gocaksun

EĞİTİCİLER EĞİTİMİYrd.Doç.Dr. Gürbüz OCAKEğitim Fak. Eğitim Bil. Böl.Eğitim Prog. Ve Öğr.

Ölçme ve değerlendirme kavramlarıÖlçme aracında bulunması gereken özelliklerHedeflerin taksonomisiEğitimde Kullanılan Ölçme Araç ve YöntemleriÇoktan Seçmeli TestlerYazılı YoklamalarKısa Cevaplı TestlerDoğru-Yanlış testleriRubriklerDeğerlendirme

26.04.23 Dr.Gürbüz OCAK/Afyon Kocatpe Üni. Eğiticiler Eğitimi Seminerleri

ÖLÇME

Hedefimiz kolay ölçülene değer vermek değil,

değerli olanı ölçmektir!

Dr.Gürbüz OCAK/Afyon Kocatpe Üni. Eğiticiler Eğitimi Seminerleri26.04.23

ÖLÇME ve DEĞERLENDİRME KAVRAMLARI

Ölçme

Varlık ve olayların, benzerlik ve farklılıklarını sayı ve sembollerle ifade etmektir.


Eğitimde Ölçme

Eğitimde gözlenmeye ya da ölçülmeye çalışılan

değişkenler genellikle; başarı, ilgi, motivasyon yetenek

vb. gibi psikolojik değişkenlerdir Ölçme, bir nesnenin ya

da bireyin belli bir niteliğe veya özelliğe ne derece sahip

olduğunun belirlenmesi amacı ile yapılır.


•Eğitim sürecinde, her bir öğrencinin, kazandırılmak istenilen davranış değişikliğini ne derece gerçekleştirdiği, istenilen beceri ve yeteneğe ne düzeyde ulaşmış olduğu belirlenmeye çalışılır.

•Ölçmeler sonucu elde edilen değere ölçüm denir. 26.04.23 Dr.Gürbüz OCAK/Afyon Kocatpe Üni.

Eğiticiler Eğitimi Seminerleri

Fark kavramı ölçme için temeldir, ölçme farktan doğmuştur. Gerçekten de, bütün insanlar eşit derecede zeki olsalardı zeka kavramı; aynı uzunlukta olsalardı boy kavramı; her mekan, her zaman aynı sıcaklıkta olsaydı sıcaklık kavramı ve bunların ölçülmesi diye bir şey söz konusu olmazdı.


Başarı ölçme

• Ölçülecek niteliklerin (davranışların) seçimi• Bu nitelikleri ölçecek soruların yazılarak bir

ölçme aracının hazırlanması• Öğrenci cevaplarının puanlanması,

etkinliklerinin tamamı ölçme işlemleridir.


Ölçme doğrudan(temel) ve dolaylı olarak ikiye ayrılır:

Bir öğrencinin ağırlığı, bir masanın uzunluğu, doğrudan bir ölçme işlemidir.

Öğrencinin başarısının ölçülmesi dolaylı bir ölçmedir.

Ölçme Türleri


Doğrudan Ölçme

• ölçülecek değişkenin dolaysız bir şekilde gözlenmesi yoluyla yapılan ölçme

• ortak noktası, ölçmeye konu olan değişkenlerin değerlerinin, araya bir başka değişken alınmadan doğrudan doğruya gözlenerek gözlem sonuçlarının bir sayı ya da sembolle ifade edilmesidir


Dolaylı Ölçme

Bazı özellikler doğrudan ölçülemezler. Doğrudan ölçülemeyen özellikler, onlarla ilgili olduğu bilinen ya da ilgili olduğu sanılan başka bir özellik gözlenerek ölçülürler. Sıcaklık, zeka ve başarı doğrudan değil dolaylı olarak ölçülür.


İki tür dolaylı ölçme vardır

a-Göstergeyle ölçme: Bir değişkenin başka bir değişken yardımıyla ölçülmesi. Yaylı kantar, yetenek testleri,yazılı yoklama


b-Türetilmiş ölçme: Ölçmek istediğimiz değişken üzerinde bir ölçme işlemi yapmadan, bu değişkenle(üzerinde ölçme işlemi yapılıp ölçümlerin elde edildiği) diğer değişkenler arasındaki bir bağıntıdan faydalanarak yapılan ölçmedir.

Geçme notu=(vize ort*0.40)+(Final*0.60)


Değerlendirme: Ölçme sonuçlarını bir ölçütle karşılaştırıp, ölçülecek nitelik hakkında karar verme sürecidir.


I. ÖlçmeII.Ölçüt (Değerlendirmeye dayanak sağlayan ölçme

sonuçları)III. Karar


Değerlendirmenin basamakları

• Ölçmede birim: Bir ölçme aracını oluşturan en küçük parçacık, (Örneğin bir çoktan seçmeli testte her bir soru bir birimdir; ya da soruların puan karşılığı olan 1 puan bir birimdir)


Değerlendirme Türleri

1) Öğrenci başarısının değerlendirilmesi,

2) Öğrenme eksikliklerinin değerlendirilmesi,

3) Eğitim programının değerlendirilmesi,

4) Hazır bulunuşluk düzeyinin değerlendirilmesi,

5) Rehberlik amacıyla yapılan değerlendirme,

6) Öğretmenin değerlendirilmesi.


Ölçek ve Ölçek Türleri

• Ölçek: Belli birimlerle bölmelenmiş bir ölçme aracıdır. Ölçme sonuçlarının özelliklerine bakarak değişik ölçek türleri bulunmuştur.


Ölçek Çeşitleri

Sınıflama Ölçekleri

Değişkenler taşıdıkları

özelliğe göre tasnif

edilirler

Sıralama Ölçekleri

Nesneler belli niteliklere

sahip oluş miktarları

açısından sıralanırlar

Eşit Aralıklı Ölçekler

Sıfır noktası keyfi

belirlenmiş sonraki

birimler eşittir.

Eşit Oranlı Ölçekler

Sıfır gerçek sıfırdır,

birimlerde eşitlik

vardır.


Ölçme Araçlarında Bulunması Gerekli Özellikler

GüvenirlilikGeçerlilikKullanışlılık


Dr.Gürbüz OCAK/Afyon Kocatpe Üni. Eğiticiler Eğitimi Seminerleri

GÜVENİRLİK

Bir ölçme aracı neyi ölçüyorsa ya da neyi ölçmek için hazırlanmışsa onu, kararlı bir şekilde ölçmelidir. Buna ölçme aracının güvenirliği denir. Güvenirlik bir anlamda yapılan ölçmelerin hatalardan arınıklık derecesidir.

26.04.23

Ölçmede Hata

• Hata: Ölçme sonuçlarına istenmeyen değişkenlerin

karışmasıdır. Hataların bir kısmı kontrol dışında

ölçme sonuçlarına karışabilir. Bu nedenle çok iyi

sanılan ölçme araçlarıyla yapılan ölçmelerde bile bir

miktar hata vardır.


Hata Kaynakları

Bu hatalar,• ölçme araçları (terazi, cetvel, metre, test gibi),• ölçme yöntemi (yazılı, sözlü, kısa cevaplı...),• ölçme işlemini yapan kişi,• ölçmenin yapıldığı ortam,• bireyin kişisel özelliklerinden kaynaklanabilir.



Ölçme Hatalarıİstatistiksel özellikleri bakımından

ölçme hataları sabit, sistemli ve rastgele hatalar olarak incelenebilir. Hataların sabit, sistemli ya da rastgele olduğunun bilinmesi, özellikle testin güvenirliği açısından son derece önemlidir. 26.04.23

Sabit Hatalar:

• Her bir ölçme için miktarı değişmeyen hatalara sabit hatalar denir.

Bir öğretmenin her okuduğu cevap kağıdına 10 puan fazla vermesi.



Ölçme koşullarına ve ölçmeciye bağlı olarak miktarı değişen hatalara sistemli hatalar denir. Puanlayıcı yanlılıklarını yansıtan tüm hatalar sistemli hatalardır. Bir test puanlanırken erkek öğrencilere kızlardan daha fazla puan verilirse, puanlayıcı öğrencilerin cinsiyetine bağlı sistemli bir hata yapmış olur.

Sistemli Hatalar:

26.04.23

Rastgele Hatalar:

Kaynakları iyi bilinmeyen ve ölçme sonuçlarına gelişigüzel

karışan hatalara denir. Sınav günü öğrencinin hastalığı,

sınav koşullarının elverişsizliği, şans başarısı,

öğretmenlerin cevapları puanlarken ve puanları

toplarken dikkatsiz olması gibi etkenler bu tür hataların

ortaya çıkmasına neden olur.


ÖLÇME ARACININ GÜVENİRLİĞİNİ ARTIRACAK GENEL İLKELER

1) Soru sayısı arttıkça sınavın güvenirliği artar. Çünkü soru sayısı arttıkça ölçme hatası azalır.

2) Sınav soruları öğrenci seviyesinin üzerinde ya da altında hazırlanmışsa güvenirlik azalır.

3) Cevaplayıcıların soruları cevaplama yönünde istekli oluşu güvenirliği arttırır.


… devam ÖLÇME ARACININ GÜVENİRLİĞİNİ ARTIRACAK GENEL İLKELER

4) Sınav süresinin soru sayısı ve güçlüğü ile ilişkili olması güvenirliği etkiler.

5) Sorular bilenle bilmeyeni ayırıcı nitelikte olmalıdır.

6) Ölçme işlemi titizlikle yapılmalı, kopya çekilmesi önlenmelidir



7) Sınavda sorulan sorular açık, anlaşılabilir ve kesin

cevaplanabilir nitelikte olmalıdır. Bu durum

öğrencilerin gelişi güzel cevaplarını engellediği için

güvenirliği arttırır.

8) Sınavın objektif yollarla puanlanması ve cevap

anahtarının önceden hazırlanması güvenirliği arttırır.



9) Öğrencilerin sınavlarla ilgili fikirleri ve

önyargıları olumsuz ise bu durum

güvenirliği düşürür.

10) Duyarlığı yüksek bir araç sürekli yüksek

güvenirlik verir.Dr.Gürbüz OCAK/Afyon Kocatpe Üni.

Eğiticiler Eğitimi Seminerleri26.04.23

GÜVENİRLİK HESAPLAMA YÖNTEMLERİ


GÜVENİRLİK

GÜVENİRLİKKATSAYISINI HESAPLAMA

1.TEST YENİDEN

TESTYÖNTEMİ

2.EŞDEĞERPARELELFORMLARYÖNTEMİ

KR20KR21

YÖNTEMİ

4.TEST PUANLARINIYARILAMA YÖNTEMİ

DEVAMLILIKKATSAYISI

EŞDEĞERLİK KATSAYISI

İÇ TUTARLIKKATSAYISI

TEK ÇİFT YÖNTEMİ

İLK YARI İKİNCİ YARI YÖNTEMİ

TESADÜFİ YÖNTEM

ÖLÇMENİN STANDARTHATASI

26.04.23

Güvenirliği Etkileyen Etkenler

• Maddelerin Kalitesi• Testin Uzunluğu• Puanlayıcı güvenirliği• Örneklem büyüklüğü• Fiziki koşullar• Test yönergesinin ve test maddelerinin

ifadesi



Geçerlik, bir ölçme aracının ölçmeyi amaçladığı özelliği, başka herhangi bir özellikle karıştırmadan, doğru olarak ölçebilme derecesidir.

Bir ölçme aracının amaca hizmet edebilme derecesidir.

Uzunluk ölçme aracıyla uzunluk ölçülmeli

GEÇERLİK

26.04.23

GEÇERLİLİK

Başarı ölçmede kullanılan sınavın amacı; o derste

kazandırılmaya çalışılan davranışları öğrencilerin

kazanıp kazanmadıklarını belirlemektir. Eğer sınav

öğrencilerin kazandıkları davranışları ölçmeye

hizmet ediyorsa, ölçmek istediği davranışlar dışında

başka özellikleri ölçmüyorsa, sınav amacını

gerçekleştiriyor denilir.


Geçerlik Türleri

1) Kapsam geçerliliği,2) Yordama geçerliliği, 3) Yapı geçerliliği, 4) Görünüş geçerliliği,


Geçerliği Düşüren Faktörler

1) Güvenirliği düşüren bütün etmenler güvenirliği de

düşürür.

2) Soruların dersin konularını yeterince kapsamaması

3) Soru sayısının azlığı,

4) Sınavın uygulama koşullarının olumsuzluğu


… devam Geçerliği Düşüren Faktörler

5) Sınav süresinin yetersizliği

6) Sınav stresi ve güdülenme yetersizliği

7) Puanlama hatası

8) Sınavın çok zor ve çok kolay olması

9) Ölçüt puanların güvenirliği



Bir ölçme aracının sahip olması istenilen üçüncü nitelik, kullanışlılıktır. Bir testin kullanışlılığı, onun geliştirilmesi, çoğaltılması, uygulanması ve puanlanmasının kolay ve ekonomik olması demektir.

KULLANIŞLILIK

26.04.23

Kullanışlılık devam

Kullanışlı bir test kolay kullanılabilir; böyle bir testin kullanılması, emek, para ve zaman yönünden ekonomiklik sağlayacak sınırlar içindedir. Kullanılması zor olan, ileri derecede uzmanlık gerektiren, emek, para, zaman açısından ağır sayılabilecek gerekleri olan bir test kullanışlı değildir.


Hedeflerin Gruplandırılması

Eğitim ortamında öğrenciye kazandırılması istenilen davranışlar üç alanda toplanır.

A) Bilişsel AlanB) Duyuşsal AlanC) Psiko-motor AlanHer alan içerisinde hedef ve davranışlar alt

kategorilerde gösterilir.


Bilişsel Alan Hedeflerinin Gruplandırılması

Bilişsel Alan: Öğrenci davranışları, bilgiler ve bilgilerden doğan zihinsel süreçlerle ilgili ise bilişsel alan kapsamı içerisindedir.

Derslerde daha çok öğrencilerin bilişsel alan davranışları kazandırılmaya çalışılmaktadır.


(Örnek: Bilişsel Alan Taksonomisi)

Bilgi Bilgi Bilgi Bilgi Bilgi BilgiKavrama Kavrama Kavrama Kavrama Kavrama

Uygulama Uygulama

Analiz Analiz Analiz

Sentez Sentez

Değerlen.

Uygulama Uygulama

Ezber gerektiren bilg. (Tanımlar)

Bilginin İçselleştirilmiş

hali (Kendi ifadeleri)

Bilginin Yeni durumlarda kullanılması

Bilgilerin Bütün içinde

ayrıştırılması

Özgün, Yeni çözüm /

ürün geliştirme

Belirli ölçütler kullanarak

yargıya ulaşma, görüş veya öneri

geliştirme

Sınav Ezber cevaplar gerektiren sorulardan oluşur

Sınav Yorum gerektiren, bilgiye eleştirel bakılmasını amaçlayan sorulardan oluşur.

26.04.23Dr.Gürbüz OCAK/Afyon Kocatpe

Üni. Eğiticiler Eğitimi Seminerleri

Değerlendirme

Sentez

Analiz

Uygulama

Kavrama

Bilgi Değerlendirme bütün basamakları içine alır.

Bilgi basamağının ölçülmesi kolay ve objektif iken, değerlendirme basamağının ölçülmesi zor ve bazen subjektif olabilir. Her derste bu basamaklar kullanılamayabilir. Örneğin Tarih dersinde değerlendirme basamağındaki soru tiplerine daha az yer verilir.

26.04.23Dr.Gürbüz OCAK/Afyon Kocatpe

Üni. Eğiticiler Eğitimi Seminerleri

Eğitimde Kullanılan Ölçme Araç ve Yöntemleri

Geleneksel Ölçme Araç ve YöntemleriÇoktan Seçmeli TestlerYazılı YoklamalarKısa Cevaplı TestlerDoğru-Yanlış testleriÖdev ve ProjelerSözlü sınavlar


26.04.23

ÇOKTAN SEÇMELİ TESTLERÇoktan Seçmeli Madde Nedir?

Çoktan seçmeli bir madde; bir problem durumu sunan bir madde kökü ile madde kökünü izleyen üç ya da daha çok sayıdaki seçmelik cevaplardan oluşur. Madde kökü, bir soru cümlesi ya da bir eksik cümle olabilir. Madde kökünü izleyen seçimlik cevaplara madde şıkları ya da seçenekler adı verilir. Madde kökünde verilen bilgilere göre, seçeneklerden biri, maddenin doğru ya da en doğru cevabıdır; diğer seçeneklere yanlış cevaplar ya da çeldiriciler denir.


26.04.23

A)güvenirliği artar.B)Ayırt ediciliği artar. Çeldiriciler SeçeneklerC)güçlüğü artar.D)geçerliği düşer. Doğru cevap

TestMaddesi

Madde Kökü

1- Bir testteki maddelerin çoğunda, yeterli bilgiye sahip olmayan cevaplayıcıların doğru cevabı bulmalarına yarayan ipuçları varsa, o testin

Çoktan Seçmeli Madde Türüne Özgü Temel Terimler

Madde Takımı: Bir paragraf, bir şekil bir tablo, bir grafik gibi ortak bir materyal üzerinde temellenmiş olan iki yada daha çok madde.


26.04.23

Çoktan Seçmeli Madde Türleri Çoktan seçmeli maddelerin en çok kullanılan türleri şöyle sıralanır:MADDE KÖKÜNE GÖRE SINIFLAMA

1- Madde kökü soru kipinde olan maddeler.a- Olumlu soru biçimindeki maddeler.b- Olumsuz soru biçimindeki maddeler.

2- Madde kökü eksik cümle olan maddeler.3- Tek bir doğru cevap isteyen maddeler.4- En doğru cevap isteyen maddeler.


26.04.23

Bu tür sorularda madde kökü olumlu ya da olumsuz bir soru cümlesidir.

1- KÖKÜ SORU KİPİNDE OLAN MADDELER:

Aşağıdakilerden hangisi, “NİÇİN İNANMIYORSUN KAZANIN ÖLDÜĞÜNE, DOĞDUĞUNA İNANIYORSUN DA” mısrasının düz yazıya en doğru çevrilmişidir?

A- Niçin kazanın doğduğuna inanıyorsun da öldüğüne inanmıyorsun?B- Doğduğuna inanıyorsun kazanın da niçin öldüğüne inanmıyorsun?C- Niçin inanmıyorsun kazanın öldüğüne, doğduğuna inanıyorsun da?D- Kazanın doğduğuna inanıyorsun da öldüğüne niçin inanmıyorsun?E- Kazanın öldüğüne niçin inanmıyorsun, doğduğuna inanıyorsun da?

D


26.04.23

Aşağıdakilerden hangisi, 1926 yılında kabul edilen Medeni Kanunun getirdiği yenilikler arasında YER ALMAZ?

A) Evlilikte kadın ve erkeğin eşit haklara sahip olmasıB) Mirasta kadın erkek eşitliğinin sağlanmasıC) Kadınlara siyasal haklar tanınmasıD) Aile hukukunun laik temellere oturtulmasıE) Ekonomik hayatta bireysel özgürlük sağlanması

C

Madde kökü, soru cümlesi olan diğer bir örnek görülmektedir.


26.04.23

Olumsuz soru biçimi, bazen aynı ve ortak bazı özelliklere sahip olmalarından ötürü bir sınıf oluşturan öğeler içinde, belli bir yönüyle diğerlerinden ayrılan öğeyi tanıma gücünü ölçmek için kullanılır.

Aşağıdaki devletlerden hangisi, halifeliği devam ettirmekle birlikte teokratik yöntemi UYGULAMAMIŞTIR?

A) Kölemenler B) Osmanlılar C) Abbasiler D) Emeviler

(A)Dr.Gürbüz OCAK/Afyon Kocatpe Üni.


26.04.23

Kökü olumsuz olan madde türü, olumlu köke çeldirici bulmak güç olduğu ve olumlu sorunun birkaç cevabı bulunduğu durumlarda da uygun düşer. Bunu, aşağıdaki örnek maddeleri karşılaştırmakla görmek mümkündür.Aşağıdakilerden hangisi, taksonomideki bilişsel alanın kategorilerinden biridir?A) KavramaB) (Gerekli çeldirici)C) (Gerekli çeldirici)D) (Gerekli çeldirici)

Aşağıdakilerden hangisi, taksonomideki bilişsel alanın kategorilerinden biri DEĞİLDİR?A) KavramaB) UygulamaC) AnalizD) Farkında olma

(D) Dr.Gürbüz OCAK/Afyon Kocatpe Üni.


26.04.23

Kökü olumsuz maddelerin geliştirilmesi oldukça kolaydır. Ne var ki, bunlar diğerlerine göre düşük güçlük düzeyinde olurlar ve önemsiz şeyleri ölçmeye yönelirler. Kökü olumsuz maddeler kullanıldığında, seçeneklerde olumsuz ifade ya da sözcük bulunmamalıdır.

Olumlu soru biçiminde, kökü olumsuz yapan ifadenin altı çizilmeli ya da o kısım büyük harfle yazılmalıdır.


26.04.23

Bu tür maddelerde, madde kökü ile seçeneklerin her biri birleştirildiğinde gramer ve anlam bakımından tam bir cümle ortaya çıkar.

2- KÖKÜ BİR EKSİK CÜMLE OLAN MADDELER:

Genel anlamda geçerlik, bir testin

A- okutulanları örnekleyebilme derecesidir.B- öğretim hedeflerini ölçebilme derecesidir.C- kullanılış maksadına hizmet derecesidir.D- kişilerin gelecekteki başarılarını yordama gücüdür.

Dr.Gürbüz OCAK/Afyon Kocatpe Üni.


26.04.23

Ancak seçeneklerin tek bir tanesiyle

birleştirildiğinde doğru bir cümle ortaya çıkar ve

maddenin doğru cevabı da bu olur.

(C) Dr.Gürbüz OCAK/Afyon Kocatpe Üni. Eğiticiler Eğitimi Seminerleri

26.04.23

Türkçe’de bu yapıda madde yazmak, kökü soru cümlesi olan madde yazmaktan daha zordur.

Türkçe’de fiil cümle sonuna geldiği için bu tür madde yazma, bazı sözcüklerin bütün seçeneklerde tekrarlanmasına ve dolayısıyla maddenin uzamasına sebep olur.


26.04.23

Bu tür maddelerin seçeneklerinden

yalnızca bir tanesi kesinlikle doğru cevaptır.

Doğru cevabın dışındaki seçeneklerin tümü ise

kesinlikle yanlıştır.

3- TEK DOĞRU CEVAPLI MADDELER:


26.04.23

A) Yeter sebep B) Çelişmezlik C) Özdeşlik

D) Gerekircilik E) Üçüncü şıkkın yokluğu (E)

“Var olmak veya var olmamak, mesele budur!”

demekle, Hamlet hangi düşünme ilkesini örneklendirmiştir.?


26.04.23

Aşağıdakilerden hangisi, yazılı yoklamaların avantajlarından birisidir?

A) Çabuk puanlanabilmesi

B) Üst düzeydeki zihinsel süreçleri ölçmeye uyarlanabilmesi

C) Puanlamasının nesnel ve güvenilir olması

D) Yeterli ve temsil edici bir örneklem almaya olanak vermesi

4- EN DOĞRU CEVAP GEREKTİREN MADDELER

En doğru cevap isteyen maddelerde seçeneklerin tümü kısmen doğrudur, fakat seçeneklerden birisi açıkça diğerlerinden daha doğrudur. Bu madde türü daha karmaşık davranışları ölçmek için kullanılır.

(B)Dr.Gürbüz OCAK/Afyon Kocatpe Üni.


26.04.23

Yazılı yoklamanın en önemli avantajı nedir?

A- Geliştirilmesinin kolay olması

B- Üst düzeydeki zihinsel süreçleri ölçmeye uyarlanabilmesi

C- Bilgileri örgütleme gücünü ölçmeye uygun düşmesi

D- Hemen bütün davranışları ölçmeye uygun düşmesi

(C)


26.04.23

En doğru cevap maddesinde, kökte en doğru cevabın

istendiğini belirten kısmın altı çizilmeli ya da bu

kısımlar büyük harfle yazılmalıdır. Aksi takdirde bu kısım,

cevaplayıcının gözünden kaçabilir ve cevaplayıcı maddeyi bir doğru

cevap maddesi olarak algılayıp ona göre cevaplandırır.

Bu tür cevap maddelerinde yukarıdakilerin hepsi/hiçbiri

kullanılmamalıdır.


26.04.23

ORTAK BİR MATERYALE DAYALI MADDELER TAKIMI (ORTAK

KÖKLÜ MADDELER)

Bazen, önce bir paragraf, bir tablo, bir grafik, bir harita gibi

ortak bir materyal verilip bu materyale dayalı olarak iki ya da

daha çok soru sorulabilir. Bu tür maddelere “ortak köklü

maddeler” denildiği de görülür. Ortak materyale dayalı

maddeler, kişinin öğrendiklerini hatırlama ve tanıma gücünün

ötesinde, daha üst düzeydeki zihinsel yetenekleri ve becerileri

ölçmeye daha elverişlidirler.


26.04.23

“Öğrenciler, okula test almak için değil öğrenmek için

giderler. Üstelik testler, bir öğrencinin mutlak öğrenme düzeyini

belirlemekten uzaktır. Testler, ancak öğrencileri başarılarına göre

sıralayabilir ve bu sıralamada, tahmin, blöf ve puanlayıcının öznel

kanısı gibi başarı dışındaki etkenlerde etkili olur. Eğer testler

kullanılmaz da, öğrencileri bizzat kendilerinin değerlendirmesine

fırsat verilirse, öğrenme-öğretme süreci daha etkili olur.”

Aşağıdaki örnek, ortak materyale dayalı olarak sorulan soruları kapsamaktadır.


26.04.23

A) Öğrenciler okula öğrenmek için gider

B) Öğretmenler, ilk planda essey testler kullanırlar.

C) Testler bir öğrencinin mutlak öğrenme düzeyini belirtmez

D) Testleri öğrenmeye katkıda bulunmaz

(D)

Parçanın yazarı, aşağıdakilerden hangisini gizli sayıltı olarak kullanıyor?


26.04.23

A) Kişinin kendini etkilice değerlendirmesi, testlerin kullanılmasını

gerektirmez.

B) Testler sadece öğrencileri belli bir sıraya kor.

C) Test puanlarını, başarı dışındaki etkenler de belirler.

D) Öğrenciler, okula test almak için gitmez.

Yazarın ulaştığı en son yargı nedir?

(A)


26.04.23

1- A- Seçilen materyal, ölçülmesi düşünülen yetenek ve

becerilerin ölçülmesini mümkün kılacak karmaşıklıkta olmalı, fakat

okuduğunu anlama gücünü ölçmeye götürecek derecede de

karmaşık olmamalı.

B- Sunulan materyal öğrenci için yeni olmalı.

C- Öğrenciler materyalin biçimine aşina olmalı. Örneğin,

öğrencilerden bir grafikteki noktalar arasındaki ilişkileri bulmaları

isteniyorsa, onlar, daha önce grafiklerin kullanılmasına ilişkin bazı

yaşantılar geçirmiş olmalı.

Ortak bir materyale dayalı olarak madde yazma da dikkat

edilecek belli noktalar vardır.


26.04.23

A- Bir maddenin doğru cevabı, materyalde açıkça ve

doğrudan olarak verilmemeli.

B- Maddeler, ancak materyale bağlı olarak doğru

cevaplandırılabilmeli. Materyal olmaksızın, maddeleri doğru

cevaplandırmak mümkün olmamalı.

2- Materyale dayalı test maddeleri, öğrenme sonunda

özgülleşen davranış tiplerini (yorum, öteleme, ilişkilerin analizi v.s.)

ortaya çıkarmalı.


26.04.23

3.Cevaplamada kullanılacak materyali okumak çok zaman alır. Bu nedenle böyle bir materyal kullanılacaksa; bu materyalden birkaç soru çıkarmak daha doğru olur.

Ancak çok soru çıkarılmaya çalışılarak testin belli bir konuya odaklanmasına engel olunmalıdır.


26.04.23

1- Her madde, öğrenme ürünü olan ve dersin hedefleriyle

doğrudan ilgili bulunan önemli bir davranışı ölçmelidir.

2- Madde kökünde, daha seçenekleri okumadan fark edilen tek

ve temel bir fikir bulunmalıdır.

Eğer bir maddenin seçeneklerini okumadan yalnızca kökü

okumakla, o maddeye bir cevap verilebilirse, madde kökünün

ifadesi açık ve tamdır; değilse kökte ne sorduğu anlaşılmıyor

demektir.

Çoktan Seçmeli Madde Yazma İçin Kurallar:


26.04.23

A- Bir testin öğrenmeye yardımcı olarak nasıl kullanılacağını belirtir.

B- İçeriğin daha dengeli örneklenmesini sağlar.

C- Öğretim hedeflerini önemlerine göre sıralar.

D- Bir testte kullanılacak puanlama yöntemini belirtir.

Aşağıdaki sorularda madde kökünde ne sorulduğu açık değildir. Bu kusur söz konusu maddelerin düzeltilmiş biçimlerinde giderilmiş bulunmaktadır.

Bir belirtke tablosu

(B)Dr.Gürbüz OCAK/Afyon Kocatpe Üni. Eğiticiler Eğitimi Seminerleri

26.04.23

A- Madde yazmada gerekli zaman miktarının azalması

B- İçeriğin dengeli örneklenmesinin sağlanması

C- Test maddelerinin yazılmasının kolaylaşması

D- Testin objektifliğinin artması

Bir başarı testi hazırlamada bir belirtke tablosu

kullanmanın ana avantajı nedir?

(B) Dr.Gürbüz OCAK/Afyon Kocatpe Üni.


26.04.23

3- Madde kökünde, yoruma açık olan sözcükler ve doğru cevabı bilen bir cevaplayıcıyı bile madde yazarının aklından geçeni keşfe zorlayan belirsizlik bulunmamalıdır. Madde kökü yalın, açık ve basit bir dille ifade edilmelidir.

Merkezi bir fikre ilgilenebilecek muhtemel fakat yanlış ifadelerin yokluğu, aşağıdaki madde tiplerinden hangisini geliştirmede bir güçlük yaratır?A) Kısa cevapB) Doğru-yanlışC) Çoktan seçmeliD) Eşleştirmeli (C)

Yanlış cevap yokluğu, hangi madde tipini geliştirmekte güçlük yaratır?A) Kısa cevapB) Doğru-yanlışC) Çoktan seçmeliD) Eşleştirmeli (C)


26.04.23

4- Madde kökü, ilgisiz, işgörüsü olmayan, gereksiz sözcüklerle

şişirilmemelidir.

Okulun öğretim programına birçok katkısı olan ölçmenin ana

fonksiyonu aşağıdakilerden hangisidir?

Bu madde kökü, aşağıdaki biçimde çok kısa ve öz bir hale

getirilebilir.

Ölçmenin, öğretimdeki ana fonksiyonu nedir?


26.04.23

Objektif testte, o b j e k t i f terimi

A) ölçülecek olanı saptama yöntemiyle ilgilidir.

B) test içeriğini seçme yöntemiyle ilgilidir.

C) problemi sunma yöntemiyle ilgilidir.

D) cevapları puanlama yöntemiyle ilgilidir.

5- Eğer mümkün ise, madde kökü, maddenin büyük bir kısmını

oluşturmalıdır. Bunun tersi bir uygulama, aynı sözcük ya da

sözcüklerin her bir seçenekte tekrarlanmasına neden olur.

Seçeneklerin tümünde geçen kısımları köke almakla, hem kök

daha açık hale gelmiş hem de seçenekleri okumak için gereken

zaman azalmış olur.

(D)Dr.Gürbüz OCAK/Afyon Kocatpe Üni. Eğiticiler Eğitimi Seminerleri

26.04.23

Objektif testte o b j e t i f terimi, aşağıdakilerden hangisiyle ilgilidir?

A) ölçülecek olanın saptanmasıyla

B) test içeriğinin seçilmesiyle

C) problemin sunuluş biçimiyle

D) cevapların puanlamasıyla(D)


26.04.23

6-Bir maddenin cevaplandırılması, sunulan bir materyale bağlı ise, ilgili materyal, madde kökünden açıkça ayırt edilebilecek biçimde ayrı yazılmalıdır.


26.04.23

7- Testteki her madde, başka maddelerin cevaplandırılmasında ipucu olmayacak bağımsız bir problemi içermelidir. Örneğin madde kökleri aşağıdaki gibi olan iki maddenin aynı testte yer aldığını düşünelim. Bu durumda maddelerden birisinin doğru cevabı, diğer maddenin kökünde verilmiş olmaktadır.

Öğretim Birliği (Tevhid-i Tedrisat) Yasası hangi yılda çıktı?

1924 yılında çıkan Öğretim Birliği (Tevhid-i Tedrisat) Yasasının maksadı neydi?


26.04.23

Benjamin S. Bloom’un eğitim hedeflerinin aşamalı sınıflandırmasında

aşağıdakilerden hangisi yer almaz?

A) Bilişsel alan

B) Duyuşsal alan

C) Algısal alan

D) Psikomotor alan

8- Eğer maddenin doğru cevabının seçimi, bir kaynağa ya da bir

otoriteye bağlı kalınarak yapılacaksa, bu durum,, madde

kökünde belirtilmelidir.

(C) Dr.Gürbüz OCAK/Afyon Kocatpe Üni.


26.04.23

ALTIN LEĞENE KAN KUSMAK deyimi, aşağıdaki durumlardan hangisiyle

ilgilidir?

A) Önce sağlık, sonra varlık

B) Varlık içinde acı çekmek

C) Parayı pulu küçümseme

D) Sıkıntı içinde acı çekme

9- Gerekli ve yeterli bilgi sahibi olmayan cevaplayıcıların doğru

cevabı bulmalarına yarayacak ipuçları vermekten kaçınılmalıdır.

a- Seçeneklerin her biri, ifade, konu ve gramer bakımından kökle

tutarlı olmalıdır.

(B)Dr.Gürbüz OCAK/Afyon Kocatpe Üni.


26.04.23

Sorudaki seçeneklerden üçü (B,C,D) bir durum ifadesi olduğu

halde, A seçeneği bir durum ifadesi değildir. Onun için teste alışık

olan bir cevaplayıcı, sadece bu ipucundan hareketle A seçeneğini

hemen eler ve seçimini geri kalan üç seçenek arasında yapar.

Bu maddede işlemeyen A çeldiricisini daha ilk bakışta

elenmekten kurtarmak ve onu çekici kılmak için, onunda bir

durum ifadesi haline getirilmesi gerekir. Bu maddenin A

çeldiricisinin ve maddenin düzeltilmiş şekli aşağıdadır


26.04.23

ALTIN LEĞENE KAN KUSMAK deyimi, aşağıdaki

durumlardan hangisiyle ilgilidir?

A) Değerli bir malı kötü kullanma

B) Varlık içinde acı çekmek

C) Parayı pulu küçümseme

D) Sıkıntı içinde acı çekme(B)


26.04.23

Öğretim hedefleri, test hazırlamada ne zaman EN KULLANIŞLIDIR?A) Davranışsal terimlerle açıkça ifade edildiklerindeB) Öğretmen ve öğrencilerle kubaşık olarak geliştirildiklerindeC) Öğretim bittikten sonra saptandıklarında D) Genel terimlerle ifade edildiklerinde

b- Seçeneklerin tümü ifade, gramer ve konu yönünden homojen bir grup oluşturmalıdır.

c- Bir ders kitabından ya da yardımcı kitaptan hiç değiştirilmeden alınan bir ifadeyi doğru cevap yapma, doğru cevabı kalıplaşmış bir ibareyle ifade etme, cevaplayıcının doğru cevabı bulmasına ipucu olur.

(A)Dr.Gürbüz OCAK/Afyon Kocatpe Üni. Eğiticiler Eğitimi Seminerleri

26.04.23

d- En açık olan ve herhangi bir maddede en kolay görülebilen

sözel ipucu, kökteki ifadeyle doğru cevaptaki ifadenin

benzerliğidir.Kendisinden elde edilen ölçümlerin birbirine oranlanabildiği ölçek türü

aşağıdakilerden hangisidir?

A)Aralıklı B)Sıralama C)Sınıflama D)Oranlı

(D)


26.04.23

e- Çeldiriciler makul olmalı ve bilgisiz cevaplayıcılara çekici gelmelidir. Çeldiricilerin başlıca işgörüsü, bilgisiz olan ya da yeterli bilgiye sahip olmayan cevaplayıcıları kendine çekmek, yanıltmaktır.

Bir sınavda kullanılan soru sayısı arttırılırsa, ölçme aracının nesi artmış olur?A)Güvenirliği B)Geçerliği C)Hatası D)Ölçütü (A)

Bu maddenin son iki seçeneği, kökte sorulanla ilgisizlikleri nedeniyle elenince geriye iki seçenek kalır ve madde, böylece bir doğru-yanlış maddesi olur.


26.04.23

f- Bir madde de, birbirinin karşıtı iki ifade, seçenek olarak


g- Seçeneklerin uzunlukları birbirine yakın olmalıdır. Özellikle

doğru cevap, çeldiricilerden daha uzun ya da daha kısa olmamalıdır.

h- Bir testteki maddelerin doğru cevapları, belli bir örüntü

göstermemeli ve her seçeneğe yaklaşık eşit sayıda doğru cevap

düşmelidir. Eğer doğru cevaplar belli bir örüntüye göre dizilirse bu,

doğru cevabın bulunmasında bir ipucu olabilir.


26.04.23

Aşağıdaki madde tiplerinden hangisi hatırlama düzeyindeki öğrenme

sonuçlarını ölçmeye en uygun düşer?

A) Kısa cevap B) Seçmeli C) Eşleştirmeli D) Çoktan seçmeli

10- Bir maddede seçeneklerin binişmemesine ya da bir seçeneğin başka bir seçeneği içermemesine dikkat etmelidir.

Bu maddede, B seçeneği, C ve D seçeneklerini içermektedir. Onun için, C ve D seçenekleri hemen elenebilir. Bu durumda çok zayıf bir öğrenci bile, seçimini iki seçenek arasından yapacaktır.

(A)


26.04.23

Aşağıdaki korelasyon katsayılarından hangisi, EN YÜKSEK yordayıcı

değere sahiptir?

A) -.95 B) -.50 C) -.30 D) -.85 E) -.90

11- Gereksiz sözcük ya da sözcüklerle seçenekleri uzatmaktan kaçınılmalıdır.

12- Çoktan seçmeli maddelerde seçenek sayısı 4 ya da 5 olmalıdır.

13- Seçenekler, okuma ve algılama kolaylığı sağlaması bakımından, belli bir esasa göre sıralanabilirler

(A)


26.04.23

15- Bir maddenin yarısı bir sayfada, yarısı diğer sayfada olmamalıdır.

14- Seçeneklerin belirtilmesinde, büyük harfler (A, B, C, D, E) kullanılmalıdır.


16. Şans başarısının önüne geçebilmek için düzeltme formülü kullanılmalıdır.


Düzeltme Formülü= Doğru cevap sayısı - (yanlış cevap sayısı/seçenek sayısı-1)

26.04.23

YAZILI YOKLAMALAR


26.04.23

NEDEN TERCİH EDİLİR?• Hazırlanması kolay

• Nesnel sınav türlerinin hazırlanmasındaki güçlükler

ve uzmanlaşma gerekliliği

• Birçok sınav türünün öğrencilerin üst düzey

davranışlarını ölçemeyeceği düşüncesi,

• Okullardaki teknik donanım, araç-gereç ve materyal

eksikliği


26.04.23

Yazılı Sınavların HazırlanmasıÖncelikle sınav sonuçlarının hangi amaçla kullanılacağının,

öğrencilerde hangi davranışların gözleneceğinin,

bu davranışların yazılı sınavlarla ölçülmesinin uygun olup olmadığının belirlenmesi gereklidir.

Bu belirlemeler yapıldıktan sonra soruları yazmaya geçilebilir. Sorular öğrenciden beklenen davranışları ortaya çıkaracak biçimde sorulmalıdır.


26.04.23

Yazılı Sınav Hazırlarken Dikkat Edilmesi Gereken Noktalar

• Sorular açık, anlaşılır olmalı; yanıtlayıcılar farklı şekilde algılamamalıdır.


26.04.23

… devam Yazılı Sınav Hazırlarken Dikkat Edilmesi Gereken Noktalar

• Soru sayısını ve soruların kalitesini yüksek tutarak,

kapsam geçerliğini ve sınavın amacına uygunluğunu

artırmak gerekir.

Kapsam geçerliğini artırmak için uzun yanıt gerektirmeyen

çok sayıda soru hazırlamalıdır. Bu tür sorular sınavın

puanlama güvenirliğini de yükseltir.


26.04.23

• Sorular birbirinden bağımsız olarak yanıtlandırılabilmelidir.

Bir soruya doğru ya da yanlış yanıt verilmesi, başka herhangi bir sorunun doğru ya da yanlış yanıtlandırılmasına neden olmamalıdır.



26.04.23

• Soruların her biri belirli bir davranışlar zincirini yoklamalıdır.

Yazılı yoklamalarda kullanılan sorular genellikle birden fazla davranışı yoklayacak biçimde sorulmaktadır. Bu sınavlarda sorulan sorularda, aynı konu kapsamında bilgi düzeyinden değerlendirme düzeyine kadar çok sayıda davranış bir anda yoklanmak istenebilir.



26.04.23

• Sorulardan herhangi biri ders kitabından veya bilinen bir kaynaktan olduğu gibi alınmamalıdır.

Bu tür sorular ezberi yokladığından geçerliği ve güvenirliği düşürür. Bu nedenle yazılı sınavlarda sorulacak sorular öğrenciler için yeni ve orijinal olmalıdır.



26.04.23

• Sorularda ifade ve yazım hataları bulunmamalıdır.

Bu hatalar soruların yanlış anlaşılmasına sebep olabilir.



26.04.23

• Ölçülecek davranışlarla ilgili çok sayıda soru yazılmalıdır.

Böylece sorular arasından en iyilerinin seçilerek kullanılması mümkün olacaktır.



Sınavdan önce hazırlanan soruları seçerken üç duruma dikkat etmek yararlı olabilir.

belirtke tablosunda belirlenen oranlara uygun olmasıdır.

seçilen soruların güçlük dereceleri iyi ayarlanmasıdır.

seçilen sorularda imlâ hatası bulunmaması, açık ve anlaşılır



26.04.23

• Öğrenci kağıtları puanlanırken kullanılmak üzere sınavda sorulacak sorularla ilgili puanlama anahtarı hazırlanmalıdır.



26.04.23

Yazılı Sınavların Puanlanması

Yazılı sınavlarının puanlanmasında dört teknik yaygın olarak kullanılmaktadır. Söz konusu puanlama teknikleri,

• genel izlenimle, • sınıflamayla, • sıralamayla • anahtarla puanlama olarak adlandırılmaktadır


26.04.23

1- Genel İzlenimle PuanlamaÖzellikle de kompozisyon (yazma) becerisini ölçen

sınavlardaPuanlama güvenirliği çok düşüktürÖznel kanılar etkilidir


26.04.23

2. Sınıflama Yoluyla Puanlama:iyi,

orta, Zayıf

Sınıflama yoluyla verilecek puanların, genel izlenimle verilecek puanlara göre güvenirliği daha yüksektir.


26.04.23

3. Sıralama Yoluyla Puanlama:

En iyiden en zayıfa doğru

Bütün kâğıtlar bu şekilde sıralandıktan sonra en iyi kâğıda alınabilecek en yüksek puan, diğerlerine de buna göre azalan puanlar verilir.


26.04.23

4- Puanlama Anahtarı Kullanma

Güvenirlik daha yüksek


26.04.23

Puanlamada Dikkat Edilecek Noktalar

• Eğer ölçülmek istenen değişken yazı güzelliği, kompozisyon becerisi, dili etkili kullanma becerisi, dilbilgisi kurallarına uyma vb. gibi özellikler değilse, puanlamaya etkileri en aza indirilmeli ve bu değişkenlere puan verilmemelidir


26.04.23

• Yazılı sınavlarda yanıtlayıcıyı tanımaktan ileri gelen puanlama yanlılıkları söz konusu olabilir. Bu türden yanlılıkları önlemek için yanıt kağıtlarındaki isimler kapatılmalıdır.


26.04.23

• Bir sorunun iyi yanıtlanmış olması veya tersine çok kötü yanıtlanmış olması diğer sorulara verilecek puanı etkileyebileceğinden puanlama soru-soru yapılmalı.


26.04.23

• Orta düzeyde puan alabilecek bir kağıt yüksek puan kazanmayı hak eden iyi bir kağıttan sonra okunduğunda olduğundan daha zayıf; düşük puan kazanmayı hak eden, zayıf bir kağıttan sonra okunduğunda aksine olduğundan iyi görünebilir.


26.04.23

• Mümkünse birden fazla puanlayıcı kullanılmalıdır.


26.04.23

• Yorgunluk ve dikkat eksikliği başladığında okuma ve puanlama bırakılmalıdır.

• Şişirme yanıtların biz istemesek bile bizi etki altına alabileceği unutulmamalıdır.


KISA CEVAPLI SINAVLAR

Eğer yoklayacağınız konular arasında önemli terimler, tarihler, sayılar, ibareler yoğun olarak yer alıyorsa ve bunların öğrenci tarafından bilinip bilinmediğini ölçmek önem taşıyorsa bu teknik kullanılır.


• Kısa yanıtlı sınavlar, yanıtların düşünülüp

hatırlanması ve yazılması bakımından yazılı sınavlara;

puanlama kolaylığı ve objektifliği bakımından çoktan

seçmeli testlere benzer. Çoktan seçmeli testlere olan

benzerlikleri yazılı sınavlardan olan farklarını, yazılı

sınavlara olan benzerlikleri ise çoktan seçmeli

testlerden farklarını ortaya koymaktadır


Cevaplayıcıların hatırladığı cevapları yazma özgürlüğü vardır; ancak şişirme yapma imkanları pek yoktur .

ŞANŞ BAŞARISI YOKTUR


1- Kısa yanıtlı test sorularına verilecek yanıtlar az zaman alacağından derste işlenen tüm konu alanlarından yeterli sayıda soru sorulabilir. Çok sayıda soru sorulabildiğinden bu sınavların kapsam geçerlikleri yazılı yoklamalardan yüksektir.


Kısa Cevaplar Sınavların Özellikleri

• 2- Kısa yanıtlı testlerde düşünceleri organize etme becerisi, yazı güzelliği, kâğıdın düzeni vb. gibi etkenler ölçmeye daha az karışacağından geçerliği yazılı yoklamalardan yüksektir


…devam Kısa Yanıtlı Sınavların Özellikleri

• 3- Kısa yanıtlı sınavlar hatırlama ve yazma davranışlarını gerektirir. Yanıtlayıcı yanıtını düşünüp bularak yazmak zorundadır.



4- Yanıtlayıcı istediği yanıtı verme özgürlüğüne sahiptir, ancak yazılı sınav sorularına verilen yanıtlarda olduğu gibi şişirme yapamaz.



• 5- Kısa yanıtlı sınavlar her eğitim düzeyine uygun düşen sınav türüdür. Bu sınavlarla uygulama veya analiz düzeyine kadar davranışlar yoklanabilir. Sorularda şekil, harita ve grafiklerden faydalanılabilir.



• 6- Yanıtlar kısa ve belirgin olduğundan puanlama güvenirliği yazılı yoklamalara göre yüksektir. Ancak tamamen nesnel puanlama imkanı vermediği de unutulmamalıdır



• 7-Kısa yanıtlı sınav sorulan genelde bilgi düzeyindeki hatırlama davranışların ölçtüğü için soruların hazırlanması kolaydır. Bu durum kısa yanıtlı sınavların kullanışlığını yükseltmektedir



Kısa Yanıtlı Testlerin Hazırlanması

Sınavın amacı ve ölçülecek davranışlar belirlenerek, ölçülecek davranışlar iyice analiz edilmelidir. Başka ölçme araçları ile ölçülebilecek türden davranışlar için kısa yanıtlı sınav kullanmaktan kaçınmak doğru olur.


• Tüm konuları kapsayacak sayıda soru hazırlanmalı,

bunun için belirtke tablosundan yararlanılmalıdır.

• Kullanılan soru tipini çeşitlendirmek ve davranışları

uygun sorularla yoklamak yararlı olacaktır.


…devam Kısa Yanıtlı Testlerin Hazırlanması

• Soruların ölçülecek özelliğe uygun, açık ve anlaşılır olmasını sağlamak için, konu uzmanlarından yardım alınmalı ve önerilen düzeltmeler yapılmalıdır.

…devam Kısa Yanıtlı Testlerin Hazırlanması


Soru Yazarken Dikkat Edilecek Noktalar

1-Yoklanmak istenen davranış önemli bir davranış olmalıdır. Kıyıda köşede kalmış bilgiler yoklanmamalıdır.


• 2- Her soru ile sadece önemli bir davranış, bir kazanım yoklanmak, sorunun yalnızca bir doğru yanıtı olmalıdır.


…devam Soru Yazarken Dikkat Edilecek Noktalar

Örnek: “…………..’yazılı sınavlara göre kapsam geçerliği daha yüksektir.

3- Maddenin yanıtlanabilmesi, bu madde ile yoklanan

davranışın beklenen derecede öğrenilmiş olmasını

gerektirmeli ve sadece buna bağlı olmalıdır.

Maddeyi kolayca yanıtlandırmayı sağlayacak gereksiz

bilgilerden ve öğrencilerin yanıtı bulmalarını

kolaylaştıracak ipuçlarından kaçınılmalıdır.



4- Eksik cümle (Boşluk doldurma) sorularında, var olan kelimeler ne sorulduğunu açıkça gösterebilmelidir.

Boş bırakılan yerler belirsizliğe yol açmamalıdır. Bunu sağlamak için önerilen mümkünse bir boşluk, birden fazla boşluk bırakmak için bir zorunluluk var ise en fazla iki boşluk bırakılmasıdır .



Örnek: İstatistik, verilerin ……………. ,…,……... ve……..kullanılan teknikleri inceleyen bilim dalıdır.

Açıklama: Yukarıdaki soruda boşluğa ne yazılsa uygun : İstatistik, verilerin ……………. ,…,……... Ve……..kullanılan teknikleri inceleyen bilim dalıdır.

5- Sorular veya soruları oluşturan ifadeler, yanıtlayıcıların bildiği bir kaynaktan aynen alınmamalıdır.



• 6- Testte yer alan sorular birbirini yanıtlandırmayı kolaylaştırıcı veya zorlaştırıcı olmamalıdır. Sorular birbirinden bağımsız yanıtlandırılabilmelidir.



7- Eksik cümle sorularında, hem bir soru içinde hem de tüm testteki sorularda bırakılan boşluk uzunlukları aynı olmalıdır.

8- Yanıt yeri olarak bırakılan boşluklar yanıtlamayı ve puanlamayı kolaylaştıracak biçimde düzenlenmelidir.

9- Sorulara verilecek yanıtları yazmak için ayrılan boşluklar aynı boyutlarda ve aynı biçimde olmalıdır.



Kısa Yanıtlı Sınavların Uygulanması

• Kısa yanıtlı sınavlar, her düzeydeki okullara ve sınıflara uygulanabilir. Uygulayabilmek için özel bir eğitim almak ve özel becerilere sahip olmak gerekli değildir. Tersine çok kolay uygulanabilen kullanışlı sınav türlerindendir.


Kısa Yanıtlı Sınavları Puanlanması

• Puanlamanın tamamen nesnel olmadığı, yanıtlayıcıların

yazılı sınavlara göre az da olsa istedikleri yanıtı verme

özgürlükleri olduğu unutulmamalıdır. Bu nedenle her

bir madde için bir puanlama cetveli hazırlanmalı,bir puanlama cetveli hazırlanmalı, hangi

yanıtlara ne kadar puan verileceği önceden

belirlenmelidir.


26.04.23

DOĞRU YANLIŞ TİPİ TESTLER


DOĞRU-YANLIŞ TESTLERİNİN GENEL ÖZELLİKLERİ

• Doğru-yanlış biçimindeki testler genel olarak doğru-yanlış ya da evet-hayır biçiminde yanıtlanabilen testlerdir. Bu nedenle doğru-yanlış testleri iki kategorili olarak sınırlanabilen testlerdir.


… devam DOĞRU-YANLIŞ TESTLERİNİN GENEL ÖZELLİKLERİ

• Doğru-yanlış maddeleri yapıları gereği son derece basit maddelerdir. Genel olarak bir cümle ile verilen önermelerden oluşurlar.


• Doğru-yanlış testleri, çoktan seçmeli testlere göre daha sınırlı bir kullanıma sahip olmakla birlikte, öğretmenlerin daha çok kullanmayı tercih ettikleri testlerdendir.

• Bu tercihin temel nedenleri; hazırlanmasının kolay olması, çok sayıda sorulan soru ile ders içeriğini kapsaması yanı sıra hazırlayıcıdan daha az bilgi ve beceri istemesidir.


• Doğru-yanlış testleri ile eğitimde kullanılan bazı ölçme araçlarına kıyasla daha çok soru sorulabilmesi olanaklıdır.


• Oldukça kolay ve tamamen objektif olarak puanlanabilir. Bu testlerde bütün maddelerin sadece bir tek doğrusu bulunur ve maddelere yanıt verenler için bütün maddeler için yanıtlar iki seçenekle sınırlıdır.


• Eğitimin hemen her basamağında kullanılabilir. Madde yapısının oldukça basit, yanıtlanmasının kolay oluşu ve geniş bir alanı yoklayabilmesi nedeni ile doğru-yanlış testleri eğitimin hemen her basamağında kullanılabilir


• Doğru yanlış testlerinin yanıtlanması için öğrencileri verilen test yönergesi oldukça kısa ve basittir. Bu yönergede genellikle testin amacı ve konusu, test maddelerinin nasıl yanıltacağı ya da nasıl işaretleneceği, testte kaç madde bulunduğu ve testin yanıtlanması için verilen süre bulunur.


DOĞRU-YANLIŞ MADDELERİNİN YAZILMASINDA UYULMASI GEREKEN İLKELER



• 1. Her madde de sadece bir fikrin verilmesi ve ölçülmesi gereklidir.


Örnek : Doğru-yanlış tipindeki maddelerin hazırlanması kolay ve şans başarısı düşüktür. (Y)


• 2. Her doğru-yanlış maddesi tereddüde yer vermeyecek şekilde kesinlikle doğru ya da yanlış olmalıdır.


Örnek2:Ölçme araç ve yöntemlerinin nitelikleri geçerlik ve güvenirliktir. (D/Y)

• 3. Doğru-yanlış maddelerinde kesin ifadeler kullanılmalı, çoğu zaman, bazen, birkaç vb. belirsiz ifadelerden kaçınılmalıdır.


Örnek:Doğru-yanlış maddelerinde birkaç seçenek bulunur. (D/Y)

4. Bir doğru-yanlış maddesinin yanlışlığı, önemsiz bir

ayrıntıda, aldatıcı, dikkatten kaçan ya da algılanması

zor olan bir noktada olmamalıdır.


• 5. Her madde kısa, açık ve anlaşılır olmalıdır. Bir doğru-yanlış maddesinde ifadenin

doğruluğunu ya da yanlışlığını etkilemeyen gereksiz ayrıntılar ve açıklamalarla uzatılmamalıdır. Madde açıklığı kaybedilmeden olabildiğince kısa yazılmalıdır.


6. Olumsuz önermelerden oluşan, özellikle çift

olumsuz ifade içeren maddeler kullanılmamalıdır.

"me", "ma" doğru-yanlış maddelerinde olabildiğince olumsuz ifadenin kullanılmamasına özen gösterilmesi gerekir.


7. Maddelerin uzunlukları birbirine yakın olmalıdır.


8. Maddenin doğru ya da yanlış olduğunu açıkça belirtecek ipuçları maddede verilmemelidir.


9.Maddeler öğrencilerin bildikleri kaynaklardan aynen alınan cümlelerden oluşmamalıdır.

Ders kitapları ya da öğrencilerin bildikleri kaynaklardan aynen alınan cümleler öğrenciler tarafından hatırlanabilir..


10. Bir kişi ya da kaynağa ilişkin görüş ifadeleri kullanıldığında maddede bu kişi ya da kaynak mutlaka belirtilmelidir.


11. Doğru-yanlış testlerinde birbiri ile ilgili olan maddeler ortak bir yönergeyle gruplanarak verilmelidir.


26.04.23

EŞLEŞTİRMELİ TEST MADDELERİ


26.04.23

Öğrencilerin bilgiler, nesneler, olaylar hakkında ilişki kurma güçleri ölçülür.

Eşleştirilmiş maddeler, öncüller denilen soru kökü ile muhtemel cevaplar veya seçenekler grubundan oluşur.


26.04.23

Yönerge: I.Sütundaki romanların adlarını II. Sütundaki yazarların adları ile eşleyiniz

I.Sütun( ) Yaban( ) Ruh Adam( ) Sinekli Bakkal( ) Mesnevi

II.SütunA Nihal AdsızB MevlanaC Halide Edip AdıvarD Yakup Kadri


26.04.23

Dikkat Edilecek Hususlar• Öncüller kısmıyla cevaplar listesi

homojen oluşmalıdır.• Madde sayısı en az altı en çok on beş

olmalıdır.• Uzun ifadeler öncül olarak



26.04.23

• Öncüller ve cevaplar listesi aynı sayfada yer almalıdır.• Cevap sütunundaki harfler puanlamada kolaylık

sağlaması için öncüller listesinin başındaki boşluğa yazılmalıdır.

• Mutlaka bir yönerge konulmalıdır.

yer sağlama, nesnel puanlama değişik düzeylerde zihinsel beceri ölçme açısından

kullanışlıdır.


Dereceli Puanlama Anahtarı (Rubrik)

Öğrencilere yaptığı çalışmaların hangi ölçütlere göre değerlendirileceğini ve performanslarının hangi düzeydeki puana denk geleceğini gösteren puanlama araçlarıdır. Bu sayede öğrenciler bulundukları durum ve ulaşacakları noktaları göreceklerdir.

Bütüncül (holistik) ve analitik (tahlili) olmak üzere iki biçimi vardır

160ALTERNATİF ÖLÇME TEKNİKLERİ-Yrd.Doç.Dr.Gürbüz OCAK

… devam Dereceli Puanlama Anahtarı (Rubrik)

Bütüncül rubrikler öğretmenin genel süreci veya ürünü bir bütün olarak parçalarını dikkate almadan puanlamasını içerir.


YAZILI BİR RAPOR İÇİN BÜTÜNCÜL PUANLAMA ÖLÇEĞİ

Rapor tamamlanmış ve ayrıntılar açık ve net içimde verilmiş 5 puan

Rapor tamamlanmış fakat bazı hatalar ve eksiklikler var 4 puan

Raporda işlemler ve gözlemleme doğru fakat sonuçlar yanlış 3 puan

Raporun her bölümünde fazla sayıda yanlışlıklar var 2 puan

Raporda işlemler ve gözlemlere ilişkin çok az sayıda bilgi var 1 puan

ALTERNATİF ÖLÇME TEKNİKLERİ-Yrd.Doç.Dr.Gürbüz OCAK 162

Analitik (tahlili) rubrikler ise, önce performans veya ürünün parçalarının ayrı ayrı puanlamasını, sonra da bu bireysel puanları toplayarak toplam puanı hesaplanmasını gerektirir.

Bütünsel puanlama araçlarına göre daha özeldir ve tanı amaçlı kullanılabilmektedir. Öğrenciye performansı ile ilgili ayrıntılı geri bildirim sağlanmaktadır.


… devam Dereceli Puanlama Anahtarı (Rubrik)

164

Harita İçin Analitik Dereceli Puanlama Anahtarı

PUAN İÇERİK 4 Haritadaki bütün işaretler doğru ve dikkatli bir şekilde yerleştirilmiştir. Sınır

çizgileri doğru ve özenle çizilmiştir. 3 Bütün işaretler haritada var. Bunların çoğu da haritaya doğru yerleştirilmiş. 2 İşaretlerden bir kaçı haritada yok. Haritada olanların da bir kaçı doğru

yerleştirilmemiş. 1 İşaretlerin çoğu haritada yok. Haritada olanların da çoğu doğru yerleştirilmemiş. PUAN GÖRÜNÜŞ 4 Haritanın görüntüsü temiz ve çok renkli. Haritadaki işaretler çok kolay okunuyor. 3 Haritada birkaç renk var. Bazı işaretler kolay okunmuyor. 2 Sınırlı sayıda renk kullanılmıştır. İşaretlerin ne olduğu haritadan zor okunuyor. 1 Renkler ya hiç yok ya da çok az kullanılmış. İşaretler çok az kullanılmış. PUAN HARİTA ELEMANLARI 4 Haritanın başlığı, yön oku, ölçeği, anahtar bölümü (lejant), kaynağı, enlem ve

boylamları haritada bulunmaktadır. 3 Standart bir haritada olması gerekenlerin çoğu var. Bunların çoğu da doğru ve

kolay anlaşılmaktadır. 2 Standart bir haritada olması gerekenlerin yarısı yok. 1 Standart bir haritada olması gerekenlerin çoğu yok.

Değerlendirme


DEĞERLENDİRME BİR YARGILAMA SÜRECİDİR



Değerlendirme, ölçme sonuçlarından bir anlam çıkarmak ve ölçülen durumlar hakkında bir değer yargısına ulaşmaktır. Elde edilen ölçümlerden bir anlam çıkarmak için söz konusu ölçümlerin bir ölçüt ile karşılaştırılması gerekir.

Geçme puanı 60 ölçütüne göre; geçme puanı 40 olan başarısız, 70 olan başarılıdır.

“Başarılı” ya da “başarısız” yargısı bir değerlendirmedir.

Değerlendirme

26.04.23


Psikolojik Özellik

Ölçme Aracı

ÖlçütÖlçme Sonucu

ÖLÇME

DEĞERLENDİRME

Değerlendirme Süreci

26.04.23

Değerlendirme, sistemdeki hataları ve bunların kaynaklarını belirleyerek sistemin onarılmasına katkıda bulunur. Sistemin onarılması, verilen sistemin öğelerinde meydana gelen olumsuzlukların giderilmesiyle sağlanabilir. Sistemin öğelerinden gelebilecek olumsuzluklar şöyle sıralanabilir


1. Girdilerden gelebilecek olumsuzluklar:

2. Süreçten gelebilecek olumsuzluklar:

3. Değerlendirme sisteminden gelebilecek olumsuzluklar:


Not Verme

Sınav Sonuçlarının Nota Çevrilmesi• Öğrenci puanlarını nota dönüştürmede iki ayrı

yöntem vardır. Bu yöntemler aşağıda verilmiştir:• 1) Mutlak(ölçüt) değerlendirme:• 2) Bağıl (ölçüt) değerlendirme:


• Mutlak Değerlendirme(ölçüt): Duruma yere zamana göre değişmeyen ölçütlerdir. Her yer, durum ve zamanda aynı anlama gelir.

• MD ölçüt dersin hedef davranışlarıdır. Mutlak ölçütlerle yapılan değerlendirme mutlak değerlendirmedir.

• “100 üzerinden 60 alabilme”, “100 m’yi 20 saniyede koşabilme” gibi ölçütlerle belirlenen düzeyler yere, duruma, zamana göre değişmez.


… devam Değerlendirmede ölçüt

26.04.23

Mutlak başarıyla not verme aşağıdaki işlemlerle gerçekleştirilir.

1) Sınavdan alınan puanlar mutlak başarı yüzdesine çevrilir.

Kişinin test puanıMutlak Başarı%= --------------------------x100

Sınavda alınabilecek en yüksek puan

2) Mutlak başarı yüzdesinde çevrilen puanlar okulun sınav yönetmeliğindeki ölçüt ile karşılaştırılarak nota dönüştürülür.


Mutlak Değerlendirme (devam)

• Mutlak başarı yüzdesine çevrilen puanlar, okulun sınav yönetmeliğindeki ölçüt ile karşılaştırılarak nota çevrilir.

MBY Not Sonuç 90-100 5 80-89 4 Geçer 70-79 3 60-69 2 0-59 1 Kalır


Öğrn Pn Not Öğrn Pn Not • 1 48 1 21 48 1• 2 72 3 22 68 2• 3 72 3 23 72 3• 4 58 1 24 56 1• 5 46 1 25 80 4• 6 74 3 26 90 5• 7 63 2 27 19 1• 8 42 1 28 28 1• 9 26 1 29 38 1• 10 18 1 30 42 1• 11 81 4 31 46 1• 12 56 1 32 42 1• 13 52 1 33 62 2• 14 62 2 34 56 1• 15 58 1 35 52 1• 16 56 1 36 34 1• 17 52 1 37 48 1• 18 40 1 38 52 1• 19 36 1 39 56 1• 20 30 1 40 39 1



2.Bağıl Değerlendirme(ölçüt)Belirlediği ölçüt; yere, zamana, duruma göre

değişebilen ölçütlere bağıl ölçüt denir. Bu ölçütlerle yapılan değerlendirme de bağıl değerlendirmedir.


…devam 2. Bağıl Değerlendirme

• Bağıl değerlendirmede ölçüt sınıfın ortalama başarı düzeyidir.

• Sınıfın ortalama başarısı üzerinde puan alan öğrenciler başarılı; altında puan alan öğrenciler ise başarısız sayılır.



• Öğrencileri birbirleri ile yarışma ortamına iterek başarı düzeyinin artırılmasına neden olabilir.

• Puan dağılımının aritmetik ortalaması ile standart kaymasının hesaplanması ile önce bir ölçüt geliştirilir; sonra da bu ölçüte göre puanlar nota çevrilir.


• Bağıl değerlendirme ile not vermede ölçüt aşağıdaki gibi geliştirilir.

• Beşlik not sisteminde notların alt ve üst sınıf değerleri aşağıdaki tabloda olduğu gibi hesaplanabilir. (Puanların Aritmetik ortalaması=51,75 ve Standart Kayması=16,77’dir)



Notlar Notun alt sınırı Notun üst sınırı

1 0,00 X ort-0,5 S=51,75-0,5*16,77=43,37

2 X ort-0,5 S=51,75-0,5*16,77=43,37 X ort.+0,5S= 51,75+0,5*16,77=60,14

3 X ort.+0,5S=51,75+0,5*16,77= 60,14 X ort.+ S=51,75+16,77=68,52

4 X ort.+ S=51,75+16,77= 68,52 X ort + 1,5 S=51,75+1,5*16,77=76,91

5 X ort + 1,5 S=51,75+1,5*16,77=76,91 100,00



Öğrn. Puanı Mutlak Not Bağıl Not Öğren. Puanı Mutlak Notu Bağıl Not1 48 1 2 21 48 1 22 72 3 4 22 68 2 33 72 3 4 23 72 3 44 58 1 2 24 56 1 25 46 1 2 25 80 4 56 74 3 4 26 90 5 57 63 2 3 27 19 1 18 42 1 1 28 28 1 19 26 1 1 29 38 1 110 18 1 1 30 42 1 111 81 4 5 31 46 1 212 56 1 2 32 42 1 113 52 1 2 33 62 2 314 62 2 3 34 56 1 215 58 1 2 35 52 1 216 56 1 2 36 34 1 117 52 1 2 37 48 1 218 40 1 1 38 52 1 219 36 1 1 39 56 1 220 30 1 1 40 39 1 1


Ölçme2: Temel İstatistik/Dr.Gürbüz OCAK 183

Normal dağılım eğrisi

-4s -3s -2s -1s 0 +1s +2s +3s +4s

-4z -3z -2z -1z 0 +1z +2z +3z +4z

10 20 30 40 50 60 70 80 90

SS

Z

T

34,13 34,13

13.59 13.59

2.140.13 2.14 0.13

Eğitim ve psikolojiyle ilgili bir çok değişkene ait ölçümlerin frekans dağılımı çan eğrisi, Gauss eğrisi veya normal dağılım eğrisi olarak adlandırılan eğriye benzemektedir.

1. Bütün değerlendirmelerin bir amacı olmalıdır. (öğretmen dersin hedeflerini analiz ederek ölçülebilir davranışlara uygun sorular hazırlamalıdır.

2. Değerlendirme bir anda başlayıp biten bir süreç değildir. (dönemin başından sonuna kadar devam eder)

3. Bireyin bir özelliği değerlendirilirken, o özelliğin ortaya çıkışını etkileyen çeşitli değişkenler dikkate alınmalıdır.


DEĞERLENDİRMEDE GÖZ ÖNÜNDE TUTULAN İLKELER

26.04.23

4. Bireyi en iyi tanıyan kendisidir. Bu nedenle bireye kendini değerlendirme fırsatı verilmelidir.

5.Değerlendirmenin öğrenme-öğretme süreciyle bütünleşebilmesi için değerlendirme bizzat öğretimi gerçekleştiren öğretmen tarafından yapılmalı



6. Değerlendirmede uygun ölçme aracı kullanılmalıdır.

7. Öğrenme öğretme sürecinde öğretmen ve öğrenci

hedefleri birlikte belirlerse, öğrenci hangi hedef davranışlardan ölçüleceğini bilir.



8.Yapılacak değerlendirmenin bir planı (amacı, süresi, yeri, kimin yapacağı …) olmalıdır.

9. Değerlendirmede bireysel farklılıklara dikkat edilmeli



Kaynakça

Bahar ve Diğerleri(2010). Geleneksel-Alternatif Ölçme ve Değerlendirme. PegemA Yayıncılık.

Ankara.

Atılgan, H.(2006). Eğitimde Ölçme ve Değerlendirme. Anı Yayıncılık. Ankara

Beydoğan, H.Ö (2001). Öğretimde Planlama ve Değerlendirme. Erzurum, Eser Ofset

Turgut, F.(1990). Ölçme ve Değerlendirme Metotları. Saydam Matbaacılık. Ankara

Yılmaz, H. (1998). Eğitimde ölçme ve değerlendirme. Konya: Mikro Basım-Yayım-Dağıtım.

Tan, Ş., ve Erdoğan, A. (2004). Öğretimi planlama ve değerlendirme. Ankara:Pegem-A Yayıncılık.

Tekin, Halil (1994). Eğitimde ölçme ve değerlendirme (8. Baskı). Yargı Yayınları.

Çelik, Duran(2000). Okullarda Ölçme ve Değerlendirme Nasıl Olmalı? İstanbul: MEB basım evi

Özçelik, Durmuş Ali. (1987). Eğitim Bilimleri Ölçme ve Değerlendirme. Anadolu Üni.AÖF Yayınları No:92

Ankara: Meteksan

Gelbal, S. (ty). Ölçme ve Değerlendirme. Hacettepe Üni. Eğitim Fak. Ders notları(slayt)

Ocak, Gürbüz (ty). Ölçme ve Değerlendirme. Afyon Kocatepe Üni. Eğitim Fak. Ders notları(slayt)

Tuncer, M. ve Doğan , M.(2009). MEB Ölçme ve Değerlendirme Semineri notları(Slayt), Yalova


Documents

gocaksun