayıcı kanalların ağızları

HÜMÖR AKÖZ

• Ön & arka kamaraları dolduran alkali sıvı• Su + NaCl• Lens, kornea ve trabeküler ağ gibi ön segment dokularının beslenmesi ve metabolik

artıkların uzaklaştırılması• Uygun göz içi basıncını idame ettirmek

Üretimi; • Aktif: %80’i pigmentsiz silier epitel tarafından , Na+/K+ ATPaz pompası

GİB seviyesinden bağımsız• Pasif: %20’si; silier kapiller kan basıncı, plazma onkotik basıncı, GİB seviyesine

bağlı olarak ultrafiltrasyon & difüzyon

Hümör aköz drenajı• Trabeküler (konvansiyonel) yol; % 80

Trabekülüm Schlemm kanalı kollektör kanal(25-35) Aköz ven episkleral ven

• Uveoskleral (nonkonvansiyonel) yol; %20Silier cisim suprakoroidal boşluk venöz sirkülasyon

• Bir kısmı ise iris yoluyla drene olur

KOROİD• Yoğun kapiller pleksus & bu pleksusa kan götürüp, getiren damarlar

• Pia-araknoid homoloğu, optik sinirden ora serrataya uzanan,ince, yüksek vaskülariteye sahip membran

• Kalınlığı arkada; 0.22 mm, önde; 0.1mm• İç yüzü; RPE ile • Dış yüzü ; sklerayla bağlantılı• En önemli fonksiyonu;

Retinanın beslenmesi, Silier cisim & irise damar & sinirlerin ulaşmasını sağlamak

Koroid 5 katmandan oluşur

1)Suprakoroid lamina (lamina fuska)

2)Haller katı

3)Sattler katı

4)Koryokapillaris; özellikle retinaya yakın damarlar çok ince

birçok pencere (fenestrasyon) içerirler

retinanın dış katmanlarını besler

5) Bruch memb. (Bazal lamina); 2 µm, RPE’ye komşu

Koroid :• uzun & kısa post. silier arterler • ant. silier arterlerin rekürren dallarıyla beslenir.• Vorteks sisteme boşalır.

ANATOMİ ve FİZYOLOJİ

• 3) TUNİCA NERVOSA ( RETİNA)

RETİNA

• Dış yüzeyi koroidle,• iç yüzeyi ise vitrenin hyaloid membranı ile temas halinde

• Arkada optik sinir olarak devam eder• Tam arkada merkezde keskin görmeyi sağlayan

makula lutea

• Retinanın kalınlığı arkadan öne doğru geldikçe azalır • Silier cisme kadar uzanarak

ora serratada sonlanır

• Retina ora serrata & optik disk etrafında koroide yapışık• Retinanın pigment tabakası ise koroide her yerde yapışıktır

1)Retina pigment epiteli (RPE)• Koroid bazal laminasına sıkıca yapışık• Tek sıralı hekzagonal hücreler • Apikal bölgelerindeki villus şeklindeki proçesler

fotoreseptörlerin dış segmentini çevreler• Bruch membranına sensöryel retinaya olduğundan

daha sıkı yapışık• Sensöryel retina ile RPE arasında; subretinal boşluk • Fonksiyonu; ışığı absorbe etmek

2)Vizüel hücreler tabakası(Jacob memb.)Rodlar & konlarRod > kon (makula haricinde)

• 3) Dış limitan membran• 4) Dış nükleer tabaka• 5) Dış pleksiform tabaka• 6) İç nükleer tabaka• 7) İç pleksiform tabaka• 8) Ganglion hücre tabakası• 9) Stratum Optikum (sinir lifi tabakası)• 10) İç Limitan Membran

OPTİK DİSK• Stratum optikum dışındaki tüm retinal katlardan yoksun• Optik sinirin çıkış yeri• 1.5mm çapında sarı-beyaz dairesel alan• Retinanın sinir lifleri lamina kribrozadan geçerek

optik siniri oluşturur,• Santral Retinal Arter & Ven retinaya girer• Papilla denmesine rağmen retina

ile aynı düzlemde• ancak ortasındaki çöküntü;

FİZYOLOJİK ÇUKURLUK oluşturur

Optik disk 3 tabakadan oluşur;• 1)Yüzeysel tabaka;• 2)Prelaminer tabaka; retina sinir liflerinden oluşur

Sadece santral çanak içinde görülebilir• 3)Laminer tabaka;

• Yüzeysel tabakaSantral Retinal Art.,

• diğer iki tabaka ise Kısa Post. Silier Art.’ler (Zinn Halkası)

MAKULA• Arka kutupta, sarı, hafif oval depresyon• Merkezi OD’in lateral kenarına 3.5mm uzakta,

OD merkezine göre 1mm aşağıda & 5.5mm çapında• Etrafındaki fundustan daha koyu

Xantofil pigmenti & ganglion hücre hücre tabakası

• FOVEA; makula merkezindeki çöküntü, 1 disk çapında (1.5mm)• FOVEOLA; foveanın merkez zemini, 0.35mm çapında

retinanın en ince kısmı; sadece konlar

• UMBO; foveolanın tam merkezindeki çöküntü• FOVEAL AVASKÜLER ZON (FAZ) ; foveanın içinde, foveolanın dışında

ORA SERRATA;• limbustan 8mm• retinanın bittiği tırtıklı bölge

• Nazalde iris köküne temporale göre 1mm daha yakın• Nazalde silier cisim daha dar• Sensöryel retina, RPE & koroid ile kaynaşmış durumda• Retina koroide, vitre de retinaya sıkıca yapışık• Ora serrataya 1-2mm kala fotoreseptörler kaybolur

• Retinanın iç katları;iç limitan memb. Santral Retinal Art.iç nükleer kat

• Retinanın dış katları Koroid(dış pleksiform-RPE)

Santral Retinal Arter;

• Oftalmik arterden kaynaklanır,• göze optik sinirle birlikte girer,• Retinada 4 kola• Terminal arter ; tıkanıklığında retinal infarkt• Retina arterleri parlak kırmızıdır,

pulsasyon göstermez

48

Göz küresinin 4/5’iSaydam kılıf (Hyaloid membran) içinde;jöle kıvamında saydam bir yapı%98 su, %2 kollajen & hyalüronik asit

Merkezinde, hyaloid arter kalıntısı; Hyaloid kanal (Clouqet kanalı)Kan damarı yok;Beslenmesi, retina & silier proçes damarları

KORPUS VİTREUM

49

İnternal karotid art.Oftalmik art.

Orbitallakrimalsupraorbitalpost. etmoidalmedial palpebralfrontaldorsal nazal

Okülersantral retinalkısa & uzun post. silier ant. silier müsküler dallar

50

VORTEKS VENLER

koroid, silier cisim, iris

Her kadranda 1 ven

Limbustan 14-25 mm uzakta, rektusların arasından çıkarlar

indirekt oftalmoskopiyle görülebilir

51

LENSGözün esas kırıcı ortamlarından biri,

korneanın sabit kırma gücüne (43D),değişken (10-20D) bir element ekler

Kapsülü içerisinde,irisin hemen arkasında, vitrenin önünde,silier proçesle çevrelenen yapı Önde irisin serbest kenarıyla temas halinde,perifere gidildikçe arka kamarayı oluşturacak şekilde

iristen uzaklaşır

İRİS + LENS = OPTİK DİYAFRAM

52

LENS

Saydam & bikonveks ve damarsızLensin ekseni; iki kutbu birleştiren çizgiLensin ekvatoru; lensin dış kenarıetrafında ışınsal olarak yerleşmiş zonül lifleri,lensi silier cisme bağlar; lensi yerinde tutar

silier kasın gerdirici kuvvetini iletir

53

Lens kapsülü

Lensi sıkıca saran, arkada daha kalın, saydam bir zar

Yüksek elastisiteye sahip;rüptüre olduğundakendi üzerine kıvrılır

54

Tüm yaşam boyunca ekvatorda lif üretimi devam -Doğumda; FETAL-1. & 2. on yıl; İNFANTİL-3. on yıl; ERİŞKİN çekirdekLens hiçbir hücresini kaybetmez & dokusu sürekli sıkıştırılırEn genç hücreler yüzeyde, en yaşlı hücreler merkezdeErişkin lensi = 220mg (doğumdakinin 5 katı)Ön kamaradan difüzyon

Yaşlanmayla;Su içeriğiLens prot. (albuminoid)Düzleşir,Hafif kesifleşip yoğunlaşır

Kristalin lens

• Gözün önemli kırıcı ortamlarından biri ve yaklaşık 20 D kırma gücü akomodasyonla daha da artar.

• % 65’i su ve % 35’i protein • Saydamlığını korumak ve yeni lif yapımı için anaerobik glikoliz yapar• Saydamlıkta önemli olan proteinlerin % 3’ü yaklaşık 24 saatte yenilenir.• Lensin metabolizması esas olarak epitelde meydana gelir• Yaşla birlikte enerji üretimi düşer ve elektrolit metobolizması kontrolü

güçleşir.• Lensin su oranı korunmasında elektrolit dengesinin önemi büyüktür.

AKOMODASYON• İstirahat halindeki bir gözün görebildiği en uzak noktaya

punktum remotum (uzak nokta) (PR)• Gözün bütün uyum gücünü kullanarak görebildiği en yakın

noktaya ise punktum proksimum (yakın nokta) denir (PP)• Uzak ve yakın nokta arasındaki mesafeye uyum uzaklığı,• Gözün uzak ve yakın noktayı görebilmek için gerekli kırma

güçleri arasındaki farka da uyum amplitüdü (U) denir.• U=PP-PR

Akomodasyon Triadı (Uyum Triadı)

• Yakına bakarken lensin şekil değişikliği yarı çapı küçülür, kalınlığı artar

• gözler birbirine yaklaşır (konverjans) ve• göz bebekleri küçülür (myozis)

UYUM BOZUKLUKLARI

• 1. Presbiyopi• 2. Uyum felci (paralizisi)• 3. Uyum spazmı

EKSTRAOKÜLER KASLAR

Levator palpebra superiorisRektus kasları

(ÜR, AR, DR, İR)Üst oblikAlt oblik

Annulus Tendineus kommunis’den altta; Zinn lig.; İR, AR,

DR’un sup. başıüstte; Lockwood sup. tendonu;

ÜR, DR’un inf. başı

60

III. sinir; Levator palpebra superiorİR, ÜR, AR, AO

IV. sinir; ÜOVI. sinir; DR

Gözün Yardımcı organları

• Orbita içi oluşumlar• Supercilium• Palpabrae (göz kapakları)• Konjonktiva• Gözyaşı sistemi• Gözyaşı bezi• Gözyaşı kesesi• Nazolakrimal kanal

Orbita içi oluşumlar

• Periorbita: orbita duvarını saran kemiklerin periost tabakası

• Septum orbitale• Tenon kapsülü• Corpus adipozum• External göz kasları

• Göz kapakları:• Cilt• Orbikülaris oküli kası • Tarsus• Orbital septum• Tarsal bezler • Konjonktiva

Ön lamella; Zeis (modifiye sebase bez)• Gri hat Moll (modifiye ter bezi)

Arka lamella; Meibomius (Tarsal bezler)

65

Tarsal Bezler (Meibomius bezleri)• Herbiri ayrı bir tüp & birçok divertikülden oluşan,

modifiye sebase bez• tarsların iç yüzeyindeki oluklara gömülü

birbirine paralel dizilmiş inciler• Üst kapakta 30, altta daha az sayıda • Kapak serbest kenarındaki

küçük deliklerden boşalır

KONJONKTİVA• Gözün müköz membranı• Epitel; 2-5 hücre tabakası kalınlığında

bazal hücreler küboid yapıda;yüzeye yaklaştıkça polihedralgözün kronik olarak açıkta kalmasıyla keratinize

• Stroma; zengin damar yapısına sahip bağ dokusuaksesuar lakrimal bezleri içerir

Konjonktiva klinik yönden;

• Palpebral; mukokutanöz birleşim yerinden sıkı bir şekilde tarsal plaklara bağlı,kalın, yüksek damarlanma, papillalarla örtülüderinlerde lenfoid doku

• Forniks; gevşek & bol miktarda, şişerek katlantılar oluşturabilir

• Bulber; ant. sklerayı örter, ince, saydam, hafif damarlanma

limbus haricinde Tenon kapsülüne gevşek bağlı

Konjonktivada sekresyonMüsin salgılayanlar;

• Goblet hücreleri: epitel içinde, en yoğun inferonazalde• Henle kriptaları; sup. palpebral konj.’nın üst 1/3

inf. palpebral konj.’nın alt 1/3• Manz bezleri: çepeçevre limbusu sararlar

Aksesuar lakrimal bezler;• -Wolfring & Krause bezleri: öz. fornikslerde

LAKRİMAL SİSTEM

• Lakrimal bez• Lakrimal kanalikül• Lakrimal kese• Nazolakrimal kanal

Lakrimal Bez• Seröz tükürük bezi• Oval• Lakrimal fossada

(Frontal kemiğin zigomatik bölümünün medialinde)• 6-12 kanal,• Üst konjonktival forniksin üst & dış yarısına açılır• Fibröz bir septumla; üst (orbital) lob

alt (palpebral) lob

Lakrimal kanalikül

• Her göz kapağında birer tane; üst/alt• yaklaşık 8mm uzunluğunda• İçten dışa; mukoz membran

çok katlı yassı epitelbazal membrançizgili kas lifleri

(orbikülaris oküli kasının devamı)• Ampulla; açı yerlerinde 2mm’lik genişlemeler• %90 ortak bir kanalikülle lakrimal keseye • Rosenmüller valvülü; ortak kanalikül girişini örten küçük mukoza flebi

Lakrimal Kese (Sakkus Lakrimalis)

• 12-15mm uzunluğunda• Fossa lakrimalis üzerinde(ant. & post. lakrimal çıkıntılar arasında)

• Müköz membranla döşenmişfibroelastik yapı

• Nazolakrimal kanalın genişlemiş parçası• Üst ucu kapalı & yuvarlak• Alt ucu nazolakrimal kanalın devamı

Nazolakrimal Kanal (Duktus Nazolakrimalis)

• 15-18 mm uzunluğunda• Maksilla, lakrimal kemik, alt nazal konka• Lakrimal kesenin devamı• İnf. nazal meatus’a açılır

Hasner valvülü (plika lakrimalis);• Kanalın açıldığı yeri örten mukoz membran

• Lakrimal kese & nazolakrimal kanalın müköz membranı yer yer siliaları olan silindirik hücrelerle kaplanmıştır

KORNEA FİZYOLOJİSİ• Epitel tabakası, kornea tabakaları arasında en fazla oksijen ve glikoz

ihtiyacı olan tabakadır. Metabolizması için gerekli oksijen, aminoasitler veglikozu:

• 1. Gözyaşı aracılığı ile atmosferden • 2. Limbus çevresindeki kapiller ağdan• 3. Hümor aközden diffüzyon yoluyla sağlar. • Epitel hücreleri arasındaki sıkı bağlar mikroorganizmalara karşı bariyer

görevi görür. Intakt epitelden Difteri basili, gonokoklar, hemofilus ve listeria türleri dışında mikroorganizmalar penetre olamaz

KORNEA FİZYOLOJİSİ• Endotel tabakası, hümör aköze karşı bariyer görevi görür, aktif

metabolik pompa fonksiyonu ile kornea su içeriğini dengede tutar (Kornea su içeriği %70-75 dir).

• Endotel pompa fonksiyonunun bozulması durumunda kornea ödemi ve buna bağlı kornea bulanıklığı gelişir.

• Ön segment cerrahisi sırasındaki travmalar, bazı korneadistrofileri ve ön segment inflamasyonları endotel fonksiyonunu bozan nedenler

Kornea niçin saydamdır?• Avasküler olduğundan, • Stromadaki kollajen fibrillerin uniform yapısı ve birbirleri ile

kesişmemesinden, • Su içeriği düzeyinden.

GÖRME FİZYOLOJİSİ

GÖRME FİZYOLOJİSİFotoreseptör hücreler

• Işığa duyarlı hücreler • Koni hücreleri 6 milyon fovea ve fovea etrafında, • Rod hücrelerin sayısı 120 milyon fovea dışında.• Bu iki hücre grubu dış segment görünümleri dışında birbirine benzer • Temel olarak 4 kısım; pigment epiteline komşu dış segment, iç segment,

nükleus ve sinaptik gövde• Göze gelen ışığın elektrik sinyallerine dönüştürülmesi için fotopigment bulunmalı • Fotopigment retinal veya retinen denen

kromofor madde ve opsin adı verilen lipoprotein yapıda iki madde

GÖRME FİZYOLOJİSİ• Koni hücreler başlıca renkli ve keskin görmeden sorumlu • Koni hücre sisteminin çözünürlüğü yüksek, Rodlar düşük şiddetteki ışığa • Normalde koni hücresi sadece bir tane bipolar ve gangliyon hücresi ile

sinaps • Buna karşın rod hücreleri yaklaşık 600 • Retina pigment epitel tabakasında ayrıca yüksek konsantrasyonda A

vitamini de bulunmakta. A vitamini pigment tabakası içine gömülü olan fotoresptör hücrelerin dış segmentlerinin zarlarından ileri geri değişime uğrayarak görmede önemli rol oynamakta.

GÖRME FİZYOLOJİSİ• Opsinin yapısındaki küçük değişiklikler fotoreseptör hücrelerinin değişik

spektral duyarlılıkta olmasına neden olurlar.• Işığın rodlardaki görme pigmentine (rodopsin) ilk etkisi retinalin

izomerleşmesi ve sonunda opsinin retinalden ayrılmasıdır ve buna pigment beyazlaması denir.

• koniler mavi, yeşil ve kırmızı renge duyarlı fotopsinler• ışığı soğurma özellikleri mavi için 445 nm, yeşil için 535 nm ve kırmızı

için 570 nm dalga boylarında • Fotoreseptörlerdeki ve pigment epitel hücresindeki enzimler beyazlamış

pigmenti tekrar eski haline döndürürler. Serbest formdaki trans retinal, ışık etkisiyle değişime uğramadan önce cis-retinal şekline döner. Bu işlemin yavaş oluşu karanlıkta ışık adaptasyonunun niçin yavaş gerçekleştiğini açıklamakta

• FOTOTRANSDÜKSİYON

1. Karanlıkta dış segmente pasif olarak sodyum akımı mevcuttur. Sodyum iç segmentten aktif olarak dışarı atılır. Bu olaya karanlık akımı denir.

2. Fototransdüksiyonda ilk aşama ışık etkisiyle 11-12-cis bağının kopmasıdır. Bu olay opsini aktive eder. Aktif opsin, diğer bir membran proteini trandusini aktive eder. Bu da PDE enzimini aktive ederek, cGMP yi nonsiklik formuna çevirir.

3. Karanlıkta dış segmentte yüksek cGMP düzeyleri bulunur. Bu düzey sodyum kanallarını açık tutar. Nonsiklik formuna dönüşünce kanallar kapanır. Dış segmente sodyum giremez.

5. Koniler parlak aydınlatma karşısında devamlı olarak cevap verebilirler. Rodların doygunluğu saatler sürebilir.

GÖRME FİZYOLOJİSİRenkli görme

• en iyi tanımlayabilecek kavram, trikromasite teorisi. • Bu teori ile, kırmızı, mavi ve yeşil 3 ayrı renkteki ışığın uygun karışımıyla

bütün renklerin algılanabileceği gözlemine dayanmakta. • Buna teknolojik gelişmelerden örnek verecek olur isek trinitron televizyon

ve monitörlerde bu 3 renk farklı ışık kaynağı ile oluşturulmakta ve uygun karışımı ile değişik renkler ekranda görülmekte.