godišnji izvještaj 2011 annual report izvestaji/CKB_Godisnji... · 46 Vanbilansne pozicije 46 Operativni lizing 46 Gotovina i gotovinski ekvivalenti 47 Transakcije sa povezanim

1

godišnji izvještajannual report

2011

C

M

Y

CM

MY

CY

CMY

K

AR_chapter1_leftpic.pdf 1 4/23/12 2:44 PM

3Sadržaj / Content

Sadržaj / Content

5 CKB Odbor direktora / CKB Board of Directors

10 Izvještaj o ukupnom rezultatu / Statement of Comprehensive Income

11 Izvještaj o finansijskom položaju / Statement of Financial Position

12 Izvještaj o promjenama na kapitalu / Statement of Changes in Equity

13 Izvještaj o tokovima gotovine / Cash Flow Statement

15 Bilješke uz finansijske izvještaje / Notes to the Financial Statements

16 Opšte informacije

16 Osnove za sastavljanje finansijskih izvještaja

18 Pregled značajnih računovodstvenih politika

21 Finanijski instrumenti

35 Osnovne računovodstvene procjene i prosuđivanja u primjeni računovodstvenih politika

36 Prihodi i rashodi po osnovu kamata i slični prihodi i rashodi

36 Prihodi i rashodi po osnovu naknada i provizija

37 Neto prihodi od kursnih razlika

37 Ostali poslovni rashodi

37 Rashodi indirektnih otpisa plasmana i rezervisanja

37 Porez na dobit

38 Novčana sredstva i sredstva kod Centralne banke

39 Krediti i avansi bankama

39 Krediti i avansi klijentima

40 Hartije od vrijednosti raspoložive za prodaju

40 Hartije od vrijednosti po pravičnoj vrijednosti kroz bilans uspjeha

40 Forfeting

40 Hartije od vrijednosti koje se drže do dospijeća

41 Nematerijalna ulaganja

41 Nekretnine, postrojenja i oprema

42 Ostala sredstva

42 Obaveze prema bankama

43 Obaveze prema klijentima

44 Obaveze po kreditima

45 Ostale obaveze

45 Rezervisanja

45 Beneficije zaposlenih

45 Akcijski capital

46 Vanbilansne pozicije

46 Operativni lizing

46 Gotovina i gotovinski ekvivalenti

47 Transakcije sa povezanim licima

48 Sudski sporovi

48 Događaji nakon datuma bilansa stanja

48 Devizni kursevi

Sadržaj / Content

49 Notes to the Financial Statements

51 General information

51 Basis of preparation of the financial statements

53 Summary of significant accounting policies

56 Financial instruments

69 Critical accounting estimates and judgments in applying accounting policies

70 Interest income and expense and similar income and expense

70 Fee and commission income and expense

71 Net trading income

71 Operating expenses

71 Losses on impairment and provisions

71 Income taxes

72 Cash and balances with the Central Bank

72 Loans and advances to banks

73 Loans and advances to customers, net of impairment provisions

74 Available-for-sale securities

74 Financial asset at fair value through profit or loss

74 Forfeiting

74 Securities held-to-maturity

74 Intangible assets

75 Property, plant and equipment

75 Other assets

76 Deposits from banks

76 Due to customers

77 Other borrowed funds

77 Other liabilities

77 Provisions

78 Employee benefits

78 Share capital

79 Off-balance-sheet items

79 Operating lease arrangements

79 Cash and cash equivalents

80 Related party transactions

81 Litigation

81 Post balance sheet events

81 Exchange rates

5

CKB Odbor direktoraCKB Board of Directors

Na dan 31. decembra 2011. godine • Year Ended December 31, 2011

B A R N A z S O LT • Predsjednik, President

S z A B O L C S H O R VÁT H • Član, Member

N y I T R A I G y Ő z Ő • Član, Member

D R . S z A B O L C S K O R B A • Član, Member

P é T E R K R I z S A N O V I C H • Član, Member

6 CKB Godišnji izvještaj 2011

7

8 CKB Annual Report 2011

9


U hiljadama eura • Thousands of EUR

I z v j e š t a j o u k u p n o m r e z u l t a t u S t a t e m e n t o f C o m p r e h e n s i v e I n c o m e

Na dan 31. decembra 2011. godine • Year Ended December 31, 2011

Napomene / Notes 2011 2010P r i h o d i p o o s n o v u k a m a t a i s l i č n i p r i h o d iI n t e r e s t a n d s i m i l a r i n c o m e

6a 46,548 57,017

Rashodi po osnovu kamata i slični rashodiInterest expense and similar charges

6b (22,581) (28,688)

Neto prihod od kamataNet interest income

23,967 28,329

Prihodi po osnovu naknada i provizijaFee and commission income

7a 13,717 14,453

Rashodi po osnovu naknada i provizijaFee and commission expense

7b (3,418) (3,651)

Neto prihod od naknada i provizijaNet fee and commission income

10,299 10,802

Neto prihodi po osnovu kursnih razlikaNet foreign exchange gains

8 555 465

Neto dobici/(gubici) po osnovu finansijskih instrumenata koji se vode po fer vrijednosti kroz bilans uspjehaNet gains/(losses) from investments in securities

92 (171)

Ostali poslovni prihodiOther operating income

160 157

Poslovni rashodiOperating expenses

9 (24,649) (24,828)

Rashodi indirektnih otpisa plasmana i rezervisanjaLosses on impairment and provisions

10 (22,811) (76,470)

(46,653) (100,847)

DOBIT PRIJE OPOREzIVANJAPROFIT BEFORE TAX

(12,387) (61,716)

Porez na dobitIncome taxes

11 - -

DOBITAK zA GODINUPROFIT FOR THE yEAR

(12,387) (61,716)

Ostali ukupni rezultatOther comprehensive incomeNerealizovani neto gubici na HoV raspoloživih za prodajuUnrealized net losses on available-for-sale securities

1 1

UKUPNI REzULTATToTal coMPREhEnsivE incoME foR ThE yEaR

12,386 61,710

CKB Godišnji izvještaj 2011

11


I z v j e š t a j o f i n a n s i j s k o m p o l o ž a j u S t a t e m e n t o f F i n a n c i a l P o s i t i o n

Na dan 31. decembra 2011. godine • As of December 31, 2011

Napomene / Notes 2011 2010

AKTIVA / ASSETS

Novčana sredstva i sredstva kod Centralne bankeCash and balances with the Central Bank

12 71,092 117,505

Krediti i avansi bankamaLoans and advances to banks

13 234,930 139,803

Krediti i avansi klijentimaLoans and advances to customers

14 328,289 422,702

Hartije od vrijednosti raspoložive za prodajuAvailable for sale securities

15 197 195

Finansijska sredstva po pravičnoj vrijednosti kroz bilans uspjehaFinancial assets at fair value through profit or lossForefetingForfeiting

16

17

994

20,174

1,523

-

Hartije od vrijednosti koje se drže do dospjećaSecurities held to maturity

18 17,242 18,294

Nematerijalna ulaganjaIntangible assets

19 3,710 3,957

Nekretnine, postrojenja i opremaProperty, plant and equipment

20 13,943 14,463

Ostala sredstvaOther assets

21 11,048 6,492

Ukupna aktiva / Total assets 701,619 724,934

OBAVEzE / LIABILITIES

Obaveze prema bankamaDeposits from banks

22 9,144 11,286

Obaveze prema klijentimaDue to customers

23 552,459 562,309

Obaveze po kreditimaOther borrowed funds

24 76,634 87,528

Ostale obavezeOther liabilities

25 2,853 2,361

RezervisanjaProvisions

26 2,859 1,545

Odložene poreske obavezeDeferred income tax liabilities

11 390 390

Beneficije zaposlenihEmployee benefits

27 1,037 1,109

Ukupne obaveze / Total liabilities 645,376 666,528

KAPITAL / EQUITy

Akcijski kapitalShare capital

28 106,876 96,876

Revalorizacione rezerve po osnovu hartija od vrijednosti raspoloživih za prodajuRevaluation reserves on available-for-sale securities

921 920

Akumulirani gubitakAccumulated losses

(51,554) (39,390)

Ukupno kapital / Total equity 56,243 58,406

Ukupno pasivaTotal liabilities and equity

701,619 724,934

VANBILANSNE POzICIJEoff-BalancE shEET iTEMs

29 54,612 75,112



I z v j e š t a j o p r o m j e n a m a n a k a p i t a l u S t a t e m e n t o f C h a n g e s i n E q u i t yU periodu od 1. januara do 31. decembra 2011. godine • Year Ended December 31, 2011

Akcijski kapital Revalorizacione rezerve Akumulirani gubitak Ukupno

ShareCapital

Revaluation Reserves from Available-For-Sale

Securities Accumulated Losses TotalStanje na dan 1. januara 2010. godineBalance at January 1, 2010

61,876 914 22,326 85,116

Sveobuhvatni rezultatTotal comprehensive incomeGubitak tekuće godine Loss for the year

- - (61,716) (61,716)

Povećanje fer vrijednostiIncrease in fair value

- 6 - 6

Nova emisija akcijaIssue of share capital

35,000 - - 35,000

Stanje na dan 31. decembra 2010. godineBalance at December 31, 2010

96,876 920 (39,390) 58,406

Korekcija neraspoređene dobiti prethodnih godinaAdjustment of retained earnings

- - 223 223

Sveobuhvatni rezultatTotal comprehensive incomeGubitak tekuće godine Loss for the year

- - (12,387) (12,387)

Povećanje fer vrijednostiIncrease in fair value

- 1 - 1

Nova emisija akcijaIssue of share capital

10,000 - - 10,000

Stanje na dan 31. decembra 2011. godineBalance at December 31, 2011

106,876 921 (51,554) 56,243

13


I z v j e š t a j o t o k o v i m a g o t o v i n e C a s h F l o w S t a t e m e n tU periodu od 1. januara do 31. decembra 2011. godine • Year Ended December 31, 2011

NapomeneNotes 2011 2010

Tokovi gotovine iz poslovnih aktivnostiCash flows from operating activitiesPrilivi po osnovu kamata i slični prihodiInterest and similar income received

45,720 61,381

Odlivi po osnovu kamata i slični rashodiInterest and similar charges paid

(22,225) (30,100)

Priliv po osnovu naknada i provizijaFee and commission received

13,717 14,453

Odlivi po osnovu naknada i provizijaFee and commission paid

(3,418) (3,651)

Ostali prihodiOther income

676 157

Odlivi po osnovu zarada zaposlenih i troskova za dobavljačeCash payments to employees and suppliers

(22,075) (22,267)

Plaćeni poreziTaxes paid

- (107)

Neto prilivi gotovine iz poslovne dobiti prije promjena poslovne aktive i pasiveNet cash flows from operating activities before changes inoperating assets and liabilities

12,395 19,866

Promjene poslovne aktive i pasiveChanges in operating assets and liabilities:Neto smanjenje obavezne rezerveNet decrease in obligatory reserve

4,294 3,935

Neto (povećanje)/smanjenje kredita i avansa bankama i klijentimaNet (increase)/decrease in loans and advances to banks and customers

(59,395) 135,219

Neto povećanje forfetingaNet increase in forfeting

(20,174) -

Neto (povećanje)/smanjenje ostalih sredstavaNet (increase)/decrease in other assets

(10,747) 10,141

Neto smanjenje depozita drugih banakaNet decrease in deposits from banks

(2,142) (406)

Neto smanjenje depozita od klijentaNet decrease in due to customers

(10,961) (46,330)

Neto (smanjenje)/povećanje ostalih obavezaNet (decrease)/increase in other liabilities

240 (672)

Neto (odliv)/priliv gotovine iz poslovnih aktivnostiNet cash (used in)/provided by operating activities

(86,490) 121,753

Tokovi gotovine iz aktivnosti investiranjaCash flows from investing activitiesNeto smanjenje/(povećanje) hartija od vrijednosti Net decrease/(increase) in securities

620 (614)

Kupovina nekretnina i opremePurchase of property, plant and equipment

(1,118) (1,186)

Kupovina nematerijalnih ulaganjaPurchase of intangible assets

(690) (554)

Neto smanjenje/ (povećanje) hartija od vrijednosti koje se drže do dospjećaNet decrease/ (increase) in securities held to maturity

1,052 (2,995)

Neto odliv gotovine iz aktivnosti finansiranjaNet cash used in investing activities

(136) (5,349)

Tokovi gotovine iz aktivnosti finansiranjaCash flows from financing activitiesNeto smanjenje pozajmljenih sredstavaNet decrease in other borrowed funds

(10,894) (70,264)

Emisija običnih akcijaIssue of common shares

10,000 35,000

Neto odliv gotovine iz aktivnosti finansiranjaNet cash used in financing activities

(894) 35,264

Efekti kursnih razlikaEffect of exchange rate changes

555 465

Neto (smanjenje)/ povećanje gotovine i gotovinskih ekvivalenataNet (decrease)/ increase in cash and cash equivalents

(86,965) 81,605

Gotovina i gotovinski ekvivalenti na početku godineCash and cash equivalents at beginning of year

212,659 131,054

Gotovina i gotovinski ekvivalenti na kraju godine (napomena 31)Cash and cash equivalents at end of year (Note 31)

125,694 212,659

CKB Annual Report 2011

C

M

Y

CM

MY

CY

CMY

K

AR_financial_chapter_leftpic.pdf 1 4/23/12 2:47 PM

Bilješke uz finansijske izvještaje


1. OPŠTE INFORMACIJE

Crnogorska komercijalna banka A.D., Podgorica (u daljem tekstu: “Banka”) je osnovana kao nezavisna banka i registrovana je kod Privrednog suda u Podgorici 15. januara 1997. godine.

OTP Bank Plc. Budimpešta ima 100% učešća u kapitalu Banke.

Banka je registrovana kao akcionarsko društvo. Registarski broj Banke u Centralnom registru Privrednog suda je 4-0001633/019.

Banka je od Centralne banke Crne Gore, Rješenjem broj 0101-72/1-2002 od 18. februara 2002. godine, dobila odobrenje za rad.

Banka je kod Komisije za hartije od vrijednosti upisana u Registar emitenata hartija od vrijednosti pod brojem 51 (Rješenje broj 02/3-47/2-01 od 12. jula 2001. godine).

U skladu sa zakonom o bankama, Odlukom o osnivanju i Statutom, Banka obavlja poslove primanja depozita i drugih sredstava fizičkih i pravnih lica i odobravanje kredita i drugih plasmana iz tih sredstava, u cjelini ili djelimično, za svoj račun.

Pored ovih poslova može da obavlja i sljedeće poslove:

• izdaje garancije i preuzima druge vanbilansne obaveze;

• kupuje, prodaje i naplaćuje potraživanja;• izdaje, obrađuje i evidentira platne instrumente;• platni promet u zemlji i sa inostranstvom;• finansijski lizing;• trguje u svoje ime i za svoj račun ili za račun

komitenta stranim sredstvima plaćanja i finansijskim derivatima;

• vrši izradu analiza i davanje informacija i savjeta o kreditnoj sposobnosti društava i preduzetnika;

• depo poslove;• usluge čuvanja u sefovima i• druge poslove u skladu sa odobrenjem Centralne

banke Crne Gore.

sjedište Banke je u Podgorici, Ulica Moskovska bb.

Na dan 31. decembra 2011. godine, Banku čine centrala u Podgorici i 11 filijala, 7 ekspozitura i 8 šaltera na teritoriji Crne Gore.

Članovi Odbora za reviziju Banke su:

Ime i prezime Funkcija

G-din Péter Kriszanovich Predsjednik

G-din Andrea Bácskai Član

G-din András Szalay Član

Članovi Odbora direktora Banke su:

Ime i prezime Funkcija

G-din Barna zsolt Predsjednik

G-din Szabolcs Horváth Član

G-din Nyitrai Győző Član

Dr Szabolcs Korba Član

G-din Péter Kriszanovich Član

Na dan 31. decembra 2011. godine Banka ima 468 zaposlenih radnika (31. decembra 2010. godine: 451 zaposleni).

2. OSNOVE ZA SASTAVLJANJE FINANSIJSKIH IZVJEŠTAJA

Ovi finansijski iskazi su sastavljeni za opštu upotrebu, a u skladu sa Međunarodnim stan-dardima finansijskog izvještavanja (Msfi). Banka takođe priprema finansijske izvještaje u skladu sa lokalnim zakonodavstvom i regulativom koja materijalno značajno odstupa od Msfi.

a) Izjava o usklađenosti finansijskih izvještaja Priloženi finansijski iskazi Banke sastavljeni su u skladu sa Međunarodnim standardima finansijskog izvještavanja (Msfi) odobrenim od strane Međunarodnog Komiteta za Računovodstvene Standarde.

Pripremanje finansijskih izvještaja u skladu sa Msfi zahtijeva upotrebu određenih računovodstvenih procjena i procjena rukovodstva Banke u procesu primjene računovodstvenih politika Banke. Područja koja zahtijevaju viši stepen procjene ili složenosti ili područja u kojima su pretpostavke i procjene od velikog značaja za finansijske izvještaje, objelodanjena su u napomeni 2(d).

Računovodstvene politike u skladu sa Msfi objelodanjene u narednim pasusima su dosljedno primijenjene od strane Banke za sve periode prikazane u priloženim finansijskim iskazima

b) Osnove za sastavljanjeFinansijski iskazi sastavljeni su prema principu istorijskog troška, koji je modifikovan revalorizacijom finansijskih sredstava raspoloživih za prodaju i finansijskih sredstava i obaveza (uključujući izvedene finansijske instrumente) po fer vrijednosti kroz dobitak ili gubitak, po principu stalnosti poslovanja.

c) Funkcionalna i izvještajna valutaPriloženi finansijski izvještaji Banke su iskazani u EUR, što je i funkcionalna valuta Banke. Svi finansijski podaci su iskazani u EUR i zaokruženi na najbližu hiljadu.

d) Korišćenje procjenjivanja i pretpostavkiPripremanje finansijskih izvještaja u skladu sa Msfi zahtijeva upotrebu procjena i pretpostavki koje utiču na efekte primjenjivanja politika, prikazane iznose aktive i pasive, i na prikazane iznose prihoda i rashoda tokom izvještajnog perioda. Procjene i prosuđivanja se donose na osnovu istorijskog iskustva i drugih činilaca, uključujući očekivanja u pogledu budućih događaja za koje se vjeruje da su u okvirima datih okolnosti razumna, gdje rezultati daju dobru osnovu za procjenu knjigovodstvene vrijednosti aktive i pasive koje se ne mogu jasno sagledati iz drugih izvora. Stvarni rezultati se mogu razlikovati od pomenutih procjena.

Procjene i prosuđivanja su predmet stalne procjene. Promjene računovodstvenih procjena se priznaju u periodu kada je došlo do izmjene, ako se izmjena odnosi samo na taj period odnosno, ako se izmjena odnosi na tekuće i buduće periode, priznaju se i u tom periodu i u budućim periodima.

17

Posebna područja nesigurnosti procjenjivanja i kritičnih pretpostavki u primjeni računovodstvenih politika koje su od velikog značaja za iznose objelodanjene u finansijskim iskazima, objelodanjena su u napomeni 5. uz finansijske izvještaje.

Banka je u sastavljanju ovih finansijskih izvještaja pripremljenih u skladu sa Msfi primjenjivala računovodstvene politike objelodanjene u napomeni 3.

e) Standardi i tumačenja koji su u primjeni u tekućem perioduU trenutku odobrenja priloženih finansijskih izvještaja, objavljeni su sljedeći novi i revidirani standardi i tumačenja koje je Banka primjenljivala u tekućem periodu:

• Dopune Msfi 1 “Prva primjena međunarodnih standarda finansijskog izvještavanja” – Ograničeno izuzeće od uporednih objelodanjivanja propisanih u okviru Msfi 7 kod lica koja prvi put primjenjuju Msfi (na snazi za godišnje periode koji počinju na dan ili nakon 1. jula 2010. godine);

• Dopune MRs 24 “objelodanjivanja o povezanim licima” – Pojednostavljeni zahtjevi za objelodanjivanjem kod lica pod (značajnom) kontrolom ili uticajem Vlade i pojašnjenje definicije povezanog lica (na snazi za godišnje periode koji počinju na dan ili nakon 1. januara 2011. godine);

• Dopune MRs 32 “finansijski instrumenti: Prezentacija” – Prebijanje finansijskih sredstava i finansijskih obaveza (na snazi za godišnje periode koji počinju na dan ili nakon 1. februara 2010. godine);

• Dopune različitih standarda i tumačenja „Poboljšanja Msfi (2010)“ rezultat su Projekta godišnjeg kvalitativnog poboljšanja Msfi objavljenog 6. maja 2010. godine (Msfi 1, Msfi 3, Msfi 7, MRs 1, MRs 27, MRs 34, ifRic 13) prvenstveno sa namjerom otklanjanja neslaganja i pojašnjenja formulacija u tekstu (većina dopuna biće na snazi za godišnje periode koji počinju na dan ili nakon 1. januara 2011. godine)),

• Dopune ifRic 14 “MRs 19 - ograničenje definisanih primanja, minimalni zahtjevi za finansiranjem i njihova interakcija” preplaćeni minimalni zahtjevi za finansiranjem (na snazi za godišnje periode koji počinju na dan ili nakon 1. januara 2011. godine),

• IFRIC 19 “Namirivanje finansijskih obaveza instrumentima kapitala” (na snazi za godišnje periode koji počinju na dan ili nakon 1. jula 2010. godine)

Usvajanje ovih standarda i tumačenja nije dovelo do izmjena u računovodstvenim politikama Banke.

f ) Objavljeni standardi i tumačenja koji još uvijek nisu u primjeniU trenutku odobrenja priloženih finansijskih izvještaja, objavljeni su sljedeći standardi i tumačenja koji su primjenljivi u narednom periodu:

• Msfi 9 “finansijski instrumenti” (na snazi za godišnje periode koji počinju na dan ili nakon

1. januara 2015. godine);

• Msfi 10 “Konsolidovani finansijski iskazi” (na snazi za godišnje periode koji počinju na dan ili nakon 1. januara 2013. godine);

• Msfi 11 “Zajednički aranžmani” (na snazi za godišnje periode koji počinju na dan ili nakon 1. januara 2013. godine),

• Msfi 12 “objelodanjivanje učešća u drugim pravnim licima” (na snazi za godišnje periode koji počinju na dan ili nakon 1. januara 2013. godine);

• Msfi 13 “Mjerenje fer vrijednosti” (na snazi za godišnje periode koji počinju na dan ili nakon 1. januara 2013. godine);

• MRs 27 (revidiran 2011. godine) “Pojedinačni finansijski iskazi” - (na snazi za godišnje periode koji počinju na dan ili nakon 1. januara 2013. godine);

• MRs 28 (revidiran 2011. godine) “Ulaganja u pridružena pravna lica i zajednička ulaganja” - (na snazi za godišnje periode koji počinju na dan ili nakon 1. januara 2013. godine);

• Dopune Msfi 1 “Prva primjena međunarodnih standarda finansijskog izvještavanja” – Velika hiperinflacija i uklanjanje fiksnih datuma za lica koja prvi put primjenjuju Msfi (na snazi za godišnje periode koji počinju na dan ili nakon 1. jula 2011. godine);

• Dopune Msfi 7 “finansijski instrumenti: objelodanjivanja”- Prenos finansijskih sredstava (na snazi za godišnje periode koji počinju na dan ili nakon 1. jula 2011. godine);

• Dopune Msfi 7 “finansijski instrumenti: obelodanjivanja” – Prebijanje finansijskih sredstava i finansijskih obaveza (na snazi za godišnje periode koji počinju na dan ili nakon 1. januar 2013. godine);

• Dopune Msfi 9 “finansijski instrumenti” i Msfi 7 “Finansijski instrumenti: Obelodanjivanja” – Obavezno stupanje na snagu i prelazna obelodanjivanja;

• Dopune MRs 1 “Prezentacija finansijskih izveštaja” – Prezentacija stavki ukupnog ostalog rezultata (na snazi za godišnje periode koji počinju na dan ili nakon 1. jula 2012. godine);

• Dopune MRs 12 „Porezi na dobitak” – odloženi porez: povraćaj sredstava koja se nalaze u osnovi (na snazi za godišnje periode koji počinju na dan ili nakon 1. januara 2012. godine);

• Dopune MRs 19 „naknade zaposlenima” – Unapređenje računovodstvenog obuhvatanja primanja po prestanku zaposlenja (na snazi za godišnje periode koji počinju na dan ili nakon 1. januara 2013. godine);.

• Dopune MRs 32 “finansijski instrumenti: Prezentacija” – Prebijanje finansijskih sredstava i finansijskih obaveza (na snazi za godišnje periode koji počinju na dan ili nakon 1. januara 2014. godine).

• IFRIC 20 “Тroškovi оtkrivke u proizvodnoj fazi površinskih rudnika” (na snazi za godišnje periode koji počinju na dan ili nakon 1. januara 2013. godine).


Rukovodstvo Banke razmatra uticaj navedenih standarda i tumačenja na finansijske izvještaje Banke, kao i datum njihovog stupanja na snagu, i smatra da usvajanje većine standarda i tumačenja neće imati materijalno značajne efekte na finansijske izvještaje Banke u periodu njihove početne primjene. Na dan izdavanja ovih finansijskih iskaza, rukovodstvo Banke nije u mogućnosti da procijeni moguće efekte usvajanja IFRS 9. g) Osnove konsolidacijePriloženi finansijski izvještaji uključuju samo pojedinačne finansijske izvještaje Banke. Ulaganje u preduzeće “Moneta”, nad kojim Banka ima efektivnu kontrolu, nije konsolidovano jer rukovodstvo Banke smatra da nije materijalno značajno. U ovim nekonsolidovanim finansijskim izvještajima, ulaganje u povezano preduzeće se računovodstveno evidentira u skladu sa MRs 39, kao ulaganje po pravičnoj vrijednosti kroz bilans uspjeha.

3. PREGLED ZNAČAJNIH RAČUNOVODSTVENIH POLITIKA

3.1. Prihodi i rashodi od kamata i naknadaPrihodi i rashodi po osnovu kamata se priznaju u izvještaju o ukupnom rezultatu za sve instrumente, prema cijeni amortizacije uz primjenu metode efektivne kamatne stope.

Metod efektivne kamatne stope je metod izračunavanja cijene amortizacije finansijskih sredstava ili finansijskih obaveza i alokacije prihoda po osnovu kamate ili rashoda po osnovu kamate na odgovarajuće vremenske periode. Efektivna kamatna stopa je stopa koja diskontuje procijenjena buduća gotovinska plaćanja ili prilive tokom očekivanog vijeka trajanja finansijskog instrumenta ili, tamo gdje je to izvodljivo, kraćeg perioda na sadašnju vrijednost finansijskih sredstava ili finansijskih obaveza. Pri izračunavanju efektivne kamatne stope, Banka procjenjuje gotovinske tokove razmatrajući sve ugovorene uslove finansijskih instrumenata (npr. opcije avansnih plaćanja) ali ne razmatra buduće gubitke po osnovu kreditnog rizika. Kalkulacije uključuju sve naknade i provizije plaćene ili primljene između ugovorenih strana koje su integralni dio efektivne kamatne stope, troškova transakcije i svih drugih premija ili popusta.

Kada se vrijednost nekog finansijskog sredstva ili grupe sličnih finansijskih sredstava obezvrijedi kao posljedica gubitka usljed umanjenja vrijednosti, prihod po osnovu kamate se priznaje u izvještaju o ukupnom rezultatu uz korišćenje kamatne stope korišćene za diskontovanje budućih tokova gotovine za svrhu izračunavanja gubitka po osnovu umanjenja vrijednosti.

Prihodi od naknada i provizija se uglavnom evidentiraju prema načelu nastanka poslovne promjene u periodu kada su usluge izvršene. Naknade za neiskorišćene kreditne linije se razgraničavaju (zajedno sa povezanim direktnim troškovima) i priznaju kao korekcija efektivne kamatne stope za kredit.

Poslovne promjene nastale u stranoj valuti su preračunate u EUR po srednjem kursu utvrđenom na međubankarskom tržištu deviza, koji je važio na dan poslovne promjene.

Sredstva i obaveze iskazane u stranoj valuti na dan izvještaja o finansijskom položaju, preračunati su u EUR po srednjem kursu utvrđenom na međubankarskom tržištu deviza koji je važio na taj dan.

3.2. Preračunavanje deviznih iznosaNeto pozitivne ili negativne kursne razlike nastale prilikom poslovnih transakcija u stranoj valuti i prilikom preračuna pozicija izvještaja o finansijskom položaju iskazanih u stranoj valuti knjižene su u korist ili na teret izvještaja o ukupnom rezultatu, kao dobici ili gubici po osnovu kursnih razlika.

Preuzete i potencijalne obaveze u stranoj valuti preračunate su u EUR po srednjem kursu utvrđenom na međubankarskom tržištu deviza koji je važio na taj dan.

3.3. LizingLizing Banke je klasifikovan kao operativni lizing. Plaćanja po osnovu ugovora o operativnom lizingu priznaju se ravnomjerno kao trošak tokom perioda trajanja lizinga.

3.4. Porezi i doprinosiPorez na dobit

Tekući porez na dobitPorez na dobit se obračunava i plaća u skladu sa Zakonom o porezu na dobit pravnih lica Član 28 (“Sl. list CG”, br. 65/2001, 80/2004, 40/2008 i 86/2009). Stopa poreza na dobit je proporcionalna i iznosi 9% od poreske osnovice.

Oporeziva dobit se utvrđuje na osnovu dobiti Banke iskazane u izvještaju o ukupnom rezultatu uz usklađivanje prihoda i rashoda u skladu sa odredbama zakona o porezu na dobit pravnih lica (članovi 8 i 9 za usklađivanje prihoda i članovi 10 do 20 za usklađivanje rashoda).

Poreski propisi Crne Gore ne predviđaju da se poreski gubici iz tekućeg perioda mogu koristiti kao osnova za povraćaj poreza plaćenog u prethodnim periodima. Međutim, gubici iz tekućeg perioda iskazani u poreskom bilansu mogu se koristiti za umanjenje poreske osnovice budućih obračunskih perioda, ali ne duže od pet godina. Odloženi porez na dobitOdloženi porez na dobit se obračunava korišćenjem metode utvrđivanja obaveza prema izvještaju o finansijskom položaju, za privremene razlike proizašle iz razlike između poreske osnove potraživanja i obaveza i njihove knjigovodstvene vrijednosti. Važeće poreske stope na datum izvještaja o finansijskom položaju se koriste za utvrđivanje razgraničenog iznosa poreza na dobit. Odložene poreske obaveze se priznaju za sve oporezive privremene razlike. Odložena poreska sredstva se priznaju za sve odbitne privremene razlike i poreske gubitke i kredite, koji se mogu prenositi u naredne fiskalne periode, do stepena do kojeg će vjerovatno postojati oporeziva dobit

19

od koje se odložena poreska sredstva mogu iskoristiti.

3.5. Gotovina i gotovinski ekvivalentiza potrebe izvještaja o tokovima gotovine, pod gotovinom i gotovinskim ekvivalentima se priznaju sva sredstva sa rokom dospjeća kraćim od tri mjeseca, i to: gotovina i slobodno raspoloživa sredstva kod Centralne banke Crne Gore i drugih banaka.

3.6. Finansijska sredstvaBanka je finansijska sredstva klasifikovala u sljedeće kategorije: zajmovi i potraživanja, hartije od vrijednosti koje se drže do dospijeća, hartije od vrijednosti raspoložive za prodaju i hartije od vrijednosti po pravičnoj vrijednosti kroz izvještaj o ukupnom rezultatu. Rukovodstvo vrši klasifikaciju svojih ulaganja u momentu inicijalnog priznavanja

(a) zajmovi i potraživanjazajmovi i potraživanja predstavljaju nederivatna finansijska sredstva sa fiksnim i odredivim isplatama, koja nisu kotirana na aktivnom tržištu. Oni nastaju kada banka obezbijedi novčana sredstva, robu ili usluge dužniku direktno bez namjere da trguje potraživanjem.

(b) Hartije od vrijednosti koje se drže do roka dospijećaUlaganja koja se drže do dospjeća predstavljaju nederivatna finansijska sredstva sa fiksnim i odredivim isplatama i fiksnim dospjećem, i za koja rukovodstvo Banke ima pozitivnu namjeru i sposobnosti da ih drži do roka dospjeća. Ukoliko Banka prodaje više od beznačajnog iznosa investicije koja se drži do dospjeća, čitava kategorija ulaganja se obilježava i reklasifikuje kao raspoloživa za prodaju.

(c) Ulaganja raspoloživa za prodajuUlaganja raspoloživa za prodaju predstavljaju ulaganja za koja postoji namjera držanja u posjedu tokom neodređenog vremenskog perioda, a koja se mogu prodati u slučaju potrebe za likvidnim sredstvima, a u slučaju promjene kamatnih stopa, deviznog kursa ili vrijednosti kapitala.

(d) Ulaganja po pravičnoj vrijednosti kroz bilans uspjehaOva kategorija obuhvata dve podkategorije: finansijska sredstva kojima se trguje i finansijska sredstva koja Banka prilikom početnog priznavanja klasifikuje po fer vrijednosti kroz bilans uspjeha. Finansijsko sredstvo je ono sredstvo koje je pribavljeno prvenstveno radi ostvarivanja dobitka na osnovu kratkoročnih kolebanja cijena i marži ili su dio portfolija kojima se zajedno upravlja i za koje postoje dokazi o nedavnom stvarnom trendu ostvarivanja profita na kratak rok.

Banka svrstava određena finansijska sredstva prilikom početnog priznavanja po fer vrijednosti kroz bilans uspjeha (opcija fer vrijednosti). Ova klasifikacija se kasnije ne može mijenjati. Finansijska sredstva koja su prilikom početnog priznavanja klasifikovana po fer vrijednosti u bilansu uspjeha sastoje se od akcija privrednih lica. Finansijska sredstva na koja se primjenjuje opcija fer vrijednosti vode se u izvještaju o finansijskom položaju kao „Finansijska sredstva po fer vrijednosti u bilansu uspjeha“. Dobici i gubici nastali promjenom fer vrijednosti finansijskih

sredstava klasifikovanih po fer vrijednosti u bilansu uspjeha priznaju se na poziciji „Neto dobici/(gubici) po osnovu finansijskih instrumenata koji se vode po fer vrijednosti u bilansu uspjeha“.

(e) Inicijalno priznavanje i naknadno vrednovanje finansijskih sredstavaKupovina i prodaja finansijskih sredstava koja se drže do dospijeća i finansijskih ulaganja raspoloživih za prodaju, priznaju se na dan transakcije – a to je dan kada se Banka obavezala da će kupiti ili prodati sredstvo. Krediti se priznaju u trenutku kada se gotovinska sredstva plasiraju korisnicima kredita. Finansijska sredstva su inicijalno priznata po fer vrijednosti, uvećana za troškove transakcija za sva finansijska sredstva koja se ne evidentiraju po fer vrijednosti kroz dobitak ili gubitak.

Finansijska sredstva raspoloživa za prodaju se naknadno vrednuju po fer vrijednosti. zajmovi i potraživanja, kao i ulaganja koja se drže do dospijeća, evidentiraju se po amortizovanoj vrijednosti korišćenjem metode efektivne kamatne stope. Dobici i gubici koji proizilaze iz promjena fer vrijednosti finansijskih sredstava raspoloživih za prodaju priznaju se direktno u okviru kapitala, sve dok se finansijsko sredstvo ne proda ili ne obezvrijedi kada se kumulativna dobit/gubitak prethodno priznata u okviru kapitala priznaje u izvještaju o ukupnom rezultatu. Međutim, kamata koja se obračunava korišćenjem metode amortizacione cijene priznaje se u izvještaju o ukupnom rezultatu. Dividende po osnovu hartija od vrijednosti raspoloživih za prodaju priznaju se u izvještaju o ukupnom rezultatu onda kada subjekat stekne pravo na uplatu.

Fer vrijednosti hartija od vrijednosti kotiranih na aktivnim tržištima zasnivaju se na cijenama ponude. Ukoliko tržište nekog finansijskog sredstva (i za hartije od vrijednosti koje se ne kotiraju na berzi) nije aktivno, Banka utvrđuje fer vrijednost primjenom tehnika procjenjivanja. Tehnike procjene obuhvataju korišćenje posljednjih nezavisnih tržišnih transakcija između upoznatih voljnih strana, analizu diskontovanih novčanih tokova i druge tehnike procjenjivanja koje koriste obično učesnici na tržištu.

(f ) Umanjenje vrijednosti finansijskih sredstava(i) Sredstva koja se vrijednuju po amortizacionoj cijeniNa dan izvještaja o finansijskom položaju Banka procjenjuje da li postoji bilo kakav objektivni dokaz da je došlo do umanjenja vrijednosti finansijskog sredstva ili grupe finansijskih sredstava. Finansijsko sredstvo ili grupa finansijskih sredstava je obezvrijeđeno ili su pretrpljeni gubici zbog umanjenja vrijednosti, ako i samo ako postoji objektivni dokaz umanjenja vrijednosti kao rezultat događaja koji se odigrao posle prvobitnog priznavanja sredstava (nastanak gubitka), i taj nastanak gubitka ima uticaja na procijenjene buduće tokove gotovine od finansijskog sredstva ili grupe sredstava. Objektivni dokaz da je došlo do umanjenja vrijednosti finansijskog sredstva ili grupe finansijskih sredstava obuhvata podatke koje imalac sredstva može da primijeti o nastanku gubitka kao što su:

1. kašnjenje u plaćanju kamate ili glavnice;2. restrukturiranje plasmana;


3. kršenje ugovora, finansijske teškoće dužnika;4. visoka vjerovatnoća bankrotstva ili likvidacije,

proces nalate duga od strane države;5. pokretanje sudskog spora proitiv dužnika;6. status neizmirivanja obaveza na nivou grupe

povezanih lica.

Banka prvo procjenjuje da li postoje objektivni dokazi o umanjenju vrijednosti: pojedinačno za finansijska sredstva koja su pojedinačno značajna, i pojedinačno ili zajednički za finansijska sredstva koja nisu pojedinačno značajna. Ako Banka odredi da ne postoji objektivni dokaz umanjenja vrijednosti za finansijsko sredstvo koje se pojedinačno procjenjuje, bilo da je značajno ili ne, ona obuhvata sredstvo u grupi finansijskih sredstava sa sličnim karakteristikama kreditnog rizika i zajednički ih procjenjuje zbog umanjenja vrijednosti. Sredstva koja se pojedinačno procjenjuju zbog umanjenja vrijednosti i za koja je gubitak od umanjenja vrijednosti priznat ili nastavlja da se priznaje, ne uključuju se u zajedničku procjenu o umanjenju vrijednosti.

Ukoliko postoji objektivni dokaz da je gubitak po osnovu umanjenja vrijednosti zajmova i potraživanja nastao, iznos gubitka se odmjerava razlikom između knjigovodstvene vrijednosti i sadašnje vrijednosti procijenjenih budućih tokova gotovine (isključujući buduće kreditne gubitke koji nisu nastali) diskontovane po ugovorenoj efektivnoj kamatnoj stopi. Knjigovodstvena vrijednost sredstava se umanjuje korišćenjem računa ispravke vrijednosti i iznos gubitka se prikazuje u izvještaju o ukupnom rezultatu. Ako je u pitanju zajam sa promjenljivom kamatnom stopom, diskontna stopa za odmjeravanje svakog gubitka po osnovu umanjenja vrijednosti biće aktuelna kamatna stopa koja je određena ugovorom.

Izračunavanje sadašnje vrijednosti procijenjenih budućih tokova gotovine obezbijeđenog finansijskog sredstva odražava novčane tokove koji mogu biti rezultat preuzimanja kolaterala umanjene za troškove pribavljanja i prodaje kolaterala, bez obzira na to da li je preuzimanje kolaterala vjerovatno ili ne. za obračun sadašnje vrijednosti procijenjenih budućih tokova gotovine koristi se efektivna kamatna stopa pojedinačnog plasmana.

U svrhe zajedničke procjene umanjenja vrijednosti, finansijska sredstva se grupišu na osnovu sličnih karakteristika kreditnog rizika. Te karakteristike su relevantne za procjenjivanje budućih tokova gotovine za grupe takvih sredstava time što ukazuju na sposobnost dužnika da isplati sve iznose i dugovanja koji su dospjeli u skladu sa uslovima ugovora za sredstva koja se procjenjuju.

Budući novčani tokovi u grupi finansijskih sredstava koji se zajednički procjenjuju, procjenjuju se na osnovu ugovorenih novčanih tokova i na osnovu prethodnih iskustava u vezi sa gubitkom za sredstva sa karakteristikama kreditnog rizika koja su slična onima u grupi. Iskustvo prethodnih gubitaka se prilagođava na osnovu aktuelnih vidljivih podataka da bi se odrazili uticaji aktuelnih uslova koji nisu uticali na period na kome se zasniva iskustvo prethodnih gubitaka, i da bi se uklonili uticaji uslova iz prethodnih perioda koji ne postoje u sadašnjosti. Ispravka vrijednosti obračunava se na nivou grupe

finansijskih sredstava. Procenat ispravke vrijednosti se dobija na osnovu projekcije vjerovatnoće prelaska u status neizmirivanja obaveza, zasnovano na iskustvenim podacima za svaku grupu.

Procjene promjena budućih tokova gotovine trebalo bi da odražavaju i da budu direktno povezani sa promjenama u podacima koji su za njih vezani od perioda do perioda. Ova metodologija i pretpostavke koje se koriste za procjenu budućih tokova gotovine se redovno analiziraju od strane Banke radi smanjenja razlike između procijenjenog i stvarno nastalog gubitka.

Kada je zajam nenaplativ, on se otpisuje na bazi odgovarajućih rezervi za umanjenje vrijednosti potraživanja po osnovu zajmova. Takvi zajmovi se otpisuju nakon svih neophodnih procedura po utvrđivanju iznosa gubitka. Naknadna naplata prethodno ispravljenih potraživanja smanjuje iznos rezervisanja za umanjenje vrijednosti i priznaje se u izvještaju o ukupnom rezultatu. Ako se, u narednom periodu, iznos gubitka po osnovu umanjenja vrijednosti smanji i ako se to smanjenje može objektivno dovesti u vezu sa događajem koji je nastao poslije priznavanja umanjenja vrijednosti, prethodno priznati gubitak po osnovu umanjenja vrijednosti umanjuje račun ispravke vrijednosti.

(ii) Finansijska sredstva vrijednovana po fer vrijednostiNa kraju svakog obračunskog perioda, na dan izvještavanja, Banka procjenjuje da li postoje objektivni dokazi da je došlo do umanjenja vrijednosti finansijskog sredstva ili grupe finansijskih sredstava. U slučaju da postoje objektivni dokazi da je došlo do umanjenja vrijednosti finansijskih instrumenata raspoloživih za prodaju, značajan ili produženi pad vrijednosti finansijskih instrumenata ispod nabavne vrijednosti, uzima se u obzir pri utvrđivanju mogućeg umanjenja vrijednosti sredstava. Ako postoji takav dokaz za finansijske instrumente raspoložive za prodaju, tada se akumulirani gubitak – kao razlika između cijene akvizicije i tekuće fer vrijednosti, umanjen za bilo koja umanjenja vrijednosti finansijskog sredstva prethodno priznata kao dobitak ili gubitak, uklanja iz kapitala i priznaje u izvještaju o ukupnom rezultatu. Ako se u narednom periodu fer vrijednost dužničkog instrumenta klasifikovanog kao ono koje je raspoloživo za prodaju poveća, i ako se to povećanje može objektivno dovesti u vezu sa događajem koji se odigrao poslije gubitka zbog umanjenja vrijednosti i koji je priznat u neto dobitku ili gubitku, gubitak zbog umanjenja vrijednosti se ukida, sa iznosom ukidanja priznatim kao neto dobitak ili gubitak u izvještaj o ukupnom rezultatu.

(g) Obaveze po kreditimaObaveze po kreditima se inicijalno priznaju po fer vrijednosti umanjenoj za nastale troškove transakcije. Obaveze za kredite se naknadno iskazuju po amortizovanoj cijeni; sve razlike između ostvarenog priliva (umanjenog za troškove transakcije) i vrijednosti otplata, priznaju se u izvještaju o ukupnom rezultatu u periodu korišćenja kredita primjenom metode efektivne kamatne stope.

21

3.7. Nematerijalna ulaganjaNematerijalna ulaganja su iskazana po nabavnoj vrijednosti, umanjenoj za ispravku vrijednosti. Troškovi održavanja softvera priznaju se u periodu nastanka. Troškovi koji se direktno odnose na jedinstvene softverske programe koji su pod kont-rolom Banke i koji će vjerovatno proizvesti ekonomske koristi koje su veće nego što su troškovi, a u periodu dužem od godinu dana, priznaju se kao nematerijalna ulaganja. Troškovi obuhvataju troškove eksterne kompanije angažovane na razvoju softvera.Troškovi amortizacije nematerijalnih ulaganja se otpisuju u toku njihovog procijenjenog korisnog

vijeka trajanja, na način kao što slijedi:

Nematerijalna ulaganja Korisni vijek trajanja (godina)

Licenca 8

Softver 8

3.8. Nekretnine, postrojenja i opremaNekretnine, postrojenja i oprema iskazuju se po nabavnoj vrijednosti, umanjenoj za ispravku vrijednosti. Nabavna vrijednost obuhvata trošak koji se direktno pripisuje kupovini sredstava.

Amortizacija nekretnina, postrojenja i opreme se obračunava primjenom proporcionalne metode kako bi se njihov trošak rasporedio na njihovu rezidualnu vrijednost tokom predviđenog korisnog vijeka trajanja sredstva, a koji nije promijenjen u odnosu na prethodnu godinu, kao što slijedi:

Glavne kategorije nekretnina,postrojenja i opreme

Korisni vijek trajanja (godina)

Građevinski objekti 50

Renoviranje iznajmljenih prostora 7

Računari i prateća oprema 8

Namještaj i oprema 4 - 10

Motorna vozila 8

Radovi u toku su evidentirani po nabavnoj vrijednosti. Amortizacija ove imovine i ostalih nekretnina počinje od trenutka njihove funkcionalne upotrebe.Nije bilo promjena korisnog vijeka trajanja nekretnina, postrojenja i opreme u odnosu na prethodnu godinu.

3.9. Ispravka vrijednosti materijalne i nematerijalne imovineNa dan izvještaja o finansijskom položaju, rukovodstvo Banke analizira vrijednosti po kojima je prikazana nematerijalna i materijalna imovina Banke. Ukoliko postoji indikacija da je neko sredstvo obezvrijeđeno, nadoknadiv iznos te imovine se procjenjuje kako bi se utvrdio iznos obezvrijeđenja. Ukoliko je nadoknadivi iznos nekog sredstva procijenjen kao niži od vrijednosti po kojoj je to sredstvo prikazano, postojeća vrijednost tog sredstva se umanjuje do visine nadoknadive vrijednosti.

Gubitak po osnovu obezvrijeđenja vrijednosti imovine priznaje se kao rashod tekućeg perioda i iskazuje se u okviru ostalih poslovnih rashoda. Ako naknadno dođe do situacije da gubitak zbog obezvrijeđenja priznat u ranijim godinama ne postoji ili se smanjio, vrijednost sredstva se povećava do revidirane procjene o njegovoj

nadoknadivoj vrijednosti, ali tako da povećana vrijednost po kojoj se sredstvo vodi ne bude veća od vrijednosti po kojoj bi se sredstvo vodilo da nije bio u prethodnim godinama priznat utvrđeni gubitak zbog obezvrjeđivanja sredstava.

3.10. RezervisanjaRezervisanja se priznaju kada Banka ima važeću zakonsku ili izvedenu obavezu koja je rezultat prošlih događaja, kada postoji velika vjerovatnoća da će za podmirenje obaveze biti potreban odliv sredstava i kada je iznos obaveza pouzdano procijenjen.

Rezervisanja se odmjeravaju po sadašnjoj vrijednosti očekivanih izdataka potrebnih za izmirenje obaveza. Rezervisanja se razmatraju na datum svakog iskaza o finansijskoj poziciji i prilagođavaju tako da odražavaju najbolju sadašnju procjenu. Ako više nije vjerovatno da će odliv sredstava koji predstavlja ekonomske koristi biti potreban za namirenje date obaveze, rezervisanje se ukida preko iskaza o ukupnom rezultatu.

Banka ne priznaje rezervisanje po osnovu potencijalnih obaveza dok ne potvrdi da li ima sadašnju obavezu koja može da dovede do odliva resursa koji predstavljaju ekonomske koristi ili ako pouzdana procjena ne može da se napravi, te se u tom slučaju objelodanjuje.

3.11. Naknade zaposlenimaDoprinosi kojima se obezbjeđuje socijalna sigurnost zaposlenihU skladu sa propisima koji se primjenjuju u Crnoj Gori, Banka je u obavezi da plaća doprinose državnim fondovima kojima se obezbjeđuje socijalna sigurnost zaposlenih. Ove obaveze uključuju doprinose za zaposlene na teret poslodavca u iznosima obračunatim po stopama propisanim relevantnim zakonskim propisima. Banka je, takođe, obavezna da od bruto plata zaposlenih obustavi doprinose i da ih, u ime zaposlenih, uplati tim fondovima. Doprinosi na teret poslodavca i doprinosi na teret zaposlenog se evidentiraju na teret rashoda perioda na koji se odnose.

Obaveze po osnovu otpremnina ili drugih dugoročnih naknada zaposlenimaU skladu sa Kolektivnim ugovorom, Banka je u obavezi da prilikom odlaska u penziju zaposlenom isplati otpremninu u visini 6 prosječnih neto zarada zaposlenih u Banci koja važi u mjesecu u kojem se vrši isplata. U finansijskim iskazima Banke na dan 31. decembra 2011. godine, izvršeno je rezervisanje, obračunato od strane nezavisnog ovlašćenog aktuara, po osnovu procijenjene sadašnje vrijednosti sredstava za otpremnine za odlazak u penziju i jubilarne nagrade zaposlenima nakon ispunjenih uslova..

4. FINANSIJSKI INSTRUMENTI

4.1. Upravljanje rizicimaBanka je u svome poslovanju izložena različitim rizicima od kojih su najznačajniji:

• kreditni rizik

• tržišni rizik

• rizik likvidnosti

• operativni rizik


Procedure za upravljanje rizicima su dizajnirane da identifikuju i analiziraju rizike, da definišu odgovarajuće limite i kontrole za upravljanje rizicima, kao i da prate izloženost Banke pojedinim rizicima. Procedure za upravljanje rizicima su predmet redovne kontrole u cilju adekvatnog odgovora na nastale promjene na tržištu, proizvodima i uslugama.

Sektor za upravljanje rizicima je odgovoran za praćenje izloženosti Banke pojedinim rizicima i usaglašenost sa procedurama za upravljanje rizicima i definisanim limitima o čemu se mjesečno izvještava Odboru direktora. Pored toga, praćenje izloženosti Banke pojedinim rizicima je u nadležnosti Komiteta za nadzor i Komiteta za upravljanje kreditnim rizikom.

4.2. Kreditni rizikBanka je izložena kreditnom riziku koji predstavlja rizik da dužnici neće biti u mogućnosti da dugovanja prema Banci izmire u potpunosti i na vrijeme. Banka vrši rezervisanja za gubitke po osnovu umanjenja vrijednosti, a koji se odnose na gubitke nastale na dan izvještaja o finansijskom položaju. značajne promjene u privredi, odnosno stanju pojedinih privrednih grana koje čine osnov kreditnog portfolija Banke, mogle bi dovesti do gubitaka koji se razlikuju od gubitaka po osnovu kojih je izvršeno rezervisanje na dan izvještaja o finansijskom položaju. Stoga rukovodstvo Banke oprezno upravlja izloženošću kreditnom riziku.

4.2.1. Upravljanje kreditnim rizikomIzloženost kreditnom riziku ispoljava se kao rizik finansijskog gubitka koji nastaje kao posljedica nemogućnosti dužnika da ispuni sve ugovorene obaveze prema Banci. Banka upravlja preuzetim kreditnim rizikom tako što određuje limite u odnosu na velike kredite, pojedinačne korisnike kredita i povezana lica. Pomenuti rizici se kontinuirano prate i predmet su kontrole koja se vrši jednom godišnje ili češće. Svi krediti iznad propisanog limita treba da budu odobreni od strane Komiteta za upravljanje kreditnim rizikom.

U skladu sa limitima propisanim od strane Centralne banke Crne Gore, granska koncentracija kredita je predmet kontinuiranog praćenja.

Izloženost riziku po pojedinačnim zajmoprimaocima, uključujući druge banke i brokerska preduzeća, dalje se ograničava tako što se utvrđuje podlimit u odnosu na bilansnu i vanbilansnu izloženost. Stvarna izloženost u odnosu na utvrđene limite se redovno prati.

Upravljanje izloženošću kreditnom riziku vrši se redovnom analizom sposobnosti korisnika kredita i potencijalnih korisnika kredita da otplaćuju obaveze po osnovu kamate i glavnice.

Preuzete i potencijalne obaveze po osnovu kreditaPrimarna svrha ovih instrumenta je da se obezbijedi da sredstva budu dostupna klijentu u skladu sa zahtjevima. Garancije i aktivirani akreditivi predstavljaju neopozive garancije Banke da će izvršiti plaćanje u slučaju da klijent ne može da ispuni svoje obaveze prema trećim stranama, i stoga nose isti kreditni rizik kao i krediti. Dokumentarni i komercijalni akreditivi – koji predstavljaju pismenu izjavu o obavezi Banke

preuzetoj u ime klijenta, a kojom se trećem licu daje ovlašćenje da kod Banke vuče mjenice do iznosa dogovorenog posebnim uslovima – su obezbijeđeni osnovnom isporukom robe na koju se odnose, te stoga, nose manji rizik nego direktna pozajmica.

4.2.2. Rezervisanja za gubitke po osnovu umanjenja vrijednosti u skladu sa MRS 39Na dan bilansa stanja Banka procjenjuje da li postoji bilo kakav objektivni dokaz da je došlo do umanjenja vrijednosti finansijskog sredstva ili grupe finansijskih sredstava, u skladu sa zahtjevima MRs 39. objektivni dokaz da je došlo do umanjenja vrijednosti finansijskog sredstva ili grupe finansijskih sredstava obuhvata podatke koje imalac sredstva može da primijeti o nastanku gubitka kao što su:

• kašnjenje u plaćanju kamate ili glavnice;• restrukturiranje plasmana;• kršenje ugovora, finansijske teškoće dužnika;• visoka vjerovatnoća bankrotstva ili likvidacije,

proces nalate duga od strane države;• pokretanje sudskog spora proitiv dužnika;• status neizmirivanja obaveza na nivou grupe

povezanih lica.

U skladu sa usvojenom metodologijom, Banka procjenjuje da li postoje objektivni dokazi o umanjenju vrijednosti pojedinačno za finansijska sredstva koja su pojedinačno značajna.

Izračunavanje sadašnje vrijednosti procijenjenih budućih tokova gotovine obezbijeđenog finansijskog sredstva odražava novčane tokove koji mogu biti rezultat isključivanja umanjena za troškove pribavljanja i prodaje kolaterala, bez obzira na to da li je isključenje vjerovatno ili ne.

U svrhe zajedničke procjene umanjenja vrijednosti, finansijska sredstva koja nisu pojedinačno značajna se grupišu na osnovu sličnih karakteristika kreditnog rizika.

U procesu klasifikacije sredstava izloženih kreditnom riziku, Banka primjenjuje sljedeće klasifikacione kategorije:

23

Kreditna kategorija Kriterijum

Dobra aktivaOva kategorija uključuje svu imovinu procijenjenu kao naplativu u potpunosti po osnovu ugovorenih uslova.

Aktiva sa posebnom napomenom

Ova kategorija uključuje onu imovinu koja je najvjerovatnije naplativa, ali zahtijeva posebnu pažnju, budući da potencijalni rizik, ukoliko nije dovoljno ispraćen, može umanjiti naplativost ovih potraživanja.

Substandardnaaktiva

Ova kategorija uključuje onu imovinu usljed koje vrlo lako može nastati gubitak, imajući u vidu jasno definisane nedostatke koji će tu naplatu dovesti u rizik.

4.2.3. Maksimalna izloženost kreditnom riziku po

bilansnim i vanbilansnim stavkama

U hiljadama EUR

Bilansne stavke 2011 2010

Krediti i avansi bankama 234,930 139,803

Krediti i avansi klijentima 328,289 422,702

Forefeting 20,174 -

Hartije od vrijednosti raspoložive za prodaju 197 195Finansijska sredstva po pravičnoj vrijednosti kroz iskaz o ukupnom rezultatu

994 1,523

Hartije od vrijednosti koje se drže do dospijeća 17,242 18,294

Ostala sredstva 4,929 6,492

606,755 589,009

Vanbilansne stavke

Finansijske garancije 19,916 19,237

Činidbene garancije 10,967 15,369

Nepokriveni akreditivi 878 785

Nepovučene kreditne linije 20,216 36,765

51,977 72,156

Ukupna izloženost kreditnom riziku 658,732 661,165

Izloženost kreditnom riziku se djelimično kontroliše pribavljanjem instrumenata obezbjeđenja i garancija pravnih i fizičkih lica. Pored toga, sva fizička lica su u obavezi da svoju mjesečnu zaradu primaju preko tekućeg računa kod Banke, u cilju smanjenja kreditnog rizika.

Tipovi instrumenata obezbjeđenja su:

• depoziti;• pravo zaloge na industrijskim mašinama,

hartijama od vrijednosti, zalihama i vozilima;• hipoteke na nepokretnostima i fiducijarni prenos

vlasništva;• mjenice;• ovlašćenja;• administrativne zabrane;• žiranti i• polise osiguranja.


4.2.4. Krediti i avansi Krediti i avansi su prikazani u narednim tabelama:

U hiljadama EUR

31.12.2011.

Neobezvri-jeđeni

nedospjeliNeobezvri-

jeđeni dospjeliPojedinačno procijenjeni

Ukupno, bruto

Pojedinačna ispravka

vrijednosti

Grupnaispravka

vrijednosti

Ukupna ispravka

vrijednostiUkupno,

neto

Stambeni krediti 92,333 310 8,400 101,043 3,352 3,603 6,955 94,088Prekoračenje po tekućimračunima

4,374 242 2,014 6,630 1,571 539 2,110 4,520

Potrošački kredit 45,587 400 7,003 52,990 4,904 3,431 8,335 44,655

Kreditne kartice 7,040 535 4,815 12,390 3,792 604 4,396 7,994

Namjenski krediti 1,856 25 2,697 4,577 2,527 61 2,588 1,990Ostali krediti fizičkimlicima, pokrivenihipotekom

11,332 85 2,666 14,083 955 841 1,796 12,286

Ostali krediti - 17 - 17 - - - 17

Krediti malim preduzećima 25,981 1,855 3,645 31,481 1,810 3,545 5,355 26,125Krediti srednjim i velikimpreduzećima

87,535 1,019 63,084 151,638 25,944 5,795 31,739 119,899

Krediti Vladi i opštinama 14,649 41 2,231 16,920 499 11 510 16,410Krediti finansijskiminstitucijama

315 3 - 318 - 16 16 302

291,002 4,532 96,555 392,089 45,354 18,446 63,800 328,289

Krediti i avansi bankama 234,930 - - 234,930 - - - 234,930

525,932 4,532 96,555 627,019 45,354 18,446 63,800 563,218

U hiljadama EUR

31.12.2010.

Neobezvri-jeđeni

nedospjeliNeobezvri-

jeđeni dospjeliPojedinačno procijenjeni

Ukupno, bruto

Pojedinačna ispravka

vrijednosti

Grupna ispravka

vrijednosti

Ukupna ispravka

vrijednostiUkupno,

neto

Stambeni krediti 112,065 1,441 3,438 116,944 838 6,777 7,615 109,329Prekoračenja po tekućim računima

7,002 1,314 - 8,316 - 2,289 2,289 6,027

Potrošački krediti 39,262 2,318 5,850 47,430 797 3,642 4,439 42,991

Kreditne kartice 10,294 3,587 1,119 15,000 228 2,378 2,606 12,394

Namjenski krediti 4,775 1,276 - 6,051 - 627 627 5,424Ostali krediti fizičkimlicima, pokrivenihipotekom

13,400 460 1,354 15,214 643 838 1,481 13,733

Ostali krediti - 12 - 12 1 4 5 7

Krediti malim preduzećima 43,428 7,197 62,392 113,017 15,041 9,231 24,272 88,745Krediti srednjim i velikim preduzećima

6,190 3,695 157,515 167,400 29,593 4,053 33,646 133,754

Krediti Vladi i opštinama 473 46 10,062 10,581 753 51 804 9,777Krediti finansijskiminstitucijama

106 54 418 578 37 20 57 521

236,995 21,400 242,148 500,543 47,931 29,910 77,841 422,702

Krediti i avansi bankama 139,803 - - 139,803 - - - 139,803

376,798 21,400 242,148 640,346 47,931 29,910 77,841 562,505

Krediti i avansi koji nisu ni dospjeli niti obezvrijeđeni u 2011. i 2010. godini su svi svrstani u dobru aktivu.

25

a) Dospjeli ali pojedinačno neobezvrijeđeni krediti i avansi

U hiljadama EUR

31.12.2011.Do 30 dana kašnjenje

Od 31 do 60 dana

kašnjenje

Od 61 do 90 dana

kašnjenje

Od 91 do 180 dana kašnjenje


Od 1 do 5godina

kašnjenjePreko 5 godina

kašnjenje Ukupno

Stambeni krediti 97 65 51 97 - - - 310

Prekoračenja po tekućim računima 176 26 11 29 - - - 242

Potrošački krediti 185 41 49 125 - - - 400

Kreditne kartice 409 31 29 67 - - - 536

Namjenski krediti 6 15 3 1 - - - 25

Ostali krediti fizičkim licima, pokriveni hipotekom

25 15 28 17 - - - 85

Ostali krediti 3 - - - - - 14 17

Krediti mikro i malim preduzećima 268 96 163 96 426 776 30 1,855

Krediti srednjim i velikim preduzećima

496 232 84 26 180 - - 1,018

Krediti Vladi i opštinama 34 7 - - - - - 41

Krediti finansijskim institucijama 3 - - - - - - 3

1,702 528 418 458 606 776 44 4,532

U hiljadama EUR

31.12.2010.Do 30 dana kašnjenje

Od 31 do 60 dana

kašnjenje

Od 61 do 90 dana

kašnjenje



Od 1 do 5godina

kašnjenjePreko 5 godina

kašnjenje Ukupno

Stambeni krediti 148 88 55 122 233 795 - 1,441

Prekoračenja po tekućim računima

110 35 17 59 297 683 113 1,314

Potrošački krediti 160 82 51 134 421 1,468 2 2,318

Kreditne kartice 324 37 30 102 316 2,007 772 3,588

Namjenski krediti 127 25 20 53 136 912 2 1,275

Ostali krediti fizičkim licima, pokriveni hipotekom

28 33 32 33 26 308 - 460

Ostali krediti - - - - 3 9 - 12

Krediti mikro i malim preduzećima

490 96 222 237 2,207 3,919 26 7,197

Krediti srednjim i velikim preduzećima

32 - 98 2 443 3,120 - 3,695

Krediti Vladi i opštinama 33 2 1 1 - 9 - 46

Krediti finansijskim institucijama - - - - - 54 - 54

1,452 398 526 743 4,082 13,284 915 21,400

.


b) Fer vrijednost sredstava obezbjeđenja

2011 2010

Depoziti 17,538 10,333Hartije od vrijednosti

560 1,361

zaloga 2,164 6,001Hipoteke 267,617 364,673Ukupno 287,909 382,368

Dospjeli ali individualnoneobezvrijeđeni do visine plasmana koji su obezbijeđeni tim sredstvima 2011 2010Depoziti 17,063 6,549 Hartije od vrijednosti 415 72 zaloga 1,910 2,343 Hipoteke 204,082 160,759 Ukupno 223,470 169,723

Individualno obezvrijeđeni prikazani do visine plasmana koji su obezbijeđeni tim sredstvima 2011 2010Depoziti 475 3,784Hartije od vrijednosti 175 1,289zaloga 254 3,658Hipoteke 63,535 203,914Ukupno 64,439 212,645

Banka kao predmet hipoteke uzima nepokretnosti čija vrijednost, po procjeni ovlašćenih procjenitelja, mora biti veća minimum 50% od iznosa plasmana. Nekretnine koje se uzimaju kao kolateral su stambeni prostori, porodične stambene zgrade, poslovni objekti, poslovni prostori i zemljište zavisno od lokacije i njegove buduće namjene.

Prilikom uzimanja zaloga nad hartijama od vrijednosti, Banka dnevno prati cijenu hartija od vrijednosti koje su uzete kao sredstvo obezbjeđenja. Tržišna vrijednost zaloge mora biti 50% veća od vrijednosti plasmana.

c) Restrukturirani krediti i avansi Banka je zajmoprimcu restruktuirala kredit ako je, zbog pogoršanja dužnikove kreditne sposobnosti:

• produžila rok otplate za glavnicu ili kamatu• smanjila kamatnu stopu na odobreni kredit• smanjila iznos duga, glavnice ili kamate• napravila druge slične pogodnosti koje olakšavaju

finansijsku poziciju zajmoprimca.

Prilikom restruktuiranja kredita Banka vrši finansijsku analizu zajmoprimca i procjenjuje mogućnosti zajmoprimca, nakon restruktuiranja kredita, da ostvari novčane tokove koji će biti dovoljni za otplatu glavnice i kamate kredita.

Banka je restruktuirala u toku 2011. godine kredite u iznosu od 105,735 hiljada EUR (2010. godine: 75,617 hiljade EUR).

d) Stečena sredstva obezbjeđenjaNa dan 31. decembra 2011. godine, Banka je u okviru ostalih sredstava iskazala stečena sredstva obezbjeđenja u neto iznosu od 42 hiljade EUR (31. decembra 2010. godine: neto 42 hiljade EUR). Stečena sredstva obezbjeđenja se odnose na nekretnine i automobile koji su iskazani u vrijednosti ukupnih nenaplaćenih potraživanja.

Banka ima namjeru da stečena sredstva obezbjeđenja proda u narednom periodu.

e) Geografska koncentracijaGeografska koncentracija izloženosti Banke kreditnom riziku, bez umanjenja za ispravku vrijednosti, je prikazana u sljedećoj tabeli:

Crna GoraEvropska

unijaSAD i

Kanada Ostalo Ukupno

Krediti i avansi bankama - 234,142 779 9 234,930

Krediti i avansi klijentima 385,643 5,339 1 1,106 392,089

Forfeting 21,825 - --

21,825

Hartije od vrijednosti raspoložive za prodaju

197 - --

197

Finansijska sredstva po pravičnoj vrijednosti kroz iskaz o ukupnom rezultatu

994 - --

994

Hartije od vrijednosti koje se drže do dospijeća

17,242 - - - 17,242

Ostala sredstva 4,929 - - - 4,929

31. decembar 2011. godine 430,830 239,481 780 1,115 672,206

31. decembar 2010. godine 521,728 142,450 1,375 1,297 666,850

U hiljadama EUR

U hiljadama EUR

U hiljadama EUR

U hiljadama EUR

27

U hiljadama EUR

Finansije

Transport

saobraćaj i

telekomunikacije

Usluge

turizam i

ugostiteljst. Trgovina

Građevi-

narstvo Energetika Rudarstvo

Admini-

stracija

Trgovina

nekretninama

Poljopri-

vreda,

lov

i ribolov Proizvodnja Ostalo

Fizička

lica Ukupno

Krediti i avansi bankama 234,930 - - - - - - - - - - - - 234,930

Krediti i avansi klijenitima 3,108 6,573 34,512 86,060 12,314 3,580 1,521 13,495 691 3,084 27,310 11,429 188,412 392,089

Forfeting 21,825 - - - - - - - - - - - - 21,825


197 - - - - - - - - - - - - 197

Finansijska sredstva po pravičnoj vrijednosti kroz bilans uspjeha

994 - - - - - - - - - - - - 994


17,242 - - - - - - - - - - - - 17,242

Ostala sredstva 4,929 - - - - - - - - - - - - 4,929

31. decembar 2011. godine 283,225 6,573 34,512 86,060 12,314 3,580 1,521 13,495 691 3,084 27,310 11,429 188,412 672,206

31. decembar 2010. godine 164,764 11,161 53,830 128,013 27,278 4,486 1,657 6,769 3,884 3,180 44,419 12,896 204,513 666,850

U hiljadama EUR

31. decembar 2011. godineNepovučene

kreditne linije GarancijeNepokriveni

akreditivi Ukupno

Do 1 godine 20,098 6,048 4 26,150

Od 1 do 5 godina 118 24,835 874 25,827

20,216 30,883 878 51,977

U hiljadama EUR

31. decembar 2010. godineNepovučene

kreditne linije Garancije Nepokriveni

akreditivi Ukupno

Do 1 godine 36,654 9,687 150 46,491

Od 1 do 5 godina 111 24,919 635 25,665

36,765 34,606 785 72,156

f ) Koncentracija po djelatnostimaKoncentracija po djelatnostima izloženosti Bankekreditnom riziku, bez umanjenja za ispravkuvrijednosti je prikazana u sljedećoj tabeli:

4.2.5. Vanbilansna evidencijaRočnost vanbilansnih stavki po kojima je Banka izložena kreditnom riziku je sljedeća:

4.3. Tržišni rizikBanka je izložena tržišnim rizicima. Tržišni rizici se javljaju u slučaju otvorenih pozicija, a zbog promjene kamatnih stopa, promjene kursa valute i promjene cijena hartija od vrijednosti koji se mijenjaju u skladu sa tržišnim fluktuacijama. Limiti za izloženost tržišnim rizicima su interno propisani i usklađeni sa limitima propisanim od strane Centralne banke Crne Gore.

4.3.1. Devizni rizikFinansijska pozicija i novčani tokovi Banke su izloženi efektima promjena kursa valuta. Izloženost deviznom riziku se redovno prati putem usklađivanja sa limitima propisanim od strane Centralne banke Crne Gore.

Izloženost riziku od promjena kursa valuta na dan 31. decembra 2011. godine prikazana je u sljedećoj tabeli:


U hiljadama EUR

USD Ostale valute Ukupno strane valute Lokalna valuta (EUR) Ukupno

AKTIVA

Gotovina i depoziti kod Centralne banke 1,147 2,950 4,097 66,995 71,092

Krediti i avansi bankama 17,520 - 17,520 217,410 234,930

Krediti i avansi klijentima - - - 328,289 328,289

Forfeting - - - 20,174 20,174

Hartije od vrijednosti raspoložive za prodaju - - - 197 197

Finansijska sredstva po pravičnoj vrijednosti kroz izvještaj o ukupnom rezultatu

- - - 994 994

Hartije od vrijednosti koje se drže do dospijeća - - - 17,242 17,242

Ostala sredstva - - - 4,929 4,929

Ukupna aktiva 18,667 2,950 21,617 656,230 677,847

PASIVA

Obaveze prema bankama - - - 9,144 9,144

Obaveze prema klijentima 18,547 2,747 21,294 531,165 552,459

Obaveze po kreditima - - - 76,634 76,634

Ostale obaveze 252 17 269 2,584 2,853

Ukupno obaveze 18,799 2,764 21,563 619,527 641,090

Neto devizna izloženost:

- 31. decembar 2011. godine (132) 186 54 36,703 36,757

- 31. decembar 2010. godine 8 104 112 42,918 43,030

U hiljadama EUR

Kamatonosno Nekamatonosno Ukupno

AKTIVA

Gotovina i depoziti kod Centralne banke 13,176 57,916 71,092

Krediti i avansi bankama 224,017 10,913 234,930

Krediti i avansi klijentima 328,289 - 328,289

Forfeting 20,174 - 20,174

Hartije od vrijednosti raspoložive za prodaju - 197 197Finansijska sredstva po pravičnoj vrijednosti kroz izvještaj o ukupnom rezultatu

- 994 994

Hartije od vrijednosti koje se drže do dospijeća 17,242 - 17,242

Ostala sredstva - 4,929 4,929

Ukupna aktiva 602,898 74,949 677,847

PASIVA

Obaveze prema bankama 9,144 - 9,144

Obaveze prema komitentima 493,895 58,564 552,459

Obaveze po kreditima 76,634 - 76,634

Ostale obaveze - 2,853 2,853

Ukupno obaveza 579,673 61,417 641,090

Izloženost riziku od promjene kamatnih stopa:

- 31. decembar 2011. godine 23,225 13,532 36,757

- 31. decembar 2010. godine (12,682) 55,712 43,030

4.3.2. Rizik od promjene kamatnih stopaRizik od promjene kamatnih stopa novčanih tokova predstavlja rizik da će budući novčani tokovi finansijskog instrumenta biti podložni oscilacijama usljed promjenljivih kamatnih stopa na tržištu. Kamatni rizik fer vrijednosti predstavlja rizik da će vrijednost finansijskog instrumenta biti podložna oscilacijama usljed promjenljivih kamatnih stopa na tržištu. Banka je izložena efektima promjene važećih kamatnih stopa na tržištu i to po osnovu rizika od promjene kamatnih stopa na novčane tokove. Kao posljedica takvih

promjena može doći do povećanja kamatnih marži, međutim, one mogu umanjiti dobit ili dovesti do gubitka u slučaju neočekivanih kretanja. Kamatne stope se zasnivaju na tržišnim stopama tako da Banka redovno vrši ponovno određivanje cijena.

Naredna tabela prikazuje kamatonosna i nekamatonosna sredstva i obaveze Banke na dan 31. decembra 2011. godine:

29

Sljedeća tabela prikazuje godišnje kamatne stope (ukoliko nije drugačije navedeno) za značajnije valute monetarnih finansijskih instrumenata:

- u procentima- EUR USD

Finansijska sredstva

Obavezna rezerva –kamatonosni dio 1% -

Hartije od vrijednosti koje se drže do dospeća 2.99%-4% -

Krediti i avansi bankama 1.68%-2.68% 0.77%-2.30%

Kratkoročni krediti klijentima:

- pravna lica 9.5%-15% -

- fizička lica 13.99%-22.99% -

Dugoročni krediti klijentima:

- pravna lica 9.5%-12% -

- fizička lica 6%-9.9% godišnje +12m Euribor

Finansijske obaveze -

Depoziti bankama 1.15%-8% -

Depoziti klijenata:

- pravna lica 0.35%-8.5% 0.4%-1%

- fizička lica 0%-7.4% 1.5%-8.42%

Obaveze po kreditima:

- Direkcija za razvoj malih i srednjih preduzeća 0%-7%

- Fond za razvoj Crne Gore 1.5%-6.5%- Ministarstvo finansija i Ministarstvo odrzivog razvoja i

turizma0.98% -

- KfW 6m Euribor + 1.305% - 2.4% -

- EFSE 6m Euribor + 2% - 3.5%- OTP Bank Plc., Budapest:- subordinirani krediti

6m Euribor + 2.25% -

- OTP Financing Netherlands B.V.- subordinirani krediti


4.4. Rizik likvidnostiRizik likvidnosti predstavlja rizik da Banka neće moći obezbijediti dovoljno novčanih sredstava za izmirenje obaveza u trenutku njihove dospjelosti, ili rizik da će Banka za izmirivanje dospjelih obaveza morati obezbjeđivati novčana sredstva po razumnoj cijeni i blagovremeno.

4.4.1. Upravljanje rizikom likvidnostiUsklađenost i kontrolisana neusklađenost dospijeća i kamatnih stopa po osnovu sredstava i obaveza su od velikog značaja za rukovodstvo Banke. Nije uobičajeno da Banka ima kompletno usklađenu poziciju, budući da poslovne transakcije često imaju neodređen rok dospijeća i da su različitih vrsta. Neusklađena pozicija potencijalno povećava profitabilnost, ali i povećava rizik od gubitka.

Dospijeća sredstava i obaveza i sposobnost Banke da po prihvatljivim troškovima obezbijedi izvore sredstava po dospijeću obaveza, važan su činilac u procjeni likvidnosti Banke i njene izloženosti promjenama kamatnih stopa i kurseva.

Potrebe za likvidnošću za pokrivanje garancija odnosno aktiviranih akreditiva su znatno manje od iznosa preuzetih obaveza, budući da Banka ne očekuje da treća strana povuče ugovorena sredstva. Ukupni neizmireni iznos ugovorne obaveze kojom se odobrava kredit sa produženim rokom dospijeća ne mora nužno dovesti do budućih zahtijeva za likvidnim sredstvima, s obzirom da će mnoge od ovih obaveza isteći ili biti okončane bez finansiranja.

Sektor sredstava i likvidnosti dnevno prati izloženost Banke riziku likvidnosti.

za utvrđivanje usklađenosti novčanih priliva i odliva, Banka koristi skale dospijeća (GAP analiza).

U tabeli koja slijedi prikazana su sredstva i obaveze Banke za preostali period do ugovorenog datuma dospijeća, a u odnosu na datum bilansa stanja:


U hiljadama EUR

Do 30 danaOd 1 do 3 mjeseca

Od 3 do 12 mjeseci

Od 1 do 5 godina

Preko 5 godina Ukupno

AKTIVA

Gotovina i depoziti kod Centralne banke 71,092 - - - - 71,092

Krediti i avansi bankama 94,261 - 100,000 40,000 669 234,930

Krediti i avansi klijentima 14,527 14,219 63,736 149,075 86,732 328,289

Forfeting 440 176 19,304 254 20,174


- - - 197 - 197

Finansijska sredstva po pravičnoj vrijednosti kroz dobit ili gubitak

810 - - - 184 994


1 17,241 - - - 17,242

Ostala sredstva 4,929 - - - - 4,929

Ukupna aktiva 186,060 31,460 163,912 208,576 87,839 677,847

OBAVEzE I KAPITAL

Obaveze prema bankama 9,144 - - - - 9,144

Obaveze prema klijentima 121,379 85,494 265,191 79,794 601 552,459

Obaveze po kreditima 27,457 2,313 7,880 29,818 9,166 76,634

Ostale obaveze 2,853 - - - - 2,853

Ukupno obaveze i kapital 160,833 87,807 273,071 109,612 9,767 641,090

Ročna neusklađenost:

- 31. decembar 2011. godine 25,227 (56,347) (109,159) 98,964 78,092 36,757

- 31. decembar 2010. godine 158,768 (48,177) (214,880) 55,873 91,446 43,030

Struktura sredstava i obaveza na dan 31. decembra 2011. godine ukazuje na postojanje ročne neusaglašenosti preostalog perioda dospijeća sredstava i obaveza od 1 mjeseca do 1 godine. Primarni razlog navedene neusklađenosti je u činjenici da su kratkoročni izvori sredstava sa preostalim rokom dospijeća do 1 godine, a prevashodno depoziti po viđenju plasirani na duži vremenski period. Međutim, na osnovu istorijskih podataka i iskustva u proteklih pet godina, 30% do 40% depozita po viđenju se može smatrati dugoročnim izvorom finansiranja.

31

4.4.2. Ročnost finansijskih obaveza prema preostalom roku dospjeća (nediskontovani tokovi gotovine)

U hiljadama EUR

31 decembar 2011. Po viđenjuDo 1

mjeseca

Od 1 do 3

mjeseca

Od 3 do 12 mjeseci

Od 1 do 5

godinaPreko

5 godina Ukupno

OBAVEzE

Obaveze prema bankama 3,870 5,578 - - - - 9,448

Obaveze prema klijentima 68,910 55,984 88,520 274,579 82,619 622 571,234

Obaveze po kreditima - 28,594 2,409 8,206 31,052 9,545 79,807

Ostale obaveze - 2,065 - - - 2,545 4,610

72,780 92,222 90,929 282,785 113,671 12,713 665,100

31. decembar 2010. Po viđenjuDo 1

mjeseca

Od 1 do 3

mjeseca

Od 3 do 12 mjeseci

Od 1 do 5

godinaPreko

5 godina Ukupno

OBAVEzE

Obaveze prema bankama 6,997 4,576 - - - - 11,573

Obaveze prema klijentima 79,985 27,299 98,594 286,311 89,676 913 582,778

Obaveze po kreditima - 28,898 3,184 9,180 43,163 7,130 91,555

Ostale obaveze - 2,391 - - - 1,545 3,936

86,982 63,164 101,778 295,491 132,839 9,588 689,842

4.5. Fer vrijednost finansijskih sredstava i obaveza

U hiljadama EUR

Knjigovodstvena vrijednost Fer vrijednost

2011 2010 2011 2010

Finansijska sredstva

Krediti i avansi bankama 234,930 139,803 234,930 139,803

Krediti i avansi klijentima 328,289 422,702 328,289 422,702

Forfeting 20,174 - 20,174 -

Hartije od vrijednosti raspoložive za prodaju 197 195 197 195

Finansijska sredstva po pravičnoj vrijednosti kroz bilans uspjeha 994 1,523 994 1,523

Hartije od vrijednosti koje se drže do dospijeća 17,242 18,294 17,242 18,294

Ostala sredstva 4,929 6,492 4,929 6,492

Finansijske obaveze

Obaveze porema bankama 9,144 11,286 9,144 11,286

Obaveze prema klijentima 552,459 562,309 552,459 562,309

Ostale obaveze po kreditima 76,634 87,528 76,634 87,528

Pravična vrijednost finansijskih instrumenata je iznos za koji sredstva mogu biti prodata, ili obaveze izmirene, između obaviještenih voljnih učesnika u toku trajanja nezavisne transakcije. Obzirom da ne postoji dovoljno tržišnog iskustva za određene pozicije finansijskih instrumenata Banke, neophodna je procjena pravične vrijednosti, na osnovu postojećih ekonomskih uslova i specifičnog rizika koji se može vezati za određeni instrument. Usljed nerazvijenog tržišta kamatnih stopa, tržišne kamatne stope za finansijske instrumente koji imaju iste rokove i karakteristike se ne mogu realno utvrditi. U takvim uslovima ne može se pouzdano utvrditi pravična vrijednost za određene finansijske instrumente.

Prilikom procjene pravične vrijednosti finansijskih instrumenata za koje se može utvrditi ovakva vrijednost primijenjeni su sljedeći metodi i pretpostavke:

a) Krediti i avansi bankamaPotraPotraživanja od drugih banaka obuhvataju međubankarske plasmane i pozicije u procesu naplate.

Pravična vrijednost plasmana sa varijabilnom kamatnom stopom i prekonoćnih depozita je približno jednaka knjigovodstvenoj vrijednosti ovih finansijskih sredstava iskazanoj na dan izvještaja o finansijskom položaju.

b) Krediti i avansi klijentimaU cilju utvrđivanja pravične vrijednosti kredita klijentima sa fiksnom kamatnom stopom iskazanih po amortizovanoj vrijednosti, izvršeno je poređenje kamatnih stopa po kojima su krediti odobravani klijentima sa raspoloživim informacijama o preovlađujućim tržišnim kamatnim stopama u bankarskom sektoru Crne Gore, odnosno prosječnim ponderisanim kamatnim stopama po djelatnostima, kao što je prikazano u narednoj tabeli:

U hiljadama EUR


- u procentima- Godišnja prosječna ponderisana kamatna stopa

Djelatnost Banka Bankarski sektor u Crnoj Gori

Finansije 7.79% 8.27%

Transport, saobraćaj i telekomunikacije 7.11% 8.56%

Usluge, turizam i ugostiteljstvo 7.12% 8.22%

Trgovina 7.62% 8.91%

Građevinarstvo 7.81% 8.90%

Energetika 6.61% 8.28%

Proizvodnja 7.93% 8.33%

Rudarstvo 6.32% 9.79%

Administracija i druge javne usluge 7,61% 9.04%

Trgovina nekretninama 8.35% 8.77%

Fizička lica 9.29% 9.48%

Poljoprivreda, lov i ribolov 6.69% 6.98%

Ostalo 6.00% 8.82%

Prema mišljenju rukovodstva Banke, pravična vrijednost kredita klijentima obračunata kao sadašnja vrijednost budućih novčanih tokova diskontovanih primjenom važećih tržišnih stopa, odnosno prosječnih ponderisanih kamatnih stopa za bankarski sektor, ne odstupa značajno od iskazanih knjigovodstvenih vrijednosti kredita na dan izvještaja o finansijskom položaju. Po mišljenju rukovodstva, iznosi u finansijskim iskazima odražavaju realnu vrijednost koja je u datim okolnostima najvjerodostojnija i najkorisnija za potrebe finansijskog izvještavanja.

c) Hartije od vrijednosti raspoložive za prodajuPravična vrijednost hartija od vrijednosti raspoloživih za prodaju je zasnovana na tržišnim cijenama. Ukoliko informacije o tržišnim cijenama nisu raspoložive, koriste se tržišne cijene kotiranih hartija od vrijednosti sa sličnim karakteristikama.

d) Depoziti i obaveze po kreditimaza depozite po viđenju, kao i depozite sa preostalim rokom dospijeća kraćim od godinu dana, pretpostavka je da procijenjena pravična vrijednost ne odstupa značajno od knjigovodstvenih vrijednosti iskazanih na dan izvještaja o finansijskom položaju.

Procijenjena fer vrijednost kamatonosnih depozita sa fiksnom kamatnom stopom i preostalim rokom dospijeća preko godinu dana, bez navedene tržišne cijene bazira se na diskontovanom toku gotovine primjenom važeće kamatne stope na nove obaveze sa sličnim preostalim dospijećem. Prema mišljenju rukovodstva kamatne stope Banke su usklađene sa važećim tržišnim kamatnim stopama, i shodno tome iznosi u finansijskim iskazima odražavaju realnu vrijednost koja u datim okolnostima najvjerodostojnije odražava pravičnu vrijednost navedenih finansijskih instrumenata.

za pravičnu vrijednost obaveza po kreditima sa varijabilnom kamatnom stopom iskazanih po amortizovanoj nabavnoj vrijednosti pretpostavka je da aproksimira knjigovodstvenoj vrijednosti ovih obaveza na dan izvještavanja.

(e) Hijerarhija fer vrijednosti Msfi 7 definiše hijerarhiju tehnika vrednovanja na osnovu toga da li su unosi koje zahtijevaju te tehnike vrednovanja raspoloživi ili ne. Raspoloživi unosi odslikavaju tržišne podatke dobijene iz nezavisnih izvora; unosi koji nisu raspoloživi uključuju tržišne pretpostavke Banke. Ove dvije vrste unosa stvorile su sljedeću hijerarhiju fer vrijednosti:

• Nivo 1 – Kotirane vrijednosti (nekorigovane) na aktivnom tržištu istih sredstava i obaveza. Ovaj nivo uključuje kotirane instrumente kapitala.

• Nivo 2 – Unosi koji ne predstavljaju kotirane vrijednosti uključene u Nivo 1, a koji su raspoloživi i tiču se datog sredstva ili obaveze, bilo direktno (tj. u vidu cijena/vrijednosti) ili indirektno (u vidu zaključaka na osnovu cijena/vrijednosti). Banka ne posjeduje finansijske instrumente uključene u Nivo 2.

• Nivo 3 – unosi za sredstva i obaveze koji nisu zasnovani na raspoloživim tržišnim podacima. Ovaj Nivo uključuje ulaganja u kapital pod tržišnim pretpostavkama Banke (ne postoje raspoloživi podaci).

Ova hijerarhija zahtijeva upotrebu raspoloživih tržišnih podataka kada isti postoje. Banka, u svom vrednovanju, uzima u obzir raspoložive tržišne vrijednosti kad god je to moguće.

31. decembar 2011. godine Nivo 1 Nivo 2 Nivo 3 Ukupno

Finansijska sredstva po fer vrijednosti kroz bilans uspjeha

810 - 184 994

Finansijska sredstva raspoloživa za prodaju:– Investicione hartije od vrijednosti – kapital

167 - 30 197

Ukupna sredstva 997 - 214 1,191

33

4.6. Upravljanje kapitalomUpravljanje kapitalom ima za cilj:

• usaglašenost sa propisima regulatora• zaštitu sposobnosti Banke da održi stalnost

poslovanja kako bi bila u mogućnosti da obezbijedi isplate akcionarima i naknade ostalim vlasnicima

• obezbjeđenje kapitala za podršku daljeg razvoja Banke.

Rukovodstvo Banke vrši kontrolu adekvatnosti kapitala korišćenjem metodologije i limita propisanih od strane Centralne banke Crne Gore (Sl. list CG, br. 60/2008 i 41/2009). U skladu sa propisima, Banka kvartalno dostavlja izvještaje o stanju i strukturi kapitala Centralnoj banci Crne Gore.

Sopstvena sredstva Banke sastoje se od:

• osnovnog kapitala (uplaćeni akcijski kapital, neraspoređena dobit iz prethodnih godina, dobit tekuće godine, umanjeno za gubitak)

• dopunskog kapitala (Rezerve koje su formirane na teret dobiti nakon njenog oporezivanja (zakonske, statutarne i druge rezerve, subordinisani kredit)

• umanjenih za nematerijalna ulaganja.

Rizična aktiva se sastoji od stavki aktive i kreditnih ekvivalenata vanbilansnih stavki aktive Banke koje su izložene riziku. Kreditni ekvivalenti vanbilansnih stavki aktive predstavljaju iznos koji je rezultat množenja knjigovodstvene vrijednosti vanbilansnih stavki aktive sa propisanim faktorima konverzije. Ukupnu rizikom ponderisanu aktivu čini zbir stavki aktive bilansa i kreditnih ekvivalenata vanbilansnih stavki aktive izloženih riziku (rizična aktiva Banke), klasifikovanih u četiri kategorije i pomnoženih sa odgovarajućim propisanim ponderima rizika

U skladu sa propisima Centralne banke Crne Gore, Banka je obavezna da održava minimalan stepen adekvatnosti kapitala od 10%. Banka je dužna da obim svog poslovanja uskladi sa propisanim pokazateljima, odnosno da obim i strukturu svojih

rizičnih plasmana uskladi sa zakonom o bankama i propisima Centralne banke Crne Gore. Na dan 31. decembra 2011. godine, koeficijent solventnosti obračunat od strane Banke na statutarnim finansijskim iskazima iznosi 13.38%.

Tokom 2011. godine, Centralna banka Crne Gore je sprovela kontrolu i izdala Banci Izvještaj o kont-roli vršenoj sa podacima na dan 31. maja 2011. godine. U navedenom Izvještaju, CBCG je konstatovala određene nepravilnosti u poslovanju Banke, te je izdala rješenje 1. avgusta 2011. godine, u kome se Banci nalaže da do 1. decembra 2011. godine obezbjedi da poslovi preuzimanja kreditnog rizika budu odvojeni od poslova upravljanja kreditnim rizicima, da odmah uskladi svoje poslovanje sa Odlukom o minimalnim stan-dardima poslovanja banke sa licima povezanim sa bankom (Sl. list CG br 60/08) a naročito u dijelu koji se odnosi na obavljanje poslovnih transakcija sa licima povezanim sa bankom, da do 31. marta 2012. godine uspostavi efektivan i efikasan sistem interne kontrole u Banci, da uplati novčani iznos od 60,999 EUR Fondu za zaštitu depozita, kao i da bez odlaganja na mjesečnoj osnovi, otpočne da izvještava Centralnu banku o preduzetim mjerama za otklanjanje nepravilnosti i da po isteku utvrđenih rokova dostavi dokaze o realizovanim aktivnostima.

4.7. Analize osjetljivosti

4.7.1. Analize osjetljivosti (devizni rizik)Upravljanje izloženošću deviznom riziku, pored analize potraživanja i obaveza Banke iskazanih u stranoj valuti, uključuje i analizu osjetljivosti na promjene deviznog kursa. U sljedećoj tabeli je prikazan scenario promjene deviznog kursa u rasponu od +10% do -10% u odnosu na EUR.

Upravljanje izloženošću deviznom riziku, pored analize potraživanja i obaveza Banke iskazanih u stranoj valuti, uključuje i analizu osjetljivosti na promjene deviznog kursa. U sljedećoj tabeli je prikazan scenario promjene deviznog kursa u rasponu od +10% do -10% u odnosu na EUR.

U hiljadama EURPromjena u kursu

AKTIVA 2011 10% -10%

Novčana sredstva i sredstva kod CBCG 71,092 410 (410)

Krediti i avansi bankama 234,930 1,752 (1,752)

Ostala sredstva 9,905 3 (3)

Ukupna aktiva 315,927 2,165 (2,165)

OBAVEzE

Obaveze prema klijentima 552,459 2,122 (2,122)

Ostale obaveze 2,853 28 (28)

Ukupno obaveze 555,312 2,150 (2,150)

Neto izloženost deviznom riziku:

- 31. decembar 2011. godine 15 (15)

- 31. decembar 2010. godine 22 (22)


4.7.2. Analize osjetljivosti (rizik od promjene kamatnih stopa)U toku procesa upravljanja rizikom od promjene kamatnih stopa, Banka vrši analizu osjetljivosti promjena potraživanja i obaveza sa varijabilnim kamatnim stopama. U sljedećoj tabeli je prikazan efekat promjene varijabilnih kamatnih stopa za potraživanja i obaveze iskazane u EUR u rasponu od +0.4% p.p. do -0.4% p.p, odnosno za potraživanja i obaveze iskazane u stranim valutama u rasponu od +0.3% p.p. do -0.3% p.p..

Pod pretpostavkom da su svi ostali parametri nepromijenjeni, povećanjem, odnosno smanjenjem varijabilne kamatne stope za potraživanja i obaveze u EUR za 0.4 p.p. odnosno za potraživanja i obaveze u stranoj valuti za 0.3 p.p., dobit Banke bi se povećala, odnosno smanjila, za iznos od 672 hiljada EUR (31. decembar 2010. godine: za 177 hiljada EUR).

Uzrok male izloženosti Banke promjeni varijabilnih kamatnih stopa je činjenica da je najveći dio potraživanja i obaveza Banke ugovoren sa fiksnom kamatnom stopom.

U hiljadama EUR

Neto efekat kao rezultat promjene kamatnih stopa

2011 +0.4 b.p. EUR KS

+0.3 b.p. FX IR-0.4 b.p. EUR KS

-0.3 b.p. FX IR

AKTIVA

Gotovina i depoziti kod Centralne banke 71,092 - -

Krediti i avansi bankama 234,930 940 (940)

Krediti i avansi klijentima 328,289 - -

Forfeting 20,174 - -

Hartije od vrijednosti raspoložive za prodaju 197 - -

Finansijska sredstva po pravičnoj vrijednosti kroz izvještaj o ukupnom rezultatu

994- -


17,242- -

Ostala sredstva 4,929 - -

677,847 940 (940)

OBAVEzE

Obaveze prema bankama 9,144 - -

Obaveze prema klijentima 552,459 - -

Obaveze po kreditima 76,634 268 (268)

Ostale obaveze 2,853 - -

641,090 268 (268)

Neto izloženost riziku od promjene kamatnih stopa :

- 31. decembar 2011. godine 672 (672)

- 31. decembar 2010. godine 177 (177)

Na dan 31. decembra 2011. godine, pod pretpostavkom da su svi ostali parametri nepromijenjeni promjenom deviznog kursa EUR u odnosu na ostale valute za +10% odnosno -10%, dobit Banke bi se povećala, odnosno smanjila za iznos od 15 hiljade EUR (31. decembar 2010. godine: dobit bi se povećala, odnosno smanjila za iznos od 22 hiljada EUR). Uzrok male izloženosti Banke promjeni deviznog kursa je činjenica da je najveći dio potraživanja i obaveza Banke izražen u EUR.

35

5. OSNOVNE RAČUNOVODSTVENE PROCJENE I PROSUĐIVANJA U PRIMJENI RAČUNOVODSTVENIH POLITIKA

Banka donosi procjene i pretpostavke koje mogu uticati na prikaz iznosa sredstava i obaveza u finansijskim iskazima za narednu finansijsku godinu. Procjene i prosuđivanja biće predmet stalne procjene i donosiće se na osnovu istorijskog iskustva i drugih činilaca, uključujući očekivanja u pogledu budućih događaja za koje se vjeruje da su u okvirima datih okolnosti razumna.

a) Gubitak usljed obezvrjeđenja kredita i avansaBanka vrši pregled svog kreditnog portfolia najmanje jednom u tri mjeseca kako bi procijenila gubitak koji je nastao usljed umanjenja vrijednosti kredita. Prilikom utvrđivanja da li gubitak usljed obezvrjeđenja treba evidentirati u izvještaj o ukupnom rezultatu, Banka prosuđuje da li postoje bilo kakvi posmatrani podaci koji ukazuju na to da je u procijenjenim budućim novčanim tokovima kreditnog portfolia došlo do mjerljivog smanjenja, a prije nego što se takvo smanjenje može identifikovati za svaki pojedinačni kredit u okviru kreditnog portfolia. Takav dokaz može uključiti posmatrane podatke koji ukazuju na to da je došlo do promjena koje mogu imati štetnog uticaja, i to promjena u statusu dužnika u pogledu otplate kredita Banci, odnosno u privrednim uslovima u državi koji su u direktnoj vezi sa uticajem koji neizmirene ugovorne obaveze plaćanja mogu imati na sredstva Banke. Rukovodstvo se oslanja na procjene koje se zasnivaju na istorijskim iskustvima u vezi gubitaka za sredstva sa karakteristikama kreditnog rizika, kao i na objektivnim dokazima o postojanju umanjenja vrijednosti, slične pomenutim u kreditnom portfoliu prilikom procjene budućih tokova gotovine. Metodologija i pretpostavke koji se koriste pri procjeni iznosa budućih tokova gotovine i njihovog vremenskog usklađivanja predmet su stalne kontrole, a u cilju svođenja razlike između procijenjenog i stvarnog gubitka na najmanju moguću mjeru.

b) Umanjenje vrijednosti hartija od vrijednosti raspoloživih za prodaju i ulaganja u pridruženapreduzećaBanka utvrđuje da je došlo do umanjenja vrijednosti u hartijama od vrijednosti raspoloživim za prodaju onda kada dođe do značajnog ili produženog smanjenja njihove fer vrijednosti i to ispod njihove nabavne vrijednosti. Određivanje šta je značajno ili produženo zahtijeva rasuđivanje. Umanjenje vrijednosti može biti opravdano onda kada postoji dokaz da je došlo do pogoršanja u finansijskoj poziciji preduzeća u koje se ulaže, privrednoj grani ili sektoru, kao i u novčanim tokovima iz poslovanja i finansiranja.

c) Otpremnine i ostale dugoročne naknade zaposlenima Sadašnja vrijednost sredstava za otpremnine za odlazak u penziju i ostale dugoročne beneficije zavisi od niza faktora utvrđenih od strane nezavisnog ovlašćenog aktuara upotrebom određenih pretpostavki. Bilo kakve promjene u ovim pretpostavkama uticale bi na sadašnju vrijednost ovih sredstava. Ključne pretpostavke za otpremnine i ostale dugoročne naknade zaposlenima prikazane su u Napomeni 27.

d) Poreski rizici Poreski zakoni Crne Gore se često različito tumače i predmet su čestih izmjena. Tumačenje poreskih zakona od strane poreskih vlasti u odnosu na transakcije i aktivnosti Banke mogu se razlikovati od tumačenja rukovodstva Banke. Kao rezultat iznijetog, transakcije mogu biti osporene od strane poreskih vlasti i Banci može biti određen dodatni iznos poreza, kazni i kamata. Period zastarjelosti poreske obaveze je pet godina. To praktično znači da poreske vlasti imaju prava da odrede plaćanje neizmirenih obaveza u roku od pet godina od kada je obaveza nastala.

e) RezervisanjaRezervisanja se razmatraju na datum svakog iskaza o finansijskoj poziciji i prilagođavaju tako da odražavaju najbolju sadašnju procjenu. Ako više nije vjerovatno da će odliv sredstava koji predstavlja ekonomske koristi biti potreban za namirenje date obaveze, rezervisanje se ukida preko iskaza o ukupnom rezultatu.

Banka ne priznaje rezervisanje po osnovu potencijalnih obaveza dok ne potvrdi da li ima sadašnju obavezu koja može da dovede do odliva resursa koji predstavljaju ekonomske koristi ili ako pouzdana procjena ne može da se napravi, te se u tom slučaju objelodanjuje


6. PRIHODI I RASHODI PO OSNOVU KAMATA I SLIČNI PRIHODI I RASHODI

a) Prihodi po osnovu kamata i slični prihodi

U hiljadama EUR

Godina koja se završava 31. decembra

Prihodi po osnovu kamata i slični prihodi 2011 2010

Krediti i avansi dati komitentima 37,957 54,394

Plasmani bankama 6,261 1,842

Obavezna rezerva 142 148

Kamate po osnovu forfetinga 1,805 -

Hartije od vrijednosti koje se drže do dospijeća 383 633

46,548 57,017

Banka je obračunala kamatu u iznosu od 8,530 hiljade EUR na finansijska sredstva za koja je procijenila da postoji umanjenje vrijednosti (2010. godine: 8,107 hiljade EUR).

b) Rashodi po osnovu kamata i slični rashodi

U hiljadama EURGodina koja se završava 31. decembra

Rashodi po osnovu kamata i slični rashodi 2011 2010

Depoziti od komitenata 18,022 23,024

Depoziti od banaka 1,052 1,273

Obaveze po kreditima od banaka 1,658 1,906

Obaveze po kreditima od Vlade CG 376 1,157

Obaveze po subordiniranim kreditima 1,473 1,328

22,581 28,688

7. PRIHODI I RASHODI PO OSNOVU NAKNADA I PROVIZIJA

a) Prihodi po osnovu naknada i provizija

U hiljadama EUR


2011 2010

Naknade za bankarske usluge platnog prometa u zemlji i inostranstvu 8,312 8,709

Prihodi od naknada po poslovima sa kreditnim karticama 3,098 3,103

Prihodi od naknada za izdate garancije i druge potencijalne obaveze 609 523

Ostalo 1,698 2,118

13,717 14,453

Ostali prihodi po osnovu naknada i provizija u iznosu od 1,698 hiljada EUR (2010. godine: 2,118 hiljada EUR) se najvećim dijelom odnose na prihode po osnovu provizija od OTP Bank Plc. Budimpešta u iznosu od 1,092 hiljada EUR (2010. godine: 1,348 hiljada EUR) na osnovu Ugovora o preuzimanju potraživanja, po kojem Banka naplaćuje naknade za održavanje, naknade za upravljanje rizikom i administativne naknade prodatog portfolija.

b) Rashodi po osnovu naknada i provizija

U hiljadama EUR


2011 2010

Naknade i provizije za usluge platnog prometa u zemlji 683 804

Naknade i provizije za usluge međunarodnog platnog prometa 289 512

Naknade za izdate garancije i druge potencijalne obaveze 313 550

Naknade po poslovima sa karticama 1,856 1,682

Ostale naknade i provizije 277 103

3,418 3,651

37

8. NETO PRIHODI OD KURSNIH RAZLIKAU hiljadama EUR


2011 2010

Krediti i potraživanja (ukljućujuči gotovinu i gotovinske ekvivalente) 868 632

Finansijske obaveze po amortizovanoj vrijednosti (301) (296)

Krediti i potraživanja (ukljućujuči gotovinu i gotovinske ekvivalente) 9,097 7,406

Finansijske obaveze po amortizovanoj vrijednosti (9,109) (7,277)

555 465

9. OSTALI POSLOVNI RASHODIU hiljadama EUR


2011 2010

Troškovi zaposlenih 12,886 12,442

Administrativni troškovi 2,994 2,981

Amortizacija nekretnine, postrojenja i oprema (Napomena 19) 1,637 1,580

Amortizacija nematerijalnih ulaganja (Napomena18) 938 981

zakup 1,116 1,211

Troškovi održavanja informacionog sistema 991 877

Troškovi održavanja vozila 107 116

Profesionalne usluge 559 751

Premija za zaštitu depozita 1,936 1,500

Reprezentacija i marketing, pretplate i donacije 665 514

Ostalo 820 1,875

24,649 24,828

10. RASHODI INDIREKTNIH OTPISA PLASMANA I REZERVISANJA

U hiljadama EUR


2011 2010

Krediti klijentima 12,524 74,480

Rezervisanja za potencijalne obaveze, neto 1,651 -

Obračunata kamata i ostala aktiva, neto 3,339 877

Troškovi rezervisanja za otpremine i ostale dugoročne naknade zaposlenima 4,008 -

Obračunata kamata i ostala aktiva, neto 1,314 510

Rezervisanja za potencijalne obaveze, neto (25) 603

22,811 76,470

11. POREZ NA DOBITa) Komponente poreza na dobit

U hiljadama EUR


2011 2010

Tekući porez - -

Odložen porez - -

- -


b) Usaglašavanje iznosa poreza na dobit u izvještaju o ukupnom rezultatu i proizvoda rezultata prije oporezivanja i propisane poreske

U hiljadama EURGodina koja se završava 31. decembra2011 2010

Dobit prije oporezivanja (12,387) (61,716)

Porez na dobit (9%) (1,115) (5,554)

Poreski efekti rashoda koji se ne priznaju u poreske svrhe - 1

Efekti usaglašavanja sa osnovicom za obračun poreza na dobit u skladu sa propisima Centralne banke Crne Gore

(599) 1,418

Neiskorišćena poreska sredstva na ime prenijetog poreskog gubitka iskazanog u statutarnim knjigama

1,719 4,141

Ostalo (5) (6)

Porez prikazan u izvještaju o ukupnom rezultatu - -

Efektivna poreska stopa - -

c) Odložene poreske obavezeNa dan 31. decembra 2011. godine, odložene poreske obaveze u iznosu od 390 hiljada EUR (31. decembra 2010. godine: 390 hiljada EUR), odnose se na privremene razlike u poreskoj osnovici i knjigovodstvenim vrijednostima nekretnina, postrojenja i opreme.

d) Neiskorišćeni poreski gubici koji se mogu prenositi u narednom periodu

Godina nastanka Godina isteka U hiljadama EUR

2009 2019 11,834

2010 2020 46,014

2011 2016 19,102

76,950

Na dan 31. decembra 2011. godine, Banka nije priznala odložena poreska sredstva po osnovu prenijetih poreskih gubitaka usljed neizvjesnosti da će budući oporezivi dobici, na teret kojih se odložena poreska sredstva mogu iskoristiti, biti raspoloživi.

Porezi, doprinosi i druge dažbine koje ne zavise od rezultata poslovanjaPorezi, doprinosi i druge dažbine koji ne zavise od rezultata poslovanja uključuju poreze na imovinu i druge poreze, naknade i doprinose koji se plaćaju prema raznim republičkim i lokalnim poreskim propisima.

12. NOVČANA SREDSTVA I SREDSTVA KOD CENTRALNE BANKE

U hiljadama EUR

31. 12. 2011. 31. 12. 2010.

Gotovina u banci 17,865 17,764

Gotovina u procesu naplate 647 632

Čekovi u procesu naplate 198 199

Žiro račun 12,843 55,077

Novčana sredstva i ekvivalenti (Napomena 31) 31,553 73,672

Obavezna rezerva kod Centralne banke Crne Gore 39,539 43,833

71,092 117,505

Obavezna rezerva Banke sa stanjem na dan 31. decembra 2011. godine predstavlja minimum izdvojenih depozita u skladu sa regulativom Centralne banke Crne Gore na koju se odnosi „Odluka o obaveznoj rezervi banaka kod Centralne banke Crne Gore (“Sl. list CG”, br. 35/2011). U

skladu sa navedenim banke obračunavaju obaveznu rezervu na depozite po viđenju i oročene depozite.

Obaveznu rezervu banke obračunavaju primjenom stope od:

Usaglašavanje iznosa poreza na dobit u izvještaju o ukupnom rezultatu i proizvoda rezultata prije oporezivanja i propisane poreske stope

stope

39

• 9.5 % - na dio osnovice koju čine depozite po viđenju i depoziti ugovoreni sa ročnošću do jedne godine, odnosno do 365 dana

• 8.5% - na dio osnovice koju čine depoziti ugovoreni sa ročnošću preko jedne godine, odnosno preko 365 dana.

Na depozite ugovorene sa ročnošću preko 365 dana, koji imaju klauzulu o mogućnosti razročenja tih depozita u roku kraćem od jedne godine, odnosno u roku kraćem od 365 dana, primjenjuje se stopa od 9,5%).

Banka može do 25% obavezne rezerve držati u obliku državnih zapisa koje je emitovala Crna Gora.

Obračunatu obaveznu rezervu banka izdvaja na račun obavezne rezerve u zemlji i/ili na račune Centralne banke u inostranstvu. Na 25% ukupno izdvojenih sredstava obavezne rezerve banke, Centralna banka obračunava kamatu po stopi od 1% na godišnjem nivou, a plaća do osmog u mjesecu za prethodni mjesec. Obavezna rezerva se izdvaja u EUR

14. KREDITI I AVANSI KLIJENTIMAU hiljadama EUR

31. decembar 2011. 31. decembar 2010.

Do jedne godine u EUR 134,969 267,650

Preko jedne godine u EUR 257,120 232,893

392,089 500,543

Minus: ispravka vrijednosti (63,800) (77,841)

328,289 422,702

Krediti sa rokom dospijeća do jedne godine su najvećim dijelom odobreni preduzećima u svrhe promovisanja i podržavanja trgovinskih aktivnosti, industrijske proizvodnje, finansiranja uvoza, kao i za likvidnost i ostale svrhe. Ovi krediti su najčešće plasirani na period od jednog mjeseca do jedne godine, uz kamatnu stopu u rasponu od 9.5% do 15% na godišnjem nivou.

Krediti sa rokom dospijeća preko jedne godine uključuju kredite malim i srednjim preduzećima koji su plasirani u svrhe finansiranja obrtnog kapitala i nabavke osnovnih sredstava u sektorima usluga, proizvodnje, trgovine i poljoprivrede uz kamatnu stopu od 9.5% do 12% na godišnjem nivou.

Krediti plasirani fizičkim licima sa rokom dospijeća do jedne godine su uglavnom odobravani za kupovinu opreme, automobila i robe široke potrošnje uz kamatnu stopu u rasponu od 13.99% do 22.99% na godišnjem nivou.

Krediti plasirani fizičkim licima sa rokom dospijeća preko jedne godine su uglavnom odobravani za kupovinu stanova, opreme, automobila i robe široke potrošnje, sa rokom dospijeća od jedne do dvanaest godina i uz kamatnu stopu u rasponu od 6% do 9.9% na godišnjem nivou, uvećanu za 12m Euribor.

Banka je u martu 2011. godine prodala potraživanja u iznosu od 47,366 hiljada EUR OTP Budimpešti PLC. za transfernu cijenu u iznosu od 39,518 hiljada EUR. Ugovorom o preuzimanju potraživanja ugovoreno je da je, u slučaju naplate potraživanja OTP banke Budimpešta PLC. putem prodaje kolaterala, Banka odgovorna za razliku u cijeni, ukoliko naplaćena vrijednost bude značajno niža od poslednje procijenjene vrijednosti kolaterala prije prodaje potraživanja. U skladu sa MRs 37 „Rezervisanja, potencijalne obaveze i potencijalna sredstva“, potencijalna razlika u cijeni između prodajne vrijednosti prodatog sredstva obezbjeđenja

13. KREDITI I AVANSI BANKAMAU hiljadama EUR


Računi kod domaćih i stranih banaka 9,740 3,483

Plasmani kod inostranih banaka:

- do tri mjeseca 84,401 135,504

- od tri mjeseca do jedne godine 100,000 -

- preko jedne godine 40,000 -

224,401 135,504

Nostro-pokrića po kreditima i garancijama 789 816

234,930 139,803

Novčana sredstva i ekvivalenti (Napomena 31) 94,141 138,987

Na dan 31. decembra 2011. godine, plasmani kod inostranih banaka u iznosu od 224,401 hiljade EUR, najvećim dijelom odnose se na kratkoročno oročene plasmane kod članica OTP Grupe u iznosu od 183,231 hiljade na period do mjesec dana uz kamatnu stopu u rasponu od 0.1% do 4.24% na godišnjem nivou i dugoročno oročene plasmane kod članica OTP Grupe, do marta 2013. godine, u iznosu od 40,000 hiljade EUR, uz kamatnu stopu u rasponu od 4.14% do 4.78% na godišnjem nivou.

Na dan 31. decembra 2011. godine, izdvojena nostro-pokrića po kreditima i garancijama kod inostranih banaka u iznosu od 789 hiljada EUR, najvećim dijelom se odnose na položena novčana pokrića kod City Bank, Frankfurt u iznosu od 476 hiljade EUR za obezbjeđenje za kartice Barcley, 193 hiljada EUR kod aMEX kao obezbeđjenje za American express kartice i 120 hiljada EUR kod Unicredito italiano sPa Milano banke, kao pokriće po garancijama izdatih pravnim i fizičkim licima u Crnoj Gori preduzeću Ribnica komerc, Podgorica u iznosu od 60 hiljada EUR i fizičkim licima


15. HARTIJE OD VRIJEDNOSTI RASPOLOŽIVE ZA PRODAJU

U hiljadama EUR


Vlasničke hartije od vrijednosti – po pravičnoj vrednosti:

- kotirane 197 195

197 195

17. FORFETINGU hiljadama EUR


Potraživanja po osnovu forfetinga 21,825 -

Minus: ispravka vrijednosti (1,651) -

20,174 -

Na dan 31. decembra 2011. godine, potraživanja Banke po osnovu forfetinga iznose EUR 21,825 hiljada. Banka je u toku 2011. godine izvršila reotkup potraživanja koja je tokom 2009. 2010. i 2011. godine prodala OTP banci, Budimpešta. Otkup potraživanja izvršen je u pet tranši.

18. HARTIJE OD VRIJEDNOSTI KOJE SE DRŽE DO DOSPIJEĆA

Na dan 31. decembra 2011. godine, hartije od vrijednosti koje se drže do dospijeća u ukupnom iznosu od 17,242 hiljade EUR (31. decembra 2010. godine: 18,294 hiljada EUR) odnose se na državne zapise sa rokom dospijeća do kraja februara 2012. godine uz kamatnu stopu 2.99% do 4% godišnje.

(kolaterala) i posljednje procijenjene vrijednosti kolaterala prije prodaje, predstavlja potencijalnu obavezu (tj. moguću obavezu) koja nastaje po osnovu prošlih događaja i čije postojanje će biti potvrđeno samo nastankom ili nenastankom jednog ili više neizvjesnih budućih događaja koji nisu u potpunosti pod kontrolom Banke. Shodno tome, rezervisanje se ne priznaje. Pored toga, iznos potencijalnih obaveza se ne može mjeriti sa dovoljnom pouzdanošću i shodno tome, u ovim finansijskim iskazima procjena finansijskog efekata potencijalnih obaveza, pokazatelji neizvjesnosti u vezi sa iznosom ili vremenom bilo kod odliva i mogućnost bilo kakve nadoknade nisu objelodanjeni.

Banka je u toku 2011. godine izvršila prodaju potraživanja u iznosu od 31,272 hiljada EUR OTP Factoring d.o.o., Podgorica za transfer cijenu u iznosu od 12,940 hiljada EUR.

Krediti i avansi komitentima obezbijeđeni su različitim vrstama kolaterala, kako je prikazano u Napomeni 4.2.4.

Kretanje na ispravci vrijednosti nenaplativih potraživanja je sljedeće:

U hiljadama EUR


Krediti 2011 2010

Stanje na dan 1. januara 77,841 38,328

Ispravka u toku godine, neto (napomena 10) 12,524 74,480

Otpis (26,565) (34,967)

Stanje na dan 31. decembra 63,800 77,841

16. HARTIJE OD VRIJEDNOSTI PO PRAVIČNOJ VRIJEDNOSTI KROZ BILANS USPJEHA

U hiljadama EUR


VISA 664 449

Elektroprivreda Crne Gore 146 249

Moneta aD Podgorica 184 184

Obveznice PIO - 641

994 1,523

Banka je procijenila da ne postoji umanjenje vrijednosti hartija od vrijednosti koje se drže do dospijeća na dan 31. decembra 2011. godine.

41

U hiljadama EUR

Licence Softveri Ukupno

Nabavna vrijednost

Stanje na dan 1. januara 2010. godine 1,078 7,319 8,397

Povećanja 181 373 554

Stanje na dan 1. januara 2011. godine 1,259 7,692 8,951

Povećanja 267 424 691

Stanje na dan 31. decembra 2011. godine 1,526 8,116 9,642

Ispravka vrijednosti

Stanje na dan 1. januara 2010. godine 196 3,817 4,013

Amortizacija (Napomena 9) 137 844 981

Stanje na dan 1. januara 2011. godine 333 4,661 4,994

Amortizacija (Napomena 9) 161 777 938

Stanje na dan 31. decembra 2011.godine 494 5,438 5,932

Knjigovodstvena vrijednost na dan:

- 31. decembra 2011. godine 1,032 2,678 3,710

- 31. decembra 2010.godine 926 3,031 3,957

20. NEKRETNINE, POSTROJENJA I OPREMA

19. NEMATERIJALNA ULAGANJA

U hiljadama EUR

Građevinski objeki

Oprema i ostala sredstva

Investicije u toku

Ulaganja u tuđa osnovna

sredstva Ukupno

Nabavna vrijednost

Stanje na dan 1. januara 2010. godine 8,840 10,204 404 1,377 20,825

Povećanja 13 1,456 - - 1,469

Prenos - 1,377 - - -

Otuđenja i rashodovanja - (413) - 1,377 (413)

Stanje na dan 1. januara 2011. godine 8,853 12,624 404 - 21,881

Povećanja 35 1,082 - - 1,117

Stanje na dan 31.decembra 2011. godine 8,888 13,706 404 - 22,998

Ispravka vrijednosti

Stanje na dan 1. januara 2010. godine 1,117 4,598 - 253 5,968

Amortizacija (Napomena 9) 173 1,407 - - 1,580

Prenos - 253 - (253) -

Otuđenja i rashodovanja - (130) - - (130)

Stanje na dan 1. januara 2011. godine 1,290 6,128 - - 7,418

Amortizacija (Napomena 9) 173 1,464 - - 1,637

Stanje na dan 31. decembra 2011. godine 1,463 7,592 - - 9,055

Knjigovodstvena vrijednost na dan:

- 31. decembra 2011. godine 7,425 6,114 404 - 13,943

- 31. decembra 2010.godine 7,563 6,496 404 - 14,463


21. OSTALA SREDSTVAU hiljadama EUR


Potraživanja po osnovu naknada 3,279 3,327

Potraživanja po osnovu poreza 1,447 1,483

Razgraničeni troškovi 1,569 335

Potraživanja po osnovu avansa 26 21

Ostala potraživanja po osnovu prolaznih računa 480 225

Potraživanja po osnovu nenaplaćenih tranši faktoringa 4,929 -

Potraživanja po osnovu sudskih postupaka 4,008 -

Ostalo 2,657 1,259

18,395 6,650

Minus: ispravka vrijednosti (7,347) (158)

11,048 6,492

Kretanje na ispravci vrijednosti ostalih sredstava je

sljedeće:

U hiljadama EUR


Stanje na dan 1. januara 158 5

Ispravke u toku godine

- ostala sredstva, neto (napomena 10) 3,339 877

- potraživanja po osnovu sudskih postupaka (napomena 10) 4,008 -

Otpisi (158) (724)

Stanje na dan 31. decembra 7,347 158

Na dan 31. decembra 2011. godine, potraživanja po osnovu sudskih postupaka u iznosu od 4,008 hiljada EUR, obuhvataju iznos od 3,518 hiljada EUR po osnovu sudskih postupaka pokrenutih protiv bivših radnika Banke. za navedena potraživanja, Banka je izvršila rezervisanja u punom iznosu potraživanja.

22. OBAVEZE PREMA BANKAMAU hiljadama EUR


Obaveze prema domaćim bankama:

- depoziti po viđenju 3,832 7,133

- kratkoročni depoziti 5,312 4,153

9,144 11,286

Na depozite po viđenju banaka obračunava se kamata u rasponu od 1.68% do 2.68% na godišnjem nivou.Kratkoročno oročeni depoziti banaka deponovani su uz kamatnu stopu od 7% godišnjem nivou.

43

23. OBAVEZE PREMA KLIJENTIMAU hiljadama EUR


Depoziti po viđenju u EUR:

- Preduzeća 82,889 82,318

- Vladine institucije 11,836 19,983

- Fizička lica 102,637 104,869

- Ostalo 986 1,780

Depoziti po viđenju u stranim valutama:

- Preduzeća 8,570 7,651

- Vladine institucije 176 119

- Fizička lica 8,219 6,690

- Ostalo - 5

Kratkoročni depoziti u EUR:

- Preduzeća 57,317 57,553

- Vladine institucije 2,391 2,847

- Fizička lica 233,125 226,379

- Ostalo 10,559 14,049

Kratkoročni depoziti u stranim valutama:

- Preduzeća - 190

- Fizička lica 3,820 6,126

Dugoročni depoziti u EUR:

- Preduzeća 1,984 658

- Vladine institucije 300 340

- Fizička lica 26,238 22,139

- Ostalo 220 7,661

Dugoročni depoziti u stranim valutama:

- Fizička lica 437 952

- Ostalo 755 -

552,459 562,309

Na depozite po viđenju pravnih lica se obračunava kamata u rasponu od 0.35% do 3% na godišnjem nivou.

Kratkoročno i dugoročno oročeni depoziti pravnih lica deponovani su uz kamatnu stopu od 1.5% do 6% godišnje.

Određeni depoziti po viđenju i kratkoročno oročeni depoziti pravnih lica i fizičkih lica su nekamatonosni, ukoliko je to predviđeno ugovorom.

Depoziti po viđenju fizičkih lica u domaćoj valuti su deponovani po kamatnoj stopi od 0.15% do 0.35%. Depoziti fizičkih lica po viđenju u stranoj valuti su deponovani uz jedinstvenu kamatnu stopu od 0.2% na godišnjem nivou.

Kratkoročno i dugoročno oročeni depoziti fizičkih lica deponovani su uz kamatnu stopu od 0.35% do 6.7% godišnje, odnosno od 4.9% do 7.4% godišnje.


24. OBAVEZE PO KREDITIMAU hiljadama EUR

Do jedne godine Preko jedne godine

31.12.2011. 31.12.2010. 31.12.2011. 31.12.2010.

Obaveze prema domaćim kreditorima:

- Direkcija za razvoj malih i srednjih preduzeća 9 8 2,295 2,854

- Fond za razvoj Crne Gore 55 226 9,721 12,578

- Vlada Crne Gore 1000+ stanova 8 1,331 -

72 234 13,347 15,432

Obaveze prema inostranim kreditorima:

- Kreditanstalt fur Wiederaufbau („KfW”), frankfurt am Main

5 5 22,282 26,870

- European Fund for Southeast Europe, Netherlands 170 192 13,675 17,625

- garancija 57 149 - -

- subordinarni krediti 20 18 12,000 12,000

- komercijalni krediti 6 3 15,000 15,000

258 367 62,957 71,495

330 601 76,304 86,927

Na dan 31. decembra 2011. godine, obaveze po dugoročnim kreditima u domaćoj valuti u iznosu od 2,295 hiljade EUR predstavljaju obaveze po kreditima primljenim od Direkcije za razvoj malih i srednjih preduzeća na period od tri do osam godina uz kamatnu stopu u rasponu od 0% do 7% na godišnjem nivou.

Na dan 31. decembra 2011. godine, obaveze po dugoročnim kreditima u domaćoj valuti u iznosu od 9,721 hiljada EUR predstavljaju obaveze po kreditima primljenim od Fonda za razvoj Crne Gore na period od tri do pet godina, sa grace periodom od šest mjeseci do tri godine i uz kamatne stope u rasponu od 1.5% do 6.5% na godišnjem nivou.

Na dan 31.decembra 2011.godine, obaveze po dugoročnim kreditima u domaćoj valuti u iznosu od 1,331 hiljade EUR predstavljaju obaveze po kreditima primljenim od Ministarstva finansija i Ministarstva odrzivog razvoja i turizma crne Gore po osnovu projekta „1000+“ za odobravanje stambenih kredita socijalno ugrozenim kategorijama stanovnistva na period od 20 godina sa grejs periodom do 5 godina i uz kamatnu stopu u rasponu od 0.98% na godišnjem nivou.

Na dan 31. decembra 2011. godine, obaveze po dugoročnim kreditima u domaćoj valuti u iznosu od 22,282 hiljada EUR predstavljaju obaveze po kreditima primljenim od Kreditanstalt fur Wiederaufbau ("KfW"), frankfurt am Main na period od pet do deset godina uz kamatnu stopu u visini šestomjesečnog EURIBOR-a uvećanog u rasponu od 1.305% do 2.4% na godišnjem nivou.

Na dan 31. decembra 2011. godine, obaveze po dugoročnim kreditima u domaćoj valuti u iznosu od 13,675 hiljade EUR predstavljaju obaveze po kreditima primljenim od European Fund for Sout-heast Europe, Luxembourg na period od pet do deset godina uz kamatnu stopu u visini šestomjesečnog EURIBOR-a uvećanog u rasponu od 2% do 3.5% na godišnjem nivou.

Na dan 31. decembra 2011. godine, obaveze po dugoročnim kreditima u domaćoj valuti u iznosu od 12,000 hiljada EUR predstavljaju obavezu po

subordiniranom kreditu primljenom od OTP Bank Plc., Budapest na period od sedam godina uz kamatnu stopu u visini šestomjesečnog EURIBOR-a uvećanog za 2.25% na godišnjem nivou.

Na dan 31. decembra 2011. godine, obaveze po dugoročnim kreditima u domaćoj valuti u iznosu od 15,000 hiljade EUR predstavljaju obaveze po subordiniranom kreditu primljenom od OTP Financing Netherlands B.V., the Netherlands na period od sedam godina u visini kvartalnog EURIBOR-a uvećanog za 5.035% na godišnjem nivou.

45

25. OSTALE OBAVEZEU hiljadama EUR

31. 12. 2011. 31. 12. 2010.

Dobavljači 888 576

Razgraničene naknade po garancijama 67 56

Obaveze po osnovu poreza 953 1,153

Obaveze prema zaposlenima 734 277

Ostalo 211 299

2,853 2,361

26. REZERVISANJAKretanje na rezervisanju za potencijalne gubitke je sljedeće:

U hiljadama EUR

31.12.2011. 31.12.2010.

Stanje na dan 1. januara 1,545 1,035

Rezervisanje u toku godine, neto (Napomena 10) 1,314 510

Stanje na dan 31. decembara 2,859 1,545

27. BENEFICIJE ZAPOSLENIH

U skladu sa Kolektivnim ugovorom, Banka je u obavezi da prilikom odlaska u penziju zaposlenom isplati otpremninu u visini 6 prosječnih neto zarada zaposlenih u Banci koja važi u mjesecu u kojem se vrši isplata. Istovremeno, zaposlenom se povodom 10, 20 i 30 godina rada u Banci isplaćuje jubilarna nagrada i to:

• za 10 godina rada- jedna najniža cijena rada u Banci,

• za 20 godina rada - dvije najniže cijene rada u Banci,

• za 30 godina rada - tri najniže cijene rada u Banci.

PProcijenjena sadašnja vrijednost sredstava za otpremnine za odlazak u penziju i jubilarne nagrade zaposlenima nakon ispunjenih uslova, utvrđena je od strane nezavisnog ovlašćenog aktuara sa stanjem na dan 31. decembra 2011.

28. AKCIJSKI KAPITAL

Na dan 31. decembra 2011. godine akcijski kapital Banke čini 209,032 obične akcije (31. decembra 2010: 189,474 običnih akcija), pojedinačne nominalne vrijednosti od 511.29 EUR. Sve emitovane akcije su u potpunosti plaćene.

Skupština akcionara je 9. maja 2011. godine donijela Odluku o emisiji običnih akcija po osnovu prava preče kupovine postojećim akcionarima u vrijednosti od 10,000 hiljada EUR, odnosno 19.558 akcija nominalne vrijednosti EUR 511.29. Komisija za hartije od vrijednosti je dana 8. juna 2011.

godine. Tehničke osnove korišćene za obračunavanje sadašnje vrijednosti sredstava za otpremnine za odlazak u penziju i jubilarne nagrade uključuju primjenu:

a) komutativnih brojeva, izrađenih na osnovu izračunate vjerovatnoće doživljenja stanovništva Crne Gore iz popisa 1980 – 1982. godine ib) godišnje kamatne stope od 12% za diskontovanje očekivanih budućih isplata zaposlenima.

Kretanje na sadašnjoj vrijednosti definisanih obaveza isplate naknade u tekućem periodu prikazano je u narednoj tabeli:

godine donijela Rješenje o utvrđivanju uspješnosti emisije akcija br.02/2e-14/6-11.

Na dan 31. decembra 2011. godine, jedini akconar Banke je OTP Bank Plc., Budapest sa 100% udjela u kapitalu.

U skladu sa propisima Centralne banke Crne Gore, Banka je na dan 31. decembra 2011. godine obavezna da održava minimalan stepen adekvatnosti kapitala od 10%. Banka je dužna da obim svog poslovanja uskladi sa propisanim

U hiljadama EUR

31.12. 2011. 31. 12. 2010.

Otpremnine

Ostale dugoročne beneficije

zaposlenima Otpremnine

Ostale dugoročne beneficije

zaposlenima

Stanje na dan 1. januara 1,067 42 464 42

Nova rezervisanja - - 603 -

Ukidanje rezervisanja (25) - - -

Isplate u toku godine (47) - - -

Stanje na dan 31. decembra 995 42 1,067 42


29. VANBILANSNE POZICIJE

U hiljadama EUR

31.12.2011. 31.12.2010.

a) Poslovi u ime i za račun trećih lica 194 548

194 548

b) Garancije, jemstva, preuzete neopozive obaveze

Plative garancije 19,916 19,237

Činidbene garancije 10,967 15,369

Nepokriveni akreditivi 878 785

Nepovučene kreditne linije 20,216 36,765

51,977 72,156

c) Druge vanbilansne pozicije

Otpisani krediti 1,685 1,712

Otpisana kamata 103 104

Ostali vanbilans 653 592

2,441 2,408

54,612 75,112

Na dan 31. decembra 2011. godine, poslovi u ime i za račun trećih lica u iznosu od 194 hiljada EUR predstavljaju kredite odobrene od strane drugih banaka primorskim opštinama i Opštini Cetinje za

30. OPERATIVNI LIZING

Ugovori o operativnom lizingu koji se mogu otkazati, sa ugovorenim periodom zakupa, odnose se na uzimanje u zakup poslovnog prostora. Ugovorima nije definisana kupovina poslovnog prostora uzetog u zakup, po isteku perioda zakupa.

31. GOTOVINA I GOTOVINSKI EKVIVALENTI

za potrebe izvještaja o tokovima gotovine, pod gotovinom i gotovinskim ekvivalentima se priznaju sva sredstva sa rokom dospijeća kraćim od tri

U toku 2011. godine, trošak zakupa je iznosio 1,116 hiljada EUR (2010. godini: 1,211 hiljade EUR).

Preuzete obaveze po ugovorima o operativnom lizngu do datuma izvještaja o finansijskom položaju koje nisu iskazane u finansijskim iskazima su sljedeće:

poboljšanje vodosnabdijevanja, preko Banke kao posrednika. Banka po ovom osnovu naplaćuje proviziju za izvršene usluge u visini od 0.3% na godišnjem nivou.

U hiljadama EUR

31.12.2011. 31.12.2010.

Od 1 godine 489 -

Od 1 do 5 godina 1,273 1,656

Preko 5 godina 2,347 2,731

4,109 4,387

pokazateljima, odnosno da obim i strukturu svojih rizičnih plasmana uskladi sa zakonom o bankama i propisima Centralne banke Crne Gore.

Na dan 31. decembra 2011. godine, jedan zakonom propisani pokazatelj poslovanja Banke nije bio usaglašen sa ograničenjem propisanim zakonom o bankama (Službeni glasnik Crne Gore br. 17/2008 i 44/2010). Ova neusaglašenost odnosi se na ukupnu izloženost Banke prema akcionaru sa kvalifikovanim učešćem, tj. prema OTP banci Plc, Budimpešta, po osnovu sredstava deponovanih kod ove banke u iznosu od EUR 223,231 hiljade. U skladu sa zakonom o bankama, izloženost prema akcionaru sa kvalifikovanim učešćem ograničena je na 20% sopstvenih sredstava Banke (što iznosi EUR 10,386 hiljada na dan 31. decembra 2011. godine). Mišljenje rukovodstva Banke je da crnogorski propisi ne definišu na eksplicitan način međubankarske depozite plasirane matičnoj banci kao izloženost

prema povezanom licu, naročito imajući u vidu član 113 Direktive Evropske unije 2006/48, koja državama članicama EU (a matična banka je iz Mađarske, države članice EU) dozvoljava sledeće: “Države članice su u potpunosti ili delimično izuzete iz primene člana 111 111(1), (2) i (3) o izloženostima nastalim kod kreditne institucije prema matičnom preduzeću, drugim zavisnim društvima svog matičnog društva ili sopstvenim zavisnim društvima, ukoliko ta preduzeća podležu nadzoru na osnovu konsolidacije kojem podleže i sama kreditna institucija, u skladu sa ovom Direktivom ili njoj ekvivalentnim važećim stan-dardima na snazi u trećoj zemlji.” O ovom tumačenju rukovodstvo Banke je razgovaralo sa Centralnom bankom Crne Gore (CBCG) tokom februara 2012. godine. Rukovodstvo Banke je predložilo, a CBCG prihvatila odgovarajuće rešenje za usklađivanje sa propisanim pokazateljem. Do datuma izdavanja ovih finansijskih iskaza donošenje formalnih odluka u vezi s ovim pitanjem je bilo u toku

mjeseca, i to: gotovina i slobodna raspoloživa sredstva kod Centralne banke Crne Gore i drugih banaka.

47

32. TRANSAKCIJE SA POVEZANIM LICIMA

Sve transakcije sa povezanim pravnim licima iz redovnog poslovanja i njihove vrijednosti ne razlikuju se materijalno značajno od odredbi i uslova koji preovladavaju u transakcijama izvan dohvata ruke.

Iznosi kredita i avansa odobrenih povezanim pravnim licima obezbijeđeni su depozitima, zalogama i hipotekama i biće otplaćeni gotovinom.

Prihodi i rashodi nastali iz transakcija sa povezanim pravnim licima u toku 2011. i 2010. godine su:

U hiljadama EUR

31.12.2011. 31.12.2010.

Prihodi po osnovu kamata:

- OTP bank Plc 6,261 1,842

- Radnici Banke 513 441

- Moneta a.D., Podgorica 63 76

Prihodi po osnovu naknada:

- OTP bank Plc 1,092 1,478

Ukupni prihodi 7,929 3,837

Rashodi po osnovu kamata:

- Radnici Banke (205) (206)

- Moneta a.D., Podgorica (439) (2)

- OTP Bank, Budapest (457) (398)

- OTP Bank Financing Netherlands B.V., the Netherlands (1,016) (930)

Ostali poslovni rashodi:

- OTP Bank Plc., Budapest - (1,054)

- OTP Factoring d.o.o., Podgorica (18,332) (33,906)

Ukupni rashodi (20,449) (36,496)

Rashodi, neto (12,520) (32,659)

Tokom 2011. godine, naknade isplaćene licima sa posebnim ovlašćenjima i odgovornostima iznose 1,181 hiljada EUR (2010. godine: 1,359 hiljade EUR).

Na dan 31. decembra 2011. godine i 31. decembra 2010. godine, Banka nije izvršila ispravku vrijednosti rezervisanja za kredite i avanse odobrene povezanim pravnim licima.

Stanje bilansne izloženosti prema povezanim licima, obaveze prema njima i potraživanja od njih, na datum bilansa stanja prikazuje sljedeća tabela:

U hiljadama EUR

31.12.2011. 31.12.2010.

Novčana sredstva:

- OTP Bank Plc., Budapest: 223,231 134,798

Krediti i avansi klijentima:

- Radnici Banke 8,028 7,488

- Moneta a.D., Podgorica 952 1,128

Ukupno potraživanje 232,211 143,414

Obaveze prema klijentima:

- Radnici Banke 3,703 3,436


4,253 15,941

Obaveze po kreditima:

- OTP Bank Plc., Budapest:

- subordinirani krediti 12,020 12,018

- OTP Bank Financing Netherlands B.V., the Netherlands:

- subordinirani krediti 15,005 15,003

27,025 27,021

Ukupne obaveze 31,278 42,962

Obaveze, neto 200,933 100,452

U hiljadama EUR

31.12.2011. 31.12.2010.

Novčana sredstva i sredstva kod Centralne banke (Napomena 12) 31,553 73,672

Krediti i avansi bankama (Napomena 13) 94,141 138,987

125,694 212,659


33. SUDSKI SPOROVI

Na dan 31. decembra 2011. godine protiv Banke se vodi više sudskih sporova od strane pravnih i fizičkih lica. Po procjeni Direkcije za pravne poslove Banke, ukupna vrijednost ovih sporova iznosi EUR 9,550 hiljada plus troškovi sudskog postupka. Navedeni iznos ne uključuje eventualne zatezne kamate koje mogu biti utvrđene po okončanju sudskih sporova, s obzirom na to da rukovodstvo nije u mogućnosti da utvrdi potencijalne efekte zateznih kamata koji mogu nastati po osnovu ovih sporova do datuma izdavanja ovih finansijskih iskaza. Ishod

34. DOGAĐAJI NASTALI NAKON DATUMA BILANSA STANJA

a) Dana 17. januara 2012. godine Skupština Banke donela je Odluku o pretvaranju duga u akcijski kapital i Odluku o emisiji akcija po osnovu pretvaranja duga u akcijski kapital. Odlukom o pretvaranju duga u akcijski kapital, pretvara se dug u iznosu od EUR 12,000, koji CKB ima prema OTP Bank Plc., Budapest, po osnovu Ugovora o subordiniranom dugu broj 10191, od 1. juna 2007. godine. Dug se pretvara u 23,469 običnih akcija nominalne vrijednosti od EUR 511.2919 po akciji. Odlukom o emisiji akcija po osnovu pretvaranja duga u akcijski kapital definisano je da obim emisije iznosi EUR 12,000 i podeljen je na 23,469 običnih akcija nominalne vrednosti od EUR 511.2919 po akciji.:

b) Dana 15. februara 2012. godine, Banka je primila od CBCG izvještaj o kontroli izvršenoj na finansijskim iskazima Banke sa stanjem na dan 30. novembra 2011. godine. Glavni nalazi u ovom izvještaju odnose se na: neadekvatnu strategiju i godišnji plan kapitala, nedovršenu bazu podataka o instrumentima obezbeđenja, slabosti u upravljanju operativnim rizikom i neadekvatnu strategiju upravljanja rizicima i kreditnu politiku. U vezi sa poslednjom pomenutom primedbom, Banka je primenjivala strategiju upravljanja rizicima koja je važeći standard na nivou OTP Grupe. Pored toga, u izvještaju CBCG napominje

sporova u toku za sada nije moguće procijeniti, ali mišljenje Rukovodstva i pravnog savjetnika je da se ne očekuju negativni ishodi sporova koji bi mogli imati materijalno značajne efekte na finansijske iskaze Banke, tako da u ovim finansijskim iskazima nijesu izvršena rezervisanja za potencijalne gubitke po osnovu sudskih sporova.

Na dan 31. decembra 2011. godine, Banka protiv pravnih i fizičkih lica vodi 848 sudskih sporova u vrijednosti EUR 74,503 hiljade.

se da Banka nije izvršila rezervisanja za bilansne pozicije faktoring i forfeting. Međutim, naknadno su izvršena dodatna rezervisanja po osnovu faktor-inga i forfetinga na dan 31. decembra 2011. godine. Pored toga, CBCG je konstatovala u svom izvještaju da Banka nije u granicama pokazatelja poslovanja propisanih zakonom o bankama (Službeni glasnik Crne Gore br. 17/2008 i 44/2010). Ovo se odnosi na ukupnu izloženost Banke prema akcionaru sa kvalifikovanim učešćem, tj. OTP banci Plc, Budimpešta, po osnovu sredstava deponovanih kod ove banke u iznosu od EUR 223,231 hiljade. U skladu sa zakonom o bankama, izloženost prema akcionaru sa kvalifikovanim učešćem ograničena je na 20% sopstvenih sredstava Banke (što iznosi EUR 10,386 hiljada na dan 31. decembra 2011. godine). Kao što je objelodanjeno u napomeni 28, rukovodstvo Banke je predložilo, a CBCG prihvatila odgovarajuće rješenje za usklađivanje sa propisanim pokazateljem. Do datuma izdavanja ovih finansijskih iskaza donošenje formalnih odluka u vezi s ovim pitanjem je bilo u toku.

c) Nakon 31. decembra 2011. godine, rukovodstvo Banke identifikovalo je moguće izloženosti operativnom riziku, koje su u momentu izdavanja ovih finansijskih iskaza predmet praćenja od strane rukovodstva. Trenutno nije moguće pouzdano procjeniti vjerovatni odliv resursa po ovom osnovu i, u skladu sa tim, finansijski iskazi Banke za 2011. godinu ne sadrže rezervisanja po tom osnovu.


USD 0.7729 0.7484

CHF 0.8226 0.7997

GBP 1.1972 1.1618

35. DEVIZNI KURSEVI

zvanični kursevi valuta koji su korišćeni za preračun deviznih pozicija izvještaja o finansijskom položaju u EUR na dan 31. decembra 2011. i 2010. godine bili su:

49

Notes to the Financial Statements


C

M

Y

CM

MY

CY

CMY

K


51

C

M

Y

CM

MY

CY

CMY

K


1. GENERAL INFORMATION

Crnogorska komercijalna banka A.D., Podgorica (hereinafter: the “Bank”) was established as an independent bank and registered with the Commercial Court in Podgorica on January 15, 1997.

OTP Bank Plc. Budapest holds 100 percent equity interest in the Bank’s equity.

The Bank is registered as a shareholding company. The Bank’s registration number in the Central Register of the Commercial Court is 4-0001633/019 The Bank obtained the operating license from the Central Bank based on the Decision number 0101-72/1-2002 dated February 18, 2002.

The Bank is registered with the Securities Exchange Commission and entered into the Register of Security Issuers under number 51 (Decision number 02/3-47/2-01 as of July 12, 2001).

Pursuant to the Law on Banks, Founding Decision and Statute, the Bank in engaged in the business of keeping deposits and other assets of private individuals and legal entities and it approves loans and makes other advances from these funds entirely, or in part, for its own account.

In addition to these operations, the Bank is also registered to perform the following activities:

• to issue guarantees and undertake other off-balance sheet commitments;

• to purchase, sell and collect receivables; • to issue, process and record payment instruments;• to perform payment transactions domestically

and abroad;• to perform finance lease operations;• to trade in its own name for its own account or

for the account of a customer with foreign payment instruments and financial derivatives;

• to prepare analysis and provide information and advice on the company and entrepreneur creditworthiness;

• depositary operations;• safekeeping of assets and securities and• other operations as in accordance with the

approval of the central Bank of Montenegro.

The Bank is headquartered at Moskovska street, no number.

On December 31, 2011, the Bank consisted of its Head Office in Podgorica and eleven branches, seven branch offices and eight counters located on the territory of Montenegro.

The members of the Audit Committee of the Bank are as follows:

First name and surname Position

Mr. Péter Krizsanovich President

Mr. andrea Bácskai Member

Mr. andrás szalay Member

The members of the Board of Directors of the Bank are as follows:

First name and surname Position

Mr. Barna Zsolt President

Mr. szabolcs horvàth Member

Mr. nyitrai Győző Member

Mr. szabolcs Korba, PhD Member

Mr. Péter Krizsanovich Member

As of December 31, 2011, the Bank had 468 employees (December 31, 2010: 451 employees).

2. BASIS OF PREPARATION OF THE FINANCIAL STATEMENTS

These financial statements are general purpose financial statements prepared in accordance with International Financial Reporting Standards (“IFRS”). The Bank also prepares financial statements according to statutory accounting rules that differ materially from IFRS.

a) Statement on Compliance These financial statements have been prepared in accordance with IFRS adopted by the International Accounting Standards Board (IASB).

The preparation of financial statements in conformity with IFRS requires from the Bank’s management to use certain critical accounting estimates. It also requires management to exercise its judgment in the process of applying the Bank’s accounting policies. The areas involving a higher degree of judgment or complexity, or areas where assumptions and estimates are significant to the financial statements are disclosed in Note 2(d).

The IFRS accounting policies provided below have been consistently applied by the Bank to all periods presented in these financial statements.

b) Basis of PreparationThese financial statements have been prepared under the historical cost convention, as modified by the revaluation of available-for-sale financial assets, financial assets and financial liabilities (included derivate financial instruments) held at fair value through profit or loss, under the going concern assumption.

c) Functional and Reporting CurrencyThe financial statements are stated in EUR which is the Bank’s functional currency. All financial information is presented in EUR rounded to the nearest thousand.

d) Use of Estimates and JudgmentsThe preparation of financial statements in conformity with IFRS requires management to make judgments, estimates and assumptions that affect the application of policies and reported amounts of assets and liabilities, income and expenses. The estimates and associated assumptions are based on historical experience


and various other factors that are believed to be reasonable under the circumstances, the results of which form the basis for judgments about carrying values of assets and liabilities that are not readily apparent from other sources. Actual results may differ from these estimates.

The estimates and underlying assumptions are reviewed on an ongoing basis. Revisions to accounting estimates are recognized in the period in which the estimate is revised if the revision affects only that period or in the period of the revision and future periods if the revision affects both current and future periods.

Information about significant areas of estimation uncertainty and critical estimates in applying accounting policies that have the most significant effect on the amount recognized in the financial statements are described in Note 5 to the financial statements.

A summary of the principal accounting policies applied in preparing the IFRS financial statements are set out within Note 3 to the financial statements.

e) Standards and Interpretations Effective in the Current PeriodAs of the financial statements issuance date, the following new and revised Standards and Interpretations have been adopted in the current period:

• Amendments to IFRS 1 “First-time Adoption of IFRS”- Limited Exemption from Comparative IFRS 7 Disclosures for First-time Adopters (effective for annual periods beginning on or after 1 July 2010);

• Amendments to IAS 24 “Related Party Disclosures” - Simplifying the disclosure requirements for government-related entities and clarifying the definition of a related party (effective for annual periods beginning on or after 1 January 2011);

• Amendments to IAS 32 “Financial Instruments: Presentation” – Accounting for rights issues (effective for annual periods beginning on or after 1 February 2010)

• Amendments to various standards and interpretations “Improvements to IFRSs (2010)” resulting from the annual improvement project of ifRs published on 6 May 2010 (ifRs 1, IFRS 3, IFRS 7, IAS 1, IAS 27, IAS 34, IFRIC 13) primarily with a view to removing inconsistencies and clarifying wording (amendments are to be applied for annual periods beginning on or after 1 July 2010 or 1 January 2011 depending on standard/interpretation);

• Amendments to IFRIC 14 “IAS 19 — The Limit on a defined benefit asset, Minimum funding Requirements and their Interaction” - Prepayments of a Minimum funding Requirement (effective for annual periods beginning on or after 1 January 2011);

• IFRIC 19 “Extinguishing Financial Liabilities with Equity Instruments” (effective for annual periods beginning on or after 1 July 2010).

The adoption of these Standards and Interpretations has not led to any changes in the

Bank’s accounting policies..

f ) Standards and Interpretations in Issue not yet effectiveAt the date of authorization of these financial statements, the following Standards and Interpretations were in issue but not yet effective:

• IFRS 9 “Financial Instruments” (effective for annual periods beginning on or after January 1, 2015);

• IFRS 10 “Consolidated Financial Statements” (effective for annual periods beginning on or after January 1, 2013);

• IFRS 11 “Joint Arrangements” (effective for annual periods beginning on or after January 1, 2013);

• IFRS 12 “Disclosures of Involvement with Other Entities” (effective for annual periods beginning on or after January 1, 2013);

• ifRs 13 “fair value Measurement” (effective for annual periods beginning on or after January 1, 2013);

• IAS 27 (revised in 2011) “Separate Financial Statements” (effective for annual periods beginning on or after January 1, 2013);

• IAS 28 (revised in 2011) “Investments in Associates and Joint Ventures” (effective for annual periods beginning on or after January 1, 2013);

• Amendments to IFRS 1 “First-time Adoption of IFRS” – Severe Hyperinflation and Removal of Fixed Dates for First-time Adopters (effective for annual periods beginning on or after July 1, 2011);

• Amendments to IFRS 7 “Financial Instruments: Disclosures” – Transfers of Financial Assets (effective for annual periods beginning on or after July 1, 2011);

• Amendments to IFRS 7 “Financial Instruments: Disclosures” – Offsetting Financial Assets and Financial Liabilities (effective for annual periods beginning on or after January 1, 2013);

• Amendments to IFRS 9 “Financial Instruments” and IFRS 7 “Financial Instruments: Disclosures” – Mandatory Effective Date and Transition Disclosures;

• Amendments to IAS 1 “Presentation of Financial Statements” – Presentation of Items of Other Comprehensive Income (effective for annual periods beginning on or after July 1, 2012);

• Amendments to IAS 12 “Income Taxes” – Deferred Tax: Recovery of Underlying Assets (effective for annual periods beginning on or after January 1, 2012);

• Amendments to IAS 19 “Employee Benefits” – Improvements to the Accounting for Post-employment Benefits (effective for annual periods beginning on or after January 1, 2013);

• Amendments to IAS 32 “Financial Instruments: Presentation” – Offsetting Financial Assets and Financial Liabilities (effective for annual periods beginning on or after January 1, 2014);

53

• IFRIC 20 “Stripping Costs in the Production Phase of a surface Mine” (effective for annual periods beginning on or after January 1, 2013).

The Bank’s management considers the implications of standards, their impact on the Bank’s financial statements and the timing of their adoption, and is of opinion that the adoption of majority of those Standards and Interpretations will have no material impact on the financial statements of the Bank in the period of initial application. As of the date of these financial statements, management can not estimate the impact of the adoption of IFRS 9 may have. g) Basis of ConsolidationThe accompanying financial statements are the Bank’s stand-alone financial statements. Due to its immateriality, management chose not to consolidate its investment in “Moneta,” over which it exercises effective control. In these stand alone financial statements associates are accounted for in accordance with IAS 39, at fair value through profit or loss.

3. SUMMARY OF SIGNIFICANT ACCOUNTING POLICIES

3.1. Income and Expense RecognitionInterest income and expense are recognized in the statement of comprehensive income for all instruments measured at amortized cost using the effective interest rate method.

The effective interest rate method is a method of calculating the amortized cost of a financial asset or a financial liability and of allocating the interest income or interest expense over the relevant period. The effective interest rate is the rate that discounts estimated future cash payments or receipts over the expected life of the financial instrument or, when appropriate, a shorter period to the net carrying value of the financial asset or financial liability. When calculating the effective interest rate, the Bank estimates cash flows considering all contractual terms of the financial instrument (for example, prepayment options) but does not consider future credit losses. The calculation includes all fees and commissions paid or received between parties to the contract that are an integral part of the effective interest rate, transaction costs and all other premiums or discounts.

Once a financial asset or a group of similar financial assets has been written down as a result of an impairment loss, interest income is recognized using the rate of interest used to discount the future cash flows for the purpose of measuring the impairment loss.

Fees and commissions are generally recognized on an accrual basis once the service is rendered. Fees charged for undrawn loan facilities are deferred (together with related direct costs) and recognized as an adjustment to the effective interest rate on the loan.

3.2. Foreign Exchange TranslationTransactions denominated in foreign currencies are translated into Euros at the official exchange rates prevailing on the interbank Market, at the

date of each transaction.Assets and liabilities denominated in foreign currencies are translated into Euros by applying the official exchange rates, as determined on the interbank Market, prevailing at the statement of financial position date.

Net foreign exchange gains or losses arising upon the translation of transactions, and the assets and liabilities denominated in foreign currencies are credited or charged to the statement of comprehensive income.

Commitments and contingent liabilities denominated in foreign currencies are translated into Euros by applying the official exchange rates prevailing on the interbank Market, at the balance sheet date.

3.3. LeasingLeases undertaken by the Bank are classified as operating leases. The payments made under operating leases are charged to operating expenses in the statement of comprehensive income on a straight-line basis over the period of the lease.

3.4. Taxes and ContributionsIncome Taxes

Current Income Taxes Income taxes are calculated and paid in conformity with the income tax regulations defined under the Republic of Montenegro corporate Profit Tax law, article 28 (official Gazette of Montenegro, no. 65/2001, 80/2004, 40/2008 and 86/2009) as per the effective proportional tax rate of 9 percent on taxable income.

A taxpaying entity’s taxable income is determined based upon the income stated in its statutory statement of comprehensive income following certain adjustments to its income and expenses performed in accordance with the Republic of Montenegro corporate Profit Tax law (articles 8 and 9, regarding the adjustment of income and Articles 10 to 20 pertaining to the adjustment of expenses).

Montenegro tax regulations do not envisage that any tax losses of the current period be used to recover taxes paid within a specific carryback period. However, any current year losses reported in the annual corporate income tax returns may be carried forward and used to reduce or eliminate taxes to be paid in future accounting periods, but only for an ensuing period of a maximum of five years. Deferred Income TaxesDeferred income tax is determined using the statement of financial position liability method, for the temporary differences arising between the tax bases of assets and liabilities, and their carrying values in the financial statements. The currently-enacted tax rates at the statement of financial position date are used to determine the deferred income tax amount. Deferred tax liabilities are recognized for all taxable temporary differences. Deferred tax assets are recognized for the deductible temporary differences, and the tax effects of income tax losses and credits available


for carry forward, to the extent that it is probable that future taxable profit will be available against which deferred tax assets may be utilized.

3.5. Cash and Cash EquivalentsFor the purposes of the statement of cash flows, cash and cash equivalents comprise balances with less than a three month maturity from the date of acquisition including: cash on hand, non-restricted balances with the central Bank of Montenegro and other banks.

3.6. Financial AssetsThe Bank classifies its financial assets in the following categories: loans and receivables; held-to-maturity investments; available-for-sale financial assets and financial assets at fair value through profit or loss. Management determines the classification of its investments at initial recognition.

(a) Loans and receivablesLoans and receivables are non-derivative financial assets with fixed or determinable payments that are not quoted in an active market. They arise when the Bank provides money, goods or services directly to a debtor with no intention of trading the receivable.

(b) Held-to-maturity investmentsHeld-to-maturity investments are non-derivative financial assets with fixed or determinable payments and fixed maturities that the Bank’s management has the positive intention and ability to hold to maturity. If the Bank is to sell other than an insignificant amount of held-to-maturity assets, the entire category would be tainted and reclassified as available-for-sale.

(c) Available-for-sale investmentsAvailable-for-sale investments are those intended to be held for an indefinite period of time, which may be sold in response to needs for liquidity or changes in interest rates, exchange rates or equity prices.

(d) Investments Carried at Fair Value through Profit or LossThis category comprises two sub-categories: financial assets classified as held for trading, and financial assets designated by the Bank as at fair value through profit or loss upon initial recognition. A financial asset is classified as held for trading if it is acquired principally for the purpose of selling in the near term or if it is part of a portfolio of identified financial instruments that are managed together and for which there is evidence of a recent actual pattern of short-term profit-taking.

The Bank designates certain financial assets upon initial recognition as at fair value through profit or loss (fair value option). This designation cannot subsequently be changed. Financial assets designated upon initial recognition as at fair value through profit or loss consists of shares of corporate entities. Financial assets for which the fair value option is applied, are recognized in the statement of financial position as “Financial assets designated at fair value through profit or loss”. Fair value changes relating to financial assets designated at fair value through profit or loss are recognized in “Net gains/(losses) on financial

instruments designated at fair value through profit or loss”.

(e) Initial recognition and subsequent measurement of financial assetsPurchases and sales of held-to-maturity and available-for-sale financial assets are recognized on trade-date – the date on which the Bank commits to purchase or sell the asset. Loans are recognized when cash is advanced to borrowers. Financial assets are initially recognized at fair value plus transaction costs for all financial assets not carried at fair value through profit or loss.

Available-for-sale financial assets are subsequently carried at fair value. Loans and receivables and held-to-maturity investments are carried at amortized cost using the effective interest method. Gains and losses arising from changes in the fair value of available-for-sale financial assets are recognized directly in equity, until the financial asset is derecognized or impaired at which time the cumulative gain or loss previously recognized in equity should be recognized in profit or loss. However, interest calculated using the effective interest rate method is recognized in the statement of comprehensive income. Dividends on available-for-sale equity instruments are recognized in the statement of comprehensive income when the entity’s right to receive payment is established.

The fair value of quoted investments in active markets is based on current bid prices. If the market for a financial asset is not active (and for unlisted securities), the Bank establishes fair value by using valuation techniques. These include the use of recent arm’s length transactions, discounted cash flow analysis and other valuation techniques commonly used by market participants.

(f ) Impairment of financial assets(i) Assets carried at amortized costThe Bank assesses at each statement of financial position date whether there is objective evidence that a financial asset or group of financial assets has been impaired. A financial asset or a group of financial assets is impaired and impairment losses are incurred if, and only if, there is objective evidence of impairment as a result of one or more events that occurred after the initial recognition of the asset (a ‘loss event’) and that loss event has an impact on the estimated future cash flows of the financial asset or group of financial assets that can be reliably estimated. Objective evidence that a financial asset or group of assets is impaired includes observable data that comes to the attention of the Bank about the following loss events::

1. Payment delinquency;2. Restructuring of the contract;3. Termination of the risk assumption contract;4. Bankrupcy proceedings, liquidation

proceedings debt settlement procedures with local governments;

5. Litigations;6. Cross default

The Bank first assesses whether objective evidence of impairment exists individually for financial assets that are individually significant, and individually or collectively for financial assets that are not individually significant. If the Bank

55

determines that no objective evidence of impairment exists for an individually assessed financial asset, whether significant or not, it includes the asset in a group of financial assets with similar credit risk characteristics and collectively assesses them for impairment. Assets that are individually assessed for impairment and for which an impairment loss is or continues to be recognized are not included in a collective assessment of impairment.

If there is objective evidence that an impairment loss on loans and receivables carried at amortized cost has been incurred, the amount of the loss is measured as the difference between the asset’s carrying amount and the present value of estimated future cash flows (excluding future credit losses that have not been incurred) discounted at the financial asset’s contracted effective interest rate. The carrying amount of the asset is reduced through the use of an allowance account and the amount of the loss is recognized in the statement of comprehensive income. If a loan has a variable interest rate, the discount rate for measuring any impairment loss is the current effective interest rate determined under the contract.

The calculation of the present value of the estimated future cash flows of a collateralized financial asset reflects the cash flows that may result from executing the collateral less costs for obtaining and selling the collateral, whether or not the execution of collateral is probable. The calculation of the present value of the estimated future cash flows is based on an effective interest rate.

For the purposes of a collective evaluation of impairment, financial assets are grouped on the basis of similar credit risk characteristics. Those characteristics are relevant to the estimation of future cash flows for groups of such assets by being indicative of the debtors’ ability to pay all amounts due according to the contractual terms of the assets being evaluated.

Future cash flows in a group of financial assets that are collectively evaluated for impairment are estimated on the basis of the contractual cash flows of the assets in the Bank and historical loss experience for assets with credit risk characteristics similar to those in the Bank. Historical loss experience is adjusted on the basis of current observable data to reflect the effects of current conditions that did not affect the period on which the historical loss experience is based and to remove the effects of conditions in the historical period that do not exist currently. Loan loss provision is calculated at a level of group of financial assets. The loan loss precentage is determined by the assesment of probability of default, based on historical loss experience for the group of financial assets.

Estimates of changes in future cash flows for group of assets should reflect and be directly consistent with changes in related observable data from period to period. The methodology and assumptions used for estimating future cash flows are reviewed regularly by the Bank to reduce any differences between loss estimates and actual loss experience. When a loan is uncollectible, it is written off

against the related provision for loan impairment. Such loans are written off after all the necessary procedures have been completed and the amount of the loss has been determined. Subsequent recoveries of amounts previously provided for, decrease the amount of provisions for impairment losses and is recognized in the statement of comprehensive income. If, in a subsequent period, the amount of the impairment loss decreases and the decrease can be related objectively to an event occurring after the impairment was recognized, the previously recognized impairment loss is reversed by adjusting the allowance account.

(ii) Assets carried at fair valueThe Bank assesses at each statement of financial position date whether there is objective evidence that a financial asset or a group of financial assets has been impaired. In the case of equity investments classified as available-for-sale, a significant or prolonged decline in the fair value of the security below its cost is considered in determining whether the assets are impaired. If any such evidence exists for available-for -sale financial assets, the cumulative loss – measured as the difference between the acquisition cost and the current fair value, less any impairment loss on that financial asset previously recognized in profit or loss – is removed from equity and recognized in the statement of comprehensive income. If, in a subsequent period, the fair value of a debt instrument, classified as available-for-sale, increases and the increase can be objectively related to an event occurring after the impairment loss was recognized in profit or loss, the impairment loss is reversed through the statement of comprehensive income.

(g) BorrowingsBorrowings are recognized initially at fair value (fair value of consideration received), net of transaction costs incurred. Borrowings are subsequently stated at amortized cost; any difference between proceeds net of transaction costs and the redemption value is recognized in the statement of comprehensive income over the maturity period of the borrowings using the effective interest method.

3.7. Intangible AssetsIntangible assets are stated at cost less accumulated amortization.

Costs associated with maintaining computer soft-ware programs are recognized as an expense when they incur. Costs that are directly associated with identifiable and unique software products controlled by the Bank and will probably generate economic benefits exceeding costs beyond one year, are recognized as intangible assets. Costs include external software company development costs.

Amortization of intangible assets is charged on a straight-line basis over their estimated useful lives,

that are as follows:

Intangible Assets Useful Life (in Years)

License 8

Software 8 There were no changes in estimated useful lives of


intangible assets compared to prior year.3.8. Property, Plant and EquipmentAll property, plant and equipment are stated at cost less depreciation and impairment losses, if any. The cost includes expenditure that is directly attributable to the acquisition of the items.

Depreciation on property, plant and equipment is calculated using the straight-line method to allocate their cost to their residual values over their estimated useful lives, remained the same as in previous years, and are as follows:

Major Categories of Property, Plant and Equipment Useful Life (in Years)

Buildings 50

Leasehold improvements 7

Computers and computer equipment 8

Furniture and equipment 4 - 10

Motor vehicles 8

Assets under construction are carried at cost. Depreciation of these assets, on the same basis as for other property, commences when the assets are ready for their intended use.

There were no changes in estimated useful lives of property, plant and equipment compared to prior year.

3.9. Impairment of Tangible and Intangible AssetsAt each statement of financial position date, the Bank’s management reviews the carrying amounts of the Bank’s tangible and intangible assets. If there is any indication that such assets have been impaired, the recoverable amount of the asset is estimated in order to determine the extent of the impairment loss. If the recoverable amount of an asset is estimated to be less than its carrying value, the carrying amount of the asset is reduced to its recoverable amount.

An impairment loss is recognized as an expense of the current period and is recorded under other operating expenses. Where an impairment loss subsequently reverses, the carrying amount of the asset is increased to the revised estimate of its recoverable value. However, this is performed so that the increased carrying amount does not exceed the carrying value that would have been determined had no impairment loss been recognized for the asset in prior years.

3.10.ProvisionsProvisions are recognized when the Bank has a present legal or constructive obligation as a result of past events, it is probable that an outflow of resources embodying economic benefits will be required to settle the obligation, and a reliable estimate of the amount of the obligation can be made.

Provisions are measured at the present value of the estimated expenditure required to settle the present obligations. Provisions are reexamined at each balance sheet date and adjusted so as to reflect the best present estimate. If it is no longer probable that an outflow of resources embodying economic benefits will be required to settle the obligation, the provision is reversed and credited

to the income statement.

The Bank does not recognize provisions against contingent liabilities until it has determined the existence of a present obligation which can result in an outflow of resources embodying economic benefits required to settle the obligation, or if a reliable estimate cannot be made of the amount of the obligation, in which case it is so disclosed.

3.11. Employee Benefits

Employee Taxes and Contributions for Social SecurityIn accordance with the regulations prevailing in Montenegro, the Bank has an obligation to pay contributions to various State Social Security Funds. These obligations involve the payment of contributions on behalf of the employee, by the employer in an amount calculated by applying the specific, legally prescribed rates. The Bank is also legally obligated to withhold contributions from gross salaries to employees, and on behalf of the employees, to transfer the withheld portions directly to government funds. These contributions payable on behalf of the employee and employer are charged to expenses in the period in which they arise.

Retirement Benefits and Other Long Term Employee BenefitsIn accordance with the Collective Bargaining Agreement, the Bank has an obligation to disburse an employment retirement benefit to a retiree, in an amount equal to six average net salaries effective in the Bank in the month prior to the employee’s retirement. In addition, employees are entitled to receive employment jubilee awards at their 10th 20th and 30th employment jubilees. The Bank's financial statement as of December 31, 2010, include provisions calculated based on the estimated present value of retirement benefits and jubilee awards to employees upon vesting in respective right by independent authorized actuary.

4. FINANCIAL INSTRUMENTS

4.1. Risk ManagementIn its business operations, the Bank is exposed to various risks, the most important of which are:

• credit risk• Market risk • liquidity risk and• operating risk.

The risk management procedures are designed with a view to identify and analyze risks, to define the adequate limits and controls required for risk management, as well as to keep track of the Bank's exposure to each individual risk. The risk manage-ment procedures are subject to regular control ensuring the adequate response to the changes in the market, products and services.

The Risk Management Department is responsible for monitoring the Bank's exposure to certain risks and the compliance with the risk management procedures, as well as defined limits, which is reported to the Bank's Board of Directors on monthly basis. In addition, the Supervising committee and the credit Risk Management

57

Committee are in charge of monitoring the Bank's exposure to certain risks.

4.2. Credit RiskThe Bank takes on exposure to credit risk, which is the risk that a counterparty will be unable to pay its debts in full when due. Impairment losses identified as of the statement of financial position date are provided for. Significant changes in the economy, or in the health of a particular industry segment that represents a concentration in the Bank’s portfolio, could result in losses that are different from those provided for at the statement of financial position date. Management therefore carefully manages its exposure to credit risk.

4.2.1. Credit Risk ManagementExposure to credit risk is a risk of financial loss which may occur as a consequence of a counterparty being unable to fulfill its obligations towards the Bank. The Bank manages the credit risk it undertakes by placing limits in relation to large loans, single borrowers and related persons. Such risks are monitored on a revolving basis and subject to annual or more frequent reviews. All loans above the prescribed limit have to be approved by the credit Risk Management Committee.

In accordance with the limits prescribed by the central Bank of Montenegro, the sector concentration is constantly monitored.

The exposure to any borrower including banks and brokers is further restricted by sub-limits covering statement of financial position and off-balance sheet exposures. Actual exposures against limits are monitored regularly.

Exposure to credit risk is managed through regular analysis of the ability of borrowers and potential borrowers to meet interest and capital repayment obligations.

Credit Related Commitments and Contingent LiabilitiesThe primary purpose of these instruments is to ensure that funds are available to a customer as required. Guarantees and standby letters of credit, which represent irrevocable assurances that the Bank will make payments in the event that a customer cannot meet its obligations to third

parties, carry the same credit risk as loans. Documentary and commercial letters of credit – which are written undertakings by the Bank on behalf of a customer authorizing a third party to draw bills of exchange on the Bank up to a stipulated amount under specific terms and conditions – are collateralized by the underlying goods deliveries to which they relate and therefore carry less risk than a direct borrowing.

4.2.2. Provisions for Impairment Losses in accordance with requirements of IAS 39As of the statement of financial position date, the Bank assesses whether there is any objective evidence that the financial asset or a group of financial assets has been impaired, as delineated under IAS 39. The objective evidence of such impairment involves data based on which the asset holder can infer that there has been impairment:

• Payment delinquency;• Restructuring of the contract;• Termination of the risk assumption contract;• Bankrupcy proceedings, liquidation proceedings

debt settlement procedures with local governments;

• Litigations;• Cross default.

In accordance with the adopted procedures, the Bank assesses whether there is observable evidence pertaining to impairment of an individual financial asset with individual significance.

The calculation of the net book value of the estimated cash flows of a collateralized financial asset reflects the cash flows contingent on exclusion as deceased by any acquisition-related costs and sale of collateral, regardless of the degree of likelihood of the exclusion.

For the purpose of a collective estimate of impairment, financial assets which do not carry individual value are grouped based on the similar characteristics of the credit risks inherent in them.

In the course of classifying the assets exposed to credit risk, the Bank applies the following credit rating categories:

Credit rating Criteria

Satisfactory risk This category includes all assets assessed based on the contractual terms, as collectible in full.

Watch listThis category includes assets which are most likely collectible, but require special attention, as the potential risk, if not adequately monitored, could decrease the collectability of these receivables.

SubstandardThis category includes assets which are very likely to cause loss, due to clearly defined weaknesses which put collection at risk.


4.2.3. Maximum Exposure to Credit Risk per Balance and Off-Balance Sheet Items

In thousands of EUR

Balance sheet items 2011 2010

Loans and advances to banks 234,930 139,803

Loans and advances to customers 328,289 422,702

Forfeting 20,174 -

Available-for-sale securities 197 195

Financial assets carried at fair value through profit or loss 994 1,523

Securities held-to-maturities 17,242 18,294

Other assets 4,929 6,492

606,755 589,009

Off-balance sheet items

Payment guarantees 19,916 19,237

Performance bonds 10,967 15,369

Uncovered letters of credit 878 785

Undrawn credit facilities 20,216 36,765

51,977 72,156

Total credit risk exposure 658,732 661,165

The exposure to credit risk is partially controlled by obtaining collaterals and guarantees issued by legal entities and private individuals. In addition, all private individuals must receive their salaries through the account held with the Bank, with a view to draw down the credit risk.

Types of collateral are as follows:: • Deposits;• Pledge placed against industrial machines,

securities, inventories and vehicles;• Mortgages against property and fiduciary

ownership transfer; • Bills of exchange;• Authorizations;• Administrative injunctions;• Guarantors; and• Insurance policies.

59

In thousands of EUR

December 31, 2011

Neither past due nor

impaired

Past due but not

impairedIndividually

impaired Total, Gross

Individual Allowance for Impairment

General Allowance for Impair-

ment

Total Allowance for Impair-

ment Total, net exposure

Housing loans 92,333 310 8,400 101,043 3,352 3,603 6,955 94,088

Current account overdrafts 4,374 242 2,014 6,630 1,571 539 2,110 4,520

Consumer loans 45,587 400 7,003 52,990 4,904 3,431 8,335 44,655

Credit cards 7,040 535 4,815 12,390 3,792 604 4,396 7,994

Special purpose loans 1,856 25 2,697 4,577 2,527 61 2,588 1,990

Other loans to individuals covered by mortgage

11,332 85 2,666 14,083 955 841 1,796 12,286

Other loans - 17 - 17 - - - 17

Loans to micro and small Entities 25,981 1,855 3,645 31,481 1,810 3,545 5,355 26,125

Loans to medium and large entities

87,535 1,019 63,084 151,638 25,944 5,795 31,739 119,899

Loans to Government andMunicipalities 14,649 41 2,231 16,920 499 11 510 16,410

Loans to financial institutions

315 3 - 318 - 16 16 302

291,002 4,532 96,555 392,089 45,354 18,446 63,800 328,289

Loans and advances to banks

234,930 - - 234,930 - - - 234,930

525,932 4,532 96,555 627,019 45,354 18,446 63,800 563,218

In thousands of EUR

December 31, 2010

Neither past due nor

impaired

Past due but not

impairedIndividually

impaired Total, Gross

Individual Allowance for Impairment

General Allowance for Impair-

ment

Total Allowance for Impair-

ment Total, net exposure

Housing loans 112,065 1,441 3,438 116,944 838 6,777 7,615 109,329

Current account overdrafts 7,002 1,314 - 8,316 - 2,289 2,289 6,027

Consumer loans 39,262 2,318 5,850 47,430 797 3,642 4,439 42,991

Credit cards 10,294 3,587 1,119 15,000 228 2,378 2,606 12,394

Special purpose loans 4,775 1,276 - 6,051 - 627 627 5,424


13,400 460 1,354 15,214 643 838 1,481 13,733

Other loans - 12 - 12 1 4 5 7

Loans to micro and small Entities

43,428 7,197 62,392 113,017 15,041 9,231 24,272 88,745


6,190 3,695 157,515 167,400 29,593 4,053 33,646 133,754

Loans to Government and Municipalities

473 46 10,062 10,581 753 51 804 9,777


106 54 418 578 37 20 57 521

236,995 21,400 242,148 500,543 47,931 29,910 77,841 422,702

Loans and advances to banks

139,803 - - 139,803 - - - 139,803

376,798 21,400 242,148 640,346 47,931 29,910 77,841 562,505

4.2.4. Loans and AdvancesLoans and advance are presented in the following tables:

Loans and advances neither past due nor impaired in Fy 2011 and 2010 are all ranked under the satisfactory risk category.


In thousands of EUR

December 31, 2011

Past due up to30 days

Past due 31- 60 days

Past due61- 90 days

Past due91- 180 days

Past due180- 365 days

Past due1 to 5 years

Over 5 years Total

Housing loans 97 65 51 97 - - - 310

Current accounts overdrafts 176 26 11 29 - - - 242

Consumer loans 185 41 49 125 - - - 400

Credit cards 409 31 29 67 - - - 536

Special purpose loans 6 15 3 1 - - - 25


25 15 28 17 - - - 85

Other loans 3 - - - - - 14 17

Loans to micro and small entities

268 96 163 96 426 776 30 1,855


496 232 84 26 180 - - 1,018

Loans to Government and municipalities

34 7 - - - - - 41


3 - - - - - - 3

1,702 528 418 458 606 776 44 4,532

In thousands of EUR

December 31, 2010

Past due up to 30 days

Past due 31- 60 days

Past due 61-90 days

Past due 91 -180 days

Past due 180-365 days

Past due 1 to 5 Years

Over 5 years Total

Housing loans 148 88 55 122 233 795 - 1,441

Current accounts overdrafts 110 35 17 59 297 683 113 1,314

Consumer loans 160 82 51 134 421 1,468 2 2,318

Credit cards 324 37 30 102 316 2,007 772 3,588

Special purpose loans 127 25 20 53 136 912 2 1,275

Other loans to individuals covered by mortgage 28 33 32 33 26 308 - 460

Other loans - - - - 3 9 - 12

Loans to micro and smallEntities 490 96 222 237 2,207 3,919 26 7,197

Loans to medium and large entities 32 - 98 2 443 3,120 - 3,695

Loans to Government and Municipalities 33 2 1 1 - 9 - 46

Loans to financial institutions - - - - - 54 - 54

1,452 398 526 743 4,082 13,284 915 21,400

a) Past Due but not Individually Impaired

b) Fair Value of Collateral

61

In thousands of EUR

2011 2010

Deposits 17,538 10,333

Securities 560 1,361

Pledge 2,164 6,001

Mortgages 267,617 364,673

Total 287,909 382,368

Past Due but not Individually Impaired up to the value of receivables 2011 2010

Deposits 17,063 6,549

Securities 415 72

Pledge 1,910 2,343

Mortgages 204,082 160,759

Total 223,470 169,723

Individually Impaired up to the value of receivables 2011 2010

Deposits 475 3,784

Securities 175 1,289

Pledge 254 3,658

Mortgages 63,535 203,914

Total 64,439 212,645

As collateral, the Bank accepts mortgages against immovables, the fair value of which, pursuant to the certified appraiser’s valuations, exceeds the minimum of 50 percent of placements. Properties used as collateral are housing premises, apartment buildings, business buildings and premises, as well as land depending on its location and future use.

When accepting pledge over securities as collateral, the Bank monitors the price of the security used as collateral on a daily basis. The

market value of the pledge must exceed 50 percent of the placement’s worth.

c) Restructured Loans and Advances The Bank restructured a loan to the borrower due to a diminishing of the borrower’s creditworthiness, if it has:

• Extended the principal and interest maturity,

• Decreased the interest rate on the loan approved,

• Reduced the amount of debt, principal or interest or

• Made other concessions which place the borrower in a better financial position..

Upon restructuring of the loan, the Bank performs financial analysis of the borrower and assesses its capacitates to realize cash flows necessary for the repayment of the loan principal, as well as the corresponding interest once the loan is restructured.

During 2009, the Bank restructured loans in the amount of EUR 64,243 thousand (2008: EUR 15,559 thousand).

d) Foreclosed AssetsAs of December 31, 2011 the Bank disclosed within the line item of other assets the net amount of EUR 42 thousand of foreclosed assets (December 31, 2010: net EUR 42 thousand). The foreclosed assets relate to property and automobiles stated in the amount of total uncollected receivables.

The Bank is planning to sell the foreclosed assets in the forthcoming period.

e) Geographic ConcentrationGeographic concentration of the Bank’s exposure to the credit risk, exclusive of the allowance for impairment is as follows:

In thousands of EUR

MontenegroEuropian

unionUSA and Canada Other Total

Loans and advances to banks - 234,142 779 9 234,930

Loans and advances to customers 385,643 5,339 1 1,106 392,089

Forfeting 21,825 - - - 21,825

Available-for-sale securities 197 - - - 197Financial assets carried at fair value through profit or loss

994 - - - 994

Securities held to maturity 17,242 - - - 17,242

Other assets 4,929 - - - 4,929

December 31, 2011 430,830 239,481 780 1,115 672,206

December 31, 2010 521,728 142,450 1,375 1,297 666,850

In thousands of EUR

In thousands of EUR


4.2.5. Off-Balance Sheet ItemsThe maturities of off-balance sheet items exposing the Bank to credit risk are as follows:

In thousands of EUR

December 31, 2011Undrawn Loan

Facilities Guarantees Uncovered Letters of

Credit Total

Up to one year 20,098 6,048 4 26,150

From 1 to 5 years 118 24,835 874 25,827

20,216 30,883 878 51,977

In thousands of EUR

Undrawn Loan Facilities Guarantees

Uncovered Letters of Credit Total

December 31, 2010

Up to one year 36,654 9,687 150 46,491

From 1 to 5 years 111 24,919 635 25,665

36,765 34,606 785 72,156

4.3. Market RiskThe Bank takes on exposure to market risks. Market risks arise from open positions in interest rate, currency and equity products, all of which are exposed to general and specific market movements. Limits for the exposure to market risks are internally prescribed, and in compliance with the prescribed limits by the Central Bank of Montenegro.

4.3.1. Foreign Exchange RiskThe Bank takes on exposure to effects of fluctuations in the prevailing foreign currency exchange rates on its financial position and cash flows. The exposure to currency risk is regularly monitored by harmonizing them with the limits prescribed by the central Bank of Montenegro.

The exposure to foreign currency risk as of December 31, 2011 is presented in the following table.

In thousands of EUR

Finance

Transportation,

Traffic and

Tele-

communication

Services,

Tourism,

Hotel Mana-

gement Trading

Civil

Engine-

ring Energetics Mining

Admini-

stration Real estate

Agriculture hunting

and fishing

Manu-

facturing Other

Retail

customers Total

Loans and advances to banks 234,930 - - - - - - - - - - - - 234,930

Loans and advances to customers

3,108 6,573 34,512 86,060 12,314 3,580 1,521 13,495 691 3,084 27,310 11,429 188,412 392,089

Forfeting 21,825 - - - - - - - - - - - - 21,825

Available for sale Securities 197 - - - - - - - - - - - - 197

Financial assets at fair value through profit or loss

994 - - - - - - - - - - - - 994

securities held to Maturity 17,242 - - - - - - - - - - - - 17,242

Other assets 4,929 - - - - - - - - - - - - 4,929

December 31, 2011 283,225 6,573 34,512 86,060 12,314 3,580 1,521 13,495 691 3,084 27,310 11,429 188,412 672,206

December 31, 2010 164,764 11,161 53,830 128,013 27,278 4,486 1,657 6,769 3,884 3,180 44,419 12,896 204,513 666,850

f ) Industry ConcentrationIndustry concentration of the Bank’s exposure to the credit risk, exclusive of the allowance for impairment is as follows:

63

In thousands of EUR

USDOther

CurrenciesTotal Foreign

Currencies Local currency (EUR) Total

ASSETS

Cash and balances with the Central Bank 1,147 2,950 4,097 66,995 71,092

Loans and advances to banks 17,520 - 17,520 217,410 234,930

Loans and advances to customers - - - 328,289 328,289

Forfeting - - - 20,174 20,174

Available for sale securities - - - 197 197

Financial asset at fair value through profit or loss - - - 994 994

Securities held to maturity - - - 17,242 17,242

Other assets - - - 4,929 4,929

Total assets 18,667 2,950 21,617 656,230 677,847

LIABILITIES

Deposits from banks - - - 9,144 9,144

Due to customers 18,547 2,747 21,294 531,165 552,459

Other borrowed funds - - - 76,634 76,634

Other liabilities 252 17 269 2,584 2,853

Total liabilities 18,799 2,764 21,563 619,527 641,090

Net Open Position:

- December 31, 2011 (132) 186 54 36,703 36,757

- December 31, 2010 8 104 112 42,918 43,030

4.3.2. Interest Rate RiskCash flow interest rate risk is the risk that the future cash flows of a financial instrument will fluctuate because of changes in market interest rates. Fair value interest rate risk is the risk that the value of a financial instrument will fluctuate because of changes in market interest rates. The Bank takes on exposure to the effects of fluctuations in the prevailing levels of market inte-rest rates on both its fair value and cash flow risks. Interest margins may increase as a result of such

changes but may reduce or create losses in the event that unexpected movements arise. The interest rates are based on market rates and the Bank regularly performs repricing.

The following table presents the Bank’s interest bearing and non-interest bearing assets and liabilities as of December 31, 2011:

In thousands of EUR

Interest Bearing

Non-Interest Bearing Total

ASSETS

Cash and balances with the Central Bank 13,176 57,916 71,092

Loans and advances to banks 224,017 10,913 234,930

Loans and advances to customers 328,289 - 328,289

Forfeting 20,174 - 20,174

Available for sale securities - 197 197

Financial asset at fair value through profit or loss - 994 994

Securities held to maturity 17,242 - 17,242

Other assets - 4,929 4,929

Total assets 602,898 74,949 677,847

LIABILITIES

Deposits from banks 9,144 - 9,144

Due to customers 493,895 58,564 552,459

Other borrowed funds 76,634 - 76,634

Other liabilities - 2,853 2,853

Total liabilities 579,673 61,417 641,090

Interest Sensitive Gap:

- December 31, 2011 23,225 13,532 36,757

- December 31, 2010 (12,682) 55,712 43,030


The table below summarizes the annual interest rates (except otherwise stated) by major currencies for monetary financial instruments:

- in percentages- EUR USD

Financial assets

Obligatory reserve – interest-bearing portion 1% -

Securities held to maturity 2.99%-4% -

Loans and advances to banks 1.68%-2.68% 0.77%-2.30%

Short-term loans to customers:

- legal entities 9.5%-15% -

- private individuals 13.99%-22.99% -

Long-term loans to customers:

- legal entities 9.5%-12% -

- private individuals 6%-9.9% godišnje + 12m Euribor

Financial liabilities -

Deposits from banks 1.15%-8% -

Due to customers:

- legal entities 0.35%-8.5% 0.4%-1%

- private individuals 0%-7.4% 1.5%-8.42%

Other borrowed funds:- Directorate for Development of small and Medium sized

Enterprises0%-7%

- Development fund of the Republic of Montenegro 1.5%-6.5%

- Ministry of finance and Ministry sustainable Development and Tourism of Montenegro

0.98% -

- KfW 6m Euribor + 1.305% - 2.4% -

- EFSE 6m Euribor + 2% - 3.5%- OTP Bank Plc., Budapest:- subordinated loan


- OTP Financing Netherlands B.V.- subordinated loan


4.4. Liquidity RiskLiquidity risk includes both the risk of being unable to provide cash to settle liabilities at appropriate maturities and the risk of being unable to liquidate an asset at a reasonable price and in an appropriate time frame.

4.4.1. Liquidity Risk ManagementThe matching and controlled mismatching between the maturities and interest rates of assets and of liabilities is fundamental to the manage-ment of the Bank. It is unusual for banks ever to be completely matched since business transacted is often of uncertain term and of different types. An unmatched position potentially enhances profitability, but also increases the risk of losses.

The maturities of assets and liabilities and the ability of the Bank to replace, at an acceptable cost, interest-bearing liabilities as they mature, are important factors in assessing the liquidity of the Bank and its exposure to changes in interest rates and exchange rates.

Liquidity requirements to support calls under guarantees and standby letters of credit are considerably less than the amount of the commitment because the Bank does not generally

expect the third party to draw funds under the agreement. The total outstanding contractual amount of commitments to extend credit does not necessarily represent future cash requirements, since many of these commitments will expire or terminate without being funded.

The Assets and Liquidity Department monitors the Bank's exposure to liquidity risk on daily basis.

In order to determine the matching and mismatching of cash inflows and outflows, the Bank makes use of GAP analysis.

The table below analyses assets and liabilities of the Bank into relevant maturities based on the remaining period at statement of financial position date to the contractual maturity date.

65

In thousands of EUR

Up toOne Month

From One to 3

Months

From 3 to 12

MonthsFrom 1 to

5 YearsOver

5 Years Total

ASSETS

Cash and balances with the Central Bank 71,092 - - - - 71,092

Loans and advances to banks 94,261 - 100,000 40,000 669 234,930

Loans and advances to customers 14,527 14,219 63,736 149,075 86,732 328,289

Forfeting 440 176 19,304 254 20,174

Available for sale securities - - - 197 - 197

Financial asset at fair value through profit or loss

810 - - - 184 994

Securities held to maturities 1 17,241 - - - 17,242

Other assets 4,929 - - - - 4,929

Total assets 186,060 31,460 163,912 208,576 87,839 677,847

LIABILITIES AND EQUITy

Deposits from banks 9,144 - - - - 9,144

Due to customers 121,379 85,494 265,191 79,794 601 552,459

Other borrowed funds 27,457 2,313 7,880 29,818 9,166 76,634

Other liabilities 2,853 - - - - 2,853

Total liabilities and equity 160,833 87,807 273,071 109,612 9,767 641,090

Net Liquidity Gap:

- December 31, 2011 25,227 (56,347) (109,159) 98,964 78,072 36,757

- December 31, 2010 158,768 (48,177) (214,880) 55,873 91,446 43,030

The structure of the Bank’s financial assets and liabilities as classified into their relevant maturities as of December 31, 2011 indicates the existence of a liquidity gap in the period from one month up to one year. The primary reason for this gap lies in the fact that the short-term sources of funds with maturities of up to one month, primarily demand

4.4.2. Remaining Contractual Maturity Analysis for Financial Liabilities (Undiscounted Cash Flows)

In thousands of EUR

December 31, 2011 DemandUp to 1 Month

From 1 to 3 Months

From 3 to 12 Months

From 1 to 5 Years Over 5 Years Total

LIABILITIES

Deposits from banks 3,870 5,578 - - - - 9,448

Due to customers 68,910 55,984 88,520 274,579 82,619 622 571,234

Other borrowed funds - 28,594 2,409 8,206 31,052 9,545 79,807

Other liabilities - 2,065 - - - 2,545 4,610

72,780 92,222 90,929 282,785 113,671 12,713 665,100

In thousands of EUR

December 31, 2010 DemandUp to 1 Month

From 1 to 3 Months

From 3 to 12 Months

From 1 to 5 Years Over 5 Years Total

LIABILITIES

Deposits from banks 6,997 4,576 - - - - 11,573

Due to customers 79,985 27,299 98,594 286,311 89,676 913 582,778

Other borrowed funds - 28,898 3,184 9,180 43,163 7,130 91,555

Other liabilities - 2,391 - - - 1,545 3,936

86,982 63,164 101,778 295,491 132,839 9,588 689,842

deposits, have been committed for longer periods of time. As per management’s opinion, based on historical data and the Bank’s experience in the last five years, from 30 percent to 40 percent of demand deposits may be treated as long-term sources of funds.


- in percentages- Annual Average Weighted Interest Rate

Industry Sector BankBanking Sector in

MontenegroFinance 7.79% 8.27%Transportation, traffic and telecommunication 7.11% 8.56%Services, tourism and hotel management 7.12% 8.22%Trading 7,62% 8.91%Civil engineering 7,81% 8.90%Energetics 6,61% 8.28%Manufacturing 7.93% 8.33%Mining 6.32% 9.79%Administration and other public services 7,61% 9.04%Real estate 8.35% 8.77%Retail customers 9.29% 9.48%Agriculture, hunting and fishing 6.69% 6.98%Other 6.00% 8.82%

According to the Bank’s management, the fair value of loans and advances to customers calculated as the present value of discounted future cash flows, using current market rates (average weighted interest rates in the banking sector), does not materially differ from the carrying amount of loans at statement of financial position date. According to the Bank’s management, carrying values as presented in the Bank’s financial statements represent values that are believed to be the most valid under the circumstances and most useful for the purposes of financial reporting.

(c) Available-for-sale securitiesThe fair value for available-for-sale securities is based on market prices. Where this information is

not available, fair value has been estimated using quoted market prices for securities with similar characteristics.

(d) Deposits and borrowingsThe estimated fair value of demand deposits and deposits with remaining contractual maturities less than one year approximates their carrying amount.

The estimated fair value of fixed interest bearing deposits with remaining contractual maturities over one year, without a quoted market price, is based on discounted cash flows using interest rates for new debts with similar remaining maturity. According to the Bank’s management, Bank’s interest rates are harmonized with the

Fair value of financial instruments is the amount for which an asset could be exchanged, or a liability settled, between knowledgeable, willing parties in an arm’s length transaction. However, no readily available market prices exist for a certain portion of the Bank’s financial instruments. In circumstances where the quoted market prices are not readily available, the fair value is estimated using discounted cash flow models or other pricing models as appropriate. Changes in underlying assumptions, including discount rates and estimated future cash flows, significantly affects the estimates. Therefore, the calculated fair market estimates cannot be realized in a current sale of the financial instrument.In estimating the fair value of the Bank’s financial instruments, the following methods and assumptions were used:

(a) Loans and advances to banksLoans and advances to banks include inter-bank placements and line items in the course of collection.

The fair value of floating rate placements and overnight deposits approximates their carrying amount at the statement of financial position date.

(b) Loans and advances to customersIn order to determine the fair value of loans and advances to customers with fixed interest rate, measured at amortized cost, the Bank has performed comparison of the Bank’s interest rate on loans and advances to customers with available information on the current market interest rates in the banking sector of the Republic of Montenegro (i.e. average weighted market rates by activities), as it is summarized in the following table:

4.5. Fair Value of Financial Assets and Liabilities

In thousands of EUR

Carrying Amount Fair Value

2011 2010 2011 2010

Financial assets

Loans and advances to banks 234,930 139,803 234,930 139,803

Loans and advances to customers 328,289 422,702 328,289 422,702

Forfeting 20,174 - 20,174 -

Available-for-sale securities 197 195 197 195

Financial asset at fair value through profit or loss 994 1,523 994 1,523

Securities held-to-maturity 17,242 18,294 17,242 18,294

Other assets 4,929 6,492 4,929 6,492

Financial liabilities

Deposits from banks 9,144 11,286 9,144 11,286

Due to customers 552,459 562,309 552,459 562,309

Other borrowed funds 76,634 87,528 76,634 87,528

67

4.5. Fair Value of Financial Assets and Liabilities

In thousands of EUR

Carrying Amount Fair Value

2011 2010 2011 2010

Financial assets

Loans and advances to banks 234,930 139,803 234,930 139,803

Loans and advances to customers 328,289 422,702 328,289 422,702

Forfeting 20,174 - 20,174 -

Available-for-sale securities 197 195 197 195

Financial asset at fair value through profit or loss 994 1,523 994 1,523

Securities held-to-maturity 17,242 18,294 17,242 18,294

Other assets 4,929 6,492 4,929 6,492

Financial liabilities

Deposits from banks 9,144 11,286 9,144 11,286

Due to customers 552,459 562,309 552,459 562,309

Other borrowed funds 76,634 87,528 76,634 87,528

December 31, 2011 Level 1 Level 2 Level 3 Total

Financial assets at fair value through profit and loss 810 - 184 994

Financial assets designated at fair value

– Equity securities 167 - 30 197

Total assets 977 - 214 1,191

4.6. Capital ManagementThe Bank’s objectives in capital management:

• To comply with the capital requirements set by the regulator;

• To safeguard the Bank’s ability to continue as a going concern so that it can continue to provide returns to shareholders and ensure benefits for other stakeholders; and

• To maintain a strong capital base to support the development of its business.

The Bank’s management controls capital adequacy by applying the methodologies and limits prescribed by the central Bank of Montenegro (Official Gazette number 60/2008). In accordance with the regulations, the Bank submits quarterly reports on the capital condition and structure to the central Bank of Montenegro.

The Bank’s capital is divided into two tiers:

• Tier 1 capital (paid-in share capital, retained earnings from prior years, profit for the year decreased for current year losses); and

• Tier 2 capital (reserves from profit after taxation: Bank’s risk-weighted assets, legal reserves, subordinated loans).

• Both decreased for intangible assets.

Risk-weighted assets are comprised of items of assets and loan equivalents of off-balance sheet items exposed to risk. The loan equivalents of off-balance sheet assets are computed by multiplying the book value of off-balance sheet items with the prescribed conversion factors. Total risk-weighted assets are comprised of assets and loan equivalents of off-balance sheet items exposed to risk (the Bank's risk weighted assets) classified in four categories and multiplied by adequate prescribed risk weights.

In accordance with the requirements of the central Bank of Montenegro, the Bank is under obligation to maintain a minimum capital adequacy ratio of 10%. The Bank is required to maintain certain minimum or maximum ratios with respect to its activities and composition of risk assets in compliance with the Law on Banks of the Republic of Montenegro and with the central Bank of Montenegro Regulations. The Bank's solvency ratio amounted to 13.38% as of December 31, 2011, calculated on statutory financial statements. in the course of 2011, cBM conducted controls and issued the Bank the Report on Control Procedures conducted with data as of May 31, 2011. in the Report, cBM established certain irregularities in the Bank's business operations. accordingly, on august 1, 2011, cBM issued a Decision wherein the Bank is demanded to provide the following: that the credit risk assignment operations be separated from the credit risk management, until December 1, 2011; that the Bank’s business be reconciled with the Decision on the Minimum standards on Banks’ Transactions with Related Parties (Official Gazette of Montenegro no 60/08), particularly the part thereof pertaining to the transactions with the parties related to the Bank; that an effective and efficient control system be established within the Bank up to March 31, 2012; that the payment of EUR 60,999 be effected to the Deposit Protection Fund; and that without further delay, the Bank commence reporting to cBM on the measures taken for the purpose of correcting the irregularities on a monthly basis and submit proof of the activities realized upon the expiry of certain defined deadlines.

current market rates and the amounts stated in the financial statements represent the values that are believed under the circumstances, to approximate the fair value of these financial instruments

The carrying value of borrowings with floating interest rates approximates their fair value at the statement of financial position date.

(e) Fair value hierarchyIFRS 7 specifies a hierarchy of valuation techniques based on whether the inputs to those valuation techniques are observable or unobservable. Observable inputs reflect market data obtained from independent sources; unobservable inputs reflect the Bank’s market assumptions. These two types of inputs have created the following fair value hierarchy:

Level 1 – Quoted prices (unadjusted) on active markets for identical assets or liabilities. This level includes listed equity securities.

Level 2 – Inputs other than quoted prices included within Level 1 that are observable for anasset or a liability, either directly (that is, as prices) or indirectly (that is, as derived from prices).The Bank does not have financial instruments included within Level 2.

Level 3 – inputs for a asset or a liability that are not based on observable market data (unobservable inputs). This level includes equity investments with Bank’s market assumption (no observable market data available).

This hierarchy requires the use of observable market data when available. The Bank considers relevant and observable market prices in its valuations where possible.


The reason why the Bank's exposure to interest rate is small is rooted in the fact that the major portion of the Bank's assets and liabilities are linked to a fixed interest rate.

In thousands of EUR

Net effect of movements in interest rates

2011 +0.4 b.p. EUR IR

+0.3 b.p. FX IR-0.4 b.p. EUR IR-0.3 b.p. FX IR

AKTIVA

Cash and balances with the Central Bank 71,092 - -

Loans and advances to banks 234,930 940 (940)

Loans and advances to customers 328,289 - -

Forfeting 20,174 - -

Available for sale securities 197 - -

Financial asset at fair value through profit or loss 994 - -


17,242- -

Other assets 4,929 - -

677,847 940 (940)

LIABILITIES

Deposits from banks 9,144 - -

Due to customers 552,459 - -

Other borrowed funds 76,634 268 (268)

Other liabilities 2,853 - -

641,090 268 (268)

Net Interest Sensitive Gap:

- December 31, 2011 672 (672)

- December 31, 2010 177 (177)

Under the assumption that all other parameters remain the same, the increase, or decrease in variable interest rates applied to assets and liabilities denominated in EUR by 0.4 percentage points, i.e., the increase of 0.3 percentage points applied to assets and liabilities denominated in foreign currency, the Bank's profit would increase, or decrease, respectively by EUR 672 thousand (December 31, 2010: the respective decrease would amount to EUR 177 thousand).

As of December 31, 2011, under the assumption that all other parameters remain the same upon the change in the EUR exchange rate, as compared to other currencies, by +10%, i.e., -10%, the Bank's profit would decrease, i.e., increase by EUR 15 thousand (December 31, 2010: increase, i.e., decrease by EUR 22 thousand). The reason why the Bank's exposure to currency risk is small is rooted in the fact that the major portion of the Bank's assets and liabilities is denominated in EUR.

In thousands of EURChange in Exchange Rate

ASSETS 2011 10% -10%

Cash and balances with the Central Bank 71,092 410 (410)

Loans and advances to banks 234,930 1,752 (1,752)

Other assets 9,905 3 (3)

Total assets 315,927 2,165 (2,165)

LIABILITIES

Due to customers 552,459 2,122 (2,122)

Other liabilities 2,853 28 (28)

Total liabilities 555,312 2,150 (2,150)

Net Open Position:

- December 31, 2011 15 (15)

- December 31, 2010 22 (22)

4.7. Risk Exposure Analysis

4.7.1. Risk Exposure Analysis (Foreign Exchange Risk)The management of foreign exchange risk, in addition to the analysis of Bank’s assets and

liabilities in foreign currency, includes the analysis of risk inherent in the fluctuations in foreign currency exchange rates. The table which follows sets out the scenario for the changes in the exchange rates ranging from +10% to -10% as compared to EUR.

4.7.2. Risk Exposure Analysis (Interest Rate Risk)In the process of interest rate risk management, the Bank analyses the exposure of Bank’s assets and liabilities to changes in interest rates. The following table shows the effect of fluctuations in interest rates on the Bank’s assets and liabilities denominated in EUR and foreign currency in the range from +0.4 b.p. to - 0.4 b.p. and from 0.3 b.p. to -0.3 b.p, respectively.

69

5. CRITICAL ACCOUNTING ESTIMATES AND JUDGEMENTS IN APPLYING ACCOUNTING POLICIES

The Bank makes estimates and assumptions that affect the reported amounts of assets and liabilities within the next financial year. Estimates and judgments are continually evaluated and are based on historical experience and other factors, including expectations of future events that are believed to be reasonable under the circumstances.

(a) Impairment losses on loans and advancesThe Bank reviews its loan portfolios, to assess impairment, quarterly at least. In determining whether an impairment loss should be recorded in the statement of comprehensive income, the Bank makes judgments as to whether there are any observable data indicating that there is a measurable decrease in the estimated future cash flows from a portfolio of loans before the decrease can be identified with an individual loan in that portfolio. This evidence may include observable data indicating that there has been an adverse change in the payment status of borrowers in a Bank, or national or local economic conditions that correlate with defaults on assets in the Bank. Management uses estimates based on historical loss experience for assets with credit risk characteristics and objective evidence of impairment similar to those in the portfolio when scheduling its future cash flows. The methodology and assumptions used for estimating both the amount and timing of future cash flows are reviewed regularly to reduce any differences between loss estimates and actual loss experience.

(b) Impairment of available-for-sale equity investments and investments in associatesThe Bank determines that available-for-sale equity investments are impaired when there has been a significant or prolonged decline in the fair value below its cost. This determination of what is significant or prolonged requires judgment. Impairment may be appropriate when there is evidence of deterioration in the financial health of the investee, industry and sector performance and operational and financing cash flows.

(c) Retirement benefits and other long-term employee benefitsThe present value of liabilities for retirement benefits and other long term employee benefits depends on a number of factors that are determined on an actuarial basis using a number of assumptions. Any changes in these assumptions will impact the carrying amount of employee benefits obligations. Key assumptions for retirement benefits and other long term employee benefits are disclosed in Note 27.

(d) Taxation risksThe Republic of Montenegro tax legislation is subject to different interpretations and changes which occur frequently. The interpretation of tax legislation by tax authorities as applied to the transactions and activity of the Bank may not be in line with that of the management. As a result, Bank’s transactions may be challenged by tax authorities and the Bank may be assessed additional taxes, penalties and interest, which could be material. The Bank’s tax statements may be reviewed or audited for a period of five years from the filing date of such statements.

(e) ProvisionsProvisions are reexamined at each balance sheet date and adjusted so as to reflect the best present estimate. If it is no longer probable that an outflow of resources embodying economic benefits will be required to settle the obligation, the provision is reversed and credited to the income statement.

The Bank does not recognize provisions against contingent liabilities until it has determined the existence of a present obligation which can result in an outflow of resources embodying economic benefits required to settle the obligation, or if a reliable estimate cannot be made of the amount of the obligation, in which case it is so disclosed.


6. INTEREST INCOME AND EXPENSE AND SIMILAR INCOME AND EXPENSE

a) Interest and Similar Income

In thousands of EUR

Interest and similar income 2011 2010

Loans and advances to customers 37,957 54,394

Placements to banks 6,261 1,842

Obligatory reserve 142 148

Forfeting 1,805 -

Held-to-maturity securities 383 633

46,548 57,017

Interest income accrued on impaired financial assets is EUR 8,530 thousand (2010: EUR 8,107 thousand).

b) Interest Expense and Similar Charges

In thousands of EUR

Interest and similar expenses 2011 2010

Deposits from customers 18,022 23,024

Deposits from banks 1,052 1,273

Borrowed funds, from banks 1,658 1,906

Borrowed funds, from government 376 1,157

Subordinated loans 1,473 1,328

22,581 28,688

7. FEE AND COMMISSION INCOME AND EXPENSE

a) Fee and Commission Income

In thousands of EUR

2011 2010

Fee and commission income arising from domestic and international payment transfers 8,312 8,709

Credit card related fees and commissions 3,098 3,103

Fee income from issued guarantees and other contingent liabilities 609 523

Other 1,698 2,118

13,717 14,453

Other fee and commission income of EUR 1,698 thousand (2010: EUR 2,118 thousand) mostly relates to income from the fee charged to OTP Bank Plc., Budapest of EUR 1,092 thousand (2010: EUR 1,348 thousand) based on the Receivable Assumption Agreement whereby the Bank charges maintenance fees, risk management fees and administrative fees for the portfolio sold.

b) Fee and Commission Expense

In thousands of EUR

2011 2010

Fee and commission expense arising from domestic payment transfers 683 804

Fee and commission expense arising from international payment transfers

289 512

Commission expenses arising on guarantees and other contingent liabilities

313 550

Credit card related fees and commissions 1,856 1,682

Other 277 103

3,418 3,651

71

8. NET TRADING INCOMEIn thousands of EUR

December 31, 2011 December 31, 2010

Foreign exchange gains, realized 868 632

Foreign exchange losses, realized (301) (296)

Foreign exchange gains, unrealized 9,097 7,406

Foreign exchange losses, unrealized (9,109) (7,277)

555 465

9. OPERATING EXPENSES

In thousands of EUR


Staff costs 12,886 12,442

Administrative expenses 2,994 2,981

Depreciation of property, plant and equipment (Note 19) 1,637 1,580

Amortization of intangible assets (Note 18) 938 981

Rent 1,116 1,211

Software and hardware expenses 991 877

Vehicle maintenance costs 107 116

Professional services 559 751

Deposit insurance premium 1,936 1,500

Marketing, sponsorship, and entertainment 665 514

Other 820 1,875

24,649 24,828

10. LOSSES ON IMPAIRMENT AND PROVISIONS

In thousands of EUR


Loans to customers, net (Note 14) 12,524 74,480

Provisions for forfeting (Note 17) 1,651 -

Provision for other assets, net (Note 21) 3,339 877

Provision for receivables from litigations (Note 21) 4,008 -

Provision for contingent liabilities, net (Note 26) 1,314 510

Provisions for employee benefits, net (Note 27) (25) 603

22,811 76,470

11. INCOME TAXES

a) Components of Income Taxes

In thousands of EUR


Current tax - -

Deferred tax - -

- -

b) Numerical Reconciliation between Tax Expense and the Product of Accounting Results Multiplied by the Applicable Tax Rate

In thousands of EUR


Loss before tax (12,387) (61,716)

Income tax (9%) (1,115) (5,554)

Tax effects of expenses not deductible for tax purposes - 1

Effects of the reconciliations with the taxable base in accordance with the requirements of the central Bank of Montenegro

(599) 1,418

Unrecognized tax assets for statutory losses carried forward 1,719 4,141

Other (5) (6)

Tax included in the statement of comprehensive income - -

Effective tax rate - -


c) Deferred tax liabilitiesDeferred tax liabilities at December 31, 2011 in the amount of EUR 390 thousand (December 31, 2010: EUR 390 thousand) are associated with the temporary differences arising between the tax bases of property and equipment and the carrying value of such assets.

d) Unused tax losses carried forward

Year of Occurrence Expiry Year In thousands of EUR

2009 2019 11,834

2010 2020 46,014

2011 2016 19,102

76,950

As of December 31, 2011, the Bank did not recognize deferred tax assets arising from tax loss carryforwards due to the uncertainty over the availability of future taxable income against which these deferred tax assets may be utilized.

12. CASH AND BALANCES WITH THE CENTRAL BANK

In thousands of EUR


Cash on hand 17,865 17,764

Cash in the course of collection 648 632

Cheques in the course of collection 198 199

Giro account 12,843 55,077

Included in cash and cash equivalents (Note 30) 31,553 73,672

Obligatory reserve held with the Central Bank 39,539 43,833

71,092 117,505

The Bank’s obligatory reserve at December 31, 2011 represents the minimum deposits set aside in accordance with the Central Bank of Montenegro Regulation with respect to “Decision on Bank Reserve Requirements To Be Held with The central Bank of Montenegro,” (“official Gazette of the Republic of Montenegro,” no. 35/2011). in accordance with the said bank reserve requirements calculated on demand deposits and time deposits.Required reserves are calculated by applying the rate of: - 9.5 % - on the part of the base consisting of demand deposits and deposits with agreed maturity up to one year , or up to 365 - 8.5% - on the part of the base comprised of deposits with agreed maturity over one year, or over 365 days

On deposits with agreed maturity over 365 days, with an option clause of the termination deposits within less than one year, or within less than 365 days, the rate of 9.5%.

The Bank’s obligatory reserves represent the minimum deposits set aside into domestic accounts and/or into central Bank of Montenegro accounts abroad. The Central Bank pays interest to the banks on 25 percent of the obligatory reserve requirement deposited, at the annual rate of 1 percent up to the eighth day of the month for the preceding month. The obligatory reserve is held in euro amounts

13. LOANS AND ADVANCES TO BANKS

In thousands of EUR


Accounts with domestic and foreign banks 9,740 3,483

Placements with foreign banks

- up to 3 months 84,401 135,504

- from 3 months to 1 year 100,000 -

- more than 1 year 40,000 -

224,401 135,504

Nostro-covered letters of credit and guarantees 789 816

234,930 139,803

Cash and cash equivalents (Note 31) 94,141 138,987

d) Taxes, Contributions and Other Duties Not Related to Operating ResultsTaxes, contributions and other duties that are not related to the Bank’s operating results, include property taxes, employer contributions on salaries, and various other taxes and contributions paid pursuant to republic and municipal regulations.

73

As of December 31, 2011, placements with foreign banks of EUR 224,401 thousand mostly relate to short-term deposits with OTP Group members of EUR 183,231 thousand for a period of one month at an interest rate ranging from 0.1 percent to 4.24 percent annually and long-term deposits with OTP Group members of EUR 40,000 thousand, with a maturity in 2013, at an interest rate ranging from 4.14 percent to 4.78 percent annually.

At December 31, 2011, nostro-covered letters of credit and guarantees with foreign banks stated in

the amount of EUR 789 thousand primarily relate to cash placed with City Bank, Frankfurt in the amount of EUR 476 thousand as security for Barcley credit cards, EUR 193 thousand with aMEX to securitize American express credit cards and EUR 120 thousand placed with Unicredit Italiano sPa, Milano respectively, to securitize guaranties issued to legal entities and natural persons in Montenegro to the company Ribnica komerc, Podgorica in the amount of EUR 60 thousand, and to retail customers.

14. LOANS AND ADVANCES TO CUSTOMERS, NET OF IMPAIRMENT PROVISIONS

In thousands of EUR


Up to one year in EUR 134,969 267,650

Over one year in EUR 257,120 232,893

392,089 500,543

Less: Allowance for impairment (63,800) (77,841)

328,289 422,702

Loans up to one year are primarily granted to enterprises for purposes of promoting and supporting trading activities, industrial production, import financing, as well as for liquidity and other purposes. These loans are usually granted for periods from one month up to one year at annual interest rates ranging from 9.5 to 15 percent.

Loans over one year include loans to small and medium-sized enterprises which are primarily granted for the purpose of financing working capital and capital expenditures in the service, production, trade and agricultural sectors and bear an annual interest rate ranging from 9.5 to 12 percent.

Loans up to one year to retail customers are primarily granted for the purchase of equipment, cars and consumer goods at annual interest rate ranging from 13.99 to 22.99 percent.

Loans over one year to retail customers are primarily granted for the purchase of apartments, equipment, cars and consumer goods. These loans are usually granted for period from one to twenty-five years, at annual interest rates ranging from 6 to 9.9 percent.

in March 2011, the Bank sold receivables in the amount of EUR 47,366 thousand to OTP bank PLC., Budapest at a transfer price of EUR 39,518 thousand. The Receivable Assumption Agreement sets forth that in case OTP bank PLC., Budapest collects receivables by selling the related collateral, the Bank is responsible for the difference

in price in the situation where the collected amount is significantly below the latest collateral value assessment preceding the sale. In accordance with IAS 37 “Provisions, Contingent liabilities and Contingent Assets”, potential difference in price between collateral sold and latest collateral value assessment preceding the sale, represent contingent liability (i.e. possible obligation) that arises from past events and whose existence will be confirmed only by the occurrence or non-occurrence of one or more uncertain future events not wholly within the control of the Bank. Accordingly, provision is not recognized. In addition, the amount of the potential obligation cannot be measured with sufficient reliability and accordingly, in these financial statements an estimate of the financial effect of the contingent liability, indication of the uncertainties relating to the amount or timing of any outflow and the possibility of any reimbursement is not disclosed.

In addition, during the 2011, the Bank sold receivables of in the amount of EUR 31,272 thousand to to oTP factoring Montenegro d.o.o., Podgorica at a transfer price of EUR 12, 12,940 thousand.

Loans and advances to customers are secured by different types of collateral, which are disclosed in Note 4.2.4

Movement in allowance for losses on loans and advances is as follows:

In thousands of EUR

Loans 2011 2010

Balance at January 1 77,841 38,328

Provision charged for the year (Note 10) 12,524 74,480

Write offs (26,565) (34,967)

Balance at December 31 63,800 77,841


As of December 31, 2011, financial asset at fair value through profit or loss in the amount of EUR 184 thousand (December 31, 2010: EUR 184 thousand) relates to the ownership of 34.14 percent (December 31, 2010: 34.14 percent) in Moneta a.D., Podgorica which has been accounted for at fair value.

17. FORFEITINGIn thousands of EUR


Forfeiting receivables 21,825 -

Less: Allowance for impairment (1,651) -

20,174 -

In thousands of EUR

License Software Total

Cost

Balance at January 1, 2010 1,078 7,319 8,397

Additions 181 373 554

Balance at January 1, 2011 1,259 7,692 8,951

Additions 267 424 691

Balance at December 31, 2011 1,526 8,116 9,642

Accumulated Amortization

Balance at January 1, 2010 196 3,817 4,013

Charge for the year (Note 9) 137 844 981

Balance at January 1, 2011 333 4,661 4,994

Charge for the year (Note 9) 161 777 938

Balance at December 31, 2011 494 5,438 5,932

Carrying amount:

- as of December 31, 2011 1,033 2,678 3,710

- as of December 31, 2010 926 3,031 3,957

15. AVAILABLE-FOR-SALE SECURITIESIn thousands of EUR


Equity securities - at fair value:

- listed 197 195

197 195

16. FINANCIAL ASSET AT FAIR VALUE THROUGH PROFIT OR LOSS

Financial assets at fair value through profit or lossare as follows:

U hiljadama EUR


VISA 664 449

Electric Power Utility of Montenegro 146 249

Moneta a.D., Podgorica 184 184

Bonds issued by the Pension and Disability Insurance Fund - 641

994 1,523

As of December 31, 2011 securities held-to-maturity in the amount of EUR 17,242 thousand (December 31, 2010: EUR 18,294 thousand) relate to treasury bonds

18.SECURITIES HELD-TO-MATURITY

maturing end of February at an interest rate from 1.59 percent to 3,99 percent annually. The Bank assessed that there was no impairment of its securities held-to-maturity as at December 31, 2011.

As of December 31, 2011, the Bank's receivables arising from forfeiting operations totaled EUR 21,825 thousand. In the course of 2011, the Bank

repurchased the receivables that had previously (during 2009, 2010 and 2011) been sold to OTP Bank Plc, Budapest. The repurchase was performed in five tranches.

The Bank determined the fair value based on the number of shares and share par value, since the quoted market price of these shares is not readily available.

19.INTANGIBLE ASSETS

75

20. PROPERTY, PLANT AND EQUIPMENT

Buildings

Equipment and Other

Assets

Constru-ction in

Progress

LeaseholdImprove-

ments Total

Cost

Balance at January 1, 2010 8,840 10,204 404 1,377 20,825

Additions 13 1,456 - - 1,469

Transfer - 1,377 - - -

Sale and disposals - (413) - 1,377 (413)

Balance at January 1, 2011 8,853 12,624 404 - 21,881

Additions 35 1,082 - - 1,117

Balance at December 31, 2011 8,888 13,706 404 - 22,998

Accumulated Depreciation

Balance at January 1, 2010 1,117 4,598 - 253 5,968

Charge for the year (Note 9) 173 1,407 - - 1,580

Transfer - 253 - (253) -

Sale and disposals - (130) - - (130)

Balance at January 1, 2011 1,290 6,128 - - 7,418

Charge for the year (Note 9) 173 1,464 - - 1,637

Balance at December 31, 2011 1,463 7,592 - - 9,055

Carrying amount:

- as of December 31, 2011 7,425 6,114 404 - 13,943

- as of December 31, 2010 7,563 6,496 404 - 14,463

21. OTHER ASSETSIn thousands of EUR


Fees and commission receivable 3,279 3,327

Tax receivables 1,447 1,483

Prepaid expenses 1,569 335

Advances paid 26 21

Other receivables based on transactional accounts 480 225

Receivables from OTP Factoring, Podgorica 4,929 -

Receivables for litigation claims 4,008 -

Other 2,657 1,259

18,395 6,650

Less: Allowance for impairment (7,347) (158)

11,048 6,492

Movement in allowance for other assets is as follows:

In thousands of EUR


Balance at January 1 158 5

Provision charged for the year:

- for other assets, net (Note 10) 3,339 877

- for receivables from litigations (Note 10) 4,008 -

Write-off (158) (724)

Balance at December 31 7,347 158

As of December 31, 2011, receivables from litigations in the amount of EUR 4,008 thousand include EUR 3,518 thousand of receivables from lawsuits filed against Bank's former employees. The aforedescribed receivables have been provided for in full.


22. DEPOSITS FROM BANKSIn thousands of EUR


Deposits from domestic banks:

- demand deposits 3,832 7,133

- short-term deposits 5,312 4,153

9,144 11,286

Demand deposits bear annual interest rates ranging between 1.68 percent to 2.68 percent annually. Short-term deposits bear annual interest of 7 percent annually

23. DUE TO CUSTOMERSIn thousands of EUR


Demand deposits in Euro:

- Enterprises 82,889 82,318

- Governmental institutions 11,836 19,983

- Retail customers 102,637 104,869

- Other entities 986 1,780

Demand deposits in foreign currencies:


- Governmental institutions 176 119


- Other entities - 5

Short-term deposits in Euro:


- Governmental institutions 2,391 2,847


- Other entities 10,559 14,049

Short-term deposits in foreign currencies:

- Enterprises - 190


Long-term deposits in Euro:

- Enterprises 1,984 658

- Governmental institutions 300 340


- Other entities 220 7,661

Long-term foreign currency deposits:

- Retail customers 437 952

- Other entities 755 -

552,459 562,309

The demand deposits of enterprises bear annual interest rates ranging from 0.35 to 3 percent.

Short-term and long-term deposits of enterprises are placed at annual interest rates ranging from 1.5 percent to 6 percent annually.

Certain demand deposits and short-term deposits of enterprises and private individuals are non-interest bearing ones, depending upon the terms contracted.

Demand deposits of retail customers are placed at annual interest rates of 0.15 to 0.35 percent in local currency, and 0.2 percent in foreign currency.

Short-term and long-term deposits of retail customers are placed at annual interest rates ranging from 0.35 percent to 6.7 percent and from 4.9 percent to 7.4 percent, respectively.

77

24. OTHER BORROWED FUNDSIn thousands of EUR

Current Non-current

2011 2010 2011 2010

Long-term domestic borrowings:

- Directorate for Development of small and Medium sized Enterprises 9 8 2,295 2,854

- Development fund of the Republic of Montenegro 55 226 9,721 12,578

- Government of Montenegro – 1000+ housing 8 1,331 -

72 234 13,347 15,432

Long-term foreign borrowings:

- Kreditanstalt fur Wiederaufbau ("KfW"), frankfurt am Main 5 5 22,282 26,870

- European Fund for Southeast Europe, Netherlands 170 192 13,675 17,625

- guarantees 57 149 - -

- subordinated debt 20 18 12,000 12,000

- subordinated debt 6 3 15,000 15,000

258 367 62,957 71,495

330 601 76,304 86,927

As of December 31, 2011, the total amount of EUR 2,295 thousand represents long-term borrowings in domestic currency received from the Directorate for Development of small and Medium sized Enterprises. These borrowings were granted for periods ranging from three to eight years, at annual interest rates ranging from 0 to 7 percent.

As of December 31, 2011, the total amount of EUR 9,721 thousand represents long-term borrowings in domestic currency received from the Development fund of the Republic of Montenegro. These borrowings were granted for periods ranging from three to five years, and have grace periods ranging from six months to three years, at annual interest rates ranging from 1.5 to 6.5 percent.

As of December 31, 2011, the total amount of EUR 1,331 thousand represents long term borrowings in domestic currency received from the Ministry of finance and the Ministry of sustainable Development and Tourism of Montenegro on the basis of the “1000+” for approving housing loans social vulnerable groups. These borrowings were granted for period of 20 years with a grace period of 5 years, at annual interest rate ranging from 0.98%

As of December 31, 2011, the total amount of EUR 22,282 thousand relates to long-term borrowings in domestic currency approved by Kreditanstalt für Wiederaufbau (“KfW”), frankfurt am Main for a period rom five to ten years and interest rate linked to semi-annual EURIBOR as increased by 1.305 - 2.4 percent p.a.

Long-term borrowings stated at December 31, 2011 in the amount of EUR 13,675 thousand relate to the liability for long-term loans in domestic currency approved by European Fund for Sout-heast Europe, Luxembourg for a period of five to ten years and interest rate linked to semi-annual EURIBOR as increased by 2 - 3.5 percent annually.

As of December 31, 2011, the long-term borrowings of EUR 12,000 thousand were associated a subordinated debt received from OTP Bank Plc., Budapest for the period of seven years at an interest rate of semi-annual EURIBOR increased by 2.25 percent annually.

Long-term borrowings stated at December 31, 2011 of EUR 15,000 thousand relate to the liability arising from a long-term subordinated debt in domestic currency approved by OTP Financing Netherlands B.V., the Netherlands for period of seven years and an interest rate equaling quarterly EURIBOR increased by the margin of 5.035 percent annually.

25. OTHER LIABILITIESIn thousands of EUR


Trade payables 888 576

Deferred guarantees fee 67 56

Indirect taxes and contributions 953 1,153

Liabilities to employees 734 277

Other 211 299

2,853 2,361

26. PROVISIONSMovement on provisions for contingent liabilities is as follows:

In thousands of EUR


Balance, January 1 1,545 1,035

Charge for the year, net (Note 10) 1,314 510

Balance, December 31 2,859 1,545


27. EMPLOYEE BENEFITS

In accordance with the Collective Bargaining Agreements, the Bank has an obligation to disburse an employment retirement benefit to a retiree, in an amount equal to six average net salaries effective in the Bank in the month prior to the employee’s retirement. In addition, employees are entitled to receive employment anniversary awards at their 10th 20th and 30th employment anniversaries with the Bank as follows:

• For 10 years of service – one minimum salary in the Bank,

• For 20 years of service – two minimum salaries in the Bank,

• For 30 years of service – three minimum salaries in the Bank.

28. SHARE CAPITAL

As of December 31, 2011, the Bank’s share capital is comprised of 209,032 common shares (December 31, 2011: 189,474 common shares), with an individual par value of EUR 511.29. All issued shares are fully paid.

The Shareholding Assembly enacted a Decision on May 9, 2011 with reference to common share issue allowing the preemption rights to the existing shareholders, in the amount of EUR 10,000 thousand, i.e., 19,558 shares, where the individual par value of a share amounted to EUR 511.29. The Securities Commission enacted a Decision number 02/2e-14/6-11 on June 08, 2011 defining the forgoing share issue in the total amount of EUR 10,000 thousand as successful.

As of December 31, 2011, the sole shareholder of the Bank's shares is OTP Bank Plc., Budapest with 100 percent of equity interest.

In accordance with the regulations of the Central Bank of Montenegro, as of December 31, 2011, the Bank is obligated to maintain the minimum capital adequacy ratio of 10%. The Bank is under obligation to adjust the scope of its business operations with the prescribed indicators, i.e. to reconcile the scope and structure of its risk-weighted placements with the Law on Banks and cBM regulations.

As of December 31, 2011, one legally prescribed indicator was not within local limit regulation stipulated in the Law on banks (Official Gazette of Montenegro 17/2008 and 44/2010). This relates to Banks total exposure to its qualified shareholder i.e. OTP Bank Plc, Budapest, arising from the assets

The most recent actuarial valuations of the defined benefit obligation were carried out at December 31, 2010 by the independent actuary. Technical bases applied for calculating the estimated present value of retirement benefits and jubilee awards include implementation of the following:

1. Cumulative figures, prepared in accordance with the calculated possible age of the population of Montenegro inscribed in the census from 1980 to 1982, and

2. Annual interest rate of 12 percent for expected future retirement and jubilee awards payments discount.

Movements in the present value of the defined benefit obligation in the current period were as follows:

placed with this bank in amount of EUR 223,231 thousand. In accordance with the Law on Banks, exposure to the qualified shareholder is limited to 20% of the banks own assets (which should amount to EUR 10,386 thousand as of December 31, 2011). Interpretation of the management was that current Montenegrin regulations do not explicitly define interbank deposit with mother bank as related party exposure, especially, having in mind basis of the Article 113. of the 2006/48 EU Directives, which is allowing the EU member states (and the mother bank is from the Hungary-EU member state) following: “Member states fully or partially exempt from the application of Article 111(1), (2) and (3) exposures incurred by a credit institution to its parent undertaking, to other subsidiaries of that parent undertaking or to its own subsidiaries, in so far as those undertakings are covered by the supervision on a consolidated basis to which the credit institution itself is subject, in accordance with this Directive or with equivalent standards in force in a third country.” This interpretation has been negotiated with central Bank of Montenegro (cBM) in february 2012, and appropriate solution in order to comply with local limit regulation has been suggested by Bank management and cBM accepted. formal resolution of the issue was in progress by the time of issuance of these financial statements.

In thousands of EUR


Retirement benefit obligations

Other long-term employee

benefits

Retirement benefit

obligations

Other long-term employee

benefits

Balance at January 1 1,067 42 464 42

Charged during the year (Note 10) - - 603 -

Release during the year (Note 10) (25) - - -

Payments made during the year (47) - - -

Balance at December 31 995 42 1,067 42

79

29. OFF-BALANCE-SHEET ITEMSIn thousands of EUR


a) Managed funds 194 548

194 548

b) Guarantees, Other Contingent Liabilities and Commitments

Payment guarantees 19,916 19,237

Performance bonds 10,967 15,369

Uncovered letters of credit 878 785

Undrawn credit facilities 20,216 36,765

51,977 72,156

c) Other off-balance-sheet items

Written off loans 1,685 1,712

Written off interest 103 104

Other off-balance sheet items 653 592

2,441 2,408

54,612 75,112

As of December 31, 2011, the funds managed for and behalf of third parties in the amount of EUR 194 thousand represent loans approved by other banks to municipalities on the coast and municipality Cetinje for improvement of their

30. OPERATING LEASE ARRANGEMENTS

Cancellable operating leases relate to business premises with limited lease terms (definite duration of lease contracts). The Bank does not have an option to purchase the leased asset at the termination of contracts.

Payments recognized as an expense during 2011 amounted to EUR 1,116 thousand (2010: EUR 1,211 thousand).

Commitments for operating leases undertaken as of the statement of financial position date, that have not been included in the financial statements, are as follows:

In thousands of EUR


Up to 1 year 489 -

From 1 to 5 years 1,273 1,656

Over 5 years 2,347 2,731

4,109 4,387

31. CASH AND CASH EQUIVALENTS

For the purposes of the cash flow statement, cash and cash equivalents comprise balances with less than three month maturity from the date of acquisition including: cash on hand, non-restricted balances with the central Bank of Montenegro and other banks.

In thousands of EUR


Cash and balances with the Central Bank (Note 12) 31,553 73,672

Loans and advances to banks (Note 13) 94,141 138,987

125,694 212,659

water-supply system, using the Bank as an agent. The Bank charges an annual fee of 0.3 percent for carrying out these business operations in the name and on behalf of third parties.


32. RELATED PARTY TRANSACTIONS

All transactions with related parties arise in the normal course of business and their value is not materially different from the terms and conditions that would prevail in arms-length transactions.

The amounts of loans and advances given to related parties are secured by deposits, pledges and mortgages and will be settled in cash. As of December 31, 2011, and December 31, 2010,

In thousands of EUR


Cash funds:

- OTP Bank Plc., Budapest: 223,231 134,798

Loans and advances to customers:

- Radnici banke 8,028 7,488


Total receivables 232,211 143,414

Accounts payable:

- Bank’s employees 3,703 3,436


4,253 15,941

Borrowings:

- OTP Bank Plc., Budapest:

- subordinated loans 12,020 12,018

- OTP Bank Financing Netherlands B.V., the Netherlands:

- subordinated loans 15,005 15,003

27,025 27,021

Total liabilities 31,278 42,962

Receivables, net 200,933 100,452

Income and expenses from transactions with related parties during 2011 and 2010 were as follows:

In thousands of EUR


Interest income:

- OTP Bank Plc., Budapest 6,261 1,842

- Radnici Banke 513 441

- Moneta a.D., Podgorica 63 76

Interest income:

- OTP Bank Plc., Budapest 1,092 1,478

Total income 7,929 3,837

Interest expense:

- Radnici Banke (205) (206)

- Moneta a.D., Podgorica (439) (2)

- OTP Bank Plc., Budapest (457) (398)

- OTP Bank Financing Netherlands B.V., the Netherlands (1,016) (930)

Other expense:

- OTP Bank Plc., Budapest - (1,054)

- OTP Factoring d.o.o., Podgorica (18,332) (33,906)

Total expenses (20,449) (36,496)

Net expenses (12,520) (32,659)

During 2011, remunerations paid to persons with special authorizations and responsibilities in the Bank amounted to EUR 1,181 thousand (2010: EUR 1,359 thousand).

the Bank did not recognize impairment provisions for the loans and advances given to related parties.

The following table summarizes receivables from and payables to related parties as of the statement of financial position date:

81

33.LITIGATION

As of December 31, 2011, the Bank was involved with a number of lawsuits filed against it by legal entities and private individuals. In the assessment of the Bank's Legal Affairs Department, the total value claimed in these legal proceedings, increased by the cost of court expenses, amounts to EUR 9,550 thousand. However, this amount does not include potential penalties that may be assigned after the completion of the legal proceedings, given that the Bank's management was unable to determine potential effects of penalties that might arise from the proceedings in progress until the date of issuance of these financial statements. The outcome of the proceedings in progress cannot be anticipated with certainty; however, the Bank's management and legal advisor do not expect negative outcomes that could have materially significant effects on the Bank's financial statements. Accordingly, the financial statements do not include provisions against potential losses on litigation.

As of December 31, 2011, the Bank was involved 848 lawsuits that as a plaintiff the Bank filed against legal entities and private individuals, claiming the total value of EUR 74,503 thousand.

34. POST BALANCE SHEET EVENTS

a) As at January 17, 2012, the Bank's Shareholders' Assembly enacted a Decision on Conversion of Debt into Share Capital as well as a Decision on Share Issuance Based on the Debt Conversion to Share Capital. By the Decision on Conversion of Debt into Share Capital, the Bank's debt of EUR 12,000 thousand to OTP Bank Plc., Budapest, based on Subordinated Debt Agreement no. 10191 dated June 1, 2007 is converted into 23,469 common shares of individual par value of EUR 511.2919. By the Decision on Share Issuance Based on the Debt Conversion to Share the scope of the share issue was defined in the amount of EUR 12,000 thousand and divided into 23,469 common shares of par value of EUR 511.2919 per share.

b) as at february 15, 2012, Bank received cBM examination report which was conducted on the


USD 0.7729 0.7484

CHF 0.8226 0.7997

GBP 1.1972 1.1618

financial data as of november 30, 2011. Main findings from this report relate to: inadequate strategic and annual capital plan, non completed new collateral database, weaknesses in operational risk management and inadequate risk management strategy and credit policy. In respect to the last mentioned issue, Bank applied risk management strategy that was imposed as a stan-dard on the OTP Group level. Additionally, the cBM report noted that Bank did not allocated provision for balance sheet items of factoring and forfeiting. However, adequate provision based on factoring and forfeiting balance sheet items were allocated as of December 31, 2011. Additionally, cBM noted that Bank was not within local limit regulation stipulated in the Law on banks (Official Gazette of Montenegro 17/2008 and 44/2010). This relates to Banks total exposure to its qualified shareholder i.e. OTP Bank Plc, Budapest, arising from the assets placed with this bank in amount of EUR 223,231 thousand. In accordance with the Law on Banks, exposure to the qualified shareholder is limited to 20% of the banks own assets (which should amount to EUR 10,386 thousand as of December 31, 2011). As explained in the Note 28, the appropriate solution in order to comply with local limit regulation has been suggested by Bank management and cBM accepted. Formal resolution of the issue was in progress by the time of issuance of these financial statements.

c) After December 31, 2011, the management of the Bank has identified possible exposures to operational risk that are currently further addressed by the management. Currently no reliable estimate of probable outflow of resources can be made, and accordingly no provision has been reflected in the Bank’s financial statements for 2011 related to this matter.

35. EXCHANGE RATES

The official exchange rates for major currencies used in the translation of statement of financial position items denominated in foreign currencies, into euros as at December 31, 2011 and 2010 are as follows:

84 Godišnji izvještaj 2010

Crnogorska Komercijalna Banka AD PodgoricaMoskovska bb, 81000 Podgorica, Montenegro

Izrada | Preparation:Marketing Team

Dizajn | Design: Uzume Consulting Creative Design Studio

DPC Podgorica

Podgorica 2012 May84 Godišnji izvještaj 2010

Documents

godišnji izvještaj 2011 annual report izvestaji/CKB_Godisnji... · 46 Vanbilansne pozicije 46 Operativni lizing 46 Gotovina i gotovinski ekvivalenti 47 Transakcije sa povezanim